Van Oord Nederland BV

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017

01-01-2017 t/m 31-12-2017

234445555689

141414171719212222

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave1. Management statement2. Introductie

2.1. Aanleiding2.2. Leeswijzer

3. Invalshoek A | CO2-footprintverslag 20173.1. Structuur [p]3.2. Beschrijving van de organisatie [a]3.3. Afbakening [d]3.4. Basisgegevens3.5. Berekeningsmethodiek3.6. Emissies

4. Invalshoek B | CO2-voortgangsverslag bedrijf4.1. Energie- en CO2-reductiebeleid4.2. Doelstellingen en voortgang scope 14.3. Doelstelling en voortgang scope 24.4. Doelstelling en voortgang scope 3 [4B1]4.5. Doelstelling en voortgang scope 3 [5B1]4.6. Status reductieacties

5. Invalshoek D | InitiatievenRechtspersoon Van Oord Nederland BV

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 2/22

Deze periodieke voortgangsrapportage op bedrijfsniveau is onderdeel van het energiemanagementsysteem van Van OordNederland. Qua inhoud is aangesloten bij de onderstaande eisen van handboek 3.0 van de CO -Prestatieladder t.a.v. periodiekerapportage.

3A1 | Emissie-inventaris scope 1 & 24B2 | Voortgangsrapportage ten opzichte van doelstellingen5B2 | Emissie-inventaris scope 1, 2 en 3 inclusief de voortgang binnen alle scopes

Met deze rapportage wordt voor een belangrijk deel invulling gegeven aan eisen uit de CO -Prestatieladder ten aanzien vanexterne communicatie (invalshoek C: Transparantie).

Deze rapportage kent de volgende hoofdstukken:

Hoofdstuk 3 gaat in op de CO -footprint scope 1, 2 en 3 (invalshoek A: Inzicht). Hoofdstuk 4 behandelt de voortgang ten opzichte van doelstellingen, acties en maatregelen in het energiemanagementactieplan 2017 (invalshoek B: Reductie). Hoofdstuk 5 geeft een overzicht van de initiatieven die Van Oord Nederland heeft geïnitieerd of waarin actief dan welpassief wordt geparticipeerd (invalshoek D: Participatie).

Naast deze rapportage op bedrijfsniveau wordt voor projecten waarop CO -gerelateerd gunningvoordeel van toepassing isapart gerapporteerd over voortgang en CO -footprint middels CO -Projectrapportages.

2. Introductie

2.1. Aanleiding

2

2

2.2. Leeswijzer

2

2

2 2

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 4/22

Er is bij het opstellen van deze sectie aangesloten bij de eisen uit de CO -Prestatieladder 3.0 en § 7.3.1 en delen van § 7.3.2van de ISO14064-1 standaard. Referenties in de tekst tussen vierkante haakjes - bijv. [p] hierboven - geven aan welkeelementen uit § 7.3.1 worden behandeld. Referenties tussen accolades - bijv. {g} - hebben betrekking op elementen uit § 7.3.2 en gaan over scope 3 emissies - ofwel emissies veroorzaakt door derde partijen in onze keten.

Van Oord Nederland is een dynamisch waterbouwbedrijf met een brede ervaring in alle contractvormen van RAW tot DBFM. Wijzijn actief in de volgende productengroepen:

BaggerenKustverdedigingMariene infrastructuurLand infrastructuur

Organisatorische grenzenVan Oord Nederland bv is als top genomen waarna de operational control benadering is toegepast, ook bekend als methode 1in het handboek 3.0 van de CO -Prestatieladder.

Emissies van concernaanbiedersOp basis van een AC-analyse (laterale methode of methode 2) is vervolgens vastgesteld welke concernaanbiedersgeïncludeerd moeten worden in de rapportage. Alleen de emissie die voortkomt uit concernaanbiedingen ten behoeve van deactiviteiten Van Oord Nederland worden meegeteld, omdat anders een onjuist beeld zou ontstaan. De in de onderstaande tabelweergegeven 100% moet dan ook op die manier worden gelezen.

Projectportefeuille Deze rapportage betreft de rapportage op bedrijfsniveau en omvat dus ook emissies gerelateerd aan de projectportefeuille. Voorprojecten met CO -gunningvoordeel worden per project aparte CO -projectrapportages opgesteld die te vinden zijn op onzewebsite.

3. Invalshoek A | CO2-footprintverslag 2017

3.1. Structuur [p]

2

3.2. Beschrijving van de organisatie [a]

3.3. Afbakening [d]

2

2 2

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 5/22

Joint Ventures | Voor de uitvoering van projecten wordt vaak samengewerkt met partners in Joint Ventures. De gezamenlijkeemissies van de Joint Venture partners worden in de Joint Venture projectrapportages gerekend tot scope 1. Voor de rapportageop bedrijfsniveau wordt alleen de emissie van de eigen bronnen meegenomen ter voorkoming van dubbeltelling.

