Sınıf Yönetimi

Musa GÜRSELÇoşkun BAYRAK

Esmahan AĞAOĞLUŞükrü ADAİlhan AKAR

Mehmet AKSÜTBahadır ERİŞTİ

Vural HOŞGÖRÜRİsa KORKMAZ

Mehmet E. SARDOĞANÖmer F. TUTKUN

Filiz ÇETİNŞaban ÇETİN

Editör: Zeki KAYA

13. BASKI

Editör: Prof. Dr. Zeki KAYA

ISBN 978- 975-6802-64-9

Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© 2012 , Pegem Akademi

Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları

Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti’ye aittir.

Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,

kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt

ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.

Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları

satın almamasını diliyoruz.

1. Baskı: Şubat 2002

13. Baskı: Şubat 2012

Dizgi-Grafik Tasarım: Şermin Yılmaz

Kapak Tasarımı: Uğur Sarıer

Baskı: Ayrıntı Matbaası

(Ankara-0312-394 55 90)

Yayınevi Sertifika No:14749

Matbaa Sertifika No:13987

SINIF YÖNETİMİ

iii

ÖN SÖZ

Hizmet öncesi ö�retmen yeti�tirme programlar�nda; alan bilgisi, meslek bilgisi ve genel kültür bilgisi kazand�rmaya yönelik dersler vard�r. Ö�retmenlik meslek bilgisi kazand�rmaya yönelik dersler aras�nda S�n�f Yönetimi de yer almaktad�r. Bu ders; di�er derslerde kazan�lan bilgilerin etkili bir biçimde s�n�f ortam�na nas�l aktar�laca��n� ve s�n�f�n nas�l yönetilece�ini ortaya koymaktad�r. Ö�retmen aday�n�n ve ö�retmenin etkili bir ö�retim lideri olabilmesi, s�n�f yönetimi konusunda bilgilenmesine ve bildiklerini do�ru biçimde uygulayabilmesine ba�l�d�r. Bu kitap, ö�retmen adaylar�n�n ve ö�retmenlerin s�n�f yönetimi konusunda bilgi edinmelerini ve edindikleri bilgileri etkili bir biçimde uygulamaya dönü�türebilmelerine yard�mc� olmak üzere haz�rlanm��t�r. E�itim Fakültelerinin yeniden yap�land�r�lmas� sonucunda Yüksek Ö�retim Kurulunca önerilen S�n�f Yönetimi Dersi Kur Tan�m�na ba�l� kal�narak haz�rlanan bu kitapta ekip yakla��m� temel al�nm��t�r. Kitab�n yay�na haz�rlanmas�nda ekip yakla��m� anlay���n�n tüm kurallar�na uyulmas�na; kitab�n biçim, içerik ve teknik özellikleri bak�m�ndan son y�llardaki yeni anlay��a ve geli�melere uygun olarak haz�rlanmas�na özen gösterilmi�tir. Bu ba�lamda, S�n�f Yönetimi kitab� çok yazarl� bir yap�t olarak haz�rlanm��t�r. Yazar kadro, uzmanl�k alanlar�na ve farkl� üniversitelerden olu�lar�na göre belirlenmi� ve bu yap�t�n ortaya ç�kmas� k�sa bir sürede gerçekle�mi�tir. Ço�u farkl� üniversitelerde görevli yazarlar, S�n�f Yönetimi Dersinin Kur Tan�m�na uygun bir yap�t� ortaya koymak ve bu alanda iyi örnek vermek için gereken önem ve özeni göstermeye çal��m��t�r. Bu çal��man�n ö�retmen adaylar�na ve �u anda ö�retmen olarak çal��anlara az da olsa katk� getirmesi yazar kadrosunu mutlu k�lacakt�r. S�n�f Yönetimi kitab� farkl� söylem ve sunumla siz de�erli okuyucular�n yarar�na sunulmu�tur. Ça�da� dü�üncelerin yans�malar� olarak sunulan bu yap�t�n ülke genelinde yayg�nla�mas� ve kabul görmesi sizin ilginiz ve tercihinizle sa�lanacakt�r. Bugüne kadar verdi�iniz deste�e ve güvene te�ekkür ediyor, çal��malar�m�za ivme katan görü� ve önerilerinizi sinifyonetimi@hotmail.com adresinden bizimle payla�may� sürdürmenizi diliyoruz. Ankara, �ubat 2012 Prof. Dr. Zeki KAYA

iv

BÖLÜMLER ve YAZARLARI 1. Bölüm: S�n�f Yönetimi ile �lgili Genel Olgular

Prof. Dr. Esmahan A�ao�lu, Anadolu Üniversitesi, E�itim Fakültesi

2. Bölüm: E�itim Mekanlar�n�n Tasar�m�nda Ergonomi

Ö�r. Gör. Dr. Filiz Çetin, Gazi Üniversitesi, Teknik E�itim Fakültesi

Yrd. Doç. Dr. �aban Çetin, Gazi Üniversitesi, Endüstriyel Sanatlar E�itim Fakültesi

