T.C.

ÇANAKKALE ONSEKĠZ MART ÜNĠVERSĠTESĠ

EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

TEZ YAZIM KILAVUZU

Çanakkale

Önsöz

Tez Yazım Kılavuzu‟nun amacı Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü

Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğine uygun olarak Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

Eğitim Bilimleri Enstitüsü programlarında hazırlanan tezlerin yazımı ve basımıyla ilgili

esasları düzenlemektir. Esasların amacı bilimsel araştırma ve yazma kültürünün tezlere

akademik standartlar çerçevesinde yansıtılmasını sağlamaktır. Çanakkale Onsekiz Mart

Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü‟ne bağlı programlarda üretilen yüksek lisans, doktora

ve sanatta yeterlik tezlerinin bu esaslara tabi olarak hazırlanması beklenmektedir.

Tez Yazım Kılavuzu “tez yazım kurallarını” içermektedir. Bu kuralların

belirlenmesinde Amerikan Psikologlar Derneği (American Psychological Association - APA)

yayın kılavuzunun altıncı basımı temel alınmıştır. Bunun yanında, Türkçeye uygunluğun

sağlanması açısından önemli görülen bazı değişikliklere de yer verilmiştir.

Tez Yazım Kılavuzu‟nun, lisansüstü öğrencilerimiz için yürütecekleri veya yürüttükleri

tez çalışmalarında bilimsel ilkeler doğrultusunda araştırma yapmaları ve raporlaştırmaları

konusunda rehberlik etmesini temenni ediyorum.

Doç. Dr. Salih Zeki GENÇ

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürü

ii

İçindekiler

Önsöz....................................................................................................................................................... ii

Kısaltmalar ve Tanımlar ......................................................................................................................... vi

Tez Yazım Esasları.................................................................................................................................. 7

Amaç ve Kapsam ................................................................................................................................ 7

Genel Kurallar ............................................................................................................................. ........ 7

Biçimsel Yazım Kuralları........................................................................................................................ 8

Sayfa Yapısı ve Düzeni ....................................................................................................................... 8

Gövde Metni........................................................................................................................................ 8

Satır Aralıkları ..................................................................................................................................... 8

Sayfa Numaraları................................................................................................................................. 8

Tezin Bölümleri....................................................................................................................................... 9

Ön Bölüm ............................................................................................................................. ................. 10

Başlık Sayfası .................................................................................................................................... 10

Tezin başlığı. ................................................................................................................................. 10

Taahhütname ..................................................................................................................................... 10

Jüri Üyelerinin İmza Sayfası ............................................................................................................. 10

Önsöz................................................................................................................................................. 10

Özet ........................................................................................................................................... ........ 11

Abstract ............................................................................................................................................. 11

İçindekiler Sayfası ............................................................................................................................. 11

Tablolar, Şekiller ve Grafikler Listesi ............................................................................................... 11

Kısaltmalar Listesi............................................................................................................................. 11

Ana Bölümler ........................................................................................................................................ 12

Bölüm I: Giriş Bölümü Yazım Kuralları............................................................................................... 12

Problem Durumu ............................................................................................................................. .. 12

iii

Araştırmanın Amacı .......................................................................................................................... 12

Araştırmanın Önemi .......................................................................................................................... 12

Araştırmanın Sınırlılıkları ................................................................................................................. 13

Varsayımlar ....................................................................................................................................... 13

Tanımlar ............................................................................................................................................ 14

Alanyazın .......................................................................................................................................... 14

Bölüm II: Yöntem Bölümü Yazım Kuralları......................................................................................... 15

Araştırmanın Modelinin Yazımı ....................................................................................................... 15

Evren ve Örneklem/Çalışma Grubu Yazımı...................................................................................... 16

Veri Toplama Araçları Yazımı .......................................................................................................... 17

Verilerin Toplanması Yazımı ............................................................................................................ 17

Verilerin Analizi Yazımı ................................................................................................................... 17

Bölüm III: Bulgular Bölümü Yazım Kuralları ...................................................................................... 18

Nicel Araştırmalarda Bulgular Yazımı.............................................................................................. 18

Nitel Araştırmalarda Bulgular Yazımı .............................................................................................. 18

Bölüm IV: Tartışma, Sonuç ve Öneriler Bölümleri Yazım Kuralları ................................................... 19

Tartışma Bölümü Yazımı .................................................................................................................. 19

Sonuç Bölümü Yazımı ...................................................................................................................... 19

Öneriler Bölümü Yazımı ................................................................................................................... 20

Kaynakların Yazım Kuralları ................................................................................................................ 20

Metin İçinde Kaynak Gösterimleri .................................................................................................... 20

Arka Bölüm ............................................................................................................................. .............. 22

Kaynakça Bölümü Gösterimleri ............................................................................................................ 22

Eklerin Yazım Kuralları ........................................................................................................................ 27

Başlık Sistemi........................................................................................................................................ 27

Ana ve Alt Başlıklar .......................................................................................................................... 27

Birinci Düzey Başlıklar. ................................................................................................................ 28

İkinci Düzey Başlıklar................................................................................................................... 28

Üçüncü Düzey Başlıklar................................................................................................................ 28

iv

Dördüncü Düzey Başlıklar. ........................................................................................................... 28

Beşinci Düzey Başlıklar. ............................................................................................................... 28

Tablo Başlıkları ................................................................................................................................. 28

Şekil/Grafik/Harita/Fotoğraf Gösterimleri ve Başlıkları ................................................................... 29

Madde Gösterimleri............................................................................................................................... 29

Tezlerin Tesliminde Dikkat Edilecek Hususlar..................................................................................... 29

Ekler ...................................................................................................................................................... 30

Ek A: Yazı Alanı Ölçüleri ..................................................................................................................... 31

Ek B: Gövde Metni Örneği ................................................................................................................... 32

Ek C: Dış Kapak Örneği........................................................................................................................ 33

Ek D: İç Kapak Örneği .......................................................................................................................... 34

Ek E: Sırt Örneği ............................................................................................................................. ...... 35

Ek F: Taahhütname Örneği ................................................................................................................... 36

Ek G: Onay Sayfası Örneği ................................................................................................................... 37

Ek H: Önsöz Sayfası Örneği ................................................................................................................. 38

Ek I: Türkçe Özet Sayfası Örneği ......................................................................................................... 39

Ek J: İngilizce Özet Sayfası Örneği....................................................................................................... 41

Ek K: İçindekiler Sayfası Örneği .......................................................................................................... 43

Ek L: Tablolar Listesi Örneği................................................................................................................ 44

Ek M: Şekiller Listesi Örneği................................................................................................................ 45

Ek N: Tablo Örnekleri ........................................................................................................................... 46

Ek O: Şekil Örnekleri ............................................................................................................................ 48

Ek P: Madde Gösterimi Örneği ............................................................................................................. 49

Ek R: Tezlerin Tesliminde Dikkat Edilecek Hususlar .......................................................................... 50

Özgeçmiş .............................................................................................................................................. 52

v

Kısaltmalar ve Tanımlar

Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

YÖK: Yükseköğretim Kurulu

Enstitü: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü

Anabilim Dalı: Enstitüde eğitim programı bulunan anabilim dalı

Tez: Yüksek lisans tezi, doktora tezi ya da sanatta yeterlik tezi

vi

7

Tez Yazım Esasları

Amaç ve Kapsam

Tez Yazım Kılavuzu‟nun amacı Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri

Enstitüsü Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği uyarınca Çanakkale Onsekiz Mart

Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü programlarında hazırlanan tezlerin yazımı ile ilgili

esasları düzenlemektir1.

Genel Kurallar

a) Tezler, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü‟nün Tez Yazım Kılavuzu‟na uygun şekilde hazırlanmalıdır.

b) Tez savunma sınavından sonra jüri üyelerinin tezde düzeltilmesi gerekli olarak tespit

ettiği alanlar yeniden düzenlenerek teslim edilmelidir. Tez gerekli sayıda

çoğaltılmadan önce bir nüsha olarak Tez Yazım Kılavuzu’na uygunluğu

bakımından değerlendirilmesi yapılmak üzere Enstitüye iletilmelidir. Uygunluğuna

karar verilen tez, jüri üyeleri tarafından imzalandıktan sonra iki (2) nüshası ciltlenmiş

hâlde Enstitüye teslim edilmelidir. Tez, ayrıca jüri üyelerinin isteğine uygun olarak

gerekli sayı ve formatta jüri üyelerine teslim edilmelidir.

c) Tezin tamamının PDF dosyası şeklinde hazırlanmış iki CD‟si Enstitüye teslim

edilmelidir. Bu CD‟lerde tezin tamamının yanı sıra Türkçe ve İngilizce özetler PDF

dosyası olarak yer almalıdır. Bu özetlerin her biri 400 kelimeyi geçmeyecek şekilde

hazırlanmalıdır.

d) Her tez için “Tez Veri Girişi ve Yayımlama İzin Formu” doldurulmuş olmalıdır. Forma

https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/sistemGiris.jsp adresinden ulaşılabilir. “Tez

Veri Girişi ve Yayımlama İzin Formu” doldurulup kaydedildikten sonra sistem

tarafından referans numarası verilecektir. Bu numara tezin onay sayfasına yazılmalı ve

CD hazırlanırken bu numara kullanılmalıdır. Bu sayfadan üç adet çıktı alınıp

imzalanarak Enstitüye teslim edilmelidir.

1 Tez Yazım Kılavuzu‟nun geliştirilmesinde yararlanılan diğer kılavuzlar:

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Tez Yazım Kılavuzu

Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Lisansüstü Tez ve Proje Yazım Kılavuzu

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Tez Önerisi ve Yazım Kılavuzu

8

Biçimsel Yazım Kuralları

Sayfa Yapısı ve Düzeni

Tezler, A4 standardında birinci hamur beyaz kâğıda yazılmalıdır. Sayfa düzenlemesi aşağıdaki özellikler dikkate alınarak yapılmalıdır:

• Tüm sayfaların (kapaklar, ekler vb. dâhil) kenar boşlukları, üst, alt, sağ ve soldan 2,5 cm

olmalıdır (Ek A).

• Kâğıdın yalnızca bir yüzüne yazılmalıdır.

• Tez çıktısı lazer yazıcıdan alınmalıdır. Resim, şekil vb. kullanımında, renkli çıktı da

alınabilir.

• Ana metinde yazı biçimi Times New Roman karakterde ve 12 punto büyüklüğünde

olmalıdır.

Gövde Metni

Ana metin yazımında aşağıdaki özellikler dikkate alınmalıdır (Bkz. Ek B): • Ana metinler iki yana yaslı, Times New Roman 12 punto ile yazılmalıdır.

