imdi'nin Gc, Eckhart Tolle'yi gnmzn en nemli spiritel retmenlerinden biri haline getirdi. imdi, imdi'nin Gc'nn devam niteliinde olan ve uzun zamandr beklenen bu kitap yaklak sekiz yldr yazd ilk kitap-Tolle'nin gl mesajn ve ruhsalln tamamen yeni bir kuaa tayor. imdi'nin Gc'nn sra d baarsndan yola kan Tolle, imdi ok daha sevgi dolu yeni bir dnyann doumunu gstermek iin bizleri kendi yaamlarmzn tesine tayor. Bu, egomuzla yaptmz mevcut kimlik tanmlamamz aarak, kim olduumuz hakknda tamamen yeni bir dnce tarzn benimsemeyi gerektiriyor. Bunun olmas iin, insan zihninin yapsnn evrimsel bir deiim geirmesi gerekiyor. Var Olmann Gc'nde, Tolle ego temelli bilincimizin dinamiklerini detaylca aklyor. Sonra nazik ve son derece pratik terimlerle bizi bu yeni bilin dzeyine geiriyor. Kendimizi tanmladmz her eyin ok daha tesine geerek, gerekten kim olduumuzu ve kimliimizin sonsuz yceliini deneyimleyeceiz. ECKHART TOLLE hibir din ve gelenekle balants olmayan ada bir spiritel retmendir. Yaz ve seminerlerinde, basit ve derin bir mesaj antik spiritel stadlarn zamansz ve sade berraklyla naklediyor: Ac ekmemenin, huzurlu olmann bir yolu daima vardr. Tolle sk sk seyahat ederek retilerini tm dnya ile paylayor. Vancouver, British Columbia'da yaamaktadr. www.EckhartTolIe.com

KORDOR

YAYIMCILIK

- 25

VAR OLMANIN GCEckhart Tolle zgn ad: A NEW EARTH / Awakening to Your Life's Purpose 2005 Dutton, Penguin Group Inc. basmndan evrilmitir. 2005 by Eckhart Tolle Yayn ynetmeni: Erdem Boz ngilizce aslndan eviren: Selim Yenieri Sayfa tasarm: Bilgin Budun Bask: Oktay Matbaaclk, stanbul Cilt: Umut Matbaaclk, stanbul 1. bask: Koridor Yaynclk, stanbul, 2006 K KORDOR YAYINCILIK Binbirdirek Mah. Suterazisi Sok. No: 4/1 341 22 Sultanahmet-stanbul Tel. : ( + 90) 2 1 2 - 638 62 63-64 / 51 6 70 60 Faks : (+90) 2 1 2 - 638 62 65 e-mail : info@beyazbalina.com.tr Bu bir Namaste Publishing kitabdr.

NDEKLER1.BLM nsan Bilincinin iekleri .. 15 arm........................................................................15 Bu Kitabn Amac........................................................19 Kaltsal Bozukluumuz................................................22 Yeni Bilincin Ykselii.................................................27 Ruhsallk ve Din...........................................................30 Deiimin Aciliyeti......................................................33 Yeni Bir Cennet ve Yeni Bir Dnya..........................35 2. BLM Ego: nsanln imdiki Durumu .. 37 illzyon Benlik.............................................................39 Zihindeki Ses.........................................................42 Egonun erii ve Yaps............................................46 Kendini Nesnelerle Tanmlamak...............................47 Kayp Yzk.................................................................50 Mlkiyet llzyonu.54 stemek: Daha Fazlasna htiya Duymak..................58 Vcutla Kendini Tanmlamak....................................60 sel Vcudu Hissetmek.............................................63 Varln Unutkanl..................................................65 Descartes'm Hatasndan Sartre'm grsne..........66 Btn Anlayn tesine Geen Huzur......................67 3. BLM Egonun z . 71 ikayet Etme ve Krgnlk..........................................73 Tepkisellik ve Kin.........................................................76 Hakl Olmak, Haksz karmak.................................78 Bir llzyona Kar Kendini Savunmak....................79 Gerek: Grece mi, Yoksa Mutlak m?........................81 Ego Kiisel Deildir......................................................84 Sava Bir Zihin Yapsdr..............................................86 Hangisini stersiniz; Bar m, Yoksa Dram m?.......88 Egonun tesinde: Gerek Kimliiniz..........................89 Btn Yaplar Dengesizdir..........................................91 Egonun Kendini stn Hissetmesi Gerekir..............93 Ego ve n.....................................................................94 4. BLM Rollere Brnmek: Egonun ok Yzll . 97 Hain, Kurban, k......................................................98 sel Tanmlamalardan Kurtulmak.............................101 nceden Belirlenmi Roller........................................102 Geici Roller................................................................104

Avular Terleyen Bilge..............................................106 Gerek Mutlulua Kar Rol Olarak Mutluluk............106 Ebeveynlik: Rol m, Fonksiyon mu?..........................108 Bilinli Ac..................................................................112 Bilinli Ebeveynlik......................................................114 ocuunuzu Tanmak...............................................115 Rol Yapmaktan Vazgemek......................................117 Patolojik Ego................................................................120 Arka Plandaki Mutsuzluk..........................................123 Mutluluun Srr......................................................125 Egonun Patolojik Biimleri.......................................128 -Ego le ve Egosuz....................................................131 Hastalkta Ego............................................................134 Kolektif Ego 135 lmszln nkar Edilemez Kant. 137 5. BLM Ac-Beden .. 139 Duygunun Douu......................................................141 Duygular ve Ego..........................................................144 nsan Zihnine Sahip Bir rdek.................................147 Gemii Beraberinde Tamak.................................149 Bireysel ve Kolektif..................................................151 Ac Beden Kendini Nasl Yeniler?..............................................................154 Ac Beden Dncelerinizle Nasl Beslenir?............................................................155 Ac Beden Dramdan Nasl Beslenir?............................................................158 Youn Ac Bedenler....................................................161 Elence, Basn ve Ac Beden.....................................162 Kolektif Dii Ac Beden..............................................164 Ulusal ve Irksal Ac Bedenler....................................167 6. BLM zgrlemek 171 Varlk...........................................................................174 Ac Bedenin Dn...................................................177 ocuklarda Ac Beden178 Mutsuzluk...................................................................182 Kendini Ac Bedenle Tanmlamadan Kurtulmak . . . 183 Tetikleyiciler...............................................................186 Bir Uyandrc Olarak Ac Beden.............................189 Ac Bedenden Kurtulmak.........................................192 7. BLM Gerekte Kim Olduunuzu Bulmak .195 Kim Olduunuzu Dnyorsunuz?..........................196 Bolluk.........................................................................199 Kendini Bilmek ve Kendin Hakknda Bilmek.........201 Kaos ve Daha Yksek Dzen....................................203 yi ve Kt.................................................................205 Neler Olduuna Aldrmamak..................................207 yle mi?......................................................................208 Ego ve imdi..............................................................210

Zaman Paradoksu.....................................................213 Zaman Ortadan Kaldrmak.....................................215 Rya ve Ryay Gren................................................217 Snrlarn tesine Gemek.......................................218 Varln Mutluluu.....................................................221 Egonun Zayflamasna izin Vermek........................222 Darda Olan, ieride de Vardr................................224 8. BLM sel Boluu Kefetmek.. 229 Nesne Bilinci ve Boluk Bilinci................................233 Dncenin Altna Dmek ve stne kmak.....234 Televizyon...................................................................235 sel Boluu Tanmak...............................................238 Dadaki Derenin Sesini Duyabiliyor musun?..........242 Doru Eylem................................................................243 simlendirmeden Alglamak.....................................244 Deneyimleyen Kim?....................................................246 Nefes............................................................................248 Bamllklar2 51 sel Vcut farkndal..........................................252 ve D Boluk.........................................................254 Boluklar Fark Etmek.............................................257 Kendinizi Bulmak in Kendinizi Kaybedin............258 Dinginlik......................................................................259 9. BLM sel Amacnz 261 Uyan.262 Ama Diyalou........................................................266 10. BLM Yeni Bir Dnya.. 283 Hayatnzn Ksa Bir Tarihi....................................286 Uyan ve Eve Dn..................................................287 Uyan ve Da Doru Hareket.................................291 Bilin............................................................................293 Uyank Eylem..............................................................296 Uyank Eylemin U Yolu............................................297 Kabullenme..................................................................298 Zevk Almak.................................................................299 Coku.........................................................................303 Frekans Tutucular......................................................307 Yeni Dnya, topya Deildir....................................309

1. Blm -NSAN BLNCNN EKLERARIIM 114 milyon yl nce Dnya'da, bir sabah gndoumun-dan hemen sonra: Gezegen zerindeki ilk iek, gnein ilk klarn almak iin ald. Bitkilerin yaamnda bir evrim aamasnn gerekletiini haber veren bu muhteem olaydan nce, gezegen zaten milyonlarca yldan beri bitkilerle kaplyd. lk iein mr muhtemelen pek uzun olmad ve byk olaslkla iekler ender rastlanan canllard, nk doa ve iklim artlar henz ieklerin her tarafa yaylmasna izin verecek kadar iyi deildi. Yine de, bir gn nemli bir eik noktasna ulald ve aniden, btn gezegen kokulara ve renklere bouldu; tabii orada buna tank olacak bir bilin olsayd. ok sonralar, iek dediimiz o gzel ve kokulu varlklar, baka canllarn bilin evriminde nemli bir rol oynad. nsanlar giderek artan bir ekilde ieklere kar bir ekim ve hayranlk duyuyordu. nsanlarn bilin seviyesi gelitike, iekler belki de bir ilevi olmayan -yani hayatta kalmalar asndan bir nem tamayan -ama deer verdikleri ilk ey oldu. Saysz sanatya, aire ve mistie ilham kayna oldular. sa bize iekler zerinde dnmemizi ve nasl yaayacamz onlardan renmemizi syler. Buda'nn ise, bir defasnda bir iei eline alp bakarken kendinden getii anlatlr. Bir sre sonra, yanndaki kiilerden biri, Mahakasyapa adnda bir rahip, glmsemeye balamt. Sylendiine gre, Buda'nn sessiz vaazn anlayan tek kii oydu. Efsaneye gre, o glmseme - yani anlay - pe pee gelen yirmi sekiz usta boyunca kuaktan kuaa aktarld ve sonunda Zen'in kkenini oluturdu. Bir iekteki gzellii grmek, insanlar uyandrabilir ve ok ksa bir sre iin bile olsa, kendi ilerindeki gzellii grmelerini salayabilirdi. Gzelliin ilk alglanmas, insan bilincinin evrimindeki en nemli olaylardan biriydi. Mutluluk ve sevgi duygular, temelde bu alglamaya dayanacakt. Biz onu tam olarak anlayana kadar, iekler bizim iin en yce, en kutsal ve biimi olmayan bir isel ifade olmaya devam edecekti. Yetitikleri bitkilere oranla ok daha uucu, ok daha gksel ve ok daha nazik olan iekler, baka bir alemin elileri, fiziksel biim dnyasyla biim olmayan dnya arasnda bir kpr olacaklard. Sadece insanlar mutlu eden gzel kokular yoktu, ayn zamanda ruhlar aleminden bir koku getiriyorlard. "Aydnlanma" kelimesini geleneksel olarak kabul edilmi anlamndan daha geni bir ayla ele alrsak, iekleri bitkilerin aydnlanmas olarak grebilirdik. Herhangi bir alemdeki herhangi bir yaam biimi -mineraller, bitkiler, hayvanlar ya da insanlar kanlmaz bir ekilde "aydnlanma" srecinden gemektedir. Ama bunun hz son derece dktr, nk evrimsel bir ilerleme olmaktan ok daha fazlas sz konusudur: Ayn zamanda geliimde bir devamszlk, varln tamamen farkl bir seviyesine sray ve en nemlisi, maddeden uzaklama sz konusudur. Btn biimler arasnda en younu olan tatan daha ar ve daha delinmez baka ne olabilir? ama baz talar bile molekl yaplarnda deiim gstermekte, kristale dnmekte ve a kar geirgen olmaktadrlar. Baz karbonlar inanlmaz s ve basn altnda kaldklarnda elmasa ve baz ar mineraller de dier deerli talara dnrler.

