Tölvumenning íslenskra skóla2002

Höfum við gengið til góðs?

Dr. Sólveig JakobsdóttirDósent KHÍ

Mikilvægar spurningar

• Hvernig getur tölvunotkun,UT eflt ungt fólk?

• Hvaða þættir hafa áhrif á tölvutengt nám, færni, viðhorf, vandamál...?

Við viljum að...Fólk:• Öðlist læsi af ýmsu tagi – upplýsingalæsi, tölvu- og

tæknilæsi, menningarlæsi? (sbr. námskrá)• Geti nýtt tölvur og UST sér og öðrum til hagsbóta t.d.

í samskiptum og samvinnu, í skapandi vinnu, við nám, störf, leik...?

• Verði betri og virkari þegnar í lýðræðisþjóðfélagi?• Hafi sjálfstraust, gagnrýnið hugarfar, jákvætt

hugarfar?• Sé laust við ofnotkun/félagslega einangrun/fíknir

(Netfíkn, spilafíkn)/heilsufarsvandamál?

Tölvumenning skóla- Hvaða þættir hafa áhrif?

Þjóðfélag Heimili, fjölskylda Samfélag, skóli Tölvunotkun, færni, viðhorf, vandamál.. er munur milli hópa, t.d. kynjamunur,.? Nemendur (aldur,

reynsla, námsgeta,..)

Tölvur og aðgengi að þeim

Félagslegir þættir Hugbúnaður, námsefni

Kennarinn og kennsluhættir, nýting tölva

Rannsóknir á tölvumenningu íslenskra skóla

• Safnað gögnum 1998 (sjá heimildalista), (2000) og 2002 í skólum meðal grunn- og framhaldsskólanemenda um færni, viðhorf, notkun og áhrifaþætti með spurningalistum

• Nú á:• http://soljak.khi.is/tolvumenning (nemalisti)• http://soljak.khi.is/tolvumenning/spurnskola.htm (skólalisti)

Þátttakendur

Bekkur/ár

4.ár

3.ár

2.ár

1.ár

10

9

8

7

6

5

Vantar

Fjöl

di

400

300

200

100

0

AR

1998

2002

125

163141

265

228

318

155

3432

66

188191

10177

3521

2002: 1386 nemar13 grunnskólar*5 af landsbyggð*8 af höfuðborgarsv. Einn framhaldsskóli: (F) *höfuðborgarsv.

1998: 761 nemar9 grunnskólar*5 af landsbyggð*4 af höfuðborgarsv.Einn framhaldsskóli*höfuðborgarsv.

Spurningar sem leitast verður við að svara í þessu erindi

• Breytingar 1998-2002?– Hvað telja nemendur sig kunna við lok grunnskóla – kunna þeir

meira en áður?– Hafa viðhorf breyst?– Hefur tölvunotkun breyst/aukist heima og í skólum?– Eru vandamál farin að gera vart við sig?– Er kynjamunur ennþá til staðar í ofangreindum þáttum?– Hvað hefur breyst í ytri áhrifaþáttum í tölvumenningu skóla?– Hvað hefur breyst í innri áhrifaþáttum í tölvumenningu

skóla?– Hverjir eru helstu áhrifaþættir á færni, viðhorf...?– Samantekt/lokaorð

Hvað kunna nemendur við lok grunnskóla (9.-10.bekk)?

• Fj. 1998: 379 úr 9 grunnskólum• Fj. 2002: 304 úr 9 grunnskólum

• Samtals 683

Færniatriði (14)% sem telur sig kunna

Innset ja for

Vista skjal

Eyða skrám/m

Prenta út

Forrita

T engjast Int

Búa til vefsíðu

Búa til mynd

Búa til skyggnur

Reikna stærð

Finna upplýs.vef

Nota tölvupó

Spjalla

Nota ráðstefnu

Annað120100806040200

AR

1998

2002

Munur milli ára: Marktækt hærri % 2002 en 1998: Í öllum atriðum nema 2 (reikna stærðir og búa til myndir).

Kynjamunur: 1998 var hærri % pilta en

stúlkna í öllum atriðum nema einu (vista skjöl).

