TTüürrkkiiyyee -- EErrmmeenniissttaannTTüürrkkiiyyee -- EErrmmeenniissttaann

14 Ekim 2009 2010 Dünya Kupas› Eleme Grubu Maç›

14 Ekim 2009 2010 Dünya Kupas› Eleme Grubu Maç›Bursa Atatürk Stad›Saat: 21.00

Bursa Atatürk Stad›Saat: 21.00

55

AMilli Tak›m›m›z›n 468. s›nav›na hepinizhofl geldiniz. A Milli Tak›m›m›z›n 6 Eylül2008’de Erivan’da bafllad›¤› 2010 Dünya

Kupas› grup eleme maçlar›, yine bir Ermenistanmaç› ile Bursa’da sona eriyor. Ermenistan A Milli Tak›m›’n› ilk kez Türkiye’dea¤›rl›yor olmaktan dolay› duydu¤umuzmemnuniyeti belirtmek isterim. Bu maçtan 1 gün önce Eskiflehir’degerçeklefltirilen Türkiye-Ermenistan U21 maç›ndansonra bu mücadelenin de herhangi bir sorunyaflanmadan tamamlanmas› en büyük dile¤imiz. Son olarak Haziran 2001’de Makedonya maç›naev sahipli¤i yapan Bursa Atatürk Stad›’n›n 8 y›l› aflk›n bir süreden sonra bir kez daha milliheyecan yaflayacak olmas› sayesinde, baflta Bursal›futbolseverler olmak üzere bölge halk›n›n bumaçta tüm tribünleri dolduraca¤›ndan eminim.Geçmiflte önemli galibiyetlere imza att›¤›m›zBursa Atatürk Stadyumu, keyifli bir futbolakflam›na daha tan›kl›k ederek bu s›navdan baflar› ile ç›kacakt›r. Türkiye’de ilk resmi maç›m›z› oynayaca¤›m›zErmenistan’› ülkemizde a¤›rlamaktan büyük birmemnuniyet duyuyoruz. Seyir zevkinin ve centilmenli¤in üst düzeydeoldu¤u bir maç dilerim.

Mahmut Özgener

Türkiye Futbol FederasyonuBaflkan›

Turkish Football FederationPresident

Ermenistan’› a¤›rlamaktanmemnuniyet duyuyoruz

We are pleased to host ArmeniaWelcome to 468. match of Turkish

National Team.Turkish A National Team started the

qualifying stage of FIFA World Cup in2010 in Yerevan on 6 September2008 and ending the qualifying in

Bursa today, once again against The National Team of Armenia.

I would like to express our happinessto host Armenian A National Team

first time in Turkey. After yesterdaysmatch in Eskiflehir between

U21 teams of two countries, a match like that, free of problems

is our greatest wish.

I am sure that the match will be soldout tonight as last time Bursa AtatürkStadium hosted an A National Team

match the year was 2001 and ouropponents were Macedonia.

It is Bursa’s first A National Matchafter 8 years.

Bursa Atatürk Stadium was the venueof our important and historic victories

in the past and i hope tonight will be a night like those.

We are very pleased to host ArmenianA National Team first time in Turkey.

I wish a night of football with full ofexcitement and fair play.

We will play our last match at 2010FIFA World Cup qualifiers this evening.Our campaign had started with a gameagainst Armenia, and now we concludeit with another match against them.The relationship between the twocountries are getting closer since thefirst A level international match weplayed last year. That pleases me very much.The magic power of football which

contributed to the process of beginningand developing of diplomatic relationsbetween the two countries, makes meproud as a footballing personality.Therefore tonight’s game have differentmeanings to its name.Thanks to the support of our fans who I believe will obey the Fair Playspirit, we want to win this match.I welcome our guests and wish anentertaining game for everyone.

Milli Tak›mlar Teknik DirektörüNational Team Coach

Fatih Terim

77

Farkl› anlamlar›n yüklendi¤i bir maç

Dünya Kupas› Avrupaelemelerinde bu akflamgruptaki son maç›m›z›

oynayaca¤›z. Ermenistan ile bafllad›¤›m›z maçlar›,yine Ermenistan ile tamamlayaca¤›z.‹ki ülke aras›nda, A Milli Tak›mlardüzeyinde ilk kez oynad›¤›m›z maçlabirlikte bafllayan yak›nlaflma süreci,aç›kças› beni mutlu ediyor.Futbolun sihirli gücünün, iki ülkearas›ndaki diplomatik iliflkininbafllat›lmas› ve geliflmesi sürecineyapt›¤› katk›, her fleyden önce birfutbol adam› olarak benigururland›r›yor. Bu akflam, bu nedenlede farkl› anlamlar›n yüklendi¤i birmaç oynayaca¤›z.Fair Play ruhuna uygun hareketedecek taraftarlar›m›z›n da deste¤iylebu maç› kazanmak istiyoruz.Konuklar›m›za hofl geldiniz diyor,hepinize iyi seyirler diliyorum.

88

Türk futbolunun yeni golumutlar›ndan biri. 19 yafl›ndaA Milli Tak›m’da formagiymeye bafllad›. Sürati, golü koklamas› ve vuruflbecerisiyle ön plana ç›k›yor.Milli Tak›m›m›z›n önümüzdekiturnuvalar için 1988 ve 90grubu oyuncularla oluflacakyeni yap›lanmas›na sonderece umutlu bak›yor veTürk futbolunun önünün aç›k oldu¤una inan›yor.

Sercan Y›ld›r›m Sercan Y›ld›r›m

YYeennii jjeenneerraassyyoonnbbaaflflaarr››yyaa aaçç

YYeennii jjeenneerraassyyoonnbbaaflflaarr››yyaa aaçç

Benim çok fazla oynayamad›¤›m 1988do¤umlular ile kendi yafl grubum, yani 1990 do¤umlu jenerasyon müthifl kaliteli. Bu oyuncular, flimdi kendilerini göstermekad›na hem kulüp hem de Milli Tak›mlarda iyiifller yapmaya çal›fl›yor. Jenerasyonumuzdanumutlu olmam›z için her fley mevcut.

Bursal› taraftarlar›n önüne Milli Tak›m formas›alt›nda ç›kmak benim için ayr› bir önemtafl›yacak. Fatih Hoca bana flans verirse,bundan büyük mutluluk duyar›m. Bu maça ç›kt›¤›mda kendi ad›ma çok gurur verici olaca¤›n› düflünüyorum. Ancak motivasyonumun afl›r›ya kaçmas›na izin vermemeliyim.

t 2010 Dünya Kupas› elemelerininzorlu geçece¤ini söylemifltin.Bekledi¤imizden bir hayli zor oldu.Sonuçta finallere yükselme hakk›n›son anda kaybettik. Sence nerelerdehata yapt›k?Estona ve Belçika beraberlikleribizim iflimizi epeyce güçlefltirdi. Bu maçlarda galip gelememek bizimhatam›zd› tabii ama iflin içindeflanss›zl›k da vard›. Bu maçlardabask›n oynayan taraf olsak da birtürlü gol atmay› baflaramam›flt›k.Yaflan›lan s›k›nt›larda flanss›zl›¤›n dapay› büyük. Hele Bosna-Hersek’ledeplasmanda oynad›¤›m›z maçtahakem hatalar› ile flanss›zl›k birlefltive öylesine önemli bir maçta galipgelemedik. Yapacak bir fley yok.Zaman› geri çeviremiyoruz.t Bosna-Hersek maç› için kendinleilgili ne de¤erlendirmeyapars›n?Benim de içimde bir heyecanvard›. Önemli bir golpozisyonuna girmifl veatamam›flt›m. t fiimdi 2010 finallerindeolamayaca¤›z. Sence budurum Türk futbolunu nas›letkileyecek?Çok etkileyece¤inidüflünmüyorum. Milli Tak›m’›n gücünü, 2002 Dünya Kupas› ve 2008Avrupa fiampiyonas›’ndakibaflar›lar› göz önündebulundurarak de¤erlendirmeklâz›m. Gelecek için umutluolmam›z gerekti¤inidüflünüyorum. Gelecek sene 2012 Avrupafiampiyonas›’n›n elemeleribafllayacak. Kendimizi bumaçlara haz›rlamal›y›z.Arada haz›rl›k maçlar›oynayaca¤›z. Burada oyunplan›m›z› oturtup, elemelerdebaflar›l› olmaya çal›flaca¤›z. t Senin de içindebulundu¤un jenerasyondangelen futbolcular 2012 Avrupa fiampiyonas›elemelerinde oynayacak.Bu kadronun neler yapaca¤›n›düflünüyorsun? Ne gibihayalleri var bu oyuncular›n?Çok iyi bir jenerasyongeliyor. Benim çok fazlaoynayamad›¤›m 1988do¤umlular ile kendi yaflgrubum, yani 1990 do¤umlujenerasyon müthifl kaliteli.Her ne kadar flampiyonluklarelde edemesek de önemlibaflar›lara imza att›k. Buoyuncular, flimdi kendilerinigöstermek ad›na hem kulüphem de Milli Tak›mlarda iyiifller yapmaya çal›fl›yorlar.Jenerasyonumuzdan umutluolmam›z için her fley mevcut.

