18 PANORAMA LUBELSKA

Wzrastaj¹ca w ostatnich latach czêstotliwo�æwystêpowania powodzi, ich du¿y zasiêg i skutkigospodarcze wskazuj¹ i uzasadniaj¹ konieczno�æpodejmowania coraz kosztowniejszych dzia³añmaj¹cych na celu zmniejszenie wystêpuj¹cychzagro¿eñ powodziowych i ograniczenie szkódmaterialnych i niematerialnych.

Do dzia³añ tych nale¿y miêdzy innymi budowa nowychi modernizacja istniej¹cych obwa³owañ przeciwpowodzio-wych i budowli wa³owych. Jest to najczê�ciej stosowany�rodek ochrony przeciwpowodziowej miast, wsi oraz prze-strzeni rolniczej, po³o¿onych w chronionych dolinach rzecz-nych, maj¹cy na celu bezpieczne przeprowadzenie prze-p³ywu wezbrañ powodziowych.

Na terenie województwa Lubelskiego znajduje siê199,301 km obwa³owañ, w tym w dolinach rzeki Wis³ywybudowano wa³y o d³ugo�ci 142,221 km. Istniej¹ca in-frastruktura przeciwpowodziowa jest w z³ym stanie tech-nicznym. Zosta³a wykonana w latach 20 � 30-tych ubie-g³ego stulecia i nie odpowiada warunkom technicznymjakim powinny odpowiadaæ budowle hydrotechnicznezgodnie z Rozporz¹dzeniem Ministra �rodowiska z dnia20 kwietnia 2007 r. (Dz. U. Nr 86 poz. 579). Korpusy tychwa³ów posiadaj¹ niew³a�ciwe zagêszczenie i uszczelnie-nie, za ma³y przekrój poprzeczny i s³abe pod³o¿e, na któ-rym s¹ posadowione.

Z³y stan techniczny infrastruktury przeciwpowodziowejpotwierdzi³y katastrofalne powodzie w 1997, 1998 i 2001r. oraz czterokrotne wezbrania powodziowe wód wielkichw roku bie¿¹cym. Podczas powodzi w 2001 r. w wojewódz-twie Lubelskim zniszczeniu uleg³y: - obwa³owanie rzekiWis³y w dolinie Opolskiej w Piotrawinie � Kamieniu, po-przez przerwanie linii ochronnej w 30 lipca 2001 r. którespowodowa³o powstanie wyrwy w pod³o¿u i korpusie wa-³ów na d³ugo�ci 60 m i szeroko�ci 90 m i g³êboko�ci wybojuw pod³o¿u ok. 8 m.

Fot1 Kamieñ � nurt w wyrwie przerwanego wa³u w 2001 r.

- w Majdanach zosta³ przerwany wa³ letni rzeki Wis³yw dolinie Opolskiej na d³ug. 73 m w dniu 30 lipca 2001 r.w wyniku przelania siê wody przez to obwa³owanie, któreby³o ni¿sze ok. 1,0 m od zimowego. Ca³kowitemu uszko-dzeniu uleg³ jedynie korpus obwa³owania.

W wyniku katastrofalnych wezbrañ powodziowych wmaju i czerwcu br. powsta³y wyrwy w obwa³owaniach rzekiWis³y w miejscowo�ciach Zastów Polanowski gm. Wilków,Popów i Kopiec gm. Annopol i Janowiec gm. Janowiec.Fot 2 Przerwany wa³ w m. Majdany w 2001 r. (ok³adka)

W dolinie Opolskiej w miejscowo�ci Zastów Polanowskiprzerwanie wa³u przeciwpowodziowego mia³o miejsce wdniu 21 maja br. Wezbranie powodziowe spowodowa³opowstanie wyboju o g³êboko�ci od 1,0 do 2,0 m i wymia-rach 100 x 50 m w pod³o¿u korpusu wa³u i na zawalu orazzniszczenie korpusu wa³u na d³ug. 430 m.

