wydawnictwo ossolineum - katalog jesień-zima 2016

WydawnictwoOssolineum

Katalogjesień–zima 2016

Dariusz Sośnicki – redaktor [email protected]

Renata Łukaszewska – sekretarz [email protected]. 71 335 64 97

Paweł Pluta – redaktor, zastępca redaktora serii Biblioteka [email protected]. 71 335 64 96

Joanna Piasecka – sprzedaż i promocja książ[email protected]. 71 344 44 71 w. 203

Stanisława Trela – produkcja książ[email protected]. 71 335 64 87

Wydawnictwo Ossolineumul. Szewska 3750-139 Wrocław(Stara Plebania, 1. piętro, pok. 108–110)tel. 71 335 64 [email protected]

[email protected]

[email protected]

Wydawnictwo Ossolineum

adres

propozycje wydawnicze

seria Biblioteka Narodowa

2 } ossolineum katalog

do CzytelnikaPolskie życie intelektualne bez ossolińskich książek? W ostat-nich latach ta ponura wizja mogła się wydać Państwu bliska spełnienia. Prasę obiegły informacje o postawieniu Wydaw-nictwa Ossolineum w stan likwidacji, nowe książki z charakte-rystycznym sygnetem na okładce przestały się ukazywać. Ale choć nie wszyscy o tym wiedzieli, Zakład Narodowy im. Ossolińskich ani na moment nie zaprzestał starań, aby tę znakomitą markę ocalić. W 2012 roku odzyskał prawa do nazwy wydawnictwa oraz do serii Biblioteka Narodowa; wkrótce zaczęły się pojawiać pierwsze tomy legendarnej

„beenki” w nowej formule. Teraz przyszedł czas, by poszerzyć ofertę. A przede wszystkim jasno określić miejsce, jakie odno-wione Wydawnictwo Ossolineum chce zająć w polskim życiu intelektualnym i na rynku książki.

Historia wydawnictwa sięga głęboko w przeszłość. Mamy ogromny szacunek dla tradycji, jednak jesteśmy przekonani, że ciągłość literaturze mogą zapewnić jedynie książki nowe. Jeśli dziedzictwo literackie nie ma być martwym wpisem w katalogu bibliotecznym, trzeba je dyskutować, poddawać rewizji i konfrontować z tym, co dzieje się w literaturach innych języków. Musi się ono także przeglądać w zwierciadle, które podsuwają mu pisarze współcześni. Każdy śmiały este-tycznie utwór napisany dzisiaj jest szansą na nowe życie dla dzieł przeszłości. To przekonanie towarzyszyło nam w pracy nad koncepcją wydawnictwa i nad niniejszym katalogiem.

Jak Państwo za chwilę zobaczą, będziemy publikować współ-czesną literaturę piękną i eseistykę, polską i tłumaczoną. Lite-raturę naukową i popularnonaukową. W Bibliotece Narodo-wej – klasykę, także tę najnowszą. W końcu książki propagu-jące historię i bieżącą działalność Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Mamy w katalogu tak zwane wielkie nazwi-ska, ale zaprosiliśmy do współpracy także autorów bardzo młodych; jednym i drugim będą towarzyszyć ambitni tłu-macze, redaktorzy i grafi cy. Mamy nadzieję, że nasze książki dadzą Państwu wiele satysfakcji i wywołają ważne dyskusje.

Redaktor naczelnyDariusz Sośnicki

jesień–zima 2016{ 3

kalendarztytułów

lipiecInwentarz rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego

im. Ossolińskich we Wrocławiu. Tom XX. Rękopisy 18631–18996 (s. 38)

sierpieńAleksander Fredro, Wybór komedii (s. 26)

wrzesieńHieronim Morsztyn, Wybór poezji (s. 28)Jacek Gutorow, Życie w rozproszonym świetle. Eseje (s. 14)Mieczysław Gębarowicz, Najstarszy ikonostas cerkwi

wołoskiej we Lwowie (s. 40)Kustosz i samotnik. Tom poświęcony pamięci Romana

Aftanazego (s. 42)

październikWisława Szymborska, Wybór poezji (s. 30)Alexander Kluge, Nalot na Halberstadt 8 kwietnia 1945

(s. 10)Piotr Oszczanowski, Arkadiusz Dobrzyniecki, Pod Złotym

Słońcem. Rynek 6 we Wrocławiu – dom mieszczan, rezydencja władców, arcydzieło architektury (s. 44)

Paweł Kaczmarski, Warunek rozmowy (s. 16)

listopadTadeusz Różewicz, Wybór poezji (s. 32)Stanisław Barańczak, Język poetycki Mirona

Białoszewskiego. Wydanie drugie, rozszerzone (s. 18)Dominika Skiba, Cyganeria artystyczna i cyganowanie

w romantycznej Warszawie (s. 22)W czwartek o szesnastej. Wybrane wykłady ossolińskie z lat

2014–2016 (s. 46)

grudzieńDramat staroindyjski (s. 34)Katarzyna Łoza (współpraca Chrystyna Charczuk),

Cmentarz Łyczakowski we Lwowie. Przewodnik (s. 50)


spis treści seria Z Kraju i ze Świata

Alexander Kluge Nalot na Halberstadt 8 kwietnia 1945

seria Sztuka Czytania

Jacek GutorowŻycie w rozproszonym świetle. Eseje

Paweł KaczmarskiWarunek rozmowy

Stanisław BarańczakJęzyk poetycki Mirona Białoszewskiego. Wydanie drugie, rozszerzone

seria Na Jeden Temat

Dominika SkibaCyganeria artystyczna i cyganowanie w romantycznej Warszawie

seria Biblioteka Narodowa

Aleksander FredroWybór komedii

Hieronim MorsztynWybór poezji

Wisława SzymborskaWybór poezji

Tadeusz RóżewiczWybór poezji

Dramat staroindyjski

seria Osso Wczoraj i Dziś

Inwentarz rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. Tom XX. Rękopisy 18631–18996

Mieczysław GębarowiczNajstarszy ikonostas cerkwi wołoskiej we Lwowie

Kustosz i samotnik. Tom poświęcony pamięci Romana Aftanazego

Piotr Oszczanowski, Arkadiusz DobrzynieckiPod Złotym Słońcem. Rynek 6 we Wrocławiu – dom mieszczan, rezydencja władców, arcydzieło architektury

W czwartek o szesnastej. Wybrane wykłady ossolińskie z lat 2014–2016

poza seriami, periodyki

Katarzyna Łoza (współpraca Chrystyna Charczuk) Cmentarz Łyczakowski we Lwowie. Przewodnik

„Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich”, zeszyt 26/27

„Rocznik Wrocławski”, tom 13/14

tytuły w sprzedaży

indeks autorów

indeks tytułów

źródła ilustracji

Lekkość, szybkość, dokładność, przejrzystość, wielo rakość, zwartość – te cechy Italo Calvino uważał za kluczowe dla literatury XXI wieku. Mówiąc o lekkości, nie miał, rzecz jasna, na myśli beztroski. Z Kraju i ze Świata to seria prezentująca ambitną prozę współczesną, polską i tłumaczoną, która pozostaje w zgodzie z tym kodeksem.

Wiemy, kto dostał ostatnio ważną nagrodę lite-racką, czytamy także listy bestsellerów, ale nie ule-gamy rankingom i modzie. Z literatury światowej wybieramy książki niekoniecznie bardzo głośne, ale znakomite, cieszące się uznaniem znawców i pisarzy, często wywierające istotny wpływ na tra-dycję literacką swojego języka.

seriaZ Kraju i ze Świata


Alexander KlugeNalot na Halberstadt 8 kwietnia 1945w przekładzie Arkadiusza Żychlińskiego

8 kwietnia 1945 roku kilka dywizjonów alianckich bombow-ców miało zniszczyć ważne strategicznie cele w Niemczech. W trakcie lotu piloci dostali informację, że atak jest niemoż-liwy z powodu gęstej mgły. Było za późno, żeby zawrócić, więc ponad dwieście maszyn zostało przekierowanych nad okolice Halberstadt, miasta leżącego pięćdziesiąt kilome-trów na południowy zachód od Magdeburga. Małą miejsco-wość bez szczególnego znaczenia przemysłowego zrównano z ziemią. Zginęło dwa i pół tysiąca ludzi, a dziesięć razy tyle zostało bez dachu nad głową. Świadkiem tych wydarzeń był trzynastoletni wówczas Alexander Kluge.

Nalot na Halberstadt nie jest książką wspomnieniową. To zbiór krótkich, pozbawionych autorskiego komentarza relacji, obrazujących atak z powietrza i bezradność ludzi na ziemi. Wypowiedzi pilotów i ich dowódców przeplatają się z wypowiedziami mieszkańców Halberstadt i opisami znisz-czeń dokonanych z przytłaczającą szybkością.

Nowatorska i przejmująca książka.

Ludzka zdolność do zapominania o tym, o czym nie chce się wiedzieć, odwracania wzroku od tego, co leży przed oczyma, rzadko wystawiona bywała na lepszą próbę niż wtedy w Niemczech. Postanowiono zrazu w czystym odruchu paniki robić dalej swoje, jak gdyby nigdy nic. Relacja Klugego z Halberstadt zaczyna się od historii pracownicy kina, pani Schrader, która po uderzeniu bomby natychmiast z łopatą, należącą do wyposażenia obrony przeciwlotniczej, zabiera się do roboty, aby tylko „uprzątnąć gruzy przed seansem o 14”. W piwnicy, gdzie napotyka rozmaite części ugotowanych ciał, zaprowadza porządek, składając je prowizorycznie w kotle na bieliznę.

Winfried Georg Sebald, Wojna powietrzna i literatura

Najbardziej nieznany pośród znanych niemieckich autorów.Hans Magnus Enzensberger

przekład i posłowie Arkadiusz Żychliński

jzyk oryginału niemieckiwydanie pierwsze, Wrocław 2016seria Z Kraju i ze Świata

isbn 978-83-65588-09-8

oprawa mikka ze skrzydełkamiliczba stron 142format 127 × 203

cena katalogowa 42 zł

data premiery październik take w formie e-booka


Alexander Kluge (ur. w Halberstadt) – nie-miecki reżyser, scenarzysta, producent fi lmowy

i telewizyjny, pisarz, doktor prawa. W roku był jednym z inicjatorów i sygnatariuszy „Manifestu

Oberhausen” – deklaracji młodych fi lmowców, która symbolicznie rozpoczęła okres Nowego Kina

Niemieckiego. Wyreżyserował i wyprodukował kilka dziesiąt fi lmów fabularnych i dokumentalnych.

Jest laureatem dwóch Złotych Lwów (, ), Srebrnego Lwa () oraz wielokrotnym zdobywcą

Złotej Taśmy Filmowej – nagrody niemieckiego przemysłu fi lmowego. W roku założył fi rmę

producencką dctp, która tworzy fi lmy i programy dla telewizji RTL, Sat. i VOX. Jednak, jak sam mówi,

jego opus magnum są książki. Uznawany jest za jednego z ważniejszych pisarzy niemieckich dru-

giej połowy XX wieku. Jego dzieła literackie cha-rakteryzuje lakoniczność i eksperymentalna forma kolażu. W roku został odznaczony Orderem

Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.

fot. Markus Kirchgessner


{{{Osso]]]

Książki o literaturze, ale także o sztuce czy kulturze masowej, które same mają walor literacki. Nie wie-rzymy w obiektywną wiedzę o wytworach ludzkiej wyobraźni, natomiast chętnie damy się przekonać komuś, kto dysponuje niepowtarzalnym stylem.

Czytanie może być sztuką także wtedy, kiedy interpretator posiada nadzwyczajną sprawność albo kiedy widzi swój przedmiot z wyjątkowej perspektywy.

