yeme bozukluklari

Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

1

YEME BOZUKLUKLARI

Dr. Aslıhan Polat

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi

Psikiyatri Anabilim Dalı


2

İçerik

• Yeme bozukluklarına genel bakış

• Tedavi ilkeleri

• Tedavi ekibi

• Başvuru güçlükleri

• Tıbbi komplikasyonlar

• İlaç tedavisi


3

Yeme Bozuklukları

• Anoreksiya Nervosa

• Bulimiya Nervosa

• Başka Türlü adlandırılamayan Yeme Bozukluğu


4

Anoreksiya Nervosa(DSM-IV)

• Yaşı ve boy uzunluğu için olağan sayılan en az kiloda olmayı kabul etmeme (örn: beklenenin %85 inin altında olmaya devam etme)

• Düşük vücut ağırlığına karşın kilo almaktan ya da şişman biri olmaktan aşırı korkma

• Vücut ağırlığı yada biçimini algılamada bozukluk olması

• Üç ardışık siklus amenore


5

Beden Kitle İndeksi (BKİ)

ICD-10’a göre <17.5

BKİ= kilo (kg)

boy(m)²


6

Bulimiya Nervosa(DSM-IV)

• Yineleyen tıkınırcasına yeme (TY) episodlarının olması– Aynı zaman diliminde çoğu insanın yiyebileceğinden çok

daha fazla yiyeceği yeme

– Bu episod sırasında yeme kontrolünün kalktığı duygusunun olması

• Kendini kusturma, laksatif, diüretik kullanımı, aşırı egzersiz gibi dengeleyici davranışların olması

• TY ve dengeleyici davranışların üç ay süreyle haftada iki kez ortaya çıkması


7

Epidemiyoloji

• Ergenler ve genç kadınlar arasında yaygınlık: %4• BN (%1-2.8) AN’dan (%0.1-1) daha yaygın. • Eşik-altı durumlar katıldığında oranlar % 8’e

ulaşıyor.

• Kadınlarda daha fazla ( %90-95 )


8

Başvuru Biçimleri

• AN vakalarının %40’ı birinci basamaktaki hekimler tarafından tespit ediliyor.

• Bunların % 80’i psikiyatrik tedaviye yönlendiriliyor.

• BN vakalarının ise sadece % 11’i saptanabiliyor ve yarısı psikiyatrik tedaviye yönlendiriliyor.


9

Klinik Gidiş

AN (%) BN(%)• Ölüm 10 1• İlk atağın devamı 10 10• Eşik-altı YB 15 20• YB dönüşümü 15 1 • Klinik YB yok 50 70


10

Tıbbi Komplikasyonlar-1

• Böbrek ve elektrolit bozuklukları: * Hipopotasemi a-Sıvı alımı kısıtlanmış AN b- Kusan, diüretik ve laksatif kullanan BN Sonuç: kalp ritm bozuklukları (EN SIK ÖLÜM NEDENİ) , barsak motilitesi sorunları


11


• Kalp-damar sistemi: *Düşük kan basıncı, sinüs bradikardisi (metabolik yavaşlamaya uyum çabası) *Ventriküler aritmiler (ani ölüm nedeni) *Mitral valv prolapsusu (AN) *Kardiyomiyopati (hızlı refeeding ve ipeka kullanımında)


12


• Sindirim Sistemi: *Parotis ve submandibular bezlerin şişmesi * Özefagus sorunları ( özefajitten rüptüre dek) *Akut mide dilatasyonu (BN’da tıkırcasına yeme, AN’da refeeding sırasında) *Barsak hareket bozuklukları (kramplar, diyare atakları, kabızlık)


13


• Endokrin Sistem: * Amenore *Hiperkortizolizm * Düşük T 3 düzeyleri

• Metabolik Değişiklikler: *Osteopeni-menopozal osteoporoz kadar ciddi olabilir. *Hiperkolesterolemi


14


• Ağız-Diş Sorunları: *Diş yüzeyi hasarı (perilimiyozis), çürükler

• Sinir Sistemi:

*Ventrikül genişlemesi (psödoatrofi)

• Bağışıklık ve hematolojik sistem: *Lökopeni, anemi, trombositopeni


15

Zorunlu Yatış Koşulları

• BKI <12

• Tıbbi komplikasyonların ileri boyutta olması• Kısa sürede hızlı kilo kaybı• Durdurulamayan kusmalar


16

Multidisipliner Tedavi Ekibi

• Psikiyatri uzmanı• Kadın-Doğum Uzmanı• Endokrin ve Metabolizma Uzmanı• Acil Dahiliye Uzmanı (Beslenme konusunda

deneyimli)• Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı• Diyetisyen


17

• YB için başlangıç aşamasında en büyük zorluk motivasyon eksikliği ve tedavi reddidir.


18

Neler yapılabilir?

• Hastalıkla ilgili kapsamlı bilgilendirme• Özellikle tıbbi komplikasyonların açıklanması• Tedavinin amacının ‘kilo aldırmak’ olmadığını

vurgulamak• Tedavi sorumluluğunun hastaya verilmesi için

hazırlık görüşmeleri


19

Tedavide Genel İlkeler-1

• Fiziksel durumun düzeltilmesi,• Yeme bozukluğunun ruhsal ve davranışsal boyutunun ele

alınması,• Eşlik eden ruhsal sorunların tedavisi,• Kilonun normal düzeye eriştirilmesi,• Bilişsel-davranışçı yöntemlerle semptomların azaltılması,• Diyet düzenlenmesi ve danışmanlığı,• Uygun psikofarmakolojik tedavi,

• Ailenin değerlendirilmesi ve programa katılması


20

Tedavide Genel İlkeler-2

• Kronik gidişli hastaların bile, tam açıklanamayan spontan düzelmeleri olabilir.

• İyileşen hasta örneklerini diğer hastalara aktarmak gerekli.

• Karamsarlık yerine sabırlı ve cesaretlendirici olmak ilk ilkemiz olmalıdır.


21

Bilişsel-Davranışçı Tedavi

• Özellikle AN’da semptomların ego-sintonik yapısı,

• Fiziksel ve ruhsal elementler arasındaki etkileşim,• Yiyecek ve kiloyla ilgini özgün inançlar,• Kendini değerlendirmede ciddi yetersizlik ele

alınır.


22

Psikiyatrik İlaç Tedavileri-1

• Anoreksiya Nervosa: -Antidepresanlar: Depresyon eşlik

eden vakalarda ve relapsların önlenmesi amacıyla kullanımı (SSRI, Mirtazapin, TSA) -Antipsikotikler: Dirençli vakalarda atipik antipsikotikler (olanzapin, risperidon)


23

Psikiyatrik İlaç Tedavileri-2

• Bulimiya Nervosa:– Antidepresanlar: Fluoksetin – Antikonvulsanlar (Topiramat)


24

Katıldığınız için teşekkürler…

yeme bozukluklari

Documents