VLADA REPUBLIKE CRNE GORE MINISTARSTVO ZA EKONOMSKI RAZVOJ--------------------------------------------------------------------------------------------

P R E D L O G

ZAKON O IZGRADNJI OBJEKATA

------------------------------------------------------------------------------------------- Podgorica, april 2007. godine

PREDLOG

ZAKON O IZGRADNJI OBJEKATA

I OSNOVNE ODREDBE

Predmet uređivanja

Član 1

Ovim zakonom uređuju se način i uslovi izgradnje objekata, izdavanje upotrebne dozvole, vršenje nadzora nad primjenom ovog zakona, kao i druga pitanja od značaja za izgradnju objekata.

Načela

Član 2

Izgradnja objekata zasniva se na načelima: zaštite javnog interesa, nepokretnosti i imovine, usaglašenosti sa evropskim normativima i standardima; stabilnosti i trajnosti objekata, aseizmičkog projektovanja i građenja objekata; zaštite zdravlja, zaštite životne sredine i prostora; zaštite od elementarnih i drugih nepogoda; zaštite od požara, eksplozija i industrijskih incidenata; toplotne zaštite; racionalnog korišćenja energije, zaštite od buke i vibracija.

Izgradnja objekata može da se vrši samo u skladu sa zakonom i drugim propisima, standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta u oblasti izgradnje objekata.

Uslov izgradnje

Član 3

Izgradnja objekta može se započeti samo nakon pribavljanja građevinske dozvole.

Objekat se može graditi samo u skladu sa gradjevinskom dozvolom.

Uslov korišćenja

Član 4

Korišćenje objekta dozvoljeno je nakon pribavljanja upotrebne dozvole.U katastar nepokretnosti može se upisati samo objekat za koji je izdata

upotrebna dozvola.

Građevinski proizvod Član 5

Pri građenju objekata mogu se koristiti samo građevinski materijali, proizvodi, uredjaji, postrojenja i oprema koji ispunjavaju uslove utvrđene propisima.

Uslovi za pristup invalidnih lica

Član 6

Novi objekti u javnoj upotrebi, odnosno objekti u javnoj upotrebi koji se rekonstruišu, u skladu sa ovim zakonom moraju obezbjeđivati invalidnim licima pristup i upotrebu bez komunikacijskih prepreka.

Kod novih stambenih zgrada sa više od 10 stanova, zahtjeve iz stava 1 ovog člana moraju ispunjavati zajedničke prostorije i najmanje 3,5% stanova.

Tehnički propisi

Član 7

Tehničkim propisima se razrađuju, odnosno propisuju, u skladu sa načelima evropskog usklađivanja tehničkog zakonodavstva, racionalno korišćenje energije, odnosno ušteda toplotne energije i toplotna zaštita u zgradama, i drugi tehnički propisi u vezi tehničkih svojstava izgradnje i održavanja objekata.

Nadležni organ državne uprave utvrđuje bliži sadržaj propisa iz stava 1 ovog člana.

Značenje izraza

Član 8

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeća značenja:

1) „izgradnja objekta“ je skup radnji koji obuhvata prethodne i pripremne radove, izradu tehničke dokumentacije, kontrolu tehničke dokumentacije, građenje objekta, stručni nadzor u toku građenja objekta i tehnički pregled objekta;

2) „građenje objekta“ je izvođenje radova (pripremnih radova, zemljanih radova, radova na izradi građevinskih konstrukcija, građevinsko-instalaterskih radova, radova na ugradnji građevinskih proizvoda, ugradnji postrojenja i opreme, i drugih radova) radi podizanja novog objekta, rekonstrukcije, održavanja objekta ili radi promjene stanja u prostoru;

3) „objekat“ je prostorna, funkcionalna, konstruktivna, arhitektonska, estetska ili biotehnička cjelina sa svim instalacijama, postrojenjima i opremom, odnosno same instalacije, postrojenja i oprema koja se ugrađuje u objekat ili samostalno izvodi (zgrade svih vrsta, saobraćajni, vodoprivredni i energetski objekti, unutrašnja i spoljna mreža i instalacije, objekti komunalne infrastrukture, industrijski, poljoprivredni i drugi privredni objekti, javne zelene površine, objekti sporta i rekreacije, groblja, skloništa i dr.);

4) ''Složeni građevinski objekat'' je skup međusobno funkcionalno i/ili tehnološki povezanih objekata.

5) „investitor“ je lice na čije ime se izdaje građevinska dozvola; 6) „projektovanje“ je izrada tehničke dokumentacije čija je obaveza

propisana ovim zakonom;7) „prethodni radovi“ obuhvataju geomehanička i druga istraživanja, izradu

analiza, studija, projekata i drugih stručnih materijala, kao i pribavljanje podataka kojima se analiziraju i razrađuju svi uslovi od uticaja na građenje i korišćenje objekta;

8) „pripremni radovi“ su radovi koji prethode građenju objekta i odnose se naročito na: građenje i postavljanje objekata, instalacija, postrojenja i opreme privremenog karaktera za potrebe izvođenja radova, odnosno uklanjanje postojećih objekata obezbjeđenje prostora za dopremu i smještaj građevinskog materijala i ostale poslove na organizaciji gradilišta kojima se obezbjeđuje sigurnost susjednih objekata, nesmetano odvijanje saobraćaja i sigurno korišćenje okolnog prostora ;

9) „rekonstrukcija“ je izvođenje građevinskih i drugih radova na postojećem objektu, kojima se: vrši nadogradnja, dogradnja, sanacija, zamjena instalacija, uređaja, postrojenja i opreme; utiče na stabilnost i sigurnost objekta; mijenjaju bitni konstruktivni elementi; mijenja tehnološki proces; mijenja spoljni izgled koji je određen uslovima za uređenje prostora, utiče na bezbjednost susjednih objekata, saobraćaja i životne sredine, mijenja režim voda; mijenjaju uslovi zaštite prirodnog i nepokretnog kulturnog dobra, dobra koje uživa prethodnu zaštitu i zaštitu njegove zaštićene okoline, osim konzervatorsko-restauratorskih radova; mijenja namjena objekta (pretvaranje) i sl;

10) „adaptacija“ je izvođenje radova na održavanju objekta i radova koji nijesu od uticaja na stabilnost objekta, odnosno pojedinih njegovih djelova, koje se ne smatra građenjem objekta;

11) „održavanje objekta“ je tehničko osmatranje objekta u eksploataciji i obezbjeđenje adekvatnog korišćenja objekta tokom njegove eksploatacije, kao i investiciono održavanje objekata putne i željezničke infrastrukture, elektroenergetskih, vodovodnih, kanalizacionih, telekomunikacionih i ostalih objekata;

12) „objekat privremenog karaktera“ je objekat napravljen za potrebe gradilišta i privremeno skladištenje materijala;

13) „građevinski proizvodi“ su građevinski materijali i iz njih izrađeni građevinski elementi, kao i drugi proizvodi ili poluproizvodi koji su namijenjeni za trajnu ugradnju u objekte;

14) „gradilište“ je prostor na kome se gradi, odnosno uklanja ili ruši objekat, kao i prostor potreban za primjenu tehnologije građenja.

Primjena zakona

Član 9

Odredbe ovog zakona primjenjuju se i na rudarske, telekomunikacione i elektro-energetske objekte, ako posebnim propisima nije drukčije određeno.

II TEHNIČKA DOKUMENTACIJA

1. Izrada tehničke dokumentacije

Pojam i uslovi izrade

Član 10

Tehnička dokumentacija je skup projekata kojima se utvrđuje koncepcija, uslovi i način izgradnje objekta

Tehnička dokumentacija izrađuje se na osnovu rješenja o lokaciji i projektnog zadatka.

Pri izradi tehničke dokumentacije moraju se poštovati načela izgradnje objekata utvrđena članom 2 ovog zakona.

Vrste tehničke dokumentacije

Član 11

Tehnička dokumentacija, zavisno od vrste objekta i nivoa razrade, izrađuje se kao:

1) idejno rješenje;2) idejni projekat3) glavni projekat;4) izvođački projekat5) projekat izvedenog objekta;6) projekat održavanja objekta.

Tehnička dokumentacija iz stava 1 ovog člana čine naročito sljedeći djelovi:

1) projekti arhitekture;2) projekti građevinskih konstrukcija i drugi građevinski projekti;3) projekti elektro-instalacija;4) projekti termotehničkih instalacija, mašinskih postrojenja, uređaja i

instalacija;5) ostali neophodni projekti i elaborati: geomehanika, enterijer, tehnologija,

uređenje terena, uticaj zahvata na životnu sredinu, protivpožarna zaštita, zaštita na radu, toplotna i zvučna zaštita objekta i drugo u skladu sa namjenom objekta.

Način izrade i bližu sadržinu tehničke dokumentacije iz st. 1 i 2 ovog člana propisuje ministarstvo nadležno za poslove gradjevinarstva (u daljem tekstu Ministarstvo).

Idejno rješenje

Član 12

Idejno rješenje je projekat kojim se utvrđuju: generalna koncepcija; tehničko-tehnološke i ekonomske karakteristike i opravdanost za izgradnju objekta.

Idejno rješenje sadrži, naročito, podatke o: makrolokaciji objekta, tehničko-tehnološkoj koncepciji objekta, načinu obezbjeđenja infrastrukture, mogućim varijantama prostornih i arhitektonskih rješenja sa stanovišta uklapanja u prostor, prirodnim uslovima, procjeni uticaja zahvata na životnu sredinu, zaštiti od požara i eksplozija, zaštiti prirodnih i nepokretnih kulturnih dobara, funkcionalnosti i racionalnosti rješenja.

Idejni projekat

Član 13

Idejni projekat je projekat kojim se određuju: položaj, kapacitet, arhitektonske, tehničke, tehnološke i funkcionalne karakteristike objekta, organizacioni elementi izgradnje objekta; elementi održavanja objekta; orjentaciona vrijednost radova na izgradnji objektai opravdanost za izgradnju objekta.

Idejni projekat naročito sadrži, podatke o: mikrolokaciji objekta sa instalacijama i opremom, tehničko-tehnološkim i eksploatacionim karakteristikama objekta, preliminarnom proračunu stabilnosti i sigurnosti objekta, tehničko-tehnološkim i organizacionim elementima izgradnje objekta; mjerama za sprječavanje ili smanjenje negativnih uticaja zahvata na životnu sredinu i zaštitu od požara i eksplozija, idejnom rješenju infrastrukture, uporednoj analizi varijantnih arhitektonskih, konstruktivnih i građevinskih rješenja sa stanovišta svojstva lokacije i tla, funkcionalnosti, stabilnosti, procjeni uticaja zahvata na životnu sredinu, prirodnim i nepokretnim kulturnim dobrima, racionalnosti izgradnje i eksploatacije, orjentaciona vrijednost radova na izgradnji objektai, transporta,održavanja, obezbjeđenja energije i drugih troškova.

