t.c. malİye bakanliĞi hesap uzmanlari kurulu

11

T.C.T.C.MALİYE BAKANLIĞIMALİYE BAKANLIĞI

HESAP UZMANLARI KURULUHESAP UZMANLARI KURULU

KAYIT DIŞI EKONOMİNİN KAYIT DIŞI EKONOMİNİN AZALTILMASINA AZALTILMASINA

YÖNELİK ÖNERİLERYÖNELİK ÖNERİLER

OCAK-2007OCAK-2007HAZIRLAYAN:SERDAR KOYUTÜRKHAZIRLAYAN:SERDAR KOYUTÜRK

BAŞ HESAP UZMANIBAŞ HESAP UZMANIVERGİ KONSEYİ GENEL SEKRETERİVERGİ KONSEYİ GENEL SEKRETERİ

22

YAPISAL NEDENLERYAPISAL NEDENLER

1.1. Ekonominin gelişmişlik derecesinin Ekonominin gelişmişlik derecesinin yetersizliği yetersizliği

2.2. Sosyolojik yapıdaki sorunlar Sosyolojik yapıdaki sorunlar 3.3. Psikolojik unsurlardaki olumsuzluklarPsikolojik unsurlardaki olumsuzluklar4.4. Vergi mevzuatı dışındaki yasal Vergi mevzuatı dışındaki yasal

düzenlemelerdeki yetersizliklerdüzenlemelerdeki yetersizlikler5.5. Ulusal Veri Tabanının yetersizliği ve Ulusal Veri Tabanının yetersizliği ve

olandan da yeterince yararlanılamaması olandan da yeterince yararlanılamaması

33

MALİ SİSTEMDEN KAYNAKLANAN MALİ SİSTEMDEN KAYNAKLANAN NEDENLERNEDENLER

1.1. Vergi sisteminin karışık ve adil olmamasıVergi sisteminin karışık ve adil olmaması

2.2. Vergi mevzuatının sistematiğinin bozulmuş Vergi mevzuatının sistematiğinin bozulmuş olması ve otokontrol sistemlerinin yetersizliğiolması ve otokontrol sistemlerinin yetersizliği

3.3. Vergi yargı organlarının etkin ve hızlı Vergi yargı organlarının etkin ve hızlı çalışamamasıçalışamaması

4.4. Vergilerin yerinde harcanmadığına yönelik genel Vergilerin yerinde harcanmadığına yönelik genel kanaatkanaat

5.5. Vergi oranlarının ve SSK Primlerinin yüksekliğiVergi oranlarının ve SSK Primlerinin yüksekliği

44

ETKİLERİETKİLERİ Ekonomik verilerin güvenirliğini azaltır, ekonomik politikaların Ekonomik verilerin güvenirliğini azaltır, ekonomik politikaların

etkinliğini sınırlar etkinliğini sınırlar Sosyal güvenlik ve vergi tabanını aşındırır, vergi ve prim Sosyal güvenlik ve vergi tabanını aşındırır, vergi ve prim

tahsilatında bir azalışa ve bütçe açığına neden olur.tahsilatında bir azalışa ve bütçe açığına neden olur. Sosyal güvenlik kurumlarının finansal pozisyonunu bozar. Sosyal güvenlik kurumlarının finansal pozisyonunu bozar. Vergi oranları yükseltir.Vergi adaletsizliğine neden olur.Vergi oranları yükseltir.Vergi adaletsizliğine neden olur. Haksız rekabete neden olur.Haksız rekabete neden olur. Ülke kaynaklarının verimsiz alanlara yönelmesine neden olur. Ülke kaynaklarının verimsiz alanlara yönelmesine neden olur. İşletmelerin optimum ölçek büyüklüğüne ulaşmasını İşletmelerin optimum ölçek büyüklüğüne ulaşmasını

zorlaştırır.Kurumsallaşmayı ve sermaye piyasasının gelişmesi zorlaştırır.Kurumsallaşmayı ve sermaye piyasasının gelişmesi engeller.engeller.

Yabancı sermaye girişini engeller tersine yerli sermayeyi kaçırır.Yabancı sermaye girişini engeller tersine yerli sermayeyi kaçırır. Dolayısıyla kalkınma hızını yavaşlatır.Dolayısıyla kalkınma hızını yavaşlatır.

