UNED 9

Patrymau craidd

YR AMSER DYFODOL (Future Tense)

BOD GWNEUD

Mi fydda i Mi wna i

Fyddi di? Wnei di?

Mi fydd o / hi / y plant / ’na Mi wneith o / hi / y plant

Mi fyddwn ni Mi wnawn ni

Fyddwch chi? Wnewch chi?

Mi fyddan nhw Mi wnân nhw

[Yn y Cwrs Wlpan, mae’r patrymau yma’n codi yn Unedau 24, 25 a 43]

Hefyd yn yr uned:

GWRANDO: 1. Negeseuon ffôn

2. Newyddion

YSGRIFENNU: 1. Pasio negeseuon ffôn ymlaen

2. Ysgrifennu neges yn gofyn i rywun wneud pethau yn y tŷ

DARLLEN: Dolen Cymru-Lesotho

A. PROC I’R COF

167

Yr Amser Dyfodol (Future Tense)

Rhan 1: Mi fydda i, ac ati

a) Lle fyddwch chi... am 8.00 bore yfory?

Be’ fyddwch chi’n wneud .... am hanner dydd yfory?

am 8.00 nos yfory?

dydd Sadwrn?

dydd Sul?

ym mis Awst?

dros y Nadolig?

mewn deg mlynedd?

Gofynnwch y cwestiynau eto gan ddefnyddio “ti”

b) Sut fydd y tywydd yfory?

Be’ fydd ’na ar y teledu dros y penwythnos?

Pryd fydd y dosbarth nesa?

Pwy fydd yma/Pwy fydd ddim yma yn y dosbarth nesa?

Pryd fydd y gwyliau nesa?

Pryd fydd yr etholiad nesa?

Lle fydd yr Eisteddfod Genedlaethol nesa?

Lle fydd y Gemau Olympaidd nesa?

dosbarth/etholiad - gwrywaiddEisteddfod - benywaidd

c) Fyddi di’n brysur yfory?

168

Fydd y tywydd yn braf dros y penwythnos?

Fydd y plant yn yr ysgol wythnos nesa?

Fyddwch chi’n mynd i rywle diddorol yn ystod yr wythnosau nesa?

Fydd ’na rywbeth ymlaen yn yr ardal yn ystod yr wythnosau nesa?

Fydd dynion y biniau’n casglu sbwriel wythnos nesa?

Fydd yr archfarchnad ar agor am hanner nos heno?

Fyddi di’n rhydd am 7.00 nos Iau nesa?

Fydd yr ystafell yma ar gael am 10.00 dydd Sadwrn?

Fyddwch chi ar y Cwrs Uwch y flwyddyn nesa?

Rhan 2: Wnewch chi, ac ati

Edrychwch ar y lluniau ar y dudalen nesa, a gofynnwch gwestiynau’n dechrau efo

a) Wnewch chi..... b) Wnei di.....

Wna i, siŵr. Na wna i, wir!

Geirfa

anfon - to sendarwyddo - to signcloi - to lockffurflen (b) - form

llanast (g) - mess

169

170

Taflen Waith 1

1. Llenwch y bylchau

Mi ___________________ ni i ffwrdd wythnos nesa.

___________________ chi i mewn yfory?

___________________ y staff ddim yma yfory, ond mi ___________________

nhw’n ôl wythnos nesa.

___________________ di ar gael i helpu heno?

Sut ___________________ y tywydd wythnos nesa?

Yn anffodus, ___________________ i ddim yn medru dŵad i’r cyfarfod heno.

Pwy ___________________ wrth y ddesg yfory?

Be’ ___________________ yn digwydd nos Wener?

2. Gorffennwch y frawddeg trwy ofyn ffafr ( by asking a favour)

Mae hi’n oer iawn yma, ________________________________________________?

Sgen i ddim pres, _____________________________________________________?

Os wyt ti isio dŵad ar y cwrs, ___________________________________________?

Mae pen-blwydd Ceri yfory, ____________________________________________?