t Altyap› oyuncular›na önemverilmesi ve genç yeteneklere kulüptak›mlar›nda oynama imkân›tan›nmas› bir hamle olabilir mi?Süper Lig’de oynayan birfutbolcunun özgüveni gayet yerindedemektir. Orada kendini ispat etti¤itakdirde, bu 2012 elemelerineolumlu yans›yacakt›r diyedüflünüyorum. Özgüven hele degenç oyuncular için çok önemli bir faktör.t Ermenistan ile oynanacak grupeleme karfl›laflmas›n›n Bursa AtatürkStad›’nda olmas› senin için ne anlamifade ediyor? E¤er forma flans›bulursan, bir Bursasporlu olaraksanki ev sahibi olman›n avantaj›yladaha motive bir flekildeoynayacaks›n diye düflünüyoruz.Bursal› taraftarlar›n önüne Milli

Tak›m formas› alt›nda ç›kmak benimiçin ayr› bir önem tafl›yacak. Çünkütaraftarlar›n beni çok sevdi¤inibiliyorum. Fatih Hoca bana flansverirse, bundan büyük mutlulukduyar›m. Bu maça ç›kt›¤›mda kendiad›ma çok gurur verici olaca¤›n›düflünüyorum. Ev sahibi durumundaolman›n verdi¤i bir motivasyonolacak içimde. Ancak bunun afl›r›yakaçmas›na izin vermemeliyim. Zirabunun olumsuz sonuçlar› olabiliyor.t Anadolu’da oynanan maçlardaMilli Tak›m’a daha yo¤un bir ilgigösteriliyor gibi. Bunun hakk›nda ne düflünüyorsun?Milli Tak›m, üst düzey futbolcugrubunun bir araya geldi¤i bir yer.Anadolu’daki taraftarlar›m›z dakaliteli futbol ve futbolcular› izlemekistiyor. ‹stanbul’daki taraftarlar büyük

tak›mlar›n maçlar›n› 15 gündebir izlemeye al›flm›floldu¤undan, bu konuda sankibir doygunluk içinde. OysaAnadolu insan› bu oyuncular›seyretmeye aç. Bu nedenleverdikleri destek milliduygularla da birleflince üstdüzeye ulafl›yor. t Ermenistan’la yapt›¤›m›zilk maç› izlemifl miydin?Tak›m hakk›nda bir yorumunolabilir mi?Oradaki maç› televizyondanizlemifltim. Ermenistan de¤iflikbir tak›m. Ben Ümit Milli vedaha alt seviyelerde onlarakarfl› oynam›flt›m. T›pk› bizimgibi milli duygular› yüksekoyunculara sahipler.Bayraklar› için mücadeleediyorlar. H›rsl› bir tak›m.Erivan’daki maçta bizedirenseler de 2-0 yenilmektenkurtulamad›lar. Biz de iyioynad›k. Bursa’daki maçta dabenzer bir futbol ortayakoyacaklar›n› düflünüyorum.Güçleri tam anlam›ylakazanmaya elvermese deellerinden gelenin en iyisiniyapmaya gayret ediyorlar. t Rakibi küçümsemekönemli kay›plara sebepolabiliyor. Ermenistan, sonrakibimiz Belçika’y› 2-1ma¤lup etti. Bu anlamdamaça nas›l yaklaflmakgerekir?Ben de bu soruyu kendimesordum. Belçika ileoynad›klar› maç› izledik. Çok sürpriz bir sonuç ald›lar.Belçika belki ‹spanyakarfl›s›na farkl›, Ermenistan’aise daha de¤iflik birmotivasyonla ç›km›flt›r. Bununönüne geçmek için, her maç›önemsememiz ve rakibiyenmek amac›yla sahayaç›kmam›z gerekiyor. 99

Doktor

BülentBayraktar

Doktor

Cengiz Dinç

1964 Kocaeli do¤umlu. Futbola Kocaelispor y›ld›z

tak›m›nda bafllad›, 15 y›l Befliktafl'ta, 6 ay

Vanspor'da oynad›. Teknik adam olarak 6 kulüpte görev

yapt›. Eylül 2004'ten beri Türkiye Futbol

Federasyonu'nda teknik direktör olarak çal›fl›yor.

‹stanbul Üniversitesi ‹ktisat Fakültesi mezunu.

Fizyoterapist

A.Rahman Evin

Masör

U¤ur Durul

Masör

‹lia Ginoviç

Malzeme Sorumlusu

Kenan Solak

Malzeme Sorumlusu

Cengiz Çelik

Metin Tekin

1957 fianl›urfa do¤umlu.1993’de Galatasaray‘da

antrenör olarak göreve bafllad›.Uzun süre ayn› kulüpte çal›flt›.

UEFA fiampiyonu olan kadronun antrenörüydü. Fiorentina’da Terim’in

yard›mc›s›yd›.

Müfit Erkasap

1963 Sapanca do¤umlu.

‹stanbul Teknik Üniversitesi ‹nflaatFakültesi mezunu.

19 y›l profesyonel futbol oynad›.F.Bahçe’nin kaptanl›¤›n› yapt›.

70 kez milli oldu. Befl y›ld›r

teknik adam olarak çal›fl›yor.

O¤uz Çetin

Kaleci Antrenörü.1954’te Ankara’da do¤du.

‹stanbul Üniversitesi Felsefe Tarihiile Ankara Üniversitesi ‹ktisadi ve

‹dari Bilimler Akademisi Yüksek Lisans mezunu.

Galatasaray formas› giydi. 8 kez A, 7 kez Ümit Milli oldu

ve uzun y›llar Galatasaray’da çal›flt›.

Eser Özalt›ndere

‹dari Sorumlu

fiükrüHanedar

Milli Tak›mlar Müdürü

HüseyinCoflkun

Analiz Uzman›

Metin Çak›ro¤lu

1100

ürkiye’nin en iyi sa¤ bekikim?” sorusunu yoldan geçeninsanlara sorsan›z, kahir

ekseriyetle alaca¤›n›z cevap Gökhan Gönül olur. Türk futbolu, iki sezon önce Ankara’dan ‹stanbul’atafl›nan ve Fenerbahçe formas›n›giymeye bafllayan genç oyuncuylagerçekten de modern futbolunistedi¤i niteliklere sahip bir sa¤ bekletan›flt›. Çabuklu¤u, sürati,dayan›kl›l›¤›, hücuma kat›lmacesareti ve becerisinin yan› s›rasavunma görevlerini de aksatmadanyerine getiren ideal bir bek o. Gökhan Gönül 4 Ocak 1985tarihinde Samsun’un Bafra ilçesindedünyaya gelir. Ancak futbol hayat›n›flekillendirdi¤i kent Bursa’d›r.Ailesiyle birlikte Bursa’ya göçettiklerinde 6 yafl›ndad›r. Mahallede top oynarken, a¤abeyleri“Bu çocukta ifl var” deyip kolundantuttuklar› gibi Bursa Yolspor’agötürür Gökhan’›. Bafllang›çta kaleyegeçer. Ancak bir gün denenmek içinçok say›da kaleci gelince, antrenörü,

“Geç bakal›m, Bir de ileride oyna” der.O gün fark›nda olmasa da kaderininbaflka bir çizgiyi kayd›¤› and›r o an.Küçük çocu¤un defalarca önünegeleni çal›mlay›p karfl› kaleye kadargitti¤ini gören antrenörü, “Bundansonra kaleci de¤ilsin” der. O saatten sonra hocas› MehmetKirazo¤lu adeta üzerine titrerGökhan’›n. Yetene¤i keflfetmifltir ve heba olup gitmesine izinvermeyecektir. Normal antrenmanlar›n d›fl›ndaakflamlar› özel çal›flmalar yapt›r›rGökhan’a. Bir gün A tak›m›nantrenörü Ramiz Hoca “Yar›n A tak›m›n maç› var, sen deoynayacaks›n” der. Henüz 13 yafl›ndad›r ve onun için 14-16 yafl grubunda oynamak bilehayal gibidir. Oysa o gün, selam bile vermeye çekindi¤i 30 yafl›ndakioyuncular›n aras›nda kendinigöstermek zorundad›r. RamizHocas›n›n güvenini bofla ç›karmazve kulübün üç tak›m›nda birdenoynamaya bafllar. Hem de hepsinde

farkl› pozisyonlarda. 14-16 tak›m›nda libero, gençtak›mda orta saha, A tak›mda iseforvettir Gökhan Gönül. Ancak bu kadar yo¤un futbol mesaisiiçinde derslerini aksatmayabafllay›nca babas› duruma el koyarve futbol oynamas›na yasak getirir.Antrenörlerinin “Bu çocu¤unistikbali var” sözleri bile babas›n›karar›ndan vazgeçirmez. Gökhan bunun üzerine futbola gizli gizli devam eder. Futbol kariyerinin dönümnoktalar›ndan birisini Yolspor’un 14-16 tak›m›nda kaptanl›k yaparkenyaflar. Tak›m› Bursaspor’la beraberekalm›fl, o gün libero oynamas›nara¤men 3 golü de Gökhan atm›flt›r.Bunun üzerine Hasan Bora onuBursaspor’a almak ister. Ama baz›arkadafllar›n›n Bursaspor’da u¤rad›¤›hayal k›r›kl›klar› Gökhan’› bu ad›m›atmaktan al›koyar. Bu aradaGalatasaray devreye girer. ‹stanbul’agidip Galatasaray’la görüflür veanlafl›r. Ailesine dan›flmak için1122

Oftafl’›n sa¤kanad›nda gösterdi¤iperformans onu önce‹stanbul tak›mlar›n›n

gündemine, ard›ndanda Fenerbahçe’ye

tafl›d›. 2007’degiydi¤i sar›-lacivertli

forma alt›nda çokbaflar›l› bir sa¤ beke

dönüfltü. Sürati,çabuklu¤u, bitmeyenenerjisi, savunma ve

hücumda ald›¤›sorumluluk,

top kullanma veadam eksiltme

becerisiyle modernfutbolun istedi¤i bir

sa¤ bek olarak Milli Tak›m’›n

formas›n› da adetatapulad›.

