yil mİlyon’da matbaaciliksında inkjet baskıda bulunur ( ambrose&harris, 2012, s:38) olarak...

10
351 6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU 6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK 6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUM İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018 YIL MİLYON’DA MATBAACILIK PRINTING AT YEAR MILLION Alper Raif İPEK 1 ABSTRACT The Year Million concept is based on H. G. Wells’ 1893 science philosophical writing “The Man of the Year Million”. The concept is to make the closest forecast to the farthest possible future. Year Million is the nearest far future projection. Printing has been the only system of message carriers in long term communication. The need for acceleration of the information traffic has made it necessary for the printing to revoluti- onize itself. Gutenberg’s movable matrix system has been meeting this need for a long time. Until the lithography system, which does not need movable types, is discovered. Today, digital systems can print without printing plate. Printin materials data, paper, ink, plate and machine have been developed continuously. Today, the paper that carries the data leaves its place to the screens.For this reason the ink leaves its place to the light. The analogue color system CMY has to leave the place in digital RGB. The plate is no longer necessary to print. 3D is now a type of printing. Machines have begun to integrate with digital systems. Digital systems are being developed that will take up the analogue entirely. All stages of printing are undergoing evolution in order to catch up with the speed of data. The two constants of the printing are data and machines. The species that fail in evolution are extinct. The paper, ink and plate that have to constantly evolve to work to keep up with the pace of knowledge have to lose in this race. Knowledge will discover a way of transmission itself directly. For this reason, at Year Million, printing will be able to produce the data dire- ctly. The revolution will occur as a source of knowledge can be produced.The revolution will take place as it can create the source of data. Keywords: Printing, Year Million, Future ÖZET Yıl Milyon kavramı H. G. Wells’in 1893 tarihli bilim felsefesi yazısı “The Man of Year Mil- lion” (Yıl Milyon Adamına) dayanır. Kavram düşünülebilen en uzakta gelecek için en yakın tahmini yapabilmektir. Yıl Milyon en yakın uzak gelecek projeksiyonudur. Matbaa uzun dönem iletişimde ileti taşıyıcısı tek sistem olmuştur. Bilgi trafiğinin hızlanma- sına duyulan gereksinim matbaanın kendi içinde devrim yapmasını zorunlu kılmıştır. Gu- tenberg’in hareketli hurufat kalıp sistemi bu ihtiyacı uzun süre karşılamıştır taki hurufata ihtiyaç duymayan litografi bulunana kadar. Günümüzde ise dijital sistemler kalıpsız baskı 1 Öğr. Gör. , Atılım Üniversitesi Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Grafik Bölümü, [email protected]

Upload: others

Post on 26-Mar-2021

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: YIL MİLYON’DA MATBAACILIKsında inkjet baskıda bulunur ( Ambrose&Harris, 2012, s:38) olarak baskı tanımını günümüz teknolojilerine daha yakın yapmaktadır ve kalıpsız

351

6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK

6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUMİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018

YIL MİLYON’DA MATBAACILIKPRINTING AT YEAR MILLION

Alper Raif İPEK1

ABSTRACTThe Year Million concept is based on H. G. Wells’ 1893 science philosophical writing “The Man of the Year Million”. The concept is to make the closest forecast to the farthest possible future. Year Million is the nearest far future projection.

Printing has been the only system of message carriers in long term communication. The need for acceleration of the information traffic has made it necessary for the printing to revoluti-onize itself. Gutenberg’s movable matrix system has been meeting this need for a long time. Until the lithography system, which does not need movable types, is discovered. Today, digital systems can print without printing plate. Printin materials data, paper, ink, plate and machine have been developed continuously. Today, the paper that carries the data leaves its place to the screens.For this reason the ink leaves its place to the light. The analogue color system CMY has to leave the place in digital RGB. The plate is no longer necessary to print. 3D is now a type of printing. Machines have begun to integrate with digital systems. Digital systems are being developed that will take up the analogue entirely. All stages of printing are undergoing evolution in order to catch up with the speed of data.

The two constants of the printing are data and machines. The species that fail in evolution are extinct. The paper, ink and plate that have to constantly evolve to work to keep up with the pace of knowledge have to lose in this race. Knowledge will discover a way of transmission itself directly. For this reason, at Year Million, printing will be able to produce the data dire-ctly. The revolution will occur as a source of knowledge can be produced.The revolution will take place as it can create the source of data.

