mebk12.meb.gov.trmebk12.meb.gov.tr/.../20102007_dlveedebyatmeslekgrubu.docx · web viewdİl ve...

Dil ve Edebiyat 1

DİL VE EDEBİYAT

''Dil, insanların düşünce, duygu ve hayallerini anlatmak için kullandıkları sese dayalı bir sistemdir. Aynı zamanda toplumsal bir olgudur. Zamanla öğrenilerek zenginleştirilir. Edebiyat, dile dayanan bir dil sanatıdır. Dil insanın ve hayatın en canlı parçasıdır. Kültür ise insanın doğuşundan itibaren içinde yaşadığı toplumdan aldığı maddi manevi değerlerin tümüdür''(Genç, 2006). İnsanlar anlaşabilmek ve iletişim kurmak için kendilerine bir dil bulmuşlardır. Fakat dilin olması edebiyat için yeterli değildir. ''Edebiyat insanların yazıyı icat etmeleri ile başlar.' '(Genç, 2006). Dil kültür edebiyatın tarihi çok eskilere dayanır bu alanların birleşmesi ile günümüzde bir çok toplumun dil ve edebiyatını inceleyen bölümler bulunmaktadır. Dil ve edebiyat alanında: Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü, Doğu Dilleri ve Edebiyatları, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları, Dilbilimi, Türk Dili ve Edebiyatı, Eskiçağ Dilleri ve Edebiyatları, Mütercim-Tercümanlık bölümleri bulunmaktadır.

Batı Dilleri ve Edebiyatı ve Doğu Dilleri Edebiyatı bölüm mezunları lisans diploması ve alanlarına göre değişen filolog unvanı alırlar. Bunun geniş bir çalışma alanı vardır; Kültür Bakanlığı'nda ilköğretim okullarında ve liselerde öğretmenlik sertifikası aldığı takdirde yabancı dil öğretmeni, Arap dili edebiyatı mezunları İmam Hatip liselerinde İmam Hatip Lisesi Meslek Dersi Öğretmeni olarak görev yapar , okutmanlık, çevirmenlik yapabilir, üniversitelerde, bakanlıklarda, bankalarda ve çeşitli özel okul ve şirketlerde öğretim elemanı ve dil bilen eleman olarak ve Turizm Bakanlığı’nda Turist Rehberi olarak görev yapabilirler.

Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları bölüm mezunları lisans diploması Türkolog unvanı alırlar. Üniversitelerde Türk Dili Okutmanlığı, araştırma görevlisi ve akademik yapıda çalışma olanakları vardır. Pedagoji sertifikası ile MEB'de ilköğretim ve liselerde Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği yapabilirler. Gazete, dergi, medya kuruluşlarında TRT'de çalışabilirler. Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlığın yanında Kültür Bakanlığı'nda kütüphaneci ve arşivlerde uzman olarak da çalışabilmektedir.

Dil ve Edebiyat 2

Dilbilimi bölümü mezunları lisans diploması ve dilbilimci unvanı alırlar, formasyon alarak Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği ve yabancı dil öğretmenliği yapabilirler Üniversitelerde, bakanlıklarda, kütüphaneci ve arşivci olarak çalışabilirler. Özel yeteneği olan kişiler dergi medya kuruluşlarında da çalışabilir.

Türk Dili ve Edebiyatı bölümü mezunları lisans diploması ve Türk Dil Bilimcisi unvanı ile mezun olurlar. Formasyon alarak MEB’de ilköğretim ve liselerde öğretmen olarak çalışabilir. Kütüphanelerde, arşivlerde ve bakanlıklarda çalışabilirler.

Mütercim-Tercümanlık bölümü sonunda lisans diploması ve mütercim unvanı verirler.

Dışişleri Bakanlığında, Kültür ve Turizm Bakanlığında çalışabilir. Çevirmenlik yapabilir, özel mütercim büroları açabilirler.

Bilgi ve Belge Yönetimi bölüm mezunları Kültür Bakanlığı'nda arşivci, kütüphaneci olarak çalışabilirler.

Şimdi bu meslekleri daha yakından tanıyalım.

DİLBİLİM VE DİLBİLİMCİ

''İnsanların iletişim kurmalarına yardımcı olan insana özel olan yetinin ve doğal dillerin bilimsel olarak incelenmesine dilbilim denir''(Kıran, 2001).

Başka bir tanıma göre ise dilbilimi ''dilin bütün görüngelerini (fenomen: duygularla anlatılan her şey, günlük dilde olgu), toplumların yazılı ve sözlü ürünlerini ses, biçim, anlam dizinlerine göre genel ve karşılaştırmalı olarak inceleyen bir bilimdir.''(Genç, 2006).

Dilbilimci ise ana dil esas olmak üzere dillerin yapısını, kullanımını ve tarihini inceleyen kişidir.

MESLEGE YÖNELMEK İSTEYEN KİŞİLERIN İLGİ VE YETENEKLERİ NELERDİR?

- Güçlü sözel yeteneğe ve hafızaya sahip olmak

- Edebiyat, tarih, dil, sosyoloji ve arkeoloji gibi alanlara ilgili olmak

- Araştırmaya meraklı olmak ve araştırmayı sevmek

- Farklı dillere ve kültürlere meraklı olmak

DİLBİLİMCİNİN GÖREVLERİ

- Çeşitli toplum ve kültürlerin kullandıkları dilin birbirine benzer ve birbirinden farklı olan yönlerini inceler.

Dil ve Edebiyat 3

- İnsan dilinin ses ve anlam yönüne ilişkin bilgiler bulur

- Dilin yapısı kullanımı geçmişi hakkında incelemeler yapar. Dil aileleri hakkında incelemeler yapar.

- Bir dilsel toplulukların kendilerine ait zihinlerindeki ortak özelliği geniş ve doğru bir şekilde açıklamaya çalışır.

- Dil ile kültürün ilişkilenişi çerçevesinde, birer birer dil kullanımındaki kuralları (dilin toplumsal farklılıklara göre kullanımı, dilin insanların iletişimlerine göre kullanımı saptamak,

- Dilin nasıl edinildiğini ve nasıl öğretilmesi gerektiğini sorgulamak, anadil öğretimi, yabancı dil öğretimi gibi direk dille ilgili olan alanlara, çalışma yöntemi ve metotları sunmak.

ÇALISMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Dilbilimci toplumların dilini incelediği için başka ülkelere seyahat etmek gerekir. Başka kültürden insanlarla konuşmak gerekir. Bu sebeple düzenli bir hayat yaşamı yerine belli bir süre evden uzak yaşanması gerekir. Gerekirse başka ülkede insanların dil ve kültür özelliklerini anlamak için yaşanması gerekebilir. Çalışmalar sonucunda edinilen bilgileri derlemek ve bilimsel bilgiye çevirmek için büro gibi ortamlarda çalışmak gerekir.

MESLEK EĞİTİMİNİN İÇERİĞİ SÜRESİ VE MESLEĞE GİRİŞ KOŞULLARI NELERDİR?

- Lise ve lise dengi okul bitirmiş olmak

- YGS sınavında barajı geçmek ve LYS de lisans programı için Dil- 1 sınavından yeterli puanı almak ve ÖSYM Tercih Bildirme Formunda alanla ilgili en az bir yükseköğrenim lisans programını tercih etmek gerekir.

- Dilbilim Batı dilleri eğitimine girebilmek için:

- Lise veya dengi okul mezunu olmak

- YGS sınavında barajı geçmek ve LYS de lisans programı için dil- 2 sınavından yeterli puanı almak ve ÖSYM Tercih Bildirme Formunda alanla ilgili en az bir yüksek öğrenim lisans programını tercih etmek gerekir.

- Dilbilim Doğu dilleri eğitimine girebilmek için:

- Lise veya dengi okul mezunu olmak

Dil ve Edebiyat 4

- YGS sınavında barajı geçmek ve LYS de lisans programı için Dil- 3 sınavından yeterli puanı almak ve ÖSYM Tercih Bildirme Formunda alanla ilgili en az bir yükseköğrenim lisans programını tercih etmek gerekir. Bu yükseköğretim programına başvuranlar liselerin yabancı dil alanından mezun iseler puanları hesaplanırken daha fazla ağırlıklı puan elde eder ve yerleştirmelerde bu öğrencilere öncelik tanınır.

- Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Dilbilimine Giriş, Dilbilim Tarihi, Dilin Değişik Açılardan Görünümü, Fonetik, Sentaks, Semantik gibi derslerin yanı sıra Dünya Dilleri, Dil Aileleri ve Diyalektoloji gibi dersler okutulmaktadır.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE DİPLOMA UNVAN

Lisansı tamamlayanlar Lisans Diploması alırlar ve Dilbilimci unvanı alırlar.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Dilbilimci olarak üniversite ve ilgili araştırma kurumlarında çalışabilirler. Ortaöğretim kurumlarında Türkçe ve Türk dili öğretmenliği ve yabancı dil öğretmenliği yapabilirler. Öğretmenlikte özel ders verebilir, özel üniversitelerde çalışabilirler ayrıca okutmanlık da yapabilirler. Dilbilimci olarak çalışma olanakları Türkiye'de kısıtlıdır.

MESLEK SONRASI KAZANÇ

Mezun olduktan sonra teknik hizmetler sınıfında işe başlarsa asgari ücretin 2-3 katı maaş alırlar. Ücret performansa ve diğer şartlara göre değişiklik gösterebilir.

MESLEKTE İLERLEME

Üniversitelerde yüksek lisans ve doktora yapılabilmektedir.

BENZER MESLEKLER

Filolog, Etnolog

TURİST REHBERLİĞİ

TANIM

Yerli ve yabancı turistleri farklı ülkelerin turistik açıdan gezip görülmeye değer yanlarına götüren gittiği yerin tarihi geçmişini, siyasi, kültürel, doğal yanları hakkında ayrıntılı bilgi veren bunun yanında turistlerin ihtiyaçlarının giderilmesine yardımcı olan kişidir.

Dil ve Edebiyat 5

TURİST REHBERİ OLMAK İSTEYENLERİN İLGİ VE YETENEKLERİ

- En az bir dil bilmesi ve bunu iyi bir şekilde konuşabilmesi- Yeni insanlarla tanışmayı sevmesi ve farklı kültürleri tanımaya açık olması- Gezmeyi sevmesi ve uzun yolculuklar yapabilmesi- Ruhsal ve fiziksel güce ve güçlü bir hafızaya sahip olmak - İnsanlarla kolay iletişime geçebilmesi- Sorumluluk bilinci disiplin sahibi olması- Uzun süre ayakta kalabilmek ve bu konuda rahatsızlığı olmamak- Sabırlı olması- Saygılı, anlayışlı, güler yüzlü olması ve düzgün bir konuşmaya ve düzgün dış görünüşe

sahip olması gerekmektedir.

TURİST REHBERİNİN GÖREVLERİ

- Yerli veya yabancı turistlerin gezeceği yerlerin planını çıkarmak ve gezdireceği yerlerin özelliklerini bilmek,

- Rehberlik edeceği kişiler yabancı turist ise onların pasaport, vize, gümrük vb. işlerine yardım etmek,

- Turistlere sadece tarihi yerlere götürmek değil o ülkenin kültürünü, kültüre ait yemekleri, oyunları, müzikleri tanıtmak,

- Gerekirse gezi sırasında yaralanan turistlere ilk yardımda bulunmak veya sağlık kuruluşlarına götürmek,

- Turistlerin iletişim bilgilerini almak, sağlık raporlarını ilgili kurumlara ulaştırmak.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Duruma göre açık ve kapalı alanlarda çalışabilirler:

- Müze, kale, tapınak vb. gibi kapalı yerler olabileceği gibi tarihi yerleşim alanları dağlık veya kırsal gibi açık alanda da çalışabilirler.

- Çalışma saatlerinde belli bir aralık veya süre yoktur; çok erken saat ya da geç saatte başlayabilir, bitebilir.

- Çalışma ortamı gürültülü mevsime ya da bölgeye göre sıcak, soğuk, gürültülü olabilir.- Kendisine kolaylık sağlayan ya da iletişimde olması gereken otel sahibi, tur organizatör

vb. kişilerle iletişimde olmalıdır.- Uzun süre ayakta kalabilir bu yüzden mesleği yapmayı engelleyen sağlık sorunu

yaşamamalıdır.

MESLEĞE GİRİŞ KOŞULLARI VE MESLEK EĞİTİMİ

- En az iki yıllık üniversite bitirmiş ve en az bir dil biliyor olmak.

Dil ve Edebiyat 6

- Meslek liselerinin ilgili bölümlerinden mezun olanlar ön lisans programına sınavsız geçiş yapabilirler. Yükseköğretimde turizm işletmeciliği ve otelcilik bölümlerine girenler için dil sınavından gerekli puanı almak gerekir.

- Kültür Bakanlığının açtığı kurslara katılarak da turist rehberi olunabilir. Bakanlığın sınavlarına katılabilmek için 18 yaşını doldurmuş olmak, TC Vatandaşı olmak ve seçme sınavlarından başarılı olmak gerekir.

- Kurslara katılarak gereken saatin tamamlaması daha sonra sınavlardan başarılı olmak genel kültürü ölçen sınavlardan başarılı olmak, uygulama gezisi düzenlemek ve gezi bitirme sınavından başarılı olmak gerekir böylece turist rehberi sertifikası alabilirler.

- Turist rehberliğini sürdürebilmek için bir sene de en az üç seminer vermek gerekir bu şartlar sağlandığında Turist Rehberliği Kimlik Kartına sahip olurlar ve vize alınır.

Mesleğin ön lisans ve lisans düzeyinde programları bulunmaktadır. Ön lisans 2 yıllık lisans 4 yıllıktır. Kurslardan sertifika alabilmek için ise en az 6 ay kursa gitmek bölge ve ülke çapında istenen saati tamamlamak kursta teorik sınavları geçmek düzenlenen gezilere katılmak ve uygulama gezisi, bitirme sınavından başarılı olmak gerekir. Okutulan belli başlı dersler yabancı dil, güzel sanatlar, genel turizm bilgisi, coğrafya, tarih, mitoloji, arkeoloji, folklor, turist rehberliği gibi meslek dersleri vardır.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE DİPLOMA UNVAN

Eğitim sonunda lisans diploması ve ''Turist Rehberi'' unvanı alırlar.

ÇALISMA ALANLARI VE İS BULMA OLANAKLARI

Çalışma alanı geniştir. Bu meslekte dil bilmek önemlidir ne kadar dil biliyorsan o kadar iş bulma olasılığın yükselir. Dil ve edebiyatı mezunları gerekli sınavlardan sonra bu mesleği yapmaya hak kazanabilirler. Özel turizm acentelerinde Türk Hava Yollarında , Kültür Bakanlığı'nda çalışabilirler. Özel acentelerle anlaşıp tur düzenleyebilirler.

MESLEKTE İLERLEME

Turizm rehberliği programını bitirenler ön lisanssa DGS ile Seyahat İşletmeciliği, Seyahat İşletmeciliği ve Turizm Rehberliği gereken şartları sağlayarak Seyahat İşletmeciliği ve Turizm Rehberliği Öğretmeni olabilirler. Alanda yüksek lisans ve doktora yapabilirler.

Dil ve Edebiyat 7

BENZER MESLEKLER

Tur Operatörlüğü, Enformasyon Memurluğu.

Dil ve Edebiyat 8

YABANCI DİL ÖĞRETMENLİĞİ

TANIM

Çalıştığı yerde öğrencilere ya da yetişkinlere İngilizce, Fransızca, Almanca, Japonca ve Arapça

dillerinden birinde eğitim veren kişidir.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Yabancı dil öğretmeni olmak isteyenlerin;

- Sözel yeteneği gelişmiş olmalıdır.

- Yabancı dile karşı ilgisi olmalı ve bu alanda başarılı olmalıdır.

- Yabancı dil çokça kelime bilgisi isteyen bir alan olduğundan hafızanın iyi olması gereklidir.

- Kendini geliştirmeye istekli olmalıdır.

GÖREVLER

Yabancı dil ile ilgili öğretilecek bilgiler, Hangi yaştaki öğrencilere hangi bilgilerin verileceği, bu

bilgiler verilirken hangi yöntemlerin kullanılacağı, MEB öğretim programları ve ilgili mevzuatta

belirtilmiştir.

Yabancı dil öğretmeni, bu program çerçevesinde,

- Her yaş grubuna uygun bir çalışma planı hazırlar, bu planı uygulayarak öğrencilere belli

kazanımlar kazandırmaya çalışır.

- Öğrencilerin başarılarını ölçer ve değerlendirir.

- Öğrencileri değerlendirdikten sonra sorunlarının çözümüne yardımcı olur.


Öğretmen sınıf ortamında görev yapar. Sınıf mevcuduna göre ortam gürültülü veya sakin olabilir.

