Życiodajna SubstancjaŻyciodajna Substancja

• Woda życiodajna substancja - bezbarwna, bezwonna, Woda życiodajna substancja - bezbarwna, bezwonna, pozbawiona smaku i kalorii jest niezbędna do życia pozbawiona smaku i kalorii jest niezbędna do życia wszystkim organizmom na ziemi. Bez niej nie przetrwałby wszystkim organizmom na ziemi. Bez niej nie przetrwałby żaden człowiek, żadne zwierzę, żadna roślina. Potrzebuje jej żaden człowiek, żadne zwierzę, żadna roślina. Potrzebuje jej i słoń, i bakteria; nie można jej niczym zastąpić. Aby być i słoń, i bakteria; nie można jej niczym zastąpić. Aby być zdrowym, każdy z przeszło pięciu miliardów ludzi musi zdrowym, każdy z przeszło pięciu miliardów ludzi musi codziennie przyjąć w posiłkach i napojach około dwóch i pół codziennie przyjąć w posiłkach i napojach około dwóch i pół litra wody. Gdyby jej nie było, nie istniałoby życie. Brak litra wody. Gdyby jej nie było, nie istniałoby życie. Brak wody uniemożliwia uprawę ziemi i hodowlę zwierząt. Bez wody uniemożliwia uprawę ziemi i hodowlę zwierząt. Bez wody nie ma żywności, a bez żywności nie ma życia.wody nie ma żywności, a bez żywności nie ma życia.

• Na szczęście dysponujemy ogromnymi zasobami wody. Na szczęście dysponujemy ogromnymi zasobami wody. Kiedy spogląda się na zdjęcia wykonane z kosmosu, można Kiedy spogląda się na zdjęcia wykonane z kosmosu, można

odnieść wrażenie, że nasza piękna, błękitna planeta nie odnieść wrażenie, że nasza piękna, błękitna planeta nie powinna się nazywać Ziemia, lecz Woda.powinna się nazywać Ziemia, lecz Woda.

Obieg wody w przyrodzieObieg wody w przyrodzie

Pod wpływem ciepła słonecznego powierzchnia mórz i oceanów Pod wpływem ciepła słonecznego powierzchnia mórz i oceanów nieustannie paruje. Woda zmienia stan skupienia i masy pary nieustannie paruje. Woda zmienia stan skupienia i masy pary wodnej mieszają się z powietrzem.wodnej mieszają się z powietrzem.Przy dostatecznie dużej wilgotności powietrza następuje Przy dostatecznie dużej wilgotności powietrza następuje skraplanie pary wodnej do postaci małych kropelek, które skraplanie pary wodnej do postaci małych kropelek, które grupują się w widoczne skupienia chmury.grupują się w widoczne skupienia chmury.W wyniku ochładzania na niewielkich wysokościach powietrza W wyniku ochładzania na niewielkich wysokościach powietrza zawierającego parę wodną powstają mgły. Chmury, niesione zawierającego parę wodną powstają mgły. Chmury, niesione wiatrem przemieszczają się nad powierzchnią lądów mórz i wiatrem przemieszczają się nad powierzchnią lądów mórz i oceanów. W określonych warunkach drobniutkie kropelki łączą oceanów. W określonych warunkach drobniutkie kropelki łączą się ze sobą w większe krople i opadają na ziemię jako deszcz, się ze sobą w większe krople i opadają na ziemię jako deszcz, śnieg lub grad.śnieg lub grad.Ziemia wchłania opady atmosferyczne i gromadzi je w postaci Ziemia wchłania opady atmosferyczne i gromadzi je w postaci wód gruntowych. W niektórych miejscach wody gruntowe wód gruntowych. W niektórych miejscach wody gruntowe wydostają się na powierzchnię i tak powstają źródła. Z nich wydostają się na powierzchnię i tak powstają źródła. Z nich biorą początek strumyki, te z kolei łączą się ze sobą w większe biorą początek strumyki, te z kolei łączą się ze sobą w większe strumienie i rzeki, które wpadają do morza lub oceanu. W ten strumienie i rzeki, które wpadają do morza lub oceanu. W ten sposób zamyka się obieg wody w przyrodzie. Proces zaczyna sposób zamyka się obieg wody w przyrodzie. Proces zaczyna się od nowasię od nowa

Właściwości fizyczne i Właściwości fizyczne i chemicznechemiczne cz1.cz1.