3. Bölüm: Ö�renci Davran��lar�n� Etkileyen Etmenler

Yrd. Doç. Dr. �lhan Akar, Gazi Üniversitesi, Mesleki E�itim Fakültesi

4. Bölüm: Olumlu Ö�renme Ortam� Olu�turma

Prof. Dr. Zeki Kaya, Gazi Üniversitesi, Endüstriyel Sanatlar E�itim Fakültesi

5. Bölüm: �leti�im

Yrd. Doç. Dr. Vural Ho�görür, Mu�la Üniversitesi, E�itim Fakültesi

6. Bölüm: Ö�rencilerin Güdülenmesi

Yrd. Doç. Dr. Mehmet E. Sardo�an, Ondokuz May�s Üniversitesi, E�itim Fak.

7. Bölüm: S�n�fta Grup Etkile�imi

Prof. Dr. Co�kun Bayrak, Anadolu Üniversitesi, E�itim Fakültesi

Yrd. Doç. Dr. Bahad�r Eri�ti, Anadolu Üniversitesi, E�itim Fakültesi

8. Bölüm: S�n�f Düzeni

Doç. Dr. Ömer F. Tutkun, Sakarya Üniversitesi, E�itim Fakültesi

9. Bölüm: Derslerle �lgili Süre Kullan�m�

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Aksüt, Mega E�itim Dan��manl��� Merkezi, U�ak

10. Bölüm: �stenmeyen Davran��lar�n Önlenmesi

Doç. Dr. �sa Korkmaz, Selçuk Üniversitesi, E�itim Fakültesi

11. Bölüm: S�n�f �çi Olas� Sorunlara Kar�� Al�nabilecek Önlemler

Yrd. Doç. Dr. �ükrü Ada, Atatürk Üniversitesi, Kaz�m Karabekir E�it. Fak.

12. Bölüm: Ö�retim Y�l� Öncesi Haz�rl�klar

Prof. Dr. Musa Gürsel, Selçuk Üniversitesi, E�itim Fakültesi

v

�Ç�NDEK�LER Ön söz ............................................................................................................... iii �çindekiler ........................................................................................................... v Çizimler.............................................................................................................. ix

BÖLÜM 1 SINIF YÖNET�M� �LE �LG�L� GENEL OLGULAR

(ss: 1-42) Giri� ....................................................................................................................3 Örgüt ve Yönetim ...............................................................................................3 E�itim Yönetimi ve Okul Yönetimi ......................................................................7 S�n�f Yönetimi ...................................................................................................10 S�n�f Yönetimi Yakla��mlar� ...............................................................................16 Özet ..................................................................................................................33 De�erlendirme Sorular�.....................................................................................35 Yararlan�lan ve Ba�vurulabilecek Kaynaklar.......................................................38

BÖLÜM 2 E��T�M MEKANLARININ TASARIMINDA ERGONOM�

(ss: 43-85) Giri� ..........................................................................................................45 Ergonomiyle �lgili Temel Kavramlar ...........................................................45 E�itim Mekanlar�n�n Planlanmas� ..............................................................48 E�itim Mekanlar�n� Alg�lamada Etkili Olan Etmenler..................................55 E�itim Araçlar�n�n Ergonomik Kullan�m�ndaki Önemli Noktalar .................72 Bilgisayarl� Ö�renme Kaynaklar� ve Bilgisayar Destekli Ö�renme Ortamlar�n�n Düzenlenmesinde Ergonomi.................................................74 Özet ..........................................................................................................80 De�erlendirme Sorular� .............................................................................81 Yararlan�lan ve Ba�vurulabilecek Kaynaklar ...............................................84

vi

BÖLÜM 3 Ö�RENC� DAVRANI�LARINI ETK�LEYEN ETMENLER

(ss: 87- 113)

