temel seviye s7-200 notlar

7/22/2019 Temel Seviye s7-200 Notlar

1/68

KOU T.E.F. PLC KURS NOTU

1

1. Giri .............................................................................................................................. 32. PLC Yaps ................................................................................................................... 4

2.1. Merkezi lem Birimi (CPU) ................................................................................. 52.2. GirikAra Birimleri ....................................................................................... 6

2.2.1. Ayrk I/O ........................................................................................................ 63. PLC ile Rle Sistemi Arasndaki Fark ......................................................................... 8Kumanda Sistemi Analizi................................................................................................. 84. PLC Seim ltleri..................................................................................................... 85. S7-200 PLC ve Genel zellikleri................................................................................. 96. letim Sistemi ............................................................................................................ 107. PLC Programlanmas................................................................................................. 10

7.1.Ladder (Merdiven) Programlama dili.................................................................. 11

7.2. Boolean (Deyimsel) Programlama dili................................................................ 117.3. S7-200 PLC Programlanmas .............................................................................. 117.4. PLC Kumanda Komutlar .................................................................................... 127.5. Komutlarn Yrtlmesi ve Lojik Yn ............................................................. 12

8. Zamanlayclar ve Sayclar........................................................................................ 138.1. Giri ..................................................................................................................... 138.2. Zamanlayclar ..................................................................................................... 13

8.2.1. Gecikmeli alan Zamanlayc ................................................................... 138.2.2. KalcGecikmeli alan Zamanlayc......................................................... 15

NOT : Aklama ..................................................................................................... 158.2.3 ki Zaman Rlesi Tipi Arasndaki Fark......................................................... 16

8.3. Sayclar ............................................................................................................... 168.3.1. leri Sayclar ................................................................................................ 168.3.2. leri - Geri Sayclar..................................................................................... 18

9. Matematiksel lemler ................................................................................................ 209.1. Tam SayToplama............................................................................................... 209.2. Tam Saykarma............................................................................................... 209.3. Tam Sayarpma................................................................................................ 219.4. Tam SayBlme .................................................................................................. 219.5. BaytArttr........................................................................................................... 229.6. BaytAzalt........................................................................................................... 22

10. Program Ak

Denetim Komutlar

........................................................................... 23Son.......................................................................................................................... 23Dur.......................................................................................................................... 23Gzetleyiciyi Resetle.............................................................................................. 23Sra ........................................................................................................................ 24Etiket....................................................................................................................... 24ar ....................................................................................................................... 25Altprogram ............................................................................................................. 25Geri Dn................................................................................................................. 25For........................................................................................................................... 26

Next ........................................................................................................................ 26

lem Yok ............................................................................................................... 26TAI/DOLDUR/TABLO....................................................................................... 27


2/68


2

Bayt Ta................................................................................................................. 27Bayt Blok Ta ........................................................................................................ 27BaytSaa Kaydr................................................................................................... 28BaytSaa Dndr ................................................................................................. 28Shift Register Bit .................................................................................................... 29HafzayDoldur ...................................................................................................... 29

NTERRUPT .............................................................................................................. 30Interrupt likilendir ............................................................................................... 30Interrupt likisini Kaldr........................................................................................ 30Interrupt Altprogram ............................................................................................. 31Interruptlara zin Ver.............................................................................................. 31Interrupt znini Kaldr............................................................................................. 31Interrupttan Dn.................................................................................................. 32

V. UYGULAMA RNEKLER .................................................................................... 33UYGULAMA 1-A...................................................................................................... 33UYGULAMA 1-B...................................................................................................... 35UYGULAMA - 2........................................................................................................ 37UYGULAMA - 3........................................................................................................ 39UYGULAMA - 5........................................................................................................ 44UYGULAMA - 6........................................................................................................ 48UYGULAMA - 7........................................................................................................ 49UYGULAMA - 8........................................................................................................ 50UYGULAMA - 9........................................................................................................ 52UYGULAMA - 10...................................................................................................... 56

UYGULAMA - 11...................................................................................................... 58UYGULAMA - 12...................................................................................................... 61UYGULAMA - 13...................................................................................................... 64UYGULAMA - 14...................................................................................................... 67

.


3/68


3

1. Giri

Endstriyel otomasyon sistemleri, her geen gn, artan bir hzla gelimekte ve retimsrecindeki ilevleri artmaktadr. Otomasyon sistemlerinin tasarmve etkin kullanmiin gerekli olan temel unsur bilgi ve bilgiye eriim hzdr.

Gnmzde, en iyi, en hzl ve en verimli retimi salamann temel zm olanendstriyel otomasyon, btn dnyada byk bir hzla gelimekte veyaygnlamaktadr. Bu durum, bu konuda her geen gn yetimi insan gcne olangereksinimi arttrmaktadr. lkemizde de retimi dnyadaki gelimilkeler seviyesineykseltmek iin endstriyel otomasyona nem verilmeli ve "retim nasl arttrlmal?"sorusuna cevap aranmaldr. te bu soruya verilen cevaplardan biriside seri retim veseri retim bantlarnn kontroldr. Bant sistemlerinin yerinden ve yeni gelien

teknoloji sayesinde internet araclile bir merkezden kontrol ve bu ilem iin hangiyntemin kullanlacann tespitidir. te PLC (Programmable Logic Controller:Programlanabilir Lojik Denetleyici) bize bu isteklerimize cevap verebilecek birotomasyon cihazdr.

Gnmzde endstriyel otomasyon cihazlar denilince ilk akla gelen cihaz PLCdir.Teknolojinin gelimesine bal olarak da PLC ler de gelimi ve ilk PLClere greepey gelimeye uramtr. Teknik gelimeler ile PLC lere eklenen yeni zellikle ise; PID denetin kontroln yapabilmesi , Denetim yerinden farkl mesafelerden PLClere internet aracl ile kontrol

verilerinin retici firma tarafndan belirlenen belirli protokoller aracl ileaktarlabiliyor olmas,

Step motor denetiminin ayr src sistemlerine ihtiya duyulmada PLCye ilaveedilecek ilave modller araclyla direkt olarak yaplabiliyor olmas,

Termokupl gibi scaklk alglayclarnn ilave modller araclyla PLCyedorudan balanabilmesi,

Hzl darbe reten sensrlerin, yaklam anahtarlar v.b. gibi cihazlarn rettikleridarbeleri alglamak iin gelitirilen modller,

Ve en nemlisi ise PLCnin endstriyel otomasyonda yaygnlnn artmas iinfirmalar tarafndan hazrlanan paket yazlm programlarnn teknik elemanlarn dahakolay anlayabilecei ve kullanabilecei hale getirilmesi.

te bu gelimeler sayesinde PLCler otomasyon sistemlerinde dier sistemlere karciddi bir rakip olarak, teknolojik evrimini srdrmektedirler.

PLCler eitli sanayi kurulularnn denetim ihtiyalar dnlerek, zel bilgisayarkontrol sistemi olarak gelitirilmitir. Bu yntem kullanlarak kontrol ilemi olduka

basitletirilmitir. PLCler sanayinin kumanda ihtiyacnn duyulduu her blmdekullanlabilmektedir.

PLCler giri ve k terminalleri bulunan basit bir kutu grnmndedir. Bunun

yannda bir programlama nitesi ve ihtiyaca gre giri ve klarn saysn arttrmakiin ilave modller bulunabilmektedir.


4/68


4

Gnmzde endstriyel otomasyon sistemlerinin nemli bir alannoluturan kumandave geri beslemeli kontrol sistemleri programlanabilir lojik denetleyici (PLC) veyaProgramlanabilir Denetleyici (PCs) olarak adlandrlan aygtlar ile gerekletirilir. PLC,

bu tr sistemlerin uygulanmas iin gerekli yazlm ve donanm zelliklerini tar.Kumanda sistemlerinin gereklemesinde, lojik anahtarlama, zamanlama ve sayma gibiilevleri salayan yazlm zellikleri ve kumanda iaretlerinin dntrmesini salayangiri-kbirimleri kullanlr. Geri beslemeli kontrol sistemlerinde ise analog giri-k

birimleri, kontrol algoritmasnn gereklemesi iin matematik ilem komutlar vekontrol algoritmasnn n grlen rnekleme zamanlarnda iletilmesini salayan ekzellikler aranr.

Bir PLC, dier saysal veri ileme makineleri gibi merkezi ilem birimi, bellek birimi vegiri-kbirimlerinden oluur. Ayrca, programyedeklemek yada baka bir PLC ye

aktarmak iin ayrlabilir bir EEPROM bellei, giri-k saysn artrmak iin ayrkgenileme birimi, analog giri-k birimi, enerji kesilmeleri durumunda PLC yibesleyen yedek g kaynagibi birimler de bulunur.

Merkezi ilem birimi, PLCnin almasn dzenleyen aritmetik ve lojik ilemlerigerekleyen, zamanlama, sayma gibi ilevleri salayan en nemli birimdir.

Bellek birimi; Girigrnt bellei, veri bellei, program bellei gibi ksmlara ayrlmolup, bu bellek alanlarfarklilevler iin kullanlr.

Giri birimi, kontrol edilen sistemle ilgili alglama ve kumanda elemanlarndan gelen

elektriksel iaretleri PLC de ilenecek lojik gerilim seviyelerine dntren birimdir.Kontrol edilen sisteme ilikin basn, seviye, scaklk alglayclar, kumanda dmelerisnr ve yaknlk anahtargibi elemanlardan gelen iki deerli iaretler (var-yok , 1 veya0) giribirimi zerinden alnr. Giribirimi iaret seviyesi deerleri 24V, 48V, 100V-120V, 200V-240V doru veya alternatif akm olabilir.

k birimi, PLC de hesaplanan k noktalarna ilikin lojik gerilim seviyelerini,kontrol edilen sistemdeki kontaktr, rle, selenoid gibi kumanda elemanlarnsrmeyeuygun elektriksel iaretlere dntren birimdir. k birimi rle, triyak yadatransistrl devrelerden oluabilir. Yksek hzl ama ve kapama gerektiren

durumlarda, doru ak

mda transistrl, alternatif ak

mda triyakl

k

birimleri dierdurumlarda genellikle rleli kbirimleri kullanlr.

Her bir PLC, bir programlaycbirimi ile programlanr. Programlaycbirimi, kumandadevresine ilikin programn yazlmas, PLC ye aktarlmasyada PLC deki programnalnmas ve yeniden dzenlenmesi gibi amalar iin kullanlan bir el programlaycsyada kiisel bilgisayarlarda alan bir programlama yazlmolabilir. Her PLC reticisifirma, zellikle kumanda devreleri ile ilgili kiilerin ok hzl ve kolay uyumsalayabilecekleri programlama yazlmlargelitirmilerdir.

