wyr .8 [ at la arobc.wimbp.lodz.pl/content/21670/oredownik1937_nr193a.pdf · na ziemi...
TRANSCRIPT
Dziś: Największy wyścig powietrzny świata !.
Dzisiaj
80 i
str\on I
15 groszy
Llustrowany dziennik narodowy 1 !ratolicki Nr. 193 • Wydsn;e
~
SZANGHAJ Z LOTU PTAKA Na zdjęciu część Szanghaju przy dop ływie rzeki \"~;ang-Pu-Soochow. Z prawej strony widać teatr "Capitol" i konsulat brytyjski z parkiem. Z lewej
szpital główny i konsulaty: sowiecki, niemiecki i japoński.
• •
u ~1!rIlO wyr .8 [ at
Rok 61 Poniedziałek, 23 sierpnia 1931 . 3
PO NOWY REKORD Malcolm Campbell, znany kierowca i rekordzista zamierza na Jeziorze Lago Maggiore pobić rekord światowy szybkości motorówek. Na zdjęciu wspaniała motorówka Campbella "Blue-bir d" (Niebieski ptak) z silnikiem 2000 PS.
•
r ROI[ la aro OW!IO UroczystośCi urządzone ·przez Stronnictwo Narodowe w rocznicę zwycięstwa 15 sierpnia były wspaniałą rewią szeregów narodowych - Narodowców nic zrazić nie może - Czekają nas prace i walki aż do ostatecznego zwycięstwa
Tegoroczne obchody, zorganizowane dnia 15 sierpnia w całym kraju przez Stronnictwo Narodowe, objęły b/łdź miejscowości, w których przed rokiem nie bylo zjazdów i zebrań (Warszawa, 'Vileńszczyzna, Kraków i in.), bądź obszary zagrożone agitacj/ł anarchistyczno - komunistyczną. (Lubelszczyzna, Łódzkie itp.).
Sprawozdania w prasie codziennej odtwarzają. przebieg i rozmiary uroczystości sierpniowych w poszczególnych punktach Polski. W niniejszych rozważaniach zestawimy w syntetycznym skrócie całość obrazu, podamy 0-gólny bilans obchodów.
Obchody sierpniowe obj ęły całą Polskę
Z punktu widzenia geopolitycznego należy zauważyć, że zjazdy i zebrania Stronnictwa Narodowego odbyly się na obszarze calego państwa.
Idąc od wschodu objęły: Wileńszczyznę ('''ilno, Oszmiana, Postawy, Nowa Wilejka i in.), Wolyń (Łuck, Krzemieniec), Bialostockie (koncentracja okręgowa w Białymstoku), Podlasie (Radzyil, Kode!'l), Lubelskie (Za.mość, Lublin).
Polska południowa ma.nifestowała: na ziemi Czerwieilskiej (Lwów, Sanok, Brzozów, Tarnopol, Przemyśl, Stanisławów, Borysław, Drohobycz, Kamionka Strumiłowa, Bełżec, Jarosław), . w Małopolsce środkowej, R7.eszów, Leżajsk, Rani;i,ów w pow. kolbuszowskim. Kraczkowa w pow. ]m')cuckim), w Małopolsce zachodniej (Kraków, Nowy Targ, Pilzno. Nowy SQcz, BieczGorlice), na Podhalu (Ujsoly. Stryszawal. W Polsce środkowej odbyły sit;> ~jazdy ikoncen tracje: w \V al'szawie, wdzi, Częstocho\vie, Radomiu, Kaliszu, Opocznie. ŁomżYllskim (Kadzidło w pow. otroł<;,ckim, Grajewo), KOllkirh, Kielcach. Polska zachodnia święr.la rocznicę zwycięstwa nad bolsze-
wikarni: na Ślą.sku (Katowice), w Poznańskim (trzy koncentracje rejonowe: Wolsztyn, Bydgoszcz, Kostrzyn), na Pomorzu (zjazdy powiatowe: w Tczewie, Pucku, Wielu w pow. chojnickim i in).
\Vymieni liśmy w przeglą.dzie powyższym tylko ważniejsze punkty, gdzie odbyły się większe zebrania i zjazdy. Obok tego odbywały się zebrania w powiatach i kołach. Koncentracje okręgowe, obejmUjące Ilo kilka powiatów, miały miejsce: w \Varszawie, w Łodzi, w Częstochowie, w Białymstoku, w Radomiu, w Krakowie, we Lwowie, w Katowicach, we WOlsztynie, w Bydgoszczy. W pochodach narodowych wzięły udział tysią.ce zorganizowanych członków S. N., a w zgromadzeniach rzesze zwolenników Stronnictwa Narodowego.
Już ten pobieżny rzut oka na geografię polityczną. obchodów sierpniowych wskazuje wyraźnie, że siły i wpływy Str. Nar. są dość rów'nomiernie rozmieszczone na obszarze całego państwa. \Va;i,na to okoliczność, świadcząca o niebylejakim rozroście sil organizacyjnych stronnictwa. Ostatnie lata przyniosł~r nowe zdobycze: Stronnictwo Nal'Odowe umocnilo się na zieDoiach zdawna wyznających ideologię narodo\yą i rozszerzyło swoje wpływy na tereny oporne bądź bierne dotychczas.
Stronnictwo Narodowe wzrosło w siłę
Liczebnie obchody tegoroczne zromadziły bądź \vi~kszą. gromadę wyznawców programu Stronnictwa., bądź utrzymały stan ilościowy z przed roku. Pod względem wyrobienia polity cznego i organizacyjnego zaznaczył się nie\\'ątpliwy postęp.
Karne, zdyscyplinowane szeregi Stronnictwa skupiają.ce masy zwolenników, nieźle technicznie wyszkolone,
zwracały uwagę swoją postawą. i organizacyjną. sprawnością. W dniu 15 sierpnia miało się do czynienia ze zorganizowanymi oddziałami, nad którymi panują. kierownicy i do których trudno trafić z zewnątrz, z obcą. agitacją.. Stronnictwo Narodowe wykazało, że jest nietylko jedyną nacjonalistyczną. organizacją masową, ale umie panować nad swoimi szeregami. Uderzał skład społeczny organizacji Stronni ctwa. W olbrzymiej większości należą. doń chłopi, robotnicy, rzemieślnicy, inteligenci. Element świeży, zapalny, młody, zdyscyplinowany.
Nic ani nikt nie był zdolen uroczystościom przeszkodzić
Dowodem sprawności organizacyjnej był fakt, podnoszony nawet przez prasę przeciwną., że obchodom Stronnictwa nie przeszkodziły złe w owym dniu warunki atmosferyczne ani tu i ówdzie zdarzające się przeszkody innego rodzajU. Ofiarność i wyrobienie członków Stronnictwa są. już tak duże, że na przebieg i rozmiary zebrań nie wpływają. ze wszystkich stron wysuwane przeszkody.
we, ale i skutecznie walczyć o ich urzeczyw~stnienie.
Fałszywi prorocy Okazało się ponad wszelką. wą.tpli
wość, że - pomimo tak pracowicie szerzonych w ostatnich tygodniach przez prasę przeciwną wiadomości o "dekompozycji" w Stronnictwie, o rzekomych rozłamach, o rozpadaniu się Stronnictwa - Stronnictwo Narodowe wykazuje znaczną. zwartość i jednolitość, oraz - czy kto chce, czy nie chce - stanowi jedyną. dziś twórczą., konstruktywną. siłę w kraju, jeżeli idzie o polski nacjonalizm.
Pilnie obserwujący rozwój stosunków w Stronnictwie Narodowym organ żydowski "Nasz Przegląd", stwierdził, że "próba rozłupania tego stronnictwa (tj. Stronnictwa Narodowego) przy pomocy odpowiednio "urabianych" ugrupowań narodowo-radykalnych, stanowczo zawiodła". Stronnictwo zrobiło znów niespodziankę swoim przeciwnikom i - zamiast oczekiwanego z utęsknieniem rozkładu i bezsiły - wykazało dużą żywotność i postępują.cy stale rozwój swoich wpływów i sprawności organizacyjnej.
Podkreślić również należy dziarską. Nie powinno się jednak wagi ob-posta\yę zorganizowanych narodow- chodów przeceniać ani oczekiwać od ców. Stanowią. oni wcale dużą. silę w nich więcej, aniżeli należy. Obchody kraju i zdołali wyrobić dla siebie na- mają. znaczenie pewnej próby sił i nieleżyt~' szacunek. \1.1 całym szeregu dokładnego zresztą. egzaminu, stwiermiejSCOWOŚCi były próby zaczepek ze dzają.cego wartość dorobku, oSiągnięstrony socjalistów, wiciowców (ludow- tego w dziedzinie organizacyjno-policów), komunistów i Żydów. Wszędzie tycznej w roku ubiegłym. Nie jest to .ie z miejsca likwidowano, nigdzie nie jednak egzamin ostatni i naj ważniejdoszło do rozhicia, ani choćby do prze- szy. Czekają. nas prace i walki o wierwania zgl'OmadZell Stronnictwa Na- le trudniejsze, aniżeli udane obchody. rodowego. Z największą zaciętoocią Tegoroczne uroczystości sierpniowe ~ta.kowali socjaliści. w ~ra~owie, co winny być podsumowaniem d-otychsWIadc~y o us:uwam:u SIę 1m g;untu czasowych wysiłków, które wypadło spo~ l!0g, w te) do D1e~~wna tWIerdzy l korzystnie, i punktem wyjścia dla dalsocJahstrcz.n0-zrdows~leJ. Na~odow.cy szych prac i walk aż do całkowitego wykazah Dle po raz pIerwszy, ze umIe- zwycięstwa. B. ją nie trlko wrznawać idee narodo- .. ,--_
~frona ? Onr:;D()W1\"TK, ponieaziaJeli, ania 23 sierpnia 1937 - ,Num'!' 19:-, autA 4 UW ąg
Niemcv - Polska 50:44 pkt. G€{ssou'ski rewelacj€~ ~awodótv - Polacy ~wycięiyli w biegach na 400, 800 i 10 tys. -rn, w skoJ~u o tyc~ce i w trójskoku -
Tr~y nowe reJwrdy Polski
\V a r s z a w a. -'- Przy pięknej, słonecznej pogodzie .odbył się w sobotę po południu na stadionie Wojsl{a Polskiego pierwszy dzień spotkania międzypallstW.oWego P.olska i Niemcy. Zawodnicy polscy trzymali się nadspodziewanie dobrze, przy czym na pierwsze miejsce wybił się Gą,ssowski, który niespodziewanie zwyciężył w biegu na 400 metrów, zajmując w biegu na 800 metrów drugie miejsce.
Wyniki były następujące: 1()() m: 1) Gilmeister (N) 10.6, 2) Za
slona (P) 10.7 (rek. Polski wyrównany), 3) Fischer (N) 10.8, 4) Dunecki (P) 11.
400 m: 1) Gąssowski (Pl 48,3 (nowy rekord Polski), 2) Hamann (N) 48.8, 3) Stulpnagel (N) 49, 4.) Śliwak (P) 50,3. '.
110 m pl:.: 1) Beschetznik (N) 15, 2) Schellin (N) 15.1, 3) Niemiec (P) 15.3 (rekord Polski wyrównany), 4) Haspel (P) 15.8.
10000 m: 1) Noji (P) 32:00.8, 2) Eberhardt (N) 32:36.1, 3) Wirkus (P) 32:42, 4) Lick (N). .
Tyczka: 1) Szna.ider (P) 3:90, 2) Hardtmann (N) 3.80, 3) Klemczak (p) 3.70, 4) Kobelt (N) 3.60.
800 m: 1) Kucharski (P) 1:55.2, 2)
Gąssowski (P) 1:55,8, 3) Linnhoff (N) 1 :56.1, 4) ]\[crtens (N) 1:57.
Trójskok: 1) Luckhaus (P) 14.83, 2) Ziebe (N) 14.77, 3) :M. Hoffmann (P) 14,61, 4) W6Ilner (N) 14.13.
Dysk: 1) Hilbrccht (N) 46.58, 2) Blask (Nl 43.95, 3) Fiedoruk (P) 43.23, 4) Gierut to (P) 42.04.
Młot: 1) Blask (N) 53,62, 2) Sprenger (N) 50.37, 3) Kocot (P) 44.50, 4) Węgla.rczyk (P) 41.92.
Sztafeta 4X100 m: 1) Niemcy 42 sek, 2) Polska 42.2 (nowy rekord Polski).
Walasicwiczówna w biegu na 100 y ustaliła nowy rekord świata wynikiem 10,9. Na stadionie zebrało się powyżej 20 tysięcy widzów.
Kolarstwo Pierwszy dzień mistrzostw świata
w Kopenhadze zakończył się kompletnym niepov,r-odzeniem Niemców, znanych również i w Łodzi. Zarówno Ihbe jak I{arsch i Haselberg zostali wyeli. minowani. W biegu sprinterów do fi· nałów zakwalifikowali się następujący zawodnicy: Pola (Wł.), George (Fr.), Collard (Belg.), Nielsen i Gene (Dania), Kropman, Ooms i van d, Vijver (Ho1.).
Narodowcy u wrót Sanłanderu P a ryż. (PAT). Korespondent Ha
vasa na froncie Santanderu d (m-oSi, że wczoraj rano linia cz-olowYch oddziałów powstańczych znajdowała się w ' odległości od 25 do 36 km od Santandaru.
Na. lewym skrzydle kolumna wojsk powstańczych zaniechała 'POsuwania się po drodze Palencia - Santander i obecnie postępuje naprzód poprzez wzgórza okalające tę drogę. W pią.tek wieczorem oddziały powstallcze ,posu-
nęły się poza wioskę Monedo. Woj-ska posuwają, się niewielkimi kolumnami, nie spotykając poważniejszego oporu ze strony przeciwnika. Około gody;. 8 ran.o wioski Santa Cruz, Helquerra i Laserra były już w rękach powstańców. Ważny węzeł komunikacyjny Las Arenas de Iquina oddziały powstańcze obeszły od północo-zachodu i obe~nie całkowicie nad nim panuj;)..
. Szanghaj. przesłoniety dymem pożarów Na prawym skrzydle kolumny 1:mo
toryZQwane podjęły dalszy atak o świcie i rozwijają. swą akCję głównie wzdłuż drogi Burgos - Santander .
S t. 1 e a n d e L u z. (A TE). Samoloty powstallcze wykonały nad Santander lot, zrzucając ulotki, wzywają... ce w~jska rządowe do poddania się. Odniesione w tych dni.ach zwycięstwa na froncie Santander przez wojska powstańoza ,wywołały lV Hiszpanii prawdziwy 'c:r;Ituzjazm" przy czym prasa powstań!!~a wychwala odwagę i karność legionistów hiszpańskich.
W'szystkie zabudowania,na przestrzeni półtora kilometra spalone są po bombardo.wa- , niu - W~jska japońskie ostrzeliwują Putang , "
s z a n g h a j. (PAT). Z wysokości. pończyków. Oddzialy japońskie za-semaforu, stojącego na nabrzeżu fran- .atakowały siły chińskie posuwając się cuskim, dokładnie widać, że wszyst- 'na południo ' - zachód od Liang-tsiang kie zabudowania na Brodweyu pGmię- i w\:pier.aj~ oddziały ~hińąkie w Gzahgdzy 'Hong-Kiu a Yuang-Tse-Pou' na ·si-tien.
lotów japol1rskich, które atakowały wczoraj rano lotnisko chińskie w ' Jang-czo, 4 zostaly strącone. Lotnicy japoilSCY zrzucili wiele , oomb na lotnisko, zanim wystartowały chińskie eskadrry myśliwskie.
Prasa rzq.dowa zaChowuje milczenie lub rozpisuje się szeroko o niepo.. rządkach, panują.cych w Hiszpanii narodowej starając się przedstawić manifestacje patriotyczne jako rewolty,
przestrzeni około półtora kilometra N a n kin. (PAT). Spośród 6 samo-
:~~~~=~=~~~~~~~~-E-w-la~lnOł~fłaruflbaJo'lnf~KII'fl~ Cie~\tr~T~t~ż~~t~~~~hc~: v;ot~~~~g Skład WĘGLA, KOKSU i DRZ A ' y ~ u ~ ~ R II U ~ nu w magazvnach bawełny, należą.cych Z t K ,. "- 'n 47628 zam. Zgierz, Piaskowa, 26, lat m, W'trOfit
J ygmuD a azmlerCZ&.a.a średni, twarz pociągła, opalona, włOSy do towarzystwa brytyjskiego. \V naj- iJJlond, oczy niebieskie, czarna. sukienka bliższym są,siec1ztw .ie magazynu , stał Ł ó d ź, ulica Mazurska 8 (Choiny) - Telefon nr. 19044 w bials paski, zaginęła. w Częstochowie krążownik fral1cuski "Lamotte-Pi- poleca na selOn zimowy najlepsze g.tuaki węgla jak: "Juliusz"', "Kazimierz", podczas pielgrzymki li .sierpnia. UpraBza q\let". BUChające ' wrsoko płomienie "Modrzejów'" i iDne. Koks z koksuwnt "Gottb.ard". Drz.ewo sb •• owe· się o skierowanie Za. wynagrodzeniem rzucały niesamowite blaski na stojące Zgierz, Piaskowa 25. ' n 4J83ldl w pobiiżu okręty wojęnne pallstw europejskich. Nad ranem ogiell dogasał.
Szanghaj. (PAT). Wieczorem japońskie okrQty wojenne ostrzeliwały Putung: Wielkie ~kłac1y oliwy na wybrzeżu stoją. w płomieni·ach. Chińczycy wysadzili w powietrze molo, na ],tórym wyła'dowY\\'U110 ' oc1c17.iałv iapOl')skie.
T o ~ i,o. ,(PAT) DJ\iennik "I(~k~l-min" , (}głłlsza oświaclcJ\e,nie ,k~.Kpno]e.
: którY$t~rierdza m., in., że Chin)' ;pó ł -,nocne winny sta.ć się bastionem prze. ciwJ>,o komunizmowi, z wyeUmingwa-niem <wszelldch elementów antyjapoń!łkich. . Pl~l'mier Qświa(Ir::7.a, . że Japonia nie bęc1zie w żarl.n~-m w~'paclku to
'lerowala interwencji tr-i\eciego mocar-stwa w sprawv chil'lskie. , Dziennik .. Niszi-ni!'7.i" donosi, że
ruch,· majacv ntt celu J\bliżenie 'C11iJ1-sko-japoilskie skierowanO' przeciwko dzinłalno,1ci lCominternl1, rozwiia
'. się w Chinach półnorn~'rh bOl'clzos7.yb, kt> pr7.y WSpółlldzialp. lirzlwrh pisarz;\'
i ' Iiteratów, jak równi!'? wieln !'towa" rzrszml i orgnni7.ucyi chiilSkich.
To ki 0, (P A T) KomuniJtat sztabu japońskiego w Tientsinie donosi. że sytuacja wzdłuż linii kolejowf'i Pekin -Hankou rozwija się pomyślnie dla Ja-
................... , ......... . I Na nowy ROK SZKOLNY I
materiały na mundurki i fartuszki
I po cenach przyst(lPnycb polf"cają
, Jan Za~rodzki i , S-ka ul. Zamkowa 5 PoznalI, nar. ul. ~ynkowej i .............................
łi 47 391.
Portugalia miała rację Prasa fl'ancusJca o ~atargu po rtugalskQ - c~ec1toslou'ackinł
P r a g a. (ATE). Wydano tu taj no- starczeni,a, zamówionej broni, rząd czewe oświ.ac1czenie urzędowe w sprawie chosłowacki oświadcza, że za to odpokonfliktu z Portugalią. Oświadczenie wiedzialności przyjmować nie może. to, zresztą. bardzo zawiklane, z jednej VV kołach politycznych dzisiejsze strony twierdzi, że sprawa ta nic nie ponowne oświadczenie oficjalne przyma wspólnego z hiszpańską. woJną do- jęto z peWl1?ill zdziwieniem, tym barmową· dziej, że treść jego odbiega nieco od o-
Po tym wstępie komunikat zazna- statniego komunikatu. . Cl';,a jednakowoż, że 3 sierpnia rząd P a ryż. (A TE). Zerwanie stosunpraski oficjalnie zawiadomił rząd por- ków dyplomatycznych pomiędzy Liztugalsl(j, iż wymaga oświadczenia, w bonę. a Pragą. jest żywo omawiane w ,którym by rząd portugalski zobowiq.- prasie francusldej. Pomimo sympatii, zał się nie odstępować broni, nabytej z jaką pisma francuskie odnoszę. się w ·Czechosłowacji, stronom walczą-' , do Czechosłowacji, przeważna część cym w Hiszpanii. Co się ty{;zy zaś od- ich przyznaje, że Portugalia nie zamówienia przez fabrykę berneńską do- winiła w dokonanym fakcie zerwania.
Mussolini o politvce Włoch R z y m. (PAT) Koła zagraniczne cją, nie porzucą. swej dotychczasowej
komentując. wczorajszą mowę Musso- pOlityki hiszpańskiej, która nadal jest lini.ego, wygł0I3Z011ą w Palermo, zwra- antykomunistyczna i stanowi podstacaJą uwagę na ustęp poświęcony spra- wę śc~słe.i współpracy pomiędzy Rzywie abisyńskiej. Oznacz'a on, że WIo- mem a Berlinem . chy nie domagają. się od Ligi Narodów Mowa w swym całokształcie oc&-
Z wyścigu lotniczego Istres - Damaszek - Paryż
L e B o u r g e t. (PAT) W zawodach lotniczych Istres- Damaszek - Paryż zwyciężyła załoga Cupini - Paradisi na samolocie "Savoia Marchetti". O godz. 16 min. 17 przeleciał nad lotniskiem w Le Bourget samolot pilotowany przez mjra Fiori i kpt. Licchini.
L e B o u r g e t. (PAT) Samolot, pilotowany przez B'runona Mussoliniego wylądował na tutejszym lotnisku o godzinie 16,37.
Le Bourget. (PAT) Oficjalna klasyfikacja trz~ch pierwszych samolotów w wrścigu lotniczym Istres-Damaszek - Paryż jest następująca:
1. Cupini - Paradisi w 17 godz. 32 min. 45 sek.; przeciętna szybkość 352 km 789 m na godz. - 2. Fiori - Lucchini w 17 godz. 57 min. 1 sek.; prz.eciętna szyhkość 344 km 639 m. - 3. BisellBruno Mussolini 18 godz. 3 min. 35 sek.; przeciętna szybkość 342 km 746 m.
Uruchomienie koksowni uznania imperium de jure, ale zadowo- niana jest iako wystąpienie pokojowe. K a t a w i c e. (PAT) Na koksowni lą się uch.wałą stwier.dzają.cQ., że daw- Ujawnia się to zwłaszcz,a. w słQwach I "Walenty" w Rudzie Śląskiej, nalez~na Abisynia, , rząclzona przez negusa, pOŚWięconych Anglii, z którą Włochy cej do Rudzkiego Gwarectwa. Węgloprzestała istnieć jako państwo niepod- I pragną. stałego porozumienia w spra- \Vego, uruchomiono 30 pieców koksolegle. wie Morza Śródziemnego oraz w ustę-j wych systemu Collin, w związku z czym
Ustęp poświęcony "osi Rzym-Ber-\ pie ątwierdzającym gotowość Włoch przyjęto do pracy około 50 robotników. lin", wskazuje, że Włochy, mimo garo- do współQracy europejSkiej. Należy nadmienić, ze koksownia "Wa.-J1FOŚ~ ,do współpracy, " Anglię. i Fran- • lenty;" była nieczynn.a. od 1930 roku.
Numer t1lt -- tlRĘDOWNlK, poniedziałek , dnia 23 sierpnia 1937 - strona'
Najwiekszy wyścig powietrzny' świata Najlepsi piloci Francji, Anglii i Włoch na starcie gigantycznego wyścigu . - Wszyscy
spodziewają się zwycięstwa - Pierwsze lądowania L. pierwsze wypadki P a l' y Ż. (P AT). Na lotnisku w 1-
stres pomiędzy godz. 15 a 20 w obecnoś c i licznej publiczności nastl;lpił start 4 samolotów f1'ancuskich do wyścigu lotni czego btl'es - Damaszek - Paryż . Wystartowali: Rossj na samolocie "Louis Bleriot", ptk. Francois ha 4-motorowym samolocie "Bloch", Cod es i Arnoux na samolocie "Fulgur" i Laumet na samolocie "Farman".
I s t re s. (PAT). Anglik Clouston, bio1'ą,cy udział w wyścigu powietrznyrn Istres - Damaszek - Paryż, wystartował po godz. 21.
I s t l' e s (P AT). Start samolotów wlosklch do wyścigu powietrznego nastąpil pomif,'dzy godz. 22 a 22.30. Wystartowali kolejno: Rovis. Rolandi, Gaetta, Fiori, Lippi, Condi. Cutpini oraz Biseo i Bruno l\1ussolini, żegnani owacyjnie p1'zez zebranę. publiczność.
P a ryż. (P AT). Francuskie sfery lotnicze z niezmiernym zainteresowaniem śledzą, l'OZpoczęty wyścig lotniczy Istres - Damaszek - Paryż. W Paryżu spodziewają się iż indywidualne zalety pilotów francuskich pozwola im wyjść ZWYCięsko, chociaż zawodnicy włoscy maja na ogół szybsze aparaty. Włosi spodziewaia się, że uda się im osiągnąć zwycięstwo lecąc całą grupą ośmiu aparatów. "V tym' wypadku Włosi zdobyliby wszystkie 3 nagrody na ogólna, sumę 3 miln. fran-
. ków. Kierownikiem włoskiej ekipy lotni
czej jest znany lotnik kpt. Biseo, który będzie kierować całym lotem wydając dyrektywy przez radio.
Włosi spodziewają się, iż przelot trasy długości 6 198 km odbędą w cią,gu 18 godzin, rozwijając przeciętną, szybkość 350 km na godz., przy czym w Damaszku zatrzymaliby się Włosi tylko 15 minut, gdyż auto-cysterna będzie mogła nalać 6400 litrów benzyny do rezerwoarów 8 samolotów w ciągu 10 minut.
Ze strony francuskiej biorą, udział w zawodach najlepsi lotnicy, wśród nich Rossi, Codos oraz GuilIalłmex, który dokonał 56 przelotów nad Atlantykiem południowym.
p a r y ż. (Tel. wł.). Donoszą z Damaszku: 'Vylądowały tu samoloty biorą,ce udział w wyścigu lotniczym. Trasę 2921 km Istres-Damaszek przebyli '''lo i w czasie około 7 godzin z przeciętną, szybkością, 410 km na godzinę, Francuzi zaś w czasie około 8 i pół g. z szybkością, około 340 km na godz. -Anglik Couston osiągnął czas zbliżony do czasu Francuzów.
Po postoju mmeJwlęcej jednogodzinnym wystartowano do dalszego lotu.
WYPADKI
P a ryż. (Tel. wł.). Z Damaszku donoszą: 'Vylądował tu samolot Rossiego, o losy którego poważnie się niepokojono. ROf;Si oświadczył, że musi VY-y- I cofać się z wyśc.igu wobec poważnego spóźnienia. Oświadczył on dalej, że miał wypadek, który w znacznym stopniu odbił się na szybkości jego samolotu.
,V czasie startu samolotu włoskiego z załogą Lippi-Castelani wydarzył się
wypadek. Samolot w czasie startu ska-) ków, szczęśliwie jednak nie zapalił potował i rozbił się. Olbrzymi zapas się. Lotnicy wyszli z wvparlku bez benzyny wylał się z rozbitYCh zbiorni- szwanku.
Dalszy (i~g poszukiwań Lewoniewskiego' ].I o s kwa. (P A T). KomiSja rzą
dowa, organizująca raid Moska - Ameryka Północna ogłasza następujący komunikat: lotnik Zadkow na wodnopłatowcu "N-2" wylądował w Bal'row, 5ką.d rozpocznie regularne loty w poszukiwaniu samolotu Lewoniewskiego. Lodołamacz ,,l{rassin" znajduje się w odległości 10 mil od Point Barrow w lodach i oczekuje na ustąpienie mgły, by móc posuwać się dalej. '''odnosa-
molot nabyty w Ameryce i pilotowany przez Wilkinsa wystartował z Nowego Jorku, kierują,c się do Portu Artura w Kanadzie, w pobliżu Wielkiego Jeziora.
Przygotowania dalszych trzech samolotów ratowniczych typu "Ant-6" zostały ukończone w Moskwie. Dziś odbędą, się loty próbne tych samolotów, po czym ekspedycja wyruszy na poszukiwania.
Wspaniały hall domu prasy zagranicznej. Znaczenie dzicnnikarskic potl':lfiJ nal eż~'c ic oCf'nić l\Iussolini. ]\[iarą stal'ań I'ządu włoskicgo o ulatwicnit> dziennikill'zom zagl'al1iczlI~'m pracy Jest lII'ządz ('nic i bezpłatne oddanie do dy~pozycji związkowi dzif'ullikal"zy zagnl1licznych wspaniałej
siedziby - Domu Pra~y Zagt'anicznej w Rzymie.
Gdzie jest wspólnik Fleischerowei! Kra k ó w, 21. 8. - Na lawie OSkar-r mi i mimo bliskiego terminu procesu
żonych w wielkich procesie Żydówki do tej pory nie p()\vrócił. Ponieważ poBindy Fleischerowej, wspólniczki żony siada on kamienicę w Tel-Awiwie. znah. prezesa Sądu Apelacyjnego w Kra- jomi przypuszczają, że wyjechał do kowie śp. Wandy Parylewiczowej, któ- Palestyny. ry rozpocznie się w poniedziałek, dnia W sferach prawniczych dyskutowa-23 sierpnia, w Sądzie Okręgowym w na jest kwestia, czy w razie spóźnienia Krakowie przy ul. Senackiej, oprócz jej się żydowskiego adwokata Schiiftlera ośmiu towarzyszy, w tym 7 Żydów, na proces do Krakowa nie mógłby on jest adwokat bocheński, Żyd Schiiftler. zostać odroczony. lub też czy sprawa Otóż według wiadomości, które nade- tegoż oskarżonego nie może h~' ć wyłąszły z Bochni, Żyd ten wyjechał z 1'0- czona. dzinnego miasta przed kilku tygodnia-
W śmierteln~/th splotath lin Tragiczna śnderć in-f.;yn-iera i do~orcy w hucie "Pokój"
K a t o w i c e. (AJS) W stalowni przybyła komisja sądowo - lekarska huty "Pokój" w Now~rm Bytomiu zaję- i inspekcji pl'acr z Chorzowa. ci kontrolą funkcjonowania naprawio- "T należącej do tego samego konnego żurawia inż. Mieczysław Sku- cernu hucie "Baildon" w I{atowicachbalski i dozorca Jan Kania, wskutek Dębie miał znowu w piątek przed poluniespodziewanego uruchomienia przez I dniem ni.eszczęśliwv wypadek. Zatruma<;zynistę bębnów linowych przy źu- dniony w stolarni tej huty robotnik rawiu, dost,ali się \\" śmiertelne skręty Paweł Kampa z Katowic, przy podsuprzewijających się lin. Inż. Skubalski waniu obmbianego drzewa pod piłę poniósł śmierć na miejscu a Kania wy- tarczową, wsunął rękę pod zęby piły, zionął ducha w kilka godzin po wy- które obcięł~r mu zup_ełnie 1 palec, a padku. clmgi zmiażdżyły. Przewieziono go
Jedyna [bneŚ[ijaóska "ytwdrnla Beretów '"PO LO NI~t\""
J.Srebrzyński-Łódź ulica M. Piotrowiczowej nr. 10
tel. 256-44 D '8 a97
nych osób, jakie w wyrobieniu tej posady miały rzekomo Karabanikowi być pomocne.
Jak podaje posr.kodowanr w doniesieniu do prokuratun', Karabanik namawiał osob~' trzecie, ab~' te opowiadały Józefowi Kuczerze o rzekomych wpływach i staraniach Kal'abanika.
I{arabanik oclmówił zwrotu, twieJ"dzą,c, że w~Tobi mu inną posadę, jakkolwiek w swoim czasie zapewniał, że już powierzenie Kuczerze stanowiska dyrektora gazowni miejskiej jest rzerzą prze~ądzoną.
Nadmienić należr, że Karabanik nie cieszy się specjalną. opinią. w Rybniku. W swoim cz.asie głośno opowiadano o prowizjach pobieranych przez Karaban ik.a prz~r w~'l'abianiu pożyczek z Banku Gospoclal'stwa Krajowego a wytoczony w zwil1zku z tym proces przez Karabanika oszczerstwo, zakończył się uwolnieniem jego przeciwnika. W nieszczególllych też okolicznościach został on przeniesiony na emeryturę·
Afera "sanacyjnego" działacza wywołała w Rybniku olbrzymie poruszenie.
Aresztowania ludowców War s z a w a. (Tel wł.) Z różnych
stron kraju, 7właszcz.a wo.iewództwa Iwowskieg-o, kielerkieg-o oraz warszawskiego, dochodzl;l wiadomości o aresztowaniach wśród ludoweów. 'V Jarosławiu m. i. aresztowano pl'ezesa okręgowego oddziału Stronnictwa Ludowego adw. Jedliń!'kieg-o. Na terenie województwa kieleckieg-o aresztowania były dość znaczne. (w)
Zezwolenia na odznaki War s z a w a. (Tel. wł.). Minister
stwo Spraw Wewnętrznych udzielilo następują,cym stowarzyszeniom i organizacjom zezwolenia na używanie odznak:
Stow. Inżynierów Mechaników Polskich, żydowskiemu związkOwi "Zebulun" w Krakowie, Stow. b Więźniów Politycznych, Polskiemu Związkowi Łowiecl<iemu , Światowemu Zwiar.kowi Polaków z Zagranicy na odznakę honOl'OWą,.
Przywiązanie artysty do swe
, Na miejsce tragicznego wypa<1ku do szpitala 00. Bonifratrów. I .; I Utalentowany artysta-grafik poznań-; I ski p. Franciszek Burkiewicz. wychowanek
'"i D' ł · " Państwowej Szkoły Sztuki Zdobniczej w
'
i zla acz "sanac"lny Poznaniu, obecnie student Akademii Sztuk , Pięknych w Warszawie, wykonał reprodu-kowany powyżej drzcworyt, wyobra~ający , ka · O t wsławione cU(]nIni arcydzieło 'Vita Stwo-OS rz n" O OSZUS WO sza "Chrystus IJkrzyiowany" z kościoła
, MariaCkiego w Krakowie. P. Burkiewicz Sensacyjna afera W Rybn-iku
K a t o w i c e. (AJS) Do prokuratu- związku z piastowaną, przez siebie gory sądu okręgowego, wydziału zamiej- dnością, pUbliczną, i w powołaniu się scowego w Rybniku wpłynęło donie- na nią, wyłudził od Kuczery pod presienie Józefa J{uczery na członka Ra- tekstem wyrobienia mu posady dyredy Miejskiej z frakcji "Narodowego Idora gazowni miejskiej w Rybniku 0-Chrześcijallskiego Zjednoczenia Pra- kolo 1000 zł gotówką, i pewną sumę wecf' ( .. sana('ja") Edwarda J{al'aballika, k~lal11i , które poszkodowan~r musiał o o.,t. u ;" III oJ Vu1" llliolle lJl ,, ': l lo, że w J II) !, u .'; ć Ol az kilkaset złotych dla in ..
ofiarował część dochodu ze sprzedaży wspomnianego drzeworytu na rzecz budowy wieży w paraW Zmar twychwstania Pańskiego na Wilrlzie, jako swej rodzinnej para fil.
Należy nadmienić, że p. Burkiewicz uczestnic~ył w drugiej Międzynarod owej Wys~aw}e Drzeworytów w 1936 r. w 'Var-. szaWle l otrzymał zaproszenie do wzięcia udziału w Międzynarodowej Wystaw'ie Litografii i Dl'z l'·\\"J1 · ~· tów w Chicago. roz{}OC'Zyllilj>\C('j si<: ,,, dniu 10 !islupa rla rb.
Strona l - bllF;DOW:t'TI\, pnnk'i!zJalelr, 'dnIa 23" słerpnla: 1937 - Numer 19:t
ola i siła obozu n r dow go nie tylko głowy na karku, locz także charakter, wytrwałość i odwagę.
Wiele jest prymitYWizmu i nied()skonałości w całym życiu polskim, nie tWierdzimy też wcale, ażeby nasz obóz był doskonały i nie popełniał błędów; lecz patrząc bezstronnie i uważnie na. to, co się w naszym kraju dzieje, wypowiadamy spokojnie opinię, że kwa,.. lifikacje, potrzebne do działaln 0 4 ci po.. litycznej i do przeprowadzenia przeł\)-< mu w rzeczywistości polskiej, posiadają właśnie ludzie "starej endecji". en'U przedstawiciele młodego l ()1"A1enia, skupieni w Stronnictwie Narodowym. Oni bowiem potrafili przemówić do umysłów i do serc szerszych warstw, SkupiĆ je koło siebie i zorganizowac s i ł ę P o l i t Y c z n ę. w kraju, która już dziś ma swą wagę w życiu, a ważyć będzie coraz więcej, Dla tych, co myślą. kategoriami pOlitycznymi, a nio historiozoficznymi lub ideologicznymi, jest rzeczą jasną., że jest to j e d y n a s i ł a w obozie narodowym. Nie uległa ona rozbiciu przez k o l e j n e secesje. lecz wzmogła się i stale się wzmaga . .
Pod nagłówkiem "Starzy i młodzi" ~amieszcza "Warsz. Dziennik Narodowy" artykuł, który ze względu na. jego zasadniczy chfl,rakter i trafne sformułowania przedrukowujemy poniżej w całości:
Mamy na myśli dwa pokolenia w obozie narodowym. Nie Ulega wątpliwości, że tzw. młodzi tego obozu już 'dorośli politycznie. Mylnym jest jednak mniemanie, że pokolenie starsze ~est skupione w Stronnictwie Narodowym, młode z.aś w różnych z tego Stronnictwa secesjach. Mniemanie to ~est podtrzymywane z jednej strony przez secesjonistów, którzy chcą w ten sposób zdobyć silniejszę. pozycję tych, co przychodzą., wobec tych, co już odchodzą; jest ono podtrzymywane takrżę przez wrogów obozu narodowego, którzy liczą na :pozyskanie "młodych", nie mogą. zaś liczyć na "starych". ,'. Rzeczy.wistość Zaś jest taka, że w Str?nnictwie Narodowym silę. czynną, maJącą przewagę nie tylko liczebną, lecz i organizacyjną, S9 właśnie młodził to znaczy przedstawiciele tego pokolenia, które w ostatnich kilku latach weszlo w życie publiczne. Są. to ci młodzi, którzy stoję. wytrwale przy zasadach obozu narodowego i rozumieją., że ciągłość ruchu ma swoje znaczenie, a "starzy", maj ący doświadczenie życiowe i polityczne, jeszcze mają poważne obo\Yiązki przed sob~.
Odrzuciwszy tcdy sztuczny i niezzodny z rzeczywisto~rię. podział na "młodych" i "starych" w obozie narodowym. zajmi ;my się owymi mł;:)(I~-mi, którzy w ciągu lat ostatnich WY3zl! ze Stronnictwa Naroc!ow('gO i utwol'zyli szel'eg niezależnych Rkupieil pod rozmaitymi nazwami. 'V pOI'z~(lku chronologicznrm są. to: Zwil;lzek ~Tłodych Narodowców, Obóz Narodf)woRadykalny, Recesja z ONR, tzw. "bepiści", lub grupa "Falangi", wre~zcie p . Jan Rembieliński z przyjaciółmi i "Podbipiętą".
Uplynęło już dużo czasu, ażeb~r si~ zoriento,vaćzaró"rno w treści m,"s!ów .ej t)"ch ,,:s'zystkich setes~i j, jak" i w ich znaczeniu politycznym.