Giri� ..................................................................................................................89 S�n�f D��� Etmenler.............................................................................................89 S�n�f �çi Etmenler...............................................................................................96 Olumsuz Etmenlere Kar�� Al�nacak Önlemler ..................................................104 Özet ................................................................................................................108 De�erlendirme Sorular�...................................................................................110 Yararlan�lan ve Ba�vurulabilecek Kaynaklar ....................................................112

BÖLÜM 4

OLUMLU Ö�RENME ORTAMI OLU�TURMA (ss: 115- 148)

Giri� ................................................................................................................117 Ö�renme ile �lgili Genel Olgular......................................................................117 Ö�renme Ortam� Olarak Okul .........................................................................122 Demokratik Ö�renme Ortam� Olarak Okul......................................................125 Olumlu Ö�renme Ortam� Olu�turmada Ö�retmen Davran��lar� ......................135 Özet ................................................................................................................143 De�erlendirme Sorular�...................................................................................144 Yararlan�lan ve Ba�vurulabilecek Kaynaklar.....................................................147

BÖLÜM 5 �LET���M

(ss: 149 - 179) Giri� ................................................................................................................151 �leti�imin Anlam�.............................................................................................152 �leti�im Süreci .................................................................................................155 Okulda �leti�im................................................................................................157 Ö�retmen-Velî �leti�imi ...................................................................................158 Ö�retmen-Yönetici �leti�imi ............................................................................165 Ö�retmen-Ö�retmen �leti�imi.........................................................................166 Ö�retmen-Ö�renci �leti�imi.............................................................................167 Ö�renci-Ö�renci �leti�imi ................................................................................171 �leti�imde Engeller ..........................................................................................172 Özet ................................................................................................................174 De�erlendirme Sorular�...................................................................................176 Yararlan�lan ve Ba�vurulabilecek Kaynaklar.....................................................178

vii

BÖLÜM 6 Ö�RENC�LER�N GÜDÜLENMES�

(ss: 181 - 210) Giri� ................................................................................................................183 Güdülenmenin Anlam�....................................................................................183 Güdü ve Güdülenme Türleri ...........................................................................186 Güdülenme ve Ö�renme.................................................................................189 Güdüleme Yakla��mlar� ...................................................................................192 Ö�rencileri Güdüleyebilmek �çin Öneriler........................................................198 Özet ................................................................................................................205 De�erlendirme Sorular�...................................................................................206 Yararlan�lan ve Ba�vurulabilecek Kaynaklar.....................................................209

BÖLÜM 7 SINIFTA GRUP ETK�LE��M�

(ss: 211 - 233) Giri� ................................................................................................................213 S�n�f�n Temel Özellikleri ..................................................................................213 S�n�f Ortam�nda Ö�renci Gruplar� ve Ö�renme Tak�mlar�n�n Olu�turulmas� .................................................................................................214 Tak�mla Ö�renmenin Ö�renmeye Katk�lar� .....................................................221 Tak�mla Ö�renmenin Planlanmas�...................................................................222 Ö�renme Tak�mlar�n�n Yönetilmesi .................................................................225 Özet ................................................................................................................227 De�erlendirme Sorular�...................................................................................229 Yararlan�lan ve Ba�vurulabilecek Kaynaklar.....................................................232

BÖLÜM 8

SINIF DÜZEN� (ss: 235 - 265)

Giri� ................................................................................................................237 S�n�f Yönetimi ve S�n�f Düzeni .........................................................................237 S�n�f �çi Fiziksel Düzen ....................................................................................245 S�n�f �çi Fiziksel Düzenin De�i�kenleri..............................................................246 S�n�f Yerle�im Düzeni Örnekleri.......................................................................252 Özet ................................................................................................................260 De�erlendirme Sorular�...................................................................................261 Yararlan�lan ve Ba�vurulabilecek Kaynaklar.....................................................264

viii

BÖLÜM 9 DERSLERLE �LG�L� SÜRE KULLANIMI

(ss: 267 - 285) Giri� ................................................................................................................269 Ders Öncesinde Süre Kullan�m� .......................................................................270 Derse Ba�larken Süre Kullan�m�.......................................................................271 Derste Süre Kullan�m� .....................................................................................272 Ders Sonunda Süre Kullan�m� .........................................................................281 Özet ................................................................................................................281 De�erlendirme Sorular�...................................................................................283 Yararlan�lan ve Ba�vurulabilecek Kaynaklar.....................................................285