Woda jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych związków Woda jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych związków chemicznych w przyrodzie. Jest cieczą bezbarwną, bez chemicznych w przyrodzie. Jest cieczą bezbarwną, bez smaku i zapachu, ma interesujące anomalie o dużym smaku i zapachu, ma interesujące anomalie o dużym znaczeniu biologicznym. Od 4oC, w miarę obniżania znaczeniu biologicznym. Od 4oC, w miarę obniżania temperatury, jej gęstość maleje. Dzięki temu woda w temperatury, jej gęstość maleje. Dzięki temu woda w jeziorach i rzekach zamarza na powierzchni, co umożliwia jeziorach i rzekach zamarza na powierzchni, co umożliwia istnienie życia biologicznego w głębi. Cząsteczka wody istnienie życia biologicznego w głębi. Cząsteczka wody składa się z dwóch atomów wodoru i jednego atomu tlenu. składa się z dwóch atomów wodoru i jednego atomu tlenu. Kąt pomiędzy atomami wodoru wynosi 104o 40'. Dzięki Kąt pomiędzy atomami wodoru wynosi 104o 40'. Dzięki kątowej budowie cząsteczka wody ma moment dipolowy. kątowej budowie cząsteczka wody ma moment dipolowy. Cząsteczki wody przyciągają się różnoimiennymi biegunami Cząsteczki wody przyciągają się różnoimiennymi biegunami tworząc asocjat, dzięki czemu temperatura wrzenia wody tworząc asocjat, dzięki czemu temperatura wrzenia wody jest stosunkowo wysoka. Biegunowa budowa cząsteczki jest stosunkowo wysoka. Biegunowa budowa cząsteczki wody powoduje dobrą rozpuszczalność w wodzie szeregu wody powoduje dobrą rozpuszczalność w wodzie szeregu związków chemicznych.związków chemicznych.Wodę otrzymuje się przez spalanie wodoru w tlenie:Wodę otrzymuje się przez spalanie wodoru w tlenie:

2H2 + O2 = 2H2O2H2 + O2 = 2H2O

Właściwości fizyczne i Właściwości fizyczne i chemiczne cz2.chemiczne cz2.

Reakcja spalania wodoru jest jedną z najbardziej egzotermicznych Reakcja spalania wodoru jest jedną z najbardziej egzotermicznych reakcji. Cząsteczka wody jest bardzo trwała i zaczyna reakcji. Cząsteczka wody jest bardzo trwała i zaczyna dysocjować dopiero powyżej 1800 K. Pomimo dużej trwałości dysocjować dopiero powyżej 1800 K. Pomimo dużej trwałości woda jest substancją chemiczną aktywną. Niektóre metale, np. woda jest substancją chemiczną aktywną. Niektóre metale, np. Na, K, Ca reagują z nią w temperaturze pokojowej, wydzielając z Na, K, Ca reagują z nią w temperaturze pokojowej, wydzielając z wody wodór. wody wodór. Wiele związków chemicznych przyłącza wodę. W związkach Wiele związków chemicznych przyłącza wodę. W związkach nieorganicznych może być ona związana w różny sposób:nieorganicznych może być ona związana w różny sposób: Woda Woda konstytucyjna nie występuje w związkach chemicznych konstytucyjna nie występuje w związkach chemicznych jako cząsteczka wody, natomiast wydziela się w czasie ich jako cząsteczka wody, natomiast wydziela się w czasie ich rozkładu. Należy tutaj m.in. Ca(OH)2, KOH, H2SO4, itp. Na rozkładu. Należy tutaj m.in. Ca(OH)2, KOH, H2SO4, itp. Na przykład pod wpływem ogrzewania: przykład pod wpływem ogrzewania: Ca(OH)2 --> CaO+H2OCa(OH)2 --> CaO+H2O Woda koordynacyjna związana jest z cząsteczką specjalnym Woda koordynacyjna związana jest z cząsteczką specjalnym wiązaniem koordynacyjnym, np.: wiązaniem koordynacyjnym, np.: [[Cu(NH3)4 (H2O)2]+3, [Cr(H2O)6]+3Cu(NH3)4 (H2O)2]+3, [Cr(H2O)6]+3 Woda Woda krystalizacyjna jest związana w kryształkach związków krystalizacyjna jest związana w kryształkach związków jonowych w ilościach stechiometrycznych np. CuSO4.5H2O. jonowych w ilościach stechiometrycznych np. CuSO4.5H2O. Usunięcie jej z takich substancji jest bardzo trudne.Usunięcie jej z takich substancji jest bardzo trudne. Woda sieciowa. Podczas ogrzewania związków zawierających Woda sieciowa. Podczas ogrzewania związków zawierających wodęwodę sieciową nie obserwuje się powstawania nowych faz. sieciową nie obserwuje się powstawania nowych faz. Woda ta zawarta jest pomiędzy warstwami sieci krystalicznej. Woda ta zawarta jest pomiędzy warstwami sieci krystalicznej.

