woda a zdrowie

4
KP: Pani doktor, współczesny człowiek dąży do tego, aby jak najdłużej zachować młodość i sprawność. O czym powi- nien pamiętać? UZ: : Walka o młodość obejmuje coraz więcej aspektów. Już nie tylko kremy, zabiegi kosmetyczne czy nawet ope- racje, ale przede wszystkim szero- ko rozumiany zdrowy styl życia. Jednak trzeba mieć świadomość, że jeśli sylwetka nie będzie wyspor- towana i szczupła to, i tak efekt nie zostanie osiągnięty. A wpływ diety na nasz wygląd i zdrowie jest ciągle niedoceniany. Ruch i zdrowa dieta to naj- lepsza inwestycja w siebie. KP: Jaką dietę pani poleca czy preferuje? - Nie jestem zwolenniczką żadnej konkretnej die- ty. Najlepiej gdy jest różnorodna i urozmaicona. Wte- dy mamy największą szansę, że dostarczymy organi- zmowi wszystkiego czego potrzebuje, w tym również mikroelementów, błonnika i witamin. Nie bez znacze- nia jest także jakość spożywanych produktów. Jestem przeciwniczką przyjmowania garści leków z potrzebny- a zdrowie Jak wpływać na dobre funk- cjonowanie naszego organizmu i jego sprawność od dzieciństwa do późnej dojrzałości wiekowej rozmowa z dr Urszulą Zdanowicz dr Urszula Zdanowicz jest ortopedą i traumatologiem, specjalistą w leczeniu patologii narządu ruchu, głównie urazów sportowych i patologii stawów. Od 2001 roku pracuje w Carolina Medical Center. Ma za sobą bogate do- świadczenie zawodowe. M.in. współtworzyła i pracowała w Centrum Leczenia Urazów Kolana w Warszawskim Szpitalu dla Dzieci. Była członkiem zespołu lekarzy opiekujących się Kadrą Narodową Polskiego Związku Pływackiego oraz Zarządu Komisji Medycznej Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Kierowała Zespołem ds. Zwalczania Dopingu i Promocji Czystego Sportu Komisji Medycznej Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Była także członkiem Ekipy Medycznej w trakcie Zimowych Igrzysk Olimpijskich Turyn 2006. Należy do kilku organizacji międzynarodowych specjalizujących się w traumatologii i ortopedii sportowej, i artroskopii. Jest licencjonowanym lekarzem PZPN oraz ekspertem specjalnym Maratonu Warszawskiego i akcji „Polska Biega” oraz „Biegam, bo lubię” Radiowej Trójki. Prywatnie mama dwóch wesołych chłopców, pasjonatka sportu oraz zdrowego rozsądku w stosowaniu jakichkolwiek diet. 16 • MAGAZYN

Upload: katarzyna-glibowska

Post on 22-Mar-2016

225 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

Jak wpływać na dobre funkcjonowanie naszego organizmu i jego sprawność od dzieciństwa do późnej dojrzałości wiekowej?

TRANSCRIPT

Page 1: Woda a zdrowie

KP: Pani doktor, współczesny człowiek dąży do tego, aby jak najdłużej zachować

młodość i sprawność. O czym powi-nien pamiętać?

UZ: : Walka o młodość obejmuje coraz więcej aspektów. Już nie tylko kremy, zabiegi kosmetyczne czy nawet ope-racje, ale przede wszystkim szero-ko rozumiany zdrowy styl życia. Jednak trzeba mieć świadomość, że jeśli sylwetka nie będzie wyspor-

towana i szczupła to, i tak efekt nie zostanie osiągnięty. A wpływ diety

na nasz wygląd i zdrowie jest ciągle niedoceniany. Ruch i zdrowa dieta to naj-

lepsza inwestycja w siebie.

KP: Jaką dietę pani poleca czy preferuje?- Nie jestem zwolenniczką żadnej konkretnej die-

ty. Najlepiej gdy jest różnorodna i urozmaicona. Wte-dy mamy największą szansę, że dostarczymy organi-zmowi wszystkiego czego potrzebuje, w tym również mikroelementów, błonnika i witamin. Nie bez znacze-nia jest także jakość spożywanych produktów. Jestem przeciwniczką przyjmowania garści leków z potrzebny-

a zdrowieJak wpływać na dobre funk-cjonowanie naszego organizmu i jego sprawność od dzieciństwa do późnej dojrzałości wiekowej

