thực đơn cho người cao huyết áp
DESCRIPTION
Thực đơn cho người bị bệnh cao huyết ápBiên soạn: Thanh BìnhNhà xuất bản Văn hóa Thông tinTRANSCRIPT
THỰC ĐƠN MẪU TRONG TUẦN - DÀNH CHO NGƯỜI TĂNG HUYẾT ÁP
Thực đơn này, dùng được cho người tăng huyết áp có kèm bệnh tiểu đường, rối loạn chuyển hóa mỡ THỨ 2 SÁNG 1- Bánh canh thịt (Bánh canh: 150g, thịt heo nạt: 30g, cà rốt: 50g) 2- Sữa đậu nành: 1ly (150mL) 3- Chuối xiêm: 1 trái (110g) TRƯA 1- Cơm (1.5 chén) 2- Cá ba sa kho (cá: 60g) 3- Cải cúc xào (rau: 100g) 4- Canh mồng tơi (rau: 100g, bầu: 50g) 5- Dưa hấu: 1 miếng (130g) CHIỀU 1- Cơm (1chén) 2- Thịt kho tiêu (thịt heo nạt: 30g) 3- Đậu que xào (đậu que: 100) 4- Canh bí đỏ (bí đỏ: 150g, tôm khô:5g) 5- Táo tây: 1 trái nhỏ (150g) GIA VỊ 1- Dầu: 25g 2- Đường cát: 20g 3- Muối, bột nêm: 2g 4- Nước mắm: 2 muỗng cà phê Tổng giá trị năng lượng và dinh dưỡng cung cấp/ngày 1- Năng lượng :1628Kcal 2- Chất đạm :59g 3- Chất béo: 43g 4- Tinh bột: 252g 5- Natri: 1804mg 6- Kali: 2911mg
7- Cholesterol: 78mg THỨ 3 SÁNG 1- Phở gà (Bánh phở: 150g, thịt gà: 30g, rau giá: 140g) 2- Sữa tươi tách béo: 1ly (200mL) 3- Nho ngọt: 100g TRƯA 1- Cơm (1.5 chén) 2- Cá thu sốt cà chua (cá: 50g, cà chua: 50g) 3- Bông cải luộc (Bông cải: 100g) 4- Canh cải xanh (rau cải: 100g) 5- Kiwi: 1 quả CHIỀU 1- Cơm (1chén) 2- Đậu hủ dồn thịt sốt cà (đậu hủ: 50g, thịt heo nạt: 10g) 3- Bắp cải luộc (bắp cải: 100g) 4- Canh bí (bí: 100g) 5- Mít: 50g GIA VỊ 1- Dầu: 25g 2- Đường cát: 20g 3- Muối, bột nêm: 2g 4- Nước mắm: 2 muỗng cà phê Tổng giá trị năng lượng và dinh dưỡng cung cấp/ngày 1- Năng lượng : 1676Kcal, Chất đạm: 62g 2- Chất béo: 40g 3- Tinh bột:268g 4- Natri:1838mg 5- Kali: 3061mg 6- Cholesterol: 58mg THỨ 4 SÁNG 1- Xôi đậu xanh: 1 chén đầy (Gạo nếp: 85g, đậu xanh: 26g, mè:4g) 2- Bơ dằm(bơ: 90g, sữa đặc có đường: 15g) TRƯA 1- Cơm (1.5 chén) 2- Khổ qua dồn cá thác lát (Khổ qua: 100g, cá: 70g) 3- Rau bí luộc (Rau bí: 100g) 4- Xoài chín: 100g CHIỀU
1- Cơm (1chén) 2- Tôm kho (tôm: 60g) 3- Bầu luộc (bầu: 150) 4- Canh cải xoong (cải: 150g) 5- Đu đủ chín: 200g GIA VỊ 1- Dầu: 25g 2- Đường cát: 10g 3- Muối, bột nêm: 2g 4- Nước mắm: 2 muỗng cà phê Tổng giá trị năng lượng và dinh dưỡng cung cấp/ngày 1- Năng lượng : 1743Kcal 2- Chất đạm: 64g 3- Chất béo: 43g 4- Tinh bột: 276g 5- Natri: 1982mg 6- Kali: 3631mg 7- Cholesterol: 173mg THỨ 5 SÁNG 1- Bánh mì cá (Bánh mì: 1 ổ nhỏ, cá trích: 20g, cà chua: 30g) 2- Sữa đậu nành: 1ly (150mL) 3- Chuối xiêm: 1 trái (110g) TRƯA 1- Cơm (1.5 chén) 2- Mướp đắng xào trứng (mướp đắng: 100g, trứng vịt: 30g) 3- Rau xào thập cẩm (nấm rơm, cà rốt: 20g, bông cải: 100g) 4- Canh khoai mỡ (khoai: 40g, tôm: 10g) 5- Sapoche: 1 trái vừa (125g) CHIỀU 1- Cơm (1chén) 2- Cá rô phi chưng tương (cá: 50g, tương hột:: 3g) 3- Xu hào xào (xu hào: 50g) 4- Canh rau ngót cá rô (rau: 150g, cá: 15g) 5- Thanh long: 140g (1/4 trái) GIA VỊ 1- Dầu: 25g 2- Đường cát: 10g 3- Muối, bột nêm: 2g 4- Nước mắm: 1 muỗng cà phê Tổng giá trị năng lượng và dinh dưỡng cung cấp/ngày