Rodzaje wódRodzaje wód

Wody naturalne występujące w przyrodzie Wody naturalne występujące w przyrodzie dzielą się na: powierzchniowe, podziemne i dzielą się na: powierzchniowe, podziemne i opadowe (atmosferyczne). Występują one w opadowe (atmosferyczne). Występują one w przyrodzie w trzech stanach skupienia: przyrodzie w trzech stanach skupienia: stałym, ciekłym i gazowym, dokonując obiegu stałym, ciekłym i gazowym, dokonując obiegu w cyklu kołowym. w cyklu kołowym.

a) Wody powierzchniowe. a) Wody powierzchniowe. Wody powierzchniowe można podzielić na: Wody powierzchniowe można podzielić na: •     wody płynące: rzeki i strumienie, wody płynące: rzeki i strumienie, •     wody stojące: jeziora, stawy, sztuczne wody stojące: jeziora, stawy, sztuczne

zbiorniki, zbiorniki, •     wody mórz i oceanów. wody mórz i oceanów.

Wody płynące.Wody płynące. Wody powierzchniowe płynące są podstawowym źródłem Wody powierzchniowe płynące są podstawowym źródłem zaopatrzenia ludności w wodę. Skład tych wód jest bardzo zaopatrzenia ludności w wodę. Skład tych wód jest bardzo zmienny i zależy od takich czynników, jak: czas kontaktu z zmienny i zależy od takich czynników, jak: czas kontaktu z

glebą i jej rodzaj, pora roku, ilość wód opadowych, glebą i jej rodzaj, pora roku, ilość wód opadowych, zagospodarowanie zlewni, ukształtowanie i pokrycie zagospodarowanie zlewni, ukształtowanie i pokrycie

terenu. Ze względu na zanieczyszczenia i duże wahania w terenu. Ze względu na zanieczyszczenia i duże wahania w stężeniach i toksyczności związków chemicznych, stężeniach i toksyczności związków chemicznych,

względnie mikroorganizmów, surowe wody płynące nie względnie mikroorganizmów, surowe wody płynące nie nadają się do picia.nadają się do picia.

Wody stojące. Wody stojące. Wody zmagazynowane w jeziorach, stawach i sztucznych Wody zmagazynowane w jeziorach, stawach i sztucznych

zbiornikach działają łagodząco na klimat i poprzez zbiornikach działają łagodząco na klimat i poprzez zwiększone parowanie wpływają na wielkość opadów. zwiększone parowanie wpływają na wielkość opadów.

Wiele zbiorników spełnia rolę odbiorników ścieków Wiele zbiorników spełnia rolę odbiorników ścieków komunalnych i przemysłowych, co sprawia, że pogarsza się komunalnych i przemysłowych, co sprawia, że pogarsza się ich stan czystości. Są one także częściowo zanieczyszczone ich stan czystości. Są one także częściowo zanieczyszczone wskutek spłukiwania nawozów sztucznych z otaczających wskutek spłukiwania nawozów sztucznych z otaczających

je terenów rolniczych.je terenów rolniczych. Wody mórz i oceanów. Wody mórz i oceanów.

