ướng dẫn sử ụng phần mềm finale 2008 lmp · pdf filehướng dẫn sử dụng...

26
Hướng dn sdng phn mm Finale 2008_ LMP 1 MC TIÊU 1. Chép ca khúc bng phn mm Finale 2008. 2. ng dng phn mm Finale 2008 để dy hát. 3. ng dng phn mm Finale 2008 để dy tp đọc nhc. 4. To cơ sdliu cho các ng dng khác (PowerPoint, đàn phím đin t, CD Audio…)

Upload: builiem

Post on 06-Mar-2018

227 views

Category:

Documents


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

1

MỤC TIÊU 1. Chép ca khúc bằng phần mềm Finale 2008. 2. Ứng dụng phần mềm Finale 2008 để dạy hát. 3. Ứng dụng phần mềm Finale 2008 để dạy tập đọc nhạc. 4. Tạo cơ sở dữ liệu cho các ứng dụng khác (PowerPoint, đàn phím điện tử, CD

Audio…)

Page 2: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

2

PHẦN THỨ NHẤT : TỔNG QUAN VỀ CHƯƠNG TRÌNH FINALE 2008 1. Tổng quát:

Chương trình chép nhạc Finale có phiên bản mới nhất hiện nay (2007) là “Finale 2008”, sử dụng các thiết bị MIDI và tập tin MIDI làm nền tảng cho chương trình. Với phiên bản mới nhất này, người ta có thể phối nhạc trên Finale và xuất ra tập tin âm thanh dạng .wav với hệ thống mẫu âm thanh nhạc cụ giả lập (Virtual Studio Technique Instruments).

Chương trình Finale có thể chạy độc lập trên một máy tính thông thường mà không cần phải gắn thêm thiết bị ngoại vi. Tuy nhiên, để khai thác hết tính năng của chương trình, người dùng nên sử dụng thêm đàn phím điện tử với giao diện MIDI.

2. Một số công cụ cơ bản: 2.1 Thanh trình đơn: “Menu”

2.2 Thanh công cụ: chương trình Finale 2008 có 8 thanh công cụ cơ bản. 2.2.1 “File Toolbar”: thanh công cụ có chức năng liên quan đến tập tin.

2.2.2 “Edit Toolbar”: thanh công cụ có chức năng liên quan đến soạn thảo.

Page 3: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

3

2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng liên quan đến hiển thị bản nhạc.

2.2.4 “Options Toolbar”: thanh công cụ có chức năng liên quan đến tùy chọn hiển thị hình nốt

2.2.5 “MIDI Menu Toolbar”: công cụ có chức năng liên quan đến việc ghi nhạc qua microphone.

2.2.6 “Help Toolbar”: công cụ có chức năng liên quan đến phần tham khảo, giúp đỡ.

2.2.7 “Layout Toolbar”: thanh công cụ có chức năng liên quan đến phần hiển thị và sắp đặt trang.

2.2.8 “View Percent Toolbar”: thanh công cụ có chức năng liên quan đến tỉ lệ hiển thị của các đối tượng.

2.3 Bảng công cụ: chương trình Finale 2008 có 7 bảng công cụ cơ bản. 2.3.1 Bảng công cụ chính:

2.3.2 Bảng công cụ cao cấp:

Page 4: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

4

2.3.3 Bảng công cụ điều hướng:

2.3.4 Bảng công cụ nhập nốt đơn giản

2.3.5 Bảng công cụ nhập dấu lặng đơn giản

2.3.6 Bảng công cụ “Smart Shape”

2.3.7 Bảng công cụ “Special Tools”

2.4 Thanh điều khiển “Playback”:

Page 5: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

5

PHẦN THỨ HAI : CHÉP CA KHÚC 1. Tạo tập tin mẫu:

Việc tạo một tập tin mẫu rất có ích vì người dùng có thể tiết kiệm khá nhiều thời gian cho các thao tác giống nhau trong cùng một công việc.