Mae’r ficer yn mynd i alw heddiw, _______________________________________?

3. Atebwch Yes/No

Mi fydd y tywydd yn well yfory _____________ / __________________

Fyddi di a Ceri ar y trip? _____________ / __________________

Fydd y cacennau’n barod mewn pryd? _____________ / __________________

Wnei di anfon e-bost i mi? _____________ / __________________

Wnest ti arwyddo’r llythyr? _____________ / __________________

Oeddet ti’n gwybod yr ateb? _____________ / __________________

Mi fydd popeth yn glir un diwrnod _____________ / __________________171

B. YMESTYN

i. Os + dyfodol

Fyddi di allan yn y mynyddoedd yfory? Bydda, os bydd hi’n braf

Fyddi di yn y swyddfa yfory? Bydda, os bydd hi’n bwrw

Fyddi di yn y cyfarfod yfory? Bydda, os bydda i’n rhydd

Fyddi di yn y sioe nos Sadwrn? Bydda, os bydd ’na docynnau ar ôl

ii. Os + na

Fyddi di allan yn y mynyddoedd yfory? Bydda, os na fydd hi’n bwrw

Fyddi di yn y swyddfa yfory? Bydda, os na fydd hi’n braf

Fyddi di yn y cyfarfod yfory? Bydda, os na fydda i’n rhy brysur

Fyddi di yn y parti nos Sadwrn? Bydda, os na fyddi di yno!

iii Mi wna i ac ati

Does ’na ddim lle i eistedd Paid â phoeni, mi wna i symud

Paid â phoeni, mi wneith Ceri symud

Mae ‘na lanast yma Paid â phoeni, mi wna i glirio

Paid â phoeni, mi wneith Ceri glirio

’Sgen i ddim pres Paid a phoeni, mi wna i dalu

Paid â phoeni, mi wneith Ceri dalu

iv Be’ wna i? ac ati

Rwyt ti wedi colli’r awyren. Be’ wna i rŵan?

Mae Dafydd yn ymddeol heddiw. Be’ wneith o rŵan?

Dw i wedi colli’r papurau. Be’ wnei di rŵan?

’Sgynnon ni ddim dŵr yn y tŷ. Be’ wnewch chi rŵan?

Mae hanner y staff wedi cael y sac. Be’ wnân nhw rŵan?

Mae’r tiwtor ar streic. Be’ wnawn ni rŵan?

172

v. Wneith o ddim gweithio ac ati

Be’ sy’n bod ar y peiriant? Wneith o ddim gweithio

Be’ sy’n bod ar y plant? Wnân nhw ddim cysgu

Be’ sy’n bod ar y planhigion? Wnân nhw ddim tyfu

Be’ sy’n bod ar y parot? Wneith o ddim siarad

Does dim pwynt prynu tocyn loteri... wna i ddim ennill

Does dim pwynt dy e-bostio di... wnei di ddim ateb

Does dim pwynt rhoi bil i chi... wnewch chi ddim talu

Does dim pwynt trio esbonio i ni... wnawn ni ddim dallt

vi. Fy helpu i ac ati

Rwyt ti’n edrych wedi drysu Wnei di fy helpu i, plîs?

Paid ag anghofio Wnei di fy atgoffa i, plîs?

Paid â chysgu’n hwyr Wnei di fy neffro i, plîs?

Pam wyt ti ar dy liniau? Wnei di fy mhriodi i, plîs?

vii Fyddi di / Wnei di

Gweithio yfory

Ti [Gwybodaeth/Information] Fyddi di’n gweithio yfory?

Ti [Ffafr/Favour] Wnei di weithio yfory, plîs?

I [Gwybodaeth/Information] Mi fydda i’n gweithio yfory.

I [Cynnig/Offer] Mi wna i weithio yfory, os dach chi isio.

Trefnu popeth

Chi [Gwybodaeth/Information] Fyddwch chi’n trefnu popeth?