Kwintesencją serii są książki pisarzy o pisarzach.

seriaSztuka Czytania


Jacek GutorowŻycie w rozproszonym świetleEseje

Esej jest próbą myślenia w sytuacji, gdy wyczerpały się wszystkie wielkie narracje, a nam pozostało błogosławień-stwo lokalnej wizji i prowizorycznej prawdy – pisze Jacek Gutorow w przedmowie do swej najnowszej książki. I jest to deklaracja dotycząca zarówno metody pisarskiej, jak i tematu. Na Życie w rozproszonym świetle składa się bowiem szesnaście esejów o perypetiach dwudziestowiecz-nej myśli krytycznej i fi lozofi cznej oraz o dramacie języka i wyobraźni artystycznej w epoce nowoczesności. Gutorow zatrzymuje się na wybranych epizodach intelektualnych i duchowych, które stanowią część „ukrytego testamentu” współczesnej humanistyki – od frontowych przeżyć Ludwiga Wittgensteina po przedwczesną śmierć Jacques’a Derridy. Książka jest także próbą biografi i intelektualnej kilku szczególnie ważnych dla autora myślicieli i twórców XX wieku: m.in. Hannah Arendt, Martina Heideggera, Edwarda Saida, Hansa-Georga Gadamera, Franza Kafki i Marcela Prousta.

Marginesy, pobocza. Nieużywane częstotliwości i pasma. Zapomniane etymologie. Sny. Kiedy w pewien listopadowy dzień 1997 roku Derrida jechał do Katowic, obaj z Andrzejem Sosnowskim mieliśmy sny z francuskim fi lozofem w roli głównej. Wiem o tym, bo przed wykładem Derridy na Uniwersytecie Śląskim Andrzej powiedział mi o swoim śnie, a ja przyznałem się do swojego. Jacyś ludzie gonili Derridę i rzucali w niego kawałkami tortu. W opublikowanej dwa lata później książce La Contre-allée Catherine Malabou przytoczyła fragment listu, jaki Derrida napisał do niej z Polski: „nie zauważyłem u nich poczucia winy, a jedynie język ofi ar – najpierw nazizmu, potem komunizmu, teraz «postmodernizmu»”.

Z eseju Hotel Derrida (fantazja)

wydanie pierwsze, Wrocław 2016seria Sztuka Czytania

isbn 978-83-65588-08-1



data premiery wrzesieńtake w formie e-booka


Jacek Gutorow () – poeta, eseista, krytyk lite-racki i tłumacz; wykładowca literatury brytyjskiej

i amerykańskiej na Uniwersytecie Opolskim. Ma na koncie sześć tomów poetyckich, pięć zbio-

rów krytycznoliterackich, cztery tomy przekładów poetyckich i kilkanaście opracowań książkowych,

w tym wybory wierszy Tadeusza Różewicza i Bolesława Leśmiana. Tłumaczył takich autorów

jak Wallace Stevens, Simon Armitage, Ron Padgett i Mark Ford. Za tom krytycznoliteracki

Nie podległość głosu. Szkice o poezji polskiej po roku () otrzymał Nagrodę Fundacji Kultury

i Nagrodę im. Ludwika Frydego. Jest członkiem rady programowej miesięcznika „Odra”, a także

polskiego oddziału PEN Clubu i kapituły Nagrody Literackiej Gdynia. Mieszka w Opolu.


Paweł KaczmarskiWarunek rozmowy

Debiut jednego z najbardziej obiecujących krytyków mło-dego pokolenia w Polsce.

Książka stawia sobie za cel przemyślenie sposobu, w jaki prowadzimy dziś spory o literaturę. Przez drobne przesunię-cie perspektywy, które za naczelną kompetencję czytelnika każe uznać nie interpretację, ale rozmowę, polemikę i spór, Kaczmarski stara się spojrzeć na nowo na najważniejsze dyskusje literackie ostatnich dwóch dekad. Takie przenie-sienie akcentów pozwala ostatecznie wyjść poza ramy sporu o referencjalność dzieła literackiego, który zdominował współczesną krytykę w Polsce. Nieustanne zastanawianie się nad naturą relacji język–świat jest paraliżujące zarówno dla krytyki, jak i dla „nieprofesjonalnej” lektury – twierdzi Kaczmarski.

W Warunku rozmowy podstawę wywodu stanowią ana-lizy problemów i zjawisk związanych ze współczesną poezją. Jednak autor przygląda się też innym mediom. Interesuje go zwłaszcza, jakie narzędzia do prowokowania sporów i dys-kusji wykorzystują współczesne gry oraz seriale.

Jeśli upominamy się o prawo literatury do odmieniania życia, do bycia nieprzewidywalną i niewygodną, to nie dlatego – jak chciałoby zapewne wielu – że zabiegamy o samą literaturę i jej uprzywilejowane miejsce w kulturze. Robimy to dlatego, że walczymy o czytelnika, o czytelników rzeczywiście istniejących, o ich prawo do nieprzewidywalnych zachowań, dwuznacznych wyborów, światopoglądowych wolt i emocjonalnych reakcji.

Ze szkicu Czy dżentelmen, który czyta na plaży... (albo przeciwko „zwykłemu czytelnikowi”)

wydanie pierwsze, Wrocław 2016seria Sztuka Czytania

isbn 978-83-65588-15-9



data premiery październiktake w formie e-booka


Paweł Kaczmarski () – krytyk literacki, mieszka we Wrocławiu. Doktorant w Zakładzie

Historii Literatury po roku na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Pisze

głównie o poezji współczesnej i jej polityczno--społecznym wymiarze. Współpracuje m.in. z mie-

sięcznikiem „Odra” (gdzie redaguje dodatek poświę-cony nowej poezji), kwartalnikiem kulturalno-

-literackim „Arterie” i fi lozofi czno-kulturalnym czasopismem akademickim „Praktyka Teoretyczna”.

W roku razem z grupą współpracowników założył magazyn literatury i badań nad codzienno-ścią „Przerzutnia”, który upowszechnia w polskim

obiegu akademickim i kulturalnym podejście badaw-cze związane z tzw. everyday life studies.


Stanisław BarańczakJęzyk poetycki Mirona BiałoszewskiegoWydanie drugie, rozszerzonew opracowaniu Adama Poprawy

Książka autorstwa Stanisława Barańczaka Język poetycki Mirona Białoszewskiego ukazała się nakładem Ossolineum w roku 1974. Niniejsza edycja rozszerzona została o pozostałe teksty Barańczaka o Białoszewskim. Są wśród nich recenzje i eseje, jest poetycka parodia i metodologiczny pamfl et.

Znaczenia Barańczakowskiej pracy nie sposób przecenić, i to z wielu powodów. Była pierwszym tak obszernym, syste-matycznym, precyzyjnym i bardzo pasjonującym w lekturze opisem dostępnej ówcześnie całości dzieła Białoszewskiego. Z perspektywy czasu dobrze widać, że książka przewar-tościowała literaturoznawcze, krytyczne i czytelnicze hie-rarchie: badacz przekonująco (choć niekoniecznie wprost) przedstawił Białoszewskiego jako jednego z naszych najwięk-szych poetów. Pisząc o autorze Mylnych wzruszeń, Barańczak w istotny sposób zmodyfi kował też i poszerzył myślenie o poezji w ogóle.

Książka, przez wielu dziś poszukiwana, pozostaje wzorco-wym przykładem interpretacji tekstu literackiego, zarówno pojedynczego wiersza, jak i zbioru dokonań pisarza. Wzna-wiamy ją w siedemdziesiątą rocznicę urodzin Stanisława Barańczaka.

Interpretacje Barańczaka, tak dokładne w strukturalnej analizie tekstu, tak – wydawałoby się – „sformalizowane” w swoim instrumentarium i swoim przebiegu, są w efekcie niebywale zhumanizowane, wdzierające się w „centrum przeżycia” ludzkiego, centrum ludzkiego „zachowania” się wobec świata.

Ireneusz Opacki

Byłem trzy dni w Poznaniu. Sporo przyjemności i sporo kłopotu. A na pewno wysiłku. Nie było czasu na chodzenie po mieście zupełnie. Wieczory autorskie pochłaniały całą energię. Odwiedziłem Barańczaka w jego mieszkaniu. Trochę było to krępujące, bo Balcerzanowa, która mnie tam zawiozła, uprzedziła, że mieszkanie jest na ciągłym podsłuchu.

Miron Białoszewski, Tajny dziennik, fragment wpisu z 2 marca 1980 roku

wydanie drugie, rozszerzone, Wrocław 2016

seria Sztuka Czytania

isbn 978-83-65588-12-8



data premiery listopadtake w formie e-booka


Stanisław Barańczak (–) – poeta, literaturo znawca, krytyk literacki, tłumacz. Autor

kilkudziesięciu książek, laureat wielu nagród. Zade-biutował na łamach prasy w roku, a jego

pierwszy tom poetycki, Korekta twarzy, ukazał się w roku . W latach – był członkiem

redakcji poznańskiego „Nurtu”. W roku obro-nił rozprawę doktorską o twórczości Mirona Bia-łoszewskiego, wydaną później przez Ossolineum

pod tytułem Język poetycki Mirona Białoszewskiego. Pracował na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza

w Poznaniu, skąd został usunięty w roku za działalność w Komitecie Obrony Robotników, któ-

rego był współzałożycielem. W roku wrócił na poznańską uczelnię, a rok później został wykładowcą

Uniwersytetu Harvarda w USA. Związany z Nową Falą. Zaliczany do ścisłego grona najwybitniejszych

poetów i tłumaczy polskich XX wieku. W jego ogromnym dorobku translatorskim szczególne miej-sce zajmują dramaty Williama Szekspira. Jako litera-turoznawca badał twórczość m.in. Białoszewskiego,

Herberta, Szymborskiej, Miłosza i Wata.

Adam Poprawa () – fi lolog, krytyk literacki i muzyczny, prozaik. Pracuje w Instytucie Filologii

Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Autor m.in. monografi i Kultura i egzystencja w poezji

Jarosława Marka Rymkiewicza (), zbioru szki-ców Formy i afi rmacje (), tomów prozatorskich

Walce wolne, walce szybkie (), Kobyłka apoka-lipsy (). Od dawna zajmuje się twórczością

Stanisława Barańczaka i Mirona Białoszewskiego. Przygotował poszerzoną, odcenzurowaną edycję

Pamiętnika z powstania warszawskiego (). Pra-cuje nad książką poświęconą dziennikarskiej dzia-łalności Białoszewskiego w latach czterdziestych

i wczesnych pięćdziesiątych.

fot. Elżbieta Lempp


{O}]

} {[]

Seria monografi i, które w przystępnej formie mówią o mniej znanych zjawiskach z historii pol-skiej kultury. Jak podpowiada nazwa, temat jest tu najważniejszy, jego gruntowne opracowanie stanowi punkt wyjścia każdej książki, ale o atrak-cyj ności tomów w równej mierze decyduje nowe ujęcie zagadnienia.

Seria Na Jeden Temat została stworzona z myślą o autorach stojących u progu kariery naukowej, którzy potrafi ą pisać tak, by po ich książki chcieli sięgać także czytelnicy spoza akademii.

seriaNa Jeden Temat


Dominika SkibaCyganeria artystyczna i cyganowanie w romantycznej WarszawieGardzili mieszczańskim życiem, przesiadywali niczym klo-szardzi na nadwiślańskim brzegu, latem wędrowali przez mazurskie pola. Niektórzy trafi li do Paryża pełnego litera-tów, gdzie szlifowali bruki, inni dotarli na wschodnie krańce Europy, by tam poszukiwać słowiańskich źródeł ojczyzny, jeszcze inni oddali za tę ojczyznę życie w nierównej walce. Józef Dziekoński, Seweryn Filleborn, Seweryn Sierpiński, Włodzimierz Wolski, Roman Zmorski – ta ekscentryczna formacja pojawiła się w międzypowstaniowej Warszawie i zawładnęła wyobraźnią dziewiętnastowiecznych – niestety, na krótko. Kim zatem byli?

