Emre YERLİ § Ekrem ÇEÇEN Ed.: Yasin ÇOBAN

ADMİN

KAMU YÖNETİMİ

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ............................................................................................................................................. V

YÖNETİM BİLİMİ

BİRİNCİ BÖLÜMYÖNETİM BİLİMİNE GİRİŞ

I. YÖNETİMBİLİMİKAVRAMI .......................................................................................................31A . YÖNETİMBİLİMİNİNTANIMI ..............................................................................................31

1. Yönetim .........................................................................................................................312.YönetimBilimi ...............................................................................................................31

B . YÖNETİMBİLİMİNİNÖZELLİKLERİ .....................................................................................32C . YÖNETİMBİLİMİNİNKONUSU............................................................................................32D . KAMUYÖNETİMİveİŞLETMEYÖNETİMİAYRIMI ...............................................................33E . YÖNETİMİNAMACI ............................................................................................................33F . YÖNETİMİNGÖREVLERİ .....................................................................................................33

II. YÖNETİMBİLİMİNİNYARARLANDIĞIYÖNTEMLER ...................................................................34III. YÖNETİMİNÖNEMİVEÜRETİMUNSURLARI ...........................................................................35

İKİNCİ BÖLÜMPLANLAMA

I. PLANLAMA ...............................................................................................................................37II. PLANLAMANINÖZELLİKLERİ ...................................................................................................37III. PLANLAMANINYARARLARI ......................................................................................................38IV. PLANLAMAAŞAMALARI ...........................................................................................................38V. PLANLAMANINİLKELERİ ..........................................................................................................38VI. PLANTÜRLERİ ..........................................................................................................................39

1.SürelerineGörePlanlar ..................................................................................................392.UygulamaBiçimineGörePlanlar....................................................................................403.ŞeklineGörePlanlar .......................................................................................................404.KullanımBiçimineGörePlanlar ......................................................................................405.NiteliklerineGörePlanlar ...............................................................................................41

ÜÇÜNCÜ BÖLÜMÖRGÜTLEME

I. ÖRGÜTLEME ............................................................................................................................43II. TEMELÖRGÜTLENMEİLKELERİ ................................................................................................44

A . ÖRGÜTLENMEİLKELERİ .....................................................................................................441.ÖrgütlerinRasyonelliğiveNesnelliğiİlkesi .....................................................................442.GörevlerinTanımlanmasıİlkesi ......................................................................................443.Komuta(Kumanda)Birliğiİlkesi .....................................................................................444.DenetimÇevresininSınırlılığı(YönetimAlanı)İlkesi .......................................................445.UzmanlaşmaveİşBölümüİlkesi ....................................................................................446.Yalınlıkİlkesi ...................................................................................................................44

VIII ADMIN | Kamu Yönetimi

7.İstisnalar(Ayrallar)İlkesi ................................................................................................458.YetkilerinAktarılmasıİlkesi ............................................................................................459.EylemcilerinDestekçilerdenYararlanmasıİlkesi ............................................................4510.GözdenGeçirmeİlkesi .................................................................................................4511.YetkiveSorumlulukDengesiİlkesi ...............................................................................4512.Etkinlikİlkesi ................................................................................................................46

III. ÖRGÜTTÜRLERİ .......................................................................................................................46A . DİKEYÖRGÜT(KOMUTAÖRGÜTÜ) ....................................................................................46B . GÖREVSELÖRGÜT(FONKSİYONELÖRGÜT) .......................................................................47C . DİKEY-KURMAYÖRGÜT(KOMUTA-KURMAYÖRGÜTÜ) ......................................................47D . KOMİTETİPİÖRGÜT ...........................................................................................................48E . SAFPROJEÖRGÜTÜ ...........................................................................................................49F . MATRİKSÖRGÜT ................................................................................................................49G . ADHOKRATİKÖRGÜT .........................................................................................................50

IV. BİÇİMSELVEBİÇİMSELOLMAYANÖRGÜT ...............................................................................50V. KUMANDABİRLİĞİ ...................................................................................................................50VI. ÖRGÜTŞEMALARI ....................................................................................................................51

A . ŞEMATÜRLERİ ...................................................................................................................511.ÖrgütŞemaları ...............................................................................................................512.YerleşmePlanveŞemaları .............................................................................................513.İşAkımıŞemaları ............................................................................................................51

VII. ÖRGÜTLEMEBİÇİMLERİ ...........................................................................................................51VIII.MERKEZDENVEYERİNDENYÖNETİM ......................................................................................52

A . MERKEZDENYÖNETİM ......................................................................................................521.Hiyerarşi .........................................................................................................................532.YetkiDevri ......................................................................................................................533.YetkiGenişliği .................................................................................................................54

B . YERİNDENYÖNETİM .........................................................................................................541. Denetim .........................................................................................................................552.YerelİdarelerveDevletArasındakiFarklılıklar ...............................................................553.MerkezdenYönetiminYararveSakıncaları ....................................................................554.YerelYönetiminYararveSakıncaları...............................................................................56

DÖRDÜNCÜ BÖLÜMYÖNELTME

I. YÖNELTME................................................................................................................................57A . YÖNETSELDÜZEYLER .........................................................................................................57

1.AltDüzeyYöneticiler ......................................................................................................572.OrtaKademeYöneticiler ................................................................................................573.ÜstKademeYöneticiler ..................................................................................................57

B . YÖNETSELBECERİLER .........................................................................................................581.TeknikBeceri ..................................................................................................................582.İletişimBecerisi ..............................................................................................................583.İnsanİlişkileriBecerisi ....................................................................................................584.AnalitikBeceri ...............................................................................................................585.KararVermeBecerisi ......................................................................................................586.KavramsalBeceri ............................................................................................................58

II. ÖNDERLİK(LİDERLİK)VEOTORİTE ...........................................................................................58III. YÖNETİCİVEÖRGÜTİÇİİLİŞKİLER ............................................................................................59IV. ÖZERKLİK ..................................................................................................................................59

A . TÜRKİYE’DEMERKEZİYÖNETİMÖRGÜTLERİ .....................................................................60

IXİçindekiler

B . YERİNDENYÖNETİMKURULUŞLARI ..................................................................................601.YerYönündenYerindenYönetimKuruluşları ..................................................................602.HizmetYönündenYerindenYönetimKuruluşları ............................................................61

V. ÖRGÜTİÇİNDEEMİR ................................................................................................................61VI. YÖNETMEUNSURLARI .............................................................................................................61

1.KararVerme ...................................................................................................................612.HaberVerme ..................................................................................................................623.Örgütlendirme ...............................................................................................................624.HareketeGeçirme ..........................................................................................................625.Yükseltme .......................................................................................................................62

VII. DENETLEMEVECEZALANDIRMA .............................................................................................62VIII.PERSONELALIMI ......................................................................................................................63

A . PERSONELYÖNETİMİVEİNSANKAYNAKLARI ....................................................................631.PersonelYönetimi .........................................................................................................632.İnsanKaynakları .............................................................................................................63

B . PERSONELALMASİSTEMLERİ ............................................................................................631.AçıkSistem ....................................................................................................................632.KapalıSistem ..................................................................................................................63

C . PERSONELALMAİLKELERİ .................................................................................................641.Eşitlik .............................................................................................................................642.Yeterlilik(Liyakat) ...........................................................................................................643.Yansızlık ..........................................................................................................................644.Güvence .........................................................................................................................645.Kariyer ............................................................................................................................64

BEŞİNCİ BÖLÜMKOORDİNASYON

I. KOORDİNASYON .......................................................................................................................65II. KOORDİNASYONUNUNSURLARI ..............................................................................................65

A . BİRLEŞTİRME ......................................................................................................................65B . İŞBİRLİĞİ ............................................................................................................................65C . TEŞVİK ................................................................................................................................65

III. KOORDİNASYONİLKELERİ ........................................................................................................66IV. KOORDİNASYONFAALİYETLERİNİNÖRGÜTLENDİRİLMESİ .......................................................66V. KOORDİNASYONÇEŞİTLERİ ......................................................................................................66