2002 var hærri % pilta en stúlkna í öllum atriðum nema þremur (prenta, tölvupóst, tölvuspjall).

Meðalfj. færniatr. (14), munur milli ára

Bekkur/ár

Frhsk.10.b.9.b.8.b.7.b.6.b.5.b.

Fj. 1

4 fæ

rnia

trið

a

14

12

10

8

6

4

2

0

AR

1998

2002

• Meðaltal hærra í hverjum einasta bekk/ári 2002 en 1998

• 1998: Kynjamunur marktækur í 7.bekk-F 1998 (ekki 5. og 6.)

• 2002: Kynjamunur marktækur í (5.),6. og 8.-F en ekki 7.

• Ath. Dregið hefur úr kynjamun í 7. og 8.bekk frá 1998

Meðaltal færniatr. 14eftir kyni og bekk/ári 1998

2002

Bekkur/ár

Frhsk.10.b.9.b.8.b.7.b.6.b.5.b.

Mea

n Fj

. 14

færn

iatr

iða

15

10

5

0

Kyn

Stúlkur

Piltar

1998

Bekkur/ár

Frhsk.10.b.9.b.8.b.7.b.6.b.5.b.

Mea

n Fj

. 14

færn

iatr

iða

15

10

5

0

Kyn

Stúlkur

Piltar

?

Viðhorf – 9.-10.b...mikilvæg fyri

..spennandi að

Mean ..of mikil..slæ

..illa við að n

..nauðsynl. tæk

mj. klár að not

gaman að prófa

gaman að nota t

líður oft óþægi

erfiðl. að skil5,04,03,02,01,0

AR

1998

2002

Munur milli ára: Nemendur yfirleitt jákvæðir eða hlutlausir. Enginn munur milli áranema hvað varðar “hversu klár..”Nemendur 2002 telja sig klárari en nemendur 1998

Kynjamunur: Strákar jákvæðari í öllu 1998, í öllu nema 2 sp. 2002 (illa við að nota; gaman að nota til gagnl. hluta)

Viðhorf, allir 1998, 2002, kynjamunur 9.-10.bekk

1998..mikilvæg fyri

..spennandi að

..of mikil..slæ

..illa við að n

..nauðsynl. tæk

mj. klár að not

gaman að prófa

gaman að nota t

líður oft óþægi

erfiðl. að skil5,04,03,02,01,0

Kyn

Stúlkur

Piltar

2002..mikilvæg fyri

..spennandi að

..of mikil..slæ

..of mikil..slæ

..illa við að n

..nauðsynl. tæk

mj. klár að not

gaman að prófa

gaman að nota t

líður oft óþægi

erfiðl. að skil5,04,03,02,01,0

Kyn

Stúlkur

Piltar

Viðhorf1998

Bekkur/ár

Frhsk.10.b.9.b.8.b.7.b.6.b.5.b.

Með

alta

l, m

j. kl

ár a

ð no

ta

5,0

4,0

3,0

2,0

1,0

Kyn

Stúlkur

Piltar

2002

Bekkur/ár

Frhsk.10.b.9.b.8.b.7.b.6.b.5.b.

Mj.

klár

að

nota

5,0

4,0

3,0

2,0

1,0

Kyn

Stúlkur

Piltar

?

VandamálBakverkur

Verkur hönd,

Verkir olnb.

Verkir öxl,

Höfuðverkur

Önnur líkaml

Stríðinivand

Kynf. áreitn

Fjársvik

Bitnar á fél.

Notkunar"fíkn"?6050403020100

Skólastig

Miðst.

Unglst .

Frhst.

Líkamleg einkenni: Aukast með aldri nema verkir í olnbogum/handleggjum,sem kvartað er minnst yfir.Mest er kvartað yfir höfuðverken næst koma verkir í hönd/fingrum.Kynjamunur: Á unglingastigi kvarta fleiri stúlkur yfir verkjum í hönd/fingrum,öxl/hálsi og höfuðverk.