Yaratklar arasnda dnyaya en bal hayvanlar olan srngenler, milyonlarca yldan beri deimeden kalmlardr. Ama bazlarnn tyleri ve kanatlar km, o kadar zamandr kendilerini topraa balayan yerekimine meydan okuyarak, kulara dnmlerdir. Daha iyi yrmeyi ya da daha iyi srnmeyi renmemilerdir; yrmenin ve srnmenin ok tesine gemilerdir. Hatrlanamayacak kadar uzun bir gemiten beri, kristaller, deerli talar ve kular, insan ruhu iin zel bir neme sahip olmulardr. Btn yaam biimleri gibi, elbette ki onlar da tek bir Yaam'n, tek bir Bilin'in geici ifadeleridir. Sahip olduklar zel nem ve insanlarn onlara bu kadar hayranlkla yaklamalarnn nedeni, gksel nitelikleriyle aklanabilir. nsanlarn alglarnda uyank ve dingin bir dikkat, belli derecede bir Varlk olduunda, her yaratn, her yaam biiminin iindeki ruhsal z grebilir ve kendi zleriyle birletirerek kendileri kadar sevmeyi baarabilirler. Ama bu olana kadar, ou insan sadece d biimi grr ve isel zn farknda olmaz; tpk kendi ruhsal zlerinin farknda olmayarak kendilerini sadece fiziksel ve psikolojik biimleriyle tanmladklar gibi. Bir iek, bir kristal, deerli bir ta ya da bir ku iin konumak gerekirse, bilinci ok az ak olan ya da hi ak olmayan biri bile, o biimin ardnda ok daha fazlas olduunu hisseder ve nedenini bile bilmeden ona kar yaknlk ve ekim duyar. Bu gksel doas nedeniyle, fiziksel biimi, iindeki ruhu dier varlklarda olduundan daha az bastrr. Yeni domu yaam formlar - bebekler, kedi ya da kpek yavrular, kuzular vs. - bu konuda istisnadr. nk onlar krlgan ve hassastrlar; henz maddesel dnyaya tam olarak uyum salayamamlardr. Onlara baktnzda, bu dnyaya ait olmayan bir masumiyet, bir tatllk, bir gzellik grrsnz. Grece duyarsz insanlarda bile belli bir nee uyandrrlar. Dolaysyla uyank olduunuzda ve bir iee, kristale ya da kua bakarak onu zihinsel olarak isimlendirmeden dncelere daldnzda, sizin iin fizik tesi dnyaya alan bir pencere haline gelir. ok kk bile olsa, iinizde ruhlar alemine doru bir al hissedersiniz. Antik zamanlardan beri bu "aydnlanm" yaam biiminin insan bilincinin evriminde ok nemli bir rol oynam olmalarnn nedeni budur. rnein, neden bir lotus iei Budizm'in en nemli sembollerinden biridir ve beyaz bir gvercin Hristiyanlk inancnda Kutsal Ruh'u temsil eder? Onlar, uzun zamandan beri, insan trnn geirecei evrim iin, gezegen apnda bir bilin sramas iin zemini hazrlyorlard. imdi tank olmaya baladmz ruhsal uyan budur. BU KTABIN AMACI nsanlk bir bilin deiimine hazr m? Kendi ilerinde oluacak olan ieklenme yannda, ne kadar gzel olurlarsa olsunlar, bitkilerdeki ieklenme sadece solgun bir yansma olarak kalacaktr. nsanlk byle bir geie hazr m? nsanlar artlanm zihin yaplarnn younluunu terk ederek, kristaller ya da deerli talar gibi olabilirler mi; dier bir deyile, bilin n geirir hale gelebilirler mi? Maddeciliin yerekimi gcne kar koyarak, kendilerini kendi benliklerine mahkm eden egodan kurtulabilirler mi? Byle bir deiimin mmkn olduu, insanoluna gelen tm byk bilgelik retilerinin ncelikli mesaj olmutur. Eliler - Buda, sa, Muhammed ve hepsi bilinmeyen dier biroklar - insanln erken aan iekleriydi. Onlar nadir bulunan, son derece deerli nclerdi. O zamanlar her tarafta iekler amas mmkn deildi ve bu yzden mesajlar genellikle yanl anlald ya da byk lde saptrld. Kk bir aznlk dnda, insan davranlarn kesinlikle deitiremediler.

Peki imdi insanlk o retmenlerin zamannda olduundan daha m hazr? Bu neden byle olsun ki? Bu isel deiimi hzlandrmak iin ne yapabilirsiniz? Bilincin eski egoist durumunu tanmlayan zellikler neler ve yeni bilin durumu hangi iaretlerle tannabilir? Bu kitapta, bu ve bunlar gibi dier temel sorularn cevaplarna deineceiz. Daha da nemlisi, bu kitabn kendisi ortaya kan yeni bilincin yaratt bir deiim aracdr. Burada belirtilen fikirler ve kavramlar nemli olabilir ama yine de ikincil derecede neme sahiptirler. Uyana doru yol gsteren tabelalardan baka bir ey deildirler. Kitab okumaya devam ederken, iinizde bir deiim gerekletiini greceksiniz. Bu kitabn ana amac, zihninize yeni bilgiler ya da inanlar yerletirmek veya sizi herhangi bir eye ikna etmek deil, bir bilin deiimi getirmek, yani uyan gerekletirmek. Bu adan, kitap aslnda hi "ilgin" deil. lgin kelimesi, mesafenizi koruyabileceiniz, fikirlerle ve kavramlarla zihninizde oynayabileceiniz, ayn fikirde olabileceiniz ya da olmayabileceiniz bir ey anlamna gelir. Hayr, bu kitap sizinle ilgili. Bilin durumunuzu deitirecek ya da anlamsz olacak. Bu kitap sadece hazr olanlar uyandrabilir. Henz herkes hazr deil ama birou yle ve her bir insan uyandnda, kolektif bilincin ivmesi de giderek artacak ve dierlerinin ii daha da kolaylaacak. Uyann ne anlama geldiini bilmiyorsanz, okumaya devam edin. Ancak uyan gerekletirerek bu kelimenin gerek anlamn renebilirsiniz. Uyan srecini balatmak iin, sadece bir bak atmak yeterlidir ve bu sre asla tersine evrilemez. Bazlar bu kitab okurken o kk bak yakalam olacaklar. Ama biroklar iin, kendileri farknda olsunlar ya da olmasnlar, o sre oktan balad. Bu kitap, sreci fark etmelerini salayacak. Bazlar iin kayplar ve aclarla balam olabilir; bazlar ruhsal bir retmen ya da ruhsal bir retiyle karlam olabilir veya bunlarn hepsinin bir bileimi olabilir. Eer iinizdeki uyan sreci balamsa, bu kitab okumak sreci daha da hzlandracak ve younlatracaktr. Uyann temel bir paras, uyanmam sizi tanmaktr; yani dier bir deyile, egonuzu. Egonuzun nasl dndn, nasl konutuunu ve nasl hareket ettiini anlarken, sizi srekli olarak uyanmam durumda tutan artlanm zihinsel durumu da kavrayacaksnz. te bu yzden, bu kitap egonun ana zelliklerini ve gerek bireysel, gerekse kolektif olarak nasl hareket ettiini anlatmaktadr. Bu, birbirine bal iki nedenden dolay ok nemlidir: Birincisi, egonun ardnda alan temel dinamikleri bilmezseniz, onu tanyamaz ve tekrar tekrar sizi kandrmasna izin verirsiniz. Yani egonuz sizi ele geirir ve sizmi gibi davranr. kinci neden ise, tanma eyleminin kendisinin uyann gerekleme yollarndan birisi olmasdr. inizdeki bilinsizlii tandnzda, ykselen bilinci tanmak, yani uyanmak mmkn hale gelir. Egoya kar savap kazanmanz mmkn deildir, nk karanlkla savam gibi olursunuz. Gerekli olan ey sadece bilincin dr. Siz o ksnz. KALITSAL BOZUKLUUMUZ nsanln antik dinlerine ve ruhsal geleneklerine daha derinden baktmzda, yzeyde aralarnda birok farkllk olmasna ramen, iki temel konuda ounun ayn fikirde olduunu grrsnz. Bu grleri tanmlamak iin kullandklar kelimeler deiebilir ama hepsi yine de tek bir temel geree iaret ederler. Aslnda bu temel gerek iki aamaldr: Birinci aamas, ou insanlarn "normal" zihin durumlarnn bozukluk ve hatta delilik diyebileceimiz ekilde olmasdr. Hinduizm'in temelindeki belli retiler, bu bozukluu kolektif zihinsel rahatszla yakn bir ekilde grmektedir ve buna "aldanma perdesi" anlamna gelen maya adn vermektedir. En byk Hintli bilgelerden biri olan Ramana Ma-harshi, aka yle demitir: "Zihin mayadr." Budizm farkl terimler kullanmaktadr. Buda'ya gre, insan zihni normal durumundayken dukkha retir ve bu da ac ekme, tatminsizlik veya keder olarak tercme edilebilir. Buda, bunu insann doal

bir zellii olarak grmektedir. "Nereye giderseniz gidin, ne yaparsanz yapn," der Buda, "dukkha ile karlarsnz; her durumda er ya da ge kendini gsterecektir." Hristiyan retilerinde, insann normal kolektif durumu "original sin - ilk gnah" olarak grlr. Aslnda sin - gnah kelimesi, yanl anlalm ve yanl tercme edilmitir. Yeni Ahit'in yazld antik Yunan-ca'dan kelime anlamyla tercme edildiinde, gnah kelimesi mant karmak anlamna gelmektedir. Yani beceriksizce, krlemesine yaamak ve bylece ac ekmek ya da acya neden olmak demektir. Yine, kelime kltrel apaklarndan ve yanl yorumlarndan arndrldnda, insann kolektif bilincindeki bozukluu ifade etmektedir. nsanln baarlar etkileyicidir ve inkar edilemezler. nanlmaz gzellikte mzikler, edebiyat eserleri, tablolar, mimari eserler ve heykeller rettik. Daha yakn zamanda, bilim ve teknoloji yaam tarzmzda ok byk deiikliklere yol at ve iki asr nce mucizevi olarak grlebilecek eyleri yapmamz ve yaratmamz salad. Hi phesiz: nsan son derece zeki bir yaratk. Ama bu zeks, ayn zamanda delilikle glgelenmi durumdadr. Bilim ve teknoloji, insan zihninin bozukluluunun gezegen, dier yaam biimleri ve insann kendisi zerindeki ykc etkisini daha da artrd. te bu yzden, insanolunun kolektif delilii en iyi yirminci yzyl tarihine baklarak grlmektedir. 1. Dnya Sava, 1914 ylnda kt. Korku, agzllk ve g hrsyla atelenen ykc ve zalim savalar, tpk klecilik, ikenceler ve dini ya da ideolojik nedenlerle yaylan iddet gibi, insanlk tarihinin sradan olaylar arasna girdi. nsanlar, doal felaketlerden ok birbirlerinin ellerinden ac ektiler. Ama 1914 ylnda, son derece zeki insan beyni, sadece iten patlamal motorlar retmekle kalmad, ayn zamanda bombalar, makineli tfekleri, denizaltlar, alev makinelerini ve zehirli gazlar da icat etti. te size deliliin hizmetindeki zek! Fransa ile Belika arasndaki savata, milyonlarca insan bir avu toprak paras iin ld. 1918 ylnda sava bittiinde, hayatta kalanlar geride braktklar ykma dehetle ve ne yaptklarna inanamayarak baktlar: On milyon insan lm, ok daha fazlas sakat kalmt. nsanolunun delilii, daha nce hi bu kadar ykc, hi bu kadar belirgin olmamt. Bunun sadece balang olduunu ise ok az kii biliyordu. Yzyln sonlarnda, dier insanlarn elinde iddetli bir ekilde len insanlarn says, yz milyondan fazlayd. Sadece lkeler arasndaki savalarda deil, ayn zamanda kitlesel imha silahlar ve soykrm yznden lmlerdi; Stalin'in ynetimindeki Sovyetler Birlii'nde yirmi milyon "devlet dman, casus ve hain" ldrlrken, Nazi Almanyasndaki Yahudi Soykrm da ondan aa deildi. te yandan, daha kk isel atmalarda lenler de oktu; rnein spanyol Sava ya da Kamboya'da olduu gibi. Televizyonlardaki gnlk haberlere bakarak, deliliin henz ortadan kalkmadn, hatta yirmi birinci yzyln balarnda daha da hzlanarak devam ettiini syleyebiliriz. nsan zihninin dier kolektif bozukluunun dier bir yn ise, insanlarn dier yaam biimlerine ve gezegenin kendisine uyguladklar inanlmaz iddettir; oksijen reten ormanlarn, bitkilerin ve hayvanlarn yok edilmesi; fabrika iftliklerinde hayvanlara uygulanan vahet; nehirlerin, okyanuslarn ve havann zehirlenmesi. Agzlln etkisinde kalan ve doann btnyle balantlarnn farknda olmayan insanolu, kontrolsz bir ekilde devam ettii takdirde kendi sonunu getirebilecei davranlarn hl srdrmektedir. Kolektif insan bilin bozukluu, tarihin daha eski alarna kadar uzanmaktadr. Aslnda insanlk tarihi, bir delilik tarihi olarak bile adlandrlabilir. Eer insanlk tarihi tek bir insann gemii gibi klinik vaka olarak incelenebilseydi, tehis muhtemelen yle olurdu: Kronik paraoid hayaller,

patolojik cinayet eilimi, ar iddet eylemleri ve bilinaltnn kendini davurumunun bir ifadesi olarak belirlenen "dmanlara" kar inanlmaz bir zalimlik. En ksa tanmyla, tehlikeli deli! Korku, agzllk ve g lrs, sadece lkeler, kabileler, dinler ve ideolojiler arasndaki savalarn ve iddetin ardnda yatan psikolojik motivasyonlar deildir; ayn zamanda kiisel ilikilerde de bir srekli atma nedenidir. Baka insanlar ve kendinizle ilgili grlerinizde bir bozukluk yaratrlar. Bu motivasyonlar yznden, her durumu yanl yorumlar, korkuya dayal yanl eylemlerde bulunur ve asla doldurulamayacak bir delik olarak hep daha fazlasyla kendinizi tatmin etmeye alrsnz. Ama korkunun, agzlln ve g hrsnn szn ettiimiz bozukluklar olmadn, her insan zihninin derinliklerinde yatan kolektif aldanma yznden yaratlan drtler olduunu anlamak nemlidir. ok eitli ruhsal retiler, bize korkuyu ve agzll brakmamz syler. Ama ruhsal uygulamalar genellikle baarszdr. Bozukluun kkenine inmezler. Korku, agzllk ve g hrs, nihai nedensel etkenler deildir. Daha iyi bir insan olmaya almak, kulaa takdir edilesi ve yksek ahlakl bir ey gibi gelir ama aslnda, bilincinizde bir deiim gerekletirmediiniz srece asla baaramayacanz bir eydir. Bunun nedeni, kiinin kendi kavramsal kimliini ya da dier bir deyile z imajn daha glendirmeye almas da bu bozukluun daha gizli ve daha ender grlen bir ifadesi olmasdr. yi olmaya alarak iyi olamazsnz ama zaten iinizde var olan iyilii bularak ve o iyiliin ortaya kmasna izin vererek bunu yapabilirsiniz. Ama o iyilik ancak bilin durumunuzda baz temel deiimleri gerekletirdiiniz takdirde ortaya kabilir. Aslnda soylu ideallerden esinlenmi olan Komnizm'in tarihi, kendi isel gerekliklerinde, kendi bilin durumlarnda gerekli deiimi gerekletirmedikleri srece harici gereklii deitirmeye altklarnda neler olduunu aka gstermektedir; prensipleri doru ve samimi bir ekilde uygulandnda belki de yeni bir dnya yaratabilecek olan Komnizm'in en byk hatas, tm insanlarda var olan bozukluu dikkate almadan plan yapmasndan kaynaklanmtr: Yani egoyu. YEN BLNCN YKSEL ou antik dinler ve ruhsal gelenekler, belli bir gr paylarlar: "Normal" zihin durumumuzun, temel bir bozukluk ierdii grn. Ne var ki bu grten insan doasna bir gei yaptmzda buna kt haber diyebiliriz - ikinci bir grle karlarz: nsan bilincinin radikal bir deiim gerekletirme olasl, yani iyi haber. Hindu retilerinde - bazen Budizm'de de - bu deiime aydnlanma ad verilir. sa'nn retilerinde, ayn kavram kurtulu olarak geer ve Budizm'de de ac ekmenin sonu olarak tanmlanr. zgrlk ve uyan da ayn kavram iin kullanlan dier kelimelerdir. nsanln en byk baars sanat, bilim ya da teknoloji eserleri deil, kendi bozukluunu, kendi deliliini tanyp kabul etmesidir. Uzak gemite, bu anlay birka kiiye gelmiti. 2,600 yl nce Hindistan'da yaam olan Gautama Siddhartha adl bir adam, bu mutlak gereklii gren belki de ilk kiiydi. Daha sonralar, ona Buda ad verildi. Buda, "uyanm olan" anlamna gelir. Ayn dnemlerde, insanln erken uyanan retmenlerinden biri in'de ortaya kt. Onun ad da Lao Tzu idi. retilerinin kaytlarm, imdiye dek yazlm en nemli ruhsal kitaplardan biri olarak bizlere brakt: Tao Te Ching. nsann kendi deliliini tanmas, elbette ki deliliin kendini belli etmesi, dolaysyla iyilemenin balamas demektir. Dolaysyla, bu insanlar ortaya ktklarnda, gezegen zerindeki ilk zayf iekler amt; dier bir deyile, insan bilincinde yeni bir boyut balamt. O kiiler kendi dnemlerinde adalaryla konumulard. Gnahtan, ac ekmekten ve illzyonlardan sz etmilerdi.

