TTÜÜBERKBERKÜÜLOZ TEDAVLOZ TEDAVİİSSİİNDE NDE İİLALAÇÇYAN ETKYAN ETKİİLERLERİİ

1.Grup 1.Grup TbcTbc ilailaççlarlarıı 2.Grup 2.Grup TbcTbc ilailaççlarlarıı

INHINH PASPASRMPRMP CYCCYCPZAPZA ETHETHEMBEMB KinolonlarKinolonlarSMSM AminoglikozidlerAminoglikozidler

((AmikAmik.,Kap..,Kap.KnKn..VioVio.) .) KlofazaminKlofazamin

TTüüberkberküüloz tedavisinde farklloz tedavisinde farklıı etkileri etkileri nedeni ile birden fazla ilanedeni ile birden fazla ilaçç kullanmak kullanmak zorundayzorundayıız.z.

BazBazıı ilailaççlar benzer yan etkilere neden lar benzer yan etkilere neden olduklarolduklarıından hangi ilacndan hangi ilacıın sorumlu n sorumlu olduolduğğunu ayunu ayıırt etmek zor olabilir. rt etmek zor olabilir.

BazBazıı yan etkiler ilayan etkiler ilaçç kesilmesini kesilmesini gerektirmeyecek kadar hafif olabildigerektirmeyecek kadar hafif olabildiğği gibi i gibi bazbazıılarlarıı tedavi kesilmezse tedavi kesilmezse ööllüümcmcüül olabilir l olabilir veya kalveya kalııccıı engellere neden olabilir.engellere neden olabilir.

TTüüberkberküüloz tedavisi baloz tedavisi başşlanmaslanmasıına karar na karar verilmiverilmişş bir hasta ilk ilabir hasta ilk ilaçç dozunu almadan dozunu almadan öönce mutlaka ilance mutlaka ilaçç yan etkileri hakkyan etkileri hakkıında nda bilgilendirilmibilgilendirilmişş olmalolmalııddıır.r.

Bu bilgilendirme hastanBu bilgilendirme hastanıın hekime gn hekime güüveni veni ve tedaviye uyumu ave tedaviye uyumu aççııssıından ndan şşarttarttıır.r.

KARACKARACİĞİĞER TOKSER TOKSİİSSİİTESTESİİ VE HEPATVE HEPATİİTT

TTüüberkberküüloz tedavisinde kullanloz tedavisinde kullanıılan ilalan ilaççlarlarıın n bir kbir kıısmsmıı karacikaraciğğerde erde metabolizemetabolize olur.olur.

Tedavinin ilk haftalarTedavinin ilk haftalarıında semptomsuz nda semptomsuz olarak karaciolarak karaciğğer enzim sevilerinde arter enzim sevilerinde artışışggöörrüülebilir.lebilir.

Sorumlu ilaSorumlu ilaççlar :lar :RMP, PZA, RMP, PZA, INHINH’’ddıırr..

RMP RMP kolestatikkolestatik tipte sartipte sarııllıık yapar.k yapar.

PZA izole PZA izole transaminaztransaminaz yyüüksekliksekliğğine neden ine neden olur ve uzun solur ve uzun süürelidir.relidir.

INH INH transaminaztransaminaz yyüüksekliksekliğği ve i ve RifRif’’leleberaber sarberaber sarııllığığa ve a ve ööllüümcmcüül hepatite neden l hepatite neden olabilir.olabilir.

Bir Bir TbcTbc hastashastasıında tedavi altnda tedavi altıında hepatit nda hepatit geligelişşmimişşse bunun ilaca base bunun ilaca bağğllıı bir bir toksisitetoksisitemi yoksa mi yoksa viralviral hepatit sonucu mu olduhepatit sonucu mu olduğğu u araaraşşttıırrıılmallmalııddıır.r.

•• Alkol kullanAlkol kullanıım alm alışışkanlkanlığıığı•• İİleri yaleri yaşş•• MalnMalnüütrisyontrisyon•• Altta yatan karaciAltta yatan karaciğğer hastaler hastalığıığıİİlaca balaca bağğllıı toksisitetoksisite iiççin risk faktin risk faktöörlerdendir.rlerdendir.