Chi [Ffafr/Favour] Wnewch chi drefnu popeth, plîs?

Ni [Gwybodaeth/Information] Mi fyddwn ni’n trefnu popeth.

Ni [Cynnig/Offer] Mi wnawn ni drefnu popeth, os dach chi isio.

173

Taflen Waith 2

1. Llenwch y bylchau

Be’ _________________ di nesa?

Be’ _________________ hi nesa?

Be’ _________________ nhw nesa?

Be’ _________________ chi nesa?

Be’ _________________ ni nesa?

Be’ _________________ i nesa?

2. Dilynwch y patrwm (Follow the pattern)

Does ’na ddim pwynt i mi brynu tocyn loteri, wna i ddim ennill

Does ’na ddim pwynt rhoi’r plant yn y gwely, ________________________________

Does ’na ddim pwynt anfon neges at Ann, __________________________________

Does ’na ddim pwynt plannu blodau yn yr ardd, ______________________________

Does ’na ddim pwynt trio esbonio i ni, _____________________________________

Does ’na ddim pwynt rhoi’r bil i ti, ________________________________________

Does ’na ddim pwynt cicio’r car, __________________________________________

3. Llenwch y bylchau

Wnei di fy _________________ i, plîs? (atgoffa)

Wnei di fy _________________ i, plîs? (talu)

Wnei di fy _________________ i, plîs? (galw)

Wnei di fy _________________ i, plîs? (deffro)

Wnei di fy _________________ i, plîs? (credu)

Wnei di fy _________________ i, plîs? (priodi)

174

4. Llenwch y bylchau

Mi fydda i’n hapus i helpu, os ______________ i yma.

______________ di’n medru dŵad, os ______________ di’n gweithio?

Mi ______________ pawb ar y traeth, os ______________ y tywydd yn braf.

Mi _______________ ni yn y cyngerdd, os ______________ ’na docynnau ar gael.

______________ y staff ddim yn hapus, os ______________ nhw’n hwyr yn gorffen.

______________ ‘na ddim lle i barcio, os ______________ ni’n hwyr.

5. Trowch i’r negyddol (Turn into the negative)

Os bydd hi’n braf _______________________________________

Os bydda i yma _______________________________________

Os byddi di’n rhy brysur _______________________________________

Os byddan nhw’n barod _______________________________________

Mi fydda i’n gweithio yfory _______________________________________

Mi wna i weithio yfory _______________________________________

Mi fydd y gwaith yn barod _______________________________________

Mi wneith y bos dalu _______________________________________

Mi fyddwn ni yma _______________________________________

Mi wnawn ni gofio popeth _______________________________________

175

Geirfa’r uned b = benywaidd/feminineg = gwrywaidd/masculine

anfon - to send

ar dy liniau - on your knees

arwyddo - to sign

atgoffa - to remind

casglu - to collect

cenedlaethol - national

cloi - to lock

cynnig (g) - an offer, to offer

drysu - to confuse (wedi drysu – confused)

esbonio - to explain

etholiad (g) - election

ffurflen (b) - form

gwybodaeth (b) - information

llanast (g) - mess

planhigyn (g) - plant

planhigion - plants

rhydd - free

trefnu - to arrange

tyfu - to grow

yn ystod - during

Geirfa’r ddeialog

am wn i - I suppose, as far as I know

aml - often

ffa (b) - beans

golwg (b) - look, sight (cadw golwg ar - to keep an eye on)

neidr (b) - snake

rhewgell (b) - freezer

tra - while

176

C. DEIALOG

A. Helo Mrs. Jones. Dach chi’n cadw’n iawn?

B. Ydw, diolch. Dw i ddim wedi’ch gweld chi ers talwm. Dach chi ddim yn galw’n aml.

A. Ym, nac ydw, dach chi’n iawn. Mi wna i alw’n fwy aml ar ôl dŵad yn ôl o fy ngwyliau.

B. Gwyliau?

A. Ia. Dan ni’n mynd yfory. Dw i isio gofyn ffafr i chi, a deud y gwir. Wnewch chi gadw

golwg ar y tŷ tra byddwn ni i ffwrdd, os gwelwch chi’n dda?

