Gjakovë, 2017

UNIVERSITETI I GJAKOVËS ”FEHMI AGANI”

FAKULTETI I EDUKIMIT-PROGRAMI FILLOR

PUNIM DIPLOME

TEMA:Planifikimi i punes mësimore,me veshtrim të veçant.

Planifikimi Individual Edukativ

Mentori: Kandidatja:Prof.Ass.Dr. Shemsi Morina Agnesa Raci

2

Ky punim diplome u mbajt me datë _______________________________

para Komsisionit Vlerësues në përbërje:

1. ___________________________________ Kryetar/e

2. ___________________________________ Mentor

3. ___________________________________ Anëtar

Komisioni e vlerësoj punimin me notën ___________________ ( __ )

3

PËRMBAJTJA

I. FALENDERIME……………………………………………………………….4

II. ABSTRAKTI………………………………………………………...…………5

III. HYRJE………………………………………………………………………….6

1.VËSHTRIM I PËRGJTHSHËM………………………………………………….7

2.PLANIFIKIMI PËR PUNË MËSIMORE………………………………………..8

2.1. Llojet e planifikimit…………………………………...…………………………10

2.1.1. Planifikimi vjetor………………………………………………………………10

2.1.2. Planifikimi mujor…………………………………………………………..….11

2.1.3. Planifikimi ditor………………………………………………………….……11

2.1.4. Planifikimi i një ore mësimore………………………………………………..12

3. PLANIFIKIMI INDIVIDUAL EDUKATIV……………………………….…..14

3.1. Kur dhe Si përdoret PIE? …………………………………………………….…15

3.2. Pse duhet PIE? ………………………………………………………………..…16

3.3. Përbërja e një Plani Idividual Edukativ…………………………………………16

3.4. Të dhënat se si PIE-ja të jetë e efektshme………………………………….……17

4.ELEMENTET E PLANIFIKIMIT TË SUKSESHËM TË PUNËS

MËSIMORE……………………………………………………………....………...19

6.PERFUNDIMI…………………………………………………………....………20

7.BIBLIOGRAFIA DHE WEBLIOGRAFIA……….....................................……21

4

FALENDERIME

Pas një kohe të gjatë i erdhi fundi dhe këtij niveli studimi. E lumtur që

arrita në fund të realizoj dhe këtë qellim të jetës sime dua përzemërsisht

të falënderoj të gjithë stafin e pedagogeve të Universitetit të Gjakovës.

Për realizimin e këtij punimi, falënderoj veçanërisht Prof.ass.dr.Shemsi

Morina, i cili me këshillat dhe sygjerimet e tij më ndihmoj për

përfundimin me sukses të punës time. E falënderoj për mbështetjen dhe

përkushtimin që ka treguar gjatë gjithë kësaj periudhe bashkëpunimi. I

jam thellësisht mirënjohëse.

Falënderoj gjithashtu familjen dhe miqtë e mi për mbështetjen dhe

përkrahjen në kohën që kamë ndjekur studimet.

Faleminderit !

5

ABSTRAKTI

Pas një përkushtimi, pune të gjatë dhe angazhimi katër vjeçar të studimeve të mia

është nder dhe kënaqësi të madhe të përmbledhë njohurit e mija të fituara në këtë

punim diplome.

Që punimi im të jetë i kompletuar përveç njohurive të mia që kam fituar gjatë

studimeve kam shfrytëzuar edhe një numër të konsiderueshëm të literaturës përfshirë

atë elektronike dhe të shkruar.

Ky studim i imi synon të jap një informacion shpjegues për planifikimin e punës

mësimore në përgjithësi dhe për planifikimin edukativ individual.

Çdo fëmijë ka nevoja të veçanta, vetëm se të dikush ato nevoja janë më të theksuara.

Kështu që na takon neve mësuesve që të ju ndihmojmë e ti bëjmë ata të ndihen të

barabartë para shoqërisë.

Ne si shoqëri nuk është se jemi shumë përkrahës ndaj personave me nevoja të veçanta

dhe frikësohemi diçkaje që është më ndryshe se ne.

Kjo temë që kam përzgjedhur është një temë aktuale në vendin tonë dhe një temë

mjaftë e përfolur dhe unë jam munduar që në pika të shkurtra dhe të qarta të ju njoftoj

me zhvillimin e planifikimit individual që përdoret për fëmijët me nevoja të veçanta

,si dhe karakteristikat e dallimet e tyre. Për të arritur deri në fund të këtij punimi nuk

ishte edhe aq e vështirë falë mirëkuptimit të profesorit mentor për dhënien e

sqarimeve të duhura.