İİlaca balaca bağğllıı toksisitedetoksisitede;;SGOT, SGPT normalin 3katSGOT, SGPT normalin 3katıı veya bazalveya bazaldedeğğerin 5 katerin 5 katıı yyüükselmikselmişşse ve/veya se ve/veya bilbilüüribinribin2 2 mgmg//dldl veya veya üüststüünde isende ise

•• TTüüm m TbcTbc ilailaççlarlarıı kesilir.kesilir.

•• ViralViral hepatit ihepatit iççin in serolojikserolojik testler testler uygulanuygulanıır.r.

•• HastanHastanıın alkol aln alkol alışışkanlkanlığıığı ve dive diğğer er kullandkullandığıığı ilailaççlar sorgulanlar sorgulanıır.r.

•• HaftalHaftalıık karacik karaciğğer fonksiyon testleri takibi er fonksiyon testleri takibi yapyapııllıır.r.

•• DeDeğğerler normale derler normale döönnüünce ilance ilaççlar lar yaya hepsi hepsi birden yada teker teker kbirden yada teker teker küçüüçük dozlardan k dozlardan giderek artan dozlarda tedaviye tekrar giderek artan dozlarda tedaviye tekrar babaşşlanlanıır.r.

•• Hasta semptomlar aHasta semptomlar aççııssıından takipte ndan takipte tutulur.tutulur.

NEFROTOKSNEFROTOKSİİSSİİTETE

Sorumlu ilaSorumlu ilaççlar:lar:EMB, RMP, SM dahil tEMB, RMP, SM dahil tüüm m aminoglikozidleraminoglikozidler

Akut Akut tubtubüülerler nekroz sonucunekroz sonucu•• Protein Protein üüriri•• SilendSilendüüriri•• ÜÜre yre yüüksekliksekliğğii•• KreatindeKreatinde artmaartma•• KreatinKreatin klirensindeklirensinde azalmaazalma

RMP hariRMP hariçç didiğğer ilaer ilaççlarla olan larla olan toksisitetoksisite geri geri ddöönnüüşşüümlmlüüddüür. Doz azaltr. Doz azaltııllıır veya doz arasr veya doz arasııartartıırrııllıır.r.

•• RMP baRMP bağğllıı akut bakut bööbrek yetmezlibrek yetmezliğği RMP i RMP karkarşışı geligelişşen antikorlar nedeni ilediren antikorlar nedeni iledir

•• RMP bir daha tedavide yer alamazRMP bir daha tedavide yer alamaz..

NNÖÖROLOJROLOJİİK YAN ETKK YAN ETKİİLERLER

PERPERİİFERFERİİK NK NÖÖROPATROPATİİ

•• KrKr. Beslenme bozuklu. Beslenme bozukluğğu olanlardau olanlarda•• KrKr. Alkolizm . Alkolizm anemnezianemnezi olanlardaolanlarda•• GebelerdeGebelerde•• GenGençç kkıızlardazlarda•• İİleri yaleri yaşşlardalarda•• EpileptiklerdeEpileptiklerde•• MalignitesiMalignitesi olan hastalardaolan hastalarda

Sorumlu ilaSorumlu ilaçç: : INHINH’’ddıırr

INH INH piridoxinpiridoxin ile birleile birleşşerek onu baerek onu bağğlar, lar, serum ve dokularda vitamin B6 serum ve dokularda vitamin B6 avitaminozuavitaminozu geligelişşir.ir.

•• ÇÇorap, eldiven tarzorap, eldiven tarzıı duyu kaybduyu kaybıı•• El ve ayaklarda El ve ayaklarda kekeççelenmeelenme , dikenle, dikenleşşmeme

•• İİlalaçç kesilmezkesilmez

•• Tedaviye g/25 Tedaviye g/25 mgrmgr piridoxinpiridoxin (vitamin B6) (vitamin B6) ilave edilir.ilave edilir.