Félagsleg/andleg vandamál:Minna kvartað yfir þeim en líkamlegumen þó er kvartað meira yfir öllum með aldri nema varðandi stríðnivandamál (í tölvusamskiptum). Á unglingastigiálíta fleiri stúlkur kynferðislega áreitnivera vandamál en fleiri piltar “notkunarfíkn” og fjársvik.

Vandamál eftir kyni á unglingastigiUnglst.

Bakverkur

Verkur hönd,

Verkir olnb.

Verkir öxl,

Höfuðverkur

Önnur líkaml

Stríðinivand

Kynf. áreitn

Fjársvik

Bitnar á fél.

Notkunar"fíkn"50403020100

Kyn

Stúlkur

Piltar ?

Tölvunotkun heima - kynjamunurUnglst.

Tölvunotkun heima

21+16-2010-156-92-5< 2Enga

Hlu

tfal

l pilt

a %

100

80

60

40

20

0

AR

1998

2002

Mikill kynjamunur á tölvu-notkun heima.

Piltar gefa líka til kynna meirinotkun félaga sinna á tölvum og tölvuspilum/leikjum en stúlkur gera um sína félaga.

Tölvunotkun í skóla og heima% sem segist nota tölvur 2+ tíma

Skóli Heima

Bekkur/ár

Frhsk.

10.b.

9.b.

8.b.

7.b.

6.b.

5.b.

Töl

vuno

tkun

skó

la, 2

+ tím

ar/v

iku

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

AR

1998

2002

81

2518

24

131510

90

32

18

6811

Bekkur/ár

Frhsk.

10.b.

9.b.

8.b.

7.b.

6.b.

5.b.

Töl

vuno

tkun

hei

ma

2+ tí

mar

/vik

u

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

AR

1998

2002

6874

71

58

454240

75

67

6054

4242

60

Vefnotkun í skóla og heima% sem segist nota tölvur 2+ tíma

Skóli Heima

Bekkur/ár

Frhsk.

10.b.

9.b.

8.b.

7.b.

6.b.

5.b.

Vef

notk

un s

kóla

- 2

+ tím

a/vi

ku

60

50

40

30

20

10

0

AR

1998

2002

41

13

7

12

58

47

9

54

Bekkur/ár

Frhsk.

10.b.

9.b.

8.b.

7.b.

6.b.

5.b.

%>2

for

Vef

notk

un h

eim

a

60

50

40

30

20

10

0

AR

1998

2002

47

54

46

31

1820

1619

25

2017

14

3

12

Hvernig notaði ég tölvu síðast?(unglingastig 2002)

• Fyrir hvað löngu? Meirihluti pilta (87%) og stúlkna (76%) notaði tölvu fyrir innan við viku síðan.

• Í hvað langan tíma? Meirihluti pilta (73%) en um helmingur stúlkna (50%) notaði tölvuna í meira en 30 mín.

• Hvar? Meirihluti pilta (82%) og stúlkna (73%) notuðu tölvur heima. Næst algengast í skóla hjá stúlkum (16%) en hjá vinum meðal pilta (8%).

• Með hverjum? Meirihluti pilta og stúlkna notaði tölvuna ein (70 og 74%) en um 20% með tveimur; 10% pilta en 5% stúlkna með fleiri en 2.

• Gera hvað? Algengast var að nemendur segðust hafa verið að leika sér (87% pilta en 53% stúlkna) en 20% stúlkna en nokkur % pilta sagðist hafa verið að nota tölvuna vegna náms. 12% stúlkna en 6% pilta sögðust hafa verið að skoða efni. 10% stúlkna en 1% pilta í tölvusamskiptum.

Hvaða forrit, d. stelpur 5. bekk• Ákveðnir vefir/síður 12

– Aurapúki.is (2)– www.bonus.com 2– barbie.com– Cartoonetwork– leikur1.is– Rassmus– í alskins stærðfræði á netinu.– visir.is– divastars.com– torg.is og fleiri– Disney

• Netið (almennt) 8

• Tölvusamskipti 2– Hotmail– tölvupóstinn minn

• Verkfæri, skapandi vinna 8– Word 3– Paint 2– skrifa leikrit 2– Ritfinn

• Nafngreindir leikir 27– Sims (10)– Champions Manager 3– fifa 2002 2– pesakalda 2– Hundalíf– macic– spil– Tamagodsía– Tarzan– tívolíleik– whats her face– Spider– demantaleik– 117 spil

• Leikir, ónafngreindir 7

• Fræðslu/námsefni 3– Undur líkama míns– Reiknibíllinn– söguforrit ?