2. PLC Yaps


5/68


5

PLCnin iinde bir mikroilemci vardr. Yaplacak ilemler bir program haline getirilipbellekte saklanr. Bellek elemanolarak RAM, ROM PROM, EPROM veya EEPROMkullanlr. Bellekte saklanlan program mikroilemci tarafndan okunarak ileme konur.

PLC ye programlar teknolojideki gelimelere balolarak FAX-MODEM kullanlaraktelefon hattndan, klasik bir yntem olan tu takmkullanlarak veya bilgisayar (PC)ile RS 232 zerinden aktarlabilir.

PLC Kumanda Sisteminin Yaps

PLC kumanda sistemi ana ksmdan oluur.

A GiriElemanB Kontrol nitesiC kEleman

PLCleri drt temel blmden olumaktadr.1) Merkezi lem Birimi ( CPU )2) Bellek Birimi ( RAM,ROM, PROM vb.. )3) GiriBirimi ( IN )4) kBirimi ( OUT )

2.1. Merkezi lem Birimi (CPU)CPU, bellekle birlikte bir PLCye zeka veren ksm olup bellekte sakl programngerektirdii btn aritmetik, mantk ve veri ileme gibi operasyonlar bu birimdegerekletirilir. Temelinde mikroilemci denilen, ok yksek oranda tmleik devreteknolojisinin bir rn yer alr. ki ayryapmcaynmikroilemciyi kullanabilir, fakatdeiik iletim sistemleri nedeni ile sonu PLC lerin yetenekleri farklolabilir. letimsistemi yapmc tarafndan hazrlanm olup genelde PLC kullancsna ak deildir.letim sistemi diyagnostik prosedrleri de ierir. Bu prosedrler genelde ilk

balangta kendinden alan veya kullanc tarafndan altrlan olmak zere ikigenel tre ayrlrlar. Birinci tr diyagnostikler, genelde, sadece iletim sisteminin

kulland bellei test ederler.Kullanc tarafndan gelitirilen diyagnostikler ise btnbellei ve iletiim kaplargibi dier unsurlarteste tabi tutarlar.

Anahtarlar Butonlar Sensrler Kontrol SinyalleriGiriEleman

GiriterminalleriPLCkbirimleri

kElemanlarMotor Selenoid Src Elemanlar Ykler

LCDprogramlayc

GSTERGE


6/68


6

Yukarda belirtilen btn operasyonlar baz PClerde bir tek mikroilemci ilegerekletirilir. Gnmzde daha yaygn olan yaklam iletim sisteminin grevlerini

birka mikroilemci arasnda blmektir. Bu yaklamda (multi-processing) her-birmikroilemcinin belirli grevleri vardr. Yaygn olarak kullanlan ift mikro-ilemciliyaklamda mikroilemcilerden biri denetim dieri ise mantk ilemlerini stlenir.Denetim mikroilemcisi denetim evirimindeki denklemleri, operatrle etkileim gibidaha karmak hesap ve veri ilemlerini yapar. Dieri ise zamanlama, mantk ve saymagibi ilemlerle birlikte uygulama programnn taramasn gerekletirir. Programn biryerinde kendi yeteneinin stne kan bir ilemle karlarsa bunu denetimmikroilemcisine aktarr ve taramaya devam eder.

Son yllarda ortaya kan yeni bir gelime de akll I/O arabalardr. Bu I/Olarn birmikroilemcisi ve bellei ve de uygulama programna bal olmayan bir mini iletim

program vardr. Byle akll bir modle rnek olarak PID (Proportional Integral Derivative ) denetim modl gsterilebilir.

2.2. GirikAra Birimleri

2.2.1. Ayrk I/O

En yaygn olarak kullanlan arabirim tr ayrk I/O arabirim olup CPU nun 1 veya

0 tr kolan girielemanlarveya 1 veya 0 trl bir kla denetlenebilecekanahtarlar, limit anahtarlar, dzey anahtarlar, motor kontaktr veya rle kontaklar,seici anahtarlar, fotoelektrik gzler saylabilir. Ayrk I/O arabirim ile denetlenebilecekkelemanlariin ise alarmlar, denetim rleleri, selenoidler, motor starterleri, fanlar,v.b. birer rnek olarak gsterilebilir.

Giri/kelemanlarnn eitli dzeyde gerilimlerle beslenmesi gerekebileceinden I/Oarabirimlerinin nominal gerilimi (A.A. veya D.A.) deerleri de eitlilik gsterir. ekil2.1 de A.A. veya D.A. besleme gerektiren girielemanlarile TTL dzeyde kverenelemanlarn araba balant ekli gsterilmitir. ekil 2.2de ise k elemanlarnnarabaa balantlarnn tipik olarak nasl yapldnaklamaktadr.

CPU

LET

M

I/O ileme

Diagnostikler

Denetim prog.al trlmas

DenetimUygulamaProgram


7/68


7

ekil 2.1 Girielemaniin balantekli.a.A.A. veya D.A. besleme gerektiren elemanlarb. TTL dzeyde kgerektiren elemanlar

ekil 2.2 kelemaniin balantekli.

a. A.A. veya D.A. besleme gerektiren elemanlarb. TTL dzeyde girigerektiren elemanlar

L1

1

2

C

A.A. veya

D.A. besleme

+V

1

2

-V

V

1

2

-V

1

2

3

C

A.A. veyaD.A. besleme


8/68


8

3. PLC ile Rle Sistemi Arasndaki Fark

Rle sistemlerinde her trl kumanda ilemleri rlelerle yaplrken, PLC de bu ilemlermikroilemci tarafndan gerekletirilmektedir. Mikroilemcinin bir entegre olduudnlrse kapladalan ve kullanm kolaylasndan rleli sistemlerden ok stnolduu grlmektedir.

Bir kumanda sistemini analiz edersek, temel elemanlar unlardr:1) kumanda edecek elemanlar (girielemanlar)2) kumanda edilecek elemanla, kumanda eden elemanlar arasndaki kontrol

blm (kontrol nitesi)3) kumanda edilecek elemanlar (kelemanlar)

Kumanda Sistemi Analizi

Rleli sistemlerde kontrol blm rle balantlar ile yaplr. PLC sisteminde ise builem mikroilemci ve bellekten oluan bir elektronik devre ile yaplmaktadr.

Rleli sistemler ile yaplacak kontrol ilemleri rle balantlarile snrldr. Karmakilemlerde kullanlan rle saysnn artmassebebiyle kontrol ileminin hacmi bymolur. Ayrca mevcut sitemde bir deiiklik yapmak olduka zordur.

PLC sisteminde kontrol nitesinin yapabilecei ilem miktar PLC iindekimikroilemci ve bellek kapasitesine bal olarak deiir. PLC sistemlerinde rlelisistemlerde bulunmayan sayc, zamanlayc, shift register, flip-flop vb. elemanlarkontrol nitesi tasarmnkolaylatrr.

4. PLC Seim ltleri

Bir kumanda sistemi iin PLC seiminde gz nne alnmasgereken zellikler uekilde sralanabilir;

- ki seviyeli kumanda iaretlerinin baland ayrk (lojik, dijital) giri-knoktassaysve elektriksel zellikleri,- Program ve veri bellei kapasitesi,- Komut ileme hz,- Zamanlaycve saycsays,- Gerek-zaman saati,- Kesme iletim yetenei,

- letiim olanaklar,- Program yedekleme olana,

Kumanda EdecekElemanlar

Kontrol Blm Kumanda EdilecekElemanlar


9/68


9

- ifre korumas,PLC nin geri beslemeli kontrol sistemlerinde kullanm iin ayrca analog giri-ksays, matematik ilem yetenei ve komutlarn ilenme hzlargibi zellikler de aranr.

5. S7-200 PLC ve Genel zellikleri

SIMATIC S7-200 ailesi programlanabilir denetleyicileri, maksimum 64 giri, 64 knoktas bulunan kk boyutlu otomasyon sistemlerinin kumanda devreleri ve 12analog giri, 4 analog k noktas gerektiren geri beslemeli kontrol devreleriningereklemesi iin gelitirilmibir otomasyon aygtdr.

S7-200 serisinin CPU-210, CPU-212, CPU-214, CPU-215, CPU-216 olarak be ayrmodeli vardr. CPU-210 modeli, ok kk boyutlu basit kumanda devrelerinin

gereklemesinde kullanlr. Dier modeller hem kumanda devreleri hem de geribeslemeli kontrol devrelerinin gereklemesi iin kullanlabilir. Ancak, CPU-214, CPU-215 ve CPU-216 modellerinde gerek saylar zerinde matematiksel ilem yapabilmeolana salayan komutlar bulunduundan geri beslemeli kontrol algoritmalar veyasaysal filtre yazlmlardaha kolay gerekleebilir. CPU-215, CPU-216 modellerindeise endstriyel kontrol sistemlerinde yaygn olarak kullanlan PID denetleyici ilevinidorudan gerekleyen PID fonksiyon komutu bulunur.

S7-200 serisi birok otomasyon uygulamalarnzebilecek ekilde retilmive kendiiinde farklCPUlar (Central Processing Unit = Merkezi leme nitesi) ihtiva edenok kullanlbir PLCdir. Optimum tasarm, geniletilebilir niteleri, fiyat avantajve

gl komut seti ile S7-200 geniuygulamalarda ok iyi sonular vermektedir.

S7-200 ailesi kullanclara geni bir CPU yelpazesi sunmaktadr. Tablo 1de S7-200ailesinin kapasiteleri, birbirinden farklolan CPU niteleri genel olarak verilmitir.

Tablo 1. S7-200 CPU zellikleri.

zellik CPU 212 CPU 214 CPU 215 CPU 216Giri/k

Says8 Giri6 k

14 Giri10 k

14 Giri10 k

24 Giri16 k

Geniletmenitesi(max) 2 modl 7 modl 7 modl 7 modl

Lojik komutileme hz

1.2sn 0.8sn 0..8sn 0.8sn

Sayc/zamanlayc

64/64 128/128 256/256 256/256

Dahili hafzabiti

128 256 256 256


10/68


10

6. letim Sistemi

Kalc ve yalnz okunabilir bir bellek alanna retici firma tarafndan yazlm olaniletim sistemi program, PLCnin almasn dzenler ve kullanc programnnyrtlmesini salar. Genel olarak bir iletim sistemi program;

1- Girinoktalarndaki iaret durumlarnn girigrnt belleine yazlmas2- Programn yrtlmesi3- Haberleme isteklerinin gerekletirilmesi

4- lemci, evre birimleri ve bellek durumlarnn incelenmesi5- kgrnt belleindeki deerlerin kbirimine aktarlmasgibi ilevleriyerine getirir. Denetleyici, altrldktan (RUN) sonra durma (STOP) modunaalnncaya kadar bu ilemler srekli tekrarlanr ve bu bir tarama evrimi (scan) olarakadlandrlr.