Glavni projekat

Član 14

Glavni projekat je projekat kojim se utvrđuju tehnološke, arhitektonsko-građevinske, tehničke, i eksploatacione karakteristike objekta sa opremom i instalacijama, sa razradom svih neophodnih detalja za građenje objekta, tehničko-tehnološka i organizaciona rješenja za izgradnju objekta i vrijednost radova na izgradnji objektai.

Glavni projekat naročito sadrži:1) razradu tehničko-tehnoloških i eksploatacionih karakteristika objekta sa

opremom i instalacijama;2) arhitektonska odnosno građevinska rješenja, proračun stabilnosti i

sigurnosti objekta i proračune iz oblasti građevinske fizike;3) tehničko-tehnološka i organizaciona rješenja za izgradnju objekta;4) razradu priključaka objekta na odgovarajuću saobraćajnu i drugu

infrastrukturu i uređenje slobodnih površina;5) tehnička rješenja za zaštitu objekta i susjednih objekata od požara i

eksplozija i druga tehnička rješenja zaštite;6) razradu mjera za sprječavanje ili smanjenje negativnih uticaja zahvata na

životnu sredinu;7) troškove izgradnje i održavanja objekta, i8) druge projekte i elaborate, u skladu sa namenom objekta.

Izvođački projekat

Član 15

Izvođačkim projektom razrađuju se detalji za izvođenje radova obuhvaćenih glavnim projektom.

Projekat izvedenog objekta

Član 16

Projekat izvedenog objekta je projekat koji se izrađuje za objekte kod kojih je došlo do promjene tokom građenja, u odnosu na odobrenu tehničku dokumentaciju na osnovu koje je izdata građevinska dozvola. Projekat izvedenog objekta sadrži sve elemente glavnog i izvođačkog projekta.

Projekat održavanja objekta

Član 17

Projekat održavanja objekta izrađuje se za objekte kod kojih je redovno održavanje od posebnog značaja za nesmetanu i sigurnu upotrebu, a naročito za: industrijske objekte, aerodrome, tunele, mostove, auto-puteve i magistralne puteve, željezničke pruge, hidro i termoenergetske objekte, luke, elektroenergetske objekte, sanitarne deponije, deponije šljake, kolektore i slične objekte, kao i druge složene objekte društvenog standarda.

Projektom održavanja objekta posebno se određuje tehničko osmatranje tla i objekta u toku eksploatacije, namjensko korišćenje objekta sa preduzimanjem mjera neophodnih za stabilnost objekta, zaštitu životne sredine, kao i ostalih mjera potrebnih za korišćenje objekta.

Ovlašćenje za izradu tehničke dokumentacije

Član 18

Tehničku dokumentaciju može da izrađuje privredno društvo koje ispunjava uslove utvrđene ovim zakonom i ima licencu za izradu tehničke dokumentacije.

Privredno društvo iz stava 1 ovog člana mora imati najmanje jedno zaposleno lice za izradu svakog dijela tehničke dokumentacije odnosno vrste projekta.

Zaposlena lica iz st. 2 ovog člana moraju imati visoku školsku spremu odgovarajuće tehničke struke, položen stručni ispit za izradu pojedinih djelova tehničke dokumentacije, najmanje pet godina radnog iskustva na projektovanju i ima licencu.

Privredno društvo može povjeriti izradu pojedinih djelova tehničke dokumentacije za koje nema zaposlena lica drugom privrednom društvu koje ispunjava uslove iz st. 1, 2 i 3 ovog člana, pod uslovom da ima zaključen ugovor o poslovno-tehničkoj saradnji.

Vodeći i odgovorni projektant

Član 19

Izradom tehničke dokumentacije rukovode vodeći projektant i odgovorni projektant.

Vodeći projektant je fizičko lice koje rukovodi izradom tehničke dokumentacije u cjelini i odgovoran je za usaglašenost svih faza projekta.

Odgovorni projektant je fizičko lice koje rukovodi izradom pojedinih djelova tehničke dokumentacije.

Tehničku dokumentaciju, kao i njene sastavne djelove odnosno projekte potpisuju lica iz stava 1 ovog člana.

Vodeći i odgovorni projektant moraju ispunjavati uslove propisane članom 18 stav 3 ovog zakona.

2. Tehnička kontrola tehničke dokumentacije

Tehnička kontrola idejnog i glavnog projekta

Član 20

Idejni projekat za objekte za koje se izdaje načelna saglasnost, kao i za glavne projekte, podliježu tehničkoj kontroli.

Tehnička kontrola iz stava 1 ovog člana obuhvata, naročito: provjeru usklađenosti projekta sa rješenjem o lokaciji, ocjenu namjenskih podloga za temeljenje objekta; provjeru ispravnosti i tačnosti tehničko-tehnoloških rješenja objekta; arhitektonska rješenja izgradnje objekta, konstruktivne stabilnosti i bezbjednosti, racionalnosti projektovanih materijala, kao i usklađenosti sa zakonom i drugim propisima, tehničkim normativima, standardima i normama kvaliteta.

Tehničku kontrolu ostalih faza projekata i elaborata vrše nadležna i javna preduzeća, kao i nadležni organi državne i lokalne uprave, po službenoj dužnosti, prilikom izdavanja saglasnosti na te faze projekta i elaborate.

Sastavni dio tehničke kontrole iz stavova 1, 2 i 3 čini i provjeru predmjera radova i predračunske vrijednosti svih radova na izgradnji objekta.

Ovlašćenje za vršenje tehničke kontrole

Član 21

Tehničku kontrolu tehničke dokumentacije iz člana 20 stav 2 ovog zakona može da vrši privredno društvo ili komisija čiji članovi ispunjavaju uslove propisane članom 18 ovog zakona, koje određuje investitor.

U vršenju tehničke kontrole ne može da učestvuje privredno društvo ili komisija koje je izradilo tehničku dokumentaciju ili njen dio, lice koje je zaposleno kod investitora i lice koje vrši poslove inspekcijskog nadzora.

Način vršenja tehničke kontrole propisuje Ministarstvo.Troškove tehničke kontrole snosi investitor.

Ponovna tehnička kontrola

Član 22

Ukoliko poslije izrade idejnog projekta i glavnog projekta, a prije podnošenja zahtjeva za izdavanje građevinske dozvole dođe do promjene tehničkih propisa, standarda i normi kvaliteta, projekti se moraju usaglasiti sa tim promjenama i podliježu ponovnoj tehničkoj kontroli.

Tehnička kontrola dokumentacije izrađenepo propisima drugih zemalja

Član 23

Tehnička dokumentacija izrađena po propisima drugih država podliježe tehničkoj kontroli kojom se provjerava njena usklađenost sa zakonom, standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta.

Izvještaj o tehničkoj kontroli

Član 24

O izvršenoj tehničkoj kontroli sačinjava se izvještaj, koji se prilaže uz idejni i glavni projekat, koji je ovjeren i potpisan od vršioca tehničke kontrole (revident). Izvještaj i projekti iz stava 1 ovog člana dostavljaju se organu uprave nadležnom za uređenje prostora (u daljem tekstu: organ uprave), odnosno nadležnom organu lokalne uprave.

III GRAĐEVINSKA DOZVOLA

Nadležnost

Član 25

Građevinsku dozvolu izdaje rješenjem organ državne uprave nadležan za poslove gradjevinarstva (u daljem tekstu: nadležni organ uprave) odnosno nadležni organ lokalne uprave.

Nadležni organ uprave izdaje građevinsku dozvolu za sljedeće objekte:

1) na području prostornog plana posebne namjene (nacionalni park, morsko dobro, prirodni rezervat, rekreaciono-turističko područje, spomeničko područje, eksploataciono polje na kome se vrši površinsko iskorišćavanje mineralnih sirovina i sl.);

2) bazne i hemijske industrije, crne i obojene metalurgije; objekte za proizvodnju celuloze i papira; objekte za preradu kože i krzna; objekte u kojima se proizvode i skladište opasne materije i slične objekte i postrojenja koja bi svojim radom mogla ugroziti životnu sredinu;

3) željezničke pruge javnog saobraćaja;4) postrojenja na tečni i naftni gas;5) auto-puteve, magistralne i regionalne puteve;6) tunele dužine preko 50 metara;7) luke kapaciteta prijema i otpreme robe preko 500.000 tona;8) aerodrome;9) hidroelektrane i termoelektrane snage 10 MW i više;10) visoke brane i akumulacije ispunjene vodom, jalovinom ili pepelom za

koje je propisano tehničko osmatranje;11) dalekovode i trafostanice napona 110 kV i više i rasklopna postrojenja od

110 kV i više;12) magistralne plinovode i naftovode;13) međuregionalne i regionalne objekte vodosnabdijevanja;14) uređaje za prečišćavanje otpadnih voda za gradska naselja;15) međuregionalne i regionalne kanalizacione sisteme;16) tranzitne i glavne telefonsko-telegrafske centrale i u njima pripadajuća

postrojenja i veze između tih centrala;17) od posebnog interesa za odbranu zemlje;18) radio-difuzne stanice i radio-relejne sisteme;19) u kojima se sakuplja veći broj lica (pozorišne, bioskopske, sportske,

izložbene i slične dvorane), fakultete, institute, škole, bolnice (javne zdravstvene ustanove), stadione, hotele, poslovne i stambene zgrade preko 1000 m² i objekte koji imaju četiri i više nadzemnih etaža;

20) vjerske;

21) primarne infrastrukturne mreže jedinice lokalne samouprave;22) silose zapremine 1500 m³ i više;23) hale raspona 15 m i više; konstrukcije sistema ljuske, prednapregnute i

spregnute konstrukcije i kupole;24) mostove raspona 15 m i više;25) sanitarne deponije otpadaka i postrojenja za tretman čvrstog i opasnog

otpada;26) industrijske klanice; kafilerije i slične objekte;27) sisteme sa objektima koji se grade na teritoriji dvije ili više jedinica

lokalne samouprave;28) kojima se obavljaju koncesione djelatnosti i izazivaju promjene u

prostoru;29) stanice i postrojenja za uskladištenje i pretakanje goriva motornih vozila.

Građevinsku dozvolu za objekte koji nijesu obuhvaćeni stavom 2 ovog člana izdaje nadležni organ lokalne uprave.

Dokumentacija na osnovu koje seizdaje građevinska dozvola

Član 26

Građevinska dozvola izdaje se na osnovu:

1) rješenja o lokaciji; 2) rješenja o urbanističkoj saglasnosti; 3) glavnog ili idejnog projekta izrađenog u četiri primjerka od kojih je jedan

u digitalnoj formi4) izvještaja o izvršenoj tehničkoj kontroli idejnog projekta za objekte iz

člana 25 stav 2 ovog zakona ili glavni projekat urađen u skladu sa ovim zakonom, tehničkim i drugim propisima;

5) dokaza o pravu svojine odnosno drugom pravu na građevinskom zemljištu radi izgradnje ili dokazu o pravu svojine, odnosno drugom pravu na objektu, ako se radi o rekonstrukciji objekta;

6) dokaza o uplati taksa i drugih naknada kao uslova za izdavanje gradjevinske dozvole;

7) saglasnosti, mišljenja, odluka, ugovora i drugih dokaza utvrđenih posebnim propisima, kao uslova za izdavanje gradjevinske dozvole.