B. Wel.. ym.. iawn, am wn i.

A. Diolch, Mrs Jones, dach chi’n glên iawn. Mi wna i roi’r goriad trwy’r drws i chi yn y bore.

A wnewch chi roi’r biniau allan nos Iau, plîs?

B. Wna i, os na fyddan nhw’n rhy drwm.

A. Fydd ’na ddim problem, dw i’n siŵr. Hefyd, os bydd y tywydd yn sych, wnewch chi roi

dŵr i’r llysiau yn yr ardd, plîs? Ac os bydd y pys neu’r ffa’n barod, wnewch chi eu casglu

nhw a’u rhoi nhw yn y rhewgell i ni?

B. Wel, mi fydd hynny’n lot o ....

A. Ac un peth bach arall. Wnewch chi gofio rhoi bwyd i Boris, plîs?

B. Boris? Pwy ydy Boris?

A. Y neidr. O, mae Boris yn glên iawn. Mi fydd o’n berffaith hapus efo un llygoden fawr

bob dydd. Mae ’na ddigon o lygod mawr yn y rhewgell.

B. Ym... Un cwestiwn bach. Pryd fyddwch chi’n ôl?

A. Dan ni’n mynd o gwmpas y byd. Fyddwn ni ddim yn ôl am chwe mis.

177

CH. GWRANDO AC YSGRIFENNU

1. Gwrandewch ar y negeseuon ar beiriant ateb Ceri Jones

Geirfa

archebu - to order

cadarnhau - to confirm

darn (g) - part, piece

i fod i - supposed to

picio - to pop, to nip

torth (b) - loaf

Neges 1

Pwy sy’n ffonio? _____________________________________________

Pryd roedden nhw i fod i gyfarfod? _____________________________________________

Be’ sy wedi digwydd? _____________________________________________

Pryd fydd hi’n cael gyrru eto? _____________________________________________

Pryd wneith hi ffonio eto? _____________________________________________

Neges 2

Pwy sy’n ffonio? _____________________________________________

Fydd y car yn barod heddiw? _____________________________________________

Be’ ydy’r broblem? _____________________________________________

Pryd wneith y darn gyrraedd? _____________________________________________

Faint fydd pris y gwaith? _____________________________________________

Pam mae rhaid i Ceri ffonio? _____________________________________________

Pryd wneith y garej archebu’r darn? _____________________________________________

178

Neges 3

Pwy sy’n ffonio? _____________________________________________

Be’ mae hi isio wybod? _____________________________________________

Be’ mae hi isio? (1) _____________________________________________

Pam? _____________________________________________

Be’ mae hi isio? (2) _____________________________________________

Pam? _____________________________________________

Oes rhaid i Ceri alw, dach chi’n meddwl? _____________________

YSGRIFENNU

a) Ysgrifennwch y tair neges i Ceri, e.e.

Mae Nerys Jones wedi ffonio o Gyngor Môn. Roeddech chi i fod i gyfarfod yn y Ganolfan

am 3.00 heddiw, ond fydd Nerys ddim yn medru dŵad.....

b) Ysgrifennwch neges i ddeud bod chi’n mynd i gyrraedd adra’n hwyr heno ac yn gofyn i

rywun wneud pethau yn y tŷ.