Programn yrtlmesi, birinci komuttan, son komuta kadar (END) btn komutlarnsrayla ilenmesi biiminde olur. Alt program kullanlmasdurumunda, alt programniletilmesine ilikin koullar salandnda program ak alt programa geer, alt

programa yazlan komutlar srayla ilendikten sonra tekrar ana programa dnlr.Kesme ile iletilen alt programlar kesme koullar saland anda, program tarama

evriminin herhangi bir yerinde iletilebilir.

Program tarama sresinden hzl deien iaretlerin deerlendirilmesi ve belirlikumanda iaretlerinin iletilmesi iin yksek hz sayclar veya d (donanm) kesmeiaretleri ile iletilen kesme alt programlarkullanlr.

7. PLC Programlanmas

PLC programlama yntemleri genel olarak drt temel balk altnda toplanabilir.

Bunlar;1 Ladder ( Merdiven ) Programlama dili,2 Boolean ( Deyimsel ) Programlama dili,3 levsel Bloklar ( Lojik Kaplar ) ile Programlama,4 ngilizce Bildirimler ile Programlama,

lk iki programlama dili temel programlama dili olup en ok kullanlan PLCprogramlama dilleridir.

Programlama teknikleri yazl biimine gre, dorusal programlama ve yapsalprogramlama olarak iki gruba ayrlabilir. Dorusal programlamada btn komutlar

ardarda yazlr ve yazl srasna gre yrtlr. Yapsal programlamada ise programbloklar biiminde yaplar kullanlr. Her iki programlama tekniinde de ilem


11/68


11

komutlar ile programlanan ve merdiven diyagram ile programlama biimlerikullanlabilir. Merdiven diyagram biiminde programlama, kontakl kumandadevrelerinin ANSI standartlar devre simgeleri ile gsteriliine benzeyen bu grafiksel

programlama yntemi olup program girii grafiksel olarak yaplr. Bu programlamatekniinde komutlar yerine normalde ak kontak, normalde kapalkontak, hatlar, rle

bobini, zamanlaycve saycgibi elemanlarsimgeleyen kutular kullanlr.

7.1.Ladder (Merdiven) Programlama dili

Rleli kumanda sisteminde sistemin dizaynnda kullanlan rleli kontrol diyagramnaok benzer. Bu yzden teknik elemanlarn bir ou programlamada bu metodukullanmay tercih etmektedir. Fakat rle diyagramlarnda bulunmayan birok ilavefonksiyonlar ve ilevsel bloklar bu yntemde bulunmaktadr. rnein zamanlayc,

sayc, matamatiksel ilevler ve PID gibi st dzey otomasyon komutlar.

Simatic S-7 ile programlama yaplrken dikkat edilmesi gereken nemli bir zellik iseher network iinde sadece bir temel akdiyagramnn olmasdr.

7.2. Boolean (Deyimsel) Programlama dili

Bu programlama dilinde, denetim uygulama program ilk olarak rleli sistem olaraktasarlanr. Daha sonra uygun deyimsel komutlar kullanlarak program boolean dilineevrilir. Bu dilin uygulamasnn g olmasna karn tercih edilmesinin en nemli

sebebi PLC terminalinin yannda PC bulunmamasdr. Bu yzden PLC programlamaarac olarak kullanlan tu takm ile programlamada genelde bu programlama dilikullanlr. En byk dezavantaj ise her PLC markasnda boolean dilindeki komutkarlklarnn farklolmasdr.

7.3. S7-200 PLC Programlanmas

S7-200 serisi denetleyicilerini programlamak iin hem komut (deyim) listesi (statementlist, STL) hem de merdiven diyagram(ladder diyagram,LAD) programlama teknikleri

bulunan programlama yazlmlarkullanlr.

S7 serisi PLC lerde DOS ortamnda alan STEP 7-MICRO/DOS ve Windowsortamnda alan MICROWIN/WINDOWS programlama yazlmlar ile hem komutlistesi (STL) hem de merdiven diyagram (LAD) teknii kullanlarak programlamayaplabilir. Programlama iin kullanlan yazlmlar programlama dnda, programnileyiini gzlemek, veri alanndaki eitli adreslerin ieriini gzlemek, deitirmekgibi amalarla da kullanlabilir.

Kullanc program veri bolluu ve denetleyiciye ilikin konfigirasyon verilerinidenetleyiciye yklenmesi iin programlama yazlm editr mensndenDOWNLOAD , denetleyici RAM belleinde bulunan programeditre alnmas iin

UPLOAD seenei kullanlr.


12/68


12

RAM bellee yklenen kullanc program, konfigrasyon verileri ve veri bloundakalc(retentive) olarak tanmlanan alanlar, aynzamanda EEPROM belleine aktarlr.Bylece, denetleyicinin uzun sreli enerjisiz kalmas durumunda kullanc program,konfigrasyon bilgileri ve kalcveri alankorunur. Kalcveri alanlar(retentive range)

programlama yazlm ile tanmlanr. Denetleyici RAM bellei, yksek kapasiteli birkondansatr ile beslendiinden, RAM belleindeki btn veriler CPU-212 modelinde50 saat ve CPU-214, CPU-215 ve CPU-216 modellerinde 190 saate kadar korunabilir.

7.4. PLC Kumanda Komutlar

Rleli geleneksel kumanda devreleri, rle kontaklarndan oluan lojik anahtarlamadevreleri olup, bu tr devreler VE (AND), VEYA (OR) ve DEL (NOT) gibi lojik

ilem komutlar kullanlarak gereklenebilir. Aadaki izelgede anahtarlamadevrelerinin gereklemesine ilikin komutlar verilmitir.

KOMUT ADI KOMUT SMGES(S7-200)Ykle (LOAD) LD

Tmleyenini Ykle (LOAD NOT) LDNVE (AND) lemi ATmleyenine VE (AND NOT) lemi ANVEYA (OR) lemi O

Tmleyenine Veya (OR NOT) lemi ONLojik Tmleyen (NOT) NOTka Atama =Kurma (SET) SSilme (RESET) RVE Blok (AND BLOCK) ALDVEYA Blok (OR BLOCK) OLDProgram Sonu MEND

Bu komutlara ek olarak, zamanlayc, saycve karlatrma ilevlerini yerine getirenkomutlar kullanlarak, her trl geleneksel kumanda devresi PLC ile gereklenebilir.

7.5. Komutlarn Yrtlmesi ve Lojik Yn

S7-200 PLCde komutlar, koullu iletilen ve koulsuz iletilen komutlar olarak ikigruba ayrlr. Koulsuz iletilen komutlar ilem sras geldiinde hibir koula balolmadan yrtlen komutlardr. Koullu iletilen komutlar ise, lojik yn belleinin

birinci seviyesindeki deere baklarak yrtlen komutlardr. Bu tr komutlar, ilemsrasgeldiinde ynn birinci seviyesinin ierii bir ise yrtlr, sfr ise yrtlmez.imdi bu komutlarayrntlolarak inceleyelim;


13/68


13

8. Zamanlayclar ve Sayclar

8.1. Giri

Programlanabilir denetleyiciler ile gerekletirilen kumanda devrelerinde gelenekselkumanda devrelerindeki zaman rlelerinin ilevi zamanlayclar ile elektro-mekanikveya elektronik sayclarn ilevi ise sayclar ile gereklenir. Bilindii gibizamanlayclar zamana bal, sayclar ise olay saylarna bal kumanda iaretlerinin

retilmesinde kullanlr. Bu blmde zamanlaycve sayckomutlartantlacaktr.

8.2. Zamanlayclar

S7-200 PLCde iki tr zamanlaycvardr. Gecikmeli alan (on- delay timer) ve kalcgecikmeli alan zamanlayc(retentive on-delay timer). Zamanlayc ierii 16 bitlik

bir veri alannda tutulur ve zamanlaycdurumu aynsimgelerle adreslenen 1 bitlik birveri alannda bulunur.

Zamanlayc adresleri ile ilgili bir ilem yaplrken uygulanan komuta bal olarakzamanlayc ierii yada zamanlayc biti kullanlr. rnein, 1 bitlik ilem yapan

komutlar yrtldnde zamanlayc biti, 16 bitlik ilem yapan komutlaryrtldnde zamanlayckaydedicisi ierii (16 bit) ile ilgili ilem yaplr.

8.2.1. Gecikmeli alan Zamanlayc

TON Txxx,PT

Gecikmeli alan zamanlaycyukardaki komut ile programlanr. Bu komutun etkinolmas (iletilmesi) iin yn bellei birinci seviyesindeki deerin 1 olmas gerekir.

Komut iletildiinde Txxx adresindeki zamanlay

c

ierii belirli zaman aral

klar

ileartar. Txxx>=PT olduunda zamanlaycbiti Txxx=1 olur. PT istenen gecikme sresinebal olarak 1 ile 32767 arasnda herhangi bir tamsay ya da 16 bitlik bir veri adresi(VW, T, C, IW, QW....) olabilir. Txxx yerine;

Txxx:T32~T63 (T32,T33,...,T63) ( CPU-212)Txxx:T32~T63, T96~T127 (T96, T97, ... ,T127) (CPU-214)Txxx:T32~T63, T96~T255 (T96, T97, ... ,T255) (CPU-215 ve CPU-216)

Zamanlayc adresleri kullanlr. Zamanlayc komutu koullu iletilen bir komutolduundan, zamanlayckaydedicisi, yn belleinin birinci seviyesindeki deer 1 ise

etkin duruma geer ve ierii belirli zaman deerleri ile artar. Zamanlayckaydedicisiierii;


14/68


14

znrlk Maksimum Zaman CPU 212 CPU 214 CPU 215/216

1 ms 32.767 sn T32 T32, T96 T32,T96

10 ms 327.67 sn T33-T36 T33-T36 T33-T36T97-T100 T97-T100

100 ms 3276.7 sn T37-T63 T37-T63 T37-T63T101-T127 T101-T255

Operandlar: PDS 210:Txxx (word): Tx: T0 - T3CPU 212: 32-63CPU 214: 32-63, 96-127CPU 215/216: 32-63, 96-255

PT (word):

VW, T, C, IW, QW, MW, SMW, SW, AC, AIW, Sabit, *VD, *ACPT: 0

NOT : CPU 212, 214, 215, 216 iin Aklama:Gecikmeli alan zaman rlesi (TON) kutusu, tetikleyen giri (IN) geldiindemaksimum zaman deerine kadar alr. Eer Txxx >= Ayar Deeri (PT) ise, kbitiT set edilir. Sayma esnasnda IN girii 0 olursa sayma durur ve rle sfrlanr. Aadakitabloda CPU 'lardaki zaman rlesi numarasna gre sayma kademesi (veya znrlk)grlmektedir. Zaman rlesinin ayarPT deeri ile bu kademenin arplmasyla oluur.

rnein T32 iin PT= 10000 ise, bu 10.000 x 1 ms= 10 sn'ye karlk gelir. Yani zamanrlesi IN girii geldii srece 10 sn bekleyecek (ama bu esnada 1 ms'lik kademelerhalinde sayacak), sonra k1 olacaktr.