A . HİYERARŞİYEDAYALIKOORDİNASYON ...............................................................................66B . İNANDIRICI(GÖNÜLDEN)KOORDİNASYON .......................................................................66C . KOMİTELERYOLUYLAKOORDİNASYON ..............................................................................66D . YATAYVEDİKEYKOORDİNASYON .......................................................................................67

1.YatayKoordinasyon ........................................................................................................672.DikeyKoordinasyon ........................................................................................................67

E . YAPIVEGÖREVLEİLGİLİKOORDİNASYON ..........................................................................671.YapıileİlgiliKoordinasyon ..............................................................................................672.GörevileİlgiliKoordinasyon ...........................................................................................67

F . İÇVEDIŞKOORDİNASYON .................................................................................................671.İçKoordinasyon ..............................................................................................................672.DışKoordinasyon ...........................................................................................................67

X ADMIN | Kamu Yönetimi

ALTINCI BÖLÜMDENETİM

I. DENETİM ..................................................................................................................................691.Öndenetim ....................................................................................................................692.Düzelticidenetim ...........................................................................................................693.Sondenetim ...................................................................................................................694.Grupdenetimi ................................................................................................................695.Bireyseldenetim ............................................................................................................69

A . DENETİMİNNEDENLERİ ....................................................................................................70B . DENETİMİNÖZELLİKLERİ ....................................................................................................70C . DENETİMİNAŞAMALARI ....................................................................................................71

II. DENETİMTEKNİKLERİ ...............................................................................................................71A . ÇALIŞANLARINDEĞERLENDİRİLMESİ .................................................................................71B . ÇALIŞANLARINSINIFLANDIRILMASIVEİŞPLANLARININHAZIRLANMASI .........................71C . İDARİELKİTAPLARI ............................................................................................................72D . AST-ÜSTTOPLANTILARI ......................................................................................................72

III. DENETİMÇEŞİTLERİ .................................................................................................................72A . YÖNETİMİÇİDENETİMYOLLARI(İDARİDENETİM) ............................................................72

1.HiyerarşikDenetim ........................................................................................................732.İdariTeftiş ......................................................................................................................73

B . YÖNETİMDIŞIDENETİMYOLLARI ......................................................................................731.PolitikDenetim ..............................................................................................................732.YargıDenetimi ................................................................................................................743.OmbudsmanDenetimi ...................................................................................................744.KamuoyuDenetimi ........................................................................................................755.VesayetDenetimi ...........................................................................................................75

YEDİNCİ BÖLÜMÖRGÜTSEL YAPILANMA

I. MEKANİKVEORGANİKÖRGÜTLER ..........................................................................................77II. BÜROKRASİ,TEKNOKRASİ,MERİTOKRASİ ................................................................................77

A . BÜROKRASİ ........................................................................................................................771.BürokrasininOlumsuzlukları: .........................................................................................782.ÖrgütlerinDoğuşuveBüyümeNedenleri ......................................................................783.ParkinsonKanunu ..........................................................................................................794.PeterPrensibi .................................................................................................................795.OligarşininTunçKanunu .................................................................................................796.BürokratikKollektivizmGörüşü ......................................................................................797.YeniSınıfGörüşü ............................................................................................................80

B . TEKNOKRASİ ......................................................................................................................80C . MERİTOKRASİ .....................................................................................................................80

III. KIRTASİYECİLİK..........................................................................................................................80IV. ORGANİZASYONVEMETODÇALIŞMALARI ..............................................................................81

A . ORGANİZASYONVEMETOD ...............................................................................................81B . FORMLAR ...........................................................................................................................82C . EVRAKVEDOSYALAR .........................................................................................................82

XIİçindekiler

SEKİZİNCİ BÖLÜMKAMU YÖNETİMİNDE REFORM

I. KAMUYÖNETİMİVEREFORM ..................................................................................................83II. İDARİREFORMTÜRLERİ ...........................................................................................................84

A . KURUMSALREFORM..........................................................................................................84B . ZORLAYICIREFORM ............................................................................................................84C . DENEYSELREFORMYÖNTEMİ ............................................................................................84

III. TÜRKİYE’DEYAPILANİDARİREFORMÇALIŞMALARI .................................................................84A . PLANLIDÖNEMÖNCESİİDARİREFORMÇALIŞMALARI ......................................................84

1.HinesRaporu(1933) .....................................................................................................842.NeumarkRaporu(1949) ................................................................................................843.BarkerRaporu(1951) .....................................................................................................844.MartinveCushRaporu(1951) ......................................................................................855.LeimgruberRaporu(1951) .............................................................................................856.MauriceChailloux-DantelRaporu(1959) .......................................................................857.YerliUzmanlarcaHazırlananRaporlar ............................................................................85

B . PLANLIDÖNEMİDARİREFORMÇALIŞMALARI ...................................................................851.İdariReformveOrganizasyonHakkındaÖnRapor ........................................................852.MerkeziHükümetTeşkilatıAraştırmaProjesi(MEHTAP) ...............................................853.İdariReformDanışmaKuruluRaporu ............................................................................86

C . PLANLIDÖNEMSONRASIİDARİREFORMÇALIŞMALARI ...................................................861.KamuYönetimiAraştırmaProjesi(KAYA) .......................................................................862.KamuYönetimininTemelİlkeleriveYenidenYapılandırılmasıHakkındaKanunTaslağı .863.KamuMaliYönetimiveKontrolKanunu .........................................................................874.KamuGörevlileriEtikKuruluKurulmasıHakkındaKanun ..............................................87

IV. İDARİREFORMÇALIŞMALARININUYGULANAMAMANEDENLERİ ...........................................88

DOKUZUNCU BÖLÜMKAMU PERSONEL REJİMİ

I. KAMUPERSONELREJİMİNİNGELİŞİMİ ....................................................................................89A . KAMUPERSONELREJİMİ ...................................................................................................89B . TÜRKKAMUPERSONELREJİMİNİNÖZELLİKLERİ ...............................................................89

II. 657SAYILIDEVLETMEMURLARIKANUNU(DMK) ....................................................................90A . 657SAYILIDMKKAPSAMI ..................................................................................................90

1.Temelİlkeler ...................................................................................................................902.İstihdamŞekilleri ............................................................................................................91

III. NORMKADROSİSTEMİ ............................................................................................................91A . NORMKADROSİSTEMİ ......................................................................................................91B . TÜRKİYE’DENORMKADROÇALIŞMALARI .........................................................................92

ONUNCU BÖLÜMYÖNETİM TEORİLERİ

I. KLASİKYÖNETİMTEORİLERİ .....................................................................................................95A . BİLİMSELYÖNETİMYAKLAŞIMI-F.W.Taylor ....................................................................96B . YÖNETİMSÜRECİYAKLAŞIMI-HenryFayol .........................................................................97C . BÜROKRASİYAKLAŞIMI-MaxWeber ..................................................................................99D . KLASİKYÖNETİMTEORİSİÜZERİNEDİĞERDÜŞÜNCELER ...............................................100

1.LutherGulick ................................................................................................................1002.LyndallF.Urwick ..........................................................................................................101

XII ADMIN | Kamu Yönetimi

3.FrankB.GilbrethveLillianM.Gilbreth ........................................................................1014.HenryL.Gannt .............................................................................................................102

II. NEO-KLASİKYÖNETİM(DAVRANIŞSALYAKLAŞIM)TEORİLERİ ................................................102A . HAWTHORNEARAŞTIRMALARI-EltonMayo ....................................................................102B . NEO-KLASİKYÖNETİM(DAVRANIŞSALYAKLAŞIM)TEORİSİÜZERİNEDİĞER