Fjalët çelës: Planifikim vjetor, dy mujor, javor, ditor,PIE etj

6

HYRJE

Planifikimi në përgjithësi nuk është një punë edhe aq e vështir mirëpo për nxënësit me

nevoja të veçanta planifikimi i punës mësimore nuk është edhe aq i lehtë, këtij

planifikimi duhet ti hidhet një vështrim i veçantë.

Që fëmijët të jenë të edukuar dhe të arrin dituri,ata kanë shumë nevoja për këshilla,

edukim dhe njohuri të reja, e të gjitha këto fëmija i arrin me ndihmën e familjes,

shoqërisë si dhe planifikimit të punës mësimore të mësimdhënësit

Planifikimi është pjesë e rëndësishme e çdo mësimdhënësi, i cili duhet të jetë

organizator,por edhe vendimmarrës rreth planifikimit të mësimit “Të dështosh në

planifikim do të thotë të planifikosh dështimin”1.

Për një planifikim të mirë mësimdhënësi duhet të vendosë se cilat janë objektivat dhe

qëllimet për zhvillimin e çdo veprimi apo edhe të njësisë mësimore ,çfarë metoda dhe

teknika përdorë për përmbushjen e objektivave dhe mënyrën që duhet të bëjë për

vlerësimin e nxënësve,

Në shumë prej rasteve mësuesja-mësuesi janë një model, idhull për fëmijët andaj për

këtë arsye duhet të ketë kujdes maksimal për nxënësit e tyre nëpër shkolla. Synimi im

ishte të kuptoj planifikimin e punës mësimore në përgjithësi dhe tek nxënësit me

nevoja të veçanta, pastaj kam paraqitur elementet e planifikimit të suksesshëm dhe të

mirëfilltë , kam paraqitur edhe ndarjen e planifikimit.

Gjatë këtij studimi kam arritur në përfundim se ka pasur shumë mendime se edukimi i

fëmijëve me nevoja të veçanta ka qenë konsideruar si një çështje e veçantë e të ndarë

nga edukimi i fëmijëve të tjerë. Por vitet e fundit ka pasur një ndryshim shumë të

madh duke ndryshuar filozofin e edukimit dhe politikat arsimore duke theksuar me

forcë gjithëpërfshirjen e fëmijëve me nevoja të veçanta në edukimin e përgjithshëm.

1 Hyseni, Halim, Mita, Nikoet, Salihu, Januz, Pupovci, Dugagjin. Qeverisja dhe udhëheqja nëarsim,Prishtinë, Nëntor, 2003, faqe 109.

7

1. Vështrim i përgjithshëm

Dihet se si mësimdhënia ashtu edhe mësimnxënia janë procese mjaftë komplekse.

Andaj për t’i lehtësuar ato, detyrë kryesore e mësimdhënësit është planifikimi i drejtë

dhe me kohë i punës mësimore, me qëllim që puna mësimore të mos marrë karakter

të organizimit të rastit si dhe të evitohet çdo improvizim i panevojshëm që mund të

shkaktojë çrregullime didaktike në zhvillimin e procesit mësimor.

“Planifikimi si dhe përgatitja për punë mësimore janë veprime komplekse, të cilat në

esencë përfshijnë angazhimin e tërësishëm profesional dhe didaktiko-metodik të

mësimdhënësit” 2.Në këtë aspekt konstatojmë se detyrë primare e mësimdhënësit

është që përmes planifikimit të ndërtojë veprimtari mësimore të cilat përmbushin

arritjen e rezultateve në procesin edukativo-arsimor.

Mësimdhënësit model zotojnë tre tipare të përbashkëta:

a. “Zotojnë shprehi shumë të organizuara planifikimi

b. U përcjellin dhe u transmetojnë qartë dhe më efektshëm nxënësve

objektivat si dhe

c. Kanë nivel të lartë kërkesash për nxënësit e tyre”3.

