1

Projekti për Integrimin Ndëretnik në Arsim

Qendra për të Drejta të Njeriut

dhe Zgjidhje të Konflikteve

Trajnim për integrimin ndëretnik

në arsim

për ekipet për integrim shkollor (dita e tretë)

Rol kryesor në inkuadrimin e

ndryshimeve në nivel shkollor e ka Ekipi

për integrim shkollor (STI)

DISEMINIM

VETEVALUIM

KOORDINIM

PLANIFIKIM

2

VETEVALUIMI

Si të ndiqet përparimi i shkollës në

pikëpamje të INA-s?

Gjendja AKTUALE Gjendja e DËSHIRUAR

1-f

are

nu

k ës

htë

ash

tu

2-p

ak ë

shtë

ash

tu

3-s

hu

më

ësh

të a

shtu

4-t

ërës

ish

t ës

htë

ash

tu

1-f

are

s’d

uh

et t

ë je

të

ash

tu

2-p

ak ë

shtë

me

rën

dës

i

se a

do

të

jetë

ash

tu

3-s

hu

më

ësh

të m

e

rën

dës

i të

jetë

ash

tu

4-j

ash

tëza

kon

ish

t ës

htë

me

rën

dës

i të

jetë

ash

tu

1 2 3 4

Shkolla siguron punë të përbashkët në projekte me nxënës të shkollës tjetër (në komunë apo jashtë saj), në të cilën dukshëm janë të përfaqësuar nxënës të bashkësive tjera etnike.

1 2 3 4

1 2 3 4

Arsimtarët NUK flasin asgjë negative për bashkësitë tjera etnik dhe pjesëtarët e tyre.

1 2 3 4

Pyetësor për vetevaluim

3

Versioni për :

• ARSIMTARË

• NXËNËS

• PRINDËR

Ne numër të ndryshëm treguesish

Versioni për:

• shkolla dy/tregjuhëshe

• Shkolla njëgjuhëshe me më shumë se 10% nxënës të bashkësisë tjetër etnike

• Shkolla njëgjuhëshe me më pak se 10% nxënës të bashkësive të tjera etnike

Kategoritë e aktiviteteve: aktivitetet me/e nxënës(ve) në shkollë Aktivitetet e arsimtarëve në shkollë Atmosfera dhe mjedisi në shkolla Bashkëpunimi me prindërit/bashkësinë/komunën/shkollat e

tjera

Shkolla dy/tregjuhëshe Shkolla njëgjuhëshe

me bashkësi

tjetër etnike

Shkolla njëgjuhëshe

pa bashkësi tjetër

etnike

Ars

imta

rë

Të gjithë

(së paku 90% prej secilës gjuhë

mësimore)

Të gjithë

(së paku 90% prej numrit

të përgjithshëm)

Të gjithë

(së paku 90% prej numrit

të përgjithshëm)

Nxë

në

s

Nga 30 (15 F + 15 M) prej

secilës gjuhë mësimore

(nga dy vitet e fundit

shkollore)

Gjithsej 60, duke i

përfshirë edhe

pjesëtarët e

bashkësisë tjetër

etnike (30 F + 30 M)

nga dy vitet e fundit

shkollore

Gjithsej 60 (30 F + 30

M), nga dy vitet e

fundit shkollore

Prin

dë

r

Nga 15 prej secilës gjuhë

mësimore (me fëmijë të

viteve më të larta shkollore)

Gjithsej 30, duke i

përfshirë edhe

pjesëtarët e

bashkësisë tjetër

etnike (me fëmijë të

viteve më të larta

shkollore)

Gjithsej 30

(me fëmijë të viteve më

të larta shkollore)

4

Pyetësori jepet në grup, por përgjigjet jepen në mënyrë individuale – duhet të sigurohen të gjitha parakushtet për punë te pavarur, pa mundësi për t’u marrë vesh ose për të shikuar në pyetësorin “e huaj”

Dhënia e pyetësorit

Pyetësori përgatitet në të gjitha gjuhët mësimore, në të cilat zhvillohet mësimi në shkollë – secili përgjigjet në gjuhën që është me e afërt për të

Të rriturit dhe nxënësit e shkollave të mesme vetë i lexojnë dhe plotësojnë me tempin e tyre individual

Nxënësit e shkollës fillore vetë i shkruajnë përgjigjet, por realizuesi e lexon secilin pohim me zë (pa ndikuar në përgjigje)

