Yaşlılık ve Sosyal HizmetYaşlılık ve Sosyal Hizmet(Türkiye'de Yaşlı Bakımı)(Türkiye'de Yaşlı Bakımı)

Taner ArtanSosyal Hizmet UzmanıŞubat 2009

“Dünya; kötülük yapanlar değil seyirci kalıp hiçbir şey yapmayanlar yüzünden tehlikeli bir yerdir.”

A.Einstein

Yaşlılık Sosyal Bir Sorun Yaşlılık Sosyal Bir Sorun mudur?mudur?Marjinalizasyon,Geleneksel toplumlar hariç,

yaşlılığın olumsuz olarak değerlendirilmesi,

Geniş ailenin azalmasıyla aile içindeki konumlarını kaybetmeleri,

Kırsal yaşamdan kentsel yaşama geçiş,

Yaşlılık Sosyal Bir Sorun Yaşlılık Sosyal Bir Sorun mudur?mudur?

Yaşam süresinin uzaması, Kuşaklar arası gerilim,Kişilerin yalnızca yaşa göre sınıflandırılması,

Yaşlı İstismarı ve İhmali Var Yaşlı İstismarı ve İhmali Var mı?mı?Çeşitli araştırmalar şiddetin toplumsal

değişme hızına bağlı olduğunu göstermektedir.

Genel olarak toplumsal değişme, yeni beklentileri ve sonuç olarak şiddete yol açan yeni engelleri doğurabilmektedir.

Şiddetin bir türü olan yaşlı istismarı, aile içi şiddet olayları ile bağlantısı olan bir olgudur.

Türkiye'de yaşlılığın toplumsal ve ekonomik olaylarla ilgisi gittikçe artmaktadır.

Yaşlı İstismarı ve İhmali Var Yaşlı İstismarı ve İhmali Var mı?mı?1996 yılında huzurevine girmek

için başvuran yaşlılar üzerinde yaptığımız bir araştırmada,

Araştırma kapsamındaki yaşlıların günlük aktivitelerini yerine getirebilecek nitelikte olduğu,

Yaşlılardan (%25.66) yaklaşık dörtte birinin fiziksel istismara maruz kaldığı,

Yaşlı İstismarı ve İhmali Var Yaşlı İstismarı ve İhmali Var mı?mı? Yaşlılardan kendisini yalnız ve kötümser hissedenlerin oranının %84.95 olduğu görülmüştür.

Yaşlılıkta Karşılaşılan Sorunlarla Yaşlılıkta Karşılaşılan Sorunlarla Yoksulluk Arasında Doğru Orantı Var Yoksulluk Arasında Doğru Orantı Var mıdır?mıdır?

Antalya valisi Yüksel, polis ekiplerinin her gün cami önünde sahipsiz ve bakıma muhtaç

bir dede bulduğunu söyledi. www.haberler.com. 14 Şubat 2009,

Yaşlılıkta Karşılaşılan Sorunlarla Yaşlılıkta Karşılaşılan Sorunlarla Yoksulluk Arasında Doğru Orantı Var Yoksulluk Arasında Doğru Orantı Var mıdır?mıdır?

Yaşlılar, Sokakta Yaşamaya Terk Ediliyor

Sahip çıkılmayarak sokağa terk edilen yaşlılarımız, dilenci ve

organ mafyasının tehdidi altında korku içinde yaşıyor.

Adana www.medya73.com 19 şubat 2009

Mevcut Yapı Yeterli mi?Mevcut Yapı Yeterli mi?

Huzurevi Sayısı Kapasite

SHÇEK 78 7962

www.shcek.gov.tr 05.02.2009 tarihi itibariyle

Mevcut Yapı Yeterli mi?Mevcut Yapı Yeterli mi? Dernek , Vakıf, Azınlıklar ve Gerçek Kişilere Ait (Özel)

Kuruluşlar

Huzurevi Sayısı Kapasite

DERNEK VE VAKIFLAR 34 2675

AZINLIKLAR 7 991

ÖZEL 112 4736TOPLAM 153 8411

www.shcek.gov.tr 05.02.2009 tarihi itibariyle

Mevcut Yapı Yeterli mi?Mevcut Yapı Yeterli mi?Kamu Kurum Kuruluşlarına Bağlı Huzurevleri

Huzurevi Sayısı Kapasite

Diğer Bakanlıklar 6 2442

Belediyeler 22 2104

TOPLAM 28 4546

www.shcek.gov.tr 05.02.2009 tarihi itibariyle

Mevcut Yapı Yeterli mi?Mevcut Yapı Yeterli mi? Yaşlı Danışma Merkezleri Ankara Emek 193 Ankara Mamak 90 Çanakkale 192 İzmir 361

Eskişehir 78Toplam 914

www.shcek.gov.tr 05.02.2009 tarihi itibariyle

Mevcut Yapıya En Son Yasal Düzenleme; Mevcut Yapıya En Son Yasal Düzenleme; Evde Yaşlı BakımıEvde Yaşlı Bakımı

"Yaşlı Hizmet Merkezlerinde Sunulacak Gündüzlü Bakım İle Evde Bakım Hizmetleri Hakkında Yönetmelik" hazırlanmış olup,

07.08.2008 tarih ve 26960 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Özel Sektör Çözüm Olabilir Özel Sektör Çözüm Olabilir mi?mi?Özel sektör üst ve orta sosyo-

ekonomik yapıda bulunan yaşlılar için çözüm olabilir.