,Co się tyczy oblicza ideowego t~'ch grup, to trzeba przyznać, że całe młode pokolenie' narodowe posiada pewne cechy wspólne, nie tyle w ' ideologii, ile ·w stylu i barwie tej ideologii. Jeśli jednak szukać z całę. życzliwością. nowych idei, odróżniają.cych owe secesje od pnia macierzystego. to dopraWdy trudno je znaleźć. ZMN może się powołać na hasło syntezy ideologii narodowej i ,;iclelogii" piłsudczyków, ONR na "radrkalny" program społeczno-gospodarczy, "Falanga" na zastąpienie słowa ,;r-ewolucja" słowem "przełom", na upowszechnienie haseł takich jak "organizacja. narodu", "hi e·rarchia" itp.
Gdrby jednak zanalizować te hasła l te "programy", to okazaloby się -znów mówimy to bez cienia złośliwości - że to, co w nich iest dobre. to nie .fest nowe, a to, co jest nowe, to 11 ie jest dobre. Stwierdzamy to z prawdziwą. przykrością, bo ma wprawdzie znaczenie, czasem nawet bardzo duże, wy-powiedzElnie starych prawd w now~j formie, odpowiadającej psychice nowego pokolenia lub nastrojowi chwlli, lecz nie wszystko zostało już wypowiedziane w dziedzinie polityc7> nej i noWe pokOlenia mają. jeszcze dużo pracy mYHli przed S'Obą.. Nie można odmówić llzf1olni('ll indywidualnych wielu przcd~t.awicielom grup Mce!'\yjnych, nie można. 7..aprzeczyć, że tli,} jeden z nich daje wyraz starym pra.w· .dom w nowei formie i to nieraz po" ciągającej i świadczą.-cej o głębszej ku! turze, lecz - doprawdy - d'Orobel, ideowy własny tego pokolenia nie uprawnia ~o do przekreślania sw"r1l popl'zNlników,
"Starzy i młodzi" mujemy się wyłącznie przy pobudkach ide'Owych; przypuszczamy dobrą. wolę inicjatorów. Stanąwszy na tym gruncie trzeba jednak stwierdzić, że partnerzy z drugiej strony barykady traktowali te wszystkie secesje z punktu widzenia polityki Własnej, jako środki, prowadzące do rozbicia obozu narodowego, i pociągnięcia do swych szeregów poszczególnych odłamów tego obozu; . Nie było traktowania na płaszczyzDle "równych z równymi", było na~omiast stosowanie roboty dywersyjneJ. Nic (w sensie politycznym) nie otrzymał ZMN od p. Sławka, nic ONR od p. Pierackiego, nic ONR potem od OZN, nic p. Hembieliński, nie wiele "Falanga". Gdy dokładnie się patrzy na te rzeczy z zewnątrz, to trudno jest mówić o jakiejś "syntezie" dwóch iderunków; ma się wyraźnie do czynienia ~ próba~i rozbicia obozu narodowego I wchłonIęcia pewnych jego żywiołów przez obóz rz~dz~cy.
Jeśli zaś porównać zdObycze Z;\IN i ,.Falangi", je~li stwierdzić, że ta ostatnia grupa może się jednak pOSZf'ZYcić treścią pierwszego zesL:ytu "Mlod~.i Pol!:ki", kontra!,ygnowanej przez p Koca, to zasługa to nie secesjonistów, lecz nieustępliwego stanowiska, starej endecji". '
Bierzemy rzecz z najlepszej i najpiękniejszej strony, zamykamy oczy na wiele zjaWisk i zatykamy uszy, by nie słyszeć wielu informacyj. Musimy jednak wtedy powiedzieć, że "młodzi" ide'Olodzy mogą ~ię zallo\Yolić teoretycznymi koncesjami w dziedzinie hi" storiozofii i haseł oderwanych; mail.\"
ganizacyj społecznych, ten sam system wychowawczy, tę samą politykę w sto" sunku do mniejszości narodOWYCh itd.
Jeśli mają zajść zmiany w życiu polskim. to musi istnieć obóz czy stronni ctwo. które nie tylko posiada wyrobione i ustalone poglądy na to, jak być powinno i jakimi do tego trzeba iść drogami, lecz także takie, które twardo i nieustępliWie przy tych poglądaCh i tych drogaCh obstaje ~raz prowadzi konsekwentna. politykę, zmierzającą do tego, ażeby ów przełom nastą.pił i w ideologii i w życiu. P()nieważ zaś chodzi tu o rzeczywisty przełom i w sposobie myślenia i w rzeczywistości, to trzeba., by ludzie, którzy chcą. go przeprowadzić, mieli
Węgiel, Koks i Drzewo Cement, żelazo konstrukcyjne i handlowe, belki i korytka żelazne, blachy żelazne, cynkowe i ocynkowane, karbid do oświetlania i spawania, gwoździe, wapno, gips oraz inne materiały budowlane poleca po cenach konkurencyjnych
ze składu i wagonowo Il 475?9
~LIBOR Sp.Akc.Handl.przem,.8~ ~ L. J. BorkowskI
Oddział w Łodzi, Killńskiego 70. Tel. 204-94 i 101-73
Ukradł 270 tysięcy koron cy poczucie odpowiedzialności i do- Epilog głośnej '""a(bie~y ro~egral się pr~ed sqdem świadcz('nia "starzy" politycy mu~zą. sta.ć na gruncie politycznym. Aje:m Katowice. (AJS) Przed Sądem stanąć na tym gruncie, to się widzi, Apelacyjnym odpowiadał w piątek że sie nic w Pol~ce nie zmi e lliło, że lW- znany kasiarz, Żyd Józef HernbaIJ z siadamy wciĘIż ten sam u>:trój poii- Kral\Owa, ldóry wespół jeszcze z drutyczny, ten sam stosunek grupy rz.ą- gim towarzyszem dokonali w lecie udzącej do samorzQ.du terytorialnego, I bieglego rolm włamania kasowego do zawodowego i uniwersytecldego. do Ol'" firmy drzewnej w Różogórze (Ros en-
PRYWAln~ filMnAlJUM MUKlf - U(fUM ~1AUMATY(lHO - fllY(lH~ I HUMAHISTYClHf (pełne prawa szkół państwowych)
orat Prywatna Szkoła Powszechna l\tęska Zgromadzenia Kupców m. Łodzi ul. Prez. Narutowicza Nr. 68, tel. 115-31
zawiadamiają, iż nowy rok szkolny rozpoczyna się daia 3-go września o godzi~ie 9 rano, egzaminy wstępne do W5zystkicb klas z wyjatkiem ósmych w tymże dniu.
Podania przyjmuje kancelaria codziennie od godziny !J -14. • n ł8 m Dyrektor ANTONI IDZKOWSKI.
Piekny przykład Opatowa Kieleckiego Echa ."roc~ystości JJCUdłt nad Wisl,;{" ° p a t ów K i eJ., 21. 8. - Na pa- procesja do tego obrazu, gdzie wierni
miątkę Odparcia bolszewików spod klęcząc śpiewają "Pod Twoją. obronę". Warszawy ks. prał. Sz. Pióro, b. dzie- Mie·szkallcy m. Opatowa i okolicy barkan i proboszcz opatowski, własnym dzo się przyzwyczaili do tego obrazu,
berg) w Czechosłowacji, gdzie łupem ich padło 270.000 Kcz.
Hernball UCiekając z łupem, usiłował przejść przez zieloną. granicę w Moszczenicy pod Jastrzębiem (Rybnickie) i napotkany przez strażnika usiłował przekupić go 20.000 Kcz. Prze. kazano go wówczas władzom sądo.wym. \V pierwszej jnstancji skazany 7.ostał HernbalI za Włamanie'· na 5' lat. wic:zienia, za usiJowane· przekupstwo 2 lata, przy czym wymierzono mu karę łączną. 6 lat więzienia i 5 lat domu poprawy. Hernball wypierał się winy i twierdził, że znalezione przy nim pienią.dze pochodzą ze sprzedaży domu w Krakowie, które spekulując na walutach wymienił w Czechosłowacji. Tłumaczenie to ok~za]o się klam1iwe.
Sąd Apelacyjny w wyniku rozprawy wyrok pierwszej instancji zatwierdził. UChylając jedynie postanowienie, co do umieszczenia Hernballa w domu poprawczym na 5 lat. Hernballa doprowadzono na rozprawę skuteg-o pod konwojem z więzieni,a w Rybniku.
Targi Me lwowie kosztem ufundował obraz Matki Bosk. uważając za rzecz zupełnie słuszną i L w ów, 21. 8. Napływ zgłoszeń w Cz-ęstochowskicj, który został zawie- właściwą, że na tak pięknym i god- ostatnich tygodniach na tegoroczne szony na starożylnej bramie miasta. uym miejscu miasta obraz wisi. Prze- Międz~rnarodowe Targi 'Wschodnie tak
Od kiJku już lat w dniu 15 sierpnia chodnie tak. jak w "Ostrej Bramie", znacznie przybrał na sile, że Zarzl,ld wyrusza po nabożeiistwie z kościoła odkrywają. ze czcią. głowy. Jednak Targów \Vschoclnich nie jest w mo~
wskutek działań atmosferycznych 0- ności pomieścić wszystkich zgł. się wybraz bardzo się podniszczył. W związ- !'tawców i z prawdziwą przykrością ku z remontem i konserwacją. obrazu był zmuszony wstrzymać przyjmowapowstała kwestia nadania mu takiego nie zgłoszeń bardzo poważn~'ch firm wj'glą.du. by odpowiadał i harmonizo- krajow~rch i zagranicznych. 'V szczewal z otoczeniem.
Pod przewodnictwem burmistrza m. gólności brak miej~ca dał siC bąrdzo Opatowa p. 1(. Hałka-Ledóchowskiecyo dotkliwie odczuć na Targach Tcchnizawią.zał się komitet, który zwrócił się cznych, mimo zarezerwowania dla tec!o mieszkailCów Opatowa z prośbą. i go działu najwiękRzych pawilonów i odezwą o sfinansowanie odnowienia pozo!'1ja ,h~('cj do dyspozycji pr7.e~trzeni . f I . na woln~'m polno l 1.1 lIIH owame nowej ramy do tego obrazu. Koszta zakonserwowania o- 'V zwiQ.zku z tym ZaJ'zl).d Tar~ów hrazu i ramy miedzianej, artystycznie 'Vschodnich zastana.wiał siC nad buwykonanej, o rozm. 180X135 cm, wy- dową.. nowe;i pro,,:izoryczn('j hali tarnoszą około 250 zł. Ramę zaprojekto- g?,~'e.1,. co ~e~lnakze ok~za.lo. slO rówwał i czuwał nad wykonaniem bezin- l1lez memozllwo. wobe~ Zfl.1QC la wolnc-1eresownie p. T. Kostk'Owski, wykonał I go pola pod !lap·ozmmts7..: e (>~~pol1at~'. mi~trz blacharski p. st. Gajewski. Fakty te sWladczą. llf\lleplc./ o roz-
W roku bieżącym 15. 8., według zwy- machu tegoroczn~rch 1\fi~dz~'l1m'()<1oc7aju, również udała się procesja do wy ch Targów " TRchodnich. które tym obrazu. Udział w niej wziął osobiście samym stały się naiwi<;,kRz\t imprezą starosta opatowski p. \V. Boldok i bur- targow:). w Em'opie " TRrhodnicj mi~tl'z mio.sla.
SOCjaliŚCi bronią 1.ydów
JpRli zaś chodzi o wyniki praktyczne clziaJalnoRci polityc?nej grup !';t:\ces~'jnyrh, to mURi ~ię je ocenić znaczhie sUI'owiej. niż ich żwie ideOwe. Bo - jnl, to już dziś widać calkil'ffi jasno - na plaszc7.~' 7.nie po1it~,ki praktycznej jedynym działaniem tych ~rup było ilest 8zvbsze lub powolniejsze zbliżanie się do obozu rzę.dzl).cego. Nie będziemy się zajmowali pobudkami, jakie tu wchodziły w grę i które u różnych ludzi były pewnie różne. Za.trzy-
Nowy obraz Matki Boskiej Czestochow" skiej na bramie Warszawskiej ;, Opato"
wie Kieł.
l?o kiJku tysi(;'cy ludzi, biol':).cych uc1z1ał w procesji, prz(}mówil ks. J. R~dzik. Z,,:yczaj ten świadczy chlubme o patrIOtyczno-religijnych uczuciach 'Obywateli m. Opatowa i "'odzien jest jak najliczniejszego na.ślad~wania przez inne miasta naszej ojczyzny. (r)
War s z a w a. (TeJ. wł.). W pi~tck w Łomży grupa robotników PPS 11 iłowała usunąć pikiety narodowców, pa~r~lują.cy?h. przed sklepami żydowskImI. Pohc.la nie dopuściła do żadnych zajść. (w)
~- .
MYwa ..
W piętkę gonią Co to jest "faszysta H? - Sta ry kawał - Powinni się obrazić - Jak określić socjalistę?
L ó d ź, 21 sierpnia Co to jes t faszy s ta '? - Faszysta jest to strasz1iw~' po
t" ór w ludzkim ciele. Jest on tylko 7ewnętn.:nie podobny do człowieka, ale w gl uncje rzeczy jadowita kobra, sza-1al i polip, to lli cwinne stworzenie w porównaniu z faszystą. Najchęlniej (,dżywia ~ię on ludzką knyją, r ównie chętnie wyjada mózg, zwłaszcza socjali s tom i derl1okratolll, oczywiście o ile znajdzie jakiekolwiek ślady tako\\·ego. ~Jałe dzieci pożcra ż~' \\'cem" a to w t en sposób, że ch\\· ~- ta zr.bami za gardziołko i szarpie za\\'zir.cie, aż hiedna dziecina wyzioJJie ducha... \\'ystl' zegajcle jo;iQ faszystów l Proletariu. ze wszystkich krajów, df'lllOkraci i obywatele ")'znania. mojże:<7.0\yego, łączcie się w walce z faszyzmem! Brollcie demokracjPy i kulturę przed zalewem faszystow-' ekiego, nacjonalist~' cznego, nazistycz-11 ego, rasistowi'ki ego, endeckiego barharzyństwal Kto powiedział, że gdy słyszy !'lłowo "kultura", to ładuje re- ! wolwer? To,,,,arzysz Kahany powiedział, co? A może obywatel Rabinowicz?!! Faszysta rasistowski powiedział! Bij faszystę, ja go znam!! ...
Tak rozumują. towarzysze stalinowcr, tov,'arzysze trockiści, towarzysze bundowcy, obywatele bezwyznaniowi :o:tarozakonni, towarzysze pepesowcy, hracia wolnomularz~ i pospolici demokraci. Otumanionych demokratów do la t trzech straszy si ę kominiarzem, a od lat trzech faszystami.
Jest t<.' bardzo stary kawał, ale IX> dziś dzielI ooje pewne dodatnie rezultaty. Oto gdy we Francji socjal-radykali zostali 'W oczach ogółu paskudnie ~kompromitowani przez ujawnienie się Mery Stawiskiego, gdy utworzono kompromisowy rząd "pojednania narodowego" (l), towarzysze wystraszyli się. Groźba dojścia do władzy narodowców hyła realna i bliska, a socjaliści nie mog-li się niczym pochwalić, więc zar7. .;'li francuskich frajerów bujać faszrstami: "Cito~'ens! ObywateleI Towarr.YS7.e, Francuzi! Faszyści jadają d7.i~cj na surowo! "'p:tn:ega,icie si~ fasz~'stóv,' ! L~szy l.ły komunista od naj lep:;:zego faszysty! .....
Francuzi się wylękli. i mają. d7.iś front ludowy ze Vi'szrstkimi przyjemnościami: szalonym wzrostem kos7:t6w utt·z~·mania., upadkiem międ7.yn.arodowt>j pozycji mocarstwowej, klapą. wysta \,"ową. itd.
Teraz przyszłll kolej na Polsk~. I tu wolno myślą.eych wolnomyS1.i
rieli, demokratów w czerwoną. kratę, c:elikatną. mniejszość, tudzież pospoli-1 ~' ch tumanów straszy się "faszystami". Szczególnie się popisuje "Robotllik-Łodzianin" i o faszystach opowiada naj straszliwsze, mrożące krew w ż~'łach historie. Oto na przykład w nr ?/k5 na pierwszej stroni~ znajdujemy ' taki oto tytuł: "Faszystowscy piraci w walce z żeglugą. świata - vVłoskie lo(lzie -podwodne i powstańcze samoloty l.atapiają okręty handlowe". Co 1.:\
barban':yłlstwO! Nieprawdaż, obywatelko Kupferfuss?
Treść tej wiadomości jest Jeszc:r.e hardziej rewelacyjna, bo oto czytamy tam:
"W o~atnich czasach we wszystkich prawie częściach Morza Śródziemnego okręty handlowe różnych krajó~' b~-ły atakowane przez faszystowskie (hiszpańskie i włoskie) samolot~·, łodzie podwodne i torpedowce."
I pp .. ,towarzY!'lze" nie chcą,c nic twierdz,ić gołosłownie, zaraz przytaczają kalendarzrk ostatnich wypadków, poczynając od dnia 6 sierpnia:
.,6 bm.: 'V pobli7.u Algicru bombardo\yany zostal an ,~iclski okręt .. Brii ish COI'poral", a również wIoskI okręt "Mongioja" i francuski "Djebel ,\nl0ur" ... "
Dalej nie mam~r sił czytać: Co za l111'OŻąCr krew w żyłach wvpad ek! Te faszysty, to gorzej niż wściekłe p"y! \\'la>:n<.>. l'odzOJ1c, włoskie statki zatapia .ią! .Tuż wiem?, jak tam wów<:r.I-tS l' ~ ' lo: \Vyplynął taki krwiożerczy fas7\-sta w łodzi podwodne.i i plr\\'a soJjie. czyha na niewinny demokra. t~' czny I !'I aleczek z hll'abinkami masz~rnowrmi .. . A tu j}1k n::l zlo~ć nic widać żadpeco! Torreda. r zccz jasna, w wyrzui-l 1'.1 ' świerzbi. a faszrs ~a laknie krl'l'\".;i!! J Jed:d~ nic nie podeFzewflJą,cy statek
włoski i cieszy się śr6dziemnomorskim sloneczkiem. Maszyny wesoło pracują., a pod po\yierzchnią faszysta zgrzyta z~bami: "Jak pragnę zdrowia, nie wytrzymam! Pięć godzin pływamy i nic! Szykować torpedę! Wioski nie wioski, rżni.i w waterlinię! "
Taki właśnie jest każd" faszysta ... Ale swoją, drogą czytelnicy "Robot
niko-Łodzianina" powinni się obrazić. Towarzysze-redaktorzy wYl'aźnie dają, do zrozumienia, że u\vażają. ich hurtem i detalicznie za Ciemnych tumanów, głupków i bałwanów. No, bo czyż zdrow na umyśle człowiek uwierzy, że "fas7.yści" zatapiają wlasne okręty?
Wobec wszyslkiego powyższego, jak
MAREK OPTOLOWICZ - Wołyń.
należy ok.r~ś lić socjalistę, który z dobrą, wiarą czytuje dęte bujdy?
ba. P. S. Ci czerwoni redaktorzy to
w ogóle nielada cwaniacy. Ta prz);kład na tejże pierwszej stronie "Łodzianina" czytamy, że pismo to wychodzi już ... XX lat! Wyraźnie dwadzieścia lat. A nam się zdawało, że pismo pod tytułem ,.Łodzianin ' · ukazuje się dopiero rok. Umówcie się pp , "towarzysze", albo jest to zwycza.iny warszawski "Robotnik" z 'Vareckiej ze zmienionym tylko tytułem, a nie żadne lokal ne łódzkie pismo, albo też .iest to ł6dzki "LodzialIin", a wówczas nie zalewa.i cie z tymi dwudziesŁowa latami ...
Kielce wy moje.,. (trio let.)
:c lce W~- moje - mó.i rOdzinny grodzie karbnico uczuć i snów m .\' ch kołysko -
~dziem ujrzał żywot ... gdziem chwalił go codliel'l 'lloc1litwą w słońca wschód i o zachodzie.
Gdziem się oddawał Twych ulic przechodzie w upojnych marzell zawrotne kolisko .. . Kielce \Y.\· moje ... mój dziccillst,ya grodzie ~wiątrnio dUmal1.. i snów mych kołysko ...
?
Brześć nad Bugiem odżydza się Nou,,'e placówki po1.s1.'ie
B r z e ś ć, ~l. 8. Brześć nad Bugiem czuwać brak porllles zczell na >:klepy od dłuższego czasu był terenem inten- i wobec tego właściciele nieruchomosywne.i ekspans.ii kupiectwa polskio- ści chrześcijanie, przerobili szereg pargo. Ostatnio, odbyło się prz~' ul. Te- tCl'o\\'~ ' ('h mie:-zkall na sldep~' . Przy resa poświ~cenie lokalu niedawno 7.a- Sto\\'m'z~-szeni\l Kupców Polskich położone.i Chl'zcści.iabskie . i hurtowni ż~' - wstal f..pre.ialll~· l\Ol1litrt buclow~' sklewl1ośrio\Yc.i, która należ~' rlzi>:ia.i do jr- pÓw. !{omitet ten uzyskał osLatllio dnej 7. na,iicpie.i pro\\'arlzon~- ch placó- zezwol enie na budowę hal targowych wek hadlu pOlskieg-o \Y Brz('Ścill. na plflnl przed kościołrl11 pal'afirtJl1~'m,
nzięki akr.ii pol;-;kirg'o kupicc!\\'a , prt.~ zbirg'u lIlie Trzecie/Zo :\Iaja i Z~- o~l.atnio pO\\'i"t31o 1'2~) "klepó\\' clll"ZC ' 1 gmUlllo\\skici. Na placu t~ 111 powstaścijańskieh, zaloioll~ eh przrważllle nie 1 i no"~ cli ::-:klepó\\', w ,lląrznie poJpr7.e7. kuprów 7. Poznal1:;:kietro i 7. Po- ski ch. morza. Ostatnio nawet riał się ocl -
Ta jemnicze auto przemytników 11' aucie ~' IUlle~iollo sk (a€l kos~ul ; l)()I'ic~och
C i e s z r n, 21. 8. - Głośna stal a się aferjl. Fel'cl~'llancla Goldberga z Bielska, któremu udalo się przemycić 100 kg materiałów bawełnianych i jedwabn~'ch z Czechosło\yacji. Dwa.i policjaIlci, pORtel'unkow~' Placko,,"ski i !"t. przodo\\'nik Łepkowski, spotkali w nocy 6 czen\'ca rb. tajemnicze auto na gOŚC il'lCU Cięcilla - Bielsko. Śledzili \>,'óz aż do Bielska. gdzie zatrz~mał się on przed mieszkaniem Goldherga na ul. Sukienllej. Golclberg przed rokiem
skazany został na grz~'wn~ " . wysokości 30.000 zł za przemrtnictwo.
Przeprowadzona teraz rewizja dala wrnik l'e,\'elac~- jll~' . Znaleziono cały magaz~'n p]'zem~- con~ ch towarów, m. i. 5G6 koszul, ~80 par pol1czoch. Obecnie odb~Ja się przed S<;Iclem Okręgow~-m w Cieszrnie rozprawa.
Sąd skaza! Golclbrrga na gTZY\\'I1Q
6.~00 zl , a za usilo\\'ane przckUllsl\yo policjantów na 8 miesięcy ,,·ir.zicnia z zawieszeniem kary na 3 lata.
•
Kto się tym zajmie! ]\T r:.d~a beZl'obotnych po~batcio1łych dachu naci glou:tI.!
K a I i s z, 21. 8. Kto chce upewnić >:ię, że w Polsce "dobrze jest" niech pofatyguje się do Kalisza i zobaczy pewne rzeczy tak, jak one przedstawiają. się w rzeczywistości. Mała wycie-
I
czka w tę gorszą, cZf;'ŚĆ miasta" powie więcej, niż 40 tomów opracowałl naukowych. Jako cel wycieczki postaw-
I my :;:obie ulicę Majkowską, dokładniej tak zwaną "Starówkę".
()gólny widok "mieszkań" bezdomnycb
Rodzina 7:'i-l etniego bc:nobotnego i sąsiedzi w oczeki"'aniu na obiad.
Iclziem~' więc przez ::;ławny rynek Dckel'ta, ruchl i\\'Q, ale.ią, między Cl.ęścią miasta polsk~ a ż~dowską.. Mijam." linie "sl6.iek'· Stronnictwa I\arodowego, gdzie zostajemy obdarzeni pr7.Cz narodowców ulotkami i ".Jednorlnió\Yką." 7.e zjazdu 15 sierpnia. Brudn.nni uliczkami dociaram~' do celu.
Na kral'lcu ohszernego placu - pola widzim~' , b~zksztaJtne rumowiska ubogich mebli i pościcli. Podchodzlm~- bliżej. Siedem bucl sklecon~' ch z lóżek i stołów (te ostatnie odgrywają rolę dachów) tuli się do pochyłego płotu, szuka.ię.e ochrony odwiatru. Te Riedem bud - t.o micszkfłnia si<.>dl11iu rodzin pol'Skich. 30 Polaków, w wieku od jednego roku do 75 lat oczekll ie w beznadziejnej sytuacji jakiejkolwiek - zda :;:ię zupełnie nierealnej -poprawy losu. 'Vdajem~r się w rozmowę z bezdomnymi, z których kilku p1'zeb~'wa już na tym "letnim oboz ie" od- siedmiu t~· godni. Ze skarg ,,' idzimv iedno - nikt nie zainteresował się icil 'losem. Dosłownie nikt! Nie otrzymuję, żadnych zapom6g, choć sę. wsz~'scr bez prac? 'Vśród nich 15 drobn~'ch dzieci, prawie nagich, pokryt.ych wrzodami - czeka na jedzenie od rodziców, którzy sami po kilka dni nic nie jedzą..
Nie chcenw nikogo winić! Biiemy t~'lko na alarm , aby ktoś nareszcie zainteresowRł się i 7.aopiekował się tymi w\'Chied7.irZOTwmi. "T ~-jście z s~ tuac.(i j<.'st. Da.i c ie im pracę, dajcie ~'arunki, aby wrd7.wignęJi się t nędzyl
Tani urlop na HuculslCly'źnię D7,irki iniC'jat~-\~ip Li~d Popierania Tu
rys (Yki roz!"7:C'rzenia sezonu turystyczne-1Z:0 ,~, rÓ7,n~- rb , n<I.lbardziPI prze:>; turystńw U rZAA7:!'Za n \'C h, okolicach Polski, przed \\'~' j e żr)ża ją'{'\-mi we wl'zf'śniu i paidziernikli o( wicrają ~ i~ możliwości taniego ~·~·.iazdll "'yporz~' nkn,,,rgo i !'!pP,dzenia UTlopu w najbardziej dogodnych warunkach.
,Jedn~'m ,; takich t ... renów turystyC2:n:l'Ch, objętych wspomnianą akcje" jest 1Iuculszczyzna.. Jesienny sezon tury~l yczlly trwać tam będzie od 1 wrr.eśnia do 20 października br. W tym okl'e!' i e czasu poza 7:niż),ami kolejowymi obowiązy,"yać będą pobyty ryczałtowe z.a. bardzo przystępną cenę. Ryczałty te 7,or~anizowano w miejscowościach najpi<:kJlicj szych, jak .Taremcze, Tatarów, '''0-roch ta, Kossów i Kuty.
:\a podstawie kart uczestnictwa Li~ Popierania Tury~tyki u7:yskać bGdw~ mo;;,na zniżki kol ejo\\"e w w~'sokości 66% 00 wsr,y slki ch s l nc~' j leżą c ~' ('h na odcinkil Drlalyn - " 'oronirnka orar, do Kołomyji i Kut. Sprr,edat. kart uczestnictwa powierzyła Liga Popierania Turystyki biurom podróż~' "Orbis", ,.\Vagons Lits Cook" i "Francopol" oraz kioskom Tow. "Ruch".
Przydziały do pem;.ionatów wydawać będą w JaremcZl1 '- Komis.ja Klimatyczna, w Tatarowi!' - Zarząd Gromadzki, w \\'orochcie - Biuro Turyst~' rZlle Lig-j Popierania Tur~·f; l yld. w Knsso" .. ie - Zarząd Miejski, w l\ulach - Zarząd iMe]ski.
Wy łom w przegrodach granicznych
War s z a vI' a. (TeJ. wł . ) "-obec bliskiego podniesienia do rangi ambasad przeclsta,yiciel~tw dyplomatycznych Polski i TIumun i i oraz wobec zacieśnienia i'ię stosunKÓW polsko-rumUllskich rozważany .iest seni'acyjny projekt zniesienia wiz pnr przejazdach dla obywateli obu pal'lstw. (IY)
Aresztowania "ludowców" Vi' a r s z a w a. (Tel. wł.) " ' edług
wiadol1lomości otl'z~- manych przez sekretariat naczelny Stronnictwa Ludowego na tle "'y s ląpień, które zaszły podczas obchody .,Czynu Chtop~ki"eo", doszło do dalszych aresztO\Yall wśród ludowców w rozmailych stronach kraju. W powiecie sieradzkim are:,zlowano sz(>~ciu czlollków. Najwir,cej araszto\Ya6 było w Małopolsce. (w)
Q
'Strona J _ 'ORĘDOWNIK, poniedziałek, dni& 23 sierpnia 1937 - Numer 193
00 lat patrzy na nas Na stanowisku przedhistorycznym na linii Bzury -100 grobów
w Wiłaszewicach importy rzymskie
Ł ę c z y c a, dnia 21 sierpnia Tegoroczne suche lato sprzyja wr
kopaljskom. Al'cheologowie nasi przeto nie posiadają się wprost z radości i zakasawszy r~l<awy kopią., grzehią. ,\V matce - ziemi bez wytchnienia, wydobY"vając na światlo dzienne nie byle jakie wykopaliska i znaleziska, prz)'sparzające nowe ciekawe fakty do poznani.a pradziejów Polski.
\Vspaniale odkrycie osady bagiennej kultury łużrckiej w Biskupinie, dzięki któremu mamy prawdziWą. wieś z przed 2500 lat stało się ,vielkim wy~ darzeniem kulturalnym, wzmagają cym zainteresowanie się szerszych warstw społeczeilstwa archeologią i prehistorią·
. Bawiąc w Łęczycy wpadam do pobJJskiej wsi Witaszewice, gdzie obecnie, już po raz trzeci, ekspedycja wykopaliskowa muzeum łódzkiego rozbiła swe namioty i pod kierunkiem młodej, zapalone.i al'C'heolożki, p. "Vandy :Kamienieckiej - absolwentki Uni\versytetu 'Warszawskiego wraz z trzema archeoloikami i 24 robotnikami grzebią. się dzień w dzień na tarasie zalewowym Bzury na podmokłych łą.kach, gdzie w głębokoś ci od 80 cm do lYz metr~ od powierzchni ziemi ornej wykopUJą. na s" 'ym tzw. stanowisku liczne p;roby i inne znaleziska.
Praca to ueiężliwa, bo już na glob_~kośc~ 1 mr.(ra brodzi się w wodzi~. Nl.C dZiwn ego, przecież prastara. ziell'!la łęczycka ~wę. nazwą wywodzą.cą Się od s~arop~l ~kiego "łęg" lub ,.ług", przYP0l11111R I1JZll111y brzeg' rzeki, skąd też i głośne Łuiyce się w~'wodzą, oznacza według Brucknera kra.i · nizinny, moczarowy.
'Vystal'czy przejechać się po powiecie łęczyckim, zwla."zcza nad Bzurą. i wytrząść się na chal'akterystyc:wej tz~. u:ytwie, czyli drodze, przerzuconej mIędzy torfiskami, by zorientować się w charakterze okolicy.
100 G·ROBÓW SKRZYNKOWYCH 'V tym roku, prowadząc prace wy
kopaliskowe sprzed kilku lat natrafiono w " Titaszewicach na ciekawe cmentarzysko przedhistoryczne mniej , .. '.i(',cej spr.zed 2.500 lat, reprezentujące kilka typow grobów różnych chronologicznie, rozmaitych epok.
,Dot.'~d odkopano już 100 grobów, glowme skrzynlwwych i podkloszowych i w cią.gu najbliższego miesiąca spodziewane jest odkopanie dalszych 100 grobów.
IMPORTY RZYMSKIE POD LECZYCA Wśród znalezisk, jakie widzimv ,~
~obach z ~ak odległych czasów najwIększe zam teresowanie z natury rzeczy budZi:!- naczynia wytłaczane b;w. terra sigillata, które SI), pop ros tu impoortami z rzymskich kolonij nadre11-skich i naddunajskich.
Ponrzednie w~7kopaliska na. oh 57. fl.rze mi~(lzy B:mrą. a Prosną., żeby tylko wl'ponmieć Gledzianówek. a wiQC w granicach województwa łódzkieo-o -dowodzą. , iż 7.amieszkałe przed" 2.000 la ty .lud~· na tym obszarze utrzymywały ozywlOne stosunki handlowe z imperium r7.~'mskim, 'które "zalewało", mówiąc dzi siejszym językiem ówczesne "rynki" ziem slowiallskich i nad-
::.;::
bałtyckich swymi wyrobami znaczonymi, już wówczas nawet "specjalnymi" znakami ochronnymi fabryk rzymskich w Noricum pod starorzymskim obo7.om warownym w Vindob-onie (elzisiejs7.Y Wiedeń). Procyzyjne starannie wykonane importy rzymskie, przypominają. swymi znakami klasyczną formułkQ "Made in ... Roma" ...
Tędy biegł klasyczny szlak handlowy rzymski z południa przez za, chód na północ po nasz burszlyn.
PRZYSTAWKI ... Archeologia i przysta\\'ki? Tak, 'j to
nawet w grobaCh! Popros{u rozmaite Dodatki grobowe jak narz\:([2ia, broń, ozdoby toaletowe z obfit"111 za"obem damskiej galanterii w gl'olJa.rh kobie(:ych (kobiety są. niezmienne! ) jak pacJorki. wisio"ki, fibule (zapinld), wresz?ie I?-oże, igły, gliniane przQś l iki ( cięzarkl do wrzecion) i inne przedmioty domo\,'ego użytku - Oto są. a1'e110010-giczne ... przystawki, jakie oglf,ldfl.l11v \V !l'ablotkach i w pracowni polowej ekspedyeji.
WIEKI MóWIA Dzięki ,,'ykopaliskom i ;'llalr7.islwm.
takim, jak w \Yitaszewicach zbliżają
się do nas wieki, przema.wiając grobami i przedmiotami użytkownymi.
,y żółtym pia;;ku nadbrzeżnym (l
::tro odbijają się czarne węgielki elawnego ciałopalnego obrządku. Mimo woli kaida odnal eziona ustrina (miejsce, gdzie palono nieboszczyków) przypomina dzisiejsze l,rematoria ... A niby lo coś nowego!
Różnorodność typów grobów wskazU.ie niezbicie na fakt, iż używane one tyły przez długi okres czasu, zaś różnorodność kultur)' materia1nej świadczy o rozmaitych plemionach. których vrzynaleiność etniczna bezspornie nie została jeszcze przez naukę w ogniU dyskusji ustalona.
Z otrhłani wieków, dzięki pl'acom arcbeolo'g-ów polskich, jak odkrywcy Biskupina - profesora Uni\Yersytetu Pozna11skiego dra Józefa Kostrzewskiego i innych w~'łania się obraz życia i dzi<ljó\V naszych praojców.
STEN
Dr. rund. L. Nitecki. opeci chorób skór .. wen er. i l11 oczn'plcio\\'l'r-h POWROC1L f~6.Ji. Nawrot 32, tel. nr. 13-18. pf·zyjmuje od 8-03D rano i od 5.30-9 ,viecz .... n 'p:lziele . święta 9-12.
47586
D ,~. ~aj tarszych miast, polsk!cll nalrźy Opoczno \II woj . kiele ckim. Już w r. 1283 ot1Z~ mnl? O!lO. prawo. ~l'oclr.klC. Już KazimIer:.: Sp1'a\l'irclliwy załOi, l tu kolegiatę
a hazlmlel'z WICJ};:I wybudowal dla siebic zamek i kaplicę (na zdjęciu) . '
Dancing w poczekalni dworca kolejowego Żyll 'wsze.dzie zn ajlbie za'ł'obel~!
\Vorochta, miejsco"wOŚĆ położona w najpiękniejszej cz~ści polskich Ii.arpat, ma nigd?:ie niespotykaną osobliwość. Osobliwością. tą. jest dancing urządzony w bufecie kolejowym.
Trzech przedsiębiorczych panów: Michał Szczepański, Karol DeI illger i Kugielmas w jakiś cudowny sposób wydzierżawiło od dyrekcji stanislawowskiej budynek dworcowy i urządziło tam lokal rozrywkowy.
Przed dwoma tygodniami hawił w \,"orochcie minister komunikacji UI-
rich. \Vówczas dancing zlikwidowano, ~l~ t)~lko !l~ kilka godzin, aby po od]eZdZlO ml~lJstra otworzyć znowu wrota loka.lu l rozpocząć popisy taneczne. Dan~lllg w bu~ecie kolejowym ma je
s~cze lUne os?bll've ~trony. Do wszystkIch gatunkow papierosów kupowanycI; t.am k~lJ'\er dolicza 20 procent, choc,. Jak Wiadomo, doliczanie jakichkolWiek procentów do cen wyrobów monopolowych, jest z-abronione.
},~ało .tego! Gdy jakiś pasażer, który n.le bIerze absolutnie udziału w zabaWIe, zamówi w bufecie kolejowym wodę z sokiem, musi za to zapłacić 80 gr, bo ceny są. dancingowe, czyli o 100 do 200 procent wyższe od normalnych.
Co piszą inni
Głosy uznania Już zaczynają omawiać 15-sje}'pnio
wy ob~h?d StroI:nictwa Narodowego tygodnikI, podkreslają· c z uznaniem ofiarność i postawę narodowców, którzy cZQsto po kilkudziesięciu kilometrach drogi, mimo zmęczenia i często deszczu wykazali imponującą. postawę podcz.1l:s defilady., Podkreśla się też Iakt, lZ uroczystosci odbyły siQ w wielu punktach kraju, w których w ubiegłym roku siQ nie odbywały.
Pelne uznania dla Str. Nar. są uwagi "Myśli Narodowej",
VI najbl.itszym czasie odbędzie się ~ Charl';1pi Małej k.ol~ Sieradza uroczysty akt koronne,ll cuclown~~o ob.razu MatkI Bo~kleJ. Na zdjęcIU - wspaniały kości6ł
w Charlupl Male], w którym znaj dUJe się cudowny obraz..
Przytaczamy tu uwagi tygodnika ,.Pl:OS.t~ z Mostu'> który omawia naj"aznHlJszy pod wJelol11a względami obchód w stolicy państwa:
"Obserw.owaliśmy obchód Stronnictv,'a Narotlowego w Warszawie z
W okolicy 7.dul\~l<iej Woli przY!"lecl! na świat ni c;,:amowil~' polwo]'elc Oto urotizBo się cielę, które prócz normalnych cztorech nóg posiada jeszcze dwie, wyrastające z lu:.:yża. Jest to niewątpliwie bardzo rzadki wYI;adek, tym ciel-;a W;51.Y, Ze ciele chowa się zupełnic dobrze. ~a
zdjęciu cielę o 6 nogach.
balkonu redakcyjnego, wychodzą.ce-go na Nowy Świat. Obserwowaliśmy zrazu z niepokojem. Czy uda się to pierwsze od szeregu lat publiczue wystąpienie naroclowców? Bo prze~ cież tak się jakoś w Polsce działo ostatnimi laty, że wolno było Bundowi ze śpiewem "Międzynarodówki" maszerować 1 maja po ulicach stolicy, natomiast narodowcom nawet na publiczne zebrania w zamkniętrch lokalach odmawiano często gęsto zezwolel1. Więc też gdy ukazały się pierwsze szeregi jasnych koszul, serce zatargało niepokojem: ilu ich b~dzie?