Cyganeria artystyczna i cyganowanie w romantycznej Warszawie to książka dla poszukujących odpowiedzi na to i wiele innych pytań dotyczących pierwszej polskiej bohemy, która pod maską błazna-konspiratora poszukiwała drogi ku wolności. Warto tych poetów-wagabundów poznać. Polski romantyzm nie miał jednego oblicza.

Młodsi romantycy odnaleźli w strofach frenetycznych, tyrtejskich, bohaterskich nie tylko ideał herosa, którego czyn podniecał do działania, ale i usprawiedliwienie estetyzacji i artystycznego kształtowania życia. Przestrzeń dziewiętnastowiecznego miasta, w której funkcjonowała Cyganeria Warszawska, stała się tym samym miejscem kreowania „baśniowych światów”.

(fragment)

Rozprawa doktorska napisana przez Panią mgr Dominikę Skibę należy do najlepszych, z jakimi w swym zawodowym życiu miałem do czynienia. Charakter zamysłu naukowego, a przede wszystkim jakość jego realizacji imponują.

prof. Wiesław Rzońca

wydanie pierwsze, Wrocław 2016seria Na Jeden Temat

isbn 978-83-65588-10-4



data premiery listopad


Dominika Skiba () – studiowała wrocławską polonistykę dziewięć lat. W tym czasie napisała

pod kierunkiem prof. dra hab. Mariana Ursela pracę magisterską zatytułowaną Bohema paryska

w XIX wieku. Rozważania nad istotą zjawiska oraz obroniony z wyróżnieniem doktorat Cyganeria

artystyczna i cyganowanie w romantycznej Warsza-wie, który był punktem wyjścia do niniejszej książki. Zorganizowała ogólnopolską konferencję naukową

„Noce romantyków. Literatura – Kultura – Obyczaj”. Publikowała na łamach „Literatury Ludowej”, „Kul-

tury i Historii” oraz „Prac Literackich”. Prywatnie miłośniczka opery i kotów.


[Biblioteka Narodowa – opis serii]

{O}

{}[

[

{ }

{

[} [[ }

Biblioteka Narodowa to najstarsza seria wydawni-cza w Polsce. Istnieje od 1919 roku, a od roku 1933 jej właścicielem jest Zakład Narodowy im. Ossoliń-skich. W roku 2013 patronat nad serią objął Mini-ster Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Wydawnictwo Biblioteki Narodowej pragnie zaspokoić pilną potrzebę kulturalną i przynieść zarówno każdemu inteligentnemu Polakowi, jak i kształcącej się młodzieży wzorowe wydania naj-celniejszych utworów literatury polskiej i obcej w opracowaniu podającym wyniki najnowszej o nich wiedzy – pisali niemal sto lat temu twórcy serii. Ta deklaracja jest aktualna do dziś.

Rada naukowa: prof. Józef Bachórz, prof. Tomasz Chachulski, prof. Jerzy Jarzębski, prof. Alina Kowalczykowa – przewodnicząca, prof. Ryszard Nycz

Redakcja: prof. Stanisław Bereś – redaktor, dr Paweł Pluta – zastępca redaktora

seriaBiblioteka Narodowa


Aleksander FredroWybór komediiw opracowaniu Mariana Ursela

W biografi i artystycznej Aleksandra Fredry można wyod-rębnić dwa okresy, oddzielone prawie piętnastoletnim mil-czeniem spowodowanym nieprzychylnym nastawieniem krytyki literackiej. W pierwszym, którego koniec datuje się na rok około 1840, powstały wystawione za życia pisarza i do dziś najbardziej znane komedie, takie jak Mąż i żona, Damy i huzary, Śluby panieńskie, czyli Mag netyzm serca, Pan Jowialski czy Zemsta. W drugim natomiast, rozpoczy-nającym się około 1854 roku, Fredro napisał utwory, które pojawiły się na scenie dopiero po jego śmierci, m.in. Wielki człowiek do małych interesów, Świeczka zgas ła, Teraz.

Niniejszy wybór odzwierciedla ten podział i ukazuje specy fi kę obu okresów twórczych. W książce znalazły się wszystkie wymienione wyżej dzieła. We Wstępie Marian Ursel analizuje najważniejsze cechy formalne oraz tematy Fred row skich komedii.

Odnoszę wrażenie, że ciągle jesteśmy jak z Fredry, z tej samej społeczności, mentalności. Chociaż bardzo chcemy być obywatelami świata, to tkwimy w naszym rodzimym zaścianku. Fredro pozostawił partytury brzmień naszego charakteru narodowego.

Anna Augustynowicz, reżyserka teatralna

Autor Zemsty zawsze lubił patrzeć na produkcje błaznów w cyrku. Jakby wiedząc, że początki teatru i początki cyrku z jednego korzenia wyrastają (…).

Adam Grzymała-Siedlecki

Fredro uważał dobrych aktorów za współtwórców sukcesu teatralnego. W Nienawiści mężczyzn, pierwotnej redakcji Ślubów panieńskich, zanotował w tekście pobocznym: „ten niemy monolog zostawia się talentowi aktora”. Niemy monolog! Talentowi aktora! — to mówi samo za siebie.

Ze Wstępu Mariana Ursela

wstp i opracowanie Marian Urselwydanie pierwsze, Wrocław 2016seria Biblioteka Narodowa, i 325

isbn 978-83-65588-00-5

oprawa twardaliczba stron 1200format 117 × 163


data premiery sierpieńtake w formie e-booka


Aleksander Fredro (–) – związany ze Lwo-wem, jeden z najwybitniejszych polskich komedio-

pisarzy, sięgający również po inne formy wypowiedzi literackiej, m.in. balladę, poemat, bajkę, przysłowie

czy aforyzm. Autor pisanego w latach – pamiętnika Trzy po trzy, w którym zawarł wspo-mnienia z czasów służby w armii Księstwa War-

szawskiego i w wojsku Napoleona. Tworzył w epoce zdominowanej przez romantyków, ale jego dzieło

nosi cechy późnego klasycyzmu. Ze względu na mistrzowskie wykorzystanie języka, komizm sytua-cyjny oraz zapadające w pamięć kreacje bohaterów jego komedie do dziś są chętnie grywane; stały się

także podstawą kilku scenariuszy fi lmowych.

Marian Ursel () – profesor nauk humanistycz-nych, kierownik Zakładu Historii Literatury Roman-

tyzmu w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, rektor Karkonoskiej Państwowej

Szkoły Wyższej w Jeleniej Górze. Opublikował m.in. Bajkopisarstwo Aleksandra Fredry (), O wier-

szach Aleksandra Fredry (), Fredrowskie teatra-lizacje. Studia i szkice (), Romantyzm (),

Aleksander Fredro. Na scenie życia i teatru (), Romantycy i okolice śmierci ().


Hieronim MorsztynWybór poezjiw opracowaniu Radosława Grześkowiaka

Morsztyn utrwalił drukiem jedynie swe wczesne dzieła, bli-żej nieznane Źwierciadło statecznego i szalonego młodzieńca oraz Światową Rozkosz. Pozostałą twórczość powierzył łasce obiegu rękopiśmiennego. Wybór ten pozwolił mu uprawiać twórczość niepodległą społecznym nakazom i panegirycz-nej modzie, jednak dziś znacząco utrudnia poprawne ustale-nie pełnego kanonu jego wierszy. To dlatego nie było dotąd Morsztyna w Bibliotece Narodowej.

Obok najpełniej reprezentowanych erotyków (zarówno kunsztownych komplementów, jak i niewybrednych epigra-matów) niniejszy tom obejmuje wiersze ziemiańskie oraz poezję o tematyce moralistycznej, wanitatywnej i pokutnej. Blisko piąta część utworów to inedita, które ukazują się dru-kiem po raz pierwszy. Edycja uwzględnia również najbar-dziej znane dzieło Morsztyna, Światową Rozkosz z ochmi-strzem swoim i ze dwunastą swych służebnych panien z 1606 roku. Poemat rozsmakowany w urokach mag nackiego i ziemiańskiego życia, w zakończeniu brutalnie skonfron-towanych z pośmiertnym rozkładem ciała, to utwór, który u progu baroku najpełniej rozpoznał nastroje nadchodzącej epoki, rozdartej między zmysłowym zachwytem nad świa-tem i pokutną skruchą z powodu używania jego uroków.

W pisanych z Padwy poetyckich listach Morsztyna próżno szukać zainteresowania akademickimi wykładami. Udzieliła im się za to atmosfera pijatyk w siedzibie padewskiej Polonii przy via del Santo oraz karnawałowych imprez w pobliskiej Wenecji, które swym rozmachem i przepychem oszałamiały przybyszów z Polski. (…) Wielkie wrażenie na poecie zrobiła publiczna sekcja zwłok. Mistrzem tego naukowego widowiska był padewski profesor anatomii Adriaan van den Spieghel. Z wierszy Morsztyna dowiadujemy się, iż sekcji poddawał zarówno ciało mężczyzny, jak i kobiety. (…) Spisana na gorąco relacja, wiersz Do Abrahama Maciejowskiego o anatomijej białogłowskiej, pokazuje, jak dalece pokaz wstrząsnął poetą.

Ze Wstępu Radosława Grześkowiaka

wstp i opracowanie Radosław Grześkowiak

wydanie pierwsze, Wrocław 2016seria Biblioteka Narodowa, I 326

isbn 978-83-65588-01-2



data premiery wrzesieńtake w formie e-booka


Hieronim Morsztyn (ok. – ok. ) – naj-popularniejszy poeta polski pierwszej połowy XVII

wieku. Szczegóły jego życia są wciąż mało znane, ale wiadomo, że pochodził z rodziny ariańskiej, był

wychowankiem królewskiego sekretarza Samuela Łaskiego oraz jezuickiego kolegium w Braniewie, później przebywał w Krakowie i w Padwie. Autor

fraszek, pieśni, drobnych utworów lirycznych, prze-kładów z literatury antycznej oraz wydanego w roku poematu Światowa Rozkosz. Przypisuje się mu

również kilka nowel miłosnych, opartych na wątkach z Dekameronu Giovanniego Boccaccia. Autorstwo

wielu utworów Morsztyna budzi wątpliwości ze względu na rękopiśmienny charakter.

Radosław Grześkowiak () – historyk literatury i edytor, doktor habilitowany zatrudniony w Insty-tucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego.

Autor książek Barokowy tekst i jego twórcy. Studia o edycji i atrybucji poezji „wieku rękopisów” () oraz Amor curiosus. Studia o osobliwych tematach

dawnej poezji erotycznej (), a także twórca edycji krytycznych dzieł m.in. Morsztyna,

Sępa Szarzyńskiego i Zimorowica.


wstp i opracowanie Wojciech Ligęzawydanie pierwsze, Wrocław 2016seria Biblioteka Narodowa, i 327

isbn 978-83-65588-02-9



data premiery październiktake w formie e-booka

Wisława SzymborskaWybór poezjiw opracowaniu Wojciecha Ligęzy

Po dwudziestu latach od Nagrody Nobla popularność dzieła Wisławy Szymborskiej nie słabnie. Ta poezja powściągliwo-ści uczuć, przewrotnego humoru, fi lozofi cznej głębi oraz przenikliwego namysłu nad tym, kim jest człowiek, docze-kała się tak wielu komentarzy naukowych i krytycznych, że wypełniłyby one dużą bibliotekę. Po wiersze Noblistki chęt-nie sięgają miłośnicy poezji, w szkolnej oraz uniwersyteckiej edukacji nie sposób pominąć nazwiska Szymborskiej, a jej wiersze inspirują muzyków, plastyków, fi lmowców. Kiedy zajrzymy do Internetu, to okaże się, iż lawinowo narasta czytanie i komentowanie utworów poetyckich Wisławy Szymborskiej.