Alt orta ve en alt sosyo-ekonomik düzeydekiler için çözüm değildir.

Bir yaşlının ortalama maliyeti (kamu kurumlarında) 1300 ile 1500 TL arasındadır.

Aciliyet Arz Eden Durum Var Aciliyet Arz Eden Durum Var mı?mı?Yaşlılara yönelik; fiziksel, psikolojik,

ekonomik ihmal ve istismar vakalarında yaşanan artışlar,

SHÇEK huzurevleri ve rehabilitasyon merkezlerinin ihtiyaca cevap verememesi,

Alternatif bakım modeli yetersizliği, Ve yerel yönetimlerin konuya

duyarsızlığı,

Mevcut Huzurevleri ve Rehabilitasyon Mevcut Huzurevleri ve Rehabilitasyon Merkezlerinin Yapısal ve Yönetimsel Merkezlerinin Yapısal ve Yönetimsel SorunlarıSorunlarıSosyo-ekonomik fark

gözetilmeksizin kamu kurumlarında yaşlılara hizmet verilmesi,

Akıl ve ruh sağlığı yerinde olmayanlarla sağlıklı yaşlıların aynı ortamda tutulması,

Ara kurumların bulunmaması,Yaşlılara disiplin cezası uygulanması

ve yaşlıların zorunlu nakili,

Mevcut Huzurevleri ve Rehabilitasyon Mevcut Huzurevleri ve Rehabilitasyon Merkezlerinin Yapısal ve Yönetimsel Merkezlerinin Yapısal ve Yönetimsel SorunlarıSorunlarıMaliyetlerin yüksekliği,Ayrıcalıklı bir grubun yaratılması,Personelin nitelik sorunu,İki ve daha fazla odalarda kışla

tipi bakım,

Sosyo-Ekonomik Durumlarına Göre Sosyo-Ekonomik Durumlarına Göre Alternatif Çözüm Önerileri Geliştirilmeli Alternatif Çözüm Önerileri Geliştirilmeli mi?mi?

Mevcut kurumsal yapılanmada bu konu çok fazla dikkate alınmamakta,

Yaşlılar mevcut kurum bakımlarında da ihmal ve istismara maruz kalabilmektedirler.

Yaşlıların Sosyo-Ekonomik Durumlarına Yaşlıların Sosyo-Ekonomik Durumlarına Göre Alternatif Çözüm Önerileri Göre Alternatif Çözüm Önerileri Geliştirilmeli mi?Geliştirilmeli mi?Konutu olmayan,Konutu olup evin iç ve dış işletme

giderlerini karşılayamayan, Konutu ve yeterli geliri olup,

gereksinmelerini karşılayamayan, Her yaşlı grubu için farklı hizmet

modelleri oluşturulmalıdır.

Alternatif Hizmet Modelleri Alternatif Hizmet Modelleri İçin Yerel Yönetimlerin İçin Yerel Yönetimlerin ÖnemiÖnemiYerel düzeyde sosyal hizmet

örgütlenmesi için yasal düzenlemeler yeterlidir.

Belediyeler yasal sorumluluklarını yerine getirmekten uzaktır.(Bazı il ve ilçe belediyeleri hariç )

Alternatif Sosyal Hizmet Alternatif Sosyal Hizmet ModelleriModelleriGeriatrik Hastaneler,Konutu dışında yaşlıya

sunulabilecek hizmetler,Konut içinde yaşlıya

sunulabilecek hizmetler,

Çözüm ÖnerileriÇözüm ÖnerileriMevcut huzurevlerinin koşulları

iyileştirilmeli, STK ve üniversitelerle işbirliğine

gidilmeli,Huzurevlerinde mümkün olduğu

ölçüde tek kişilik oda sistemine geçilmeli,

Rehabilitasyon merkezlerinin sayısı artırılmalı,

Huzurevi bakımının yerine farklı bakım modelleri geliştirilmeli,

Hizmetler yerel düzeyde örgütlenmeli,

Çözüm ÖnerileriÇözüm ÖnerileriHuzurevleri ihtiyaç varsa açılmalı,İl ve ilçeler düzeyinde yaşlıların

demografik verileri elde edilmeli, Ve hizmet modelleri bu veriler

ışığında oluşturulmalı,Meslek elemanları çalıştırılmalı, Ve alanda uzmanlaşma

sağlanmalıdır.