"Prosto z mostu", b~dą.c pismem o wyraźnym obliczu ideowym, nie jest jednak organem żadnej partii, grupy, ani koterii. Dumą. naszą jest, że na łamach tygodnika obol{ pisarzy, krytyków i artystów, wypowiadają się przedstawiciele nlłodego pokolenia narodowego wszystkich odcieni. Ten charakter pisma sprawia, 1.e umiemy reagować na W~z)·stkie radosne zjawiska w obozie narodowym, że nam nie zaciemnia obrazu koteryjny punkt widzenia. Kiedzielny pochód ja~nych koszul przez ulice 'Yarszawy hył takim zjaw'iskiem radosnym. Zamiast czerwonych sztandarów - miecze Chrobrego. Zamiast transparentów "Niech żrje Madrrt !., transparenty ,Siech żrje Wie11o\. Polska!". Trzeba mieć bardzo ciasn~r łeb, żeby w dokonanym w tpn sposób wyłomie w praktyce "pochodowej" !'tolicy widzieć ty1ko .. partyjny obchód".
.,~ie Hc:zyliśmy tak dokładnie ucr.estników obchodu. jak ów przedstawiciel Agencji Agrarnej, który ich ?:anotowal 12.238. Ale przed t~-godniem, z tegoż balkonu. obserwowaliśmy przemarsz strzelców, przybyłych na koncentrac.ię 7. całe.i Pobsl{i. Było ich nie więcej, niż tych zOl'ganl7.owanych członków Stronnictwa Narodowego z okr~gu warszawskiego, którzy z pewnością. nie dostali ani zniżkowych, ani bezpłatn."ch biletów kolejowrch. 'V szeregach przeważali zaś młodzi chłopi."
"Pokłosie obchodu 15 sierpnia .iest bardzo obfi.te j niezwykle korzystne dla Str. Nar., stwierdzając dynamikę, jednolitość i karność całego Str. Nar. i jego władz, ro nahiera specjalnego maczenia nil tle ogólnej dekompo,.;ycji innych ruchów w Polsce.
STEN
święto Węgier Wars:1:ll.wa. (PAT). Z okazji '9,'1~
gierskiego święta narodowego Prezydent R. P. przesłał do regenta Królestwa "Tęgier telegram o następującej treści:
"Proszę 'Vaszl), \Yysokość o przyjęcie z okazji święta narodowego moich oraz całego narodu polskiego, bardzo gorących iyczeó., jego szczęścia osobi!"t.ego, jak również pom."ślności dla "r,Ia.chetnego Jlarodu węgierskiego."
Pomyłka artylerii P a ryż. (Te-l. wł.). Ludność malej
miejscowości Altweile-r w Lota.ryngii ogarnęła niebywała panika.. W pewnym bowiem momencie miejscowość ta zasypa.na została gradem poeisków armatnich, jak się później okazało z bateryj fortyfikacji Maginota. Na szcz~. ście artyleria strzelała ślepymi nabojami nie mniej iednak wiele domów, a. specjalnie kościół miejscowy, zostało poważnie uszkodzonych. Z mieszkańCów nikt nie poniósł szkody. Dopiero po telefon iczne] rozmowie burmistrza. miasta z władzami wojskowymi ogień u5tał.
"Jlusłracje Polsk .. u I Czytajcie i abonujcie
E N'ume~ 193 -...... ·OlU;Dm"NIK, ponledzialeK, anla: 23 sierpnia 1937 - Strona -r
lody Śląsk - to Śląsk narodowy Obchód rocznicy 15 sierpnia stał się wspaniałym sprawdzianem siły obozu narodowego na Śląsku - Obóz Wszechpolski i "Praca Polska" są naj potężniejszymi organiza
cjami na Śląsku - Młody Śląsk jest cały narodowy K a t o w i c e, w sierpniu polskiego znaczna ilość przeszła przez renowych, w~rl'osłych Z miejscowego
. Potcżna manifestacja ruchu naro- poznańskie wyższe uczelnie. W pozna- ł gruntu i stanowią.cych wspaniały ma'dowego na Ślą.sku z okazji rocznicy niu studiowali! prezes zarzą.du glów- terial instrukcyjny. ,.Cudu nad Wisłą." ma szczególną. wy- nego Edward Kołodziej, kierownik 01'-mowę. Tysiączne rzesze narodowców, ganizacyjny adw. Edward Sójka, se- NARODOWE SZEREGI ROBOTNICZE zorganizowane w Obozie Wszechpol- l,retarz zarządu głównego apl. adw. Pomimo usilnej kontrakcji klaso-skim i w "Pracy Polskiej", zamanife- Adam Niebieszczailski. wy ch zwią.zków zawodowych "Praca stowały w Katowicach tężyznę i żywot- Praca organizacyjna prowadzana Polska" na Śl~sku zdobywa sobie cono.ść pracy narodowej w prastarej zie- jest sprężyście i planowo. Napływający raz bardziej prawo obywatelstwa. llllcy śląskiej. I element poddawany jest ścisłej selek- Przede wszystkim stała się ona czynni-
Przed tłumami publiczności prze- cji.. Godność cz~on.ka otrzymać można Idem, z któnrm chcą.c n~e c1?-cą.c licz;V~ maszerowały dziarskie oddziały. W d?pIerO po przeJśc~u okresu kandy~ac- się trzeba. Nie odbywają. s~ę b~z .meJ czwórkach szli obok siebie kupcy rze- kIego, podczas ktorego następuje lde- lwnferencje z praco~awcaml, am ,ID.ne mieślnicy, rolnicy, robotnicy. Obok ?we szkolenie. Jakże jednak kursy ważniejsze rokowallla, dotyczą.ce SWIaaplikanta adwokackiego kroczył gór- Id~owe Obozu W~zechpolskiego ?~bie- ta pracy. W po.szczególnych rad~~~ nil{, przy pomocniku handlowym stu- gają. w swym tYPIe od nudnych 1 jało- I załogowych o~dZlały, "P~acl PolskIej dent wyższej uczelni. Wszyscy polą- w~ch "przeszkalań" innych organi~a- z~o~ał~ z~obyc p0k:azn~ Ilosć ~rz~~~ta~ czeni bratershvem wspólnie wyznawa- r.yj polItycznych. Przede wszystlnm wIcIeh. Silne placow~I organlzacJI 1St
nych ideałów wspólnej służby. atmosfera tych kursów. Ileż w niej nieją. na całym te~ellle Ślą.ska. Szli dum~ie Żar sił umiłowania zainteresowania i napiętej uwagi! Na Wpływowa ongiś .na ŚI~sku Naro-
idei nadał obli~zom w r.az sku ienia zebrania kandydackie Obozu Wszech- dowa Partia Robotlllcza. me zdołała i dostojeIlstwa. Tłum y skuPionP na pol~k.iego prZYChodzą. ucz~stn~cy prze- utrzymać swych. pozycY,J. Rzecz chachodnikach odczuł majestat dusIy na- waZllle wprost z pracy. SiadaJą. na ła- rakterystyczna, ze syn J~dnego z najrodowe· armii Odczuł i zrozumiał że wach ludzie w roboczym ubraniu. Tu bardziej popularnych ~Zlalaczy rob:>.tto ida .JŚwiado·mi sw ch cel6w żoł~ie- i ówdzie odświętna szata. A jak każdy niczych dr Józef Rog.oszczak rOZWIJa rze chorążowie idei y! tłum dał wyraz slucha! Jak patrzy prelegentowi wprost działalność ~a tereme "Pracy P?ls\Y~m uczuciom Żabrzmiały oklaski w oczy! Mając w sobie utkwione dzie- skiej". Jak wld~ć na tym 'przykładZIe, i ohz ki.' ~iątki jasn~ch, ?<:b~y~h ~cz.u mówi się młode l?ol~0Ie11le, synowie. dayvny~h
y Jakoś płomIenmej 1 zarhwIej pragną.c pracowmkow klasowy~h, zWlązkow ~lle zaspokoić jak najpełniej głód gorą.cych idą. w ślady swych OJcow, szere~Ją.c serc i umysł6w. Po zebraniu każdy nie- się w organizacji o narodowym obhczu. KOŚć Z KOśCI LUDU ŚL~SKIEGO
Ruch narodowy na Ślą.sku gruntuje się coraz bardziej. Polityczny jego wyraz - Obóz Wszechpolski - jest niewątpliwie najsilniejszą organizacją. te·go typu. Prężność swą. zawdzięcza on dynamizmowi reprezentowanej !Jrzez siebie idei oraz entuzjazmowi s wych szeregów. ,,'\Vszechpolacy" to kość z kości. krew z krwi bohaterskiego ludu śląskiego, który swe przywią.-7.anie do ziemi czynem orężnym potwierdził. Obóz '\Vszechpolski na Śląsku postawił sobie konkretne zadania j realizuje je z poświęceniem, nie zniechęcając się trudnościami, mnożonvmi przez obojęlność, zaciekłość part);jną i zawiść.
Naczelnym zadaniem Obozu WS7.echpol kiego jest zorganizować świadomych swych celów Polaków i zużyć zgromadzone siły do spolszczenia życia ślą·ski~!w we wsz~' stkich jego przeja·wach. Niewątpliwie polskość porobiła zn aczno postl?PY w ostatnich kilkud ziesięciu latach, jednak zrobiono niewspółmiernie mało w stosunku do tego, co dokonać należ~r.
O ile w okresie minionym postąpiła znacznie naprzód akcja odniemczania, o tyle wystąpiło w dużych rozmiarach zjawisko zażrdzania ziemi śląskiPj. Element żydowsl,i napłynął S7.eroką falę. zwłaszcza do Katowic. Przec i wdziałanie dalszej migracji i rugowanie Żydów z pozycyj już przez nich zajęt~' ch, oto jedno z najważniejszych zada!'l Ohozu Wszechpolskiego na Ślą.sku.
ZLOŚLIWOŚĆ PRZEBRZMIALYCR LUDZI
Rozwój ruchu narodowego na Ślą.sku niepokoi tych, którzy dawniej dysponowali wielkimi wpływami, a dziś zeszli niemal do biernych obserwatorów rwącego naprzód nurtu życia. Nie mogą. oni prze.boleć swej faktycznej degradacji ·i nie mogą.c sami nic stworzyć ,usiłują. przynajmniej kłaść kłody pod nogi potężniejącemu stale ruchowi narodowemu. Ludzie ci nie przebieraj~ w środkach. '\" ostatnim czasie posunęli się do niesmacznych wycieczek prasowych, usiłując, jak wiadomo, 0-s łabić wra7.enie wspaniałej manifestacji katowickiej.
Rzecz jasna, że tego rodzaju metody odnoszą wręcz od'wrotny od zamierzonego skutek. Nikle szeregi zwolenników "pl'zel1l'zmialych ludzi" maleją. jeszczn bardziej. Nie powiększają. również swej popularności organy prasowe .które dają si.ę użyć do niepoważnej akcji.
JEDNOLITY BLOK GOR~CYCR SERC Obóz '\Vszrchpolsl,i na Śląsku, sze
regująr szerokio maRy lu(ht śląskiE'go, rozmarh ~wej akCji organizacyjnej zawdzir,rza przede wszy~lkim dynamizmowi młodego pokolenia. Tak się składa, że na czoło przywódców wysuwaj ą. si~ głównie ludzie młodzi, pelni energii i rozpędu. Robota, jak się to mówi, pali im się w rękach. Zdumiewa ruchliwość i rozwaga w działa.niu.
WśrÓ'd kierowników Obozu Wszech-
maI zaopatruje się w gazetę. Kupują. * . ,.Orędownik", nabywają. regionalny t y- Biorąc pod uwagę teren ogólny, Jak godnik ,.Narodowiec". i robotniczy można powiedzieć, że mło-
Obóz ~Tszechpolsld stara się dotrzeć dy Śląsk - to Śląsk narodowy. Młode do każdej miejscowości i włączyć ję. pokolenie ślę.skie pragnie Polski Naw swą. sieć organizacyjnę.. Pracę pro- rodowej i dla jej wielkości ogniskuje pagandowę. prowadzą. dziś już nie tyl- swe wysiłki w jednolitym, zwartym ko kierownicy i 7.arządy, łile także sze- wewnQtrznie i zdyscyplinowanym Obo-roki ogół przeszkolonych działaczy te- zie '\Vszechpolskim. (jot) ,
Swego czasu podawaliśmy dwa "rodza.io we" obrazki z okupac.ii przez Żydów Krynicy. .Widocznie jednak i Trusl{a wiec ma w sobie co~ przyciągającego, jeŚli taki
widok nie jest tam rzadlcośCią.
Przedpłatę za "Orędownik" M wrzesień przyjmują listowi i wszystkie poczty
do 25 b. m. wl'ąoznie Proeimy o odnowieni c prenumeraty w powyższyJ:\ ter
minie, ponieważ przy jego przekroczeniu narazić bię można na utratę pierwszych gazet we wrześniu.
Abonentów, zamawiających gazetę wprost w administracji, prosimy o przekazanie przedpłaty na konto nasze w P. K. O. nr. 2DD-B9 lub przekaz 2m rozrachunkowym -również najpóźniej do dnia 25 um.
'1'111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111"
Sprawa Sieroszewskiego na łama(h prasy Sprawa zarzuconego przez red. konsekwencji do tego. że Polska Aka
Tad. Hernesa plagiatu p. '\Vaclawowi demia Literatury pozbyła i pozbyć się SierO'szew,'kiomu, prezesowi Polskiej musiała togo plagiatO'ra ze swego groAkademii Literatury nabrała ol brzy- na. mie~o rozgłosu wPolsra. Hcwclacyjne Zarzut Tad. IIernesa, skie1rowal1Y artykuły II l'rnesa. zamiesz<.:zoJte no. to.- pod adresem pre7.esa PALu jest niemach "Ot'~dowllika". przeLlrukowane wąlpliwio cię:i.kl i zbyt wielkiej wagi, są. przewu:i.nie w całości przez prasQ aby można hyło nad nim przejść do niezależną., która zaopatruje je od sie- porządku dziennego. Cr.ynniki w sprabie różnorodnymi, niekiedy dowcipny- wie decydujące musza. z zarzutu wy-mi komentarzami. ciągnąć daleko id:;lce konsekwencje.
Podobny zarzut, postawiony nie- Trzeba przyznać, że do rozgłosu po-dawno p. Wincentemu RZymOWSkie-, ruszonej sprawy przyczynił się sam mu, członkowi tej osławionej kongre- prezes Sieroszewski, którego O'sobliwe ga.<::ji, doprowadził, jak wiadomo, w "wyjaśnienie" w "Gazecie Polskiej"
• wzbu{fziło w Polsce niemałO' humO'ML
Obok podanYCh już przez n3.JS komentarzy prasy na temat zarzuconego plagiatu i oświadczenia Sieroszewskiego, cytujemy c1zisi~i _dalsze gł~;r.
I"·~"'''' j.,· ,~ uw • Katowicka·-··-"poio;ia" poświęca
sprawie zarzuconego pl.agiatu dużo miejsca, przytaczając w całości list otwarty red. Hernesa do p. Sieroszewskiego, pisząc m. in .:
"Teraz już wiemy dlaczego Polskiej Akademii Liter.atul'Y tak ciężko było rozstać się z plagiatorem Rzymo\\'skim, dlaczego nie mogła wykrztusić wyraźnego potępienia jego metod. Prezesem Akademii Literatury jest \Vacław Sieroszewski, który też oskarżony jest o plagiat:
"Polonia" streszcz·a następnie zarzuty podniesione przez red. Tad. Hernesa i odpowiedź Sieroszewskiego na łamach "Gazety Polskiej" po czym dodaje od siebie:
"To mętne tłumaczenie od razu zostało przygwożdżone przez prasę· StwiE'rdzić należy, że bajki Grimma były tłumaczone i na język rosyjski i na język polski. Jest wątpliwe, by mogla je znać przed kilkudziesięc iu laty jakaś niania Sieroszewskiego. '\V żadnym zbiorze bajek rosyjskiCh ani polskich takiej bajki nie ma. Jest to bajka niemiecka. Jeśli Sieroszewski uważ.a, że wolno takie bajki wyda wać "w nowym opracowaniu" to powinien był . przynajmniej zaznaczyć źródło skąd je czerpał.
Zamieszczając następnie dowcipną odpowiedź red. Hernesa na oświadczenie Sieroszewski go "Polonia" kończy swoje ,vywody m. in. następująco:
"Jak na to z.areaguje Akademia Literatury? Powinn.a się natychmiast rozstać z p. Sieroszewskim. Czy znowu prai'\a n i ez.ależna będzie musiała przeprowadzić takę. kampanię, jak prr.eciw Rz~·mowskiemu?"
,.Falanga" w nrze 34, zamieszcZRj~c arfrJ.mł pod 'y~-mownym t~rtułem "Prezes A kadem i i Pl agi atorów przepisał od Grimma bajki ella dr.ieci", takie zamie~zr7.a uwagi: "Tak panie preze<;ie PALu. Kie łnc1nie jei'\t zlewać coś od kogoś inneg'O i podawć to za i'\woje a wc10datku takie utwory literackie jak
bajId, po h ·m tr7.eba się glupio tlumaczyć, co zresztą i tak nic pomaga".
Poza pras/!. rodzienną ~prawę. Sicl'o~7.e",skiego zainte1'eso,,·ały si~ równi(,7; cza~opii'\ma li1erackie.
Ostatni numer "Prosto z mostu" zamieszcza list otwart~" r en. T. Z. He1'nesa. do p. Sieroszewskiego i pismo prof. Kr7.~·ża nO\yskiego, stojącego w obronie nrezesa PALu, oraz .art"kuł Piotra Grzegol'czyka, zamie~zczony w "Ruchu Literarkim" z roku 1929, a zarzucający p. Siernszewskiemu hrak orndnalności w jego utworach , jak to miało mie.i~ce w jego powieści pt.: "Zamorski Diabel".
Jak z tego w~·nika, poru~zona przez nas sprawa p . Sieroszewskiego nabiera coraz wir,k!:'zego rozgłosu.
Oszustwa żydówek Kra k ó w, 21. 8. W maju rb. kie
dy na kl"akowskim rynku dawał się odczuwać wielki brak masla, handlarki żydowskie dodawaly do masła marg·aryny i tak fałszowany produkt sprzedawal~r jako masło "deserowe". Dwie z nich zclołały w~"lapać wladze. Po dokonaniu analizy okazało siQ, że żydowsk.a handlarka Rachela TIosenek z ul. Józefa 11 dodawała do masła deserowego aż 50 pct margaryny, a Żydówka Sara Steinherg, zamieszkała przy ul,. Powiśle 2, tylko 40 pct margaryny.
Obie żydowskie oszuslki za,;iadl~r na ławie cp.lwrżonych w luakmvskim Sądzie Grodzkim i ui'\iJowały na weRoło "przekonać" sędziego, że dodanie do masla margaryny nie .iest żadn~'m oszustwem, bo przecież mal'gar~' I1~· używa się do przyrządzania potraw.
SQclzia .iednak nie dał siQ 11l'zekol\ać i skazał HachelQ Rosenek na 1 Ulie~iąc aresztu i 50 zł grzywny, a Sarę Steinbel'g, na 1 miesiąc aresztu i 30 zł grz~·wny. Poza tym sędzia odmówił 0-skadonym z:nvirszenia wykonania Iw.ry.
Sprawa Pędraka \V a r s z a w a. (Tel. ",1.) Protest
odwoławczy P~dl'aka, zabójcy śp. Barana w Częstochowio, wyznaczony przez Sę.d Apelacyjny na 26 października, odbędzie się bez świadków. \Vnioski dowodowe o powołanie nowych świadków pozostały bez uwzględnienia. Pędrak przebywa nadal w więzieniu piotrkowskim. (w)
t
e:rona 8 - ORĘDOWNIK, poniedzialek, dnia 23 sierpnia 1937 - Numer 193
HALLO! TU WARSZAWA •••
Dworzec centrahlV i miasto pocztowe War s z a w a. w sierpniu.
"Warszawa Główna" - woła konduktor koleJOWy. Z wagonów wysypują się tysiące podróżnych. Zjechali do stolicy z naj dalszych zakątków kraju, wielu z nich nawet z zagranicy. Tak już jakoś wiek XX-ty sprawił, że noWe miasla poznaje się - przeważnie - wpierw od ... dworca. Cóż więc myśleć o Warszawie spolą.dając na jej Główny Dworzec, ciągle jeszcze rozkopany, zamieniony w jakiś labirynt pionowych i poprzecznych słupów żelaznych. potężnych wię.zań konstrukcyjnych, obok których wznoszą. się drewniane prowizorYczne zabudowania dworcowe?
Ale wstrzymajmy się z sądem. Już w przyszłym roku zaprezentuje nam stolica swój nowy, potężny nowoczesny dworzec centralny, którym będzie mogła się chlubić. Żółwie tempo prac nad jego wzniesieniem należy do przeszłości. w roku bieżą.cym bowiem zrobiono więcej niż w cię.gu wszystkiCh lat poprzednich.
Na razie od Alei Jerozolimskich wyrasta potężny szkielet żelbetonowy, którego rozmiary pozwalają. się domyśleć wielkich rozmiarów przyszłego dworca. Rolos żelbetonowy przyjmuje coraz wyraźniejsze obliCze i coraz bardziej upodabnia się do swego miniaturowego prawzoru gipsowego projektu, z takim zaciekawieniem oglądanego na urzę.dzonej przed miesie,cami wystawie .. \Varszawa przy-szłości". .
..~
Fragment potężnych kon.strukcyj żelaznych przyszłego dworca centralnego w Waruawie, który ;uż w przyszłym roku oddany będzie częściowo do użytku publicznego.
najszybszą. ekspedycję Będzie to wielkie miasto pocztowe o olbrzymiej kubaturze 325 000 m sześc.
Obecnie wznosi się w szybkim tempie wiązania żelazne. Jeszcze w tym sezonie budowlanym wykonane zostana dwie piąte całego kompleksu dworca, którego zupełne wykończenie
przewidziane jest równocześnie z ukończeniem budowy dworca centralnego.
Wkrótce więc wzbogaci się Warszawa o dwie imponujące, nowoczesne budowle, które zmienilJ, zupełnie oblicze architektoniczne śródmieścia.
ELLIOT.
Pierwsza w Małopolsce stacia %arvbieniowa
Po~ytec!:ina inicjatywa Lwowskiej l!:iby Rolniczej
obejmujące około 8 km usypanych już grobel. Nadto został zbudowany jaz iglicowy na rzece Bystrzycy, mają.cy
na cclu spiQtrzenie wody celem dopJ"()o wadzenia jej doprowadzalnikiem o dłUgości 1.300 111 do komplcksu stawow .. go. Zaznaczyć należy, że ten rucho~, Jaz iglicowy jest pierwszą. tego rodzaJU budowlę. w Małopolsce Wschodniej nil rzece górskiej.
Ośrodek będzie rozporządzał 37 st:. wami o rozmaitych gl-Qbokościach • t:a!c~_lldci od celów. dla jakiCh będt siużyły. Do sta' ... ·ów doprowaazona bę.dzie "'ocla z Bystrzycy w ilości do 3 m sześc. na sek., a odpływ następował będzie do Dniestru, przy czym każdy sta\\' zaopatrzony będzie w oSODne dopTowaLlzanie i odprowadzanie wody. Poza tym ośrodek zaopatrzony będzie w sztucznę. wylęgarnię dla ryb łososio, .. 'atych i dla celów doświadczalnictwa naukowego.
Celem ośrodka będzie w pierwszym rzędzie produkcja materiału zarybieniawe'S'Q dla rzek otwartych. a mianowicie pstrąga. tęczo"'ego, sandacza, brzany, łowsia, głowacicy i innych gatunków poszukiwanych przez dzierża"".ców wód c'twartych, dla swoich potrzeb, oraz pi'o\\'adzenie llauko\\'rch doświadczeń ichtiobiologicznych. W tym celu do 06roclka przydzielone będą trzy obwody ryhackie, a to dwa rzeki Dniestru oraz jeden rzeki Bystrzycy i na nich prowadzona będzie racjonalna gospodarka, przy zastosowaniu silnego zarybiania znaczonym materiarem zarybianiGwym, orali: przeprowadzany będzie szel'eg doświadczeń praktycznych, z zakresu całości gospodarki rybnej i połowów.
Dalszym celem stacji to WYChowanie elementu rybackiego dającego gwarancję należytej gospodarki na naszych wodach otwartych, elemnetu, którego brak na naszym terenie daje się dotkliwie odczuwać i dlatego przewidziane jest otwarcie w najbliższej przyszłości przy ośrodku ichtiobiologicznym w Jezupolu szkOły kształcącej zawodowego rybaka_ Całokształtem prac przy budowie ośrodka kieruje inspektor rybacki Lwowskiej Izby Rolniczej p. inż. Jan Gumowski, który poza. tym nie szczędzi wysiłków, aby tak. rybactwo zawodowe, jak i sport wędkarski na terenie ziem południowo-wschodnich stały na odpowiednIm poziomie etyeznym i gospodarczym. (Sc)
Już w pierwszej połowie przyszłego roku część nowego dworca oddana będzie do użytku publicznego, a jego urządzenie wewnętrzne pomyślane jest tak. by podTóżny czuł się jak naj wygodniej. Będ.;l. najbardziei nowoczesne kasy biletowe, biura informacyjne, kioski, poczekalnie, ruchome schody, Windy, restauracje, kawiarnie. a nawet łazienki, fryziernie. pra.sowalnie i odświeżalnie garde'roby. Osobną część zajmie "dzielnica handlowa" ze sklepami. Projektuje się także urządzenie hotelu, w którym przejeżdżający przez Warszawę, a czekaję.cy na połę.czenie podróżny. mógłby wypoczą.ć nie będą<: zmuszonym opuszczać dworca. Na miejscu dzisiejszych drewnianYCh budynków powstanie obszerny plac, sięgający aż do ulicy Marszalkow,skie j.
S t a n i s ł a w ów, 19. 8. Rzeki w Polsce obejmują. około 32.000 km wód rybnych, a rybołóstwo rzeczne stanowi poważne źródło zarobków dla ludności terenów nadrzecznych, przynosząc również pallstwu znaczny dochód z dzierżawy rewirów rYbackich. Mało jednak c:t.yni się, szczególnie na kresach ' .... schodnich, nad zagospodarowaniem i ochroną. rybacką naszych rzek. lPCDIR
7 '.. • • • Ważność tej gałęzi gospodarki na-\\szystko. brzmI .~ak l'!aJbardzIeJ rodowej doceniła Lwowska Izba Rol
c~aro",na baJka. A .ze b~lka .ta u~a nicza i po otrzymaniu z Funduszu SIę s.taĆ .rze<:zywlstośclą.. WIęC OIkt Ole I Ochrony Rybołóstwa kredytu w wysoprz~J~uJe. SI.ę obecnym stanem dwor- kości 85.000 zł, przystąpiła do wybudoca I cIe.rplIwIe czeka. wania pierwszej na ziemiach wschod-
Drugi nowoczesny "żelazny las" nich stacji zarybieniowo-doświadczaJwyrasta o kilkaset metrów od dworca nej dla wód otwartych. W tym celu w kierunku zachodnim, mianOWICIe w Jezupolu, w woj. stanisławowskim między ulica Żelazną. a Towarową. w widłach rzeki Dniestru i Bystrzycy Rośnie tam wielki dworzec pocztowy, został zakupiony teren 126 mórg za którego konieczność powstała w związ- kwotę 55.000 zł, po czym rozpoczęto buku z przebudową, warszawskioo-o wę- dowę ośrodka icl).tiobiologicznego, któzła kOlejowego, budowa dworca cen- rego ogólny kosztorys budowy, zatralnego, oraz w zwię.zku z wzrastają.- twierdzony przez Ministcrstwo Roln. cym z roku na rok ruchem pocztowym, i Ref. RoJn. obliczony został na 105.000 obecne bowiem budynki pocztowe złotych. przy dworcu głównym sa już nieocltpowiednie.
Dworzec pocztowy, podobnie jak dworzec centralny, wyposażony będzie w najnowsze urz:;td7.cnia mechaniczne, hale dla autobusów pocztowych, automatyczne sortownie listów i innych przesyłek, windy pośpieszne. słowem: wszelkie urządzenia, zapewniaią.ce jak
Roboty przy budowie ośrodka rozpoczQte zostaly dnia 11 maja 1937 r., prz~' czym okres wykOllcz-enia robót został wyznaczony do dnia 1 grudnia rb. Tempo robót wskazuje jednak na to, re budO\\"a zakoilczoną będzie iuż z k011cem bm. \V obecnym stanie zostały wyl<onane roboty ziemne o ogólnei kubaturzc 70.000 m sz€ściennych,
w pobli:at dworca głównego w WarszlJllCie lDyr4.tta olbrzymi /{mach nowoczesnego a//;or. ca pocztowego. Na zdjęciu część wiązoń żelbetonowych od strony torów kolejowych.
Niedziela na boiskach piłkarskich
Kalendarzyk sportowy na niedziele pued8'1:awia się niezwykle ubogo. W pierwszym rzedzie wpłynęla na tO decyzja lódzkich władz kolarskich , które wobec zgonu swego wiceP'l"ezesa śp. Jana Plac'ka od"'ołały wl5zystkie kolarskie imprezy. Poza tym ligowy zespół ł". K. S. wyjeżdża do Kutna. W Łodzi odbedzie się tylko szereg spotkal'I piłkars,kich o charakterze towarzy"kim. r tak na boisku Turu o godz. 17 gospodarze zmierzą się z mistrzem Łodzi UnionTou·ringiem. na hoisIm 'Wimy o godz. 11 gospo_ darze grają z K. P. Zjednoczone, w Pabianicach na boisku Kruszendera o godz. 11 gra P. T. C. z łódzkim Ł. T. S. G., zaś na boisku Sokoła o tej samej pOtrze gOS'Podarze zmierzll się lódzkim S. K. S-em.
Poza tym w dniu dzisiejszym odbędą się dwa spotkania () wejście do klasy A okręgu lódzkiego i to w Tomaszowie Lechia - Kruszender i w Zgierzu Sokól - Kali ki K. S. Obydwa spotkania rozpoczynają się o godz. 17.
Lekka atletyka Znakomity tyczkarz amerykańSki, Ga.
org Varoff, właściciel niezatwierclzonego l'ekordu świa ta w skok u o tyczce (44:3cm) 'Itartował w tych dniach w Orleanie. \VylITa! on naturalnie \V skol,u o tyczce. mając wynik 4:30 cm . Poza konkuI"i'em Val'off próbował fJrzei'kocz~' ć poprzeczkę na wy-50ko~ć 446 cm. W pierwszej próbie jednal, Varoff. zrzuciwszy poprzeczkę. upadł tak nieszczęśliwie, że doznał złamania nogi.
W dniu 29 bm. w czasie przerwy meczU pitkarskirgo o m istrzo;;two ligi, pomiędzy drużynami \\'arla - Cracovia. lel,koatleci Warty zuatal:uią n .. kol'd Polski w sztafecie 4X1;)OO m. Sztafeta Wart~' biec będzie w "kladzie: '\faćkolyiak. Szych. I,aszub!<ki i GÓ1"l1~·. PrlC'ciwnikami Wai·ty będą drużyny HCP i I\Si\f. (PaO
w nowej hali Wimy ()dbędzie się w dniu dzisiejszym ciekawe spotJkanie pięscialTSkie pO
między zesPl>łem gospodarzy i Zjednoczonych. Początek 6'Potkania o godz. 20.
Piłka nożna Do Łodzi wrócił z obozu pil>karskiego d-la
.. ml·odych talentów" w Warszawie crolowy napastnik Ł. K. S-u Lewandowski. Dzięki temu w dzisiejszYm $Potkaniu w Kutnie łodzianie bedą mogli wystą,pić w pełnym składzie ligowym.
W prasie warszawskiej ukaza'ła się następująca wiadomość: Po powrocie Pogoni z Krakl>wa, kursują we Lwowie sen~acyjne pl>głoski o możliwości odebrania L. K. S_owi 5 punktów ze spotkań wyjazdowych wiosennej rundy mistrzowskiej. Z dość niejasno i tajemniczo przedstawionych r{'lacyj w,'nika. że rzekomo Garba,rnia posiada niezbite dowody stwierdzające, ił. w Ł. K S-ie Występował w napadzie l!'racz nieuprawniony, ktllry grywał zawsze pod zmienionym nazwiskiem jednego ze zgłoszonych formalnie do P. Z. P. N-u zawodników klubu łódzkiego. Podobno Garbnrnia ma już skompłetowany materiał dowodowy. a nawet fotografię zbiorową drużyny Ł. K. S. z .. bohater<,m" tej nowej afery i protest swój w najbEższych uninelt pr'zcdstali'i lidze.
\V sprawie tej zwróciliśmy się do I>becnego kierownika sekcji pilkarskiej D. K. S-u p. Cyl!a. który nam wyjaśniJ, że nie ma pojęcia sklld się tego rodzaju pogłoski wziely. gdyż ł,. K. S. zarówno z Garbarnią jak i z innymi drużynami grał w swym normnlnY'm składzie ligowym. w którym W"zyscy gmcze są uprawnieni do gry.
Tenis Bydgoszcz. Przygotowania do międzYlIarodo
wych mistrz. Polski na kortach Bydgoskiego Klubu Sportowego są już na ukoriczeniu. Szałas fiKS-u porlr\ano wewnętrznym remontom. U5t~wia .ię rlrugic wiC'lkie trybuny. dł kierownictw:!. turnieju i scdziów gotuje się spedalną 107,<:. u· mie<;zczoną n8 podwyższeniu, "b wszy~tkie korty h,ły z niej wi,loc7.ne.
Dotychczas wplyncło z Polski i zagraniC"y powyżej 70 zgłoszeti wybitnych zll\\'orlnik6w. Z poł-
Pięściarstwo Po czwartkowych walkacb eJimlnacyjnyclr,
w któr,eh \>;'ojciechf\wski T (G) pokonał CelmpTa (W). a Kasznia (W) - Kowalewskiego !lKP) kal"t Zw. J". O. Z. B. P. Milsz ustam nastęiPujllCY sklad reprezent8c-ji łJod21i na spotkania w 'l\ipmczech w dniach 17-21 września: Us.ielski. Wojciechowski 1. Augmitowicz, Mi.kolajczyk (WSZYSCy Geyer). Bartosik (Zj.), Chmiełewski (IKP) , Pisarski (G) oraz Pietrzak: jako re zerowi Ostrowsk.i w półśr. i Klodas z Wiroy w ciężkiej. Waika eliminacyjna w wadze koguciej Augoslowicz_Bartniak nie odbyl się, gdyż Bartniak na ostatnich za wodach 'IV BydgoszCZY z Astorią nadwyrężył sobie prawą rękę i lekal'Z zaleci I mu dwutygodniowy odpoczynek.
•• kil'h rakiet notnjpmy tyl!'o kilkn: mi.trzynię i wicemistrzynię tegoroczna Połski - Głowack:) i TJunic\\"ską, l-r ... hrlę. 'floczyrls'dego. Spych alę, Warrniriskiego, Kończaka.
Z Austrii zapowie lziane są trzy rakiety: Herbstowa. Baworowski i Redeł; Jugosławii~istrl!lyni Kowac oraz _'fitic i Puncec: z Węgier - Szigeti i Peto; z Berlina zawodniczki z kłub6w "Rotwloiss" i ,Bhuweiss" - Lilli. Richard, DagMar. Schilg. Hame! i Heidtm8nn. a wybitniejsze rakiety męskie mają by'" zgloszone do soboty. Licznie obsyła turn;ej Gdańsk i Królewiec.
Rozgrywki rozpoczną się już w środę. dnia 25 bm, i trwać będa do niedzieli włącznie. Komitet turniejowy zdobył kilkadziesiąt wartośclowych nagród.
SPRAJVY, KOBIEOE
KOSZYCZEK Z WEŁNĄ Czas najwyższy otrząsnąć się ze
słodkiego lenistwa, które uprawi.aliśmy w upalne dni pełnego lata. Zbliża się jesiell - trzeba pomyśleć o nowych potrzebaeh naszych toalet. Najpierw radzimy wyciągnąć z zapomnienia koszyczek z resztkami wełen, z szydełkiem i drutami. I do pracy!
Czy potrzebny będzie modny i ciepły na jesienne chlody kasaczek, czy bluzeczka, czy wreszcie czapeczka tylko, o trm zadecyduje każda z p.all. I{u pomocy w wyborze niecha,i posłużą poniższe zd.iecia.
Wzory kwiatków i liści, które połączone ipajęczkami tworzą koronkowe pasy w
bluzeczce.
Numer 193 onĘDOWNIK, poniedziałeK, 'dnia 23 sierpnia 1937 - Slrona ~
SZ'l'UKA W ROSJI: " Nie ma dnia żehyśmy U. cara StQlina ; Nie zauważyli Jakowego "szplina". Ostatnio: arty~tów Ucieczki - wyjazdy;:..;; Mimo, że to przecicż Same wielkie "gwiazdy".
"TYDZIEŃ GÓR": Górol ci ja góral,
.Od samiuśkich Tater -Z tego żyję. co mi HaIi przywieje wiater Zylb.ym Ę-Obie lę~iej, Goroll1ieborbcck, . ' ", Kiejby "TydzielI ~l''' tl'W0 :
! '.~
Choć bez caly rocek.
WYKOPALISKA: Nietylko Biskupin -I Gniczno już kopie Pamiątki po Piaśeie -Vel po królu - Chlapie. VV tyle 'za -inr_:;mi Poznań nie chcac zostać
Takie uległ modzie: Rozlwpał pół miasta.
\V i e r., z: Stanso.
JAOZlA JEDRZEJ,OWSKA: ·. ' "N a woiy'e ~.,;PQd wozem:' -:- ' Tak to -zwykle b):wa, ' Czy się Ję!irzejówska, Czy Marl)lc nażywas~; :..,lcdnak, ' gdy' jU'Z:-picr,wszft t:osŁała rakieta, - . 'by jak najdlużcj :ostala, .. kobietą.
PORUSZENIE: Że nas wilki latcm , Hacz-yly odwiedzić -Zaraz tyle dziwu, Pytań ~ odpowier)zi.
... Przecież to necz zwylda~ ~ Czy w grudniu. ,czy w' fnaju W' w.szystkitI1, potach 1'6ku "Witki" 11US kąsają. '
DOtYNKI: .,Plon niesiemy plon Jegomości w dom -Aby dobrze Plonowało -Dziesięć korcy Z morga dało, To nie będzie racji Poddać, .. parcelacji."
.' .. ' .",~ ,
I I li S t r,: Wit Gawęcki.
ZAGROŻONE DZIECI ,V kronice wypadków prawie co
dziennie czytamy ile dzieci ginie l~ staje się kalekami w poOrze wiosennej i letniej. Żadna .zapobiegliwa matka -nie wy:§le swego małegoO dzie~ka b~z opieki na ulicę, poniewa,ż z~aJe sobIe sprawę, ie każdy nierozwazny . krok dziecka moOże spowodować dlail l1le:bezpiezceństwo. A jednak, ile jest wyp3!dl,ów! Lecz nie tylko na ulicy czyha niebezpieczellstwo, bo i w mieszkani:u zaleca się największą uwagę. W ubo~szych domach stawia się niebaczllle naczynia z gotują.cą WoOdą. na PoOdłodz.e. Jeden nie.rozważny krok dziecka mozG sp{)wodować upadek do wrzątka, pCl-' parzenie, a nawet i śmię~ć: . Dlatego :" -domu, gdzie są małe dZlecl, w dnll" prania nie powinny się kręcić wk?chni lub też sama matka nie powlllna st~\Vjać naczYll na stołkach lub ziemi.