Milli Tak›m’dakiperformans›yla da

Zico’nun “Cafu”benzetmesini

bofla ç›karmad›. Gökhan GönülGökhan Gönül

SSaa¤¤ kkaannaadd››nn yyeennii uussttaass››SSaa¤¤ kkaannaadd››nn yyeennii uussttaass››

“T

Bursa’ya döndü¤ünde karfl›s›naGençlerbirli¤i’nin teklifi ç›kar.“Galatasaray’a gidip kaybolabilirim”düflüncesiyle Gençlerbirli¤i’ninteklifini kabul eder. Sene 2002,Gökhan ise art›k 17 yafl›ndad›r. Sezon bafl›nda yaflad›¤› sakatl›knedeniyle 3-4 ay futboldan uzakkal›nca, Gençlerbirli¤i’nin alt liglerdeki tak›m› Oftaflspor’agönderilir. Oftafl’›n hedefleribüyüdükçe “Aman tak›m›bozmayal›m” düflüncesiyle Gökhanorada b›rak›l›r. Oftafl 4 sezonda 3 flampiyonluk yaflayarak Süper Lig’eç›kar ama art›k Gökhan o elbiseniniçine s›¤mamaktad›r. Hem Galatasaray’›n hem deFenerbahçe’nin kendisini ›srarlaistedi¤i transfer döneminde sar›-lacivertliler daha fazla paraödeyerek Gökhan’› renklerineba¤lar. Oftafl’ta oynad›¤› sonsezonda 26 maçta sahaya ç›km›fl, bu maçlar›n 20’sinde orta sahan›nsa¤›nda, 6’s›nda ise sa¤ bekte görevalm›flt›r. Defans oynad›¤› maçlarda

bile 5 gol atmas›, onun hücumyönünün ne kadar güçlü oldu¤unugöstermesi aç›s›ndan çarp›c›d›r.Fenerbahçe’de de bu yönüylede¤erlendirilecek ve art›k klasik birsa¤ beke dönüflecektir. ‹lk sezonunda Fenerbahçe’ninBelediyespor karfl›ndaki kötü futbolak›zan Zico, ikinci haftadakiGaziantepspor maç›na yedekkadroyu sürer. Gökhan da o tak›m›non birindedir. Yedeklerden kurulutak›m maç› kazan›r ancak ertesi haftayedekler yine kulübedeki yerlerinedöner. Ama Gökhan bir kereforman›n tad›na varm›flt›r ve o h›rslaçal›fl›p s›ran›n kendisine bir kez dahagelmesini bekler. Bu süre çok da uzun olmayacakt›r.Zico, PSV Eindhoven ile oynananfiampiyonlar Ligi maç›nda gençGökhan Gönül’ü sürer sahaya.Kariyerinde ilk defa bir Avrupakupas› maç› oynayan Gökhan,müthifl performans›yla parmak›s›rt›r. Türk futbolu için yepyeni birsa¤ bek do¤mufltur art›k. O sezonFenerbahçe’nin fiampiyonlar Ligi’ndeçeyrek final oynamas›na en fazlakatk› yapan oyunculardan birisidirGökhan Gönül. Zico da oyuncusunu Brezilya MilliTak›m›’n›n efsane sa¤ beklerindenCafu’ya benzetmekte ve “Onunkadar çabuk h›z kazan›yor. Birçokdavran›fl›n›n benzedi¤i Cafu’ylaaras›ndaki fark› ortadan kald›rmas›için biraz daha tecrübeye ihtiyac›var” demektedir.

Fenerbahçe formas›yla ilk golünü2007-2008 sezonu Fortis TürkiyeKupas› çeyrek final rövanfl maç›ndaGalatasaray’a atmas› da kariyerininanlaml› noktalar›ndan birisidir. Gösterdi¤i yüksek performans FatihTerim’in de gözünden kaçmaz veAvrupa fiampiyonas› elemegrubundaki kritik Norveç maç›n›nkadrosuna dâhil edilir. Mutlakakazan›lmas› gereken 17 Kas›m2007’deki maçta yedekkulübesindedir ama ‹brahim Kafl’›nhenüz oyunun bafllar›ndasakatlanmas›yla bir anda kendisinisahada bulur. Milli Tak›m,Gökhan’›n bir asit yapt›¤› maç›kazan›r ve Avrupa fiampiyonas›finallerinin yolu aç›l›r. Ancaktak›m›n “banko oyuncusu” olarakdüflünülen Gökhan’›n flans› sakatl›knedeniyle döner. Bu nedenle Euro2008 finallerinde yer alamamas›hem onun kariyeri hem de MilliTak›m›m›z aç›s›ndan önemli birkay›pt›r. Kendisine iyi bakan gerçek birprofesyonel olarak çabuk iyileflir vehem Milli Tak›m’daki hem deFenerbahçe’deki yerini baflar›yladoldurur. Uzun taç at›fllar›, sürati,adam eksiltme özelli¤i, inatç›l›¤›,defansif ve ofansif görevlerini yerinegetirmedeki sorumlulu¤u ileAvrupa’n›n da göze çarpan bekleriaras›nda yer alan Gökhan Gönül’ünönünde uzun ve baflar›l› bir kariyeruzan›yor.

1133

Bursa Atatürk Stadyumu, Merkez Osmangaziilçesinin Alt›parmak semtinin bat›s›nda,Kültürpark’›n do¤usunda yer al›yor.

1926 y›l›na gelinceye de¤in Bursa’daki spormüsabakalar›, At›c›lar alan›nda yap›l›rd›.Atatürk’ün 20 May›s-14 Haziran 1926 tarihleriaras›ndaki 5. Bursa gezisi s›ras›nda, Vali KemalBey ile Kolordu Komutan› Ali Hikmet Pafla,kentin spor tesislerinden yoksun oluflunu dilegetirerek, Cumhurbaflkan›’ndan bu konudayard›mc› olmas› ricas›nda bulunur. Bununüzerine Mustafa Kemal Pafla uygun bir yerdestadyum infla edilmesi için emir verir. Ayr›cakendisi de stadyum yap›m›na katk› sa¤lamaküzere 1000 lira ba¤›fl yapar. Kent yöneticileri, emir üzerine hazineye ait ve“Bahçe Beylik” ad›yla bilinen yerde statyap›lmas› kararlaflt›r›r. Kolordu Komutan› AliHikmet Pafla, Bal›kesir’deki istihkâm birli¤indenifl makineleri getirtir. Gerekli tesviye iflleminiyapt›r›r. K›sa süre sonra Kemal Gedeleç yerineBursa Valili¤i görevine atanan Fatih Güvendirende 2000 liral›k bir finansman sa¤lar. Böyleliklefutbol sahas› kuzey-güney do¤rultusundaprojelendirilen ilk stadyum, 1930 y›l›ndatamamlanarak hizmete girer. 1934 Bursay›ll›¤›nda yer alan bilgilere göre, bu stadyumyaklafl›k 2 hektarl›k bir alan› kapsamaktad›r ve300 kiflilik betonarme tribünü vard›r.Bir süre sonra bu stadyum Bursa için yetersizkal›r. 1938’de stadyumun biraz daha güneyinde(fiu anki stadyumun bulundu¤u yerde) bu kezdo¤u-bat› yönlerinde yeni bir stadyum yap›m›nagiriflilir. Bu stadyum bir spor kompleksininiçerisinde yer alacakt›r. Kompleksin vestadyumun projesi, Ankara’daki 19 May›sStadyumu ile Hipodrom’un projelerini çizen veyap›m›n› gerçeklefltiren ‹talyan Mimar ViyentiViyola’ya haz›rlatt›r›l›r. Komplekste futbolsahas›, yüzme havuzu, tenis kortu, at›flpoligonu, atl› yar›flmalar için kapal› manej,çocuk bahçesi ve bir de gazino yer alacakt›r.Ne var ki, seçilen do¤u-bat› yönünün futbolalan›na uygun olmay›fl›, baflka sak›ncalar veekonomik imkâns›zl›klar nedeniyle kompleksinyaln›zca futbol alan› tamamlanabilir. 1945’te Haflim ‹flcan’›n Bursa Valili¤ineatanmas›n›n ard›ndan, stadyum konusu yenidengündeme gelir. Eski do¤u-bat› yönlü stadyumy›kt›r›l›r ve modern sisteme uygun bir planüzerine günümüzdeki Atatürk Stadyumu’nunyap›m›na bafllan›r. Stadyumun futbol sahas›, alt› kulvarl› atletizmpisti ve kapal› tribün inflaat› 1950 bafllar›ndatamamlan›r. ‹nflaat›n ilk bölümü, müteahhit fierif Çapan, ikinci bölümü ise EmlakBankas›’n›n sorumlulu¤u alt›nda emanetusulüyle Ahmet Ürük taraf›ndan gerçeklefltirilir. ‹lk karfl›laflma, fiubat 1950’de hakem HasanKesimel yönetiminde Ak›nspor ile Acar‹dmanyurdu aras›nda oynan›r ve Ak›nspor’un 2-1 galibiyeti ile sonuçlan›r. Stadyumdaki ilk golü Ak›nsporlu Nurettin Sezgiç atar. Zamanla yeni bölümler eklenerek kapal› tribünd›fl›nda iki kale arkas› ve maraton tribünlegelifltirilen stadyum, 1978’de çimlendirilir.1994-1995 sezonunda ise stadyum gece

maçlar›n›n oynanmas› için ›fl›kland›r›l›r. ‹lk gecemaç› Bursaspor ile Galatasaray aras›nda oynan›rve ev sahibi ekip sahadan 1-0’l›k galibiyetleayr›l›r. 1997’de Uluda¤ taraf›ndaki kalearkas›n›n üstü uzay çat› sistemi ile kapat›l›r.Böylelikle stadyumun dörtte üçlük k›sm›n›n üstükapat›lm›fl olur.