"Nasl yaadna bak," demilerdi. "Ne yaptn ve nasl bir ac yarattn gr." Sonra, "normal" insan varlnn kolektif kabusundan olas bir uyana dikkat ekmiler ve yolu gstermilerdi. Ama dnya henz onlara hazr deildi; yine de insan uyannn hayati ve gerekli bir parasydlar. Kanlmaz bir ekilde, adalar - ve sonrasnda gelen kuaklar - tarafndan genellikle yanl anlaldlar. retileri son derece basit ve gl olmasna ramen, baz durumlarda kendi rencileri tarafndan kaleme alnrken dahi saptrldlar ve yanl yorumlandlar. Asrlar boyunca, orijinal retilerle ilgisi olmayan bir sr ey eklendi ama temel bir yanl anlamann tesine geemediler. retmenlerden bazlar alay konusu oldu, aaland veya ldrld; dierlerine ise tanr diye tapnld. nsan zihninin bozukluunun tesinde kalan, kolektif delilikten ka salayacak yolu gsteren retiler bylece bozuldular ve kendileri de deliliin bir paras haline geldiler. Dolaysyla, geni apta ele alndnda, dinler birletirici g olmaktan kp, blc g haline geldi. Tm yaamn tekliinin anlalmas sayesinde iddet ve nefreti bitirecekleri yerde, daha fazla iddet ve nefret getirdiler ve insanlar arasnda, dinler arasnda ve hatta dinlerin kendi ilerinde daha fazla ayrm yarattlar. nsanlarn kendilerini tanmlayabilecekleri ve kendi sahte benlik duygularm glendirmek iin kullanabilecekleri inan sistemleri ve ideolojiler haline geldiler. Bu sistemler sayesinde kendilerini "hakl," dierlerini "haksz" karabiliyor, dmanlar sayesinde kendilerini tanmlayabiliyor, kendilerine onlar ldrme hakk tanmak iin baka insanlar "dierleri", "inanszlar" ya da "kafirler" diye adlandryorlard. Kutsal metinlerde insann "Tanr"mn suretinde yaratld sylenirken, insanlar kendi suretlerinden "Tanr" yaratmay tercih ediyorlard. Sonsuz, ekilsiz ve isimlendirilemez olan, tapnlmas gereken zihinsel bir idole dntrlmt. Yine de... yine de... din adna gerekleen tm bu delice eylemlere ramen, iaret ettikleri Gerek, kendi znde hl parlamaya devam ediyordu. Yozlama ve yanl yorum katmanlar birbiri stne ylarak onu altlarnda brakm olmalarna ramen, hl da parl-damaya devam ediyor. Ama kendi iinizdeki Gerek ile karlamadnz, yzlemediiniz srece, onu anlamay asla baaramazsnz. Tarih boyunca, bilinlerinde belirgin bir deiimi deneyimleyen ve kendi ilerinde btn dinlerin iaret ettii ynde eilim gren insanlar oldu. O kavrama dklemeyen Gerei tanmlamak iin, kendi dinlerinin kavramsal atsn kullandlar. Bu insanlar sayesinde, btn byk dinlerde kendini sadece bir yeniden keifle deil, ayn zamanda baz durumlarda orijinal retinin nn younlamas olarak ifade eden "okullar" ya da hareketler geliti. Erken dnem ve Orta a Hristiyanlk dnyasnda Gnostik ve mistik akmlar, slam dininde Sufizm, Musevi-lik'te Kabala ve Hasidizm, Hinduizm'de Advaita Vedanta, Budizm'de Zen byle dodu. Bu okullarn ou, geleneklere karyd. Kavram katmanlarn birbiri ardna yrtp atyor, geree ulamak iin insanlar kendi zihinlerini kullanmaya ve sorgulamaya tevik ediyorlard; ite bu nedenle, yaplanm dini hiyerariler tarafndan pheyle ve ou zaman da dmanlkla karlanyorlard. Genel olarak empoze edildii haliyle dinin aksine, onlar anlay, sorgulamay ve isel deiimi vur-guluyorlard. Bu ezoterik okullar veya hareketler sayesinde, byk dinler orijinal retilerin deitirici gcn yeniden kazanmay baardlar ama birok durumda, sadece ok az sayda insan onlara ulaabildi. Ne yazk ki saylar asla ounluun kolektif bilincinde nemli bir etki yapacak kadar ok olmad. Zaman iinde, etkilerini srdrebilmek iin bu okullar da fazlasyla katlat veya kavramsallat. RUHSALLIK VE DN Yeni bilin ykseliinde yaplanm dinlerin rol nedir? Bugn artk birok kii dinle ruhsallk arasndaki ayrmn farknda. Bir inan sisteminin, doasna bal olmakszn insan ruhsallatrmadnm farkndalar. Aslnda, dncelerinizi (inanlarnz) kendi kimliinize e kadar

kaynatrrsanz, kendi iinizdeki ruhsallk-tan o kadar uzaklarsnz. Birok "dindar" insan, o seviyede skp kalmtr. Kendilerini tamamen dnceleriyle tanmladklarndan, bilinaltndan kaynaklanan bir davranla kendi kimliklerini korumak iin geree sahip olan kiilerin sadece kendileri olduunu savunurlar. Dncenin snrlar olabileceini kavrayamazlar. Aynen onlar gibi inanmadnz srece, sizin yanlgda olduunuzu dnrler ve gerek u ki yakn gemie kadar, sadece bu nedenle sizi ldrmeyi kendilerine hak bilirlerdi. Hatta bazlar bunu hl yapyor. Yeni ruhsallk, bilin deiimi, var olan kurumsallam dinlerinin snrlarna tamaktadr. En tutucu dinlerde bile daima ruhsallk gruplar vard ama kurumsallam hiyerariler, onlar tehdit olarak gryor ve bastrmak istiyorlard. Din yaplar dnda geni lekli bir ruhsallk alm, tamamen yeni bir harekettir. Gemite, zellikle de Bat'da, bu kesinlikle dnlemeyecek bir eydi, nk Kilise'nin ruhsallk konusunda zel bir yetkisi vard. Kilise'nin izni olmadan kendinizi ortaya atp ruhsal bir konuma yapmaya ya da ruhsal bir kitap yaynlamaya kalkrsanz, kaza balanp yaklanlardan biri olurdunuz. Ama imdi, belli kiliselerin ve dinlerin kendi ilerinde dahi, belirgin deiim iaretleri var. Bu ok umut verici bir gelime ve Papa II. John Paul bir kiliseyi ve bir sinagogu ziyaret ettiinde, ruhsal akln ilk sinyallerini veriyordu. Ksmen kurumsallam dinlerin yaps dndaki ruhsal retiler sayesinde - ama ayn zamanda antik Dou bilgelik retilerinin youn etkisiyle - geleneksel dinlerin takipileri arasnda kendilerini biimlerden, dogmalardan ve kat inan sistemlerinden arndrarak, kendi ruhsal geleneklerinin ve kendi benliklerinin iinde yatan gerek derinlii kefeden insanlarn says giderek artyor. nsann ne kadar "ruhsal" olduunun neye inandyla deil, bilin durumuyla ilgisi olduunu anlyorlar; sonu olarak, bunun dnyayla ve baka canllarla ilikilerinizde nasl davranacanz belirlediini de. Biimin tesine gemeyi baaramayanlar, kendi inanlarna daha da fazla tutsak oluyorlar. Byle insanlarda sadece benzeri grlmemi bir bilin sapknlyla deil, ayn zamanda youn bir egoyla da karlayoruz. Baz dini kurumlar yeni bilinlere ak olurken, dierleri doktrinlerini daha da glendiriyor ve kendilerini egonun kendini savunduu insan yapm dier yaplar arasna katyorlar. Baz kiliseler, mezhepler, kltler ya da dini hareketler, temelde kolektif ego kimlikleridir ve bu hareketlerde yer alan insanlarn zihin yaplar, herhangi bir politik ideolojiyi kr krne izleyenlerinkinden farkl deildir. Ama egonun zlmesi kanlmazdr ve btn katlam yapsna ramen, dini ya da dier trde kurumlar, irketler veya hkmetler, ne kadar gl grnseler bile kendi ilerinde dalmaktan kurtulamazlar. En kat ve deiime en fazla direnen yaplar, en nce kenler olacaktr. Bunun bir rneini, Sovyetler Birli-i'nde grdk bile. Ne kadar gl, kemiklemi, salam ve monolitik grnse de, birka yl iinde kendiliinden zlverdi. Bunu kimse nceden tahmin edememiti. Herkes armt. Gerek u ki bunun gibi srprizlerle daha ok karlaacaz. DEMN ACLYET Radikal bir krizle karlatnda, eski varln srdrme, bakalaryla ve etrafn saran doayla iletiim kurma yollar ie yaramadnda, hayatta kalma olasl almas imkansz gibi grnen sorunlarla tehdit edildiinde, bir canl - ya da bir canl tr - ya lr, ya yok olur ya da evrimsel bir srama yaparak snrlarnn zerine kar. Bu gezegende yaayan canllarn ilk olarak denizde var olduklarna inanlmaktadr. Karada herhangi bir hayvan yaamazken, denizler eitli canl trleriyle dolmutu bile. Bir noktada, deniz yaratklarndan biri bir ekilde kuru topraa kmaya balam olmalyd. Belki balangta birka santim srndkten sonra, topran yksek yerekimi gc yznden yorgun derek yerekiminin

neredeyse bulunmad ve varln srdrmenin ok daha kolay olduu suya geri dnyordu. Sonralar tekrar, tekrar, tekrar denedi ve zaman iinde karada yaamak zere uyum salad; yzgeleri yerine ayaklan, solungalar yerine akcierleri olutu. Ama bir trn herhangi bir krizle karlamad srece yabanc bir ortamda bylesine zor artlar altnda yaamaya karar vermesi pek olas grnmemektedir elbette. Belki de byk bir deniz paras, zaman iinde ana okyanusla balantsn kaybetti ve binlerce yl boyunca suyun giderek ekilmesiyle balklan evrime zorlad. Varln srdrme olasln tehdit eden byk bir krize karlk vermek; ite insanolunun imdi karlat durum budur. lk kez 2,500 yl nce antik bilgeler tarafndan fark edilen, imdi bilim ve teknoloji sayesinde varln en belirgin ekilde ifade eden egoist insan delilii, ilk kez gezegenin varln tehdit eder hale geldi. ok yakn zamana kadar, insan bilincinin deiimi - yine antik bilgeler tarafndan iaret edilmiti - bir olaslktan fazlas deildi ve dini ya da kltrel gemilerine bal olmakszn, orada burada birka nadir kii tarafndan alglanyordu. nsan bilincinin yaygn bir ekilde iek amas daha nce gereklemedi, nk imdiye dek asla zorunlu deildi. Dnya nfusunun byk bir blm, imdi insanln ok nemli bir seim yapmak zorunda olduunu grebiliyor ya da grecek: Evrim geir ya da yok ol. nsanln imdilik kk ama giderek artan bir yzdesi, eski egoist zihin kalplarn krarak yeni bir bilin boyutuna ulamaya balad bile. imdi ykselen ey yeni bir din, yeni bir inan sistemi, ruhsal ideoloji ya da mitoloji deil. Sadece mitolojilerin deil, ideolojilerin ve inan sistemlerinin de sonuna geliyoruz. Deiim, zihninizin alglayabileceinden ok daha derinlere uzanyor. Aslnda, bu yeni bilincin merkezinde, dncenin tesine geebilme, kendi benliinizde dnceden ok daha geni bir boyutu alglayabilirle yetenei yatyor. Artk kimliinizi, benlik duygunuzu o kadar nemsemeyecek, kendiniz olarak algladnz eski bilin yapnzdan uzaklaacaksnz. "Kafamdaki ses"in ben olmadn anlamak ne de byk bir zgrlk! Peki o zaman ben kimim? Dnceden nceki farkndalk, dncenin, duygularn ya da duyusal alglarn gerekletii boluk. Ego undan daha fazlas deildir: ncelikle dnce kalplar anlamna gelen biimle tanmlama. Eer ktln herhangi bir gereklii varsa - stelik mutlak deil, grece bir gereklik - onun tanm da u olabilir: Tam bir biimle tanmlama; fiziksel biimler, dnce biimleri ve duygusal biimler. Bu durum, btnle balantl olduumu tamamen unutmama ve yadsmama, bakalaryla ve Kaynak ile balantm kaybetmeme neden olur. te bu unutkanlk ac ekmek, aldanmak ve "ilk gnah'tr. Dncelerimi, sylediklerimi ve yaptklarm bu ayrlk illzyonu belirlediinde, nasl bir dnya yaratrm? Bunun cevabn bulmak iin, insanlarn birbirleriyle iletiimlerine bakn, bir tarih kitab okuyun ya da akam haberlerini seyredin. Eer insan zihninin yaps deimeden kalrsa, srekli olarak ayn dnyay, ayn ktlkleri ve ayn delilikleri yaratp duracaz. YEN BR CENNET VE YEN BR DNYA Dnya, biimin d ifadesidir ve itekinin bir yansmasdr. Kolektif insan bilinci ve gezegenimizdeki yaam, znde birbirine baldr. "Yeni bir cennet" insan bilincinin deiim geirmesidir ve "yeni bir dnya" bunun fiziksel alemdeki yansmas olacaktr. nsan hayat ve insan bilinci, gezegenin yaamyla balantl olduundan, eski bilin zlrken, gezegenin birok yerinde de corafi ve iklimsel deiimler yaanacaktr ve bunlardan bazlarm grmeye baladk bile.