• Bütün imlalarda, imla işaretinden önce boşluk bırakılmamalı, sonrasında ise sadece bir

boşluk bırakılmalıdır. Ancak, parantez, çift tırnak ve kesme işaretlerinde, iç taraflarda

boşluk bırakılmamalı, dış taraflarda ise sadece işaretten sonra bir boşluk bırakılmalıdır.

• Satır sonlarında kesme işareti kullanılmamalıdır.

• Ana bölümler (Bölüm I, Bölüm II, Bölüm III vb.) yeni sayfadan başlatılmalıdır.

• Başlıklar ile bağlı olan metin ayrı sayfalarda olmamalıdır.

• Tablo, şekil, çizelge vb. görseller, zorunlu olmadıkça bölünmemelidir.

Satır Aralıkları

Satır aralıklarında aşağıdaki özellikler dikkate alınarak hazırlanmalıdır:

• Ana metin paragraflarında girinti 1,25 cm olacak şekilde ayarlanmalıdır.

• Paragraf aralarında boşluk bırakılmamalıdır.

• Ana metinde, satır araları 2,0 aralık (çift satır aralığı) olmalıdır.

Sayfa Numaraları

Sayfa numaraları aşağıdaki özellikler dikkate alınarak düzenlenmelidir: • Sayfa numaraları, Times New Roman 11 punto olmalıdır.

• Ana metin sayfalarında, sayfa numaraları, üstten ve sağdan 2,5 cm olacak şekilde

numaralandırılmalıdır.

• Tezin dış ve iç kapak sayfasına sayfa numarası konulmamalıdır.

• Tezin Onay Sayfası‟ndan başlayarak Giriş Bölümü‟ne kadar olan sayfalarına, küçük

romen rakamları (i, ii, iii, iv, v) ile numaralandırma yapılmalıdır. Bu numaralar, sayfanın

alt ortasına hizalanarak yazılmalıdır.

• Sayfa numaralarının önünde ve arkasında ayraç, çizgi gibi bir işaret kullanılmamalıdır.

9

Tezin Bölümleri

Tezler, genellikle üç kümede toplanabilen bölüm ve alt bölümler hâlinde düzenlenir.

Bunlar:

• Ön bölüm,

• Ana bölümler,

• Arka bölümdür.

Ön ve arka bölümler, yardımcı nitelikte olup ana bölümleri tanıtıcı ve tamamlayıcı

görevlere sahiptir. Buna göre, bir tezin ana hatlarını oluşturan bölüm ve alt bölümler sırasıyla

şöyle yazılabilir:

Ön Bölüm

Başlık Sayfası Taahhütname

Jüri Üyelerinin İmza Sayfası

Önsöz

Özet

Abstract

İçindekiler

Tablolar Listesi

Şekiller Listesi

Kısaltmalar Listesi

Ana Bölümler

Giriş Problem Durumu

Amaç Önem

Varsayımlar

Sınırlılıklar

Tanımlar Alanyazın

Yöntem

Araştırmanın Modeli

Evren ve Örneklem/Çalışma Grubu

Veri Toplama Araçları

Verilerin Toplanması

Verilerin Analizi

Bulgular ve Yorumlar

Tartışma

Sonuç

Öneriler

Arka Bölüm

Kaynakça

Ekler

10

Ön Bölüm

Ön bölüm, tezi bütünüyle tanıtan bir tür kimliktir. Bu bölümde genellikle, önce boş bir

sayfa, sonra sırasıyla başlık, taahhütname, jüri üyelerinin onayı, önsöz, özet, abstract,

içindekiler ve tezin içeriğine göre tablolar, şekiller, grafikler, resimler ve fotoğraflar listesi,

kısaltmalar sayfalarından biri ya da birkaçı bulunur.

BaĢlık Sayfası

Tezin yazılı ilk sayfası başlık sayfasıdır. Bu sayfada, sırasıyla tezin başlığı, tezi hazırlayanı

tanıtıcı bilgi, tezin türü (yüksek lisans, doktora, sanatta yeterlik), tezin sunulduğu kurumun

bulunduğu şehir, üniversite ve enstitünün adı ile tarih yer alır. Bu bilgilerin başlık sayfasına

yerleştirilmesi Ek C‟de gösterilen dış kapak örneğinde olduğu gibidir. Başlık sayfasını Ek D‟de

örneği gösterilen iç kapak sayfası takip eder. Dış kapak özellikleri Ek C‟de, iç kapak özellikleri

Ek D‟de, tezin sırt örneği ise Ek E‟de gösterilmiştir.

Tezin baĢlığı

Tez başlığı araştırmanın içeriğini açıkça yansıtır nitelikte olmalıdır. Başlığın çok uzun,

anlaşılması güç genel terimlerden oluşmamasına dikkat edilmelidir. Tezin başlığı 20 kelimeyi

geçmemeli ve Türkçe kelimeler kullanılarak oluşturulmalıdır. Başlık seçilirken aşağıdaki

hususlar dikkate alınmalıdır:

1. Başlık, çalışma alanına özel olmalıdır. Başlık, ne çok kısa ne de çok kapsamlı olmalıdır.

2. Başlık, çalışmanın konusunu ortaya koymalı, fakat çok genel olmamalıdır.

3. Başlıkta kullanılan dil anlaşılır olmalıdır. Başlıkta yer alan sözcükler etkili bir şekilde

sıralanmalıdır.

4. Başlık, çalışma konusu, önemli değişkenler ve çalışılan grupla ilgili bilgileri

kapsamalıdır.

5. Gereksiz sözcüklerden kaçınılmalıdır. Örneğin başlığın sonunda “üzerine bir araştırma”,

“üzerine bir çalışma”, “araştırılması” gibi sözcük ve ifadeler yer almamalıdır.

Örnek:

• İlköğretim Okulu Müdürlerinin Kişisel İnisiyatif Alma Durumları ile Öz-Yeterlikleri

Arasındaki İlişki

Taahhütname

Ek F‟de gösterildiği şekilde hazırlanan tezin bilimsel ahlak ve değerlere uygun şekilde

yazıldığını ve yararlanılan kaynakların tezin kaynakçasında gösterildiği gibi olduğunu

doğrulayan bir Taahhütname hazırlanır ve tezin belirtilen kısmına eklenir.

Jüri Üyelerinin Ġmza Sayfası

Tezlerde, Jüri ve Enstitü Müdürlüğünce, tezin aranan nitelikleri taşıdığını ve başarı ile

savunulduğunu belgeleyen, Ek G‟de verilen örnekte görüldüğü gibi bir sayfa bulunur. Bu

sayfada önce tez danışmanının, sonra diğer üyelerin adları ve unvanları kendi aralarında

akademik kıdem dikkate alınarak yazılır.

Önsöz

Başlık, baş harfi büyük, sayfanın yukarısına ve ortaya yazılır. Önsöz, çalışmanın bilimsel

ve teknik içeriğine değinilmeden yazarın ifade etmek istediği görüşlerin yer aldığı ve teze

11

önemli katkıları olan kişi ve kurumlara teşekkür edildiği bölümdür. Tezi hazırlayan öğrencinin

adı ve soyadı, önsöz yazısının bir geniş satır aralığı altına ve yazı alanının sağ kenarında bitecek

şekilde yazılır. Önsöz sayfası örneği Ek H‟de verilmiştir.

Özet

Özette, öncelikle araştırmanın amacına yer verilir. Daha sonra araştırmanın yöntemi kısaca

açıklanır. Yöntemde, araştırmanın modelinden söz edilerek çalışmanın evreni ve evrenden

seçilen örneklem tanıtılır (evren-örneklem tanımlaması olmayan araştırmalarda araştırma grubu

tanıtılır). Araştırmanın veri toplama aracı/araçları açıklanır ve uygulamanın nasıl yapıldığına

değinilir. Toplanan verilerin hangi teknikler kullanılarak analiz edildiği yazılır. Son olarak,

kısaca araştırmanın bulguları ve sonuçları yazılır.

Özet, başlık sayfasından sonra yer alır ve özetin yaklaşık 400 kelimeyi geçmemesine ya da

bir sayfayı aşmamasına dikkat edilir. Özetlerde, şekil, tablo, kaynak vb. bilgilere yer verilmez,

ayrıca alt başlık vb. kullanılmaz.

Özette, aktarmalar yerine araştırmacının kendi ifadeleri yer almalıdır. Özette çalışmanın

başlığı yer alır. (Ek I‟da bir tez özeti örneği verilmiştir.)

Abstract

Özet sayfasının İngilizce yazımı olup tezlerde özet sayfasından sonra yer alır (Ek J‟de bir

“abstract” örneği verilmiştir.).

Ġçindekiler Sayfası

İçindekiler bölümü de diğer bölümler gibi, baş harfi büyük yazılmış “İçindekiler”

başlığı ile başlar.

İçindekiler sayfasında, çalışmanın ön bölümünde (dış kapak, iç kapak, taahhütname, jüri

üyelerinin imza sayfası…), ana bölümünde (giriş, yöntem…) ve arka bölümünde (kaynakça,

ekler) yer alan bölüm ve alt bölüm başlıkları sayfa numaralarıyla birlikte sırasıyla verilir.

Başlıklar yazılırken hiçbir kısaltma yapılmaz. Bilgiler tek sayfaya sığmazsa, diğer

sayfada yazı alanı üst kenarından başlanarak devam edilir. Ek K‟de örnek bir “İçindekiler”

sayfası verilmiştir.

Tablolar, ġekiller ve Grafikler Listesi

Tezde tablo ve şekiller varsa, adları ve sayfa numaraları ayrı ayrı ya da birlikte ön bölümde

sıralanır. Üç ya da daha çok sayıdaki tablo, şekil ve grafikler, “Tablolar Listesi”, “Şekiller

Listesi” ve/veya “Grafikler Listesi” olarak ayrı ayrı verilir. Daha az sayıdaki tablo, şekil ve

grafikler ise “Tablo, Şekil ve Grafikler Listesi” başlığı altında birlikte sunulur. Bir tek tablo,

şekil veya grafik için ayrı bir liste yapılmaz. Ek L‟de tablo listesi örneği, Ek M‟de ise şekiller

listesi örneği verilmiştir.

Kısaltmalar Listesi

Tezde kısaltılmış ifadeleriyle yer alan kavram, kurum, kuruluş adlarının kısaltmaları bu

bölümde açıklanır.

12

Ana Bölümler

Bölüm I: GiriĢ Bölümü Yazım Kuralları

Tezin giriş bölümünde kavramsal çerçeve özetlenerek tez konusu olarak ele alınan

problemin ne olduğuna, araştırmanın amacına, araştırmanın önemine, sınırlılıklarına,

araştırmaya başlarken yapılan varsayımlara ve tezde geçen tanımların hangi anlamlarda

kullanıldığına ilişkin bilgilere yer verilir.