Zatopiony zosta³ teren gminy Wilków na powierzchniok. 9500 ha oraz zalanych zosta³o ok. 1600 budynkówmieszkalnych i gospodarczych. W wyniku przerwania tegowa³u zosta³y zalane pompownie: Wilków I, Wilków II i Do-bre, co spowodowa³o ich ca³kowite unieruchomienie. Urz¹-dzeñ tych nie mo¿na by³o wykorzystaæ do szybszego i sku-tecznego odwodnienia zalanych terenów.Fot 3 Zalana gm. Wilków podczas powodzi w maju 2010 r.� widok z góry (ok³adka)

Stan techniczny infrastruktury przeciwpowodziowejw dolinach rzeki Wis³y

Fot 4 Wyrwa w obwa³owaniu w m. Zastów Pol. gm. Wilków.

W dolinie �wieciechowskiej w m. Popów zniszczeniewa³u nast¹pi³o 19 maja br. na odcinku 90 m, g³êboko�ærozmycia pod³o¿a wynios³a od 8,0 do 10,0 m. Po przerwa-niu tego wa³u zosta³a zalana i unieruchomiona pompow-nia w Popowie.

W dolinie �wieciechowskiej w miejscowo�ci Kopiec awa-ria mia³a miejsce w dniu 7 czerwca br. Wa³ zosta³ zniszczo-ny na d³ugo�ci 160 m, g³êboko�æ rozmycia pod³o¿a wynio-s³a od 2,0 do 3,0 m.

W dolinie Janowieckiej w m. Janowiec awaria wa³unast¹pi³a 7 czerwca br. Zniszczeniu uleg³ wa³ na odcinku100 m. G³êboko�æ rozmycia pod³o¿a wynios³a od 8,0 do10,0 m. Po przerwaniu tego wa³u zosta³a zalana i unieru-chomiona pompownia w Janowcu.

19PREZENTACJE

Fot 7 Wyrwa w wale w m. Janowiec gm. Janowiec. (ok³adkaFot 8 Wa³ opaskowy w m. Janowiec gm. Janowiec. (ok³adka)

Dla zabezpieczenia w/w dolin przed kolejnymi wezbra-niami powodziowymi na okres odbudowy ww. wa³ów wy-konano wa³y opaskowe w nastêpuj¹cych miejscowo�ciach:

- Janowiec w km 2+700 wa³u rzeki Wis³y o d³ugo�ci 200m z terminem zakoñczenia 09.08.2010 r.

- Zastów Polanowski w km 350 � 351 rzeki Wis³y nad³ugo�ci 500 m z terminem zakoñczenia 05.082010 r.

- Kopiec w km 0+640 wa³u rzeki Wis³y o d³ugo�ci 200 mz terminem zakoñczenia 06.08.2010 r.

- Popów w km 309+500 rzeki Wis³y o d³ugo�ci 200 m zterminem zakoñczenia 06.08.2010 r.

Po opracowaniu dokumentacji projektowej przez �GEO-TEKO� � Projekty i Konsultacje Geotechniczne w Warsza-wie do dnia 31.07.2010 r., przyst¹piono (po przeprowa-dzeniu postêpowañ przetargowych) do odbudowy ww.zniszczonych wa³ów w nastêpuj¹cych miejscowo�ciach:

- Zastów Polanowski; odbudowano wa³ na d³ugo�ci460m, z dostosowaniem jego wymiarów do projektu do-celowej rozbudowy tego obwa³owania z uszczelnieniem

Fot 5 Wyrwa i wa³ opaskowy w m. Popów gm. Annopol

Fot 6 Wyrwa w wale i wa³ opaskowy /Kopiec gm. Anno-pol.

jego korpusu bentomat¹ oraz wzmocnieniem jego pod³o-¿a �ciank¹ metalow¹ i przes³ona cementowo�bentonitow¹o g³êboko�ci 6 m i na d³ugo�ci 460 m.

- Popów; w trakcie odbudowy jest wa³ z terminem za-koñczenia 15.11.2010 r. o d³ugo�ci 105 m z uszczelnieniemkorpusu wa³u bentomat¹ i wzmocnieniem pod³o¿a �ciank¹stalow¹ G- 62 o g³êboko�ci 12 m na d³ugo�ci 105 m.