Overzichtstabel

Van Oord Nederland BV Rechtspersoon

Concernleveranciers Groep 100%

Van Oord Dredging and Marine Contractors BV Rechtspersoon 100%

Van Oord Personeels BV Rechtspersoon 100%

Van Oord Shipmanagement BV Rechtspersoon 100%

Gebouwen Groep 100%

Kantoor Rotterdam Vestiging 100%

Paans Van Oord BV Rechtspersoon 100%

Van Oord Grondstoffen BV Rechtspersoon 100%

Basisjaar 2009 is het basisjaar, omdat in dat jaar voor het eerst op systematische wijze de CO -emissies werden vastgelegd. Herberekening basisjaar en andere historische GHG-data CO -emissies van zowel het basisjaar als tussenliggende jaren zijn herberekend. Op voorschrift van handboek 3.0 van de CO -Prestatieladder is gebruik gemaakt van de emissiefactoren op www.co2emissiefactoren.nl. De overgangsbepalingen vanhandboek 3.0 zijn in acht genomen aangaande het juist gebruik van emissiefactoren. Dit is geborgd via de service vansmarttrackers waarmee de CO -footprint wordt berekend. De functie bedrijfswagens is zodanig klein dat deze sinds 2015 isuitgesloten. Ten behoeve van vergelijking is deze functie daarom ook in 2009 (basisjaar) uitgesloten. Rapportageperiode Dit rapport gaat over het volledige kalenderjaar 2017. Footprintverificatie Eens in de drie jaar vindt er een verificatie plaats van de footprint door een externe partij. De laatste verificatie is gedaan voor defootprint van 2015. Sindsdien zijn er geen relevante wijzigingen geweest in de berekeningsmethoden of de afbakening(boundary). Verwijdering van COEr is in 2017 geen sprake geweest van het afvangen en opslaan van CO .

3.4. Basisgegevens[j]

2

[k]

2 2

2

[c]

[q]

2[g]

2

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 6/22

Biomassa Er is in 2017 geen gebruik gemaakt van biomassa, anders dan de wettelijke verplichte bijmengingspercentages van biodiesel inreguliere diesel. Door gebruik te maken van actuele emissiefactoren van www.co2emissiefactoren.nl wordt een juiste omganggegarandeerd.

Uitsluitingen Op basis van het materialiteits-principe en voorgaand onderzoek worden zijn de volgende bronnen uitgesloten:

Koelgassen van airco’s, Klein elektriciteitsverbruik projectlocaties;Gasflessen t.b.v. lassen en snijden;Bedrijfsauto’s en openbaar vervoer;De meeste niet materiële scope 3 emissies waaronder ook smeeroliën en vetten*

* Alle scope 3 emissies die niet zijn gerapporteerd in het rapport Scope 3 emissies | Inzicht in omvang, invloed en kansen dat tevinden is op onze website.

Emissiefactoren Op voorschrift van handboek 3.0 van de CO -Prestatieladder is voor dit verslag zoveel mogelijk gebruik gemaakt van deemissiefactoren op www.co2emissiefactoren.nl. Voor het schatten van de totale scope 3 emissies is gebruik gemaakt vanconversiefactoren uit de literatuur in combinatie met eigen analyses om van inkoopomzet te komen tot emissieomvang.

Wijzigingen in de kwantificeringsmethode De berekeningsmethoden voor kwantificering van emissies is ongewijzigd. Het platform waarmee de berekeningen wordenuitgevoerd is wel gewijzigd. Waar eerst gebruik werd gemaakt van een MS Excel rekensheet wordt nu (v.a. begin 2017) de CO -managementapplicatie gebruikt van smarttrackers. Hiermee is de borging van de kwaliteit en consistentie van de rapportagesversterkt.

Verantwoordelijkheden Hieronder zijn de verantwoordelijkheden aangaande deze rapportage weergegeven.

Eindverantwoordelijk | Directeur Van Oord Nederland | Ronald SchinaglVerantwoordelijke stuurcyclus | Hoofd bedrijfsbureau | Dirk HamerContactpersoon footprint | Coördinator energiemanagement | Floris van Nouhuijs

Wijzigingen in de organisatie In de periode waarop deze rapportage betrekking heeft is de werf Werkendam gesloten. Hiermee zijn twee energiestromen (gasen elektriciteit) van die locatie komen te vervallen. Dit heeft een zeer geringe invloed op de footprint, omdat deze stromen eenniet significant deel uitmaakten van de totale bedrijfsfootprint. Behalve voorgenoemde, zijn er geen wijzigingen geweest in deorganisatie.

[f]

[h]

[n]

2

[m]

2

[b]

[d]

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 7/22

Deze periodieke rapportage is tot stand gekomen op basis van het reglement van de CO -prestatieladder conform handboek3.0 zoals gepubliceerd in juni 2015 door SKAO. De berekeningsmethodiek is voor alle materiële emissiestromen in scope 1gebaseerd op verbruiksregistraties. Scope 3 emissies betreffen een forward estimate op basis van geprognotiseerdeinkoopvolumes. Meer over de berekeningsmethode van scope 3 emissies is te vinden in het document Scope 3 emissies,inzicht in omvang, invloed en kansen.

Op Inhoud Periode AuteurGeplaatstop

Rechtspersoon VanOord Personeels BV →Meter Zakelijke km metprivéauto's onbekendbrandstoftype (VOPers)

Emissies van privéauto's voor zakelijk gebruik werden eerst berekend o.b.v. een verdelingvan type brandstoffen (x % benzine-auto's, x% dieselauto's). Bij de migratie van data naar deCO2-managementapplicatie is dit vanaf het basisjaar vervangen door één meter die rekentmet "Auto | Brandstofsoort onbekend | Gewichtsklasse onbekend | voertuigkilometer | 0,220kg CO2/voertuigkilometer". Het verschil betreft minder dan 1 %.

