tÜrkİye Çİmento mÜstahsİllerİ bİrlİĞİ ab müktesebatına ... · 6- Şirketler hukuku 23-...

Çimento Sektörü ve AB Müktesebatı

TÜRKİYE ÇİMENTO MÜSTAHSİLLERİ BİRLİĞİ

AB Müktesebatına Uyum Çerçevesinde İklim Değişikliği ile Mücadele Politikalarının

Çimento Sektörüne Olası Etkileri

Canan DERİNÖZ, Çevre Yük. Müh.TÇMB Çevre Bölüm Sorumlusu

29 Mayıs 2007



Çimento sektörünün Sivil Toplum Kuruluşu biçiminde örgütlenmiş tek temsilcisidir.



� 2007 yılı itibari ile üye sayısı:� 39 Adet entegre çimento fabrikası

� 10 adet Öğütme Paketleme

� İdari, teknik ve eğitim faaliyet organları:� AR-GE Enstitüsü ve Kalite ve Çevre Kurulu

� Çevre Laboratuvarı ile Bağımsız Deney Laboratuvarları

� Eğitim Değerlendirme Müdürlüğü

� Avrupa Çimento Üreticileri Birliği’nin (CEMBUREAU) üyesidir

� Türk Çimento sektörünün uluslararası ilişkilerini yürütmektedir.


SUNUM KAPSAMI

� AB Uyum Programı ve Çevre Başlığı

� AB Sürecinde Çevre Politikaları

� AB’de İklim Değişikliği İle Mücadele Politikaları: Kyoto Protokolu ve AB Şemsiyesi

� Türkiye’de İklim Değişikliği Çalışmaları

� AB Politikalarının Çimento Sektörüne Etkileri Çerçevesinde Türkiye Çimento Sektörünün Değerlendirilmesi

� Türkiye Özelinde Tedbir ve Politikalar


2007-2013 “AB Müktesebatına Uyum Programı”

Ref: AVRUPA BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ, 2007

1-Malların Serbest Dolaşımı 18- İstatistik

2- İşçilerin Serbest Dolaşımı 19- Sosyal Politika ve İstihdam

3- İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi 20- İşletmeler ve Sanayi Politikası

4- Sermayenin Serbest Dolaşımı 21- Trans-Avrupa Ağları

5- Kamu Alımları 22- Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu

6- Şirketler Hukuku 23- Yargı ve Temel Haklar

7- Fikri Mülkiyet Hukuku 24- Adalet, Özgürlük ve Güvenlik

8- Rekabet Politikası 25- Bilim ve Araştırma

9- Mali Hizmetler 26- Eğitim ve Kültür

10- Bilgi Toplumu ve Medya 27- Çevre 11- Tarım ve Kırsal Kalkınma 28- Tüketicinin ve Sağlığın Korunması

12- Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı 29- Gümrük Birliği

13- Balıkçılık 30- Dış İlişkiler

14- Taşımacılık Politikası 31- Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası

15- Enerji 32- Mali Kontrol

16- Vergilendirme 33- Mali ve Bütçesel Hükümler

17- Ekonomik ve Parasal Politika


TÜRKİYE ÇİMENTO SEKTÖRÜ ve ÇEVRE

Çevre � Ülkemizde son yıllarda üzerinde hassasiyetle

durulmaktadır� Türk Çimento Sektörünün öncelikleri arasındadır

Çimento Sektörü- Sürdürülebilir Kalkınma� Sanayileşme ve ekonomik büyümemizin temel

politikası � Çimento tüketimini azaltmadan çevre ile ilgili sorunların

daha büyük hassasiyetle takibi � Teknolojinin verdiği tüm imkanların kullanılması


TÜRKİYE ÇİMENTO SEKTÖRÜ VE ÇEVRE

� 1993: “Çimento Sanayi Çevre Deklarasyonu”

� 2004: “II. Çimento ve Sanayi Deklarasyonu”

� 2004: Alternatif Yakıt İşbirliği Protokolü

� Gönüllük esasına dayalıdır

� Cari değerlerden daha düşük sınırlar

� AB direktiflerine uyum esasları

Deklarasyon ve Protokoller


AB SÜRECİNDE ÇEVRE POLİTİKALARI

� IPPC Directive (Entegre Kirlilik Önleme Direktifi) ona bağlı BAT (Mevcut En İyi Teknolojiler) ve BREF (BAT üzerine kılavuz) dökümanları

�WI Directive (Atık Yakma Direktifi): IPCC’ye entegrasyonu söz konusu

�POP Directive (persistant organic pollutants Direktifi)