• man það ekki.

Hvaða forrit, d. piltar 5. bekk• Nafngreindir leikir 56

– betelfild1942 – Motorkross 3– Big red recing– bílaleik– Bugs Bunny – Harry Potter 2– Counter Strike 8– The Sims 4– Manager 4– fótboltaleiki– grand thefd auto, 2– blody roar 3,– metal gear solit2.– Half life 2– pinball. 4– Húgó juleklander– Need for speed– Qauke– restling– Rune 3– Warckraft– ,rolin coster – takon2,– super star soccer 98– Theme Hospital– Tiberian sun, – return to castle wolfenstein– total clup maneger 2003 – age of empiers– kazaa– fifa 2003 2– Metal of honor

• Inteternetið 2

• Tölvusamskipti– hotmail ið mitt !!!!– Mirc– msn– Póst 2

• Ónafngreindir leikir 7

• Náms – og fræðsluefni– Kennsluforrit– ritfinn– jazz2

• Verkfæri, skapandi vinna– Microsoft Word– microsoft powerpoint,

?

Ytri þættir - þjóðfélag

• Miklar breytingar – net- og tæknivæðing í öllu atvinnulífi

• Flótti frá landsbyggð – byggðastefna• Nýjar námskrár, stefna ríkisstjórnar í

framkvæmd• Sveiflur í UT-geiranum• Miðlaumfjöllun: farið að fjalla meira um

neikvæðar hliðar en áður

Ytri þættir - samfélag

• Skólar komnir yfir til sveitarfélaga• Líklega töluverður munur milli samfélaga• Tekjudreifing, atvinna, menntunarstig

Mótandi þættir á tölvunotkun í skólum (vægi 1-5) að mati fulltrúa 12 skóla

2002 1998

Skólatjórnendur 4,3 4,3

Kennarar 4,0 3,9

Þjóðfélagsleg áhrif 3,7 3,6

Samfélagsleg áhrif 3,5 3,3

Áhrif frá nemendum 3,2 2,6

Áhrif frá foreldrum 2,5 2,7

hversu stór áhrif eftirtaldir aðilar/þættir hafa á nýtingu tölva í skólanum og það hvernig notkun hefur mótast?

Ytri þættir – skóli+samfélagStefnumótun o.fl.

1998• UT-nefnd: 0%• UT-stefna: 45%• Hug á að efla: 89%• Kynjamunur? 67%• Hug á að efla stúlkur

sérstaklega? 25%

2002• UT-nefnd: 40%• UT-stefna: 54%• Hug á að efla: 100%• Kynjamunur? 70%• Hug á að efla stúlkur

sérstaklega? 38%

Hvernig er unnið að því að efla/styðja við tölvunotkun nemenda, 2002

Stefnumótun og þarfagreining (2)• Dæmi: “Með því að gera þarfagreiningu og fara í gegnum á hvern hátt við

getum nýtt tölvurnar sem best og þá með hvers konar samvinnu milli kennara og bókasafns.”

Stuðningur við kennara (4)• Dæmi: “Með stöðugri þjálfun kennara og stuðningi við þá. “. Tæknibúnaður (5)• Dæmi: “Með tölvueyjum sem settar hafa verið á tveim stöðum í skólanum þá

bindum við vonir við að nemendur fari að nota tölvur sem eitt af sjálfsögðum gögnum skólans.”

Kennsla og nám (2)• Dæmi “Markviss kennsla skv. skólanámskrá strax frá upphafi skólagöngu.“

og “Með því að hver nemandi hafi þess kost að setja upp síðu á vefsetri skólans. Þar verði í framtíðinni hægt að sýna gögn og afrakstur vinnu nemenda.”