1- Năng lượng: 1743Kcal 2- Chất đạm: 63g 3- Chất béo: 43g 4- Tinh bột: 279g 5- Natri: 1924mg 6- Kali: 3294mg 7- Cholesterol: 221mg THỨ 6 SÁNG 1- Xôi bắp (Bắp: 30g, đậu xanh, nếp: 15g, hành phi) 2- Yaourt: 1 hủ 3- Dâu tây: 100g TRƯA 1- Cơm (1.5 chén) 2- Nấm kho đậu hủ (nấm rơm: 20, đậu hủ: 60g) 3- Bầu luộc: 100g 4- Canh súp (khoai tây: 50g, cà rốt, củ dền, củ cải trắng: 30g, thịt heo: 40g) 5- Bưởi: 100g CHIỀU 1- Cơm (1chén) 2- Cá lóc kho (cá: 50g) 3- Huyết xào giá hẹ (huyết: 30g, giá: 50g, hẹ: 20g) 4- Canh hẹ (hẹ: 100g, đậu hủ non: 30g) 5- Măng cụt: 5 quả vừa GIA VỊ 1- Dầu: 30g 2- Đường cát: 10g 3- Muối, bột nêm: 2g 4- Nước mắm: 2 muỗng cà phê Tổng giá trị năng lượng và dinh dưỡng cung cấp/ngày 1- Năng lượng: 1709Kcal 2- Chất đạm: 62g 3- Chất béo: 45g 4- Tinh bột: 268g 5- Natri: 1603mg 6- Kali: 2238mg 7- Cholesterol: 24mg THỨ 7 SÁNG 1- Bánh ướt (Bánh ướt: 1 chén, giò lụa: 30g, dưa leo: 30g, giá: 50g, nước mắm: 10g)
2- Sữa tươi tách béo: 1ly (200mL) 3- Lê: 1 trái nhỏ (170) TRƯA 1- Cơm (1 chén) 2- Gà kho gừng (gà: 30g) 3- Đậu rồng luộc (đậu rồng: 100g) 4- Súp đậu (đậu hà lan, đậu trắng, hạt sen khô: 20g, nấm rơm, bắp non: 40g 5- Cam: 1 trái nhỏ (170g) CHIỀU 1- Cơm (1chén) 2- Mực xào thập cẩm (mực tươi: 30g, cà chua: 30g, dưa leo, thơm: 100g) 3- Rau muống xào tỏi (rau: 100g) 4- Canh cà chua trứng (cà chua: 30g, trứng 10g) GIA VỊ 1- Dầu: 25g 2- Đường cát: 10g 3- Muối, bột nêm: 1g 4- Nước mắm: 2 muỗng cà phê Tổng giá trị năng lượng và dinh dưỡng cung cấp/ngày 1- Năng lượng:1726Kcal 2- Chất đạm: 69g 3- Chất béo: 37g 4- Tinh bột: 281g 5- Natri: 1953mg 6- Kali: 2825mg 7- Cholesterol: 174mg CHỦ NHẬT SÁNG 1- Hủ tiếu thịt heo (Hủ tiếu: 150g, thịt heo: 30g, giá: 100g, xà lách: 50g) 2- Chè đậu đen: 1 ly (đậu đen: 30g) 3- Sầu riêng: 1 múi TRƯA 1- Cơm (1.5 chén) 2- Canh chua cá hú (cá: 50g, cà chua, đậu bắp, giá: 150g) 3- Cá bống kho tiêu (cá: 20g) 4- Bông cải luộc (Bông cải:100g) 5- Cam: 1 trái nhỏ (170g) CHIỀU 1- Cháo gà (Cháo: 1 tô, gà: 60g, giá: 100g) 2- Gỏi (cải bắp: 100g) 3- Vú sữa: 1 trái (250g)
GIA VỊ 1- Dầu: 30g 2- Đường cát: 10g 3- Muối, bột nêm: 1g 4- Nước mắm: 2 muỗng cà phê Tổng giá trị năng lượng và dinh dưỡng cung cấp/ngày 1- Năng lượng: 1768Kcal 2- Chất đạm: 76g 3- Chất béo: 45g 4- Tinh bột: 267g 5- Natri: 1720mg 6- Kali: 2604mg 7- Cholesterol: 86mg
Sống chung với bệnh cao huyết áp
Cao huyết áp là hiện tượng huyết áp vượt quá giới hạn bình thường.