2. Blm -EGO: NSANLIIN MDK DURUMUSese dklp azdan yaylsnlar ya da sadece dnceler olarak kalsnlar, kelimeler zerinizde neredeyse hipnotik bir etki yapabilirler. Kendinizi kolayca onlarn iinde kaybeder, bir kelimeyle bir eyi badatrdnzda, ne olduunu bildiiniz inancna kaplrsnz. Gerek u: Ne olduunu bilmiyorsunuz. Sadece gizemi bir etiketle rtyorsunuz. Hibir ey, bir ku, bir aa, hatta basit bir ta ve hepsinden te insan, asla tam olarak bilinemez. Bunun nedeni, zihinle kavranamayacak bir derinlie sahip olmasdr. Hepimiz alglayabilir, dene-yimleyebilir, dnebiliriz ve bunlarn tm, sadece gerekliin yzeydeki katmandr; yani bir buzdann grnen ucundan bile azdr. Yzeydeki grnn altna indiinizde, her eyin birbiriyle balantl olduunu grmekle kalmaz, ayn zamanda btn hayatn balad Kaynak ile de balantl olduunu grrsnz. Bir ta, bir iek veya bir ku bile, size Tanr'ya, Kaynaa ve kendinize uzanan yolu gsterebilir. Ona baktnzda, elinizde tuttuunuzda ve isimlendirmeye kalkmadnzda, iinizde bir hayranlk, bir huu uyanr. zyle kendini size anlatr ve zn size yanstr. Byk sanatlarn sezdikleri ve sanat eserlerine yanstmay baard ey budur. Van Gogh asla yle demedi: "Bu sadece eski bir sandalye." Bunun yerine, sandalyeye bakt, bakt, bakt. Sandalyenin varln hissetti. Sonra da tuvalinin karsna geip boyalarn eline ald. Sandalyenin kendisi muhtemelen birka, dolardan fazla etmezdi ama ayn sandalyeyi duyguyla yanstan tablonun fiyat bugn 25 milyon dolardan fazla. Dnyay kelimeler ve etiketlerle doldurmadnzda, insanln dnceyi kullanmak yerine dnceye esir olduu zaman kaybettii mucizevi bir duygu hayatnza geri dner. Hayatnz mthi bir derinlik kazanr. Nesnelere bir yenilik, bir tazelik gelir. En byk mucize ise, btn kelimelerin, dncelerin, zihinsel etiketlerin ve imgelerin tesinde, kendi zbenliinizi deneyimlemektir. Bunun olmas iin, kendi "Ben" duygunuzu, sizi tanmladn dndnz her eyle oluturduu krdmden zp ayrmanz gerekir. te bu kitap, bu krdmlerle ilgili. Nesnelere, insanlara ya da durumlara szel ya da zihinsel etiketler yaptrmakta ne kadar aceleci davranyorsanz, gerekliiniz o kadar s ve cansz olacaktr; ayn zamanda, kendinizi gereklikten uzaklatrdnz srece, etrafnzda kendini belli eden yaam mucizeleri de birer birer kaybolacaktr. Bu ekilde, akl elde edilebilir ama bilgelik kaybolur ve onunla birlikte mutluluk, sevgi, yaratclk ve canllk da gider. Algyla yorum arasndaki hareketsiz bolukta skp kalrlar. Elbette ki kelimeleri ve dnceleri kullanmak zorundayz. Onlarn da kendi gzellikleri var; ama onlarn esiri olmak zorunda myz? Kelimeler, gereklii insan zihninin kavrayabilecei bir boyuta indirger ve emin olun, bu da o kadar derin bir boyut deildir. Dilde ses telleri tarafndan retilen sekiz temel ses vardr: a, e, , i, o, , u, . Dier sesler, hava basncyla retilen konsonantlardr: s, f, g gibi. Bylesine basit seslerin kim olduunuzu, evrenin nihai amacn veya bir aacn ya da tan derinliinde ne olduunu aklayabileceine gerekten inanyor musunuz? LLZYON BENLK "Ben" kelimesi, nasl kullanldna bal olarak, hem en byk hatay hem de en derin gerei iinde barndrr. Geleneksel kullanmyla, dilde en sk kullanlan kelimelerden biri olmakla kalmaz ("benim," "benimki," "kendim" gibi ilgili kelimelerle birlikte), ayn zamanda da en byk hatalardan

biridir. Normal gnlk kullanmnda "ben", nemli bir hatay, kim olduunuzla ilgili bir yanl kany, sahte bir kimlik duygusunu da beraberinde getirir. Bu egodur. Bu sahte benlik duygusu, sadece uzayn ve zamann gereklikleriyle ilgili deil, ayn zamanda insan doasyla ilgili derin grler gelitirmi olan Albert Einstein'n "optik bir bilin yanlsamas" olarak adlandrd eydir. Bu sahte benlik duygusu, gerekliin tm yanl yorumlarn, tm dnce yntemlerini, paylamlar ve ilikileri de peinden srkler. Gerekliiniz, ilk illzyonun bir yansmas haline gelir. yi haber u: Eer bir illzyonun illzyon olduunu anlayabilirseniz, zlr. Bir illzyonun anlalmas, sona ermesi demektir. llzyonun varln srdrmesi, ancak onu gerek sandnz srece mmkndr. Kim olmadnz anladnzda, gerekte kim olduunuz kendiliinden ortaya kar. Ego dediimiz sahte benliin mekaniklerini incelediimiz bu ve bir sonraki blm dikkatle ve yavaa okurken, bu deneyimi yaayacaksnz. Peki bu sahte benliin doas nedir? "Ben" dediinizde genellikle szn ettiiniz ey gerek kimliiniz deildir. nanlmaz bir basitletirmeyle, "ben" dediiniz her seferinde gerek kimliinizin derinliini, zihninizdeki "ben" dncesiyle ve "ben"i tanmladnz her eyle kartrrsnz. Peki "ben" kelimesini ve "benim," "benimki," "kendim" gibi ilgili kelimeleri kullandnzda genel olarak szn ettiiniz ey nedir? Bir ocuk anne-babasnn azndan ismini duyduunda, zaman iinde bu kelimeyle bir zdelik kazanr ve zihninde kimliiyle ilgili bir dnce biimlenir. O aamada, baz ocuklar kendilerinden nc ahsm gibi sz ederler. "Johnny ackt." ok gemeden, byl "ben" kelimesini renirler ve kendi kimlikleriyle zdeletirdikleri isimlerinin yerine bu kelimeyi geirirler. Sonra baka dnceler gelerek ilk "ben" dncesiyle birleir. Sonraki aama, "ben" ve "benim" dncelerini, bir ekilde "ben"in paralar olan dncelerle birletirmedir. Bu, kendini nesnelerle tanmlamadr ama zaman iinde, nesnelere benlik duygusu katan bu kelimeler, gerek kimlii ortadan kaldrr. "Benim" oyuncam krldnda ya da kaybolduunda, korkun bir ac hissedilir. Bunun nedeni oyuncan ok zel bir deere sahip olmas deil - ocuk ok gemeden o oyuncaa olan ilgisini kaybedecek ve yerine baka oyuncaklar geirecektir - "benim" dncesidir. Oyuncak, ocuun gelimekte olan "ben" dncesiyle ya da dier bir deyile benlik duygusuyla zdelemitir. Dolaysyla, ocuk byrken ilk "ben" dncesi, baka dnceleri kendine ekmeye balar: Kendini cinsiyetle, mlkiyetle, vcuduyla, milliyetiyle, rkyla, diniyle, mesleiyle tanmlar. "Ben"in kendini tanmlad dier eyler, bilgi ya da grler, sevilen ve sevilmeyenler reten rollerledir; baba, anne, kar-koca vb. gibi. Gemite bama gelenler "bana" olanlardr ve bu anlarn dnceleri "ben" dncesiyle birleerek "ben ve gemiim" duygusunu yaratrlar. Bunlar, insanlarn kimlik duygularn aldklar eylerden sadece bazlardr. Sonuta benlik duygusunun eklendii ve rastgele bir arada tutulan dncelerden daha fazlas deildirler. Bu zihinsel yap, normalde "ben" derken kastettiiniz eydir. Daha ak sylemek gerekirse: "Ben" dediinizde ou zaman konuan siz deilsinizdir; o zihinsel yapnn, ego-benliin baz ynleridir. Uyan gerekletirdiinizde, yine zaman zaman "ben" kelimesini kullanacaksnz ama bunu benliinizin ok daha derinlerinden hissederek yapacaksnz. ou kii kendini hl genel dnce akmlaryla, takntl dncelerle tanmlamaktadr ve bunlarn birou anlamszdr. Kendi dnce sistemlerinden ve beraberlerinde getirdikleri duygulardan ayr tuttuklar bir "ben" yoktur. Ruhsal adan bilinsiz olmann anlam budur. Kafalarnda srekli konuan bir ses olduu sylendiinde, "Ne sesi?" derler ya da fkeyle inkar ederler; ama aslnda bunu yapan sesin kendisi, dn-c, gzlemlenmeyen zihindir. Neredeyse kontrollerini ellerinden alm gibidir. Baz insanlar, kendilerini dncelerinden ilk kez ayrdklar ve ksa bir sre iin de olsa kimlik deiimi yaadklar zaman hi unutmazlar. Dierleri ise bunu pek fark etmez ya da hi nedensiz bile olsa, yaadklar isel huzura veya mutlulua balarlar.

ZHNDEK SES Bunun ilk farkndaln, Londra niversitesi'ndeki birinci ylmda yaadm. Haftada iki kez sabah saat dokuz civarnda metroya binerek niversite ktphanesine giderdim. Bir defasnda otuzlu yalarnn balarnda bir kadn karma oturdu. Onu daha nce birka kez ayn trende grmtm. Zaten grmemek de mmkn deildi. Tren dolu olmasna ramen, kadnn iki tarafndaki koltuklar botu ve bunun nedeni hi phesiz kadnn bir hayli deli gibi grnmesiydi. Son derece gergin grnyordu ve yksek, fkeli bir sesle hi durmadan kendi kendine konuuyordu. Kendini dncelerine ylesine kaptrmt ki etrafndaki insanlarn farknda olmad belliydi. Ban hafif sola ve aa doru emiti; sanki yanndaki bo koltukta oturan biriyle konuuyor gibiydi. Tam olarak ieriini hatrlamyorum ama monolog una benzer bir ekilde devam ediyordu: "Ve bana dedi ki... ben de ona yalancsn dedim, beni byle bir eyle nasl sularsn... hep benden yararlandn, beni kullandn, ben sana gvendim, sen bana ihanet ettin... " Sesinde hakszla uram birinin fkesi vard ve sanki kendini savunmazsa aalandn hissedecekti. Tren Tottenham Court Road stasyonu'na yaklarken, kadn ayaa kalkt ve hl konumaya devam ederek kapya doru yrd. Ben de ayn istasyonda inecektim; bu yzden arkasnda duruyordum. Merdivenlerden kp caddeye ulatmzda, Bedford Meyda-n'na doru yrmeye balad. Hl hayali sohbetine devam ediyordu ve karsndakini - her kimse - sulayp duruyordu. ok merak ettim ve benim de gittiim ynde yrd srece izlemeye karar verdim. Hayali sohbetine kendisini fazlasyla kaptrm olmasna ramen, nereye gittiini biliyor gibiydi. ok gemeden, 1930'lardan kalma Senato Binasnn nne geldik; yani niversitenin merkez ynetim ve ktphane binasna. ok armtm. Ayn yere gidiyor olabilir miydik? Evet, kesinlikle oraya gidiyordu. Acaba retmen, renci, ofis eleman ya da ktphaneci filan myd? Belki de bir psikoloji aratrmas zerinde alyordu? Cevab bilmem mmkn deildi. Yirmi adm arkasndan yryordum ve ben binaya girdiimde, asansrlerden birinde gzden kaybolmutu bile. Az nce tank olduum ey karsnda ok armtm. Yirmi be yanda yetikin bir birinci snf rencisi olarak, kendimi entelektel biri olarak gryordum ve insan varlyla ilgili tm ikilemlerin cevaplarnn zek sayesinde, dier bir deyile, dnerek bulunabileceine inanyordum. Ama farkndalk olmadan dnmenin insan varlnn en nemli ikilemi olduunu henz bilmiyordum. Profesrlere, btn cevaplar bilen bilgeler, niversiteye ise bilgi tapma gzyle bakyordum. Bylesine deli bir kiilik nasl olur da bunun bir paras olabilirdi ki? Ktphaneye girmeden nce erkekler tuvaletine uradmda, hl onu dnyordum. Ellerimi ykarken kendi kendime yle dedim: Umarm sonum onun gibi olmaz. Yanmda duran adam bana bir bak att ve o szleri sadece dnmediimi, sesli olarak sylediimi anladmda afalladm. "Aman Tanrm, zaten onun gibiyim," diye dndm. Benim zihnim de kadnnki kadar kendi dncelerine dalm deil miydi? Aramzda ok az fark vard aslnda. Onun dnce sisteminin altnda yatan temel duygu, fke gibi grnyordu. Benim durumumda ise daha ziyade endieydi. O yksek sesle dnyordu. Ben ise - ounlukla - zihnimden dnyordum. Eer o deliyse, herkes deli demekti; ben dahil. Farkllklar sadece derecelerdeydi. Bir an iin, kendi zihnimden bir adm geri ekildim ve zihnime olduu gibi, daha derin bir perspektiften baktm. O anda, dnceden farkndala ksa bir gei yaptm hissettim. Hl erkekler tuvaletindeydim ama tek bamaydm ve aynada kendi yzme bakyordum. Zihnimden ayrldm o anda, yksek sesle gldm. Delice grnebilirdi ama aslnda akim glyd; Buda'nnki gibi dolu dolu bir gl. "Hayat zihnimin sand kadar ciddi bir ey deil." Sanki kahkaha bana byle diyor gibiydi. Ama bu sadece anlk bir olayd ve unutmam uzun srmedi. Sonraki yl endieler ve