Sayma her durumda maksimum deere ulalnca durur ki bu da PT deerininalabilecei en yksek deerdir (32767). Bir baka deyile bir zaman rlesini en fazla3276.7 sn (yakl. 54 dakika)'ye ayarlayabilirsiniz.

Durum tablosunda, zaman rlesi ve sayc deerlerini bit veya word olarak

izleyebilirsiniz. Bit olarak izlediinizde kdurumu (ak veya kapal) grntlenir.Word olarak izlediinizde anlk deer grntlenir.


15/68


15

8.2.2. KalcGecikmeli alan Zamanlayc

TONR Txxx,PT

Kalcgecikmeli alan zamanlaycyukardaki komut ile programlanr. Burada PT, 1ile 32767 deerleri arasnda herhangi bir tamsayyada 16 bitlik veri adresi ve Txxx ise;

CPU-212 iin; Txxx:T0~T31 (T0, T1, ..., T31)CPU-214 iin; Txxx:T0~T31,T64~T95 (T64, T65,..., T95)CPU-215 veCPU-216 iin; Txxx:T0~T31,T64~T95 (T64, T65, ..., T95)

Adresleri ile eriilen zamanlaycveri alanlardr. Bu zamanlaycda kaydedici ierii;

znrlk Maksimum Zaman CPU 212/214 CPU 214/215/2161 ms 32.767 sn T0 T6410 ms 327.67 sn T1-T4 T65-T68100 ms 3276.7 sn T5-T31 T69-T95

Operandlar:

Txxx (word): CPU 212: 0-31CPU 214/215/216: 0-31, 64-95

PT (word): VW, T, C, IW, QW, MW, SMW, SW,AC, AIW, Sabit, *VD, *AC

NOT : Aklama

Gecikmeli alan zaman rlesi (TON) kutusu, tetikleyen giri (IN) geldiindemaksimum zaman deerine kadar alr. Eer Txxx >= Ayar Deeri (PT) ise, kbitiT set edilir. Sayma esnasnda IN girii 0 olursa sayma durur ancak rle sfrlanmaz, yaniIN girii gelince saymaya kaldyerden devam eder. Aadaki tabloda CPU 'lardakizaman rlesi numarasna gre sayma kademesi (veya znrlk) grlmektedir.Zaman rlesinin ayarPT deeri ile bu kademenin arplmasyla oluur. rnein T0 iinPT= 10000 ise, bu 10.000 x 1 ms= 10 sn'ye karlk gelir. Yani zaman rlesi IN giriigeldii srece 10 sn bekleyecek (ama bu esnada 1 ms'lik kademeler halinde sayacak),sonra k1 olacaktr.


16/68


16

Sayma her durumda maksimum deere ulalnca durur ki bu da PT deerininalabilecei en yksek deerdir (32767). Bir baka deyile bir zaman rlesini en fazla3276.7 sn (yakl. 54 dakika)'ye ayarlayabilirsiniz.

Durum tablosunda, zaman rlesi ve sayc deerlerini bit veya word olarakizleyebilirsiniz. Bit olarak izlediinizde kdurumu (ak veya kapal) grntlenir.Word olarak izlediinizde anlk deer grntlenir.

8.2.3 ki Zaman Rlesi Tipi Arasndaki Fark

S7-200 iki ayrzaman rlesi sunar: Gecikmeli alan (TON) ve alcgecikmeli alan(TONR). ki zaman rlesi tipi arasnda girie verilen tepkiye gre farkllk vardr.

Her iki zaman rlesi de girivarken sayar.ki zaman rlesi de giriyokken saymaz.

Giri gittiinde TON sfrlanr. Oysa, TONR sfrlanmaz, daha nce sayd sayma(veya zaman) deerini saklar. TONR zaman rlesi tekrar enerjilendiinde (enable)nceki sayma deerinin zerine ekleyerek alr.

O halde, TON zaman rlesi tek bir araln zaman kontrolu iin uygunken, TONRbirden ok araln zaman kontroluna daha yatkndr.

8.3. Sayclar

8.3.1. leri Sayclar

S7-200 denetleyicisinde ileri sayma iin CTU ve ileri/geri sayma iin CTUD komutlarkullanlr. Her sayc veri alan ayn simge ile gsterilen iki ksmdan oluur: Birinciksm sayckaydedicisi ieriin bulunduu 16 bitlik alan ve ikinci ksm 1 bitlik sayc

biti alandr. Herhangi bir ilem yaplrken hangi verinin kullanlaca, zamanlayclardaolduu gibi, yrtlen komutla belirlenir. rnein, bit ilemi yapan komutlar

yrtldnde say

c

biti, kelime ilemi yapan komutlar yrtldnde say

c

ierii(16 bit) ilenir.

S7-200 CPU-212 modelinde toplam 64 sayc(C0~C63)S7-200 CPU-214 modelinde toplam 128 sayc(C0~C128)S7-200 CPU-215 ve S7-200 CPU-216 modellerinde ise toplam 256 sayc

(C0~C256) bulunur.

leri saycda (CTU), yn belleinin ikinci seviyesindeki verinin 0dan 1 deerine hergeiinde sayckaydedicisi ierii 1 artar. Yn belleinin birinci seviyesindeki deer1 olduunda sayc ierii ve sayc biti sfrlanr. Sayc ierii PV (preset value )

deerine eit ve byk olduunda sayc biti bir deerini alr. Sayc kaydedicisi


17/68


17

ieriinin geerli en byk deeri 32767 olup bu deere ulaldnda, saycieriindeki artdurur.

Yukar Sayc (CTU) kutusu, CU giriinin her pozitif ykselen kenarnda (0'dan 1'ednnde) sayar. Eer Cxxx >= Ayar Deeri (PV) ise, kbiti set edilir. Reset (R)girii gelirse sfrlanr. Maksimum sayma ve ayar deeri 32767'dir.


LD I0.0 //ileri saymaLD I0.1 //saycieriini silmeCTU C0.5 //C0 ileri saycsPV=5


18/68


18

Biiminde veya merdiven diyagram programlama teknii ile aadaki gibiprogramlanr. SaycPV deeri iin 16 bitlik herhangi bir veri adresi de kullanlabilir.

8.3.2. leri - Geri Sayclar

leri geri saycda (CTUD), yn belleinin nc seviyesindeki deerin 0dan 1eher geiinde, sayckaydedicisinin ierii 1 artar; yn belleinin ikinci seviyesindekideerin 0dan 1 deerine her geiinde sayc ierii 1 azalr. Yn belleinin birinciseviyesindeki deer 1 olduunda saycierii ve saycbiti sfrlanr. Saycierii PV(preset value) deerine eit ve byk olduunda sayc biti 1 deerini alr. Sayckaydedicisi ierii en kk -32767, en byk 32767 deerlerini alabilir.

leri geri sayckomutu kullanldnda sayc ierii, ileri saycdan farklolarak, -32767 ve 32767 deerleri arasnda deiebilir. Sayc ileri saymda iken, en bykiaretli tam sayolan +32767 deerine ulaldktan sonra saycieriinin alacadeer,en kk iaretli tam say olan 32767 deeridir. Bu deerden sonra sayc ieriiartarak (-32767, -32766, -32765,...,0,...,+32765, +32766, +32767) deiir. Sayc gerisaymda iken, -32768 deeri aldnda sayc ierii en byk iaretli tam sayolan32767 deerini alr ve bu deerden sonra azalarak deiir.

Bir leri geri sayc, CTUD komutu ile ;LD I0.0 //ileri saymaLD I0.1 //geri saymaLD I0.2 //sfrlamaCTUD C48,3 //C48 saycsPV=3

biiminde programlanr. Bu program yrtldnde I0.0 giriine uygulanan iaretinher ykselen kenar ile C48 sayckaydedicisi ierii bir artar, I0.1 giriine uygulanan


19/68


19

iaretin her ykselen kenar ile 1 azalr. I0.2 giriine iaret uygulandnda (I0.2=1)saycierii ve saycbiti sfrlanr.

leri geri saycnn merdiven diyagram programlama teknii aadaki ekildegrld gibidir;

Yukar/Aa Sayc (CTUD) kutusu, yukar say (CU) giriinin her pozitif ykselen

kenarnda (0'dan 1'e dnnde) yukar sayar. Aa say (CD) giriinin her pozitifykselen kenarnda aasayar. Reset (R) girii gelirse sfrlanr.

CPU 212, 214, 215, 216: Eer Cxxx >= Ayar Deeri (PV) ise, k biti set edilir.Maksimum sayma ve ayar deeri 32767'dir. Yukarsayma maksimum deere (32,767),aasayma minimum deere (-32,768) ulanca durur.


CPU 210: Maksimum sayma deerine ulatktan sonra gelecek bir yukar say giriisayma deerini minimum (-32,768) yapar. Minimum sayma deerine ulatktan sonragelecek aasay girii sayma deerini maksimum (32,767) yapar.

.


20/68


20

9. Matematiksel lemler

9.1. Tam SayToplama

Sembol:

Operandlar:

IN1, IN2 (word): Bu iki deer toplanacak olan tamsaydeerleridir. Bu deerler sabitsayolduu gibi bir word adresinden de atama yaplabilir.

OUT (word): Sonu burada belirtilen adreste saklanr.