Problem Durumu

İlgili alan yazının gözden geçirilmesi problem alanında o güne kadar nelerin yapıldığının

ortaya konulmasına ve analizinin yapılmasına imkân verir. Literatürün gözden geçirilmesi

özetlerin alt alta yazılması değil daha önce yapılan çalışmalar arasındaki ilişkilerin,

benzerliklerin ve farklılıkların ortaya konulmasıdır. Gözden geçirmede en az ilgili olan

çalışmalar önce, en çok ilgili olan çalışmalar da en sonda ve araştırma amaçlarından hemen

önce tartışılmalıdır. Literatürün gözden geçirilmesi hem problemin açıklanmasında hem de

kuramsal çerçevenin ortaya konulmasında kısa bir özetle ve ifade ettiği anlamın açıklanması ile

sonlandırılmalıdır. Literatür hem problemin hem de kuramsal ve kavramsal çerçevenin ortaya

konulmasında kullanılacağı için hiçbir zaman tek başına bir bölüm hâline getirilmemelidir.

AraĢtırmanın Amacı

Bu bölümde, araştırmanın problemi ile ilgili sorular ya da hipotezlere yer verilir. Tez için

uygun olan kurgu belirlenerek, amaç/alt amaçlar ya da hipotezler/denenceler ifade edilir.

Araştırmanın amacı, problemin nasıl çözüleceğini ifade etme, yani sonuçta nelerin

beklenildiğini baştan ortaya koyma demektir. Araştırmanın amacı iki farklı düzeyde ifade edilir.

Birinci düzeyde araştırmanın genel amacı ortaya konulur. İkinci düzeyde ise, bu genel amacı

gerçekleştirebilmek için cevaplanması gereken sorulara ya da test edilecek hipotezlere yer

verilir.

AraĢtırmanın Önemi

Bu bölümde, araştırmadan elde edilen bulguların yararlılığı ve araştırmanın neden önemli

olduğu hakkında bilgi verilir. Araştırmacı kendi araştırma amacını ifade etmeli ve araştırmanın

dayandığı kuramsal ya da kavramsal çerçeveyi anladığını göstermelidir. Bu temele dayalı

olarak, araştırmanın niçin gerekli olduğu ve değerinin gerekçeleri açıkça ifade edilmelidir.

Bunu başarmanın yolu, diğer araştırmacıların destekleyici ifadelerini sunmaktır.

Örnek:

Ergen ve çocuklar dönemi ruh sağlığı ile ilgili yapılan araştırmaların yetersizliği ve bu dönemdeki bireylere verilen ruh sağlığı hizmetinin hem nicelik hem de nitelik

bakımından yeterli olmadığı görülmektedir. Bu açıdan araştırmadan elde edilen

bulguların;

Öz-yeterlik inançları ergenlerin yaşamış oldukları psikolojik semptomlara karşı

koruyucu bir faktör olarak işlev görebilir. Öğrencilere çocuklukta ve ergenlikte

akademik, duygusal ve sosyal öz-yeterliklerini geliştirecek birçok aktivite

sağlanabilirse, yetişkin yaşamına akademik, duygusal ve sosyal olarak daha iyi

hazırlanabilirler. Yüksek yeterlik inançları kişilerin yetişkin yaşamında karşılaşacağı

birçok sorunun üstesinden gelmelerine olumlu katkılar sağlayacaktır. Ergenlerin

akademik, sosyal, duygusal ve genel öz-yeterlik düzeylerinin saptanarak öz yeterlikleri

düşük olan öğrencilere yönelik yapılacak olan grup rehberliği etkinliklerinin

hazırlanmasına olumlu katkılar sağlaması açısından konunun araştırılması önem arz

etmektedir. Ergenlerin öz-yeterlik ve yaşamış oldukları semptomlar arasındaki

13

ilişkinin ortaya konulması ve incelenmesi, psikolojik semptomları önlemeye yönelik stratejileri değerlendirme ve yeni stratejiler geliştirmeye yardımcı olması açısından

önemlidir.

Uyarı:

Önem bölümünün yazımında, aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır:

• Problemin önemi değil, bulguların işlevsel yararlılığı üzerinde durulmalıdır.

• Bulguları, hangi kurumun, hangi amaçla kullanabileceğine ilişkin beklenti ifade

edilmelidir.

AraĢtırmanın Sınırlılıkları

Bu bölümde, araştırmada ele alınan problem durumu ile ilgili olarak zaman, örneklem

ve konu sınırlılıklarından söz edilmelidir. Evrenle, yapılan işlemle, kullanılan araç ya da

araştırma deseni ile ilgili bütün sınırlılıklar belirtilmelidir. Böylece okuyucu, araştırmanın

bulgularının ne ölçüde diğer durumlara uygulanabileceği konusunda kendi kararını

verebilmelidir.

Örneğin;

• Araştırma 2008–2009 eğitim öğretim yılında İzmir ili Buca ilçesinde Milli

Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda öğrenim gören 706 ilköğretim ikinci

kademe ve 544 lise öğrencisi ile sınırlıdır.

• Araştırmada kullanılan ölçme araçları “Çocuklar İçin Öz-yeterlik Ölçeği”,

“Kısa Semptom Envanteri” ve “Kişisel Bilgi Formu” ile sınırlıdır.

Uyarı:

Sınırlılıkların yazımında, aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır:

• Araştırmada “doğal sınırlılıklar” ile “araştırmacının belirlediği sınırlılıklar” birbirinden

ayrıştırılmalıdır. Bu bölümde, doğal sınırlılıklar değil, araştırmacının belirlediği

sınırlılıklar ifade edilmelidir. Örneğin; veri toplama aracı olarak anketi kullanan bir

araştırmacı bulgularının geçerliliğinin anketlerin geri dönüş oranına, cevaplama sırasında

cevaplayıcının koşullarına ve ankette yer alan soruların kalitesine bağlı olduğunu

belirtmelidir. Araştırmayı etkileyen bütün faktörler, liste ne kadar uzun olursa olsun tek

tek belirtilmelidir.

Varsayımlar

Bu bölümde, araştırmanın sonuçlarını etkileyebilecek, ancak kontrol edilmesi mümkün

olmayan değişkenlerle ilgili ön kabuller ifade edilir. Araştırmacının ve başkalarının yürütülecek

çalışmada doğru ve hatta değiştirilemeyen ve araştırmayı etkileyen faktörler olarak kabul

ettikleri faktörlerin varsayım olarak ifade edilmeleri gereklidir.

14

Örneğin;

Araştırmanın temel varsayımları şunlardır:

• Araştırmaya katılan öğretmen ve yöneticilerin veri toplama aracı maddelerine

verdikleri cevaplar gerçeği yansıtmaktadır.

Uyarı:

Varsayımların yazımında, aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır:

• Araştırmacının yapması zorunlu ve zaten olması gereken durumların varsayım olarak

yazılmaması gerekir. Örneğin, “Araştırmada kullanılan ölçme aracı geçerli ve

güvenilirdir.” gibi.

• Araştırma açısından belirleyicilik düzeyi oldukça yüksek olan değişkenler ile ilgili keyfî

varsayımlar yazılmamalıdır. Örneğin, “Araştırmaya katılan öğrencilerin zekâ düzeyleri

eşit kabul edilmektedir.” gibi.

• Aslında bir araştırmacı kendi yaptığı şeyler için varsayımda bulunmamalı, kendisinin

yapmadığı ancak araştırmasını etkileyen durumlar için varsayımda bulunmalıdır.

• Varsayımlar ile denenceler birbiriyle karıştırılmamalıdır.

Tanımlar

Bu bölümde, araştırmanın temel değişkenleri ile ilgili tanımlamalar yapılır. Uyarı:

Tanımlamalarla ilgili olarak aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir: • Bu bölümde, temel değişkenler tanımlanmalı ve bu tanımlarla ilgili olarak gerekiyorsa

alanyazından da yararlanılmalıdır.

• Nicel araştırmalar kapsamında işlevsel (operasyonel) tanımlara yer verilmelidir.

İşlevsel tanımlar kavram ve değişkenlerin ölçülebilir ve gözlenebilir özellikleriyle

ifade edilmesidir.

• Bu bölüm, araştırmanın kavramları ile ilgili sözlük bölümü gibi algılanmamalı ve

araştırmanın her terimi ile ilgili tanımlama yapılmamalıdır.

• Kavramlar ve değişkenlerin tanımları ile ilgili tartışmalar değil, araştırmanın kuramsal

çerçevesine ve ölçeğine uygun olan nihai tanımlar yazılmalıdır.

• Bu bölümde kısaltmalar ve semboller ile ilgili açıklamalara yer verilmemelidir.

Alanyazın

Bu bölüm yeni bir sayfadan başlanarak yazılır. Başlık olarak, araştırmacının tercihine

bağlı olarak “İlgili Alanyazın” ya da “Alanyazın” başlıklarından biri kullanılabilir. Alanyazın

taramasında konu ile ilgili geçmişten bugüne kadar yapılan araştırmaya dayalı veya kuramsal

nitelikteki çalışmalara yer verilir. Alanyazın taraması kapsamında, araştırmanın temel

değişkenleri ile ilgili kuramlar, kavramlar ve kavramsal ilişkilerden söz edilir. Ayrıca, konuyla

ilgili kuram ve modeller ele alınarak araştırmaya dayanak oluşturan kuramsal çerçeve

oluşturulur ve “Kuramsal Çerçeve” ya da “Kavramsal Çerçeve” gibi başlıklar altında verilir.

Kuramsal çerçevenin çok kapsamlı ve konu gereği önemli olduğu durumlarda kuramsal çerçeve

ayrı bir bölüm olarak yazılabilir.

Bu bölümle ilgili aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

• Açıklamalar, öncelikle temel ve güncel kaynaklara dayalı olarak yapılmalıdır.

• Alanyazın geçmişten bugüne kadar yapılan çalışmaların basitçe kronolojik bir sıralaması

ve açıklaması şeklinde yazılmamalıdır.

15

• Alanyazın bilgisine dayalı olarak kişisel değerlendirmeler, analizler ve sentezler

yapılmalı, konu anlamlı ve bağlantılı temalar etrafında gerektiğinde alt başlıklar da

kullanılarak ele alınmalıdır.

• Alanyazın bilgisi, dil ve anlam bütünlüğü gözetilerek yazılmalıdır.

• Dilbilgisi kuralları, akıcılık, tutarlık, bütünlük vb. gibi Türkçenin kurallarının doğru

şekilde kullanılmasına özen gösterilmeli; anlatım bozuklukları, yazım ve noktalama

yanlışları yapılmamalıdır.

• Tez yazımında Türk Dil Kurumu‟nun son baskı ya da çevrimiçi (online) Yazım

Kılavuzu esas alınmalıdır.