Dalsze uwagi dotyczą. niepD.zostawiania na stołach noży, widelców, noOżyczek, brzytew i innych ostrych przedmiotów, A przede wszystkim nabitej broni, Onegdaj czytałam jak mały braciszek bawiąc się bronią przez nieuwagę zabiłnarzeczoOnego siostry, Również i wszelkie środki lecznicze jak pigułki, pastylki i proszki muszą. być pI'zechowane w bezpiecznym miejscu, by dziecko, znalazłszy je, nie brało do ust.
Również w pokojach, w których bawią. się małe dzieci, dolne okna winne być zamkriięte, ho ruch uliczny nęci dzieci. Tylko dobrze zamknięte okno daje gwarancję uniknięcia upadku.
Poza tym obecność dziecka w pobliżu gorą.cegoO pieca lub ogniska jest niedozwoloną., a wszelka zabawa zapalkanu niepotrzebna.
Matki szyjące na maszynie do Szycia nie powinny w danej chwili zostawiać dzieci same w pokoju, co często doproOwadza -do kalectwa. Nierozwaga matek i piastunek powoduje nie tylko tak wielką. ilość wypadk6w śmiertelnych wśród dzieci, ale i mnóstw{) okaleczcll. na cale życia. Najlepiej widzimy to w parkach i dziecillcach. Jeżeli zliczymy ilość wypadków rocznie, zatrwożymy się mocno, a nawet nie hędziemy chcieli temu wierzyć. Dobrze ,"ięc stale o tych rzeczach myśleć i poGwoić swoją. uwagę. Dziecko-kaleka d{)póki ma rodziców może wegetować na świecie ale z chwilą. ich śmiE!rci staje .. s~,ę . okrutnym balaste:m nie tylko dla spólecz..eI}stw~> ale i samego siebie . \Viclki111 dobrodziejstwem dla dziecl uboższych s~ obecni.e wszelkie kolonie i półkolonie. zwla~zcza w ośrodkach robotniczych. W. Z.
Składki i pokwitowania W nrlminishacji pisma naszego zlożono w
.Jal~zym ci'jgu: Na pomni!( Serca .Jezusowego: Helena Kru
powa, Poznali, 5,- razem oZ poprzedllio pokwitow"-Ill'llli 17,I.GO zl.
Na .. Caritas". okr. pozn.: wyp]aciIiśmy 18 bm. 42 - zl. Na nowo zlozono: Znalezione w ekspedycji .. Rudera Poznańskiego" 2,:;0 zł.
Syjonistyczny "t' o ~ , v Dziennik" donosi o incydencie, j,L. mial miejsce na kongresie Rady Agencji Żydowskiej, odbywającym się w Zurychu:
..Późną nocą na posiedzeniu komisji politycznej Rady Agencji Żydowskiej do-
Niezwykl e skromna i efektowna blull.eczka .......................... _ szło do incydentu, który spowodował opu-ro'hiona szydełkiem I szczenie posiedzenia przez grupę niesyjo-
(oczek z ' wolny IV dwóch or]po\\ :c Jn i cl o ,iCtoil'llOCgO 6d·O ~U.
R t o kO RIALTO" Ł rd r P zeO d t nistów amerykal'lskich z Warburgiem na eprezen aCYJoe IDO n O Z, r Jaz nr. czele, Komisja miała przystąpić do gło-
I ma zaszczyt przedsta":ić najwspanialszy film podl. głośnej powieści Lwa Tołstoja p. t sowania, mając przed sobą dwie rezolu
cje, z których jedna akceptowała l'ezolu"Sonata Kreułzerowska" cję większości I{ongre~u Syjonistycznego, a druga omawiala konccpcję pal'i.stwa
w roJach głÓwnychI Albrecht SCHOENHALS i Liii DAGOVER dwunarodowcgo. WarbUl'g prosU o od-Na.stępl1y 'p~OQI'am: "Zwyciężyły 'kobiety" ~'oczenie, loso;va!lia do piątku, gdyż grupa
~ n 48400 Jego - Jak oswladczył - .iest w toku roz-
PRZEPISY Chlotlnik z jlllJlek: 1{1- 12 ł3l1nyClI i!lbJl'k
kwit$lwwych ouiel'3.tny, wrkl'ilwamy grodek. roz_ golowujemy IV tl'zech szklankach wouy, rlodajac brochę skórki cytl'~' ltowej, Kiedy się rozgotuje pl'zecjcl'amy [ll'.zez durszlak l 1.1 h sito. wklarlailllY do wazy, or.i~IJiamy, dodajemy litr lekkiego domowego wina, dodajemy lyżkę konfitur z WiŚl1i, malin pożeczek, cukrV-ymy do s-maku, w razie potrzeby wiskąmy .sok oZ cytryny.
. Do tego chłodnika robjmy klu8€c1Jki: do dwóch u tarty·ch ' na tarce jablek dodajemy ,cynamonu., !>k6rki Z cytryny, cukru do smaku, trZy jajka t tyle tartej bulki, aby ciasto by,lo gę"tc. OdJewa,my nieco ZUpy z jabłek. zagotowujemy, kladziemy ly:1;cczk'l mnIe kluseczki, klcuy wypłyną na wie-rzch stuuzimy i nastGpnie wlp\\'~my do pozoli:ah'j ZlI,Pl".
Z a rniflsl wina Illożua wlać wod '! gotowaną
Zuna powjnna miee gęstośe ~wyJth!j zupy pomidol'{lw~j C~f 6zczawiowej.
Ogórki duszone: Ohiernmy kilkn ogMk(,w, W}',jlll\lj~tTl~ xl'oilki , ,krajemy IV porllużne ka-
o wnlld, 'solillny i znsl'awiamy' na pół godziny, Poll'mai:.atTlY w ma<iłe lub innym tłuszczu ' sie_ kaną cebule, ogórk~ odci"kamy z soli. wkładamy i dusimy do miękkości. Na koQlicu pró"zl-my mąką i jeszcze trochę dusimy. D'la smaku możnall.oclae kilka lyż~k śmietany lub bulionu w ply"ie.
Ogórki raśz~rowane" Clbiera.ui.y -kilka' pi~czarek, , siekamy ,d;'oIbni.utJko" zakrapiamy cytryna • a,py nie czern!ałY I dusiJny na maśle nas tępnie '\lI'liypuleo:ny ' pół SZkI!tll,lti ryżo.' i gOtlijemy ' 10 mi{ tlut razem. Q,ij,rane o,gónki ' rozcinamy ; Jla . 'Pól' '\V szerz, ,wy,jm\ljemy, środki , solimy,' nadzie)vlI J
my ryże.m 'z' p.kczarkami. ś,kladal.hl' - w cat o'ść .. ob\\'il\zUje.my, podkładamy masła t dl,simy aż bqd& miekkie.
mów z drem Weizmannem i rozmowy te być może, pozwolą na uzgodnioną rezolu~ cję.
..Pr7.ewo,clnic,zący k,omis,ii prof. Speyer r, Brukseh me UW7.gl ęclnił rlrzyderatu \\':1 I'buJ'gu i zarz(t(lr,i! głosowan i c, wobec czrgo nu znak prolestu \\'al'lJurg' i niesyjoniści amcl'ykm.iscy opuścili posiedze-nie." .
Przyczyną. konfliktu były 'nie tylko różnice ideowo-polityczlle: Według ostatnich doniesień konflikt został zaż~gnany, gdyż dr WeiF;mann prz)Tz01d '
, grupie amerykańskiej wpłynąć na Ryjonistyczną część Agencji w kierunku przyznania niesyjonistom równej ilości mand,atów w organ.ach Agencji.
Ja.~ ,,,idać "małc gierki" mają również Zydzi na swym podwórku.
Mronll 'ftJ - rJltĘDOWNIK, ponieazialel{, i:ł1!ia 2S sierpnia: 1937 - Num1>r l~
• • owe OSie a ro o nl[ze
Głód mieszkaniowy - Robotnik mieszka w suterenach i na poddaszach - Piękne domki robotnicze na Budach Stokowskich
Ł ó d ź, 21 sierpnia Łódź jest miastem suteren, ponu
rych, oślizgłych lochów, zawsze ciemnych, wilgotnych, smrodliwych. W nich mieszka nędza polska, ludzie żywi w grobach. Problem mieszkań jest ciągle nierozwiązalny. Więcej niż połowa ludności (58,6 pct) mieszl,a w mieszkaniach jednoizbowych, stanowiących 63 pct wszystkich mieszkań. Te Jednoizbowe mieszkania, to właśnie ponure sutereny, zimne poddasza, budy drewniane, wciśnięte między śmietnik a ustęp. \Vznosi się co pl'awda wspaniałe gmachy, nowocześnie urządzone, ale to ella ludzi bogatych .- potentatów żydowskich. Pobudowano również cale bloki domów robotniczych, ale w nic.h mieszkają wszyscy - tylko nie robotnic~' . Na peryferiach miasta po,YStają. właściwe domki robotnicze. Bu'jują je ci, którzy ma.ią cośkolwieK własn~'ch pieniędzy. Głód micszkaniowy jest ciągle niezaspokojony. Toteż każdy przejaw, zmierzaję.-
Od. góry: Bliźniaczy dom, fragment wykonczonych domków, widok na domki,
ogólny widok osiedla.
cy do likwidacji tej klęski, należy skrzętnie notować.
Na Budach Stokowskich powstaje właśnie nOWe osiedle robotnicze. Budy Stokowskie należą do naj piękniej- . szych okolic Łodzi. Falisty teren sucha zdrowa okolica. Idealnv teren dla osiedla robotniczego. 'MyŚI stworzenia takiego właśnie osiedla wyszła od Banku Gospodarstwa Krajowego, który finansuje roboty budowlane.
Obecnie kończy się pierwsz.a seria 'domków, które będą oddane do użytku w końcu września rb. Są to domki je'dnorodzinne, budowane systemem blokowym dla obniżenia kosztów. W pierwszej serii wzniesiono takich domków 206. W projekcie jest zbudowanie domków na sześć tys. mieszkań-ców. ., '
Jak wygląda to osiedle? Przy trzech równoległych uliczkach
'stoją rzędem bloki bliźn;,aczo podobne "do siebie. Przed domkiem będzie 0-gródek o powierzchni 500 m kw. Do budynku prowadzi dwoje drzwi od strony ogródka i ulicy. Domki będą, Jak już zaznacz~'ljśmy, jednorodzinne, składające się z pokoju i kuchni na parterze i pokoju na poddaszu. Do pokoju na poddaszu będą prowadzi~ schody z pokoju parterowego. Mieszkania są skromnych rozmiarów, jednak tak pomyślane, aby zapewniły maksimum_ w; g..?dl' _ qczJ w_i~~e __ !-
mieszkania tego może dopiero zrobi~ . niu wynosić będzie okolo 5 trs zł, przy przytulne i zaciszne ognisko domowe czym jednorazowo należy wpłacić okoręka zapobiegliwej i rządnej gospody- lo 800 zł, resztę zaś będzie się spłacać ni. w ciągu przeszło trzydziestu lat po o-
Dia zabezpieczenia od zimna ściany koło 20 zł miesięcznie. Warunki SI!-zawnętrzne są. wyłożone płytami izo- dość znośne i zapewne niejeden robo-
Fragmcnt ulicy budującego się osiedla.
lacyjnymi. Dla zaopatrzenia osiedla w zdrową wodę buduje się studnię artezyjską. o głębokości przeszło 200 m, która ze specjalnego zbiornika będzie dostarczała wodę przy pomocy rur wodociągowych do mieszkań. Domki otrzymają oświetlenie elektryczne.
Jakie są warunki nabycia takiego domku.
Otóż, jak nas poinformowano, cena nabycia na wlasność w przybliże-...
1l1ik, mający dziś jakie takie oszczędności, będzie mógł stać się właścicielem takiego domku. Na jesieni domki te będl!- już viykOllczone i oddane do użytku. Będzie to już drugie osiedle robotnicze, po Marysinie, złożone z jedno)'odzinnych domków.
Należałoby sobie życzyć, by powstawało ich jak najwięcej, wted\' znikną sutcJ'yny - i gruźlica wśród 1'ohotników.
Z,dowski rekin prasOWf Ł ó d ź, dnia 21 sierpnia
• Jeszcze raz wracamy do osoby Żyda Hilela Kozakiewicz.a i jego działalności, jako właściciela biura sprzedaży czasopism. Kozakiewicz zaciążył bardzo silnie nad łódzkim rynkiem gazetowym, wyrobił sobie stanowisko monopolistyczne, zlikwidował polskie biura dzienników a z żydowskim biurem Winograda wszedł w porozumienie. Dalo mu to możność decydowania o tym, jakie pisma mogą znaleźć w Łodzi zbyt. Te swą. przewagę Ko
kiewicz zawdzięcza przede wszystkim temu, że stał się niemal wyłącznym sprzeda"'cą wydawnictw żydowskiej "Republiki" i "Ekspresu", opanował dostawę pism do wszystkich kiosków, mało tego, w jego ręku znajduje się kilku kiosków w najrl1chliwszych punktach miasta, które wydzierżawia kioskarzom. Wszyscy kioskarze i uliczni sprzedawcy są. uza.leżnieni od Kozakiewicza, toteż muszą oni sprzedawać tylko te pisma, które dostarcza im jego biuro. Kioskarze odważą się czasem sprzedawać pismo, które jest na indeksie u Kozakiewicza. Gdy jednak dojdzie to do jego wiadomości, wtedy ma on niezawodny s1)osób na takiego kioskarza. Stawia mu ultimatum, jeśli nie przestanie kolportować tego pisma, nie otrzyma wydawnictw żydowskiej "Republiki", a szczególnie "Ekspresu", który rozchodzi się w dużej ilości wśród otumanionych Polaków.
Przed taką groźbą kioskarz zwykle kapituluje i nie trzyma już pisma niemiłego Kozakiewiczowi, choćby ono nawet dobrze szło. Są jeszcze inne sposoby na pisma, które chce się utrą.cić na rynku łódzkim. Niejednokrotnie pismo, które biuro sprowadza, nie wy-
chodzi wcale na miasto. To p. 1\.ozakiewici': nie pu~zcza go na rynek. Tak było nI). ,ostatnio z ,,~lłodą Polską", organem "sanac~'jnym" OZON-u. Rozmawialiśmy z wielu znajom~'mi, którzy z ciekawości chcieli nabyć pierwszy numer tego pisma, gdyż prasa codzienna dużo o nim pisala a tu nie można go było nigdzie dostać ...
'V okresie przelIhitlerowskim w Niemczech Kozakiewicz sprzedawał w Łodzi olbrzymią. ilość pism niemieckich. 'V erze Hitlera Kozakiewiczowi nie wypadało kolportować tych pism, gdrby się nawet odważył, spotkać by go mogla sroga zemsta ze strony jego ziomków, mogliby go zbojkotować, czego się najwięcej boi.
Ale w Łodzi przecież dużo stosunkowo czytają "Sturmera" i "Volkischer Beobachter", trzeba więc jakoś dostarczyć - bo zarobek ładny. Kozakiewicz człowiek interesów wziął się na sposób: podstawił jakiegoś szabesgoja, który na własny rachunek i na "własną odpowiedzialność moralną" - jak to się wyraził szwagier Kozakiewicza Szulman - spro"'adza te hitlerowskie i antrsemickie pisma. W ten sposób uspokoił swe semickie sumienie. nie sprzeniewierz~'ł się "bojkotowi" Hitlera, ale i na kieszeni nie stracił. Nic dziwnego, że w tych warunkach interesy szly znakomicie... Kozakiewicz, jak może wypiera się zarzutu, że na rynku łódzkim jest monopolistą. Nie jest to dla firmy znowu taka ujma, gdyż świadczy to o jego rzutkości. Ale my uważamy, że Żyd Kozakiewicz winień raczej wykorzystać swe "genialne" zdolności na innym terenie, choćby naprzykład w Palestynie, gdzie ma duże posiadłości, nabyte w dodatku za polskie pieniądze.
Spoirzyjmy W rocznik statysty[zny Coś nie eoś o przestępst'waeh, ł o t yeTi, którzy Je popelniajq
_ Ł ó d ź, 21 sierpnia ralności innych wyznań, na ogół nie Nie ma dnia, aby prasa nie przyniO-1 zwraca. się przeważnie uwagi. Czasami
sła wiadomości o najrozmaitszych tylko dzienniki judejskie z triumfem przestępstwach popełnionych 'przez Ży- zacytuj~ parę cyfr, w.ających obrazodÓw. Jak rzedstawia się procentowo wać stan przestępczości na korzyść żv~~ralność IYdÓW yr stosunku do ka- doy,;ska.. By rozproszyć Wąllli,,:ości; a
jednocze~nie ujrzeć, jakie ro·dza.je -przestępstw stały się udziałem Żydów sięgnijmy do Małego Rocznika Statystycznego na 1937 rok,
Przede wsz~'stkim należy ustalić procentowo stosunek ludności żydowskiej do ogółu obywateli. Otóż według spisu ludności z 1931 roku Żydzi stanowili 10.9 pct.
Spójrzmy teraz na statystykę "skazanych prawomocnie według wyznania w Polsce w latach 1934 i 1935".
Ogółem odsetek skazan~'ch Żydów wynosi 10,2 pct na rok 1934, a 9,9 pct na rok 1935.
\Vykroczenie stosunku ludnościowe~o nad stosunek przestępczości nie jest wielkie" ale za to z,ajmijmy się poszczególnymi pozycjami, (według rodzajów przestępstw) grupując je w 2 klasach - poniżej odsetka ludności i powyżej. •
Jakie przestępstwa są popelniane, przez Ż~'clów najrzadziej. Otóż kolejno - (badamy rok 1935) - idą: Rozbój - przestępstw 33, odsetek 3. Kradzież - przestępstw 7.090, odsetek 5 Ciężkie uszkodzenie ciala - przestępstw 273, odsetek 5 Zabójstwo (art. 255 k. k.) - przestępstw 30, odsetek 5. Lekkie uszkodzenie ciała - przestępstw 1.993, odsetek 6,8.
Tak w~'gląda odsetek przestępstw popelniol1ych przez Ż~'dów, mniejszy od odsetka ludności wyznania mojżeszowego.
Obecnie zajmijmy się innym rodzajem przestępstw. Przestępstwa: Przeciw władzom i urzędom 3.216, odsetek
Dr. med. H. ZIOMKOWSKI I IDeci. cborób skór. weoer.i moc:zoolciowy , Łódź, 6 Sierpnia 2. tel. 118-33 Przyjmuje 9-12 i 3-9 w niedzielę: 9-1
n 43 997
9,9. Stręczycielstwo i sutenerstwo 167, odsetek 11,5, Przeciw porządkowi publicZlJcmu i uczuciom religijnym 51;), odsetek 12,5. Przywłaszczenie 1.459, odsetek 13. Zniewagi 2.356, odsetek 14. Paserstwo 2.900, odsetek 15. Falszowanie pieniędzy 78, odsetek 15. Szalbierstwo 6.481" odsetek :W. Oszustwo 2.012, odsetek 22.
Tak ciekawie wypadła statystyka przestępczości żydowskiej. Zwróćmy uwagę, że odsetek prze.c;tępczości rośnie szybko w górę przy "paserstwie, fałszowaniu pienif?dz)', szalbierstwie, oszustwie". Zupełnie zro7.umiałe. Źydzi w tych przestępstwach nie narażają życia. Gdzież więc jest obecnie po tej dokJaclnej analizie owa osławiona proporcjonalność przestępczości ży, dowskie.j wobec innych grup ludnościowych?
Co teraz powie żydowsko - komunizujący "Głos Poranny", tak skwapliwie piszący o "równouprawnieniu" przestępc.zym? 'I!,. _:'~!'
Ale nie koniec na tym. ' Omawiana tabela statyst~'czna ·(str.
347) mieści w sobie pozycje następujące - wyznania: rz~'msko - katolickie, grecko - katolickie, prawosławne, ewangelickie, mojżeszowe i inne. Z\HÓćmy uwagę, że "inni" popełnili w 1935 roku prawie 5 pct wszystkich przestępstw. Jacy ludzie składa-ją się na tę rubrykę "in-nych". Otóż sekty wszelkiego ro-dzaju i pl'Zede wszystkim po większe.i części - bezwyznaniowcy. A z jakiCh to sfer rekrutują się owi bezwyznaniowcy - przeważnie - z wyznania mojżeszowego. Zatem należało do powyższych cyfr dorzucić co· najmniej 3 pct na owych "innych".
Tak się przedstawia żydowska prze.stępczość.
Na zakończenie podamy jeszcze jeden rodzaj przestępstw, najważniejszy, naj groźniejszy dla narodu i poza tym w olbrzymim stopniu odbiegający procentowo od wyżej podanych odsetek.
Jest to Przestępczość przeciw Państwu.
Ilość przestępstw: Katolicy 481 -odsetek 18,1. Grecko - katolicy 145 -odsetek 5,3. Prawosławni 822 - odsetek 30,4. Ewangelickie 15 - odsetek 0,3. Mojżeszowe 923 - odsetek 34,4. Inni 302 - odsetek 11,5.
Olbrzymie odsetki wykazuje prawosławni i Żydzi. Dlaczego Żydzi? Przecież według codziennYCh zapewnień prasy żydowskiej i tak częstych interpelacyj posłów żydowskich - Ż'-dzi to element obywatelsko "polSki"(?) i "naj lojalniejszy". Ta najpoważniejsza rubryka przestępstw wykazuje zarazem największy odsetek.: Żydów i "innych",;
To nie są. niczyje wymysły, lecz fa-kty!... ia N.
M' !U~'BrAz.rd az.rarmAz.rd AmaZ.LW~Z OM.t~d at!afP(ld ~alu 'aUS'BłM AUlalzp~qoPz JI'Bf V ja!zp~q M9U'Z 0.1 "'eł~lI
~lm 'B.r9P{ '?~OłZ'SAZ.rd oJIIAl +'Sa[ elu ot 'a!U 'elN -'91MAZOfBdt:'l eIS łAzsn.rqo ~1Z'PZ aIV
'auzoAJ.olsrq arua!upt:lhn; OJIIAl ~lZ.P ~n[ ot 't:JIS ~Iod 't:uI'Ba.r t:JIAlHOd o2auUr<K) 'B 't:!uaz.rtroI 02amq 00 ZS'!Zp!M aIV '~JI,sM.aI9.IJI anS'BuAp 'UUI9dsM. Am~narw 'ar.L<}'tsI-q 'UZSt:A:\ UIt:UZ - 'ala!M. a?,{)1UI ł'Bdt:Z -
'aIs ł'Uu-qoalUI~n 'a!M.t:JIap ł'B'l.I[ods paM.zs j'BZSJaluUl ~lZSa.I o '!JIe.I op ?'B'tsop UN'B.r'eJI OJIIAl aIAg 'moJI'BP'tS'UV 'UIOP:DISOji\l 'Ul'OoUlaIN Mpaz.Id
'a!UZOAlS'I:ązn'tua t'Bu-q:mqAM. -qJIZPZ
;, Ul!JI z I ;, ?AZOl'BM zsa:>-qo nmoJI M!oaz.rd 'zseIM Al AZO 'oJIIA.L ·AzOT}'BtsM.od 'p[sJ.aOA.I P9.It:U Ol a~ 'malM ap~ 'M.9JI'BIOd ra~!rq ureuz alN ;'}{'e't Ol o~IM -'nruarUl'e.I 'BU a}[a.I nodoI-qo IA?'O'łOd UIao.rlssut:JIS sIalN 'UI!U mI zt:.Ial ł'BuoIMod M9.IpII."e,a10 lIJ'Bdt:z AUJOW
i1JISIOd ?~OUI0M. 'BZ ?AZO{llM aOlIJ "ile ł'BMAqOpz 'B 'guO..Lq aru 'ap.aq AU'ZAz:>fo V 'map[llł1
--On tIIalSla.r 'OllSIM'Z'BU I e1UII arotII o:uo:>a.IJIaud n~tA.r "'Bd M Ol{IAl 'P{Sl}!0{9M M'BłS1Z,pZ aIS u:rlłM,A2roN -
"y!M9tII nm łHOMZod uo.r -oeq a~ 'łAq p'Bl:{ ·'Bluazsn.rz,M z aIS UUiaIUlltl.lrBZ ~IZPZ
l, AUZAZ:> -[o ?PllO.rq zsa::>lI::> [aJJI'Bf jalUI! aupre~ lsa( alU a1920M ot "WIS" os: l. maoma!N A'l/J '~al~r mazoUoli'B.y: -"1r.>dOfTP 'lru aluz::>req ł'Bu[ods mao,r:p;'Sli'Bl{S slaIN
laufoM. 'BU ?~f9d mAq{'BPlIJ ~ ;, ?luAzon ZS'BZ.Ia!UIroZ OJ 'Al V ~
'Maz.rp nJua!o M UlaZ'B.I aIS mqałlłt:Z ! nIuazouUl M 'UM -Oł~ ł'Uull{lS UO.It:q aIV 'M.9zt:JfZ.o.I O~rnl{az,::>o 'łlłaJQpod §lrz,pZ 'mao.I'ts,sut:}[S Z't:.Ia't aIS UM.'BfZ azpo.rp t:N
'9Z.tqo-p l ol{p0'ls 'alup02 -od I 0łAq OlPlo Tł'tzsa.LZ 'az:>zs.raIM.~ Al'BJt.IaIM? a!M'B.Il M 'falJtsO{M A'JoOU fałda P !MO.It:'Z:> aIuz::>iqAM. aJs ;>t:ppod oIAq 'B~OUl AqAplł Jttlf I lI::>AuuaSo!M. -q:><B~o.In M. ITłUOl
e:t &l.T, ~
~ 176 ....
Gdy znalezli się W Marsylii, okazalo się, ze pozo~ stała tylko godzina C'zasu do podniesienia k{)1j;wicy przez mały statek szwedzki "Waldemar", Należało Yłięc gpieszyć się bardzo.
Przed oczym Zd'Zicha zakotłowało nagle i przewaliło się obok niego kolorowe i gwarne miasto portowe, illicami przeciągały się W czwórkach wojska francuskie, rozlegał się dźwięk srebrzysty trąbki. W przeła
downi3iCh portowych uwijali się biali i czarni tragarze, nad molo wyrrustały olbrzymie, stłoczone magazyny i śpi chI erze. Od błękitnego tła nieba odrzynały się czrurnym zygzakiem żebrowania mostów i żelazne ramiona kra.nów. Ze zgrzytem i świstem przesuwały się dźwigi ruchowe, z łoskotem opadały w czeluście
okrętów wysypywane z ma]ych wagoników ciężary.
Na linach wisiały ogromne bloki bawełny, skrzynie i beczki; ludzie przesuwali cysterny i ładowali łomy kamienne, Las masztów gęstwił się i kołysał w przystani, łomotały na wietrze żagle szare, iółte i brunatne.
Zdzich ledwie mógł pochwycić fragmenty tego obrazu, gdy już obydwaj z baronem znaleźli się na pokładzie "Waldemara". Lecz, kiedy holownik wyprowadził ich z portu v,'ydało się chłopcu, że to nie morze wcale, a tylko jakaś spokojna laguna, Bo na wodzie, dokoła okrętu hvorzyły się lśniące, tęczowe kręgi rozlanej olhvy i smarów. Lekkie wzdęcia wody nio1sły na sobie pu~zld od sardynek, gnijące banany, arbuzy, deszczułki skrzyń i różne śmieci. Powietrze przesycone było ORt rym zapachem ~leclzi i smoly. Na nabrzeżach, na dokach pływajQcych leżala ciężka chmura czarnego dymu. Tylko górą prażyło słollce i trzeba bylo oczy odwracać od metalowych przedmiotów.
Zdziś cieszył się z tej no\vej podróży. Po raz pierwszy w życiu znajrio\\'8ł się na, statku, a wiedział, że czeka go kilk f1l1Cl.śde dni podróży. Musiał panować
~M, IqApS '['Br 'e~V\( '['Bt 'fIuM.JZPaz.Id T}OM 'et01[ -op )\łlłZ:YBlZO.I A.Ipmlalo -qO!U po azs~A.M. 'Ala!Jtnq alS --nnl{ 'au~a!m~ Jt'Bf 'mapaz.I AfB1S aMołt:p2!m 'BJ{M.az.rp a~9lI ·o!oJnla.L ul{.l'Bd od aIS It:Q;plB-qoaz.Id 't:UO.I "'Bq 'BU ;)'fąm{l9Z:>o '~z,pz Ap2 'łP'Bdt:z ~nf .I9z::>al.M.
·A::>OU M ~t:-q:y.)r -AtA {'Bz.ra!UlI'I'łz '!UlAurof'BUZ az aIS ?'Bulła~iOd !p,azs
'AZt:JtZO.I. azsI'Bp 'BU '010 -::ml9.1 nlI:>''BUIlł op np~[aM AZJd ?t:M.,JJIazoo l AnUa{) op A~auq ;>rdnl{:Bz '?"'l2roq ;>t:M.oJtt:ds Ja!M. It:Z'B}I 'nmop op oJtqAZS af!qop mazJ.OUl a~ r [aMo'ta.I'}{o HUlI faf0M.,s . :>aIMOl.todsu'B.I'l 'BU H'B.Ilt:U -qJI}[S.loUlouUlalzP9.I§l MW ~.rod z mAup.af M a~ 'Ol 'BU O'BZOn ''BUpOM alło.Ip t:U JalM ars I'BM.,opk>apz UlaO.LfSISU'B'}{S ·pfPa.Id l AUpooSOp Jt'BIZS oJFflf""'ars 'BI'B!M.'B'tspaz.Id alU 'rPlsnv faut:M.oZJuqoUlz o ~nf o'U!M9Ul alU 'AomaJN IU'B 't:fou'B.I.!:l lUB 'AufoM apemp,o M ~nf aJs 'Błt:.MJopf'euz t:1'B0 t:do.Ina ·'UU10.IM ~Od elło.rp ;>8PPO r Jt9IMIOJila1'Zplł ?t:mAZ~rez -qor 'UlłoJ'\l 'Uuz;>ardzaqalu aIS nUl 'B{t:M'BpAM 'UM.oll'PO.I~ adoma zaz..rd '1f::>aM.zs op ~9.Ip0d ''UMOłlł ł!oa.rJfod 1l0.IlBg
l, P'flJ[O(I -'alło.Ip M 'flf'Bo~n.r.AM 'B1.IJt:.I z o..I'lnr ez
ilp§lQ,UlOP'BIAi oS ł'BlJMOd mao.rtsstI'Bl{S 'n'l1J{zsarUI ~A:I ' '"9tl{ M 'snUrm.r9.L nlalOlI M a!'S flM'Bfz ~JZPZ APD
'99 JVIZ az o II
'!l{'SIod op azozsaf ~!ZP 9!zpafA.M. 'l:U10.IM.od ~9.Ipod 'eU
Az,p~!ua!d ;>~op 'BW ·UlaUI90.LlSSU'BJtS z aJs ;>aJtII1lz00JJOd J['Bupaf HMOU'BlSOd ·aM.'B.Ids l:zSfalu~t:M.f'Bu ''UzJ!umaf-et a't ?JM9UlO Aq t:U?OUl llI'!Jt z 'o2oJ{!u O{Aq aIN ';>'Uzood . O;) '{'BJzpaIM.. alU '-q:>I0M.S po oJtafBp 'n.L 'nJUaJ'UI"B.I 'BU 'UJt.M.9Haqnp z 'St:1 M ?~! napqo mazrl:l.I mA.I9lJt z ':>eT::>fo ~nr IA~ aJu ~nmazJ 1-q00 ;''B[z,'BJto 'B'JI'B'l aIS "eZ..t-ep'Z ~I~~ -'BlM. Z''B.Ial a~OW' 'BrU'l11SMod o~auro..rqz op rfT.eJto lIJI.\::> -'UfnJilazoo 'lzPUI lIoApołm ł'Bd'BZ 'a!Un.ras: M. 'BlI:>aIO n a!Jt::>uapnls t:!uazparsod aIS nUl Are'ltIULod,AZJd
e Zlot e
.. ~, . Zdzich zrozumiał, Czerwieniąc się z,apytał strwo-
żony:
~ Pan baron miął nieprzyjemnosci z moJej przy ... czyny?
Ska.nsstroem WZJI'U.szył ramionami,
-- Ponieważ jesteś moim służą,cym, więc ta pani myslała, że to ja pozwoliłem s'obie na taki nietakt, No, rzecz się wyjaśniła. Resztę załatwię sa.m,
W sercu Zdzicha poprzedni smutek i rozpacz zamieniły się nagle w złość ogromną, Jednym susem dopadł do okna, jednym, gwałtownym szarpnięciem otworzył je na ościerz. Zgarniając i gniotą'c bukiety porozrywał je na strzępy i rzucił w wody kanału.
Gdy jednak wychylił się i zobaczył płyn~ce po fali p}.atki czerwony,ch róż rozpłakał się nagle, jak dziecko i wypadł z pokoju.
Był to jego pierwszy zawód sercowy i nie umiał dać sobie z tym rady,
Skansstroem odwrócił się do s'zafy, udClj:;tr. Że' nie spo'strzegł niczego,
ROZDZIAŁ 64,
Deszcz padał, gdy opuszczali Wenecję, Ogromnym, szarym całunem owinął się dumny
Pałac Dozów i Ponte dei Sospire. Z waporetta nie widać już było tym razem kościoła Santa, Maria della Salute, Między dworcem w Wenecji a stacją Maestre, lagllny tonęły w mgle zimnej i bezbarwnej. Woda i niebo połą,czyły się razem jedną, zwiewną ścianą
dżdżu, w której wzrok tonął, jak w wacie. Zdzich siedział osowiały w wagonie, przeżuwa
jąc gorycz i upokorzenie, Żal mu było prześlicznej Wenecji, a zarazem nienawidził tego miasta,
zalazny <5zlak 22
'~){uasold uMopnl 'U){SOłA\ 0loseĄ\ reM -ald~ AJalJa!Zp So.ł~ o.){arl'lpe!u ~a!zp~ 'o.q~!U aMOi>n){.Inl . 'alsAzJo,rzaz.Id D{'U!SIM az.I9~ M D1[OSAM 'UlIU p"U N 't[JAU -MnD M9MaZ,I1[ lp"UdBZ AmoUl J~r"U!U"U{t[JM '!nl t[JAI1[ -nUlSAM T,la!J !)(DqaI~ M' AlaIUTIS1lZ 'ppaurBl, mpl1d A\ fauuaJt!rB1[ a!Ml1{ l1U a!U§1"U{M fB'!zpaIs ll:i!ZpZ
i, "Uufo.M. 'M9UlDp t[J!OMS
o.P ;>!J9.IA\.Dd faglzSo!dsfBU Aq){B f 'illAl pUU o.JIIAl ~nr . H"U19AUlZo..I a!zpn'I '~p:D ,m:f{ pl1U l1IS!A\l1Z AufoM. l1ZD.I{) '!f;)l1nlAS az aMl1.Ids afqQs {l1pZ lP!ZPZ HDMDd
't[Jl1I -at0t[ t[;)!upa!sus M. D{l1){zsaIUl n){IPI llJ~.I91'1[ z 'H,M.l1U -Ap-litl){S az lUTB;)dn){ z uf;)ua.raJuo.){ UUJo.ZJ,a!M 'u~nłP
aIs l1IAZJT,101[BZ o.ltBUlUlnsuolt\1 o.p UlaZo.MOd l11fZ;)al{)AM. Z'B.rAM. pl1U l1JU fnsa.Iat UJ laM."U N 'Am"U~alal ?lM<\.OIped -s.){aAM l nIalDt[ o.p aIS ?upn Aqa~ 'a!Mo.lod M DUl1ZJZS -ndD H"Ut[ faMDIDUl.I1lUl 'fau){e!d M. 'paJUo.){ o.1Saz;:)
'[aMDpf\'llQoo. .az.rod Q JUfl1UIUlod -l1Z 'BIP9.I? ;)~["UfJdDP alu 'a!.M!pD~ ar fB1AZ~ l t[JI){;>oaJUI -alU 't[Jl){,snJlitl~J 't[J!1[SDIM laZ1lJJ ASo.1S ;>!SDUZ l1ure.1 z T,la!zpo~ a!qo.s 111Zl1){ UD.req )(l1upaf UlaSl1ZJUlA.L
'~a~nIP UU1ll soz.od alU a? ';)a!M rBMOrU~ 'Al.{J!A M.. :ąu '[aIUp1l1 aIa!M. Q nl DIAS: 'AnUa{) Dp aIS uzp-upn D!~~a.I1lJA o.P ?"U,t[J~r lSl1JUI -l1Z 'aludalS1lU 11 'nlsl1Ula!d lUP Aqz;>OH faA\o.s!daz.Id o.P U;)g.I){S aJuazJal a~ '{l1!ZP~IMo.d.1lz nUlaZJ 'aluUlo..!2o. )fUl UlAl aJS a fnA\JaUap Ulao..ą.S'Slitl){S o~aZJl1IP '{l1!UInZ -0..1 DZp.1l1q alU §1IzPZ TU!1f\'l;:) awo.W M. !fJreID){ l1U t[JAJ -uJM.l1q 'IJ~'O~ l1{"UMoZA.Q1[alaZ a!M.a fl1.I~S A\. faI1[;)1lT.I1Snl1 A.red faJa?UIs1[AJ.I1l ThIU1lAWPJlOUl"eZ Q ?§1<J1lUo.p'BIM.
'99 'lVIZaZOlI .
'!otS!d M. q900 . l{:JAUUI a1aJA\ ){Uf 'o.li ołau.LU .'Bo tl.r9P( ' n!ua[o.1{o.dallroz n'UIauMad ~IS il.az,rdo a?){'Bupaf ł1ł9Ul aru q:JlzPZ
~ ILI ",;
o::: 170 ~
laik: mozna było postą.pić tak oKrutnie"?" Ja;K: można było na pocyw uczuć serdecznych, na ho.łd uwi~lbioo'ia, odpowiedzieć lekcewwżą.cą. obr~ą.? Nie mógł zapomnieć spotkania z hrabiną Fo.rU na plaJOU św.
Marka, pośród białych gołębi, nie mógł zrupomnieć ąwQieh marzeń nltd brzegami cicho drzemią.cych,
ciemn}'1Ch wód kanału, powracały wciąż Zlwidy cudownie rzeibiony-ch pa},aców, urok i czar dziwnego miasta złącoZlOne rruzem z wizją florentynki.
De~ez siepią,cy bezustannie o ~yby okienne potęgował przykry nastrój, W dGdatku Niels Skan'sstroem czuł się znów niedobrze, Jechali więc na ponowną kurację, tym ra'Zem do Monte Catini i Zdzich był p:l"ZekO'Ilany, że czekają. go teraz znów kilkotygodnio.we nudy kąpieliskowe,
'Jedyną pociechą był pro.jekt dalszej podróży do. Virureggio, Szwed tęsknił za morzem, chciał przez e?;as dłuższy zatrzymać się na włoskiej Riwierze, Zdzich cies1zył się więc na to., O'biecując sobie dużo. urozmaicenia,
Na dworcu w Pisto.i wypa,dł im dłuższy przystanek, Zdziś wyszedłszy na peron, zdziwił się, 'że panuje tu jakiś niezwykly podnieoro.ny rllrh ' i gwar, S'Prz~
dawcy gazet biegali pokrzykując w?x1łuż po ci ą.gu , mali, czarnowło.si chłopcy rozno.~d1i ulotki. Do U!ml
Zdzicha dobiegł kilka razy nieznany mu wyraz ,jSeraj ewo". Zaintrygowany, pOWTócił do. przedziału i zapytał b aroo a, czy trzeba może kupić świeżą. gazetę,
~ Jeo:eli mają paryskiego Tempos'a, to przynieś! ,.... 'Ale gazety francuskie były wyprzedane, Lokomotywa gwironęł,a na odjazd, Skansmoem machnął ręką,
- Pewno. ja.1(ag katastrofa, małe trzęsienie ziemi. ~ystarczy( gdy do.wiemy się o tym jutro.,
Pociąg ruszył, usiedli z pcnvrotcm 'w przedziale.