Bu kutu, iki tane 16 bit tam sayy (IN1, IN2), toplar ve sonucu 16 bit olarak ka(OUT) yazar, yani: IN1 + IN2 = OUT

Not: ADD komutu tam say, double word ve gerel say toplama ilemlerinde dekullanlr.

9.2. Tam Saykarma

Sembol:

Operandlar:

IN1, IN2 (word): Bu iki deer karlacak olan tamsaydeerleridir. Bu deerler sabitsayolduu gibi adresten de atama yaplabilir.

OUT (word): Sonu burada belirtilen adreste saklanr.Aklama:

Bu kutu, iki tane 16 bit tam sayy (IN1, IN2) karr ve sonucu 16 bit olarak ka(OUT) yazar, yani: IN1 - IN2 = OUT

ADD_IEN

IN1

IN2 OUT

SUB_IEN

IN1

IN2 OUT


21/68


21

Not:OUT negatif olursa SM 1.2 (negatif) biti set edilir.

Not: SUB komutu tam say, double word ve gerel saytoplama ilemlerinde kullanlr.

9.3. Tam Sayarpma

Sembol:

Operandlar:

IN1, IN2 (word): Bu iki deer arplacak olan tamsaydeerleridir. Bu deerler sabitsayolduu gibi adresden de atama yaplabilir.


Aklama:Bu kutu, iki tane 16 bit tam sayy (IN1, IN2) arpar ve sonucu 32 bit olarak ka(OUT) yazar, yani: IN1 * IN2 = OUT

Not:kve girioperandlararasndaki akmalar komutu geersiz klar.

9.4. Tam SayBlme

Sembol:

Operandlar:

IN1, IN2 (word): Bu iki deer blnecek olan tamsaydeerleridir. Bu deerler sabitsayolduu gibi adresden de atama yaplabilir.


Aklama:

MULEN

IN1

IN2 OUT

DIVEN

IN1

IN2 OUT


22/68


22

Bu kutu, iki 16 bit tam sayy(IN1, IN2) bler ve sonu ve kalan32 bit olarak OUT'ayazar, yani IN1/IN2=OUT. OUT double word'nn kk word' kalan, byk word'

blm ierir.

Not:kve girioperandlararasndaki bazakmalar komutu geersiz klar.32 bit sonu (OUT) ikinci girile (IN2) aynadrese sahip olamaz.

9.5. BaytArttr

Sembol:

Operandlar:

IN (byte): Deeri arttrlacak olan saydeeri sabit olarak veya bir adresten atanabilir.OUT (byte): Sonu burada belirtilen adrese atanr.

Aklama:Bu komut, giribayt deerine (IN) 1 ilave eder ve kbaytna (OUT) yazar. Yani, IN

+ 1 = OUTNot: Bu komut bayt , word ve double word ilemleri iinde gerekletirebilir.

9.6. BaytAzalt

Sembol:

Operandlar:

IN (byte): Deeri azaltlacak olan saydeeri sabit olarak veya bir adresten atanabilir.OUT (byte): Sonu burada belirtilen adrese atanr.Aklama:

Bu kutu, giribayt deerinden (IN) 1 kartr ve kbaytna (OUT) yazar. Yani, IN - 1= OUT

Not: Bu komut bayt , word ve double word ilemleri iinde gerekletirilebilir.

INC_B

EN

IN OUT

DEC_B

EN

IN OUT


23/68


23

10. Program AkDenetim Komutlar

Son

Semboller:

Aklama:Koullu Son, nceki manta gre (bobine enerji geliyorsa) programbitirir.Koulsuz Son, kullanc programn bitirmek iin kullanlr. Her zaman iin ana

programn (alt programlar hari) son devresini oluturur.Bir programda Koullu Son (END) bulunmayabilir veya birden ok bulunabilir, ancakmutlaka ve yalnzca bir adet Koulsuz Son bulunmaldr.

Dur

Sembol:

Aklama:CPU'yu STOP konumuna getirerek program aknkeser.

Not:CPU'nun tekrar RUN konumuna geirilmesi elle (programlama paketinden ya daCPU'nun zerindeki anahtardan) yaplacaiin ok dikkatli kullanlmaldr.Eer STOP komutu bir interrupt alt programiersinde altrlrsa, alt program anndasonlandrlr, btn dier bekleyen interruptlar ihmal edilir. Ana program sonuna kadar

icra edilir ve o tarama sonunda RUNdan STOPa geilir.

Gzetleyiciyi Resetle

Sembol:

Aklama:Program tarama sresinin belli bir sreyi (300 milisaniye) amas durumunda dahili

Gzetleyici devreye girer ve CPU'yu STOP konumuna sokar. Gzetleyiciyi Resetle,Gzetleyicinin saydsreyi sfrlayarak program tarama sresinin uzatlmasnsalar.

STOP

END

END

Koullu Son

Koulsuz Son

WDR


24/68


24

Not:Bir dng ierisine yerletirilecek Annda Giri Konta ve Gzetleyiciyi Resetlekyla CPU'nun hibir ilem yapmadan o girii beklemesi salanabilir.

Uyar:Tarama sresinin hi gzetlenmeden snrsz olarak uzatlmasna izin verilmesigirilerin ge okunmasna ya da hi okunmamasna neden olabilir. Bu da hayati ya damaddi tehlike yaratabilir.

Program taramasnn 300 msnyi amasnya da bir interrupt olgusunun ana programadn 300 msnden daha ok geciktireceini dnyorsanz bu komutukullanabilirsiniz.

Aadaki ilemler taramann sonunda yapldndan, programn bir dngye sokulmasbu ilemleri engelleyecektir:

letiim (freeport modu hari)Giri/kgncelleme (annda giri/klar hari)Forse gncellemeSM bitleri gncelleme (SM0, SM5 ila SM29 gncellenmez)Runtime hatalartehisi25 saniyeyi geen tarama sreleri iin 10 ms ve 100 mslik zaman rleleri dzgnalmazInterrupt alt programiersindeki STOP komutu

Not: CPU zerindeki anahtarn STOP konumuna alnmasSTOP konumuna 1.4 saniyeiinde geilmesiyle sonulanacaktr.

SraSembol:

Bu komut, program iersinde belirtilen etikete (n) atlama salar.

Etiket

Sembol:

Etiket, Atla (JMP) komutuyla yaplacak atlamann hedefini (n) gsterir.

.

n

JMP

LBL

n


25/68


25

ar

Sembol:

Program akkontrolunu n numaralalt programa aktarr.

Altprogram

Sembol:

n numaralalt programn balangcngsterir.

Geri Dn

Semboller:

A

klama:Koullu Geri Dn, nceki manta gre (komuta enerji geliyorsa) alt programbitirir.Koulsuz Geri Dn, alt programn bitirmek iin kullanlr. Her zaman iin alt

programn son devresini oluturur.Bir alt programda Koullu Geri Dn bulunmayabilir veya birden ok bulunabilir, ancakmutlaka ve yalnzca bir adet Koulsuz Geri Dn bulunmaldr.

.

SBR

n

RET

RET

Alt programdankoullu dn

Alt programdankoulsuz dn

n

CALL


26/68


26

For

Sembol:

Aklama:

NEXT kutusuyla birlikte kullanlan bu kutu, ikisi arasnda yer alan komutlarndngsn salar. Balang deeri (INITIAL) ile son deer (FINAL) arasndaki farkkadar dng tekrarlanr. Dngnn her icrasnda kutu, INDEX deerini bir arttrr.INDEX deeri FINAL deerinden byk olduu anda dng sona erer. FINAL deeri32766'dan byk olamaz.Balang deeri, son deerden bykse komut icra edilmez.rnein, INITIAL deeri 1, FINAL deeri 10 olsun. Bu durumda, FOR ve NEXTkutulararasndaki komut(lar) 10 defa icra edilir ve her dngde INDEX deeri 1,2,...10eklinde arttrlr.

Her FOR komutu bir NEXTi gerektirir. FOR/NEXT dnglerini 8 kademeye kadardallandrabilirsiniz (Dng iersinde bir baka FOR/NEXT dngs).

ok fazla sayda dng, program tarama sresinin uzamasna ve CPU'nun Gzetleyicitarafndan STOP konumuna sokulmasyla sonulanabilir.

Next

Sembol:

FOR ile tanmlanan dngnn sonunu gsterir.

lem Yok

Sembol:

Aklama:

FOREN

INDEX

INITIAL

FINAL

NEXT

n

NOP


27/68


27

Kullanc programnn icras zerinde hibir etkisi yoktur. n says 1 ila 255 arasndaolabilir.

TAI/DOLDUR/TABLO

Bayt Ta

Sembol:

Operandlar:IN (bayt): Tanacak olan deer sabit veya adresi burada bildirilir.

OUT (bayt): Tanlacak olan adres burada bildirilir.

Aklama:Bu kutu, giribaytn(IN) kbaytna (OUT) tar. Giribayttamadan etkilenmez.

Not: bu ilem bayt, word, double word ve gerel saylar iin gerekletirilebilir.

Bayt Blok Ta

Sembol:

Aklama:Bu kutu, IN baytndan balayan N adet baytOUT adresinden balayan blgeye yazar.

N, 1 ila 255 arasnda olabilir. Giri, tamadan etkilenmez.Not: bu ilem bayt, word, double word ve gerel saylar iin gerekletirilebilir.

.

BLKMOV_BEN

IN

N OUT

MOV_BEN

IN OUT


28/68


28

BaytSaa Kaydr

Sembol:

Aklama:

Bu kutu, bayt deerini (IN) N adet bit kadar saa kaydrr, sonu kbaytna (OUT)yazlr. Tama alannn dnda kalan bitler sfrlanr. N, 8den byk olsa bilekaydrma ilemi 8 bitle snrlandrlr.

SM1.0 (sfr) = 1 eer OUT = 0

SM1.1 (tama) = 1 darkaydrlan son bit = 1

Not: IN OUT iken:Eer N endirekt bir adresse ve OUT, endirekt adres pointer'nn bir baytnkapsayan birdirekt adresse, komut geersizdir. Eer N ve OUT endirekt adres pointer'larysa ve

pointer'lar eitse, komut geersizdir.