• Konunun anlaşılmasına katkı sağlayabileceği düşünülen yerlerde tablo, şekil, grafik,

resim vb. ögelere kaynak gösterilerek yer verilebilir.

• Akademik niteliğe sahip Web sitelerinden, sitenin tam adresi ve varsa yazarı, yayın tarihi

(yayın tarihi yoksa erişim tarihi) yazım kurallarına uygun olarak belirtilerek

yararlanılabilir.

Uyarı:

• Alanyazın dayanağından yoksun kişisel görüş ve değerlendirmelere yer verilmemelidir.

• Araştırmanın konusu ile doğrudan ilişkisi olmayan konulara yer verilmemeli, içerikteki

bütünlük bozulmamalıdır.

• Konularla ilgili tekrar niteliği taşıyabilecek açıklamalara yer verilmemelidir.

• Ders notları, ödevler vb. materyaller kaynak olarak kullanılmamalıdır.

• Özgün kaynağına ulaşılması mümkün olan metinlerde, ikincil kaynaklar

kullanılmamalıdır.

• İnternet kaynaklarının kullanımında, akademik niteliğe uygun olmayan Web

sayfalarından yararlanılmamalıdır. Resmî kurumlar, akademik bilgi bankaları, veri

tabanları (ERIC, EBSCO vb.), üniversite kütüphaneleri, ulusal ve uluslararası hakemli e-

dergiler vb. dışındaki Web siteleri mümkün olduğunca tercih edilmemelidir.

Bölüm II: Yöntem Bölümü Yazım Kuralları

Bu bölüm yeni bir sayfadan başlanarak yazılır. Araştırmanın yöntem bölümünde

araştırmada izlenen bilimsel yaklaşımın “araştırma modeli”, araştırmanın “evren ve örneklemi”,

“verilerin toplanması” ile “verilerin analizi ve yorumu” gibi ayrıntılar açıklanır.

AraĢtırmanın Modelinin Yazımı

Bu bölümde, araştırmanın modeli ve konu ile ilişkisi belirtilmelidir. Model alanyazın

dayanağı da kaynak gösterilerek açıklanmalıdır. Modelin açıklanmasından önce çalışmada nicel

ya da nitel metodoloji felsefelerinden hangisinin benimsendiği ve nitel, nicel ya da karma yöntemlerin hangilerinden yararlanılacağı açıklanmalıdır. Karma çalışma yapılıyorsa

modelleme teknikleri [üçleme (triangulation), vb.] belirtilmelidir. Araştırmanın amacına yönelik

hangi modelin neden seçildiği bu bölümde açıklanmalıdır.

Örnek 1:

Bu çalışmada okul müdürlerinin liderlik davranışlarıyla öğretmenlerin öz yeterlik ve kolektif yeterlik inançları arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlandığından, araştırma deseni

16

nedensel-karşılaştırmalı model olarak belirlenmiştir.

Örnek 2:

Bu araştırmada, ilköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinin medya okuryazarlığı eğitimi ile ilişkilendirilmesine yönelik nasıl bir model önerisi geliştirilebileceğinin ortaya konulması ve

önerilen bu model doğrultusunda hazırlanmış paket programın sınıf içi uygulama sürecinin

nasıl işlediğinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu nedenle, bölüm girişinde de değinildiği

üzere araştırma, eylem araştırması (action research) biçiminde desenlenmiştir.

Örnek 3: Araştırmada sınıf çaplı kendini izleme öğretiminin etkililiğini belirlemek üzere tek denekli araştırma yöntemlerinden denekler arası çoklu başlama modeli kullanılmış ve bağımsız

değişkenin uygulanması her bir denek için üç farklı etkinlikle yinelenmiştir.

Evren ve Örneklem/ÇalıĢma Grubu Yazımı

Araştırmanın evreni ve örneklemi ile ilgili tanımlamalar bu bölümde belirtilmelidir. Bu

bölümün yazımında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

• Evren ile ilgili genelleme yapılma imkânı olmayan araştırmalarda, örneklem kavramı

yerine, çalışma grubu kavramı kullanılmalıdır.

• Örnekleme modeli ve yöntemi, alanyazın dayanağı ile birlikte açıklanmalıdır.

• Örnekleme süreci aşamalı şekilde açıklanmalı ve her aşamanın mantıksal dayanağı da

belirtilmelidir.

• Çalışma grubu katılımcıları detaylı olarak betimlenmelidir (ancak etik kurallara uygun

olarak katılımcıların gizliliğinin korunması hakkı gözetilmelidir).

• Çalışma grubunun belirlenme süreci ve grupların oluşturulması ile ilgili bilgiler, ayrıca

çalışmanın gerçekleştiği bağlamlar detaylı olarak açıklanmalıdır.

Uyarı:

Evren-örneklem ve çalışma grubu ile ilgili olarak aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

• Evren değerleri ile ilgili ulaşılabilir bilgiler varsa açıkça belirtilmelidir.

• Örneklemin evreni temsil edebilir nitelikte olduğuna dair bilgiler açıkça ortaya

konmalıdır.

• Evrenin ifade edilişinde, örneklemin temsil edicilik niteliği esas alınmalıdır. Örneğin,

araştırma örneklemi sadece Yenice ilçesinden alınmışsa, Çanakkale İli evren olarak

ifade edilmemelidir.

• Araştırma “nitel araştırma” ya da “deneysel modelli araştırma” olarak düzenlenmişse,

evren belirtilmemeli, örneklem yerine de “çalışma grubu” başlığı kullanılmalıdır.

• Örnekleme ilişkin demografik özellikler, araştırmanın bulgular bölümüne konulmamalı,

örneklem bölümüne konulmalıdır. Örneklemin demografik özellikleri ile ilgili genel

tanımlayıcı bilgiler (yaş, cinsiyet, sınıf vb.) bu bölüme konurken, ayrıntılar gerekiyorsa,

tercihe bağlı olarak eke konulabilir.

• Nitel araştırmalar için katılımcıların detayları ile betimlenmesi önemli olacağından

ayrıntılar ek kısmına konulmamalıdır.

• Örneklem yazımında, ayırt edici olmayan tanımlamalar veya sınırlamalar

kullanılmamalıdır. Örneğin, “MEB‟e bağlı ilköğretim okulları” ifadesi gibi. Çünkü

ülkemizde MEB‟e bağlı olmak, ilköğretim okulları açısından ayırt edici değil, zorunlu bir

durumdur.

17

• Nitel araştırmalar için “çalışma grubu” ya da “katılımcı” (tek bir kişiden oluşan durum

çalışmaları için) seçiminde amaçlı örnekleme yöntemlerinden hangisinin kullanıldığı

gerekçeleri ile açıklanmalıdır.

• Örneklem alma tekniği yazılmalı ve kaynaklara dayalı olarak açıklanmalıdır.

Veri Toplama Araçları Yazımı

Araştırmada değişkenlere ilişkin veri toplamak amacıyla kullanılacak ölçme araçları bu

bölümde tanıtılmalıdır. Bu bölümün yazımında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

• Birden fazla ölçme aracı kullanılacaksa, her biri ayrı alt başlıklar halinde tanıtılmalıdır.

• Kullanılan ölçme araçlarını geliştiren, uyarlayan kişiler, geliştirme süreçleri, teorik

dayanakları ve var olan psikometrik özellikleri (faktör yapısı, geçerlik ve güvenirlik

analizi vb. gibi) hakkında bilgi verilmelidir.

• Araştırmanın amaçlarına uygun olarak kullanılabilecek mevcut bir araç olmadığı,

geliştirilmesi veya uyarlanması gerektiği durumlara, araç ile ilgili olarak yapılan

geliştirme/uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışmalarına ilişkin açıklamalar ayrıntılı

olarak verilmelidir.

Uyarı:

• Araştırmada kullanılacak ölçme araçları ile ilgili izin alınması gerekiyorsa, araştırmacı

izin alma ile ilgili işlemleri yapmak zorundadır. Bu konuda doğabilecek hukuki

sorunların sorumluluğu araştırmacıya aittir.

• Kişisel Bilgiler Formu ya da Anket (soru listesi) gibi soruların tek tek analize tabi

tutulduğu ölçme araçları için geçerlik ve güvenirlik çalışmasına gerek yoktur.

• Araştırma soruları ile veri toplama araçları arasındaki ilişkiler bu bölümde ifade

edilmelidir. Bu çerçevede, hangi değişkenin hangi ölçme aracıyla ölçüldüğüne ilişkin

bilgilere yer verilmelidir.

• Ölçme araçlarının tanıtımı ve ekler bölümüne konması ile ilgili telif hususu göz önünde

bulundurulmalıdır. Bu konuda doğabilecek hukuki sorunlardan araştırmacının

sorumlu olacağı unutulmamalıdır.

• Ölçme araçlarının puanlaması ve yorumlaması ile ilgili bilgiler yeterli ayrıntı ile

verilmelidir.

Verilerin Toplanması Yazımı

Araştırmada değişkenlere ilişkin verilerin, ne zaman, hangi süreçlerle toplandığına

ilişkin ayrıntılar açıklanmalıdır.

• Araştırmanın yapısına ve türüne göre, bire bir, grup uygulaması, uygulamanın süresi,

uygulayıcı sayısı ve durumu, görüşme ya da gözleme dayalı olup olmadığı, başlama ve

bitiş tarihleri, izin alma süreçleri vb. bilgilere yer verilmelidir.

• Genel olarak, verilerin toplanması sürecinde izlenen adımlar bir başka araştırmacının

hâlihazırdaki çalışmayı veya benzeri bir araştırmayı tekrarlamasını sağlayacak

açıklıkta olmalıdır.

Verilerin Analizi Yazımı

Araştırmada toplanan verilerle ilgili yapılan çözümleme, analizler ve analiz süreçleri

hakkında açıklama yapılmalıdır.

18

• Araştırmanın sorularına ve değişkenlerine bağlı olarak yapılacak istatistiksel analizlerle

ilgili ayrıntılar açıklanmalıdır. Hangi araştırma sorusu/hipotezi için hangi analizin

yapıldığı tek tek belirtilmelidir.

• Nitel araştırmalarda da, veri analizi süreci ve kullanılan yöntemler detaylı olarak

açıklanmalıdır.

Uyarı:

• Araştırma ile ilgili analizlere tabi tutulan veri setleri, gerektiğinde Enstitü tarafından

istenebilir.

Bölüm III: Bulgular Bölümü Yazım Kuralları

Bu bölüm yeni bir sayfadan başlanarak yazılır. Bu bölümde, araştırmanın amaçları/alt

amaçları, hipotezleri doğrultusunda, elde edilen veriler üzerinde yapılan analizlerin sonuçları

ayrıntılı olarak açıklanır.