A jednak edycja najcelniejszych utworów poetki w Bibliotece Narodowej jest potrzebna. Objaśnienia wier-szy uświadamiają, jak rozległa jest erudycja Szymborskiej – ukryta w pozornie prostych stwierdzeniach i potocznej roz-mowie z czytelnikami. Zaś Wstęp staje się przewodnikiem po najważniejszych tematach, motywach i rozwiązaniach formalnych tej poezji. Nie mogło w nim także zabraknąć uwag o biografi i poetki, zmiennych czasach historycz-nych oraz omówienia felietonów, limeryków i kolaży Szymborskiej.

Wisława Szymborska nie należy do pisarzy, którzy eksponują zdarzenia z własnego życia i tworzą biografi czne legendy. To, co prywatne, staje się w tej poezji punktem wyjścia do rozmyślań fi lozofi cznych, a to, co jednostkowe – przekształca się w uniwersalne.

Ze Wstępu Wojciecha Ligęzy

Jedna z poezji najambitniejszych intelektualnie, jeden ze światów poetyckich o najciekawszym sposobie istnienia.

Jerzy Kwiatkowski

W prosty i nieskomplikowany sposób pisze o rzeczach najważniejszych.

Umberto Eco

Czuję się zaszczycony, że wie o moim istnieniu.Woody Allen


Wisława Szymborska (–) – poetka i felie-tonistka, jedna z najwybitniejszych pisarek polskich

XX wieku. Laureatka Literackiej Nagrody Nobla w roku . Debiutowała w roku utrzymanym

w konwencji socrealistycznej tomem wierszy Dla-tego żyjemy, w roku ukazał się jej ostatni zbiór poetycki, zatytułowany Wystarczy. Komplet felieto-

nów poetki, pisanych w latach –, ukazał się w tomie Wszystkie lektury nadobowiązkowe (). Twórczość literacka Szymborskiej przetłumaczona

została na ponad języków. Przez całe dorosłe życie była związana z Krakowem. Współpracowała m.in. z „Życiem Literackim”, „NaGłosem”, „Tygodni-

kiem Powszechnym” i „Gazetą Wyborczą”. Człon-kini i założycielka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich,

członkini Polskiej Akademii Umiejętności, PEN Clubu i Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury.

Laureatka wielu polskich i zagranicznych nagród literackich. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim

Orderu Odrodzenia Polski () i Orderem Orła Białego ().

Wojciech Ligęza () – profesor nauk humani-stycznych, historyk literatury, krytyk literacki,

eseista, kierownik Katedry Historii Literatury Pol-skiej XX Wieku na Wydziale Polonistyki Uniwersy-

tetu Jagiellońskiego. Jego zainteresowania obejmują poetykę nowoczesnej poezji i prozy polskiej, współ-

czesną literaturę polską na obczyźnie oraz relacje pomiędzy literaturą a innymi sztukami. Autor ksią-

żek: Jerozolima i Babilon. Miasta poetów emigra-cyjnych (), Jaśniejsze strony katastrofy. Szkice

o twórczości poetów emigracyjnych (), O poezji Wisławy Szymborskiej. Świat w stanie korekty (),

Pod kreską. Teksty z lat – ().



Tadeusz RóżewiczWybór poezjiw opracowaniu Andrzeja Skrendy

Biografi ę Tadeusza Różewicza można opowiedzieć na dwa sposoby: albo w trybie bezosobowej, encyklopedycznej informacji, albo przyjmując założenie, że mamy do czynie-nia z kreacją, która stanowi pewien wymiar twórczości arty-stycznej. Pierwsza perspektywa daje obraz w miarę pewny, ale dość ubogi, druga – mniej pewny, ale pełniejszy i ciekaw-szy. Andrzej Skrendo wybiera tę drugą możliwość. W jego odczytaniu biografi a Różewicza jest częścią dzieła poety, tak ściśle z nim zrośniętą, że nie daje się zeń wypreparować.

O bogatym i różnorodnym dorobku poety pisali naj-więksi. I choć wiele interpretacji wypadło znakomicie, to w tym wypadku o konkluzji nie może być mowy. Różewicz ciągle stanowi wyzwanie dla badaczy literatury i zwykłych czytelników, ciągle inspiruje twórców. Należy do tych nie-licznych pisarzy, którzy bezbłędnie zdiagnozowali swój moment historyczny, ale kiedy on minął, wcale nie stracili na aktualności.

„Kiedy myślę o poezji w ogóle, myślę o Mickiewiczu, kiedy myślę o poezji polskiej, myślę o Mickiewiczu”. To wielce znaczące wyznanie, mowa przecież o największym poecie polskiego romantyzmu, czyli epoki, wobec której Różewicz pozostaje tak bardzo krytyczny, że często niemal obrazoburczy. Oczywiście to, co Różewicz ma do powiedzenia o Mickiewiczu, dalekie jest od afi rmacji przesłania mówiącego, że Polska jest Chrystusem narodów. Historia twórczości Mickiewicza skupia się dla niego w Lozannie, a zatem kulminuje w pytaniu, dlaczego największy poeta porzuca literaturę.

Ze Wstępu Andrzeja Skrendy

Pan jeden jedyny wyraził w liryce dramat swojego pokolenia.Julian Przyboś w liście do Tadeusza Różewicza z 1954 roku

Nie ma polskiej poezji i polskiej mowy bez Tadeusza Różewicza.

Kazimierz Wyka

wstp i opracowanie Andrzej Skrendowydanie pierwsze, Wrocław 2016seria Biblioteka Narodowa, I 328

isbn 978-83-65588-03-6



data premiery listopadtake w formie e-booka


Tadeusz Różewicz (–) – poeta, dramaturg, prozaik i scenarzysta. Uważany za jednego z najcie-kawszych kontynuatorów światowej awangardy lite-rackiej. Za jego debiut pisarski uznaje się tom wier-

szy Niepokój z roku. W roku opublikował dramat Kartoteka, do dziś niedościgniony wzorzec

dramaturgii otwartej, łączący elementy absurdu, groteski i parodii. Jest jednym z najczęściej tłuma-czonych pisarzy polskich, jego twórczość została

przełożona na około języków. W roku otrzy-mał Nagrodę Literacką Nike za tom poetycki Matka odchodzi. Doktor honoris causa m.in. Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Opolskiego, Uniwer-

sytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Warszawskiego. W roku odznaczony Złotym Medalem „Zasłu-

żony Kulturze Gloria Artis”.

Andrzej Skrendo () – teoretyk i historyk litera-tury, krytyk literacki, dziennikarz. Profesor w Insty-tucie Polonistyki i Kulturoznawstwa Uniwersytetu

Szczecińskiego. Opublikował książki Tadeusz Róże-wicz i granice literatury. Poetyka i etyka transgresji

(), Poezja modernizmu. Interpretacje (), Przodem Różewicz (), Falowanie nowoczesności

() oraz tom Konstruktywizm w badaniach lite-rackich. Antologia (z E. Kuźmą i J. Madejskim, ).



Dramat staroindyjskiw przekładzie i opracowaniu Marii Krzysztofa Byrskiego

Kiedy niebianie odmówili zajęcia się sztuką teatru, Brahma przekazał stosowną wiedzę Bharatamuniemu, a ten przy-sposobił do roli aktorów swoich stu synów. Pierwsze wido-wisko odbyło się w święto Proporca Indry, upamiętniające zwycięstwo niebian nad antyniebianami, a jego treść była odpowiednia do okoliczności premiery. Niebianie wpadli w zachwyt, antyniebianie wręcz przeciwnie: w geście zemsty odebrali aktorom mowę, pamięć i zdolność ruchu. Inter-wencja Indry nie rozwiązała problemu, Bharatamuni zwró-cił się więc o pomoc do Brahmy. To wtedy został wzniesiony budynek teatralny, a jego poszczególne części powierzono opiece wybranych niebian.

Ta mityczna opowieść pokazuje, jak w dramacie staro-indyjskim sprawy ludzkie łączą się z boskimi. To tylko jeden z aspektów tej bogatej, bardzo sformalizowanej i bardzo różno rodnej zarazem sztuki. Zachód od wieków fascynuje się kulturą Indii, a teatr zajmuje w niej wyjątkowe miejsce.

Aktorstwo w klasycznym teatrze indyjskim określa się terminem abhinaja, który dosłownie znaczy „doprowadzenie”. (…) Aktor ma być ekspertem w swego rodzaju behawiorystyce. Powinien on umieć wywołać w umysłach widzów reakcje emotywne związane z sytuacjami, które tylko wirtualnie wydarzają się na scenie i nie mają niezależnego, rzeczywistego charakteru. Sytuacja jest podobna do funkcji reklamy w realnym socjalizmie. Normalnie reklama oznacza dostępność towaru. W socjalizmie była ona zabiegiem stwarzającym w r a ż e n i e, że towar jest, choć go wcale nie było.

Ze Wstępu Marii Krzysztofa Byrskiego

Słynna defi nicja smaku (rasa), którą zawdzięczamy Bharatamuniemu, autorowi Traktatu o teatrze (Natjaśastra), nawiązuje do najzupełniej fi zycznych doświadczeń smakowych i w ten sposób podkreśla zmysłowy charakter przeżycia estetycznego. Estetyka staroindyjska wymienia osiem smaków właściwych świadomości estetycznej: miłości (śryngara), wesołości (hasja), smutku (karuna), gniewu (raudra), bohaterstwa (wira), przerażenia (bhajanaka), wstrętu (bibhatsa) oraz zachwytu (adbhuta).

Ze Wstępu Marii Krzysztofa Byrskiego

przekład, wstp i opracowanie Maria Krzysztof Byrski

jzyk oryginału sanskrytwydanie pierwsze, Wrocław 2016seria Biblioteka Narodowa, ii 260

isbn 978-83-65588-04-3



data premiery grudzieńtake w formie e-booka


Bhasa – jeden z najwybitniejszych dramaturgów epoki wczesnoklasycznej starożytnych Indii. Żył naj-

prawdopodobniej na przełomie III i IV wieku. Jego utwory zostały odnalezione na początku XIX wieku w Kerali (południowo-zachodnie Indie), gdzie stano-

wiły istotny element rytuału świątynnego. Najważ-niejsze utwory Bhasy to Przysięga Jaugandharajany oraz Ujrzana we śnie Wasawadatta, wykorzystujące wątki z literatury baśniowej. Jego twórczość drama-

tyczna stanowi do dziś ważną część tradycyjnego repertuaru teatru Indii Południowych.

Kalidasa – uznawany za największego twórcę literatury sanskryckiej. Najprawdopodobniej żył w V wieku i mieszkał w miejscowości Udźdźaini,

należącej do regionu Madhja Pradeś, położonego w środkowych Indiach. Najsłynniejszym jego dzie-łem, cenionym na całym świecie, jest Rozpoznanie

Śakuntalowica; popularność sztuki poza granicami Indii rozpoczęła się w roku, kiedy to Johann

Wolfgang von Goethe zachwycił się jej niemieckim tłumaczeniem. Na język polski utwór przełożony

został po raz pierwszy w roku przez Stanisława Schyera.