Để tạo một tập tin mẫu cho một ca khúc tiếng Việt đơn giản, mở chương trình và làm theo các bước sau: 1.1 Chọn “Default Document” trong cửa sổ “Launch Window…” (Cửa sổ này xuất hiện khi khởi động chương trình mặc định hoặc nhấn “Ctrl+Shift+N”):

1.2 Chọn kiểu hiển thị trang “View – Page View” (Nhấn Ctrl+E để chuyển đổi qua lại giữa các kiểu hiển thị):

Page 6: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

6

Để chương trình tự động hiện thị trang “Page View” mỗi khi khởi động, chọn “Edit – Program Options…” và điều chỉnh như hình dưới đây:

1.3 Định dạng trang:

Click chọn biểu tượng : Điều chỉnh lề trang và vị trí các khuông nhạc bằng các thanh điều chỉnh trên màn hình chính hoặc chỉnh chi tiết bằng các lệnh trong menu “Page Layout”.

1.4 Điều chỉnh font chữ: Chương trình Finale không hỗ trợ font Unicode để gõ tiếng Việt, cần điều

chỉnh font chữ phần lời ca và phần văn bản tiếng Việt cho phù hợp (như hai loại font chữ ABC hoặc VNI).

Page 7: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

7

Chọn lệnh “Document – Document Options…” (Ctrl+Alt+A): điều chỉnh font và đơn vị đo lường là centimeters như trong hình.

Chọn biểu tượng trên bảng công cụ chính.

Chọn đối tượng Text trên màn hình (như tựa bài, tác giả,…), chọn lệnh “Text – Character Settings…” (Ctrl+T), điều chỉnh font chữ phù hợp:

Với công cụ này, người dùng cũng có thể thêm hộp chữ bằng cách click kép chuột trái vào bản nhạc.

Page 8: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

8

1.5 Xóa hiển thị số thứ tự ô nhịp: Chọn biểu tượng

trên bảng công cụ chính. Chọn lệnh “Measure – Edit Mesure Number Regions…”: click Delete để xóa. 1.6 Lưu tập tin mẫu:

Chọn lệnh “File – Save As”: Lưu tập tin với định dạng là “Ca khuc.FTM” vào thư mục chứa tập tin mẫu mặc định của chương trình là “C:\Program Files\Finale 2008\Templates”.

1.7 Mở tập tin mẫu, đặt số nhịp và hóa biểu: Chọn lệnh “File – New – Document From Template…”, chọn “Ca khuc.FTM” và click nút “Open”

Page 9: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

9

Chọn biểu tượng trên bảng công cụ chính.

Click kép con trỏ vào ô nhịp đầu tiên, điều chỉnh thông số trên hộp thoại để thay đổi số nhịp:

Chọn biểu tượng , click kép con trỏ vào ô nhịp đầu tiên, điều chỉnh thông số trên hộp thoại để thay đổi hóa biểu. Với công cụ này, người dùng cũng có thể dịch giọng một bản nhạc đã chép sẵn. 2. Nhập nốt đơn giản “Simple Entry”: Chương trình Finale 2008 có rất nhiều phương pháp nhập nốt, trong khuôn khổ tập tài liệu này, chúng tôi giới thiệu cách nhập nốt “Simple Note Entry”, cách nhập nốt đơn giản và hiệu quả nhất với hệ thống máy tính không kết nối với MIDI Keyboard. 2.1 Nhập nốt bằng chuột:

Chọn biểu tượng trên bảng công công cụ chính. Chọn hình nốt trên bảng công cụ nhập nốt đơn giản và click vào vị trên khuông nhạc để nhập nốt. Có thể chọn một lần nhập nốt từ 1 đến 6 mục sau:

Hình nốt

Dấu chấm dôi

Dấu thăng, giáng, bình hoặc nâng cao hay hạ thấp nửa cung

Dấu nối

Chùm ba

Nốt nhỏ

Chọn một lần nhập dấu lặng từ 1 đến 4 mục sau:

Dấu lặng (từ lặng tròn kép đến lặng móc năm) Dấu chấm dôi Chùm ba Nốt nhỏ

(Bỏ chọn một mục bằng cách click chọn biểu tượng một lần nữa).