Wody mórz i oceanów są bardziej czyste niż wody Wody mórz i oceanów są bardziej czyste niż wody śródlądowe, jednak duże ich zasolenie powoduje, że bez śródlądowe, jednak duże ich zasolenie powoduje, że bez

przeprowadzenia procesu odsalania nie mogą być przeprowadzenia procesu odsalania nie mogą być wykorzystywane do picia. Zasolenie wody w Bałtyku wykorzystywane do picia. Zasolenie wody w Bałtyku

wynosi na przykład 6 g/dm3, a w Oceanie Atlantyckim 36 wynosi na przykład 6 g/dm3, a w Oceanie Atlantyckim 36 g/dm3 , natomiast zasolenie wód słodkich nie przekracza g/dm3 , natomiast zasolenie wód słodkich nie przekracza

na ogół 0,5 g/dm3 . na ogół 0,5 g/dm3 .

Rodzaje wódRodzaje wód

b) Wody podziemne. b) Wody podziemne.

Wody podziemne, w zależności od poziomu Wody podziemne, w zależności od poziomu występowania, dzielą się na: występowania, dzielą się na:

•     wody zaskórne, wody zaskórne,

•     wody gruntowe, wody gruntowe,

•     wody wgłębne, wody wgłębne,

•     wody głębinowe. wody głębinowe.

• Wody zaskórne. Wody zaskórne. • Występują one na głębokości od kilkudziesięciu Występują one na głębokości od kilkudziesięciu

centymetrów do kilku metrów. Zwykle w stopniu centymetrów do kilku metrów. Zwykle w stopniu niedostatecznym ulegają procesom samooczyszczania, co niedostatecznym ulegają procesom samooczyszczania, co powoduje, że są one w większości zanieczyszczone. Często powoduje, że są one w większości zanieczyszczone. Często są skażone drobnoustrojami, zawierają podwyższoną ilość są skażone drobnoustrojami, zawierają podwyższoną ilość

związków organicznych i niezbyt dużo substancji związków organicznych i niezbyt dużo substancji mineralnych. Nie są wiec brane pod uwagę jako źródła wody mineralnych. Nie są wiec brane pod uwagę jako źródła wody

do picia i na potrzeby komunalne.do picia i na potrzeby komunalne.

• Wody gruntowe. Wody gruntowe. • Skład tych wód wskutek zachodzących w nich procesach Skład tych wód wskutek zachodzących w nich procesach

samooczyszczania najczęściej odpowiada wymaganiom samooczyszczania najczęściej odpowiada wymaganiom sanitarnym, stawianym wodzie pitnej. Nie zawierają one sanitarnym, stawianym wodzie pitnej. Nie zawierają one

bakterii chorobotwórczych i charakteryzują się stałą bakterii chorobotwórczych i charakteryzują się stałą temperatura w ciągu roku. Natomiast bardzo często temperatura w ciągu roku. Natomiast bardzo często

występuje w nich podwyższona zawartość związków żelaza i występuje w nich podwyższona zawartość związków żelaza i manganu oraz dwutlenku węgla.manganu oraz dwutlenku węgla.

Rodzaje wódRodzaje wód

• c) Wody opadowe.c) Wody opadowe.

Wody opadowe to wody, które opadają na powierzchnię Wody opadowe to wody, które opadają na powierzchnię ziemi w postaci deszczu, śniegu i gradu. Ich skład zależy od ziemi w postaci deszczu, śniegu i gradu. Ich skład zależy od czystości atmosfery, przez którą przechodzą. Po zetknięciu czystości atmosfery, przez którą przechodzą. Po zetknięciu się z powierzchnią ziemi częściowo spływają do rzek, się z powierzchnią ziemi częściowo spływają do rzek, jezior, stawów, sztucznych zbiorników wód jezior, stawów, sztucznych zbiorników wód powierzchniowych i wskutek rozpuszczania związków powierzchniowych i wskutek rozpuszczania związków obecnych w glebie i skałach zmieniają swój skład fizyczno - obecnych w glebie i skałach zmieniają swój skład fizyczno - chemiczny i bakteriologicznychemiczny i bakteriologiczny