6 milli maç oynand›

Milli Tak›m›m›z, Bursa Atatürk Stad›’ndabugüne kadar 4 tanesi resmi, 6 maç oynar.1979’da Cezayir ve 1994’te Rusya ile yapt›¤› ikiözel maç› 1-0’l›k skorlarla kaybeden MilliTak›m›m›z, 1997’de Dünya Kupas› elemegrubunda Hollanda’y› 1-0 yenerek tarihi birgalibiyete imza atar. 1998’de Avrupafiampiyonas› eleme grubundaki Almanya maç›da yine tarihi bir skorla 1-0 ay-y›ld›zl› tak›m›m›zlehine sonuçlan›r. 1999’da ‹rlanda Cumhuriyetiile oynad›¤› Avrupa fiampiyonas› elemeleribaraj maç›ndan 0-0’l›k beraberlikle ayr›lan Milli Tak›m›m›z, rakibini eleyerek finallerinyolunu tutar. Bu statta oynanan son maç ise 6 Haziran 2001’deki Makedonya maç› olur.Milli Tak›m›m›z, 2002 Dünya fiampiyonas›eleme grubu karfl›laflmas›nda Makedonya ile 3-3 berabere kald›¤› bu maçtan 8 y›l, 4 ay sonraBursa Atatürk Stad›’nda bugün Ermenistan’›a¤›rlayacak.

Stad›n özellikleri

Koltuk kapasitesi 19 bin 616’d›r. Maç günlerigüvenlik aç›s›ndan bas›lan bilet say›s› 18 bin341’dir. Koltuk kapasitesi Protokol Tribününde165, VIP tribünlerinde 681, Kapal› Tribünde1290, Maraton Tribününde 4495, Kapal› KaleArkas›nda 8077 ve Aç›k Kale Arkas›nda3949’dur. Stadyumun 15 girifl kap›s› ve 24 adet barkodsistemli turnikesi bulunmaktad›r. 24 iç, 24 d›fl ve 3 adet de dönen bafll› splitkamera olmak üzere 51 adet kamera iledonat›lm›flt›r. Foto muhabirlerinin yararlanabilece¤i 30 metrekarelik bas›n çal›flma odas› yap›lm›fl ve20 adet kablolu 2 megabitlik internet olana¤›sa¤lanm›flt›r. Bas›n tribününde 2 megabitlik, 50 adet kabloluinternet olana¤› sa¤lanm›fl ve saha içerisindeçekmek üzere wireless sistem kurulmufltur. Güvenlik kameralar› ve ses sisteminin kontroledilebildi¤i güvenlik odas› mevcuttur.

Martin Hansson

MMaaçç››nn HHaakkeemmii

YYaarrdd››mmcc›› HHaakkeemmlleerr

DDöörrddüünnccüü HHaakkeemm

Henrik AndrenStefan Wittberg

Martin Ingvarsson

88 yy››ll ssoonnrraa mmiillllii mmaaçç88 yy››ll ssoonnrraa mmiillllii mmaaççFinallerin

adam›Türkiye-Ermenistan

maç›n›n ‹sveçlihakemi, 6 Nisan

1971’de Holmsjö’dedünyaya geldi. 2001

y›l›ndan bu yanaFIFA kokart› tafl›yor.

15 yafl›ndahakemli¤e bafllayan

Hansson, 30 yafl›ndaFIFA kokart› takmaya

hak kazand›.Profesyonel

yaflam›nda biritfaiyeci olarak

çal›flan Hansson’un

hobileri aras›ndaavc›l›k da yer al›yor.

Hansson, ‹sveçLigi’nin yan› s›ra

fiampiyonlar Ligi veAvrupa Ligi

maçlar›nda dadüdük çal›yor.

Kariyerinin en parlaky›l›n› yafl›yor, zira

2009 FIFAKonfederasyonlar

Kupas› finalini o yönetti. Hansson,

Güney Afrika’dadüzenlenecek 2010

Dünya Kupas›’ndada görev alacak.

‹sveçli hakem, daha önceki y›llardaU20 Dünya Gençler

fiampiyonas› veUEFA U21 Avrupa

fiampiyonas›finallerinde de görev

alm›flt›.

1155

Bursa Atatürk Stad›

1166

Rüfltü Reçber

Befliktafl(118 kez milli)

Volkan DemirelFenerbahçe(39 kez milli)

HamitAlt›ntopBayern Münih(52 kez milli)

AyhanAkmanGalatasaray(21 kez milli)

EmreBelözo¤lu

Fenerbahçe(64 kez milli)

Sinan Bolat

Standard Liege

Servet Çetin

Galatasaray(42 kez milli)

CeyhunGülselamTrabzonspor(5 kez milli)

‹smailKöybafl›

Befliktafl(2 kez milli)

GökhanGönül

Fenerbahçe(16 kez milli)

HakanBalta

Galatasaray(24 kez milli)

‹brahimKafl

Befliktafl(6 kez milli)

ÖnderTurac›

Fenerbahçe(4 kez milli)

1177

Ceyhun Erifl

Ankaragücü(1 kez milli)

Yusuf fiimflek

Befliktafl(6 kez milli)

Arda Turan

Galatasaray(34 kez milli)

NihatKahveci

Befliktafl(63 kez milli)

GökhanÜnal

Trabzonspor(15 kez milli)

HalilAlt›ntopSchalke 04

(30 kez milli)

SercanY›ld›r›m

Bursaspor(5 kez milli)

Kaz›mKaz›m

Fenerbahçe(20 kez milli)

Tuncay fianl›

Stoke City(71 kez milli)

Sovyetler Birli¤i’nin da¤›lmas›n›nard›ndan ba¤›ms›zl›¤›n› ilâneden Ermenistan’›n futbolda

herhangi bir baflar›s› bulunmuyor.Genellikle prestijli skorlar arayanErmenistan Milli Tak›m›, sürprizsonuçlarla övündü¤ü futbol tarihininsayfalar›na bir yenisini eklemekumuduyla bugün Bursa AtatürkStad›’na ç›kacak.Maçlar›n› genellikle ErivanCumhuriyet Stadyumu’nda oynayan

Ermenistan A Milli Tak›m›, grupta fluana kadar oynad›¤› maçlarda sadecebir galibiyet ald› ve bu galibiyetBelçika karfl›s›ndayd›. 9 Eylül’deoynanan karfl›laflmada Ermenistan’agalibiyeti getiren golleri Goharyan veHovsepyan kaydetti. Ermenistangrupta daha önce Estonya’yla kendievinde 2-2 berabere kalm›flt›. 1992 y›l›nda FIFA ve UEFA’ya girenErmenistan, UEFA’n›n düzenledi¤iorganizasyonlarda A Milli Tak›m

düzeyinde oynad›¤›41 resmi maçta 7 galibiyet, 8 beraberlik ve 26 ma¤lubiyet ald›.Att›¤› 25 golünkarfl›l›¤›ndakalesinde 63 golgördü. Ermenistan’›nilk resmi maç› 14 Ekim 1992’deErivan’da oynananMoldovakarfl›laflmas›yd› ve 0-0 sona ermiflti.Ermenistan MilliTak›m›, tarihindekien farkl› galibiyetleri

6 Eylül 1997’de Arnavutluk ve 9Ekim 1999’da Andora karfl›s›nda 3-0’l›k skorlarla al›rken, en farkl›ma¤lubiyetlerine de 4 Ocak 1997’defiili ve 30 Mart 1997’de Gürcistankarfl›s›nda 7-0’l›k skorlarla u¤rad›. Kuruluflunun ilk 10 y›l›nda yerliteknik adamlarla çal›flan ErmenistanFutbol Federasyonu, son y›llardayabanc› teknik adamlara dönüflyapsa da bu çözümün derde devaolmad›¤› görülüyor. Son y›llardaDanimarkal› Jan Poulsen, ‹ngiliz 1199

FutbolFederasyonu’nu1992’de kuranErmenistan, o tarihten buyana DünyaKupas› veAvrupafiampiyonas›eleme kuralar›na son torbadankat›lmaktankurtulamad›.Elemegruplar›ndaherhangi birbaflar›s›bulunmayanErmenistan,sadece zamanzaman yapt›¤›sürprizlerlead›ndan söz ettirebiliyor.Grupta Belçika’y›yenmeleri de bu sürprizlerinen büyüklerindenbiri say›l›yor.