Bu bölümün yazımında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

• Bulgular, araştırma soruları/hipotezleri ile hem sıralama açısından hem de içerik

açısından bire bir uyumlu olmalıdır.

• Bulgular ve ilgili tablolar istatistiksel veri analizi programlarından alınan çıktıların

doğrudan yapıştırılması şeklinde sunulmamalıdır.

• Bulguların yer aldığı tablolar APA Kılavuzu‟na (6. basım) göre oluşturulmalıdır.

Nicel AraĢtırmalarda Bulgular Yazımı

Her bir araştırma sorusu/hipotezi için, giriş cümlesi, tablo ve bulgu metni sıralamasına

uyulmalıdır. Bulgu metninde bulguların ne anlama geldiği açıklanmalıdır.

Uyarı:

• Bu bölümde, yorum, tartışma ya da öneriye yer verilmemelidir.

• Tablo açıklamalarında, tablo numarası mutlaka belirtilmelidir. “Yukarıdaki tablo”,

“Aşağıdaki tablo” gibi ifadeler kullanılmamalıdır.

• Araştırmanın sorusu/hipotezleri ile ilgili olmayan veriler ya da bulgulara yer

verilmemelidir.

Nicel araştırmalara ait tablo örnekleri Ek N‟de gösterilmiştir.

Nitel AraĢtırmalarda Bulgular Yazımı

Nitel araştırmalar, araştırma sorusunun belirlenmesinden analiz aşamalarına kadar tüm

aşamalarda esneklik taşıyan bir yapı sergilemektedir. Bu nedenle “örnek” olarak nitelenebilecek

bir formatın sunulması pratik görülmemektedir. Ancak yine de bulguların sunumunda dikkat

edilmesi gereken bazı noktalar söz konusu olabilmektedir.

• Yazılı yanıtlardan ya da doküman örneklerinden kesitler sunulacaksa orijinalliği

bozulmaksızın sunulmalıdır.

19

• Görüşmeden ve video çekiminden bir kesit sunulurken görüşmenin/video kaydının

kaçıncı dakikası ve saniyesinden kesit sunulduğu ifade edilmelidir.

• Doküman ve günlüklerden örnek kesitler sunulurken sayfa numaraları verilmelidir.

Bölüm IV: TartıĢma, Sonuç ve Öneriler Bölümleri Yazım Kuralları

TartıĢma Bölümü Yazımı

Bu bölümde, araştırma soruları/hipotezleri çerçevesinde, konuya bağlı olarak,

sorular/hipotezler tek tek, veya uygun şekilde gruplanarak ya da mantıksal bütünlük korunarak

bir bütün hâlinde tartışılır.

Tartışma bölümü ile ilgili olarak aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

• Araştırmanın hipotezleri/soruları çerçevesinde, araştırmadan elde edilen bulgu, sayısal

değerler verilmeden kısaca ifade edilir. Ardından, bununla ilgili diğer araştırma

sonuçları verilerek karşılaştırma yapılır. Benzerlik ve farklılıkların neler olduğu,

nedenleri, alana yansımaları kuramsal çerçevede değerlendirilir. Çalışmanın alanyazına

katkısı tartışılır.

• Tartışma bölümünde, araştırmanın konusu/problemi ile ilgili çerçeve dikkate alınarak

gerekli açıklamalara yer verilir. Bir başka ifadeyle, tartışma, araştırmanın problemi

ekseninde yapılır.

Uyarı:

• Araştırmacı, özgün sentez ve yorumlarına bu bölümde yer vermelidir.

• Bulgular doğrultusunda, araştırmanın güçlü ve/veya desteklenmesi gereken yönlerinden

söz edilmelidir.

• Diğer araştırma bulgularından söz edildiğinde mutlaka referans/kaynak gösterilmelidir.

Sonuç Bölümü Yazımı

Bu bölüm yeni bir sayfadan başlanarak yazılır. Bu bölümde, araştırma

soruları/hipotezleri ele alınarak, analizler sonucunda ulaşılan sonuçlar ayrıntıya girilmeden

yargı ifadeleri şeklinde yazılır. Bu kısımda önemli olan araştırmayla ilgili en önemli sonuçların

belirlenip yorumlanmasıdır.

Uyarı:

• Bu bölümde, yargı ifadeleri ile ilgili içerik ve sıralama, araştırmanın soruları/hipotezleri

ile uyumlu olmalıdır.

• Araştırmanın sorularında/hipotezleri ile ilgili olmayan yargı ifadelerine yer

verilmemelidir.

• Bu bölümde, aritmetik ortalama, frekans, yüzde, p değeri vb. gibi sayısal değerlere yer

verilmemelidir.

• Bu bölümde, tablo numaraları ve ayrıntılarına ilişkin bilgilere yer verilmemelidir.

• Bulguların tekrarı niteliğinde olmamalıdır.

20

Öneriler Bölümü Yazımı

Bu bölümde, araştırma soruları/hipotezleri çerçevesinde elde edilen bulgular dikkate

alınarak, kuramlar ve uygulamalara yönelik çıkarım ve önerilere yer verilmelidir. Örneğin,

kuramsal çerçevede çalışmanın sunduğu katkılar, bilimsel araştırmalar kapsamında ileride

yapılabilecek çalışmalar, uygulamalarda çözüme yönelik öneriler ortaya konulabilir.

Öneriler bölümü ile ilgili olarak aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

• Öneriler, araştırmadan elde edilen bulgularla ilişkili olarak yazılmalıdır.

• Önerilerin kuramsal çerçevede ve uygulamalar çerçevesinde neleri kapsadığı ayrı ayrı

ifade edilmelidir.

• Önerilerin hangi grup ve kurumlara yönelik olduğu, çözüm olarak neleri ortaya koyduğu

açıkça belirtilmelidir.

• Öneriler bölümü, “Uygulayıcılara Yönelik Öneriler” ve “Araştırmacılara Yönelik

Öneriler” olmak üzere iki bölümde ele alınabilir.

• Önerilerin, bir yandan çözümü ifade ederken, öte yandan yeni araştırmaları

düşündürecek nitelikte olmasına özen gösterilmelidir.

Uyarı:

• Araştırma bulgularına dayanmayan ve bulgularla ilişkili olmayan önerilere yer

verilmemelidir.

• Genel, soyut ve daha çok temenni mahiyetindeki önerilere yer verilmemelidir.

• Örneğin, “Türk millî eğitim sisteminde iyileştirici çalışmalar yapılmalıdır.” gibi.

• Birbirinin tekrarı sayılabilecek nitelikteki önerilere yer verilmemelidir.

Kaynakların Yazım Kuralları

Metindeki atıflar ve kaynakların gösterilmesi APA yayın kılavuzunun altıncı basımında

belirtilen formata göre yapılmalıdır. Bu bölümde bazı örnekler gösterilmiştir. Bu örneklerin

dışında kalan atıf ve kaynak biçimleri için kılavuza başvurulmalıdır.

American Psychological Association. (2009). Publication manual of the American

Psychological Association (6th

ed.). Washington, DC: American Psychological

Association.

Metin Ġçinde Kaynak Gösterimleri

Kaynakça gösterimleri ile ilgili olarak aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

• Kaynakça gösterimlerinde parantez içi gösterimler esastır.

• Kaynakça gösterimleri dipnot şeklinde yapılmamalıdır. Dipnotlarda, konu ile ilgili özel

bilgi ve belge açıklamalarına yer verilebilir.

• Parantez içinde, yazarın soyadı, yayın yılı ve gerekli durumlarda sayfa numarası

belirtilir. Esinlenerek yapılan alıntılarda sayfa numarası belirtmeye gerek yoktur.

Kaynakça gösteriminin yapıldığı yerde imla işaretleri, parantezin önüne değil, sonuna

konulur (blok alıntılar hariç). Örneğin; (Genç ve Eryaman, 2007) 2. Sayfa numarası

sadece kelime kelime yapılan doğrudan alıntılarda belirtilir. Örneğin; (Temiz, 2005, s.

28).

• “” ile alıntı yapılan yerlere sayfa numarası verilmelidir.

2

İngilizce tez yazımında yazarların soyadları arasında “ve” yerine “&” simgesi kullanılır.

21

• Metin içinde 40 sözcükten uzun alıntılar içeriden, yine çift satır aralığı vererek, italik

olmadan, tırnaksız yazılır. Metin blok halinde sol taraftan 1 cm içeri yaslanacak

şekilde verilir. Blok alıntılarda sayfa numarasının da belirtildiği atıf metnin sonunda

yapılır ve nokta parantezin sonuna değil, önüne konulur. Örnek:

Amerika'da, Jonestown'da 1978 yılında gerçekleşen toplu intihar hakkında

televizyon filmi yapılması, olayın meydana gelmesinden sadece 513 gün sonra

gerçekleşmiştir. Teksas, Waco‟da ki Branch Davidian kompleksindeki

yangınla, bu konuda yapılan ilk televizyon filmi arasında ise sadece 34 gün var.

Anında bilgilenme hatta belki daha da fazla... Bir Müslüman eskiden bütün

haftasını Cuma Hutbesi'nin manasını düşünerek geçirebilirdi. Bugünün dergi-

gazete okuyucusu ve televizyon izleyicisi ise henüz bir ikna imajı hakkında

düşünmeye vakit bulamamışken, bir diğeri onun yerini alıvermektedir: Ağaçlar,

ormanının yerini almaktadır. (Pratkanis ve Aronson, 2008, s. 59)

• Kaynakça bağlacında birden fazla kaynak varsa noktalı virgül ile ayrılmalıdır.

Örneğin; (Sönmez ve Yücesoy, 2012; Temiz, 2005; Zizek, 2009a).

• Birden çok kaynak varsa alfabetik sıraya göre sıralanmalıdır.

• Madde yazımlarında, kaynakça maddelerin başındaki açıklamanın sonuna yazılır.

• Başvurulan yayının tarih bilgisi yoksa, yazarın soyadı ve “tarihsiz” ifadesi kullanılır.

• Bir yazarın aynı tarihli eserleri tarihin yanına küçük harf ile belirtilerek alfabetik

olarak sıralanacak şekilde yazılır. Alfabetik sıralama yayın başlığının ilk harfine göre

yapılır (İngilizce eserlerde baştaki “A” ya da “The” dikkate alınmaz). Örneğin,

(Zizek, 2009a) ve (Zizek, 2009b).

• Metin içinde iki yazarlı bir kaynak belirtiliyorsa her seferinde iki yazarın soyadı da

yazılır; üç ile beş arasında yazarlı eser ise ilk kullanımda hepsi, sonraki kullanımda

sadece ilk yazarın soyadı yazılır, yanına “ve ark.” veya “vd.” eklenir. Altı veya daha

fazla yazarlı eserler için metin içerisinde her zaman sadece ilk yazarın soyadı yazılır,

yanına “ve ark.” veya “vd.” eklenir.