Hvernig kemur kynjamunur fram 2002 að mati fulltrúa skóla

Notkun á heimilum• Ég tel að tölvunotkun drengja á heimilum sé mun meiri en stúlkna.• Strákar eru mun flinkari enda meiri notendur á tölvur heima hjá sérVal – notkun í skóla• Færri stúlkur í stærðfræði- og tölvu- og upplýsingadeild (framhaldsskóli)• Stelpur í eldri bekkjum sækjast lítið eftir að vinna í tölvum þegar boðið er upp á

það í hópastarfi.• Strákar nýta sér mun meira að koma í tölvuver skólans en stelpur. Einnig velja

strákar sér frekar tölvur í val en stelpurLeikir - viðfangsefni• Stelpurnar eru alveg jafn áhugasamar og strákarnir. Þær velja sér rólegri

viðfangsefni og praktískari. Eru minna í hasarleikjum.• Kynjamunurinn virðist helst koma fram í viðhorfum og áhugasviðum drengja og

stúlkna. Drengirnir virðast sitja mun lengur við tölvuna og tölvuna meira til afþreyingar en stúlkur til "hagnýtra" hluta.

• KK fara frekar en KVK í tölvuleiki þegar kennsla er gefin frjáls. Enginn munur?• Hann kemur ekki fram í skólanum a.m.k.

Ytri þættir – skóli+samfélagKennsluhættir – gerjun?!

1998• Mjög hefðbundir: 7/9• Mism. e kennurum:

2/9

2002• Mjög hefðbundir: 2/11• Mism. e kennurum:

8/11• Sífelld þróun og

prófun hjá flestum: 1/11

1998 var marktækur munur milli 7 skóla sem skilgreindu sig með hefðbundnakennsluhætti og þeirra tveggja sem skilgreindu sig blandaðri: Meiri nýting á tölvum og vef í þeim skólum þar sem kennsluhættir vor blandaðrien þeim skólum þar sem kennsluhættir voru hefðbundnir hjá flestum kennurum.

Ytri þættir – skóliskipulag/stundaskrá

1998• Allir skólar: Mjög

njörvað/bútað niður í smærri einingar eftir námsgreinum.

2002• Tveir skólar af af 11:

Sveigjanleg dagskrá, stærri einingar

Ytri þættir – skólisamvinna meðal kennara o.fl.

1998• Lítil: 11%• Misj.: 56%• Mikil: 33%

2002• Lítil: 0%• Misj.: 45%• Mikil: 55%

2002• Nemendur vinna mikið saman 2-3? Í flestum skólum• Nemendur vinna mikið saman í stærri hópum? Í fæstum skólum

• Vinna nemendur oft utan kennslustofa:  Í um helmingi skóla• Vinna nemendur oft við vettvangsathuganir? Í fæstum skólum

• Er mikið um gesti sem koma í skólann að hitta nemendur? Í um helmingi skóla• Eru skipulagðir vinahópar í mörgum bekkjum? Í um helmingi skóla

Ytri þættir – heimiliStaðsetning tölva

Hvergi

Herbergi sys

Mínu herberg

Herbergi bró

Stofu

Herbergi for

Skrifstofu

Enginn sérst

Annar staður

403020100

AR

1998

2002

28

15

22

12

16

21

36

8

23

5

18

9

15

16

33

8Algengasta staðsetning í Herbergi svarenda

Ytri þættir – heimili, tölvuaðgengi

• Mun fleiri tölvur 2002 en 1998 og hærra hlutfall nettengt (87% 2002 vs. 59% 1998).

• Spurt um fartölvufj. 2002: 25% heimila með eina, 6% með tvær og 2% með 3.

• Tilhneiging til að vera aðeins fleiri tölvur á piltaheimilum bæði 1998 og 2002.

Tölvufj. á heimili

>221Engin

Hlu

tfal

l %

70

60

50

40

30

20

10

0

AR

1998

2002

16

34

46

3

10

22

58

10

Staðsetning tölva heimaKynjamunur 1998 og 2002

AR: 1 1998

Kyn

PiltarStúlkur

% >

0

50

40

30

20

10

0

Mínu herbergi

Herbergi bróður

Herbergi systur44

1616

46

20

AR: 3 2002

Kyn

PiltarStúlkur

% >

0

50

40

30

20

10

0

Mínu herbergi

Herbergi bróður

Herbergi systur

88

2021

48

25

Hef tölvu alveg fyrir mig heimaMunur e. kyni og aldri 2002

Bekkur/ár

Frhsk.