Bu da yapılan dersin verimliliğini ve öğretmenin performansını etkiler.

MESLEK EĞİTİMİ

İngilizce, Fransızca, Almanca ve Japonca öğretmenlikleri üniversitelerin eğitim fakültesinde

okutulmaktadır.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Dil ve Edebiyat 9

Bu bölümlere girebilmek için Yükseköğretime Geçiş Sınavına (YGS), YDS’ye (Yabancı Dil

Sınavı) girmek ve İngilizce, Almanca, Fransızca, Japonca, Arapça programları için yeterli DİL-1

ve DİL-2 puanı almak, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim

Formunda ilgili programlardan birini tercih etmek gerekmektedir. Bu yükseköğretim

programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Lise, Yabancı Dil Ağırlıklı Lise, Özel Lise,

Anadolu Lisesi, Yabancı Dille Öğretim Yapan Özel Lise, Akşam Lisesi, Polis Koleji, Özel Akşam

Lisesi, Açık öğretim Lisesi, Çok Programlı Liselerin, Anadolu Öğretmen Liseleri ile Öğretmen

Lisesi adlı ortaöğretim kurumlarının “Yabancı Dil” alanlarından mezun iseler, ÖSYM tarafından

yapılan DİL sınavı sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı

puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedir. Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir

yüksek öğretim programlarını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır. Ayrıca "İngiliz

Dili ve Edebiyatı, Amerikan Kültürü ve Edebiyatı, Mütercim-Tercümanlık, İngiliz Dil Bilimi,

Alman Dili ve Edebiyatı, Fransız Dili ve Edebiyatı, Japon Dili ve Edebiyatı, İtalyan Dili ve

Edebiyatı, İspanyol Dili ve Edebiyatı" bölümleri mezunlarından “Ortaöğretim Alan Öğretmenliği

Tezsiz Yüksek Lisans Programı”nı veya “Pedagojik Formasyon Programı”nı başarı ile

tamamlayanlar öğretmenlik yapabilirler.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince Sözlü Anlatım, Fonetik, Gramer, Yazılı Anlatım ve

Metin Okuma, Yabancı Dil Grameri, Çeviri (Yabancı Dil/Türkçe), Çeviri (Türkçe/Yabancı Dil),

Yabancı Dil Edebiyatı gibi dersler verilmektedir. Öğrenciler eğitimleri sırasında okullarda

uygulama yaparlar.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE - DİPLOMA VE ÜNVAN

Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Yabancı Dil Öğretmenliği” lisans diploması ve alana göre

“Almanca, Fransızca, İngilizce, Japonca, Arapça Öğretmeni" ünvanı verilir.


Dil ve Edebiyat 10

- Bu bölümden mezun olanlar genellikle MEB’e bağlı okullarda yabancı dil (İngilizce,

Fransızca, Almanca, Japonca) öğretmeni olarak çalışırlar. Bunun dışında dershanelerde de

çalışma imkânları vardır. İngilizce daha yaygın olduğu için diğer alanlara göre iş imkanları daha

geniştir.

- Özel sektörde çalışma alanları çok geniş olduğundan ticaret ve turizm şirketlerinde

tercümanlık yapabilirler. Üniversitelerde öğretim görevlisi ya da okutman olarak ta çalışabilirler.

EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

Bu programı ilk beş tercihinde gösteren ve bu programa yerleştirilen adaylardan belirli sayıda

olanlara MEB’den burs verilmektedir. Ayrıca öğrenciler KYK’den verilen öğrenci kredisinden

yararlanabilirler. Meslek eğitimini tamamlayan öğrenciler 9. derecenin 1.kademesinden aylıkla

göreve başlatılırlar. Her yıl öğretim yılı başında eğitim-öğretim tazminatı alırlar.

MESLEKTE İLERLEME

- Çalıştıkları okullarda veya Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde idari kademelere

yükselebilirler.

- 4 yıllık lisans eğitiminden sonra alanlarında mastır ve doktora eğitimi alarak kariyerlerini

yükseltebilirler, öğretim üyesi olabilirler.

- MEB' ce yapılan müfettişlik sınavında başarılı olurlarsa müfettiş olabilirler.

BENZER MESLEKLER: Türkçe Öğretmeni.

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENLİĞİ

TANIM

Çalıştığı eğitim kurumunda, öğrencilere Türk dili ve edebiyatı ile ilgili eğitim veren kişidir.


Dil ve Edebiyat 11

Türk dili ve edebiyatı öğretmeni olmak isteyenlerin;

- Sözel yeteneği gelişmiş olmalıdır.

- Dil ve Edebiyata karşı ilgisi olmalı ve bu alanda başarılı olmalıdır.

- Kendini geliştirmeye istekli olmalıdır.

- İyi bir öğrenme ortamı sağlayıp düşüncelerini açık bir şekilde aktarabilmelidir.

GÖREVLER

Türk dili ve edebiyatı ile ilgili öğretilecek bilgiler, hangi yaştaki öğrencilere hangi bilgilerin

verileceği, bu bilgiler verilirken hangi yöntemlerin kullanılacağı, MEB öğretim programları ve

ilgili mevzuatta belirtilmiştir.

Türk dili ve edebiyatı öğretmeni bu program çerçevesinde,

- Her yaş grubuna uygun bir çalışma planı hazırlar, bu planı uygulayarak öğrencilere belli

kazanımlar kazandırmaya çalışır.

- Öğrencilerin başarılarını ölçer ve değerlendirir.

- Öğrencileri değerlendirdikten sonra sorunlarının çözümüne yardımcı olur.


Öğretmen sınıf ortamında görev yapar. Sınıf mevcuduna göre ortam gürültülü veya sakin olabilir.

Bu da yapılan dersin verimliliğini ve öğretmenin performansını etkiler.

MESLEK EĞİTİMİ

Mesleğin eğitimi, eğitim fakültelerinin "Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği" bölümlerinde

verilmektedir.


Mesleğin eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Yükseköğretime Geçiş

Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavında (LYS) “Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği”

lisans programı için yeterli “TS-2” puan almak. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM)

Tercih Bildirim Formunda “Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği” lisans programı ile ilgili en az

bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.

Dil ve Edebiyat 12

Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Sosyal Bilimler,

Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat, Genel Kültür ve Sınıf Öğretmenliği,

Türkçe-Matematik alanları mezunları ile Öğretmen Okulu ve Köy Enstitüsünden mezun iseler

YGS ve LYS sonuçlarına göre ÖSYM tarafından yapılan yerleştirme işleminde diğer alanlardan

mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle

yerleştirilmektedirler.(Kılavuz Tablo3A)

Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir yükseköğretim programlarını tercih eden adayların

yerleşme şansı azalmaktadır.


Eğitim süresi 5 yıldır. Öğrenciler eğitimleri süresince Türkçe Kompozisyon, Osmanlıca, Türk

Dilbilgisi, Türk Edebiyatı, Edebiyat Bilgileri ve Teorisi, Diksiyon, Türk Edebiyat Tarihi gibi

derslerin yanı sıra pedagojik formasyon dersleri alırlar ve son sınıfta okullarda uygulama

yaparlar.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Türk Dili Edebiyatı Öğretmenliği” lisans diploması ve

"Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni" unvanı verilir.


Türk dili ve edebiyatı öğretmenleri, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ortaöğretim kurumlarında,

özel okul ve dershanelerde branşlarında çalışabilirler. Türk Dili ve Edebiyatı dersi dışında Türkçe

derslerine de girebilirler.


Bu programı ilk beş tercihinde gösteren ve bu programa yerleştirilen belirli sayıda adaya MEB’

ce burs verilmektedir. Ayrıca Kredi ve Yurtlar Kurumu’nca verilen öğrenci kredisinden

yararlanılabilir. Meslek eğitimini tamamlayanlar 9. dereceden aylıkla göreve başlatılırlar. Her yıl

öğretim yılı başında eğitim öğretim tazminatı alırlar.

Dil ve Edebiyat 13

MESLEKTE İLERLEME

- Çalıştıkları okullarda müdür, müdür yardımcısı olabilirler.

- MEB' ce açılan müfettişlik sınavında başarılı olurlarsa müfettiş olabilirler.

- Üniversitelerde akademik kariyeri seçenler profesörlüğe kadar yükselebilirler.

BENZER MESLEKLER: Tarih öğretmeni, Türkçe öğretmeni.

İMAM HATİP LİSESİ MESLEK DERSLERİ ÖĞRETMENİ

TANIM

Çalıştığı eğitim kurumunda, öğrencilere, İslam dini ile ilgili konularda eğitim veren kişidir.