Keywords: Printing, Year Million, Future

ÖZETYıl Milyon kavramı H. G. Wells’in 1893 tarihli bilim felsefesi yazısı “The Man of Year Mil-lion” (Yıl Milyon Adamına) dayanır. Kavram düşünülebilen en uzakta gelecek için en yakın tahmini yapabilmektir. Yıl Milyon en yakın uzak gelecek projeksiyonudur.

Matbaa uzun dönem iletişimde ileti taşıyıcısı tek sistem olmuştur. Bilgi trafiğinin hızlanma-sına duyulan gereksinim matbaanın kendi içinde devrim yapmasını zorunlu kılmıştır. Gu-tenberg’in hareketli hurufat kalıp sistemi bu ihtiyacı uzun süre karşılamıştır taki hurufata ihtiyaç duymayan litografi bulunana kadar. Günümüzde ise dijital sistemler kalıpsız baskı 1 Öğr. Gör. , Atılım Üniversitesi Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Grafik Bölümü, [email protected]

Page 2: YIL MİLYON’DA MATBAACILIKsında inkjet baskıda bulunur ( Ambrose&Harris, 2012, s:38) olarak baskı tanımını günümüz teknolojilerine daha yakın yapmaktadır ve kalıpsız

352

6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK

6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUMİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018

yapabilmektedir. Baskının yapılabilmesi için gerekler olan bilgi, kağıt, boya, kalıp ve ma-kina devamlı gelişmiştir. Bugün bilginin taşındığı kağıt yerini ekranlara bırakmaktadır. Bu nedenle boya yerini ışığa bırakmaktadır. Analog renk sistemi CMY yerini dijital RGB’ye bırakmak zorundadır. Kalıp artık baskı yapmak için zorunluluk değildir. 3 boyut ta artık bir baskı türüdür. Makinalar dijital sistemler ile entegre olmaya başlamıştır. Analogun yerini tamamen alacak dijital sistemler geliştirilmektedir. Baskının bütün aşamaları bilginin hızına yetişebilmek için evrimler geçirmektedir.Matbaanın iki değişmezi bilgi ve üründür. Evrimde başarısız olan türlerin nesli tükenir. Bil-ginin hızına yetişmeye çalışmak için devamlı evrim geçirmek zorunda kalan kağıt, boya ve makine bu yarışta kaybetmek zorundadır. Bilgi kendini doğrudan iletmenin bir yolunu keş-fedecektir. Bu nedenle Yıl Milyon’da matbaa bilgiyi doğrudan üretecek hatta kaynağını da üreten noktasına devrim gerçekleştirecektir.;

Anahtar Kelimeler: Matbaa,Yıl Milyon, Gelecek

1. GİRİŞİletişim, insanlık tarihinin başlangıcından bugüne kadar, bugünden de sonsuza kadar insanla-rı birbirine bağlayan ve onların sosyal bir grup halinde denge ve uyum içinde anlaşmalarını sağlayan bir etkileşimler bütünüdür (Mısırlı, 2013, s:1). Biyolojik bir varlık olan insan içinde bulunduğu toplumun da üyesidir. Toplum içindeki insan iletişim ağları ve iletişim etkinleriy-le çevrilidir (Bahar, 2016, s:1). İletişim yeteneğine sahip olması evrim sürecinde insanı diğer canlı türlerinden ayırmıştır. (Hariri, 2015, s:35) İçgüdülerden hariç, biliçli olarak sesli ve gör-sel iletişim kurabilmesi insanı toplumlaştırmış ve uygarlaştırmıştır. Avcı toplayıcı toplumdan yerleşik topluma geçişin getirdiği kurallar bütünü sesli ve görsel iletişim bir nokta da yetersiz bırakarak yazının bulunmasını dolayısıyla bu kuralların kayıt altına alınmasını zorunlu kıl-mıştır. Yazının bulunması uygarlık tarihinin de başlangıcıdır. MÖ ‘de bulunduğu kabul edilen yazıyla beraber ilk kez kanun ve mali hesaplar gibi bilgiler kayıt altına alınamaya başlanmış-tır. Yazı, beraberinde kitabı da doğurmuştur. Elyazması kitap, iletişimin hızına yetişemeyince daha hızlı, daha kolay ve daha ucuz bir yöntem olarak baskı bulunmuştur. Baskı geçen yüzyı-la kadar hem kayıt altına almaya yarayan hem de ileti taşıyan yegane iletişim yolu olmuştur. Bir önceki yüzyılda yaşanan sanayi devrimi ve devamındaki buluşlarla baskı kendi içinde de gelişmeler yaşamış olsa da sesli ve görsel (telefon, sinema, radyo vb) yeni iletişim yollarının keşfi iletiyi alıcıya göndermede yepyeni yollar açmıştır. Bugün yaşanan teknolojik ve Simü-lasyon Kuramı gibi düşünsel gelişmeler bir sonraki yüzyıl için büyük ipuçları sunmaktadır.