.

Posebni uslovi za izdavanje gradjevinske dozvole

Član 27

Ako je za izgradnju objekta tehničkom dokumentacijom predviđeno ugrađivanje djelova, elemenata i opreme koja je fabrički proizvedena, uz glavni projekat prilaže se prateća dokumentacija, atesti i garancija funkcionalnosti.

Pretvaranje posebnih i zajedničkih djelova stambene zgrade u poslovnu prostoriju vrši se u skladu sa ovim zakonom i propisima kojima se uredjuje etažna svojina.

Podnošenje zahtjeva

Član 28

Zahtjev za izdavanje građevinske dozvole podnosi investitor.Zahtjev za izdavanje građevinske dozvole, sadrži osnovne podatke o

objektu, objektu i investitoru. Uz zahtjev za izdavanje građevinske dozvole investitor podnosi dokumentaciju iz člana 26 tač. 5,6 i 7 ovog zakona

Dokumentaciju iz člana 26. tač.1, 2, 3 i 4 ovog zakona obezbjeđuje po službenoj dužnosti organ nadležan za izdavanje građevinske odzvole.

Objekat ili dio objekta za koji se izdaje građevinska dozvola

Član 29

Građevinska dozvola izdaje se za cio objekat.Građevinska dozvola se može izdati i za dio složenog građevinskog objekta:

turističkog, poslovnog, stambenog, sportskog, zdravstvenog, obrazovnog, industrijskog i drugog složenog građevinskog objekta, kao i druge infrastrukturne objekte i sisteme (saobraćajni objekti, hidro i termo energetski objekti, luke, elektroenergetski objekti, telekominikacioni objekti, sanitarne deponije, kolektori i drugi složeni infrastrukturni objekti, ako:

1) taj dio objekta, prema podnijetoj tehničkoj dokumentaciji, predstavlja tehničku, tehnološku i funkcionalnu cjelinu i kao takav se može samostalno koristiti;

2) izgradnja cijelog objekta traje više godina, i 3) dinamika izgradnje objekta to zahtijeva.

Načelna saglasnost

Član 30

Investitor koji traži građevinsku dozvolu za dio objekta iz člana 29 stav 2 ovog zakona dužan je da prethodno pribavi načelnu saglasnost za građenje cijelog objekta.

Načelna saglasnost izdaje se rješenjem.

Načelna saglasnost izdaje se na osnovu:1) rješenja o lokaciji;2) idejnog projekta i rješenja o urbanističkoj saglasnosti; 3) situacije objekta prikazane na geodetsko-katastarskom planu, i4) podataka o dinamici i roku izgradnje objekta.

Posebna građevinska dozvola za pripremne radove

Član 31

Posebna građevinska dozvola za pripremne radove može se izdati za:1) asfaltnu bazu, separaciju agregata, fabriku betona i sl;2) dalekovod i transformatorsku stanicu koja se izgrađuje za potrebe

gradilišta;3) izmještanje postojećih instalacija,4) izgradnju privremene saobraćajnice.Na postupak izdavanja posebne građevinske dozvole primjenjuje se član 30

ovog zakona.Posebnom građevinskom dozvolom određuje se rok u kom se odobreni

radovi moraju završiti i rok u kom se objekti iz stava 1 ovog člana moraju ukloniti.

Dopunska građevinska dozvola

Član 32

Ako se u toku građenja objekta, zbog promijenjenih okolnosti koje se nijesu mogle predvidjeti, mora odstupiti od tehničke dokumentacije na osnovu koje je izdata građevinska dozvola, investitor pribavlja dopunsku građevinsku dozvolu po izmijenjenom projektu.

Odstupanjem od tehničke dokumentacije, u smislu stava 1 ovog člana, smatraju se odstupanja koja utiču na konstrukciju, raspored postrojenja i opreme odnosno na stabilnost, funkcionalnost ili spoljni izgled objekta.

Na postupak izdavanja dopunske građevinske dozvole primjenjuje se član 26 ovog zakona.

Rokovi izdavanja građevinske dozvole

Član 33

Građevinska dozvola izdaje se u roku od 15 dana od dana podnošenja zahtjeva.

Ako organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole utvrdi da nijesu ispunjeni propisani uslovi za izdavanje građevinske dozvole odnosno da postoje nedostaci u priloženoj dokumentaciji odrediće investitoru rok koji ne može biti duži od 30 dana za otklanjanje utvrđenih nedostataka.

Ako investitor u ostavljenom roku ne ispuni propisane uslove ili ne otkloni utvrđene nedostatke organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole odbiće podnijeti zahtjev.

Rok važenja građevinske dozvole

Član 34

Građevinska dozvola prestaje da važi ako se građenje objekta iz člana 25 stav 2 ovog zakona ne započne u roku od dvije godine, a građenje ostalih objekata u roku od jedne godine od dana izdavanja građevinske dozvole.

Javnost izdavanja građevihske dozvole

Član 35

Rješenje o izdatoj građevinskoj dozvoli objavljuje se na sajtu organa nadležnog za izdavanje građevinske dozvole.

U postupku izdavanja građevinske dozvole mogu da učestvuju, pored investitora, i zainteresovani imaoci prava na nepokretnostima.

Investitor je dužan da na mjestu izgradnje objekta istakne tablu sa primjerkom zahtjeva za izdavanje građevinske dozvole podnijetog nadležnom organu.

Promjena investitora

Član 36

Ako se u toku građenja objekta promijeni investitor, novi investitor dužan je da u roku od 7 dana od dana nastanka promjene podnese zahtjev nadležnom organu za izmjenu građevinske dozvole na novog investitora.

Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana novi investitor je dužan priložiti dokaz o pravu svojine odnosno drugom pravu na građevinskom zemljištu radi izgradnje ili dokaz o pravu svojine, odnosno drugom pravu na objektu, radi rekonstrukcije objekta.

Zahtjev za izmjenu građevinske dozvole iz stava 1 ovog člana može se podnijeti do dana izdavanja upotrebne dozvole.

Rok za završetak radova

Član 37

U građevinskoj dozvoli utvrđuje se rok u kom se radovi moraju završiti.Rok iz stava 1 ovog člana ne može biti duži od:

1) tri godine od dana pravnosnažnosti građevinske dozvole za novi objekat, osim za objekte iz člana 25 stav 2 ovog zakona;

2) jedne godine od dana pravosnažnosti građevinske dozvole za objekat koji se rekonstruiše.

Ako se radovi na objektu ne završe u roku iz stava 2 ovog člana, nadležni organ može na zahtjev investitora taj rok produžiti.

Ništavost rješenja građevinske dozvole

Član 38

Rješenje o građevinskoj dozvoli izdato suprotno ovom zakonu ništavo je.Organ koji je izdao rješenje koje se oglasi ništavim snosi troškove vraćanja

prostora u stanje u kome je bio prije izdavanja rješenja, a investitor ima pravo na naknadu štete i izgubljenje dobiti.

Dostavljanje građevinske dozvole

Član 39

Jedan primjerak građevinske dozvole koju izdaje nadležni organ lokalne uprave dostavlja se nadležnom organu uprave odnosno inspektoru za građevinarstvo, u roku od tri dana od dana izdavanja dozvole.

Jedan primjerak građevinske dozvole koju izdaje nadležni organ uprave dostavlja se nadležnom organu lokalne uprave, u roku od tri dana od dana izdavanja dozvole.

Čuvanje dokumentacije

Član 40

Organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole trajno čuva jedan originalni primjerak tehničke dokumentacije na osnovu koje je izdata građevinska dozvola, projekat u elektronskoj formi i jedan originalni primjerak projekta izvedenog objekta.

Investitor trajno čuva jedan primjerak tehničke dokumentacije iz člana 11 ovog zakona.

Prijava za radove koji se ne smatraju rekonstrukcijom

Član 41

Ako se na postojećem objektu izvode radovi koji se ne smatraju rekonstrukcijom u smislu ovog zakona, investitor o tim radovima podnosi prijavu nadležnom organu, najkasnije osam dana prije otpočinjanja radova.

Uz prijavu iz stava 1 ovog člana investitor podnosi opis radova.Ako organ iz stava 1 ovog člana utvrdi da se radovi navedeni u prijavi

smatraju rekonstrukcijom objekta, u roku od osam dana od dana prijema prijave, upozoriće investitora na neophodnost pribavljanja građevinske dozvole.

Zabrana priključka

Član 42

Gradilište odnosno objekat na kome se izvode radovi ili objekat koji je izgrađen bez građevinske dozvole, odnosno dozvole za pripremne radove zabranjeno je priključiti na tehničku infrastrukturu (elektroenergetsku, vodovodnu, kanalizacionu i dr.).

IV GRAĐENJE OBJEKATA

1. Izvođenje radova

Ovlašćenje za građenje

Član 43

Građenje objekata odnosno izvođenje radova na izgradnji objekata može da vrši privredno društvo odnosno preduzetnik, koje ispunjava uslove utvrđene ovim zakonom i ima licencu za izgradnju objekata (u daljem tekstu: izvođač radova).

Za objekte za koje građevinsku dozvolu izdaje nadležni organ lokalne uprave izvođač radova za svaku fazu mora da ima najmanje jedno zaposleno lice sa visokom stručnom spremom odgovarajuće struke, položen stručni ispit, najmanje pet godina radnog iskustva na poslovima građenja objekata.

Za objekte za koje građevinsku dozvolu izdaje nadležni organ uprave, izvođač radova za svaku fazu radova mora da ima najmanje jedno zaposleno lice sa visokom stručnom spremom odgovarajuće struke, položen stručni ispit, najmanje pet godina radnog iskustva na poslovima građenja objekata.

Izvođač radova može povjeriti izvođenje pojedinih faza radova za koje nema zaposlena lica, drugom privrednom društvu odnosno preduzetniku koje ispunjava uslove iz st. 1, 2 i 3 ovog člana, pod uslovom da ima zaključen ugovor o poslovno-tehničkoj saradnji.

Rukovođenje građenjem

Član 44

Građenjem objekta rukovodi glavni inženjer, koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona st. 2 i 3, kojeg imenuje izvođač radova.

Glavni inženjer je odgovoran za cjelovitost, međusobnu usaglašenost i koordinaciju radova koji se izvode na objektu.

Ukoliko u građenju učestvuju dva ili više izvođača radova, investitor određuje jednog od izvođača radova koji je odgovoran za međusobno usklađivanje radova i koji imenuje glavnog inženjera gradilišta.

