anayasa hukuku İdare hukuku - onikilevha.com · prof. dr. zehra odyakmaz Ümit kaymak İsmail...

Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ Ümit KAYMAK İsmail ERCAN

THEMIS

ANAYASA HUKUKU

İDARE HUKUKU

İçİNDEKİlER

Birinci Kısım

ANAYASA HUKUKU

Birinci Bölüm

ANAYASA HUKUKUNA GİRİş

I. ANAYASA HUKUKU ...................................................................................................... 3

II. ANAYASA KAVRAMI ..................................................................................................... 3

III. ANAYASACILIKDÜŞÜNCESİVEDOĞUŞU ..................................................................... 3

IV. ANAYASATÜRLERİ ...................................................................................................... 4A.YazılıAnayasa-YazısızAnayasaAyrımı ................................................................... 4B.YumuşakAnayasa-SertAnayasaAyrımı ................................................................ 4C.KazuistikAnayasa-ÇerçeveAnayasa ..................................................................... 5D.AnayasalDevlet-AnayasalıDevlet ........................................................................ 5

İkinci Bölüm

TüRKİYE’DE ANAYASAl GElİşMElER

I. OSMANLIİMPARATORLUĞUDÖNEMİ ........................................................................ 7A.MeşrutiyetÖncesiDönem ..................................................................................... 7B.1876Anayasası(BirinciMeşrutiyet) ....................................................................... 8

1. AnayasanınHazırlanışı ..................................................................................... 82. AnayasadaDevletveİktidar ............................................................................ 83. AnayasanınDiğerÖnemliHükümleri ............................................................... 94. AnayasanınUygulanmasıveYürürlüğününSonaErmesi ............................... 10

C.Anayasada1909YılıDeğişiklikleri(İkinciMeşrutiyet) .......................................... 101. İkinciMeşrutiyetiDoğuranEtkenler .............................................................. 102. İkinciMeşrutiyetinBaşlaması ........................................................................ 113. AnayasaDeğişiklikleri(1909) ......................................................................... 11

VI THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

4. AnayasaDeğişikliklerininUygulanması .......................................................... 11

II. MİLLİMÜCADELEDÖNEMİ ....................................................................................... 12A.MilliMücadeleDönemininBaşlamasıveTBMM .................................................. 12B.1921Anayasası(TeşkilatıEsasiyeKanunu)veÖzellikleri ...................................... 12C. SaltanatınKaldırılması .......................................................................................... 13D.Anayasada1923YılındaYapılanDeğişiklikler ....................................................... 13E. HilafetinKaldırılması ............................................................................................ 14

III. 1924 ANAYASASI ....................................................................................................... 14A.Kabulü ................................................................................................................. 14B.TemelÖzellikleri ................................................................................................... 14C. 1924AnayasasındaYapılanDeğişiklikler .............................................................. 16D.1924AnayasasınınDiğerÖnemliHükümleri ....................................................... 16E. 1924AnayasasınınUygulanması .......................................................................... 17

IV. 1961 ANAYASASI ....................................................................................................... 17A.27Mayıs1960AskeriMüdahalesiveMilliBirlikKomitesi ................................... 17B.KurucuMeclis ....................................................................................................... 17

1. MilliBirlikKomitesi ........................................................................................ 182. TemsilcilerMeclisi ......................................................................................... 18

C. 1961AnayasasınınTemelÖzellikleri .................................................................... 18D.1961AnayasasınınUygulanması .......................................................................... 19

1. 12MartMuhtırası ........................................................................................ 192. AnayasaDeğişiklikleri .................................................................................... 20

üçüncü Bölüm

1982 ANAYASASI

I. ANAYASANIN HAZIRLANMASI ................................................................................... 21A.AskeriMüdahale(12EylülDarbesi) ..................................................................... 21B.KurucuMeclis ....................................................................................................... 21C.AnayasanınKabulü ............................................................................................... 22

II. 1982ANAYASASININGENELÖZELLİKLERİ ................................................................. 22A.KazuistikYöntemleHazırlanmıştır. ........................................................................ 22B.Sert(Katı)BirAnayasadır. ..................................................................................... 22C.Bir“GeçişDönemi”Öngörmüştür. ....................................................................... 22D.Otorite-HürriyetDengesindeOtoriteninAğırlığınıArtırmışveYürütme

OrganınıGüçlendirmiştir. ..................................................................................... 23E. AzKatılımcıDemokrasiModeliniBenimsemiştir. ................................................. 23F. SiyasalTıkanıklıklarıGidericiÇözümlerBenimsemiştir. ........................................ 23

VIIİçindekiler

III. İKİANAYASANINKARŞILAŞTIRILMASI ........................................................................ 24A.AnayasalarınBenzerlikleri .................................................................................... 24B.AnayasalarArasındakiFarklar .............................................................................. 24

IV. 1982ANAYASASININTEMELİLKELERİ ....................................................................... 25A.AnayasanınDeğiştirilemeyecekHükümleri .......................................................... 25B.Cumhuriyetçilik .................................................................................................... 26C.BaşlangıçKısmındaBelirtilenTemelİlkeler .......................................................... 26D.AtatürkMilliyetçiliğineBağlıDevlet ..................................................................... 27E. DemokratikDevlet ............................................................................................... 28F. Laiklik ................................................................................................................... 31

1. DinHürriyeti .................................................................................................. 312. DinveDevletİşlerininAyrılığı ........................................................................ 31

a. Resmibirdevletdinininbulunmaması ..................................................... 31b.Devletin,bütündinlerinmensuplarınaeşitdavranması........................... 32c. DinkurumlarıileDevletkurumlarınınayrılmışolması ............................. 32d.Devletyönetiminindinkurallarındanetkilenmemesi .............................. 32

G.HukukDevleti ....................................................................................................... 32H.SosyalDevlet ........................................................................................................ 33I. ÜniterDevletİlkesi .............................................................................................. 34J. Eşitlikİlkesi .......................................................................................................... 34

V. TEMELHAKLARveHÜRRİYETLER(İnsanHaklarınaSaygılıDevlet) ............................ 35A.1982AnayasasınınGenelYaklaşımı ...................................................................... 35B.TemelHaklarınSınırlanması ................................................................................. 36C. TemelHaklarınKötüyeKullanılamaması .............................................................. 38D.TemelHaklarınKullanılmasınınDurdurulması ..................................................... 38E. TemelHaklarınTürleri .......................................................................................... 40

VI. TEMELHAKLARveÖDEVLERDEİÇERİK ..................................................................... 41A.KişininHaklarıveÖdevleri.................................................................................... 41

1. Kişinindokunulmazlığı,maddivemanevivarlığı ........................................... 412. Zorlaçalıştırmayasağı ................................................................................... 413. Kişihürriyetivegüvenliği ............................................................................... 414. Özelhayatıngizliliğivekorunması ................................................................. 42

a. Özelhayatıngizliliği................................................................................... 42b. Konutdokunulmazlığı ............................................................................... 43c. Haberleşmehürriyeti ................................................................................ 43

5. Yerleşmeveseyahathürriyeti ....................................................................... 436. Dinvevicdanhürriyeti ................................................................................... 447. Düşüncevekanaathürriyeti .......................................................................... 448. Düşünceyiaçıklamaveyaymahürriyeti ........................................................ 44

VIII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

9. Bilimvesanathürriyeti .................................................................................. 4510. Basınveyayımlailgilihükümler ..................................................................... 45

a. Basınhürriyeti ........................................................................................... 45b. Sürelivesüresizyayınhakkı ...................................................................... 46c. Basınaraçlarınınkorunması...................................................................... 46d. Kamutüzelkişilerininelindekibasındışıkitlehaberleşme

araçlarındanyararlanmahakkı ................................................................. 46e. Düzeltmevecevaphakkı .......................................................................... 46

11. Toplantıhakvehürriyetleri............................................................................ 46a. Dernekkurmahürriyeti ............................................................................ 46b. Toplantıvegösteriyürüyüşüdüzenlemehakkı ........................................ 47

12. Mülkiyethakkı ............................................................................................... 4713. Haklarınkorunmasıileilgilihükümler .......................................................... 47

a. Hakaramahürriyeti .................................................................................. 47b. Kanunihakimgüvencesi ........................................................................... 47c. Suçvecezalarailişkinesaslar .................................................................... 47

14. İspathakkı ..................................................................................................... 4815. Temelhakvehürriyetlerinkorunması ........................................................... 48

B.SosyalveEkonomikHaklarveÖdevler ................................................................. 481. Aileninkorunmasıveçocukhakları ............................................................... 482. Eğitimveöğrenimhakkıveödevi ................................................................. 493. Kamuyararı ................................................................................................... 49

a. Kıyılardanyararlanma ............................................................................... 49b. Toprakmülkiyeti ....................................................................................... 49c. Kamulaştırma ............................................................................................ 49d.DevletleştirmeveÖzelleştirme ............................................................... 50

4. Çalışmavesözleşmehürriyeti ...................................................................... 505. Çalışmaileilgilihükümler .............................................................................. 50

a. Çalışmahakkıveödevi .............................................................................. 50b. Çalışmaşartlarıvedinlenmehakkı ........................................................... 50c. Sendikakurmahakkı ................................................................................. 51

6. Topluişsözleşmesi,grevhakkıvelokavt ....................................................... 51a. Topluişsözleşmesivetoplusözleşmehakkı ............................................ 51b.Grevhakkıvelokavt ................................................................................. 52

7. Ücretteadaletsağlanması ............................................................................. 528. Sağlık,çevrevekonut .................................................................................... 52

a. Sağlıkhizmetleriveçevreninkorunması ................................................. 52b. Konuthakkı ............................................................................................... 53

9. Gençlikvespor .............................................................................................. 53a. Gençliğinkorunması ................................................................................. 53

IXİçindekiler

b. Sporungeliştirilmesivetahkim ................................................................ 5310. Sosyalgüvenlikhakları ................................................................................... 53

a. Sosyalgüvenlikhakkı ................................................................................ 53b. Sosyalgüvenlikbakımındanözelolarakkorunmasıgerekenler ............... 53c. YabancıülkelerdeçalışanTürkvatandaşları ............................................. 53

11. Tarih,kültürvetabiatvarlıklarınınkorunması .............................................. 5312. Sanatınvesanatçınınkorunması ................................................................... 5313. Devletiniktisadivesosyalödevlerininsınırları .............................................. 54