Örneğin; Gregory, Agar, Lock ve Harris (2007), özel sektörün bilimle ilgilenmesinin

yeni bir tür halkla ilişkiler çalışması biçimi olduğunu öne sürmektedirler.

(…) Gregory ve ark. (2007) bu yolla firmaların kendi şöhretlerini koruduklarını ileri

sürmektedirler.

• Başka kaynaklardan alıntı yapan bir kaynağa referans veriliyorsa, asıl yararlanılan

kaynağa göndermede bulunulur.

Örneğin; (Zizek, 2009‟dan aktaran Sancar, 2010) veya kısaltılmış şekliyle (Zizek,

2009‟dan akt. Sancar, 2010). Sancar (2010), kaynakçada bütün künye bilgileri ile yer

alır, Zizek (2009) kaynağı kaynakçada yer almaz.

Ancak sayfa belirtilerek birincil kaynak üzerinden ikincil kaynaktan yapılan

doğrudan alıntı olması durumunda her iki kaynak da kaynakçada yer alır.

• Bu şekilde ikincil kaynakların aktaran olarak kullanımı yerine mümkün olduğunca

birincil kaynaklar kullanılmalıdır. İkincil kaynaklar sadece birincil kaynaklara

erişimin mümkün olmadığı veya çok zor olduğu durumlarda kullanılabilir.

• E-posta, telefon, yüz yüze ya da başka biçimlerde yapılan kişisel görüşmelere dayalı

bilgiler, metin içinde tarih verilerek gösterilir, ancak kaynakçaya yazılmaz.

Örneğin; Martin Jay, “yapısalcı Marksizmin ABD‟de asla güçlü olmadığını” söyledi

(Martin Jay, kişisel görüşme, 21 Nisan 2003).

• Klasik kitaplar, özgün tarih biliniyorsa; parantez içinde yazarın soyadı, eserin özgün

tarihi/yararlanılan kaynağın tarihi sıralaması ile yazılır.

Örneğin; (Marx, özgün eserin tarihi/yararlanılan kitabın-makalenin tarihi)

22

• Özgün eserden doğrudan bir alıntı yaparken çıkarılan sözcük/cümle(ler) parantez içinde

üç noktayla (…) gösterilir.

• Metin içindeki diğer kısa ve doğrudan alıntılar çift tırnakla yazılır. Çift tırnak içinde çift

tırnak yer alamaz.

• Bir dergiden ya da kitaptan kullanılan makalenin metinde başlığıyla belirtilmesinde de

çift tırnak kullanılır.

Örneğin; Yeğenoğlu (2003) “Öteki mekânda olmak: Post-kolonyal dünyada

göçmenlik ve turizm” başlıklı makalesinde…

• Kısaltmalar metinde ilk kez sunulurken paranteze alınır, sonraki kullanımda alınmaz.

Örneğin: “Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından açıklanan veriler bu görüşü

destekler niteliktedir. MEB, bu verilerde…” İngilizce kısaltmanın kullanıldığı

durumlarda ise parantez içinde öncelikle orijinal dilindeki açılımı yazılır, kısaltma köşeli

parantez içine yazılır.

Örneğin;

“Sonuçta 1957 yılında dış borçların karşılanabilmesi için Uluslararası Para Fonu‟na

(International Monetary Fund [IMF]) başvurmak zorunda kalınmıştır.” IMF, bu

borçlanmayla Türk ekonomisine önemli bir figür olarak girmiştir.

• Metin içinde yeniden basımı yapılmış eski bir kaynak kullanılıyorsa yatık çizgi (/)

kullanılır.

Örneğin; Freud (1923/1961), çalışmasında günlük hayattaki dil sürçmelerinin de

bilinçaltında yer alan bastırılmış temsillerin bir tür dışa vurumu olduğunu ilk kez öne

sürmüştür.

• Yazarı belli olmayan bir kaynaktan aktarma yapılıyorsa, kaynakçada gösterilen şekliyle

başlığı veya başlığın ilk birkaç kelimesini içeren bir referanslı kullanım uygundur. Bu

bilgi tırnak (“”) içerisinde verilir.

Örneğin; Türkiye‟de fen bilimleri alanındaki akademisyenler, sosyal ve beşeri

bilimlerdeki akademisyenlerden daha fazla yurt dışı bursu ile yükseköğrenimlerini

tamamlama fırsatı bulmuşlardır (“Türkiye Bilimler Akademisi Raporu”, 2005).

• Sayfa numarası olmayan bir Web belgesinden aktarma yapılıyorsa, paragraf numarası

belirtilmelidir.

Örneğin; Dursun, Avatar filmindeki hikâyenin antiemperyalist veya ABD karşıtı

olmadığını öne sürmektedir (Dursun, 2009, para. 10).

Arka Bölüm

Kaynakça Bölümü Gösterimleri

Bu bölüm yeni bir sayfadan başlanarak yazılır. Kaynaklar alfabetik düzende sıralanır.

Kaynakçada yer alan her bir kaynak için metin içinde atıf yapılmış olmalıdır. Kullanılan

kaynakların yazımı, iki yana yaslı, birinci satır soldan 0, ikinci satır ve sonraki satırlar asılı

(içeriden), yazı tipi Times New Roman, 12 punto ve satır arası çift satır aralığı olmalıdır.

Kaynakça bölümü için aşağıda bazı örnekler verilmiştir.

Örnekler:

Tek yazarlı kitap

Abisel, N. (2006). Sessiz sinema. Ankara: Deki.

Zizek, S. (2009). Matrix: Ya da sapkınlığın iki yüzü (B. Turan, Çev.). İstanbul: Encore.

23

Çok yazarlı kitap

Abisel, N., Arslan, U. T., Behçetoğulları, P., Karadoğan, A., Öztürk, S. R. ve Ulusay, N. (2005). Çok tuhaf çok tanıdık. İstanbul: Metis.

Editörlü kitap

Özbek, M. (Ed.) (2005). Kamusal alan. İstanbul: Hil.

Editörlü kitapta bölüm

Kejanlıoğlu, B. (2005). Medya çalışmalarında kamusal alan kavramı. M. Özbek (Ed.), Kamusal Alan (ss. 689-713). İstanbul: Hil.

Editörlü kitapta yer alan makale veya bölüm

Massaro, D. (1992). Broadening the domain of the fuzzy logical model of perception. In H. L. Pick Jr., P. W. van den Broek & D. C. Knill (Eds.), Cognition: Conceptual and

methodological issues (pp. 51-84). Washington, DC: American Psychological

Association.

Aypay, A. (2009). Bilimsel etik. A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri (ss. 130-

155). Ankara: Anı.

Birden çok baskısı olan kitap

Strunk, W. Jr., & White, E. B. (2000). The elements of style (4th ed.). New York: Longman.

Sadece elektronik basılı kitap

Atkinson, J. W., & Raynor, J. O. (1974). Motivation and achievement [DX Reader version]. Retrieved from http://www.books.org/atkinson.asp

Kitabın elektronik versiyonu

Shotton, M. A (1989). Computer addiction? A study of computer dependency [DX Reader

version]. Retrieved from http://www.ebookstore.tandf.co.uk/html/index.asp

Schiraldi, G. R. (2001). The post-traumatic stress disorder sourcebook: A guide to healing,

recovery, and growth [Adobe Digital Editions version]. doi: 1 0.1036/0071393722

Çok ciltli çalıĢmalar

Pflanze, O. (1963-1990). Bismarc and the development of Germany (Vols. 1-3). Princeton, NJ: Princeton University Press.

Çok ciltli çalıĢmalarda tek cilt kullanımı

Pflanze, O. (1990). The period of fortification. Bismarck and the development of Germany (Vol. 3, pp. 1880-1898). Princeton, NJ: Princeton University Press.

Daha önceki bir baskının yeni basımı

Smith, A. (1976). An inquiry into the nature and causes of the wealth of nations. E. Cannan (Ed.). Chicago: University of Chicago Press. (İlk baskı 1776).

Kitap çevirisi

Postman, N. (2012). Televizyon öldüren eğlence (Çev. O. Akınhay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

http://www.books.org/atkinson.asphttp://www.ebookstore.tandf.co.uk/html/index.asp

24

Rapor ve teknik makaleler

Thompson, M., Ellison, S. L., & Wood, R. (2002). Harmonized guidelines for single-laboratory validation of methods of analysis (IUPAC Technical Report). Pure and Applied Chemistry, 74, 835-855.

Dergiden tek yazarlı makale

Maya, İ. (2013). Türk Eğitim Sistemindeki Cinsiyet Eşitsizliklerinin AB Ülkeleri ile Karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 38(168), 69-84.

Dergiden çok yazarlı makale

Coşkun, E. ve Tiryaki, E. N. (2013). Üniversite öğrencilerinin tartışmacı metin yazma becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 102-115.

Çoban, A. (2013). Türkçe öğretmen adaylarının drama uygulamalarına ilişkin algıları. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9, 334-353.

Altı yazardan fazla yazarlı dergi makalesi

Aypay, A., Çoruk, A., Yazgan, A. D., Kartal, O. Y., Tunçer, B., Attila, S. M. vd. (2010). The status of research in educational administration: An analysis of educational

administration journals, 1999-2007. Eurasian Journal of Educational Research, 39,

59-77.

Aker, T., Sorgun, E., Mestçioğlu, Ö., Karakaya, I., Kalender, D., Acar, G. vd. (2008).

İstanbul‟daki bombalama eylemlerinin erişkin ve ergenlerdeki travmatik stres etkileri.

Türk Psikoloji Dergisi, 23(61), 63-74.

Basımda olan dergi makalesi

Çapa, Y., Çakıroğlu, J., ve Sarıkaya, H. (basımda). Development and validation of Turkish

version of teachers‟ sense of efficacy scale. Eğitim ve Bilim.

Yazarı belli olmayan editör yazısı

Editorial: To sign or not to sign? [Editorial]. (1978). British Medical Journal, 1(6113), 598- 599.

Yazarı belli olmayan gazete ve dergi yazıları için

The United States and the Americas: One history in two halves. (2003, 13 Aralık). Economist, s. 36.

Strong afterchocks continiue in California. (2003, 10 Aralık). New York Times [Ulusal

Baskı.]. s. 23.

Yazarı belli olan gazete ve dergi yazıları için

Shah, G. R. (2013, 24 Kasım). Indian universities still lag in World rankings. The New York

Times, pp. 31.

Tanıtım yazıları

Orr, H. A. (2003, 14 Ağustos). What‟s not in your genes. [Review of the book Nature via

nurture: Genes, experience, and what makes us human]. New York Review of Books, 50,

38-40.

25

BasılmamıĢ tezler, posterler, bildiriler: YÖK‟ten indirilmiş ise URL adresi de künye bilgileri

sonuna verilir.