Betrekkingop deperiodevanaf 1januari2009

FlorisvanNouhuijs

04augustus201714:38

Rechtspersoon VanOord Personeels BV →Meter Zakelijke km metprivéauto's onbekendbrandstoftype (VOPers)

Emissies van privéauto's voor zakelijk gebruik werden eerst berekend o.b.v. een verdelingvan type brandstoffen (x % benzine-auto's, x% dieselauto's). Bij de migratie van data naar deCO2-managementapplicatie is dit vanaf het basisjaar vervangen door één meter die rekentmet "Auto | Brandstofsoort onbekend | Gewichtsklasse onbekend | voertuigkilometer | 0,220kg CO2/voertuigkilometer". Het verschil betreft minder dan 1 %.

Betrekkingop deperiodevanaf 1januari2009

FlorisvanNouhuijs

04augustus201714:38

3.5. Berekeningsmethodiek

3.5.1. Actuele berekeningsmethodiek en conversiefactoren

2

3.5.2. Wijzigingen berekeningsmethodiek

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 8/22

In 2009 werd voor het eerst een volledige footprintberekening gemaakt voor scope 1 en 2. In het betreffende jaar was de inzetvan met name groot materieel onder beheer van concernleverancier Van Oord Shipmanagement BV bepalend voor de omvangvan de footprint. De onderstaande grafiek toont de volledige footprint inclusief de functie materieel.

De onderstaande grafiek toont een detail van alle functies behalve materieel.

3.6. Emissies

3.6.1. Footprint scope 1 en 2 basisjaar (2009)

ton CO2e (237.606 ton)2009

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%0.1%

0.3%

0.3%

0.3%

0.3%

0.3%

0.3%

0.3%0.3%

99.5%

99.5%

99.5%

99.5%

99.5%

99.5%

99.5%99.5%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%0.0%

Elektriciteit: 306,08 tonLeasewagens: 626,8 tonMaterieel: 236.475,2 tonPrivé auto's: 62,81 tonVerwarmen: 62,09 tonVliegreizen: 73,37 ton

ton CO2e (1.131 ton)2009

27.1%

27.1%

27.1%

27.1%

27.1%

27.1%

27.1%27.1%

55.4%

55.4%

55.4%

55.4%

55.4%

55.4%

55.4%55.4%

5.6%

5.6%

5.6%

5.6%

5.6%

5.6%

5.6%5.6%

5.5%

5.5%

5.5%

5.5%

5.5%

5.5%

5.5%5.5%

6.5%

6.5%

6.5%

6.5%

6.5%

6.5%

6.5%6.5%

Elektriciteit: 306,08 tonLeasewagens: 626,8 tonPrivé auto's: 62,81 tonVerwarmen: 62,09 tonVliegreizen: 73,37 ton

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 9/22

Onderstaande grafiek toont de scope 1 en 2 emissies van de rapportageperiode (2017). Hierbinnen zijn de emissies veroorzaaktdoor brandstofverbruik van materieel - net als in 2009 - erg dominant. De absolute emissies van materieel zijn sterkmarktgestuurd en waren in 2017 fors lager dan in 2009.

De onderstaande grafiek toont het detail van alle functies behalve materieel. Deze emissiestromen zijn in veel mindere matemarktgestuurd en laten in veel gevallen een forse daling zien ten opzichte van 2009. Dit komt mede door de sluiting van eenaantal regiokantoren en de verhuizing naar een modern en zeer energiezuinig hoofdkantoor gedurende 2015. Door gebruik temaken van gecertificeerde hernieuwbare elektriciteit uit wind is bovendien de emissie door elektriciteitsverbruik tot 0gereduceerd. Hiermee zijn ook de verhoudingen veranderd, waarbij nu bijna 90 % van de niet materieelgebonden emissiessamenhangen met het gebruik van leaseauto's, terwijl dat in 2009 nog iets meer dan de helft was.

3.6.2. Footprint scope 1 en 2 rapportageperiode (2017)

ton CO2e (45.947 ton)2017

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%0.0%

1.1%

1.1%

1.1%

1.1%

1.1%

1.1%

1.1%1.1%

98.7%

98.7%

98.7%

98.7%

98.7%

98.7%

98.7%98.7%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%0.1%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%0.0%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%0.1%

Elektriciteit: 0 tonLeasewagens: 514,21 tonMaterieel: 45.360,77 tonPrivé auto's: 39,27 tonVerwarmen: 4,02 tonVliegreizen: 29,05 ton

ton CO2e (587 ton)2017

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%

0.0%0.0%

87.7%

87.7%

87.7%

87.7%

87.7%

87.7%

87.7%87.7%

6.7%

6.7%

6.7%

6.7%

6.7%

6.7%

6.7%6.7%

0.7%

0.7%

0.7%

0.7%

0.7%

0.7%

0.7%0.7%

5.0%

5.0%

5.0%

5.0%

5.0%

5.0%

5.0%5.0%

Elektriciteit: 0 tonLeasewagens: 514,21 tonPrivé auto's: 39,27 tonVerwarmen: 4,02 tonVliegreizen: 29,05 ton

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 10/22

Onderstaande grafiek toont de totale materieelgebonden emissies inclusief welke afkomstig zijn van concernleveranciers (VanOord Ship Management BV). Deze laatste zijn doorgaans zeer dominant en vertonen sterke schommelingen over de jarenheen. Gedurende de laatste paar paar jaar is er sprake van een wat lagere inzet van dit grote materieel (hoppers, cutters,steenstorters etc.).