DÜŞÜNCELER ..................................................................................................................1031.ChesterBarnard-İşBirliğiYaklaşımı ..............................................................................1032.GeorgeHomans-İçveDışSistemYaklaşımı ..................................................................1043.MaryParkerFollet-KatılımcıYönetimveYönetimdeİşBirliğiYaklaşımı .......................1044.ChrisArgyris-OlgunlaşmaTeorisi ..................................................................................1045.RensisLikert-Sistem1veSistem4Yaklaşımı ................................................................1056.HerbertSimon-İdariDavranışveKararVermeSüreciYaklaşımı ...................................1057.DouglasMcGregor-XveYTeorileri ..............................................................................1058.Reddin-ZTeorisi............................................................................................................1069.KurtLevin-GüçAlanıTeorisi .........................................................................................10710.L.CochveJ.French-HarwoodİşletmesiAraştırması..................................................10711.EricTristveK.W.Bamford-TavistockEnstitüsüAraştırması .......................................10712.W.L.Warner-YankeeCityAraştırması ........................................................................108

III. MODERNYÖNETİMTEORİLERİ ...............................................................................................108A . SİSTEMYAKLAŞIMI ...........................................................................................................108

1.AçıkSistemler ..............................................................................................................1082.KapalıSistemler ............................................................................................................1093.SistemYaklaşımınınYöneticilereSağlayacağıYararlar ..................................................1094.SistemYaklaşımınaYöneltilenEleştiriler ......................................................................110

B . DURUMSALIKYAKLAŞIMI .................................................................................................110C . ZTEORİSİ-WilliamOuchi ..................................................................................................110D . AMAÇLARAGÖREYÖNETİM-PeterDrucker .....................................................................111E . YÖNEYLEMARAŞTIRMASI ................................................................................................112

1.Markovtekniği .............................................................................................................1122.Stokmodelleri ..............................................................................................................1133.Kuyrukteorisi ...............................................................................................................1134.Simülasyonyöntemi .....................................................................................................113

F . SİBERNETİK-NorbertWiener ............................................................................................113G . PROJEYÖNETİMİVEMATRİKSÖRGÜTLENMEYAKLAŞIMI ...............................................113

1.MatriksÖrgütlenmeninYararları .................................................................................1142.MatriksÖrgütlenmeninSakıncaları ..............................................................................114

H . ADAPTASYON(UYUM)YAKLAŞIMI ...................................................................................114I . KOOPTASYONYAKLAŞIMI-PhilipSelznick .........................................................................114

IV. MODERNSONRASI(POST-MODERN)YÖNETİMTEORİLERİ ....................................................115A . TOPLAMKALİTEYÖNETİMİ(TKY)YAKLAŞIMI ...................................................................115B . SÜREÇYENİLEME-DEĞİŞİMMÜHENDİSLİĞİYAKLAŞIMI ...................................................116C . KIYASLAMA-İŞLETMELERARASIKARŞILAŞTIRMAYAKLAŞIMI............................................117D . ÖĞRENENÖRGÜTLERYAKLAŞIMI ....................................................................................117E . SANALÖRGÜTLERYAKLAŞIMI ..........................................................................................117F . YALINÖRGÜTLERYAKLAŞIMI ...........................................................................................118G . 7SMODELİ ......................................................................................................................118

1.Strateji(Strategy) .........................................................................................................1182.Yapı(Structure) ............................................................................................................1183.Sistem(System) ............................................................................................................1194.İşGörenler(Staff) .........................................................................................................1195.Beceriler(Skills) ............................................................................................................119

XIIIİçindekiler

6.YönetimTarzı(Style).....................................................................................................1197.PaylaşılanDeğerler(SharedValues) .............................................................................119

V. MOTİVASYON(GÜDÜLEME)TEORİLERİ ..................................................................................119A . KAPSAMTEORİLERİ ..........................................................................................................119

1.İhtiyaçlarHiyerarşisiTeorisi-A.H.Maslow ...................................................................1202.ÇiftFaktör(Hijyen-Motivasyon)Teorisi-F.Herzberg .....................................................1203.BaşarmaİhtiyacıTeorisi-McClelland ...........................................................................1214.ERGTeorisi-ClaytonAlderfer ........................................................................................121

B . SÜREÇTEORİLERİ .............................................................................................................1211.BekleyişTeorisi-VictorVroom ......................................................................................1212.Başarı-TatminBeklentisiTeorisi-Lawler-Porter ............................................................1223.DavranışŞartlandırmaYaklaşımı-Skinner .....................................................................1224.AmaçTeorisi-EdwinLocke ............................................................................................1225.EşitlikTeorisi-Adams ....................................................................................................1236.BilişselDeğerlemeTeorisi-DeCharms ..........................................................................123

VI. LİDERLİK(ÖNDERLİK)TEORİLERİ ............................................................................................123A . ÖZELLİKLERTEORİSİ .........................................................................................................124B . DAVRANIŞSALLİDERLİKTEORİSİ ......................................................................................124

1.OhioStateÜniversitesiLiderlikÇalışmaları ..................................................................1242.MichiganÜniversitesiLiderlikÇalışmaları ....................................................................1243.IowaÜniversitesiLiderlikÇalışmaları ...........................................................................1244.YönetselÖlçekModeli-BlakeveMouton .....................................................................125

C . LİDERLİKTEDURUMSALLIKTEORİSİ .................................................................................1251.EtkinLiderlikModeli-FredFiedler ................................................................................1252.Amaç-YolTeorisi-RobertHouseveMartinEvans .........................................................1253.OlgunlukModeli-HersheyveBlanchard.......................................................................1254.ÜçBoyutluLiderlikModeli-Reddin ..............................................................................1265.KararVermeModeli-VroomveYetton .........................................................................126

YÖNETİMBİLİMİSORULARI ........................................................................................................127

SİYASET BİLİMİ

BİRİNCİ BÖLÜMSİYASET BİLİMİNE GİRİŞ

I. SİYASETKAVRAMI ..................................................................................................................183II. SİYASETBİLİMİNİNKONUSU ...................................................................................................183III. SİYASETBİLİMİNİNİNCELEMEALANI .....................................................................................183

A . SiyasetTeorisi ..................................................................................................................183B . SiyasalKurumlar ..............................................................................................................184C . SiyasalPartilerveSosyalGruplar .....................................................................................184D . Uluslararasıİlişkiler ..........................................................................................................184

IV. SİYASETBİLİMİNİNYÖNETİMİ ................................................................................................184V. SİYASETBİLİMİNİNDOĞUŞU ..................................................................................................184

XIV ADMIN | Kamu Yönetimi

İKİNCİ BÖLÜMSİYASAL İKTİDAR

A . SiyasalİktidarınNitelikleri ...............................................................................................187B . Otorite .............................................................................................................................187C . Egemenlik ........................................................................................................................188D . SiyasalİktidarınMeşruluğu ..............................................................................................188

1.MaxWeber’inMeşruİktidarGörüşü ...........................................................................1892.DavidEaston’unMeşruİktidarGörüşü ........................................................................189

ÜÇÜNCÜ BÖLÜMELİT TEORİLERİ

A . KlasikTeoriler ...................................................................................................................191B . DemokratikElitTeorileri ..................................................................................................191

1.HaroldD.Laswell..........................................................................................................1922.RaymondAron .............................................................................................................1923.DemokratikElitTeorilerininOrtakÖzellikleri ...............................................................192

DÖRDÜNCÜ BÖLÜMDEVLET

I. DEVLET ...................................................................................................................................193II. DEVLETİNKAYNAĞINAİLİŞKİNGÖRÜŞLER .............................................................................193

A . Platon’unDevletGörüşü ..................................................................................................193B . Aristotales’inDevletGörüşü ............................................................................................193C . İbn-iHaldun’unDevletGörüşü ........................................................................................193D . Duguit’inDevletGörüşü ..................................................................................................193E . Hegel’inDevletGörüşü ....................................................................................................194F . Engels’inDevletGörüşü ...................................................................................................194G . MarksistAnlayışınDevletGörüşü ...................................................................................194H . OrganizmacıYaklaşımınDevletGörüşü ...........................................................................194I . ToplumSözleşmesiKuramcılarınınDevletGörüşü ...........................................................194J . DevletiKuvveteDayandıranYaklaşımınDevletGörüşü ..................................................194K . ÇağdaşAraççıYaklaşımınDevletGörüşü ........................................................................194L . DevletinTüretilmesiYaklaşımınDevletGörüşü ...............................................................194