SSoonn ttoorrbbaaddaannkkuurrttuullaammaadd››llaarrSSoonn ttoorrbbaaddaannkkuurrttuullaammaadd››llaarr

Marcos Pizzelli1984 do¤umlu Brezilyal› futbolcu Marcos Pinerio

Pizzelli, 2008 May›s’›nda Ermenistanvatandafll›¤›na al›nd›. ‹lk milli maç›nda Moldovadeplasman›nda gol atan Pizzelli, 2007 ve 2008y›llar›nda 22 ve 17 golle Ermenistan Ligi’nin golkral› oldu. Ararat Erivan formas›yla 79 maçta44 gol atan Pizzelli, daha sonra Pyunik’e transferoldu ve ç›kt›¤› 4 maçta 4 gol kaydetti. Ortalamaoyunculardan kurulu Ermenistan Milli Tak›m› içinbir y›ld›z olarak gösterilen Pizzelli, daha önceoynad›¤› 3 maçta sadece 1 gol kaydetmiflti.

Y›ld›z Oyuncu

Tom Jones, ‹skoç Ian Porterfield,Hollandal› Henk Wisman, Frans›z Bernard Casoni, Rumen Mihai Stoichita ve ArjantinliOscar Lopez gibi teknik adamlar›nçal›flt›rd›¤› Ermenistan Milli Tak›m›,arzu etti¤i ç›k›fl› yakalayamad›. Galibiyet yüzdelerine vuruldu¤undaErmenistan’›n en baflar›l› teknikdirektörü olarak Souren Barseghyangösterilebilir. Barseghyan tak›m›n

bafl›nda ç›kt›¤› 14 maçta 4galibiyet almay›baflarm›flt›.Ermenistan MilliTak›m›’n›nbafl›nda en çokmaç gören teknikdirektör ise 2000-2001y›llar›nda görevyapan Varuzhan

Sukiasyan. Sukiasyan, Ermenistan’›nbafl›nda 17 maça ç›km›fl. Onu 16 maçla Khoren Hovhannisyantakip ediyor. Ermenistan’›n en çokmilli olan futbolcusu ise SargisHovsepyan. 1992 y›l›ndan bu yanaErmenistan Milli Tak›m› formas›giyen kaptan, toplamda 107 kezmilli olup 2 gol att›. Onu 69 maçlaArthur Petrosyan ve 63 maçlaHarutyun Verdanyan takip ediyor.

Bu ikilinin milli tak›m kariyerlerinisonland›rd›¤›n› belirtmemiz gerek. Ermenistan Milli Tak›m› tarihinin en golcü ismi ise Arthur Petrosyan.Petrosyan 69 milli maçta 11 goleimza att›. Halen oynayan futbolculararas›nda en golcü isim ise ArmanKaramyan. ‹kiz kardefli de MilliTak›m formas› giyen ArmanKaramyan’›n 46 maçta 5 golü var.Ermenistan Milli Tak›m›’n›n flu anakadar en çok maç yapt›¤› ülkeUkrayna. Oynanan 8 maç›n 5’iniUkrayna kazan›rken, 3 maç daberabere bitti. Ukrayna’y› 6 maçlaAndorra takip ediyor. Andorrakarfl›s›nda ise ezici bir Ermenistanüstünlü¤ü var. 6 maçta 5 galibiyet ve1 beraberlik. Ermenistan’›n ma¤lup etti¤i önemlifutbol ülkeleri aras›nda Belçika,Polonya ve Paraguay yer al›yor.Portekiz, Yunanistan, Norveç,

Romanya gibi ülkeler deErmenistan’la çok önemlimaçlarda berabere kalarakpuan b›rakt›. Ermenistan futbol ligi 8 tak›mdan olufluyor ve son9 sezona Pyunik damgas›n›vurmufl durumda. Bu sezonda FC Mika ile flampiyonlukmücadelesi veren Pyunik,24. hafta sonunda rakibinin2 puan önünde yer al›yor. Ermenistan Milli Tak›m›,Bursa’ya ideal kadrosunayak›n bir kadroyla geliyor.Ajax altyap›s›nda yetiflen veflu s›ralar Haarlem formas›giyen Edgar Manucharyankadroda yer alm›yor.Ermenistan ligi a¤›rl›kl›kadroda Rusya, Danimarka,Ukrayna, Romanya veBeyaz Rusya’da formagiyen oyuncular dabulunuyor.

5Ocak 1974 do¤umlu Minasyan, 1991’deZankezour Goris tak›m›nda bafllad›¤› futbolculukkariyerinin büyük bölümünü Pyunik kulübünde

geçirdi. Bir dönem ‹sviçre ve Rusya’da da topkoflturan Minasyan, profesyonel futbol yaflam›n›2003’te sonland›rd›. Pyunik’ye yard›mc› antrenörolarak çal›flmaya bafllayan Minasyan, ayn› dönemdeA Milli Tak›m’da Ian Porterfield’›n yard›mc›l›¤›n› daüstlendi. Teknik direktör de¤ifliminde 6 maç tak›m›n

bafl›nda kalanMinasyan, JanPoulsen’iniflbafl›nagetirilmesiyle birkez dahayard›mc›l›kgörevine döndü.Haziran 2008’tePyunik’in bafl›nageçen Minasyan,Jan Poulsen’ingönderilmesininard›ndanErmenistan MilliTak›m› TeknikDirektörlü¤ünüsürdürüyor.

TEKN‹K D‹REKTÖR

VardanMinasyanVardan

Minasyan

2200

Ermenistan, Güney Kafkasya’dadenize k›y›s› olmayan bir ülke.Daha önce Sovyetler Birli¤i’ne

ba¤l› bir cumhuriyetken 1991’deba¤›ms›zl›¤›n› ilân etmifltir.Kuzeyinde Gürcistan, do¤usundaAzerbaycan, güneyinde ‹ran vebat›s›nda Türkiye ile Azerbaycan’›negemenli¤i alt›ndaki Nahç›vanbölgesi bulunur. Nüfusu 3 milyon230 bin kiflidir. Baflkenti ve en büyükflehri Erivan’d›r. Gümrü, Vanadzor,Eçmiadzin ve Hrazdan da ülkenindi¤er önemli flehirlerindendir.Ermenistan bir Birleflmifl Milletler,Avrupa Konseyi, Ba¤›ms›z DevletlerToplulu¤u, Karadeniz Ekonomik‹flbirli¤i, Dünya Ticaret Örgütü veyaklafl›k 30 tane daha örgütünüyesidir.

Tarih

Bir co¤rafi tan›m olarak Arminiyaveya Armaniya ad›na en erken EskiPers ‹mparatoru I. Darius’un MÖ 510 tarihli Bisutun An›t›’ndarastlan›r. MÖ 399 y›l›nda bölgeyi

gezerek ayr›nt›l›tasvirler yapanYunanl› tarihçiKsenofon’un eserindeülke ad› Armeniaolarak geçer.Yüzy›llarca sadecetarihi bir isim olarakhat›rlanan“Armenia/Ermenistan”ad›, 19. yüzy›l›nmilliyetçi politikalar›döneminde tekrargüncel anlamkazanm›flt›r.Bugünkü Ermenistan,‹ran KaçarHanedan›’n›n RevanHanl›¤›’ndan ibarettir. 1827’de Paskeviç yönetimindeki Rus ordusu taraf›ndan iflgal edilmiflve Kaçarlar 22 fiubat 1828 tarihliTürkmençay Antlaflmas› gere¤inceRevan Hanl›¤› üzerindeki haktalebinden vazgeçmifltir.21 Mart 1828’de reorganize edilenidari birime Ermeni Oblast› ad›verilmifltir. Oblast›n o tarihte yüzde

18 dolay›nda olanErmeni nüfusu, Rusyönetimi taraf›ndandavet edilen ‹ranErmenilerinin göçüsonucunda 20. yüzy›lbafl›nda yüzde 48düzeyini bulmufltur. I. Dünya Savafl›s›ras›nda Osmanl›‹mparatorlu¤undanmülteci olarak gelenErmenilerle birlikte busay› yüzde 70’lereulaflm›flt›r. 1850’de ErivanGuberniyas›kurulmufltur veGuberniya 27 bin 830kilometrekarelik bir

alana sahiptir. 1897’de yap›lan nüfus say›m›na göre ErivanGuberniyas›’n›n nüfusu 829 bin 556kifli olup, toplam nüfusun yüzde56’s› Ermeni, yüzde 37.5’i Tatar,yüzde 5.5’i Kürt ve yüzde 0.6’s› Rusetnik gruplardan ibarettir. 1917 Devrimi’nden sonra RusDevletinin çöküflü üzerine kurulanTranskafkasya Federasyonu 26 May›s1918’de üç cumhuriyete bölünmüfl,28 May›s 1918’de Erivan’daErmenistan Demokratik Cumhuriyetiilân edilmifltir 2.5 y›l sürenba¤›ms›zl›¤› s›ras›nda ekonomik,askeri ve siyasi krizlerle sars›lancumhuriyet, 2 Aral›k 1920’deErmenistan Sovyet SosyalistCumhuriyeti ad›yla SovyetlerBirli¤i’ne kat›lm›flt›r.Sovyetler Birli¤i’nin son döneminde,7 Aral›k 1988 tarihinde Gümrü ve Spitak flehirlerinde 6.9büyüklü¤ünde bir sars›nt› meydanagelmifl, bu deprem flehirleri y›km›flve yaklafl›k 25 bin kiflinin hayat›namal olmufltur. Ayn› senede Ermenistan SovyetCumhuriyeti ile Azerbaycanaras›nda, Da¤l›k Karaba¤ bölgesi

Bunlar›...71.84 olan ortalama hayat süresinin,erkeklerde 68.25, kad›nlarda ise 76.02oldu¤unu,

Okur yazar oran›n›n yüzde 98.6’y› buldu¤unu,

Demiryollar›n›n 845, karayollar›n›n 7 bin 633kilometre ve havaalan› say›s›n›n 13’e ulaflt›¤›n›

2222

biliyor musunuz?