Onderstaande grafiek toont de trend in materieelgebonden emissies van Van Oord Nederland BV en de dochterondernemingenPaans Van Oord BV en Van Oord Grondstoffen BV. Zichtbaar is dat de gezamenlijke emissies van het materieel dat ineigendom is van deze entiteiten redelijk gelijkmatig is met een lichte daling sinds 2014. Het grootste deel van de variatie die hierzichtbaar is heeft te maken met marktcondities. Behaalde reducties worden hierdoor overschaduwd waarmee de absoluteemissies tot nu toe geen goede indicator zijn voor de voortgang van emissiereductie.

3.6.3. Trend materieelgebonden emissies per entiteit (scope 1)

ton

ton CO2e

Concernleveranciers Paans Van Oord BV Van Oord Grondstoffen BV Van Oord Nederland Eq

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 20170

50000

100000

150000

200000

250000

ton

ton CO2e

Paans Van Oord BV Van Oord Grondstoffen BV Van Oord Nederland Eq

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 20170

2500

5000

7500

10000

12500

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 11/22

Onderstaande grafiek betreft precies dezelfde boundary als de voorgaande grafiek (vorige pagina), maar de uitsplitsing is nugemaakt naar materieeltypen per entiteit. Hierbij gelden de volgende afkortingen en betekenissen:

EntiteitenVON: Van Oord Nederland BVPVO: Paans Van Oord BVVOG: Van Oord Grondstoffen BV

MaterieeltypenNat: Hoofdzakelijk kraanschepen (PVO), rivierhopperzuiger (VON) en beunschepen (VOG).Droog: Bulldozers, hydraulische graafmachines en dumpers (VON).Klein: O.a. survey materieel, vlets en materieel op de werkplaats (PVO).

ton

ton CO2e

Dieselverbruik (VON Nat materieel) Dieselverbruik (VON Droog materieel) Dieselverbruik (VOG Nat)Dieselverbruik (PVO Nat materieel) Dieselverbruik (PVO Klein materieel)

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 20170

2500

5000

7500

10000

12500

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 12/22

In de onderstaande grafiek is te zien hoe de emissies in de rapportageperiode verdeeld zijn tussen scope 1, 2 en 3. Dekwantificering van de scope 3 emissies betreft een schatting van upstream scope 3 emissies. Deze is vastgesteld op basis vaninkoopvolumes van relevante producten en diensten ten behoeve van de lopende projecten.

De onderstaande grafiek toont een detail van enkel de scope 3 emissies. Hierbinnen is de omvang van verschillende activiteitenweergegeven die zorgen voor relevante upstream scope 3 emissies. Allen hebben een directe relatie met de projectportefeuille.Zo zorgt de inkoop van forse hoeveelheden staal voor bijna de helft van de gekwantificeerde scope 3 emissies in 2017.

3.6.4. Footprint inclusief scope 3 opgesplitst naar scopes (2017)

ton CO2e (52.066 ton)2017

88.1%

88.1%

88.1%

88.1%

88.1%

88.1%

88.1%88.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%

0.1%0.1%

11.8%

11.8%

11.8%

11.8%

11.8%

11.8%

11.8%11.8%

Scope 1: 45.874,69 tonScope 2: 72,62 tonScope 3: 6.119 ton

ton CO2e (6.119 ton)2017

6.7%

6.7%

6.7%

6.7%

6.7%

6.7%

6.7%6.7%

7.0%

7.0%

7.0%

7.0%

7.0%

7.0%

7.0%7.0%

1.7%

1.7%

1.7%

1.7%

1.7%

1.7%

1.7%1.7%

46.7%

46.7%

46.7%

46.7%

46.7%

46.7%

46.7%46.7%

5.2%

5.2%

5.2%

5.2%

5.2%

5.2%

5.2%5.2%

4.7%

4.7%

4.7%

4.7%

4.7%

4.7%

4.7%4.7%

11.4%

11.4%

11.4%

11.4%

11.4%

11.4%

11.4%11.4%

16.6%

16.6%

16.6%

16.6%

16.6%

16.6%

16.6%16.6%

Betonproducten: 407 tonGrondverzetmaterieel: 427 tonKunststoffen: 102 tonStaal: 2.859 tonZand en klei: 321 tonNat materieel: 289 tonSteenachtige materialen: 699 tonOnderaanneming: 1.015 ton

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 13/22

De kernpunten van het CO - en energiereductiebeleid van Van Oord Nederland zijn de volgende:

Het structureel reduceren van het energieverbruik en daarmee een CO -reductie realiseren gemeten met de vastgesteldeprestatie-indicatoren.Structurele interne en externe communicatie over de behaalde resultaten;Het creëren van bewustzijn voor het onderwerp CO -emissiereductie zowel binnen de organisatie als in de keten en debranche.