2. MATERYAL VE YÖNTEMİletişim tanımı alana da uygun olarak üzerinden duygu, düşünce ve bilginin bireye veya toplum geneline ses veya görüntülü olarak iletilmesi olarak yapılabilmektedir. Sözel, sözsüz ve yazılı olark iletişim sınıflandırılabilmektedir. İletişim süreci oldukça yalın bir şemayla gösterilebilse de (gönderici, ileti, alıcı), gerçekte çok daha karmaşıktır ve birçok engel içerir. Bu karmaşıklık öncelikle iletişim sürecinin doğrusal olmamasıyla açıklanır; çünkü örneğin çevreden gelen sinyalleri her aşamada araya girip katılımcıların dikkatini dağıtabilir, algıla-malarını değiştirebilir. İletişim sürecinin karmaşıklığının bir başka nedeni de sürecin yalıtıl-mış olmasıdır. Bireysel ve toplumsal etkinliklerinin içindedir (Bourse & Yücel, 2012, s:29). İletişimin yönünü gösteren bu şema, görsel iletişim yolu olan baskı için de geçerlidir.

Page 3: YIL MİLYON’DA MATBAACILIKsında inkjet baskıda bulunur ( Ambrose&Harris, 2012, s:38) olarak baskı tanımını günümüz teknolojilerine daha yakın yapmaktadır ve kalıpsız

353

6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK

6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUMİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018

Şekil 1. İletişim Yönü şeması

Shannon ve Weaver modeli iletişimin ana hatlarını belirlemiştir. Bu modelde gönderici, kanal ve alıcı, teknik alıcılar olarak ele alınmıştır: Bilgi kaynağı bir iletiyi gönderir, verici bunun kodunu çözer, sinyale dönüştürür, sinyal kanal yoluyla aktarılır, ileti sinyalden yola çıkılarak yeniden oluşturulup alıcısına ulaşır. Gürültü araya girip sinyali etkileyebilecek, iletişimi az ya da çok bozabilecek, hatta çarpıtabilecek her tür olgudur (Bourse & Yücel, 2012, s:29).

Şekil 2. Shannon ve Weaver şeması

Bell telefon ve telgraf şirketinde mühendis olarak çalışan Claude E. Shannon ve matematik-ci ve iletişim düşünürü Warren Weaver’ın geliştirdiği Shannon ve Weaver modeli iletişim bilimleri için temel gönderme olarak kabul edilmektedir. Shannon ve Weaver iletişimi sek-teye uğratan herşeyi gürültü olarak tanımlamışlardır (Bourse & Yücel, 2012, s:66). İletişimi engelleyen, mesajın alınmasını zorlaştıran her türlü durum gürültü olarak kabul edilmekte-dir. İletişimde üç tür gürültüden söz edilmektedir. Bunlar; çevre koşullarından kaynaklanan, kanaldan kaynaklanan ve semantik gürültüdür (Mısırlı, 2013, s:7). Doğru iletişim için doğru baskının yapılması gerektiği ortadadır. Doğru baskı ise iletişimi etkileyen gürültünün otadan kaldırılabilmesi ile olabilecektir. Bu nedenle yüzyıllardır daha hızlı, daha doğru, daha renkli, daha canlı, daha etkili baskı yapılmaya çalışılması iletinin ulaştırılması yanında aslında gü-rültü ile de verilen bir savaştır.