2. Y newyddion

Geirfa

arferol - usual

arfordir (g) - coast

chwythu - to blow

disgwyl - to expect

holl - all

o hyn ymlaen - from now on

para - to last

Prif Weinidog - Prime Minister

rhybuddio - to warn

179

Eitem 1

Pwy fydd yn colli eu gwaith? _________________________________

Lle fydd dillad y cwmni’n cael eu gwneud o hyn ymlaen? _________________________________

Eitem 2

Lle ar yr A55 fydd ‘na waith ffordd heddiw? _________________________________

Pryd fydd y gwaith yn gorffen? _________________________________

Faint o amser fydd pob taith yn gymryd? _________________________________

Eitem 3

Lle fydd y Prif Weinidog bore ‘ma? _________________________________

Be’ fydd o’n weld? _________________________________

Lle fydd o p’nawn ‘ma? _________________________________

Pam fydd o yno? _________________________________

Eitem 4

Pwy fydd yn chwarae heno? _________________________________

Lle fyddan nhw’n chwarae? _________________________________

Pam na fydd Gareth Evans yn chwarae? _________________________________

Pam fydd Iwan Williams yn chwarae? _________________________________

Eitem 5

Pa mor gryf fydd y gwynt heddiw? _________________________________

Fydd hi’n sych heddiw? _________________________________

Fydd y tywydd yn well heno? _________________________________

Pam fydd y tîm rygbi’n hapus? _________________________________

Pam na fydd y Prif Weinidog yn hapus? _________________________________

180

D. DARLLEN

Dolen Cymru-Lesotho

Geirfa

addysg (b) - educationcefnogi - to supportclefyd (g) - diseasecyffredin - commoncynnig - to offercystadleuaeth (b) - competitioncysylltu efo - to contactchwilio am - to look fordifrifol - seriousdod i ben - to come to an enddolen (b) - linkdwyrain - eastelw (g) - profitgorymdaith (b) - march, paradegweithgareddau (g) - activitieshyfforddiant (g) - traininglleol - localllety (g) - accommodationpoblogaeth (b) - populationPorthaethwy - Menai Bridgetir (g) - landtrefnydd / trefnwyr - organiser(s) Logo Dolen Cymru-Lesotho

Gorymdaith Dydd Gŵyl Dewi, Mokhotlong 2012

Dolen Cymru-Lesotho

181

Gwlad yn Ne-Ddwyrain Affrica ydy Lesotho. Mae 2.3 miliwn o bobl yn byw yno a dyma’r unig wlad yn y byd lle mae’r tir i gyd dros 1,000 metr uwchben lefel y môr.

Mae hi’n wlad hardd iawn, ond mae problemau iechyd difrifol yno: mae dros 25% o’r boblogaeth yn diodde o HIV/AIDS, mae TB yn gyffredin iawn ac mae clefyd y siwgr wedi bod yn tyfu’n gyflym yn ystod y blynyddoedd diwetha.

Dydy’r system addysg ddim yn gryf yno chwaith. Dim ond chwarter y plant sy’n mynd i ysgol uwchradd yn y wlad.

Ym 1985, cafodd Dolen Cymru-Lesotho ei sefydlu i gynnig help a hyfforddiant i bobl Lesotho. Mae gweithgareddau codi arian yn digwydd yng Nghymru ac mae athrawon a gweithwyr iechyd o Gymru yn cael cyfle i fynd i weithio mewn ysgolion ac ysbytai yn Lesotho.

Eleni, bydd côr o bobl ifanc o Lesotho’n dod i Eisteddfod Ryngwladol Llangollen i ganu yng Nghyngerdd y Plant ar y prynhawn dydd Mawrth. Byddan nhw hefyd yn cymryd rhan mewn tair cystadleuaeth yn ystod yr wythnos.

Ar ôl yr Eisteddfod, bydd y côr yn mynd ar daith drwy Gymru ac yn perfformio ym Machynlleth, Aberystwyth a Chaernarfon. Bydd y daith yn dod i ben gyda chyngerdd yn Ysgol David Hughes Porthaethwy nos Fercher 12fed Gorffennaf am 7.30. Mae’r tocynnau ar gael o’r ysgol neu Siop Awen Menai am £6.00 yr un (hanner pris i blant a phensiynwyr).

Bydd y bobl ifanc yn aros efo pobl leol yn ystod eu taith. Mae’r trefnwyr yn dal i chwilio am lety i tua 10 o blant yn ein hardal ni ar noson cyngerdd Porthaethwy. Wnewch chi gysylltu efo Dolen Cymru os dach chi’n medru helpu, os gwelwch chi’n dda? Y cyfeiriad e-bost ydy swyddfa@dolencymru.org.