BÖLÜM 10

�STENMEYEN DAVRANI�LARIN ÖNLENMES� (ss: 287- 311)

Giri� ................................................................................................................289 �stenmeyen Davran��.......................................................................................289 �stenmeyen Davran��lar�n Önlenmesine Yönelik Yakla��mlar...........................292 �stenmeyen Davran��lara Kar�� Önlemler.........................................................297 Ceza................................................................................................................303 Özet ................................................................................................................307 De�erlendirme Sorular�...................................................................................308 Yararlan�lan ve Ba�vurulabilecek Kaynaklar.....................................................311

BÖLÜM 11 SINIF �Ç� OLASI SORUNLARA KAR�I ALINAB�LECEK

ÖNLEMLER (ss: 313 - 337)

Giri� ................................................................................................................315 Ö�rencilerde Uyum ve Davran�� Bozukluklar�..................................................315 Ö�rencilerin Sorun Davran�� Sergilemesinin Kaynaklar� ..................................318 S�n�f �çi Olas� Sorunlar� Önlemede Ö�retmen Davran��lar� .............................324 Özet ................................................................................................................333 De�erlendirme Sorular�...................................................................................334 Yararlan�lan ve Ba�vurulabilecek Kaynaklar.....................................................337

ix

BÖLÜM 12 Ö�RET�M YILI ÖNCES� HAZIRLIKLAR

(ss: 339 - 358) Giri� ................................................................................................................341 Okulda ve S�n�fta �lk Günler ............................................................................342 Ailede Ö�retim Öncesi Haz�rl�klar ..................................................................342 �� Görenlerin Temini ve Yeti�tirilmesine �li�kin Haz�rl�klar................................345 Fiziksel Ortamla �lgili Haz�rl�klar ......................................................................349 E�itim ve Ö�retim Etkinliklerinin Planlanmas�na �li�kin Haz�rl�klar ..................351 Özet ................................................................................................................354 De�erlendirme Sorular�...................................................................................356 Yararlan�lan ve Ba�vurulabilecek Kaynaklar.....................................................358

�Z�MLER

Çizim 1: Ortak Deneyim Alan�..........................................................................153 Çizim 2: Alg�lama Süreci..................................................................................154 Çizim 3: �leti�im Süreci ....................................................................................157 Çizim 4: Maslow’un Gereksinimler S�ral� S�n�flamas�........................................193 Çizim 5: Bir Sistem Olarak E�itim, �leti�im Süreçleri ve E�itim Program�

Ögeleri ile S�n�f Yönetimi-Düzen Örüntüsü ........................................240 Çizim 6: U Düzeni Yerle�im Biçimi ...................................................................253 Çizim 7: U Düzeni Yerle�im Biçimi ...................................................................253 Çizim 8: Ekip Çal��mas� Yerle�im Biçimi ...........................................................254 Çizim 9: Konferans Masas� Yerle�im Biçimi......................................................255 Çizim 10: Konferans Masas� Yerle�im Biçimi......................................................255 Çizim 11: Daire Biçiminde Yerle�im ...................................................................256 Çizim 12: Daire Biçiminde Yerle�im ...................................................................256 Çizim 13: Gruplar�n Gruplanmas� Yerle�im Biçimi..............................................257 Çizim 14: Çal��ma �stasyonu Yerle�im Biçimi .....................................................258 Çizim 15: Proje ya da Özel Çal��ma Gruplar�n�n Yerle�im Biçimi .......................258 Çizim 16: Al���lm�� Yerle�im Biçimi.....................................................................259

1. BÖLÜM

SINIF YÖNET�M� �LE �LG�L� GENEL OLGULAR

Ö�renme Hedefleri Bu bölümü çal��t�ktan sonra;

� s�n�f yönetimi ile ilgili temel kavramlar� tan�mlayabilecek, � s�n�f yönetiminin e�itim yönetimi ve okul yönetimi ile

ili�kilerini aç�klayabilecek, � s�n�f yönetimini etkileyen etmenleri ay�rt edebilecek, � s�n�f yönetiminde ö�retmenin rol ve görevlerinin fark�nda

olabilecek, � s�n�f yönetiminin boyutlar�n� aç�klayabilecek, � s�n�f yönetimi yakla��mlar�n� s�n�f içinde uygulayabilecek, � s�n�f yönetimini etkileyen yeni geli�meleri aç�klayabilecek, � farkl� s�n�f yönetimi tarzlar�n� s�n�f içinde uygulayabileceksiniz.