EpileptikEpileptik nnööbetbet

Sorumlu ilaSorumlu ilaçç ::INH ve INH ve SikloserinSikloserin

•• İİlalaçç kesilmezkesilmez•• AntiepileptikAntiepileptik ilacilacıın dozu arttn dozu arttıırrııllıırr•• Tedaviye g/25 Tedaviye g/25 mgrmgr piridoxinpiridoxin ilave edilir.ilave edilir.

VESTVESTİİBULER TOKSBULER TOKSİİSSİİTETE

Sorumlu ilaSorumlu ilaçç ::SM, SM, amikasinamikasin, , kanamisinkanamisin, , kapreomisinkapreomisin, , viomisinviomisin

OTOTOKSOTOTOKSİİSSİİTETE

Denge kaybDenge kaybıı

•• İİlalaçç kesilirkesilir•• Geri dGeri döönnüüşşüümlmlüüddüür.r.

OPTOPTİİK NK NÖÖRRİİTT

Sorumlu ilaSorumlu ilaçç : EMB: EMB

•• BulanBulanıık gk göörmerme•• Santral Santral skotomskotom•• KKıırmrmıızzıı--yeyeşşil ayil ayıırrıımmıı yapamamayapamama

Bilinci yerinde olmayan hastalara, Bilinci yerinde olmayan hastalara, ççocuklara EMB verilmez.ocuklara EMB verilmez.

•• YetiYetişşkinlerde ilakinlerde ilaçç kesilir.kesilir.

PSPSİİKOLOJKOLOJİİK SEMPTOMLARK SEMPTOMLAR

Sorumlu ilaSorumlu ilaççlar :lar :SikloserinSikloserin, , EtionamidEtionamid

•• DepresyonDepresyon•• İİntihar entihar eğğilimiilimi•• SomnolansSomnolans•• Uyum ve davranUyum ve davranışış bozukluklarbozukluklarıı•• HalHalüüsinasyonlarsinasyonlar•• UykusuzlukUykusuzluk•• İİrritabiliterritabilite

•• EpileptikEpileptik hastalarahastalara•• Psikolojik bozukluPsikolojik bozukluğğu olanlarau olanlara•• Alkolizm hikayesi olanlaraAlkolizm hikayesi olanlaraHastanede ve psikiyatri gHastanede ve psikiyatri göözetiminde verilir.zetiminde verilir.

GGİİS YAKINMALARIS YAKINMALARI

Sorumlu ilaSorumlu ilaçç ::RMP, PZA, PAS, RMP, PZA, PAS, KinolonlarKinolonlar, , ETH,ETH,KlofazaminKlofazamin..

•• BulantBulantıı--kusmakusma•• İşİştahstahsıızlzlııkk•• ŞŞiişşkinlik, kinlik, meteorizmmeteorizm•• PsPsöödomemrandomemranöözz kolitkolit•• AAğığızda metalik tat, zda metalik tat, salyalanmasalyalanma

•• İİlalaçç kesilmezkesilmez•• BBööllüünmnmüüşş dozlarda verilirdozlarda verilir•• AntiasitAntiasit, , antiemetikantiemetik, H2 resept, H2 reseptöör r

blokbloköörlerirleri ilave edilir.ilave edilir.

CCİİLT REAKSLT REAKSİİYONLARIYONLARI

Sorumlu ilaSorumlu ilaççlar :lar :INH, RMP, SM, PZA, PAS, INH, RMP, SM, PZA, PAS, ThiasetazonThiasetazon

•• Ciltte Ciltte eritemateritematöözz pappapüülerler, , makmaküülerler kakaşışıntntııllııddöökküüntntüülerler•• AteAteşş•• GGööz kapaklarz kapaklarıında nda şşiişşmeme•• LenfadenopatiLenfadenopati•• MMüükköözz zarlarzarlarııdada tutan ve tutan ve ööllüüme neden olabilen me neden olabilen

StevensStevens--JohnsonJohnson SendSend•• EozinofiliEozinofili

Bu tablolar ilaca karBu tablolar ilaca karşışı geligelişşen en HipersensibiliteHipersensibilite reaksiyonu sonucudur.reaksiyonu sonucudur.