III. DEVLETEİLİŞKİNKURAMLAR ..................................................................................................195A . Tarihsel-SosyolojikYöntem ..............................................................................................195B . HipotetikYöntem .............................................................................................................195

IV. EGEMENLİĞİNYAPISIBAKIMINDANDEVLETTÜRLERİ ............................................................195A . Üniter(BasitYapılı)Devletler ...........................................................................................195B . Federal(BirleşikYapılı)Devletler .....................................................................................196C . FedereDevletler ..............................................................................................................196

BEŞİNCİ BÖLÜMDEMOKRASİ

I. DEMOKRASİ ...........................................................................................................................197II. DEMOKRASİKONUSUNDAKİGÖRÜŞLER ................................................................................197

A . DemokrasininÖzellikleri ..................................................................................................198B . DemokrasiBiçimleri .........................................................................................................198C . ModernDemokrasiKuramları .........................................................................................199D . GünümüzBatıDemokrasilerininTemelÖzellikleri ...........................................................200

XVİçindekiler

ALTINCI BÖLÜMSİYASAL GÜÇLER

I. SİYASİPARTİLER ......................................................................................................................201A . Tanım ...............................................................................................................................201B . SiyasiPartilerinFonksiyonları ..........................................................................................201C . SiyasiPartilerTipolojisi ....................................................................................................202

1.Duverger’inYaptığıSınıflandırma ................................................................................2022.S.NeumannYaptığıSınıflandırma ................................................................................202

D . PartiSistemleri .................................................................................................................2031.TekPartiliSistemler .....................................................................................................2032.İkiPartiliSistemler .......................................................................................................2033.ÇokPartiliSistemler .....................................................................................................203

E . PartiİçiDemokrasi ...........................................................................................................204II. BASKIVEÇIKARGRUPLARI .....................................................................................................204

A . Tanım ...............................................................................................................................204B . BaskıveÇıkarGruplarınınÇeşitleri ..................................................................................204C . BaskıGruplarınınBaskıYöntemleri ..................................................................................204D . BaskıGruplarıileSiyasalPartilerArasındakiFarklar ........................................................205

III. KAMUOYU ..............................................................................................................................205A . Tanım ...............................................................................................................................205B . KamuoyununOluşmasındaEtkiliOlanFaktörler..............................................................205C . SiyasalSistemlerveKamuoyu ..........................................................................................205

YEDİNCİ BÖLÜMSİYASAL KATILMA, SİYASAL KÜLTÜR, SİYASAL GELİŞME,

SİYASAL SİSTEM

I. SİYASALKATILMA ..................................................................................................................207A . SiyasalKatılmayıEtkileyenFaktörler ................................................................................207

1.ToplumsalFaktörler......................................................................................................2072.KişiselFaktörler ............................................................................................................207

B . SiyasettenUzaklaşma(Depolitizasyon) ............................................................................207C . Siyasallaşma(Politizasyon) ..............................................................................................208D . SiyasalRejimlerveSiyasalKatılma ...................................................................................208

1.ÇoğulcuveDemokratikRejimlerdeSiyasalKatılma .....................................................2082.TotaliterRejimlerdeSiyasalKatılma .............................................................................208

II. SİYASALKÜLTÜR .....................................................................................................................208A . SiyasalKültürİleİlgiliAraştırmalar...................................................................................209B . SiyasalToplumsallaşma....................................................................................................209C . SiyasalDavranışçılık .........................................................................................................209

III. SİYASALGELİŞME ...................................................................................................................209A . EdwardShils’inSiyasalGelişmeTipolojisi ........................................................................209B . A.F.K.Organski’ninSiyasalGelişmeTipolojisi ..................................................................209C . GabrielAlmondveBinghamPowell’inSiyasalGelişmeTipolojisi ....................................210D . DavidApter’inSiyasalGelişmeTipolojisi .........................................................................210

IV. SİYASALSİSTEM ......................................................................................................................210

XVI ADMIN | Kamu Yönetimi

SEKİZİNCİ BÖLÜMSİYASAL İDEOLOJİLER

I. İDEOLİOJİKAVRAMI ...............................................................................................................211A . SosyalPsikolojiYaklaşımıÇerçevesindeYapılanİdeolojiTanımı ......................................211B . MarksistKuramÇerçevesindeYapılanİdeolojiTanımı .....................................................212C . BütünİdeolojilerdekiOrtakNoktalar ...............................................................................212

II. SİYASALİDEOLOJİLER ..............................................................................................................213A . Liberalizm ........................................................................................................................213B . Sosyalizm .........................................................................................................................214C . SosyalDemokrasi .............................................................................................................216D . Faşizm ..............................................................................................................................217E . NasyonalSosyalizm ..........................................................................................................218F . Anarşizm ..........................................................................................................................218G . Muhafazakarlık ................................................................................................................218H . Milliyetçilik .......................................................................................................................219

DOKUZUNCU BÖLÜMSEÇİMLER VE SEÇİM SİSTEMLERİ

A . Seçim ..............................................................................................................................221B . SeçimlereİlişkinDemokratikİlkeler .................................................................................221C . SeçmeveSeçilmeEşitliğiniBozanNedenler ....................................................................221D . SeçimSistemiveTürleri ...................................................................................................222

ONUNCU BÖLÜMSİYASAL REJİMLER

A . TotaliterRejimler .............................................................................................................223B . OtoriterRejimler ..............................................................................................................224C . DemokratikRejimler ........................................................................................................224

1.ParlamenterSistem ......................................................................................................2242.BaşkanlıkSistemi ..........................................................................................................2263.Yarı-BaşkanlıkSistemi ...................................................................................................227

ÖNEMLİ KAVRAMLAR

SİYASETBİLİMİSORULARI ...........................................................................................................237

KENTLEŞME

BİRİNCİ BÖLÜMKENTLEŞME

I. KENTKAVRAMI ......................................................................................................................305II. KENTLEŞME ...........................................................................................................................305

A . KentleşmeyeYolAçanNedenler ......................................................................................306B . KentleşmeyeİlişkinSorunlar ............................................................................................307

XVIIİçindekiler

C . KentleşmeninFaydaları ....................................................................................................308D . Türkiye’dekiKentleşmeSüreci .........................................................................................308E . KentTürleri ......................................................................................................................308

1.KüçükKentler ...............................................................................................................3082.OrtaÖlçekliKentler ......................................................................................................3083.BüyükKentler ...............................................................................................................308

İKİNCİ BÖLÜMKENT TEORİLERİ

I. KENTTEORİLERİ .....................................................................................................................311A . OrtakMerkezliÇemberlerTeorisi ....................................................................................311B . DilimlerTeorisi .................................................................................................................311C . BirdenÇokÖzerkliBüyümeTeorisi ..................................................................................311D . TekBüyükKentTeorisi .....................................................................................................311E . SıraBüyüklüğüTeorisi ......................................................................................................312F . EkolojikTeori ....................................................................................................................312G . SosyalPsikolojikTeori ......................................................................................................313

II. DÜŞÜNÜRLERİNKENTEİLİŞKİNYAKLAŞIMLARI ......................................................................313A . KarlMarx .........................................................................................................................313B . EmileDurkheim ...............................................................................................................313C . LouisWirth ......................................................................................................................314D . MaxWeber ......................................................................................................................314

III. KENTTANIMLARI ....................................................................................................................314A . SanayiÖncesi(Feodal)Kent .............................................................................................314B . SanayiKenti .....................................................................................................................314C . GeçişDönemiKenti(SanayileşmekteOlanKent) .............................................................315D . İslamKenti .......................................................................................................................315

IV. KÜRESELLEŞMENİNKENTLERÜZERİNDEKİETKİSİ ..................................................................315

ÜÇÜNCÜ BÖLÜMKENT PLANLAMASI

I. KENTPLANLAMASI .................................................................................................................317A . KentPlanları .....................................................................................................................317