Yıldırım, Z. (2015). Sınıf öğretmenlerin yaşam boyu öğrenmeye yönelik yeterlik algıları ve

görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi,

Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.

Ansiklopediler

Balkans: History. (1987). Encyclopaedia Britannica içinde (15. Baskı. Cilt. 14, ss. 570-588). Chicago: Encyclopaedia Britannica.

Metin İçinde: (Balkans: History, 1987)

Sözlükler

Türk Dil Kurumu. (2005). Türkçe sözlük. Ankara: TDK Yayınları.

GörüĢme

Arroyo, Gloria Macapagal. (2003). A time for Prayer. Michael Schuman ile söyleşi. Time. 28 Temmuz 2003. Erişim

http://www.times.com/time/nation/article/0,8599,471205,00.html

Televizyon programı

Kaynakça

Long, T. (Yazar), ve Moore, S. D. (Yönetmen). (2002). Bart vs. Lisa vs. 3. Sınıf [Televizyon

Dizisi]. B. Oakley ve J. Weinstein (Yapımcı), Simpsonlar içinde. Bölüm: 1403

F55079. Fox.

Metin İçinde: (Simpsonlar, 2002)

Film

Huston, J. (Yönetmen/Senaryo Yazarı). (1941). Malta Şahini [Film]. U.S.: Warner.

Metin İçinde: (Malta Şahini, 1941)

Fotoğraf Adams, Ansel. (1927). Monolith, the face of Half Dome, Yosemite National Park [Fotoğraf].

Art Institute, Chicago.

Metin İçinde: (Adams, 1927)

YayımlanmamıĢ ham veriler, baĢlıksız çalıĢmalar

Türkoğlu, M. (2010). [Fare oditör korteksinde oditör tepki gecikmesi]. Yayımlanmamış ham veri.

Dergide yayımlanmıĢ kitap değerlendirmesi

Eryaman, M. Y. (2005). Negotiating bilingual and bicultural identities. International Journal of Progressive Education, 1(1).

Gözden geçirilmiĢ kitap baskısı

Aydın, A. (2008). Eğitim psikolojisi (göz.gez.bs.). Ankara: Pegem A.

Teknik raporlar ve araĢtırma raporu

Mazzeo, J., Druesne, B., & Muhlstein, A. (1991). Comparability of computer and paper-and- pencil scores for two CLEP general examinations (College Board Rep. No. 91-5).

Princeton, NJ: Educational Testing Service.

http://www.times.com/time/nation/article/0

26

Devlet yazım ofisi raporu (grup yazar olarak devlet enstitüsü)

National Institute of Mental Health. (1990). Clinical training in serious mental illness (DHHS Publication no. ADM 90-1679). Washington, DC: U.S. Government Printing Office.

Üniversite raporu

Önortaç, N. (2007). Avrupa birliği müktesebatı (Tek. Rap. No. 11). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Yönetim Uygulama ve Araştırma Merkezi.

YayımlanmıĢ toplantı ve sempozyum bildiri kitabı

Eyim, A. (2006). Üniversiter yapıda bilimsel özgürlük ve yönetsel özerkliğin yeri ve önemine sosyolojik bir bakış. R. Yıldız (Ed.), II. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi içinde (s. 52-

64). Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi.

Müzik kaydı

Yayla, B. ve Filiz, Ş. (2004). Senden kalan. Pervane üstünde [CD]. İstanbul: Kalan Müzik.

Televizyon dizisi

Türkoğlu, A. (Yapımcı) ve Gürtop, H. (Yönetmen). (2005). Hayat türküsü [televizyon dizisi]. Ankara: Koliba Film.

Basılı kaynak temel alınarak hazırlanmıĢ internet makalesi

Çırık, İ. (2008). Çok kültürlü eğitim ve yansımaları [Elektronik versiyon]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 27-40.

Sadece çevrimiçi dergide yayımlanan makale

Yeşilyurt, S. (2008). Üniversiteye giriş sınavına hazırlanan öğrencilerin dershaneleri tercih etme sebepleri ve dershanelerdeki biyoloji öğretiminin durumu üzerine bir çalışma.

Türk Fen Eğitimi Dergisi, 5(2). Erişim http://tused.org/internet/tufed/default13.asp

Özel birimin hazırladığı, çoklu sayfalı, tarihsiz doküman

Türk Psikolojik Danışma Rehberlik Derneği (t.y.). Psikolojik danışma ve rehberlik alanında çalışanlar için etik kurallar. Erişim http://www.pdr.org.tr

Üniversite web sayfasında yer alan dokümanlar

Can, G. (2008). Gelişim ve öğrenme. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Erişim http://orgunx.anadolu.edu.tr/egitim.asp

Elektronik makaleler

Makalelerin varsa digital object identifier (DOI) numarası belirtilmelidir. Von Ledebur, S. C. (2007). Optimizing knowledge transfer by new employees in companies.

Knowledge Management Research & Practice. Advance online publication. doi: 1 0.1

057/palgrave.kmrp.8500141

Elektronik gazete makaleleri

Çetin, Ö. (2010, 21 Ocak). Televizyon alışkanlıklarımız IPTV ile değişecek. Erişim www.hurriyet.com.tr

http://tused.org/internet/tufed/default13.asphttp://www.pdr.org.tr/http://orgunx.anadolu.edu.tr/egitim.asphttp://www.hurriyet.com.tr/

27

Elektronik dergiden makale

Conway, P. (2003). Truth and reconciliation: The road not taken in Nambia. Online Journal of Peace and Conflict Resolution, 5(1).

Varsa doi numarası yoksa URL verilir. URL örneği;

http://www.trinstitute.org/ojpcr/5_1conway.htm

Eklerin Yazım Kuralları

Ekler bölümü „Ekler‟ başlığı altında boş bir sayfada başlar. Sonraki sayfalarda ekler

“Ek A, Ek B, vs.” şeklinde sırasıyla alfabetik sıralama ile verilir. Eğer bir tane ek varsa sadece

Ek başlığı verilir. Araştırmanın konusuna bağlı olarak aşağıda belirtilen türde bilgi ve

belgelere bu bölümde yer verilir:

• İzin yazıları

• Ölçme araçları

• Ek tablolar

• Ek şekil ve grafikler

• Proje destek belgeleri

• Fotoğraflar

• Telif sözleşmeleri

Ana ve Alt BaĢlıklar

BaĢlık Sistemi

Tezin ana ve alt başlıkları ile ilgili yazım şekli aşağıdaki gibidir. Metin içinde başlıklar

ve alt başlıkların sıralanmasında geçerli olan başlık formatı APA (6. Basım) kılavuzunda beş

düzey olarak belirlenmiştir. Metnin alt başlıkları çok ise 1. düzey, 2. düzey ve 3. düzey

başlıklar kullanılır. Metinde çok fazla alt başlık bulunmuyorsa 1. düzey ve 2. düzey başlık

formatı kullanılmalıdır.

BaĢlık düzeyi APA Formatı

1.düzey Ortalı, Kalın ve Her Kelimenin Ġlk Harfi Büyük

2.düzey Sola Yaslı, Kalın ve Her Kelimenin Ġlk Harfi Büyük

3.düzey Girintili (tab), kalın, sadece ilk harf büyük ve sonda nokta.

Metin noktadan sonra başlar.

4.düzey Girintili (tab), kalın, italik, sadece ilk harf büyük ve sonda nokta.

Metin noktadan sonra başlar.

5.düzey Girintili, italik, sadece ilk harf büyük ve sonda nokta.

Metin noktadan sonra başlar.

Birinci Düzey BaĢlıklar. Birinci düzey başlıklar, ortalanmış, Times New Roman, kalın, 12 punto ve baş harfleri büyük olmalıdır. Ana bölümler (Bölüm I, Bölüm II, Bölüm III

vb.) yeni sayfadan başlatılmalıdır.

http://www.trinstitute.org/ojpcr/5_1conway.htm

28

Ġkinci Düzey BaĢlıklar. İkinci düzey başlıklar, sola dayalı, Times New Roman, kalın,

12 punto ve baş harfleri büyük olmalıdır.

Üçüncü Düzey BaĢlıklar. Üçüncü düzey başlıklar, girintili, Times New Roman, kalın,

12 punto ve sadece ilk harf büyük olmalıdır.

Dördüncü Düzey BaĢlıklar. Dördüncü düzey başlıklar, girintili, Times New Roman,

kalın, italik, 12 punto ve sadece ilk harf büyük olmalıdır.

BeĢinci Düzey BaĢlıklar. Beşinci düzey başlıklar, girintili, Times New Roman, italik,

12 punto ve sadece ilk harf büyük olmalıdır.

Tablo BaĢlıkları

Tablo isimleri ve başlıkları ile ilgili gösterimler aşağıdaki özellikler dikkate alınarak hazırlanmalıdır:

• Sola dayalı, Times New Roman, 12 punto, Tablo no. Başlığın üstünde, başlık italik, baş

harfleri büyük olarak düzenlenmelidir (Bkz. Ek N). Örnek:

Tablo 1

Kız ve Erkek Öğrencilerde Ders Başarı Puanlarının Karşılaştırılması

Uyarı:

• Tablo başlıkları bölüm farkı gözetilmeksizin ana metin üzerinde 1‟den başlayarak

numaralandırılmalıdır.

• Tablolardaki iç metinlerin yazımında 9 ile 12 punto aralığında yazı tipi kullanılabilir.

• Tablo altındaki açıklamalar 9 punto büyüklüğünde olmalıdır.

• Tablolarda dikey çizgi kullanılmamalıdır. Yatay çizgiler üçten fazla olmamalıdır.

• Tablo başlıkları ile tablo gövdesi hiçbir şekilde ayrı sayfalarda olmamalıdır.

• Tablo gövdesindeki bölünmelere mümkün olduğunca izin verilmemelidir. Çok uzun

tablolar Ekler kısmında sunulabilir.

• Tablo bölünmesi zorunlu ise, üst bilgi satırı sonraki sayfalarda da aynen yazılmalıdır

(Örnek: Tablo 1‟in devamı şeklinde yazılmalıdır).

• Tablolarda kullanılan semboller büyük-küçük gösterimleri, üst çizgileri, yatay-dikey

gösterimleri, üslü ifadeler vb. ayrıntılara dikkat edilerek yazılmalıdır. Örneğin,

aritmetik ortalama sembolü olan gösterimi x olarak yazılmamalıdır (Bu konuda word

kelime işlemci programında “insert equation” ya da “denklem ekle” menüsü

kullanılabilir).