55

BOYUTUBOYUTUOECD OECD Ülkeleri Ülkeleri

2002/2003 2002/2003 OrtalamasıOrtalaması

ABDABD 8,68,6

İSVİÇREİSVİÇRE 9,59,5

AVUSTURYAAVUSTURYA 10,810,8

JAPONYAJAPONYA 11,011,0

İNGİLTEREİNGİLTERE 12,312,3

HOLLANDAHOLLANDA 12,812,8

AVUSTURYAAVUSTURYA 13,813,8

FRANSAFRANSA 14,814,8

İRLANDAİRLANDA 15,515,5

ALMANYAALMANYA 16,816,8

NORVEÇNORVEÇ 18,718,7

İSPANYAİSPANYA 22,322,3

PORTEKİZPORTEKİZ 22,322,3

İTALYAİTALYA 26,226,2

YUNANİSTANYUNANİSTAN 28,328,3

21 OECD A21 OECD Ağığırlrlııksksıız z OrtalamaOrtalama

16,416,4

DÜNYA’DA:DÜNYA’DA:Sanayileşmiş Ülkeler(G-8)Sanayileşmiş Ülkeler(G-8) % 8-10% 8-10

Gelişmiş ÜlkelerGelişmiş Ülkeler %10-30%10-30

Gelişmekte Olan ÜlkelerGelişmekte Olan Ülkeler %30-60%30-60

Az Gelişmiş ÜlkelerAz Gelişmiş Ülkeler %60-80%60-80

66

İZLENECEK POLİTİKA İLKELERİİZLENECEK POLİTİKA İLKELERİ

Devlet Politikası Olarak Benimsenmeli, Devlet Politikası Olarak Benimsenmeli, kayıtdışılık sadece bir vergi sorunu olarak kayıtdışılık sadece bir vergi sorunu olarak değerlendirilmemelidir.değerlendirilmemelidir.

Kararlı ve Sürekli Olunmalıdır.Kararlı ve Sürekli Olunmalıdır. Toplumsal Destek ve Katılım YaratılmalıToplumsal Destek ve Katılım Yaratılmalı İşbirliği ve Eşgüdüm Sağlanmalıİşbirliği ve Eşgüdüm Sağlanmalı

77

SÜREKLİ ÇALIŞMA GRUBU SÜREKLİ ÇALIŞMA GRUBU OLUŞTURULMALIOLUŞTURULMALI

Başlıca Kurum ve Kuruluşlar Başlıca Kurum ve Kuruluşlar

Maliye Bakanlığı (Koordinatör)Maliye Bakanlığı (Koordinatör) Adalet BakanlığıAdalet Bakanlığı İçişleri Bakanlığıİçişleri Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik BakanlığıÇalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Sanayi ve Ticaret BakanlığıSanayi ve Ticaret Bakanlığı Bayındırlık BakanlığıBayındırlık Bakanlığı Gümrük MüsteşarlığıGümrük Müsteşarlığı DPT MüsteşarlığıDPT Müsteşarlığı TÜİK BaşkanlığıTÜİK Başkanlığı TOBB,TÜRMOB,TBB,İşçi ve İşveren Konfederasyonları ve ilgili diğer TOBB,TÜRMOB,TBB,İşçi ve İşveren Konfederasyonları ve ilgili diğer

kuruluşlar, akademisyenler ve uzman kişiler.kuruluşlar, akademisyenler ve uzman kişiler.

Sekreteryanın Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yürütülmesi uygun Sekreteryanın Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yürütülmesi uygun olacaktır.olacaktır.

88

ÇALIŞMA GRUBU FAALİYETLERİÇALIŞMA GRUBU FAALİYETLERİ

1- Akademik çevrelerin istatistik ve ekonometri bölümlerinde 1- Akademik çevrelerin istatistik ve ekonometri bölümlerinde görevli öğretim elemanlarından yararlanmak suretiyle görevli öğretim elemanlarından yararlanmak suretiyle Türkiye’deki kayıtdışı ekonominin boyutunun en doğru Türkiye’deki kayıtdışı ekonominin boyutunun en doğru şekilde ölçülmesini sağlamalıdır.şekilde ölçülmesini sağlamalıdır.

2- Sektörler, bölgeler, gelir unsurları ve yasal faaliyetlerin 2- Sektörler, bölgeler, gelir unsurları ve yasal faaliyetlerin gizlenmesi ya da gayri yasal faaliyetler itibariyle bir gizlenmesi ya da gayri yasal faaliyetler itibariyle bir ““kayıtdışı ekonomi haritasıkayıtdışı ekonomi haritası” çıkarılmalıdır.Bu amaçla ” çıkarılmalıdır.Bu amaçla saha çalışmaları yapılmalıdır.saha çalışmaları yapılmalıdır.