depresyonla geirecek, kendimi sadece zihnimle tanmlayacaktm. Farkndalk dnmeden nce, neredeyse intihar etmek zereydim ve bu kez anlk bir ey deildi. Takntl dncelerden ve kendi yarattm sahte "ben"den kurtulmutum. Bu anlattm olay, bana sadece farkndal gstermekle kalmad, ayn zamanda da insan zihninin mutlak geerliliiyle ilgili ilk phe tohumlarn da ekti. Birka ay sonra, phelerimin artmasna neden olacak nemli bir olayla karlatm. Bir Pazartesi sabah, fazlasyla hayranlk duyduum bir profesrn dersine geldik ve bize profesrn o hafta sonu kendisini vurarak intihar ettii sylendi. ok armtm. ok sayg duyulan bir eitmendi ve btn cevaplar biliyor gibi grnyordu. Ama o zamanlar, dnmenin bilincimizin sadece minicik bir paras olduunu veya kendi iimde bulmak bir yana, egonun bile ne olduunu bilmiyordum. EGONUN ER VE YAPISI Ego zihni tamamen gemile artlanr. artlanmas iki blmldr: erii ve yaps. Oyunca krld ya da kaybolduu iin derin ac duyarak alayan bir ocuun durumunda, oyuncak ieriktir. Yerini baka bir oyuncak ya da baka bir nesne alabilir. Kendinizi birlikte tanmladnz ierik, evreniz, byrken yaadklarnz ve paras olduunuz kltrle artlanr. ocuk zengin ya da yoksul olsun, oyuncak hayvan biiminde oyulmu bir tahta paras ya da karmak zelliklere sahip elektronik bir alet olsun, kaybnn neden olduu ac deimez. Bylesine byk bir acnn olumasnn nedeni, "benim" kelimesinde gizlidir ve bu da yapsaldr. Kiinin kendi kimliini bir eyaya balamak ynndeki bilinalt eilimi, ego zihnin yapsdr. Egonun kendini var ettii en temel zihin yaplarndan biri, kimlik tanmlamadr. ngilizce "identification" yani "kimlik tanmlama" ifadesi, Latince "ayn" anlamna gelen idem ve "yapmak" anlamna gelen facere kelimelerinden tremitir. Dolaysyla kendimi bir eyle tanmladmda, onu "ay yaparm." Neyle ayn? Kendimle ayn. Ona bir benlik duygusu veririm ve bylece benim "kimliim"in bir paras haline gelir. Kimlik tanmlamann en basit hallerinden biri, eyalarla tanmlamadr: Oyuncam daha sonralar arabam, evim, giysilerim vb. haline gelir. Kendimi nesnelerle tanmlamaya alrm ama asla baaramam ve sonunda kendim onlarn iinde kaybolurum. Bu, egonun kanlmaz yazgsdr. KENDN NESNELERLE TANIMLAMAK Reklam sektrndeki profesyoneller, gerekte insanlarn ihtiyac olmayan eyleri satmak iin, o nesnelerin kiilerin kendilerine ve bakalarnn o kiiye kar bak asnda fark yaratacana potansiyel alclar inandrmalar gerektiini iyi bilirler; dier bir deyile, insanlarn benlik duygularna bir ey katacan vurgularlar. Bunu nasl yaparlar? rnein bir rn satn almann sizi bakalarndan ayracan, ortalamann zerine karacan sylerler. Ya da zihninizde bir rnle nl, gen, ekici ya da mutlu grnen bir kii arasnda balant kurdurarak bunu yaparlar. Yalanm ve hatta lm nllerin kariyerlerinin zirvesindeyken ekilmi fotoraflar ya da filmleri bile bu konuda ie yarayabilir. Sze dklmeyen varsaym, o rn alarak, sihirli bir mlkiyet hakkyla onlar gibi olursunuz; daha dorusu, onlarn yzeysel imgesi haline gelirsiniz. Birok durumda, aslnda bir rn deil, bir "kimlik glendirici" alyorsunuzdur. Tasarmc etiketleri ncelikle aldnz kolektif kimliklerdir. Markalar pahaldr ve dolaysyla da "ancak zel kiilere ait" olabilir. Eer onlar herkes alabilseydi, psikolojik deerlerini kaybederlerdi ve geride muhtemelen dediiniz parann onda biri kadar olabilecek maddesel deerleri kalrd.

Kendinizi birlikte tanmladnz eyler, yaa, cinsiyete, gelir seviyesine, sosyal snfa, modaya, etrafnz saran kltre ve dier etkenlere gre kiiden kiiye deiir. Ama kendinizi birlikte tanmladnz ey sadece ierikle ilgilidir; oysa bilinsiz tanmlama taknts yapsaldr. Bu, ego zihnin almasnn en temel yollarndan biridir. Ama sorun u ki tketim toplumunun devam etmesini salayan ey, insanlarn kendi kimliklerini nesneler araclyla bulmaya almalardr ve bu da hibir ie yaramaz; ego sadece geici bir sre iin tatmin olur ve bu yzden srekli daha fazlasn arar, bir eyler satn almaya devam eder, srekli tketirsiniz. Elbette ki yzeysel kimliklerimizin varlklarn srdrd bu fiziksel boyutta nesneler gereklidir ve yaammzn kanlmaz paralardr. Eve, giysiye, mobilyaya, aletlere, ulam aralarna ihtiya duyarz. Gzellikleri veya z nitelikleri asndan deer verdiimiz eyler de olabilir. Nesneler dnyasn aalamak yerine, onurlandrmamz gerekir. Her eyin bir Varl vardr; her ey, enerjisini tm yaamn kaynandan alan geici bir biimdir. Antik kltrlerde, insanlar her eyin - cansz nesnelerin bile - bir ruhu olduuna inanrlard ve asln sylemek gerekirse, bu konuda geree bugn olduumuzdan daha yaknlard. Zihinsel soyutluk yznden canszlam bir dnyada yaadnzda, artk evrenin canlln hissetmemeye balarsnz. ou insan yaayan bir gereklii deil, kavramsal bir gereklii alglar. Ama onlar kendi kimliimizi glendirmek iin kullandmz srece, nesneleri onurlandramayz. Egonun yapt ey tam olarak budur. Egonun kendini nesnelerle tanmlama abas, kiinin onlara balanmasna, nesnelere takntl olmasna neden olur ve bu da sonuta bir tketim toplumu ve tek ilerleme ltnn hep daha fazlas olduu ekonomi yaplar yaratr. Srekli olarak daha fazlas iin alk duymak, bir hastalktr. Kanserli hcreler de bundan farkl deildir, nk onlarn da tek amac kendilerini kopyalamaktr ve bunu yaparken paras olduklar organizmay yok ettiklerini fark etmezler. Baz ekonomistler geliim kavramna kafalarn o kadar takmlardr ki o kelimeyi bir trl brakamazlar ve bu yzden gerileme dnemlerine bile "olumsuz geliim" derler. ou kiinin hayat, nesnelere kar takntl bir ilgiyle geer. Zamanmzn en nemli hastalklarndan birinin nesne aray olmasnn nedeni budur. Artk gerek siz olan yaam hissedemediinizde, hayatnz nesnelerle doldurmaya alrsnz. Ruhsal bir uygulama olarak, size nesneler dnyasyla ilikinizi tarafsz olarak gzlemlemenizi ve zellikle de "benim" kelimesiyle tanmladnz nesneleri incelemenizi neririm. rnein, zdeer duygunuzun sahip olduunuz nesnelere bal olup olmadn bulmak iin drste kendinizi inceleyin. Belli nesneler size bir stnlk ya da nem duygusu veriyor mu? Onlardan mahrum kalmak kendinizi daha fazlasna sahip olanlardan daha aa hissettiriyor mu? Sahip olduunuz eylerden sk sk sz ediyor veya bakalarnn gznde deerinizi artrmak iin onlar kullanyor musunuz? Baka biri sizden daha ok eye sahip olduunda veya ok deer verdiiniz bir eyanz kaybettiinizde, fkeleniyor ve bir ekilde benlik duygunuzun zayfladn hissediyor musunuz? KAYIP YZK Bir danman ve ruhsal retmen olarak insanlarla grtm dnemde, vcudu kanser yznden gnden gne eriyen bir kadn haftada iki kez ziyaret ederdim. Krkl yalarnn ortalarnda bir okul retmeniydi ve doktorlar en fazla birka ay daha yaayabileceini sylemilerdi. O ziyaretler srasnda bazen birka kelime konuurduk ama daha ziyade sessizce birlikte otururduk ve bunu yaparken, bir retmen olarak youn yaad zamanlarda farkna varmad bir isel huzuru tadard.

Fakat bir gn yanna gittiimde, onu korkun fkeli bir halde buldum. "Ne oldu?" diye sordum. Hem maddi hem de manevi deeri ok byk olan elmas yzn kaybetmiti ve her gn birka saat kendisiyle ilgilenmek iin gelen kadnn aldna emin olduunu syledi. Birinin nasl olup da byle bir eyi yapacak kadar kalpsiz ve duygusuz olduunu anlamadn belirtti. Bana kadnla yzlemesi mi, yoksa hemen polisi aramas m gerektiini sordu. Ona ne yapmas gerektiini syleyemeyeceimi akladm ve hayatnn bu dneminde bir yzn veya baka bir eyasnn kendisi iin ne kadar nemli olabileceini sordum. "Anlamyorsun," dedi. "Bu bykannemin yzyd. Hastalanp ellerim iene kadar her gn parmamda tardm. Benim iin sradan bir yzk deil. fkelenmem ok mu tuhaf?" Tepkisinin hz, fkesi ve sesindeki savunucu ton, henz kendi iine bakp olayla kendisini zerek ikisini de tarafszca inceleyebilecek kadar imdiye ulamadn gsteriyordu. fkesi ve savunmacl, aslnda konuann egosu olduunu belli etmek iin yeterliydi. "Sana birka soru soracam ama hemen cevaplamak yerine, kendi iinde cevaplar bulmaya al. Her sorudan sora ksa bir ara vereceim. Bir cevap bulduunda, kelimeler olarak dar dkmek zorunda deilsin." Dinlemeye hazr olduunu syledi. Sordum: "Belli bir noktada o yz zaten brakmak zorunda kalacann farknda msn; belki de olduka yakn bir zamanda? Onu brakmaya hazr olman iin ne kadar zamana ihtiyacn var? Onu braktnda daha az m kendin olacaksn? Onu kaybettiinde kimliin de zayflad m?" Son sorudan sonra birka dakika sessizlik oldu. Tekrar konumaya baladnda, yznde bir glmseme vard ve olduka huzurlu grnyordu. "Son soru nemli bir eyi anlamam salad. nce bir cevap bulmak iin zihnime girdim ve zihnim yle dedi: 'Evet, elbette ki zayfladn.' Sonra kendime ayn soruyu tekrar sordum: 'Kimliim zayflad m?' Bu kez cevab dnmek yerine hissettim. Ve aniden, ben olmay hissettim. Bu daha nce hi olmamt. Ben olmay o kadar gl hissedebiliyorsam, kimliim zayflam olamazd. Bunu hl hissedebiliyorum; huzur verici ama son derece canl bir ey." "Bu, Var olmann mutluluudur," dedim. "Onu sadece kafann iinden kmay baardnda hissedebilirsin. Varlk hissedilmelidir. Dnlemez. Ego bunu bilmez, nk egoyu oluturan ey dncelerdir. Yzk gerekten de kafanda Ben olmak duygusuyla kartrdn bir dnceydi. Ben olmay dnyordun ve yzk de bunun bir parasyd. "Egonun arad ve kendini birletirdii eyler, Varlk yerine koyduun eylerdir. Nesnelere deer verebilirsin ama onlara kendini baladnda, bunun ego olduunu anlaman gerekir. Ve asla bir nesneye deil, onunla ilgili 'ben,' 'benim,' ya da 'benimki' dncelerine balanrsn. Bir kayb tamamen kabullendiinde, egonun ve varlnn tesine geersin ve bilin olan Ben olmak ortaya kar." "sa'nn syledii ve daha nce anlam veremediim bir eyi imdi anlyorum," dedi, '"Eer biri gmleini alrsa, ona paltonu da ver.'" "Kesinlikle," dedim. "Bu asla kapn kilitlemen gerekmedii anlamna gelmez. Sadece, nesnelerin gitmesine izin vermenin onlara tutunmaya almaktan daha byk g olduu anlamna gelir." Hayatnn son birka haftasnda vcudu giderek zayflarken, kendisi giderek daha parltl, sanki iinden k yaylyormu gibi bir hal ald. Eyalarnn birounu bakalarna verdi - hatta bazlarn yzn aldn dnd kadna verdi - ve verdii her yeni eyle, mutluluu daha da derinleti. Annesi beni arayp kadnn ldn sylediinde, daha sonrasnda elmas yz banyodaki ecza dolabnn iinde bulduklarndan da sz etti. Acaba kadn yz geri mi getirmiti, yoksa bandan beri hep orada myd? Bunu kimse bilmiyor. Ama bir ey biliyoruz: Hayat size daima bilin evriminiz