�SO2 ve NO2 emisyon ticareti

AB Paralelinde Takip Edilen Başlıklar



� AB’nin tüm sektörel direktifleri IPPC içine entegre etme düşüncesi

� Emisyon sınırı olarak BAT sınırlarını uygulamak� Örnek: NO2 için emisyon sınır değerinin 200 mg/m3

� Türkiye’de çimento fabrikaları için NO2 emsiyon sınırı fırın teknolojisine bağlı olarak 1.300-1.800 mg/m3 aralığındadır

� Türkiye’nin AB’ye üyeliği durumunda IPPC uygulamaya alınacak ve çimento sektörünün NOx azaltım yükümlülüğü oluşacaktır

IPPC Directive -2



� IPPC gibi teknik ve mali şartları son derece ağır olan bir direktiftir

� Bu konuda ÇOB’un sadece Hava Yönetimi dairelerinin kısıtlı zaman ve şartlardaki çalışmalarına destek olunması önem taşımaktadır

IPPC Directive -2



� IPPC� WI Directive � POP Directive

Bu kapsamda, üyesi olduğumuz CEMBUREAU çalışmalarını takiben AB çevre politikalarının Çimento sektörüne olası etkileri dikkatle takip edilmektedir


SERA GAZLARI

� Sera Gazlarının Azaltılması

� Çimento Sektörü: Enerji Yoğun Sektör

� Toplam üretim maliyetinin %50’si: yakıt ve elektrik

� Yakıt: kömür, petrokok, fuel oil

� Elektrik yoğun olarak kullanılmaktadır

� Yüksek karbonat içeren hammaddelerin pişirilmesi(%65)

� Hammadde pişirme için yakıt kullanımı (%35)

� Elektrik enerjisi kullanımı (%5)


İklim Değişikliği Politikaları

�Sera gazı azaltımı� İklim Değişikliği ile mücadele politikaları

Sera gazı azaltım yöntemleri ve

iklim değişikliği politikalarının

Türkiye Çimento sektörüne olası etkileri

dikkatle takip edilmektedir


BİLİMSEL ÇALIŞMALARKurumlar

� Küresel iklim değişikliği potansiyeli� Dünyada kabul gören Hükümetlerarası bilimsel

araştırmalar� IPCC:İklim Değişikliği Konusunda Hükümetlerarası Panel

� Birleşmiş Milletler Çevre Programı - UNEP� Dünya Meteoroloji Organizasyonu - WMO

� İngiliz Hükümeti:� Hadley Center� Stern review

“sera etkisi”gazlarındaki artış

küresel ısınma

iklim değişikliği potansiyeli


SERA GAZLARISektörel Dağılım-Dünya

ENERJİ EMİSYONLARI

ENERJİ DIŞI EMİSYONLAR

Enerji

(%24)

Ulaşım

(%14)

Binalar

(%8)Arazi Kullanımı

(%18)

Tarım

(%14)

Enerji Diğer

(%5)

Atık (%3)

Endüstri(%14)

2004 yılı toplam emisyonlar: 42 GT CO2 e

Kaynak: Stern Review, 2006

KYOTO PROTOKOLUEmisyon Azaltım Hedefleri

Ülke Hedef (2008/2012 Dönemi ile 1990** arası)

AB-15*, Bulgaristan, Çekoslovakya, Estonya, Letonya, Liechtenstein, Litvanya, Monako, Romanya, Slovakya,Slovenya, İsviçre

-8%

ABD*** -7%

Kanada, Hollanda, Japonya, Polonya -6%

Hırvatistan -5%

Yeni Zelanda, Rusya, Ukrayna 0

Norveç +1%

Avustralya +8%

İzlanda +10%

* AB Ülkeleri %8’lik payı kendi aralarında taksim ettikleri bir “balon” oluşturmuşlardır** Bazı Ülkelerin baz yılı 1990’dan farklıdır*** ABD Protokolu İmzalamış ancak onaylamamıştır

Kaynak: http://unfccc.int/kyoto_protocol/background/items/3145.php

KYOTO PROTOKOLUHedefler-İmzalar

İmza: 1998

Yürürlüğe girme- 2005

YOKÇin

İmza: 1999


-8 %Avrupa Birliği Balonu

Yürürlüğe girme- 2005YOKHindistan

İmza: İMZALANMADIYOKTürkiye

İmza: 1999


0Rusya

İmza: 1998

Yürürlüğe girme- HENÜZ GİRMEDİ

-7%ABD

Kyoto İmza DurumuKyoto Emisyon Hedefi

Ülkeler

Kaynak: UNFCCC, Kasım 2006


POLİTİKALAR- AB(-8% Kyoto Yürürlükte)

Kyoto Sonrası (2012-)

Kyoto Protokolü kapsamında belirlenen hedefler

1. Periyod(2005-2007)

AB Emisyon Ticaret Sistemi (EU-ETS)