1.Klasik(Geleneksel)KentPlanlaması .............................................................................3172.GenişKapsamlıKentPlanlaması ..................................................................................3183.OrtaSüreliKentPlanlaması ..........................................................................................3184.ÇoğulcuveSavunucuKentPlanlaması .........................................................................3185.PolitikalarPlanı ............................................................................................................318

II. TÜRKİYE’DEKENTPLANLAMASI .............................................................................................319A . OsmanlıİmparatorluğuDönemi ......................................................................................319B . CumhuriyetDönemi ........................................................................................................319

III. KENTPLANLAMASISÜRECİ ....................................................................................................320A . PlanlamaSürecininAşamaları .........................................................................................320

1.Planhedeflerininbelirlenmesi .....................................................................................3202.Araştırma,bilgivebelgetoplanması ............................................................................3203.Kararverme .................................................................................................................3214.İmarPlanlarınınOnaylanması ......................................................................................3215.İmarPlanlarınınBağlayıcılığı .......................................................................................3246.İmarPlanlarınınDeğiştirilmesi ....................................................................................325

IV. KENTPLANLARININDAYANDIĞITEMELİLKELER ....................................................................325

XVIII ADMIN | Kamu Yönetimi

A . GenişKapsamlılıkİlkesi ....................................................................................................325B . Genellikİlkesi ...................................................................................................................325C . Nesnellikİlkesi .................................................................................................................325D . Zorunlulukİlkesi ...............................................................................................................326E . UzunVadeliOlmaİlkesi ...................................................................................................326F . Esneklikİlkesi ...................................................................................................................326G . Açıklık(Aleniyet)İlkesi .....................................................................................................326

V. KENTPLANLAMASININUYGULAMAARAÇLARI ......................................................................326A . AkçalYetkiler(MaliYetkiler) ............................................................................................326B . DüzenlemeveKollukYetkileri ..........................................................................................327

1.Bölgeleme ....................................................................................................................3272.Yerbölümleme(Parselleme) .........................................................................................327

C . İmarProgramıOluşturmaYetkisi .....................................................................................328D . KamulaştırmaYetkisi ........................................................................................................328E . İzinveDenetlemeYetkileri ..............................................................................................328F . CezalandırmaYetkileri .....................................................................................................328

VI. KENTPLANLAMASINDAKARŞILAŞILANPROBLEMLER ...........................................................328

DÖRDÜNCÜ BÖLÜMPLAN TÜRLERİ

I. PLANLAR ................................................................................................................................329A . 3194sayılıİmarKanunu’naGörePlanTürleri ..................................................................329

1.BölgePlanları ..............................................................................................................3292.ÇevreDüzeniPlanları ...................................................................................................3293.NazımİmarPlanı .........................................................................................................3304.UygulamaİmarPlanı ....................................................................................................330

II. KENTPLANLAMASITANIMLARI ..............................................................................................330A . 3194sayılıKanun’dakiTanımlar .......................................................................................330B . 6306sayılıKanun’dakiTanımlar .......................................................................................331C . PlanlarınHazırlanmasıveYürürlüğeKonulması ...............................................................332

BEŞİNCİ BÖLÜMBÖLGESEL GELİŞME POLİTİKALARI

I. BÖLGESELGELİŞMEPOLİTİKALARI .........................................................................................335II. GERİKALMIŞBÖLGELERİNKALKINDIRILMASI ........................................................................336III. BÖLGESELGELİŞMETEORİLERİ...............................................................................................336

ALTINCI BÖLÜMKONUT POLİTİKASI

I. KONUTPOLİTİKASI .................................................................................................................337A . KonutPolitikasıTanım ......................................................................................................337B . KonutPolitikasındaSorumluveYetkiliKuruluşlar ............................................................337

II. KONUT....................................................................................................................................338A . KonutSorunuveNedenleri .............................................................................................338B . KonutunUnsurları ...........................................................................................................339C . KonutunMaliyetiniOluşturanUnsurlar ...........................................................................339

1.TaşınmazMalPiyasası ..................................................................................................3392.YapıEkonomisi .............................................................................................................3393.İnşaatPiyasası ..............................................................................................................339

XIXİçindekiler

4.YasalNitelikler ..............................................................................................................339III. YAPILARINDENETLENMESİ ....................................................................................................340

A . KaçakYapılar ....................................................................................................................340B . Yapıİzni ............................................................................................................................340

IV. KİRALARINDENETLENMESİ ....................................................................................................341

YEDİNCİ BÖLÜMGECEKONDU

A . Gecekondu .......................................................................................................................343B . GecekondulaşmayaYolAçanNedenler ............................................................................344C . GecekondularınGenelÖzellikleri .....................................................................................344D . GecekonduSorunununÖnlenmesiiçinGerekenKoşullar ...............................................344E . GecekonduPolitikasınınTemelİlkeleri ............................................................................345

1.Islah ..............................................................................................................................3452.Tasfiye ..........................................................................................................................3453.Önleme ........................................................................................................................3454.YenidenYerleştirmePolitikası ......................................................................................345

KENTLEŞMESORULARI ................................................................................................................347

ÇEVRE

BİRİNCİ BÖLÜMÇEVRE VE ÇEVRE SORUNLARI

I. ÇEVREKAVRAMI.....................................................................................................................385A . ÇEVRENİNTANIMIVEKAPSAMI .......................................................................................385B . EKOLOJİ ............................................................................................................................386C . ÇEVREBİLİM .....................................................................................................................386

II. ÇEVRESORUNLARININDOĞUŞUVEGELİŞİMSÜRECİ ............................................................386III. ÇEVRE-İNSANİLİŞKİSİ .............................................................................................................389IV. ÇEVRESORUNLARI .................................................................................................................389V. ÇEVREKİRLİLİĞİVENEDENLERİ ..............................................................................................390

A . HAVAKİRLİLİĞİ .................................................................................................................3901.HavaKirliliğininEtkileri ................................................................................................3912.HavaKirliliğiniÖnlemekİçinAlınabilecekTedbirler .....................................................392

B . TOPRAKKİRLİLİĞİ .............................................................................................................3921.ToprakKirliliğineYolAçanBaşlıcaEtmenler .................................................................3922.ToprakKirliliğineKarşıAlınabilecekÖnlemler ..............................................................3923.ToprakErozyonu(Aşınımı): ..........................................................................................3934.Çölleşme: .....................................................................................................................393

C . SUKİRLİLİĞİ......................................................................................................................3941.SuKirliliğininBaşlıcaSebepleri .....................................................................................3942.SuKirliliğineKarşıAlınabilecekÖnlemler .....................................................................395

D . GÜRÜLTÜKİRLİLİĞİ ..........................................................................................................3951.GürültüKirliliğininBaşlıcaSebepleri ............................................................................395

XX ADMIN | Kamu Yönetimi

2.GürültüKirliliğininEtkileri ............................................................................................3953.GürültüKirliliğineKarşıAlınabilecekÖnlemler ............................................................396

VI. ÇEVREİLEİLGİLİKONULAR .....................................................................................................396A . KÜLTÜRELÇEVRE .............................................................................................................396B . FLORA-FAUNA ..................................................................................................................396C . ORMANLAR ......................................................................................................................396D . MİLLİPARKLAR .................................................................................................................397E . KÜLTÜRVETABİATVARLIKLARI ........................................................................................398F . SULAKALANLAR ...............................................................................................................399G . KIYILAR .............................................................................................................................399H . ÇAYIRVEMERALAR ..........................................................................................................400I . ENDEMİKBİTKİLER-ENDEMİKHAYVANLAR ....................................................................400

VII. ÇEVREEKONOMİSİ .................................................................................................................400A . DIŞSALLIKLAR ...................................................................................................................400B . SÜRDÜRÜLEBİLİRKALKINMA ...........................................................................................400C . ÇEVRESELETKİDEĞERLENDİRMESİ(ÇED) .......................................................................401

1.ÇED’inAnaİlkeleri ........................................................................................................4012.ÇED’inAşamaları ..........................................................................................................402