Për secilën kategori dhe për secilin tregues në mënyrë automatike llogariten vlerësimet mesatare në formë të meseve aritmetike (M)

Meset aritmetike që janë nxjerrë në mënyrë automatike paraqiten në grafikë

Përpunimi i pyetjeve

Meset (dhe grafikët) mundësojnë krahasimin e notave dhe konfirmimin e anëve të mira dhe të dobësive të shkollës në pikëpamje të parametrave të ndryshëm të integrimit ndëretnik në arsim

Përgjigjet regjistrohen në tabelë excel të përgatitur enkas për këtë

5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

GJENDJA AKTUALE НАСТАВНИЦИ

РОДИТЕЛИ

УЧЕНИЦИ

ARSIMTARË

NXËNËS

PRINDËR akti

vit

ete

të/m

e n

xënës-

ve/i

t

akti

vit

ete

të

ars

imta

rëve

atm

osf

erë

dhe

kush

te

bash

këpunim

me

pri

ndër/

kom

unë

/shkolla

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

NXËNËS АКТУЕЛНО

ПОСАКУВАНО

AKTUALE

E DËSHIRUAR

akti

vit

ete

të/m

e n

xënës-

ve/i

t

akti

vit

ete

të

ars

imta

rëve

atm

osf

erë

dhe

kush

te

bash

këpunim

me

pri

ndër/

kom

unë

/shkolla

6

1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0aktivitete të/me nxënësve/it

НАСТАВНИЦИ

УЧЕНИЦИ

РОДИТЕЛИ

ARSIMTARË

NXËNËS

PRINDËR

1. Nxënësit me përkatësi të

ndryshme etnike dhe prej

gjuhëve të ndryshme

mësimore shoqërohen mes

vete në shkollë.

2. Nxënësit me përkatësi të

ndryshme etnike dhe prej

gjuhëve të ndryshme

mësimore shoqërohen mes

vete jashtë shkollës.

3. Nxënësit janë të përfshirë në

aktivitete të ndryshme që u

mundësojnë të njoftohen me

ngjashmëritë dhe dallimet

ndërmjet kulturave.

1. 4. …

Planifikimi i aktiviteteve për ndryshim

Prezantimi i rezultateve të

evaluimit

Përcaktimi i fushave në të

cilat duhet intervenuar

Përgatitja e planeve aksionare

Drejtimi dhe

udhëheqja

Kapacitetet e

shkollës

Kurrikulat/proces

i edukativo-

arsimor

7

KOORDINIMI

Si realizohen aktivitetet e INA-s

në shkollë?

Koordinimi i aktiviteteve të INA-s në shkolla

planifikimi i aktiviteteve të INA-s dhe

përgatitja për realizimin e tyre

realizimi i aktiviteteve të INA-s dhe

përcjellja e realizimit të tyre

promovimi i aktiviteteve të INA-s

brenda dhe jashtë shkollës

8

PLANIFIKIMI - në Programin vjetor (në përgjithësi) - në aktivitetet konkrete të INA-s (më detajisht)

marrëveshja për aktivitete

të përbashkëta inkuadrimi i

aktiviteteve të pavarura

Inkuadrimi i ndryshimeve në Programin vjetor

1. Kuptimi i përbashkët i konceptit të INA-s

• intervenimi në vizionin dhe misionin e shkollës

2. Planifikimi i aktiviteteve të INA-s

• plotësimi i tabelës për planifikimin e aktiviteteve konkrete në nivel të shkollës

9

Plotësimi i misionit dhe vizionit me

INA

Vizioni e përkufizon gjendjen e dëshiruar optimale,

përkatësisht qëllimet konkrete strategjike të shkollës

- duhet të tregojë se çka dëshiron të arrijë shkolla në të

ardhmen në raport me integrimin ndëretnik në arsim

Misioni flet për atë se çka duhet të bëjë shkolla aktualisht

që t’i realizojë qëllimet e përcaktuara në vizion

- duhet të tregojë se çka do të bëjë shkolla në vitin e

planifikuar shkollor, që ashtu të kontribuojë për integrimin

ndëretnik në arsim

Plani i punës të SIT

aktivitetet më globale

rezultati/produkti i pritur

(para) kushte

Përgjegjësi I STI-së

koha (prej/deri)