Zanieczyszczenia wódZanieczyszczenia wód

• Jakość wody charakteryzują właściwości fizyczne, czyli Jakość wody charakteryzują właściwości fizyczne, czyli mętność, przezroczystość, barwa, smak, oraz zapach i mętność, przezroczystość, barwa, smak, oraz zapach i

temperatura, właściwości chemiczne- głównie twardość temperatura, właściwości chemiczne- głównie twardość wody, oraz właściwości bakteriologiczne, zawartość wody, oraz właściwości bakteriologiczne, zawartość

bakterii chorobotwórczych , z których najgroźniejszymi są bakterii chorobotwórczych , z których najgroźniejszymi są bakterie tyfusu brzusznego, czerwonki, cholery oraz bakterie tyfusu brzusznego, czerwonki, cholery oraz

innych, powodujących schorzenia przewodu pokarmowego.innych, powodujących schorzenia przewodu pokarmowego. Zanieczyszczenie wód jest problemem rangi światowej. Zanieczyszczenie wód jest problemem rangi światowej. Wraz ze wzrostem zaludnienia Ziemi i rozwojem przemysłu, Wraz ze wzrostem zaludnienia Ziemi i rozwojem przemysłu,

rośnie także ilość zanieczyszczeń. Ze względu na rośnie także ilość zanieczyszczeń. Ze względu na pochodzenie, można podzielić je na komunalne, pochodzenie, można podzielić je na komunalne,

przemysłowe oraz rolnicze.przemysłowe oraz rolnicze.

  

• Zanieczyszczenia komunalneZanieczyszczenia komunalne Są to ścieki miejskie- mieszanina odpadów z gospodarstw Są to ścieki miejskie- mieszanina odpadów z gospodarstw

domowych, fekaliów, odpadów ze szpitali, łaźni, pralni i domowych, fekaliów, odpadów ze szpitali, łaźni, pralni i zakładów przemysłowych. Znaczną ich część stanowią zakładów przemysłowych. Znaczną ich część stanowią

występujące w postaci zawiesiny lub rozpuszczone związki występujące w postaci zawiesiny lub rozpuszczone związki organiczne, głównie białka, tłuszcze i węglowodany. organiczne, głównie białka, tłuszcze i węglowodany.

Zawierają one także detergenty, chorobotwórcze Zawierają one także detergenty, chorobotwórcze drobnoustroje, które są źródłem takich chorób, jak tyfus, drobnoustroje, które są źródłem takich chorób, jak tyfus, cholera, dur brzuszny, choroba He-inego Mediny. Jeszcze cholera, dur brzuszny, choroba He-inego Mediny. Jeszcze jednym ważnym składnikiem ścieków są metale ciężkie jednym ważnym składnikiem ścieków są metale ciężkie

(ołów, rtęć). (ołów, rtęć). Substancje te, jeśli przenikną do organizmów zwierzęcych, w Substancje te, jeśli przenikną do organizmów zwierzęcych, w

tym organizmu ludzkiego, powodują uszkodzenia wątroby, tym organizmu ludzkiego, powodują uszkodzenia wątroby, naczyń krwionośnych, serca, układu nerwowego i kości.naczyń krwionośnych, serca, układu nerwowego i kości.

  

• Zanieczyszczenia przemysłoweZanieczyszczenia przemysłowe Powstają między innymi przy wydobywaniu surowców, w Powstają między innymi przy wydobywaniu surowców, w

trakcie chłodzenia urządzeń, filtracji, destylacji i podczas trakcie chłodzenia urządzeń, filtracji, destylacji i podczas wielu innych czynności wykonywanych w różnorakiej wielu innych czynności wykonywanych w różnorakiej

produkcji. Ich skład jest bardzo zróżnicowany i zależny od produkcji. Ich skład jest bardzo zróżnicowany i zależny od rodzaju produkcji, np. ścieki z garbarni zawierają związki rodzaju produkcji, np. ścieki z garbarni zawierają związki wapnia, chromu, siarczki, chlorki, związki azotu, a także wapnia, chromu, siarczki, chlorki, związki azotu, a także tłuszcze i inne związki organiczne. Są one szkodliwe dla tłuszcze i inne związki organiczne. Są one szkodliwe dla

organizmów żywych, gdyż działają na nie, niszcząc wątrobę, organizmów żywych, gdyż działają na nie, niszcząc wątrobę, przewód pokarmowy i układ krążenia.przewód pokarmowy i układ krążenia.