iin en yararl ders frsatlarn sunacaktr. Bunun ihtiyacnz olan deneyim ya da ders olduunu nasl anlarsnz? nk u anda aldnz deneyim bu. Peki kiinin sahip olduu eylerle gurur duymas ya da kendisinden daha fazla eye sahip olan insanlara imrenmesi tamamen yanl m? Hi de deil. Kendini kalabaln iinde belli etme trnden bir gurur, kiinin benlik duygusunun "daha fazlas" ile glenmesi ya da "daha azyla" zayflamas, ne yanl ne de dorudur; bu sadece egodur. Ego yanl olamaz, nk bilinsizdir. Kendinizde egoyu gzlemlediinizde, onun tesine gemeye balarsnz. Egoyu ok fazla ciddiye almayn. Kendinizde egoya dayanan bir davran fark ettiinizde, glmseyin. Hatta bazen kahkahalarla glebilirsiniz de. nsanlk nasl oldu da bu kadar uzun zaman egonun etkisinde kald diye merak da edebilirsiniz. Hepsinden te, egonun kiisel olmadn bilin. O siz deilsiniz. Eer egonun kiisel sorununuz olduunu dnyorsanz, bu sadece biraz daha egodur. MLKYET LLZYONU Bir eye "sahip olmak"; bunun tam olarak anlam nedir? Bir eyi "benim" klmak ne demektir? Eer New York'ta bir caddenin ortasnda durup bir gkdeleni iaret ederek "Bu bina benim. Ben ona sahibim," derseniz, ya ok zenginsinizdir, ya hayal gryorsunuzdur ya da yalan sylyorsunuzdur. Durum hangisi olursa olsun, "ben" dncesiyle "bina" dncesini birletiriyorsunuz. te mlkiyetle ilgili zihinsel kavram byledir. Eer herkes sizin hikyenizi onaylarsa, fikir birliim geerli klmak iin bir kat paras imzalarlar. Tebrikler, zenginsiniz. Eee? Eer kimse hikyenizi kabul etmez ya da onaylamazsa, sizi bir psikiyatra gtrrler, nk ya ciddi hayal gc sorunlarnz vardr ya da takntl bir yalancsnzdr. Eee? nsanlar sizinle hemfikir olsun ya da olmasn, burada hikyenin ve hikyeyi yaratan dnce biimlerinin gerekte sizin kim olduunuzla bir ilgisi olmadn anlamak nemlidir. nsanlar sylediiniz eyi doru olarak kabul etse ve imzalanan kat paralaryla bu btn dnyada kabul grse bile, sonuta sadece bir kurgudur. Birok kii, lm deine dene ve sahip olduklarn sandklar her ey avularndan kayp gidene kadar, bunun kurgudan ibaret olduunu anlamazlar. lm kapy aldnda, bir eye sahip olma kavramnn hibir anlam olmadn fark ederler. Hayatlarnn son birka dakikasnda, btn hayatlar boyunca daha gl bir benlik duygusu arayyla dolatklar halde, aslnda gerek benliklerinin bandan beri orada olduunu, sadece kendilerini eyalarla tanmlamalar yznden byk lde gizlenmi olduunu anlarlar. "Ne mutlu yoksullara," demitir sa, "nk cennet krall onlarn olacaktr." Peki "yoksul" derken neyi kastetmitir? sel ykleri ve anlamsz tanm takntlar olmayan insanlar elbette. Kendilerini eyalarla ve zihinsel kavramlarla tanmlamayan insanlar kastetmitir. Peki "cennet krall" nedir? Kendinizi baka eylerle tanmlamay brakp "yoksul" hale geldiinizde hissedeceiniz gl Varlk mutluluudur. Hem Dou'da hem de Bat'da tm mlkiyetlerden vazgemenin antik bir ruhsal uygulama olmasnn nedeni budur. Ama mlkiyetlerinizden vazgemek, sizi egonuzdan kendiliinden kurtarmaz. Ego yok olmay kolay kolay kabul etmeyecektir. Bu yzden, kendini baka eylerle tanmlamaya alacaktr; rnein, btn maddi mlkiyetlerin tesine gemi bir insan olarak sizi kendinizi dierlerinden daha deerli ve daha ruhsal hissetmeye tevik edecektir. yle insanlar vardr ki btn mlkiyetlerinden vazgemilerdir ama milyonerlerden daha byk egolara sahiptirler. Eer bir tr tanmlamay kaldrrsanz, ego hemen bir bakasn bulacaktr. Bir kimlii olduu srece, kendini neyle tanmladna aldrmaz. Tketim lgnlna ya da zel mlkiyet hakkna kar olmak, baka bir dnce formu, baka bir zihinsel pozisyon olarak mlkiyetle kendini tanmlamann yerini alabilir. Daha sonra greceimiz gibi, kendinizi hakl ve dierlerini haksz karmaya almak, en belirgin ego

kalplarndan biridir. Dier bir deyile, egonun ierii deiebilir; ama onu canl tutan zihin yaps deimez. Bilinsiz varsaymlardan biri, bir eyay mlkiyet kurgusuyla tanmlarken, o maddi nesnenin gzle grnr salamlnn ve kalclnn, sizin benlik duygunuza da salamlk ve kalclk kazandracan sanmaktr. Bu zellikle binalar ve araziler iin geerlidir, nk sahip olduunuzu sandnz eyler arasnda yok olmaz gibi grnenler bunlardr. in ilgin yan, zellikle arazi durumunda bir eye sahip olma kavram gerekten de ok mantksz grnmektedir. Beyaz Avrupallarn yeni kefedilmi Amerika Ktas'na akn ettikleri gnlerde, Kuzey Amerika yerlileri bir araziye, daha dorusu belli lde bir topraa sahip olma fikrini anlayamyorlard. Dolaysyla, Avrupallar onlara ayn derecede anlalmaz grnen bir kat parasn imzalattklarnda, o topraklar kaybettiler. Aradaki fark uydu: Beyazlar, topraa sahip olabileceklerine inanyorlard; yerliler ise doadaki dier tm canllar gibi kendilerinin topraa ait olduklarn dnyorlard. Ego, sahip olmay Varlk ile birletirme eilimindedir: Sahibim, o zaman Varm. Ne kadar ok Sahip isem, o kadar ok Varm. Ego karlatrmalarla varln srdrr. Bakalarn grme ekliniz, kendinizi grme ekline dnr. Herkes bir malikanede yaasa ve herkes zengin olsayd, malikaneniz ve zenginliiniz benlik duygunuzu glendirmek iin bir ara olamazd, nk ok sradan olurdu. O zaman sahip olduunuz zenginlikten vazgeerek basit bir kulbeye tanr, bu kez kendinizi dierlerinden daha ruhsal grerek egonuzu beslerdiniz. Bakalarnn size bak as, nasl ve kim olduunuz konusunda size k tutar. Egonun zdeer duygusu, bakalarnn gzndeki deerinizle dorudan ilgilidir. Bakalarnn size bir benlik duygusu vermesine ihtiya duyarsnz ve eer byk lde zdeeri ne kadar eye sahip olduunuzla badatran bir kltrde yayorsanz, bu kolektif aldanmann tesine geemi-yorsanz, btn hayatnz zdeerinizi ve benlik duygunuzu glendirmek iin srekli yeni eylere ve daha fazlasna sahip olmaya almakla geirirsiniz. Eyalara bamllnzdan nasl vazgeebilirsiniz? Bunu denemeyin bile. mkanszdr. Eyalara balanmaktan vazgemek, ancak kendinizi onlarda aramay braktnz zaman mmkn olabilir, bu arada, sadece eyalara baml olduunuzun farkna varn. Bazen bir eyi kaybedene ya da kaybetme tehlikesiyle karlaana kadar, ona bal olduunuzu fark etmeyebilirsiniz. Eer kendinizi bir eyle tanmladnzn farkna varrsanz, kendinizi onunla tanmlamanz tam anlamyla gereklemez. Yani dier bir deyile, bir eye bal olduunuzun farkna varmak, kendinizi onunla tanmlamann tesine gemeye balamaktr. O zaman unu hissedersiniz: "Ben bamlln farknda olan farkndaln kendisiyim." te bu, bilin deiiminin balangcdr. STEMEK: DAHA FAZLASINA HTYA DUYMAK Ego kendini sahip olmakla tanmlar ama bir eye sahip olmaktan duyduu haz olduka s ve ksa mrldr. inde derinden yerlemi bir tatminsizlik, bir tamam-lanmamlk, bir yetersizlik vardr. "Henz yeterince eye sahip deilim," derse egonuz, aslnda unu syler: "Henz yeterince var deilim." Grdmz gibi, sahip olma - mlkiyet kavram -egonun kendisine salamlk, kalclk vermek ve kendisini zel klmak iin yaratt bir kurgudur. Ama bir eye sahip olmakla kendinizi bulamayacanz iin, aslnda egonun yapsna ileyen daha gl baka bir drt daha vardr: Daha fazlasna ihtiya duyma, yani dier bir deyile, "daha fazlasn istemek." Hibir ego, daha fazlasn istemeden yapamaz. Dolaysyla, srekli daha fazlasn istemek, egoyu en ok canl tutan etkendir. Ego sahip olmay istemekten ok daha fazlasn istemeyi ister. Dolaysyla, sahip olmann salad s tatmin duygusunun yerini daima daha fazlasn istemek alr. Bu, kendini birlikte tanmlayaca daha

fazla eye ihtiya duymaktr. Ama gerek bir psikolojik ihtiya deil, bamllk trnden bir ihtiyatr. Baz durumlarda, bu ihtiya o kadar glenir ki ego fiziksel boyutta kendini var eder ve yattrlmas imkansz bir ala dnr. Buna bir rnek olarak, daha fazla yiyerek daha fazla damak zevki alabilmek iin kendilerini kusturan insanlar verebiliriz. Aslnda a olan vcutlar deil, zihinleridir. Bu hastala yakalanan insanlar zihinlerindeki al bir kenara atp vcutlarn dinlemeyi renebilirlerse, rahatszlklarndan kurtulabilirler. Baz egolar ne istediklerini bilirler ve hedeflerini kararl bir acmaszlkla izlerler; Cengiz Han, Stalin ve Hitler, bu konuda birka rnek olabilir. Ama isteklerinin arkasnda yatan enerji ayn younlukta zt bir g yaratarak sonunda kendi dlerini getirir. Bu arada, kendilerini ve bakalarm mutsuz eder ya da yukarda verdiimiz rneklerde olduu gibi, cehennemi dnyaya getirirler. ou egonun birbirleriyle elien istekleri vardr. Farkl zamanlarda farkl eyler isterler ya da ne istediklerini bilmeyebilirler. Huzursuzluk, gerginlik, can sknts, endie, tatminsizlik, srekli istemenin sonulardr. stemek yapsaldr, dolaysyla o zihinsel yap yerinde kald srece, hibir ey kalc bir tatmin salayamaz. Su, yiyecek, barnak, giysi ve temel kolaylklar gibi fiziksel istekler, delice ve agzl egolarn yaratt dengesizlik sz konusu olmasayd, gezegen zerindeki insanlarn ou iin kolaylkla karlanabilirdi. Bunun en gzel kolektif ifadesini ekonomi dnyasnda bulabilirsiniz; devasa irketler, srekli daha fazlasn elde etmek iin birbirleriyle mcadele eden egoist kimliklerden baka bir ey deildir. Tek hedefleri kazan elde etmektir. Bu hedefe ulamak iin acmaszca ilerlerler. Doa, hayvanlar, insanlar, hatta kendi alanlar, muhasebe defterlerindeki rakamlardan ibarettir ve bu cansz nesneler kullanldktan sonra kolayca gzden karlabilir. "Ben," "benim," "daha fazlas," "istiyorum," "ihtiyacm var," "elde etmeliyim," "yetmez" gibi dnce formlar, egonun ieriiyle deil, yapsyla ilgilidir. erik her zaman deiebilir. Bu dnce formlarn kendinizde tespit edemediinizde ve bunlar bilinsiz halde kaldklar srece, syledikleri her eye inanrsnz; o bilinsiz dncelerle hareket etmeye mahkm olursunuz. Srekli aramaktan ve bulamamaktan kendinizi kurtaramazsnz; nk o dnce formlar hareket halinde olduu srece, hibir mlkiyet, yer, kii ya da durum, sizi tatmin edemeyecektir. Egoist yap yerinde kald srece, hibir ierik sizi tatmin etmez. Ne elde ederseniz edin, asla tatmin olamazsnz. Srekli olarak daha fazla tatmin vaat eden, yarm benlik duygunuzu tamamlayaca ve iinizde hissettiiniz eksiklik duygusunu dolduraca umudu veren yeni eyler ararsnz. VCUTLA KENDN TANIMLAMAK Eyalardan ayr olarak, egonun kendini tanmlamak iin kulland dier temel eylerden biri de "benim" vcudumdur. ncelikle, vcut erkek ya da kadndr ve dolaysyla, erkek ya da kadn olma duygusu ou insann benlik duygusunda nemli yer tutar. Cinsiyet, kimlik haline gelir. Cinsiyetle kendini tanmlama, erken yalardan balayarak tevik edilir ve sizi bir role zorlayarak, hayatnzn her alann etkileyen belli davran kalplarna artlandrr. Bu, birok kiinin kapana ksld bir roldr; cinsiyetle kendim tanmlamann bir lde hafiflemeye balad Bat kltrne oranla daha geleneksel yapda olan toplumlarda, bu durum daha da belirgindir. Baz geleneksel kltrlerde, bir kadn iin en kt yazg evlenmemek ya da hi ocuk dourmamak olabilir ve bir erkek iin ise cinsel gcn yetersiz olmas ve ocuk yapamama gibi sorunlardan sz edilebilir. Bu toplumlarda insann hayatta tatmin olmas iin, ncelikle cinsel kimliini tatmin etmesi gerekir.