İKİNCİ BÖLÜMÇEVRENİN ULUSLARARASI BOYUTU

A . STOCKHOLMKONFERANSI ...............................................................................................403B . BRUNDTLANDRAPORU ...................................................................................................403C . RİOKONFERANSI..............................................................................................................404

1.RioBildirisi ...................................................................................................................4042.Gündem21 ..................................................................................................................4043.Ormanİlkeleri ..............................................................................................................4044.İklimDeğişikliğiSözleşmesi ..........................................................................................4045.BiyolojikÇeşitlilikSözleşmesi .......................................................................................406

D . HABİTATI-IIKONFERANSI .................................................................................................407E . BİRLEŞMİŞMİLLETLERLİDERLERZİRVESİ .........................................................................407F . JOHANNESBURGSÜRDÜRÜLEBİLİRKALKINMAZİRVESİ ..................................................407G . BİRLEŞMİŞMİLLETLERSÜRDÜRÜLEBİLİRKALKINMA(RİO+20)KONFERANSI ..................407H . ULUSLARARASIKURULUŞLARVEÇEVRE ..........................................................................408

1.AvrupaKonseyi ............................................................................................................4082.AvrupaBirliği ...............................................................................................................4083.EkonomikİşbirliğiveKalkınmaÖrgütü(OECD) ............................................................4094.AvrupaGüvenlikveİşbirliğiÖrgütü(AGİT)...................................................................4095.BileşmişMilletlerÖrgütü .............................................................................................410

I . BÖLGESELKURULUŞLARVEÇEVRE ..................................................................................4101.Karadeniz’inKirliliğeKarşıKorunması .........................................................................4102.AkdenizEylemPlanı .....................................................................................................411

ÜÇÜNCÜ BÖLÜMÇEVRECİ AKIMLAR VE TÜRLERİ

A . DERİNEKOLOJİ .................................................................................................................413B . SOSYALEKOLOJİ ...............................................................................................................414C . MİSTİKEKOLOJİ ................................................................................................................414D . EKOFAŞİZM ......................................................................................................................414E . EKOFEMİNİZM .................................................................................................................414

XXIİçindekiler

F . EKOSOSYALİZM ................................................................................................................414G . YEŞİLANARŞİZM ..............................................................................................................414H . ÇEVRECİDETERMİNİZM ...................................................................................................415I . ÇEVRECİPOSİBİLİZM ........................................................................................................415J . YEŞİLSİYASET ...................................................................................................................415

DÖRDÜNCÜ BÖLÜMÇEVRE YÖNETİMİ VE TÜRKİYE’NİN ÇEVRE POLİTİKALARI

I. TÜRKİYE’DEÇEVREYÖNETİMİ ................................................................................................417A . MERKEZDEÇEVREÖRGÜTLENMESİ .................................................................................417B . YERELDÜZEYDEÇEVREÖRGÜTLENMESİ .........................................................................419C . GÖNÜLLÜKURULUŞLAR ...................................................................................................419

II. TÜRKİYE’NİNÇEVREPOLİTİKALARI.........................................................................................419III. ÇEVREKONUSUNDATÜRKİYE’NİNTARAFOLDUĞUULUSLARARASISÖZLEŞMELER ..............422IV. ÇEVREVEEKOLOJİİLEİLGİLİKAVRAMLAR .............................................................................424

ÇEVRESORULARI .........................................................................................................................427

SOSYOLOJİ

BİRİNCİ BÖLÜMSOSYOLOJİNİN ALANI VE YÖNTEMLERİ

I. SOSYOLOJİNİNKONUSU .........................................................................................................481II. SOSYOLOJİDEYÖNTEM ..........................................................................................................481III. SOSYOLOJİDEKULLANILANARAŞTIRMATEKNİKLERİ .............................................................482IV. BİLİMSELARAŞTIRMASÜRECİNİNAŞAMALARI ......................................................................482V. SOSYOLOJİNİNALTDALLARI ...................................................................................................483VI. SOSYOLOJİNİNORTAYAÇIKIŞIVEKURAMSALYAKLAŞIMLAR ..................................................483

A . SOSYOLOJİNİNORTAYAÇIKIŞSÜRECİ ...............................................................................483B . MODERNÇAĞDA(AYDINLANMADÖNEMİ)SOSYOLOJİNİNGELİŞİMİ ..............................484C . SOSYOLOJİNİNÖNCÜLERİ ................................................................................................486

1.AugusteComte.............................................................................................................4862.SaintSimon ..................................................................................................................4863.Proudhon .....................................................................................................................4874.HerbertSpencer ...........................................................................................................4875.KarlMarx ......................................................................................................................4876.EmileDurkheim ...........................................................................................................4887.MaxWeber ..................................................................................................................488

D . DİYALEKTİKDÜŞÜNCENİNGELİŞİMİ ................................................................................4891.FriedrichHegel .............................................................................................................4892.KarlMarx .....................................................................................................................489

VII. SOSYOLOJİDEMODERNYAKLAŞIMLAR ..................................................................................489A . FONKSİYONELYAKLAŞIM .................................................................................................489B . ÇATIŞMAYAKLAŞIMI ........................................................................................................490C . ETKİLEŞİMYAKLAŞIMI ......................................................................................................490

XXII ADMIN | Kamu Yönetimi

VIII.SOSYOLOJİDEYENİYAKLAŞIMLAR ..........................................................................................490A . SOSYALALIŞVERİŞYAKLAŞIMI ..........................................................................................490B . FEMİNİSTYAKLAŞIM ........................................................................................................491C . POST-MODERNİZM ..........................................................................................................491D . YAPISALCILIK(STRÜKTÜRALİZM) ......................................................................................492E . POST-YAPISALCILIK ...........................................................................................................492F . ETNOMETODOLOJİ...........................................................................................................492G . AKSİYONALİZM.................................................................................................................493H . SOSYOBİYOLOJİ ................................................................................................................493I . FENOMENOLOJİ ...............................................................................................................493J . POSTMARKSİZM...............................................................................................................493

IX. TÜRKİYE’DESOSYOLOJİNİNGELİŞİMİ .....................................................................................4941.Rasyonalizm .................................................................................................................4942.Pozitivizm .....................................................................................................................4943.Materyalizm .................................................................................................................4954.Anti-Materyalistler(Spiritüalistler) ..............................................................................495

İKİNCİ BÖLÜMTOPLUM

I. TOPLUMKAVRAMI ................................................................................................................499II. TOPLUMTÜRLERİ ...................................................................................................................499III. TOPLUMLAİLGİLİSINIFLANDIRILMALAR ................................................................................500IV. TOPLUMSALLAŞMA(SOSYALLEŞME) ......................................................................................501

A . TOPLUMSALLAŞMAKURUMLARI .....................................................................................502B . TOPLUMSALLAŞMANINBİYOLOJİKTEMELLERİ ................................................................502C . TOPLUMSALLAŞMAKURAMLARI .....................................................................................502

1.SigmundFreudveYapısalKişilikKuramı ......................................................................5022.GeorgeHerbertMeadveRolAlma ..............................................................................5033.CharlesHortonCooleyveAynaBenlik .........................................................................503

D . TOPLUMSALLAŞMAÇEŞİTLERİ .........................................................................................503V. TOPLUMSALOLAYVEOLGU ...................................................................................................504VI. TOPLUMSALYAPI ...................................................................................................................504VII. TOPLUMSALİLİŞKİLER ............................................................................................................505

1.İlişkininSüresineGöre..................................................................................................5052.İlişkininBiçimineGöre .................................................................................................5053.İnsanlarArasıSamimiyetinDerecesineGöre ...............................................................505

VIII.TOPLUMSALGRUP .................................................................................................................506IX. TOPLUMSALKATEGORİLER.....................................................................................................507X. TOPLUMSALYIĞIN .................................................................................................................507XI. TOPLUMSALSTATÜ .................................................................................................................507XII. TOPLUMSALROL ....................................................................................................................508XIII. TOPLUMSALSAYGINLIK(PRESTİJ) ...........................................................................................508XIV. TOPLUMSALTABAKALAŞMA ..................................................................................................508