Obaveze investitoraČlan 45

Investitor je dužan da obezbjedi prije početka građenja: obilježavanje lokacije, regulacionih, nivelacionih i građevinskih linija, kao i vidno obilježavanje gradilišta odgovarajućom tablom sa prikazom podataka o objektu koji se gradi, odgovornom projektantu, izdatoj građevinskoj dozvoli, izvođaču radova, licu koje vrši stručni nadzor, početku građenja i roku završetka izgradnje objekata.

Ukoliko je objekat upisan u registar spomenika kulture Crne Gore, mora se istaći naznaka da se radi o spomeniku kulture.

Gradilište koje obuhvata velike površine (željezničke pruge, ceste, dalekovodi i sl. djelovi gradilišta koji se ne mogu ograditi moraju biti obilježeni određenim saobraćajnim znacima ili označeni na drugi način u skladu sa posebnim propisom.

Obaveze izvođača radova

Član 46

Izvođač radova dužan je da:

1) izvodi radove prema tehničkoj dokumentaciji na osnovu koje je izdata građevinska dozvola, u skladu sa propisima, standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta koji važe za pojedine vrste radova, instalacija i opreme;

2) organizuje gradilište na način kojim će se obezbijediti pristup lokaciji, nesmetani saobraćaj, zaštita okoline za vrijeme trajanja građenja;

3) obezbjeđuje sigurnost objekta, lica koja se nalaze na gradilištu i okoline (susjednih objekata i saobraćajnica);

4) obezbjeđuje dokaz o kvalitetu izvedenih radova, odnosno ugrađenog materijala, instalacija i opreme izdat od strane ovlašćene organizacije;

5) vodi zapisnike o radovima koji se nakon zatvaranja odnosno pokrivanja ne mogu kontrolisati (kvalitet zemljišta na kojima se objekat fundira, temelji, armatura, izolacija, podzemne i instalacije koje se zatvaraju i dr);

6) vodi građevinski dnevnik, građevinsku knjigu i knjigu inspekcije;7) obezbjeđuje mjerenja i geodetsko osmatranje ponašanja tla i objekta u

toku građenja;8) obezbjeđuje objekte i okolinu u slučaju prekida radova.

Način vođenja i sadržinu građevinskog dnevnika i građevinske knjige iz tačke 6 ovog člana propisuje Ministarstvo.

Obaveze izvođača radova i investitora

Član 47

Izvođač radova, odnosno investitor obavještava nadležni organ lokalne uprave o početku izvođenja radova, najmanje osam dana prije početka izvođenja radova, kao i o završetku izrade temelja.

Za objekte iz člana 25 stav 2 ovog zakona izvođač radova je dužan da obavijesti i nadležni organ uprave.

Nadležni organ uprave izvršiće kontrolu usaglašenosti izgrađenih temelja sa glavnim projektom u roku od tri dana od dana prijema obavještenja iz stava 2 ovog člana i o tome izdati pisanu potvrdu.

Ako izvođač radova primijeti nedostatke u tehničkoj dokumentaciji po kojoj gradi objekat, mora odmah upozoriti investitora i privredno društvo koje je izradilo tehničku dokumentaciju.

Ako investitor ili privredno društvo, koje je izradilo tehničku dokumentaciju bez odlaganja ne otkloni nedostatke na koje su bili upozoreni, izvođač radova mora obavijestiti o tome organ koji je izdao građevinsku dozvolu, kao i nadležni inspekcijski organ, kada se radi o nedostacima koji su u suprotnosti sa propisima.

Ako nedostaci ugrožavaju život i zdravlje ljudi, sigurnost objekta, okolinu, saobraćaj ili susjedne objekte, izvođač radova mora odmah obustaviti izvođenje radova i otkloniti nedostatke.

Izvođač radova je dužan da pisanim putem obavijesti nadležni organ u slučaju nailaska na arheološka nalazišta, fosile, aktivna klizišta, podzemne vode i sl.

Gradilišna dokumentacija

Član 48

Izvođač radova dužan je da na gradilištu ima:- rješenje o registraciji izvođača radova u centralni registar Privrednog suda;- licencu za izvođenje radova;- rješenje o imenovanju glavnog inženjera gradilišta;- rješenje o imenovanju nadzornog organa; - građevinsku dozvolu;- građevinski dnevnik, građevinsku knjigu i knjigu inspekcije;- glavni projekat za sve faze radova, sa elaboratima koji čine sastavni dio

tehničke dokumentacije;- izvještaj o izvršenoj tehničkoj kontroli glavnog projekta;- propisane saglasnosti nadležnih organa na glavni projekat i elaborate;- projekat (elaborat) organizacije gradilišta i građenja;- elaborat zaštite na radu;- zapisnik o obilježavanju lokacije i iskolčavanju objekta;- zapisnike nadležnih inspekcijskih organa, i- drugu dokumentaciju koju je izvođač radova dužan da prikuplja i čuva

tokom građenja, potrebnu za vršenje tehničkog pregleda izdavanje upotrebne dozvole.

2. Stručni nadzor

Obezbjeđenje stručnog nadzora

Član 49

U toku građenja objekta investitor je dužan da obezbijedi stručni nadzor.Nadzor iz stava 1 ovog člana obuhvata: kontrolu izvođenja radova prema

tehničkoj dokumentaciji, provjeru kvaliteta izvođenja radova i primjene propisa, standarda, tehničkih normativa i normi kvaliteta, kontrolu kvaliteta materijala koji se ugrađuje, kontrolu primjene mjera za zaštitu životne sredine, poštovanje ugovorenih rokova, davanje uputstava izvođaču radova, saradnju sa projektantom radi obezbjeđenja detalja tehnoloških i organizacionih rješenja za izvođenje radova i rješavanje drugih pitanja u vezi građenja objekata.

Stručni nadzor vrši se na svakom gradilištu.Stručni nadzor vrši se počev od dana izvođenja pripremnih radova.Lice koje vrši stručni nadzor dužno je da blagovremeno izvještava

investitora o svim nedostacima koje utvrdi u toku građenja objekta i da preduzima odgovarajuće mjere.

Sadržinu i način vršenja stručnog nadzora propisuje Ministarstvo.

Ovlašćenje za vršenje stručogi nadzora

Član 50

Stručni nadzor nad izgradnjom objekta investitor vrši preko privrednog društva ili komisije za stručni nadzor sastavljenu od lica koja ispunjavaju uslove iz čl. 18 ili 43 ovog zakona.

Stručnim nadzorom rukovodi nadzorni inženjer koji ispunjava uslove propisane ovim zakonom za odgovornog projektanta iz člana 19 ovog zakona odnosno za rukovodioca građenja objekta, koji ispunjava uslove u skladu sa st. 2 i 3 člana 43 ovog zakona.

Objekti čiju izgradnju i postavljanje uređujejedinica lokalne samouprave

Član 51

Odredbe ovog zakona ne primjenjuju se na:

1) pomoćne objekte koji služe korišćenju stambenog i drugog objekta, a grade se na istoj urbanističkoj parceli (barake, garaže, ostave, septičke jame, bunari, ograde i sl.);

2) montažne objekte privremenog karaktera koji se postavljaju na javnim površinama u naseljenim mjestima (kiosci za prodaju različitih vrsta roba i pružanja usluga, ljetne bašte, pokretne tezge i sl.);

Izgradnju, postavljanje i uklanjanje objekata iz stava 1 ovog člana uređuje jedinica lokalne samouprave.

Ustupanje

Član 52

Ustupanje radova na građenju objekta i izrade tehničke dokumentacije koji se finansiraju iz budžeta, vrši se u skladu sa propisom o javnim nabavkama.

V UPOTREBNA DOZVOLA

Nadležnost

Član 53

Upotrebnu dozvolu izdaje rješenjem organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole.

Upotrebna dozvola izdaje se za cio objekat ili za dio objekta za koji je izdata građevinska dozvola.

Tehnički pregled

Član 54

Podobnost za upotrebu objekta utvrđuje se tehničkim pregledom.Investitor podnosi zahtjev za tehnički pregled objekta i uz njega prilaže:

- ugovor zaključen sa izvođačem radova- izjavu nadzornog inženjera da je objekat spreman za tehnički pregled i da je

izgrađen u skladu sa izdatom građevinskom dozvolom. Izuzetno, tehnički pregled može se vršiti i uporedo sa izvođenjem radova (na

zahtjev investitora) ako se po završetku izgradnje objekta ne može izvršiti kontrola izvedenih radova.

Tehnički pregled obuhvata kontrolu usklađenosti izvedenih radova sa tehničkom dokumentacijom na osnovu koje je izdata građevinska dozvola, kao i sa

propisima, standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta koje važe za pojedine vrste radova, odnosno materijala, opreme i instalacija.

Troškove tehničkog pregleda objekta snosi investitor.

Ovlašćenje za vršenje tehničkog pregleda

Član 55

Tehnički pregled može da vrši privredno društvo koje ispunjava uslove utvrđene ovim zakonom za izradu tehničke dokumentacije odnosno građenje objekata ili komisija koje ispunjava uslove iz čl. 18 st. 2, 3 i 4 ili člana 43 st. 2 i 3.

U vršenju tehničkog pregleda ne mogu da učestvuju lica koja su zaposlena u privrednom društvu koje je izradilo tehničku dokumentaciju ili je bilo izvođač radova, lice zaposleno kod investitora, lica koja su vršila stručni nadzor, kao i lica koja vrše poslove inspekcijskog nadzora.

Nadležni inspektori, kao i lica zaposlena u organu nadležnom za izdavanje gradjevinske dozvole mogu prisustvovati tehničkom pregledu objekta i mogu u zapisnik komisije unijeti svoje mišljenje i predloge u pogledu tehničke ispravnosti objekta.

Privredno društvo ili komisija, iz stava 1 ovog člana, je dužna da, u roku od 7 dana po završetku tehničkog pregleda, dostavi po jedan primjerak Izvještaja o izvršenom tehničkom pregledu nadležnom organu uprave i investitoru.

Ukoliko Komisija za tehnički pregled objekta utvrdi da objekat nije podoban za upotrebu, nadležni organ uprave je dužan da po službenoj dužnosti donese rješenje o zabrani upotrebe objekta.

Način vršenja tehničkog pregleda uredjuje se propisom Ministarstva.

Zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole

Član 56

Investitor podnosi zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole. Uz zahtjev se prilaže:

-jedan primjerak izvođačkog projekta ukoliko je objekat izgrađen u skladu sa građevinskom dozvolom, ili jedan primjerak revidovanog projekta izvedenog objekta ako je došlo do odstupanja u odnosu na tehničku dokumentaciju na osnovu koje je izdata građevinska dozvola;

- projekat održavanja objekta za objekte iz člana 25 stav 2 ovog zakona, - dokaz od nadležnog organa da su regulisane obaveze u dijelu ekološke saglasnosti. (eko naknada – obavezali su nas da ne možemo izdati upotrebnu dozvolu dok se ne uplati eko naknada

Uz zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole investitor je dužan da dostavi jedan primjerak projekta izvedenog objekta, ugovor zaključen sa izvođačem radova, izjavu nadzornog inženjera da je objekat spreman za tehnički pregled i da li je izgrađen u

skladu sa građevinskom dozvolom, jedan primjerak izvođačkog projekta ukoliko je objekat izgrađen u skladu sa izdatom građevinskom dozvolom ili jedan primjerak projekta izvedenog objekta ako je došlo do odstupanja u odnosu na tehničku dokumentaciju na osnovu koje je izdata građevinska dozvola, i projekat održavanja objekta za objekte iz člana 25 stav 2 ovog zakona.

Izdavanje upotrebne dozvole

Član 57

Upotrebna dozvola izdaje se rješenjem kad se utvrdi da je objekat podoban za upotrebu.

Objekat je podoban za upotrebu: 1) ako je izgrađen u skladu sa tehničkom dokumentacijom na osnovu koje je

izdata građevinska dozvola;2) ako je obezbijeđen dokaz o kvalitetu izvedenih radova odnosno

ugrađenog materijala, instalacija i opreme, izdat od strane ovlašćene organizacije;3) ako je izvršeno geodetsko snimanje, i4) ako su radovi izvedeni u skladu sa propisima, standardima, tehničkim

normativima i normama kvaliteta koje važe za pojedine vrste radova odnosno materijala, opreme i instalacija.

Rok za izdavanje upotrebne dozvole

Član 58

Privredno društvo odnosno komisija, koje je izvršilo tehnički pregled objekta, dužno je da najkasnije u roku od sedam dana od dana izvršenog tehničkog pregleda organu nadležnom za izdavanje upotrebne dozvole podnese izvještaj o izvršenom tehničkom pregledu.

Na zahtjev investitora nadležni organ izdaje upotrebnu dozvolu rješenjem u roku od osam dana od dana prijema Izvještaja komisje kojim je utvrđeno da je objekat podoban za upotrebu ili naloži investitoru da otkloni utvrđene nedostatke u određenom roku.

Ne može se vršiti tehnički pregled objekta ili njegovog dijela, ni odobriti upotreba, ako je objekat, odnosno njegov dio izgrađen bez građevinske dozvole.

Ponovni tehnički pregled

Član 59

Kada se rješenjem iz člana 58 stav 2 ovog zakona naredi otklanjanje utvrđenih nedostataka, po Izvještaju komisije za tehnički pregled, investitor je dužan, poslije njihovog otklanjanja da zahtijeva ponovni tehnički pregled.

Kod ponovnog tehničkog pregleda kontrolišu se samo oni radovi koje je trebalo popraviti ili naknadno uraditi.

Na osnovu izvještaja o ponovnom tehničkom pregledu organ nadležan za izdavanje upotrebne dozvole donosi odgovarajuće rješenje.

Probni rad

Član 60

Ako se radi utvrđivanja podobnosti objekta za upotrebu, moraju vršiti probna opterećenja ili prethodna ispitivanja i provjera instalacija, uređaja, postrojenja, stabilnosti ili bezbjednosti objekta, uređaja i postrojenja za zaštitu životne sredine ili druga ispitivanja, ili ako je to predviđeno tehničkom dokumentacijom, komisija za tehnički pregled predložiće nadležnom organu da odobri puštanje objekta u probni rad, pod uslovom da utvrdi da su za to ispunjeni uslovi.

Aktom o odobravanju puštanja objekta u probni rad utvrđuje se vrijeme trajanja probnog rada koje ne može biti duže od jedne godine, kao i obaveza nadležnih inspekcija da prate rezultate probnog rada i da po isteku probnog rada nadležnom organu dostave podatke o njegovim rezultatima.

Komisija za tehnički pregled u toku probnog rada objekta provjerava ispunjenost uslova za izdavanje upotrebne dozvole i po isteku roka probnog rada svoj izvještaj dostavlja organu nadležnom za izdavanje upotrebne dozvole.

Posebne obaveze investitora

Član 61

Upotrebna dozvola sadrži i obaveze investitora da u određenom roku, u zavisnosti od karakteristika objekta i tla, vrši odgovarajuća osmatranja ponašanja tla i objekta i uticaja objekta na životnu sredinu i da o rezultatima tih osmatranja i preduzetim mjerama obavještava nadležnog inspektora.

Upotrebna dozvola sadrži i garantni rok za objekat i pojedine vrste radova utvrđen posebnim propisom odnosno ugovorom između investitora i izvođača radova.

Dostavljanje upotrebne dozvole

Član 62

Rješenje o izdavanju upotrebne dozvole koje donosi nadležni organ lokalne uprave dostavlja se nadležnom organu uprave odnosno inspektoru za građevinarstvo.

Rješenje o izdavanju upotrebne dozvole koje donosi nadležni organ uprave dostavlja se nadležnom organu lokalne uprave.

Predaja izgrađenog objekta

Član 63

Investitor i izvođač radova koji je objekat izgradio odnosno na njemu izvodio pojedine radove, moraju, u roku od 60 dana od dana prijema upotrebne dozvole, izvršiti preliminarnu primopredaju objekta i konačan obračun vrijednosti izvedenih radova, osim ako u ugovoru nije drukčije određeno.

Konačnu primopredaju objekta investitor i izvođač radova će izvršiti najkasnije u roku od 30 dana nakon isteka garantnog roka, osim ako ugovorom nije drugačije određeno.

VI LICENCA I STRUČNI ISPIT

1. Licenca

Izdavanje licence

Član 64

Ispunjenost uslova iz čl.18,19,43,44,49 i 55 ovog zakona u odnosu na fizička lica utvrđuje rješenjem IKCG (varijantno rješenje naziva: Crnogorska komora arhitekata i inženjera u izgradnji objekata - u daljem tekstu Komora), a za privredna društva, odnosno preduzetnike, nadležni organ uprave.

Na osnovu rješenja iz stava 1 ovog člana Komora, odnosno nadležni organ uprave izdaje licencu.

Licenca se izdaje za period od pet godina i ovjerava se svake godine.Imalac licence je obavezan da obavijesti Komoru, odnosno nadležni organ

uprave o svim promjenama koje utiču na ispunjenost uslova za sticanje licence.Registar izdatih i oduzetih licenci vodi Komora, odnosno nadležni organ

uprave.

Obrazac licenci i evidencija

Član 65

Način vođenja evidencije izdatih i oduzetih licenci i obrazac licenci utvrđuje se propisom Ministarstva.

Oduzimanje licence

Član 66

Nadležni organ uprave, odnosno Komora će oduzeti licencu ako:

1) je licenca izdata na osnovu netačnih podataka;2) imalac licence prestane da ispunjava uslove za sticanje licence

predviđene ovim zakonom;3) imalac licence obavlja poslove propisane ovim zakonom suprotno izdatoj

licenci;4) je imalac licence prekršio klauzulu konflikta interesa;5) se utvrdi da su privredno društvo iz člana 18 ovog zakona ili odgovorni

projektant iz člana 19 ovog zakona povrijedili prava intelektualne svojine u vršenju poslova za koje je izdata licenca;

6) privredno društvo, kome je izdata odgovarajuća licenca, dostavi ponudu za obavljanje poslova ili ugovori obavljanje poslova, ispod minimalnih tarifnih uslova za projektovanje iz člana 71 tačka 10 ovog zakona;

7) imalac licence izrađuje tehničku dokumentaciju odnosno gradi objekat suprotno zakonu.

Na postupak oduzimanja licence shodno se primjenjuju odredbe ovog zakona koje se odnose na postupak izdavanja licence.

2. Stručni ispit

Član 67

Stručnim ispitom koji je propisan kao uslov za obavljanje poslova propisanih ovim zakonom provjerava se poznavanje propisa iz oblasti koje uređuje ovaj zakon kao i drugih propisa koji su od značaja za njegovu primjenu.

Polaganje stručnog ispita je u nadležnosti Komore.Program i način polaganja stručnog ispita propisuje Ministarstvo

VII INŽENJERSKA KOMORA (CRNOGORSKA KOMORA ARHITEKATA I INŽENJERA

U IZGRADNJI OBJEKATA)

Organizovanje

Član 68

Radi unapredjenja uslova na poslovima izgradnje objekata, inženjeri koji rade na ovim poslovima organizuju se u Inženjersku komoru Crne Gore (Crnogorsku komoru arhitekata i inženjera u izgradnji objekata) (u daljem tekstu: Komora).

Komora ima svojstvo pravnog lica, sa pravima, obavezama i odgovornostima utvrđenim zakonom i statutom Komore.

Upis u registar

Član 69

Inženjeri iz člana 68 ovog zakona upisuju se u registar Komore.

Statut Komore

Član 70

Komora ima Statut.Statutom Komore određuje se organizacija Komore, nadležnost organa

Komore i dr.Saglasnost na Statut Komore daje Vlada Republike Crne Gore.

Nadležnost Komore

Član 71

Komora vrši, naročito:

1) uspostavlja i vodi registar članova Komore;

2) utvrđuje rješenjem ispunjenost uslova za sticanje licenci za fizička lica i na osnovu tih rješenja izdaje licence

3) vodi registar izdatih i oduzetih licenci4) organizuje i sprovodi polaganje stručnog ispita po odredbama ovog

zakona,5) stara se o razvoju djelatnosti vezanih za izgradnju objekata, garantuje

zajedničke uslove za rad svojih članova i zastupa njihove interese.6) stara se o usavršavanju članova i učestvuje u pripremanju programa za

usavršavanje,7) određuje visinu članarine svojih članova,8) utvrđuje visinu naknadu za izdavanje licenci za fizička lica, uz saglasnost

nadležnog ministarstva, 9) donosi pravila dobre prakse građenja, kao i druga pravila za rad svojih

članova,10) određuje, u saglasnosti sa Vladom Republike Crne Gore, minimalne

tarifne uslove za projektovanje koji garantuju potreban kvalitet i nadzire njihovo sprovođenje.

Javna ovlašćenja

Član 72

Poslove iz tač. 1, 2, 3, 4, 7, 8 i 10 člana 73 ovog zakona Komora vrši kao javno ovlašćenje.

U vršenju ovlašćenja iz stava 1 ovog člana Komora izdaje odgovarajuće isprave (uvjerenja, potvrde, i dr.).

Sredstva Komore

Član 73

Sredstva za poslovanje Komore obezbjeđuju se iz:

1) članarine i drugih priloga njenih članova,2) naknade za izdavanje licenci za fizička lica.3) naknade za polaganje stručnih ispita,4) drugih izvora u skladu sa zakonom i opštim aktom.

Nadzor nad radom Komore

Član 74

Nadzor nad radom Komore, u obavljanju javnih ovlašćenja, vrši Ministarstvo.