  

• Zanieczyszczenia rolniczeZanieczyszczenia rolniczeSkładają się na nie środki ochrony roślin, które mają na celu Składają się na nie środki ochrony roślin, które mają na celu

niszczenie szkodliwych organizmów, niszcząc również niszczenie szkodliwych organizmów, niszcząc również organizmy pożyteczne. Duże znaczenie mają także nawozy organizmy pożyteczne. Duże znaczenie mają także nawozy sztuczne, tylko częściowo wykorzystywane przez rośliny. sztuczne, tylko częściowo wykorzystywane przez rośliny. Ich nadmiar spływa z wodami deszczowymi i gruntowymi Ich nadmiar spływa z wodami deszczowymi i gruntowymi

do zbiorników wodnych, powodując gromadzenie się do zbiorników wodnych, powodując gromadzenie się środków odżywczych tylko dla pewnych gatunków roślin, środków odżywczych tylko dla pewnych gatunków roślin,

co w efekcie prowadzi do zakłócenia równowagi co w efekcie prowadzi do zakłócenia równowagi ekologicznej. ekologicznej.

  

Sposoby Oczyszczania Sposoby Oczyszczania WodyWody

• Sposoby mechaniczne:Sposoby mechaniczne: proces cedzenia: duże ciała pływające wskutek swej wielkości są proces cedzenia: duże ciała pływające wskutek swej wielkości są

zatrzymywane na kratach lub na sitach, na tej samej zasadzie zatrzymywane na kratach lub na sitach, na tej samej zasadzie pracują również filtry piaskowe. pracują również filtry piaskowe.

proces wznoszenia (flotacji): wskutek mniejszej gęstości niż woda proces wznoszenia (flotacji): wskutek mniejszej gęstości niż woda substancje wypływają na powierzchnię wody, np. w substancje wypływają na powierzchnię wody, np. w odtłuszczaczach, w komorach wstępnego napowietrzania, odtłuszczaczach, w komorach wstępnego napowietrzania,

proces sedymentacji: wskutek większej gęstości niż ścieki ciała proces sedymentacji: wskutek większej gęstości niż ścieki ciała stałe opadają na dno osadników. stałe opadają na dno osadników.

  

• Sposoby chemiczne:Sposoby chemiczne: Dodawanie chemikaliów wytwarzających kłaczki przyśpiesza Dodawanie chemikaliów wytwarzających kłaczki przyśpiesza

sedymentację zawiesin lub niszczy bakterie (chlor).sedymentację zawiesin lub niszczy bakterie (chlor).  

• Sposoby biologiczne:Sposoby biologiczne: Do oczyszczania ścieków wykorzystuje się aktywność przyrody Do oczyszczania ścieków wykorzystuje się aktywność przyrody

ożywionej:ożywionej:    w środowisku naturalnym gleby lub w stawach i jeziorach,w środowisku naturalnym gleby lub w stawach i jeziorach,    w środowisku sztucznie wytworzonym w złożach biologicznych, w w środowisku sztucznie wytworzonym w złożach biologicznych, w

komorach osadu czynnego lub w komorach fermentacji ścieków .komorach osadu czynnego lub w komorach fermentacji ścieków .

Inne rodzaje wodyInne rodzaje wody

• Woda utleniona 3% wodny Woda utleniona 3% wodny roztwórroztwór nadtlenku wodorunadtlenku wodoru (30% roztwór nazwany (30% roztwór nazwany jest jest perhydrolemperhydrolem). (H2O2) używany m.in. do ). (H2O2) używany m.in. do dezynfekcjidezynfekcji (także do rozjaśniania (także do rozjaśniania

włosów). Szczególnie silnie niszcząco działa na włosów). Szczególnie silnie niszcząco działa na bakteriebakterie beztlenowe ( beztlenowe (anaerobyanaeroby).).

Niszczące działanie na bakterie ma Niszczące działanie na bakterie ma tlentlen in statu nascendi (tzn. in statu nascendi (tzn. rodniki tlenowerodniki tlenowe posiadające jeden niesparowany posiadające jeden niesparowany elektronelektron walencyjny), który wytwarza się na walencyjny), który wytwarza się na

powierzchni skóry.powierzchni skóry.