•• Hastaya verilen tHastaya verilen tüüm ilam ilaççlar kesilirlar kesilir•• KortikosteroidKortikosteroid, , antihistaminiklerleantihistaminiklerle hasta hasta

tedavi edilir.tedavi edilir.•• LezyonlarLezyonlar ssöönnüünce ilance ilaççlar klar küçüüçük dozlarda k dozlarda

teker teker yeniden bateker teker yeniden başşlanlanıırr•• Sorumlu ilaSorumlu ilaçç saptansaptanıırsa kesilirrsa kesilir

DERDERİİDE RENK DEDE RENK DEĞİŞİĞİŞİKLKLİĞİİĞİ

Sorumlu ilaSorumlu ilaçç ::RMP: KRMP: Kıırmrmıızzıı adam adam sendromusendromuETH : EsmerleETH : EsmerleşşmemeKlofazaminKlofazamin : Portakal rengi: Portakal rengi

•• İİlalaçç kesilmezkesilmez•• Hastaya yan etki Hastaya yan etki öönceden snceden sööylenirylenir•• Geri dGeri döönnüüşşüümlmlüüddüür.r.

HEMATOLOJHEMATOLOJİİK TOKSK TOKSİİSSİİTETE

Sorumlu ilaSorumlu ilaçç ::RMP, INH, RMP, INH, ThiasetazonThiasetazon

•• TrombositopenikTrombositopenik purpurapurpura•• HemolitikHemolitik anemianemi•• AgranAgranüülositozlositoz

•• İİlalaçç hemen kesilir;hemen kesilir;•• Bir daha asla kullanBir daha asla kullanıılmazlmaz

BAZI BAZI ÖÖZEL YAN ETKZEL YAN ETKİİLERLER

FLUFLU--LLİİKE SENDROMKE SENDROM

Sorumlu ilaSorumlu ilaçç : RMP: RMP

•• İİlalaçç kesilmezkesilmez•• KendiliKendiliğğinden geinden geççerer

LUPUSLUPUS--LLİİKE SENDROMKE SENDROM

Sorumlu ilaSorumlu ilaçç : INH: INH

•• İİlalaçç kesilmezkesilmez

JJİİNEKOMASTNEKOMASTİİ

Sorumlu ilaSorumlu ilaçç : ETH: ETH

•• İİlalaçç kesilmezkesilmez

ARTRALJARTRALJİİ

Sorumlu ilaSorumlu ilaçç : PZA: PZA

PZA ; PZA ; metabolitimetaboliti pirozinoikpirozinoik asit asit bbööbreklerden breklerden üürik asit atrik asit atııllıımmıınnıı bozar ve bozar ve hiperhiperüürisemiyerisemiye neden olur.neden olur.

•• Diz, omuz, parmaklarda gut benzeri aDiz, omuz, parmaklarda gut benzeri ağğrrıı

•• İİlalaçç kesilmezkesilmez•• Anti Anti enflamatuarenflamatuar ve aspirin ile geriler.ve aspirin ile geriler.

İİLALAÇÇ ETKETKİİLELEŞİŞİMLERMLERİİ

Sorumlu ilaSorumlu ilaçç : RMP: RMP

•• KortikosteroidlerKortikosteroidler•• CoumadinCoumadin•• OralOral antidiyabetiklerantidiyabetikler•• Anti Anti konvkonvüülsanlarlsanlar•• Anti aritmiklerAnti aritmikler•• ßß blokbloköörlerrler•• OralOral kontraseptiflerkontraseptifler•• Kalsiyum kanal Kalsiyum kanal blokbloköörlerirleri•• AntiretroviralAntiretroviral ajanlarajanlar

TEDAVTEDAVİİ KESKESİİLMESLMESİİNNİİ GEREKTGEREKTİİRMEYEN RMEYEN YAN ETKYAN ETKİİLERLER

•• GGİİS rahatsS rahatsıızlzlııklarklarıı•• Cilt reaksiyonlarCilt reaksiyonlarıı•• ArtraljiArtralji•• Grip benzeri Grip benzeri sendromsendrom•• PeriferikPeriferik nnööropatiropati