İmam hatip lisesi meslek dersleri öğretmeninin hem alanı ile hem de öğretmenlik mesleği ile

ilgili niteliklere sahip olması gerekir.

İmam hatip lisesi meslek dersleri öğretmeni olmak isteyenlerin;

- Sözel ifade yeteneği gelişmiş,

- Sosyal bilimlere ve dini konulara ilgili ve bu alanda başarılı,

- Soyut konularla uğraşmaktan hoşlanan,

- Düşüncelerini başkalarına açık bir biçimde aktarabilen,

- İyi bir öğrenme ortamı sağlayabilen,

- Dikkatli, işine özen gösteren,

- Mesleğinin sorunları ile ilgilenen ve çözüm bulmaya çalışan,

- İnsanlarla iyi iletişim kurabilen; sevecen, hoşgörülü, sabırlı,

- Öğrencilerin duygu ve düşüncelerini anlayabilen,

GÖREVLER

İmam hatip lisesi meslek dersleri ile ilgili hangi bilgi, beceri, tutum ve davranışların, hangi

yaş düzeylerindeki öğrenci gruplarına, hangi yöntemlerle kazandırılacağı, MEB tarafından

onaylanan öğretim programları ve ilgili mevzuatta belirtilmiştir.

Dil ve Edebiyat 14

İmam hatip lisesi meslek dersleri öğretmeni, bu program çerçevesinde;

- Eğitim vereceği grubun düzeyine uygun bir çalışma planı hazırlar,

- Kendisine ayrılan ders saatlerinde bu planı uygulayarak öğrencilere alanı ile ilgili bilgi

ve beceri kazandırır,

- Öğrencilerin başarılarını değerlendirir, başarıyı artırıcı önlemler alır,

- Eğitici kol çalışmalarında görev alarak öğrencilerin yeteneklerini geliştirici etkinlikler

düzenler,

- Alanı ile ilgili öğrencilerin gelişimlerini izler, sorunlarının çözümüne yardımcı olur,

- Nöbetçi olduğu günlerde, okulun düzen ve disiplinini sağlamak üzere görev yapar,

- Sınıf öğretmeni olarak, öğrencilerin ders seçmelerine yardımcı olur, yönetimle

ilişkilerini sağlamaya çalışır.


İmam hatip lisesi meslek bilgisi dersleri öğretmeni, sınıfta görev yapar. Görevini oturarak

yürütebilir. Çalışma ortamı biraz gürültülü ve tozludur.

MESLEK EĞİTİMİ

Mesleğin eğitimi üniversitelerin “Arap Dili ve Edebiyatı” ile “Arapça Öğretmenliği”

bölümlerinde verilmektedir.


Mesleğin eğitimine girebilmek için,

- Lise veya dengi okul mezunu olmak,

- Yükseköğretime Geçiş Sınavında (YGS) “İlahiyat” lisans programı için yeterli YGS-4

puanı almak,

- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “İlahiyat”

lisans programları ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir,

- Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavında (LYS) . Arapça

Öğretmenliği, Arap Dili ve Edebiyatı lisans programları için Dil sınavına girmek ve

yeterli Dil -3 puanı almak,

Dil ve Edebiyat 15

Orta Öğretim Kurumlarından “Anadolu İmam Hatip Lisesi, İmam Hatip Lisesi, İmam Hatip

Lisesi (Y.D.A.), Çok Programlı Lisenin İmam Hatip Lisesi Programı / Anadolu İmam Hatip

Lisesi Programı, Açık Öğretim Lisesinin İmam Hatip Lisesi Programı ve İmam Hatip Okulu”

mezunları ÖSYM tarafından yapılan Yüksek Öğrenime Geçiş Sınavını kazanıp, “İlahiyat” lisans

programını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun

olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedirler. Anadolu öğretmen liseleri ve öğretmen liselerinin

Yabancı Dil alanından mezun olanlar ÖSYM tarafından yapılan YGS ve LYS sınavını kazanıp,

“Arapça Öğretmenliği” lisans programını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle

diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedirler (ÖSYM Klavuzu, 2013).

“İlahiyat” ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş

Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde, “İlahiyat“ lisans programına dikey geçiş yapabilirler.


Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.

Eğitim süresince;

Tefsir Usulü, Hadis Usulü, İslam Dini Esasları, İslam Ahlakı, İslam Tarihi, Dinler Tarihi,

Mantık, İslam Hukuku, Kelam, Türk İslam Edebiyatı, Din Psikolojisi, Felsefe Tarihi, Dinler

Tarihi, Tefsir, Hadis, Kelam, İslam Mezhepleri Tarihi, İslam Kurumları Tarihi, Dini Musiki,

İslam Felsefesi, Tasavvuf Tarihi, Din ve Ahlak Dersleri, Özel Öğretim Yöntemleri vb. dersler

almaktadırlar. Öğrenciler eğitimleri sırasında okullarda uygulama yapmaktadırlar.


İlahiyat Fakültelerini bitirenlere "İlahiyat Fakültesi” lisans diploması, Arapça Öğretmenliği

bölümünü bitirenlere “Arapça Öğretmenliği”, Arap Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirenlere

“Arap Dili ve Edebiyatı” lisans diploması verilir. Bu bölüm mezunlardan Milli Eğitim

Bakanlığı'na başvurarak öğretmen olanlara “İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmeni”

unvanı verilir.

Dil ve Edebiyat 16


Bakanlık ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) iş birliği ile açılan Ortaöğretim Alan Öğretmenliği

Tezsiz Yüksek Lisans ya da Pedagojik Formasyon Programını başarı ile tamamlayan ilahiyat

mezunları imam hatip lisesi meslek dersleri öğretmeni olabilmektedir. İmam hatip lisesi meslek

dersleri öğretmenleri, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı İmam hatip liselerinde, imam hatip lisesi

meslek bilgisi dersleri öğretmeni olarak çalışmaktadırlar.

Üniversitelerin Arapça Öğretmenliği ile Arap Dili ve Edebiyatı mezunları imam hatip lisesi

meslek derslerinden sadece Arapça dersi öğretmenliğine atanırlar. Bakanlık ve Yükseköğretim

Kurulu (YÖK) iş birliği ile açılan Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans ya da

Pedagojik Formasyon Programını başarı ile tamamlayan Arap Dili ve Edebiyatı mezunları Arapça

Öğretmenliği mezunlarınca ihtiyacın karşılanamaması durumunda Arapça öğretmeni olarak

atanırlar.


EĞİTİM SÜRESİNCE

- Öğrenciler eğitimleri süresince Kredi ve Yurtlar Kurumu’ndan öğrenim ve harç kredisi

alabilirler ve yurt imkanlarından yararlanabilirler.

- Vakıfların, kamu ve özel kurum ve kuruluşların sağladığı burslardan yararlanılabilir.

EĞİTİM SONRASI

Eğitim sonunda “Öğretmen” olarak atananlar 657 sayılı Devlet Memurları Yasası’na göre 9.

derecenin 1. kademesinden aylıkla göreve başlatılırlar. Bu öğretmenler yan ödeme, ek ders

ücreti gibi olanaklardan da yararlanırlar. Her yıl okullar açılmadan önce, tüm öğretmenlere

eğitim- öğretim tazminatı adı altında bir ödeme yapılmaktadır.

Özel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenler ise, okul yönetimi ile yaptıkları anlaşmalara

göre değişik miktarlarda ücret alabilmektedirler.

Dil ve Edebiyat 17

MESLEKTE İLERLEME

İmam hatip lisesi meslek dersleri öğretmenleri idari yönden okul müdürü veya müdür

yardımcısı olabilirler. Lisans eğitiminden sonra alanlarında master (yüksek lisans) ve doktora

eğitimi alarak akademik kariyer yapabilirler, yüksek öğretim kurumlarında araştırma görevlisi,

doçent, profesör gibi unvanlarla öğretim üyesi olarak görev yapabilirler. Meslek elemanları Milli

Eğitim Bakanlığınca yapılan müfettişlik sınavlarında başarılı oldukları takdirde alanlarında

müfettişlik yapabilirler. Ayrıca yapılan sınavda başarılı olmaları durumunda başöğretmen ve

uzman öğretmen olabilirler.

BENZER MESLEKLER

- Tarih öğretmeni,

- Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeni.

