จตสำ�นกกบภ�วะโลกรอน

ภยพบตธรรมชาตไดเกดขนบอยครงในระยะเวลา 2 – 3 ป ทผานมา และยงเกดขนใน วงกวางเกอบทวทกมมโลก อาทเชน เกดแผนดนไหว ทญปนเมอเดอนมนาคม ป พ.ศ. 2554 ซงทำาใหเกดสนามตามมากอใหเกดความเสยหายอยางมหาศาลกบประเทศญปน เกดแผนดน-ไหว ทประเทศเฮต เมอป พ.ศ. 2553 และในอกหลาย ๆ ประเทศ นอกจากแผนดนไหวแลว คลนความรอน วาตภย อทกภย กเปนภยพบตธรรมชาตทเกดขนในหลาย ๆ ประเทศ รวมทงประเทศไทยในขณะน

เปนททราบแนชดกนแลววา อทกภยทเกดขนกบประเทศไทยในป 2554 เปนผลมาจากการเปลยนแปลงสภาพอากาศ ในบรรยากาศของโลกกอใหเกดพายจำานวนหลายลก มฝนตกหนกในพนทภาคเหนอ ภาคอสาน และภาคกลาง ปรมาณนำาฝนทมากมายนเองเปนสาเหตของ อทกภยครงรายแรงในรอบหลายสบปของประเทศไทย

คณะกรรมการระหวางรฐบาลวาดวยเรองการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ หรอ IPCC (International Planel on Climate Change) ประกอบดวยนกวทยาศาสตรและผเชยวชาญหลายทาน ไดสรปวาตวการสำาคญททำาใหสภาพอากาศเปลยนแปลงกคอภาวะโลกรอน มหลกฐานทแสดงวาโลกของเรา

1

รอนขน โดยมการตรวจสภาพอากาศตงแต ป ค.ศ. 1850 พบวาอณหภมเฉลยบรเวณพนผวโลกมแนวโนมสงขน ระหวางป ค.ศ.1900 ถง ป ค.ศ.2005 อณหภมเฉลยพนผวโลกสงขน 0.74 องศาเซลเซยส และไดมการคนพบเมอไมนานมานวากาซเรอนกระจกทำาใหโลกรอนขน มนษยไดเพมการปลอยกาซเรอนกระจกหลายชนดขนสบรรยากาศในอตราทสงมาก ในป ค.ศ.2004 พบวามการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด(CO2) ซงเปนกาซเรอน-กระจกทสำาคญชนดหนง ขนสบรรยากาศมากกวา 8 พนลานตน ปจจบนปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศมมากกวา 360 สวนในลานสวน ซงเปนปรมาณมากพอทสงผลกระทบตอการเกดภาวะโลกรอนอยางมาก กจกรรมทมสวนสำาคญตอการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดสบรรยากาศ ไดแก การเผาไหมเชอเพลงฟอสซล นอกจากนกจกรรมของมนษยยงมสวนในการปลอยกาซเรอกระจกอน ๆ ทงกาซมเทน(CH4) ไนตรสออกไซด(N2O) และฮาโลคารบอน(กาซทมฟลออรน คลอรน และโบรมนเปนองคประกอบ) สบรรยากาศ อกดวย

เมอมการใชเชอเพลงฟอสซลทวโลกเพมมากขน ปรมาณกาซเรอนกระจกทถกปลอยขนสชนบรรยากาศจะเพมขนอยางตอเนอง สงผลใหอณหภมเฉลยของโลกสงขนตามไปดวย หรออาจกลาวได

2

วา เกดภาวะโลกรอนขนนนเอง IPCC คาดวา อณหภมเฉลยของโลกจะเพมขน ระหวาง 2 ถง 6 องศาเซลเซยส ในปลายปศตวรรษท 21 หรอ ค.ศ.2100 น (พ.ศ.2643)

บทความ เรอง ภาวะโลกรอน โดย ดร.จรพล สนธนาวา ผเชยวชาญดานสงแวดลอมกลาวถง ผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศอนสบเนองมากจากภาวะโลกรอน ไวได ดงน

- การละลายของธารนำาแขงและนำาแขงทปกคลมบนภเขา- การกดเซาะชายฝง- ชวงเวลาของการเพาะปลกทยดขยายออกไป- การเปลยนแปลงการแพรระบาดของโรคตดเชอหลายชนด- จำานวนวนทรอนเพมมากขน จำานวนวนทเยนลดนอยลง- อณหภมบนพนดนเพมสงขน- คลนความรอนมระยะเวลายาวนานมากขนและมความรอนสงจะเกดขนบอยครง- ประเทศทอยตามแนวละตขดทสงขนไปทางเหนอและบรเวณทมความชนสง จะม ฝนตกเพมมากขน- เขตอบอนและแหง จะมฝนตกนอยลง

3

ปลกป� ในโครงก�ร กฟผ. พนทเขอนศรนครนทร

ปลกป� ในพนทป�เข�กระโจม อ.สวนผง จ.ร�ชบร

- จะเกดภาวะแหงแลงบอยขน- พายเฮอรเคนจะมความรนแรงมากขน เนองจากอณหภมทพนผวทะเลสงขนความตระหนกถงปญหาโลกรอนไดเกดขนกบขาพเจาตงแต