VIII NADZOR

Vršenje nadzora

Član 75

Nadzor nad primjenom ovog zakona i drugih propisa iz oblasti izgradnje objekata, u okviru propisanih nadležnosti, vrši Ministarstvo i nadležni organ lokalne uprave.

Inspekcijski nadzor

Član 76

Poslove inspekcijskog nadzora iz člana 75 ovog zakona, u okviru propisanih nadležnosti, vrši Ministarstvo, preko inspektora za gradjevinarstvo (u daljem tekstu: inspektor) u skladu sa ovim zakonom i Zakonom o inspekcijskom nadzoru.

Poslove inspekcijskog nadzora iz člana 75 ovog zakona, u okviru propisane nadležnosti, vrši inspekcijski organ lokalne uprave, kao sopstvene poslove.

Nadležnost

Član 77

Ministarstvo vrši inspekcijski nadzor u odnosu na objekte iz člana 25 stav 2 ovog zakona.

Inspekcijski organ lokalne uprave vrši nadzor u odnosu na objekte iz člana 25 stav 3 ovog zakona.

Ovlašćenja

Član 78

U vršenju inspekcijskog nadzora inspektor je obavezan da provjerava, naročito:

1) da li je za građenje objekta nadležni organ izdao građevinsku dozvolu;

2) da li je tehnička dokumentacija izrađena u skladu sa važećim propisima o tehničkim mjerama, normativima i standardima u građevinarstvu;

3) da li je izgradnja objekta ustupljena u skladu sa propisima;4) da li se radovi izvode odnosno da li je objekat izgrađen u skladu sa

tehničkom dokumentacijom na osnovu koje je izdata građevinska dozvola;5) da li se građenje objekta vrši prema propisima za izgradnju objekata i

važećim propisima o tehničkim mjerama, normativima i standardima u građevinarstvu;6) da li građevinski materijal i prefabrikovani elementi koji se ugrađuju,

odgovaraju propisima i standardima, te da li su izvođač i investitor za njih pribavili potreban atest odnosno da li vrše propisana ispitivanja materijala i elemenata;

7) da li je za izgrađeni objekat odnosno izvedene radove nadležni organ izdao upotrebnu dozvolu i da li su primjedbe Komisije za tehnički pregled otklonjene u ostavljenom roku;

8) da li postojeći objekat, zbog fizičke dotrajalosti ili drugih uzroka, predstavlja opasnost po život ljudi, bezbjednost saobraćaja, susjedne objekte i okolinu,

9) da li je pri izgradnji objekta povrijeđeno pravo intelektualne svojine.

Upravne mjere i radnje

Član 79

Kad utvrdi da je povrijeđen zakon ili drugi propis, inspektor ima obavezu i ovlašćenje da:

1. Zabrani građenje objekta ako:

1.1 se u ostavljenom roku ne otklone utvrđene nepravilnosti;1.2 se izgradnja objekta vrši bez građevinske dozvole;1.3 izgradnja objekta nije ustupljena u skladu sa propisima;1.4 se izgradnja objekta ne vrši prema tehničkoj dokumentaciji, na osnovu

koje je izdata građevinska dozvola;1.5 se izgradnja objekta ne vrši u skladu sa propisima o tehničkim mjerama,

normativima i standardima u građevinarstvu,1.6. je pri izgradnji objekta povrijeđeno pravo intelektualne svojine.

2. Naredi zatvaranje gradilišta odnosno objekta započetog bez gradjevinske dozvole

Upravna mjera iz tačke 2 ovog člana sprovodi se pečaćenjem. Prije pečaćenja inspektor će na vidno mjesto nalijepiti obavještenje sljedeće sadržine: „zatvoreno po nalogu inspektora za gradjevinarstvo“.

2.1. gradilišta objekta koji se gradi odnosno dijela objekta koji se gradi bez građevinske dozvole;

2.2. objekta koji se gradi ili je izgrađen odnosno dijela objekta koji se gradi ili je izgrađen bez građevinske dozvole.

3. Naredi rušenje odnosno uklanjanje objekta i vraćanje zemljišta u prvobitno stanje, ako:

3.1. se izgradnja objekta vrši i pored zabrane iz tačke 1 ovog člana;3.2. je objekat izgrađen bez građevinske dozvole;3.3. je rješenje kojim se zahtjev investitora za izdavanje građevinske

dozvole odbija ili odbacuje, postalo izvršno;3.4. utvrdi nedostatke pri izgradnji objekta koji predstavljaju opasnost za

stabilnost objekta, bezbjednost života ljudi i sl., a isti se ne mogu otkloniti.

4. Naredi uklanjanje objekata privremenog karaktera ako investitor nije uklonio iste u roku od 30 dana od dana završetka radova;

5. Naredi rušenje odnosno uklanjanje objekta koji zbog dotrajalosti ili drugih razloga predstavlja opasnost po život ljudi, bezbjednost saobraćaja, susjedne objekte i okolinu, izuzev ako je objekat proglašen spomenikom kulture;

6. Predloži nadležnom organu uprave da oglasi ništavim građevinsku ili upotrebnu dozvolu, ako utvrdi da su izdate suprotno propisima;

7. Privremeno zabrani vršenje djelatnosti ako privredno društvo odnosno drugo pravno lice ne ispunjava uslove iz čl. 18 i 43 ovog zakona;

Klauzula konflikta interesa

Član 80

Lica koja rade na poslovima iz čl. ----- ovog zakona ne mogu biti angažovana od strane pravnih i fizičkih lica za obavljanje bilo kojih poslova iz oblasti izgradnje objekata, uređenih ovim zakonom.

IX KAZNENE ODREDBE

1. Krivična djela

Nelegalno gradjenje objekta

Član 81

Ko započne građenje objekta bez građevinske dozvole kazniće se za krivično djelo novčanom kaznom od 1000 - 5.000 000 eura.

Ko gradi objekat suprotno izdatoj građevinskoj dozvoli kazniće se za krivično djelo novčanom kaznom od 1000 - 4.000 000 eura.

Priključenje gradilišta odnosno objekta bez gradjevinske dozvole

Član 82

Ko priključi gradilište bez ili suprotno izdatoj građevinskoj dozvoli, odnosno objekat na kome se izvode radovi, ili objekat koji je izgrađen bez građevinske dozvole na infrastrukturu (elektro–energetsku, vodovodnu, kanalizacionu, saobraćajnu, telekomunikacionu i dr.) kazniće se za krivično djelo novčanom kaznom od 1000 - 3.000 000 eura.

2. Prekršaji

Prekršaj za lice koje izrađuje tehničku dokumentaciju

Član 83

Novčanom kaznom u visini od desetostrukog do tristastrukog iznosa minimalne zarade u Republici kazniće se za prekršaj privredno društvo ako:

1) izrađuje tehničku dokumentaciju a nema zaposleno najmanje jedno za izradu svakog dijela tehničke dokumentacije odnosno vrste projekata i nema licencu.

2) tehničku dokumentaciju i njene sastavne djelove odnosno projekte ne potpišu vodeći i odgovorni projektant (član 19 stav 4);

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u privrednom društvu novčanom kaznom u visini od jedne polovine do dvadesetostrukog iznosa minimalne zarade u Republici.

Za prekršaj iz stava l tač. 2 ovog člana kazniće se fizičko lice novčanom kaznom u visini od jedne polovine do dvadesetostrukog iznosa minimalne zarada u Republici.

Prekršaj za lice koje je investitor

Član 84

Novčanom kaznom u visini od desetostrukog do tristastrukog iznosa minimalne zarade u Republici kazniće se za prekršaj privredno društvo odnosno drugo pravno lice koje je investitor, ako:

1) otpočne sa korišćenjem objekta bez upotrebne dozvole (član 4 stav 1),2) tehničku kontrolu povjeri privrednom društvu ili Komisiji, koji ne

ispunjavaju uslove iz člana 18 ovog zakona (član 21);3) ne obezbijedi stručni nadzor nad izgradnjom objekta (član 49);4) ustupanje radova na građenju objekta i izradi tehničke dokumentacije vrši

suprotno propisu o javnim nabavkama (član 52).

Novčanom kaznom u visini od petostrukog do dvadesetostrukog iznosa minimalne zarade u Republici kazniće se za prekršaj privredno društvo odnosno drugo pravno lice koje je investitor ako

1) na mjestu izgradnje objekta ne istakne tablu sa primjerkom zahtjeva za izdavanje građevinske dozvole (član 35 stav 3);

Za prekršaj iz stava 1 i 2 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u privrednom društvu, odnosno drugom pravnom licu koje je investitor, novčanom kaznom u visini dvadesetostrukog iznosa minimalne zarade u Republici.

Za prekršaj iz stava 1 tač 1, 2 i 3 ovog člana kazniće se fizičko lice novčanom kaznom u visini od jedne polovine do dvadesetstrukog iznosa minimalne zarade u Republici.

Prekršaj za izvođača radova

Član 85

Novčanom kaznom u visini od desetostrukog do tristastrukog iznosa minimalne zarade u Republici kazniće se za prekršaj privredno društvo odnosno preduzetnik koje gradi objekat, ako:

1) ne odredi lice koje rukovodi građenjem objekta (član 44);2) ne izvodi radove prema tehničkoj dokumentaciji na osnovu koje je

izdata građevinska dozvola, u skladu sa propisima, standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta koji važe za pojedine vrste radova, instalacija i opreme (član 46 stav 1 tačka 1)

3) ne organizuje gradilište na način kojim će se obezbijediti pristup lokaciji, nesmetani saobraćaj, zaštita okoline za sve vrijeme trajanja građenja (član 46 stav 1 tačka 2)

4) ne obezbijedi sigurnost objekta, lica koja se nalaze na gradilištu i okoline (član 46 stav 1 tačka 3);

5) ne obezbijedi dokaz o kvalitetu izvedenih radova, odnosno ugrađenog materijala, instalacija i opreme izdat od strane ovlašćene organizacije (član 46 stav 1 tačka 4)

6) ne vodi građevinski dnevnik, građevinsku knjigu i knjigu inspekcije (član 46 stav 1 tačka 6);

7) ne osigura bezbjednost objekta i okoline u slučaju prekida radova (član 46 stav 1 tačka 8);

8) u predviđenom roku ne obavijesti nadležni organ o početku izvođenja radova kao i o završetku izrade temelja (član 47 stav 1 i 2); 9) nastavi sa izvođenjem radova prije pribavljanja potvrde o ispravnosti temelja (član 47 stav 3);

10) pismeno ne upozori investitora ili privredno društvno koje je izradilo projektnu dokumentaciju na nedostatke u tehničkoj dokumentaciji (član 47 stav 4).

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u

privrednom društvu odnosno preduzetnika, koje gradi objekat, odnosno izvodi radove, novčanom kaznom u visini dvadesetostrukog iznosa minimalne zarade u Republici.

Za prekršaj iz stava 1 tač. 1 do 10 ovog člana kazniće se fizičko lice novčanom kaznom u visini od jedne polovine do dvadesetstrukog iznosa minimalne zarade u Republici.

