AΠΟ ΤΟ ΣΙΤΑΡΙ ΣΤΟ ΨΩΜΙ

ΜΑΚΙΝG BREAD IN GREECE

Χριστίνα

ΘΕΡΙΣΜΑ

Στον θερισμό ήταν απαραίτητη η αλληλοβοήθεια. Όταν το σιτάρι ήταν έτοιμο για θερισμό, οι αγρότες συζητούσαν και αποφάσιζαν από ποιο χωράφι θα ξεκινούσαν όλοι μαζί τον θερισμό. Ετοίμαζαν τα δρεπάνια, που ήταν τα εργαλεία για το θέρισμα και από το προηγούμενο βράδυ κάποιος πήγαινε στο χωράφι, έβγαζε από τη ρίζα μια αγκαλιά φυτά σταριού, τα οποία έβαζε μέσα σε νερό να μαλακώσουν, ώστε να χρησιμοποιηθούν για το δέσιμο των δεματιών την επομένη.

Κατά τον θερισμό με το αριστερό χέρι έπιαναν όσα στελέχη σιταριού μπορούσαν και με το δεξί τα έκοβαν από χαμηλά. Τη χεριά αυτή την άφηναν πίσω τους και συνέχιζαν. Ένας άλλος εργάτης συγκέντρωνε τις χεριές και τις έδενε σε μεγάλα δεμάτια, τα οποία τα έστηνε όρθια, για να μην παίρνουν υγρασία από τη γη. Όταν τελείωνε τα θέρισμα σε κάθε χωράφι, τα δεμάτια μεταφέρονταν, είτε ζαλίκα (στην πλάτη) είτε φορτωμένα σε ζώα και τοποθετούνταν κοντά στο αλώνι, σε στοίβες.

ΑΛΩΝΙΣΜAAAΑ

Απλώνονται πάνω στο πέτρινο αλώνι τα δεμάτια, κόβονται τα δεματικά και σκορπίζονται τα χερόβολα σε όλο το χώρο του αλωνιού. Στο κέντρο του βρίσκεται ο στιχερός, που είναι ένα χοντρό και γερό ξύλο, συνήθως από πουρνάρι, μπηγμένο στο χώμα και στερεωμένο καλά. Πάνω του δένεται η τριχιά, που κρατά τα ζώα όταν γυρνάνε πάνω στο αλώνι. Συνήθως χρησιμοποιούνται άλογα ή μουλάρια. Δένονται μεταξύ τους με λαιμαριές φτιαγμένες με τριχιά και όλα μαζί δένονται με το σκοινί του στιχερού. Ο αγωγιάτης, έτσι λέγεται αυτός που ακολουθεί τα ζώα στο αλώνι, κρατά μια βίτσα στα χέρια, την χτυπά στον αέρα για να τα φοβίζει και να τρέχουν. Η κίνηση των ζώων γίνεται και προς τις δυο κατευθύνσεις. Το σκοινί του στιχερού μαζεύεται πάνω του ενώ τα ζώα τρέχουν και έτσι πατούν τα χερόβολα σε όλο το αλώνι απ' έξω προς τα μέσα. Ύστερα τα αλλάζουν. Το ζώο που ήταν απέξω έρχεται μέσα και έτσι το σκοινί απλώνει. Το αλώνισμα συνεχίζεται μέχρις ότου τα χερόβολα γίνουν άχυρο και φυσικά βγει ο καρπός από τα στάχυα.Ύστερα γίνεται το μάζεμα. ..\Downloads\url.htm

ΛΙΧΝΙΣΜΑ

Μετά το μεσημέρι γίνεται το λίχνισμα. Ο αέρας που φυσά βοηθά σ' αυτή τη δουλειά. Με τα δικράνια πετάνε ψηλά το άχυρο για να διαχωριστεί από τον καρπό. Ο αέρας το μεταφέρει στην άκρη του αλωνιού. Χρησιμοποιούν ακόμη τα ξύλινα φτυάρια και φυσικά το δριμόνι (μεγάλο κόσκινο) για το κοσκίνισμα του καρπού. Ο καρπός λιάζεται και αποθηκεύεται στα κασόνια ή στα ματαράτσια (μεγάλα υφαντά σακιά). Το άχυρο μεταφέρεται στα καλύβια με τις λιοπάνες ή τα χαράρια για να χρησιμεύσει σαν τροφή στα ζώα τους χειμερινούς μήνες.

ΑΛΕΣΜΑ

Οι νοικοκυρές έπαιρναν από το σιτάμπαρο, μία κασέλα με χωρίσματα, που αποθήκευαν τον καρπό τους, αλλού το στάρι, αλλού το κριθάρι,  το καλαμπόκι (η κούκλα ), η βρώμη όση ποσότητα χρειαζόταν, και με το “αρίλογο”(κρισάρα με μεγάλα ανοίγματα) καθάριζαν το στάρι και γενικά τα “γεννήματα”. Μετά το έπλεναν και την ημέρα το άφηναν κάτω από τον ήλιο για να στεγνώσει. Το τσουβάλιαζαν και δρόμο με το “βασταγό” (ζώο) για τον μύλο. Οι αλευρόμυλοι εκείνη την εποχή δούλευαν με λιθάρια που τα κουνούσε ο αέρας.

ΖΥΜΩΜΑ

Το ζύμωμα ενός ζυμαριού είναι από τα πιο σημαντικά στάδια στην παραγωγή του ψωμιού. Η λέξη που χρησιμοποιείται, δεν είναι ικανή να περιγράψει με ακρίβεια την διαδικασία που επιτελείται. Η λέξη ζύμωμα μοιάζει με τη λέξη ζύμωση, νοηματικά όμως δεν έχει καμία σχέση. Σαν ζύμωμα θεωρείται η μάλαξη του ζυμαριού ή γενικά η μηχανική επεξεργασία του, με στόχο τον σχηματισμό γλουτένης, την αύξηση της ελαστικότητάς της και την ωρίμανση του ζυμαριού.

ΦΟΥΡΝΙΣΜΑ

 Όταν φουσκώνε το ζυμάρι άναβαν το φούρνο. Στο φούρνισμα οι νοικοκυρές έβαζαν τα ψωμιά από την πινακωτή πάνω στο φτυάρι και στη συνέχεια μέσα στο φούρνο. Η αρχινοικοκυρά φούρνιζε και έκλεινε την πόρτα του φούρνου σφραγίζοντας τη με φρέσκια κοπριά αγελάδας. Σε μισή ώρα την άνοιγε για να ελέγξει και να μετακινήσει τα ψωμιά. Το σάλεμα γινόταν για να φύγει η υγρασία που συγκρατούσαν από κάτω. Όταν γινόταν το ξεφούρνισμα, έβαζαν τα ψωμιά σε πανέρια.

Και καλή σας όρεξη!!!