rozmowa z dr Urszulą Zdanowicz

dr Urszula Zdanowicz jest ortopedą

i traumatologiem, specjalistą w leczeniu patologii

narządu ruchu, głównie urazów sportowych

i patologii stawów. Od 2001 roku pracuje

w Carolina Medical Center. Ma za sobą bogate do-

świadczenie zawodowe. M.in. współtworzyła

i pracowała w Centrum Leczenia Urazów Kolana

w Warszawskim Szpitalu dla Dzieci. Była członkiem

zespołu lekarzy opiekujących się Kadrą Narodową

Polskiego Związku Pływackiego oraz Zarządu

Komisji Medycznej Polskiego Komitetu

Olimpijskiego. Kierowała Zespołem

ds. Zwalczania Dopingu i Promocji

Czystego Sportu Komisji Medycznej

Polskiego Komitetu Olimpijskiego.

Była także członkiem Ekipy

Medycznej w trakcie Zimowych

Igrzysk Olimpijskich Turyn 2006.

Należy do kilku organizacji

międzynarodowych

specjalizujących się

w traumatologii i ortopedii

sportowej, i artroskopii.

Jest licencjonowanym lekarzem PZPN

oraz ekspertem specjalnym Maratonu

Warszawskiego i akcji „Polska Biega” oraz

„Biegam, bo lubię” Radiowej Trójki.

Prywatnie mama dwóch wesołych chłopców,

pasjonatka sportu oraz zdrowego rozsądku

w stosowaniu jakichkolwiek diet.

16 • M A G A Z Y N

Page 2: Woda a zdrowie

mi składnikami. Moim zdaniem ma to niewiele wspólnego ze zdrowym odżywianiem. Oczywiście z wyjątkiem sytuacji, gdy ktoś jest chory lub pewnych rzeczy z jakichś powodów nie może jeść.

KP: Jaki udział ma woda w zdrowym dba-niu o siebie?

- Ogromny! Woda jest głównym środowiskiem, w którym zachodzą wszelkie procesy metaboliczne w naszym organizmie. Jest nośnikiem składników odżywczych do komórek, odprowadza rozpuszczone uboczne produkty przemiany materii, utrzymuje pra-widłowe ciśnienie tętnicze krwi. Umożliwia zachodzenie wymiany gazowej w płucach utrzymując stałe odpo-wiednie nawilżenie płuc. Ponadto bierze udział w ter-moregulacji. Woda stanowi ok. 50% masy naszego ciała w wieku dojrzałym, a ok. 70% u dzieci. A zatem prawidłowo nawodniony organizm dużo sprawniej funkcjonuje.

KP: A jaki wpływ ma woda na wydajność i kondycję mięśni, stawów, i kości?

- Jeśli rozmawiamy o wodzie w kontekście sportu, to można spokojnie powiedzieć, że prawidłowe nawodnie-nie stawów ma podstawowe znaczenie w trakcie wysił-

ku fizycznego. Pozwala osiągnąć więcej i lepiej. A także gwarantuje, że umysł pracuje sprawniej,

a mięśnie są lepiej ukrwione i odżywione.

KP: Czy osoby uprawiające sport powinny się nawadniać w jakiś określony sposób?

- Najczęstszym błędem podczas uprawiania sportu jest niepicie, picie za mało, bądź nie tego co trzeba. Na piciu możemy najwięcej zyskać lub stracić. Uczucie pragnienia pojawia się przy odwodnieniu na poziomie 2-3%. Czekanie na ten sygnał jest jednak bardzo ryzykowne. Przy odwod-nieniu na poziomie 4%, nasza wydolność spada aż o 40%. Tym samym, jeżeli za mało pijemy, to zmniejszamy gwał-townie nasze szanse na dobry wynik. W trakcie wysiłku fizycznego odwadniamy się, tracąc wodę z oddechem i po-tem. W efekcie krew się zagęszcza i przestaje docierać do najdrobniejszych naczynek krwionośnych, tzw. naczyń włosowatych. To powoduje niedotlenienie mózgu i mię-śni, które mają za mało materiału energetycznego. Spadają motywacja i koncentracja.

KP: Ile należy wypijać płynów w trakcie np. biegu?

- Aby określić nasze zapotrzebowanie na płyny w trakcie danego wysiłku fizycznego najlepiej jest zrobić test. Zważyć się przed np. treningiem i zaraz po nim.

wpływ

diety na nasz

wygląd i zdrowie jest

ciągle niedoceniany.