Prekršaj za odgovorno službeno lice i rukovodioca

Član 86

Novčanom kaznom u visini dvadesetostrukog iznosa minimalne zarade u Republici kazniće se za prekršaj odgovorno službeno lice i rukovodilac ako:

1) ovjeri tehničku dokumentaciju koja je izrađena suprotno rješenju o lokaciji, rješenju o urbanističkoj saglasnosti i projektnom zadatku (član 10 stav 2);

2) je izdalo građevinsku dozvolu suprotno odredbama ovog zakona (čl. 26, 27, 32, 34);

3) je izdalo upotrebnu dozvolu suprotno odredbama ovog zakona (čl. 53 do 63).

Novčanom kaznom iz stava 1 ovog člana kazniće se za prekršaj odgovorno službeno lice i rukovodilac u organu nadležnom za vođenje katastra nepokrenosti, ako objekat za koji nije izdata upotrebna dozvola upiše u katastar nepokretnosti (član 4 stav 2).

X PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Mjere za definisanje statusa objekata

Član 87

Nadležni organ lokalne uprave će, u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona, izvršiti popis objekata koji su izgrađeni suprotno planskom dokumentu, do stupanja na snagu ovog zakona.

Nadležni organ državne uprave i nadležni organ lokalne uprave će, u roku od dvije godine od dana stupanja na snagu ovog zakona, donijeti plansku dokumentaciju definisanje statusa objekata iz stava 1 ovog člana.

Za objekte, koji nijesu izgrađeni u skladu sa planskim dokumentom iz stava 2 ovog člana, čije je donošenje u nadležnosti lokalne uprave, način i postupak uklanjanja utvrdiće lokalna uprava.

Za objekte koji nijesu izgrađeni u skladu sa planskim dokumentom iz stava 2 ovog člana, čije je donošenje u nadležnosti organa državne uprave, način i postupak uklanjanja utvrdiće Vlada Crne Gore.

Ograničenje u pogledu primjene zakona

Član 88

Odredbe ovog zakona ne primjenjuju se u slučaju kada se objekat gradi zbog prijetećih prirodnih i drugih nepogoda i vanrednih događaja, kako bi se spriječilo nijhovo djelovanje ili osigurala zaštita i sanirale njihove štetne posljedice.

Objekat iz stava 1 ovog člana može ostati kao stalni i po prestanku tih okolnosti ako ispunjava određene urbanističke, tehničke i druge propisane uslove i ako investitor pribavi građevinsku dozvolu u roku od jedne godine od dana prestanka tih okolnosti.

Investitor koji u propisanom roku ne pribavi građevinsku dozvolu za objekat iz stava 1 ovog člana, dužan je da takav objekat ukloni, odnosno poruši.

Rok za usklađivanje poslovanja

Član 89

Privredno društvo odnosno drugo pravno lice koje obavlja djelatnost za koju su ovim zakonom propisani posebni uslovi dužno je da svoje poslovanje uskladi sa odredbama ovog zakona u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Pribavljanje upotrebne dozvole

Član 90

Vlasnik objekta izgradjenog na osnovu gradjevinske dozvole, za koji nije izdata upotrebna dozvola, dužan je da u roku od jedne godine od dana stupanja na snagu ovog zakona, pribavi upotrebnu dozvolu.

Ako vlasnik objekta ne pribavi gradjevinsku dozvolu iz stava 1 ovog člana, nadležni inspekcijski organ će preduzeti mjere iz člana ovog zakona.(privremena zabrana obavljanja djelatnosti, nalaganje obaveze)

Stečena prava

Član 91

Lica koja su stekla ovlašćenja za rad na poslovima izgradnje objekata, ispunjavaju uslove za vršenje tih poslova i prema odredbama ovog zakona.

Lica koja su položila stručni ispit kojim je izvršena provjera stručne osposobljenosti za rad na poslovima određenim ovim zakonom, po propisima koji su bili na snazi u vrijeme njihovog polaganja, ispunjavaju uslove za vršenje tih poslova i prema odredbama ovog zakona.

Rok za donošenje propisa

Član 92

Propisi na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona donijeće se u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Do donošenja propisa iz stava 1 ovog člana primjenjivaće se propisi koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona.

Započeti postupci

Član 93

Postupci započeti do dana stupanja na snagu ovog zakona u kojima nije donijeta pravosnažna odluka, okončaće se po odredbama zakona koji je bio na snazi u vrijeme pokretanja postupka.

Odredba stava 1 ovog člana odnosi se i na postupak izdavanja licenci i ovlašćenja.

Organizacija i rad Inženjerske komore

Član 94

Organizacija i rad Inženjerske komore Crne Gore uskladiće se sa odredbama ovog zakona u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Nadležni organ uprave će, u roku iz stava l ovog člana preuzeti od Inženjerske komore Crne Gore registre izdatih licenci i ovlašćenja.

Prestanak ranijeg zakona

Član 95

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o izgradnji objekata („Službeni list RCG“, br. 55/00) i Zakon o urbanističkoj i građevinskoj inspekciji („Službeni list RCG“, br. 56/92).

Stupanje na snagu

Član 96

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom listu Republike Crne Gore“.

O B R A Z L O Ž E NJ E

I USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENJE ZAKONA

Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u odredbi člana 12 Ustava Republike Crne Gore, kojim je propisano da se zakonom, u skladu sa Ustavom, uređuju između ostalog, i pitanja od interesa za Republiku.

II RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA

Oblast izgradnje objekata uređena je Zakonom o izgradnji objekata („Sl. list RCG“, br. 55/00), kojim su stvorene osnovne pravne pretpostavke za funkcionisanje tržišnog načina privređivanja u oblasti izgradnje objekata. Dosadašnje iskustvo u implementaciji ovog zakona pokazalo je da je sa jedne strane došlo do podsticanja preduzetničke inicijative i ulaganja stranog kapitala u izgradnji objekata, ali sa druge strane nijesu u dovoljnoj mjeri obezbijeđeni uslovi za efikasnije investiranje, i nije eliminisan problem bespravne izgradnje i sprečavanja devastacije prostora. Time nisu stvoreni uslovi za zaštitu javnog interesa, odnosno za kvalitetnu valorizaciju prostora, kao najznačajnijeg resursa kojim raspolaže Republika Crna Gora.

Zbog toga su Predlogom zakona o izgradnji objekata, u skladu sa ustavnim opredjeljenjima sadržanim u drugim zakonima, prvenstveno u Zakonu o planiranju i uređenju prostora, predložena rješenja koja: obezbjeđuju uslove za efikasnije investiranje; eliminišu nestručnost u svim fazama izgradnje objekata; uvode veću kontrolu i stepen odgovornosti za sve učesnike u postupku izgradnje objekata; obezbjeđuju jednostavnije procedure u donošenju upravnih akata; obezbjeđuju poštovanje i dosledniju primjenu zakona. Sve to u značajnoj mjeri doprinosi eliminaciji biznis barijera u postupku izgradnje objekata, zaustavljanju bespravne izgradnje i sprečavanju devastacije prostora, a samim tim i većem stepenu zaštite javnog interesa.

U cilju poštovanja deklarisanih opredjeljenja Crna Gore za uključivanje u evropske integracije, kroz ovaj zakon je obezbijeđena primjena normativa i standarda Evropske Unije u oblasti izgradnje objekata. To se naročito odnosi na smanjenje rizika i šteta, koji mogu nastati za ljude i dobra u vanrednim uslovima (prijeteće prirodne i druge nepogode, vanredni događaji i industrijski incidenti). U tom cilju, povećane su obaveze i odgovornost investitora, i pooštreni uslovi koje moraju ispunjavati pravna i fizička lica koja učestvuju u procesu izgradnje i rekonstrukcije objekata.

Takođe, ovim zakonom su obezbijeđeni uslovi transparentnosti procesa izgradnje objekata, kroz permanentno učešće javnosti u cijelom postupku i procedurama kod izgradnje objekata.

U cilju eliminisanja bespravne izgradnje i obezbjeđenje većeg stepena kontrole i odgovornosti za sve učesnike u postupku izgradnje i

rekonstrukcije objekata, Predlogom zakona su propisane kazne za krivično djelo građenja objekta bez građevinske dozvole, za krivično djelo građenja suprotno građevinskog dozvoli, za krivično djelo izrade tehničke dokumentacije suprotno zakonu, kao i za krivično djelo priključenja na tehničku infrastrukturu, bez građevinske dozvole.

Rezultati u primjeni važećeg Zakona o izgradnji objekata, ukazali su na neophodnost izmjene znatnog broja odredaba, kao i potrebe da se ovaj zakon upodobi sa drugim uporedno-pravnim sistemima.

III OBJAŠNJENJA OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA

1. U poglavlju I Osnovne odredbe Predloga zakona o izgradnji objekata sadržane su polazne, principijelne postavke i načela koja se u daljem tekstu Nacrta detaljno razrađuju.

Tako su, u članu 3 Predloga zakona utvrđena načela na kojima se zasniva izgradnja objekata, čije poštovanje predstavlja bitni uslov pri izgradnji i rekonstrukciji objekata.

Radi zaštite javnog interesa, i poštovanja odredaba ovog zakona, u članu 3 je potencirano da se građenje objekata može započeti samo nakon izdavanja građevinske dozvole, kao i da se može graditi samo u skladu sa građevinskom dozvolom. U članu 4 je, dalje, precizirano da se objekat ne može koristiti prije izdavanja upotrebne dozvole. Novina u odnosu na važeći Zakon o izgradnji objekata predstavlja i stav 2 člana 4 u kome se određuje da se u katastar nepokretnosti može upisati samo objekat za koji je izdata upotrebna dozvola, čime se i na ovaj način želi spriječiti i destimulisati bespravna izgradnja, upis u katastar nepokretnosti i mogućnost pravnog tretmana bespravno sagrađenih objekata.

Članom 6 Predloga zakona, propisuju se uslovi zaštite prava invalidnih lica, na način da se u svim objektima u javnoj upotrebi moraju obezbijediti uslovi koji će omogućiti invalidnim licima adekvatan pristup istima i upotrebu bez komunikacionih prepreka.

U cilju lakše i jednostavnije primjene, odnosno implementacije, Predlogom zakona u članu 8 dato je značanje izraza koji se upotrebljavaju u tekstu zakona.

2. U poglavlju II Tehnička dokumentacija, značajnu novinu predstavlja opredjeljenje da, pored glavnog projekta koji se izrađuje za potrebe izgradnje objekata i pribavljanja građevinske dozvole, i idejni projekat (član 13) predstavlja osnov za izdavanje načelne saglasnosti (član 30), odnosno dobijanje građevinske dozvole za dio objekta iz člana 29 stav 2 ovog zakona, ako taj dio predstavlja tehničku, tehnološku i funkcionalnu cjelinu, i kao takav se može samostalno koristiti. Na taj način se stvaraju povoljniji uslovi za investitore, kojima će se na jednostavniji i brži način izdavati građevinska dozvola posebno za složene i objekte krupne infrastrukture čija izgradnja je složena i trajaće dugi vremenski period. Shodno navedenom u članu 20 je regulisana tehnička kontrola idejnog i glavnog projekta, a u članu 21 je regulisano ko i pod kakvim uslovima može da vrši tehničku kontrolu.

