upper respiratory tract infections.pdf
DESCRIPTION
Uploaded from Google DocsTRANSCRIPT
Upper Respiratory Tract Infections
เภสัชกร ปรีชา มนทกานตกิลุอภ. (เภสัชบําบัด)
สาขาเภสัชกรรมคลนิิก ภาควชิาเภสัชกรรมคณะเภสัชศาสตร์ มหาวทิยาลยัมหิดล
วตัถุประสงค์เชิงพฤตกิรรม
� วนิิจฉัยโรคตดิเชื;อของระบบทางเดนิหายใจเบื;องต้น� เลอืกใช้ยาต้านจุลชีพอย่างเหมาะสมตามหลกัฐานทาง
วชิาการ และสอดคล้องกบัภาวะดื;อยา� เลอืกใช้ยารักษาตามอาการได้อย่างเหมาะสมตาม
หลกัฐานทางวชิาการ
� ให้คาํแนะนําปรึกษาแก่ผู้ป่วยได้
การวนิิจฉัยเบื;องต้น
ไข้ ร่วมกบั
� อาการของจมูก
� อาการของคอหอยและต่อมทอนซิล
� อาการไอ
� อาการหอบ
� อาการของหู
Common Cold (โรคหวดั)� ไข้ตํKาๆ หนาวๆ ร้อนๆ ปวด
เมืKอยตามตวั อ่อนเพลยี ร่วมกบัอาการของจมูก
� เจ็บคอ
� ไอ
� ตาแดง แสบตา
� เป็น 3-5 วนั
เชื;อทีKเป็นสาเหตุของ common cold
� เชื;อไวรัส� Rhinovirus 30-50%� Coronavirus 10-15%� Influenza virus 5-15%� RSV 5%� Parainfluenzae virus 5%� Adenovirus <5%� Enterovirus <5%� Unknown 20-30%
Lancet 2003;361:51-9
ไข้หวดัใหญ่ (Flu, influenza) & Cold
Influenza Coldไข้สูง (38.5-40 C) ไข้ตํKาๆหนาวๆ ร้อนๆ หนาวๆ ร้อนๆปวดเมืKอยตามตวัมาก (ต้นแขน/ขา,กระเบนเหน็บ) ปวดเมืKอยตามตวัอาการจมูกน้อยหรือไม่มอีาการเลย อาการจมูกมากเจ็บคอ ไอแห้งๆ เจ็บคอ ไอแห้งๆ
Purulent Rhinitis
� นํ;ามูกเขยีวหรือเหลอืง ตลอดวนั ร่วมกบัอาการอืKนๆ ของ common cold
� ต้องแยกออกจาก� Rhinosinusitis: นํ;ามูกข้นเขยีวเหนียวคล้ายแป้งเปียก
ไหลลงคอ (Postnasal Drip)� Common cold ทีKกาํลงัหาย: นํ;ามูกเขยีวเหลอืงเฉพาะ
ตอนเช้า
ร้อยละ 16.2 ของเสมหะเขยีว ตดิเชื;อแบคทเีรีย
Scand J Primary Health Care 2009;27:70-3.
เชื;อทีKเป็นสาเหตุ
� Streptococcus pneumoniae
� Haemophilus influenzae
Acute Rhinosinusitis
� + Radiographic confirmation sinus involvement
การแยกระหว่างไวรัสหรือแบคทเีรีย
� มขี้อใดข้อหนึKงใน 3 ข้อต่อไปนี;1. Onset with persistent symptoms or signs compatible
with acute rhinosinusitis, lasting for >10 days without any
evidence of clinical improvement
2. Onset with severe symptoms or signs of high fever
(>39C ) and purulent nasal discharge or facial pain lasting
for at least 3–4 consecutive days at the beginning of illnessIDSA 2012 Guideline
การแยกระหว่างไวรัสหรือแบคทเีรีย
3. Onset with worsening symptoms or signs
characterized by the new onset of fever, headache, or
increase in nasal discharge following a typical viral
upper respiratory infection (URI) that lasted 5–6 days
and were initially improving (‘‘double sickening’’)
IDSA 2012 Guideline
เชื;อทีKเป็นสาเหตุใน Acute Rhinosinusitis
� เชื;อแบคทเีรีย (80%)� Streptococcus pneumoniae
� Haemophilus influenzae
� Moraxella catarrhalis
� เชื;อไวรัส (10%)
� อืKนๆ (10%)
IDSA 2012 Guideline
Pharyngotonsilitis การวนิิจฉัย GAS ในผู้ใหญ่/เดก็>3ปี
� Mclsaac criteria:� Plus 1 point each -
Temperature > 38 C -Absence of cough -Tender anterior cervical adenopathy -Tonsillar swelling or exudate -Age < 15 y/o
� Minus 1 point each -Age of > 45 y/o
If total score: < 1 No antibiotics2-3 Wait for culture
of throat swab> 4 Start antibiotics
CMAJ 2000;163(7):811-5.