“AB Balon Sistemi”- Kotalar

Sanayi için Tahsisat Kotaları NAP

2. Periyod(2008-2012)

Esneklik Mekanizmalar (JI-CDM-Emisyon Ticareti)

POLİTİKALAR- AB(-8% Kyoto Yürürlükte)

-8.0 %Avrupa Birliği (EU 15)

-12.5 %İngiltere

+4.0 %İsveç

+15.0 %İspanya

+27.0 %Portekiz

-6.0 %Hollanda

-28.0 %Luksemburg

-6.5 %Italya

+13.0 %İrlanda

+25.0 %Yunanistan

-21.0 %Almanya

0.0 %Fransa

0.0 %Finlandiya

-21.0 %Danimarka

-7.5 %Belçika

-13.0 %Avusturya

Baz Yıla Göre Azaltım Taahhüdü (%)AB Balonu

Kaynak:25.04.2002 tarihli 2002/358/CE EU Direktifi


TÜRKİYE SERA GAZI EMİSYONLARI

� Ulusal Enventer Çalışması tamamlandı� 1990 yılı : 170.06 milyon ton CO2 eşdeğeri

� 2004 yılı : 296.60 milyon milyon ton CO2 eşdeğeri

� Artış: CO2 eşdeğeri olarak 2004 yılı toplam seragazıemisyonu 1990 yılına göre %74.4 artış göstermiştir

� 2004 yılı dağılımı� Sera gazı emisyonlarının %76,7’si enerji sektöründen;

� % 8,9’u sanayi sektöründen;

� %5,1’i tarım ve %9,3’ü atıklardan kaynaklanmaktadır.

Birlik çatısı altında bulunmayan Çimento dışındaki sanayi

(demir/çelik, petrokimya) emisyonlarının eksik olması endişesi


TÜRKİYE SERA GAZI EMİSYONLARI

Kaynak: I. Ulusal Bildirim Raporu, 2007


TÜRKİYE ÇİMENTO SEKTÖRÜSera Gazları

Kaynak

CO2 Emisyonu (milyon ton CO2/yıl)*

19902004

yatırımyapılmamış

2004 yatırımyapılmış

Kalsinasyon 10,50 17,10 17,10

Klinker üretiminde kullanılan yakıt 7,61 12,3 11,00

Çimento üretiminde kullanılan elektrik enerjisi 1,40 2,26 1,63

Tesis içi elektrik kullanımı 1,05 1,66 1,2

TOPLAM 20,56 33,3 30,93

Türkiye Emisyonları* 170,065 296,605 296,605

Çimento Sektörünün payı % 12 %11,2 % 10,42

*Arazi Kullanımı Değişimi ve Ormancılık (LUCF) hariç


TÜRKİYE ÇİMENTO SEKTÖRÜ

Olası Etkiler

Sektörümüzün yüksek enerji ihtiyacı bulunmaktadır

Politikalarımız AB ülkelerinde faaliyet gösteren Çimento Şirketlerinin paralelinde olması

AB Kapsamında yaşanan darboğazlar Türkiye Çimento sektöründe yaşanması kuvvetle muhtemeldir


AB POLİTİKALARI VE ÇİMENTO SEKTÖRÜ

Kaynak: CEMBUREAU 2005 Yıllık Raporu

Diğer Amerika :%6,1

ABD: %4,5

CIS: %3,3

Diğer Avrupa:% 0,4

Diğer CEMBUREAU: %2,6

Avrupa Birliği :%10,5

Afrika:%4

Okyanusya:%0,5

Diğer Asya: %18,5

Çin : %45

Japonya: %3

Hindistan:%6,3


AB Emisyon Ticaret SistemiÇimento Sektörüne Etkiler-1

� Çimento ihtiyacı artmıştır� ETS hedefleri: çimento sektöründe CO2 azaltımı� Kotaları aşıldığında ”25 Euro/ton CO2” karşılğında kota

alınması gerekmektedir� Çimento sektörü kar marjları düşüktür ve kota almaya

yetersiz� AB’de çimento satış fiyatı 40 Euro/ton çimento ila 60

Euro/ton çimento aralığındadır (Betts M., 2006). � Kotaların aşımı durumunda satış fiyatının %40 ila %60’ı

kota alımı için kullanılmak durumunda

Emisyon Kotaları

Üretimin durdurulması- Avrupa dışı ülkelerden klinker ithali

Her iki durum da üretim sektörüne darbe vurmaktadır.



� Avrupa dışı ülkelerden klinker temin edilmesi� Çimento sektörü kaynaklı CO2 emisyonları

azaltılmamakta, sadece yer değiştirmektedir.� Kyoto’nun uygulanmadığı ülkelerden ithalat

yapılmaktadır. � Nakliyeden kaynaklı ekstra CO2 emisyonları

oluşmaktadır.