Përcaktimi i roleve të anëtarëve të STI-së

ndarja e përgjegjësive të anëtarëve të ekipit sipas aktiviteteve të INA-s

përcaktimi i koordinatorit të ekipit

Takimi për marrëveshje i anëtarët e STI-së

Strategjia e harmonizuar për veprimin e STI-së

Diseminimi i trajnimit në nivel të shkollës

mbajtja e punëtorive me pjesëmarrjen e të gjithë arsimtarëve

Përgatitja e raportit me listën e pjesëmarrësve nga trajnimi i mbajtur dhe me vetevaluimin e trajnimit

Miratimi i planit për diseminimin e trajnimit me role të ndara për udhëheqjen e sesioneve

10

Plotësimi i tabelës Plani i punës të SIT

Planifikimi vjetor i punës

11

Planifikimi i

aktiviteteve

konkrete INA

Për aktivitetet në

vetë shkollën

për aktivitetet e

përbashkëta me

shkollën partnere

12

Struktura e planit për aktivitetin

e përbashkët konkret

1. Titulli i aktivitetit të përbashkët

2. Qëllimet e aktivitetit

3. Përgatitja e arsimtarëve për realizimin e aktivitetit

4. Hapat konkrete për realizimin e aktivitetit

- çfarë aktivitete hyrëse do të paraprijnë?

- çka do të bëjnë nxënësit gjatë realizimit? - cili do të jetë produkti i aktivitetit?

5. Prezantimi/promovimi i aktivitetit të përbashkët

Aktivitete të

përbashkët

a me grupe

“të

përziera”

gjuhësore

1. Aktivitetet afatshkurtra të përbashkëta

jashtëmësimore me nxënës (piknikë,

ekskursione, shfaqje, vizita...)

2. Aktivitete më afatgjata të përbashkëta

jashtëmësimore me nxënës

(projekte-seksione, punëtori multikulturore...)

3. Aktivitete të përbashkëta me nxënës

në mësimin e rregullt (mësim në natyrë, orë të përbashkëta,

projekte në orët e rregullta...)

3. Bashkëpunimi profesional ndërmjet arsimtarëve

4. Aktivitetet e përbashkëta të organizatës/organizatave së/të nxënësve

Aktivitete të

përbashkëta me

grupe “të

përziera”

gjuhësore

13

DISEMINIMI

Si të sigurohet mbështetja dhe pjesëmarrja e

arsimtarëve në aktivitetet e INA-s?

Diseminimi i trajnimeve (1)

Qëllimi: Të përgatiten arsimtarët për realizimin e aktiviteteve INA në shkollë

Pjesëmarrës: të gjithë arsimtarët e shkollës

Realizues: anëtarët e SIT-ve që e kanë kaluar trajnimin me ekipin PINA-s (ndarja e brendshme e roleve)

Materiale: Sigurohet nga PINA (prezantimet + materialet –PINA web faqe)

14

Diseminimi i trajnimeve (2)

Mbështetja: Përcaktimi qysh më parë i një

koordinatori-këshilltari / master

trajnues për shkollën (para trajnimit)

Realizimi:

• E planifikon dhe organizon SIT-i

• Realizohet në grupe, sipas

nevojave të shkollës (maksimum

30-35 arsimtarë për grup)

• Përmbajtja përshtatet sipas

nevojave të grupeve/shkollës

• E monitoron personi përgjegjës për

shkollën

Puna në

planifikimin e

diseminimit

• aktivitetet

• rezultati/produkti i

pritur

• (para)kushtet

• realizuesit

• koha (prej/deri)

15

Përcjellja e

aktiviteteve të

INA-s në shkollë

Përcjellja e aktiviteteve të INA-s në nivel të shkollës

Aktivitetet Dëshmitë Numri*

Në Programin vjetor është

parashikuar Plani i aktiviteteve për

INA, ndërsa vizioni dhe misioni

janë adaptuar sipas INA-s

Informacion i veçantë në të cilin janë dhënë faqet e PV-së, që i përmbajnë ndryshimet e kërkuara (edhe PV-ja është vënë në dispozicion)

Arsimtarët realizojnë aktivitete më

afatgjata të përbashkëta me grupe

“të përziera” të nxënësve nga

gjuhë të ndryshme mësimore

Raport i veçantë për secilin aktivitet, me përshkrim të aktivitetit, me listë të pjesëmarrësve (nxënës dhe arsimtarëve) dhe fotografi nga realizimi

Është përfaqësuar ikonografia

multikulturore (materiali i i

pikturuar/vizatuar dhe i shkruar në

korridore)