BaytSaa Dndr

Sembol:

Aklama:

Bu kutu, bayt deerini (IN) saa doru N bit kadar dndrr (d

ar

at

lacak bitler dierbaa yazlr) ve sonu kbaytna (OUT) yazlr.Eer N, 8e eit veya bykse, Nin 8li modu alnr. Sonu deeri zerinden dndrmeyaplr.SM1.0 (sfr) = 1 eer OUT = 0SM1.1 (tama) = 1 dndrlen son bit = 1

Not: IN OUT iken:

Eer N endirekt bir adresse ve OUT, endirekt adres pointer'nn bir baytnkapsayan birdirekt adresse, komut geersizdir. Eer N ve OUT endirekt adres pointer'larysa ve

pointer'lar eitse, komut geersizdir.

SHR_BEN

IN

N OUT

ROR_BEN

IN

N OUT


29/68


29

Shift Register Bit

Sembol:

Aklama:

Malzeme ve veri akkontrolu iin byk kolaylk salayan bu komut, bir bit (DATA)deerini N ve S_BIT ile tanmlanan kte (register) yazar ve kaydrr. S_BIT, ktn

balang adresini, N ise bit olarak uzunluunu tanmlar. N pozitif olursa ktn sonbiti S_BIT + N'dir ve DATA(lar)'n hareket yn kk adresten bye dorudur. Nnegatif olursa ktn son biti S_BIT - N'dir ve hareket yn terstir. rnein, S_BIT=V100.0 ve N=4 olsun. Bu durumda ktn ilk adresi (DATA'nn yazlaca yer)V100.0, ve son adresi de V100.3'tr. Bu iki adres arasndaki bitlerin durumuna grernein drt sensrden geen bir bant hattndaki malzemelerin takibi yaplabilir. Shiftregisterin maksimum deeri pozitif veya negatif 64dr. Bir taramada en fazla bir

kaydrma yaplabilir.

HafzayDoldur

Sembol:

Aklama:

Bu komut, balang adresi OUT ile tanmlanan blgeye IN word'ndeki deer N wordkere yazlr. N'in deeri 1 ila 255 arasnda olabilir.

.

SHRBEN

DATA

S_BIT

N

FILL_NEN

IN

N OUT


30/68


30

NTERRUPT

Interrupt likilendir

Sembol:

Operandlar:

INT (bayt): CPU 212: 0-31CPU 214/215/216: 0-127

EVENT (bayt): CPU 212: 0, 1, 8-10, 12CPU 214: 0-20CPU 215: 0-23CPU 216: 0-26

Aklama:Bu komut, bir interrupt olgusunu (EVENT) bir interrupt altprogramyla (INT)ilikilendirir ve interrupt olgusuna izin verir. Interruptlar ncelik grubuna gre CPUtarafndan ilk gelen ilk hizmet alr prensibiyle ilenir. Bir anda sadece bir interrupt

aktif olabilir. Bir interrupt alrken baka biri oluursa (ncelii olsa bile) sonrakisraya alnr (kaybolmaz). Eer sistemin tayacandan daha fazla sayda interruptoluursa, interrupt grevi tama zel hafza biti set edilir. Grev alan boalnca ve

program akkontrolu ana programa dnnce bu bit resetlenir.

Bir tama olumadan, grev iin aadaki sayda interrupt bekleyebilir.Interrupt Tipi CPU 212 CPU 214 CPU 215 CPU 216letiim 4 4 4 8Giri/k 4 16 16 16Zaman kontrollu 2 4 8 8

Interrupt likisini Kaldr

Sembol:

Operandlar:

EVENT (bayt): CPU 212: 0, 1, 8-10, 12CPU 214: 0-20

ATCHEN

INT

EVEN

DTCHEN

EVEN


31/68


31

CPU 215: 0-23CPU 216: 0-26Aklama:

Bu komut, bir interrupt olgusunun (EVENT) btn interrupt altprogramlaryla ilikisinikeser ve interrupt olgusunu engeller.

Interrupt Altprogram

Sembol:

Operandlar:

n (word): CPU 212: 0-31CPU 214/215/216: 0-127Aklama:

Interrupt altprogram(n) balangcngsterir.

Interruptlara zin Ver

Sembol:

Bu bobin, ilikilendirilmibtn interrupt olgular

n

n ilenmesine izin verir.Interrupt znini Kaldr

Sembol:

Aklama:

Btn interruptlarn ilenmesini engeller.

INT

n

ENI

DISI


32/68


32

Interrupttan Dn

Sembol:

Aklama:

Koullu dn bobini, ncesindeki mantk 1 ise interrupt altprogramnsona erdirir. (CPU210 tarafndan desteklenmez.)Koulsuz geri dn bobini her interrupt programnn son devresi olarak bulunmaldr.

RETI

RETI

Koullu Geri Dn

Koulsuz Geri Dn


33/68


33

V. UYGULAMA RNEKLER

UYGULAMA 1-A

UYGULAMA : KONTAK EMNYETLASENKRON MOTORLARIN KYNDE ALITIRILMASI

Teorik Bilgi ; fazl asenkron motorlarn devir ynlerinin deitirilmesi, iki fazn yerlerinindeitirilmesi ile olmaktadr. Motor bir yne doru dnerken, motorun enerjisikesilmeden dier yne dndrlmeye allmas motorlara zarar vermektedir. Bunedenle kontak emniyetli altrma kullanlr. Bu zm ile motorun enerjisininkesilmeden dier ynde altrlmasengellenmiolur.

Programn Yazlmas( LADDER VE STL ) ;

Uygulamann Yapl;

Yukardaki ekilden de anlalacagibi, merdiven diyagram(LADDER) veya booleandili (STATEMENT LIST STL) kullanlarak program yazlr. PLC zerinde Q0.0

k

ileri kontaktrne, Q0.1

k

geri kontaktrne balan

r. I0.1ileri yn startbutonunun NA konta zerine balanr. I0.2 geri yn start butonunun NA konta


34/68


34

zerine balanr. I0.0 stop giriidir ve stop butonunun NK kontazerinden balanr.Stop butonlarnn PLC yazlmnda NA kontak olarak gsterilmelerinin sebebi, stop

butonlarnn NK kontaklar zerinden balanyor olmalardr. Program PLC yegnderilerek (Download edilerek) programn almas PLC ye bal kontaktrlerinalmalarndan takip edilir.

I0.0 STOP BUTONUI0.1 LERYN BUTONUI0.2 GERYN BUTONUQ0.0 LERYN IKIIQ0.1 GERYN IKII

.


35/68


35

UYGULAMA 1-B

UYGULAMA ADI : BUTON EMNYETLASENKRON MOTORLARIN KYNDE ALITIRILMALARI

Teorik Bilgi ;

ki yollu butonlar arasnda yaplan balantya, buton kilitleme denir. Byle birdevrede ileri dn kontaktrnn akm (geri) butonunun st kontaklarndan, geridnkontaktrnn akmda (ileri) butonunun st kontaklarndan devresini tamamlar.Buton kilitlemeli bir balantda, (STOP) butonuna basmadan motorun dn yndeitirilebilir. Yalnz bu durumda motorun dnyn ani olarak deiir. Ani olarakdnynnn deitirilmesi, g yol alan motorlara uygulanmaz. Aksi takdirde motor

ebekeden ok byk akm eker.

Programn Yazlmas(LADDER VE STL) ;

.


36/68


36

Uygulama Yapl;

Yukardaki ekilden de anlalacagibi, merdiven diyagram(LADDER) veya booleandili (STATEMENT LIST STL) kullanlarak program yazlr. PLC zerinde I0.2

butonunun kapals ile Q0.0 kileri kontaktrne, I0.1 butonunun kapals ile Q0.1k geri kontaktrne balanr. I0.1ileri yn start butonunun NA konta zerine

balanr. I0.2 geri yn start butonunun NA kontazerine balanr. I0.0 stop giriidirve stop butonunun NK kontazerinden balanr. Stop butonlarnn PLC yazlmnda

NA kontak olarak gsterilmelerinin sebebi, stop butonlarnn NK kontaklarzerindenbalanyor olmalardr. Program PLC ye gnderilerek (Download edilerek) programnalmasPLC ye balkontaktrlerin almalarndan takip edilir.

I0.0 STOP BUTONU

I0.1 LERYN BUTONUI0.2 GERYN BUTONUQ0.0 LERYN IKIIQ0.1 GERYN IKII

.


37/68


37

UYGULAMA - 2

UYGULAMA ADI : ASENKRON MOTORA YILDIZ - GEN YOL VERME

Teorik Bilgi ;

zellikle byk gl motorlarn kalknma annda ektikleri akm olduka yksektir(Yaklak nominal akmn 3 katyksek akm ekerler). Bu dezavantajdan kurtulmakiin, motor ilk nce yldz altrlr. Bylece motor sarglarna daha dk gerilimuygulanmolur( Anma gerilimi 380V olan bir motor iin 220V olur). Bylece motorayol verilirken daha az akm ekmesi salanm olur. Motor belli bir sre altktansonra (3 sn-5 sn arasuygundur) bir zaman rlesi ile gen almaya otomatik olarakalnr.



38/68


38

Uygulama Yapl;

Yukardaki ekilden yararlanarak LADDER veya STATEMEN LIST ten yararlanarakprogramn yazlmn yapnz. TIMER n nasl kullanldn hatrlamak iinzamanlayclar konusunu tekrar gzden geirebilirsiniz. Devrede program altzaman motor Yldz yol alacak ve Timera bal olarak ayarlam olduunuz zamangerei 5sn sonra motor gen yol alp almasna devam edecektir.

I0.0 //STOPI0.1 //STARTQ0.1 //YARDIMCI KONTAKTR IKII (K1)Q0.0 //YILDIZ KONTAKTR IKII (K3)Q0.2 //GEN KONTAKTR IKII (K2)

G Devresi ;


39/68


39

UYGULAMA - 3

UYGULAMA ADI : ZAMANLAYICILARIN RENLMESNE LKN BRKUMANDA DEVRESZM

Problem ;

Start butonuna basldnda M1 motoru devreye girerek yol almaktadr. M1balandktan 15 Sn sonra M2 motoru, M2 balandktan 30 Sn sonra M3 motoru, M3balandktan 45 Sn sonra M4 motoru devreye girmektedir.

Stop butonuna basld zaman, M1, M2, M3, M4 motorlar 3er Saniye aralklarladevreden kmaktadr.