'ł'flU'B1S'AZJd Wao.11SSul11{S sla!N '..\łAZJn'BU aruw o?np- e~g.tpod am'BS ~nr a? 'a!ua~tl.rM ~<'ll u:reW 'a1[n'BU 'BU azlYfłJuaJd )lAqOpZ Aqa? 'afn:Hud ~al:J
-azJd Dl ~u aIV 'n~A.red M t[JAM.O){AZaf M.9S.m~ 1[0..1 ! t[JAul'Bfz"Uum!~ S'BPt ~JllPr OJll-Al W'BW 'AlalSa!N -
'ł'fluq<>l'SaM lPłzPZ "'aJ1[JalAls.teA\IUn 'B!pntS '~IDpłW ;>a!m uq
-a'Z.1l, j,l1.Ia!UA?U! a.rap1n{ Z,S'B~"u;lqDAM. alqo.s )("U.r -'l1IuaJqJ
-alU po. Aqru 'o..g łf:mp-u-SBZ 'aJsuapa.r){ M. aUl1M.ot[J -AM 'D)pa!Zp 'BU rep~I~AM a!u ual Ja!uaJzpo.u~ 'nmo.Id SA.Il1Z AI'B!m§l I uUlua:8nalU! Z.I'BA\t o..:łef {A~l1M.nUZ O.I -aldop z"UJ.'a.L 'mA;)U~nłs' mIGM.s aIM,\'B.Id'au a1JS ł'BMo.sa.r
-alU!l1z AzsM...Ia!d zm.r Od 'AZ.reA\ł OISa[ z rfłu)'{1uz nuo.q:. sremA.I{) 'AuoyM.IZPZ l'BtpnłS weo..I'.J.sS'U'B1[S sla!N
i?l1UA:\9.1'o.P Wl1U UUl1.Ilo.d k)maJN AZJ' 'AUlAznqoz 't[JAMofaIO){ M.9.lDl l.{;}AMOU ,Se.ta2s tIrel Am.A~otod malod '~!sa1od ?Az.snsD ?el AUlpmw '!fJ'a){ -lunuro.){ faUM'B.1ds r fa!){qAzs DA\lSfa!z,poJqop UIał"Uym -nzo.JZ aTdOJn:f{ faM.o.){poJ§l od lU1'lł1j'fqJod e1A1- ~u~p
-?Jar >a!MpyufaIO'){ M. aIS afnz!{"U(oads'AM. ''gr j M9.Ia1U -A~uT 'BIl1M.o.q-az.qod e!zp~q 'B1[Slod '1nI){sfASO.I walu'gM -o.U'Bd p-od ~!S Ałl1M.o.pfl1uZ pU.lOP a.191){ 'M.9Jl1ZsQo. t[~A1-aufAJ'BzlUMAJ eTu.als~lttP()d {}rzpaq urpl1nod 91M.1Sl,l1łd UlA{111SM.q~'AM1.Il1UlZ M. UZJez.I uz,sfalu~,l1Mfl1N -
'9YA\.llf 'BU fall1P łAzmur o.){IA1- '1/paMZS l{J'BMotS M. falA.ntn 'UUo..q [ay){){aI ł,Saz."qsop alU ara 'AUDIA\.!z;p.z f\lz.Ifods ~!ZpZ
llato.H -l MQ,qSJUJUI l.{JAłZSAZJd 'tpAZS1lM. 'BlP IalO'q A{tlJUl1ds.M. alqos ZSA~o.łl1Z l aJM.lsT,ltld· mAM.o.u mAt.M. 'Zs.a!Z~q At urAz:J 9tV 'ag.rnls aIS '{"et a~ 'AUI?~dAZ.Id ON -: ~!M.H~'BłCFOd tUupl1.lrez 'l1JdDłl.{:J l}eZ.L"BlU 0IJ.'ilS 'BU ;)U.Io.!<ł
elU 'B 'nll1Pl1ł.Il l1fJAZodo.Jd 1lt l1łAZ!roJ~J 'BUO.I'BS:
IttrOO'UIalN 'B.smn -od alU l1!A\.1/uApmDIS a~ 'o2al'B1P Aq;>01p ~! 'UrJ~h\Z,S
.... 175 =
- Dlaczego nie .m·ówiłeś mi nigdy o tym' Zdzich zawahał się, .Ale widzą.c życzliWY usmł~ch
barOOla o.dparł szczerze, - Dla inteligenta jest przykro być lokajem, l'1lofi
lepiej, żeby ludzie o tym nie wioo.zieli, Szwed objął go t'amieni~m i szli tak chwHę w mU·
czeniu pod wybłyskują.cymi na ciemnym niebie gwia.zdarni. Potem Zdoziś apowiedział historię sweg() ży. cia, a Skansstro.e.tn słuchał i nie przerywał mu.
Gdy wrócili do hOltelu, barOOl TUkł krótk(): - ZapaJkuj liberię d() kuferk&. i A potem dodał jeszcze: - Za;bio.rę cię do. Szwecji, a później zobaczymy, co
da się zrobić dalej,
ROZDZIAŁ 67
Genua nie zatrzymała podróżników, OkalZało się, że wszystkie cudzoziemSlkie okręty opuściły port, Po beznadziejnych kDnferem.cjach w kapitanacie, ~decydo.wano się na wyja'zd do. Marsylii. Tam podo;bno miał zawinąć celem nabrania paliwa, jeden z mniejszych parowców linii tra;nsportowej Skans,stroem i Spólka,
Krótka pDdróż: Genua-Marsylia nie była po. do.bna do. 7.a,dnej z poprzednich, Po,d>róźni rozmawiali o wojnie, podaw8Jno sobie z ust do ust świeże wiadomości, straż graniczna przeglądała pilnie papiery, zdarzały się tysią.czne pomyłki i nieporo.zumienia, lud.zie na odmianę to' denerwo.wali się trudnościami podróży, to znów kpili ze zdenerwowania innych,
Najczęściej powtarzał się są.d:
- Wo.jna współczesna to. frasz,ka, Po,trwa może ze sze'ść tygodni!
Tego zdania bYł również i Skansstroem, Obiecy. wał sobie nawiązać z powrotem przerwane nagle intEt-· resy hancllo\Ye z rln\"ilą. ukończenia ~brojnego
konfUktu.
na Od pewnego czasu narodowe związ
ki zawodowe "Praca Polska" wykazuJą. stały, systematyczny rozwój. Powstają. nowe ośrodki tam, gdzie ich dotychczas nie było; istniejące placówki pozyskują. nowych członków. A przy tym - co jest może najważniejsze -wykształca siQ typ narodowca - kierownika takich związków, świadomego, jak i ku czemu je prowadzić.
Rozwój ten - choć tempo jego w ostatnich czasach poważnic wzrosło -nie ma do tej pory jakiegoś gwałtownego, żywiołowego charakteru, ale tak właśnie jest lepiej. Nie chodzi bowiem o to, by przy pomocy demagogicznych haseł pozyskać masy, które później, w wyniku przelicytowania z innej strony, równie łatwo można utracić,chodzi o stworzenie zespołu ludzi, przekonanych o słuszności programu narodowego także w dziedzinie społeczno-gospodarczej, ludzi ofiarnych i oddanych, którzy swą wartością. ideową i moralną pociągać będą ku obozowi nal'odowemu coraz szersze koła robotników.
I to właśnie zadanie "Praca Polska" spełnia coraz lepiej, przyciągając ku sobie stopniowo najbardziej wartościowe żywioły robotnicze. Ze tak Jest, o tym ŚWIadczy także nIepokój. jaki jej postępy wywołują. "'śród t~'ch wszystkich , którzy dotychczas robili różnego rodzaju interesy na zawodowym ruchu rObotniczym wygrywając głównie momenty "klasowc", a dzisiaj czuJą, że im się grunt spod nóg usU\\·a.
Bardzo charakterystycznrm objawem tego nie zaniepokojenia już, ale po prostu przerażenia byt wspólny front wszystkich "zawodówek", skierowany przecIw "Prac~T Polskiej" z powodu jej stanowiska w czasie ostatniego zat.argu zarobkowego 'v łódzkim przem.vśle włókienniczym. Stanowisko "Pracy Polskiej", o którym pisaliśmy na łamach "Orędownika", spotkalo się z żywym aplauzem w szeregach robotniczych, - natomiast wywołało gwałtowne ataki ze strony całego
"fołksfronlu" z "zawodówkami" "sanacyjnymi" i chadeckimi łącznie.
A równocześnie podjęli akcję przeciw "Pracy Polskiej" fabrykanci żydowscy, którz.v got~wi są. popierać nawet ż .\· wioly komunizują.ce i komunistyczne, byle tylko utrącić rozwój narodowej organizacji polskiej. Świeżo mieliśmr tego znamienny przykiad w Bialymstoku.
'" tamtejszcj fabryce włókienniczej Żydo Dworecl< iego miała ruszyć w tych dniach druga zmiana; potrzeba było 16 robotników. Listy kandydatów na obsadQ zespołu zgłosi la "Praca Polska" oraz socjalistyczno - komunistyczne Związki Klasowe.
Kied~' w oznaczonym terminic kandydaci obu związków stawili się w fabryce, właściciel odczytał nazwiska przyjętych robotników - samych "klasowców", w tym czterech Żydów. Członkom "Pra~ ,v Polskiej" oświarlczył natomiast, że dopóki on bQdzie fabrykantem, póty nic I)l'z~' jm. ic żadnego "faszysty" z "Prac~' Polskiej". Gd.v technik związko\\y "Prac~' Polskiej" Ustjall chciał \\"ejść clo fabryki, zotal aresztowally przez Jl]"z~ ' b~' łego pol icj an ta, bojówka zaś socjalistyczna specjalnic pilnowała drzwi. hy świeżo zaangażo'\"ani robotniey Żydzi mogli wejść i objąć pracQ.
Ten fron t żydowsko-s.ocja listyczny - pl'zym i erze czct'\vonych "OhrOl1.CÓW proletariatu" z kapitałem żydow!"kim - ujawnia się talde w innych środowiskach. Tam zaś, gdzie socjaliści czują się silni, tam przy pomocy terroru starają się w ogóle uniemożliwić ~złonkom "Pracy Polskiej" uzyskanie jal(iegokolwiek zajQcia.
Jaskra wy przykład tego stanowiły niedawne wypadki. jakie rozegrały się
Numer 193 ORĘDOWNIK, poniedziałek, dnia 23 sierpnia 1937 - Strl>Da 13
" ra'ę
w znanej krakowskiej fabryce farb i przyborów malarskich "Iskra i Karmański", znajdującej się w rękach polsko-chrześcijailskich. Jak Czytelnikom wiadomo, PPS posunęła się tam tak daleko, że zorganizowała okupację fabryki, byle wymusić na jej właścicielach uznanie wyłączności Związku IGasowego i zwoln ien ie z posad członków "Pracy Polskiej".
Na szczęście już i w Krakowie, najsilniejszej dotYChczas (obok Zagłębia Dąbrowskiego) domenie wpływów marksistow~ldch, budzi się przeciw nim zdrowa reakcja, której wyrazem jest właśnie rosnący na silach ruch na-
o są" rodowy. Wypadki w dniu 15 sierpnia, kiedy to narodowcy krakowscy, wśród których dużą część stanowili robotnicy, siłę. odparli napad uzbrojonej bojówki "fołksfrontu" na zebranie Stronnictwa Narodowego, były tego wymownym dowodem.
To też pewni jesteśmy, że terror socjal-komunistyczny nie zdoła stłumić rozwijającego się coraz lepiej narodowego ruchu zawodowego. Robotnik polski zdaje sobie coraz wyraźniej sprawQ, że jedynie program narodowy zapewnić może i jemu i całemu społeczeństwu lepszą przyszłość także w dziedzinie materialnej.
Lrocz~'stość pos\\'lęcenia "Strzechy Narodowej" w Ujsolach wypadła - jak już do· n<'siliśmy - imponująco. Na zdj ę ciu uczestnicy poświęcenia: wicepi'ezCfi S. N. p. 1<arol \Virl"czak z \Vul'szawy (w plaszczu), na prawo od niego red ... Orędownika" Andrzej Tl'ella, z lewej - red. Edward Zajączel, i p. Wilhelm Bartyzel
dwukrotny więzień Berezy Kartuskiej. '
dwugodzinnym strajkiem protestacyjnym, obejmują.cym bez wyjątku wszystkie zakłady i wszystkich pracowników,
Ta siła i ta jednolitość zdecydowała o losach konferencji.
Oto dnia 11 sierpnia na 4-godzinnej konferencji w obecności Inspektora Pracy dra Pastora, kierownika Związku z ramienia zarządu okręgowego "Praca Polska" w Łodzi, przedstawlcieli i delegatów Związku Zawodowego Prac. Przem. Drzewnego "Praca Polska" w Aleksandrowi.e i przedstawicieli mistrzów Cechu Stolarskiego został podpisany zbiorowy układ pracy dla pracowników ' przemysłu drzewnego.
W wyniku konferencji pracownicy meblowi uzyskali podwyżkę w stosunku do umowy z ub. r. dla I kategorii 15 pet, a dla II i III kat. 10 pet; pracownicy budowlani 15 pct
Tym sposobem "Praca Polska" wywalczyła słuszne prawo płacy dla robotnika polskiego, czeladnika stolarskiego, który wreszcie dochodzi do głosu po wielu latach wyzysku. A czeladnik stolarski to fachowiec, któremu po trzech latach bezpłatnej nauki należy gię słuszne wynagrodzenie. Dziś dopiero dzięki "Pracy Polskiej" to prawo zdobywa.
Z ruchu narodowepo BUK. Zebranie Kola. S. N. odbyło się
w sali parafialnej. Omawiano szereg spraw organizacyjnych. Dłuższy referat nt. karności organizacyjnej wygłosił b. poseł Fr. Górczak. Zebranie zakończono odśpiewanirm Hymnu Młodych. - W Dobiezynie odbyło się miesięr.zne zebranie koła S. N. przy licznym udziale członków. Referat nŁ. stosunków wewnętrzn~' ch i sytuac.ii zagraniczne,i. wytworzonrj przrz i~'clowsJ\()-m8.sońs!<ie .,f'lłk"fronty". wygłosi/ kirrownik l,ola S. N. w 13ul,u. JT\'Jnnem i\T!od~' ("h z:1kol'iczollo zl'branic. (1;m.)
CHODZIEŻ. {'roc7.\'str zrllJ'anir kola S. N". odh~'k :::ie z okazji rO"7.lIic~' .. Cur1u nad \Yisłą". Wndof'zon~' z o>:;! n t l'rfrJ 'a t okoli<'znośriow~·. a na:::[r.' )llli r omó\\"iono spraW~T organiznrv,jn('. /';rhl'nnip zakot'lczOI1') odśpiewaniem .. l3ożr. roś Po!"kp,·'. - \V l\Iorzewie odb~' lo się z,,})r '1\llir nrgflni za rYJnI' S. N. Przybyli mówcy z zal'zfj r]u ro\\"., ktMzy scharaldt'ryzowali konieczność opasania murem l,ót S. N. coraz więcej 1,0-munizującą sie Choc1zież. W kOl1cU nastąpiło zapisywanie się na członków. (mc.)
ŚRODA. Na plenarnym zebraniu koła S. N. w Środzie referat wygłosił p. L. Gontolec ze Środy. - Odbyły się równif't zebrania w l\Iurz~;nowie Kośc. oraz w SlarkówclJ Piątkowskim . Heforaty wygłosił p. L. Gomolec ze Środy. (cś),
SZAMOTUL Y. W związku ze zjazdem r~jo~owym S. N. w. Szamotułach odbyły SIę lIczne odprawy kIerowników kół S. N.,
Sukcesy P ac Pol k· ." Al k d · zebrania kół w powiecie i ldlkanaście ze-r y s rei w e san rowie ~rań pubIiczn~ch, na których prz~mawia-" h prezes powIatowy oraz delegacI zarzą-
Niezwykle ciężka jest sytuacja ro- ferencji, postawiła zdecydowane wa-j du okręgowego z P~znania. O\~o.cem pra-hotnika polskiego w miasteczkach, po- l"unki żądają.c natychmia~towej decy cy dla dobra PolskI narodoweJ Jest stały łożonych w pobliżu Łodzi. Cale masy" ! t' C l d' . d ~ . ł - przyrost członków, zwłaszcza na wio-ZJI mIS rzow. ze a z zą, ama popar a ska ch. (sc.) chałupników i robotników żyją. wopła-kanych warunkach. Niedostateczna opieka prawa nad czasem pracy i wynagrodzeniem za pracę daje w wyniku Raptowna "gorliwość" źle o was świadczy wyzysk robotnika, głód i nędzę.
Taro, gdzie robotnik polski zrozu- D~iwne Inetody " obr o n y " .niekt6,·ych ~łciq~1.:61v ~au'o(lo'll'ych miał, że jedynie zrzeszenie się w naro-dowych organizacjach zawodowych Pracownicy umysłowi i fizyczni robki, nagle oba zwią.zki, tj. PZP i ZZP może mu pomóc i zapewnić lepsze wa- Spółki Brackiej, tj. personel admini_ oŚwiadczjaą.. że one za.iml;l. się tl;l. spral"unki egzystencji, dała się zaraz od- strac~'jny i leczniczy, do roku 19:H po- wą. i przywrócl;l. dawny st.an rzccz~-, czuć pewna zmiana na lepsze. bim'ali płacę według taryfy, obowiązu- ale pod warunkiem, że z konferencji
"Praca Polska" na tych terenach ją.cej w ciężkim przemyśle. \\1 cią.gu wyłączy się "Prace Polską". prowadzi zdecydowaną. walkę o byt roku 1931 zar:>;o.d Spółki Brackiej w Charakterystyczne przy tym jest. że robotnika polskiego. Tarnowskich Górach obniżył pracow- dyrektor Spółki Brackiej, p. Potyka,
Oto na terenie Aleksandrowa, słyn- nikol11 zarobki samowolnie o 17 pet, a wydał nakaz inspektorowi personalnenago z przemysłu drzewnego, od wielu następnie wprowadził pragmatykQ mu Spółki, p . Cieplikowi, by WRZ~'stlat robotnik pOlski był w straszliwy płac z ind~'wijualn~'m zaszerego\Va.- kich pracowników starał się zorganisposób wyzyskiwany. Życie pracowni- niem pracowników do w~'znaczonych zować w PZP i ponadto oświadcz"ł, ka stolarskiego to jedno długie pasmo prze7.. siebie grup, skut~<.iem cz~gO pra- że z żadnym inn~'m zwiflzkiem nie bęfizycznego wysiłku ponad ludzkie siły, COWlllC~' poszkodowam zostah 'IV po- dzie rhrinł nertraktować. a wzamian głodowej egzystencji. równaniu z zarobkami sprzed 1931 r. 'Wynika sto.d jn!"no, że d7.i~ łfllno~ć
Dopiero w Toku ub. czeladź stolar- o~l. 40 do 50 proc?nt: Tak ,~'- y.sok:;L ob- PZP iC17.ie mocn'o na 1" (' ;;:1' 7.flrZl;ldowi ska Aleksandrowa zorganizowała się I1Izkę zarzą.d Społkl Bracloe.1 umoty- Spółki Brackiej, Ohernie, kied\' noruw Zwią.zku Zawodowym Pracowników wował złYr;t ~tanem interesów finan- I S7.ona i 7.ainiciowann. 111"Z(,7. .· , . Pracę Przemysłu Drzewnego "Praca Polska" so\v~'ch społkI. Pol!"ko.·' kw(' , tia 7.mif1l1\' pragtll 'l l\-ld i dzięki energicznej pracy po raz pier- • co Ó \V ow~'m czasie interesów pracow- plac ,..,n . łl<i Bl'[\rkiei n '1 hil'1';1 cech ko-wszy w dziejach Aleksandrowa uzy- . , . k nicz.\'ch w Spółce Brackie.l· bronili: mecznOSCI, usiłują. na~l(' \"ei<i ć na al'e-s ala umowę z mistrzami stolarskimi, gwarantującą słuszne w~' llagrodzenie p. Br7.eskot z; ZZP oraz p. senator ~Ia- ne ci. ldór7\- r!on11 '; rili (j0 tllk krzn"
cieiem,ki 7. PZP. Pan Bl'zeskot bez d7.ące.i obni.eki nlnc nrnr rm''liko\11. 7-7a pracQ. Rok bieżący przynió",ł niczwykle żallncgo oporu z!!"or1?:ił się na wprowa- Il'1R7.ep.:o stano.wiRka oodajemy. że inte-
ciekawy obrazek mentalności mi.strzów clzenie nowcj, a, tak kl'z\'wclzf,lccj pl'a- J'es~' pracownIcze, o jle maja b~rć nale~tolarskich. Oto w okresie wzroslu ' co\\"nik(\w 1);·n~mntyki. l.aś p. ~faric- ż~'cie 1'pprp7('ntowane, mUS7.a spor,7.ydrożyzny, a z;wlaszc7.a artykułów pierw- je\\'ski po ]o'Mkim oporze dal r,a w~'- wać 'IV I!(ldn~'ch r('kach. Ni~rlv ten, szej PQtrzeb~', tych. klóre w ż~' ciu 1'0- I-!rnną· Od sze~ciu z g-óra lat. nie miał który porozumieniem Ol·a7. wSTlólnr::lcą totniczym są najważniejsze i stanowią kto zająć Rie losem pokrz~',,,dzonych z pracodawca dopuścił do W~T7.!)r1?;enia największą pozycjQ, - majstrowie wy- pracowników Spółki Brackiej . krzrwrly pracownikom. nie może na,-mówili w maju umowę z żą.daniem ob- Dopiero obecnie sprawę tę poruszy- (J.~l 7.~imow:ać .się sTlI-a.wami 11.1·aro"'l1i-niżki płacy. ła "PrJlca Polska". I, o dziwo, z chwila. KOW I h;ol11r 11'11. g-d\·7. rp,.),,, '(' ~(} iui
"Praca Polska" czuwa jednak nad gdy "Praca Polska" postawiła katego- u~rzed~Ja ~rl!,~cla, i uleglość wobec losem robotni~a i gdy tylko nastał po- ryczne żą.danie, abv prarowllikom )1 7. e \11 , . l0." ro~" . . .. czątek sezonu, na czwartej z kolei kon- Spółki Brackiej przywrócić dawne 7At- SzerokI ogoł praC!)\\'1l1rz,· nrnlerH e.1 ~~~~~~~ ___ ~ __ ~~~~~~~~~~~~_. ~~.~~~~~~~~ to oceni i ohronp s,,'oirh interesów PO-
MUNDURKI 1575
PŁASZCZE 24°0 POLECA
Nr .7 488/9
Dom Odzieży J. GRZYBEK
Poznań St. R,uk 10
wierzy w odpOWiednie r('ce. te - ldóre sprawę jego wydobyły na §wiatlo dzienne, tj. "Pracv PolRkiej"
b
Kalendan rzym.-ket. Sierpień Niedziela; Symforiana
ZZ Poniedziałc;k: Zacheusza
b :, Filipa Ben. . " . KaleDdar~ slowiań.1d
Niedziela: TIadomiła Poniedziałek: Cichom'ra
Słońca: wschód 4,15 Niedziela zachGd 19.0t
DluO'ość dnia ił g 19 min. Księżyca: wschód 18,43, zacL.6d 5,19
Faza: Pełnia o 2 godz.
A~re~ re~ak[ii i a~miniUra[ii W tO~li Piotrkowska 91
TELEFON redakcU , adminiltracJi 173-55
DYżURY APTEK . Nocy dzisiejszej dyżurują a.ptekl: Stekel. LImanowskiego ~7, J ankiell'wicz (:2:,dl Stary Rynek 9. Sta.nielewicz. PomorskR ~t. Horkowek:i. Zawadzka 45. Głuchowski. NaruU>wi,cM ~. Hamburg i S-ka. Główna 50, Pa wlowśki. Piotr
.kowska 307.
KINA Cllllitol' - ,.Ramona".
, .Corso - "Król Brodw8YU" I "Mściwy jet· :' dziec". . . Ikar - ,,'l'ylko raz kochali" I "ZaIllach w
Casinie"_ ' • Metro - "Darmożjad·' .
Miraż - "Ostatni poganin" i "świat .it\ śmieje".
l\limoza - .. Doktór X" i .. Kochany lobuz". , Oświatowy _ Sloflce - "San Francisko".
Palace - ,. Brzdąc". ,Przedwiośnie' - " ,~'ierleń szaleje". RialŁo - ' .. Sonata kreutzerowska".
-KRONIKA MIEJSCOWA Zmiany w' starostwie. W tych dni.ach
dolychczasowy . wircst RroRta 'P.ow.laW łódzkiego p. Ealata zostal przenl.cslOny na stanowisko wicpslarosty grorlzklf'go w Łodzi. Stanowi .. ko wiccslarosty Pt?wiatu łódzkiego objąl dotychczasowy Wlcestarosta w Kole p. CzerwiiIski, na któl'f'go miejsce mianowal~o wi~e~tarostą l,iel'ownil,a rrfrl'alu bezpleczenstwa. w łó<lzkim slaro~l\\'ie gro<l7.kim p. Wiktora Nowak ows ki rgo.
Aleja Kościuszki reprezentacyjną ulicą. Według planów zarzqdu miejskiego al. Kościuszki maja, stać Slę przys:;.:la. reprezentacyjno, ulico, Łodzi. W przyszłym roku ma być rozszerzony odcinek od ulicy Andrzeja do ul. Zame!1hofa, a :!: kolei odcinpk do ul. Bandul'sklego . .Ju1: (Iziś przy al. Kościus:;.:ki bUduje ~ię. ~i1kl\ nowoczesnych domów, a w przyszłoscl ma powstać szereg gmachów reprezentacyj-
, nych, jal, poczta, kinotea tr itd.
OI!r;nnWNm, ponipdzialek, dnia 23 sierpnia 1937 - Numer 10:) strona n - ------KRONIKA PABIANIC -
Apel· do Polako' w · na'rodowco' w Adres redakcji ~ministr:i Orędo-wnika ul. gen. Orlicz-Dreszera 5" tel. 230
bryk lub innych \yarsztatów pracy. Nie- Kino Oświatowe - "San Fl'uncisko::-Komitet Niesienia Pomocy Biednym Narodowcom przy zarządzie okr. Str. Nar. w Łodzi przeByla nam poni2szf apel z prośba, o opublikowanie.. .
"W czasie pancszącego Sll~ kryzysu l bezrobocia nie wolno nikomu zapomlTIa? o naszych kolegach ciel'p:ących nędzę I gł6d. 'Nie wolno przejść obojętnie obok niedoli czlonk6w naszej, j{'dnej wielkiej rodziny narodowcj.
W każdym domu znajdzie 6ię coś z odzieży lub obuwia, które bez \Yielkirgo uszczcrbl,u dla siebie będzie można ofiarować biednym narodowcom. 'V każdej najbiedniejszej nawet sakiewce znajdzie się grosz, za który będzie molina kupić kawałek chleba dla głodnego dziecka.
Kie wołno nikomu cofnąć 6ię przed świętym obo\dązkiem wspomagania naszych kolegów w niedoli.
W cię·żkiej lecz zaszczytnej walce o odżydzenie Polski setki i tysiące nadzych kolegów ponosi ci~żkie ofiary m. in. w formie wyrzucania ich przez Żyd6w z fa-
sienie pomocy dz ielnym żołnierzom spra: Kino Luna - "Pan rcrlnldor sza,)eJe . wy narodo\\ej jetit po pr06tu nakazem ~ Chłopców do gaze,t ~lcz~iwych w wj~l<u obowiązkiem kazdego narodo\~'ca .JeŚll powyzej lat 15 przY!,mle .lesr:cz~ arlll'rJ.Dlżydo6two w obl'onio zagr:>ż~meJ 6weJ po- strucja "Orędownika w PablUDlcach. zrcji mo~c mO'biJizować sWOje sdy do dal- W sprawie ogólnopolskiegn zjazdu M,,. szej \:alkl o awoJe interesy w ~ol6ce, ~ym~ żów Katolickich. W związlw z ogóluopol .. bardzIel nam, narodowcom .\\01~0 ."f.P~. skim zjazrlrm :Mężów Kntolickiell ~v m8:gać . tych, którzy 6ą. w ~Ie.n'tz.i. ~~~ dniach 18 i 19 września rb. na Jasnej Go-bo.lo\\'~.l w walce o lepsza, plZysz o·s I y rze _ zawiadamia się, że zapisy czlon-Polakow. ł ków jal, i nicczłonków , pl'zy.imu.lr oraz
W zrozumieniu ciężkiego polożenia, w informacji udziela sekretn,l'z tuL Slow. jakim znajdu.ią się liczne rodziny narodo- Mężów I{atol. p. I\f.a)Pwslu (:;;k.lpp galan;_ \\'e apelujemy do S0rc wszys!.kich Pola- plac gen Dąbrowsluego dRwn;",l .Stary !ł)kÓj\, - nal'odo\Ycó\\". aby nie pozostali obo- nek). J(oszt pr~e,lazrlu z Pabla111c cIo <;zęjętni na ten zew i przyszli tym biednym stochowy w obJC strony ,\"ynoslć będZIe 7 'rodzinom z jakąkOlwiek pomoca,. złotych. .
Ofiary przyjmuje sekretariat zarządu Pielgrzymka na Jasn~ ~órę .. W :11ą~(>k okr. Str. Nar. w Ł<ldzi, uJ. Piotrkol"'ska 20 hm. o godz. G,30 po. Ul o (':;.:yste.l ,~fsz~ S\~. 8'fi IV ietro m. 10 w godz. 'od 9~12 i od wyruszyła z parafIj sw. l\fateusv." tlUd~ ~ 1;""19 ~odzie·nnie. ' cY.ina coroczna J?iel&rzymka pIesza \10
• T' " • Cz!;stochowy w llc:;.:ble prze.szlo 400 osob KomItet Nleclenla ." Pomocy Biednym pod przewodnictwem l,s. dZld,ana dr Lr,-
Narodowcom w ŁodzI. wandowskiego. Pielgrzymkę oclPl'o"'acl~J:
Zatargi w przemvśle łódzkim ła orkiestra miejscowe.i Straży Pożarne] l rzesze parafian. :\Vl'óci ona w niedziel(} dnia 29 bm.
Czeladż rzeźnicka obraduje nad umOwą. W środę ub. odbyło się zebranie Se~cji Czeladzi przy Cechu Rzeźniczo-\"r,dhniarskim. ,Celem zebrania bylo opracowanie i ustalenie pro.iektu umowy zbiorowej reguluja.ce.i warunki pracy i placy. 11mowa ta będzie u:;.:godniona z Cechem Rzeźniczo-""ęclliniarskim i zostanie w tych dniach podpisana przez upowaznionych przedstawicieli Cechu Rzeźniczo \Vedliniarsl,iego, i czeladzi. Charalderystycznym jednym z punktów tej umowy iest, że zatrudniać będzie wolno tylk~ takich czeladników, któr:;.:~r są członkamI Sekcji Czeladzi przy Cechu RzeźniczoWęd!.
Ł ód ź, 22. 8. Po zatwierdzeniu oneczenia komisji rozjemczej wprowadzającym lO-procentową podwyżkę plac w przemyśle włókienniczym, obecnie komisja mieszana ostatecznie opracowała nową taryfę plac, która zo-
. stala oddana do druku i w przyszłym tygodniu zostanie rozesłana zal,ładom
. przemysłowym do zastosowania Nowe płace obowiązują od 2 sierp
nia rb., tak że robotnicy otrzymają doplatę do dotychczasowych stawek. Na trm tle dochodzi ,już do zatargów.
W fabryce Abego przy ul. Zgierskiej 1 wybuchł strajk 120 robotników, .którzy domagają się wypłacenia zarobków według nowego cennika, gdyż fJl'ma slosuje poprzednie płace. Wyznaczona została już konferenCja u inspektora pracy. Drugi gtrajk wybUChł w farbiarni na wykollczalni firmy .. Polesie" przy ul. Kątnej 12, gdzie 300 ro-
ł'otników zastrajkowało, albowiem firma dotychczas nie podwyższyła płac.
Trzeci wreszcie strajk, ooojmujący ol,oło 400 robotników, wybuchł w Zakł. BOl'yszo"'skiej 'Hanufaktury przf uli~y Piekarskiej 29. Firma zgodZiła ~nę sta\\'ki podwyższyć od 10 sierpnia, natomiast l'ohotnicr, powołując się na klauzulę orzeczenia, domagali się pod\"yższen ia od 2 sierpnia rb. i wyplacenia różnicy do stawek. Doszło wczoraj do strajku. j€dnak podjęte pertraktacje doprowadziły do porozumienia i firma przyjęla żądania robotników. Strajk po pięciu godzinach przerwano.
Obecnie komisja mieszana przystąpiła do opracowania regulaminu dla delegatów oraz zajęła się ustaleniem nOl'm obsługi maszyn na przędzalni i i II nych dziaŁach produkcji włókienniczej. Ostateczne prace zakoó,czone mają być w październiku.
Dochodzenia przeciwko 30 członkom S. N.
Starania Cechu Rzeźniczo-WędliniarSkiego o egzaminy w Pabianicach. Ceel! RzC'źniczo-\Vędliniarski w Pahianicach czyni energic:;.:ne starania u wlaściwych c7~'nnik6w, ażeby wsz('lkie rgzaminy na c7.(·ladl1ik6w j mistrzów w tym zawodzie odbywaly się w Pabianicach. a nic w ŁocI?i, .iak to dotychczas się odbywało. a co połl\czone było z wirlkimi trudnościami i kosztami. Cech wvłoniliuż nawet odpowiednią Komisję EgzaminacY.iną.
Przeciw zniesieniu obniżki komornego. >l'e>,.<Jak już to po~·uszy]iśm.y, z dniem ?1 paf.....-dziernika rh. kOllezy sip, dWulc.t.m okr'es ::-niżki komornego, wpl'owad7.óny dt>kJ'e-
tem Prezydenta. TIzplitrj w Hl35 r. \V związku z tym zwiqzki 101wloró", .pi Cl'\~sze rozpoc:;.:ęly interwencję, 11y dZlalnnle dC'kretu :;.:oslalo przedłużone na dalszy okres, wskazujqc, że sytuacja szerokich mas pracowniczych od 1935 roku nie ulegla żadnej poprawie.
Ł 6 d z 22. 8. - Urząd śledczy \V ŁO-I w niedzielę i to akurat przed połudzi na ni~dzieję dzisiejszą wezwał po- dniem, kiedy w lościolach katolickich nad 30 członków Stronnictwa Narodo- Odprawiają się nabożeństwa. ,,' eg'o w celu stwierdzenia, czy brali Na marginesie powyższego warto udział w obchodzie Slronnictwa Xaro- przypomnieć fakt. iż w okresie istnieci o '"" c go 'l okazji uroczystości "Cudu Il ia Rady łlljej kie.i w Łodzi przewodnaci \Vislą" w mundurach organiza- Jlicząc~r tejże nie zwoływał posie.c1zeil cyjnych. Rady w piątl<i i soboty, bo to byly
Pożar. \V cz\vartek okolo godz. 11 w nocy wybuchł w S:;.:\'nkielcwie pod Pahianicami' pożar. Pastwa, plomieni parHa stoc1ola z sianem wlaść. S:;.:tencla. Pożar spowodować mial jakiś włóczęga, który W stanie pi.ianym zanocować chciał w t('j ' stodole. Na miejsce prz~'hyla O. S. P. z Pabianic, która pożar po dluższym czasie u/!,asila.
Piętnuiemy. P, Janu,7. SzwO;iee:r :w1aściciel l,mm folwarków w -llowi{)cie .laskim znm. w folwarl,u Ostrów - wszystkie swoje zboże sprzedaje Żydom i miele w życl.owskich mlynach, mimo, że ma w pobliżu mlyny polskie. TIównież sluzbę foln'urczana, leczy p. Szwei cer u felczera. Żyda pomimo, że w Łasku znajduje się
,
Obecme akc.ia ta na terenie :r~odzi została wZTOożona, albowiem powstała mięclzyorganizacyjna komis.ia, w sklad której weszli przedstawiCIele związków zawodowych robotniczych, pracowniczych, a nawet drobnego rzemiosla. Komisja ta ma podjąć energiczną akcję, by nie dopuścić do zniesienia zniżki komornego.
Zmiana warunków sprzedaży tytoniu, Wśród organi7.acyj kupieckich, szc:;.:ególni€' drobnych li:Upców, zaniepokojenie wywolała zapowiedź zmian w systcmie sprzedaży wyrobów Pat'lslwowego Monopolu Tytoniowego. Mianowicie detaliczna sprzedaż wyrobów tytoniowych odbywać by si.ę mogla w sk lrpach specjalnych (p'odhurto\\'niach), sklad[lch papiel'u, wyłączone nalomiast miały by być sklepy spożywcze, owocarnie itp" '" ldórych obecnie 'najwięcej uprawia się sprzedaż. Ponieważ już ' obecnie w zwi!\:;.:ku z wprowadzonym obowil\zki('m zawierania umowy przy udzielaniu koncesji na sprzedaż wyrobów tytoniowych, wielu sklepikarzy spotkało siG z zapowiedzi$, cofnięcia. tych uprawni ell, stowarzyszenia pod.iGly zabiegi w kierunku utrzymania clotychczaso-
'. Yłych form sprzedaiy, gelyż projektowane zmjany pozbawily by zarobku setki rodzin, a ponad to zmniejszyłyby również
. obroty Monopolu.
ZE śWIATA PRACY :tądania pracowników umysłowych.
Komisja międzyzwiązlwwa pl'acownil,ów umysłowych ostatecznie sprecyzowała żądania zwią:;.:ków i wystąpiła już z wnioskiem o zwolanie l<Dnferenc.ii i podjęcie rokowań, cełem zawarcia umowy zbiorowej. Al,cją ob.ięci są pracownicy umyslowi w przemyśle, handlu, dalPj biui'n.liści ubezpieczeniowcy, farmaceuci, bankowcy itd. Żądania pracowników umysłowych strrszc7.ajo, "ię w n:ljwa~l1irjszych punktach, mianowicie uslulrnie :;.:asudy 7·godzinnego dnia pracy, podwyr,s:;.:pnie plac ohecnych o 20 proc, ustalenie katl'gorii plac ella po~zczególnych grup pracowniczych, za\\'rrl'cie ukJrrdu zbiorow~go, gwa-
Zelaje się, iż jest to pienn;zy wypa- świąteczne dni żydowskie. Tak oto dek w Polsce, że polski urząd w takiej v"ygląda konsolidacja w praktyce. sprawie wzywa Polaków-chrześcijan
rantującego dotrzymanie tych żądall, jal, Na również uprawnieJl urlopowych, UbeZPiC-\ czeniowych ,itd. W sprawie tej, jak nas informują, w nadchodzącym tygodniu od-być się maja, wstępne rozmowy.
sJ'ebrnynt ekranie
R " " amona Kino "Capiłoi"
KRONII(A SADOWA Bezczelny 1:yd, Niecodzienny proces
oelbyl się przed Sl\dem Starościllskim w Łodzi. Dnia 20 bm. przr zbiegu ulic Piotrko\\'akiej i Legionó\y, stalo na chodniku kilku żydziaków, m. in. Abram Gelrubin. bez stalego miejsca. zamicszkania. Ponie' waż Żydzi lamowali ruch, J,;olicjant przyslqpi! do spi.sania protok6lu. Gelrubin z typowo żydolyską czelnościa, odezwał s:ę jak nast~puje: "Szkoda paflskie.i prac~', jc,stem dziennikarzem, mam szerol,ie plecy. Pójdę do Starosty dra Mostow.skiego i pailfo1ki proteat. nad którym się pan poci, poleci do kOBza". Wobec takiego 0-świadrzen;a, Gelrubina odprowadzono do aref'zlu.