C. SiyasiHaklarveÖdevler(AktifStatüHakları-KatılmaHakları) ............................ 541. Türkvatandaşlığı ............................................................................................ 542. Seçme,seçilmevesiyasifaaliyettebulunmahakları .................................... 543. Partikurma,partileregirmevepartilerdençıkmavesiyasipartilerin

uyacaklarıesaslar ......................................................................................... 55a. Üyelik ....................................................................................................... 55b. SiyasiPartilereGetirilenYasaklar ............................................................. 55c. SiyasiPartilerinKapatılması ..................................................................... 57d. SiyasiPartilereİlişkin2001ve2010YılıAnayasaDeğişiklikleri ................. 57e. SiyasiPartilereDevletYardımı .................................................................. 57f. SiyasiPartilerinMaliDenetimi .................................................................. 57

4. Kamuhizmetinegirmehakkıvemalbildirimi .............................................. 585. Vatanhizmeti ................................................................................................. 586. Vergiödevi .................................................................................................... 587. Dilekçe,bilgiedinmevekamudenetçisinebaşvurmahakkı .......................... 58

Dördüncü Bölüm

YASAMA

I. YASAMAFONKSİYONU .............................................................................................. 61A.YasamaFonksiyonununNiteliği ............................................................................ 61B.YasamaFonksiyonununGenelliğiveİlkelliği ........................................................ 61C. YasamaYetkisininDevredilmezliği ........................................................................ 63

II. YASAMAİŞLEMLERİ ................................................................................................... 64A.Kanunlar ............................................................................................................... 64

1. KanunlarınTeklifEdilmesiveGörüşülmesi .................................................... 642. KanunlarınKabulEdilmesi ............................................................................. 653. KanunlarınYayımlanması ............................................................................... 654. KanunlarınYürürlüğeGirmesi ........................................................................ 68

B.ParlamentoKararlarıveParlamentoKararlarınınŞekliKanunlardanAyrılması ............................................................................................................... 68

X THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

C. İçtüzük .................................................................................................................. 70

III. TÜRKİYEBÜYÜKMİLLETMECLİSİNİNKURULUŞU ..................................................... 71

IV. SEÇİMLER .................................................................................................................. 72A.TBMMSeçimleriveSeçimlerinYenilenmesi ........................................................ 72B.SeçimlerinGeriyeBırakılması ............................................................................... 74C.AraSeçim ............................................................................................................. 74D.MilletvekillerininSeçilmesi(SeçimSistemleri) .................................................... 76

1. GenelOlarak .................................................................................................. 762. SeçimSistemleri ........................................................................................... 763. Türkiye’deUygulananSeçimSistemi ............................................................. 774. Türkiye’deUygulananSeçimSistemineİlişkinPratikÖrnekler ...................... 79

E.MilletvekiliSeçilmeYeterliliği ............................................................................... 80

V. TBMMÜYELERİNİNHUKUKİSTATÜSÜ ...................................................................... 83A.MilletvekilliğiSıfatınınKazanılmasıveAndiçme ................................................... 83B.MilletinTemsiliİlkesi ............................................................................................ 83C.MilletvekilliğiyleBağdaşmayanİşler ..................................................................... 83D.ParlamenterMuafiyetler(YasamaBağışıklığı) ...................................................... 84

1. YasamaSorumsuzluğu(MutlakDokunulmazlık) ............................................ 842. YasamaDokunulmazlığı(NisbiDokunulmazlık) ............................................. 85

E.MilletvekilliğininDüşmesi .................................................................................... 87F. MilletvekillerininMaliStatüsü ............................................................................. 89

VI. MECLİSİNİÇYAPISIveÇALIŞMADÜZENİ .................................................................. 89A.TürkiyeBüyükMilletMeclisininİçYapısı .............................................................. 89

1. BaşkanlıkDivanı ............................................................................................. 892. MeclisSiyasiPartiGrupları ............................................................................ 903. DanışmaKurulu ............................................................................................. 914. Komisyonlar ................................................................................................... 91

B.TürkiyeBüyükMilletMeclisininÇalışmaDüzeni .................................................. 921. MeclisinToplanmasıveTatili ......................................................................... 922. ToplantıveKararYeterSayısı ......................................................................... 923. MeclisteOylamaUsulleri ............................................................................... 94

VII.MECLİSİNGÖREVveYETKİLERİ ................................................................................. 95A.GenelOlarak ......................................................................................................... 95B.MilletlerarasıAntlaşmalaraİlişkinHükümler ....................................................... 96C. SavaşHaliİlanıveSilahlıKuvvetKullanılmasınaİzinVermeYetkisi ...................... 97D.BütçeveKesinHesapKanunTasarılarınınKabulü ................................................ 97

1. BütçeninHazırlanmasıveUygulanması ......................................................... 972. BütçeninGörüşülmesi ................................................................................... 973. BütçelerdeDeğişiklikYapılabilmeEsasları ..................................................... 98

XIİçindekiler

4. Kesinhesap .................................................................................................... 98E.MeclisinBilgiEdinmeveDenetimYolları ............................................................. 98

1. Soru ............................................................................................................... 982. GenelGörüşme.............................................................................................. 993. MeclisAraştırması ......................................................................................... 994. MeclisSoruşturması ...................................................................................... 995. Gensoru ....................................................................................................... 100

Beşinci Bölüm

YüRüTME

I. YÜRÜTMEFONKSİYONUNUNNİTELİĞİ ................................................................... 103

II. İDARENİNDÜZENLEYİCİİŞLEMLERİ ......................................................................... 104A.KanunHükmündeKararnameler ........................................................................ 104

1. Yetkiyönünden ............................................................................................ 1042. Yetkikanunuyönünden ............................................................................... 1043. Konuyönünden ........................................................................................... 1054. Denetimyönünden ...................................................................................... 1065. ŞekilveUsulKuralları .................................................................................. 106

B.CumhurbaşkanlığıKararnamesi .......................................................................... 107C. Tüzük .................................................................................................................. 107D.Yönetmelik ......................................................................................................... 108

III. YÜRÜTMEORGANLARI ........................................................................................... 108A.Cumhurbaşkanı .................................................................................................. 108

1. CumhurbaşkanlığıGenelSekreterliği........................................................... 1132. DevletDenetlemeKurulu ............................................................................ 113

B.BakanlarKurulu .................................................................................................. 114

IV. OLAĞANÜSTÜYÖNETİMUSULLERİ ......................................................................... 117A.OlağanüstüHal ................................................................................................... 117B.Sıkıyönetim ......................................................................................................... 118

V. BAŞKOMUTANLIKveGENELKURMAYBAŞKANLIĞI .................................................. 120

VI. İDAREYEİLİŞKİNANAYASALHÜKÜMLER ................................................................. 120

Altıncı Bölüm

YARGI

I. YARGIYETKİSİveTARİHÇE ....................................................................................... 121

XII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

II. MAHKEMELERİNBAĞIMSIZLIĞIveHAKİMLİKGÜVENCESİ ..................................... 121

III. HAKİMLERveSAVCILARYÜKSEKKURULU............................................................... 122A.Kuruluşu ............................................................................................................. 122B.Organları ............................................................................................................ 122

1. Başkanlık ...................................................................................................... 1232. GenelKurul .................................................................................................. 1233. Daireler ....................................................................................................... 1234. GenelSekreterlik ......................................................................................... 1245. TeftişKurulu ................................................................................................. 124

C.Üyelik ................................................................................................................. 124D.Görevleri ............................................................................................................ 124E. KararlaraKarşıYenidenİnceleme,İtirazveYargıYolu ....................................... 125F. Karşılaştırma ...................................................................................................... 125

IV. ANAYASADAYARGIYAİLİŞKİNDİĞERHÜKÜMLER ................................................... 126

V. YÜKSEKMAHKEMELER ........................................................................................... 127A.AnayasaMahkemesi........................................................................................... 127B.Yargıtay ............................................................................................................... 127C.Danıştay .............................................................................................................. 127D.AskeriYargıtay .................................................................................................... 128E. AskeriYüksekİdareMahkemesi ......................................................................... 128F. UyuşmazlıkMahkemesi ...................................................................................... 128

VI. ASKERİYARGI .......................................................................................................... 129

VII. SAYIŞTAY .................................................................................................................. 130

VIII.ANAYASAMAHKEMESİ ............................................................................................ 130A.Kuruluşu ............................................................................................................. 130B.Üyelik ................................................................................................................. 132C.ÇalışmaveYargılamaUsulü ............................................................................... 132D.AnayasaMahkemesininGörevleri ...................................................................... 134E. AnayasaMahkemesiKararlarındaGerekliÇoğunluklar ...................................... 137F. Karşılaştırma ....................................................................................................... 137

IX. ANAYASA YARGISI .................................................................................................... 138A.GenelOlarak ....................................................................................................... 138B.AnayasalDenetimdeÖlçüNormlar(AnayasallıkBloku) ..................................... 138C.AnayasayaUygunlukDenetimininKonusu ......................................................... 139

1. Kanunlar ...................................................................................................... 1392. KanunHükmündeKararnameler ................................................................. 1393. TürkiyeBüyükMilletMeclisiİçtüzüğü ......................................................... 1404. AnayasaDeğişiklikleri .................................................................................. 140

D.AnayasayaUygunlukDenetimininKapsamı ....................................................... 140

XIIIİçindekiler

1. EsasBakımındanDenetim ........................................................................... 1412. ŞekilBakımındanDenetim .......................................................................... 141

E. AnayasaYargısındaİlkİnceleme ......................................................................... 142F. AnayasayaUygunlukDenetimininŞekilleri ........................................................ 144

1. İptalDavası(SoyutNormDenetimi) ............................................................ 1442. İtirazYolu(SomutNormDenetimi) ............................................................. 144

G.AnayasaMahkemesiKararlarınınÖzellikleri ...................................................... 1471. AnayasaMahkemesininBütünKararlarıİçinGeçerliOlanÖzellikler ........... 1472. AnayasaMahkemesininİptalKararınınÖzellikleri ....................................... 1483. İptaliİstenenNormunYürürlüğününDurdurulması ................................... 1494. DavaKonusuİşleminAdıveHukuksalNitelemesiyleBağlıOlmadan

İncelemeYapma .......................................................................................... 150

Yedinci Bölüm

ANAYASANIN DEğİşTİRİlMESİ

I. ANAYASANINDEĞİŞTİRİLMESİ ................................................................................ 151A.Teklif .................................................................................................................. 151B.GörüşmeUsulü,KabulveYayım ........................................................................ 151C.GeriGönderme,YenidenKabulveYayım ........................................................... 153D.AnayasaDeğişiklikleriileKanunlarınKarşılaştırılması ........................................ 154

II. ANAYASAveİKTİDARTİPLERİ .................................................................................. 155

III. EGEMENLİĞİNKULLANILIŞBİÇİMİNEGÖREDEMOKRASİTÜRLERİ ......................... 155

IV. OKUMAPARÇASI:ANAYASANINDEĞİŞTİRİLMESİNEİLİŞKİN2007YILIANAYASAMAHKEMESİİÇTİHADININDEĞERLENDİRİLMESİ .................................... 156