Page 10: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

10

Sau khi nhập, có thể chỉnh sửa bằng cách chọn biểu tượng và click chuột một hoặc nhiều lần trên hình nốt hoặc dấu lặng:

Biểu tượng để xóa nốt hoặc dấu lặng.

Biểu tượng để thay đổi cao độ của nốt đã nhập. 2.2 Nhập nốt bằng bàn phím với hệ thống phím tắt: Finale cho phép nhập nốt bằng bàn phím với nhiều phím tắt rất tiện dụng. 2.2.1 Chọn hình nốt bằng phím số:

2.2.2 Nhập nốt bằng phím chữ (Tham khảo trên menu “Simple – Simple Edit Commands – Enter Note”:

Enter 0 A B C D E F G

Nhập nốt tại vị trí xác định trên khuông nhạc

Nhập dấu lặng

Nhập nốt “La”

Nhập nốt “Si”

Nhập nốt “Do”

Nhập nốt “Ré”

Nhập nốt “Mi”

Nhập nốt “Fa”

Nhập nốt “Sol”

(Có thể kết hợp mục 2.2.1 và 2.2.2 để nhập nốt một cách nhanh chóng bằng bàn phím máy tính)

Page 11: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

11

2.2.3 Thêm quãng:

- Thêm quãng bên trên nốt được chọn:

1 2 3 4 5 6 7 8 Ctrl+Shift+9

Quãng đồng âm

Quãng 2

Quãng 3

Quãng 4

Quãng 5

Quãng 6

Quãng 7

Quãng 8

Quãng 9

- Thêm quãng bên dưới nốt được chọn:

Shift+2 Shift+3 Shift+4 Shift+5 Shift+6 Shift+7 Shift+8 Shift+9

Quãng 2 Quãng 3 Quãng 4 Quãng 5 Quãng 6 Quãng 7 Quãng 8 Quãng 9

2.2.4 Thêm chính xác cao độ của nốt

Giống như mục 2.2.3 nhưng với tên nốt được định sẵn:

Ctrl+Enter Shift+A Shift+B Shift+C Shift+D Shift+E Shift+F Shift+G

Thêm nốt tại vị trí tại vị trí xác định trên khuông nhạc

Thêm nốt “La”

Thêm nốt “Si”

Thêm nốt “Do”

Thêm nốt “Ré”

Thêm nốt “Mi”

Thêm nốt “Fa”

Thêm nốt “Sol”

Page 12: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

12

2.2.5 Thay đổi cao độ Thay đổi cao độ của nốt được chọn (Sử dụng phím Alt, Shift và phím mũi tên lên hoặc xuống):

Alt+Up Arrow Alt+Down Arrow Alt+Shift+Up Arrow

Alt+Shift+Down Arrow

Dời nốt lên một bậc Dời nốt xuống một bậc

Dời nốt lên một quãng 8

Dời nốt xuống một quãng 8

2.2.6 Dấu hóa bất thường

= - N Shift+= Shift+- + (bộ phím số)

- (bộ phím số)