Bat'da, benlik duygusuna daha ziyade katkda bulunan ey, fiziksel grnmdr: Dierlerine oranla gl ya da zayf, gzel ya da irkin olmas gibi. Birok kii iin, zdeer duygular nihai olarak fiziksel gleriyle, gzel grnmleriyle, formda olmalaryla ve d grnleriyle ilgilidir. Birou irkin ya da kusurlu bulunduklar takdirde zdeer duygularnn zayfladn hissederler. Baz durumlarda, "vcudum" kavram ya da zihinsel imgesi, gerekliin tam anlamyla arptlm bir halidir. Bir gen kadn aslnda olduka ince yapl olmasna ramen, ar kilolu olduunu dnerek kendini alktan ldrebilir, nk artk vcudunu grememektedir. Grd tek ey, vcudunun zihinsel imgesidir ve o da kendisine "ben imanm" veya "ben imanlyorum" demektedir. Bu durumun temelinde, kendini zihinle tanmlama yatar. nsanlar kendilerini giderek daha fazla zihinle tanmladka - yani egosal bozukluun younlamasndan sz ediyoruz - bu rneklerin says da son yllarda bir hayli artmtr. Eer bu hastala yakalanan kiiler kendi vcutlarn hibir zihinsel mdahale olmadan grebilselerdi, o zaman kolayca iyileebilirlerdi. Kendilerini gzel grnmle, fiziksel gle veya yetenekleriyle tanmlayanlar, o zellikler kaybolmaya baladnda ac ekerler ve gerek u ki bu tr zelliklerin hepsi er ya da ge kaybolacaktr. Byle bir durumda, kimliklerinin dayand ey kme tehlikesiyle kar karyadr. irkin ya da gzel, her iki durumda da insanlar kimliklerinin nemli bir blmn fiziksel zelliklerinden almaktadrlar. Daha ak konumak gerekirse, kimliklerini srekli olarak vcutlarnn zihinsel imgesinden kaynaklanan "ben" dncesine dayandrrlar. in ac taraf, vcut da tm fiziksel formlarn kaderini paylaan dier bir fiziksel formdur; yani hibir ekilde kalc deildir ve zaman iinde rmeye balar. Yalanmas, zayflamas ve lmesi kanlmaz olan fiziksel bedeni "ben" kavramyla birletirmek, er ya da ge acya yol aar. Dier yandan, kendini fiziksel bedenle tanmlamamak da, ona bakmamak, ihmal etmek, temizlenmemek ya da umursamamak anlamna gelmez. Eer gl, gzel veya canlysa, bu zelliklerin tadn karmalsnz elbette; tabii devam ettikleri srece. Doru beslenme ve fiziksel egzersizler sayesinde vcudunuzun durumunu gelitirebilirsiniz de. Ama anlatmaya altm ey u: Kimliinizi vcudunuzla badatrmadnz takdirde, gzellik, g veya canllk kaybolduunda, bu sizin zdeerinizi ya da kimliinizi hibir ekilde, etkilemez. Aslnda, vcut zayflamaya baladka, biimi olmayan boyut, bilin , iinizde daha kolay parlayabilir. Kimliklerini vcutlaryla birletiren insanlar sadece gzel ya da neredeyse mkemmel vcutlara sahip olanlar deildir. "Sorunlu" bir vcudu ve herhangi bir fiziksel kusuru, hastal ya da sakatl da kimlik duygunuza katabilirsiniz. O zaman kendinizi kronik bir rahatszln kurban olarak grrsnz. Doktorlardan ve bir kurban ya da hasta olarak kimliinizi onaylayan dierlerinden srekli ilgi grrsnz. O zaman farknda olmadan o hastala tutunursunuz, nk kimliinizi tanmlayan en nemli eylerden biri haline gelir. Ksacas, bu da egonun kendini tanmlayabilecei baka bir dnce formudur. Ego bir kimlik bulduunda, gitmesini istemez. artc bir ekilde, daha gl bir kimlik aray iindeki ego, kendini glendirmek iin bir hastalk yaratabilir. SEL VCUDU HSSETMEK Kendini fiziksel vcutla tanmlamak egonun en temel biimlerinden biri olsa da, iyi haber u ki tesine gemeyi en kolay baarabileceiniz form da budur. Bunu kendinizi vcudunuz olmadnza ikna etmeye alarak deil, dikkatinizi vcudunuzun d biiminden ve vcudunuzla ilgili dncelerden gzellik, irkinlik, gllk, zayflk, imanlk, zayflk gibi - iindeki canll hissetmeye evirerek yapabilirsiniz. Vcudunuzun dardan grn nasl olursa olsun, d biiminin tesinde youn canl bir enerji alan vardr.

Eer "isel vcut" farkndal size tamdk gelmiyorsa, bir an iin gzlerinizi kapayn ve ellerinizin iinde hayat olup olmadn hissetmeye aln. Zihninize sormayn, nk zihniniz "Bir ey hissetmiyorum," diyecektir. Muhtemelen yle de diyebilir: "Bana dnecek daha ilgin bir ey ver." Dolaysyla, zihninize sormak yerine, dorudan ellerinize sorun. Yani, ilerindeki belli belirsiz canll hissetmeye aln. Orada olduundan emin olabilirsiniz. Sadece dikkatinizi ellerinize vermeniz yeterlidir. Balangta belli belirsiz bir gdklanma hissi alglayabilirsiniz ama sonra bir enerji ve canllk hissedersiniz. Eer dikkatinizi bir sre ellerinizde tutarsanz, canllk duygusu younlar. Baz insanlarn gzlerini kapamasna bile gerek yoktur. Daha bunu okurken bile "isel ellerini" hissedebilirler. Ardndan ayaklarnza gein, dikkatinizi bir dakika kadar orada tutun ve ellerinizle ayaklarnz ayn anda hissetmeye balayn. Sonra vcudunuzun dier ksmlarn da katn bacaklar, kollar, karn, gs, omuzlar... - ve bylece btn vcudunuzun canlln hissedin. Benim adma "isel vcut" dediim ey aslnda artk vcut deil, maddesel dnyayla biimi olmayan dnya arasndaki kpr olarak bir enerjidir. Elinizden geldiince sk bir ekilde isel vcudunuzu hissetmeyi alkanlk haline getirin. Bir sre sonra bunu yapabilmek iin gzlerinizi kapamaya bile ihtiya duymayacaksnz. rnein, birini dinlerken isel vcudunuzu hissedip hissedemediinize bakn. Yani, artk kendinizi biimle tanmlamamakta, biimi olmayan Varlk durumuna kaymaktasmzdr. Bu sizin z kimliinizdir. Vcut farkndal sadece sizi imdiye getirmekle kalmaz, ayn zamanda da egonuzdan kurtulmanz iin bir k kapsdr. Baklk sistemini glendirdii gibi, vcudun kendini iyiletirme yeteneini de gelitirir. VARLIIN UNUTKANLII Ego daima biimle tanmlamak, kendinizi biim iinde aramak ve dolaysyla da biim iinde kaybetmektir. Biimler sadece fiziksel vcutlar ve maddi nesneler deildir. harici biimlerden daha temel olan, bilin alanmzda srekli ortaya kan dnce biimleridir. Bunlar enerji formasyonlar olarak fiziksel nesnelerden daha az younluklu ve daha hassastrlar ama yine de biimdirler. Zihninizde hi durmadan konuan bir ses olarak alglayabileceiniz ey, aralksz ve takntl dncelerdir. Her dnce dikkatinizi tamamen kendi zerine ektiinde, kendinizi tamamen zihninizdeki sesle ve ona elik eden duygularla tanmladnzda, kendinizi dncelerde ve duygularda kaybettiinizde, tamamen biimle tanmlanrsnz ve dolaysyla egonun tutsa olursunuz. Ego, srekli tekrarlanan dncelerin ve benlik duygusu eklenerek artlanm zihinsel-duygusal kalplarn bir yndr. Normalde biimi olmayan bilin olan Varlk duygunuz biimle kartnda, ego ortaya kar. Kendinizle biimle tanmlamann anlam budur. Bu, Varln unutkanl, ncelikli hata, gereklii kabusa eviren mutlak ayrlk illzyonudur. DESCARTES'IN HATASINDAN SARTRE'IN GRSNE Modern felsefenin kurucusu olarak kabul edilen on yedinci yzyl dnr Descartes, nl szyle bunu temel gerek olarak deerlendiriyordu - byk bir hata yapmt: "Dnyorum, yleyse varm." Bu aslnda u sorunun cevabyd: "Mutlak kesinlikle bilebileceim herhangi bir ey var m?" Hi phesiz her zaman dndn anlayarak ve bunu Varlk ile badatrarak, kendini dnceyle tanmlamt. Nihai gerek yerine aslnda egonun kkenini bulmutu ama bunu bilmiyordu. Yaklak asr sonra, bir dnr Descartes'n bu sznde neredeyse dier herkesin gznden kaan bir noktay yakalad. Bu kiinin ad Jean-Paul Sartre idi. Descartes'n "Dnyorum, yleyse varm," szn derinden inceleyen Sartre, sonunda kendi szleriyle unu anlad: "'Ben' diyen bilinle dnen bilin ayn deil." Bununla ne demek istemiti? Eer dndnzn farkndaysanz, o farkndalk dnme srecinin bir paras olamaz; dolaysyla, bilincin farkl bir boyutu olmas gerekir. Ve "ben" diyen de o farkndalk-tr. inizde dnceden baka bir ey olmasayd, dndnz dahi

bilemezdiniz. Rya grdnn farknda olmayan biri gibi olurdunuz. Rya gren killinin ryadaki imgelerle kendini tanmlamas gibi, siz de kendinizi dncelerle tanmlardnz. Birok kii hl bu ekilde yaamakta, uyurgezer gibi ortalkta dolamakta, uyuduunu dahi bilmemekte, srekli olarak ayn kabus gereklii yeniden yaratan zihin yapsnn tutsa olmaktadr. Rya grdnz bildiinizde rya iinde uyanksnz demektir. Yani baka bir bilin boyutu devreye girmitir. Sartre'n igrs muhteemdir ama kefettii eyin nemini kavrayabilmek iin o da kendisini dnceyle tanmlamaktadr: Yeni bir bilin boyutunun ortaya k. BTN ANLAYIIN TESNE GEEN HUZUR 15u yeni bilin boyutunu hayatlarnn bir noktasnda trajik bir kayp yaayarak kefeden insanlarn says oktur. Bazlar sahip olduklar her eyi, bazlar ocuklarn ya da elerini, sosyal pozisyonlarn, nlerini ya da fiziksel becerilerini kaybederler. Baz durumlarda, bir doal felaket ya da sava yaandnda, btn bunlar bir anda kaybederler ve ellerinde "hibir ey" kalmadm grrler. Buna bir snr durumu diyebiliriz. Kendilerini tanmladklar, kendilerine benlik duygusu veren her eyleri ellerinden alnmtr. Sonra, aniden ve aklanamaz bir ekilde, ilk anda hissettikleri youn korku veya ac, yerini kutsal bir Varlk duygusuna, derin bir huzura ve korkudan tam bir zgrlemilie brakr. Bu fenomeni St. Paul de yaam olmalyd, nk yle demiti: "Tm anlayn tesine geen Tanrsal huzur." Gerekten de mantkl grnmeyen bir huzurdur ve bunu deneyimleyen insanlar kendilerine yle sormulardr: Byle bir durum karsnda nasl oluyor da huzurlu olabiliyorum? Egonun ne olduunu ve nasl altn anladnzda, bu sorunun cevab gayet basittir aslnda. Kendinizi tanmladnz, size benlik duygusu veren biimler ktnde ya da elinizden alndnda, ego da ker, nk ego biimle tanmlamadr. Geride kendinizi tanmlayabileceiniz bir biim kalmadnda, siz kim olursunuz? Etrafnzdaki biimler yok olduunda ya da lm yaklarken, Varlk ya da Benlik duygunuz, biimle i ie gemiliinden tamamen arnr: Ruh, maddedeki tutsaklndan kurtulur. z kimliinizi biimi olmayan, her yana yaylan bir Varlk, btn biimlerden ve tanmlamalardan ok nce var olan bir Benlik olarak alglarsnz. te Tanrsal huzur budur. Kim olduunuzla ilgili nihai gerek, ben buyum ya da ben uyum deil, Ben'dir. Ne var ki trajik bir kayp yaayan herkes bu uyan deneyimlemez. Bazlar hemen gl bir zihinsel imge ya da dnce biimi yaratarak, kendilerini artlarn, baka insanlarn, adaletsiz kaderin ya da Tanr'nn bir kurban olarak grrler. Bu dnce biimi ve yaratt duygular - fke, krgnlk, kendine acma gibi - hemen bir sahte kimlik oluturur ve trajik kaypla ken dier tm tanmlarn yerini alr. Dier bir deyile, ego hemen yeni bir biim bulur. Bu yeni biimin son derece mutsuz bir kimlik olmas egoyu hi endielendirmez, nk bir kimlii olduu srece iyi ya da kt olmasn umursamaz. Aslnda, bu yeni ego daha kat, daha kaslm ve daha delinmez olacaktr. Trajik bir kayp yaandnda, ya direnir ya da teslim olursunuz. Baz insanlar derin bir krgnlk yaarlar; bazlar ise efkatli, bilge ve sevgi dolu bir hale gelirler. Teslim olmak, olanlar itenlikle kabullenmek, kendinizi yaama amak demektir. Diren, egonun sertleen kabuu, isel bzlmesidir. Bu durumda kendinizi yaama kapatrsnz. sel diren durumunda yapacanz her ey - buna olumsuzluk adn da veriyoruz - daha fazla d diren yaratacak ve evren sizin tarafnzda olmayacaktr; yaam size yardm etmeyecektir. Eer panjurlarnz kapatrsanz, gne ieri giremez. Ama itenlikle teslim olduunuzda, yeni bir bilin boyutu kendiliinden alverir. Eer eyleme gemek, bir ey yapmak mmkn ya da gerekliyse, eyleminiz btnle uyum iinde olacak ve yaratc zek ya da dier bir deyile koulsuz bilin tarafndan desteklenecektir. O zaman artlar ve insanlar size yardmc olacaktr. Hi beklemediiniz tesadfler gerekleecektir. Eer hibir eylem

mmkn deilse, huzur iinde olursunuz ve teslimiyetle birlikte isel dinginlik gelir, nk Tanr'ya teslim olmusunuzdur.