Cervical Lymph Nodes เชื;อทีKเป็นสาเหตุ� เชื;อแบคทเีรียVirus 50-80%Streptococcal Gr. A 5-36%EBV 1-10%Chlamydia pneumoniae 2-5 %Mycoplasma pneumoniae 2-5 %Neisseria gonorrhoeae 1-2 %Hemophilus influenzae b 1-2 %Candidiasis < 1%Diptheria < 1%
อาการไอ
� การวนิิจฉัยโรคเบื;องต้น แบ่งออกเป็น 3 ประเภท คอื � ไอไม่เกนิ 3 สัปดาห์ (acute cough)
� ไอระหว่าง 3-8 สัปดาห์ (subacute cough)
� ไอมากกว่า 8 สัปดาห์ (chronic cough)
Acute Cough in > 15 y/o
UAC = upper airway cough syndrome = postnasal drip
Treatment� First-generation antihistamine + decongestant* (ลด PND/ ลด
mechanoreceptor effect โดยลดอาการบวม)� Topical alpha-adrenergic therapy: short term response* (ลด
mechanoreceptor effect โดยลดอาการบวม)� NSAIDs: naproxen (ลด prostaglandins) *� ยาทีKไม่แนะนํา
� Non-sedative antihistamine ไม่ได้ผล* อาจเพราะไม่มีฤทธิ} anticholinergics
American College of Chest Physician Evidence-based Practice Guideline 2006
Other Treatments
� Cough suppressants ไม่ได้แก้ไขตรงกบัสาเหตุ แต่เป็นการรักษาตามอาการ
� ไม่แนะนําให้ใช้ cough suppressants ไม่ว่าจะเป็น centrally-acting หรือ peripherally-acting ใน acute cough จาก common cold/URI
อาการหอบ
� โรคปอดอกัเสบ (pneumonia) ควรส่งต่อไปโรงพยาบาลทนัที� ไข้สูง หายใจเร็ว อาจเจบ็แปล๊บในหน้าอกเวลาหายใจเข้า
หรือไอแรงๆ
อาการหู (Acute Otitis Media with Effusion)
� พบในเดก็อายุ 6 เดอืน - 3ปี
� ไข้ (ร้อยละ 70 ในเดก็อายุ <1 ปี, ร้อยละ 50 ใน > 1 ปี
� ปวดหู (ร้อยละ 68), ร้องไห้ กระสับกระส่าย (ร้อยละ 62) จับใบหูหรือเอานิ;วแหย่รูหูเป็นระยะ แต่ไม่เจ็บ นํ;ามูกไหล หนองไหลจากหู (ร้อยละ 10 เกดิจากเยื;อแก้วหูขาด)
เชื;อทีKเป็นสาเหตุ
� เชื;อแบคทเีรีย� Streptococcus pneumoniae (ร้อยละ 50)
� Haemophilus influenzae (ร้อยละ 30)
� Moraxella catarrhalis (ร้อยละ 10)
� เชื;อไวรัส (ร้อยละ 10)
Common pathogens
� Streptococcus pneumoniae
� Haemophilus influenzae
� Moraxella catarrhalis
� GAS
Penicillin non-susceptible S. pneumoniae: Data of Thailand
ศูนย์เฝ้าระวงัเชื;อดื;อยาแห่งชาต ิกระทรวงสาธารณสุข
ปี ค.ศ.