Merriem-Webster sözlüğü baskı/print sözcüğünü; Basınçla yapılan bir işaret: basma (a mark made by pressure:impression) olarak almaktadır. Burada “impression” tabiri basma ve dam-galama anlamlarıyla baskının kalıp ve pres vasıtasıyla yapılıdığı dönemleri anlatmaktadır ki terim Türkçe’ye de aynı şekilde geçmiştir. TDK’da Büyük Türkçe Sözlük’te basımı; Kâğıt, kumaş vb. üzerine birtakım kalıplardan yararlanarak elle, özel aygıt ya da makine ile yazı, resim, bezeme vb. basma işi olarak açıklamaktadır. Bu tariftede basım için kalıba ihtiyaç duyulduğu belirtilmektedir. Görsel Baskı Öncesi Hazırlık ve Üretim Sözlüğü’nde ise baskı maddesi; bir yüzeye, üzerinde bir görsel bulundurulan baskı kalıbı veya elekle mürekkep veya vernik aktarım sürecidir. Ticari matbaacılık endüstrisinde dört ana teknik bulunmak-tadır: ofset, tifdruk, tipo ve serigrafi baskı teknikleri. Modern matbaacılık teknolojileri ara-sında inkjet baskıda bulunur ( Ambrose&Harris, 2012, s:38) olarak baskı tanımını günümüz teknolojilerine daha yakın yapmaktadır ve kalıpsız baskının bir yolu olarak inkjeti de kabul etmektedir. Wikipedia’nın printing/baskı maddesinde ise inkjet ve lazer gibi dijital baskı tek-

Page 4: YIL MİLYON’DA MATBAACILIKsında inkjet baskıda bulunur ( Ambrose&Harris, 2012, s:38) olarak baskı tanımını günümüz teknolojilerine daha yakın yapmaktadır ve kalıpsız

354

6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK

6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUMİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018

nolojileri bir baskı tekniği olarak sıralanırken ayrıca üçboyutlu baskıya da bir baskı tekniği olarak yer verilmektedir. gibi Konvensiyonel baskının konusunda deneyimli firmalardan He-ildelberg, inkjet baskı çözümlerini Primefire ile tabaka ticari baskılar ve Versafire ile kısa trajlı tabaka baskılar için çözüm sunarken üç boyutlu malzemelerin baskısı için Omnifire serileri ile çözüm geliştirmiştir. Diğer taraftan dijital baskının konusunda deneyimli firma-larından Ricoh ise 3 boyutlu yazıcı makinesinin tanıtımını yapmıştır. İcadından beri kalıpla çoğaltım yöntemi artık baskının olmazsa olmaz aşamalrından biri olma özelliğini yitirmiştir.

Resim 1. Heildelberg Primefire 106

Resim 2. Heildelberg Versafire EP

Resim 3. Heildelberg Omnifire 1000

Page 5: YIL MİLYON’DA MATBAACILIKsında inkjet baskıda bulunur ( Ambrose&Harris, 2012, s:38) olarak baskı tanımını günümüz teknolojilerine daha yakın yapmaktadır ve kalıpsız

355

6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK

6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUMİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018

Resim 4. Ricoh AM S5500P

Baskının gerekleri; bilgi, makina, kalıp, boya ve kağıt olarak sıralanabilir. Bilginin kağıda veya başka bir malzemeye çoğaltılarak aktarılması tekniği bir kalıp kullanılması temeline dayanmaktadır. Yazının bulunmasında sonraki ilk mühür örneklerini takip eden ahşap oyma kalıplı baskılardan hareketli hurufat sisteminli yüksek baskı ve devamındaki litografi, tifdruk ve serigrafi gibi diğer sistemlerde bir kalıba ihtiyaç duymaktadırlar. Bugün gelinen baskı teknolojisindeki gelişmeler kalıbı baskının olmazsa olmazlarından çıkarmaya başlamıştır. Diğer taraftan kalıpsız baskının değişken verili basım, işten işe geçişlerde hız, düşük fire ve çevre yararlılığı gibi ek getirileri de bulunmaktadır. Kalıpsız baskı kavramsal olarak gerçeği olmayan kopyalar anlamına gelmektedir ve bu duum orijinalinden daha gerçek yeni gerçek-ler yaratmaktadır. Bu durum Jean Baudrillard’ın Simülasyon Kuramı’nı akla getirmektedir.