Nếu không điều trị đầy đủ, bệnh sẽ gây nhiều biến chứng nguy hiểm
như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim cấp.
"Chỉ khoảng 5-10% bệnh nhân tìm được nguyên nhân, nhóm này gọi là tăng
huyết áp thứ phát. Số còn lại không rõ nguyên nhân, gọi là tăng huyết áp
nguyên phát hay tăng huyết áp vô căn", tiến sĩ Nam cho biết.
các nguyên nhân thường gặp của tăng huyết áp thứ phát là do suy thận mạn
tính, hẹp động mạch thận, cường aldosteron nguyên phát, u tủy thượng thận
và do uống thuốc ngừa thai.
Hầu hết bệnh nhân tăng huyết áp trong giai đoạn đầu không có biểu hiện gì.
Người bệnh chỉ phát hiện mình bị tăng huyết áp khi tình cờ đo huyết áp hoặc
khám sức khỏe định kỳ. Do đó đa số bệnh nhân biết mình bị bệnh khi đã có
biến chứng trên các cơ quan của cơ thể.
Nghi ngờ tăng huyết áp, người bệnh có thể đo huyết áp tại nhà với hai tư thế
nằm hoặc ngồi. Nếu đo ở tư thế ngồi phải dựa lưng vào tường hoặc ghế, tay
được đo phải để ngang tim.
Người bệnh có thể dùng huyết áp kế thủy ngân hoặc huyết áp kế điện tử tự
động. Cần lưu ý: Không uống cà phê, hút thuốc lá, không dùng các thuốc
ảnh hưởng đến huyết áp (như thuốc chống sung huyết mũi) trước khi đo
huyết áp.
Phân loại Huyết áp tâm thu
(mmHg)
Huyết áp tâm thương
(mmHg)
Bình thường <120 <800
Tiền tăng huyết áp 120-139 80-90
Tăng huyết áp giai
đoạn 1
140-159 90-99
Tăng huyết áp giai
đoạn 2
≥ 160 ≥ 100
Tăng huyết áp nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ bị biến
chứng trên các cơ quan như: tim, não, mắt, động mạch ngoại biên.
Biến chứng tức thời: Có thể nguy hiểm đến tính mạng, gồm tai biến mạch
máu não, nhồi máu cơ tim cấp, bóc tách động mạch chủ, phù phổi cấp, suy
thận cấp.
Biến chứng lâu dài: Xảy ra nếu bệnh nhân sau một thời gian dài tăng huyết
áp mà không được chẩn đoán và điều trị đúng. Biến chứng gồm: Rối loạn
tiền đình, bệnh lý mắt, tim to, suy tim, đau thắt ngực do thiếu máu cục bộ cơ
tim, suy thận mạn, đau cách hồi.
Theo bác sĩ Nam, nếu bị tăng huyết áp, người bệnh cần đi khám để được tư
vấn. Các bác sĩ chuyên khoa sẽ làm các xét nghiệm cần thiết giúp tìm
nguyên nhân và biến chứng, từ đó có cách thức điều trị phù hợp.
"Nếu tăng huyết áp có nguyên nhân thì chỉ cần điều trị loại bỏ nguyên nhân
sẽ hết bệnh. Tăng huyết áp vô căn thì phải điều trị lâu dài, đưa huyết áp về
mức bình thường nhằm giảm thiểu các biến chứng", bác sĩ Nam nói.
Có 2 cách điều trị chính. Một là thay đổi lối sống bằng ngưng thuốc lá, giảm
cân nếu thừa cân, tập luyện thể dục, hạn chế ăn mặn, giảm rượu bia, bổ sung
Kali, Magie, Canxi, trong chế độ ăn, giảm căng thẳng trong cuộc sống. Hai
là điều trị bằng thuốc. Cách điều trị này sử dụng khi việc thay đổi lối sống
không đủ để kiểm soát huyết áp; khi tăng huyết áp đã có biến chứng lên các
cơ quan và khi huyết áp quá cao (≥180/110 mmHg).
"Tăng huyết áp là bệnh lý thường gặp. Dễ dàng phát hiện tăng huyết áp
nhưng lại thường bị bỏ sót, gây hậu quả nặng nề cho người bệnh nếu không
được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc điều trị thường kéo dài, cần có sự
hợp tác chặt chẽ giữa bệnh nhân và thầy thuốc để đạt hiệu quả tốt nhất", bác
sĩ Nam khuyên.