Roedd rhaid i’r côr fenthyg dros £20,000 o’r banc i dalu costau dod draw i Gymru am bythefnos, felly maen nhw’n gobeithio gwnân nhw dipyn o elw pan fyddan nhw’n gwerthu tocynnau’r cyngherddau. Cofiwch am y dyddiad, felly: nos Fercher 12 Gorffennaf. Dewch i gefnogi!

Addasiad o Papur Menai (Papur Bro ar Ynys Môn)

182

1. Lle mae Lesotho?

_____________________________________________________________________

2. Be’ sy’n arbennig am y wlad?

_____________________________________________________________________

3. Be’ ydy’r problemau iechyd mwya yn y wlad?

_____________________________________________________________________

4. Be’ ydy’r broblem efo’r system addysg?

_____________________________________________________________________

5. Pryd gaeth Dolen Cymru-Lesotho ei sefydlu?

_____________________________________________________________________

6. Pwy sy’n mynd o Gymru i weithio yn Lesotho?

_____________________________________________________________________

7. Faint o weithiau fydd y côr yn perfformio yn Llangollen?

_____________________________________________________________________

8. Faint o weithiau fydd y côr yn perfformio ar ôl yr Eisteddfod?

_____________________________________________________________________

9. Faint fydd pris tocyn i’r cyngerdd ym Mhorthaethwy, os dach chi ar eich pensiwn?

_____________________________________________________________________

10. Lle fydd y plant yn aros yn ystod eu taith o gwmpas Cymru?

_____________________________________________________________________

11. Pa broblem sy gan y trefnwyr ar hyn o bryd?

_____________________________________________________________________

12. Pam mae’r côr yn gobeithio gwneud elw pan fyddan nhw’n gwerthu’r tocynnau’r cyngherddau?

_____________________________________________________________________

183

DD. GRAMADEG (Er gwybodaeth)

1. Amser dyfodol BODFuture tense of “to be”

Mi fydda i = I will be

Mi fyddi di

Mi fydd o / hiMi fydd y plantMi fydd ’na

Mi fyddwn ni

Mi fyddwch chi

Mi fyddan nhw

a) “Mi” yn y positif; dim “mi” yn y cwestiwn a’r negyddol:

Mi fydd o yma > Fydd o yma? > Fydd o ddim yma

b) Mae ’na “yn” yn dilyn cyn berf, ansoddair neu enw:“yn” follows before a verb, adjective or noun:

Mi fydda i’n gweithioFydda i ddim yn gweithio

Fyddi di’n brysur?

Mi fydd hi’n noson dda

Does ’na ddim “yn” cyn arddodiaid/llefydd:There is no “yn” before prepositions/places:

Mi fydda i ymaFyddi di adra?Mi fyddwn ni ar y trênMi fyddan nhw yn y swyddfa

c) Atebion Yes/No:

Fyddi di? Bydda / Na fyddaFydd o/hi/’na? Bydd / Na fyddFyddwch chi? Byddwn / Na fyddwnFyddan nhw? Byddan / Na fyddanFydd y plant? Byddan / Na fyddan

184

2. Amser dyfodol GWNEUDFuture tense of “to do, to make”

Mi wna i = I will

Mi wnei di

Mi wneith o / hiMi wneith y plant

Mi wnawn ni

Mi wnewch chi

Mi wnân nhw

a) “Mi” yn y positif; dim “mi” yn y cwestiwn a’r negyddol:

Mi wneith o dalu > Wneith o dalu? > Wneith o ddim talu

Mae’r gair cynta ar ôl y person/goddrych yn treiglo.The first word after the person/subject mutates.

b) Does ’na ddim “yn” yn dilyn y ffurf yma:There is no“yn” following this form:

Mi wna i gofioWna i ddim cofio

Wnewch chi gau’r drws?