Ruch i zdrowa dieta to

najlepsza inwestycja

w siebie

M A G A Z Y N • 17

Page 3: Woda a zdrowie

18 • M A G A Z Y N

Do powstałej różnicy należy dodać objętość wydalo-nych podczas biegu płynów, pamiętając, że nie tylko się pocimy. Wynik jaki uzyskamy wraz z ilością płynów, które przyjęliśmy po drodze da nam informację o za-potrzebowaniu naszego organizmu na płyny podczas danego rodzaju wysiłku fizycznego. Może się okazać, że podczas półmaratonu tracimy np. 2 litry wody pocąc się i oddychając. Należy dążyć do pełnego zaspokojenia in-dywidualnych potrzeb. Jeśli nie jesteśmy w stanie tego zrobić w czasie samego biegu, brakującą objętość płynu należy uzupełnić bezpośrednio po biegu.

KP: Co należy pić?- W odniesieniu do osób uprawiających sport najlepiej jeżeli to co piją jest izotoniczne i zawiera łatwo przyswa-jalne substancje energetyczne (węglowodany). Ewentu-alne braki węglowodanowe po zakończeniu wysiłku powinno sę uzupełnić w ciągu pierwszych 15 minut. Szacuje się, że do około 30 minut po biegu przyswa-jalność węglowodanów jest zwiększona, dzięki czemu mięśnie szybciej się regenerują do następnego wysiłku.

KP: A co z osobami nie uprawiającymi sportów?

- Jeśli planują jakiś duży wysiłek fizyczny, np. prace w ogrodzie, dotyczą ich te same zalecenia. Szklanka wody przed pracami, dopajanie w trakcie prac i szklanka wody lub jakiegoś na-poju, np. kompotu po zakończeniu pracy. Na pewno ważny jest nawyk po-pijania małymi łykami przez cały dzień. Zresz-tą woda jest bezcenna w wielu sytuacjach i jeśli tylko nie ma przeciwskazań zdrowotnych (np. chorych nerek) warto nosić ze sobą butelkę z wodą i popijać ją systema-tycznie. W niektórych chorobach wręcz zaleca się szcze-gólnie duże spożycie wody, jak np. w ostrym ataku dny moczanowej, gdy wypijanie nawet kilku litrów wody z cytryną pomaga „wypłukać” nadmiar szkodliwych substancji. Na prawidłowym nawodnieniu zyska również nasza skóra, która stanie się bardziej elastyczna i jędrna. Zyskają także paznokcie i włosy. Po prostu warto pić.

KP: Co się dzieje w organizmie gdy pijemy słodkie napoje lub kawę?

- Łatwo nimi ugasić pragnienie. Jeśli dodatkowo są gazowane to bardzo szybko mamy uczucie napełnie-

nia, sytości. W rzeczywistości jednak to tylko pozory i w rezultacie pijemy mniej niż potrzebujemy. A przy napojach typu kawa, także alkohol trzeba pamiętać, że działają one również moczopędnie, a więc w pewnym sensie odwadniają.

I końcowy bilans może się okazać ujemny. Obrazowo, można powiedzieć, że więcej wydalamy niż rzeczywiście wypijamy. Przy okazji kawa i alkohol wypłukują magnez.

KP: Czy nasze zapotrzebowanie na wodę zmniejsza się z wiekiem?

- Absolutnie nie. Chociaż jest taka obiegowa opi-nia. Problem tkwi gdzie indziej. W starszym wieku zaczyna szwankować ośrodek pragnienia w mózgu i stąd poczucie, że nie chce się pić. Warto by pamiętali o tym najbliżsi i nie tylko przypominali starszym rodzi-com czy dziadkom o systematycznym piciu wody w cią-gu dnia, ale żeby po prostu tego pilnowali. Proszę sobie wyobrazić, że prawie połowa pacjentów ze stwierdzonymi objawami otępienia starczego (zaniki pamięci, dezorienta-

cja, a nawet agresja wobec najbliższych) trafiających do szpitala, po odpowiednim nawodnieniu

wraca do domu jako zupełnie inni ludzie. Dodatkowo, zdarza się, że starsze osoby celowo nie chcą pić, aby uniknąć ko-nieczności częstych wizyt w toalecie.

KP: To zatrważające, że od-wodnienie może doprowa-

dzić do otępienia. - Może nie doprowadzić, ale znacząco

się przyczynić, nasilić objawy. Zwłaszcza, że starsi ludzie mają mniejsze rezerwy. Nie chcę

straszyć, ale naprawdę nawodnienie, tak samo jak zbilansowana dieta mają kluczowe znaczenie dla prawi-dłowości funkcjonowania naszego organizmu i tego, co determinuje chyba kim jesteśmy, czyli do funkcjonowa-nia naszego mózgu.