İİLALAÇÇ KESKESİİLMESLMESİİNNİİ GEREKTGEREKTİİRENLERRENLER

•• HepatotoksisiteHepatotoksisite•• GGöörme bozuklurme bozukluğğuu•• İşİşitme kaybitme kaybıı•• Denge kaybDenge kaybıı•• HemolitikHemolitik anemianemi•• Akut bAkut bööbrek yetmezlibrek yetmezliğğii•• TrombositopenikTrombositopenik purpurapurpura

BazBazıı ilailaççlar kullanlar kullanıılmadlmadığıığında tedavi snda tedavi süüreleri: releri:

•• INH yoksa ; 9 ayINH yoksa ; 9 ay•• RMP yoksa ; 12 ayRMP yoksa ; 12 ay•• PZA yoksa ; 9 ayPZA yoksa ; 9 ay•• RMP VE PZA yoksa ; 18 ayRMP VE PZA yoksa ; 18 ay

ÖÖZEL DURUMLARDA TBC TEDAVZEL DURUMLARDA TBC TEDAVİİSSİİ

GEBELERDEGEBELERDE

Tedavi edilmemiTedavi edilmemişş bir hamile kadbir hamile kadıında nda oluoluşşabilecek abilecek komplikasyonlarkomplikasyonlar, tedavinin , tedavinin neden olacaneden olacağığı komplikasyonlardankomplikasyonlardan daha daha tehlikelidir.tehlikelidir.

Anti tAnti tüüberkberküüloz tedavi hamileliloz tedavi hamileliğğin in sonlandsonlandıırrıılmaslmasıı iiççin bir in bir endikasyonendikasyondedeğğildir.ildir.

ÇÇİİD D TbcTbc tedavisi gtedavisi göören kadren kadıın sn sıınnıırlrlıı saysayııda da ilailaçç kullanabilecekullanabileceğği ii iççin tin tııbbi bbi abartusabartusendikasyonuendikasyonu olabilir.olabilir.

Tedavi;Tedavi;2/HRZE 4/HR + Vitamin B6 veya2/HRZE 4/HR + Vitamin B6 veya2/HRE 7/HR + Vitamin B6 2/HRE 7/HR + Vitamin B6 şşeklinde eklinde olmalolmalııddıır.r.

Hamilelerde SM dahil tHamilelerde SM dahil tüüm m aminoglikozidleraminoglikozidlerkontrendikedirkontrendikedir..

FlorokinolonlarFlorokinolonlar ççocuklar ve hamilelerde ocuklar ve hamilelerde kullankullanıılmamallmamalııddıır.r.

PAS gePAS geççmimişşte INH ile beraber kullante INH ile beraber kullanıılmlmışışttıır.r.

EMZEMZİİRMERME

HRZE sHRZE süüte dte düüşşüük dozda gek dozda geççer.er.

FlorokinolonlarFlorokinolonlar bebekte sbebekte süütle beslenmede tle beslenmede yan etkiye neden olmamyan etkiye neden olmamışışttıır.r.

TBC BULATBC BULAŞŞICISI AICISI AÇÇISINDANISINDANANNEANNE--BEBEK BEBEK İİLLİŞİŞKKİİSSİİ

AkciAkciğğer Ter Tüüberkberküülozu bulalozu bulaşşttıırrııccııllıık riski tak riski taşışır.r.

Anne balgam ARB (+), basil ilaAnne balgam ARB (+), basil ilaççlara lara duyarlduyarlıı ise 2 haftalise 2 haftalıık tam doz tedavide k tam doz tedavide bulabulaşşttıırrııccııllıık yok denecek kadar azdk yok denecek kadar azdıır.r.

Annede Annede ÇÇİİD D TbcTbc varsa yada varsa yada RifRif direnci direnci varsa bebek anneden ayrvarsa bebek anneden ayrıılmallmalııddıır.r.