Maria Krzysztof Byrski () – profesor nauk humanistycznych; urodzony w Wilnie, syn teatral-ników Ireny z Szymańskich i Tadeusza. Ukończył

studia indologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. Doktoryzował się na Banaras Hindu University

w Waranasi w Indiach. W latach – przebywał w tym kraju na placówkach dyplomatycz-

nych. Przez kilka dekad związany z Instytutem Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego.

Autor ponad stu publikacji w języku polskim, angielskim i hindi.


{O} [S} {S}[o]

Nie ma polskiej kultury ostatnich dwóch wieków bez Ossolineum. Lista wybitnych postaci zwią-zanych z instytucją zajęłaby sporą część tego katalogu i oczywiście nie jest listą zamkniętą. Biblioteczne i muzealne zbiory Zakładu należą do najcenniejszych w kraju, ciągle ich przybywa, a losy wielu kolekcji, archiwów i pojedynczych nabytków zasługują na oddzielne monografi e.

Nie chcemy przesadzać z autoreklamą, ale jednak coś powinni Państwo o nas wiedzieć. W serii Osso Wczoraj i Dziś publikujemy książki propagujące historię oraz bieżącą działalność Zakładu Narodo-wego im. Ossolińskich.

seriaOsso Wczoraj i Dziś


Inwentarz rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we WrocławiuTom XX. Rękopisy 18631–18996w opracowaniu Elżbiety Ostromęckiej i Tomasza Serwatki

Archiwa Macieja Loreta, rodziny Kelles-Krauzów i Karola Małcużyńskiego, fragment prywatnego archiwum Jerzego Grotowskiego oraz drobiazgi literackie i historyczne: nie-duży zbiór rękopisów Zbigniewa Herberta i kilka brulio-nów Adama Ważyka. W sumie w nowym tomie inwentarza Zakładu Narodowego im. Ossolińskich opisano 365 jedno-stek rękopisów.

Archiwum rodziny Kelles-Krauzów jest jednym z oka-zalszych. Gromadzi papiery dwóch pokoleń związanych ze Lwowem działaczy społecznych i politycznych. Naj-znaczniejszą postacią familii był Kazimierz Kelles-Krauz (1872–1905), socjolog o międzynarodowej renomie, działacz i teoretyk Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich. Jego papiery dokumentują zarówno życie osobiste, jak i działal-ność polityczną i społeczną oraz naukową.

Ciekawe, choć mniej obszerne, jest archiwum Jerzego Grotowskiego. Reżyser przekazał je bratu, Kazimierzowi Grotowskiemu, przed opuszczeniem Polski na początku lat 80. Są tu notatki do pierwszych prac teoretycznych i reżyserskich, zapiski z lektur, zdjęcia z podróży oraz dzia-łań parateatralnych. Kolekcję dopełnia bogata koresponden-cja Grotowskiego.

wydanie pierwsze, Wrocław 2016seria Osso Wczoraj i Dziś

isbn 978-83-65588-05-0isbn serii 978-83-04-01366-5



data premiery lipiec


Ważnym świadectwem metody teatralnej Grotowskiego są teksty i notatki do wczesnych przedstawień, jak Bogowie deszczu, a zwłaszcza autograf tzw. partytury scenicznej do Apocalypsis cum fi guris z uwagami reżyserskimi. Poprawki autora pojawiają się też na odpisach tekstów wystąpień z lat 60. i 70. Równie cenną częścią archiwum jest zbiór ponad sześciuset listów od osób i instytucji związanych z teatrem polskim i światowym; wśród korespondentów Grotowskiego są Peter Brook, Eugenio Barba, Andre Gregory, Jelena Chodunowa, Jacques Chwat, Ninon Tallon, Zbigniew Cynkutis, Jan Kreczmar, Irena i Tadeusz Byrscy. W zbiorze znajdują się także listy Grotowskiego do Aliny Obidniak pisane w latach 1956–1995.

Ze Wstępu Elżbiety Ostromęckiej


Mieczysław GębarowiczNajstarszy ikonostas cerkwi wołoskiej we LwowieDzieje zabytku oraz jego znaczenie w rozwoju malarstwa cerkiewnego i sztuki ukraińskiejw opracowaniu Agnieszki Gronek

Wśród dokumentów, które po śmierci profesora Mieczysława Gębarowicza trafi ły do zbiorów Ossolineum we Wrocławiu, znalazł się pochodzący z lat 50. rękopis niewydanej książki Najstarszy ikonostas cerkwi wołoskiej we Lwowie. Dzieje zabytku oraz jego znaczenie w rozwoju malarstwa cerkiewnego i sztuki ukraińskiej. Na ponad czterystu pożółk łych, często skleja-nych z kawałków kartach ten wybitny badacz przeprowadził dokładną analizę historyczną, ikonografi czną i stylistyczną jednego z najlepszych dzieł sztuki ruskiej. Opisany przez Gębarowicza ikonostas jest znakomitym przykładem wysokiego poziomu lwowskiego snycerstwa i malarstwa w XVII wieku. Dzieło wyznaczyło granicę między tradycją średniowieczną a nowożytną w sztuce cerkiewnej dawnej Rzeczypospolitej i stało się wzorem, do którego w następnych dziesięcioleciach nawiązywali najlepsi artyści ruscy.

Publikacja tej książki to znaczący krok ku poznaniu całego dorobku naukowego wybitnego humanisty, jakim był Mieczy-sław Gębarowicz. To także istotny wkład w scalenie dziedzictwa polskich naukowców pracujących po drugiej wojnie światowej poza granicami kraju.

Jedną z poważniejszych wad ówczesnego życia religijnego był zwyczaj, że każdy gospodarz miał w cerkwi swą własną ikonę, do której się sam modlił. Niewiele zwracając uwagi na to, co się dzieje przy ołtarzu (…). Modlenie się do cudzej ikony uważane było za przestępstwo, które karano sądownie, skazując wino-wajcę na zwrot połowy ceny zapłaconej za obraz. Nie wolno było złodziejskimi metodami wyłudzać u ikony łaski, do których ma prawo tylko jej właściciel. Przestępca otrzymywał radę, aby się postarał o swojego własnego Boga, pod którym może się modlić, ile zechce.

(fragment)


isbn 978-83-65588-07-4



data premiery wrzesień


Mieczysław Gębarowicz (–) – historyk sztuki, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, członek Polskiej Akademii Umiejętności;

był kustoszem Muzeum Lubomirskich i dyrektorem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Po zakoń-

czeniu drugiej wojny światowej pozostał we Lwowie, aby nie dopuścić do zniszczenia pozostawionych tam

dóbr polskiej kultury. W roku został zdegra-dowany do stanowiska niższego pracownika nauko-

wego, wyrzucony z pracy, a na koniec obłożony zakazem dostępu do archiwów. Nie zaprzestał jed-

nak działalności naukowej, której wyniki publikował w Polsce. Wśród jego licznych dzieł należy wymienić

zwłaszcza fundamentalne opracowania na temat rzeźby lwowskiej: Studia nad dziejami kultury arty-

stycznej późnego renesansu w Polsce (), Szkice z historii sztuki XVII w. (). Jego grób znajduje się

na Cmentarzu Łyczakowskim.

Agnieszka Gronek () – historyk, historyk sztuki, doktor habilitowana, absolwentka Uniwersy-tetu Szczecińskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego,

adiunkt w Katedrze Ukrainoznawstwa na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwer-sytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się sztuką cerkiewną

dawnej Rzeczypospolitej. Opublikowała książki: Wokół ukrzyżowanego. Studia nad tematem Pasji w ukraińskim malarstwie ikonowym () oraz

Opuszczone dziedzictwo. O malowidłach w cerkwi św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej ().


Kustosz i samotnikTom poświęcony pamięci Romana Aftanazegopod redakcją Adolfa Juzwenki

Tom prezentujący sylwetkę i działalność naukową Romana Aftanazego – wieloletniego pracownika Ossolineum i autora monumentalnej monografi i dziejów polskich dworów i pała-ców szlacheckich na dawnych Kresach Wschodnich, której poświęcił kilkadziesiąt lat swojego życia. Przyjaciele i współ-pracownicy wspominają Aftanazego, zaś historycy i histo-rycy sztuki komentują jego dzieło. Książkę otwiera szkic biografi czny.

W tomie przemawia także sam Aftanazy. Znajdziemy tu jego listy, a przede wszystkim niepublikowany dotąd dziennik, pisany we Lwowie w wyjątkowym czasie – między grudniem 1945 roku a kwietniem roku następnego. Doku-ment znajduje się w Dziale Rękopisów Ossolineum. Zapiski dotyczą przede wszystkim zakończonej wojny i bieżącej sytuacji w mieście. Aftanazy łączy strzępki informacji, plotki i domysły, by zrozumieć prawdziwe położenie miesz-kańców i przewidzieć ich najbliższą przyszłość.

W poczynaniach badawczych Romana Aftanazego nie było najmniejszej nuty o charakterze rewindykacyjnym wobec narodów, które objęły we władanie utracone przez Polskę ziemie. Kustosz uważał sprawę Kresów za zamkniętą. W Posłowiu wyznał: „Miałbym dużą satysfakcję, gdyby opisane w mej pracy zabytki kultury materialnej wszystkie narody, na terenach których one się znajdują, uznać zechciały za nasze dziedzictwo w s p ó l n e”.

Jan Kolasa

Moja korespondencja nie byłaby może aż tak uciążliwa, gdyby adresaci zechcieli odpowiadać. Przeważnie jednak w ogóle nie odpowiadają lub odpowiadają od rzeczy. Czasem bywa tak, jak z ową damą osiemdziesięcioletnią, którą po długich poszukiwaniach znalazłem na Riwierze Francuskiej, ale która zamiast przysłać mi potrzebną fotografi ę dworu zażądała ode mnie mojej fotografi i z dedykacją!

Z listu Romana Aftanazego do Mieczysława Gębarowicza


isbn 978-83-65588-06-7



data premiery wrzesień


Roman Aftanazy (–) – związany ze Lwowem oraz Wrocławiem historyk i bibliotekarz,

autor wielotomowej monografi i Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej (–;

wcześniejsze, niepełne wydanie ukazało się w latach – pod tytułem Materiały do dziejów rezy-

dencji). Studiował historię na Uniwersytecie Jana Kazimierza i fi lozofi ę na Uniwersytecie Wrocław-

skim. W roku zatrudnił się w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich. Po przyjeździe do

Wrocławia krótko pracował w Bibliotece Uniwersy-teckiej, by w roku powrócić do Ossolineum,

gdzie był kierownikiem działu gromadzenia zbiorów. Laureat m.in. Nagrody Głównej

Ministra Kultury i Sztuki (), Nagrody Fundacji im. Jerzego Łojka (), Nagrody Fundacji na Rzecz

Nauki Polskiej (), a pośmiertnie, w roku, nagrody Kustosz Pamięci Narodowej, przyznawanej

przez Instytut Pamięci Narodowej.


Piotr OszczanowskiArkadiusz DobrzynieckiPod Złotym SłońcemRynek 6 we Wrocławiu – dom mieszczan, rezydencja władców, arcydzieło architektury

Znajdująca się na wrocławskim Rynku kamienica Pod Złotym Słońcem to jedna z najzasobniejszych i najlepiej zachowanych rezydencji miejskich w Europie Środkowej. Jej historia pełna jest niespodzianek i wręcz sensacyjnych ustaleń. Piotr Oszczanowski i Arkadiusz Dobrzyniecki rela-cjonują dzieje domu od wczesnego średniowiecza po dzień dzisiejszy, przedstawiają sylwetki jego kolejnych właścicieli, a przede wszystkim na nowo odczytują zachowane dekora-cje malarskie i rzeźbiarskie z czasów nowożytnych.