3. Blm -EGONUN ZBaz insanlar kendilerini zihinlerindeki sesle - istek d ve srekli dncelerle onlara elik eden duygular - ylesine derinden tanmlamlardr ki zihinlerinin esiri olduklarn syleyebiliriz. Bunu hibir ekilde fark etmediiniz srece, dnen kiiyi kendiniz sanrsnz. Bu egosal zihindir. Egosal diyoruz, nk her dncede - her an, her yorum, gr, bak as, tepki veya duygu - bir benlik duygusu vardr. Ruhsal adan ele alrsak, bu bilinsizliktir. Dnceleriniz, zihninizin ierii, elbette ki gemiinizle artlanmtr; yetitiiniz ortam, kltrnz, aile gemiiniz vb. gibi. Btn zihinsel faaliyetlerinizin znde, srekli tekrarlanan belli dnceler, duygular ve tepki kalplar vardr. te bu kimlik, egonun kendisidir. Daha nce de grdmz gibi, birok durumda "ben" dediinizde, konuan egodur. inde dnce ve duygu, "ben ve gemiim" diye tanmladnz bir yn an, farknda olmadan oynadnz ve alkanlk haline gelmi roller, milliyet, din, rk, sosyal snf ya da politik eilimler gibi kolektif tanmlamalar vardr. Buna ek olarak, sadece mlkiyetlerle deil, ayn zamanda grler, d grn, uzun sreli krgnlklar, kendinizi bakalarndan daha iyi ya da daha kt veya baarl ya da baarsz olarak grmeniz gibi kiisel tanmlamalar da sz konusudur. Egonun ierii kiiden kiiye deiir ama her egoda ayn yap iler. Dier bir deyile: Egolar sadece yzeyde deiir. Derinlerde hepsi ayndr. Peki hangi ekillerde ayndr? Tanmlama ve ayrlkla yaarlar. Ego olarak tanmladmz, benlik ieren zihin rn dnceler ve duygularla yaadnzda, kimliinizin temeli sallantldr, nk dnce ve duygular doalarnda gelip geicidir. Her ego srekli olarak hayatta kalmak, kendini korumak ve geniletmek iin mcadele eder. Ben dncesini desteklemek iin, "bakas" eklinde bir zt dnceye ihtiya duyar. Kavramsal "bakas" olmadan, kavramsal "ben" hayatta kalamaz. Bakalar, onlar en ok dmanlarm olarak grdm zaman bakalardr. Bu bilinsiz egosal kalbn temelinde, bakalarnda hata bulma ve ikayet etme gibi egosal bir alkanlk yatar. "Neden kardeinizin gzndeki apa grrsnz de, kendi gznzdeki mertei grmezden gelirsiniz?" dediinde, sa bunu kastetmiti. Terazinin dier ucunda, bireyler arasndaki fiziksel iddet ve uluslar arasndaki savalar vardr. ncil'de, sa'nn sorusu cevapsz kalmaktadr ama cevap elbette ki udur: nk baka birini eletirdiimde ya da suladmda, bu bana kendimi stn ve daha byk hissettiriyor. KAYET ETME VE KIRGINLIK ikayet etmek, egonun kendini glendirmek iin en sk bavurduu yollardan biridir. Her ikayet, zihnin rettii ve sizin tamamen inandnz bir hikyedir. Yksek sesle ya da dncelerinizde ikayet etmeniz arasnda hibir fark yoktur. Kendini tanmlayacak baka bir ey bulamasa bile, birok ego sadece ikayet ederek bile varln srdrebilir. Byle bir egonun etkisinde olduunuzda, zellikle baka insanlar hakknda hi farknda olmadan, alkanlk olarak srekli ikayet ettiinizde, ne

yaptnz bilmiyorsunuz demektir. nsanlara olumsuz etiketler yaptrmak, yzlerine ya da arkalarndan baka insanlarla konutuunuzda veya sadece dndnzde, genellikle bu kalpta yer alrsnz. Kfretmek ya da isimler yaktrmak, etiket yaptrmann en kaba eklidir ve egonun hakl karak bakalarnn zerinde zafer kazanmas gerekir: "Serseri, aalk, pi!" Btn bunlar, karnzdakine sz hakk tanmayan ve yarglayan tanmlardr. Bunun bir alt seviyesinde barp armak ve hemen altnda da fiziksel iddet gelir. Krgnlk, ikayet etme ve insanlara zihinsel etiket yaptrmayla ilgili bir duygudur ve egoya daha fazla enerji ykler. Krgnlk, kendini kzgn, saldrya uram, gcenmi, hakszla uram ya da aalanm hissetmektir. Baka insanlara agzllkleri, yalanclklar, sahtekarlklar, yaptklar eyler, gemite yaptklar eyler, syledikleri eyler, yapamadklar eyler, yapmalar ya da yapmamalar gereken eyler iin krlrsnz. Ego buna baylr. Bakalarndaki bilinsizlii grmek yerine, bunu kendi kimliinize geirirsiniz. Bunu kim yapyor? inizdeki bilinsizlik, yani ego. Bazen bakalarnda grdnz "hata" gerekte var olmayabilir bile. Tam bir yanl anlama, bakalarn dman olarak grmeye ve kendini hakl ya da stn karmaya artlanm bir zihnin yansmalar olabilir. Baz zamanlarda ise hata var olabilir ama ona odaklandnzda - bazen baka hibir eyi grmeyeceiniz derecede -onu abartrsnz. Bakalarnda grdnz eyi kendinizde glendirirsiniz. Bakalarnn egolarna kar tepkisiz kalmak, kendi iinizdeki egonun tesine gemek iin en etkili yntemdir ama ayn zamanda kolektif insan egosundan syrlmak iin de nemli bir admdr. Ama ancak baka birinin davrannn egosundan kaynaklandn anladnz zaman tam bir tepkisizlik durumunda olabilirsiniz. Kiisel olmadn anladnzda, sonuta tepki vereceiniz bir ey de kalmaz. Egoya tepki vermeyerek, genellikle bakalarndaki aklll ortaya karrsnz ve bu da, artlanmaya kar artlanmam bilintir. Bazen gerekten bilinsiz insanlardan kendinizi korumak iin baz admlar atmanz gerekebilir. Bunu onlar dman etmeden de yapabilirsiniz. Ama en nemli korunmanz, bilinli olmaktr. Ego olan bilinsizlii kiiselletirdiinizde, karnzdaki kiiyi dman edinirsiniz. Tepkisizlik zayflk deil, gerek gtr. Tepkisizliin dier bir ad da balamadr. Balamak, bir eyi grmezden gelmek, daha dorusu onun iinden bakarak dier tarafn grmektir. Egonun dier tarafna bakabildiinizde, her insann znde bulunan akl grrsnz. Ego sadece baka insanlarla ilgili deil, durumlarla ilgili olarak da ikayet etmeyi ve krlmay sever. Bir insana yapabileceiniz eyi, bir duruma da yapabilirsiniz; yani bir durumu da dman edinebilirsiniz. yle dnrsnz: Bu olmamalyd; burada olmak istemiyorum; bunu yapyor olmak istemiyorum; bana hakszlk yapld. Ve egonun en byk dman, elbette ki imdi, yani hayatn kendisidir. ikayet etmek, birini hatasn dzeltebilmesi iin uyarmakla kartrlmamaldr. Ayrca, ikayet etmemek, kt davranlara ya da kt durumlara ses karmamak anlamna da gelmez. Garsona orbanzn souk olduunu ve stlmas gerektiini sylemenin egoyla bir ilgisi yoktur; sonuta tamamen tarafsz bir ekilde gerei sylemektesinizdir. "Bana nasl souk orba getirirsin?" diye ktnzda, ego devreye girer. Burada, souk orba yznden kiisel olarak fkelenmi bir "ben" vardr ve bu durumu olabildiince smrmeye kararldr, nk "ben," baka birini hatal karmaya baylr. Szn ettiimiz ikayet etme, egonun hizmetindedir, deiimin deil. Bazen ego ikayet etmeye devam etmek iin durumun deimesini bile istemeyebilir. Belki u anda, herhangi bir eyle ilgili ikayet eden zihin sesinizi dinleyin ve onun farkna varn: Egonun sesi, artlanm bir dnce kalbndan fazlas deildir. Bu sesi fark ettiiniz her seferinde, sesin siz olmadn da anlarsnz; siz, o sesin farknda olan farkndalksnzdr. Arka planda

farkndalk vardr. n planda ses, yani dnen vardr. Bu ekilde egodan kurtulur ve gzlenmeyen zihnin tesine geersiniz. Kendi iinizdeki egonun farkna vardnz an, o artk ego deil, sadece eski, artlanm bir zihin kalbdr. Ego farknda olmamay gerektirir. Farkndalk ve ego birlikte var olamazlar. Eski zihin kalb ya da zihinsel alkanlk bir sre daha hayatta kalabilir ve tekrar tekrar ortaya kabilir, nk sonuta binlerce yllk kolektif insan bilinsizliinin yaratt bir ivme sz konusudur ama onu fark ettiiniz her seferinde zayflamaya devam edecektir. TEPKSELLK VE KN Krgnlk genellikle ikayet etmeyle birlikte oluan bir duygu olsa da, fke gibi daha gl bir duyguyla da ortaya kabilir. Bu ekilde, enerjik adan ok daha ykl bir hale gelir. ikayet etmenin ardndan tepkisellik gelir ki bu da egonun kendini glendirmek iin bavurduu dier bir yoldur. Tepki vermek iin bir sonraki eyi bekleyen ok kii vardr. Rahatszlk duyacaklar veya sinirlenecekleri bir ey arayp dururlar ve genellikle de bir sonraki fke nedenini bulmalar uzun srmez. "Bu ok byk bir terbiyesizlik," derler. "Nasl cret edersin?" "Buna ok kzdm." Baz insanlar nasl madde bamls olursa, bu insanlar da fke bamlsdrlar. una buna fkelenerek, benlik duygularn glendirirler. Uzun sreli krgnla kin ad verilir. Kin, srekli bir duygudur ve birok kiinin egosunda bu yzden nemli yer tutar. Kolektif kin - kan davas gibi - uluslarn ya da kabilelerin kolektif bilinsizliinde uzun sre devam edebilir ve asla sona ermeyen bir iddet dngsn canl tutar. Kin, bazen uzak gemite yaanm ama takntl dnceler sayesinde canl tutulmu bir olaydan kaynaklanan gl bir olumsuz duygudur. Byle bir durumda insanlar srekli "biri bana unu yapmt" ya da "biri bize unu yapmt" deyip dururlar. Dier yandan, kin ayn zamanda hayatnzn dier alanlarn da kirletir. rnein, kin duyduunuz kii hakknda dnrken ve nefretinizi hissederken, u anda olan bir eyi, u anda konutuunuz bir kiiyi ya da size yaplan bir eyi alglamanz tamamen arptacak olan olumsuz bir duygusal enerjiyle karlarsnz. Gl bir kin, hayatn byk blmn kirletmeye ve sizi egonun tutsa konumunda tutmaya yeter. Hl kin gdp gtmediinizi, hayatnzda hl tamamen balamadnz bir "dmann" bulunup bulunmadn anlamak iin kendinize kar son derece drst olmanz gerekir. Eer byle bir durum sz konusuysa, hem duygu hem de dnce olarak kinin farkna varmalsnz; yani, nefret duygusunun yan sra, onu canl tutan dnceleri de fark edebilmelisiniz. Kininizden kurtulmaya almayn. Kinden kurtulmaya, balamaya almak ie yaramaz. Balama, ancak nefretinizin sahte bir benlik duygusunu glendirmekten baka bir amaca hizmet etmediini anladnzda doal olarak gelecek olan bir eydir. Grmek, zgrlemektir. "Dmanlarnz balayn," derken, sa aslnda insan zihnindeki en temel egosal yaplardan birini ortadan kaldrmaktan sz ediyordu. Gemi, sizi imdide yaamaktan alkoyma gcne sahip deildir. Bunu sadece gemie dayal nefret ve kin yapabilir. Peki kin ya da nefret nedir? Sadece eski dnce ve duygulardan oluan bir "yk." HAKLI OLMAK, HAKSIZ IKARMAK ikayet etmek, bakalarnda hata bulmak ve tepkisellik, egonun varl iin ihtiya duyduu snr ve ayrlk duygusunu glendirir. Ama ayn zamanda, egoya bir stnlk duygusu kazandrarak da bunu yaparlar. Bir trafik skkl, politikaclar, "agzl zenginler" ya da "tembel isizler," i arkadalarnz, eski einiz, erkekler ya da kadnlar hakknda ikayet etmenin size nasl bir stnlk duygusu kazandrabileceini hemen gremeyebilirsiniz. ikayet ettiinizde, mantk olarak siz haklsnzdr ve ikayet ettiiniz ya da tepki verdiiniz durum veya kii hakszdr.

Hibir ey egoyu hakl olmak kadar besleyemez. Hakl olmak, zihinsel bir pozisyonu tanmlamaktr; bir bak as, bir gr, bir yarg, bir hikye gibi. Hakl olmanz iin, elbette ki baka birinin haksz olmas gerekir ve ego da hakl olmak iin bakalarn haksz karmaya baylr. Dier bir deyile: Daha gl bir benlik duygusuna sahip olabilmek iin, bakalarn haksz karmanz gerekir. ikayet ve tepkisellikle, sadece bir kiiyi deil, bir durumu da haksz karabilirsiniz; rnein "bunun olmamas gerekirdi," demek gibi. Hakl olmak, yarglanp haksz karlan bir kii ya da bir durum karsnda size hayali bir ahlaki stnlk kazandrr. Bu, egonun aln ektii stnlk duygusudur ve byl