EDİTÖRLÜK

MESLEKİ TANIM

Editör, kurgulayan, düzenleyen, tasarlayan anlamlarında kullanılır. Bir yazının, haberin, kitabın

okuyuculara en doğru biçimde ulaşmasını sağlayan kişidir. Editörünün tanımını Doğan Kitap

editörü Handan Akdemir şöyle açıklar. "Türkiye'de editörlük mesleği tanımı karmaşık ve

yayınevlerindeki uygulanışı ile de bir standarda oturmuş değil. Her yayınevinde farklı biçimde

uygulanıyor. Satın alınan bir kitabın en doğru, en anlaşılır biçimde ulaşmasını sağlayan kişi bana

göre. Çeviri kitaplarda sağlama yapma ve dil sorunlarını giderme, yerli kitaplarda ise bilhassa

anlam ve kurgudaki sorunları giderme işi editörün görevi. Yeni yazarlardan gelen dosyaları

incelemek ve çalışmasının yayımlanması konusunda karar almak da editörün işi. Çok görülmeyen

bir meslek. Bu durum bir yönden iyi bir kitabın editörünün kim olduğunu bilmek, bir anlamda o

kitaptaki bir sorunla ilişkili olarak bilmek anlamına geliyor."

GÖREVLER

Dil ve Edebiyat 18

Editörler yayına verilen yazıyı, kitabı, haberi vb. inceler. Çünkü yazının sorumluluğu yayıncıya

aittir. Çeşitli alanlarda kitaplar okumalı ve gündemi takip etmelidirler. Yazı ya da haberin kısacası

yayına verilen her şeyi didik didik inceler. Noktalama işaretlerini kontrol eder, yasalara aykırı

ifadeleri propaganda içeren sözcükleri irdeler ve okuyucunun okuyabileceği şekilde düzenler.


Dil ve Edebiyat kurallarını çok iyi bilmeli Tarafsız olmalıdır. Kitap okumayı sevmeli ve

okuduğunu anlamalıdır. İnsanlar ile iyi ilişkiler kurmalıdır.

ÇALIŞMA ORTAMI ve KOŞULLARI

Çalışma alanları çalıştıkları yerlere göre değişkenlik gösterir. Çalıştıkları alana uygun bir şekilde

ayrı bir odada gerekli araç ve gereçler ile çalışırlar.

MESLEK EĞİTİMİ

Üniversitelerin Türk Dili ve Edebiyatı, Türkçe Öğretmenliği bölümlerinden mezun olanların

çalıştığı bir meslek grubudur. Bu bölümden mezun olmayan ama bu işi seven ve yapabilen

insanlar da bu işi yapabilirler.


Eğitim süresi 4 yıldır. Bu dört yıl içerisinde Türkçe, Edebiyat, Osmanlıca Türkçesi gibi sözel

ağırlıklı dersler işlenmektedir.


“Türkçe Öğretmenliği” lisans diploması ve “Türkçe Öğretmeni” unvanı ve “Türk Dili Edebiyatı

Öğretmenliği” lisans diploması ve "Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni" unvanı adı altında bu

mesleği sürdürebilirler.


Çalışma alanları olarak Reklam Editörlüğü, Dizi Editörlüğü, Sinema Editörü, Kitap Editörü,

Dergi Editörü gibi alanlar vardır. Bu meslek Türkiye’de tam olarak kurumsallaşmayan bir meslek

olduğunu için iş bulma olanakları azdır.

Dil ve Edebiyat 19


Yükseköğrenimleri süresince öğrenciler, Yüksek Öğrenim ve Kredi ve Yurtlar Kurumunun

sağlamış olduğu kredi ve yurt hizmetlerinden öğrenim katkı (harç) kredisinden yararlanabilirler,

ayrıca çeşitli resmi ve özel kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan burslardan faydalanabilirler.

Eğitim sonrası ise çalıştığı kuruma ve özel yeteneğine göre belirli bir kazanç elde ederler.

MESLEKTE İLERLEME

Bu meslekte belirli bir ilerleme yoktur. Kişinin kendi özel başarısına göre aldığı maaşta artış

görülebilir.

BENZER MESLEKLER

Yazarlık, Şairlik

TÜRKÇE ÖĞRETMENİ

MESLEKİ TANIM

Çalıştığı eğitim kurumunda, öğrencilere, Türkçe ile ilgili eğitim veren kişidir.

GÖREVLER

Türkçe konusu ile ilgili hangi bilgi, beceri, tutum ve davranışların, hangi yaş düzeylerindeki

öğrenci gruplarına, hangi yöntemlerle kazandırılacağı MEB tarafından onaylanan öğretim

programları ve ilgili mevzuatta belirtilmiştir.

Türkçe öğretmeni, bu program çerçevesinde;

- Eğitim vereceği grubun düzeyine uygun bir çalışma planı hazırlar, bu planı uygulayarak

öğrencilere alanı ile ilgili bilgi ve beceri kazandırır,

- Öğrencilerin başarılarını değerlendirir, başarıyı artırıcı önlemler alır,

- Eğitici kol çalışmalarında görev alarak öğrencilerin yeteneklerini geliştirici etkinlikler

düzenler,

- Öğrencilerin gelişimlerini izler, sorunlarının çözümüne yardımcı olur,

Dil ve Edebiyat 20

- Alanı ile ilgili gelişmeleri izler, bunların öğretim programlarına yansıtılması için ilgililere

önerilerde bulunur,

- Nöbetçi olduğu günlerde, okulun düzen ve disiplinini sağlamak üzere görev yapar,

- Sınıf öğretmeni olarak, öğrencilerin alan ve ders seçmelerine yardımcı olur, yönetimle

ilişkilerini sağlamaya çalışır.


Türkçe öğretmeni olmak isteyenlerin;

- Üst düzeyde genel yeteneğe sahip,

- Sözel yeteneği gelişmiş, dil ve edebiyata ilgi duyan kitap okumayı seven,

- Düşüncelerini başkalarına açık bir biçimde aktarabilen,

- İyi bir öğrenme ortamı sağlayabilen, dikkatli, işine özen gösteren,

- Mesleğinin sorunları ile ilgilenen ve çözüm yolları bulmaya çalışan,

- İnsanlarla iyi iletişim kurabilen; sevecen, hoşgörülü, sabırlı,

- Öğrencilerin duygu ve düşüncelerini anlayabilen,

- Kendini geliştirmeye istekli, coşkulu, yaratıcı kimseler olmaları gerekir.


Türkçe öğretmeni, sınıfta ve bazen kütüphanede görev yapar. Görevini genellikle oturarak

yürütür. Çalışma ortamı biraz tozlu ve gürültülüdür.

MESLEK EĞİTİMİ

Mesleğin eğitimi üniversitelerin eğitim fakültelerinin “ Türkçe Öğretmenliği ” bölümlerinde

verilmektedir.


Dil ve Edebiyat 21

Mesleğin eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Yükseköğretime Geçiş

Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavında (LYS) “Türkçe Öğretmenliği” lisans programı için

yeterli “TS-2” puan almak. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim

Formunda “Türkçe Öğretmenliği” lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını

tercih etmek gerekmektedir. (2013-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu

(3 Temmuz 2013)


Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Öğrenciler eğitim süresince, Türkçe Kompozisyon, Çağdaş Türk

Edebiyatına Giriş, Yeni Türk Edebiyatı, Eski Türk Edebiyatı, Yazılı ve Sözlü Anlatım, Çocuk

Edebiyatı, Türkçe Öğretimi, Ölçme ve Değerlendirme vb. dersler alırlar. Eğitim sırasında

okullarda uygulama yapmaktadırlar.


Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Türkçe Öğretmenliği” lisans diploması ve “Türkçe

Öğretmeni” unvanı verilir.


Meslek elemanlarının büyük çoğunluğu Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda, Türkçe

öğretmeni olarak çalışırlar. Türkçe dersi dışında, Türk Dili ve Edebiyatı, Drama, Güzel Konuşma

ve Yazma, Hızlı Okuma Teknikleri, Türk Lehçeleri, Edebi Sanatlar, Türk Edebiyatı Tarihi, Edebi

Metinler, Halk Bilimi, Yazı Sanatı vb. derslere girerler. Resmi ve özel ilköğretim okulları ve

dershanelerde görev alabilirler. Devlet sektöründe orta düzeyde bir gelir, özel sektörde ortanın

üstünde bir gelirle iş bulma olanakları vardır. Yazar, şair, araştırmacı olabilecekleri gibi editör

olarak da çalışabilirler.