KKuuzzeeyyddoo¤¤uu kkoommflfluummuuzzKKuuzzeeyyddoo¤¤uu kkoommflfluummuuzz

üzerine anlaflmazl›kç›km›flt›r. Çat›flmalarsürerken, May›s 1990’daYeni Ermenistan Ordusukurularak Sovyetordusundan fiilen ba¤›ms›zbir yap›yakavuflturulmufltur.Sovyetler Birli¤i’ninda¤›lmas› üzerine

Ermenistan 23 A¤ustos1991’de ba¤›ms›zl›¤›n› ilanetmifltir. fiiddetlenenErmeni-Azeri savafl›ndaErmenistan, Da¤l›kKaraba¤ ile Ermenistanaras›ndaki LaçinKoridoru’nu da iflgalederek Da¤l›k Karaba¤’›fiilen ilhak etmifltir.Azerbaycan’›nErmenistan’a uygulad›¤›ekonomik ambargo,ülkede s›k›nt›lara yolaçm›fl, 1993’te Türkiye deErmenistan’a karfl›ambargoya kat›lm›flt›r.Da¤l›k Karaba¤ savafl› ise1994’te Rusya’n›n empozeetti¤i ateflkesle sonaermifltir. Halen Ermenistanuluslararas› topluluktaraf›ndan Azerbaycan’aait say›lan topraklar›nyüzde 20’sini (Da¤l›kKaraba¤ ve Laçin Koridorudâhil) iflgal alt›ndabulundurmaktad›r. Türkiye

bu durumu gerekçegöstererek ErmenistanCumhuriyeti ile diplomatikiliflki kurmaktan kaç›nm›flve bu ülke ile s›n›rlar›n›kapatm›flt›r.Türkiye, Ermenistan’›nba¤›ms›zl›¤›n› 16 Aral›k1991’de tan›m›flt›r ve buülkeyi tan›yan dünyan›n

ilk devletlerinden birisidir.Ermenistan’la oynanan ilk maç s›ras›ndaCumhurbaflkan›m›zAbdullah Gül, Erivan’agiderek iki ülke aras›ndakiiliflkilerin yenidenkurulabilmesi için ilkad›m› atm›flt›r. Son olarak‹sviçre’de imzalananprotokol, Türkiye ileErmenistan aras›ndakiiliflkilerin normale dönmesiad›na önemli bir ad›molarakyorumlanmaktad›r.

Co¤rafya

K›tasal da¤ ikliminesahip olan Ermenistan’dayazlar s›cak, k›fllar so¤ukgeçer. Da¤l›k birbölgede yer alan ülkedeküçük ormanlar ve h›zl›akan nehirler vard›.Ülke, Araz nehribölgesinde verimli

topraklara sahiptir.Ülkenin en alçak noktas›,deniz seviyesindenyüksekli¤i 400 metre olanDebed Nehri’dir.

Ekonomi

Küçük alt›n yataklar›,bak›r, molibden, çinko vealüminyum madenleriülkenin do¤alzenginlikleridir. Da¤l›k bir ülke olanErmenistan’da tar›mauygun topraklar ülkeyüzölçümünün sadeceyüzde 16.78’ine tekabüleder. Ekili araziler isesadece yüzde 2’lik birbölümü kapsar. Eski Sovyet rejimindeErmenistan kendini sanayisektöründe gelifltirmifl birülkedir. O dönemde di¤erSovyet cumhuriyetlerinemakineler, tekstil ve di¤erimalat ürünleri tedarikeden Ermenistan,Sovyetlerin da¤›lmas›n›nard›ndan küçük çapl› tar›msektörüne yönelmifltir.1.2 milyon insan›niflgücüne kat›ld›¤›Ermenistan’da, çal›flanlar›nyüzde 45’i tar›m, yüzde30’u hizmet, yüzde 25’iise endüstri alan›ndafaaliyet göstermektedir. Ülkenin endüstrisi metalkesme makineleri, demirpres makineleri, elektriklimotorlar, dokuma giysiler,çorap ve iç çamafl›r›,ayakkab›, ipek kumafl,kimyasallar, kamyonlar,aletler, mikro elektronikler,kuyumculuk ürünleriüzerine kurulmufltur. Ermenistan’›n 1 milyardolar civar›ndakiihracat›nda elmas, metal,mekanizma ve parçalar› ilebak›r önemli bir yertutmaktad›r. ‹hracatortaklar› ise yüzde 15’leAlmanya, yüzde 13.7’yle

Hollanda, yüzde 12.8’leBelçika, yüzde 12.2’yleRusya, yüzde 11.5’le ‹srail,yüzde 11.2’yle ABD veyüzde 4.8’le Gürcistanfleklinde s›ralanmaktad›r. 1.7 milyar dolar› bulanithalat kalemleri aras›ndaen önemlileri do¤algaz,petrol, tütün, g›da ürünlerive elmast›r. ‹thalat ortaklar›ise yüzde 13.5’le Rusya,yüzde 8’le Belçika, yüzde7.9’la Almanya, yüzde7’yle Ukrayna, yüzde6.3’le Türkmenistan, yüzde 6.2’yle ABD, yüzde 5.8’le ‹srail, yüzde 5’le ‹ran ve yüzde4.2’yle Romanya’d›r.

Resmi Ad›Ermenistan Cumhuriyeti Ba¤›ms›zl›k Günü21 Eylül 1991BaflkentErivan

DilErmenice Yönetim Baflkanl›k tipi cumhuriyeti Cumhurbaflkan›Serj Sarkisyan BaflbakanTigran Sarkisyan Yüzölçümü29 bin 743 kilometrekare Nüfus 3 milyon 230 bin Kifli Bafl›na Gelir3 bin 400 $ Para Birimi Dram (AMD)

Ermenistan’›tan›yal›m

2233

2255

Cumhurbaflkan›m›z AbdullahGül’ün Erivan’› ziyaretleri, FIFAtaraf›ndan bar›fla örnek bir futbol

ad›m› olarak kutsand›. ‹ki Cumhurbaflkan› Gül ve Sarkisyan’›nmaç› tribünde yan yana izlemesi,diplomatik çevreler aç›s›ndanhayallerin de ötesinde ütopik birgeliflmeydi. Karfl›l›kl› yak›nlaflma vegösterilen konukseverlik, her türlütakdirin üzerindeydi. Ermenistan-Türkiye milli futbolbuluflmas›n›n bugünkü rövanfl› daevrensel sevgiye ve bar›fla adanan birmüsabaka kimli¤ine sahip. Futbolsadece aut ve taç çizgileriyle s›n›rlananalanda oynanm›yor zaten. Abdullah Gül ile Serj Sarkisyan’›ngeçen y›l Erivan’da karfl›l›kl› yakt›klar›bar›fl çubuklar›, iki ülke aras›ndabuzlar› eriten süreci de bafllatan en neteylemdi.Türkiye-Ermenistan yak›nlaflmas›ndaspor, bar›fla odakl› menzilin enkestirme yolu. Ermeni-Türk unsuru dasporumuzda asla kaz›namaz hat›ralarasahip. Futbol sahalar›m›zdan Tenekeci Garbis ad›yla bilinen Garbis ‹stanbulyan, Küçük Garbis,Varujan Arslanyan, Yervant Balc› veGaro Hamamac›o¤lu gibi efsaneler esipgeçti. Tenekeci Garbis, ay-y›ld›zl›formay› da kufland›. 2-1 kazand›¤›m›z‹sviçre maç›nda iki gole de imzas›n›atan yüksek kalibreli bir kramponduGarbis. Galatasaray formas› giyenVarujan Arslanyan ve Yervant Balc› daeski zamanlarda futbolla demlenenleriçin unutulmaz hat›ralar›n kahramanlar›oldu. Bir de Dirani fienon’u biliriz.Aslen Malatyal› olup Ankara’da ikametederdi. 1960’lar›n son sezonlar›ndaGençlerbirli¤i’nin formas›n› ›slatm›fl,baflkent ekibine mütevaz› katk›larsunup sahneyi terk etmiflti.