Ek 1

ANAYASA DEğİşİKlİKlERİ

2001YILIANAYASADEĞİŞİKLİKLERİ ........................................................................... 163

2002 YILI ANAYASADEĞİŞİKLİKLERİ ........................................................................... 166





XIV THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

2008 YILI ANAYASADEĞİŞİKLİKLERİ ........................................................................... 171



Ek 2

ANAYASA HUKUKUNUN GENEl TEORİSİNE İlİşKİN TEMEl KONUlAR

DEVLET ......................................................................................................................... 185

I. GenelOlarak .......................................................................................................... 185

II. DevletŞekilleri ........................................................................................................ 185A.YapısınaGöreDevletŞekilleri ............................................................................ 185

1. TekYapılıDevletler ...................................................................................... 185a. ÜniterDevlet .......................................................................................... 185b. BölgeliDevlet .......................................................................................... 186

2. Karma(Bileşik)YapılıDevletler .................................................................... 186a. DevletBirlikleri ....................................................................................... 186

aa. DevletToplulukları ........................................................................... 186(1) Konfederasyon ........................................................................... 186(2) Federasyon/FederalDevlet ........................................................ 186

B.EgemenliğinKaynağınaGöreDevletŞekilleri ..................................................... 1881. Monarşi ....................................................................................................... 188

a. MonarkınYetkilerininSınırlanmasınaGöreMonarşiTürleri .................188aa. MutlakMonarşi ................................................................................ 188bb.Meşruti(Anayasal-sınırlı)Monarşi ................................................... 188

b.MonarkınDevletinBaşınaGeçişBiçimineGöreMonarşiTürleri ............188aa. İrsiMonarşiler .................................................................................. 188bb. SeçimliMonarşiler ............................................................................ 188

2. Cumhuriyet .................................................................................................. 188

SİYASİPARTİLER ........................................................................................................... 189

I. GenelOlarak ........................................................................................................... 189

II. SiyasiPartilerinTürleri ............................................................................................ 189A.YapılarınaGöreSiyasiPartiler ............................................................................. 189

1. KadroPartileri .............................................................................................. 1892. Kitle(Yığın)Partileri: ................................................................................... 189

B. İşlevlerineGöreSiyasalPartiler .......................................................................... 1891. BireyselTemsilPartileri................................................................................ 190

XVİçindekiler

2. SosyalBütünleşmePartileri ......................................................................... 190a. DemokratikBütünleşmePartileri ...........................................................190b. TotaliterBütünleşmePartileri ................................................................190

C.DisiplinliOlupOlmamalarınaGörePartiler ........................................................ 1901. SerbestPartiler ............................................................................................ 1902. DisiplinliPartiler .......................................................................................... 191

D.TürdeşlikYönündenSiyasalPartiler ................................................................... 1911. TürdeşPartiler ............................................................................................. 1912. TürdeşOlmayanPartiler .............................................................................. 191

III. SiyasalPartiSistemleri ............................................................................................ 191A.TekPartiSistemi ................................................................................................. 191B.ÇiftPartiSistemi: ............................................................................................... 191C.ÇokPartiliSistem ................................................................................................ 191

IV. SiyasalPartilerinGörevleri ...................................................................................... 192A.AracılıkGörevi .................................................................................................... 192B.YönetmeGörevi .................................................................................................. 192C. İktidarıEleştirmeveDenetleme ......................................................................... 192

HÜKÜMETSİSTEMLERİ ........................................................................................................................................................................ 193

I. GenelOlarak ........................................................................................................... 193

II. Erkler(Kuvvetler)BirliğiSistemleri ......................................................................... 193A.KuvvetlerinYürütmedeBirleşmesi ..................................................................... 193

1. MutlakMonarşi ........................................................................................... 1932. Diktatörlük .................................................................................................. 193

a. TotaliterDiktatörlük ............................................................................... 193b.OtoriterDiktatörlük ................................................................................ 194

B.YasamaOrganındaBirleşme ............................................................................... 1941. GenelOlarak ............................................................................................... 1942. UygulamaAlanı ........................................................................................... 1943. TemelÖzellikleri .......................................................................................... 194

III. KuvvetlerAyrılığıSistemleri .................................................................................... 194A.ParlamenterSistem ............................................................................................ 195

1. GenelOlarak ................................................................................................ 1952. UygulamaAlanı ........................................................................................... 1953. TemelÖzellikleri ......................................................................................... 1954. RasyonelleştirilmişParlamentarizm ............................................................ 195

B.BaşkanlıkSistemi ................................................................................................ 1961. GenelOlarak ............................................................................................... 1962. UygulandığıÜlkeler ..................................................................................... 1963. TemelÖzellikleri ......................................................................................... 196

XVI THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

C. YarıBaşkanlıkSistemi ......................................................................................... 1971. GenelOlarak ................................................................................................ 1972. UygulamaAlanı ........................................................................................... 1973. TemelÖzellikleri ......................................................................................... 197

İkinci Kısım

İDARE HUKUKU

TEMMUZ2011İLAKASIM2011ARASINDAYAPILANMEVZUATDEĞİŞİKLİKLERİNEİLİŞKİNEK ..................................................................................... 201

Birinci Bölüm

İDARE HUKUKUNA GİRİş

I. GENELOLARAKİDARE ............................................................................................. 211

II. İDAREHUKUKUNUNALANI ..................................................................................... 211

III. KAMUİDARELERİ(İDARESÜJELERİ) ........................................................................ 213A.Yapısal(Organik)Anlamdaİdare ........................................................................ 213B.Fonksiyonel(İşlevsel)Anlamdaİdare ................................................................. 214

IV. İDAREİŞLEVİ ........................................................................................................... 215A.Genelolarak ....................................................................................................... 215B. İdareİşlevininÖlçütleri ...................................................................................... 215C. İdareİşlevininÖzellikleri .................................................................................... 216

V. TÜRKİYEİDARESİNİNGÖREVLERİ ............................................................................ 217

İkinci Bölüm

ANAYASA vE İDARE

I. HUKUKDEVLETİİLKESİ ............................................................................................ 219A.MülkDevlet ........................................................................................................ 220B.PolisDevleti ....................................................................................................... 220C.HazineTeorisi ..................................................................................................... 220D.HukukDevleti .................................................................................................... 221

II. LAİKLİKİLKESİ .......................................................................................................... 221

III. MERKEZDENveYERİNDENYÖNETİMİLKELERİ ....................................................... 221A.Merkeziİdare(DevletTüzelkişiliği) ..................................................................... 222

XVIIİçindekiler

B.YerindenYönetimler(DiğerKamuTüzelkişileri) ................................................. 2221. YerelYerindenYönetimler(Mahalliİdareler) ............................................... 2232. HizmetYerindenYönetimler(KamuKurumları) .......................................... 223

C.MerkezdenYönetiminveYerindenYönetiminYararveSakıncaları .................... 224D.Kamuİdareleri:DevletTüzelkişiliğiveDiğerKamuTüzelkişileri ......................... 224

1. DevletTüzelkişiliği(Merkeziİdare-Genelİdare-GenelBütçeliKamuİdareleri-Hazine) ....................................................................................... 224

2. DiğerKamuTüzelkişileri ............................................................................... 226a. ÖzelBütçeKapsamındakiİdareler .......................................................... 227b.DüzenleyiciveDenetleyiciKurumlar ...................................................... 228c. SosyalGüvenlikKurumları ...................................................................... 228d.Mahalliİdareler ....................................................................................... 228

IV. KAMUTÜZELKİŞİLİĞİ ............................................................................................... 229

V. İDARENİNBÜTÜNLÜĞÜİLKESİ ................................................................................ 229A.Hiyerarşi ............................................................................................................. 229

1. HiyerarşikMakamlar .................................................................................... 2302. HiyerarşininKapsamı ................................................................................... 2303. HiyerarşininNiteliği ..................................................................................... 230

B. İdariVesayet ....................................................................................................... 2311. VesayetMakamları ...................................................................................... 2312. VesayetYetkileri .......................................................................................... 231

C.HiyerarşiileİdariVesayetinKarşılaştırılması ..................................................... 232

VI. İDAREYEVEİDAREHUKUKUNAİLİŞKİNTÜMANAYASALHÜKÜMLER ..................... 235A.İdareninEsasları ................................................................................................. 235

1. İdareninbütünlüğüvekamutüzelkişiliği ..................................................... 2352. Yönetmelikler .............................................................................................. 2353. Tüzükler ...................................................................................................... 235

B.YargıYolu ............................................................................................................ 235C. İdareninKuruluşu ............................................................................................... 236

1. Merkeziidare ............................................................................................... 2362. Mahalliidareler .......................................................................................... 236

D.KamuHizmetiGörevlileriVeDevletMemurları ................................................. 2371. Genelilkeler................................................................................................. 2372. Görevvesorumlulukları,disiplinkovuşturulmasındagüvence ................... 2373. Kamuhizmetlerinegirmehakkıvemalbildirimi ......................................... 2384. Derneklerleilgilihüküm .............................................................................. 2385. Memursendikalarınailişkinhüküm ............................................................ 2386. Siyasipartilereüyeliğeilişkinhüküm ........................................................... 239

E. YükseköğretimKurumlarıveÜstKuruluşları ...................................................... 239

XVIII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

1. Yükseköğretimkurumları ............................................................................. 2392. Yükseköğretimüstkuruluşları ..................................................................... 239

F. RadyoveTelevizyonÜstKurulu,RadyoveTelevizyonKuruluşlarıveKamuylaİlişkiliHaberAjansları .......................................................................... 240

G.AtatürkKültür,DilveTarihYüksekKurumu ........................................................ 240H.KamuKurumuNiteliğindekiMeslekKuruluşları ................................................. 240I. DiyanetİşleriBaşkanlığı ...................................................................................... 241J. KanunsuzEmir .................................................................................................... 241K.MilliSavunma ..................................................................................................... 241

1. BaşkomutanlıkveGenelkurmayBaşkanlığı ................................................. 2412. MilliGüvenlikKurulu ................................................................................... 242

L. OlağanüstüYönetimUsulleri .............................................................................. 2421. Olağanüstühaller ........................................................................................ 2422. Sıkıyönetim,seferberlikvesavaşhali .......................................................... 242

M.İdariCezalar........................................................................................................ 243N.Kamulaştırma ..................................................................................................... 243O.DevletleştirmeveÖzelleştirme .......................................................................... 243P. Sayıştay ............................................................................................................... 244R.KamuİktisadiTeşebbüslerininDenetimi ............................................................ 244S. EkonomikHükümlerPlanlamaPiyasalarınDenetimi,TabiiServetlerin