Türk Dili ve Edebiyatı bölümü mezunları “filolog” unvanı ile resmî ve özel kurumlarda

araştırmacı, alan uzmanı olarak görev yapabilirler Kütüphane, arşiv vb kuruluşlarda, özel

araştırma merkezlerinde, vakıflarda, müzelerde, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda araştırmacı

olarak, mastır ve doktora programını tamamlayanlar üniversitelerde öğretim elemanı olarak

çalışabilirler Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenliğini bitirenler ise resmî ve özel okullarda ve

dershanelerde öğretmen olarak görev yapabilirler.

Dil ve Edebiyat 22


Bu programı ilk beş tercihinde gösteren ve bu programa yerleştirilen adaylardan belirli sayıda

olanlara MEB’ce burs verilmektedir. Ayrıca öğrenciler Kredi ve Yurtlar Kurumunca verilen

öğrenci kredisinden yararlanabilirler. Meslek eğitimini tamamlayan öğrenciler 9. derecenin

1.kademesinden aylıkla göreve başlatılırlar. Her yıl öğretim yılı başında eğitim öğretim tazminatı

alırlar.

MESLEKTE İLERLEME

Çalıştıkları okullarda veya Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde idari kademelere yükselebilirler. 4

yıllık lisans eğitiminden sonra alanlarında mastır ve doktora eğitimi alarak kariyerlerini

yükseltebilirler, öğretim üyesi olabilirler. MEB’ ce yapılan müfettişlik sınavında başarılı olurlarsa

müfettiş olabilirler. (Kişisel görüşme)

BENZER MESLEKLER: Türk dili ve edebiyatı öğretmeni, yabancı dil öğretmeni.

FİLOLOG

TANIM

Ana dil esas olmak üzere çeşitli dillerin yapısını kullanımı ve tarihi ile ilgili araştırma ve

incelemeleri yapan kişidir.


- Detaylı ve geniş kapsamlı araştırma yapabilme,

- Eleştirel düşünme,

- Sözlü ve yazılı iletişim yetenekleri gelişmiş,

- Meraklı, hassas ve dürüst,

- Aktif dinleme becerisi yüksek,

- Farklı bölgelerin kültür ve dilini bilen, bunlara ilgi duyan,

- Konuşma sesleri, dil kuralları/ gramer ve kelime bilgisi olan,

- Bilgileri karşılaştırabilme, analiz etme ve organize etme becerisi güçlü bireyler

olmalılardır.

Dil ve Edebiyat 23

GÖREVLER

- Dillerin ortaya çıkışını, sistemini ve aralarındaki benzerlik ve farklılıkları inceler,

- Dillerin ses ve anlam özelliklerine yönelik bilgileri toplar ve inceler,

- Dillerin yapısını, kullanımını, tarihini ve gelişimini araştırır,

- Dil aileleri hakkında araştırma yapar,

- Elde ettiği bilgileri değerlendirir, yorumlar ve bunlara ilişkin sonuçlar ve bilgiler

oluşturur.


Değişik kültürlerden insanlarla iletişimde bulunulur. Çalışmalar

gerçekleştirilirken seyahat etmek, uzun süre evden uzak kalmak, değişik kültürler arasında

yaşamak gerekebilir. Elde edilen verilerin değerlendirilmesi aşamasında, büro ortamında

çalışılmaktadır.

MESLEK EĞİTİMİ

Meslek Eğitimi Üniversitelerin Edebiyat ve Fen-Edebiyat Fakültelerinde verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi;

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi

Dokuz Eylül Üniversitesi Fen edebiyat Fakültesi

“Dilbilim(Almaca, Fransızca, İngilizce), Dilbilim (Batı Dilleri), Dilbilim(Doğu Dilleri)”

bölümlerinde verilmektedir.


Dilbilim(Almaca, Fransızca, İngilizce)eğitimine girebilmek için;


- Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı ’nda (LYS) “Dilbilim”

lisans programı için yeterli “Dil-1” puan almak.

Dil ve Edebiyat 24

- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda

“Dilbilim(Almaca, Fransızca, İngilizce)” lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim

programını tercih etmek gerekmektedir.

- Dilbilim(Batı Dilleri) eğitimine girebilmek için;


- Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavında (LYS)

“Dilbilim(Batı Dilleri)i” lisans programı için yeterli “Dil-2” puan almak.

- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda

Dilbilim(Batı Dilleri )lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih

etmek gerekmektedir.

- Dilbilim(Doğu Dilleri) eğitimine girebilmek için;


- Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavında (LYS)

“Dilbilim(Doğu Dilleri)i” lisans programı için yeterli “Dil-3”puan almak.

- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda Dilbilim

(Doğu Dilleri )lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek

gerekmektedir

- Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Yabancı Dil

alanından mezun iseler YGS ve LYS sonuçlarına göre ÖSYM tarafından yapılan

yerleştirme işleminde diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan

elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler.


Dil Bilimi programında eğitim süresi 4 yıldır. Dört yıllık eğitim süresince Dilbilimine Giriş,

Dilbilim Tarihi, Dilin Değişik Açılardan Görünümü, Fonetik, Sentaks, Semantik gibi derslerin

yanı sıra Dünya Dilleri, Dil Aileleri ve Diyalektoloji gibi dersler okutulmaktadır.


Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Lisans Diploması” ve “Dilbilimci” unvanı alırlar.


Dil ve Edebiyat 25

Dilbilimciler, üniversite ve araştırma kurumlarında dille ilgili araştırmacı olarak çalışabilirler.

Öğrenimleri sırasında Türk Dili, Fransızca, İngilizce, Almanca gibi filoloji dallarında zorunlu ya

da seçmeli dersler aldıklarından ortaöğretim kurumlarında bu dillerde öğretmenlik yapabilirler.



Üniversite eğitimi süresince Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu’nun sağladığı kredi ve

yurt imkânlarından yararlanabilirler. Ayrıca, kamu ve özel kurum ve kuruluşların sağladığı burs

olanaklarından faydalanabilirler.

EĞİTİM SONRASI

Eğitim sonrası, teknik hizmetler sınıfında göreve başlarlarsa asgari ücretin 2,5-3 katı dolayında

maaş almaktadırlar. Alınan ücret, bulunulan konum ve çalışma sürelerine göre değişiklik

gösterebilmektedir.

MESLEKTE İLERLEME

Üniversitelerde Öğretim elemanı olarak görev alanlar akademik kariyer yapabilirler. (Araştırma

Görevlisi, Doktor, Yrd. Doç., Doçent ve Profesör) Bunun dışında istihdam edilenler,

gösterecekleri performansa ve gerekli diğer şartları yerine getirmeye bağlı olarak değişik

kadrolarda yer alabilirler.

BENZER MESLEKLER

Dilbilimci

MÜTERCİM TERCÜMANLIK

TANIM

Bir dilde yazılı bir metni başka bir dile çeviren kişidir.


- En az bir yabancı dile ve kültüre tamamen hakim,

Dil ve Edebiyat 26

- Yazılı ve sözlü iletişim yeteneği ana dilinde ve en az bir yabancı dilde yüksek,

- Kendini bildiği dillerde doğru ifade edebilen,

- Konuşma becerisi yüksek,

- Farklı kültürler ve farklı yorumlama biçimleri hakkında bilgi sahibi,

- Aktif dinleme becerisi gelişmiş,

- Bilgileri hızlı bir şekilde analiz edebilen,

- Uzun süre konsantre olabilen,

- Hızlı düşünebilen,

- Baskı altında verimli çalışabilen,

- Ayrıntıları farkına varabilen

- Bilgileri gizli tutabilen,

- Organizasyon ve zaman yönetimi becerisi gelişmiş bireyler olmalılardır.

GÖREVLER

Mütercim tercümanlar bir dilden başka bir dile veya dillere çeviri yaparken;

Çeviri yapacağı dilde yazılı edebi eserleri, metinleri, bilimsel makaleleri gazete ve dergileri

siyasi, hukuki, ekonomik ve diğer türdeki eserleri önce dikkatle okur, anlam bütünlüğünü ve ifade

doğruluğunu bozmadan diğer bir dile cümle cümle çevirir. Yapılan çevirilerin doğruluğunu

kontrol eder.


Bu meslek üyeleri genellikle kapalı ortamlarda, tek başlarına ve oturarak çalışırlar. Çalışırken ilk

olarak sözcüklerle kavramlarla ilgilidir.

MESLEK EĞİTİMİ

Üniversitelerin uygulamalı yabancı diller yüksekokulu ile Fen-Edebiyat fakültelerinin

Mütercimlik-Tercümanlık bölümlerinde mesleğin eğitimi verilmektedir. Uygulamalı İngilizce-

Türkçe Çevirmenlik, İngiliz Dili ve Edebiyatı, ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM

tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde, “Mütercim-Tercümanlık”

lisans programına dikey geçiş yapabilirler.