Kamienica ma stałe miejsce w historii nie tylko Wro-cławia, lecz także Śląska i Europy. Była reprezentacyjną siedzibą dumnego wrocławskiego patrycjatu, ale przeby-wali w niej również książęta, królowie i cesarze. Dzisiaj mieści Muzeum Pana Tadeusza – nową placówkę muzealną Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.

Bogato ilustrowana książka wrocławskich historyków sztuki łączy cechy przewodnika i albumu. Zawiera również obszerne streszczenia w językach angielskim i niemieckim. Dla odwiedzających Muzeum Pana Tadeusza będzie wpro-wadzeniem w przestrzeń zabytkowego gmachu, w którym muzeum się znalazło. Dla reszty czytelników fascynującą opowieścią o Wrocławiu i Europie minionych stuleci.

Każda epoka pozostawiała w tym budynku trwałe ślady ważkich wydarzeń historycznych i artystycznych. W tej kamienicy – jak w zwierciadle – odbija się bogata historia naszego miasta i regionu. Od XIII wieku zawsze ambicją jej właścicieli było, aby stała się najcenniejszą rezydencją miejską i ozdobą rynku dumnego europejskiego miasta. I tak pozostało do dzisiaj.

(fragment)


isbn 978-83-65588-11-1



data premiery październik


Piotr Oszczanowski () – dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu, doktor habilitowany, pracownik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu

Wrocławskiego. Autor, współrealizator, koordynator projektów badawczych, międzynarodowych kon-ferencji naukowych i wystaw muzealnych. Autor, współautor, redaktor i współredaktor blisko pięć-

dziesięciu książek oraz kilkuset artykułów i not kata-logowych. Członek instytucji naukowych, a także rad naukowych instytucji muzealnych oraz samo-

rządowych (m.in. Zakładu Narodowego im. Ossoliń-skich). Laureat wielu nagród, m.in. Ministra Nauki

i Szkolnictwa Wyższego RP, Ministra Kultury i Dzie-dzictwa Narodowego RP i Rektora Uniwersytetu

Wrocławskiego. Od roku członek Rady do Spraw Muzeów przy Ministrze Kultury i Dzie-

dzictwa Narodowego RP.

Arkadiusz Dobrzyniecki () – historyk sztuki, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, starszy kustosz Gabinetu Grafi ki Muzeum Książąt Lubo-

mirskich w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich. Autor artykułów, opracowań, haseł leksykalnych, dotyczących głównie sztuki śląskiej i sztuki Wro-

cławia. Członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki oraz Stowarzyszenia Ochrony i Badań Zabytków Prawa. Redaktor kwartalnika „Pomniki Dawnego

Prawa”, współredaktor kilku śląskich czasopism regionalistycznych, kilkunastu książek i materiałów z sesji naukowych. Kurator ossolińskich wystaw gra-

fi ki niderlandzkiej oraz śląskiej i autor ich katalogów. Inwentaryzuje zabytki sztuki śląskiej w ramach pro-jektu „Katalog zabytków sztuki w Polsce”, prowadzo-

nego przez Instytut Historii Sztuki w Warszawie.


W czwartek o szesnastejWybrane wykłady ossolińskie z lat 2014–2016pod redakcją Teresy Sokół

Podróże Józefa Maksymiliana Ossolińskiego przez kraje niemieckie w 1792 roku, rękopisy Stanisława Ignacego Witkiewicza, portrety artystów w grafi ce polskiej XX i XXI wieku – to tylko niektóre tematy tej książki. Poszczególne prelekcje wygłaszane były przez pracowników merytorycz-nych Zakładu Narodowego im. Ossolińskich w ramach popularyzatorskiego cyklu „Z ossolińskiej kolekcji”. Jego ideą jest prezentacja bibliotecznych i muzealnych zbiorów insty-tucji, i to one są punktem wyjścia każdego wykładu.

Autorzy sięgali po dokumenty, autografy literackie i pamiętniki zgromadzone w Dziale Rękopisów, inkunabuły i druki XVI–XVIII wieku z Działu Starych Druków, mapy Śląska z Gabinetu Kartografi i i cymelia z Działu Przecho-wywania i Udostępniania Druków Zwartych – to jeśli chodzi o ossolińską bibliotekę. Ze zbiorów muzealnych wybierali z kolei polską grafi kę dawną i współczesną (oczy-wiście z Gabinetu Grafi ki) i monety antyczne (z Gabinetu Numizmatyczno-Sfragistycznego).

Okazuje się, że niemal z każdego dokumentu czy ekspo-natu można wysnuć zajmującą opowieść.

W 1715 roku wydano instrukcję ekspedycji odkrywczych dla laików pt. Essai d’instructions pour voyager utilement. Radzono w niej m.in. w krajach mahometańskich zbadać, jakie są prawdziwe konsekwencje częstego zażywania opium, w Egipcie odkryć, które krokodyle są największe, w Etiopii określić, czy deszcz tam padający jest ciepły, a w Chinach ustalić jakość gliny, z której powstaje najpiękniejsza chińska porcelana.

Z wykładu Agnieszki Franczyk-Cegły, Podróże i odkrycia geografi czne na kartach osiemnastowiecznych starodruków


isbn 978-83-65588-14-2



data premiery listopad


Ponieważ tubylcy unikali podróżników, ci skierowali swoje zainteresowania gdzie indziej – skupili się na tropieniu dziwnego i płochliwego stworzenia, które widzieli już wcześniej w Zatoce Botanicznej. Tajemniczym zwierzęciem, które zafascynowało żeglarzy, był kangur, zwierzę „jasno myszate i podobne wielkością i kształtem do psa charta”, jak pisał Banks, oraz „nader smaczne”, jak zanotował Cook. W czasie siedmiu tygodni, podczas których naprawiano statek, nawiązano także kontakt z Aborygenami. W rezultacie Parkinson zapisał wówczas ponad sto pięćdziesiąt słów z lokalnego narzecza. Jednym z nich była nazwa kangura, którego Anglicy określali do tej pory mianem „dzikie zwierzę” lub „stworzenie, o którym tyle jest mowy”. Aborygeni nazywali to zwierzę „nagurru”, co Anglicy zapisali jako „kanguru”.

Z tegoż wykładu


poza seriami,periodyki


Katarzyna Łoza (współpraca Chrystyna Charczuk)Cmentarz Łyczakowski we LwowiePrzewodnik

Przewodnik po jednej z najstarszych i najpiękniejszych nekropolii w Europie. Czytelnik znajdzie tu m.in. kilka propozycji zwiedza-nia cmentarza, opisy jego najcenniejszych nagrobków oraz życio-rysy ponad stu pięćdziesięciu wybitnych osób spoczywających na Łyczakowie, zarówno znanych, jak choćby Stefan Banach, Maria Konopnicka, Gabriela Zapolska, jak i tych nieco dziś zapomnia-nych, ale zasłużonych dla Lwowa i Polski, których sylwetki warto przypomnieć. W osobnym rozdziale prezentujemy Cmentarz Orląt i jego historię, a także kwatery powstańców listopadowych i styczniowych.

Mimo że książka skierowana jest do polskiego czytelnika i przedstawia przede wszystkim postacie ważne dla polskiej historii i kultury, zwrócono w niej uwagę na wybitnych Ukraiń-ców spoczywających na cmentarzu, ukazując zwłaszcza te syl-wetki, które miały w swej biografi i związek z Polską i Polakami.

Część praktyczną poprzedza obszerny wstęp, pozwalający umieścić postacie w kontekście historycznym. Dzięki bogac-twu materiału ikonografi cznego książka będzie także doskonałą pozycją dla tych, którzy na wyprawę do Lwowa nie mogą sobie pozwolić.

Na balu w lwowskiej strzelnicy Artur Grottger (1837–1867) poznał czarnooką piękność, Wandę Monne. Mimo że była dużo młodsza, przypadli sobie do gustu i wkrótce Artur się oświadczył. Aby zdo-być niezależność fi nansową, artysta wyjechał do Francji. Zanim jednak zdążył zarobić potrzebną sumę, zachorował na gruźlicę i mimo starań francuskich lekarzy zmarł. Siedemnastoletnia Wanda sama zorganizowała sprowadzenie zwłok do Lwowa i pogrzeb na Cmentarzu Łyczakowskim. To ona pozowała do postaci płaczki klęczącej pod krzyżem, sama modelowała twarz Artura na pamiątkowym medalionie, sama ułożyła epitafi um: „Niech Cię przyjmie Chrystus, który Cię powołał, a do chwały jego niech Cię wprowadzą anieli”. W trakcie uroczystości żałobnych poznała Karola Młodnickiego, grafi ka i malarza, przyjaciela Grottgera; wkrótce wyszła za niego za mąż. Oboje pielęgnowali pamięć o artyście.

(fragment)

wydanie pierwsze, Wrocław 2016poza seriami

isbn 978-83-65588-13-5



data premiery grudzień


Katarzyna Łoza – urodziła się w Warszawie. Stu-diowała etnologię i antropologię kultury na Uni-

wersytecie Warszawskim. Od dwunastu lat mieszka we Lwowie, pracuje jako organizatorka wycieczek, tłumaczka i publicystka. Aktywna przewodniczka po Lwowie i Kresach, autorka popularnego bloga

Lwów.info, poświęconego codzienności i przeszłości miasta i okolic. Autorka wielu artykułów na temat

historii i współczesności Lwowa oraz stosunków polsko-ukraińskich. Od roku stale współpra-

cuje z polską gazetą „Kurier Galicyjski”. Miłośniczka wędrówek po mniej znanych regionach Europy Środ-kowej i Wschodniej oraz zapalony fotograf. Jej prace były wystawiane w Warszawie i we Lwowie, ilustrują

także publikacje o Lwowie i Ukrainie.

Chrystyna Charczuk () – z wykształcenia historyk architektury, pracowała również jako histo-ryk sztuki. Autorka rozprawy doktorskiej poświęco-

nej architekturze Truskawca XIX i pierwszej połowy XX wieku, obronionej na Politechnice Lwowskiej w roku. Autorka książek: Wodociąg miasta

Lwowa. Od dawnych czasów do roku (), Dawny Truskawiec. – (w druku) oraz licz-nych tekstów naukowych o dawnych cmentarzach lwowskich. Pracuje nad książką o lwowskiej sztuce

sepulkralnej.


Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskichzeszyt 26/27

„Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich” jest ogólnopolskim rocznikiem naukowo-bibliotecznym. Pismo ukazuje się od 1992 roku, ale jego korzenie sięgają począt-ków Ossolineum i woli jego założyciela, Józefa Maksymi-liana Ossolińskiego, który powołując Zakład do istnienia, wyrażał chęć utworzenia własnego periodyku.

Na łamach „Czasopisma ZNiO” ukazują się teksty pre-zentujące zbiory instytucji, popularyzujące jej historię i bieżącą działalność, a także omawiające relacje, jakie łączą Ossolineum z Lwowską Narodową Naukową Biblioteką im. Wasyla Stefanyka. W Ossolińskim periodyku jest także miej-sce na opracowania rękopisów oraz na prace niezwiązane bezpośrednio z Zakładem: analizuje się tu utwory literackie i omawia ważne zjawiska z historii Polski oraz z dziejów pol-skiej kultury i sztuki.