Aranmasıveİşletilmesi,OrmanlarveOrmanKöylüsü,Kooperatifçilik,Tüketicilerin,EsnafveSanatkârlarınKorunması ................................................. 244

üçüncü Bölüm

HUKUK KAYNAKlARI vE İDARE

I. TÜZÜK ..................................................................................................................... 247A.Tüzüğünunsurları ............................................................................................... 247

1. Yetki ............................................................................................................. 2472. Sebep ........................................................................................................... 2473. Konu ........................................................................................................... 2474. Amaç ............................................................................................................ 2485. ŞekilveUsul ................................................................................................. 248

B.TüzüklerinDenetimi ........................................................................................... 249

II. YÖNETMELİK ........................................................................................................... 249A.YönetmeliğinUnsurları ....................................................................................... 249

1. Yetki ............................................................................................................. 2492. Sebep ........................................................................................................... 2503. Konu ............................................................................................................ 250

XIXİçindekiler

4. Amaç ............................................................................................................ 2515. ŞekilveUsul ................................................................................................ 251

B.YönetmeliğinDenetimi ....................................................................................... 252

III. İDARENİNDİĞERDÜZENLEYİCİİŞLEMLERİ .............................................................. 252

IV. HUKUKUNGENELİLKELERİ ..................................................................................... 253

V. YARGISALİÇTİHATLAR ............................................................................................. 253

VI. ÖĞRETİ(DOKTRİN) .................................................................................................. 253

VII. ÖRFVEADET(GELENEK)HUKUKU .......................................................................... 253

Dördüncü Bölüm

İDARİ İşlEMlER

I. TANIM ..................................................................................................................... 255

II. İDARİİŞLEMLERİNGENELÖZELLİKLERİ ................................................................... 256A.İdariMakamlarcaYapılması................................................................................ 256B.TekYanlılık .......................................................................................................... 256C. İcrailik ................................................................................................................. 256D.HukukaUygunlukKarinesindenYararlanma....................................................... 256E. YargısalDenetim ................................................................................................. 257

III. İDARİİŞLEMLERİNTÜRLERİ ..................................................................................... 257A.TekTaraflıİşlem-İkiTaraflıİşlem ....................................................................... 258B.Düzenleyiciİşlem-Birelİşlem-GenelKarar ...................................................... 258C. Şart(Durum)İşlem-Sübjektif(Öznel)İşlem ...................................................... 258D.Basitİşlem–Kollektifİşlem-Karmaİşlem ......................................................... 259E. Yapıcıİşlem-Belirleyiciİşlem ............................................................................. 259F. Yararlandırıcıİşlem–Yükümlendiriciİşlem-GarantiEdiciİşlem ....................... 260G.Bağlıİşlem-Serbestİşlem .................................................................................. 260H.Zımni(Varsayılan)İşlemler ................................................................................ 260

IV. İDARİİŞLEMİNUNSURLARI ..................................................................................... 261A.YetkiUnsuru ...................................................................................................... 262B.ŞekilKuralları ...................................................................................................... 263C. YetkiveŞekilKurallarınaİlişkinOrtakHükümler ................................................ 264

1. Yetkiveimzadevri ....................................................................................... 264a. YetkiDevri ............................................................................................... 264b. İmzaDevri ............................................................................................... 265c. Yetkidevriileimzadevrininkarşılaştırılması .......................................... 265

2. Yetkiveusuldeparalellikilkesi .................................................................... 2663. Fiili(Görünüşte)memur ............................................................................. 267

XX THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

D.İdariİşleminSebepUnsuru ................................................................................ 267E. İdariİşleminKonuUnsuru ................................................................................. 268F. İdariİşleminAmaçUnsuru ................................................................................. 269

V. İDARİİŞLEMLERDEKİSAKATLIKLARAUYGULANACAKYAPTIRIMLAR ....................... 269A.Yokluk ................................................................................................................. 269B.HükümsüzKılma ................................................................................................. 270

1. İptaldavası................................................................................................... 2702. GeriAlma ..................................................................................................... 270

a. GenelOlarak ........................................................................................... 270b.GeriAlmaİşlemindeSüre ....................................................................... 271c. HerZamanGeriAlınabilecekİdariİşlemler ............................................ 272d.GeriAlmaİşlemiileMahkemelerceVerilenİptalKararlarının

Karşılaştırılması ....................................................................................... 272

VI. İDARİİŞLEMLERİNSONAERMESİ ............................................................................ 273

Beşinci Bölüm

İDARE vE SözlEşMElERİ

I. İDARİSÖZLEŞMELER ............................................................................................... 276A.GenelOlarak ....................................................................................................... 276B. İdariSözleşmelerinÖlçütleri .............................................................................. 276

1. SözleşmeninTaraflarındanBiriİdaredir. ...................................................... 2762. SözleşmeninKonusuBirKamuHizmetininYürütülmesi;AmacıKamu

YararınınSağlanmasıdır. ............................................................................... 2773. SözleşmeyleİdareyeÜstünveAyrıcalıklıYetkilerVerilmelidir. .................... 278

C. İdariSözleşmelerinTürleri .................................................................................. 2781. MaliİltizamSözleşmeleri ............................................................................. 2782. KamuBorçlanma(İstikraz)Sözleşmeleri ...................................................... 2793. KamuHizmetiİmtiyazSözleşmeleri ............................................................. 2794. YeraltıveYerüstüServetlerinİşletilmesineİlişkinSözleşmeler ................... 2795. OrmanİşletmeSözleşmeleri ........................................................................ 2796. İdariHizmetSözleşmeleri ............................................................................ 280

II. İDARENİNÖZELHUKUKSÖZLEŞMELERİ(KAMUİHALELERİ) ................................... 280A.KamuİhaleKanunununKapsamı ........................................................................ 281

1. 4734SayılıKanununKapsamınaDahilOlanİdareler .................................. 2812. 4734SayılıKanununKapsamıDışındaOlanİdarelerveİhaleİşleri ............. 282

B.KamuİhalelerininTemelİlkeleri ......................................................................... 2831. Ortakilkeler ................................................................................................. 2832. Yeniilkeler ................................................................................................... 283

XXIİçindekiler

C. İhaleveAlımUsulleri.......................................................................................... 2841. Açıkihaleusulü ............................................................................................ 2842. Belliisteklilerarasındaihaleusulü............................................................... 2843. Pazarlıkusulü ............................................................................................... 2844. Doğrudanteminusulü ................................................................................. 2845. Tasarımyarışmaları ...................................................................................... 285

D.İhaleSüreci ......................................................................................................... 2851. HazırlıkAşaması ........................................................................................... 2852. İlanAşaması................................................................................................. 2853. TekliflerinSunulmasıveDeğerlendirilmesi .................................................. 2864. İhaleKararınınAlınması ............................................................................... 2865. SözleşmeYapılması ...................................................................................... 287

E. SözleşmelereUygulanacakHükümler:4735SayılıKamuİhaleSözleşmeleriKanunu ............................................................................................................... 2871. SözleşmelerdeDeğişiklikYapılması ............................................................. 2872. SözleşmelerinDevri ..................................................................................... 2883. SözleşmelerinFeshi ..................................................................................... 288

a. YüklenicininSözleşmeyiFeshetmesi ......................................................288b. İdareninSözleşmeyiFeshetmesi .............................................................288

F. SözleşmelereİlişkinUyuşmazlıklarınÇözümü .................................................... 2891. YargısalÇözüm ............................................................................................. 2892. İdariBaşvuruYolları ..................................................................................... 289

G.İdareyeŞikayetveKamuİhaleKurumunaİtirazenŞikayetBaşvuruları .............. 290

AlTINCI BölüM

İDARENİN YETKİlERİ

I. ÖRGÜTLENMEYETKİSİ ............................................................................................ 293

II. RE’SENİCRAYETKİSİ ............................................................................................... 294A.İdariCezalar ....................................................................................................... 294

1. İdariCezaKavramı ....................................................................................... 2942. 5237SayılıYeniTürkCezaKanunundaDurum ............................................. 2953. 5326sayılıKabahatlerKanunundaDurum .................................................. 2954. Sonuç ........................................................................................................... 2995. İdariCezalarınDiğerTemelÖzellikleri ......................................................... 299

B.TahsilYetkisi ....................................................................................................... 3001. GenelOlarak ................................................................................................ 3002. KamuAlacağınınTahsiliUsulü ..................................................................... 3013. KamuAlacaklarınınKorunması .................................................................... 303

XXII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

a. TemelKorunmaHükümleri ..................................................................... 303b.DiğerKorunmaHükümleri ......................................................................304

4. KamuAlacaklarınınToplanması ................................................................... 305

III. İDARENİNMALEDİNMEYETKİSİ ............................................................................. 305A.Kamulaştırma ..................................................................................................... 306

1. YetkiUnsuru ................................................................................................ 3062. ŞekilUnsuru ................................................................................................. 3073. SebepUnsuru .............................................................................................. 3104. KonuUnsuru ................................................................................................ 3105. AmaçUnsuru ............................................................................................... 311

B.KamulaştırmaİşlemineKarşıİptalDavası .......................................................... 311C.KamulaştırmadaNakdenvePeşinÖdeme ......................................................... 312D.KamulaştırmaYoluylaİrtifakKurmaHakkı ......................................................... 312E.MalikinGeriAlmaHakkı ..................................................................................... 313F. KamulaştırmasızElAtma(DolayısıylaKamulaştırma) ......................................... 313G.İstimval ............................................................................................................... 313H.Geçiciİşgal .......................................................................................................... 314I. AceleKamulaştırma ........................................................................................... 314J. KamulaştırmadanVazgeçme ............................................................................. 314K.Devletleştirme .................................................................................................... 314L. Özelleştirme ....................................................................................................... 315

1. GenelOlarak ................................................................................................ 3152. ÖzelleştirmeYüksekKuruluveGörevleri ..................................................... 3163. ÖzelleştirmeİdaresiBaşkanlığınınKuruluşveGörevleri ............................. 3164. KamuHizmetlerininGördürülmesininÖzelleştirilmesi ................................ 3175. ÖzelleştirmeveİhaleYöntemleri ................................................................. 317

a. ÖzelleştirmeYöntemleri ......................................................................... 317b. İhaleUsulleri ........................................................................................... 318

6. MahalliİdarelerdeÖzelleştirmeUygulamaları ............................................ 3197. Yargıyolu ..................................................................................................... 319

IV. İMARYETKİSİveYAPILAŞMA .................................................................................. 319A.İmarKavramı ...................................................................................................... 319B. İmarPlanı .......................................................................................................... 319

1. NazımİmarPlanı ......................................................................................... 3202. UygulamaİmarPlanı ................................................................................... 320