Dil ve Edebiyat 27


Eğitim süresi 4 yıldır. Hacettepe Üniversitesi Mütercimlik-Tercümanlık (İngilizce) bölümünde;

I. yıl; Türk Dili, Güzel Sanatlar-Beden, İngilizce Yazı Becerisi, Dilbilimine Giriş, İngilizce

Sözlük Bilgisi, Batı Kültürleri ve Uygarlığı, İngilizce Okuma, Metin İnceleme, Türkçe Yazı

Becerisi, İngilizce Konuşma,

II. yıl; Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Güzel Sanatlar-Beden, İngilizcenin Yapısı, Basın Dili,

Çeviriye Giriş, Türkçe Yazı Becerisi II, İngilizce Konuşma II, Tıp Terminolojisi, İngilizce Okuma

II, Bilim ve Teknik Metinlerinin Çevirisi, Türkçe’nin Yapısı, Duyduğunu Anlama, Konuşmalarda

Not Alma, Tıbbi Çeviri,

III. yıl; Güzel Sanatlar-Beden, İngilizce-Türkçe Karşılaştırmalı Dilbilgisi, Söylem Çözümlemesi,

Çağdaş Batı Edebiyatı, Sosyal Bilimlerin Metin Çevirisi, Ardıl Çeviriye Giriş, Edebi Çeviri I,

Çeviri Kuramı, Özetleyerek Çeviri, Ardıl Çeviri I, Yazılı Metinlerin Sözlü Çevirisi, I,

IV. yıl; Güzel Sanatlar-Beden, Hukuk ve Ekonomi Metin Çevirileri, Simultane Çeviri I, Ardıl

Çeviri II, Yazılı Metinlerin Sözlü Çevirisi II, Edebi Çeviri II, Çeviri Eleştirisi, Özel Konulu

Çeviri, Simultane Çeviri II, Simultane Konferans Çevirisi, Çeviri Projesi derslerini alırlar.

Bu derslerden başka her yıl bölüm içi seçmeli dersler olarak Almanca ve Fransızca

okutulmaktadır.


Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Mütercim-Tercümanlık ” lisans diploması ve “Mütercim”

unvanı verilir.


Çalışma alanının daralması ve genişlemesi uluslararası ilişkilere bağlıdır. Avrupa Topluluğuna

üyeliğin söz konusu olduğu günümüzde bu meslek elemanlarına olan ihtiyaç da artmaktadır.

Meslek elemanları; çeşitli kamu kuruluşlarında (Dış İşleri Bakanlığı, Kültür Bakanlığı, Turizm

Bakanlığı vb.), yayınevleri, magazin dergileri, gazeteler, film stüdyoları, uluslararası kuruluşlarda

çalışabilirler.

Üniversitelerde akademik kariyer yapma imkânları mevcuttur.

Ayrıca mütercimler genellikle özel büro açarak kendi çalışma alanlarını yaratırlar. Bu şekilde

yeni işgücü alanları da doğar.

Dil ve Edebiyat 28



Üniversite öğrencisi iken (özellikle dördüncü sınıfta) tercüme ve mütercimlik büroları ile ilişki

kurularak bir ücret karşılığında çalışılabilir.

Yükseköğrenimleri süresince öğrenciler, Yüksek Öğrenim ve Kredi ve Yurtlar Kurumunun

sağlamış olduğu kredi ve yurt hizmetlerinden öğrenim katkı (harç) kredisinden yararlanabilirler,

ayrıca çeşitli resmi ve özel kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan burslardan faydalanabilirler.

EĞİTİM SONRASI

Kamu sektöründe derece ve kademeye uygun maaş alınır.

Özel sektörde ise tecrübe en önemli faktördür. Buna göre ücret belirlenir. Ülkemizde kazancı en

yüksek meslek gruplarından birisidir.

MESLEKTE İLERLEME

Hukuk, sağlık, dış ticaret, işletme, iktisat vb. konularda uzmanlık alanlarını genişletebilirler.

Mesleğinde yeterli ve başarılı kişiler yüksek ücretle, aranan eleman olarak çalışabilirler. Yeminli

mütercimlik belgesine sahip olanlar çeviri bürolarında çalışabilirler.

BENZER MESLEKLER

Filolog, Dilbilim, Dilbilimci.

TÜRKOLOG

TANIM

Türk topluluklarının; tarihin başlangıcından günümüze kadar olan dil ve edebi ürünlerini

inceleyen, çeşitli Türk dillerini karşılaştıran, günümüzde kullanılan Türkçe’nin sorunlarına

çözüm arayan ve diğer bilim dallarıyla dil arasındaki ilişkileri araştıran kişidir.

Dil ve Edebiyat 29

GÖREVLER

Bir araştırmacı olarak en eski metinlerden başlayarak Türkçe eserleri inceler,

- Türk dilinin yapısını, kökenini, gelişimini, gelişimi etkileyen faktörleri inceler,

- Belli bir tarihi dönem içerisindeki eserlerin özelliklerini saptar,

- Türkçe’nin korunması ve sağlıklı gelişimi için öneriler geliştirir,

- Sözlükler hazırlar,

- Türkçe’nin diğer dillerle olan bağlantısını araştırır,

- Yaptığı değerlendirme sonrasında Türkçe’nin sorunları olarak belirlediği hususların;

sorunların çözümüyle uğraşan meslek elemanlarına, kurum ve kuruluşlara ulaşmasını

sağlar ve sonuçları izler.


Türkolog olmak isteyenlerin;

- Üst düzeyde sözel düşünme yeteneğine,

- Düşüncelerini söz ve yazı ile etkileyici bir biçimde ifade edebilme yeteneklerine sahip,

- Araştırma ve inceleme merakı ve yeteneği olan,

- Türk Edebiyatına karşı özel ilgi ve sevgi duyan, kitap okumayı çok seven,

- Edindiği bilgileri çözümleyebilen ve yeni sentezler oluşturabilen kimseler olmaları

gerekir.


İnsanlarla iletişimde bulunulur. Elde edilen verilerin değerlendirilmesi aşamasında büro

ortamında çalışılması gerekmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi, Üniversitelerin Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ile Fen-Edebiyat fakültelerinin

Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde verilmektedir.


Mesleğin eğitimine girebilmek için;

- Lise veya dengi okul mezunu olmak.

Dil ve Edebiyat 30

- Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavında (LYS) “Türk Dili

ve Edebiyatı” lisans programı için yeterli “TS-2” puan almak.

- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Türk Dili ve

Edebiyatı” lisans programı ile ilgili en az bir yüksek öğretim programını tercih etmek

gerekmektedir.

Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Türkçe, Matematik

alanlarından mezun iseler YGS ve LYS sonuçlarına göre ÖSYM tarafından yapılan yerleştirme

işleminde diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve

öncelikle yerleştirilmektedirler. (Kılavuz Tablo 3A).

Ancak kendi alan/kol/bölümleri dışında bir yükseköğretim programını tercih eden adayların

yerleşme şansları azalmaktadır. Ayrıca, “Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü” mezunları Ortaöğretim

Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programını veya Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek

Öğretim Kurulu (YÖK) işbirliği ile açılan /açılacak Pedagojik Formasyon Programını başarı ile

tamamlayanlar, lise ve dengi okullarda “Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni” olabilirler.


Meslek eğitimi 4 yıldır.

Dört yıllık eğitim süresince Türkiye Türkçesi, Edebi Bilgiler ve Osmanlıca dersleri hazırlık

niteliğindedir. Bunun yanı sıra öğrencilere Osmanlı Türkçesi, Türkiye Türkçesi, Nazım Bilgisi,

Edebi Sanatlar, Edebiyat Tarihi, Dil Tarihi, Halk Edebiyatı, Köktürkçe, Uygur Türkçesi, Kıpçak

Türkçesi, Roman-Şiir Tahlilleri gibi dersler okutulmaktadır. Öğrenciler 8. Yarıyıl sonunda bir

“Bitirme Ödevi” hazırlarlar.


Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirenlere “Lisans Diploması” ve “Türkolog” unvanı verilir.