Ctrl+Shift+- P

Dấu thăng

Dấu giáng

Dấu bình

Dấu thăng kép

Dấu giáng kép

Nâng lên nửa cung

Hạ xuống nửa cung

Thêm hoặc bỏ dấu hóa nhắc nhở

Thêm hoặc bỏ dấu ngoặc đơn

Page 13: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

13

2.2.7 Một số thao tác để thay đổi hình nốt đã được nhập

Delete Xóa nốt hoặc dấu lặng

H Ẩn hoặc hiện hình nốt hoặc dấu lặng

L Thay đổi hướng đuôi nốt

Shift+L Hướng mặc định của đuôi nốt

/ Nối hoặc không nối trường độ

Shift+/ Nối trường độ mặc định

Alt+/ Nối trường độ nằm ngang

T Nối đến nốt kế tiếp

Shift+T Nối đến nốt phía trước

Ctrl+F Quay dấu nối theo hướng ngược lại

Ctrl+Shift+F Tự động điều chỉnh hướng dấu nối

R Thay đổi nốt thành dấu lặng hoặc ngược lại

Alt+G Biến đổi nốt thường thành nốt hoa mỹ hoặc ngược lại

\ Thay đổi một nốt thành nốt đẳng âm của chính nốt đó

2.2.8 Thêm hoặc thay đổi một số ký hiệu

Numpad* Ctrl+Numpad* X Alt+C Alt+K Alt+T

Thêm ký hiệu gắn với hình nốt

Thêm ký hiệu gắn với nhiều hình nốt liên tiếp

Thêm ký hiệu diễn tả sắc thái cường độ

Thay đổi khóa

Thay đổi hóa biểu

Thay đổi nhịp

Page 14: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

14

2.2.9 Thay đổi trường độ: hệ thống phím tắt để thay đổi trường độ của nốt được chọn.

Alt+8 Thay đổi nốt được chọn thành nốt tròn kép

Alt+7 Thay đổi nốt được chọn thành nốt tròn

Alt+6 Thay đổi nốt được chọn thành nốt trắng

Alt+5 Thay đổi nốt được chọn thành nốt đen

Alt+4 Thay đổi nốt được chọn thành nốt móc đơn

Alt+3 Thay đổi nốt được chọn thành nốt móc kép

Alt+2 Thay đổi nốt được chọn thành nốt móc ba

Alt+1 Thay đổi nốt được chọn thành nốt móc bốn

Alt+` Thay đổi nốt được chọn thành nốt móc năm

. Thay đổi nốt được chọn thành nốt có chấm dôi

9 Tạo chùm 3

Alt+9 Tạo chùm nốt với trường độ ước lệ

2.2.10 Một số lệnh điều hướng

Page 15: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

15

Backspace Xóa nốt được chọn bằng công cụ hoặc vị trí trỏ nốt trên màn hình

Up Arrow Đưa trỏ nốt lên một bậc

Down Arrow Đưa trỏ nốt xuống một bậc

Shift+Up Arrow Đưa trỏ nốt lên một quãng 8

Shift+Down Arrow Đưa trỏ nốt xuống một quãng 8

Left Arrow Chọn nốt kế bên trái

Right Arrow Chọn nốt kế bên phải

Ctrl+Left Arrow Chọn nốt ô nhịp kế bên trái

Ctrl+Right Arrow Chọn nốt ô nhịp kế bên phải

Ctrl+Up Arrow Chọn nốt bên trên

Ctrl+Down Arrow Chọn nốt bên dưới

Ctrl+A Chọn hết nốt trong hợp âm

3 Một số công cụ khác

3.1 Ký hiệu gắn với nốt – Công cụ “Articulations”

Thông thường, để nhập ký hiệu gắn với nốt, người dùng chọn công cụ , để trỏ chuột vào nốt và click kép chuột trái, chọn ký hiệu trong bảng và click nút Select.

Tuy nhiên, người dùng có thể sử dụng những phím tắt để nhập ký hiệu một cách nhanh chóng hơn (Tham khảo bảng “Articulation Selection”, phím tắt thể hiện ở góc trên bên phải. Ví dụ: “S” là dấu staccato, “F” là dấu miễn nhịp,…). Để thêm ký hiệu,

chọn công cụ , nhấn giữ phím tắt và chọn nốt hoặc nhóm nốt bằng cách click chuột trái trên nốt hay rê chuột trái trên nhóm nốt. 3.2 Ký hiệu chỉ sắc thái –

Page 16: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

16

Công cụ “Expression” : Cách thức nhập ký hiệu giống như mục 3.1, Lưu ý các phím tắt trong bảng “Expression Selection”.