Duke u mbështetur në këto tipare konsiderojmë se pikërisht zotërimi i

tyre,mësimdhënësin e përgatit që t’i:a. T’u ngjallë nxënësve interes për orën e mësimit duke planifikuar t’i

përfshijë ata në veprimtari të larmishme dhe të vazhdueshme duke i

organizuar ata në mënyrë individuale në çifte dhe në grupe

b. U mundëson t’i drejtojë nxënësit në situate të papritura

c. Flet qartë,kuptueshëm

d. Planifikon të shfrytëzoj burime të ndryshme informacionesh për të

zgjeruar njohuritë e tij dhe është në kërkim të vazhdueshëm të tyre

e. Ka vizion e koncepte të qarta të planifikimit dhe të organizimit në

përgjithësi dhe në veçanti të kohës prej 45 minutash.

2 Topuzovič, Šensudin, “Slobodne aktivnosti učenika” Sarajevë 1975, fq,883 Musai, Bardhyl, “Metodologji e mësimdhënies” Tiranë 2003, fq.80

8

Zotërimi i tipareve të përmendura më lartë krijon mundësi të duhura të të nxënit nga

ana e fëmijëve, pasi që bëhet i mundur interaksioni në procesin e të nxënit duke bërë

të mundur pjesmarrjen aktive të secilit nxënës në klasë.

2. Planifikimi për punë mësimore

Suksesi i punës mësimore mbeshtetet në planifikim të mirë. Planifikimi paraqet

një aktivitet të lartë intelektual kognitiv.

Të planifikosh do të thotë:

a. Të paramendosh

b. Të projektosh

c. Të modelosh

d. Të vizatosh të shkruash ejt.

‘’Si planifikimi ashtu edhe përgatitja për punë mësimore janë veprime mjaft

komplekse, të cilat në esencë përfshijnë angazhimin e tërsishëm profesionaldhe

didaktiko-metodik të mësimdhënësit.

Planifikimi i punës mësimore mbështetet në bazën materiale të përmbajtjeve

mësimore,për të cilën gjë plani dhe programimësimor në përmbajtjet e tyre

educative dhe arsimore përfshihen në procesin e veprimtarisë së planifikimit”4.

Planifikimi i tërë veprimtarisë educative përveç që garanton sukses në punën

edukative, gjithashtu bënë të mundur njohjen e përmbajtjeve nga mësimdhënësi,si

dhe rritë besimin e tij në atë që bënë. Po ashtu ky proces ndihmon edhe në

organizimin e drejtë didaktik të punës, shfrytëzimin racional të kohës si nga

mësimdhënësi ashtu edhe nga nxënësit.

“ Si veprimtari profesionale, didaktiko-metodike ky proces fillon, kryesisht para

fillimit të vitit shkollor dhe këto i bënë mësimdhënësi i klasës apo arsimtari për

lëndën përkatëse”5.

4 Zylfiu,Nijazi,”Didaktika”,Prishtinë 1997, fq.4015 Muka, Petrit, “Të mësuarit në objektiva”, Tiranë 1995, fq.41

9

Kur e analizojmë në hollësi procesin e planifikimit të punës mësimore duhet të

dimë se kjo veprimtari ka disa etapa punuese.njohja e të cilave bënë të mundur

organizimin më të mirë drejtë përgatitjes dhe jetësimit të planit punues.

Andaj shprehur ne mënyrë më të përgjithshme themi se puna në planifikim

përfshinë këto etapa:

a. Etapa preperative

Kjo jo etapë vënë theksin në njohjen e strukturës së nxënësve me të cilët do të

punohet në të ardhmen.Në këtë aspect duhet marrë parasysh nivelin e

paranjohurive të tyre,si dhe rrjedhjen e realizimit të planit dhe programit mësimor

në periudhat kohore, gjithashtutë merren parasysh edhe baza materiale,kushtet si

dhe rrethanat,ku do të realizohet përmbajtja e punës mësimore të cilët janë faktor

me rëndësi dhe kërkohet që çdo mësimdhënës t’i njohë mirë.

Në anën tjetër mësimdhënësit e lëndëve të shkencave natyrore duhet të njihen

mirë me mundësitë e realizimit praktik të punës si në shkollë ashtu edhe jashtë saj,

me qëllim të lidhjes së mësimit teorik me punë praktike.

Të gjitha këto komponente janë të lidhura ngushtë menjohjen e planprogramit

mësimor për klasë përkatësishtë lëndën përkatëse.