Simülakr: Bir gerçeklik olarak algılanmak istenen görünüm. Simüle etmek: Gerçek olmayan bir şeyi gerçekmiş gibi sunmak, göstermeye çalışmak. Simülasyon: Bir araç, bir makine, bir sistem, bir olguya özgü işleyiş biçiminin incelenme, gösterilme ya da açıklanma amacıyla bir maket ya da bir bilgisayar programı aracılığıyla yapay bir şekilde yeniden üretilmesi (Ba-udrillard, 2003, s.7). Simulakr kavramında bir orijinale, gerçeğe, ilk örneğe sahip olmayan suretin sureti anlatılmaktadır. Simulakrum durumunda, gerçek ile model arasında hiçbir fark kalmamıştır. Çünkü zaten kopya edilenin de aslı yoktur (Mutlu E, İletişim Sözlüğü, 2012, s.275). Simulakrumda, model ve gerçek arasında hiç fark yoktur çünkü kopya edilenin zaten aslı da yoktur. Kısaca aslı olmayan suretin suretidir. Cevizci de Baudrillard’ın gerçek ve kopya hakkındaki fikirlerini şöyle açıklamaya çalışmaktadır. Artık imgenin başka bir ger-çeklikle bağının olmasına gerek yoktur, taklit aslı ile ilişkilendirlememektedir. Simülasyon

Page 6: YIL MİLYON’DA MATBAACILIKsında inkjet baskıda bulunur ( Ambrose&Harris, 2012, s:38) olarak baskı tanımını günümüz teknolojilerine daha yakın yapmaktadır ve kalıpsız

356

6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK

6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUMİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018

ve de simülakra aslı ve ya gerçeği olmaksızın gerçekliğin, modeller vasıtasıyla yaratılmasını açıklamaktadır. Baurillard için artık model ve gerçeği ile taklit ve asılın birbirinde farkı or-tadan kalkmıştır. (Cevizci, 2003, s.357). Simülasyon, gerçeğin tüm göstergelerine sahipken gerçek olmayandır. Olmayanı var göstermekken gerçek olmayan olarak açıklanabilir. “Ba-udrillard özetle Littré (Sözlük)ten yola çıkarak: “Gizlemek (dissimuler), sahip olunan şeye sahip değilmiş gibi yapmak, simüle etmek ise sahip olunmayan şeye sahipmiş gibi yapmaktır. Birincisi bir varlığa (şu anda burada bulunmayan), diğeriyse bir yokluğa (şu anda burada bulunmamaya) göndermektedir. Ancak bu olay sanıldığından daha da karmaşık bir şeydir. Çünkü simüle etmek ‘-mış’ gibi yapmak değildir” diyerek bu kavramı yaşamın tüm alanları-na yaymaktadır” (Adanır, 2017, s.58).

Her ne kadar kağıdın bulunuşu Çin Hanedanlık kayıtlarına göre M.S. 105’e tarihlense bile bu tarih biraz keyfi seçilmiştir. Bu buluşta çoğu icat gibi aşamalı bir süreçtir. Çin’in klasik döneminin sonuna kadar (M.S. 256) Chou Hanedanlığı’nın bitene kadar, bambu veya ağaç-tan yapılmış satıh üzerine bir kalemle yazı yazıldı. Ağaç kısa metinler için, bambu daha uzun yazımlar ve kitaplar için kullanıldı (Goodrich, 1955, s.3). Tabletten, parşömenden ve papirusten farklı olarak kağıt kitabın üretilmesine olanak sağlamıştır. Kitap bilginin yayılma-sından önemli bir rol oynamıştır. Bilgi iletişiminde kitap, dergi ve gazete yerlerini dijital ra-kiplerine bırakmış yada bırakmaya başlamaktadır tıpkı plak, casette ve cd’nin yerini dijitale bıraktığı gibi. Basılı mecraların okunması için ayrı bir cihaza ihtiyaç duymaması varlıklarını bir müddet daha sürdürecek olsa da Türkiye örneğinde kağıt tüketimdeki düşüşler yine de kayda değerdir. 2013-2017 arası 5 yıllık dilimde Selüloz ve Kağıt Sanayii Vakfı verileri kağıt tüketim alışkanlıkları için önem taşımaktadır. Bu veriler doğrultusunda gazete kağıdı üreti-mi 2013 yılında 836 ton olarak sonlanmış bu tarihe kadar üretimide yapılmamıştır, ithalatı ise bu yaklaşık 435.000 tondan yaklaşık 225.000 tona gerilemiştir ve yaklaşık %50’lik bir düşüşü göstermektedir. Yazı-tabı kağıt üretimi 5 yıllık ortalamada yaklaşık 250.000 ton civa-rında kalarak düşüş göstermediği gibi artışta göstermemiştir, yine ithalatı yıllık ortalamada 970,000 ton ile neredeyse sabit kalmıştır. İletişimle ilgili gazete ve yazı-tabı kağıtlarıyla ilgili bu düşüş ve yükselmeyiş dikkat çekerken ambalaj grubu sargılık, oluklu mukavva ve mu-kavva üretimi, ithalatı ve ihracatı artış göstermektedir. Aynı şekilde tüketim grubu temizlik ve sigara kağıtlarında sigara tarafında üretim sabit kalmış olsada ithalatının artığı ihracının yarıya azaldığı, temizlik grubundaysa üretimin neredeyse %50 artığı, ithalatın %50 azaldığı ve ihracatında yaklaşık %50 artığı görülmektedir. Bu tablolardan hareketle tüketim grubuna girecek kağıtların kullanımda artış yaşanırken iletişim grubu olarak adlandırılabilecek tarafta düşüş bulunmaktadır. Bu durumda insanların bilgiyi artık dijital diğer kanallardan edindiğine yorumlanabilir.