Fotografi nga ikonografia dhe listat e nxënësve dhe/ose arsimtarëve që i kanë përgatitur

Në listat e pjesëmarrësve identifikohet gjinia dhe gjuha mësimore e

pjesëmarrësve, ndërsa për nxënësit edhe përkatësia etnike

*Në kolonën numër shkruhet numri i aktiviteteve të zbatuara sipas kategorive,

dhe/ose numri i mësimdhënësve të kyçur, nxënës dhe/ose prindër ne nivel të

shkollës

16

Përcjellja e aktiviteteve të INA-s në nivel të

shkollës (2)

Materiali që shërben si dëshmi sigurohet në dy nivele:

1. Portofoli i shkollës – i përmban dokumentet dhe raportet e aktiviteteve të realizuara INA

2. Portofolat individuale – së paku 70% e arsimtarëve që ishin të pranishëm në trajnimin për diseminim mbledhin të dhëna se kanë marrë pjesë në realizimin e aktiviteteve për integrimin ndëretnik në arsim

Evidenca mbahet në vazhdimësi – raportet përgatiten menjëherë pas përfundimit të aktivitetit.

Në kolonën për shënime shkruhet numri i aktiviteteve të realizuara sipas kategorive dhe/ose numri i arsimtarëve të inkuadruar, nxënësve dhe/ose prindërve në nivel të shkollës.

CERTIFIKATA

Çka përfshin

procedura për certifikim?

17

Çka përfshin procedura për certifikim?

• Zhvillimi i kompetencave për integrimin ndëretnik dhe sigurimi i evidencës për aktivitetet e realizuara INA planifikimi dhe realizimi i aktiviteteve për integrim ndëretnik (dhe dokumentimi i shembujve të mirë nga aktivitetet e realizuara)

• Vetevaluimi dhe reflektimi analiza e praktikës sonë dhe identifikimi i aspekteve për zhvillim të mëtejmë

• Evaluimi formal për certifikim demonstrimi i kompetencave për realizimin e aktiviteteve INA përmes portofolit profesional

Çka përfshin portofoli për integrimin ndëretnik?

1. Përgatitjen për realizimin e aktiviteteve të pavarura dhe/ose të përbashkëta

2. Produktet e nxënësve nga realizimi i aktiviteteve

3. Fotografi dhe/ose video-materiale nga realizimi i aktiviteteve

4. Shënime nga reflektimi/analiza e aktiviteteve të realizuara

5. Botimi i praktikave të suksesshme në publikime të ndryshme/ueb-faqe

6. Hulumtime dhe studime aksionare të rasteve që kanë të bëjnë me kontrollimin dhe efektivitetin e qasjeve për integrimin ndëretnik

7. Raportet e trajnimeve të mbajtura dhe punëtorive për INA (në rol të trajnuesit)

Portofoli për arsimtarë mund t’i inkuadrojë të gjitha pikat e dhëna, ndërsa portofoli për drejtorë dhe bashkëpunëtorë profesionalë i

përfshin pikat nga 4 deri në 7

18

Kriteret për certifikimin e anëtarëve të STI-së

1. Pjesëmarrja në trajnime dhe mbledhje konsultuese për integrimin ndëretnik të organizuara nga ekipi i PINA-s dhe këshilltarët

2. Dëshmitë e ofruara në portofol për:

koordinimin e aktiviteteve INA në shkollë :

– Raporti i diseminimit të realizuar në trajnime

– Plani i INA-s si pjesë e Planit vjetor për punën e shkollës

– Raporti i vetevaluimit të realizuar në shkollë

– Formularët nga vëzhgimi i aktiviteteve dhe raportet nga ofrimi i mbështetjes mentorike për arsimtarët në shkollë

pjesëmarrjen në realizimin e aktiviteteve INA (në rolin e realizuesit)

Kriteret për marrje të certifikatës për integrimin ndëretnik në arsim për realizuesit e aktiviteteve

1. Pjesëmarrja në trajnime për integrim ndëretnik

2. Dëshmitë e ofruara në portofol për aktivitetet e realizuara në mënyrë të pavarur (aktivitete përgatitore me nxënës në një gjuhë mësimore) dhe aktivitete të përbashkëta (me nxënës në dy ose më shumë gjuhë mësimore)

Aktivitetet e përbashkëta duhet të realizohen sipas kritereve të PINA-s që kanë të bëjnë me tri fusha: : (1) përgatitja, (2) realizimi dhe (3) promovimi