Van Oord Nederland richt zich bij het reduceren van CO -emissies primair op het verhogen van de energie-efficiëntie van haarmaterieel. Bovendien zoeken we continu naar praktische mogelijkheden om in samenwerking met derde partijen de scope 3emissies op projecten verder omlaag te krijgen. Ook hier ligt de focus op het brandstofverbruik van nat en droog materieel.Daarnaast krijgt ketensamenwerking met opdrachtgevers steeds meer aandacht in het licht ambitieus klimaatbeleid datopdrachtgevers samen met de markt moeten zien uit te voeren.

Waar het gaat om onze eigen emissies is het vinden van goede prestatie-indicatoren lastig. Energieprestatie-indicatoren zoalsabsolute CO emissie, CO /EUR of CO /fte fluctueren teveel (vanwege marktfactoren) om op te kunnen sturen of om het effectvan genomen maatregelen inzichtelijk te maken. Daarom is er expliciet voor gekozen om onze doelstellingen en voortgang voorscope 1 te rapporteren in energie-efficiëntie. Op die manier maken wij het effect van onze investeringen in energie-efficiënt eninnovatief materieel zichtbaar. Zo sturen wij de CO -emissies van onze projecten blijvend omlaag. Regelmatig onderzoeken weof indicatoren kunnen worden verbeterd of aangevuld voor het vergroten van inzicht.

Tussen 2010 – 2020 verhogen wij de energie-efficiëntie van ons equipment met ten minste 7 %.

De toename in energie-efficiëntie zorgt voor een afnemende CO -intensiteit van onze projecten.

Vanaf 2010 wordt er een ambitieus investeringsprogramma uitgerold in modern wereldwijd inzetbaar materieel. Tegelijk vindenook belangrijke desinvesteringen plaats van ouder, minder efficiënt materieel. De combinatie van investeren en desinvesterenheeft een forse stijging in energie-efficiëntie veroorzaakt. De onderstaande grafiek is de output van een model dat de algeheletrend in de verbetering van energie-efficiëntie vlootbreed uitrekent. Deze index is dit jaar op de 6,0% uitgekomen en zal tegen2020 naar verwachting iets boven de 7% uitkomen.

4. Invalshoek B | CO2-voortgangsverslag bedrijf

4.1. Energie- en CO2-reductiebeleid

2

2

2

2

2 2 2

2

4.2. Doelstellingen en voortgang scope 1

4.2.1. Doelstelling

2

4.2.2. Voortgang Van Oord Ship Management BV

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 14/22

Note: In een eerdere uitgave van deze rapportage stonden iets hogere cijfers (7,9% in 2017). Het verschil komt voort uit eenverplaatsing van de baseline (van de beginsituatie van 2010 naar de eindsituatie van 2010).

In de periode 2010 – 2015 zijn er meerdere optimalisaties verricht op de sleephopperzuiger Rival. Zo is de beuncapaciteit flinkvergroot, zijn er verbeteringen doorgevoerd in de laad- en losinstallatie voor baggerspecie en is de voortstuwingsinstallatievoorzien van straalbuizen en nieuwe schroefbladen. Daarnaast is er in 2014, 2015 en 2016 geïnvesteerd in hydraulische enhybride graafmachines en dumpers. Ook zijn er in 2016 enkele machines verkocht. De grafiek hieronder geeft het effect weerdie deze (des)investeringen hebben gehad op de algehele energie-efficiëntie. De doelstelling van 7% verbetering tegen 2020 ishiermee reeds behaald.

4.2.3. Voortgang Van Oord Nederland BV

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 15/22

Tussen 2010 en 2015 heeft het bedrijf geïnvesteerd in nieuwe kranen voor op de bestaande kraanschepen. Het meest in hetoog springend was hierbij de Parcival waarbij een hydraulische kraan is vervangen door een elektrische draadkraan. Ook zijn indeze periode kleinere maatregelen getroffen zoals het aanbrengen van een accuwacht op alle schepen zodat de generatorenminder vaak hoeven aan te slaan als er niet wordt gewerkt. In 2017 is er een belangrijke upgrade geweest van de Parcival waarbij de voortstuwingsmotor (diesel-direct) is vervangen dooreen elektromotor (diesel-elektrisch). Hiermee is het gehele schip diesel-elektrisch wat een primeur is in de sector en tevens isbekroond met een Green Award zilver. De ingebruikname van LNG-aangedreven kraanschip Werkendam in 2018 zal een forseverdere verbetering van de energie-efficiëntie met zich meebrengen. De doelstelling van 7% verbetering in 2020 zal daarmeeruimschoots worden gehaald volgens de 'oude' en tevens meest conservatieve meetmethode die in 2017 reeds op 6,3%verbetering uitkomt. Alternatieve indices die werkelijk brandstofverbruik integreren in de berekening resulteren in +-/ 20%verbetering in dezelfde periode.