W zeszycie 26/27 między innymi:

Agnieszka Franczyk-Cegła, Francuskie cymelia w zbio-rach Działu Starych Druków Zakładu Narodowego im. Ossolińskich

Łukasz Koniarek, Zarys dziejów Panoramy Plastycznej Daw-nego Lwowa inż. Janusza Witwickiego

Marek Bratuń, Nieznana korespondencja Adolpha Sigfrieda von der Ostena z rodziną Mniszchów z lat 1767‒1768

Andrzej Nowak, Z archiwum Jana Nowaka-Jeziorańskiego: raporty o sytuacji Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce – rok 1958

Konrad Rzemieniecki, Inwentarze sołectw w Mokrej Wsi i Drzykowej z 1708 i 1722 roku

redakcja Jan A. Choroszy, Mariusz Dworsatschek, Adolf Juzwenko (redaktor naczelny), Maciej Matwijów, Paweł Pluta (sekretarz redakcji)

e-mail [email protected]

issn 1230-221xformat 168 × 244

cena 31,50 zł

data wydania październik


Rocznik Wrocławskitom 13/14

„Rocznik Wrocławski” powstał w latach 50. XX wieku z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Wrocławia. W 1992 roku wydawcą periodyku został Zakład Narodowy im. Ossolińskich, a jego redaktorem naczelnym Adolf Juzwenko, dyrektor Ossolineum.

Autorzy „Rocznika Wrocławskiego” rekrutują się z naukowych środowisk miasta, są wśród nich pracow-nicy wrocławskich uczelni i muzeów, Archiwum Państwo-wego i Rady Miejskiej. Na łamy periodyku trafi ają mate-riały oryginalne, stanowiące przedmiot badań autorów, a odnoszące się do historii i teraźniejszości Wrocławia. Redakcja dba o to, by każdy numer miał temat przewodni, stąd tomy poświęcone m.in. ekologii, problematyce popo-wodziowej, współczesnej architekturze czy Arcybisku-piemu Komitetowi Charytatywnemu.

Od 1989 roku „Rocznik” prowadzi „Kalendarium wydarzeń wrocławskich”. Od roku 1992 stale recenzuje książki dotyczące Wrocławia oraz publikuje „Materiały do bibliografi i Wrocławia”. Każdy artykuł uzupełniony jest streszczeniem w języku niemieckim. „Rocznik Wrocław-ski” jest często cytowany w publikacjach zagranicznych, zwłaszcza niemieckich.

W tomie 13/14 między innymi:

Andrzej Kraska-Lewalski, Herb Wrocławia w zbiorach Gabinetu Numizmatyczno-Sfragistycznego Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu

Liliana Nawrot-Łakomiec, Wratislavia Cantans w plakacie

Alicja Przestalska, Madonna pod jodłami Lucasa Crana-cha Starszego

Grzegorz Pisarski, Anna Henryka Pustowójtówna (Loewenhardt). Najdziwniejszy z adiutantów dykta-tora na kartach druków nowych i współczesnej prasy wrocławskiej. W 150. rocznicę wybuchu powstania styczniowego

redakcja Adolf Juzwenko (redaktor naczelny), Małgorzata Orzeł (sekretarz redakcji), Jakub Tyszkiewicz

e-mail [email protected]

isbn 978-83-65588-17-3format 167 × 238

cena 26 zł

data wydania sierpień


{O}

{}[

[

{ }

{

[} [[ }

tytuły w sprzedaży


Eliza OrzeszkowaNad Niemnemwstp i opracowanie Józef Bachórz

Dodruk pierwszego wydania, Wrocław 2009data pierwszego wydania 1996seria Biblioteka Narodowa, I 292isbn 978-83-04-04337-4-02Dwa woluminyoprawa twardaliczba stron CXLVI + 1–230 (tom I), 1–533 (tomy II–III)format 117 × 163cena katalogowa 50 zł

Władysław BroniewskiWybór wierszywybór, wstp i opracowanie

Tadeusz Bujnicki

wydanie pierwsze, Wrocław 2014isbn 978-83-61056-71-3seria Biblioteka Narodowa, I 322oprawa twardaliczba stron CLII + 681format 117 × 163cena katalogowa 35 zł

Tymoteusz KarpowiczUtwory poetyckiewybór, wstp i opracowanie

Bartosz Małczyński

wydanie pierwsze, Wrocław 2014seria Biblioteka Narodowa, I 321isbn 978-83-61056-72-0oprawa twardaliczba stron CLX + 518format 117 × 163cena katalogowa 35 zł

Joseph Conrad-KorzeniowskiWybór prozyprzekład Halina Najder, Krystyna

Tarnowska, Aniela Zagórskawybór, wstp i opracowanie

Zdzisław Najder

wydanie pierwsze, Wrocław 2015seria Biblioteka Narodowa, II 259isbn 978-83-61056-89-8oprawa twardaliczba stron CXXIV + 854format 117 × 163cena katalogowa 40 zł

Fiodor DostojewskiBracia KaramazowPowieść w czterech częściach z epilogiemprzekład Aleksander Watwstp i opracowanie Józef Smaga

wydanie drugie, przejrzane i uzupełnione, Wrocław 2013data pierwszego wydania 1995seria Biblioteka Narodowa, II 237 isbn 978-83-61056-49-2oprawa twardaliczba stron CXL + 1124format 117 × 163cena katalogowa 50 zł

Iwan FrankoWybór poezjiprzekład różni tłumaczewybór, wstp i opracowanie

Florian Nieuważny

wydanie pierwsze, Wrocław 2008seria Biblioteka Narodowa, II 257isbn 978-83-04049-47-5oprawa twardaliczba stron CXCIV + 298format 117 × 163cena katalogowa 32 zł

Adam MickiewiczPan Tadeusz czyli Ostatni zajazd

na LitwieHistoria szlachecka z roku 1811 i 1812 we

dwunastu księgach wierszemwstp i opracowanie Tadeusz Bujnickiopracowanie aneksu Julian Maślanka

wydanie trzynaste, zmienione, Wrocław 2015data pierwszego wydania 1925seria Biblioteka Narodowa, I 88isbn 978-83-61056-78-2oprawa twardaliczba stron CLVIII + 617format 117 × 163cena katalogowa 38 zł

Czesław MiłoszPoezje wybranewybór, wstp i opracowanie

Zdzisław Łapiński

wydanie pierwsze, Wrocław 2013seria Biblioteka Narodowa, I 320isbn 978-83-61056-46-1oprawa twardaliczba stron LXXXII + 342format 117 × 163cena katalogowa 35 zł


Adolf RudnickiOpowiadania wybranewybór, wstp i opracowanie

Józef Wróbel

wydanie pierwsze, Wrocław 2009seria Biblioteka Narodowa, I 313isbn 978-83-04-04943-7oprawa twardaliczba stron LXX + 380format 117 × 163cena katalogowa 35 zł

Mikołaj RejWybór pismwybór, wstp i opracowanie

Anna Kochan

wydanie drugie, poprawione, Wrocław 2015data pierwszego wydania 2006seria Biblioteka Narodowa, I 308isbn 978-83-61056-91-1oprawa twardaliczba stron CXLVIII + 526format 117 × 163cena katalogowa 35 zł

Władysław Stanisław ReymontZiemia obiecanawstp i opracowanie

Magdalena Popiel

wydanie drugie, przejrzane i uzupełnione, Wrocław 2014

data pierwszego wydania 1996seria Biblioteka Narodowa, I 286isbn 978-83-61056-69-0oprawa twardaliczba stron CVI + 793format 117 × 163cena katalogowa 35 zł

Henryk SienkiewiczBez dogmatuwstp i opracowanie

Tadeusz Bujnicki

wydanie drugie, przejrzane i uzupełnione, Wrocław 2015

data pierwszego wydania 2002seria Biblioteka Narodowa, I 301 isbn 978-83-61056-88-1oprawa twardaliczba stron CXII + 505 format 117 × 163cena katalogowa 35 zł

Juliusz SłowackiHorsztyńskiTragedia w pięciu aktachwstp i opracowanie Jarosław Ławski

wydanie pierwsze, Wrocław 2009seria Biblioteka Narodowa, I 314isbn 978-83-04-05018-1-01oprawa twardaliczba stron CXXXviii + 210format 117 × 163cena katalogowa 28 zł

Juliusz SłowackiSen srebrny SalomeiRomans dramatyczny w pięciu aktachwstp i opracowanie

Stanisław Turowski

wydanie trzecie, Wrocław 2009data pierwszego wydania 1923seria Biblioteka Narodowa, I 57isbn 978-83-04-05017-4oprawa twardaliczba stron LXXV + 188format 117 × 163cena katalogowa 26 zł

Juliusz SłowackiWierszewybór, wstp i opracowanie

Jacek Brzozowski, Zbigniew Przychodniak

wydanie pierwsze, Wrocław 2013seria Biblioteka Narodowa, I 319isbn 978-83-61056-45-4-13oprawa twardaliczba stron CXXXVIII + 626format 117 × 163cena katalogowa 35 zł

Kazimierz SosnkowskiWybór pismwybór i opracowanie Jerzy Kirszakwstp Jerzy Kirszak,

Krzysztof Polechoński

wydanie pierwsze, Wrocław 2009seria Biblioteka Narodowa, I 312isbn 978-83-04-04964-2-01oprawa twardaliczba stron CLIV + 402format 117 × 163cena katalogowa 35 zł


Jan Józef SzczepańskiPolska jesieńwstp i opracowanie Stefan Zabierowski

wydanie pierwsze, Wrocław 2015seria Biblioteka Narodowa, I 324isbn 978-83-61056-90-4oprawa twardaliczba stron CXXX + 392format 117 × 163cena katalogowa 35 zł

Józef TischnerO człowiekuWybór pism fi lozofi cznychwybór i opracowanie Aleksander Bobko,

Magdalena Kozakwstp Aleksander Bobko

wydanie drugie, przejrzane i uzupełnione, Wrocław 2013data pierwszego wydania 2003seria Biblioteka Narodowa, I 320isbn 978-83-61056-47-8oprawa twardaliczba stron LXII + 726format 117 × 163cena katalogowa 40 zł

Aleksander WatWybór wierszywybór, wstp i opracowanie

Adam Dziadek

wydanie pierwsze, Wrocław 2008seria Biblioteka Narodowa, I 300isbn 978-83-04-04940-6oprawa twardaliczba stron LXXXVIII + 322format 117 × 163cena katalogowa 32 zł

Herbert George WellsCztery nowele grozyprzekład Juliusz K. Palczewski,

Bronisław Falkwybór, wstp i opracowanie

Juliusz K. Palczewski

wydanie pierwsze, Wrocław 2012seria Biblioteka Narodowa, II 258isbn 978-83-04050-46-4oprawa twardaliczba stron XXXViii + 98format 117 × 163cena katalogowa 26 zł

Stanisław Ignacy WitkiewiczPożegnanie jesieniwstp i opracowanie

Włodzimierz Bolecki

wydanie pierwsze, Wrocław 2014isbn 978-83-61056-70-6-15seria Biblioteka Narodowa, I 323oprawa twardaliczba stron CCXII + 511format 117 × 163cena katalogowa 35 zł

Narcyza ŻmichowskaPogankawstp i opracowanie

Grażyna Borkowska

wydanie trzecie, Wrocław 2013data pierwszego wydania 1930seria Biblioteka Narodowa, I 121isbn 978-83-61056-48-5oprawa twardaliczba stron CII + 220format 117 × 163cena katalogowa 35 zł

Juliusz SłowackiAlbum rysunkowe z podróży

na Wschódwstp i komentarz Ewa Grzędazasady transliteracji

Joanna Jesionowskatransliteracja Ewa Grzęda,

Joanna Jesionowska

wydanie pierwsze, Wrocław 2014isbn 978-83-61056-18-8oprawa twarda z obwolutąliczba stron 200format 194 × 254cena katalogowa 35 zł

Oda w poezji polskiejAntologiawybór, wstp i opracowanie

Teresa Kostkiewiczowa

wydanie pierwsze, Wrocław 2009seria Biblioteka Narodowa, I 316isbn 978-83-04-05025-9oprawa twardaliczba stron LIV + 490format 117 × 163cena katalogowa 37 zł


Pan Tadeusz w obrazkach czyli historia szlachecka z roku 1811 i 1812 opowiedziana kreską po 200 latach!