Sistemin almas;

Start butonuna baslmasile M1 kontaktr almaktadr. Dolaysile Q0.0 knn dakontaklaryer deitirir ve T37 zamanlaycsdevreye girer ve saymaya balar. 15incisaniyede T37 kontaklar konum deitirir ve M2 kontaktr alr. Dolays ile Q0.1k da devreye girerek kontaklar konum deitirir ve T38 zamanlaycs devreyegirerek saymaya balar. T38 30uncu saniye sonunda M3 kontaktrn altrr.Dolaysyla Q0.2 k da devreye girerek kontaklar konum deitirir ve T39zamanlaycs devreye girerek saymaya balar. T39 45inci saniye sonunda M4kontaktrn devreye alr. Dolaysyla Q0.3 kda devreye girerek kontaklarkonum

deitirir ve devrenin alma noktassalanmolur.

Stop butonuna baslmasyla yardmckontaktr devreye girer. Dolaysyla Q0.4 ketkin olarak kontaklar konum deitirir ve T39un enerjisini keserek, T39 unkontaklar tekrar eski konumuna dner ve M4 motorunun enerjisini keserek motorudevreden kartr. Q0.4 k ayn zamanda T33 zamanlaycsn devreye alaraksaymaya balamasnsalar. T33 3nc saniye sonunda kontaklarkonum deitirerekT34 zamanlaycsn devreye alp T38 zamanlaycsna bal kontan aarak, T38zamanlaycsnn enerjisiz kalmasn salar. Bu anda T38 devreden kp ilk andakikonuma gelen kontaklarnedeni ile M3 motorunun da enerjisi kesilmiolur. Bylece

M3 motoru devreden

km

olur. T34 zamanlay

c

s

da 3nc saniye sonundakontaklar konum deitirecei iin T37 zamanlaycsnn enerjisi kesilir ve T37kontaklar ilk konumlarna dnerken M2 motorunun da enerjisi kesilmi olur vedevreden kar.T34n enerjilenmesi srasnda T35 i de devreye alarak enerjilenipsaymaya balamasn salar. T35 zamanlaycs 3nc saniye sonunda kontaklarkonum deitirir ve M1 motorunun enerjisiz kalmasna, dolaysile M1in de devredenkmasnsalamolur.

Bylece evrim tamamlanmolur ve sistemin grevini yerine getirdii grlr.

I0.0 //START BUTONU

I0.1 //STOP BUTONUQ0.0 //M1 KONTAKTR IKII


40/68


40

Q0.1 // M2 KONTAKTR IKIIQ0.2 // M3 KONTAKTR IKIIQ0.3 // M4 KONTAKTR IKIIQ0.4 //YARDIMCI KONTAKTR IKII



41/68


41


42/68


42


43/68


43

UYGULAMA - 4

UYGULAMAN ADI : SAYICI VE ZAMANLAYICI TEMELNDE ALIANKUMANDA DEVRESNN PROGRAMLANMASI

Problem ;

M1, M2, M3 motorlar10ar saniye aralklarla devreye girecektir. birden 10 saniyesreyle alacaktr. Sonra birden on saniye sreyle duracaktr. Bu ilemlerdensonra yine ayn srayla aynolay tekrarlanacaktr. Beinci (5) evrim sonunda sistemkendiliinden duracaktr. Sistemin tekrar almasiin resetleme yaplacaktr.

Sistemin almas ;

Start butonuna baslmas ile M1 kontaktr enerjilenir. M1 kontaktrnn kontaklarkonum deitirir, dolaysyla T37 zamanlaycs devreye girmi olur. T37zamanlaycsnn 10 Sn sonra kontaklar konum deitirerek M2 kontaktr devreyegirer. M2 kontaktrnn kontaklar konum deitirerek T36 zamanlaycsn devreyealr. T36 zamanlaycs10uncu saniye sonunda kontaklarnn yer deitirmesi ile M3kontaktrnn devreye girmesini salam olur. Bylece motorlarn hepsini 10arsaniye aralklarla devreye alm olduk. Ayn anda (M3 devreye girdii anda) T35zamanlaycs da devreye girmi olur ve 10uncu saniye sonunda kontaklar konumdeitirerek motoru da devreden karmolur. Aynanda T35, T32 zamanlaycsnnda devreye girmesini salam oldu. T32 zamanlaycs 10 saniye saydktan sonra

kontaklarnn konumlarndeitirerek, T35 zamanlaycsndevreden kartt. Devre 1de bulunan NA kontazerinden sistemi yeniden balatt. Counterin nnde bulunanT35 zamanlaycsnn NA konta, T35 her aktif olduunda Counter up 1 artrarak,ayarlanan 5inci evrimi tamamladzaman devre 1de bulunan C1 kontanaarak,aynanda kendini de resetleyerek sistemi ve tm motorlardurdurmuolur. Counter ilkkonumuna dnmolur.

T35 : RESETLEME BUTONU

I0.0 : START BUTONUQ0.0 : M1 MOTORU KONTAKTR IKIIQ0.1 : M2 MOTORU KONTAKTR IKIIQ0.2 : M3 MOTORU KONTAKTR IKII



44/68


44

UYGULAMA - 5


45/68


45

UYGULAMA ADI : ZAMAN RLELTRAFK LAMBASI KUMANDASININPLC LE DENETM

Teorik Bilgi ;

PLC ler ve Flip-Flop devreleri yaygnlamadan nce trafik lambas sistemleri klasikotomatik kumanda yntemleri ile yaplmaktayd. Bu yntemde kontaktrler ve srazaman rleleri kullanlmaktayd. Bu yntem hem maliyet, hem de iilik asndan, hemde hantal grnm nedeni ile yeni araylara yol at. Bylece PLC li ve Flip-Flop ludevreler ortaya kmtr. PLC ler ; klarnn direk 220Va balanabilmesi, zamanrlelerini kendi iinde bulundurabilmesi nedeniyle ok pratik zmler retmi vekullanmyaygnlamtr. Bugn teknoloji devi haline gelen birok lkede PLC lerin,

birbirlerine balanabilmeleri, Network alabilmeleri gibi avantajlarla tm ehrin trafikdzenleri bir merkezden yaplabilmektedir.

Sistemin almas :

Start butonuna baslmas ile birlikte sistem almaya balar. lk olarak krmz lambayanar, aynanda T37 almaya balar. 20nci saniye sonunda T37 kontaklarkonumdeitirerek sarlamba yanar, aynanda devre 1deki T37 NK kontaalarak krmzlambaysndrr. Bu srada T37, T38ide enerjilendirmitir. T38 20nci saniye sonundakontaklarkonum deitirir ve yeil lambayyakar. Aynanda sarlambaysndrr veT39 devreye girmitir. T39 20nci saniye sonunda T37yi devreden karr. T37nin

devreden kmas ile yeil lamba sner. Ayn anda devre 1de bulunan T37nin NKkonta ilk konuma gelerek enerjinin gemesine izin verir ve bylece evrim tekrar

balamolur.

Bu uygulamada Q0.1 yardmc kontaktr ucu bo braklr. Bilindii gibi bu knkontaklar PLC iinde mevcuttur. Eer klarmz yeterli olmasa idi, bu kFLAGlara atayabilirdik.

I0.0 : STOP BUTONU

I0.1 : START BUTONUQ0.1 : YARDIMCI KONTAKTRQ0.0 : KIRMIZI LAMBAQ0.2 : SARI LAMBAQ0.3 : YEL LAMBA


46/68


46



47/68


47


48/68


48

UYGULAMA - 6

UYGULAMA ADI : BR KUMANDA BUTONU LE ALITIRIPDURDURMA

Teorik Bilgi :

Bu uygulamada bir butonun hem start hem de stop butonu olarak kullanlmasrenilecektir. Balanacak buton NA konta zerinden start butonuymu gibi

balanacaktr. Bu alma sisteminde butona ilk basmz start, ikinci basmz stopolarak deerlendirilir.



49/68


49

UYGULAMA - 7

UYGULAMA ADI : SET-RESET KOMUTLARININ NCELENMES

Teorik Bilgi ;

PLC lerde normal bobin klarnn yan sra, bir ok zel ilemler yapan eitlibobinler de bulunur. SET-RESET bobinleri de bunlardan biridir. Sete giriyaplmasile bobin kurulmuolur, kontaklarnn konumlarndeitirir. Reset e giri yaplmasile bobin yeniden ilk durumuna dndrlmolur.

Sistemin almas;

Set butonuna baslmas ile Set-Reset bobini enerjilenir ve Q0.1 kn aktif yapar.Reset butonuna baslmasile Set-Reset bobini ilk halini alr ve Q0.1 knkeser.


I0.0 : SET BUTONUI0.1 : RESET BUTONUQ0.0 : SET-RESET BOBNQ0.1 : IKIKONTAKTR


50/68


50

UYGULAMA - 8

UYGULAMA ADI : DEK GRELEMANLARI LE MOTORLARA YOLVERME

Problem ;

Devrede NA push-start, NK push-stop, bir adet basn sensr, bir adet scaklksensr, ayrlamba, iki adet motor bulunmaktadr.

Starta basldnda M1 ve M2 motorlaralmaya balyor,Scaklk sensrnden sinyal geldiinde sarlamba 1 Sn aralklarla yanp snmektedir,Hem basn hem de scaklk sensrnn her ikisinden sinyal gelmesi halinde krmz

lamba 1 sn aralklarla yanp snmektedir,Scaklk ve basn sensrlerinden herhangi birinden sinyal gelmesi durumunda ise yeillamba 1 Sn aralklarla yanp snmektedir.

Sistemin almas ;

Devre 1 ve Devre 2 blounda grlen T37 ve T38 zamanlayclarndan (timer) oluanblok standarttr ve bir eit Flip-Flop grevi yapmaktadr. Bu balant ikizamanlaycnn birbirini 1 Sn aralklarla devreye girip karmasn salar. Bunlarnherhangi birinin, herhangi bir konta lamba nne balanrsa, bu; lambannzamanlayclarn sresi ile ezamanlolarak yanp sndn gsterir.

Start butonuna baslmasile her iki motorun kontaktr enerjilenir ve motorlar kalknr.Programdan anlaldgibi scaklk sensrnn aktif olmasile sarlamba yanp sner.Birbirine seri bal scaklk ve basn sensr ancak ikisinin birden aktif olmas ileenerjiyi geirir ve krmz lamba yanp snmesini salar. Son satrda yaplan paralel

balant ile scaklk veya basn sensrlerinden herhangi birinden sinyal gelmesidurumunda enerji geiine izin verir ve yeil lambann yanmasnsalar.

Bunlardan ayrolarak devre ak emasna gre her iki sensrden (scaklk ve basnsensrleri) sinyal gelmesi durumunda her lamba yanp sner. Yalnz basn

sensrnden sinyal gelmesi ile k

rm

z

ve yeil lamba yan

p sner. Yaln

z s

cakl

ksensrnden sinyal gelmesi durumunda sarve yeil lamba beraber yanp sner.