10.b.

9.b.

8.b.

7.b.

6.b.

5.b.

%>1

for

Á/h

efur

tölv

u fy

rir

sig

80

70

60

50

40

30

20

10

Kyn

Stúlkur

Piltar

61

6964

45

525251

38

25

3228

2624

31

Heimili – hver notar tölvu?

Enginn

Ég

Systir/systu

Bróðir/bræðu

(St júp)móðir

(St júp)faðir

Aðrir

10090

8070

6050

4030

2010

0

AR

1998

2002

67

67

49

43

87

56

50

44

34

84

1998 var algengast aðsvarendur skilgreindu sigsem aðalnotanda, bæðipiltar og stúlkur

E.t.v. eru feður og mæðurorðin drýgri en áður?

?

Hvaða forrit(aflokka) segjast nemendur hafa notað í 9.-10.bekk

Ritvinnsla s

T eikniforrit

Skyggnuforri

T öflureiknir

Vefskoðari s

Vefrit ill sk

Spjallf. skó

Póstforrit s

Kennsluforri

Leikir skóla

Önnur forrit

100806040200

AR

1998

2002

34

42

12

15

40

55

31

47

22

77

40

42

28

42

30

19

69Ritvinnsla h

T eikniforrit

Skyggnuforri

T öflureiknir

Vefskoðari h

Vefrit ill he

Spjallf. hei

Póstforrit h

Kennsluforri

Leikir heima

Önnur forrit

100806040200

AR

1998

200215

75

16

47

51

20

66

30

31

48

77

17

83

36

57

21

51

39

22

70

79

Forritaflokkar heima Forritaflokkar skóla

Forritaflokkar heima, kynjamunur, 9.-10.bekk, 2002

• Hærra hlutfall pilta en stúlkna segist hafa notað vefskoðara, vefritil, leikjaforrit heima (nálgast að vera marktækt fyrir skyggnuforrit og teikniforrit). Kynjamunur í fleiri flokkum 1998.

• Piltar nota að meðaltali fleiri forritaflokka heima en stúlkur (5,0 vs. 4,2). Sambærileg meðaltöl fyrir forritaflokka í skóla eru 3,8 og 3,7 (ekki kynjamunur).

Fj. forritaflokka heima og í skóla e. aldri og ári

Bekkur/ár

Frhsk.10.b.9.b.8.b.7.b.6.b.5.b.

Með

alfj

. for

rita

flok

ka h

eim

a

6

5

4

3

2

1

0

AR

1998

2002

Bekkur/ár

Frhsk.10.b.9.b.8.b.7.b.6.b.5.b.

Með

alfj

. for

rita

flok

ka s

kóla

6

5

4

3

2

1

0

AR

1998

2002

Innri þættir -Tölvur í skólum og aðgengi að þeim

• Nemendur:Tölvur• 1998: 13,2 (5,6-35,0), að meðaltali 67%

nettengdar (frá 18% til 89%)• 2002: 7,3 (4,3-13,0), allt að100% nettengdar• Um helmingi færri nemendur á tölvur en áður

var. Ath. samt að aðalbreytingin tengist skólunum á höfuðborgarsvæðinu (úr 18,9 í 6,7) á meðan landsbyggðin hefur nokkurn veginn staðið í stað (8,7 í 8,2).

• Meiri dreifing milli skóla áður en nú? • Makkar og aðrar tegundir nær alveg horfnar

Staðsetning tölva í skólum1998• Í kennslustofum: í

langflestum skólum en þá bara í 1/3 hluta stofa eða minna.

• Í tölvuverum, yfirleitt 1 eða mesta lagi 2 í skóla.

• Á bókasafni, að meðaltali 2

2002• Í kennslustofum: Í

langflestum skólum og þá yfirleitt í í meira en 2/3 hluta stofa.