KP: Kiedy powinniśmy zacząć uczyć się tego nawyku popijania wody?

- Od najmłodszych lat. Maluszki w wieku od uro-dzenia do mniej więcej 3 lat powinny pić tylko wodę przegotowaną, najlepiej butelkowaną, nie wodociągową. Starsze dzieci mogą już pić wody źródlane i mineralne, za wyjątkiem tych o wysokiej mineralizacji, ponieważ ich nerki jeszcze sobie nie radzą z przetwarzaniem dużej ilości minerałów. Ważne by były to wody biologicznie czyste, pochodzące z jednego źródła. I oczywiście bez słodzików

Dzisiaj

człowiek chce wszystko

osiągnąć szybko efektywnie.

Zwłaszcza jeśli chodzi

o dietę i wysiłek potrzebna

jest systematyczność

Page 4: Woda a zdrowie

M A G A Z Y N • 19

i sztucznych aromatów udających smaki owocowe. Myślę, że dorośli trochę na wyrost zakładają, że dziecko nie bę-dzie chciało pić wody. Dają mocno słodkie soki, nektary lub nawet napoje typu Cola. Takie ma-luchy z czasem coraz trudniej namówić na wodę. Jeśli jednak w naturalny sposób będziemy podawać dziecku wodę to nie będzie z tym problemów.

KP: Czy można się nawod-nić na zapas?

- Chyba tylko wielbłądy mają taką umiejętność. Człowiek nie. Musimy pić co-dziennie, systematycznie i małymi łykami. Bilans dobowy musi wyjść na zero. Czyli jeśli tracimy w cią-gu doby około 2 litrów wody, to co najmniej tyle samo musimy wypić.

KP: A jak obliczyć ile płynów powinniśmy wypijać dziennie?

- Przyjmując proste założenia. Jeśli nasz organizm w ciągu godziny traci na każdy kilogram ciała od 30 do 50 ml wody, to oznacza, że tyle samo musimy mu dostar-czyć. Jeśli ktoś waży 65 kilogramów, to powinien wypi-jać minimum 30 ml razy 65, co daje akurat 2 litry. Oczy-wiście przy założeniu, że mówimy o średnio zdrowej, nie

przebywającej w tropikach osobie. Przy upałach 30 stopniowych

nasze zapotrzebowanie na wodę znacznie wzrasta.

Bezpiecznie jest wtedy wypić dodatkowy litr płynów, aby organizm poradził sobie z szybszą ich utratą.

KP: Pani doktor z naszej rozmowy

wynika, że musimy z kalkulatorem w ręku

wyliczać każdy wypi-ty mililitr wody czy każdą

spożytą kalorię. To dosyć mę-czące założenie.

- Dzisiaj człowiek chce wszystko osiągnąć szyb-ko i efektywnie. Zwłaszcza jeśli chodzi o dietę i wysi-łek potrzebna jest systematyczność. Na pewno spora-dyczny ruch fizyczny przynosi mniejsze efekty niż systematyczne ćwiczenia fizyczne, które nie przecią-żają organizmu. Podobnie jak wieczorne przejadanie się i nadrabianie braków pożywienia w ciągu dnia zamiast dostarczanie organizmowi energii w postaci zdrowego jedzenia w zaplanowanych odstępach kilkugodzinnych.

KP: Jakie nawyki warto w sobie pielęgnować?

- Jeśli chodzi o zdrowie, to oczywiście umiejętność rezygnacji z wygody i zdo-byczy cywilizacyjnych na rzecz zdrowego ruchu, czy-li np. spacerów. W zakresie diety, chociażby zabieranie ze sobą paczuszki mieszan-ki orzechów, migdałów i su-szonych owoców w razie napadu głodu i małej butelki wody do popijania w ciągu dnia. A wtedy z pewnością będziemy się czuli zdrowi i młodzi. Zalecam umiar i ży-czę zdrowia.

Dziękuję za rozmowę.

Ma-luszki w wieku od urodzenia do mniej więcej 3 lat powinny pić tylko wodę przegotowaną, najlepiej butelkowaną, nie wodociągową. Starsze dzieci mogą już pić wody źródlane i mineralne, za wyjąt-kiem tych o wysokiej mineralizacji