29

ġekil/Grafik/Harita/Fotoğraf Gösterimleri ve BaĢlıkları

Şekil, grafik, harita, fotoğraf vb. ile ilgili içeriklerin başlıkları ve isimlerinin yazımında

aşağıdaki özellikler dikkate alınmalıdır (Bkz. Ek O):

• Şekil, grafik, harita, fotoğraf vb. altında, sola dayalı, Times New Roman, sadece şekil no.

italik, 12 punto ve sadece ilk harf büyük olmalıdır. Örnek:

Şekil 1. Öğretmen yeterliliklerinin sınıflandırılması.

Uyarı:

• Şekil/grafik/harita/fotoğraf vb. ile ilgili iç metinlerin yazımında 9 puntoya kadar

küçültme yapılabilir.

• Şekil/grafik/harita/fotoğraf başlıkları ile gövde hiçbir şekilde ayrı sayfalarda

olmamalıdır.

• Şekil/grafik/harita/fotoğraf gövdesindeki bölünmelere mümkün olduğunca izin

verilmemelidir.

Madde Gösterimleri

Madde gösterimleri ile ilgili olarak aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir (Bkz. Ek P):

• Madde gösterimlerinden önce giriş açıklaması olmalıdır.

• Maddeler alanyazından alınmışsa, madde bitiminde ya da her maddenin sonunda değil,

giriş açıklamasının sonunda kaynak gösterilir.

• Madde gösterimleri, bir örneklik sağlanarak yazılmalıdır.

• Madde gösterimlerinde harf, rakam ya da sembol gösterimleri araştırmacının tercihine

bağlıdır.

Tezlerin Tesliminde Dikkat Edilecek Hususlar

Bu başlık altındaki bilgilere Ek R‟deki çizelgede yer verilmiştir.

30

Ekler

31

Ek A: Yazı Alanı Ölçüleri

2,5 cm

Sayfa no.

2,5 cm Metin

(Yazı Alanı)

2,5 cm

2,5 cm

32

Ek B: Gövde Metni Örneği

Eğitim, bir ülkenin geleceğini belirlemede en önemli sektörlerden biridir. Ülkemizde,

her geçen yıl eğitim alanında yapılan araştırma ve çalışmalar, pek çok yeni gelişmenin yolunu

açmıştır. Buna bağlı olarak, farklı eğitim modelleri okullarımızda uygulanmaya konulmuş ve

sonuçları alınmaya başlamıştır. Son yıllarda özellikle oluşturmacı yaklaşım ülke düzeyinde

eğitim uygulamalarımızın belirleyici modeli olmuştur. Bunun yanı sıra, Çoklu Zekâ

Kuramı‟nın da uygulamalarda önemli katkıları olduğu görülmektedir.

Eğitim sisteminde, yeni gelişmelere paralel olarak ortaya çıkan uygulamalar, bir

yanıyla olumlu olmakla birlikte, öte yanıyla pek çok eleştiriye de konu olmaktadır. Özellikle

bilginin göreceli olduğu, bireye özgü şekilde yapılandığı varsayımı, Davranışçı Yaklaşım

bakış açısından oldukça tartışmalı olarak değerlendirilmektedir.

33

Ek C: DıĢ Kapak Örneği

T.C.

ÇANAKKALE ONSEKĠZ MART ÜNĠVERSĠTESĠ

EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

ĠLKÖĞRETĠM ANABĠLĠM DALI

SINIF ÖĞRETMENLĠĞĠ BĠLĠM DALI

12 puntoluk 10

satır aralığı

Kurum ve program

bilgileri, Times New

Roman 12 punto

büyük harf

ENGELLERĠN ÖTESĠNDE: KAYNAġTIRMA

ÖĞRENCĠLERĠNĠN OKUL VE SOSYAL YAġAMLARININ

ETNOGRAFĠK ANALĠZĠ

Tezin adı, Times

New Roman 12

punto büyük harf

12 puntoluk 7

satır aralığı

…………………………….TEZĠ Tezin türü, 12

punto, büyük harf

12 puntoluk 7

satır aralığı

Ġsmail EROL 12 punto soyadı

büyük harf

12 puntoluk 7

satır aralığı

ÇANAKKALE

Ay, Yıl

34

Ek D: Ġç Kapak Örneği

T.C.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

Eğitim Bilimleri Enstitüsü

Ġlköğretim Anabilim Dalı

Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı

12 puntoluk 10

satır aralığı

Engellerin Ötesinde: KaynaĢtırma

Öğrencilerinin Okul ve Sosyal

YaĢamlarının Etnografik Analizi

Tezin adı, Times

New Roman 12

punto baş harfler

büyük

Ġsmail EROL

(Yüksek Lisans Tezi)

DanıĢman

Doç. Dr. M. Yunus ERYAMAN

12 puntoluk 5

satır aralığı

12 punto,soyadı

büyük harf

12 puntoluk 5

satır aralığı

12 punto,soyadı

büyük harf

12 puntoluk 7

satır aralığı

Bu çalışma, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri

Koordinasyon Birimince desteklenmiştir.

Proje No: …./….

(BAP'tan destek alınmışsa)

12 puntoluk 5

satır aralığı

Çanakkale

Ay, Yıl

35

Yıl

ı A

dı

SO

YA

DI

TE

ZĠN

AD

I

Ek E: Sırt Örneği

36

Ek F: Taahhütname Örneği

Taahhütname

………….................................................................. tezi olarak sunduğum

“.........................................................................................................................” adlı çalışmanın,

tarafımdan, bilimsel ahlak ve değerlere aykırı düşecek bir yardıma başvurmaksızın yazıldığını

ve yararlandığım eserlerin kaynakçada gösterilenlerden oluştuğunu, bunlara atıf yaparak

yararlanmış olduğumu belirtir ve bunu onurumla doğrularım.

Tarih

..../..../.......

Adı SOYADI

İmza

37

Ek G: Onay Sayfası Örneği

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

Eğitim Bilimleri Enstitüsü

Onay

[Adı SOYADI] tarafından hazırlanan çalışma, ……………………. tarihinde yapılan tez

savunma sınavı sonucunda jüri tarafından başarılı bulunmuş ve [Yüksek

Lisans/Doktora/Sanatta Yeterlik] tezi olarak kabul edilmiştir.

Tez Referans No: ………………..................

Akademik Unvan Adı SOYADI İmza Danışman

……………….... …………………………... ……………… Üye

……………….... ………………………….. ……………… Üye

……………….... ………………………….. ……………… Üye

……………….... ………………………….. ……………… Üye

……………….... ………………………..… ………………

Tarih: ……………………………..

İmza:

……………………………..

Akademik Unvan Adı SOYADI

Enstitü Müdürü

38

Ek H: Önsöz Sayfası Örneği

Önsöz

"Engeller, birbirini seven insanlar için sadece tatlı bir tebessümden ibarettir."

Özel gereksinimli öğrencilerin yaşadıkları sorunlar sadece kendi sorunları değil;

ailelerinin, öğretmenlerinin, çevrenin, toplumun; kısacası tüm insanlığın ortak sorunudur.

İnsanların özel gereksinimli olmaları, çeşitli faktörlere bağlı olarak ortaya çıkan bir sonuç

olmakla birlikte, bu insanların özel gereksinimleri ile normal bir hayat sürmeleri ancak

toplumsal duyarlılığın oluşturulmasıyla mümkündür. Bu anlamda, özel gereksinimli öğrencilere

okul ve sınıf kültüründe acıma duygusu ile yaklaşmak yerine, özel gereksinimlerine yönelik

eğitim ve iyileştirme uygulamaları gerçekleştirilmesi esas alınmalıdır. Bu nedenle özel

gereksinimli öğrencilere hizmet götüren kamu, özel ve gönüllü eğitim kuruluşlarının özel eğitim

boyutunda güçlendirilmesine ve geliştirilmesine önem verilmelidir.

.......................................................................................................................................................

Yüksek Lisans eğitimime başladığım günden itibaren, çalışmalarımın her aşamasında

yanımda olduğunu hissettiren, çok yoğun olduğu dönemlerde bile bana vakit ayıran, desteğini

hep üzerimde hissettiğim öncelikle hocam ve sonrasında tez danışmanım olan Doç. Dr. Mustafa

Yunus ERYAMAN'a sonsuz teşekkür ederim.

Çanakkale, 2012

İsmail EROL

Örneğin alındığı tez: Erol, İ. (2012). Engellerin ötesinde: Kaynaştırma öğrencilerinin okul

ve sosyal yaşamlarının etnografik analizi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.

39

Ek I: Türkçe Özet Sayfası Örneği

Özet

Sınıf Öğretmenlerin YaĢam Boyu Öğrenmeye Yönelik Yeterlik Algıları ve GörüĢleri

Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerinin yeterlik algıları Avrupa Birliği‟nin

ortaya koyduğu 8 anahtar yeterlik çerçevesinde incelemek ve yaşam boyu öğrenmeye ilişkin

görüşleri ortaya koymaktır. Araştırma, karma yöntem desenlerinden yakınsayan paralel

desen kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmaya ilişkin tamamlayıcı veriler toplamak veya

aradaki farklılıkları ortaya koyup daha güçlü sonuçlar ortaya koyabilmek amacıyla bu desen

seçilmiştir. Öğretmenlerin yeterlik algılarının düzeyini belirlemek amacıyla, Çanakkale

Merkez‟de yer alan ilkokullardaki 155 sınıf öğretmenine ölçek uygulanmış, 10 öğretmenle

ise yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak görüşme yapılmıştır. Ölçeğin

uygulandığı sınıf öğretmenleri seçkisiz örnekleme yöntemi ile, görüşme yapılan öğretmenler

kıdem yılı, cinsiyet ve mezun olunan okul türü dikkate alınarak seçilmiştir.

Öğretmenlerin yeterlik algıları incelenirken kıdem yılı ve cinsiyet değişkenine göre

incelenmiş ve veriler SPSS 20.0 programı ile analiz edilmiştir. Öğretmenlerin yaşam boyu

öğrenmeye yönelik yeterlik algılarının ne seviyede olduğu ortalama ve standart sapma

değerleriyle verilmiştir. Cinsiyet değişkenine göre yaşam boyu öğrenmeye yönelik yeterlik

algılarının belirlenmesinde t-test, kıdem değişkenine göre belirlenmesinde ise ANOVA

kullanılmıştır. Görüşmeler sonucunda elde edilen nitel verilerin çözümlemesi betimsel

analiz ile gerçekleştirilmiştir.

Araştırmada uygulanan yaşam boyu öğrenmeye yönelik yeterlik algıları ölçeği nicel

verilerine göre, öğretmenlerin yeterlik algıları yüksek çıkmıştır. Alt boyutlar arasındaki

farklar azdır. Öğretmenlerin kendilerini en yeterli gördüğü alt boyut, bilgiyi elde etme iken

en yetersiz gördükleri alt boyut öz yönetimdir. Öğretmenlerin yeterlik algıları cinsiyet