Note: De hier gebruikte indices zijn allen dynamisch in tegenstelling tot de statische indices van de overige bedrijfsentiteiten. Ditbetekent het geschatte effect van upgrades en investeringen in de praktijk wordt meegewogen door de inzet-intensiteit van deindividuele schepen in de berekening te betrekken. Hierdoor kan de index door de jaren heen wat schommelen en is er daaromgekozen voor lineaire trendlijnen om een beter beeld te krijgen. EnPI 0 is waarmee voorheen (tot en met S1-2017) werdgerapporteerd, al was de grafiek omgekeerd (vanaf 0 in 2010 omhoog naarmate de efficiëntie toenam). Nu worden de indices -om vergelijking mogelijk te maken - allemaal omgerekend naar een dimensieloze eenheid waarbij de baseline 2010 = 100%.Verbeteringen worden hiervan afgetrokken. Hieronder volgt een korte toelichting per energieprestatie-indicator (EnPI):

EnPI 0 | Investerings EnPI (referentie): Dit is de EnPI waarin voorheen resultaten werden gepresenteerd. Deze isgebaseerd op draaiuren en power ratings van individuele motoren en kranen x procentuele verbetering van relevantevervangingen of upgrades. De proxy voor werk is hier theoretisch opgewekt vermogen (net als in EnPI 1), maar werkelijkbrandstofverbruik speelt in deze index geen rol.EnPI 1 | Liter diesel / theoretisch opgewekt vermogen: Deze EnPI maakt in de teller gebruik van het totaal aanbrandstofverbruik in de praktijk van alle kraanschepen. De noemer betreft het totaal aan theoretisch opgewekt vermogenwat weer bepaald door van alle motoren en kranen het resultaat van "draaiuren x power rating" op te tellen. De proxyvoor werk is theoretisch opgewekt vermogen. EnPI 2 | Liter diesel / huurinkomsten [EUR]: De teller betreft hier net als bij EnPI één het totale brandstofverbruik. Denoemer wordt berekend door voor ieder schip "inzeturen x gecorrigeerd huurtarief" te nemen en deze bij elkaar op te

4.2.4. Voortgang Paans Van Oord BV

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 16/22

tellen. De correctie betreft het wegnemen van tussentijdse tariefwijzigingen die de index zouden verstoren. De proxy voorwerk is EURO huurinkomsten en de weegfactor is het huurtarief.EnPI 3: Liter diesel / inzeturen x geïnstalleerd vermogen: Deze EnPI is eigenlijk een mix van EnPi 1 en 2. De proxy voorwerk is nu inzeturen en de weegfactor is het totaal geïnstalleerd vermogen per schip.

Voortgang Van Oord Grondstoffen BVSinds 2011 is op de beunschepen van Van Oord Grondstoffen (voorheen Mijnster) bijgehouden op welke wijze energiebewustvaren bijdraagt aan de reductie van CO -emissies. Omdat er – behalve het installeren van brandstofverbruiksmeters – geeninvesteringen zijn gedaan die de energie-efficiëntie significant verhogen werd de energieprestatie uitgerekend in CO perbeunkuubkilometer. Na een sterke verbetering tussen 2011 en 2013 tot +20% is de index gestabiliseerd op deze waarde.Hiermee is de effectiviteit van toegenomen bewustwording voldoende aangetoond. Vanwege het voorgaande is na de vorigerapportage van S1-2017 is besloten om te stoppen de index nog verder te volgen. Bij eventuele toekomstige investeringen zalworden beschouwd of en hoe het effect daarvan dient te worden vastgesteld. De 7% verbetering ten opzichte van 2010(doelstelling 2020) is hoe dan ook ruimschoots behaald.

Wij kopen voor honderd procent geverifieerd groene elektriciteit in die is opgewekt uit wind.

Sinds 1 oktober 2013 zijn onze scope 2 emissies voor elektriciteit met 100 % gereduceerd.

In het kader van eis 4B1 wordt binnen twee ketens gewerkt aan CO -emissiereductie via meerjarige afspraken metketenpartners en ad-hoc acties. Binnen scope 3 zijn uitbesteed transport over water en de inhuur van droog grondverzetactiviteiten over de langere termijn tot de meest relevante emissies behoren.

Binnen de samenwerkingsverbanden met belangrijke derde partijen worden – door het stimuleren van het volgen van de cursusVoortvarend Besparen (binnenvaart) en Het Nieuwe Draaien (mobiele werktuigen) - de volgende projectoverstijgendedoelstellingen nagestreefd:

Op uitbesteed transport over water wordt tussen 2015 en 2017 een reductie van CO -emissies van 2 a 3 % behaald;Op de inhuur van droog grondverzetmaterieel wordt tussen 2016 en 2019 een reductie van CO -emissies +/- 5 %behaald.

Note: Voortgang op bovenstaande doelstellingen is - naast de noodzakelijke inspanning van ketenpartners - ook afhankelijk vande feitelijke samenwerking in projecten. Vanwege de variëteit in de projectportefeuille en commerciële overwegingen kan hetvoorkomen dat er in bepaalde jaren geen of slechts beperkte samenwerking plaatsvindt. Waar mogelijk worden ad-hoc actiesoverwogen. Tegelijk hebben de maatregelen een positieve uitwerking buiten de context van projecten van Van Oord Nederland.Deze effecten blijven in de monitoring buiten beeld, maar helpen de sector wel vooruit qua CO -reductie.

2

2

4.3. Doelstelling en voortgang scope 2

4.3.1. Doelstelling

4.3.2. Voortgang

4.4. Doelstelling en voortgang scope 3 [4B1]

4.4.1. Doelstellingen

2

2

2

2

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 17/22

Met twee grondstoffenleveranciers zijn meerjarige afspraken gemaakt. De overeengekomen reductiemaatregel betreft hetwerken met schippers die de cursus voortvarend besparen van het EICB hebben doorlopen. Deze cursus leidt volgensonderzoek tot een effect van tenminste 5 % brandstofreductie. Na drie jaar (looptijd overeenkomst) moeten 40 % van deafgelegde vaarkilometers worden afgelegd door schippers met certificaat.