\V dniu wczorajszym Gełrubina zaprezentowano staroście 'Mostowskicmu który odpowiedział, że widzi go po raz pier\\'szy. Okazalo się, że Idóczęga żydowski podtizy\\'ał się bezprawnie pod miano dziennikarza, gdyż w prasie nie pracuje. Sąd StarościI'lski Bkaza! Gclrubina na 1 miesiąc aresztu i polecił z miesjca osadzić w areszcie dla odbYCia kary.
Teraz, gdy resztki Indian są JUZ wymordowane, Amel'ykanie nagle ich pokochali. Coraz częś<:ie.i na el,ranach oglądamy rozrzewniaja,ce filmy amerykal16'kiej produkcji, gdzie Indianie są ofiarami bestialskiej przcmocy bial,rch. Do tego właśnie typu należy i "Ramo na". Nie jest to zl'eszt~ film awanturniczy - nie ma tu ani gonitw. ani strzalów. Treść polega na smutnej hi,~torii pól krwi Indianki. \"ychowanej na ranczy białych kreolów, która ucif'ka by \yyjść za mąż za Indianina. Gló\"ną rolę kreuje doskonaJa Loretta Yuong. Jest to jerlna z najlepszych ról tPj ladnej. a co najważniejsze świelnie grającej artystki. Drugim dużym walorem ,.!łamony" jest wielo'barwność. Naturalne ,kolory istotnie są naturalne, nieprzeja-6kra wione i dosk(Jllale wyzyskane. Operator "'slawi! tu cały szereg świelnych fragmrnlólV widokowych, a obok wschodów slollca i wodnych pejzaży, nocne sceny tallców zasluguja, na wyróżnienie. Jak w każrlym ameryka{\skim filmie kończy siG wszYBtko trad.rcy.il~ym "happy end'em".
Kadprogramy zr,ośne. m-t.
Kino "CORSO" Łódź Legionów 2 ma zaszczyt przedstawić dwa wielkie filmy I. pt. Król Brodwayu II. pt. Mściwy jeździec
Nastqpny program:
I. "ORZEŁ LECI DO CHIN" w roli gł. Pał O,BRIEN, Rosa ALEKSINIDER II 483D!!
II. "B I N K y" w roIł głównej Jacek COPPER ł Mary ASTER
dobry felczer i lekarz Polak. Dodać trzeba, że Pan Szwe.icer był kiedyś właścicielem lasów w Kolumnie. która dziś niestety w lecie cuchnie Żydami, którzy stworzyli sobie tam "raj" letni.
Usiłowanie samobójstwa. Bloch Stanisław zam. przy ul. ks. Piotra Skargi 52, w celach samobó.ic:;.:ych napił się kwasu solnego. Desperata w stanic groł,lI,'m odsta\viono do szpitala Ubezpieczalni Spokcznej.
I4:RONIKA ZGIERZA
Wypadek w lesie. \V czwartek dula 19 bm. w lesie miejskim t. zw. ,.Okrągliku" robotnik .T. Świątczak zam. przy ul. Baz~'lińskie.i 59 zatrudniony przy przewożeniu drzewa zostal przyCiśnięty pniem tak nieszczęśliwie że doznał złamania'nogi. Świątczak po udzirlenin mu pierwszej pomocy w Zbiorni Miejskie.i przywie:dony zostal clo szpitala Czerwoncgo Krzyża w :r~oc1zi.
1:yd okradał gospodarzy. W środę 18 1m. podczas odbywającego się jarmarl\.U w Zgierzu na placu im. Hallera nieznany sIirawca wykorzystuiąc chwilową nieuwagę gospodarza .JÓzcfa Karpifi"kiego zam. we wsi Szczawin gm. Dobra. skradł z wozu koszyk z kupionym mr,skim garniturem. Na.:!tępnie :;.:lodzicj skorzystał z nieuWl1gi gosporlaJ'za wsi Gl1ztlów gm. Biala Franciszka Kacprzaka i sb'adł drugi m,~ski garnitur. Powiadomiona o tym polic.ia wS'1:częla energiczne poszukiwanie sprawcy, którego udało się przylapać. Złodziejem okazał się Żyd Sl'ul StrafczYllski zam. w Lodzi przy ul. Dolnrj. Strafczynski oddany zostal do dyspozycji wladz sądowych.
KRON I KA LASKU
Nieudana kradzież. W L.Ocy na 16 bm. o godz. 22, powracający do domu cm'ego pr:;.:y ul. ~arutowicza 18, Wróbel Bole.sław (krawiec) znatał swoje rzec7.y pOlyynoszone z mieHz](ania na kor"tnrzlI. '" czasie kiedy Wróbel zdą.żył się zorjrnto\\ać, Bprawca zdoJa1 :;.:1Jiec. Dochodzeni e pl'o\yadzi policja IV ŁaNku.
Prenumerata miee:flCZQie (1 WTUI.U tnod~wo), ~ odbi(,!'em w a~ntnraciJ ~ .35 &/. Za I Centrala Poznatl, św. Marcin 70 P. K O Poznati 200 149 Telefony centrali' 40-72 14-76 odn_nle do doma odWWlednn d~lata. Na pocztach ł a hatonouów a3-O'l 44~1 3" "4, u.~: ~ '1" '.. ~ - . ,
O d Ok i11le1151ecmie 2.U al, Itwarlalnł. 7.-. Poczta przyjmaje zamówienia tylko . .';<' __ ;N, po """z. • oru w: niedziele .1 lIwIeta:. 4~-12. 14-76. 33·07. rę OWDł a na' wydall tJ'l[odlliowo (bez ponIedzlalkowego). - Pod opaskl\ w Poltlce . Red.8Jlttor odpowledZlaln~ Jan Plaz.ak z Poznarua. Za w:adomoścl J artykuły z m.
lI.- zI m.iesiecznie N8k!ad ł czcionki: Dl'Ilkam:. Pol.k •• Sp6lka Akcyjna.. Pozna4. św. Marcin Lodzi OO:POWIada Wladyelaw Mac'4~, Lódt, PlOtlIkowska llI. - Za ogloszenia l rekLmy: AntO!l.l 70. Rekopil!6w niezsm6wiouJ'eh ~ąeja ni. z .vraca.. _ . LeśnieWlcz z pomaDla.. W razie 1VYDadk6.- 8DOwodowanyeh .w • ....,.ZI\. DneEzk6d ,.. za.kladzle. straJków itp .. wydllwn.JCtwI> nt. odpOWIada u. oo.tll"~ pWmL li abOIneneł nie maj, lIRwa dom~ama &ie nledoetlll'" w ł czonych numerów lud ods!lkooowa.nia.
- ~ . --.---~-- -_ ........... -" -~
, ,
Numer 19~ - "OnĘDO,,",I1\TJK, ponieCizia.łe1i, -dnia 2a sierpnia 1~ - Strons tS
W środ~, dnia 18 sierpnia 1937 r., zasnął w Bogu, opatrzony św. Sakra.menta.mi, nasz najdrotszy ojciec, teść, dziadek i ""uj, ś. 11.
Józef Kaniasty przetrl\·t!i1.y lat 75, Pogrzeb odbęd2'-ie 8ifl w niedzielę, 22. bm, o godzinie 16,30 :z. kaplicy Sió.str MHooierdzia w Gló,,-nej na cmentan świętojań6ki.
W ciężkim smutku p~rą~eni
Pg 2950"2-57,00 dzieci, wnuki i rodzina. Poznań. Bydgoszcz, 'Vlodzimien: Wołrński.
Zakl. Pogrzeb . .. Ceremonia!", ol. Towarowa 25. tel. 31-80,
TAPETY - CERATY • LINOLEUM Koczorowska i Borowicz~
tylko Pozaań, Al. Marcinkowsklego 24 Bank.
PBZYSZLOaO TWĄ WIDZI. NajBłTTlnie;e.z1 jallnowidz P67cho-grafolog. I1znu~ pr~ez Z.wolI- Chrseiclfańskl Sklep Bławałów ł GalanłerJI zek Miedzyna.rodowy MetaP6ychlków. MI.;I rz Wiedzy Tajemnej WQ~fOUTH ~hdarzony fe' .....,.. CZ TDEL nomenalnym :a.rem J.asnowldzemR. w ,trallB:e "" ... medlaln'Cm. Powie CI cz.y. masz I itiedy - ł.ódź, Piotrkowska 286. Tel. 260 - 53. IIzczęścili w grze loteryjnej. 0Fa~ wy~ierze ... e-dług obliczenia. dat1 arodzenlR Twej planety. Poleca w dużym wyborze: WEŁNY na płaszcze. ko· :cupe/nie bezpłatnie szczęśliwy nomer 1060. ,kt6- st]umy i suknie, JEDWABIE gładkie i wzor.zyst('1 ry pod IfwaranCJIl musi być wyg.rany . N!eza- b- ł • ' I b' l" . t ł e Firanki moony,n, jednak mającym szczęśc:e w Irrze lo- I towary la e: pOSCH'! owe, I,C Jzmane I s o .ow . • teryjnej wy/ooe l\e swoich p:~nied~y 10 zI. na """ odpasowane i na mctry. rJUle wszystklc szerokoscJ lOS. a.by przekonać o prawdzIwoŚCI wygrane~. ... l koronki siatkowe na story I kapy. BIELIZA dam~ka Dowodem tego sa "" moim pOII iadanlU setkI II- i męska, pończochy, rękawiczki, skarpetki, kołdry st6",' podziek :}\val: od oeÓ.b. ~t6re na w",kazane przezemnie 1()S~ ~atowane l' gobelinowe. Wszystko w dobrym gatunku, wygrały po 101.000, 5(1.000. 20.000 j 10.000 zl. Na '~dall l" przepo n
wiadam przeszłość i prz.ysbłOŚć - opracowuJe noro.;KOPY. I analizy ceny jal,najniższe. n 43998 grafologiczne. Rady i wsi;:a7.ówk!. dając rnoiność zdobyc.18 t~wałel ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ mi/ości pożądanej OlIoby. ~ie zwlekaj pisz j~~cze d:>:lś mc, nJf ;;
~~~~k~~6~z!ni~o~~~~;;S\ ~Ie~~. z~~~~ga~t~~~~~o~ 01/ ;~a.zk~;t~ f brnka "'ołY "'atol-Inll -I kołder "'oto"'I1Ch pocztowo kanc. Bez załą'czenl a znaczków oj powiedź nie nastap: a y w , w y w Wy Adres: Juftowid~ WOMO~Ilhl:rakó'IV. LcnOl~towlcza 116 lVal,lentar S rr E T K A
;z:~ł:~g:ra:~:~~n~:~ J. JA8t~ń~KI i t M~~l[lJń~KI Łódź, ni. Zaklltaa 86. Tel. 214-95. P. K. O. 603-326 n -'~ ~4.~
polecamy teczki. tornistry, cblebaki Fa ry a UZI ow ft ~?~!; o~\ ?!:I,:~a 111 ·····b···k···G··~·k·~1 dzieci~ce. ~~nebki dam~kie, walizy i Klamer
roznego rodzaJU. n 48&78
ChrzeŚcijańska Wytwórnia Krawatów ZAKtAD KRAWIECKI J' f R'· ke I·cS~!:.:i;~:k:~.~aa~~ I pod firmą: "LECH" Łódź, ulica Piwna nr_ 10 D~MSKO • MĘSKI oze a ozyc lego I Telefon 147-21 poleca duży wybór KRAWATÓW w różnych gatunkach. LODZ, al. Główna 32, tel. 264-33 i al. Ogrodowa 28 Wszllkl'! umoby galalitowe.
Wykolla .. le aolidne - Ceny "lald. n 48 ~EO N a B e z o n s z k o I n y a 4!~OI ~ RII
Ubój humanitarny aparatem
"Radicalu
zatwierdzony przez Mmisterstwo Rol~ nictwa i Reform Rolnych
S. nAKULSKI GNIEZNO
Fa.bryka broni
poleca: Muodurki, Pł .... c:ze dla uczni, uczennic i dla P. W. oru •••••••••••••••••••• garderobę dam.kll, męsk" i dzieeięcl\. Specjaloy dział miarowy. ;===='J\=4=8=31)8=====; Wykonanie solidne. Dojazd tramwajami 10 - 16 i 17.
Meble komplety i pojedyńcze poleca RESZTKI
po przystępnych cenach J. Cypryń.ki, Łódź, KUiń- . . .kiego 229. n ~1"346 na ubranIa męskl e. plaSlU'te _-"::~----~.:---=,-- letn'ie, komplety i suknie dam-
Chcesz mlec .skie <>raz na moundU!rki poleca wygodne o b u w i e? tanio w dUŻ:'1Il wyborze
to z:am6w do 1'1"0 i el norl form~ A. WasIlewska i każdy <7ewc ci zrobi wygodne buty. Wytwórnia najnowszych fasonów forn i pra wideł szew'
L6di, ul. Nawrot 13.
skich i dla fa~ryk g!lmo~vy,c!: , wejście z bramy. kalosz!", bot6 Itr. F-ma .. :SWIt . l ,ód:;', Kilińskiego 12(' tel. 204-88. Firma Cbr7,,'cijań~b n 411 r.2G
n 41·00
PARAMENTA-SITANDARY POLECA
WIELItOPOLSIO lAKI. AD HAFTÓWARTYSTYClNYCH
K. KĘDZIERSKA POZKAJ(, UL. SURBO\\' A ,
PRYWATNE GIMNAZJUM MĘSKIE POD WEZWANIEM ŚW. ANTONIEGO
o. O. BERNARDYNÓW Ił 48m
Podłogowe deskI szpundowa.ne i h-eblowaneo lis twy podłogowe, wyłO§ł. listwy profilOWe, poręcze, belki, kantówkI!. szalów .... l laty oraz deckl obrzy1lane t Dieobrzynan. po cena.eh
koru. urencyjnycr poleca •
Leon Zurowski skład dn:ewa l obróbka,
Poznań, Raczyńskich 5/8 przy 1)1. Barna.rdyńskim.
Telefon nr. 10-87. P 28 8.57-27.31
W ŁODZI, ulica Sporna, narożnik Bl'zezińskiej (Doły) do obsługi maszyn prowadzić będzie W' roku szkolno 1037/38 KLASĘ lo!!!! i II:e precyzyjnych w fabryee Zgłoszenia przyjmuje kancelarja codziennie. Początek cgzaminów wstępnych Oferty pod "tilusan MilSzy-
- l·go wrześma r. b. Przy gllnnaz]uln internat. nowy'" do AdmiTIlstracji "Orę-Dojazd tramwajami 1-6 i 4 ulica Wierzbowa przy PomorskieJ. downika" w ŁodZI, uliea
,=~;i;;;;=;;;i;I;;;;;;;;;~Z;;;;;;;=~ Piotrkowska 9L Ił ~ Obrączki, ślubne i wszelką biżuterię ~
w. s:e~;;:~:l:;;~ bń~~a ~1~lła 'IWU@[~na - mmnalium i U[@Um Lecznica
Łódź, Główna 41. Tel. 132·24 im. CECYLII WASZCZYŃSKlEJ dla zwierząt
MAG. WET.
DUŻY WYBOR. CENY NISKIE t W Łodzi, ul. Legjonów 15, tel. 219 -00
Sprzedaż KOŻUSZKÓW Egzaminy wstępne po wakacjach rozpoczną się 4 września r.b. zakopiań8kjch zwykłych, białych i czarnych oraz Kancelaria przyjmuj G podania od 23 sierpnia coclzlGnnie w godz. 9 - 14:,
skórek na pokrycia Do szkoły powszechnej przyjmuje się chłopc6w. ~
Prywatna szkoła powszechna gimnazjum, liceum humanistyczne i przyrodnicze
:z. pełnymi prawami szkól palistwowych
Heleny Miklaszewskiej w Łodzi, ul. Narutowicza 59 a
telefoDł 156-40
podaje do wiadomości, że rok szkolny egzamIny
Pan Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publiczllego nadał ~ Gimnazjum wszystkie uprawnienia Gimnazjów Państwowych.
Zdrowotne
ogrzewanie centralne do mniejszych mieszkań NORMA" kotłem ciepło-wodnym"
Ładna solidna budowa, prosta ob sI uga, różne wielkości. Koszty utrzymania n IŻ s z e, jak u z w Y k l Y c h pieców.
HÓNTSCH i S-KA ~~ ODLEWNIA KOTLt'lW OGRZEWALNYCH RADIOTECHNIK
Poznań-Rataje VI. samodzielny i rzutki potn:ebny od zaraz. Oferty z odp isami ~iii;;iiiiiiiiiiiiiiiiii ___ ;;iiiiii;;:;iiiiiiiiiiiiiiiii~ świadectw i P<ldaniem wynagrodzenia.. Fr. Kranc, ostrów
wstępne roz;poczynają się I 3 września 1937 r.
Zgłosz. przyjmuje codziennie sekretariat od godz. 9-15
"',====================="1 ng 47:)31 Wlkp., R~k01nka H. ng ],S 373
Prywatne meskie gimnazjum i szkoła powsze[hna z pełnymi prawami szkół państwowych
Stowarzyszenia Szkolnego im. Wład. Stan. Reymonta w todzi, nI. Piotrkowska 114, tel. !<t3-55
zawiadamiają, iż przyjmują zapisy nowych kandydatów do wyższych klas. Sekretariat czynny jest codz. od godz. 9-15
Egzaminy odbędą się w dniach 30 i 3t' sierpnia, 1, 2 i 3 września 1937 r., o godz. 9 rano
Czesne w g i m n a z j u m wynosi od 30,- zł miesięcznie, zaś w II z k o I e p o w II z e c It n e j od 20,- zł miesięcznie I
l Strona 18 - ·OnĘDOW~IK, poniedziałeK, dnia 2:; sierpnia ~m
?
rr Rok zal. 1888
\
Na • SZCZ.1/Cle
• • nalW.1lzszym .K
dobroci i uznania e·, '!!~
POLSKIE: KONIAKI - WINIAKI - WYPALANKI LIKIERY DESEROWE NALEWKI z OWOCAMI iKRYSTAL. WINA - MIODY . SOKI
93 Nagrody B. KASPROWICZ GNIEZNO, UL. CHROBREGO 3.
TELEFON 8S i 86 n 484e5
, ..... , ~~~ kup-bo warto ~ "UIII II."'U.III
Nagłówkowa słowo (tłU6to) U; groez1, kdde da.JMe słoW'O 10 groe.-zy. 5 hlczb "'" jedno słowo, i. w. E, 8. = 'kaMe I3taJf1owi 1 _łowI). Jedno ~ło- OGŁOSZENIA DROBNE 8zenie nie mote przekracza.ć 100 &łów, w tym Ogłonea1. wśr6d drobn,eh: 1-łamOWJ miUm.b 38 orou,.
5 nagłówkowyeh.
Domek Domek I dwa pokoie kuchnia i ogród - buuYllek gospodarcZ)'o 4 morgi -sprzedam. Poznai\. Osiedle Wal" s\lI'Zedllrn. DzierZYI'iski. Kickrz. -
Dom @zawskle. Oferty Orędownik. Po· nad malym jeziorem. zd 8204, 5 mórg prywatne cena 5500 _ znań zd 8 411 ~ Jurata wplata wedle ugody. Saja. Via· I: pensjonat Banrina tani. pohyt "rowiec. Piaskowa 7. zd 1838 Dom 2. PIENI1DZ sienlieli. wrzeRiPI\ .calodz~eIlTlYll!
pietrowy 4X2 pokoie kuchnia 9 \utrzYffi3J1Jem 10 om zl 5,),- 1,) Willka tys.. wplaty 4000.- Bloch. Po- Pk" dni 80.- zdg 8 3QS 4
nowa Puszczyltówko. ogr6d bez znań. Aleje Marcinkowskit'l!o J;' . I !,S7Z\l[ UlęJ ot6 ~kJ' dl· 4300 .. l.' . d m 5 zd 7 8341POSltl' acza iJ- fS. z. g'" . , K- 11
Ujj;U, PJ.H ede. splZe a • . celem zalożenia w mie§cie powia· 6 OŻENKI 'Vladysla wKleJber, Mosma, Bu· towym intra t!lego przetlsieuior. • " ~zyń8.ka 8. 3d 8448 Dom ~twa pJ'zemy"loweg(). z któregQ
W 'llk z ogrodem w !::>zuuloiulach zal'il,Z "tysty zy~k WyJHlSI rOCWle odl Właściciel . l a. ~przedalU. rocznie 2.800 za 2:;.000 la - .40.UOO zl. :.rego rodzaJ.u •. \. '11 . d b
Moslna nowa. 7 ubJkacYJ. dom Of ot O a ·k p , .. ' jlr~elt~leblOr~lw'l lll"cly ~tl'at me kamJelllc>,. uez ( U!,tU l <) rze i'OSPOaarCZY. mor "'n (grodu 7 500 el '1 rll °dng .j9i; Ollnun daj'\.. Oferty ki~ro~vać lDkspozy' lJl'o~pe!'uJ'-l(;t!g(1 mtel't!sl1 wl(lda Ję· mprzedll. 'Vtadys,q':'v KieJber. Mo· z - tura Oredownika. Konin, ~J .l,i· zykam!. 1l1l.IZyknln~. !lyvIOU1.jlwn: sina. Budzyńska. zd 84.49 • stopacln 4. poJ "P,·zedsJculol'· 1,1 Y , przysl(jJny, WY<lok.l. lat 4_ po
Willa slwo" .. 7.all1iejscowi znaczek. _11" sl,:,.bJ _ pa!l!'~, p1aJ~tną. .. 11,!u zie· Dom . . 1.' ~U· t t . odpo\\"Jedź n 4::; u dl llllanke. Łodz O, ~I" y tka D.
PJęCIOPOJ<OJO\\"O. ~ mmu ramwoJ • l]l 48 "V1 nowy Mosina wodzie lesie, % po· G6rczyn. bez stempla. ogród _ u
koje kuchnia. cl1lew 3 r,Q3 bl'z (ilu- wplata ą·OOO sprzedam. Oferty 10.000 S 'I " k" II"U sprzeda. Kleiber .. "[oiill.~. Ol'euowlllk. PoznaJ'i zd 8219 na I hipotekę gospodarstwa 56. . pO .nlCZ l .
zd .3 ·1.)11 " • mor'gow!'go .bez wymiaru i u.ez poszuku;e pOSJ~;la~l1~':J m:ere~
ng (7915116
Znak oferty na.pnykład: z 181J2i. Il 27.1.';, d 1790 i to d. :::; 1 &lO'Pl'o.
J)robn! oglo6zenia w dni powszednie pnyjmuje "i~ do godz. lO.30. w soboty I dut pnedewie,-
teoeZD& pn.yjmuje .ię do gocH. l"l,jó
Panna panna 00, poeiadająca "000 "" :otówce. 3 p-okojowe mieszkanie POEl!i\.lku1lł uoIUoolo'Wame. pO&lIukuje ll1P,ża. - kawalera .. emel'ytll do lat 4!l. Cel Panowie stanowisikach. Of~rty matrymomalny, O~el'ty Or'ldow-Oredo';\·nilk. Poonań zd S iI92 nik. Pozna.ń zd 8 ~2 ____ _
W · lki 'Kawaler le introligatOl' lat 34. hiedny ,9;u)ur wy.uór pań. panów nll r6ż,nych żony o dobrym sercu. - Ofert1. st<lIJo·"·i.,,kac-h po)eea .. Hanllo,nin". Orf)downik POl(:nań żd 8176 DY<l'krecia w 100'/6. Znaczek in- . C()nTJaci~ kiel'ować SkrytkR po~c·r.- Inteligentna towa 282 PQoznafJ. ~ 8 {'Hl blondynka jJ,·agllie wyjść zam"iI
za ul'zeullika. Oferty Orędownik, VVspólniczki 1~'o=z~1~la=ń~zd~8~1=1=7 __________ ___
gotówkl\ 5lJ ·-1000 7.' po~zliJk\lie p k:t ..... al~l· uO dobl'elCo przlld~i~biol" . a~~a . k . ~twa. Cel matrY\1HlIli,i!IlY. Oferty l'O!!lJ.mna.. oHla .. ~". (Il1Jeste linJ!'). Or~downlk I:'OZJ1lL ZU 8 fl1S pozlIa jJuml. ~ol!dllet;-,o. posad:ne.
. Cel matl'yo!omalny. l:;zczere zglo-8zenia Ol'euownik. Poznań
Panna Zll 8098 bez majątku 26. POZIl3 poważnie Kt' my~łącego WdOWC3 stolal·za. Cel ory . . matrymonialny. Oferty Orędow· z pan6w z egzystenCJ,a p~ślubl nik Poznań zd S ł!J5 wdowę. lat 36. przystoJną. mtel!-
. lIentnll. gOSlJo<.!arJlIl. Oferty OręDom
!p1"I!)y Sta'rym Rynku. cena 60 ty· I!dll'CY IlIpl'zedam. Kailmierczak Po:r.nań. Małe Garbary 3. m. 15.
Kamienicę tjlu"u. Act re~ wskaże Orętlo ..... mk, '!lan.dlo\\ y lub z e oto",:kl1 do lalo • .. p "e , d 72r.l zeJlla. Cel matrymorualny. Zglo-
z mteresem .I śPJchrze.m •. ZbOill·1 OZlJ3.n z I szenia Oredownik. Łódź pod 1-:12 Wdówka wr m. U-pokOjową w ffiIeSCle 3000 n 48 385 hezdzietn~, majątek 86000. wyj· Wdowa r"Jeszkań.ców w rynku s~1·zetl3m. Spólni·ka -_ .. - ------,.- d~ie za ?:raż. Zg)o~z.enia znac~' lat 114. posiatlajQca. mieslIkanie . Zgł~szedma816do Ortldowmka, pO'
1
80 000.- hurtownia. monopolowa Marszantkę klem. \Ą·lta. Poznan, Dąbrow- cos"ko.lwiek gotówkI - po.5~ukUJe
uownik, l'oznań zcl 8 007
~ 87>212
DOlll l)i~trow1" mieście. rynku, Ekładem 41 mieszkań. morga ogrodu 11 000 wplatl.6 000,- ArlHOlSki. PoznaJ~, Plac .Nowomiejski (j a.
zd 8 494
Parcelę ltrb d"mek: kupil! w nmial1 samoch6d limuzyna, maly Fiat eko· nomiczny. Oferty Orędownik Poznań zd 8769
znan z 2 obok Poznania. obrM owa milio· . . . . ' k· O - ~ t .~ 8607 Of O ny udział zysku lub wysoki pro. zaangaZUJe .. Cel mat}) l!"l0malny, s -Jego 1 la, .1'011. ?.u ~o~~~il~~ap~~~~~zi:d 8 2a~rty rą-
Parcele ceJ;t ~ zab'ezpieczenie. Oferty Oferty Kuner P9UHlnskJ --------------Palacza, Promienista. _ budowa Orerlownik. Poznaj) zd 7 768 ng 48 :>09'10 Pal1na Ziemianka zwarta o ~ kOlldygllllcj~ch ~pl'zeda . K Ó przystojna. intelijf .. A'ot6wki G 000 wY8zktakona, intelig., goŁówki Ro~mi9rek. Poznań. G61'czynska Właściciel t ry \yyjrJzie ~~ mąż. Zl\'lo~lIenja znacz- 40000. wyjdzie za Ol:,!Z. ZglOfllie" 54. zd 8185 domu szuka pożyczki 2000.- zł pan .~hcj.3.łby b~gil.to, szyl:!ko 1i~ Idem. Witll, Poznań, DabJ'ow' lIia ~llaczkieru. Wita, Pozn!l-ń.
ltnbry procent i pewność'. Oferty o~el1Jc. niech ~PJeszy na, ulJce, lo- ~ki~lO'o 10 - 15. :!Id 8608 Dąbrowskiego 10 _ 15. zd 8611 Dom Or~downik Poznań zd 7 9ili cztowa 23 - b. front. I OZI18.n :;;.:::.:.:;:..::.::..::..:::.:.::.::..::..~=--_=~,;;...,;:..,;;;.; nowy. 6 ubikacyj. z ogrodem -' za 78;;2 Samotny Poszukuj., sprzectell1. Rataje. u!. JastrzGbia Szukam rzemieślnik. Id 30 mic~zkaniem, Panny (z. d.:w~ckJem llIewykl~t:f,o-.... ·Iaściciel U~k. zd 8263 2500 zl prOCPJlI l1lie~zkani" pok6j Kawaler poślubi sierote. panna dzieckiem 1111.) . rzeoue"lmk, .lat 32., z mOI9llZ-
Spn-..ł am kuchnia. gwar311cja hipoteczna - lat 32. katolik. 23wodu mechanik mile widr.i~na. ęo<kohvJ~k gotów. kaJ1le!l1. PvW,3.ZllC oferty re-. ~. lub 'óveksel. Ratajczak, Żabikowo, posiadający nowy dom. ogród ki. Oferty Ol'~downik. PO!lna.ń dowmk. Poznan !:d 8289
KUpił!! d9mek ogrąiJem. 2 ,00 UJ .POZll~: Mickiewicza 8. zd 8143 wartości 10000.- miejscowość za 8290 do d b ~. l t 1" mu. kom\l.mkacJą· tramwaj. kQIPJ IkUrac),jna warsztat do 'wólki. 'lt'awaler
m '" 0pr:rnl st.an,e ..... !h& 7 .~ dO/l'od,le .warl.\nkJ .platy .. Oferty S 'I "k szuka pan'ny do lat 30. eanliłowa. .a. ty!. zl. o~red111CY wykluczt;lm, OrlldownJk, POlman zd 829:3 PO nI a. . niem do kupiectwa uczciwa. po. Panna samodzielny, l'xemieślnik, lat.'Z'T Oferty Orędowlllk, Poznań z 1000. u do otw3),CJa .Plel\a.rUl 1'1.0- siadając4 od 6--8000,- lub nie. kr41iVlJowa 3 000 wyjd2!i~ u 1l\1I;'; na~yn poślubi p~l1l1e Z oośkolwlek
zd 8 753 Pąrcele .!\zukuJe. fII('howęa mekonJ,eczme. 1 ruchomość. Rzecz traktuie .po- kawaler. ....,·lowiec. Zgł08Zenia ;:otow:ka. Po~azna ofert)' Or~-• budowle.n~ D/lbrowskiego, Bu- Oferty Orędownik. Poznan waznie. Anonimy do kos2:a. Dy· 21naczkiom, ·Wita. Poznań, Dą. dowmk POZll&n z l S 2S?
Okazja koweka. PięknI!. Wiosenna. Ra· za 8282 skrecja zapewniona. Ofl'rtr Ore, browskie~o 10 - 15. !:{l 8612 tn;vmorgowa parcela "" P02llla· doona. Sl1:elag Rochll, AntonillP.k downik, Poznań zd 7 652 Przystojny niu, p,ierws:wrzedl1e żniwo j;:o- wyb,6r innYCll. .. O.~a~opol". Po' Wspólnika Kawaler rzemieślnik. staleJ posadzie,. Jat nystmtł OSIJrzcdlltn. przyjm!! te~ znano Rzecz'Pdol!7Pp}~teJ 9. w~p6Inic~ki Z3prOWan11l0nt>go Kawaler l~t 33. ZAPl'ow:lrlromr .klad ! _ 32. wysoki, szuka to;.varzY8l'.kl 111-dom. Of"J'ty Orerlownlk. P<mnań z Ił... pr:r,erlsiebiorstwlI. piekarni· cu- _ ,... . ó 000.- gotówki oszuka panny cia. Cel matrYlUomaln}'. OfertT
z<l al 768 S ed kif!rnj. śl'ed!łil\ .got6wkll r. p.owodu lat 20 .. chrze.~cJ~an.m. rl!emi~ślm~ ~kromllej z, ';\·tąBn~m dom>!!I1 lub ' Orl!<lownik, Potnań_~~ _1ł1Z am obJęcJ3 vneceJ pr~el]slęl1Jorstw. napra .... de Plzys.tOJny. Jllte!Jgcnt 5000.- wdowkJ me wykluozone, -
Dom ze składem. dom z zabudOwaniem 4 morgi ~e. Hotel, Piek8rni~. Loblilemca. llY Z dobra .OI?JJlla bez wad, I)alo: Oferty Oręd,l\vnik. P031l.ań Panlla w "'w.~Wftdzu _ "0 -J'n. od Po- mi w Chójnie. Lellicki. Nojewo, zd 7207 g(iw. powaznllt myślący. poslub) td li !r27 \lclciwa lI06podarna 1ec1i bl!z m~'
"' ..... = .' ;. ~. POW. Szamotuł,. \ĄTarunki podlug l1ann~. wdowę .. pod wItlOledem u· iatku s~uk" PJ,~ta. lat 46--."ill.. !113m3. " pokOJe, ~ .kuchnle. PT~I· ugody. zd j 866 1 000 rody wy.magam3. sk~omn!,. zapa· B ' tk Ofert)' Orędownik P~a.ń . ma. chlewy. ogrorl. zaraz na ,- truJac SJe materlall1le wJek obo· rune a d 8 aV7 5przed~i;. Wpłaty 8000.- reszta Do- na hipoteke pożvcze na kr6tki ietJlY. bcdzie zależeć od spotloba· 2 OOQ.- przvRtoil'la. wnolu., 1(00- I< ::...:... ____ _ amortyzacja. Ofert" Oredownik, 2 k· k-l' .... '. termin. Oferty Ol''ldownik, ł"tl,łź nia partnerki jej maiątkl1 lub zs· spodal'l1a. M za.milowanil'm ln· 1lru-ł_ POi!nań zel G 947 nowy. no oJe. u.c.Ima. _9811IJe .. Pilne". n 48382 robku. Adresownl": Czesto(!hoWIIJ teresu. dl!ielnll. Iłzuka meh urzę· . &10; I''''''~ .
3 590.- Dom !lokoJ. kuchIlla .. o· poczta skrytka 185. n 48 50" rlnika. 1!:Olejarza. WOi8k.. prze- stalej .'Posadzle. oszczedn~śC'l . Dom ~od 2600.- Baum:!.k. MO~1IJa.. Wspólnika mysIowca. OfHty Orędownik. _ szuka zony do lat. 30
0 pOSlIl.daJII-
murowany pięciu ubikacjaeh, 'I. ynek. zd I !l00 przyjmie ~l ·2000.- do dobrze P n Poznafl zd 8 (},11 cej ,390U,- got~wkJ' 8 aięrty 01'41" morgi ziemi. tlużej wsi blisko K" pJ'osP~l'uj"cej niklowni. ni~h.· . ~ na do" mk, Poznan l': l) •
. t . t ' d aJnlenlCa ch owca wyuczę Ci-zewski Pa- przystOJna. lllt 24. która otrzyma Panna l mlas li pQOJa owe!!o ,prze am za nowa 2 skła.dy. dochód mie8iecz- bianice Zamko';'a 37 n '48546 budynek. poszukuje poważnego . Kawa et 3 t:vs, IPIt ferty Oredo.wnik. Po· ny 200.- cena. 18200,-. wpłĄty , __ -; __ ' meża na. stalej p~sadzię. Oferty ~lol1dJ'nkll. $y~paty~zna. 1I0s l aąt,· rolnik ht 2ó, maj8.cy obia!! 60 znal'! tri 7 973 Hi 000.- Blll'alllak. MOSllla. Ry· Wspolnlka Oredowmk, Poznąl1 zd 7793 l liC, at d0
1Jn8'000ltY6d, kP1ZY :r:'Ol'ln
OIl.1
flJU, mQn: gOijpod. pozna panne celłm
nek 10 zd 7899 SP a, . .- !7.U 'a męza. el'· ~. e k dob' rodain'!l' i E "0' • (c7Jkil do bardzo d()!Jrego i'nteres'll • ty Oredownik. Poznań ~ 11 U z rel . • Dom D <ta,p-l'()wa{l,zolll'go. lrot6wb ;;.()()- Mlodzlutkiej zd 8 ?25 towka 6000.- ,?elem spłl,itJ.