Dil ve Edebiyat 31

Türkologların üniversitelerde Türk Dili Okutmanlığı, araştırma görevlisi ve uzmanlık gibi

akademik yapıda çalışma olanakları vardır. Pedagoji sertifikası alınırsa orta dereceli okullarda

Edebiyat ve Türkçe öğretmeni olarak görev alınabilir. Özel yetenekleri olanların gazete, dergi ve

diğer medya kuruluşlarında da yazarlık, editör olarak çalışma imkanı vardır. Cumhurbaşkanlığı,

Başbakanlık vb. arşivlerinde uzman olarak çalışma olanağı bulunmakta olup Kütüphanelerde,

Kültür Bakanlığında, TRT kurumunda da çalışma olanakları mevcuttur.



Üniversite eğitimi süresince Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu’nun sağladığı kredi ve

yurt imkânlarından yararlanabilirler. Ayrıca, kamu ve özel kurum ve kuruluşların sağladığı burs

olanaklarından faydalanabilirler.

EĞİTİM SONRASI

Türkologlar, kamu kesiminde çalışırlarsa 657 sayılı Devlet Memurları kanununa tabi olarak

Genel İdare sınıfına göre belirlenmiş olan ücreti alırlar. Özel kesimde çalışanlarsa çalıştıkları

işyerine ve yaptıkları işe göre farklı kazanç elde edebilirler.

MESLEKTE İLERLEME

Üniversitelerde Öğretim elemanı olarak görev alanlar akademik kariyer yapabilirler. (Araştırma

Görevlisi, Doktor, Yrd. Doç., Doçent ve Profesör) Kamu ve özel sektör işyerlerinde çalışanlar ise

gösterecekleri performansa ve gerekli diğer şartları yerine getirmeye bağlı olarak yönetim

kadrolarında yer alabilirler.

BENZER MESLEKLER

Sosyal Antropolog, Fizik Antropolog, Sosyolog, Etnolog, Tarihçi.

Dil ve Edebiyat 32

MESLEK GRUPLARININ YÜKSEKOKUL VE FAKÜLTE BAZINDA SINIFLANDIRILMASI

BÖLÜMLER YÜKSEKOKUL FAKÜLTEAlman Dili ve Edebiyatı √Almanca Öğretmenliği √Amerikan Kültürü ve Edebiyatı √Çeviribilim √Dilbilim √Fransız Dili ve Edebiyatı √İngiliz Dilbilimi √İngiliz Dili ve Edebiyatı √İngiliz Dili ve Karşılaştırmalı Edebiyat √İngilizce Öğretmenliği √Mütercim - Tercümanlık √Turizm Rehberliği √

Dil ve Edebiyat 33

Arnavutça √Boşnakça √Bulgar Dili ve Edebiyatı √Çağdaş Yunan Dili ve Edebiyatı √Eski Yunan Dili ve Edebiyatı √İspanyol Dili ve Edebiyatı √İtalyan Dili ve Edebiyatı √Latin Dili ve Edebiyatı √Leh Dili ve Edebiyatı √Yunan Dili ve Edebiyatı √Yunanca √Arap Dili ve Edebiyatı √Çin Dili ve Edebiyatı √Arapça Öğretmenliği √Doğu Dilleri √Ermeni Dili ve Edebiyatı √Fars Dili ve Edebiyatı √Gürcü Dili ve Edebiyatı √Hindoloji √Hungaroloji √İbrani Dili ve Edebiyatı √Japon Dili ve Edebiyatı √Kore Dili ve Edebiyatı √Rus Dili ve Edebiyatı √Urdu Dili ve Edebiyatı √Rus Dili √Rus Dili ve Öğretmenliği √Sinoloji √Mütercim - Tercümanlık √Halkbilim √

Dil ve Edebiyat 34

Türk Halk Bilimi √Azerbaycan Dili ve Edebiyatı √Azerbaycan Türkçesi ve Edebiyatı √Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyat √Hititoloji √Kürt Dili ve Edebiyatı √Sümeroloji √Türk Dili ve Edebiyatı √Türk Dili ve Edebiyatı Öğrt. √Türkçe Öğretmenliği √Türkoloji √Uygulamalı İngilizce ve Çevirmenlik √Dünya Dilleri √

MESLEK GRUPLARININ YGS VE LYS BAZINDA SINIFLANDIRILMASI

BÖLÜMLER YGS LYSAlman Dili ve Edebiyatı Dil-1Almanca Öğretmenliği Dil-1Amerikan Kültürü ve Edebiyatı Dil-1Çeviribilim Dil-1Dilbilim Dil-1Fransız Dili ve Edebiyatı Dil-1İngiliz Dilbilimi Dil-1İngiliz Dili ve Edebiyatı Dil-1İngiliz Dili ve Karşılaştırmalı Edebiyat Dil-1İngilizce Öğretmenliği Dil-1Mütercim - Tercümanlık Dil-1Turizm Rehberliği Dil-1Arnavutça Dil-2Boşnakça Dil-2Bulgar Dili ve Edebiyatı Dil-2Çağdaş Yunan Dili ve Edebiyatı Dil-2Eski Yunan Dili ve Edebiyatı Dil-2İspanyol Dili ve Edebiyatı Dil-2İtalyan Dili ve Edebiyatı Dil-2

Dil ve Edebiyat 35

Latin Dili ve Edebiyatı Dil-2Leh Dili ve Edebiyatı Dil-2Yunan Dili ve Edebiyatı Dil-2Yunanca Dil-2Arap Dili ve Edebiyatı Dil-3Çin Dili ve Edebiyatı Dil-3Arapça Öğretmenliği Dil-3Doğu Dilleri Dil-3Ermeni Dili ve Edebiyatı Dil-3Fars Dili ve Edebiyatı Dil-3Gürcü Dili ve Edebiyatı Dil-3Hindoloji Dil-3Hungaroloji Dil-3İbrani Dili ve Edebiyatı Dil-3Japon Dili ve Edebiyatı Dil-3Kore Dili ve Edebiyatı Dil-3Rus Dili ve Edebiyatı Dil-3Urdu Dili ve Edebiyatı Dil-3Rus Dili Dil-3Rus Dili ve Öğretmenliği Dil-3Sinoloji Dil-3BÖLÜMLER YGS LYSMütercim - Tercümanlık Dil-3Halkbilim TS-1Türk Halk Bilimi TS-1Azerbaycan Dili ve Edebiyatı TS-2Azerbaycan Türkçesi ve Edebiyatı TS-2Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyat TS-2Hititoloji TS-2Kürt Dili ve Edebiyatı TS-2Sümeroloji TS-2Türk Dili ve Edebiyatı TS-2Türk Dili ve Edebiyatı Öğrt. TS-2Türkçe Öğretmenliği TS-2Türkoloji TS-2Uygulamalı İngilizce ve Çevirmenlik YGS-3Dünya Dilleri YGS-4

Dil ve Edebiyat 36

KAYNAKLAR

Ankara Üniversitesi. Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Sitesi, Dilbilim Bölümü Hakkında. 26 Ekim 2013. http://www.dtcf.ankara.edu.tr/

İlhan, G. (2006). Edebiyat Bilimi. İstanbul: Şule Yayınları.

İstanbul Aydın Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Birimi, (2012). Meslekler Rehberi. 28 Ekim 2013. http://www.bilinclitercih.com/belgeler/meslekler-rehberi.pdf

Kıran, Z. (2001). Dilbilimine Giriş. Ankara: Seçkin Yayınları.

Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzu – 2013

Parlak Bir Gelecek, (t.y.). Dilbilim. 26 Ekim 2013. http://www.parlakbirgelecek.com/tr/kariyerler/filolog-dil-bilimci

Rehberadam. (2009). Nasıl Rehber Olunur?. 27 Ekim 2013. http://turistrehberleri.org/

Turist Rehberinin Sahip Olması Gereken Özellikleri ve İşlevleri. 27 Ekim 2013. http://www.aro.org.tr/

Tonguç, S. E. (t.y) Nasıl Rehber Olunur?. 27 Ekim 2013. http://www.uzmantv.com/ (Elektronik kaynaklı video).

http://www.uzmantv.com/

http://www.aro.org.tr/

http://turistrehberleri.org/

http://www.bilinclitercih.com/belgeler/meslekler-rehberi.pdf

http://www.dtcf.ankara.edu.tr/

Dil ve Edebiyat 37

Ulusal Meslek Bilgi Sistemi. (t.y). Meslekleri Tanıyalım; A dan Z ye Meslekler. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013, http://mbs.meb.gov.tr/

Meslekler Rehberi. 29 Ekim 2013. http://orgm.meb.gov.tr/

http://orgm.meb.gov.tr/

http://mbs.meb.gov.tr/

mebk12.meb.gov.trmebk12.meb.gov.tr/.../20102007_dlveedebyatmeslekgrubu.docx · web viewdİl ve...

Documents