ไดเรยนวชานเวศวทยา(Ecology) ในสมยทเรยนอยในระดบอดมศกษา หรอเมอประมาณ 30 ปมาแลว โดยทในเวลานนยงไมใครมผคนสนใจกบปญหาทจะเกดขนจากภาวะโลกรอนกนนก อาจจะเปนเพราะวายงไมมเหตการณหรอปรากฏการณอนทจะเปนผลกระทบมาจากภาวะโลกรอน

ในฐานะทเปนครวทยาศาสตร และทำาการสอนสาขาวชาชววทยา ตระหนกอยเสมอวา จะตองถายทอดองคความรทเกยวกบปญหาภาวะโลกรอน และหาแนวทางการแกปญหาเพอชวยลดโลกรอน ถงแมจะเปนเพยงสวนนอยนดแตกยงดกวาไมทำาอะไรเลย

ในตอนแรกไดใชวธสอดแทรก

4

ก�รทำ�ถงผ�ลดโลกรอน

ก�รทำ�ถงดกไขมนใชในครวเรอน

เรองราว ปรากฏการณเรอนกระจก “ (Greenhouse effect)” และภาวะโลกรอน เขาไปในทกรายวชาทไดสอน แตเมอไดสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนวามการปฏบตตนทจะชวยลดการปลอยกาซเรอนกะจก บางหรอไม กลบพบวานกเรยนยงคงมพฤตกรรมแบบเดม ๆ ดงเชน ใชกระดาษเพยงหนาเดยว ใชกระดาษทชชแทนทจะใชผาเชดหนา ใชถงพลาสตกมากมาย ไมปดไฟ-พดลม เมอออกจากหองเรยน ฯลฯ เมอการบอกกลาวไมสามารถเปลยนพฤตกรรมของนกเรยนและคนทวไป จงไดใชการสรางจตสำานก เพอใหเกดความตระหนกและเหนคณคาของสงแวดลอม ตระหนกถงผลกระทบจากภาวะโลกรอนโดยใชกจกรรมคายรกษสงแวดลอม

กจกรรมคายรกษสงแวดลอมเปนกจกรรมทสามารถสรางจตสำานกใหกบนกเรยนไดเปนอยางมาก ถงมากทสด โดยในการจดกจกรรมคายสง

แวดลอมนน จะพานกเรยนไปนอกสถานศกษา ทมธรรมชาต และปาทอดมสมบรณไปดวย

5

พรรณไมหลากหลายชนด อาทเชน อทยานแหงชาตทงแสลงหลวง อทยานแหงชาตปางสดา อทยานแหงชาตเขาใหญ อทยานแหงชาต คลองลาน เขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง ฯลฯ กจกรรมคายรกษสงแวดลอม ทำาใหนกเรยนไดสมผสธรรมชาตทรมรน สวยงาม มคณประโยชน โดยผานกจกรรม การเดนปา การทำาโปงเทยม การปลกปา การสรางฝาย ฯลฯ การเดนปาศกษาธรรมชาต เปนประสบการณตรงทนกเรยนไดเรยนร ทกอใหเกดความตระหนกถงความสำาคญของปาไม ทมตอสภาพภมอากาศไดดทสด ดกวาการเรยนในชนเรยน ดงในแบบบนทกกจกรรมคายรกษสงแวดลอม ทนกเรยนไดเขยนไว พอจะสรปไดดงน

- เกดความตระหนกถงประโยชนของสงแวดลอม- เกดความตระหนกของตนไม ตองรกษาสภาพแวดลอมใหคงอยตลอดไป- ควรอนรกษ เพอเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศตอไป- เปนกจกรรมสรางความรก ความหวงแหน ธรรมชาต- ฯลฯจากคายสงแวดลอม ไดพฒนาเปน ชมนมรกษสงแวดลอม

ซงประกอบดวยสมาชกทมจตสำานกรกสงแวดลอม มการจดกจกรรมหลายรปแบบทกอใหเกดผลดตอสงแวดลอม และ สภาพ

6

ภมอากาศของโลก เชน กจกรรมถงผาลดโลกรอน กจกรรมการทำาถงดกไขมนใชในครวเรอน กจกรรมรณรงคกนขาวใหหมดจาน กจกรรมปลกปา รมทงกจกรรมคายรกษสงแวดลอม

ในบทบาทของความเปนครไดจดกจกรรมการเรยนร เพอใหผเรยนเกดจตสำานกในการปฏบตตอการลดปญหาภาวะโลกรอน ในขณะเดยวกนองคกรตาง ๆ ในสงคม หนวยงานของรฐทกภาคสวน จะตองมสวนรวมในการกำาหนดมาตรการ กตกา ขอปฏบต เพอใหประชาชนมสวนรวมในการแกปญหาภาวะโลกรอน เพอใหโลกของเราเปนโลกทนาอยตอไป

# ถงเวล�แลวททกคนตองลงมอปฏบต มใชเพยงแคร #

7

ทำ�โปรงเทยม ในพนทเขตรกษ�พนธสตวป�

สร�งฝ�ย ในพนทอทย�นแหงช�ต ปพ.ศ.2554

8