A . TABAKALAŞMATÜRLERİ ..................................................................................................509B . TABAKALAŞMAKURAMLARI ............................................................................................509

XV. TOPLUMSALHAREKETLİLİK ....................................................................................................510XVI.TOPLUMSALDEĞİŞME ...........................................................................................................510XVII.TOPLUMSALÇÖZÜLME ..........................................................................................................511XVIII.TOPLUMSALGELİŞME ............................................................................................................511XIX. TOPLUMSALKONTROLMEKANİZMALARI ..............................................................................511

A . TOPLUMSALDEĞERLER....................................................................................................511

XXIIIİçindekiler

B . TOPLUMSALNORMLAR ...................................................................................................511C . TOPLUMSALKURUMLAR .................................................................................................512

XX. TOPLUMSALSAPMA ...............................................................................................................512

ÜÇÜNCÜ BÖLÜMAİLE VE EVLİLİK

I. AİLE .......................................................................................................................................513II. AİLETİPLERİ ............................................................................................................................513

A . BÜYÜKLÜKLERİNEGÖRE ..................................................................................................5131.BüyükAile ....................................................................................................................5132.KüçükAile ....................................................................................................................514

B . YÖNETİMŞEKLİNEGÖRE ..................................................................................................515C . YERLEŞİMYERLERİNEGÖRE .............................................................................................515

III. EVLİLİKBİÇİMLERİ ..................................................................................................................517IV. BOŞANMA ..............................................................................................................................517

DÖRDÜNCÜ BÖLÜMKÜLTÜR

I. KÜLTÜRTANIMI ......................................................................................................................519II. KÜLTÜRSÜREÇLERİ ................................................................................................................519III. KÜLTÜRBİÇİMLERİ .................................................................................................................520

BEŞİNCİ BÖLÜMTÜRKİYE’DE KENTLEŞME

I. TÜRKİYE‘DEKENTLEŞMEOLGUSU ..........................................................................................523II. TÜRKİYE’DEKENTLEŞMENİNNEDENLERİ ...............................................................................523

ALTINCI BÖLÜMEĞİTİM SOSYOLOJİSİ

I. EĞİTİMSOSYOLOJİSİNİNGELİŞİMİ .........................................................................................525II. EĞİTİMİNTOPLUMSALİŞLEVLERİ ...........................................................................................525

1.EğitiminAçıkİşlevleri ...................................................................................................5252.EğitiminGizliİşlevleri ...................................................................................................526

SOSYOLOJİSORULARI ..................................................................................................................527

TÜRK SİYASAL HAYATI

I. GİRİŞ .......................................................................................................................................585A . OSMANLIİMPARATORLUĞUNUNKLASİKDÖNEMİNDETOPLUMSALSINIFLAR ...............585

1.Yönetenler ....................................................................................................................5852.Yönetilenler(Reaya) .....................................................................................................585

B . OSMANLIİMPARATORLUĞUNDAKİMEVCUTSİSTEMNEDENDEĞİŞTİ? ...........................585II. XVIII.YÜZYILDAOSMANLIDEVLETİ ........................................................................................585

A . III.AHMEDVELALEDEVRİ(1703-1730) ...........................................................................585

XXIV ADMIN | Kamu Yönetimi

B . I.MAHMUDDÖNEMİ(1730-1754) ..................................................................................586C . III.OSMAN(1754-1757)VEIII.MUSTAFA(1757-1774)DÖNEMLERİ ...............................586D . I.ABDÜLHAMİDDÖNEMİ(1774-1789) ............................................................................586E . III.SELİMDÖNEMİ(1789-1807) .......................................................................................587

1.III.SelimDönemindeYaşananSorunlar .......................................................................587III. XIX.YüzyıldaOsmanlıDevleti .................................................................................................587

A . II.MAHMUDDÖNEMİ(1808-1839) .................................................................................5871.Sened-iİttifak(1808) ...................................................................................................5872.Osmanlı-RusSavaşıveSırpAyaklanması ......................................................................5883.YunanİsyanıveYunanistan’ınBağımsızlığı ...................................................................5884.Vaka-iHayriyeveYeniçeriOcağınınKaldırılması ..........................................................5885.KavalalıMehmedAliPaşaİsyanı ..................................................................................5886.OsmanlıDevleti’ninYaşadığıİflaslar ............................................................................5897.DönemdeYapılanDiğerYenilikler ................................................................................589

B . ABDÜLMECİDDÖNEMİ(1839-1861)................................................................................5891.NizipSavaşıveBoğazlarSorunu ...................................................................................5892.1839TanzimatFermanı ................................................................................................5903.KırımSavaşı(1853-1855)..............................................................................................5904.1856IslahatFermanı ...................................................................................................591

C . OSMANLIDABASININGELİŞİMİ .......................................................................................591D . ABDÜLAZİZDÖNEMİ(1861-1876) ...................................................................................593

1.DönemdeYaşananGelişmeler .....................................................................................5932.GençOsmanlılar(JönTürkler) ......................................................................................593

E . II.ABDÜLHAMİDDÖNEMİ(1876-1909) ...........................................................................5931.Abdülhamid’inTahtaÇıkışı ...........................................................................................5932.1876Kanun-uEsasiveI.Meşrutiyet ............................................................................5933.TersaneKonferansıve93Harbi(1877-78Osmanlı-RusSavaşı) ...................................5944.Ayastefanos(Yeşilköy)Antlaşması(1878) ....................................................................5945.BerlinKonferansı(1878) ..............................................................................................5946.İttihatveTerakkiCemiyeti ............................................................................................5947.YusufAkçura:ÜçTarz-ıSiyaset .....................................................................................5958.1876-1909ArasındaOsmanlıDevleti ...........................................................................5969.ErmeniAyaklanmaları ..................................................................................................59610.II.Meşrutiyet(24Temmuz1908) ...............................................................................596

IV. OsmanlıDevleti’ninSonuveI.DünyaSavaşı ..........................................................................597A . I.DÜNYASAVAŞIÖNCESİDÖNEM ....................................................................................597

1.TrablusgarbSavaşı .......................................................................................................5972.I.BalkanSavaşı(1912) ..................................................................................................5973.II.BalkanSavaşı(1913) .................................................................................................5974.BabıaliBaskını .............................................................................................................597

B . I.DÜNYASAVAŞIDÖNEMİ ................................................................................................597V. MilliMücadeleDönemi ..........................................................................................................599

A . I.DÜNYASAVAŞISONRASI ...............................................................................................5991.MondrosAteşkesAntlaşması(30Ekim1918) ..............................................................5992.MondrosAteşkesAntlaşmasıSonrası ..........................................................................5993.ParisBarışKonferansı(18Ocak1919) ..........................................................................6004.İzmir’inYunanlılarTarafındanİşgalEdilmesi(15Mayıs1919) .....................................6005.MilliMücadeleDönemindeKurulanYararlıveZararlıCemiyetler ...............................601

B . KURTULUŞSAVAŞIDÖNEMİ .............................................................................................6021.MustafaKemalPaşa’nınSamsunaÇıkışı(19Mayıs1919)veSonrası ...........................6022.AmasyaTamimi(22Haziran1919) ...............................................................................602

XXVİçindekiler

3.ErzurumKongresi(23Temmuz1919)veSonrası .........................................................6024.SivasKongresi(4Eylül–11Eylül1919).........................................................................6035.LondraKonferansı ........................................................................................................6046.Misak-ıMilli ..................................................................................................................6047.TBMM’yeveMilliMücadeleyeKarşıÇıkanAyaklanmalar ............................................6058.İstanbul’unİşgalEdilmesi .............................................................................................6069.TBMM’ninAçılması(23Nisan1920) ............................................................................60610.SevrAntlaşması..........................................................................................................60711.1920’dekiDiğerOlaylar ..............................................................................................60712.1921AnayasasıveİstiklalMarşınınKabulü................................................................60713.I.İnönüSavaşı(9Ocak1921)veMoskovaAntlaşması ...............................................60814.II.İnönüSavaşı(23Mart1921) .................................................................................60815.Kütahya-EskişehirSavaşları(19Temmuz1921) .........................................................60816.SakaryaMeydanSavaşı(23Ağustos1921) ...............................................................60817.KafkasSınırlarınınBelirlenmesi ..................................................................................60918.Fransa’ylaAteşkesAntlaşmasıİmzalanması ..............................................................60919.SakaryaMeydanSavaşıSonrasıDönem .....................................................................60920.BüyükTaarruzveBaşkomutanlıkMeydanSavaşı(26Ağustos1922) .........................60921.KurtuluşSavaşınınKazanılması ..................................................................................609