Zeszyt 1: Księgi I–IVopracowanie merytoryczne

Małgorzata Orzeł, Magdalena Wosikopracowanie graficzne

Magdalena Wosik

wydanie pierwsze, Wrocław 2014isbn 978-83-61056-40-9oprawa miękkaliczba stron 52format 210 × 297cena katalogowa 15 zł


Zeszyt 2: Księgi V–VIIIopracowanie merytoryczne


Magdalena Wosik



Zeszyt 3: Księgi IX–XIIopracowanie merytoryczne


Magdalena Wosik


Juliusz SłowackiDziennik z lat 1847–1849wstp Jacek Brzozowski


Jan Nowak-Jeziorański. Biografi a opowiadanawybór cytatów i redakcja

Mateusz Palka, Mariusz Urbanek

wydanie pierwsze, Wrocław 2014isbn 978-83-61056-65-2oprawa miękka ze skrzydełkamiliczba stron 592format 174 × 231cena katalogowa 20 zł

Jan Nowak-Jeziorański. Misja Polskaredakcja Mariusz Urbanek

wydanie pierwsze, Wrocław 2016isbn 978-83-61056-86-7oprawa miękka ze skrzydełkamiliczba stron 128format 120 × 198cena katalogowa 20 zł

Arkadiusz DobrzynieckiHanna Kuś-JoachimiakKolekcja Jana i Jadwigi Nowak-

-Jeziorańskich w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich

Część II: Grafi ka

wydanie pierwsze, Wrocław 2014isbn 978-83-61056-64-5oprawa twardaliczba stron 374format 203 × 276cena katalogowa 40 zł

Jan Nowak-JeziorańskiMaria WinowskaKorespondencja 1955–1989opracowanie i wstp Andrzej Nowak

wydanie pierwsze, Wrocław 2016seria Archiwum Jana Nowaka-Jeziorańskiegoisbn 978-83-61056-90-4oprawa twarda z obwolutąliczba stron 592format 155 × 242cena katalogowa 45 zł


Kurier z WarszawyKomiksscenariusz Mariusz Urbanek,

Mateusz Palkarysunki Bartłomiej Stefanowicz

wydanie pierwsze, Wrocław 2014isbn 978-83-61056-66-9oprawa twardaliczba stron 80format 234 × 320cena katalogowa 31,50 zł

Joanna PotockaWszystko, co kochałamDziennik z lat 1914–1918


Jerzy RegulskiŻycie splecione z Historią

wydanie pierwsze, Wrocław 2014seria Świadkowie Historiiisbn 978-83-61056-63-8oprawa tward a z obwolutąliczba stron 618format 172 × 231cena katalogowa 49 zł

Tadeusz Maria RudkowskiCmentarz Powązkowski

w WarszawiePanteon polski

wydanie drugie, przejrzane i zmienione, Wrocław 2014data pierwszego wydania 2006isbn 978-83-61056-68-3oprawa twardaliczba stron 344format 202 × 277cena katalogowa 40 zł

Adam DeglerCatalogue of Ancient Coins in the

Ossoliński National InstitutePart 6: Coins of the Roman Empire.

Pertinax–Severus Alexander(Katalog starożytnych monet

w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich

Część 6: Monety Cesarstwa Rzymskiego. Pertynaks–Aleksander Sewer)

Tekst w języku angielskim i polskimopracowanie graficzne Piotr Kawecki

wydanie pierwsze, Wrocław 2016isbn 978-83-61056-85-0oprawa miękkaliczba stron 164 + wkładka kredowa 16format 168 × 268cena katalogowa 35 zł

Informator o polonikach w zbiorach rękopiśmiennych Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. Wasyla Stefanyka

Część II: Zbiór Aleksandra Czołowskiego

opracowanie Konrad Rzemieniecki


„Znak i karabin do ręki bierzem”Powstanie styczniowe i Rząd

Narodowy 1863–1864Katalog wystawyredakcja Łukasz Koniarek


„Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich”

Zeszyt 24/25

Wrocław 2015issn 1230-221Xoprawa twardaliczba stron 344format 167 × 240cena katalogowa 31,50 zł


indeks autorówBarańczak Stanisław 18–19Broniewski Władysław 56Byrski Maria Krzysztof 34–35Charczuk Chrystyna 50–51Conrad-Korzeniowski Joseph 56Degler Adam 60Dobrzyniecki Arkadiusz 44–45, 59Dostojewski Fiodor 56Franko Iwan 56Fredro Aleksander 26–27Gębarowicz Mieczysław 40–41Gutorow Jacek 14–15Kaczmarski Paweł 16–17Karpowicz Tymoteusz 56Kluge Alexander 10–11Kuś-Joachimiak Hanna 59Łoza Katarzyna 50–51Mickiewicz Adam 56Miłosz Czesław 56Morsztyn Hieronim 28–29Nowak-Jeziorański Jan 59Orzeszkowa Eliza 56Ostromęcka Elżbieta 38–39Oszczanowski Piotr 44–45Potocka Joanna 60Regulski Jerzy 60Rej Mikołaj 57Reymont Władysław Stanisław 57Różewicz Tadeusz 32–33Rudkowski Tadeusz Maria 60Rudnicki Adolf 57Serwatka Tomasz 38–39Sienkiewicz Henryk 57Skiba Dominika 22–23Słowacki Juliusz 57, 58, 59Sosnkowski Kazimierz 57Szczepański Jan Józef 58Szymborska Wisława 30–31Tischner Józef 58Wat Aleksander 58Wells Herbert George 58Winowska Maria 59Witkiewicz Stanisław Ignacy 58Żmichowska Narcyza 58


indeks tytułów Album rysunkowe z podróży na Wschód, J. Słowacki 58Bez dogmatu, H. Sienkiewicz 57Bracia Karamazow, F. Dostojewski 56Catalogue of Ancient Coins in the Ossoliński National Institute.

Part 6, A. Degler 60 Cmentarz Łyczakowski we Lwowie. Przewodnik, K. Łoza 50–51Cmentarz Powązkowski w Warszawie, T.M. Rudkowski 60Cztery nowele grozy, H.G. Wells 58Cyganeria artystyczna i cyganowanie w romantycznej Warszawie,

D. Skiba 22–23„Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich”, z. 24/25 60„Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich”, z. 26/27 52Dramat staroindyjski 34–35Dziennik z lat 1847–1849, J. Słowacki 59Horsztyński, J. Słowacki 57Informator o polonikach w zbiorach rękopiśmiennych Lwowskiej

Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. Cz. II 60

Inwentarz rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossoliń - skich we Wrocławiu. Tom XX, E. Ostromęcka, T. Serwatka 38–39Jan Nowak-Jeziorański. Biografi a opowiadana 59Jan Nowak-Jeziorański. Misja Polska 59Język poetycki Mirona Białoszewskiego, S. Barańczak 18–19Kolekcja Jana i Jadwigi Nowak-Jeziorańskich w Zakładzie Narodo-

wym im. Ossolińskich. Cz. II, A. Dobrzyniecki, H. Kuś-Joachi-miak 59

Korespondencja 1955–1989, J. Nowak-Jeziorański, M. Winowska 59Kurier z Warszawy. Komiks 60Kustosz i samotnik. Tom poświęcony pamięci Romana Aftanazego

42–43Nad Niemnem, E. Orzeszkowa 56Najstarszy ikonostas cerkwi wołoskiej we Lwowie. Dzieje zabytku

oraz jego znaczenie w rozwoju malarstwa cerkiewnego i sztuki ukraińskiej, M. Gębarowicz 40–41

Nalot na Halberstadt 8 kwietnia 1945, A. Kluge 10–11O człowieku. Wybór pism fi lozofi cznych, J. Tischner 58Oda w poezji polskiej. Antologia 58Opowiadania wybrane, A. Rudnicki 57Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie, A. Mickiewicz 56Pan Tadeusz w obrazkach, czyli historia szlachecka z roku 1811

i 1812, opowiedziana kreską po 200 latach!, z. 1–3 59Pod Złotym Słońcem. Rynek 6 we Wrocławiu – dom mieszczan,

rezydencja władców, arcydzieło architektury, P. Oszczanowski, A. Dobrzyniecki 44–45

Poezje wybrane, Cz. Miłosz 56Poganka, N. Żmichowska 58Polska jesień, J.J. Szczepański 58Pożegnanie jesieni, S.I. Witkiewicz 58

„Rocznik Wrocławski”, t. 13/14 53Sen srebrny Salomei, J. Słowacki 57


źródła ilustracjistrona11 Alexander Kluge, fot. Markus Kirchgessner15 Jacek Gutorow, fot. Grażyna Niezgoda17 Paweł Kaczmarski, fot. z archiwum prywatnego19 Stanisław Barańczak, fot. Elżbieta Lempp23 Dominika Skiba, fot. z archiwum prywatnego27 Aleksander Fredro, lit. M. Fajans, ze zbiorów Ossolineum29 Strona tytułowa pierwszego wydania Światowej Rozkoszy

Hieronima Morsztyna, ze zbiorów Ossolineum31 Wisława Szymborska, fot. Elżbieta Lempp33 Tadeusz Różewicz, fot. Elżbieta Lempp35 Khalidasa, il. z książki Hutchinson’s story of the nations, con-

taining the Egyptians, the Chinese, India, the Babylonian nation, the Hittites, the Assyrians, the Phoenicians and the Carthaginians, the Phrygians, the Lydians, and other nations of Asia Minor [bez daty wydania]

39 Jerzy Grotowski podczas podróży do Chin. Wrzesień 1962. Fot. ze zbiorów Ossolineum

41 Mieczysław Gębarowicz, fot. pracownia fotografi czna Huberów, ze zbiorów Ossolineum

43 Roman Aftanazy, fot. ze zbiorów Ossolineum45 Piotr Oszczanowski, Arkadiusz Dobrzyniecki, fot. z archi-

wów prywatnych47 Pierwsza europejska rycina przedstawiająca kangura, il.

z książki Geschichte der See-Reisen und Entdeckungen im Süd-Meer, t. 3, Berlin 1774, w zbiorach Ossolineum

51 Katarzyna Łoza, fot. z archiwum prywatnego

Utwory poetyckie, T. Karpowicz 56Warunek rozmowy, P. Kaczmarski 16–17W czwartek o szesnastej. Wybrane wykłady ossolińskie

z lat 2014–2016 46–47Wiersze, J. Słowacki 57Wszystko, co kochałam. Dziennik z lat 1914–1918, J. Potocka 60Wybór komedii, A. Fredro 26–27Wybór pism, M. Rej 57Wybór pism, K. Sosnkowski 57Wybór poezji, I. Franko 56Wybór poezji, H. Morsztyn 28–29Wybór poezji, T. Różewicz 32–33Wybór prozy, J. Conrad-Korzeniowski 56Wybór wierszy, W. Broniewski 56Wybór poezji, W. Szymborska 30–31Wybór wierszy, A. Wat 58Ziemia obiecana, W. S. Reymont 57„Z nak i karabin do ręki bierzem”. Powstanie styczniowe i Rząd

Narodowy 1863–1864 60Życie splecione z Historią, J. Regulski 60Życie w rozproszonym świetle. Eseje, J. Gutorow 14–15


Autorzy i Zespół Wydawnictwa OssolineumDariusz SośnickiKarolina Tomczak

Marian Misiakmanufaktura | manufaktu-ar.com

Copyright © by Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2016

isbn 978-83-65588-16-6

Kappa Druk, Wasilków, www.kappadruk.pl

tekstredakcjakorekta

projekt okładki, ilustracjeopracowanie typograficzne, łamanie

druk

wydawnictwo ossolineum - katalog jesień-zima 2016

Documents