I0.0 : STOP BUTONUI0.1 : START BUTONUI0.2 : SICAKLIK SENSRI0.3 : BASIN SENSRQ0.0 : M1 MOTORU KONTAKTR IKIIQ0.1 : M2 MOTORU KONTAKTR IKIIQ0.2 : SARI LAMBA IKIIQ0.3 : KIRMIZI LAMBA IKII

Q0.4 : YEL LAMBA IKII


51/68


51



52/68


52

UYGULAMA - 9

UYGULAMA ADI : AYRI POZSYONA SAHP DNERANAHTARLARLA MOTORU KUMANDA EDLEN BR KAPININOTOMASYONU

Teorik Bilgi ;

Bu program rneinde, ayr pozisyona sahip, dner anahtarlarla motoru kumandaedilen bir kapnn otomasyonu gsterilmektedir. Kapnn ak veya kapal olduunugstermek zere iki ayr anahtar kullanlmtr. Bu anahtarlardan ve kumandaanahtarlarndan gelen sinyallere gre kapkumanda edilir. Acil kapanma dmesi isesistemi her durumda kapatr.

Gerekletirilmesi Gereken Kontroller ;

KLT ;

-Kapkapalolduu halde kapanma komutu verilirse motor altrlmaz-Kapak olduu halde ama komutu verilirse motor altrlmaz.

ACL KAPANMA ;

ACL KAPANMA dmesine basld takdirde btn CPU klar sfrlanr ve

motorlar durdurulur.

I0.0 : Kapykapa sinyali-dner anahtar sola getirildiindeI0.1 : Kapyama sinyali-dner anahtar saa getirildiindeI0.2 : Kapanma pozisyonunu gsteren anahtarI0.3 : Kapnn aldngsteren BERO yaklam anahtarI0.4 : ACL KAPANMA anahtar

Q0.0 : Motora kapatma ilemi komutuQ0.1 : Motora ama ilemi komutu

Q0.3 : Kap

n

n hareket halinde olduunu gsteren 1 Sn aral

kl

FlarQ0.4 : KapkapallambaskQ0.5 : Kapak lambask

Programn Algoritmas;

Yukarda da akland zere kapnn alma ve bavurduu kontrol nitelerinialgoritma akdiyagram, aada da grld gibi daha iyi anlalacaktr.


53/68


53


Program Balang

c

Dnmeli AnahtarA veya Kapat

Pozisyona Getirildimi?

Kilit altrldm?

END

END

Dner AnahtarKAPAT

Pozisyonunda m?

MotoruKapanmaYnnde altr.kQ0.0 1 Yap

Flar Q0.3 altr.Eer Q0.5=1 ise Flar

Resetle.

KapKapandm?

Dner AnahtarAMA

Pozisyonunda m?

Motoru Ama Ynndealtr. kQ0.1 1

Yap Flar Q0.3altr. Eer Q0.4=1 ise

Flar Resetle.

KapAldm?

END Motoru KapatkQ0.1isfrla flardurdur kQ0.5i 1 yap

Motoru Kapat kQ0.1i sfrla falardurdur kQ0.4 1

yap


54/68


54


55/68


55


56/68


56

UYGULAMA - 10

UYGULAMA ADI : MERDVEN AYDINLATMA SSTEMNN PLC LEDENETM

Teorik Bilgi ;

Bu program rnei merdiven aydnlatma sistemlerini ele almaktadr. Katlardaki ON(AIK) dmeleri, kontrol nitesinin I0.0 giriine balanmtr. ON (AIK) push

butonuna basldktan sonra, klandrma, 30 saniye sreyle yaklr (Q0.0). Bu sreierisinde ON (AIK) push butonuna tekrar baslrsa, 30 saniyelik sre yeniden

balatlr ve bylece klar, klarn yakld ilk andan itibaren 30 saniye sonrasnmez.

Sistemin almas ;

Giri I0.0 a, ON (AIK) iareti uygulandnda (I0.0=lojik1), zamanlaycbiti T37resetlenir, bylece T37 zamanlaycs, sfrlanr ve ayn zamanda, k Q0.0 1 iseyaplr. 30 saniye getikten sonra, zamanlaycbiti T37 yi de 1 yapar ve bu da kQ0.0 resetler (0 yapar).

Programn Algoritmas ;

AnaProgram

Balat

ONButonuna

Basldm?

Ik ZamanlaycsnTekrar altr.

Zamanlaycya zin Ver

SreDoldu mu?

IklarSndr

END


57/68


57



58/68


58

UYGULAMA - 11

UYGULAMA ADI ; YAYA GED OLAN BR YOLDAK TRAFKIIKLARININ PLC LE DENETM

Teorik Bilgi ;

Bu programda, bir yaya geidinde trafik klarnn uygulanmasn greceiz.Tasarlayacamz sistemde, aralar iin KIRMIZI-SARI-YEL lambalar ve yayalariin KIRMIZI-YEL olmak zere toplam 5 lamba ile bunlarn yannda yayalarnkardan karya gemek istediklerini iletmek iin bir dmeye ihtiya vardr.

Normalde, aralar iin YEL yanan trafik lambas, yayalar iin ise doal olarak

KIRMIZI dr. Yayalar kardan karya gemek istediklerinde dmeye basarak komutverip, aralara yanan n srayla YEL-SARI-KIRMIZI yanmasn salarlar. Dahadetaylolarak incelersek eer;

Yayalar dmeye basarlar,Aralara 10 Sn SARI k yaklr,Aralara 30 Sn KIRMIZI k yaklr,Yayalara 30 Sn YEL k yaklr,Yayalara KIRMIZI k yaklr,10 Sn bekledikten sonra YEL k yaklr.

Kullandmz girive klarlistelersek;

I0.0 : Yayalarn karya gemek iin bastdme,Q0.0 : Aralara YEL k,Q0.1 : Aralara SARI k,Q0.2 : Aralara KIRMIZI k,Q0.3 : Yayalara YEL k,Q0.4 : Yayalara KIRMIZI k


59/68


59



60/68


60


61/68


61

UYGULAMA - 12

UYGULAMA ADI : BR REKLAM PANOSUNDAKLAMBALARI SIRAYLAYAKMAK

leme Balama ;

Lambalarsrayla yakma ilemi, start dmesine baslmasile balar.

lemi Sona Erdirme ;

Start giriinin enerjisi kesildikten sonra lambalarn yanma sras tamamlanr ve dahasonra btn ilem kesilir.

Sembol Operatr AklamaB1 I0.0 Anahtar

L1 Q0.0 SL2 Q0.1 IL3 Q0.2 ML4 Q0.3 AL5 Q0.4 TL6 Q0.5 IL7 Q0.6 C

T41-T47 Zamanlayclar


62/68


62



63/68


63


64/68


64

UYGULAMA - 13

UYGULAMA ADI ; BR PRESN PLC LE DENETM

Teorik Bilgi ;

Bu rnekte, bir presin kullancykorumak zere birok gvenlik metodu ile aynandaynetildii bir sistemi greceiz.

Tasarlayacamz presin alma prensiplerini aadaki gibi listelersek eer;

Sktrma kafasnaaya indirmek ;

Biraz evvel ak olan gvenlik anahtarlarnn (S6 veya S7 limit anahtarlar) ikisininbirlikte kapanmolmas,Presin en tepe pozisyonda bulunmas yani S8 limit anahtarnn aktif edilmi olduu

pozisyon,Pres duruyorken, S1 ve S2 anahtarlarnn ikisinin birden aktif hale getirilmesi.

Sktrma kafasnve presi aaya inerken durdurmak ;ki tanesinin birden alma srasnda baslmas gereken anahtarlardan (S1 ve S2)herhangi birinin braklmas,Gvenlik ekrannn almas,Sktrma kafas,

Sktrma kafasnyukarya ekme ;

Eer sktrma kafasen alt pozisyona geldiyse, ekzantrik src tarafndan yukaryakaldrlr. Bu sre zarfnda gvenlik ekrannn almasilemi durdurmaz.

Makinenin alma evrimi Presin sktrma kafasen yukarya knca sona erer.Programda kullanlan elemanlarn sembolik tablosu ;

Sembol Operatr Aklama

S8 I0.0 Pres kafas

n

n en yksek pozisyonda olduunugsteren limit anahtar.S1 I0.1 ki elle baslmasgereken anahtarlardan 1ncisiS2 I0.2 ki elle baslmasgereken anahtarlardan 2ncisiS3 I0.3 Pres kafasnn en alt pozisyonda olduunu gsteren

limit anahtar.S6 I0.4 Gvenlik limit anahtarlarndan 1incisi.S7 I0.5 Gvenlik limit anahtarlarndan 2incisi.M Q2.0 Motor srcs.

M1.0 Presin bir devrini tamamladngsteren indikatr.M1.1 Presin aaya indiini gsteren indikatr.

M1.2 Presin yukarya ktngsteren indikatr.


65/68


65

Presin alma Sistemi (Basite) ;


66/68


66



67/68


67

UYGULAMA - 14

UYGULAMA ADI ; KAPI KUMANDA SSTEM

Teorik Bilgi ;

Bir kapnn herhangi bir ekilde aldktan sonra 10 Sn iinde otomatik olarak kapamayistediimizi dnelim. Bu sistemi gerekletirmek iin gerekenler;

Bir kap,Kapkapannca baslarak elektrik gemesine sebep olacak dme,

Kapydndrmek iin bir dme,Motorun kapydndrebilmesi iin gerekli dililer,Uygun miktarda kablo,

Motoru dililerle kapy dndrebilecek ekilde monte ettikten sonra CPU ilebalantlarnyapn. CPU klarndan Q0.0 motoru kumanda etmek iin kullanrsakeer, Q0.0 kn ve CPU nun ntr ucunu motora balamamz gerekir. Kapkapandnda, kapnn kapandn CPU ya bildiren, yani CPU ya 24V kapandsinyalinin gelmesine sebep olan dmeyi de CPU nun girilerinden I0.0 a balamayunutmayalm.

Btn bu balantlar dikkatli bir ekilde yaptktan sonra kontrol edip, (zellikle kapak-kapkapal sinyali veren dmelerin balantlar doru yaplmaldr) programnyazlmasve CPU nun Run edilmesi sistemin almasnbalatacaktr.



68/68


temel seviye s7-200 notlar

Documents