ANSORP March 2008-Dec 2009 (Publ.:Jan. 2012)
Antimicrob. Agents Chemother. doi:10.1128/AAC.05658-11
Risk Factors of PISP, PRSP
� Sinusitis
ยาต้านจุลชีพทีKนิยมใช้
PSSP PNSSP (PBP2X changes)Amoxicillin (1.5-2 g/day) Amoxicillin (3-4 g/day)RoxithromycinCephalexin
สังเกตว่าไม่มี AzithromycinClindamycin และ Medicamycin
ANSORP March 2008-Dec 2009 (Publ.:Jan. 2012)
Antimicrob. Agents Chemother. doi:10.1128/AAC.05658-11
ANSORP March 2008-Dec 2009 (Publ.:Jan. 2012)
Antimicrob. Agents Chemother. doi:10.1128/AAC.05658-11
Ampicillin-resistant H. influenzae: Data of Thailand
ปี ค.ศ.ศูนย์เฝ้าระวงัเชื;อดื;อยาแห่งชาต ิกระทรวงสาธารณสุข
4944
4145 46
4347 45
4144
05
101520253035404550
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Ampicillin- resistant
ยาต้านจุลชีพทีKนิยมใช้
Ampi-suscep HI Ampi-resist HI (beta-lactamase)Amoxicillin Amoxicillin/clavulanateCephalexin Clarithromycin
AzithromycinCefiximeCeftibuten
ยาต้านจุลชีพทีKนิยมใช้
PNSSP + Ampi-resist HIAmoxicillin (3-4 g/day) + clav.Cefuroxime axetilCefditoren pivoxilCefpodoxime proxetilLevofloxacinMoxifloxacinCombination เช่น clindamycin + azithromycin
ยาต้านจุลชีพทีKไม่ควรจ่าย
� เพราะได้ผลน้อย� Tetracycline, doxycycline
� Cotrimoxazole
� เพราะเกบ็ไว้ใช้กบัโรคอืKนๆทีKสําคญักว่า� Ciprofloxacin: Pseudomanas aeruginosa
� Ofloxacin: TB
Group A Streptococci
� ดื;อต่อยา penicillin 0%
� ดื;อต่อยา erythromycin 22%
� ดื;อต่อยา tetracycline 90%(ข้อมูลจากรพ. พระมงกฏุฯ ปี ค.ศ. 2000)
� ยาทีKใช้คอื penicillin
ปัญหาของ penicillin
Antimicrobials Failure ratePenicillin 10-30%Erythromycin 5-15%Clindamycin 5-20%Cephalosporins 2-10%Azithromycin 10 mg/kg/day x3 days 30-65%Azithromycin 20 mg/kg/dayx3 days 14%
Int J Antimicrobial Agents 2004;23:67
IDSA Guideline 2012
เพราะได้ PCV สูง ทาํให้เจอ H. influ เพิKมขึ;น
Guideline Sinusitis: Adults Guideline Sinusitis: Adults
IDSA Guideline 2012
ANSORP March 2008-Dec 2009 (Publ.:Jan. 2012)� พบเชื;อใน PCV-7 ร้อยละ 57.1
PharyngotonsilitisPenicillin V po: เดก็; 250 mg bid-tid x10 วนั
วยัรุ่น,ผู้ใหญ่: 250mg tid-qid x10 วนั500mg bid x 10 วนั
Benzathine pen.G: 1.2 mU. IM single dose0.6 mU. IM single dose (หนัก<27kg)
Erythromycin estolate: 20-40 mg/kg/day (max 1g/day)bid-tid x 10 วนั
Erythromycin ethyl succinate: 40 mg/kg/day (max 1g/day)bid-tid x 10 วนั
CID 1997;25:574-83.
AAP&AFP 2004 Guideline of AOMอายุ วนิิจฉัยว่าเป็น AOM ไม่แน่ใจว่าเป็น AOM
< 6 เดอืน ยาต้านจุลชีพ ยาต้านจุลชีพ
6-24 เดอืน ยาต้านจุลชีพ ยาต้านจุลชีพถ้ารุนแรง
สังเกตอาการถ้าไม่รุนแรง
> 2 ปี ยาต้านจุลชีพถ้ารุนแรง สังเกตอาการ
สังเกตอาการถ้าไม่รุนแรง
อาการไม่รุนแรงคอื ปวดหูปานกลาง และ ไข้ < 39 C ใน 24 ชม.ทีKผ่านมา,
AAP&AFP 2004 Guideline of AOM
สรุป