Të gjitha këto kërkesa janë përmbajtja që krahas literaturës konkrete

profesionale dhe didaktiko-metodike bëjnë pjesë në realizimin e suksesshëm të

punës konkrete të planifikimit që shprehet në etapën e dytë të veprimit.

b. Etapa operative

Është etapë në të cilën përcaktohen dimensionet e përmbajtjeve si dhe

dimensionet kohore sipas përmbajtjeve të tërsive mësimore. Në këtë etapë

punuese gjatë planifikimit bëhen dimensioned e përmbajtjeve lëndore në të cilat

përfshihen tërësitë mësimore më të gjëra.

Tërë procesi i planifikimit zhvillohet në këtë etapë ku në bazë të planit mësimor

njihemi me strukturën e lëndëve mësimore.

10

Nga plani mësimor mësojmë për numrin e orëve gjatë një jave për lëndë

përkatëse, kurse nga programi mësimor si konkretizim i planit mësimor mësojmë

për brendinë e përmbajtjeve mësimore të lëndëve përkatëse.procesi i planifikimit

të punës mësimore si veprimtari tejet komplekse dhe me përgjegjësi të posaçme

zhvillohet nga format më të përgjithësuara kah ato përmbajtje të veçanta të

planifikimit të mikrostrukturave kohore dhe të përmbajtjeve të punës.Përgatitja e

planifikimit të punës mësimore fillon nga ato forma më të përgjithësuara ndërsa

zbatohet nga ato më të veçanta.

2.1. Llojet e planifikimit

Sa i përket ndarjes apo llojeve të planifikimit të punës mësimore mund të kemi dy

lloje ndarjesh:

1. ndarja e parë mund të klasifikohet në këto lloje:

a) Planifikimi i programeve mësimore

b) Planifikimi i përmbajtjese të lëndëve mësimore

c) Planifikimi i një tërsie programore

d) Planifikimi i një grupi temash mësimore

e) Planifikimi i një teme mësimore

2. ndërsa ndarja tjetër e cila duhet të jetë më e kuptueshme dhe më

gjithëpërfshirëse përfshinë:

a) Planifikimi vjetor

b) Planifikimi për gjysëmvjetor

c) Planifikimi mujor

d) Planifikimi ditorë

Në vazhdim do të shtjellojmë secilin llojë të planifikimit të punës mësimore:

3.1.1. Planifikimi vjetor- është planifikim ku zakonisht hapsira kohore

paraqet vitin e tërsishëm shkollor. Gjatë këtij planifikimi duhet të kemi parasysh

veçoritë punuese të gjysëmvjetorit të parë dhe të dytë, si dhe të gjitha atyre

kërkesave që rrjedhin nga karakteristikat e të dy periudhave të punës mësimore.

11

Gjatë planifikimit vjetor të punës e përpjestojmë në mënyrë propocionale.

Meqë këtu kemi të bëjmë me punën globale të planifikimit të punës për

gjysëmvjetor, përmbajtja lëndore e shtruar në programe mësimore në planifikim

zbërthehet prej tërësive tematike kah tërësitë mësimore që kanë karakter të

grupacionit metodik, e deri të njësit mësimore konkrete .

Edhe gjatë planifikimit vjetor po ashtu edhe në llojet tjera të planifikimit gjatë tërë

këtij procesi duhet të udhëhiqemi nga standardet dhe rregullat didaktiko-metodike

të punës mësimore, të cilat mundësojnë procese të suksesshme të planifikimit

duke e përputhur përmbajtjen programore me aftësitë psiko-fizike dhe punuese të

nxënësve.

2.1.2. Planifikimi mujor- është pjesë përbërëse e planifikimit vjetor e që në

vete përfshinë njësitë mësimore që planifikohen të zhvillohen Brenda një muaji të

shkoqitur nga planifikimi vjetor i punës mësimore. Në këtë llojë planifikimi në

mënyrë më të detajuar planifikohen njësitë mësimore për katër javë duke përfshirë

në këtë process edhe mjetet, teknikat, format dhe metodat që do të zbatohen për

realizim të suksesshëm të përmbajtjeve programore në procesin mësimor.

2.1.3. Planifikimi ditor- është veprim ku problematika e zbërthimit të

përmbajtjeve mësimore fillon të detajizohet në elementet konkrete dhe operative

të veprimeve mësimore praktike të organizimit të punës në njësi kohore.