C.PlanlarınHazırlanmasıveOnayı ......................................................................... 3201. BelediyeveMücavirAlanİçindekiİmarPlanı .............................................. 3212. BelediyeMücavirAlanıDışındakiİmarPlanı ............................................... 3223. İmaraİlişkinDiğerHususlar ......................................................................... 322

XXIIIİçindekiler

4. İmarKonusundaÇevre,OrmanveŞehircilikBakanlığınınYetkisi ................ 322D.İmarPlanlarındaÖzelDurumlar ........................................................................ 323

1. KamuyaAitTaşınmazlarınDurumu ............................................................. 3232. İmarPlanlarındaUmumiHizmetlereAyrılanYerler .................................... 3233. CepheHattı .................................................................................................. 3234. ÖzelleştirmeProgramındakiKuruluşlaraAitTaşınmazlarınDurumu .......... 3235. İrtifakHakları ............................................................................................... 3236. İfraz(Ayrıştırma)veTevhid(Birleştirme) .................................................... 324

E. YapılaşmaveYapı .............................................................................................. 3241. Yapılaşmaİzni(Ruhsat) ................................................................................ 3242. RuhsatVerilmesiUsulü ................................................................................ 3253. RuhsatSüresi ............................................................................................... 3254. YapıKullanmaRuhsatı(İzni) ........................................................................ 325

Yedinci Bölüm

KOllUK FAAlİYETlERİ

I. GENELOLARAK ...................................................................................................... 327

II. KAMUDÜZENİKAVRAMI ........................................................................................ 327A.GenelOlarak ....................................................................................................... 327B.KamuDüzenininUnsurları ................................................................................. 327

1. Güvenlik ...................................................................................................... 3272. DirlikveEsenlik ............................................................................................ 3283. GenelSağlık ................................................................................................. 3284. GenelAhlak ................................................................................................. 328

III. KOLLUKTÜRLERİ ..................................................................................................... 329A.Adlikolluk .......................................................................................................... 329B. İdariKolluk ........................................................................................................ 329C.AdliveİdariKollukArasındakiFarklar ................................................................ 330

IV. KOLLUKMAKAMLARIVEPERSONELİ ...................................................................... 331A.GenelİdariKollukMakamlarıvePersoneli ......................................................... 331B.ÖzelİdariKollukMakamları ............................................................................... 332C.HizmetKollukları ............................................................................................... 332

V. KOLLUKUSULLERİVEİŞLEMLERİ ............................................................................. 333

VI. KOLLUKYETKİLERİNİNÇATIŞMASIveYARIŞMASI .................................................... 333A.GenelKollukMakamlarıileÖzelKollukMakamlarınınYetkilerinin

ÇatışmasıveYarışması ....................................................................................... 333B.GenelKollukMakamlarıArasındaÇatışmaveYarışma....................................... 334

XXIV THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

C.ÖzelKollukMakamlarıArasındaÇatışmaveYarışma ......................................... 334

VII. KOLLUKYETKİSİNİNSINIRLARI ................................................................................ 334A.AnayasalSınırlar ................................................................................................. 334B.ÖtekiSınırlar....................................................................................................... 335

1. AmaçBakımından ....................................................................................... 3352. SebepveKonuBakımından ......................................................................... 3353. YerveZamanBakımından ........................................................................... 335

Sekizinci Bölüm

KAMU HİzMETİ

I. KAMUHİZMETİKAVRAMI ....................................................................................... 337A.OrganikAnlamdaKamuHizmeti ........................................................................ 337B.MaddiAnlamdaKamuHizmeti........................................................................... 337C. ŞekliAnlamdaKamuHizmeti ............................................................................. 338

II. KAMUHİZMETLERİNİNÖZELGİRİŞİMİNFAALİYETLERİNDENFARKLARI ................. 339

III. KAMUHİZMETİNİNİLKELERİ ................................................................................... 339

IV. KAMUHİZMETİNİNTÜRLERİ ................................................................................... 340

V. KAMUHİZMETİNİNGÖRÜLMEUSULLERİ ............................................................... 341A.EmanetUsulü ..................................................................................................... 341B.Ruhsat(İzin)Usulü ............................................................................................. 341C.MüşterekEmanetUsulü ..................................................................................... 342D.İltizamUsulü ....................................................................................................... 342E. İmtiyazUsulü ..................................................................................................... 343

VI. KAMUHİZMETİİMTİYAZSÖZLEŞMELERİ ................................................................ 343A.GenelOlarak ....................................................................................................... 343B.KamuHizmetiİmtiyazıVermeYetkisi ................................................................. 343C.KamuHizmetiİmtiyazıVermeŞekli .................................................................... 343D.KamuHizmetiAlabilecekOlanlar ....................................................................... 344E. KamuHizmetiİmtiyazSözleşmelerindeTaraflarınHakveYükümlülükleri ......... 344

1. İmtiyazSahibininHakveYükümlülükleri ..................................................... 344a. İmtiyazSahibininHakları ........................................................................344b. İmtiyazSahibininYükümlülükleri ............................................................344

2. İdareninHakveYükümlülükleri ................................................................... 345a. İdareninHakları ...................................................................................... 345b. İdareninYükümlülükleri .......................................................................... 345

F. SözleşmeninMaliDengesiveYeniKoşullaraUydurulması ................................. 3451. FaitduPrinceKuramı .................................................................................. 345

XXVİçindekiler

2. Öngörülmezlik(Imprévision)Kuramı ........................................................... 345G.İmtiyazSözleşmesininSonaErmesi .................................................................... 346

1. SüreninDolması .......................................................................................... 3462. SüreninDolmasındanÖnceİmtiyazınSonaErmeNedenleri ....................... 346

H.İmtiyazSözleşmesindenDoğanUyuşmazlıklar ................................................... 3471. TaraflarArasındaÇıkabilecekUyuşmazlıklar ............................................... 3472. İmtiyazSahibiileÇalıştırdığıKişilerArasındakiUyuşmazlıklar .................... 3473. İmtiyazSahibiileHizmettenYararlananlarArasındaÇıkan

Uyuşmazlıklar .............................................................................................. 3474. ÜçüncüKişilerceAçılacakDavalar ............................................................... 3475. TahkimYolu ................................................................................................. 347

VII. YAP-İŞLET-DEVRETSÖZLEŞMELERİ .......................................................................... 348A.GenelOlarak ....................................................................................................... 348B.Yap-İşlet-DevretUsulüneKonuOlabilecekYatırımlar ......................................... 349C. Yap-İşlet-DevretModelininİşleyişUsulü ............................................................ 350D.Yap-İşlet-DevretModelininHukuksalRejimi ...................................................... 350

VIII.YAP-İŞLETSÖZLEŞMELERİ ....................................................................................... 352A.GenelOlarak ....................................................................................................... 352B.Yap-İşletModelininİşleyişUsulü ........................................................................ 352C. TEAŞveÜretimŞirketiArasındaİmzalananSözleşmeninHükümleri ................. 353D.Yap-İşletUsulününİmtiyazUsulündenFarkı ..................................................... 353

Dokuzuncu Bölüm

KAMU MAllARI

I. GENELOLARAK ....................................................................................................... 355

II. KAMUSALMALLARINTÜRLERİ ............................................................................... 356A.SahipsizMallar ................................................................................................... 356B.OrtaMalları ....................................................................................................... 356C.HizmetMalları .................................................................................................... 356

III. KAMUSALMALLARININHUKUKSALREJİMİ ............................................................ 357A.KamusalMallarileİdareArasındakiBağınHukuksalNiteliği .............................. 357B.KamusalMalNiteliğininKazanılması .................................................................. 357C.KamusalMallarınKorunmasınınHukuksalRejimi .............................................. 358

1. KamusalMallarDevredilmez. ...................................................................... 3582. KamusalMallarKamulaştırılamaz................................................................ 3583. KamusalMallarHaczedilemez. .................................................................... 3584. KamusalMallarZamanaşımıylaKazanılamaz. ............................................. 359

XXVI THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

5. KamusalMallarÜzerindeSınırlıAyniHaklarTesisEdilemez. ....................... 3596. KamusalMallarKirayaVerilebilirmi? .......................................................... 3597. KamusalMallarınTapuyaTescilZorunluluğuYoktur. ................................... 3598. KamusalMallarÖzelOlarakKorunur. .......................................................... 359

D.KamusalMallardanYararlanmanınHukuksalRejimi .......................................... 3591. GenelveOrtakYararlanmalar ..................................................................... 3602. ÖzelKullanımlar ........................................................................................... 360

IV. İDARENİNÖZELMALLARI ........................................................................................ 361A.GenelOlarak ...................................................................................................... 361B.ÖzelMallarınHukuksalRejimi ............................................................................ 361

Onuncu Bölüm

İDARENİN SORUMlUlUğU

I. GENELOLARAK ....................................................................................................... 363

II. ANAYASALÇERÇEVE ................................................................................................ 363

III. SORUMLULUKNEDENLERİ ...................................................................................... 363A.KusurluSorumluluk(HizmetKusuru) ................................................................. 364

1. Genelolarak ................................................................................................ 3642. Özellikleri ..................................................................................................... 3643. HizmetKusurununKamuGörevlisininKusurundanAyırtEdilmesi .............. 364

a. HizmetKusuru-GörevselKusurAyrımı ....................................................364b.HizmetKusuru-KişiselKusurAyrımı ........................................................ 365

aa. GenelOlarak ..................................................................................... 365bb. KişiselKusurSayılanDurumlar ......................................................... 367

(1) KamuGörevlilerininSuçNiteliğiTaşıyanEylemleri .................... 367(2) KamuGörevlilerininKötüNiyetliDavranışları ........................... 367(3) YargıKararlarınaUymama ......................................................... 367(4) AğırKusurHali .......................................................................... 367

4. HizmetKusurununSomutGörünümleri ...................................................... 368a. HizmetinKötüİşlemesi .......................................................................... 368b.HizmetinGeçİşlemesi ............................................................................ 368c. HizmetinHiçİşlememesi ........................................................................ 369

5. HizmetKusuruveHukukaAykırılık .............................................................. 3716. KusurunYoğunluğu ...................................................................................... 3717. KusurunKanıtlanması .................................................................................. 371

B.KusursuzSorumluluk ......................................................................................... 3711. GenelOlarak ............................................................................................... 371