- Kopiec; w trakcie odbudowy jest wa³ z terminem za-koñczenia 15.11.2010 r. o d³ugo�ci 185 m z uszczelnieniemkorpusu obwa³owania bentomat¹ i wzmocnieniem pod³o¿a�ciank¹ stalow¹ G�62 o d³ugo�ci 185 m i g³êboko�ci 8,0 m.

- Janowiec; w trakcie odbudowy jest wa³ z terminemzakoñczenia 15.11.2010 r. o d³ugo�ci 120,0 m z uszczel-nieniem korpusu obwa³owania bentomat¹ i wzmocnieniempod³o¿a �ciank¹ szczeln¹ G�62 o d³ugo�ci 120,0 m i g³ê-boko�ci 12,0 m.

Z uwagi na z³y stan techniczny obwa³owañ, które s¹ zaniskie od 1,0 do 1,5 m, które nie spe³niaj¹ warunków bezpie-czeñstwa w zakresie stateczno�ci i filtracji przez korpusy wa-³owe i pod³o¿e, na których s¹ one posadowione. Od 1998 r.przyst¹piono do ich modernizacji (rozbudowy), w celu nie-dopuszczenia do powstania ogromnych strat podczas kolej-nych wezbrañ powodziowych w dolinach chronionych.

G³ówn¹ przyczyn¹ podwy¿szenia istniej¹cych wa³ówchroni¹cych doliny rzeki Wis³y jest sukcesywne ogranicza-nie przep³ywu wód wielkich w korycie rzeki Wis³y w miêdzy-walu. Od wielu lat koryto to jest zamulane rumowiskiemprowadzonym przez wodê, sukcesywnie jest zarastanieprzez drzewa i krzewy oraz s¹ niszczone budowle regula-cyjne rzeki Wis³y, które zabezpiecza³y miêdzy innymi pod³o-¿a obwa³owañ przed utrat¹ ich stateczno�ci. Wymienioneuwarunkowania na terenie województwa lubelskiego po-woduj¹ sztuczne popiêtrzenie wody do 1,5 m podczas wez-brañ powodziowych. Stanowi to g³ówn¹ przyczynê rozbu-dowy wa³ów i wzmacniania ich pod³o¿y. Do 31 XII 2009 r.zmodernizowano (rozbudowano) wa³y przeciwpowodzio-we na d³ug. 57,469 km, co stanowi 42,9 % (142,221 km).

W latach 2009�2013 zaplanowano w ramach 17 za-dañ inwestycyjnych modernizacjê (rozbudowê) wa³ówprzeciwpowodziowych na d³ug. 32,020 km za 97 827 000z³ w ramach nastêpuj¹cych programów:

- �Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 -2013� � zaplanowano w ramach 15 zadañ modernizacjê(rozbudowê) wa³ów na d³ug. 28,200 km za 84 810 000 z³.

- �Program ochrony przed powodzi¹ w dorzeczu Gór-nej Wis³y� � zaplanowano w ramach 2 zadañ moderniza-cjê (rozbudowê) wa³ów na d³ug. 3,82 km za 13 017 000 z³.

Po zrealizowaniu zadañ w ramach w/w Programów domodernizacji (rozbudowy) w dolinach rzeki Wis³y pozosta-nie 44,457 km wa³ów, co stanowi 33,2 % (133,946 km).Nale¿y podkre�liæ, ¿e czynione s¹ starania o przy�pieszeniemodernizacji (rozbudowy) i budowy nowych obwa³owañ wwojewództwie lubelskim zgodnie z opracowan¹ �Koncepcj¹programowo przestrzenn¹ ochrony przeciwpowodziowejwojewództwa lubelskiego� w celu poprawy bezpieczeñstwachronionych dolin rzeki Wis³y o powierzchni 23 550 ha i410 980 budynków mieszkalnych i gospodarczych.

Wojewódzki Zarz¹d Melioracji i Urz¹dzeñWodnych w Lublinie

Jednostka samorz¹du terytorialnego20 - 027 Lublin ul. Kar³owicza 4

tel. (81) 531 - 03 - 00 fax. (81) 531 - 03 - 01e-mail: sekretariat@wzmiuw.lublin.pl