“Pra planifikohet puna mësimore për një ditë mësimi e që ka kryesisht karakter të

orientimit kah veprimet operative mësimore, proces në të cilin dominon pyetja si

të realizohen mikrostrukturat(njësitë mësimore).

Pasi që në këtë lloj planifikimi fillojmë nga format më konkrete, themi se këtu ky

proces mbërrin shkallën më të lartë të konkretizimit të punës në të cilën bëhet

planifikimi I njësisë mësimore.

Si pjesë përbërse e planifikimit, njësia mësmore paraqet zbërthimin e lëndës

mësimore në pjesë konkrete që duhet realizuar në njësi kohore të caktuara të cilën

e quajmë orë mësimi. Gjatë realizimit të njësisë mësimore duhet të përqendrohet

vëmendja të lidhshmëria e përmbajtjeve të njësive mësimore, pasi që ato së

bashku paraqesin tërësinë lëndore”6.

6 Zylfiu, Nijazi, Didaktika, Prishtinë 1997, fq.410

12

2.1.4. Planifikimi i një ore mësimore- duke i planifikuar me kujdes orët e

mësimit, nxënësit ndihmohen të rikujtojnë njohuritë e përvetësuara më parë, mbi

të cilat krijohet baza ku do të ndërtohen njohuritë e reja.

“Duke menduar një varg veprimtarish, të cilat do të realizohen me ndihmën e

metodave e srategjive të ndryshme, lehtësohet dukshëm procesi i dhënies së

njohurive të reja dhe të realizimt të kuptimit. Me këtë rast mësimdhënësi krijon

një komunitet të fuqishëm të të nxënit”7.

“Si dhe të gjithë nxënësve u krijohet mundësia e barabartë në veprimtari, qoftë

individuale, në çifte ose në grupe”8.

Procesi i planifikimit të orës mësimore realizohet përmes tri fazave:

a. Përgatitja para mësimit është e barabartë me hartimin e planit ditor

b. Puna dhe veprimtaritë brenda 45 minutash

c. Reflektimi pas mësimit

a) Përgatitja para mësimit- në këtë etape planifikohet:

1) Struktura e orës së mësimit

2) Hartohen objektivat e orës së mësimit

3) Motivimi është element tjetër shumë me rëndësi

4) Mësimi duhet të planifikohet si dhe të ndërtohet mbi njohuritë paraprake

që kanë nxënësit

5) Të planifikohen saktë teknikat, strategjitë si dhe format organizative

6) Mesimdhënësi planifikon se cilën detyrë nxënësit do ta kryejnë në mënyrë

individuale, cilën do ta punojnë në çifte dhe cilën do ta kryejnë në grupe.

7 Nicholls,Gill, Learning to teach, “Kogan page” London8 Musai, Bardhyl, Psikologji Edukimi, “Pegi” Tiranë

13

b) Puna dhe veprimtaritë gjatë orës së mësimit-

1) Në këtë fazë fillon zbatimi i veprimeve të planifikuara

2) Respektohet struktura e orës mësimore

3) Përfillen metodat, strategjitë si dhe teknikat mësimore

4) Përfillet materiali lëndor, mjetet dhe pajisjet mësimore

5) Respektohet koha e planifikuar

6) Përfillet kontrolli dhe vlerësimi i planifikuar

c) Reflektimi pas mësimit-

1) Bëhet analiza e realizimit të orës mësimore e cila do të na shërbej si

mbështetje për të planifikuar në të ardhmen

2) Mësimdhënësi rishikon veprimtaritë e kryera në klasë dhe gjykon mbi

vlerat e këtyre veprimtarive

3) Nga shënimet nxjerrë se çka ka ecur mirë dhe çka nuk ka ecur si duhet,

duke ndryshuar qasjen pastaj

4) Kjo i ndihmon mësimdhënësit për qasje të re në planifikim në orët e

ardhme.

14

3.Plani Edukativ Individual (PEI)

Plani Individual i Edukimit(PIE), është një plan i shkruar për programin arsimor

individual tek nxënësit ku dhe përgatitet sipas nevojave individuale të edukimit të

nxënësit me paaftësi brenda një programi shkollor.”Edhe pse shihet si mjet plani

edukativ individual është më shumë një proces. Ai ndërtohet falë bashkëpunimit mes

shkollës,prindërve,nxënësit”9

Planet individuale edukative janë dokumenta të shkruar, te cilët përkufizojnë hapat që

merren për të ndihmuar fëmijët me nevoja arsimore të veçanta, që vijnë si rezultat i

aftësive të kufizuara që kanë fëmijët dhe i ndihmon ata në mënyrë të posaçme të

arrijnë objektivat akademike dhe shoqërizuese.