XXVIIİçindekiler

2. Dayandığıİlkeler ......................................................................................... 371a. Tehlike(Risk=Hasar)İlkesi ...................................................................... 371

aa. İdareninTehlikeliEtkinlikleriileAraçveGereçleri ............................ 372bb.MeslekiRisk ...................................................................................... 373cc. SosyalRisk(ToplumsalTehlike)İlkesi ................................................ 373

b. KamuKülfetleriKarşısındaEşitlik(Hakkaniyet-Nesafetİlkesi) ............... 374

IV. İDARİSORUMLULUĞUNKOŞULLARI ....................................................................... 375A.İdariTutumveDavranış ..................................................................................... 375B.Zarar ................................................................................................................... 375

1. GenelOlarak ................................................................................................ 3752. İdareninSorumluluğunuDoğuranZararınÖzellikleri .................................. 375

C. ZararileEylemArasındaNedensellikBağınınBulunması .................................. 377

V. İDARENİNSORUMLULUĞUNUKALDIRANYADAAZALTANNEDENLER ................... 378A.ZorlayıcıNedenler(MücbirSebepler) ................................................................ 378B.BeklenmeyenDurumlar(Kaza) ........................................................................... 378C. ZararGöreninKusuru ......................................................................................... 378D.ÜçüncüKişininKusuru ........................................................................................ 378

Onbirinci Bölüm

KAMU GöREvlİlERİ (DEvlET MEMURlARI)

I. GENELOLARAK ....................................................................................................... 379A.Memurlar ........................................................................................................... 381B.SözleşmeliPersonel ............................................................................................ 381C.GeçiciPersonel ................................................................................................... 381D.İşçiler .................................................................................................................. 382

II. DEVLETMEMURLUĞUNUNTEMELİLKEVEKURALLARI.......................................... 382A.MemurlukMesleği ............................................................................................. 382B.MemurKavramınınÖğeleri ................................................................................ 382

1. KamuKesimindeSürekliBirİşteTamZamanlıÇalışma ................................ 3822. Kadro ........................................................................................................... 3823. Atama .......................................................................................................... 3834. İdarihiyerarşi ............................................................................................... 3835. Aylık(Maaş) ................................................................................................. 3836. Meslekigüvence .......................................................................................... 383

III. MEMURLARINSINIFLANDIRILMASI ........................................................................ 384

IV. MEMURLUĞAGİRİŞ ................................................................................................ 385A.DevletMemurluğunaAlınmaKoşulları.............................................................. 385

XXVIII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

1. GenelKoşullar ............................................................................................. 3852. ÖzelKoşullar ................................................................................................ 386

B.MemurGereksinimininSaptanmasıveDuyurulması ......................................... 386C.MemurAlmadaSınavYöntemi ........................................................................... 386D.Adaylık ................................................................................................................ 386E. AsliMemurOlarakAtanma ................................................................................ 386

V. İSTİSNAİMEMURİYET ............................................................................................. 387A.İstisnaiMemuriyetNedir? .................................................................................. 387B. İstisnaiMemuriyetStatüsününÖzellikleri .......................................................... 388C. İstisnaiMemuriyetler ........................................................................................ 388

VI. GÖREVEBAŞLAMA .................................................................................................. 389

VII.MEMURLARINHUKUKSALREJİMLERİ ..................................................................... 389A.MemurlarınYükümlülükleri ............................................................................... 389

1. SadakatYükümlülüğü .................................................................................. 3892. TarafsızlıkveDevleteBağlılıkYükümlülüğü ................................................. 3893. Davranışveİşbirliği ...................................................................................... 3894. AmirOlmanınGerekleriniYerineGetirmeYükümlülüğü ............................. 3895. HiyeraşikÜsteBağlılıkveİtaatÖdevi .......................................................... 3906. DikkatveÖzenYükümlülüğü ....................................................................... 3907. VerdiğiZararlarıGidermeYükümlülüğü ....................................................... 3908. MalBildirimi ................................................................................................ 3909. ResmiBelge,AraçveGereçlerinYetkiVerilenMahallerDışına

ÇıkarılmamasıveİadesiYükümlülüğü.......................................................... 39110. HizmetiŞahsenveKesintisizOlarakGörmeYükümlülüğü ........................... 39111. İkametYükümlülüğü .................................................................................... 391

B.MemurlaraGetirilenYasaklar ............................................................................. 3911. BaşkaGörevAlmaYasağı ............................................................................ 3912. TopluEylemveHareketlerdeBulunmaYasağı ............................................. 3923. GrevYasağı .................................................................................................. 3924. TicaretveDiğerKazançGetiriciFaaliyetlerdeBulunmaYasağı .................... 3925. HediyeAlma,MenfaatSağlamaYasağı ........................................................ 3926. DenetimindekiTeşebbüstenMenfaatSağlamaYasağı ................................ 3937. GizliBilgileriAçıklamaYasağı ....................................................................... 3938. BasınaBilgiveyaDemeçVermemeYükümlülüğü ....................................... 3939. SiyasiFaaliyetteBulunmaveSiyasiPartilereGirmeYasağı .......................... 39310. AyrımcılıkYasağı .......................................................................................... 39311. BölücüveYıkıcıFaaliyetlerdeBulunmaYasağı ............................................. 39312. AyrıldığıKurumaKarşıGörevAlmaYasağı .................................................. 39313. UyumluGiyinmeYükümlülüğü .................................................................... 393

XXIXİçindekiler

VIII.MEMURLARINHAKLARI ......................................................................................... 394A.UygulamayıİstemeHakkı ................................................................................... 394B.Güvence ............................................................................................................ 394

1. İşGüvencesi ................................................................................................. 3942. KariyerGüvencesi ........................................................................................ 3943. ÜçüncüKişilereKarşıGüvenceler ................................................................ 394

C.HizmetHakkı ...................................................................................................... 394D.AylıkHakkı .......................................................................................................... 395E. Yolluk(Harcırah)HakkıveDiğerSosyalHaklar ................................................... 395F. Emeklilik ............................................................................................................. 395G.Çekilme .............................................................................................................. 395H.Müracaat,ŞikayetveDavaAçma ....................................................................... 396I. SendikaKurma ................................................................................................... 396J. İzinHakkı ............................................................................................................ 397

1. Yıllıkİzin ....................................................................................................... 3972. Sağlıkİzni .................................................................................................... 3973. Mazeretİzni ................................................................................................. 3974. HastalıkveRefakatİzni ................................................................................ 3985. Aylıksızİzin .................................................................................................. 399

K. KovuşturmaveYargılama ................................................................................... 400L. İsnatveİftiralaraKarşıKoruma .......................................................................... 400

IX. KAMUGÖREVLİLERİVEETİK .................................................................................. 400A.GenelOlarak ...................................................................................................... 400B.KamuGörevlileriEtikKurulu .............................................................................. 401

1. KamuGörevlileriEtikKuruluYasasınınKapsamınaGirenKurumlarvePersonel ....................................................................................................... 401

2. KamuGörevlileriEtikKuruluYasasıKimlerHakkındaUygulanmaz? ............ 4013. KurulÜyelerininSeçimi ............................................................................... 4014. KamuGörevlileriEtikKurulununGörevleri ................................................. 401

C.KurulaBaşvuruUsulüveSisteminİşleyişi........................................................... 4021. BaşvurularNereyeYapılmalıdır? .................................................................. 4022. KimlerBaşvuruHakkınaSahiptir? ................................................................ 4023. HangiKonulardaBaşvuruYapılmaz? ........................................................... 4024. HangiBaşvurularDeğerlendirilmeyeAlınmaz? ........................................... 402

D.Kurul’daYapılanİncelemeveAraştırma ............................................................. 402E. KurulKararlarınınYaptırımı ............................................................................... 402

X. MEMURLARINİLERLEMESİ ..................................................................................... 403

XI. MEMURLARINDEĞERLENDİRİLMESİ ...................................................................... 404

XII. DİSİPLİNSUÇVECEZALARI ...................................................................................... 405

XXX THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

A.GenelOlarak ....................................................................................................... 405B.DisiplinCezalarınınNiteliği ................................................................................. 406C.DisiplinHukukununTemelİlkeleri ...................................................................... 406

1. Yasallıkİlkesi ................................................................................................ 406a. Tanım ......................................................................................................406b.DisiplinHukukundaYasallıkİlkesiGeçerlimidir? ....................................406

2. Ölçülülükİlkesi ............................................................................................. 4073. SavunmasızCezaOlmazİlkesi ...................................................................... 4074. NonBisİnİdemİlkesi .................................................................................. 4085. KuşkudanSanıkYararlanırİlkesi................................................................... 4086. Gizlilikİlkesi ................................................................................................. 4087. HakkaHak(HakAramaYollarınınGösterilmesi)İlkesi ................................. 4088. GeçmişeYürümezlikİlkesi ........................................................................... 4089. KılıkDeğiştirmişDisiplinCezasıVermeYasağıİlkesi ..................................... 408

D.DisiplinCezalarınınTürleri .................................................................................. 409E. DisiplinCezalarınınVerilmesi ............................................................................ 410F. DisiplinCezalarınınUygulanması ....................................................................... 411G.DisiplinCezalarınınEtkisi ................................................................................... 411H.DisiplinCezalarınaİtiraz ..................................................................................... 411I. DisiplinCezalarınaKarşıYargıYolu ..................................................................... 411J. DisiplinCezalarınınSilinmesiniİsteme ............................................................... 412K.DisiplinCezalarıGeriAlınabilirmi? .................................................................... 412L. MemuriyettenAyrılanlarHakkındaDisiplinCezasıVerilebilirmi? ..................... 413M.DisiplinHukukunaCezaHukukununEtkisi ......................................................... 413

1. CezaKovuşturmasınınDisiplinSoruşturmasınaEtkisi ................................. 4132. AffınDisiplinSuçlarınaEtkisi ....................................................................... 4143. ErtelenmişCezaMahkumiyetininDisiplinSoruşturmalarınaEtkisi ............ 414

N.DisiplinCezalarındaÖzelDurumlar .................................................................... 4141. DisiplinCezalarındaTekerrür ....................................................................... 4142. DisiplinCezalarındaZamanaşımı ................................................................. 4153. DisiplinCezasındaKararSüreleri ................................................................. 4154. DisiplinCezalarındaİyiHalveİndirim ......................................................... 4155. DisiplinCezalarındaErteleme(Tecil) ........................................................... 4166. DisiplinCezalarındaŞikayettenVazgeçme .................................................. 416

XIII.MEMURSTATÜSÜNDEKISINTIYAPANDURUMLAR ................................................. 416A.KadroAçığı ......................................................................................................... 416B.GörevdenUzaklaştırma ...................................................................................... 416

1. GenelOlarak ................................................................................................ 4162. GörevdenUzaklaştırmayaYetkiliMakamlar ............................................... 417

XXXIİçindekiler

3. GörevdenUzaklaştırmanınSonuçları .......................................................... 4174. GörevdenUzaklaştırmanınKalkması .......................................................... 417