Page 7: YIL MİLYON’DA MATBAACILIKsında inkjet baskıda bulunur ( Ambrose&Harris, 2012, s:38) olarak baskı tanımını günümüz teknolojilerine daha yakın yapmaktadır ve kalıpsız

357

6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK

6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUMİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018

Tablo 1. Tablo Başlığı Tablonun Üstünde Olmalı ve Ortalanmalıdır

Kaynak:Selüloz ve Kağıt Sanayii Vakfı

Işığın göz retinasına farklı biçimlerde ulaşmasının algılanması renktir. Renkler baskıda boya/mürekkep ile simüle edilemektedir. Bu durumda Işığın yerine baskı altı malzemesi kağıt yeri-ne getirmektedir. Baskı teknolojisini zorlayan en önemli konulardan biri renktir. Bunu nedeni aslen bir fizik konusu olan renklerin oluşma ve görünme sistemleridir. Doğada varolan tüm

Page 8: YIL MİLYON’DA MATBAACILIKsında inkjet baskıda bulunur ( Ambrose&Harris, 2012, s:38) olarak baskı tanımını günümüz teknolojilerine daha yakın yapmaktadır ve kalıpsız

358

6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK

6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUMİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018

renk yelpazesinden belirli bir bölümü boya yardımı ile kağıt üzerine geçirilebilmekte, bir bölümü dört renk baskı mürekkebi ile basılamaz renkler olarak adlandırılmaktadır (Uçar, 2004, s.168). Işık vasıtasıyla oluşan renk evreninin CMYK ile oldukca az bir bölümü ifade edilebilmektedir. İnsan gözü dalga boyunun çok küçük bir bölümünü algılayabilir. Görebil-diği renk evreninini, RGB gamut kısıtlı bir bölümünü simule ederken CMYK gamutu ondan daha da azını simule edebilir.

Şekil 3. Renk Evreni

Baskının, rengi ifade etmedeki yetersizliği pigment yaratımı olmasının dışında varlık nedeni de olan kağıttır.Baskıda ışığın yerini beyaz baskıaltı malzeme almaktadır. Renkleriçin iki teorem geliştirilmiştir. Pigment kaynaklı Çıkarımsal (Analog) Renk Sistemi ve Işık Kaynaklı Toplamsal (Dijital) Renk Sistemi.

Çıkarımsal Renk Teoremi; CMYK, renklendiriciler (boyalar, mürekkepler veya boya pigment-leri) kullanarak dört temel renk sunan bir modeldir. Sistem, baskı endüstrisinde ve boyaları tuval üzerine boyayacak şekilde birleştiren sanatçılar tarafından kullanılmaktadır. Bu modeli yapan temel renkler (pigmentler) Cyan (C), Macenta (M), Sarı (Y) ve Siyah (K), kısaca: CMYK. K harfi, S harfi yerine siyahı temsil eder, çünkü B, RGB sisteminde Mavi’yi temsil et-mek için zaten alınmıştır. Bazı teoriler K’nin aslında ‘Anahtar’ (Key) kelimesini temsil ettiğini öne sürmektedir. Anahtar, anahat, yani metin ve görüntüler etrafındaki sınır anlamına gelir. Bu sınırlar genellikle siyah renkle basılır. Baskı endüstrisinde, tam renkleri yazdırmaya başlama-dan önce sınırları yazdırmaya başlamak genellikle daha kolaydı. Yani, siyah “anahtar” renktir. Burada CMY pigmentlerinin eşit miktarlarını karıştırırsak, siyah renk ile sonuçlanırız, çünkü her bir renk diğerinin ışığını absorbe eder. (http://www.poeticmind.co.uk)