Üç bacakl› futbolcu Garo Hamamc›o¤lu

Yak›n dönemin en tazesi ise GaroHamamc›o¤lu. Türk futbolunun ‹kinciLig’de s›k›flm›fl bir efsanesiydi o. ‹kinciLig’in tam dört kez gol kral›. 1970 ve

80’lerde 10 y›l› aflk›n süre Sar›yer’informas›n› giydi. Ad› hem golle hem deSar›yer’le özdeflti. Teklif almad›¤› tak›mkalmad› ama o sevildi¤i, say›ld›¤›,kendisine bel ba¤layan Sar›yer’ine hiçihanet etmedi. Göz kamaflt›r›c› transferparalar›n› elinin tersiyle etti. R›zk›n›kendi iflyerinden ç›kard›, üç kuruflatopun peflinde kofltu, profesyonelli¤iniunuttu, Sar›yer’den hiç kopmad›.Garo’ya iliflkin ne rivayetler dinledik.Eskiler onun futbol meziyetinitan›mlarken, insan anatomisini bileçi¤nemekten imtina etmez, “Garo üçbacakl› futbolcuydu sanki. Toplabuluflmas› bile rakip kalecileri titretirdi”derler. Bir baflkas› Garo’ya iliflkin,“Rakip kaleciler öyle aciz kal›rd› ki; bir defas›nda Garo’dan üç gol yiyen birkaleci, maçta kendisine ‘N’olur daha

fazla atma, tribünlere, taraftara bakacakyüz b›rakmad›n bende’ diyeyalvarm›flt›” fleklinde bir an›s›n›nakletmiflti.Garo Hamamc›o¤lu, kalbi yüzde yüzTürkiye için atan, iki ülkeyi karfl›l›kl›anlay›fl›n yak›nlaflt›raca¤›na inananbinlerce cemaat yurttafl›m›z gibi Ermenikökenli bir Türk vatandafl›m›z. Ay-y›ld›zl› tak›m›m›z›n kaybetti¤i millimaçlardan sonra hüngür hüngüra¤layan Ermeni kökenli canlar› biliriz.Garo da çok arzulam›flt› ay-y›ld›zl›formay› s›rt›na geçirmeyi ama k›smetolmad›. Cemil Turan dönemin en forsluforvetiydi o günlerde. Ama Sar›yerformas›yla ‹nönü’de Milli Tak›m’a karfl›haz›rl›k maçlar› oynam›flt›. MilliTak›m’a iliflkin övünç an›lar›yd› onlar.‹kinci Lig’de defalarca gol kral›

ÖÖmmeerr AAllttaayy

BBiizziimm EErrmmeenniilleerriimmiizz BBiizziimm EErrmmeenniilleerriimmiizz Ermeni-Türk unsuru, sporumuzda asla kaz›namaz hat›ralara sahip.

Futbol sahalar›m›zdan Tenekeci Garbis ad›yla bilinen Garbis ‹stanbulyan, Küçük Garbis, Dirani fienon, Varujan Arslanyan, Yervant Balc› ve

Garo Hamamac›o¤lu gibi efsaneler esip geçtiler. Tenekeci Garbis, ay-y›ld›zl›formay› da kufland›. 2-1 kazand›¤›m›z ‹sviçre maç›n›n iki golüne de imzas›n› atan

yüksek kalibreli bir krampondu Garbis. Gençlerbirli¤i’nde top koflturan Diranifienon, Galatasaray formas› giyen Varujan Arslanyan ve Yervant Balc› da eskizamanlarda futbolla demlenenler için unutulmaz hat›ralar›n kahramanlar› oldu.

‹flte efsane Taksim’in Varujan’l›, Onur’lu (Belge), Cahit’li, Garbis’li, O¤uz’lu,Ara’l›, Agop’lu, Salih’li, Jorj’lu, Yordan’l› 1966-67 sezonu kadrosu. Türk-Ermeni dostlu¤unun et-t›rnak olup zirve yapt›¤› Kurtulufl merkezli buasil spor yuvas›, flimdilerde Garo Hamamc›o¤lu ve arkadafllar›n›n fedakârcayönetimleriyle sporumuza hizmetini sürdürüyor.

Ermeni kökenli Türk unsurumuzunfutbol sahalar›ndaki son büyüktemsilcisidir Garo Hamamc›o¤lu.Sar›yer’in sembol isimlerinden olanGaro (solda, kaptan pazubantl›),1970 ve 80’li y›llarda Türkiye 2.Ligi’nde dört y›l gol krall›¤›naulafl›rken, büyük bir hayran kitlesinesahip olmufltu.

2266

olmufltu. 35’inde Sar›yer’ine vedaederken, “Daha seninle oynanacak çokmaçlar›m›z var. Nereye gidiyorsun?”diye seslenen yöneticilere, “‹flte yerimidolduracak forvet” deyip genç Hayri’yigösteriyordu. Hayri Ülgen gerçektenfutbolculu¤u, golcülü¤ü vecentilmenli¤i ile Garo a¤abeyininveliahd› oldu. Garo’nun kendisineuzatt›¤› forman›n hakk›n› verdi. Hâlâ da iyi görüflürler.Garo Hamamc›o¤lu flimdilerde de Türk sporuna hizmetini en asil kulvardasürdürüyor. Taksim Kulübü’nünBaflkan›. ‹stanbul’da her yol Taksim’eç›kar ama Taksim Kulübü’nün yak›nzamana kadar nas›l bir ç›kmazasapland›¤›n› hangi Allah’›n kulu bilir?Garo Hamamc›o¤lu, TaksimKulübü’nün bafl›na geçtikten sonrainan›lmaz ifller yapt›. Toprak sahas›,fiiflli Belediye Baflkan› MustafaSar›gül’ün büyük hamiyeti ile çimsahaya dönüfltü. Modern bir kulüpbinas›na sahip oldu fiiflli’de. Üç katl›binas›nda, tam donan›ml› kondisyonsalonu, dufllar›, lokali, kamp merkeziile 5 y›ld›zl› bir otel konforuna haiz. Bu ifllerin temel sermayesi inanç vefedakârca çal›flmalard›. Sigara içilmesibir yana, sigara paketi bile sokulmad›hiç kulübe. Öylesine hijyenik bir sporortam› tesis edilmifl ki, bal dök yala.Her yafl grubundan sporcular içinTaksimspor bir kulüp de¤il, yuva.Kalecileri Genç Milli Tak›m’a ça¤r›lm›fl,onun övüncünü tafl›yorlar. Taksimspor,bir dönemler LefterKüçükandonyadis’in de formas›n›giydi¤i bir kulüp. ‹stanbul BirinciAmatör Küme’de flerefli mazisine

yak›fl›r bir mücadelesürdüren Taksim,kendi muhitindede¤il, fiiflli’nin birsoka¤›ndakonufllan›yor.fiafl›rmay›n, fiiflliKulübü’nün merkezadresi ise Taksim!Taksim’deki fiiflli’ninbafl›nda ise ayn›cemaatten bir baflkaspor adam›m›z,Kazaros Unanbulunuyor. Unan vearkadafllar›, pahal›bulduklar› futbolflubesi yerinevoleybolu a¤›rl›kl›spor olarakbenimsedi. fiiflliBayan VoleybolTak›m›, 1. Lig’demücadelesinisürdürürken,centilmenli¤i ile pekçok kulübe örnek biryap›lanma içine girdi.Sponsor gelirleri ilebu spor oca¤›n›ns›cakl›¤› korunmayaçal›fl›l›yor.Türk sporunda

Ermeni-Türk unsuru sadece Taksim vefiiflli yuvalar›ndan ibaret de¤il.Olimpiyat platformunda ay-y›ld›zl›bayra¤›m›z› ilk dalgaland›ranlar da bucemaate mensup iki gencimiz. 1912Stockholm Olimpiyatlar›’na kat›lmakiçin o günlerin zor ve hayli masrafl›ulafl›m koflullar›nda ‹sveç’e giden M›g›r M›g›ryan ve Vahram Papazyan,Bebek’teki Robert Kolej AmerikanMektebi’nin ö¤rencileriydi. Papazyan’›nOlimpiyatlarda Türkiye’yi temsiledebilmesi için Arnavutköy’deki birsinemada özel bir müsamere biledüzenlenmifl, elde edilen gelir,sporcunun bu seyahati için tahsisedilmiflti. M›g›ryan ve Papazyan,‹sveç’e vard›klar›nda Stockholm

caddelerinde tüm ülkelerinbayraklar›n›n as›l› oldu¤una tan›k olupTürk bayra¤›n› göremeyince olimpiyatflehrini aya¤a kald›rd›lar. “Bizimbayra¤›m›z› da asmazsan›z yar›flmay›z”diyerek rest çeken gençler, ay-y›ld›zl›bayra¤›m›z› tarihte ilk kez olimpiyatflehrine ve stada ast›rd›lar. Papazyan,1500 metrede kofltu ve önde götürdü¤üyar›fl›n son 50 metresinde takattendüflüp bay›larak yere y›¤›ld› kald›.Koflarken üzerine giydi¤i k›rm›z›fanilas›n›n gö¤süne ay-y›ld›z›, bir geceönce Türk sefirinin efline iflletenPapazyan da dekatlonda ünlü JimThorpe’la mücadele eden M›g›ryan dakahramanca yar›flarak Olimpiyatlardaboy gösteren, Türkiye’nin ilk sporcular›olarak tarihe geçti.

Ringlerimizde Pakrat, Çarkç›, Zakaryan’lar...