XIV.MEMURLUĞUNSONAERMESİ ............................................................................... 418

XV. MEMURLARINveDİĞERKAMUGÖREVLİLERİNİNYARGILANMASI ......................... 419A.GenelOlarak ....................................................................................................... 419B.SoruşturmaİzniVermeyeYetkiliMerciler .......................................................... 420C.Önİnceleme ....................................................................................................... 420D.KararlaraKarşıİtiraz ........................................................................................... 420E. HazırlıkSoruşturmasınıYapacakMerciilerveGörevliveYetkili

Mahkemeler ....................................................................................................... 422

üçüncü Kısım

İDARİ TEşKİlAT

Birinci Bölüm

MERKEzİ İDARE

I. CUMHURBAŞKANLIĞI ............................................................................................. 425

II. BAKANLAR KURULU ................................................................................................ 427

III. BAŞBAKANveBAŞBAKANLIK .................................................................................. 427

IV. BAKANveYETKİLERİ ............................................................................................... 427

V. BAKANLIKTEŞKİLATI ................................................................................................ 429

VI. BAĞLI,İLGİLİveİLİŞKİLİKURULUŞ ........................................................................... 429

VII. BAKANLIKLAR,BAKANLIKBAĞLI,İLGİLİveİLİŞKİLİKURULUŞLARI ........................... 431A.Başbakanlık ........................................................................................................ 432B.BakanlıkKuruluşları ............................................................................................ 433

1. ADALETBAKANLIĞI ...................................................................................... 4332. MİLLİSAVUNMABAKANLIĞI ........................................................................ 4333. İÇİŞLERİBAKANLIĞI...................................................................................... 4334. DIŞİŞLERİBAKANLIĞI ................................................................................... 4345. MALİYEBAKANLIĞI ...................................................................................... 4346. MİLLİEĞİTİMBAKANLIĞI ............................................................................. 4347. ÇEVRE,ORMANveŞEHİRCİLİKBAKANLIĞI .................................................. 4348. SAĞLIKBAKANLIĞI ....................................................................................... 4359. ULAŞTIRMABAKANLIĞI ............................................................................... 43510. GIDA,TARIMveHAYVANCILIKBAKANLIĞI .................................................. 435

XXXII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

11. ÇALIŞMAVESOSYALGÜVENLİKBAKANLIĞI ................................................ 43612. BİLİM,SANAYİveTEKNOLOJİBAKANLIĞI..................................................... 43613. GÜMRÜKveTİCARETBAKANLIĞI ................................................................ 43714. ENERJİVETABİİKAYNAKLARBAKANLIĞI ..................................................... 43715. KÜLTÜRVETURİZMBAKANLIĞI ................................................................... 43716. AİLEveSOSYALPOLİTİKALARBAKANLIĞI .................................................... 43817. AVRUPABİRLİĞİBAKANLIĞI ......................................................................... 43818. KALKINMABAKANLIĞI ................................................................................. 43919. GENÇLİKveSPORBAKANLIĞI ...................................................................... 44020. EKONOMİBAKANLIĞI .................................................................................. 440

İkinci Bölüm

MERKEzE YARDIMCI KURUlUşlAR

I. DANIŞTAY ................................................................................................................ 441A.DanıştayınKonumuveİdariGörevleri ................................................................ 441B.DanıştayKararlarınınTürüveÖzellikleri ............................................................. 442C.DanıştayınÖrgütü .............................................................................................. 442

1. DanıştayGenelKurulu ................................................................................. 4422. BaşkanlıkKurulu .......................................................................................... 4423. YüksekDisiplinKurulu .................................................................................. 4434. DisiplinKurulu ............................................................................................. 4435. GenelSekreterlik ........................................................................................ 443

D.DanıştayMeslekMensupları .............................................................................. 443

II. SAYIŞTAY .................................................................................................................. 443A.SayıştayınKonumu ............................................................................................ 444B.SayıştayınGörevleri ........................................................................................... 444C. SayıştayDenetimininKapsamı ........................................................................... 445D.SayıştayınDenetimAlanı .................................................................................... 445E. 5018SayılıKanunaGöreBütçeSüreciveBuSüreçteSayıştayınRolü ................ 447F. SayıştayınÖrgütü .............................................................................................. 449G.SayıştayMensupları ........................................................................................... 450H.SayıştayınYargılamaGörevi ............................................................................... 450

1. YargılamaUsulü ........................................................................................... 4502. İlamlar ......................................................................................................... 4503. Kanunyolları ................................................................................................ 450

a. Temyiz ..................................................................................................... 451b. KararınDüzeltilmesi ................................................................................ 451

XXXIIIİçindekiler

c. YargılamanınYenilenmesi ....................................................................... 451

III. MİLLİGÜVENLİKKURULU ....................................................................................... 451

üçüncü Bölüm

MERKEzİ İDARENİN TAşRA TEşKİlATI

I. MÜLKİİDAREBÖLÜMLERİNİNKURULUŞLARI ......................................................... 453

II. İL(GENEL)İDARESİ .................................................................................................. 453A.GenelOlarak ....................................................................................................... 453B. İlMemurlarınınAtanmaUsulü ........................................................................... 454C.ValilerinHukukiDurumları,GörevveYetkileri ................................................... 454D.İlİdareKurulu ..................................................................................................... 456

III. İLÇEİDARESİ ............................................................................................................ 457A.GenelOlarak ....................................................................................................... 457B.KaymakamlarınHukukiDurumları,GörevveYetkileri ........................................ 457C. İlçeİdareKurulu ................................................................................................. 458

IV. BUCAKİDARESİ ....................................................................................................... 459A.GenelOlarak ...................................................................................................... 459B.BucakMüdürününHukukiDurumu,GörevveYetkileriileAtanmaUsulü ......... 459C.BucakMeclisleriveBucakKomisyonları ............................................................. 460

V. BÖLGESELÖRGÜTLER ............................................................................................. 460

Dördüncü Bölüm

YERİNDEN YöNETİMlER (MAHAllİ İDARElER)

I. İLÖZELİDARESİ ....................................................................................................... 463A.TanımveKuruluş ................................................................................................ 463B. İlÖzelİdaresininGörevleri ................................................................................. 464C. İlÖzelİdaresininYetkileriveİmtiyazları ............................................................. 465D.İlÖzelİdaresineTanınanMuafiyetler ................................................................. 465E. İlÖzelİdaresininOrganları ................................................................................. 466

1. İlGenelMeclisi ........................................................................................... 466a. İlGenelMeclisininGörevveYetkileri .....................................................466b. BaşkanlıkDivanıveToplantıları ..............................................................467c. MeclisKararlarınınKesinleşmesiveKararlarÜzerindeİdariVesayet ....468d. İhtisasKomisyonları ................................................................................ 469e. DenetimKomisyonu ............................................................................... 469

XXXIV THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

f. MeclisinBilgiEdinmeveDenetimYollarıileÜyelerinYükümlülükleri ........................................................................................ 470

g. MeclisÜyeliğininSonaErmesiveMeclisinFeshi .................................... 4702. İlEncümeni .................................................................................................. 471

a. İlEncümenininGörevveYetkileri ........................................................... 471b. EncümenToplantısı ................................................................................. 472c. EncümenKararları .................................................................................. 472

3. Vali ............................................................................................................... 472F. StratejikPlanvePerformansPlanı ..................................................................... 473G.YetkiDevri .......................................................................................................... 473H.İhtilafHalindeTemsilDetkisininDevri ................................................................ 473I. GörevdenUzaklaştırma ...................................................................................... 474J. İlÖzelİdaresiTeşkilatı ........................................................................................ 474K. İlÖzelİdaresininGelirveGiderleri ..................................................................... 475L. İlÖzelİdaresininBütçesi .................................................................................... 475M.İdariyaptırımlar .................................................................................................. 476

II. BELEDİYELER ........................................................................................................... 477A.GenelOlarak ....................................................................................................... 477B.Kuruluşu ............................................................................................................. 477C.BelediyeninGörevveYetkileri ........................................................................... 480D.BelediyeninOrganları ........................................................................................ 483

1. BelediyeMeclisi ........................................................................................... 483a. Kuruluşu ..................................................................................................483b. BelediyeMeclisininGörevleri .................................................................484c. Toplantıları .............................................................................................. 485d.MeclisKararlarınınKesinleşmesiveKararlarÜzerindeVesayet

Yetkileri ................................................................................................... 486e.MeclisinFeshedilmesi .............................................................................488f. İhtisasKomisyonları,BaşkanveÜyelerinYükümlülüklerive

ÜyeliğinSonaErmesi ..............................................................................488g. DenetimKomisyonu............................................................................... 489h.MeclisinBilgiEdinmeveDenetimYolları ............................................... 490i. Belediyenindenetimi .............................................................................. 490

2. BelediyeEncümeni ...................................................................................... 491a. Kuruluşu .................................................................................................. 491b. Toplantısı ................................................................................................. 491c. GörevveYetkileri ................................................................................... 491

3. BelediyeBaşkanı .......................................................................................... 492a. SeçimiveGörevleri ................................................................................. 492b. BelediyeBaşkanlığındanDüşme ............................................................. 494

XXXVİçindekiler

c. YetkiDevri ............................................................................................... 495d.HizmetlerdeAksama .............................................................................. 495

E. BelediyeninÖrgütü,PersoneliveDenetimi ....................................................... 495F. BelediyelerinGelirleri,GiderleriveBütçesi ........................................................ 496

1. Gelirleri ....................................................................................................... 4962. BelediyeninGiderleri .................................................................................. 4963. BelediyeninBütçesi ..................................................................................... 497

G.KentKonseyi ....................................................................................................... 498

III. BÜYÜKŞEHİRBELEDİYELERİ ..................................................................................... 498A.Kuruluşu ............................................................................................................. 498B.GörevveYetkileri ............................................................................................... 499C.BüyükşehirBelediyesininOrganları .................................................................... 502

1. BüyükşehirBelediyeBaşkanı ....................................................................... 5022. BüyükşehirBelediyeMeclisi ....................................................................... 5033. BüyükşehirBelediyeEncümeni ................................................................... 505

D.BüyükşehirBelediyesininGelirveGiderleri ...................................................... 5051. Gelirleri ........................................................................................................ 5052. Giderleri ....................................................................................................... 505

E. BüyükşehirBelediyesininBütçesi ....................................................................... 505

IV. MAHALLEYÖNETİMİ ............................................................................................... 506

V. KÖYİDARELERİ ........................................................................................................ 506A.GenelOlarak ....................................................................................................... 506B.GörevveYetkileri ............................................................................................... 507C.KöyünOrganları .................................................................................................. 507

1. KöyDerneği ................................................................................................. 5072. İhtiyarMeclisi .............................................................................................. 5073. Muhtar......................................................................................................... 508