Klinker İthalatı

AB Satış pazarlarının %50’den fazlası ihracata dayalı

Avrupa Çimento fabrikalarının pazar kayıbı



� ETS öncesi- CEMBUREAU uyarıları gerçekleşti� CO2 maliyetlerinin direkt olarak enerji fiyatlarına

yansıtmasıdır. � CO2 emisyonu olmadan üretim yapan tesislerin

(ör.hidroelektrik, rüzgar, nükleer) dahi fiyat artırımına gitmesidir.

� Avrupa’da çimento üretim maliyetlerinin %14’ünü oluşturan elektrik maliyetleri %25’e ulaşmıştır.

Enerji Fiyatları

Bu durum AB tarafından farkedilmiştir

AB’nin kısa vadede çözüm ürteme gücü bulunmamaktadır



� CEMBUREAU; Avrupa çimento sektörünün eşit rekabet koşulları altında hayatta kalabilmesi

� Mümkün olan en kısa zamanda mevcut “AB emisyon ticareti sistemi” yerine daha geniş çaplı alternatif bir sistemin uygulamaya konmasını gerekliliğine inanmaktadır (CEMBUREAU Position Paper, 2006).

Alternatif Emisyon Ticaret Sistemi


TÜRKİYE ÇİMENTO SEKTÖRÜTedbir/Politikalar-1

� CO2 emisyonunun en önemli kaynakları� ısıtma/soğutma� enerji� nakliye

Topyekun Mücadele

� Sanayi Sektörünün payı % 10 mertebesindedir. � Sanayimizin geleceğini ve dolayısıyle Ülkemiz refahını

tehlikeye düşürecek önlem ve politikalar karşısında dikkatli olmaya mecburuz.

Sanayinin iklim değişikliği ile mücadelede payı önemli olmakla birlikte topyekün bir bilinçlenme ELZEMDİR


� Enerji verimliliğinin yakinen takibi� En İyi Uygulamaların (BAT) izlenmesi� Gelişmiş üretim teknolojileri uygulanması:

� Daha az yakıt sarfiyatı ile klinker üretimi� Daha az elektrik sarfiyatı ile de klinker ve çimento üretimi

� Fabrikaların bu konudaki performanslarının yakinen takibi� Özellikle düşük verimlilikle çalışan işletmelerin belirli bir

süre zarfında gerekli yatırımları yapmaları� Bu konuda Devletçe gerekli teşvik ve düzenlemelerin

sağlanması

Enerji Verimliliği




� Daha az fosil yakıt kulllanarak toplam CO2 emisyonunazaltılması

� Alternatif yakıt kullanımının yaygınlaştırılması� Atık Yakıt kullanımının önündeki mevcut

darboğazların, yapılacak hukuki düzenlemelerlekaldırılması elzemdir.

� Zira, Atıkların yakıt olarak kullanılması ile ilgili olarak, Ülkemizde mevcut hukuki düzenlemeler, AB Ülkelerindeki uygulamalarla mukayese edildiğindemaalesef oldukça yetersizdir.

Alternatif Yakıt Kullanımı-1/2



� Yeni düzenlemeler:�Atıkların toplanması, tasnifi ve çimento fabrikalarınca

kullanılması�Atık üreticileri ile yerel idarelerin sorumluluklarının daha

net bir biçimde yeniden belirlenmesi� “Atık” ticari değeri olan bir emtea hüviyetinden arındırılması� “Atık” uygun prosesler uygulanarak, bertaraf edilmesi

zorunlu olan bir çevre sorunu olarak, mütalaa edilmelidir. � Ancak böyle bir yaklaşımla, söz konusu atıkların, aynen AB

ülkelerinde olduğu üzere, Çimento fabrikalarında bedelkarşılığında bertarafı mümkün olabilir.

Alternatif Yakıt Kullanımı-2/2



� Daha az klinker kullanarak, çimento üretiminin sağlanması

� Böylece, beher ton çimento ve/veya beher metreküp beton başına gerçeklşecek CO2 emisyonunun düşürülmesi de mümkünolacaktır.

� Daha az klinker ile çimento üretimi ise daha fazla AlternatifHammadde kullanımı ile mümkündür.

� Bu gün çimento üretiminde katkıların daha yaygın kullanımı:,

� Curuf, termik santral uçucu külleri

� Tras, kalker vs gibi katkı maddeleri

� Çimento üretiminde ve beton mukavemetinde büyük faydasağlayan kimyasal katkılar

Alternatif Hammadde Kullanımı

tÜrkİye Çİmento mÜstahsİllerİ bİrlİĞİ ab müktesebatına ... · 6- Şirketler hukuku 23-...

Documents