,"OWY. t>61,tor8 morgi place. l:!OO om 1000 :ol 'I . Z'I . .. . . - Oferty Oredowmk, Poznan dochodu, bitpo·te-ka czysta. 1t:l 000 kup' u.plac got6~ k i pa rcelll ,Wspll,p.raca. I: o-.s-wnJ3. wybJtme zdolnej poroOZI! k:sztal· zd 8 546 lko.sztull1i s,pl·zedam. GnieŹInie, ul. Ind~fe pOlożo:1.a 2 f~Ol~ty. OfCI'ty OrE)(lownilk:. Pot.nań Il<l 8 flOO cić się. poślu~i miody lIiębrzyd1!-i Kawaler Wibkowslka 123. StrzeszyńlSfki. Oredownik. Poznań zd 7958 Dam kawaler, ,,\,Y~8~Y uJ'~edJ1Jk pa.n· lat :!5 posiadający 100 morgowe
n 48 471 . . . " $tw!>WY. Ulllwel Syteckle. wykszta/: gospod:lI'stwo przy mie~cie sźuka Dom 100 ".1{l'1:ych za vry'rOOIeI1'le JakieJ' ceme. Oferty Oręc1owl1lk. Poznan żony. Oferty Ol'edownik. Poznań Kamienicą- nowy Poznaniu. doch6d 225tl.- kt)I'''''IMc pril,~y. Oferty OrWow· zd 8410 zd S'?'.>6
"lI'VHll nowa.. d, ..... llJm,j'ell,zk3.niQiW3. sprzedam spiesznie za osmiokrot- ni,\;;. Pomań zn R 7~ --tnYlpolwiO'we - kuchnie. be·zpo. ny czynsz z powodu emil:'racii, Dam Starszy. Kaw~l~ datk.:>wa. czy6'ta hhpoteka. eJt"k· Oferty Oredownik. Poznań 200 l t h o· . t l . kawaler wlasnym mie@zksniem. k\lPJ~c. lAt 46. poslubl pllnnt 11:'0· trycznośc. ogród. parcela.. Il'przeda zd 79M - .:;0' y-o Z~. II .1.'"lI lem~ II ~ e'J pozna przystojna panią do lat 38 tówk" 2.000.-· celem otWArcia in. Klajber, M()sina. zd 8.Jilłl dPOSRlI.Yk ogp"'rCHi'l11~~~ 8q~~rty Ol'e' celem ożenku. Oferty Orędownik. tel·e;;u. Of':,rty Oredownik. Po. Osady <JW1lJ. 07_nan ~ Poznań zd"8 400 znan zd S 103
Osady 2 parcelacji mai. Siedmiorog6w. P k J ;::;:,;::.::....:.:;....:...:.::.:....--------III parcelacji mai. ~trzelce-G6rne. pow. Gostyń. Ziemie pszenno,bu- . O~ZU U, . . K Przystojny powiet Bydgoszcz. dQgodne wa- l'Mzane. drenowane, dogodnie po- wspólnll~a pJ~ka!·za cUk1ernJka .. awaler.. kupiec. kawaler, lat 31. dobr:re runki kupna. dlugoletnie 8t.>łaty. lożone w pobliżu ll1taeb. Borku i \Vzgledl1le zbozowcD z zot6!vka 29. 'POe)lł.d8JaCY przedsleblor~two ~ytuowany. 'Pozna J)ann~ lub oobra ziemia i ląki sPJ'lIledą.JIl - IZOSY Poo.1'III.ń-Kl'otoIZ7n. ~pr~Q· 3000 do. 4 ~'OO ztot;vch. WY)3zd i nieruc~oll:lQść warto~ei. 15000'-JWdowe iotówlta. celem ożenklL Zarz'Id. Mllj. Strzelce-G6rne D. clili\! w ,rod,. Inforłl\"c1e co- l1Ą kre~y,. ei:ZystM'leJ~ ~3P~Wflll'ln~. poszukuJ" lIeny ~ poUgIem S 006. Pqw3tne w;rezerpuj~ee " .. lo1!~nia lrOl'don st~ejn kol. Kotomierr., dzieJmie "' ... Imll'J1e 'ujadrll. Zl!'lOUenla de Or4dowlu.k.a .Po- OlerU' OreoowmJt. Pond ~klerować A •• tar. O,..oownik~
r 2~ :1!1!\ ~2 18 r 29 !i09-57.104 ~Ilań lId 8l101 zd 8 428 Środa. II 48 343
.qumer 193 'om;;UOvVNTK, poniedziałek, dnia 23 sierpnia 1937 - Stron~ 11 e
E 7" SPRZEDAŻE li Sprzedam
sklep. ,egz:ystujc 17 lat, materiał6w Plśmlenn/::eh galanterię ód zaraz. Łódź, :6gier'ka 89.
n 48384
Uwaga ku~cy Wielkopolski
POZI1lUlla. ;Bydgoszczy, Torunia i Lodzl. lJosladam Ha składzie dużą ilość
kapusty i pomidorów sprzedam po cenach przystępnych. Łaska"'e zgioszenia Jan Szarafiński, Konin ul. KiJińskiego 8. n 48578
Sprzedam Rad czy"ty w kawałku do 25 miligr. Mogc zaradować. Cena l)rZY~_tC'plla. Zgłoszenia poważne, OSObltiCle, Łódź, :::;kladowa 36. m, 28 od la - n-ej. n 48395
Sklep SPożywczy sprzedam Ł6dt, Koziny, Okrzei 11. . n 48300
Domek drewniany 3 pokoje. Ogr6dek 10 drzew. 'rum LQczycki, sprzedam 2.000 zł, Wiadomość Łódź Tatrzańska 27 Gl'udniewski ..
n 48389
Rowery ba,Jonowe od 80 zl. L6dt. ulica PIOtrkowska 167. n 48 365
Sokoln:iJki sprzedam dwie cizia/ki za/E!l!ione powierzchnia 2.000 rotr, ogrodzone rlomck niewrkollczOny: Wiadomość: Orędownik. Łódź. ____ ..:n~48 386
12
TRAGEDii PAŁAfJÓW
iRESO\VYCH \ Dramatyczne chwile i bohaterski zqon mieszkańców pałacu w Młynowie na Wołyniu podczas najścźa czerwonej hordy.
oto (34)
jeden z artykułów w najnowszym numerze popularnego tygodnika
"Jlusłracja Polska" Pismo, które powinna abonować każda polska rodzina l,un,nn"UnUIIIIII11111I1UIIIIIIIIIIlIUllllnUIIIII1IItI1111ł1111l11l111l1ll1ll11ll1IIIllllllllllllłUIIIIIIllIIlllllllllllllllllllllllłlllllUI
m6drg przy miasteczku nadaje ~ill
po budowę sprzedam tanio. Laferska. OstrorógA pow. Szamotuly
zd u 445 Dom Maszynę . _P, iekar. nię papieru, tow~~~.:t~.iC.h. tytoni)!, placem budowlanym sprzedam. - szewską do repel'acji lub słupko-
dom, mleSCle pOwiatowym sprze- gazety. 15 lat IstrueJący .. duze cena 12000.- zł. Bydg.o_szpoz~e:ń K~06f~1O sprzedam. Jan ~~8k~~ dam 28 tys. zł. Zgłoszenia Matu- miasto 'pow, z powodu zmian 1'0- tl'um. Oferty Or8ę5d008wml" szewski, JarłJcin. Targowa 8. dzinnych na sprzedaż. Adree Orę- _____ ~n:..4=_.:..:..=-____ _
zd 6602 \ downik. Poznań zd 8146 " Gospodarstwo
. Sklep ąwc;tca~:Jllę 45 m6rg. budynki m~sywne •. bez kolomaIno - w6dczany sprzedam przy ruchllweJ ulicy z powodu inwentarza. dlugu I. wymiar)] zaraz lub 15. 9. - 2500.- Z. budowy od zaraz sprzedam, Gdy- 8500.- sprzeda Baramak. ł40Sl' Wurm, Gdyni.... Tatrzańska 4. nia. świetojllńska 116. n 48 283 na. Rynek. zd /898
Skład ~POŻywczy dobrze prosperujący, jeden na ~ _ I~j ulicy z powodu wyjazdu natychmiast. Adres wskaźe Orpdownik Poznań
zd 8668
Resztówka pod Poznaniem 135 mórg buraczanej. wplaty 25 tys. Z~loszenia Orędownik, Poznań zd 7083
Sprzedam 45 m6r$'. inwental'z martwy i tywy. żlllwa, ziemia pszenna. Murzynowo Leśne. pow. Środa .. Ja'kubowska. zd 8131
200-400 mÓl'g dzierżawy poszu.k!1ję, padać warunki Orędowlllk, Poznań zd fi 028
Piekarnię mieście powiatowym wydz!eriawię. Z«loszenia MatuszewskI. J arocin. Targowa . 8. zd 7 312
Gospodarstwo Piekarnię .. 48 m6rg, bez inwentarzy za 7.000, piec piersio'w)' 3 po,koJe. st~JIl,la, 24 km Poznania. GOl'oi'LSki. Po- ogród prz.y P,?zna~1U wyd2ilerzą-znań, Szwajcarska 20, m. 22. wie mleSlęCZl1Ie 3/,- ZbIerakI,!
zd 8094 Robakowo. Gadki. zd 7 40~
125 Piekarnia pszennej Niemca bez długu, 3 ko· w powiatowym mieście. przepisonie, 13 bydla, maszyny 17 000, - wą oddzierżawie .powodu stosll!lSzrmala, Września, 1YIilos/awskn ków rodzinnych .. - ZJglOsz.ellla 2. n 48 564 Agentura Ol'ędowlllka, arocm.
n 48577 Resztówki
120 buraczanej 30000,- wpłaty 20 Zbożowe tys. 85 buraczanej 27000,- wpla- przedsiębiorstwo celem, dzierżawy ty 17000,- Adamski. Poznali, poszukuję .. dobra okohca.~ Oferty Plac Nowomiejski 6 a. zd 8 489 ::0:.!r..::ę~d~0..::w:..:'n.::l~k:.!.,..:p~..::.0::.zn:.:a:.:n::·_z:.;d=-7_7_i_6 __ _
Majątecze'k 170 m6rg PIS'zennej b~}dY'Ilki masywne, kompletne i1l1wentarze 4'5000, wpla ta 20 000. 1YIa/li,ńs-ki. Krotoszyn, J!'loriańlS>ka 3.
zd 8S1Q
Gospodarstwo TO m6rg ps'zt'nnej. mallY',,"ne ~\Irly-nki ,wies koŚcieJ·na, 2tij ooQ. -w'plata ugodowa. Maliń.slki. Kroto,",zyn. Florisll",ka B. ~d 8813
Majątków Dr! 20-500 mórg. kupna, dzier2a' wy illa 50 rdlcktantów. Spieszni e poszukuje Otręba. Jarocin, KiliIIskiego 2. zd 8775
Resztówka 80 morgowa. powiM Kościan. zablldowani~ pierwszorzędne dworek oŚlniopokojowI'. wpłaty 15000 Rutko\\'ski, Półwiejska 5. PoznalI. zd 8462
Resztówka trzystamorgoW:l. 5'~ Inki, I. kI.. zablulo\\'ania pienvszorzęrlne • wplaty 22000. pozostale amorty cja. Rutko\\'~ki. Pólwiejska 5.
zd 8457
Jabłka ~],j,~"ki na marmeladę lmpuię. Fa· bry'ka cu'krÓ'w. Śledziń6lki. Po-
Skład na dl'ogerie i kolOllialkę w ~ydz.ynie, Rynek ZFaz wydzlęl'z~w~ę. Ludwik Gemblak, Krzemleme~~o. pow. Leszno. n47 113
Wydzierżawię piekll1'lIię od kilkunastu lat Z !lprowatl7.0nl\ większym mlcś~le pow. na .llepszy punkt h andlo:", y . :t;glo~zenia Oręrlnwmk, Poznan
n 47 777
Gospodarstwo prywntne .50 mórg ziemi pszp-nnohllrUC7. tll1eJ bez mwental:za ~przed'lm wzglęrlnie wydzJ(~l'zawlę zal'~z. Staszak, Ozarnków, Grl~rlska 26. n 48,,75
Dziedawa 95 tylko pszennei od \,:,la~cici0Ia in wental'zem lub bez. objęCie 1201l i4zymala Wrzcśnia, Mitoslaw~ka 2.' n 485li1
Piekarnia kolonialka wsi kościelnei % 500
mieszkaficów, dzieriawa 30. d?lira egzy.tnccja. Adres wskaze OI'Gllownik Poznań zn 8604
400 pszenno.żytniej prz~ ~ozna.,niu na oborę mleczną. obJęcI P. 1~ 000.Afla.m:<,ld. Poznań, Plac I N
804w91
°'; IllleJskl 6 a. z( g . ~
m. 5. n 48~4 Skł d znall. Wroniecka 11. n 48 218 Restaurację 8 a
Wydzierżawię go~dniec, kolonial,kę .. dzienny .0-l>I'ót 100 ",I, wieś koścl-e!ina, obJIlde 1 400 zł. J\fa1iń6lkL Kwio!;zyn, Flol·iafi.,ka 3. ",ci 8 S14 Sprzedam sk.ład win. sP. irytualii. miasto po- mórg, budynkami'. zl'eml'a psz.en.- komisowy. dobrze prosperujl\cy. Samochód
d I b d d l b korzystnie sprzeuam. Adres wumorgową parce e pod u oW.ę wl.at!!We. tamo sprze am u wy- na. kościól, szkola. dworzec. mleJ- wskaże Orędownik. Poznań ekonomiczny 4 cylindJ'owy nowszy
ogrodnictwo. Zgłoszenia LeŚn}- dZlerzaw\ę. Oferty . A8· !l'e41]tura scu. cena ugodowa. Starostowa, zd 8 iiGG typ w dobrym stanie kupię. ~glo-
czak. Stęszew. zd 6 709 OrędQwmka. Poznań n 4 5.. Panienka. pow, .J a rocin. szenia Orędownik. Poznań Kupujac Kolonialkę n 48529 Skład n 48513
Rower z towarem, maglem. 2 pokoje ku- KI"no paP'iero .. cukiel'l,ów, p~zyleg.!e.- Gospodarstwo d b I ·' 2 pokOje kuchnI(\, tama dZlerza-. .
5-letnia gwa· chnia w o rym po ozemu spne- z powodu wYJ'azrlu do Ameryki wa, dobry punkt towarem 1200. o!<ołą 30 ~org p~?-el1no-bul'ac!1laneJ rancja dam. Adres Orędownik, Poznań Adres Orędm\-nik. Poznal1 zIemi. blls!w wlększel,ro miasta,
Poznan' _ zd 1300 sprzedam lub wydzierżawię ewen- zd 8 "'22' ladneJ okohcy, budynki masywne
Dzierżawa 3W m61'g, d,\\'ore-k 9 pokoi. 1!:0lD;lpletlle i,nwentarze. za,pa5Y. olbl~ele Hi Il'OD. Malińs,ki, KrotoszYIll, Flo; riafi.ska 3. :Ul 881"
~~~~~:I~, tualnie przyjmę samodzielnego v l . '/ I O lO> wsp61nika do nowootwierającego mplę. 'J~ Mzenia rędownik 0-skiei Kolonialka się kina po gruntownym remoncie . Chcesz . znllli zd 7 518 P 'rzedszko.le
wytwórni na ElI?rz!!daż .. 3 pokoje, kuchnia. 85 z duża frekwencja. w powiato- zrobiĆ dobry mt~J'es - Gdym - Kupię rrywatnc Dlur:nszkowej, łt6dź, • ?ol ml'OO1ęCZllle. za,raz. Adree Orę· wym mieście w Kongre~ówce. - kup sklad kolomaIny dobrze NO- S' . b ul KiliI'i.shego 180 _ 17 przYlmu-rowerow downik. Por.nań :Ul 7 9W Atlres wsakże Kurie , Poznański spel'ujacy, powodzenie zapewnio- IglI!aszyne blacb;tl'ska w do rym l' . d' . '4-7 l t goLlz. 16-17:
płacisz cene fabryczna. Bracia zdg 6 964/5 ne Orędownik Gilynia 28-75". stallle. . Zgloszema Lęszno. ul. Je._ zle~1 . t a n 48396 Nowaczyk, Skład . n 48284 .. WolnoŚCI 10. ;~~a7\laPleru. . IPIOCZ sWlll. "
PO~8.1i. G6rna Wilda SO. Przyj- , delikatesów. sprzedaż wódek :- t9 Teki ,B' luro mUJemy asygnaty Kredyt. przy ruchliwej ulicy. Do objęCIa torby szkolne Samochód Domek piRania pod~i\. Jana No,,;akow-
ng 47939-40 9 tysil!cy. Zgloszenia Oredownik, śniadanki 4 osobowy na biegu, w bardzo przy wpłacie 2000 zt kupię. Ofer. ~I~ięgo prz,elllesl9no z ul. 'lreb~ -----=.....:..:....:..:..:....::..:.----- Poznań zd 8268 . dobrym stanie. tanit sprzedam. ty Agentura Orędownika VI'rze- ! kJ(~J 16 nR. ul. N31'ut,owlcza 45 Magle .. Walizy - naitaniej Oferty Orędownik PO:1lnall linia, Rynek pod 142. n 48563 elom P. K. O" kolo Sądu Ok4r8~3g90.;
nowoczesne. elektryczne, ręczne Gospodarstwo Tomsza. Wozna 18. n 48560 wego w ł"oc1zl. n w
oraz domowe magle - prasow- 12Q m6rg buraczanych. dom pie- \ Hurt. - Detal. M" Linoleum k nie nagrodzone zlotymi medalami ciopokojollVY. zabudowaniami Wlasne wyroby. anez . d b Akuszer a dostllTcza Fabryka Ma~li. M. snrzedaIh _ 35.000,- amortyza- nil' 48 220-1 mlóckarnie i kartoflarkI! korzy- uzywane o rym "."ilie na stop- Poznań. Strzelecka 2 J k . I. P . S k ~ 14000 P l h P ń t . d I:T k P me schooowE' okolo 14 lll'. 38 " an oww.. oznan. taro ę a - CJa . .- a uc. ozna - p t" s me sprze am. :>..orpo, sary sztuk narożnik6w mosieżnych 70 przy świętokrzyskim telefon 19-47. dg 23 768/9 Kantaka 819. zd 8:n3 ewna egzys encJa Male. pow. Września. n 48562 cm dl ugości kupie. Ofel'ty po-
Z powodu stosunków rodzinnych przyjmu.j~ ud.ziela porady. ,p08m72
o-S danie ceny KUI'ier PoznaliRki', ł dg 2~ I Meble Lokata sprzedam korz. ystn. ie. n.ierucho- DWl"e C_y.~p:.::o~o::;z::n:.:l:::cz::;e;:,:J.:.... ___ ~..:::...._u __
- l. k/ d Września pod 146. ng 48567 -'t .. 1 ' d d h kI d t - k k' h mośc. w •. t6reJ mIeŚCI Slę s a morgi' Z z-bu(]o"'"n:em· od ·araz B 'ćl naJ ameJ l{UPISZ ogo nyc W:!I: s a owarow ró,t 'IC , szereg kolonialny, blawatów sprzedaż n"~ J u acznos
rnnkac,h splaty - .. Hala Mebli. lat dobrze prospeqlJacy. centrum w6dek oraz duży ogr6d OWOcowy. na sprzedaż. Pa\V~/ Wojciechow' chlopczyka 4 mies. - odc1~m na POZI) al}. Wr9c1awska 38. Proszę Poznam a korzys~me towarem. - Miejscowość 3000 mieszkańców. ski, Sokolowo - Osiedle, p. ''Vrze- wlasne, Oferty Orędownik, Po-zwazae na fll·me. P 29 453-57.29 Oferty Oredowmk. Poznań Zgłoszenia kierować Kowalski, śnie. n 48565 znań zd 8003
zd 7734 Nowe Pomorze. ul. Gdallska. . Skład :::.:.::::.:..-=-=-.:.;:;=---------Kolonialkę n 48 444 Gospodarstwo od 20 lat, towary krótkie. kape- Ostrzeżenie!
zaprowadzona bezkonkurencyjna. Przybory I . " k 8 m6rg przy Mosinie. dom nowd
y lusze damskie. 2 pok.oj~ kuchnia Tylko "prawdziwa Ccntralina Mi-kllcntela got6wkowa. przyleg/ym. szewskie. sk6ry oraz dodatki po nteres rzezmc l 2 pokoje kuchnia. 3800 8prze a w centrum do w:r:~Ję<;la od go- cha/owskiego tuczy świnie w 9-wygodnym mieszkaniem, tania cenach najnjższych poleca K, dobrze zaprowadzony, wieś ko- W/adyslaw Kleiber. Mosina. spod~rza Plac KlllIlsklego l,. - czach, zapobiega kl·zywicy .. m~ dzierżawa okazyjnie sprzedam. Przybylski. Kalisz. Łazienna 2. ściel na przy stacji kolejowej, 3 zd '! .14', Tamze sklad od 40 lat ol?u-.yla, 2 zawodzi nigdy. żarlac wszędZie! Adres Orędownik. Poznań n 48531 szkol y na miejscu (Poznańskie) z pokoje .kuchnia do W.Y!1.8Ję,cla. zd 8106
zd 7042 -----.--:;;:..:;;:..:=------ powodu wyjazdu za granicę za- 44 Trzemeszno, Plac KIlInsklegO 1.
D przed ani raz do sprzedania, cena według pszennej 13000.- wpłaty 6000,- n 48 525 R In "kOWl" Majątki o s . a ugody. Oferty Agencja KUl'iera 3:; buraczanpj 12000,- wplaty 5 O l •
kamienice. gosporlnratwa, domy, ~d zaraz sklep ko!omaln'y w ruc~- Poznafiskiego. Pleszew n 48537 iys. Adam~ki. Poznań, Pluc No· .... 13 SZUKA MIESZK. __ od~am gospodarstwo. 82 morgI, tartaki, mlyny. wintraki .. parcele lrwym .punkcle m13.~ta. Zglo.szelll3. womiejski (j a. zd 8 486 lIaJ . __ ktory 0!l starcom rlozyw01::!Ie u-tanio polecam. l3Ioch. Poznafi. redakCJa Oręrlowl1Ika, KalIsz. Dla . trzymanie. Oferty OI'~dOWlllk, Alcje Mal'cillkow~l(Iego 15 _ 5. n 48 532 kupca dobrze zaprowadzony sklad 72 Poszukuję Poznań zd 7 350
ZG 740(i S d towarów kolonialnych okazyjnie bUI'acZllTIej 10000.- wplaty 10000 natychmiast bez(!?:ieiJlY urzl!dnik K------m---III •• " prze am nn 8przerloź. Wiadomogć: Orę- Gl IJszcllnej l:II11111,- wp/aty 8000 paćlslwowy spokojnego llIie~zka- 2'" NAUKA .. Piekarmę- wille nową ll: jedn,'l morpll ogro' downik. Poznal' 7.d 7 2!J5 A!lo,[U~ki,. 1'0zn3ĆI. Plac No~v,()- ni~ 2:-3 po~ojowego kuchllin,.- ....
Oukiernię kOl'zy,,'tnie ods,tą.pie - dl! \VI'az ch.le\yaou w .K.I·otOSZY· 1J11~J~ki (j a. zd 8487 dzwllllca Gorczyn, La,zal'z, ;Tezy-d:>.ie rża,wa 2~ zł. z powo.u,u ohję- me lub 7.Hlnlenle nn mmcJsze. c~· Drzewo ce. (,lfel't)' lll~(~~s/a~ hstowllI.e - Kursy t(' go hnnego PI· zp.u.się,biorS'twa wl. 118 podl1lg ll~ody.. Zg~s?,ema budowlane stolarskie poleca Ko- 140 RąWICZ, PrzYJamsklCgO 8. Mllew- handlowe Sawiekipgo. dypl. W. IIotet. Pie,lIa rnin. Lobżen[,ca. Agentura Ore owmka, 0i~~aó walkiewicz. składllica drzewa. - pszennej 35 000.- wplaty 25000. ski. ng 48 553/4 S. H. tf'rnz 1, Ilntaka 4 .. tel. 49-68
",d 7 206 wo. n Powań. HI'ama Debińslu\ 2. na- 102 buraczanpj 30000,- wplaty 1811[[ __ Kursy 3 wl'zrSI1. la . dg 23 !l0415 przeciw wylotu ul. Strzeleckiej. tys. Adamski, Pożnań, Plac No- 11 LOKALE __ -
Piekarnię. culdernię Gospodarstwo telefon 14-95. d 24136 womiejski 6 a. zd 8 488 " Buchalteryjne ' , zaprowadzoną w centrum mda- prywatne 112 m6rg. inwentarze 'DN ' i t Ob ki SkI d Wsp6ł~:esne Wykłady" - War-sta z calkowitym urzadzeniem,ż:'(wy, martwy ~omple~n.e budr.n- n.t.ezn C ~O . . • rąc~ .. . . . a szawa, Nowo!l'rodzka 48, gwa-wydzi crżawic od zaraz z powodu kl. masywnI', wIM kosCleina. zle- nowoczesne urząc1~eme korzy.~tme bu.dzlkl - ZJtl(arkl - nR.JtameJ z mleszkamem w rynku, dobre rantuia wielorlziec1zinowa samochoroby. n~~ zdolny do pracy. -lmla drenowana, cena wedlult u-Izaraz na sprzedaz. Otto Muller, Mleczyslaw Hen~e. Poznań. polożenie 00 zaraz do wynajęcia dzielność - natychmiastowy war-Oferty Orędownik~ .. Poznań gooy .sprzed.am. Zgłoszenia Ore- Leszno. ul. Leszc!,;'.ńskich 46. St&.r7, Rynek 91.{' ~e). Wojciechowska. Śmigiel, RVl,ek sztat praC'Y! Zamiejscowym ko-
ad 61r .~_ , dowmk. Gruezno 1197. .48460 .!lo 47 / /~ . . , ,d 23 ~. ~ .48 519 respondcncyjni( Tg 21351
j ...
Strona 18 - ORrtnnWNTK poniedziałek, dnia 23 sierpnia 193':
11:;6, SZU~ POSADY ~ l owafl~~two Oalekomonki[~ ~ołowów ,,~omoue' ~i~~~~ae;~~,~~ft;1::tS~1~= O\:!oszPllla <10 3\1 Mów dla poszu· . Gd • ai p(>8·Hh do składu k<!lonialno. kujl\('y('b posady w tej rul>rYC~ Sp. Z o. o. W )I ni spożywczego. na. stanowtsko Iw~· ohliczamy DO je,lnp) trzeC'ipi cenie .. . . .. n b l . d rownicze. Na Jednym stanowl-
cirohnyC'h. KomumkuJe uprzeJmie, lZ w sobotę d. bm przy y Je en sku zastęT.,ezyni pracuje 3-ci Ć b ló J /. B b "rok. Oferty M Michalak. Mo----------------1 z ich w!a.,l1lcll paro wc w ry O wczyc l ., S .. at' ara, gilno Wawrzynlnka 7.
(ł) Sllt~b(l dO'll'UHl'a który wiezie świeże ryby dalekomorskie swe~o połowu. -. Ng 47430
Gospodyni długoletnia praktykl\ $zuka posady w majatku od 1. 9. Agentura Orędownika Brudlo. Grodzisk Pozn. n 48 447
Świeże śledzie i inne dalekomOl't3kie ryby oraz śJle dzie zaso'l[ li lone tl3stat1<u oferuje .,ię po l:ena,cb b. korz~'?tnycb S~l'ze- 27.WOLNE MIEJSCA daż ryb z pol )\l1:U T ·wa "Pomorze· na. Poznan pt'Jwadzl f-a
"Przemysł Rvhny, W. Sentkowski", Poznań ~ Zawady. Inteligentna ng 43 286 osoba z refeI·encjami znająca się R. Barci kowski S. A. i>oznań
na gQspodarstwie domowyn:t po-Osoba . . Pomoc~ik , . Biegła . . . szukuje posady do samQtneJ 050- Zarobek uboczny l Stolarz
lat średnich. sympatyczna przyj- krawiecki posz.ukuJe posady od maszymstku połsko .• memlecka by. Laskawe oferty Orędownik. 10·-15 z/ dziennie może zarobić młody. dzielny, lek1!:ich prac zcjo-mie posfld~ pokojow('j. bufetowej zlłraz. Zgloszel11a oferty Orędow. rozległa praktyka hlUrowa. poszu· ł,ódź, pod "Samotna". każdy podejmujijcy siG wykona- :bniczych. ZglORzel11a Orędowmk. obsługi gości. do gospodarstwa Illk. PQznań zr1 8 408 kUJ~ posady (lf<.>rty Kurter Po- n 48388 nia pisemnych <;!zynno~ci. dQm~- ' Pozl1t1l'i z_J~2;)8 • domowcgo. u samotnej OSQby. - znansk. zdg 738! --- lYych. Zgłoszel113 "UIll\'ersal 'I zna prasowanie sztywnej bielizny Kelner I Kto Chorzów l. skrytk_a pocztowa 90. Krawcowe c?s!wlwiek. goto\vaniem miejs~o- poszukuje posadYt dobry facho· Zecer jest wymQwny dobrej prezencji n ~8 (J48 Jyrektryza. pomocnica i ucze!IDi-pg~" .o.~<?Je~~a816~ferty KUrIer wiec. Oferty Kurier Poznatiski IPoszukuje posady. Oferty Orę- nie potrzebnie jest bezrobotnym, Agentów Ice potrzebne; .fzabella. Pdozn8a2n60-1
znans I z g zdg 8007 downik Poznati zd 8 484 bo może zarobić dobrze na art y- . b k St' ł .Plac 'Volno.scl 17. z g . - -. - ------.. ----. I' .. -- -- kułach. które wzbudzają wszę- reJonow:yc poszu UJ" am~ aw I ~ . . Gospodyni Na ma)"ątku p d . k dzie wielkie zainteresowanie. - I{orzeck!. Krotoszyn. potrzeb!!e Kilkunastu ... I K I rzyro nlCZ a z l . . T (' k Koluszki 12.- z/ zarobek 8.- zł dZlenll1e.
s_~mo"zl~ na I tJr 311dk.3 .- ~.ot~w- panienka. znająca ks!ążkow9Sć. e 'zaminami UlRtemstyki. fizyki. g oszema om ZY9· . . n 48093 IIU!IZi kaucją potrzeb!! . n:I tych· kił) znaJą<:a dobr.zp k).ll!n3r1e .row- . ~o'PQdarstwo podwt'lrzowp. pisa· c~emii kuro ~imna.tyczny szuk;\ n 483. 4 - - mIast pracy. Oferty zyclprysem. ~~~~t l~c~J1lczą: Tllsaz I s~byclet - i nip maszyną· przyjmie p06acie posady· Ofe'rt; Kur'ier Poznański M tk rrzystojna wysokościa kau('ji. znaczkle.!l:! -P3?'-
I uJe posa')o' u oso s ar· zaraz It.:b p(\źniPj Oferty r"urier . .. CI 8011 arszan a . k b ł ' .. cztowym do. Par". pod .• "1., • sFz:'1 ('h 8am(~tnYl"h. Wilno. Zarzecz. Poznaliski zjg 7043 z g zdolna do ręcznycb prac pożąlla- pamen a d0 o s. ug. goscI FIIPtQ-I . Pg 29307-57.73
ł I arecka ,,8 - 1. I!:łła. I . , .. Z' I _ ~ mocy pracy. OIoze slPrQta. o e. ..:....::.;.;.;.:...----zdg 7 SUi; Panienka ny nlern~eckl zar~z. g ~szeJ1la ł,obżenica 7 pułku 40. zd 8602 DZl'eWCzyna _____ . Biuralistka: Orędownik Poznan zd 8 816 .:::::.=;;;.:.= . ......:......::.:.:.:.::.~:~-...;;.-.:..~
O ob . t l' t ? długoletnia praktyka znnjaca Jo iJrac .domo~ych -; a zaraz.cm Dziewczyna do gospodarstwa rolnego potrz~ S a ln e 1gen na ksiażkowość' nota"!alna i .iezyk znaJomo~{o w IntpreSIŁ kolont:!l- Ekspedientka bna od 1. \I. 37. Adres wskaze
obeznana z gospoda rst\yem dpąlo, niemiecki. pisząca na maszynie nym szuka p<?sady. Oferty KU- . _ . do wszystkiego z praniem Orędownik . Poznań zd 8043 w~m szuka po'ady naJch~tnleJ. u szuka posady. Oferty Kurier Po- ner Poznański zdg 8234 rzeźtl\C'ka. ktora zna ~'yrt.lb nllę- p ·o koj..'?w a osob samotny('h. Oferty Kurier zna,i~k!i zdg 7693 I ----.--- ... --- sa potrzebna. Bekol1lar11l3. Po· mlodsza potrzebna. Zgłoszenia Posada Poznański zJg 8135 I '· Technik - dentysta znali. Marsz. ~~('fto 81. - 13. odpisami ś\\'i~dectw Hotel Mpt!~;; czelallnik piekarRki. kartą, rze-
Poszukuję ,katolik . zdolny. pracujący w ope· z· pol. WągrowIec. zd 8 IIi.> mieślllicza potr~ebJ1Y. Po.~ac .W1: b) Inni posady zarządu domem lub do ratywip i technice poszukuje po· Pomocnl"k sokoś(' Ż:lJ~n('J tygodl1l\lwkI I -- dzieci. Krój. szycie. robótki reez' ~ady. Z podaniem warunków. - Fotograf . gdzie prapowal. ZgłoRzeJlla o~·
Szukam Ile. Zgłoszenia: Nowak. Rabia,,' Zilłoszenia Kraków. ZJzisław ogrollniczy potrzebny od zaraz. retuo1'zer. na kQlorowe samQdzicJ- downik. Pozllali zd 7 403 posaciy robotllika. "użlleg-o. stró. -ka 15. IIp:291~5'l;~ 91 I Proszek. MaidgR~IÓ~~ 4. ~~~~l~rin Przezmirów. z~o~~~~ nr od zaraz. Z!rłoszen!a OredO'w-ża łub podubnej. mogp' złożyć ban- - . . nik Poznań zd 8 ()W kowl\ kaucje. Oferty Agencja B d ki h
Starsza rlziewczyna C7.ysta. skrQmna do wszystk·ieg-o potrzebna na wieś. Pen"'ja Ui' złotych: Zgłoszenia. No· wako"·Rku. Brzezmy k. Łodzt. -Bronowice. _ z9..~
Oredownika Pobi"dziska. e nar s c zd G 330 czeladników od za raz potrzebuję.
Albert Schwarz. śmigieł. Panienka n 48 ;;70
inteligentna . kochająca wi~§. F . k dzieci. praktyka. robótki wyre- • - giełda lwowska: 15,00 Fr. !'Ichu- Krak6w - 12.15 kilka infor- ryz)er a Zwi~ek c~e!lie pani szuka pooady. 1 wrze- ~"'t'I~["Yt\"n"laa bert _ płyty: 15,35 .. Odpowie- macyj; 13,56 koncert muzyki lek· dzieln.a po>rzeb1l3 od zaraz. po.. Polski Le~zno Zieolna 12. poszu~Ien. Łaskawe ofe,·ty C1chorska. ~~'L:L_ ~: ~ .. ~., dzi3lno§ć kierowcy i przcchodnia kiej - pły~; 1u,05 .. Czy wiecie. sada stała. Wac!aw Osuch. ś!O- kuje pokojowe.' kucharki . . gosposie Buk Ng 47434 Poniedziale 21> sierpnia. w świetle noweJ!'o kodeksu karm'- żro ..... ; 15.25 płyty: 15,40 lokalne da. Stary Rynek 17 n 48,,58 dziewczyny 110. wszystkiego. -
• 615 aud cj" poranna· _ 12 29 go" - pogadanka; lS.00 ,,"z(lIu?' wiarlomo~ci go~podarcze; 18.10 ,przyjmuje 10-12. n 47 772 Panienka Geo~ es Bi~et ,. ( I t ). i2 40 Ód wstegi Oporu - felieton; lS.10
1 Od~Zyt!lDl~ programu· lS.15. w/o- PanoWie
prowincji 7. 4-lctni~ praktyką - wal"s~tatll 'o \V:r~zfatu· ~ ~iZY'1 orkiestra dęta gra - plyty; 18.30 skll} pleśn, - płyty: 18,45 wlado· panie do lekkiej ~>Drzedaży dom 0- PTzedstawicieli skła,lzie drogeryjno - kolonial-, ta w cpchu mula;:;:;,· 1600 Antoś aktualia radiotechnic7.11P: 18.40 mO~Cl sPQrtowe; 19,15 płyty z, \\lej całej Polski. Pen., ja 120 lIlie- . ... . •. nVnl szuka posady. Kazmier· chce być >cchn!kier •. :: .: Wy.doby. prof~am na jt~tro: _18,4~ ,-,' iado- ~~a::zal"r 23,00 muzyka tanecz- sięcznie .. ~naczek, oJpowi!!.dź. - ~~yCt~~J~~t~ e;~o~ie~:'ków P~:~1~~~
wamy skarbv zlew'· al1'łycJa dla mOHC" sporta" E' lokalne. 23.00 z ,P y y. . Oręr1owDlk Pozna!. n 48566 kowych l rys" B-cia Łodyga. Gro. cźak . Obrzy ,'ko. pl: [{ ościuszki. 7,,1 8023 -.
Organista dyplomowany. 5 lat nanki u ol·ga-ni8ty archikaterlralnego. Samo-dzielnc byłe zaRtePRtwo tegoż Dr' ganiRty zamieni obecna posacie na mic.iskll oraz pro~i Ozcigorlnf' Duchowieństwo o PMaclę w mie-l'cie lub dużej wiej~kiej parafii. Zgłoszenia Or"downik. Poznali
zd 8211
Mistrz ślusarski. prawem szkolenia ucz· ni poszukuje posady. Zglosze-nia Oredownik. Poznań
zd 8172 _.
Pnyjmę zastępstwo sprzedaży towarów p,·aktycznych. poważnej. polskiej firmy. Własny rower. Poste-re-stante. Milosla", J. 20. zd 8123 -----_. __ . __ .
Piekarz cukiernik, dzielny piecowy szuka posady za skromnym Wl'na ~ro· clzeniem. Oferty Orcrlownik. Po . znań zd 8283
Posady woźnego . inkasenta. szofera lub inną poszukuje. Kaucja bankowa 2- 3000,- Zgłoszenia Agentura <2:ędownika . Jaroci!!:: ___ n_48528
Buchalter -bilansista kOl·espondent, sila samod7.ielna. rutynowana. b. rllugoletni kie-ruwnik przed!<iębiortitw handlo· wych zna bandeI zhożowo-nusien· ny zmieni posadę o.d 1 września. n:eżonaty. <12. Oferty Kurier Po· 'lmań~ki zdg 82ftr
Stolarz bucio.~dan y szuka prRCY. Oferty Kurier Pozna,l ski zd", 'S 337
Technik rlentyslycz;.y. pr:H'\1.i~c~- w opcra· tywie. szuka posady. Zgloszenia .\gpncja Kuriern Poznaliskiego Pleszew. n 4853()
Cholewkarz modelarz "Ha picf'\H;zo-rzeana. na wszellkie srace po,s'7.iu,kuje stałei posady. ferty O'·edowni-k. Po: }ljnail zd 8654
Wiejski młody. uczciwy robotnik poszu-kuje jakiejkolwiek pracy. Adres Orędownik. Poznań 7.d 8785 ---- .---
Bławatnik konfekcjoner. wladający dobrze po nipmiecku IJoszukuje posady od 1. 9. Oferty (1II·ier Poznański
zcig 7 i04 -
handlowiec. Kupiec
czterd7.iel>tka szuka po~a(ly zatlf~ne f'tan?wi~ko. -ohojetnip złoży kalt('jp hipoteki. Zgłosz~nia I< nrif'r Pozua,iski
zdg 8212
3000.-Samotny
kauf·ji łub udziele po-?,~-pzki za p06ade stała tllagazy-n iHa. woinf~O. inka.senta lub jnn~1. Przyjme tak;;" ,tróżostwo " .' Iii ~nam ~if' na ogrodnictwie. Oferty rio T(uriera Poznańskie-ilO zrl)? I:i 243
Kucharka
r1zieei starszych: - 16.15 Antoni albumu speakera. . ł16dz - 12,15 program !la dZj- • dzisk 'Vlkp. n 48551 D,,"ol"7.ak - kwnrte ~ fortepianowy Katowire -12.15 wiadomości bie- staj; 12,20 pare. mformacYJ; 13,55 Kolporterow D-Dur op. 23: 16.~ i ., \\" jednym żnce: 12.20 życie kulturalnc śllI- k"once~t PC'łurlDlOWY utwory dewocjonalii (zarobpk 10-20 zł łapciu - '" drugiL bucie" - fe· ska: 12.25 George, Rizet - płyty 1< r. LI!,zt,a: 15.00 kwa(lran~ dla dziennie) poszukuje Komitet Bulipton: 17.00 koncert kapeli łu ' lo- z Wal·nawy: 13.00 koncert Ży· pesytl1lstow: 15,15 o W~zyst!om po dowy Koścfoła. Zgloszenia: Za-wej «'elik'3 Dziprżanow~kipg,,: - czeli: 13,15 muzyka lpkka i tlI- troszku; 1155'42
20 ł~l1luzkł' ka .sal,ono'.vą wiercie Widok 9. zd 8 392 Kto z firmy Colombus Pozna1l,
18.15 oryginalne piosenki meksy, neczna - płyty; 14,05 ('h6r żoł- -:- plyty: , or 2! t~ w!ac omoscl' --- Wrocławska 15 • kn(\skie (nłyty)· - 190r all,łycja n:pr,ki z Lublii\ca pod dyr. Pi 0- gll,ldowe" 18!10 Plo~enkl francu- Pi' d zarobi~ R st rzelecka: 20.0~ muzyka tanecz- tra Żaka: 16,30 porad'llik dla 1"0- sku,,:18,4a wtarł0\l10SCI sportQwe.: . e~ą ze .. ~~ry . na w wyk. mnłej orkiestry P. R.: holnik6w: H.43 wiadomości Il'ieł- 19.1.5 plyty z War~.za~\'y: .,~0,5a moze kazdy k~o. w .. k?be d~naJo= kUPUJe ten sle Ole oszukUJe. 21.05 koncert wmfoniczny w wyk. dowp: lS,O~ .• Oll'rodnik ~llłSki": .. MarynaJ"k~ rł3\Y1Ilel I dZls - mych lub gdzl~kOI" le~a~h z ?!_ ci 23698 Ork:estry tl'-mfollicznej pod ciyr ... Sadźmy bylinv" _ lS.10 pro- pogadanka: 23,00 muzyka ta- przyklad w tO\\ ar.zy~h. • 13 P tn (t . . . t 1815 t' - . ne"zna bryka.ch etc. podejmie Się sprze- N t t ..,. t •. aumgar era .ran~mlsJa.z J!'.[.am na JU. ro: : z worczOSCI ~ . d,iży artykułu przynoszącego asze a u Y ra'Jloapara Y :-;nl.z!'U[gaJ_ 2~.45 ;pn,l POw<z('f!n!" F.,otra C~a'kn~\·R~!egO -. ~~łyty z wieika korzyść k<:msumel"!!ow}. 1l pa_t1:~\\ a . h.~\\ alsklch - POWtl'~<' Kr~ kowa. 18.4a "ladomoscl spor- Interesenci zechcą sle zg/OSlC PI- złotych Dl ieslE'cznie. mo\\ to~a . 2 .. or koncert rQzrywko.- tO\\ l'. . seulDie do EksPQzytur~ Orędow- k' wy orkiestry P. R. Kraków _ 12,15 kilka informa- nik a \V Pabianicach. Orlicz-Dre. POżyCZ 1
-"t k "4' • Cy.i: 12.25 arty~ci opel·y paryskiej Ponl'edzl'ałek, 23 sl·erpul·a. szera 5. n48547 Państwowe ore . .. SierpnIa. Śpiewa.ią _ płyty· 13,55 knncert .