PIE, filloi të përdoret në vitet e 60-ta duke parë arsyen e madhe për shumë nxënës si

në shkolla speciale, në klasë të bashkangjitura etj. Ku këta nxënës nuk tregonin

suksese të duhura në shkollë.

PIE lind si një dokument që përfshinë informacionet si në vijim:

Të dhënat e nxënësve

Informacione të lëshuar me nxënësit siç janë: mjekimi,pajisjet specifike etj.

Anëtarët e ekipit

Përparësitë në leximin e pikëqëllimit

Çelësin e stratëgjisë së mësimit

Paraqitjen e procedurave

Përgjegjësitë e anëtarëve të grupit etj.

Këto pikëpamje janë elemente të rëndësishme ne PIE, ku numëri i tyre ndryshon

varësisht nga nevojat individuale të nxënësve.

9 https://masht.rks-gov.net/uploads/2015/06/hartimi-planit-individual-

te-arsimit-pia-shqip-pdf-1.pdf

15

3.1.Kur dhe si përdoret PIE?

Vështirësit për fëmijet me nevoja të veçanta së pari mund t’i hetoj familja, sepse

fillimi i jetës deri në moshën parashkollore kalon në familje. Mirpo pas kësaj moshe

mund të hetojnë mësuesit që kanë për detyrë dhe obligim që t’i identifikojnë dhe t’i

vlerësojnë drejt këto probleme duke bashkëpunuar ngushtë me prindërit, ekspertët

profesional etj.

Kur të identifikohen shkaqet e vështirësive lidhur me pengesat që ja shfaqë fëmijës

gjatë jetës së tij, atëherë mësuesi në bashkëpunim me prindin do të përpilojnë së

bashku një PIE, i cili duhet të begatohet me mendimet dhe sygjerimet profesionale të

specialistëve lidhur me sigurimin e ndihmës shtesë, e cila duhet dhënë këtyre

fëmijëve, tejkalimin e vështirësive dhe pengesave që i paraqiten gjatë kohës shkollore.

PIE në mesin e të mirave te tjera duhet të ndihmoj në arritjen e këtyre të mirave. Tek

fëmijet me nevoja të veçanta duhet ta shtoj guximin në raport me fuqitë e tyre duke

nxitur vetëbesimin për t’u ndier i motivuar në shkollë dhe aktivitet të përditshëm.

PIE duhet t’u ofroj nxënësve pozitë të barabartë në arsim duke i ndryshuar disa

çështje në pajtim me zhvillimin dhe përparimin e nxënësve.

Sipas Bonnie: ” përmes nxitjes pozitive të motivoj nderimin, besueshmërinë e

nxënësit ndaj vetvetës, të gjej ndonjë fushë në të cilën çdo fëmijë dallohet ose për të

cilën së paku ka talent”10

PIE duhet t’u ndihmoj nxënësve në kapërcimin e problemeve të veçanta sa i përket

nxënies, të zhvilloj ndjenjën e socializimit dhe ndërveprimit pozitiv mes shokëve në

klasë, shkollë dhe jashtë saj.

Duhet pranuar se të kuptuarit e hershëm të disa veçorive paraprake që i ka nxënësi,

me të cilat fillon mësimi për herë të parë janë shumë të nevojshme të dijë mësuesi

sepse përmes tyre së bashku me prindin do ta kenë më të lehtë që ta përpilojnë PIE-

në. Kjo arrihet përmes informacionit vlerësues të cilin e plotëson prindi ose kujdestari

i fëmijës që ia dërgon mësuesit para se t’ia filloj fëmija mësimit.

10 Miller,Bonnie(2003)-Si të krijohet kontakti I suksesshëm me nxënësin, Prishtin

16

3.2.Pse duhet PIE?

Ky plan është një element i rëndësishëm i dispozitave normative , i detyrueshem

tashmë për çdo shkollë,si publike edhe jo publike.

”Një plan i individualizuar:

I jep mundësinë nnxënësit të ketë progres në një nivel që përputhet me

aftësit ë tij,

Inkurajon dhe përfshin bashkëpunimin mes të gjithë partnerëve.