Anne: Balgam ARB (+), tedavi 2 haftayAnne: Balgam ARB (+), tedavi 2 haftayııtamamlamamtamamlamamışış, bebek annenin yan, bebek annenin yanıında nda kalmkalmışış;;

•• BebeBebeğğe INH bae INH başşlanlanıırr•• 3 ay sonra PPD yap3 ay sonra PPD yapııllıır (r (--) ise tedavi 6 aya ) ise tedavi 6 aya

tamamlantamamlanıırrPPD yapPPD yapııllıır menfi ise ar menfi ise aşışılanlanıırr

•• 3 ay sonra PPD (+) ise hastal3 ay sonra PPD (+) ise hastalıık bulgusu k bulgusu araaraşşttıırrııllıır. Hasta ise tedavi verilir, der. Hasta ise tedavi verilir, değğilse ilse INHINH’’aa devam edilir.devam edilir.

Bebek;Bebek;•• PlacentaPlacenta yolu ileyolu ile•• GGööbek kordonu yolu ilebek kordonu yolu ile•• Amnios sAmnios sııvvııssıı aspirasyonuaspirasyonu ile ile enfekteenfekte olur.olur.

BEBEKTE HASTALIK BULGULARI BEBEKTE HASTALIK BULGULARI

•• HepatosplenomegaliHepatosplenomegali•• Solunum sSolunum sııkkııntntııssıı•• AteAteşş•• LenfadenopatiLenfadenopati•• Anormal PA Anormal PA grafigrafi•• MilierMilier yayyayııllıımm•• PPD(+)PPD(+)•• Mide suyu ARB (+)Mide suyu ARB (+)

ÇÇocuocuğğa;a;2HRZ 4/HR2HRZ 4/HREMB verilmezEMB verilmezETH, ETH, amikasinamikasin, , kanamisinkanamisin, , capreomisincapreomisingerekirse gerekirse ÇÇİİD D TbcTbc tedavisi ile verilebilir.tedavisi ile verilebilir.

SSİİLLİİKO TKO TÜÜBERKBERKÜÜLOZLOZ

SilikozisdeSilikozisde ttüüberkberküüloz ilaloz ilaççlarlarıınnıın n fibrotikfibrotikakciakciğğer dokusuna er dokusuna penetrasyonupenetrasyonu zordur.zordur.

SilikozisteSilikoziste makrofajmakrofaj fonksiyonlarfonksiyonlarıı bozuktur. bozuktur. Bu nedenle ;Bu nedenle ;

•• Tedavi 9 ay olmalTedavi 9 ay olmalııddıırr•• BaBaşşlanglangııççta PZA kullanta PZA kullanıılmamlmamışışsa tedavi sa tedavi

12 ay olmal12 ay olmalııddıır.r.

DDİİYABET + TYABET + TÜÜBERKBERKÜÜLOZLOZ

Diyabet TDiyabet Tüüberkberküüloz geliloz gelişşimi iimi iççin bir risk in bir risk faktfaktöörrüüddüür.r.

2/HRZE 4/HR + g/25 2/HRZE 4/HR + g/25 mgmg Vitamin B6 Vitamin B6

•• OralOral antidiyabetiklerinantidiyabetiklerin dozu artdozu artıırrıılmallmalııddıırr

•• PZA kan PZA kan şşekeri ekeri regregüülasyonunulasyonunu zorlazorlaşşttıırrıır.r.

KRONKRONİİK BK BÖÖBREK YETMEZLBREK YETMEZLİĞİİĞİ

•• BazBazıı TTüüberkberküüloz ilaloz ilaççlarlarıınnıı bbööbrek yolu ile brek yolu ile atatııldldığıığı iiççin diyalize giren hastalarin diyalize giren hastalarıın n ilailaççlarlarıınnıın doz ve doz aralarn doz ve doz aralarıı ayarlanayarlanıır.r.

•• İİlalaççlarlarıı diyaliz sonu diyaliz sonu verilir.verilir.

•• INH ve INH ve RifRif ttüüme yakme yakıın karacin karaciğğerden erden metabolizemetabolize olduklarolduklarıı iiççin gin güünlnlüük olarak k olarak verilebilir.verilebilir.