• Woda gazowana (woda sodowa) - woda sztucznie nasycona Woda gazowana (woda sodowa) - woda sztucznie nasycona dwutlenkiem węgladwutlenkiem węgla. Została "wyprodukowana" po raz pierwszy około połowy . Została "wyprodukowana" po raz pierwszy około połowy

XVIII wieku przez chemików (źródła podają różne nazwiska), którzy XVIII wieku przez chemików (źródła podają różne nazwiska), którzy przepuszczali przez wodę dwutlenek węgla otrzymywany z przepuszczali przez wodę dwutlenek węgla otrzymywany z sodysody i i kwasukwasu. .

Stąd przyjęła się nazwa "woda sodowa" dla określenia tego napoju z Stąd przyjęła się nazwa "woda sodowa" dla określenia tego napoju z bąbelkami, która nie ma jednak nic wspólnego z obecnością w nim bąbelkami, która nie ma jednak nic wspólnego z obecnością w nim sodusodu..

• Woda mineralna – naturalna woda (zobacz też Woda mineralna – naturalna woda (zobacz też woda pitnawoda pitna) wzbogacona w ) wzbogacona w znacznym stopniu znacznym stopniu solami mineralnymisolami mineralnymi (lub innymi składnikami) w postaci (lub innymi składnikami) w postaci

jonówjonów. W 1 . W 1 litrzelitrze wody mineralnej wody mineralnej stężeniestężenie soli mineralnych musi być większe soli mineralnych musi być większe od 1 od 1 gramagrama. Oprócz tego może zawierać rozpuszczone . Oprócz tego może zawierać rozpuszczone gazygazy pochodzenia pochodzenia

naturalnego (dwutlenek węgla, siarkowodór). Najczęściej (w handlu naturalnego (dwutlenek węgla, siarkowodór). Najczęściej (w handlu detalicznym w Polsce wyłącznie) jest to woda wgłębna, która minerały detalicznym w Polsce wyłącznie) jest to woda wgłębna, która minerały

pozyskała ze skał, przez które przepływała.pozyskała ze skał, przez które przepływała.

GejzerGejzer

• Gejzer - rodzaj gorącego źródła, które gwałtownie wyrzuca słup Gejzer - rodzaj gorącego źródła, które gwałtownie wyrzuca słup wody i pary wodnej o temperaturze około 100° C. Woda z gejzerów wody i pary wodnej o temperaturze około 100° C. Woda z gejzerów ogrzewana jest zalegającą kilka kilometrów pod ziemią magmą w ogrzewana jest zalegającą kilka kilometrów pod ziemią magmą w procesie hydrotermalnym. Wybuchy gejzerów są dość regularne, procesie hydrotermalnym. Wybuchy gejzerów są dość regularne,

ale dla każdego źródła odstępy pomiędzy kolejnymi wybuchami są ale dla każdego źródła odstępy pomiędzy kolejnymi wybuchami są inne. Woda może być wyrzucana na wysokość nawet 30-70m.inne. Woda może być wyrzucana na wysokość nawet 30-70m.

• Nazwa Nazwa gejzergejzer pochodzi od nazwy najbardziej znanego gejzeru na pochodzi od nazwy najbardziej znanego gejzeru na Islandii Geysir. Zaś jego nazwa pochodzi od islandzkiego słowa Islandii Geysir. Zaś jego nazwa pochodzi od islandzkiego słowa

gjósagjósa = 'tryskać, wybuchać'. = 'tryskać, wybuchać'.

Erupcja gejzera na Erupcja gejzera na IslandiiIslandii

• Nad wodą wielką i czystą Stały rzędami opoki, I woda tonią przejrzystą Odbiła twarze ich czarne;

Nad wodą wielką i czystą Przebiegły czarne obłoki, I woda tonią przejrzystą Odbiła kształty ich marne;

Nad wodą wielką i czystą Błysnęło wzdłuż i grom ryknął, I woda tonią przejrzystą Odbiła światło, głos zniknął. A woda, jak dawniej czysta, Stoi wielka i przejrzysta.

Tę wodę widzę dokoła I wszystko wiernie odbijam, I dumne opoki czoła, I błyskawice - pomijam. I błyskawice - pomijam.

• Wiersz Adama MickiewiczaWiersz Adama Mickiewicza