De BeijerDe overeenkomst met De Beijer loopt van 2016-S1 t/m 2018-S2. Hieronder ziet u de ontwikkeling tot eind 2017. In het 2esemester van 2016 en het eerste semester van 2017 zijn er activiteiten uitgevoerd waarbij respectievelijk 22,4 en 55,4 % van devaarkilometers door schippers met VVB-cursus zijn gerealiseerd. De geschatte resulterende CO -emissiereducties betreffenrespectievelijk 1,0 en 2,6 %. In S2-2017 zijn er geen activiteiten geweest.

De HoopDe overeenkomst met De Hoop loopt van 2015-S1 t/m 2017-S2. Hieronder ziet u de ontwikkeling tot eind 2017. Tot en met het1e semester van 2016 is de hoeveelheid werk laag en wordt beperkt gewerkt met gecertificeerde schippers. In het 2e semestervan 2016 is er sprake van significante activiteit en is 24,9% van de kilometers door schippers met VVB-certificaat gerealiseerd.In het 1e semester van 2017 zakt dit percentage terug naar 16%. In het 2e semester van 2017 is het helaas niet gelukt om dedoelstelling te behalen (40% van de vaarafstand met VVB-certificaat).

4.4.2. Voortgang voortvarend besparen

2

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 18/22

Met één leverancier van droog grondverzet diensten is een meerjarige afspraken gemaakt en vastgelegd in een overeenkomst.In de rapportageperiode is de leverancier echter niet actief geweest op projecten van Van Oord Nederland. Om die reden is erad-hoc invulling gegeven aan CO -emissiereductie in deze belangrijke keten binnen het project Havendijk Den Oever. Met eenlokale leverancier is de afspraak gemaakt dat hij zijn machinisten voor aanvang van de werkzaamheden laat trainen in HetNieuwe Draaien bij een daartoe gecertificeerde trainingsinstelling. Deze afspraak is succesvol opgevolgd op dit project. Meerhierover bij de CO2-Projectrapportages.

InkoopstrategieIn het kader van eis 5B1 zijn er in 2016 scope 3 reductiedoelstelling geformuleerd gebaseerd op een generieke inkoopstrategieen bijbehorend plan van aanpak. De strategie wordt beschreven in het document Scope 3 emissies, inzicht in omvang, invloeden kansen. De strategie heeft betrekking op de onderstaande diensten welke zijn geselecteerd, omdat zij structureelvoorkomen en voor materiële emissies zorgen binnen onze projecten:

Grondverzetmaterieel derdenInkoop zand en kleiInkoop steenachtige materialenNat materieel derden

A-leveranciers die bovenstaande diensten leveren wordt gevraagd om gegevens in te vullen in een webbasedprekwalificatietool. Daarbij wordt om informatie verzocht over drie elementen die van belang zijn bij succesvolenergiemanagement:

Certificeringen rondom energie- of CO -emissiemanagement;Relevante investeringen in modern materieel;Energiebewuste operators (relevante training);

Uit deze informatie volgt een CO2-score die Van Oord Nederland interne gebruikt om - naast prijs, kwaliteit en veiligheid etc. -ook de inspanningen op het gebied van energiemanagement mee te wegen in gunningsbeslissingen. Op die manier proberenwe leveranciers te stimuleren om werk te maken van CO -emissiereductie.

Actieve klantbenaderingIn het kader van 5B1 wordt tevens een strategie ontwikkeld over een actievere klantbenadering rondom CO -emissiereductie.Enerzijds is de afgelopen jaren bij Van Oord Nederland veel kennis opgedaan over reductiemogelijkheden en de obstakels dieze in de weg staan. Anderzijds formuleren opdrachtgevers steeds ambitieuzer duurzaamheidsbeleid waarbij er openingenontstaan voor een effectieve ketenbenadering en het wegwerken van bestaande obstakels. De in ontwikkeling zijnde strategiebestaat op dit moment uit de volgende elementen:

Een halfjaarlijkse CO -dialoog tussen Van Oord Nederland en Rijkswaterstaat waarin we op zoek gaan naar concretemogelijkheden om te werken richting de ambitieuze reductiedoelstelling van Rijkswaterstaat. Hierbij worden bestaandeobstakels geïdentificeerd alsook de kansen om die weg te werken via o.a. BPKV-criteria rondom CO -emissies. Participeren in één of meerdere marktconsultaties duurzaamheid die worden georganiseerd door opdrachtgevers i.s.m.de Vereniging van Waterbouwers (dit is tevens onderdeel van de Green Deal Duurzaam GWW 2.0 die Van Oord medeheeft ondertekend).

4.4.3. Voortgang Het Nieuwe Draaien

2

4.5. Doelstelling en voortgang scope 3 [5B1]

4.5.1. Doelstellingen

2

2

2

2

2

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 19/22

InkoopstrategieIn 2017 is gewerkt aan het structureren van de database en het onboarden van A-leveranciers. Tevens is de baseline succesvolvastgesteld vanaf waar kan worden gemeten. In het kader van bedrijfsbrede ontwikkelingen op het vlak van duurzaam inkopenzal in de loop van 2018 worden besloten of het zinvol en efficiënt is om op de opgeslagen weg verder te gaan. Als alternatiefkan mogelijk worden aangesloten bij bedrijfsbrede processen die (ongeveer) hetzelfde voor ogen hebben.