6.15 audycja poranna: - 11.57 rozrywkowy - płyty: 15,05 kr~- 16.00 Kiinigswush. M. rozryw· Zdolna za 100 100
sygnal czasu: 12.03 dzicnnik po- kow.k i dziennik sportowy: 15.10 kowa. 16,10 Praga. Koncert po- retuszerka może sie zglooić. Fo-urJniowy: 12.15 skrzynka rolni- las jako fal)t·~·ka drzewa - od- pularny. " . toex!)ress Majewski. Poznań. ŚW m .,J:," .t. ,n;J.a C7.3 - inż. Waela Tarkowski: czy t: 15.2ó kwik dla (l~ieci - 17.00 R Parls. Koncert orkle· Marcin 6 (po~ada ~tala). -xauIOm(l{',Ia,tIH
12.25 koncert orkiestry detej [{o plyty: 15,4,' lokalne wiar1omo~ci strowy. 11,05 Sztokholm. M. lek- z.d 8 Gi5
I
P. W. \V Katowicach· 15,45 wia- I!ospodarcze (gielrla'· 18.00 ehwil- ka. _____ ....::."-~ ______ Sw. rio mości gospollarcz 16.00 za- k~ tanga - płyty: 18,10 ollczyta- 18.00 Hudapeszt M. cygańska. Bufetowa ga rlka geogra ficzna 8 urlyeja me programu: 18.15 z twórC'zości Lon~YII R K~nc~rt orkiest~y gosposia potrzebne. Restauracja. numer dla dzil'ci ~tarszycb - w oprac. Piotra Czajkowskiego - płyty; dętej. 1S.40 DrOltwlch. Szkocka I'worcowa Jarocin. n 48 443
Marcin
'Vład. Bartla i Stan. Litwininy- 18,45 10blne wiaclomości sporto- muzyka taneczna. , . 25 .nówny (z Poznanial· 16.20 na~ze WI': 2J1,00 muzyka taneczna (pły- l~.OO Monacbium •. Wesote me· Fryzjerka telefon 12-38. dg 23796·1 pieśni \V wyk. Heleny Zboiń· ty) . lodle tanecznI'. MedlOłau. 1\1. roz· . ' ___________ _ skiej-Ru~zkowskiei (sopran): - rywkowa. 19.40 LuksemburlI. Arie potrzebą8. Zgloszef\la z ~odamem 16.45 ziemia rodzinaa l\fieczysła· L6dź - 12.15 program na Ilzi- operowI'. ,~arunkow A,ndrzeJ Jamk. Od}': wa Karłowicza felieton (z ~iaj: .12,20 pnrę inform·acy.i: 12.25 20.00 Bratislawr Festival mu- ma 4. Chylonska 161. n 482/;) Wilna): 11.00 orkie~tra Filbar· O. Blzet - fragu1- zro ~uity .. Ar- zyk· kameralnej 2010 Lipsk
Radioaparaty bateryjnp. sieciowe
Telefunken monii Warszawskiej PQci dyr. JiJ· lez.ianka" - pl..-ty z ·Warszawy · .,C;rulik z Bagda·du·· ~pera kom:, Przyi~ę, ze fa Ozimilisldego: 17.45 z mi- 111.55 muzyk oopnlarna - płyt~ OorneliIlF.a. l~iinigswush. I{oncert'lod. zaraz 2 czeladmkow stolar- inne krofonem w balonie na IJwięzi za płytą; ".00 literatura nrzez orko kameralnej. poświęcony : sklc~ meblowych na dobrą ~racę nad Toruniem - sprawozr!aw(,3 mikrofon dIn wszl'stkich: .. Listv twórczo.ści J. S. Bacha. 20.25 formet"Owaną. Swarzedz. '''leLka Leo.Pold f'kwierczYliski iZ Toru· 110 matki" .JulilJ~za Slowackiego: L,!odyn _ Ił. KOl}cert Wagnerow. (Ryhac~ ~. zd 7 /47
Dedektory z głośnikiem
nia): 18.00 przegląd 8ktualno~ci llUIi o w~zptkim po tro,zku"; ski .. 20.40 R. Parl ~. Koncert symf. Inka ent finansowo.-go<porla.rczych: 18.10 lli.20 mllz~' k: salonowa - płyty; z Vlchy. S
Pożyczki Państwowe 100 za 100 tprminowe splaty .. l{ redy t"
- d!u&Jasygnaty program \la iutro: 18.15 7. 0perp- 15,42 ł6d7.lde wi8l1011l0,pj gipldo- 21,05 "'ieden. Festival salz. mag~zynier okregowy potrzcbny.
tpk MiI10rkcra i Oskar: . Straussa ,,·c: 18,On feli "ton <polcc7,nv: .. Pra- burski: Koncert Mozartowski. kaucla bankowa. \yy.nagrodz!!nle (plyty): 18.50 pogadanka aktual· wa straży ogniowej": lS.1n życic 21,15 Sztutgart. Koncel-l fort. penSja ?20.- prow.lzJa. Sol!dne Kolasa na: 19.00 .. Rp<Jsóh na kobiety" - utystrczne: 1S.15 płyty 7. Krako- c.mon RachILaninowa. Sztok. zgłoszema Orędowntk. Poznan Radiotechnik. Poznań św. Mar-.kecz Jerzcgo Ger7.nbka (z Po- wa: 18.45 \Viarlomo~ci sportowe; holm. M. taneczna 21,40 Hilver. zd 7 845 cin 45a. dg 23884-5 wania): 19.15 Berothcvrona Rrm· 23.00 muz'·'·" taneczna - płyty. sum I. M. organowa. M --.. -k fonia A·ciur Nr .. 7 QP. 92 (z ko· Wtorek, 24 sierpnia. 22.00 Sztokholm. Fonc .. rt ka., arszant a mpntarZf'm, (p łyty): 19.55 wiacio 'Varszawa lJ _ 1;',On koncert mera lny. Budapeszt. M. tanec~· potrzebna 40000 mieszkańców. mości sporlowe: 20.0~ .. Naci Ja· rozrywkowy _ ph ty: 14.00 parę na. 22,15 Droitwich. Koncert ra· Ofcrty OredOWllik. Poznań (iranem" - audych muzyc1;no- informacy;: 14,011 płyty: 15.00 re- dio-ork. ng 48 511/2 <łowna w opracowani!· muzyrz· port~ż z ż;<,C'ia: 15,15 koncf'Tt roz- 23,00 Wrocław. ~f. lC'kka i ta- Ś--------lym !'Itallisław3 Roy'a (11 Pozna' rywko,,'Y: 22,01 wiarlomoś('i sPor- neczna. Tuluza. Rozmaitości mu· lusarz I lin): 20.45 dziennik wie('zQrny: - towe: 22,O~ .. K.crl:- byłpm polit\'- zyczne. 23,15 Droitwich. M. ta· maszynowy. trzeźwy. dzielny, 20.5i; wia,lomogrj r<>lnicze: 21.0ii kiem" _ felil'ton _ 'VincentC'go nł"CZIIR. zdrowy do napraw maszyn, do mrłodi" filmowe i rewiowe w Rapackiego: 22.20 muzyka Ipkb 24.00 Frankfurt I Sztutgart. - poważnej fabryki w Poznaniu. wykonaniu tria saiolIowego P. _ płyty: 2';,lii muz~·kn tan('('zna Koncert. wiek 27-33 lat. Zglos7.enia pi-
,
R.: 2t.45 .. Dni powszerlnie pań- z dan('ingu .. Cafe-Club" semne z odpi~ami świadectw do. ,t\\"3 Kowalskich" o!lwipsl': 'Vtorek. 24 sierpnia. ..Par" pod .~33.40". 22.00 rccital fortepianowy Hen- Torun - 12,15 .. Uwagi przerl 16,00 Kl;nigswllsh. M. popuillr- P 29 488-33.40 ·yka M:ipl"O\\'~kiego (ze Lwowa): jesiennym sadzeniem drzew" - na. 16.05 \Vieden. ](oncert popu- • !
Dogodne warunki sl?laty. przy mI· mmalneJ wpła· dp .g.ot~~kowei, uillozllwlaJą -obecnie każciema nabycie wspa· nialych apara· tiJw
Prems i Telefunken Prosimy ieszcze ciziś. ~ciwiedzl~ naS2 salon ,1emonstracYJny.
22.30 pieśni wło~kie i pol,kie w oogadar,kll. roln. wygI. inż .. Tan larny. 16,tO Praga. Koncert kwar- Pomocnik. wykonaniu .JÓz('fa Korolkiewi- Fi,lIer: 111.00 orkiestry i "oliści - tctu salonowego. fryzjerslti może sie zgłosić. po- 12 A II) I O> L A \f O X cza: 22.50 ostatnip wiadomości. plyty: 15.1111 wesor muzyc7:ka - 17.00 Monachium. M. rozrYW-ISada stała. :lw7.e z onrlnlac.ią że-
Poniedziałek. 2a sierpuia. Warszawa n 13.00 Piotr
i C7.ujkowski - płyty: 14.00 parę nfor:nacyj ; progran' na jutro:
14.06 konC'ert rozrywkowy - pły· t)': lli,OO pogadank · aktualna; 15,10 :i:ycip kulturałnp stolil'Y: 15.15 koncprt solist6w· 22.00 wiaIlorności ~portowe: 22,05 .. O pol~kiego Hal..Jeta" - ~7.kie literacki Karola Trl.yk-owskicgo. Czyt.a .Jan Gładych: 22.20 muzyka lekka - płyty· 211,15 muzyka taneczna - płyty.
Toruń - 12.15 z Warszawy: 12,25 lTluzy!<a o,·kie trawa - pły· ty: 13,00 z operetek - płyty; 15.00 ~krzypce, śpiew i fortep~3nnłyly: 15.40 wiaciomości z PomoI·za: 18,00 pogailanb aktualna: lS.10 r1awna muzyl, fran;pol, a - plyty: 1~,40 prQgram na Jutro; 18.45 wiallQmości spo,·towe z Pomorza; ?3,OO talice i piosenki -plyty.
płyty: 15.40 wiaciomości z Pomo- kowa. 17.3'1 Budapeszt. M. cyguli- lazkową. KarQlak. Września. Poznań . Ratajczaka 14. Telefon rzlł.: 18.10 . krzynka techniczna; ska. Poznańska 16, zd 8 024 32-1~. n 48226 18.20 na tematy orientlllne - pły- 18.00 Wrocław. 'Vesoła au(ly- -====~:..:..-----==-:::...::.::=-=::...:;::,-----------ty: 18,40 program na jutro: 18.45 cja. HilverSUID I. 1\1. taneczna. Humor zaO'Panl·czny wiallomości sportowe: 19,15 pły' 18,2;; Londyn. Koncert. A-ty z Warszawy: 23.0:1 tańczymy 19.0Ei "'ieden. Festival Ralzbur-- płyty. ski: .. Kawaler srebrnej Róży" op.
Lw6w _ ·13.u5 koncert rozryw- Ry~zarda Straussa 19,00 Frankkowy ·z płyt: 14.55 gielda lwow- fiut. '''esoła podró : muzyczna.
19,55 Hilversum l, Koncert z Rka: 15.00 G. Puccini: op ... :Ma- udziałem H. Taubera. rlame Bntterfly" - 3 akt - pły' 2000 K ) O ty; 15.40 lwowski, wiadomości ' open laga. utwory rie-bieżące: 18,10 wiolonczela i orga- ga. 20.15 Droitwicb. Koncert sym ny - płyty' 18 20· ~ •. lUty It·t _ f01} icZ I!Y Qu.eC'nshallu. 20.10 Lipsk
• II • r ' •• 1vJ.II , ' • e 'Vlc('zor tallca. ~a~kte - no" "1.8 A.ryr!rzPJ3 R~ h- 21.00 lhym •.. L .. rlonne curiose" ,ktego pt: .,Plorok •. ~8.40 p~o: op. Wołf-Ferrariego. Berlin. Kon. gra}ll na Jutro: 1R.40 wlnciomOOCl t ~WII .. B r' k· . ~PQ."t20!?0'PO: 1~9.1ó pł~ty z Warsza- li:ukscla
t i.:mKo;~~ert s~~f.s IlJ: wy. ", .oncert zyczeli. Jonia. Koncert symf. Iw progr.
Katowiee - 12,15 wiadomości Mozart i 'Veber). bieżące: 12,20 życie kulturalne 22,00 Sztokholm. Koncert roz~łą,ka: 1a,Oll koncert życzeń; rywkowy. 22.20 Droitwich. M. 13,lii r~wia - płyty: 15,30 sioRtry lekka. Monachium. Koncert poBurski .. i TacletL~z Olsza - ply- pularny. 22,30 Hamburg. :1\[. taty: 15,43 wiadomości giełdowe: npC'znn. lS,10 program na jutro; lS.15 23,00 Droitwicb. M. taneczna. W k . k· dzi frag,nent z powieści Jana WiktQ- 23,10 Kopenbaga. M. taneczna. amery ans lm są e. ra "Wierzby nail Sekwaną": 23.30 Budneszt. M. cygańska. ;.... Mv ława prz)"sięgłych orzekamy jednoglośnie. te 18.30 fortepian płyty: 18,45 24,00 Sztntgart i Fr~ukłnrt. 7 skazać należy ad wOlkata za zł" obronę. (M) wia·t"mości sportowe: 19,15 plyty Koncert symf. z udZiałem solt- .. z Warszawy. stów. (Saturday Evening Post. Filadelfia).
~amor!zielnn z d.')hrego domu do " . hpzllzll'tn('~o p3n,twa szuka pO-I Lw6w -12.15 płyty: 12,25 .. Mu·
sady. Oferty Kuri.' r Poznański zyka Północy" - płyty: 13,55 zdg 8306 muzyka operetkow' .~ płyt; 14,55
o ~ los ze n I a l-łamu\\< y m:Jiml'tr lub je~o mie-jsce ko.,-ztuje-: w Lwycza.jnych na stronie 6-łamowej 15 IO'Q6zy, na &tronie redakcyj ne-j t4-łam<>wej) al przv końcu cz~śc re-rlalkcyjnej 30 ~roszy. b) na stronie- czwartej 50 groszy. c) na 8tronte dru~iej 60 groszy. d) na Btronie wiadomości lQkabnycb 1.- zł. Oro-bne wł~zenj8
na w\"te] j{l'J słów. w tym 5 naełówkowycb) słowo najlłówk()we drukl~m tłuBtym, 15 ĄTOMY, każde dalsze słowo 10 groszY. ~łcszenilł wi~.ksze wśród dro-bnvcb poczvna;e,c ad Ot'-tatnie' ~!tony, t·łalllowv milimetr 30 Q"l'OSozy. 02'toszenia Skomplikowane, z t;aStrze'teniem mie;8ea ~ od POSZcz~óllllello wy1padku 20~ L!adw}'"tkl. Oe-ł06Zl'nia do bletl\c~o \\ ydaniq przv'mu;emy do !rodzlnv 10.30. a do wydań niedzielnych j św-:ątpcznycb do godr!iny g,MI rano. ~łosu.nta z pou WielkoDol~kl D"Zyjmuie-mv do wydań biet.acycb 1" !!'()r:!z 10 do wydAń nletfzielnvcb 1 ~wll\.tecznycb dnl·a ooprzednlejlo d() ~"Z. S. Za błędy d ru·kIlrskie-. które nie nleksztalcllją tr~ol QilłOAZenla. ILdministrllcjIL nie odoowilld8
()!!'ł"~7eni ,. pF7v;muipmv tvl'kn . 1.11 'l{)łl'1ta Irntówka " Irórv J{nnł.(\ "I. PKO. nr ?M H~
tttttt. .ł ••• ł ••••• ,
N A P I S A ł.: W I T O C D Z A Ś W I E t; - Część II. 54)
Streszczenie powieścl Akcja drugiej części "Serca nn. roz
drożach" dziej e się w Hosji w okresie rewolucji bolszewickiej. Ciemne siły podziemne wychodzą nazewnątrz i demagogia połączona z terrorem dochodzą do wladzy. Rosja jest w tym czasie na wulkanie, który lada dzień wybuchnie krwawą lawą , i skąpie kraj w czerwieni krwi.
\V tych warunkach oglądamy naszych bohaterów: Nataszę, księżniczkę Tanię, kapitana Rybkowa, Piotra Bultowa, pulko\vnika Wooda, Kona, Rubina i pokaźne grono nowych ludzi. Walczą oni po obu frontach: białym i czerwonym.
Podczas tej walki - rodzi aię miłość Nataszy do Rybkowa, który rzucony gdzieś losem, nie mote jej odszukać. Piotr dążący do euzęśda Nataszy, odszukuje Rybkowa mimo, iż serce mu się krwawi i daje mu adres Nataszy. Wychodza,c od Rybkowa, by wrócić do Petersburga, doata;je się niespodzianie w ręce bolszewików.
W międzyczasie na widowni ukaruje się pułkownik Wood pod zmie'nionym nazwisKiem lorda Highway'a i dzięki Natll>szy przyja:tniącej aię z księżniczka, Tanią, komunikuje się z ta, ostatnia, i nawiązuje zerwaną przez CZ3JB znajomość. Celem jego działania jest wywiezienie Tani i jej matki księżnej Bałykiny z wrza,cego coraz bardziej piekła bolszewickiego, a równocześnie uratowanie pysznych klejnotów księżniczki Tani, jakie 0-trzymała w spadku po swej ciotce Iksięmej Szczerbatowskiej. W wyniku jego namów księtna BalY'kina postanawia opuścić R(}sję; nie ustwlono j&sZC%e terminu wyjazdu.
Piotr, ocknąwszy się "tV tanó~e ~ uwożą go bolszewicy, przysłuchuje się rozmowie swych siepaczy.
- Nie 'Wiem, czy będzie dziś Ru" bin T "--' za.pyta.ł bas.
'-" Nie "Niem.. '- Ucill,ł MOfer.
nym korytarzem i znowu skręciwsl'.Y - tym razem dla odmiany w prawo -opuścili się na kilkanaście stopni w głąb gmachu. Kroki ich dzwoniły głucho, złowieszczo.
Piotrowi ciarki przeszły mimo woli po grzbiecie.
Wreszcie przystanęli. Towarzysz ?iotra chwilę coś majstrował przy drzwiach otwieraj!),c jakls zamek, wreszcie sz.arpnę.ł drzwi a:!; jękły i z~rzytnęły wrzeci;;tdze. Piotr, pChnięty naprzód, potoczył się aż pod ścianę i omal nie upadł. Czyjeś mocne ręce przytrzymały go. Za .chwilę te same ręce przeprowadziły skrupulatną rewizję za bronią. i odebrały mu bagnet, a następnie rozcięły sznury, krępujące dotą.d ręce Piotra. Następnie bolszewik wyszedł zamykajl;lc za sobą Skrupulatnie drzwi na kłódkę.
Piotr rozprostował kości i odetchnął głęboko. Krew powoli dopływała. mu do obolałych rąk, w których odcr;uwał delikatne swędzenie. Zdjąwszy op·askę z oczu odrzucił ją w kąt i rozglądają,c się wokół rozcierał sobie ręce chcąc , przyśpieszyć w zdrętwiałych członkach obieg krwi.
Oswoiwszy się po trosze z ciemnościami doj~'z,ał, że znajdUje SIę w maleńkiej celi bez okna. Ściany, jak się o tym przekonał dotykaj!),c Ich, były wilgotne i praWdopodobnIe grube. Drzwi były zbite z mocnych, gruby,ch bierwion dębowych i ani drgnęły -pod naporem jego ciała. Cela była niska, tak, że Piotr niemal sięgał głOWą pułapu.
- Pocóżem taki wysoki urósł! -l>róbował wprow~dzić się ze smętnego nastroju w leposzy humop - tylko kłopot będą. mieli ze mnę. bolszewiCY, żeby znaleźć dość wysokie drzewo na powieszenie mnie ...
Ten dowcip wiSIelczy zamiast ode-Więcej nie odzywali si., 'do konea gnać czarne myśli, dopiero zaczął zbie
drogi. Piotr szukał w pamięci postaci rać ich chmury nad jego głową. Coraz noszących nazwiska Kaganowicz& i to bardziej ponure, jedna 0<1 drugiej Rubin8.t ale nie mógł sobie nikogo ta- beznadziejniojsza.. smutniejsza, rozkiego przypomnieć. Nie mał tych lu- paczna. dzi. Ręce mocno skrępowane bolały ' _ Co będzie zNatasz!),? - razmy· go coraz bardziej. ślał. _ Rybkow przyjedzie dopiero. w
- Jak długo będ~ mnIe tak wł6czyli niedzielę ... A może i jego wzięli Jak i po coT - pytał się w myśli. mnie?! Boże! A cóż rodzice starzy beze
Czuł, że samochód kluczy rozmaiŁy- mnie zrobia? Jak sobie dadzą. radę? mi ulicami i uliczkami, by na wszel- Nie mógł znaleźć odpowiedzi na te ki wypadek zdezorientować więźnia, dręczące go pytania. Równocześnie uniemożliwić mu rozpoznanie miejsca., rozmyślał o sobie. , w którym się znalazł, a równocześnie _ Czego oni ode mnie chcą. l co ze wykluczyć pościg. mną zrobią? Zdaje im ~ię, że .les~m .u
- Głupi"" ' ostromość. I tak mnie nas grubsz!), ' ryb~? ObIecuJ!), SobIe, ze chyba zakatrupią! - myślał smętnie. im będę śpiewał, co wiem? Nnooo -:
Nie -wątpił w to ani na chwilę, że wzdrygnął się. - Pewnie mają ' om stał się łupem bolszewickiej czerez\1iy-' sposobiki, abY pociągn!),ć czlowieR,a ża czajki, działającej już na terenie Ro- język, maJa... Nie darmo to ~olszesji, terroryzującej już rozmaitych lu- wicv.. . Ej, Pietrku, coś mI SIę ta~ dzi i bezwzględnie, krwawo załatwia- zdaje, że źle jest z tob!)" źle... We~ ję.cej swe porachunki. Przyszły mu na no się dobrze w garść i uwa:!;aj, czy C.I myśl słowa Gromowa: się nie uda wykaraskać z teJ opresjI,
- Uprzą.tnęli już kilku naszych lu- bo inaczej przestaniesz cieszy~ się Bo-'ctzi... Iwana mego poprzednika też... żym słoneczkiem i życiem ...
- Teraz już na. mnie kolej. Wia- Raz jeszcze uważnie obszedł celę domo: po starszemu na gałąź - pró- dokola, ' ale niczego szczególniejsz~go bował dowcipkować w myśli, a jedno- nie mógł w ge~tvm mroku Mu\Vazyć, cześnie czujnym uchem łowił warkot ani wymacać. Zdcterminowanv, zac7i1}.ł motoru i starał się notować w pamię- walić pięściami w drzwi. Osad7.one ci kierunki jazdy, choć z.a,mierzenie to mocno na grubych zawiasacll, sl~by - wiedział o tym z góry, - skazane dawały jeA"o pięŚCiom odzew. MImo było na niepowodzenie. Pojęcia nie to 7. wściekłości!), atakował le, bom-miał, ile czasu upłynęło już od chwili barduję.c rękoma i noga.mi; '.
a głośno rzucił: - Zróbcie mI tu świa- dając mu spokoju. Mimo to zdawał się tło, bo szczury zaczynają. mnie gryźć .. : być zupełnie opanowany. Szedł spo
- Szczury? - zdziwił się głupko- kojnym, równym krokiem nie zdradzawato bołszewilt. - Może byC światło) jąc żadnym ruchem strachu i SP"\" nie zakazano tego. . . rzawszy spod oka na bolszewika od·
Pomajstrował coś na korytarzu i za parł powoli: chwilę u szczytu celi zapaliła się mała - A pewno, że jest wielki i czuwa elektryczna lampka. Piotr próbował nad matuszkę. Rosją.! nawiąza~ rozmowę: , Wysoki bolszewik, idący obok Pio-
- Czego ode mnie chcecIe? Co to tra na czele konwoju, roześmiał się wszystko ma znaczyć? Dlaczegościl:l szyderczo, a pozostali dwaj zawtóro-mnie uprowadzili? - wali mu hałaśliwie.
Tamci spojrzeli po sobie. IJas m,ruk- - Czuwa, mówisz, czuwa? No to nął gro'źnie: zdrowo! Obyś i ty był taki zdrów! He,
- Milczeć! Dowiesz sIę w~zyst- he, he, he ... kiego. Znowu śmiali się hałaśliwie i głu-
- A ktb mi to powie? pio, a Piotr postępują.c wolno z nimi - Towarzysz Kaganowicz - bąk- próbował rozwiązać tę zagadkę: je.
nął znowu bas - zreszta sIedź cicho, den z bolszewików znał ich hasło, ale bo ci kości polamię! tamci dwaj niczego nie rozumieli.
I zatrzasnał drzwi. Więc: zdrada czy porozumienie? Mijały chwile, minuty, godziny .. , Bolszewik wysol{i ułatwił mu raz· Piotr stał bezradny pod wilgotną wiązanie tej tajemnicy. W chwili, gdy
ścianą i usiłował opanowaC wSciekłość wstępowali powoli na schody, szepi rozpacz, jakie go ogarni.ały. Paznok- tem rzucił mu w ucho: cie wpijał w zaciśnięte pięśCI, zęby za- - Bywaj, druhu! Spokojnie! Je-ciskał i klął w myśli swoJą głupotę steśmy przy tobie! tak okropnie, że gdyby głośno w czy- A głośno rzucił groźnie: . jejś obecności wyzwolił te słowa, uszy - Uważaj jak leziesz! Niby to by od nich puchły. Nie wtedział, jak zgrabny chłopak, a łazi jak krowa! dawno tu był: pół godziny, godzinę, Odpowiedział mu rechot towarzy. pięć godzin ... Stracił zupełnte rachu- szy. Piotrowi na jego szept z,akołysa. bę czasu. Czas odszedł, a pozostały la się ziemia pod nogami, ale równo· tylko: mrok i ciemność. cześnie przyszło głośne, wyraźne o··
Nagle usłyszał na korytarzu kroki strzeżenie, żeby chodzić spokojnia kilku ludzi. Szybko podsuną! się pod i niczego nie okazywać po sobie. Wydrzwi i czekał. Kroki szły w Jego stro- prostował się więc, dumnie podniósł nę. Serce mu zabiło nadziej!).. Istotnie. do góry głowę, jakby podrażnionv ich Nie myliło go przeczucie. TaJemnicza głupimi dowcipami chciał im okazać grupa idących stanęła P9d drzwiami swą wyższość i szedł wolno, nastawiajego celi i ktoś z niej zaczą.I przy nich jąc równocześnie czujnie uszu. manipulować. Nagle światlo zalało Długo nie czekał. Gdy skręcili w -celę, m~mo, że drzwi wcią.ż jeszcze były długi kOrytarz na piętrze, usłyszał zamklllę~e. '.. znowu szept, giną.cy w śmiechach bol~
<?śleplOny zamknął oczy l po chWIlI szewików. dopIero, clą.gle mr'..1gają.c, próbował _ Niczego nie mów! Odwlekaj przyzwyczaić wzrok do śwIatła. \V I
. . l' tł' sprawQ. międzyczasIe ?r.zwl. ce l o war'y ,SIę Równocześnie dryblas grubijańsko i wes~ło do nlel kIlku rObotlllk.ow, pchnął go w łopatki i zakomenderował uzbroJon}~ch w rewólwert, karabmy, chropawo: bagnety l ręczne ~anaty, zaw~eszone _ Na lewo na lewo! Gdzieś podział u pasa. Jeden z lllch, prawdZIWy 01- śl .? ' b~zym, . choć szczupły, podszedł do e~~owu odpowiedział mu rechot PlOtr~ l popchnął [{O z.lekka w.stron.ę śmiechu przez który sączyły się zbaw. drZWI. Zdawało SIę PIOtrowI, ze do.1- k 'l d . '. . k - cze rop e na ZIeI. rzał, J~k tamten mruga. u n1emu. po- _ Choćby nie wiem co, jutro bę-~ozumlewawc~o. Z~UmI?ny sp~Jrzał dziesz wolny. Masz dowód. Spokojnie, Jeszcze raz nIe dowlerza.1ą.c, ale IstOt- b '! nie: bolszewi}c najwyraźnIeJ mrugał ywa]. " . do Piotra dając mu tym jakte§ znaki, Bols7.ewil~ p.~trącają.c go brutalple a równocześnie łagodnie wypychał go wsuną.ł mu Jakls mały metalowy pler· z celi. ścień w rę~ę. Korzy.s}ając. z n.0\yego
_ Dokąd? - żachn!),l SIę Piotr. zakrętu PIOtr POdlllosł plerśclen do _ Zobaczysz - odparł sentencjo- oczu.i zobaczy~ wyryte w środku
nalnie bolszewile - A zresztą., czego sk~z~'zo~vane mlecze. C?detchnął z .ra. ty sil;! boisz? Tyś chrześcijanin, czlo- do.sc!!! l czym prędzej ~sunął Plęr:· wiek wierząc~r, a przecież wy mówicie: śC1en na palec. BolszewIk brł. ~W?,~, Bóg jest wielki. " he, he, he... członek władzy "Klubu MSClCleh ,.
piotr drgnaJ, T):lko skąd ~ię. t~ wziął? I ~o ~obi. ~ Co on powiedział? WIlczym glllezdzle? W. tej JamIe. Bóg jest wielki? Między bolszewikami?! Co to ma znaczyć? Przypadek czy Nie mógł znaleźć na te pytania od·
istotnie- wtajemnicz.J)ny? A może boI· powiedzi, zwł.aszcza, że wprowadzono szewicy odkryli hasło "l{]ubu Mści- go brutalnie popychając do dużej, ja. cieli" i kpia sobie teraz z nIego? Co sno oświetlonej sali, w środku której Jednak miało znaczyć to porozumie- stał wielki stół, nakryty czerwonym ~vawcze mruganie? suknem, a na nim karafka z wodą.
Myśli kotłowały mu się w głowie i trupia czaszka. Nic więcej. Za sto-jak idębowisko jadowitYCh ~rriij, nie łem nie było nikogo.
Korn. Kaganowi cz na widowni porwania go: kilkanaście minut, czy Po chwili ushTsz..'tł :r.blizajl).('e SIę 7-parę godzin. głębi korytarza ' kroki. Przyloży~s:-y Powoli rozejrzał się badaWCZym" czucia ukryte były za doskonałą.
'Vreszcie samochód stanę.ł. ucho do drzwi, nasłuchiwał pllme, szperają.cym spojrzeniem w OliÓł sali martwotą. 'Vłaściciel basu zaopiekował się I{roki killnt osób zbliżały się do jego i na chwilę zawiesił wzrok na swych \V tejże chwili od korytarza zacz~ł
Piotrem podtykają.c mu znowu rewol- celi. Zgrzytn~l klucz, PT7:ekręcony.w eskorterach. 7.bliżać się nie!':pokojny gwar. Piotr. wer pod żebro. kłódce, 7.askrzypialy zawiasv i fala Ja- Dwa.! z nich byli pospolH:yml typa- spojrza.ł czujnie ku drzwiom. Na cza-
_ Piśnij tylko, a. już po tobie! Jaz- ~::nego światła uderzyła w Piotra, aż mi, rzezimieszkami z gatunku tych, le grupy bolszewików, przeważnie żyd. 'da naprzód! Ostrożnie! oślrpł. Mrugajf.jc oczyma stal w kt61'ych niebezpiecznie jęst spotkać w ków, wRzedł do sali maleńki, czarny
Pomógł mu wyjść z samochodu u- drzwiath i czekał. ciemnej uliczce samemu, bez cegły w Żyd, z niedużą brodą, czarno ubrany. 8Zczelniwszy przedtem opaskę na o· Tamci też llic nie mówilf. Widać ręce.. '!'rzeci dobry duc,h z I{!u~u \Vszedł ostrym, drobnym kroczkiem czach Piotra i wprowadził go gdzieś. przyglądali się mu. WreszcIe osw?iw-. MściCIelI - .był nad POdZIW wy~a.nJę- z jedną. ręką założoną do tyłu, a dru. Piotr poznał, że to brama po głuchym szv się jakoś ze ś:viatlem, Płotr do~rzaI ty. 'prawdZIWY olbrzym, tyle, ze s.u- gą zasuniętą za -pazuchą; głowę miał odgłosie kroków. , cztery osoby, stoJRce przed sobą· Zad- chy l szczuply, prz.ez co w~glę.dal llle- pochyloną na piersi, a wzrok utk~viony
Przeszedłszy kilkanaście metrów nej z ni.ch nie znał. co tyczkowato. PIOtr rZUCIł okiem na w ziemię. Idą.c lekko pochylony do skręcili w lewo i zaczęli SCll0dzlć po , - Czego ha:Ia ujesz? - warknę.l, jego tw~rz. Była,~ taj chwili ldeal- -prZOdu, nie patrzył na nikogo. stopniach w dół. Zszedłszy w głą.b najroślejszy z nich basem. nie , obOJętna, drewlllana, nawet tępa . 'domu na poziom skleI)u znowu posu- '- :.\ha: to mój "przyjaciel t. sltmo- POdóbnie,. ja.k tw~ze .i?go dwu t~,~~a~ (Ciąg dalszy nast:;tpi) wali się naprzód chłodnym, wilgot- chodu - -pomyślał Piotr mac1nnalnie, rzyszy, me wyrazała l1lczego. l\Iysh l
•
Proł i Gerwazy w Afryce
Na tej ładnej fotografii Widzim, co Hernes potrafi: Darmo lawiruje nosem --" I on 6i~ pogodzi 'Z l()8em ....
1 akaś sknynia = same cuda ... A nut się ja, rozbić uda! I
• , Pa.n Prot8lZY bez gadania Biene się do otwierania.
-I ~ł na flkuiek brewerif ,I
_ 'Zginął w drodze do LiberiL Prot przYmierza głów p<Akryeie, l ~ygląd.a należycie.
Bez wa,tpienia, z małpiej branty Najciekawsze sa, szympansy; Co człek tYi1ko wykonuje, Zaraz małpa naśladuje.
Po tarapataeh nie wielu, Pan Gerwazy sia'ił u celu, Zgubił swoich towarzyszy I z fatygi ledwie dyszy,
Był w niej opierunek wszelki, I konserwy, i butelki! Prot pełen zdobywczej dumy, Ogląda przeróżne rumy,
Protazy nie ogolony, Przymierza różne fasony I w swoistym swym rozumie, Rozumuje tak - jak umie.
Ubrał się talk jak generał. Który w l06ie ludów 6IZpera "'"' :';0 wie o tym bardzo dobrze, Że galantem być -' jest mądrze!
Obrońca ojczyzny Pan Teofil Wcinaj jest człowiekiem
współczesnym, karmiącym się dobrą strawą minionej przeszłości. 1est bez pretensji, bez pracy a nawet bez tytułów i przynależności partyjnej.
Słowem, człowiek od nikogo, prócz tony, niezależny. Niezależny nawet od pra,ey, albowiem jej nie ma od chwili wybu:chu kryzysu światowego.
Prosto powiedziawszy, jest bezrobotny z zawodu, czyli - jak sam się zwięźle określa - nadetatowy służbowy Rzeczypospolitej. Z tego określenia odrazu poznajemy, te mamy do czynienia z człowiekiem, który kiedyś coś zrobił do dobrej sprawy i obecnie ka:tdej chwili gotów jest oddać swoje ciało i duszę na jej usługi...
... Tymczasem zaś pan Teofil poslr.edł na bombkę piwa, przetrącana" noga" wieprzową. Najadlszy si~ i wypiwszy: mno-
gil, ilość chłodnego piwa, wynorny pIWosz skierował swoje kroki około północy ku domowi,
1akkolwiek od nikogo nieza.letny, pan Teofil stał się ofiara" nadmiernie spożytego płynu ochładzającego.
Trzeba powiedzieć prawdę: pan Teofil zachował się nieprzyzwoicie na ulicy W·spólnej. Po prostu nie jak człowiek.
Zjawił się str6:t bezpieczeństwa. - Co tu? Czy pan nie wie, że lampa
jest wyłącznie do oświetlania ulicy? -zagroził policjant.
- Wiem, - Nazwisko pańskie f ..- Teofil Wcinaj, obrońca ojczyzny
przedstawił się pan Teofil jednym tchem, wymieniajs"c określenie ,,.obrońca ojozyzny" z podziwu godną naturalności!\.
_ Zapll!-ci pan 2 zł grzywny.
Struś = co nie ;est żadną bajką, - Musi znieść czrusami jajko! Prot stróżuje nad strusicą, By się wzmocnić jajecznicą.
Cmokna,ł raz i cmoknął drugi, A następnie wziął haust długi, Po czym zagryzł serwelatką, By utrwalić rzecz tak rzadka,.
Pełen własnej adoracji, Jakby wielki mąt ,,sanacji" Przywdział na się strój galowy -Ekskluzywny - "narodowy",
Tak na morzu, jak na lądzie ~ Rzecz polega na wyglądzie Można być całkiem idiota, Byle forsa szła z tępota,.
...... Nie dwa, nie trzy, nie pięć, nie dziel!ięć, nie sto, ale tysia"c złotych w dyspozycji jestem zapłacić - zawołał z przeko-naniem pan Teofil. .
- ObroIlca ojczyzny jestem iskorno ojczyzna za pomocą. władzy o pomoc się odezwie, faktycznie nie odmawiam , i od-
1edno wielkie strUSIe jaje Protazemu sił dodaje. Patrzy pokrzepion i syty, Na jakiś okręt rozbity,"
Bystro pa.trzy na wybrzeta, I aż mu się wzrok rozszerza . Wszędzie ",krzynie rozrzucone -' .' Oczywiście, nap&l:nione.
Małpy patrZĄ z wy.sokości. Aż pękają ze zazdrości, Bo rzadko się biednym zdarza = Obserwować dygnitarza.
Zobaczycie, czyja rada? Prot - czy małpia defilada T Nie chcę łatwo końezyć strofy, CzyniĆ małpom katastrofy,
mówić nie śmiem. To rzekłszy, pan Wcinaj zapłacił "od
ręcznie" 2 złote. A kiedy policjant się oddalił, pan Te
ofil w dalszym ciągu zachowywał się jak nie człowiek .. ,
HUMOR TRUDNE POCZĄTKI W Kielcach
Ćwicząc się w lataniu szybowcowym, Mieszkańcy Kielc słyne, z zarozumia-młody adept tej sztuki spadł na ogród łości. Oto mały przykładzik. warzywny opodal Rakowca pod Warsza- Pewien literat wybrał się z Warszawy wą i narobił szlwdy ogrodnikowi. do Kielc. Wsiadł do doróżki konnej i po-
- Na ile pan ocenia straty? - spytał, lecił woźić się po mieście. sięgając po portfel. - Pan dobrodziej z Warszawy? - py-
- Ano, będzie z pięć złotych - oznaj- ta doróżkarz. mil ogrodnik. - Tak, a bo co?
- Proszę, oto dwadzieścia złotych - - Z pana musi być niczły spl'ycian.. rzekł pilot - reszty nie chcę. Będę przy- - Niby dlaczego? najmniej mógł sobie pozwolić na SpAda-l - Bo od razu pan wybrałeś najlepsze-nie gratis do pańskiego ogrodu. go w Kielcach doróżkarza,