Şekil 4. Pigment temelli Çıkarımsal / Analog Renk Sistemi şeması

Page 9: YIL MİLYON’DA MATBAACILIKsında inkjet baskıda bulunur ( Ambrose&Harris, 2012, s:38) olarak baskı tanımını günümüz teknolojilerine daha yakın yapmaktadır ve kalıpsız

359

6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK

6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUMİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018

Toplamsal Renk Sistemi, RGB, TV veya bilgisayar ekranları gibi ekranlara ışık ışınları yan-sıtarak renkleri elektronik olarak sunma yöntemidir. Her ışık ışını, kendine özgü bir renk oluşturan benzersiz dalga boyuna sahiptir. RGB sisteminde üç temel “birincil” renk kullanı-rız: kırmızı, yeşil ve mavi. Bu renkler bir araya getirildiklerinde en iyi renk gamı sağladıkları için kullanılmaktadır. Yeni renkler oluşturmak için renkleri eşit miktarda veya eşit olmayan miktarlarda birleştirebiliriz. Teknik olarak bu sistemin başlangıç noktası karanlık, yani siyah-tır. Örneğin, ekranınız açıkken bilgisayar kapalıyken, ekrana gelen bir sinyal yoktur. Ekranı-nızda siyah göreceksiniz. Ekrana bir sinyal geldiğinde, renkler yansıtılır - kırmızı, yeşil veya mavi ve diğer renkleri yaratacak kombinasyonları. (http://www.poeticmind.co.uk)

Şekil 5. Pigment temelli Çıkarımsal / Analog Renk Sistemi şeması

Geniş bir renk yelpazesi cyan, macenta, sarı ve siyah mürekkep kombinasyonlarıyla oluştu-rulabilse de, CMYK’nın oluşturabileceği renklerin bir sınırı bulunmaktadır. İnsan gözünün algı aralığı, büyük gamutlu bir ekranınkinden bile daha büyüktür. Ancak proses mürekkep-lerinin toplam gamı, insan gözünün görebileceği kadar büyük, hatta ekranın gösterebileceği aralıktadır. Sonuç olarak, monitörde oldukça canlı olan görüntüler, hayal kırıklığı yaratacak şekilde matlaşmaktadır. Bu, baskı mürekkep spektrumunun sınırlamaları nedeniyledir. Şekil 3’teki büyük daire insan gözünün algıladığı renk aralığının bir yaklaşımıdır. Sarı üçgen çizgi, RGB (kırmızı-yeşil-mavi) ekranlarda görüntülenebilecek renk aralığına karşılık gelmektedir. Daha da küçük mavi üçgen, CMYK mürekkeplerinin yaklaşık gamutunu gösterir. CMYK bloğu tamamen RGB gamutuna tekamül etmemetedir (McCue, 2007, s.35). Böylece RGB ve CMYK asla bir birlerine denk gelememektedir.

3. SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER“Yıl Milyon” kavramı H. G. Wells’in 1893 tarihli bilim felsefesi yazısı “The Man of Year Million” (Yıl Milyon Adamına) dayanmaktadır. Kavram, düşünülebilen en uzak gelecek için en yakın tahmini yapabilmektir. Yıl Milyon en yakın uzak gelecek projeksiyonudur. Ayrıca, daha iyi ya da daha kötüsü, teknoloji devraldığında geleceğimizin nasıl görüneceğine derin-lemesine bir bakış parolasıyla Yıl Milyon insanın hayatının nasıl olacağına dair potansiyel taşıyan teknolojiler, fikirler ve yenilikler hakkındaki en son gelişmelerin ele alındığı National Geographic’in altı bölümlük kurgu bilim belgesel dizisine ad vermektedir.Baskı, görsel iletişim aracı olarak iletiyi göndericiden alıcıya ulaştırmaktadır. Bu iletişim anında yaşanan gürültünün engellenma çalışmaları teknolojik gelişiminin de nedeni olmuş-tur. Bilginin gönderen ve alıcı tarafları değişmese de araç olan baskı devamlı değişim içinde olmuştur. Mağara duvarına elindeki çamuru basan insandan, yazının icadıyla bir şeyleri dam-galayan insana, tahta kalıplarla kitaplar basan insana, hareketli hurufatla gazete basan insana,