3. U poglavlju III Građevinska dozvola, određuje se nadležnost i procedura izdavanja građevinske dozvole, dokumentacija na osnovu koje se izdaje kao i rokovi za preduzimanje određenih radnji.

Značajna novina, u Predlogu je uvođenje načelne saglasnosi kojom se pojednostavljuje izdavanje građevinske dozvole za objekte koji se sastoje iz više funkcionalnih, tehničkih i tehnoloških cjelina, te za objekte čija izgradnja traje duže vrijeme. Shodno članu 30 je određeno da se na postupak izdavanja načelne saglasnosti shodno primjenjuju odredbe ovog zakona koje se odnose na postupak izdavanja građevinske dozvole. Posebna građevinska dozvola za pripremne radove (član 31) je detaljno definisala, odnosno propisala kada se ista izdaje i za koje vrste objekata, odnosno radova. Važećim Zakonom dopunska građevinska dozvola nije precizirana na odgovarajući način te je u praksi dolazilo do neadekvatnog tumačenja, zbog čega je članom 32 Predloga jasno propisano koje odstupanje od tehničke dokumentacije uslovljava njeno pribavljanje.

Predlogom zakona propisano je da se građevinska dozvola izdaje u roku od 15 dana od dana podnošenja zahtjeva (član 33). Istom odredbom predviđena je obaveza organa nadležnog za izdavanje građevinske dozvole

da investitoru odredi rok, ne duži od 30 dana, da dopuni priloženu dokumentaciju (ukoliko utvrdi da postoje nedostaci) i ukloni utvđene nedostatke. Novina je, obezbjeđenje učešća javnosti u postupku izdavanja građevinske dozvole. Tako je članom 35 Predloga predviđeno da pored investitora mogu učestvovati i zainteresovani imaoci prava na nepokretnosti, kao i da nadležni organ rješenje o izdatoj građevinskoj dozvoli objavljuje na svom sajtu.

Članom 36 data je mogućnost promjene imena investitora u postupku građenja objekta, s tim što se zahtjev za promjenu investitora može podnijeti do dana izdavanja građevinske dozvole. Uz zahtjev, novi investitor je dužan da priloži dokaz o pravu svojine, odnosno drugom stvarnom pravu na objektu.

Novina je i član 37 kojim su određeni rokovi za završetak radova, kao i član 40 kojim je propisano da građevinsku dozvolu trajno čuva nadležni organ i to jedan orginalni primjerak a jedan u elektronskoj formi.

4. U poglavlju IV Građenje objekata – čl. 43 i 44 definišu se uslovi koje treba da ispunjava privredno društvo, odnosno drugo pravno lice koje gradi kao i lice koje rukovodi građenjem. Naime, praksa je pokazala da su uslove za dobijanje licence propisane postojećim Zakonom, građevinska preduzeća u Crnoj Gori teško mogla ispuniti, te je Predlogom decidno propisano koje uslove mora da ipunjava izvođač radova za svaku fazu radova, u zavisnosti od činjenice da li je u pitanju objekat za koju građevinsku dozvolu izdaje nadležni organ državne uprave ili nadležni organ lokalne uprave.

Članom 44 uveden je pojam glavnog inženjera, koji rukovodi građenjem objekta, prati usaglašenost faza i odgovara za usklađenost radova ukoliko u izgradnji objekta učestvuje više izvođača radova. Obaveza investitora (član 45), prije početka građenja, je da istakne na vidnom mjestu osnovne podatke o objektu i dokumentaciji. Ovim članom posebno je propisana obaveza obilježavanja objekata koji su upisani u Registar spomenika kulture Crne Gore, što je novina u odnosu na važeći Zakon.

Članom 47 predviđene su obaveze investitora i izvođača radova, dok je članom 48 propisano da je izvođač radova dužan na gradilištu obezbijediti gradilišnu dokumentaciju koja je decidno nabrojana.

Odredbom člana 49 definisane su obaveze izvođača radova da obezbijedi stručni nadzor, definisani su pojam i sadržina stučnog nadzora nad izgradnjom objekta koji investitor vrši preko privrednog društva, odnosno drugog pravnog lica ili Komisije za stučni nadzor, pod uslovom da ispunjavaju zakonom prpisane uslove za izradu tehničke dokumentacije odnosno za građenje objekta.

Predlogom zakona (član 51) propisano je da se odredbe ovog zakona ne primjenjuju na pomoćne objekte koji služe korišćenju stambenog i drugog objekta, a grade se na istoj urbanističkoj parceli (barake, garaže, ostave, septičke jame, bunari, ograde i sl.) kao ni na montažne objekte privremenog karaktera koji se postavljaju na javnim površinama u naseljenjim mjestima, čiju izgradnju, postavljanje i uklanjanje uređuje jedinica lokalne samouprave.

Odredbom člana 52 Predloga propisano je da se ustupanje radova na građenju objekta i izrade tehničke dokumentacije koji se finansiraju iz Budžeta vrši u skladu sa propisom o javnim nabavkama, dok se ustupanje ovih radova koji se ne finansiraju iz Budžeta, vrši na način i po postupku koji propisuje nadležni organ državne uprave.

5. U poglavlju V Upotrebna dozvola, propisana je nadležnost i procedura izdavanja upotrebne dozvole.

Članovima 54 i 55 Predloga, predviđeno je da se podobnost za upotrebu objekta utvrđuje tehničim pregledom, a ovlašćenje za vršenje tehničkog pregleda dato je privrednom društvu koje ispunjava uslove predviđene ovim zakonom za izradu tehničke dokumentacije, odnosno Komisiji.

Članovima 56, 57 i 58 Predloga propisano je da investitor podnosi zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole, a da se o zahtjevu odlučuje rješenjem u roku od osam dana.

U slučaju da je u Izvještaju o izvršenom tehničkom pregledu objekta konstatovano da ima nedostataka, nadležni organ nalaže uklanjanje istih u toku ponovog tehničkog pregleda. Kod ponovnog tehničkog pregleda kontrolišu se samo oni radovi koje je trebalo popraviti ili naknadno uraditi, a na osnovu Izvještaja o ponovljenom tehničkom pregledu organ nadležan za izdavanje upotrebne dozvole donosi rješenje (član 59).

Probni rad je definisan u članu 60 Predloga, dok je odredbom člana 61 propisano da upotrebna dozvola sadrži obaveze investitora da u određenom roku, u zavisnosti od karakteristika objekta i tla vrši odgovarajuća osmatranja ponašanja tla i objekta i njegovog uticaja na životnu sredinu, i da o rezultatima ovih osmatranja i preduzetim mjerama obavještava nadležnog inspektora.

Značajna novina je u članu 63, kojim se precizira rok konačne primopredaje objekta koju investitor i izvođač treba da izvrše u roku od 30 dana nakon isteka garantnog roka.

6. U poglavlju VI Licenca i stručni ispit, regulišu se pitanja izdavanja licenci , obrasci licenci i evidencija, kao i pitanje oduzimanje licenci i polaganja stručnog ispita.

Tako je članom 64 Predloga propisano da ispunjenost uslova za izdavanje licence za fizička lica i privredna društa izdaje i oduzima Inženjerska Komora CG, odnosno nadležni organ državne uprave.

Članom 67 određeno je da se stručnim ispitom koji je jedan od uslova za obavljanje poslova propisanih ovih zakonom provjerava se poznavanje propisa iz oblasti koje uređuje ovaj zakon kao i drugih propisa koji su od značaja za njegovu primjenu. Nadležni organ državne uprave propisuje program i način polaganja stručnog ispita.

7. U poglavlju VII Inženjerska komora uređeno je organizovanje u Inženjersku komoru (član 68), ustnovaljen upis u Registar inženjera koji rade na poslovima izgradnje objekata (član 69), uređen Statut Komore (član 70), nadležnost Komore (član 71). Novina u odnosu na važeći zakon se odnosi na sticanje članstva upisom u Registar Komore.

8. U poglavlju VIII Nadzor, određeno je da poslove inspekcijskog nadzora nad izvršavanjem ovog zakona i drugih propisa kojima se uređuje izgradnja objekata, vrši nadležni organ državne uprave i nadležni organ lokalne uprave (član 75), što je novina u odnosu na važeći zakon i podzakonske akte donijete na osnovu istog. Predlogom zakona (član 76) se nadležnost organa koji vrše inspekcijsku kontrolu u oblasti građenja određuje na način što inspekcijski nadzor u odnosu na objekte iz člana 26 stav 2 ovog zakona vrši nadležni organ državne uprave, preko inspektora za građevinarstvo (član 76), dok inspekcijski nadzor u odnosu na objekte iz člana 26 stav 3 ovog zakona vrši nadležni organ lokalne uprave, kao prenesene poslove. Ovom glavnom taksativno su utvrđena ovlašćenja organa nadležnih za vršenje inspekcijske kontrole, upravne mjere i radnje koje taj

organ može preduzimati u postupku inspekcijske kontrole, kao i klauzula konflikta interesa (čl. 77,78,79 i 80 ).

9. U poglavlju IX Kaznene odredbe, regulisana je kaznena politika u oblasti izgradnje i rekonstrukcije objekata. Sankcije, odnosno kaznene mjere za nepoštovanje zakonskih odredbi, sastavni su dio mjera implementacije zakona i važan segment funkcionisanja cijelog sistema. Svrha izricanja kaznenenih mjera je sprečavanje počinioca da vrši inkriminisana djela, zatim uticaj na druge da ne vrše ta djela, te zaštita javnog interesa i disciplina građana. S toga se procjenjuje da kaznenu politiku u oblasti izgradnje objekata treba pooštriti, i tako stvoriti normativne uslove za sprovođenje propisanih mjera.

U tom smislu, Predlogom zakona predviđena su sledeća krivična djela: nelegalno građenje objekta (član 81), građenja suprotno građevinskoj dozvoli (stav 2, član 81); i krivično djelo priključenja gradilišta, odnosno objekta bez građevinske dozvole (član 82) za koje se izriče novčana kazna.

10. U poglavlju X Prelazne i završne odredbe, su uređena pitanja prelaznog karaktera, koja se odnose na: mjere za definisanje statusa objekata (član 87); ograničenje u pogledu primjene zakona (član 88), rok za usklađivanje poslovanja (član 89), pribavljanje upotrebne dozvole (član90); stečena prava (član 91), rok za donošenje propisa (član 92), započeti postupci (član 93), organizacija i rad Inženjerske komore (član 94), prestanak ranijeg zakona (član 95) i stupanje na snagu (član 96)

*** *** ***