Fokusn strategjitë e mësimdhënies.

Kontribuon në të kuptuarin e njejtë nga ana e të gjithë pjestatarëve të stafit

mesimor për aftësitë, interesat dhe nevojat e fëmijes me aftësi të kufizuar.

Siguron që të mbahet shënim, e gjithë puna e bërë.

Përfshin prindërit dhe vetë nxënësit në procesin e ndërtimit të tij dhe

siguron se plani është realist e i arritshëm.

Motivon nxënësit e i bënë të qartë se çfarë pritet prej tyre

Mundëson vazhdimësi të punës kur nxënësi transferohet nga një vend në

tjetrin.”11

3.3.Përbërja e një Plani Individual të Edukimit

Është me rëndësi të ceket se të dhënat që jepen në PIE, mësuesi nuk ka të drejtë

t’ia jep askujt pa dëshirën dhe pa lejen e prindit apo kujdestarit të fëmijës.

PIE përshkruan elementet e edukimit special dhe të shërbimeve tjera përkatëse që

plotësojnë nevoja edukative e mësimore të nxënësve me nevoja të veçanta.

PIE hartohet nga ekipi që e përbëjnë: nxënësi, prindi, mësuesi, kurse personat që

marrin pjesë kanë rëndësi të veçantë dhe ata janë nga shërbimet përkatëse, si p.sh,

pedagogu special, psikiatri, mjeku, punëtori social, eksperti i edukimit special etj.

11 https://masht.rks-gov.net/uploads/2015/06/hartimi-planit-individual-

te-arsimit-pia-shqip-pdf-1.pdf

17

Kjo formë e punës ekipore i jep rast prindit dhe mësuesit të punojnë bashkarisht si

pjesëmarrës të barabartë.

PIE përfshinë informatat themelore që tregojnë të dhënat identifikuese për

nxënësin:

1. Emri, Mbiemri:

2. Data, Vendi i lindjes:

3. Adresa, Vendbanimi, Nr.i tel.:

4. Emri i prindërve, gjendja e tyre sociale:

Situata momentale ku sigurohen:

1.Duhet të kemi informata të sakta të cilat prezantojnë të dhënat e fundit lidhur

me vlerësimet, vëzhgimet formale dhe ajo joformale të fëmijës;

2.Niveli momental i aftësisë fizike e emocionale që cakton shkallën e cilësisë

edukativo-arsimore që duhet dhënë fëmijës;

3.Plani parashkruan se çka fëmija mund të bëjë duke përfshirë forcën dhe

mundësinë e tij, si dhe stilin e të mësuarit;

4.Të dhënat e veçanta se çka fëmija nuk është në gjendje të bëjë si dhe faktorin

ku duhet ndihmuar dhe përkrahur.

3.4.Të dhënat se si PIE-ja të jetë e efektshme

Secili nga anëtarët e PIE-së, prindi, mësuesi, fëmija, administratori apo ndonjë

anëtar tjetër i ekipit mund të kërkojë një takim në çdo kohë, me qëllim që të bëhet

plotësimi, korrigjimi apo edhe të shkruhet PIE i ri për këto arsye:

Fëmija ka plotësuar qëllimet e tanishme;

Fëmija ka vështirësi në arritjen e qëllimeve të tanishme etj.;

Sjellja e fëmijës është duke i bërë gjithnjë e më problematike;

Vlersimi dhe rishikimi i PIE-së

Anëtarët e ekipit në mbledhjen vlersuese të PIE-së dokumentet e shkruara më parë

i kontrollojnë, vlerësojnë si dhe bëjnë dizajnimin e detyrave të reja për

pjesëmarrësin.

18

Sipas kërkesave kurrikulare PIE duhet të rishikohet dhe vlerësohet së paku dy herë

në vit. Një pjesë e procesit të PIE-së është vlersim vijues rreth mbledhjes së të

dhënave të cilat do të përdoren për të përcaktuar përparimin edukativ të fëmijës

dhe të gjitha të dhënat e prezantuara duhet të jenë të kuptueshme për të gjithë.

Vlerësimi apo mbledhja e të dhënave duhet të përfshijë:

Modelin e punës së zhvilluar;

Vrojtimiet që janë bërë dhe që hasen gjatë punës;

Kriteret e përdorura;

Normat,testet e referuara.