Actieve klantbenaderingOp 16 juni 2017 hebben Van Oord Nederland en Rijkswaterstaat hun eerste CO -dialoog gevoerd. Hierbij waren degesprekspartners van Rijkswaterstaat de strategisch adviseur baggermarkt en de verantwoordelijke voor deimplementatie van de CO -Prestatieladder. Aan de hand van een presentatie is een oriënterend gesprek gevoerd waarbijverschillen in doelstellingen en het wegwerken van obstakels voor diepere CO -emissiereductie. Met betrekking tot ditlaatste is er voorgesteld om in breder verband verder onderzoek te doen naar de haalbaarheid van het meewegen vanemissies naar lucht (CO , NO , SO en fijnstof) in aanbestedingen middels BPKV-criteria.Op 22 juni jl. heeft Van Oord Nederland deelgenomen aan de marktconsultatie duurzaamheid 'Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl' georganiseerd door Rijkswaterstaat en de Vereniging van Waterbouwers. De dag is als erg leerzaam ervarendoor alle deelnemers. Belangrijke outputs waren de randvoorwaarden qua planning, splitsing van werkzaamheden inverschillende contracten, contractvormen en contracteisen waaraan moet worden voldaan om ruimte te scheppen voorduurzaamheid en innovatie in een project. Ook zijn verschillende opties neergelegd waaraan gedacht kan worden vooreen relevante invulling van het thema 'energie en klimaat'.Op 29 november 2017 is een tweede CO -dialoog gevoerd met Rijkswaterstaat. Tijdens deze dialoog werd ingegaan opde stand van zaken van de CO -Prestatieladdercertificering op trede 4 van Rijkswaterstaat en daaruit voortvloeiendeacties richting de waterbouwsector. Specifiek is gesproken over het ontwikkelen van een instrument binnen EMVI wat kanhelpen om de CO -emissies van m.n. kustsuppletiewerken via concurrentie omlaag te krijgen. Vanaf deze dialoog is deontwikkeling en verdere uitwerking van dit instrument verder gekanaliseerd via de Vereniging van Waterbouwers.

4.5.2. Voortgang

2

2

2

2 x x

2

2

2

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 20/22

Onderstaande tabel vat de voortgang samen van alle reductieacties die zijn vastgelegd in het energiemanagement actieplan2017.

4.6. Status reductieacties

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 21/22

Rechtspersoon Van Oord Nederland BV

Naam Bibliotheken Startdatum EinddatumToptien Deelname Onderwerp Resultaten

Carbonfootprintingmarine BWNprojects

CO2 01-01-2012 31-12-2020 Ja Initiatiefnemersamen metBoskalis.

Building With Nature/ Blue carbon

CO -rekentool voor BwN concepten;Publicaties;Onderzoeksrapporten.

Het ontwikkelingsprogramma richt zich op het in kaart brengen van de meest materiële emissies in de keten van realisatie vanwaterbouwkundige projecten. Het betreft scope 1, 2 en 3 emissies.

Het innovatieve van dit programma is dat naast directe CO -emissies gedurende de realisatie en gebruiksfase van een project tevenswordt gekeken naar de invloed op de opname-capaciteit van CO van het ecosysteem dat wordt beïnvloed door realisatie van hetproject. Naar verwachting is dit een aanzienlijk effect waarmee in ontwerp en realisatie rekening kan worden gehouden. Met het in kaart brengen van alle effecten op de CO -footprint van een project en de invloed in ontwerp en uitvoering op de CO -footprint kan voor toekomstige ontwerpen een haalbare doelstelling op de CO -footprint over de project lifecycle worden ontwikkeld.

Green DealDuurzaamGWW 2.0

CO2 17-01-2017 31-12-2020 Ja Actief. Duurzame GWW-projectonwikkeling.

Deelname marktconsultatie;Dialogen met Rijkswaterstaat overstimulering CO -reductie insuppletiewerken.

Green deal duurzaam GWW 2.0 die Van Oord mede heeft ondertekend. Doelen gaan over CO -emssiereductie en de reductie van het gebruikvan primaire grondstoffen. Afspraken gaan over de toepassing van de aanpak duurzaam GWW waarin kansen en ambities op gebied vanduurzaamheid vroegtijdig worden geïdentificeerd en gedurende de hele projectcyclus worden beheerd.

Green DealHet NieuweDraaien

CO2 26-05-2016 26-05-2020 Ja Actief. CO - en NO -reductie mobielewerktuigen.

Monitoringsstrategie GD HNDVooronderzoek monitoringmaatregelen GD HNDOntwikkeling en uitrol in-housetraining HND

Sectorbreed CO -emissiereductieprogramma middels een Green Deal waarin private, publieke en non-governamentele partners op eenpraktische manier werken aan het reduceren van CO en luchtverontreinigende emissies afkomstig van mobiele werktuigen. Partijen willengedurende de looptijd van de Green Deal:

De gemiddelde CO -uitstoot reduceren met 10%; De NO -emissie met 15% beperken;De uitstoot van fijnstof in de bouw verminderen.

5. Invalshoek D | Initiatieven

2

2

2

2 2

2

2

2

2 x

2

2

2

x

CO2-footprint- en voortgangsverslag bedrijf 2017 Van Oord Nederland BV

20-04-2018 22/22