• Í tölvuverum, 2 í rúmlega helmingi jafnvel upp í 5

• Á bókasafni, að meðaltali 2,4

• Í 2 skólum fartölvusett á vagni

Meðalfj. námsgreina sem tölvur eru nýttar í eftir bekk 1998 og 2002

AR: 1 1998

Bekkur/ár

Frhsk.10.b.9.b.8.b.7.b.6.b.5.b.

Fjöl

di g

rein

a

5

4

3

2

1

0

AR: 3 2002

Bekkur/ár

Frhsk.10.b.9.b.8.b.7.b.6.b.5.b.

Fjöl

di g

rein

a

5

4

3

2

1

0

Hvaða námsgreinar er helst um að ræða? 9.-10. bekkur 1998 og 2002Bekkjarkenns

Sérkennslu

Íslensku

Dönsku

Ensku

Öðrum erl. m

Stærðfræði

Raungreinum

Samfél.

T ónmennt

Myndmennt

Handmennt

Heimilisfr.

T ölvufr./UT

Öðrum greinu

100806040200

AR

1998

2002

77

13

14

23

29

18

77

16

27

Ath. Misjafnt eftir skólum þó alls staðar tölvu/UT-sérgrein.

En aukin nýting virðist veraí erlendum málum, stærðfr.og samfélagsfræði?

Dregur úr í íslensku?

Nánari lýsing frá skóla, dæmi 2002• Nemendur fara sárasjaldan í tölvuverið í öðrum tímum en

upplýsingamennt og vélritun. Enda er það næstum alltaf upptekið vegna þeirra kennslustunda.

• Í yngri bekkjum er blandað kennsluforrit, Word og Powerpiont. Í eldri bekkjum er áherslan á fingrasetningu, Word, Excel, Powerpoint og Netið."

• Yngstu nemendur skólans eru mest í kennsluforritum og á kennsluvefjum, miðstigsnemendur vinna lítilsháttar með Word og FronPage, kennsluforrit/þjálfun, reynt er að samþætta námsgreinar. Elstu nemendur vinna markvist í Word(þar er reynt að samætta), kennt á Paint o.fl. einföld myndvinnsluforrit s.s. Irfanview, PowerPoint samþ. við líffræði, FrontPage nem. fá að vinna persónulegan vef og kynningarvef, Publisher, o.fl. eftir því sem tækifæri bjóðast. Auk þess er öllum nem. kennt á Windows (möppugerð og flokkun), kennt að sækja forrit út á vefin og setja upp

Nánari lýsing frá nemendum, dæmi 2002

• 5. bekkjar stelpur: “við forum á net. og við lærum alskonar dót og tölvu kennarin hann gerir alskonar skemmtilegt í tölvonum.”

• 6.bekkjar strákar: “Mjög mikil notkun og fjör og stundum margir saman.” “marga hef ég séð reyna komast á ****síður í öðrum bekkjum mér fynst þurfa meiri vörslu”

• 7. bekkjar stelpa: “við erum að vinnum mikið í evrópu t.d.prenta út fána og skrifa um þá.”

• 8.bekkjar strákur: “það er tölvufræðsla einu sinni í viku og í líffræði tímanum núna því ég er að gera könnun.”

• 9.bekkjar stelpa: “Ekki skemmtinleg við lærum ekkert og erum bara í vélritun og til hvers er að læra vélritun ef maður kann ekki að komast til að skrifa?”

• 10.bekkjar strákur: “maður er að gera eitthver heimskuleg verkefni sem engin nennir ð gera maður á frekar að læra almennilega a tölvur og vera i ritvinnslum”

?

Hvaða þættir tengdust mest færni 1998

1. FALLSH: 0,616***2. VKLAR: 0,539***3. HVEF: 0,446***4. HPOST: 0,433***5. HEIMTOL: 0,392***6. NETTENG: 0,350***7. HVEREG: 0,331***8. HSPJ: 0,330***9. VFRAM: 0,325***10.TOLFJH: 0,255***

• Þ.e. Fjöldi forritaflokka HEIMA og ýmsar aðrar “heima”breytur ásamt viðhorfi höfðu mesta fylgni við hversu mikið nemendur töldu sig kunna. Skólabreytur skiptu mjög litlu máli.