3.3 Ký hiệu hợp âm – Công cụ “Chord” 3.3.1 Nhập trực tiếp vào bản nhạc “Type Into Score”: Chọn biểu tượng công cụ

“Chord” , click chuột trái trên nốt và gõ ký hiệu hợp âm trực tiếp vào con trỏ. 3.3.2 Nhập bằng MIDI Keyboard. 3.3.3 Hợp âm cho đàn Guitar - Chọn lệnh “Chord – Show Fretboards” để hiện thị hợp âm guitar. Có thể điểu chỉnh

thế bấm bằng cách: Chọn công cụ “Selection” , click chọn chuột phải vào hợp âm và chọn “Edit Fretboard…”, dùng những công cụ trong hộp thoại để vẽ lại thế bấm cho phù hợp.

Page 17: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

17

3.4 Lời ca – Công cụ “Lyrics” 3.4.1 Viết lời ca trực tiếp trên bản nhạc Chọn menu “Lyrics – Type Into Score”, click chuột trái trên nốt và nhập lời ca. Nhấn phím “Down Arrow” (phím mũi tên chỉ xuống) để nhập lời 2,3,4,… 3.4.2 Viết lời ca qua hộp thoại “Edit Lyrics” Chọn menu “Lyrics – Edit Lyrics…”, viết lời ca,… Click chọn OK.

Đưa lời ca vào bản nhạc: Chọn menu “Lyrics – Click Assignment…”

Click chuột trái trên nốt để lần lượt đưa từng từ vào bản nhạc hoặc nhấn giữ “Ctrl” và click chuột trái trên nốt để đưa toàn bộ lời ca vào bản nhạc (Click giữ thanh trượt dọc để chọn lời 1,2,3… Thanh trượt ngang thể hiện vị trí lời ca trên bản nhạc).

Page 18: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

18

3.5 Ký hiệu hình dạng (dấu luyến, dấu to nhỏ dần,…) – Công cụ “Smart Shape” Click kép chuột trái và rê chuột để gắn ký hiệu theo độ dài mong muốn. Chọn ở menu “SmartShape” để ký hiệu gắn với ô nhịp (Attach to Measures), với nốt (Attach to Notes), gắn với đầu nốt (Attach to Noteheads)

3.6 Dấu lặp lại – Công cụ “Repeat” Cách thứ nhất: Click chuột phải vào ô nhịp hoặc một số ô nhịp đã được chọn, lựa chọn ký hiệu phù hợp với bản nhạc: “Create Simple Repeat”: Tạo dấu lập lại đơn giản. “Create First and Second Ending”: Tạo dấu quay lại và khung thay đổi. “Create Ending…”: Tạo khung thay đổi. “Create Forward Repeat Bar”: Tạo vạch quay lại đầu. “Create Backward Repeat Bar”: Tạo vạch quay lại cuối. “Align Brackets”: Sắp xếp vạch của khung thay đổi. “Reset Bracket Position”: Định lại vị trí khung thay đổi. “Delete”: Xóa các dấu lặp lại đã có. Cách thứ hai: Click kép chuột trái vào ô nhịp để chọn ký hiệu cần ghi trong hộp thoại xuất hiện sau đó.

Page 19: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

19

4. Một số thao tác căn bản cần thiết khác

4.1 Công cụ “Selection” : với phiên bản 2008, chương trình Finale đã tích hợp công cụ chỉnh sửa nhóm “Mass Edit” vào công cụ này để đơn giản hóa các thao tác cho người dùng. 4.1.1 Di chuyển hoặc xóa một số đối tượng:

Click chuột trái vào đối tượng trên bản nhạc để di chuyển chúng (bằng cách rê chuột hoặc sử dụng các phím mũi tên “Arrow”) hoặc bỏ chúng đi (bằng cách nhấn phím “Delete”) 4.1.2 Chuyển sang công cụ chỉnh sửa của một số đối tượng: Click kép chuột trái vào đối tượng cần chỉnh sửa. 4.1.3 Chọn ô nhịp Click chuột trái vào một ô nhịp, nhấn giữ phím “Shift” và click chuột trái vào ô nhịp khác để chọn nhiều ô nhịp.