•• EMB ve PZA haftada 2EMB ve PZA haftada 2--3 doz verilir.3 doz verilir.

•• ETH ve PAS iETH ve PAS iççin doz azaltin doz azaltııllıır.r.

•• SM, CYC, SM, CYC, KinolonlarKinolonlar iiççin doz azaltin doz azaltııllıır, doz r, doz intervalleriintervalleri artartıırrııllıır.r.

•• İİLERLEMLERLEMİŞİŞ KARACKARACİĞİĞER HASTALIER HASTALIĞĞII

•• Tedavide daha az sayTedavide daha az sayııda da hepatotoksikhepatotoksik ilailaççseseççilir.ilir.

•• INH iINH iççermeyen;ermeyen;2/RZE 4/RZE2/RZE 4/RZE

•• PZA iPZA iççermeyen;ermeyen;2/HRES 7/HR2/HRES 7/HR

•• RifRif ve PZA ive PZA iççermeyen;ermeyen;2/HES 10/HE2/HES 10/HE

•• INH ve PZA iINH ve PZA iççermeyen;ermeyen;2/RES 7/RE2/RES 7/RE

•• HRZ iHRZ iççermeyen;ermeyen;2/E 2/E KnKn.CYC.S 16/E..CYC.S 16/E.KnKn.CYC.CYC

YAYAŞŞLILIK ve TLILIK ve TÜÜBERKBERKÜÜLOZLOZ

•• Standart kStandart kıısa ssa süüreli tedavi verilirreli tedavi verilir•• HepatikHepatik ve ve renalrenal klirensinklirensin azaldazaldığıığı hathatıırlanmalrlanmalııddıırr•• Bu kiBu kişşilerin diilerin diğğer hastaler hastalııklarklarıı ile ilgili aldile ilgili aldııklarklarıı

ilailaççlarla tlarla tüüberkberküüloz ilaloz ilaççlarlarıı arasarasıında etkilenda etkileşşim im olabileceolabileceğği hati hatıırlanmalrlanmalııddıır.r.

•• SM SM ototoksikototoksik ve ve nefrotoksiknefrotoksik olabileceolabileceğği ii iççin in ddüüşşüük dozda bak dozda başşlanmallanmalııddıır.r.

BBİİLLİİNCNCİİ YERYERİİNDE OLMAYAN HASTALARDANDE OLMAYAN HASTALARDA

•• GGöözle ilgili semptomlarzle ilgili semptomlarıı ifade ifade edemeyecekleri iedemeyecekleri iççin EMB verilmezin EMB verilmez

•• RifamRifam şşurup olarak verilirurup olarak verilir•• 2/HRZS 4/HR2/HRZS 4/HR•• PZA ve INH kPZA ve INH kıırrıılarak ilarak iççiriliririlir

HIV + THIV + TÜÜBERKBERKÜÜLOZLOZ

HIV ile HIV ile enfekteenfekte olanlarda olanlarda DissemmineDissemmineTTüüberkberküüloz ve loz ve ExtraExtra PulmonerPulmoner TTüüberkberküüloz loz geligelişşme riski yme riski yüüksektir.ksektir.

Anti Anti retroviralretroviral tedavi almtedavi almııyorsayorsa2/HRZE 4/HR verilir.2/HRZE 4/HR verilir.

Anti Anti retroviralretroviral tedavi de verilecekse tedavi de verilecekse öönce nce ttüüberkberküüloz tedavisi baloz tedavisi başşlanlanııp 4p 4--8 hafta 8 hafta sonra anti sonra anti retroviralretroviral tedavi batedavi başşlanlanıır.r.

RifRif anti anti retroviralretroviral ilailaççlarda larda öözellikledezellikledeproteazproteaz inhibitinhibitöörlerirleri ile etkileile etkileşştitiğği ii iççinin

a)a) 2/HRZE 10/HE2/HRZE 10/HEb)b) 2/HZES 16/HE2/HZES 16/HEc)c) 2/H. 2/H. RifabutinRifabutin E Z 4/ H. E Z 4/ H. RifabutinRifabutin verilir.verilir.