�çindekiler � Örgüt ve Yönetim � E�itim Yönetimi ve Okul Yönetimi � S�n�f Yönetimi � S�n�f Yönetimi ile ilgili Etkinlikler � S�n�f Yönetimi Yakla��mlar� � S�n�f Yönetimini Etkileyen Yeni Geli�meler � S�n�f Yöneticisi Olarak Ö�retmen � Ö�retmenlerin S�n�f Yönetimi Biçimleri � Özet � De�erlendirme Sorular� � Yararlan�lan ve Ba�vurulabilecek Kaynaklar

Esmahan A�ao�lu* (Prof. Dr.)

*Kütahya’da do�mu�tur. �lk ve orta ö�renimini Kütahya’da ta-mamlam��t�r. �stanbul Üniver-sitesi’nde lisans, Anadolu Üniver-sitesi’nde yüksek lisans, Hacettepe Üniversitesi’nde doktora ö�renimi görmü�tür. 1998 y�l�nda docent, 2005 y�l�nda professor olmu�-tur. �u anda Anadolu Üniver-sitesi E�itim Fakültesi E�itim Bilimleri Bölümü’nde ö�retim üyesidir.

S�n�f Yönetimi 248

verdi�i belirlenmi�tir. Ara�t�rmalar sonucu, k�rm�z�, sar�, turuncu ve parlak kahve renge boyanm��, alçak tavanl� ve s�cak akkor ���kl� odalarda bulunan insanlar�n kendilerini daha rahat hissettikleri; mavi, ye�il, donuk veya beyaz renkle boyanm�� ve florasan ���kl� odalarda insanlar�n kendilerini so�uk bir ortamda ve rahats�z hissettikleri ortaya konulmu�tur.

Okul ve s�n�f ortamlar� için renklerin özenle seçilmesi gerekir. S�n�ftaki duvarlar�n rengi kadar e�yalar�n da renkleri önemlidir. Ö�rencilerin ya� düzeyleri göz önünde bulundurularak e�yalar�n renklerinin seçiminde ve uyumunda özen gösterilmelidir. S�n�fta iyi bir renk ahenginin sa�lanmas� estetik duygular geli�tirir, zihinsel süreçlerin ö�renmeye güdülenmesi üzerinde uyar�c� etki yarat�r. Bu nedenle ö�retmen, s�n�f�n ve araç-gereçlerin özelliklerine uygun, ö�rencilerin görü�lerini alarak renkler seçmeye çaba göstermelidir.

Gürültü: Gürültü s�n�f içi etkile�imi olumsuz yönde etkileyen bir de�i�kendir. Gürültü güdülenmeyi ve odakla�may� engeller. Ayr�ca, gürültü, stres yapan, fiziksel ve ruhsal sa�l��� bozucu bir etkendir ve bir tür çevre kirlili�idir. Ö�retmen, ö�rencilerin ilgi, dikkat ve kat�l�mlar�n� her durumda uyan�k tutmal�d�r. Gürültü ileti�imi engelleyen, zihni yoran ve hareketleri azaltan bir etkendir. Ö�retmen s�n�fta sakin bir ö�retim ortam� sa�lamas� için gürültüyü engellemeli ve yok etmelidir.

Genellikle gürültü derse yönelik ilgisizlik, dikkat ve güdülenme eksikli�i ya da kayg� gibi nedenlere ba�l� olarak ortaya ç�kar. Gürültüyü engellemek için, öncelikle nedenler saptanmal� ve ö�rencilere gürültünün olumsuz bir davran�� oldu�u aç�klanmal�d�r. Örne�in; arkada�� ile konu�an bir ö�renciyi konuya ili�kin sorular yönelterek dikkatini çekmeli, s�n�fta birden fazla gürültü yapan varsa sesini yükseltmeden, uyarmadan bir süre durumun fark�nda oldu�unu belirten bir ifade ile beklemelidir. Ancak baz� durumlarda, özellikle ilkö�retimin birinci basama��ndaki s�n�flarda gürültülü durumlar�n olmas� ve bundan yararlan�lmas� kan�ksanmal�d�r. S�n�f d���ndan gelen gürültünün engellenmesi güç olabilir, ancak s�n�f içinden kaynaklanan gürültüyü azaltman�n temel yolu, s�n�f kurallar�n�n gürültüyü de içermesi ve bu kurallara hem ö�retmen hem de ö�renci taraf�ndan özenle uyulmas�d�r.