Có thể chọn cả nhịp hoặc một phần của ô nhịp bằng cách rê chuột trong phần phách muốn chọn.

Sử dụng các lệnh trong thanh trình đơn “Edit” để soạn thảo như các chương trình máy tính khác (Cut, Copy, Paste,…) 4.1.4 Di chuyển ô nhịp từ khuông nhạc này sang khuông nhạc khác: Chọn ô nhịp, dùng phím mũi tên để di chuyển lên hoặc xuống. 4.1.5 Sử dụng “context menus”

Click chuột phải vào một số đối tượng trên bản nhạc, một thực đơn phù hợp với đối tượng đó sẽ hiện hữu để người dùng chọn lựa.

4.2 Công cụ đặc biệt “Special Tools” Dùng công cụ này để di chuyển hoặc thay đổi hình dạng của hình nốt và một số ký hiệu đi kèm với nốt. 4.3 Tự động sắp xếp khoảng cách nốt Ctrl+4: Sắp xếp theo khoảng cách nốt. Ctrl+5: Sắp xếp theo phách.

Page 20: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

20

PHẦN THỨ BA : GIỚI THIỆU MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA CHƯƠNG TRÌNH FINALE

TRONG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1. Ứng dụng trong phân môn “Hát” và “Tập đọc nhạc” Dựa vào tính năng của chương trình Finale và các chương trình phụ trợ khác, người dùng có thể tạo nên sản phẩm dạy học rất thú vị (giáo viên có thể sử dụng tại lớp hoặc cung cấp cho học sinh ôn tập tại nhà). Chúng tôi xin giới thiệu kỹ thuật làm một số sản phẩm dạy học dạng này để giáo viên âm nhạc Trung học Cơ sở tham khảo. 1.1 Viết giai điệu và lời ca: Dùng kỹ thuật phần thứ hai của tập tài liệu này để viết. 1.2 Viết phần đệm: - Thêm một số ô nhịp để viết phần mở đầu: Với công cụ “Selection”, click chuột phải vào ô nhịp đầu tiên, chọn “Insert Measures Stack…” trong “Context Menu”:

- Thêm khuông nhạc để viết phần đệm Piano: Chọn công cụ “Staff” , chọn lệnh “Staff – New Staves (with Setup Wizard)…”

Page 21: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

21

- Bản nhạc bây giờ sẽ có định dạng như sau:

1.3 Phối âm: Sau khi nhập nốt theo yêu cầu của ca khúc và phần đệm, chọn “Window – Instrument List” để hiển thị bảng phối âm cho các nhạc cụ khác nhau. Trong trường hợp này, chọn giai điệu là tiếng “Violin”:

1.4 Làm ẩn phần đệm: Với công cụ “Staff”, chọn “Staff – Edit Staff Attributes…”. Trong ô “Staff Attributes For:…”, lần lượt chọn [Staff 2] và [Staff 3] với dấu check trong tùy chọn “Hide Staff” ở bảng “Options” (Xem hình).

Lúc này, các em học sinh có thể theo dõi phần lời ca và giai điệu của bài hát hoặc bài tập đọc nhạc một cách dễ dàng do phần đệm được ẩn đi.

Page 22: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

22

2. Tạo cơ sở dữ liệu cho các ứng dụng khác: 2.1 Tạo tập tin MIDI 2.1.1 Cách thức tạo tập tin MIDI:

Sau khi người dùng phối âm trên chương trình Finale, họ có thể lưu lại dưới dạng tập tin “.mid”. Cách thức tạo các tập tin đó như sau: File – Save As…: Chọn trong ô “Save as type” dạng tập tin “MIDI File”. Đặt tên tập tin trong ô “File name”. Chọn chỗ lưu trong ô “Save in”, sau đó click nút “Save”.

Tập tin MIDI có hai định dạng cơ bản là: “Format 1” và “Format 0” (Thông thường đàn phím điện tử hiệu Casio không đọc được định dạng “Format 1”). Chọn định dạng cần thiết và click nút “OK”, lúc này người dùng đã có được một tập tin MIDI theo mong muốn.