Wneith o ddim gwrando

c) Atebion Yes/No

Wnei di? Wna i / Na wna i

Wneith o/hi? Wneith / Na wneith

Wnewch chi? Wnawn / Na wnawn

Wnân nhw? Wnân / Na wnân

Wneith y plant? Wnân / Na wnân

185

3. Gwahaniaethau rhwng “Mi fydda i” a “Mi wna i”Differences between the two forms

a) Os dach chi isio deud “I will be”, rhaid i chi ddefnyddio “bod”:If you want to say “I will be”, you must use “bod”:

I will be here = Mi fydda i ymaWill you be free? = Fyddi di’n rhyddIt will be cold tomorrow = Mi fydd hi’n oer yforyIf it’s cold (= will be cold) = Os bydd hi’n oer

b) Os dach chi’n gofyn ffafr neu’n gwneud cynnig, rhaid i chi ddefnyddio “gwneud”If you are asking a favour or making an offer, you must use “gwneud”:

Will you phone back? = Wnei di ffonio’n ôl?Will you wait for a minute? = Wnewch chi aros am funud?I’ll drive = Mi wna i yrruThey won’t help = Wnân nhw ddim helpu

c) Mae ’na wahaniaeth rhwng gofyn am wybodaeth a gofyn ffafr:There is a difference between asking for information and asking a favour:

Will you be working tomorrow? = Fyddwch chi’n gweithio yfory?Will you work tomorrow, please? = Wnewch chi weithio yfory, plîs?

Mae gwahaniaeth tebyg rhwng gwybodaeth a pharodrwydd yn y ddwy frawddeg yma:There is a similar difference between information and willingness in these two sentences:

He won’t be moving = Fydd o ddim yn symudHe won’t move = Wneith o ddim symud

Ond, ar y cyfan, does ‘na ddim gwahaniaeth pwysig rhwng y ddau. Mae croeso i chi ddeud: But, on the whole, there is no important difference between the two. You are welcome to say:

Mi fydd hi’n bwrw glaw yfory neu Mi wneith hi fwrw glaw yfory

Mi fydd Cymru’n ennill heno neu Mi wneith Cymru ennill heno

Does dim ots!

186

GEIRFA UNED 9

above uwchben

accommodation llety (g)

activities gweithgareddau (g)

all holl

arrange, to trefnu

as far as I know am wn i

beans ffa (b)

blow, to chwythu

coast arfordir (g)

collect, to casglu

come to an end, to dod i ben

common cyffredin

competition cystadleuaeth (b)

confirm, to cadarnhau

confuse, to drysu

contact, to cysylltu efo

disease clefyd (g)

during yn ystod

east dwyrain

education addysg (b)

election etholiad (g)

establish, to sefydlu

expect, to disgwyl

explain, to esbonio

form ffurflen (b)

free rhydd

freezer rhewgell (b)

from now on o hyn ymlaen

grow, to tyfu

I suppose am wn i

information gwybodaeth (b)

international rhyngwladol

keep an eye on, to cadw golwg ar

land tir (g)

last, to para

link dolen (b)

187

loaf torth (b)

local lleol

lock, to cloi

look for, to chwilio am

march gorymdaith (b)

Menai Bridge Porthaethwy

mess llanast (g)

national cenedlaethol

nip, to picio

offer, to offer cynnig (g)

often aml

on your knees ar dy liniau

order, to archebu

organiser / organisers trefnydd / trefnwyr

parade gorymdaith (b)

part darn (g)

piece darn (g)

plant / plants planhigyn (g) / planhigion

pop, to picio

population poblogaeth (b)

Prime Minister Prif Weinidog

profit elw (g)

remind, to atgoffa

secondary school ysgol uwchradd (b)

send, to anfon

serious difrifol

sign, to arwyddo

snake neidr (b)

support, to cefnogi

supposed to i fod i

training hyfforddiant (g)

usual arferol

warn, to rhybuddio

while tra

188