Gjatë vitit mësuesi apo secili anëtar i ekipit të shërbimit vlerëson përparimin e

fëmijës si dhe përcakton se plani a ka qenë dhe a është në të ardhmen i efektshëm.

Sipas Zabelit: ” perparimi dhe rezultatet duhet të shkëmbehen së bashku me

prindër, nëse nuk vërehet përparimi atëherë duhet kuptuar se diçka nuk është në

rregull me qëllimet”12

Dokumenti i shkruar me masat vlerësuese duhet dhënë prindit apo kujdestarit të

nxënësit.

12 Grup autorësh: Edukimi Special në Kosovë, Prishtinë, 2003,fq.51.

19

4. Elementet e planifikimit të suksesshëm të punës

mësimore

Si një aktivitet i lartë intelektual, planifikimi I suksesshem i punës mësimore varet

në masë të madhe se cilat elemente i parasheh mësimdhënësi për rëalizim të

suksesshëm të punës mësimore13.

Në qoftë se mësimdhënësi dëshiron të jetë i suksesshëm ne punën e tij edukativo-

arsimore atëherë ai duhet t’i kushtojë një pjesë të konsiderueshme të kohës

planifikimit duke vendosur se çfarë dhe si do të bëhet të nxënit më të lehtë.

Ndër elementet kryesore për planifikimin të suksesshëm janë:

a. Njohuritë për nxënësin

b. Njohuritë për qëllimet dhe objektivat

c. Njohuritë për lëndën

d. Strukturën, format, teknikat dhe metodat mësimore.

13 Muka, Petrit, Edukimi ndërkulturor dhe I të drejtave të njeriut në shkollw,UNESCO, ISP, Tiranë, fq55

20

5.Përfundimi

Në bazë të studimeve shkencore mbi planifikimin e punës mësimore mund të

përfundohet se mësimdhënia e mirë, mësues i suksesshëm.Marrja e një diplome

universitare, në asnjë mënyrë nuk jep garanci se mësuesi do të jetë i aftë i

suksesshem.

Mësimdhënia e mirë është vështirë të përcaktohet, sepse termi i mirë ka më shumë

ngjyrë emocionale.

Procesi i mësimdhënies si dhe të nxënit janë procese tejet komplekse, mirpo për t’i

lehtësuar ato si dhe për t’u mundësuar përvetsimin me të lehtë të njohurive

fëmijëve në procesin mësimor duhet që mësimdhënësi të bëjë një planifikim të

mirë për punën mësimore.

Pra si përfundim mundë të themi se planifikimi është një process I domosdoshëm

përmes të cilit mësimdhënësi parasheh sasinë si dhe mënyrat se si më lehtë të

realizojë përmbajtjet programore në procesin e punës mësimore me qëllim të

nxënies më të lehtë të njohurive nga nxënësit.

Me këtë punim diplome, jam munduar të prezantoj me dëshirën time punën dhe

procedurën se si duhet ta përpilojnë dhe aplikojnë mësimdhënësit planet

individuale tek nxënësit me nevoja të veçanta dhe se si formohet grupi, udhëheqja

e punës, rezultatet e punës qoftë pozitive apo negative se si duhet marr masa ndaj

këtyre rezultateve, nëse na shfaqen në punën tonë me këta nxënës. Njëkohësishtë

mund të themi se është punë humanitare, obligim i punëtorëve adekuat të kësaj

lëmie në bashkëpunim me të tjerët ku duhet të kemi kujdes të veçantë që këta

fëmijë të mos jenë të diskriminuar.

21

6. Bibliografia dhe webliografia

Zylfiu, Njazi(1997)-Didaktika,Prishtinë

Musai,Bardhyl-Psikologji e edukimit, Tiranë

Musai,Bardhyl(2003)-Metodologji e mësimdhënies,Tiranë

Muka, Petrit(1995)-Të mësuarit në objektiva, Tiranë

Miller,Bonnie(2003)-Si të krijohet kontakti I suksesshëm me nxënësin, Prishtin

Burimet nga interneti:

https://masht.rks-gov.net/uploads/2015/06/hartimi-planit-individual-

te-arsimit-pia-shqip-pdf-1.pdf

https://sq.wikibooks.org/wiki/Shkolla_dhe_komuniteti_dy_sisteme_t

%C3%AB_nd%C3%ABrvarura/8