Page 23: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

23

2.1.2 Ứng dụng: Chép các tập tin MIDI vào thiết bị lưu trữ phù hợp với thiết bị MIDI, nhất là các loại đàn phím điện tử để sử dụng trên lớp học, ứng dụng vào việc dạy hát hoặc dạy tập đọc nhạc. 2.2 Tạo tập tin định dạng Audio 2.2.1 Cách thức tạo tập tin audio: Một bản nhạc sau khi đã được phối âm trên Finale, có thể tạo ra các tập tin định dạng âm thanh như “.wav” và “.mp3”. Cách thức tạo các tập tin đó như sau:

File – Save Special – Save as Audio File…: Chọn trong ô “Save as type” dạng tập tin “Audio File” (“Standard Audio File”: dạng tập tin âm thanh chuẩn “.wav”, “Compressed MP3 Files”: dạng tập tin âm thanh nén “.mp3”). Đặt tên tập tin trong ô “File name”. Chọn chỗ lưu trong ô “Save in”, sau đó click nút “Save”.

2.2.2 Ứng dụng: - Các tập tin âm thanh này là cơ sở dữ liệu cho chương trình trình chiếu “Microsoft Powerpoint” rất thông dụng trong giáo án điện tử hiện nay. - Ghi ra dĩa CD Audio để sử dụng như một phương tiện dạy học. 2.3 Tạo tập tin VIDEO 2.3.1 Cách thức tạo tập tin video: Một số giáo viên âm nhạc Trung học Cơ sở hay sử dụng những clip video với những bản nhạc động (như diễn biến trên màn hình chính của chương trình Finale) để dạy học. Có rất nhiều cách thức để ghi lại những diễn biến hình ảnh đó bằng những chương trình phụ trợ. Chúng tôi xin giới thiệu chương trình “Snagit”: - Khởi động chương trình “Snagit” và điều chỉnh như sau:

Page 24: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

24

Chuyển sang màn hình của chương trình Finale, sau đó nhấn “Ctrl+Shift+P”, rê

chuột trên màn hình để chọn khung hình video muốn hiển thị. Click nút “Start”, cho chạy bản nhạc, lúc này tất cả diễn biến trên màn hình trong khung được chương trình Snagit ghi lại:

Page 25: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

25

Nhấn “Ctrl+Shift+P” một lần nữa để kết thúc “quay phim”, lúc này giao diện của chương trình Snagit xuất hiện trở lại. Click nút “Finish”:

Đặt tên tập tin video và click nút “Save” để lưu tập tin.

Page 26: ướng dẫn sử ụng phần mềm Finale 2008 LMP · PDF fileHướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP 3 2.2.3 “View Toolbar”: thanh công cụ có chức năng

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2008_ LMP

26

2.3.2 Ứng dụng: - Các tập tin video này là cơ sở dữ liệu cho chương trình trình chiếu “Microsoft Powerpoint”. - Ghi ra dĩa VCD để sử dụng như một phương tiện dạy học. 2.4 Tạo tập tin đồ họa 2.4.1 Cách thức tạo tập tin đồ họa: Chương trình Fianle cho phép lưu bản nhạc hoặc một phần của bản nhạc dưới dạng một tập tin đồ họa. Cách thức như sau:

Chọn công cụ “Graphics” : - Lưu bản nhạc: Chọn lệnh “Graphics – Export Pages…”: - Lưu một phần của bản nhạc: Click kchuột trái và rê chuột để chọn phần bản nhạcmuốn lưu. Chọn lệnh “Graphics – Selection…”:

ép

2.4.2 Ứng dụng:

- Các tập tin đồ họa này là cơ sở dữ liệu cho chương trình trình chiếu “Microsoft Powerpoint”.

- Các tập tin đồ họa này cũng là cơ sở dữ liệu cho “Microsoft Word” để soạn giáo án hoặc đề thi.