C . KURTULUŞSAVAŞININSONAERMESİ ..............................................................................6101.MudanyaMütarekesi(11Ekim1922) ..........................................................................6102.SaltanatınKaldırılması(1Kasım1922) .........................................................................6103.LozanBarışAntlaşması(24Temmuz1923) ..................................................................6104.İzmirİktisatKongresi(17Şubat1923) .........................................................................6115.CumhuriyetHalkFırkası ...............................................................................................611

VI. TürkiyeCumhuriyetiI.Dönem(1923-1945) ...........................................................................612A . 1923-1930ARASITÜRKİYESİYASİTARİHİ .........................................................................612

1.Cumhuriyetinİlanı(29Ekim1923) ...............................................................................6122.HalifeliğinKaldırılması .................................................................................................6123.Tevhid-iTedrisatKanunu ..............................................................................................6124.Şer’iyeveEvkafVekaletininKaldırılması ......................................................................6125.1924Anayasası(1924TeşkilatıEsasiyeKanunu) ..........................................................6126.LaikleşmeSüreci ...........................................................................................................6137.TerakkiperverCumhuriyetFırkası ................................................................................6138.ŞeyhSaitAyaklanması,Takrir-iSükunKanunuveİstiklalMahkemeleri .......................6149.AşarVergisininKaldırılması ..........................................................................................61410.ŞapkaDevrimi ............................................................................................................61411.Atatürk’eSuikastGirişimi ...........................................................................................61412.Nutuk .........................................................................................................................61513.HarfDevrimi...............................................................................................................61514.ÇokPartiliHayataİkinciKezGeçişDenemesi:SerbestCumhuriyetFırkası ................61515.MenemenOlayı .........................................................................................................61616.1923–1930ArasındakiDiğerSiyasiOlaylar ..............................................................616

B . 1931-1946ARASITÜRKİYESİYASİTARİHİ .........................................................................6171.Halkevleri .....................................................................................................................6172.Halkodaları ...................................................................................................................6173.KöyEnstitüleri ..............................................................................................................6184.TarihÇalışmaları ...........................................................................................................6185.DilDevrimi ...................................................................................................................6186.SiyasalDüşünceler ......................................................................................................6187.İçveDışSiyasiGelişmeler ............................................................................................619

XXVI ADMIN | Kamu Yönetimi

8.II.DünyaSavaşıYıllarıveTürkiye ..................................................................................620C . 1923-1946ARASINDATÜRKİYECUMHURİYETİ’NİNEKONOMİSİYASETİ .........................621D . ATATÜRKİLKELERİ ............................................................................................................621

1.Cumhuriyetçilik ...........................................................................................................6212.Milliyetçilik ...................................................................................................................6213.Devrimcilik(İnkılapçılık) ...............................................................................................6224.Halkçılık ........................................................................................................................6225.Devletçilik .....................................................................................................................6226.Laiklik ...........................................................................................................................622

E . TÜRKİYE’DEMİLLİYETÇİLİKVEKEMALİZM .......................................................................6221.Milliyetçilik ...................................................................................................................6222.Kemalizm......................................................................................................................622

F . CUMHURİYETDÖNEMİNDEDİNİEĞİTİM .........................................................................623VII. TürkiyeCumhuriyetiII.Dönem(1946-1980) ..........................................................................623

A . TÜRKİYECUMHURİYETİ’NDEÇOKPARTİLİDÖNEME(1946)KADARKURULANSİYASİPARTİLER................................................................................................................623

B . 1946-1960ARASINDATÜRKİYECUMHURİYETİ ...............................................................6231.ÇokPartiliHayataGeçiş ...............................................................................................6232.DörtlüTakrir: ...............................................................................................................6243.DemokratPartininKuruluşu(7Ocak1946)..................................................................6244.1946ve1950Seçimleri ................................................................................................6255.DemokratParti’nin1950-1957Arasıİktidarı ...............................................................6256.DışSiyaset ....................................................................................................................6267.DemokratPartiDönemindeKıbrısSorunu ...................................................................6268.1957SeçimleriveDemokratPartiHükümeti ...............................................................6279.VatanCephesiveBaskınınArtması ..............................................................................62810.1946-1960ArasındaKurulanBelliBaşlıPartiler .........................................................629

C . 1960-1970ARASINDATÜRKİYECUMHURİYETİ ...............................................................6291.27Mayıs1960AskeriMüdahalesi ...............................................................................6292.MBK’nınUygulamaları .................................................................................................6303.1961Seçimleri .............................................................................................................6304.1961AnayasasıveSonrası ...........................................................................................6305.1962ve1963DarbeGirişimleri ...................................................................................6316.JohnsonMektubu(5Haziran1964)veKıbrısSorunu ..................................................6317.1961-1980YıllarıArasındaKurulanBaşlıcaPartiler......................................................6328.1965SeçimleriveSonrası ............................................................................................6339.1968SeçimleriveSonrası ............................................................................................63310.DoğanAvcıoğluveYönDergisi ...................................................................................633

D . 1970-1980ARASINDATÜRKİYECUMHURİYETİ................................................................6341.1970SonrasıDönem ....................................................................................................6342.KıbrısBarışHarekatı(20Temmuz1974)veKıbrısTürkFedereDevleti ........................6353.I.MilliyetçiCepheHükümeti(31Mart1975) ...............................................................6354.1977Seçimleri,II.MilliyetçiCepheHükümetiveSonrası ............................................6355.III.MilliyetçiCepheHükümeti(12Kasım1979) ...........................................................636

VIII.TürkiyeCumhuriyetiIII.Dönem(1980’denGünümüze) .........................................................636A . 1980-1990ARASINDATÜRKİYECUMHURİYETİ................................................................636

1.12Eylül1980AskeriDarbesi ........................................................................................6362.12Eylül1980DarbesiSonrası ......................................................................................6373.1980SonrasıKurulanBaşlıcaSiyasiPartiler .................................................................6374.1980MüdahalesiSonrasıYapılanİlkSeçimler:1983GenelSeçimleri .........................6385.1987GenelSeçimleri ...................................................................................................638

XXVIIİçindekiler

B . 1990’LIYILLARDATÜRKİYECUMHURİYETİ.......................................................................6391.1991GenelSeçimleri ...................................................................................................6392.1995GenelSeçimleri ...................................................................................................6393.1999GenelSeçimleri ...................................................................................................6404.1990’lardaTürkiyeCumhuriyetindeİçveDışGelişmeler .............................................640

C . 2000’LİYILLARDANGÜNÜMÜZETÜRKİYECUMHURİYETİ ...............................................6401.2002GenelSeçimleri ...................................................................................................6402.2007GenelSeçimleri ...................................................................................................6413.2011GenelSeçimleri ...................................................................................................6414.GünümüzdekiBelliBaşlıSiyasiPartiler ........................................................................6415.2000’liYıllardanGünümüzeTürkiyeCumhuriyetindeİçveDışGelişmeler ..................642

IX. TürkSiyasalDüşünceTarihi ....................................................................................................643X. TÜRKİYEVEAVRUPABİRLİĞİ ..................................................................................................643XI. T.C.CumhurbaşkanlarıveTBMMBaşkanları ..........................................................................645

TÜRKSİYASALHAYATISORULARI ................................................................................................647

KAYNAKÇA ....................................................................................................................................699