Page 10: YIL MİLYON’DA MATBAACILIKsında inkjet baskıda bulunur ( Ambrose&Harris, 2012, s:38) olarak baskı tanımını günümüz teknolojilerine daha yakın yapmaktadır ve kalıpsız

360

6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK

6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUMİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018

litografiyle afişler basan insana, rotogravürle ambalaj basan insana kadar iletişim ihtiyacı dolayısıyla bilgi iletme ihtiyacı hiç değişmesede kalıp vasıtasıyla bilgi aktarımı bugün artık yerini kalıpsız baskı baskıya bırakmaya başlamaktadır. Kalıp için orijinale ihtiyaç duyulma dönemi kapanmaktadır. Bu Baurillard’ın Simülasyon Kuramı’nda belirtiği gibi aslı olmayan kopyalar üretimini fikrine paraleldir. İlerde görüntü için fotoğrafa, tasarım için tasarımcıya, baskı için baskı makinesine ihtiyaç kalmayacaktır. İletinin aracı olabilmek için yüzyıllardır türden türe evrilen baskının türü tükenecektir ama iletinin ilk insandaki gibi basit hiçbir kalıp, makine, kağıda ihtiyaç duyulmadan kopyalar üretilmesi ihtiyacı bitmeyecektir. Baskı, bunu başarabilen yep yeni birşeye dönüşecektir. Bunun böyle olacağı açıktır çünkü kısa bir zaman önce dijital baskı ve üçboyut baskı teknolojileri bir baskı türü olarak varolmazken bugün gör-sel iletişimde alternatif çözüm yolları olarak kabul edilmiş durumdadırlar. Üstelik baskı x ve y koordinatlarında sıkıştığı kağıttan kurtulmaya başlamış z koordinatında hacim yaratmaya başlamıştır ve ekran teknolojisi nedeniyle RGB’nin canlılığının peşine düşülerek CMYK’nın yanına ek mürekkeplerle alternatifleri aranmaktadır. Gutenberg veya Mütefferika tarihten çı-kıp geldiğinde bugün ki baskıyı anlayamayacağı gibi Yıl Milyon baskısını bizim de bugünde çözmemiz çok kolay olmasa da belki sadece ışık bunun kaynağı olabilir.

4. KAYNAKLAR HARARI Y. N., (2015), “Hayvanlardan Tanrılara Sapiens”, İstanbul: Kolektif KitapBAUDRILLARD J (2003), ”Simülakrlar ve Simülasyon”, Ankara: Doğu Batı YayınlarıADANIR O. (2017), “Simülasyon Kuramı Üzerine Notlar ve Söyleşiler”, İstanbul: Eylül

Sanat YayıncılıkBOURSE M. ve YÜCEL H., (2012), “İletişim Bilimlerinin Serüveni”, İstanbul: Ayrıntı YayınlarıMISIRLI İ., (2013), “Genel ve Teknik İletişim”, Ankara: Detay YayıncılıkBAHAR E., (2016), “İletişim”, Ankara: Detay YayıncılıkAMBROSE G. VE HARRIS P., “Görsel Baskı Öncesi Hazırlık ve Üretim Sözlüğü”, İstanbul: Li-

teratür CEVİZCİ A., (2003) “Felsefe Terimleri Sözlüğü”, İstanbul: Paradigma YayınlarGOODRICH C., (1955), “The Invention of Printing in China”, New York: The Roland Press

Company.McCUE C., (2007), “Print Production”, California: Peachpit Pressİnternet alıntıları;https://www.merriam-webster.com/dictionary/print (Erişim tarihi: 10.10.2018)http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5bbe-

8a79cee676.22226094 (Erişim tarihi: 10.10.2018)https://en.wikipedia.org/wiki/Printing (Erişim tarihi: 10.10.2018)https://www.heidelberg.com/global/en/products/press/digital_printing/digital_printing_

overview/digitalprinting_overview.jsp (Erişim tarihi: 10.10.2018)https://www.ricoh.com/release/2015/1027_1.html (Erişim tarihi: 10.10.2018)https://en.wikipedia.org/wiki/Color (Erişim tarihi: 10.10.2018)http://www.poeticmind.co.uk/research/rgb-cmyk-colour-systems/ (Erişim tarihi: 10.10.2018)https://www.imdb.com/title/tt6945708/ (Erişim tarihi: 10.10.2018)