Türkiye’deki Ermeni Cemaatinin birbaflka sportif portresi de Pakrat’t›r.Pakrat, 18 Eylül 1921’de Taksim’deAmerikal› Butling Kelley karfl›s›na ringeç›kartt›¤›m›z bir boksörümüzdü. Sert yumruklar› ile rakiplerine gözaçt›rm›yordu. Ancak, dolu mide ileç›kt›¤› bu maç›n 8. raundunda ald›¤›ters yumruklarla bir anda yerey›¤›lm›flt›. Ayn› gece beyinkanamas›ndan hayat›n› kaybedenboksörümüz, Türkiye ringlerinin ilkkurban› oldu. Pakrat, Beyo¤lu ÜçHoran Ermeni Kilisesi’ndeki töreninard›ndan bir çift boks eldiveni iledefnedilmiflti.Boks ringlerinde Garbis Zakaryan ise1940’lardan kalma bir markad›r. KalostÇarkç›’dan boksu ö¤renen Zakaryan,1949 ve 50’de hem ‹stanbul hem deTürkiye flampiyonluklar›n› kazand›.Amatör boksta 200 maç›n 193’ünükazanan Zakaryan, milli tak›mda daTürkiye’yi baflar›yla temsil etti. EfsaneZakaryan, Taksim kulübünde an›lar›n›da yaflat›yor.Geleneksel Y›lmaz Sazak Yafl Gruplar›Atletizm Yar›flmalar›’n›n, uluslararas›kimlik kazanmas›nda da ErmenistanAtletizm Federasyonu’nun büyük pay›vard›r. Bu yar›fllara ilk bu ülke itibaretti. Erivan’dan otobüslerle gelenatletizm kafilesi son 5 y›ld›r düzenliolarak bu platformda boy gösteriyor.Her iki y›lda bir Erivan’da ErmenistanOlimpiyatlar› düzenlenir. Bu oyunlaradüzenli olarak bizden de sporculargider. ‹stanbul kafilesi bu olimpikplatformda sevgi, sayg› ve disiplinunsurudur. Ülkemizdeki Ermenicemaati bizim kan›m›z, can›m›zd›r.Az›nl›klar›m›za, bünyemizdekicemaatlerimize, Minaslar›m›za,Armenlerimize, Levonlar›m›za,Nubariklerimize, Haçiklerimize,Garbislerimize sahip ç›kal›m, kol kanatgerelim. Bir ülkenin az›nl›klar›ylailiflkisi, o ülkenin uygarl›k seviyesini deele verir. Türkiye elbette uygar ülkedir…

Tenekeci Garbis efsanesi Garbis ‹stanbulluo¤lu, 1927 Kad›rga (‹stanbul)do¤umlu. Babas› tenekecilik yapt›¤› için “Tenekeci Garbis” olarak an›ld›. Futbola ad›m›n› VefaKulübü’nde atan Tenekeci Garbis, uzun y›llar yeflil-beyazl› formay› giydi. Vefa’dan sonra k›sa birdönem Taksimspor’da da top koflturan TenekeciGarbis, jübilesinden sonra Taksimspor ve fiifllispor’unantrenörlüklerini yapt›. Türk Milli Tak›m formas›n› 5 kez giyen Garbis, 1953 y›l›nda Zürih’te oynanan‹sviçre-Türkiye maç›nda iki gol atarak Türkiye’ningalibiyetinde önemli pay sahibi oldu. Yi¤it lakab›ylaan›l›r kabilinden, “Küçük Fikret, fiükrü, Tahta Bacak‹smet, Arap ‹hsan, Leyla Basri, Beton Mustafa, Rober,Canavar Müjdat, Tarzan Mehmet” gibi kalburüstüfutbolcularla birlikte ay-y›ld›zl› formay› tafl›yanGarbis, Ermeni Cemaatimizin Lefter’iydi adeta.Aram›zdan göçüp gitti ama sevenleri an›s›n› hep taze tutmay› sürdürüyor.

Türk-Ermeni Cemaatimizin Unutulmaz Sporcu Portreleri

Tenekeci Garbis (Futbol)Küçük Garbis (Futbol)Varujan Arslanyan (Futbol)Yervant Balc› (Futbol)Dirani fienon (Futbol)Garo Hamamc›o¤lu (Futbol)M›g›r M›g›rd›ç (Atletizm)Vahram Papazyan (Atletizm)Asod Mamigonyan (Motor sporlar›)Garbis Andonyan (Yüzme)Levon Ciknavoryan (Golf)Sarkis Güllap (Halter)Majak Ohanyan Çak›r (Basketbol)Vahriç Melkonyan (Boks)Garbis Zakaryan (Boks)Varujan Köseo¤lu (Boks)Jirayr Ohanyan Çak›r (Satranç)Linda Ohanyan Çak›r (Satranç)

Ad› Do¤um Tarihi KulübüPlayer Name Date of birth Club

Roman Berezovsky 05.08.1974 Khimki Gevorg Kasparov 25.07.1980 UlyssesStepan Ghazaryan 11.01.1985 Banants

Kaleci Goalkeeper

Savunma Defender

Orta Saha Midfielder

Forvet Forward

Robert Arzumanyan 24.07.1985 RandersSargis Hovsepyan 02.11.1972 PyunikHrayr Mkoyan 02.09.1986 UlyssesVahagn Minasyan 25.04.1985 Pyunik Eduard Kakosyan 14.06.1986 BanantsAghvan Mkrtchyan 27.02.1981 Mika

Ararat Arakelyan 01.02.1984 Metalurh Donetsk Artur Edigaryan 26.06.1987 PyunikArtavazd Karamyan 14.11.1979 TimifloaraArtak Grigoryan 19.10.1987 AraratArtak Dashyan 20.11.1989 BanantsKarlen Mkrtchyan 25.11.1988 Pyunik

Henrikh Mkhitaryan 21.01.1989 Metalurh DonetskEghya Yavruyan 18.10.1981 Maccabi Tel AvivArman Karamyan 14.11.1979 TimifloaraHovhannes Goharyan 18.03.1988 BATE BelarusSamvel Melkonyan 05.03.1984 BanantsMarcos Pizzelli 03.10.1984 Pyunik

Ermenistan Milli Tak›m KadrosuErmenistan Milli Tak›m Kadrosu

2299

10 Eylül 2008

Türkiye-Belçika: 1-1

Bosna Hersek-Estonya: 7-0

‹spanya-Ermenistan: 4-0

11 Ekim 2008

Türkiye-Bosna Hersek: 2-1

Belçika-Ermenistan: 2-0

Estonya-‹spanya: 0-3

28 Mart 2009

‹spanya-Türkiye: 1-0

Belçika-Bosna Hersek: 2-4

15 Ekim 2008

Estonya-Türkiye: 0-0

Bosna Hersek-Ermenistan: 4-1

Belçika-‹spanya: 1-2

06 Eylül 2008

Ermenistan-Türkiye: 0-2

‹spanya-Bosna Hersek: 1-0

Belçika-Estonya: 3-2

01 Nisan 2009

Türkiye-‹spanya: 1-2

Bosna Hersek-Belçika: 2-1

Estonya-Ermenistan: 1-0

05 Eylül 2009

Türkiye-Estonya: 4-2

Ermenistan-Bosna Hersek: 0-2

‹spanya-Belçika: 5-0

09 Eylül 2009

Bosna Hersek-Türkiye: 1-1

Ermenistan-Belçika: 2-1

‹spanya-Estonya: 3-0

14 Ekim 2009

Türkiye-Ermenistan

Bosna Hersek-‹spanya

Estonya-Belçika

10 Ekim 2009

Belçika-Türkiye: 2-0

Estonya-Bosna Hersek: 0-2

Ermenistan-‹spanya: 1-2

(Tuncay fianl›, Semih fientürk )

(David Villa)

(Emre-Sonck)

(Arda, Mevlüt-Dzeko)

(Sonck, Fellaini)

(Juanito, David Villa, Puyol)

(Pique )

(Mkhitaryan, Yedigaryan-

Voskoboinikov, Saag)

(Dembele, Sonck-Dzeko, Jahic,

Bajramovic, Misimovic)

(Capdevilla, David Villa (2), Senna)

(Spahic, Dzeko, Muslimovic-Minasyan)

(Semih-Xabi Alonso, Riera)

(Salihoviç-Emre Belözo¤lu)

(Emil Mpenza 2)

(Dzeko, Ibisevic)

(Arzumanyan-Fabregas, Mata)

(Goharyan , Hovsepyan-Van Buyten]

(Fabregas, Cazorla, Mata)

(Ibricic, Muslimoviç)

(David Silva [2], David Villa [2], Pique)

(Tuncay [2], Sercan, Arda-

Voskoboinikov, Vassiljev)

(Dzeko (2)-Swerts)

(Arzumanyan kendi kalesine)

(Sonck-Iniesta, David Villa)

(Misimovic (3), Muslimovic,

Dzeko (2), Ibricic)

(Wesley Sonck (2), Steven Defour-

Sergei Zenjov, Andres Oper)

55.. GGRRUUPP PPUUAANN DDUURRUUMMUU

TTaakk››mmllaarr OO GG BB MM AA YY PP‹spanya 9 9 0 0 23 3 27 Bosna-Hersek 9 6 1 2 23 8 19 Türkiye 9 3 3 3 11 10 12 Belçika 9 3 1 5 13 18 10 Estonya 9 1 2 6 7 24 5 Ermenistan 9 1 1 7 6 20 4

3300

Ermenistan-Estonya: 2-2