D.KöyPersoneli ...................................................................................................... 509E. KöyünBütçesiveGelirleri .................................................................................. 510

VI. YERELYÖNETİMKURULUŞLARIARASINDAKİİŞBİRLİĞİ(MAHALLİİDAREBİRLİKLERİ) .............................................................................................................. 510A.GenelOlarak ....................................................................................................... 510B.BirlikTürleri ........................................................................................................ 511

VII. HİZMETSELÖRGÜTLER(KAMUKURUMLARI) ......................................................... 511A.OrtakÖzellikleri .................................................................................................. 512B.Türleri ................................................................................................................. 512

1. İdariKamuKurumları ................................................................................... 5122. İktisadiKamuKurumları .............................................................................. 512

a. KamuİktisadiKuruluşları(KİK) ................................................................ 512

XXXVI THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

b. İktisadiDevletTeşekkülleri(İDT) ............................................................ 512c. Müessese ............................................................................................... 513d. BağlıOrtaklık .......................................................................................... 513e. İştirak ...................................................................................................... 513

3. SosyalKamuKurumları ................................................................................ 5134. BilimselveKültürelKamuKurumları ........................................................... 514

VIII.KAMUKURUMUNİTELİĞİNDEKİMESLEKKURULUŞLARI ........................................ 514A.GenelOlarak ....................................................................................................... 514B.KamuKurumuNiteliğindekiMeslekKuruluşları ................................................ 516

IX. BÖLGESELKAMUKURUMLARI ................................................................................ 520A.GAPBölgeKalkınmaİdaresi ............................................................................... 520B.DoğuAnadoluProjesiBölgeKalkınmaİdaresi .................................................... 520C.KonyaOvasıProjesiBölgeKalkınmaİdaresi ....................................................... 520

X. DÜZENLEYİCİVEDENETLEYİCİKURUMLAR(BAĞIMSIZİDARİOTORİTELER)(ÜSTKURULLAR) ..................................................................................................... 521A.BağımsızİdariOtoritelerinGelişimi .................................................................... 521B.Türkiye’deBağımsızİdariOtoritelerinİşlevselveYapısalÖzellikleri ................. 521

1. HiyerarşiveVesayetDenetimiDışındaOlmaları .......................................... 5212. ÖzerkOlmalarıveAyrıBirKamuTüzelkişiliğineTabiOlmaları ..................... 5223. YargıBenzeriKuruluşlarOlmaları ................................................................ 5224. DüzenlemeYapmaYetkilerininBulunması .................................................. 5225. İlgiliKişiveKuruluşlardanSağladıklarıGelirleriveKendiÖzel

BütçelerininMevcutOlması ........................................................................ 5226. DanışmaİşlevlerininBulunması ................................................................... 5227. YaptırımUygulamaYetkilerineSahipOlmaları ............................................ 5228. KararlarınaKarşıYargıYolununAçıkOlması................................................. 5229. SayıştayDenetimineveKamuİhaleKanununaTabiOlmaları ...................... 523

C. Türkiye’deBağımsızİdariOtoriteler .................................................................. 5231. RekabetKurumu .......................................................................................... 5232. RadyoveTelevizyonÜstKurulu .................................................................. 5243. SermayePiyasasıKurulu ............................................................................. 5254. BankacılıkDüzenlemeveDenetlemeKurumu ............................................. 5255. EnerjiPiyasasıDüzenlemeKurumu ............................................................. 5256. BilgiTeknolojileriveİletişimKurumu .......................................................... 5267. KamuİhaleKurumu ..................................................................................... 5268. TütünveAlkolPiyasasıDüzenlemeKurumu ................................................ 527

XI. KALKINMA AJANSLARI ............................................................................................ 528A.GenelOlarak ....................................................................................................... 528B.GörevveYetkileri .............................................................................................. 529C.AjanslarÜzerindeDenetim ................................................................................ 530

XXXVIIİçindekiler

Ek 1

İDARE HUKUKU özEl MEvzUAT

DİLEKÇEHAKKININKULLANILMASINADAİRKANUN ................................................ 533

I. AmaçveKapsam ..................................................................................................... 533

II. Dilekçehakkı ........................................................................................................... 533

III. DilekçedeBulunmasıZorunluŞartlar ...................................................................... 533

IV. İncelenemeyecekDilekçeler ................................................................................... 533

V. DilekçeninİncelenmesiveSonucunBildirilmesi ..................................................... 533

MALBİLDİRİMİNDEBULUNULMASI,RÜŞVETVEYOLSUZLUKLARLAMÜCADELEKANUNU ....................................................................................................................... 534

I. Amaç ....................................................................................................................... 534

II. MalBildirimindeBulunacaklar ................................................................................ 534

III. Hediye ..................................................................................................................... 534

IV. HaksızMalEdinme .................................................................................................. 535

V. MalBildirimlerininKonusu,ZamanıveYenilenmesi ............................................... 535

VI. BildirimlerinVerileceğiMerciler ............................................................................. 535

VII. BildirimlerinGizliliği ................................................................................................ 536

VIII.CezaHükümleri ....................................................................................................... 536

IX. Soruşturma ............................................................................................................. 537

X. Suçunİhbarı ............................................................................................................ 537

XI. SoruşturmaUsulü ................................................................................................... 538

XII. BilgiVermeZorunluluğu ......................................................................................... 538

XIII.AskerKişilerinSoruşturması ................................................................................... 538

XIV.Yönetmelik .............................................................................................................. 538

BİLGİEDİNMEHAKKIKANUNU ................................................................................... 538

I. AmaçveKapsam ..................................................................................................... 538

II. BilgiEdinmeHakkıveBilgiVermeYükümlülüğü .................................................... 539

III. BilgiEdinmeBaşvurusu ........................................................................................... 539

IV. BilgiveyaBelgeyeErişimSüreleri ........................................................................... 539

V. BaşvurularınCevaplandırılmasıveBaşvurununReddineİtirazUsulü ..................... 540

VI. BilgiEdinmeDeğerlendirmeKurulu ........................................................................ 540

VII. BilgiEdinmeHakkınınSınırları ................................................................................ 540

VIII.CezaHükümleriveDiğerHükümler ........................................................................ 541

KABAHATLERKANUNU ................................................................................................ 542

I. AmaçveKapsam ..................................................................................................... 542

XXXVIII THEMIS | Anayasa Hukuku - İdare Hukuku

II. Tanım ..................................................................................................................... 543

III. GenelKanunNiteliği ............................................................................................... 543

IV. Kanunilikİlkesi ........................................................................................................ 543

V. ZamanBakımındanUygulama ................................................................................ 543

VI. YerBakımındanUygulama ...................................................................................... 543

VII. KabahattenDolayıSorumluluğunEsasları .............................................................. 543

VIII.Sorumluluk ............................................................................................................. 544

IX. Teşebbüs,İştirakveİçtima ...................................................................................... 544

X. İdariYaptırımlar,YaptırımTürleri,SaklıTutulanHükümler ..................................... 544

XI. Zamanaşımı ............................................................................................................ 545

XII. KararVermeYetkisiveKanunYolları ....................................................................... 545

XIII.Başvurununİncelenmesi......................................................................................... 546

XIV.İtirazYolu ................................................................................................................ 546

XV. VazgeçmeveKabul ................................................................................................. 547

XVI.ÇeşitliKabahatler .................................................................................................... 547

JANDARMATEŞKİLAT,GÖREVVEYETKİLERİKANUNU ............................................. 550

I. Tanım ...................................................................................................................... 550

II. Bağlılık .................................................................................................................... 550

III. KonuşveKuruluş .................................................................................................... 550

IV. JandarmanınGenelOlarakGörevleri(md.7) .......................................................... 550

V. JandarmanınGörevveSorumlulukAlanı ................................................................ 551

VI. İlişkiler,ÇalışmaveİşbirliğiEsasları......................................................................... 551

VII. Personel,KaynaklarıveUygulanacakMevzuat ....................................................... 551

VIII.JandarmaSubay,AstsubayveUzmanJandarmanınAtanmaveYerDeğiştirmeEsasları ................................................................................................. 551

IX. Bütçe ....................................................................................................................... 551

ÖZELGÜVENLİKHİZMETLERİNEDAİRKANUN .......................................................... 552

I. AmaçveKapsam ..................................................................................................... 552

II. ÖzelGüvenlikİzni ................................................................................................... 553

III. ÖzelGüvenlikKomisyonu ....................................................................................... 553

IV. ÖzelGüvenlikŞirketleri ......................................................................................... 553

V. ÖzelGüvenlikGörevlileri ........................................................................................ 553

VI. SilahBulundurmaveTaşımaYetkisi ........................................................................ 554

VII. ÖzelGüvenlikEğitimi .............................................................................................. 554

VIII.Tazminat ................................................................................................................. 554

IX. Yasaklar,CezaHükümleriveİdariParaCezasıGerektirenDurumlar ...................... 554

XXXIXİçindekiler

X. ÖzelGüvenlikMaliSorumlulukSigortası ................................................................ 555

XI. Denetim .................................................................................................................. 555

XII. CezaUygulaması ..................................................................................................... 555

XIII.YürürlüktenKaldırma .............................................................................................. 555

KÜLTÜRVETABİATVARLIKLARINIKORUMAKANUNU ............................................. 555

I. KapsamveTanımlar ................................................................................................ 555

II. DevletMalıNiteliği ................................................................................................. 556

III. KorunmasıGerekliTaşınmazKültürveTabiatVarlıkları .......................................... 556

IV. Araştırma,SondajveKazıİzni ................................................................................. 556

V. DefineArama .......................................................................................................... 557

VI. KültürveTabiatVarlıklarınıKorumaYüksekKuruluileKorumaBölgeKurulları ...... 557

VII. KararlaraUymaZorunluluğu ................................................................................... 557

TÜRKİYEFUTBOLFEDERASYONUKURULUŞVEGÖREVLERİHAKKINDAKANUN ... 558

I. Amaç ....................................................................................................................... 558

II. TürkiyeFutbolFederasyonunun(TFF)Görevleri ..................................................... 558

III. TFFTeşkilatı............................................................................................................. 558

IV. TahkimKurulu ......................................................................................................... 559

V. DenetlemeKurulu ................................................................................................... 559

VI. DışDenetim ............................................................................................................ 559

VII. GenelKurulKararlarınınİptali ................................................................................. 559

2011YILINDABAŞTA643SAYILIKHKVEDİĞERKHK’LARİLEYAPILANDEĞİŞİKLİKLER 559

anayasa hukuku İdare hukuku - onikilevha.com · prof. dr. zehra odyakmaz Ümit kaymak İsmail...

Documents