Görünüm (Estetik): Okulu temiz, düzenli tutmak ve güzelle�tirmek, okulu en iyi �ekilde kullanabilmenin temel ko�ullar�d�r. Okulun yan� s�ra s�n�fta yer alan nesnelerin uyumlu olmas� ve amaçlara uygun bir dizili� içinde s�ralanmas� gereklidir. S�n�f�n genel görünümü ve esteti�i hem ö�renci hem de ö�retmen aç�s�ndan önemlidir. S�n�fa etkili bir görünüm kazand�rmak, uygun bir alan kullanma

S�n�f Düzeni 249

duyarl���n�, renk seçimini ve amaç-araç dengesini sa�lamay� gerektirir. S�n�f�n görünümünde güzellik ve uyumu, ö�renciyi güdüler ve ba�ar�s�n� art�r�r.

S�n�f rahatl��� sa�laman�n yan� s�ra çekici de olmal�d�r. Ö�retmen s�n�f görünümünde güzellik ve uyumun olmas�na özen göstermelidir S�n�f ölçülerinin uyumu, tavan�n bas�k olmamas�, duvarlar�n boyal�, e�ya ve duvar renklerinin ve yerle�imlerinin uyumlu, pencerelerin geni�, mobilyalar�n çekici, perde, çiçek, masa örtüleri, panolar, tablolar ve e�yalar�n yerle�tirme biçimi ve temizli�i ö�rencilere çekici gelmeli, görünümü ��k ve güzel olmal�d�r. Bu etkenlere özen gösterilmesi, s�n�f ortam�n�n görünümünü güzelle�tirir, iç aç�c� ve benimsenen bir hale getirir. Ayr�ca, uygun bir görünüm ö�renciyi olumlu yönde etkiler ve ö�rencinin seçici bir ki�ilik kazanma bilinci geli�tirmesine de katk�da bulunur.

I��k-Ayd�nlatma: I��k insan psikolojisi üzerinde etkili olan bir de�i�kendir. S�n�fta e�itim etkinliklerinin etkili ve rahat bir �ekilde gerçekle�mesi için yeterli ���k, �����n geli� yönü, �����n rengi, yans�mas� gibi özellikler dikkate al�nmal�d�r. A��r� ya da yetersiz ���k, �����n yönü, yans�mas� ve rengi ilgiyi da��t�r, gözü yorar, zihnin gev�emesine ya da a��r� duyarl� hale gelmesine neden olur. Ayr�ca ö�retmen ve ö�rencinin i�ini güçle�tirir, hareketlerini azalt�r ve gerginli�e neden olur. S�n�fta ���k dolayl� gelmeli, olanaklar ölçüsünde do�al ayd�nlanma yollar� kullan�lmal�d�r. I��k ve pencere düzeni güne�e ve mevsimlere göre ayarlanabilir olmal�d�r.

Havaland�rma: S�n�f�n fiziksel özelliklerinden bir di�eri olan havaland�rma biyolojik anlamda kalbi ve beyni, psikolojik anlamda da ö�rencinin ö�renme sürecine kat�l�m�n� etkiler. Örne�in; havas�z, yeterince oksijenin bulunmad��� bir s�n�f ortam�nda ö�rencilerin uyu�uk, isteksiz, yorgun olduklar� gözlenir. Oksijen azl��� ö�rencileri dikkatsiz ve uykulu yapar. Etkinlikler s�ras�nda bozulan s�n�f�n havaland�rmas� ders aralar�nda yap�lmal�d�r. Ö�retmen s�n�f�n havaland�r�lmas� konusuna özen göstermelidir.

Ö�renme ve �lgi Kö�eleri: S�n�fta, resim, bro�ür, yaz�lar�n as�ld��� duvar panolar�, bülten tahtalar�; kitap, dergi, gazetelerin oldu�u bir oturma-dinlenme yeri; ö�rencilerin etkinliklerini sergiledikleri gösteri alanlar�; s�n�f ya da okulda ö�renciler için teknoloji destekli oyun alanlar� gibi ilgi ve ö�renme kö�eleri bulunmal�d�r.