• Fylgnipróf og aðhvarfsgreiningu á eftir að vinna fyrir gögn frá 2002 en...

• ?

Lokaorð• Ljóst er að ýmsar framfarir hafa orðið á sl. fjórum árum:

Nemendur telja sig hafa fleiri færniþætti á valdi sínu en áður og kynjamunur í færni virðist koma síðar fram. Tölvueign skóla og heimila er orðin mun meiri og ýmis merki um að jarðvegur í skólum sé orðinn frjórri en áður hvað varðar þróunarstarf.

• Á hinn bóginn er töluverður kynjamunur enn til staðar ekki síst á unglingastiginu (í 9.-10.bekk) hvað varðar færni og viðhorf og tölvunotkun heima. Einnig kvarta nemendur yfir ýmsum líkamlegum vandamálum sem tengjast tölvunotkun. Tölvunotkun virðist ennþá að mestu bundin við eina til tvær greinar (á önn?) og er mun minni innan skóla en heimila. Tölvunotkun þegar á heildina er litið virðist ekki hafa aukist en vefnotkun er mun meiri en áður.

Loka-lokaorð

• Innilegar þakkir til allra þátttakenda, nemenda og fulltrúa skóla 1998 og 2002

• Sérstakar þakkir til allra kennaranna/nemenda minna á námskeiðinu UMTS (“Upplýsingatækni í menntun og tölvumenning skóla” eða “upplýstir menntaðir tölvusjúklingar”) haustið 1998 og 2002 sem tóku að sér gagnasöfnun hver í sínum skóla!!!

• ?

Skrif og erindi sem tengjast rannsókn 1998

• Sólveig Jakobsdóttir. 2001. Effects of information and communications technology (ICT) on teaching and learning in Iceland. Journal of IT for Teacher Education 10(1&2):87-100.

• Sólveig Jakobsdóttir. 1999. Kynjamunur tengdur tölvunotkun. Tölvumál 24(2) :25-27.

• Sólveig Jakobsdóttir. 1999. Tölvumenning íslenskra skóla: kynja- og aldursmunur nemenda í tölvutengdri færni, viðhorfum og notkun. Uppeldi og menntun 8 :119-140.

• Sólveig Jakobsdóttir.  2000. Tölvuleikni íslenskra grunnskólanema: Mat með mismunandi aðferðum [Erindi]. Málþing Rannsóknarstofnunar Kennaraháskóla Íslands - Rannsóknir, nýbreytni, þróun, 14.10.2000,  Reykjavík.  Vefslóð: http://soljak.khi.is/erindi/tolvuleikni [13.2.2002].

• Sólveig Jakobsdóttir.  2000. Computer culture in Icelandic school: Need to promote gender-related equity [Erindi]. EUN Multimedia Schoolnet - European Workshop II , 18.9. 2000,  Keele, UK.  Vefslóð: http://soljak.khi.is/eun/ictgenderkeele.ppt [14.4.2002].

• Sólveig Jakobsdóttir.  2000. Tölvumenning íslenskra skóla: Í átt til aukins jafnréttis [Erindi]. Ráðstefna um konur og upplýsingasamfélagið, 14. apríl 2000,  Reykjavík.  Vefslóð: http://www.simnet.is/konur/erindi/solveig_jakobs.ppt [14.4.2002].

• Sólveig Jakobsdóttir.  1999. Á "uppleið" með upplýsingatækni: Eru stelpur og strákar samferða á þeirri leið? [Erindi]. Fyrirlestur á vegum Rannsóknarstofu í kvennafræðum, 4.11.1999,  Reykjavík.

• Sólveig Jakobsdóttir.  1999. Kynjamunur tengdur tölvunotkun í íslensku skólastarfi og leiðir til að draga úr honum [Erindi]. UT99 - Ráðstefna menntamálaráðuneytisins og Skýrslutæknifélagsins um upplýsingatækni í skólastarfi, 27. feb. 1999,  Reykjavík.