3- Stratejik Eylem Planı Hazırlanmalıdır.3- Stratejik Eylem Planı Hazırlanmalıdır.

99

STRATEJİSTRATEJİK EYLEM PLANINDAK EYLEM PLANINDA

1- Ulaşılması gerekli kayıt dışı ekonomi hedefi belirlenmeli,1- Ulaşılması gerekli kayıt dışı ekonomi hedefi belirlenmeli,2- Erişilmesi istenen kayıt dışı ekonomi büyüklüğüyle ilgili hedefler kısa 2- Erişilmesi istenen kayıt dışı ekonomi büyüklüğüyle ilgili hedefler kısa

ve uzun vadeli olarak ortaya konulmalı,ve uzun vadeli olarak ortaya konulmalı,3- Kayıt dışı ekonomiyle mücadelede hangi önlemlerin alınması gerektiği 3- Kayıt dışı ekonomiyle mücadelede hangi önlemlerin alınması gerektiği

belirlenmeli,belirlenmeli,4- Önlemlerin ne zaman ve ne şekilde uygulamaya konacağı önceden 4- Önlemlerin ne zaman ve ne şekilde uygulamaya konacağı önceden

belirlenmeli,belirlenmeli,5- Kayıt dışı ekonomiyle mücadelede uygulamaya konan önlemlerin 5- Kayıt dışı ekonomiyle mücadelede uygulamaya konan önlemlerin

sonuçları sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutulmalıdır.sonuçları sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutulmalıdır.6- Kayıtdışı ekonomi haritası çıkarılmasına yönelik saha çalışmaları 6- Kayıtdışı ekonomi haritası çıkarılmasına yönelik saha çalışmaları

planlanmalıdır.planlanmalıdır.

1010

SAHASAHA ÇALIŞMALARI (1)ÇALIŞMALARI (1)

Mali Sistemin Büyütülmesi, Geliştirilmesi Ve Mali Sistemin Büyütülmesi, Geliştirilmesi Ve Kayda Alınması, Kayda Alınması,

Gayrimenkullerin kayda alınması, MORTGAGE Gayrimenkullerin kayda alınması, MORTGAGE sistemi,sistemi,

Kayıt dışı istihdam, Kayıt dışı istihdam, KOBİ´lerin kayda alınması ve finansman KOBİ´lerin kayda alınması ve finansman

imkanları,imkanları, Ürün borsaları, lisanslı depoculuk sistemi, vadeli Ürün borsaları, lisanslı depoculuk sistemi, vadeli

işlemler borsaları, işlemler borsaları, Akaryakıt ve enerji sektörlerinde kayıt dışılık,Akaryakıt ve enerji sektörlerinde kayıt dışılık, Alkollü içki ve sigara kaçakçılığı,Alkollü içki ve sigara kaçakçılığı, Zirai ürün teslimlerinde yapısal (zirai ürün Zirai ürün teslimlerinde yapısal (zirai ürün

borsaları) ve diğer önlemlerle kayıt dışılık,borsaları) ve diğer önlemlerle kayıt dışılık,

1111

SAHASAHA ÇALIŞMALARI (2)ÇALIŞMALARI (2)

Gümrük giriş ve çıkışlarının kontrolleri, Gümrük giriş ve çıkışlarının kontrolleri, Nakit hareketlerinin kayda alınması,Nakit hareketlerinin kayda alınması, Sağlık sektöründe kayıt dışılık,Sağlık sektöründe kayıt dışılık, Kaçak et ticaretinde kayıt dışılık, Kaçak et ticaretinde kayıt dışılık, Sigortacılık sistemi,Sigortacılık sistemi, Yolcu ve eşya taşımacılığı,Yolcu ve eşya taşımacılığı, Hizmet sektöründe kayıt dışılık, Hizmet sektöründe kayıt dışılık, Sınır ticaretinin kontrol altına alınması, Sınır ticaretinin kontrol altına alınması, Gelir İdaresi´nin alacağı önlemler, Gelir İdaresi´nin alacağı önlemler, Diğer tedbirler. Diğer tedbirler.

1212

Kayıtlı Ekonomiyi Büyütme Bir Devlet Politikası Olarak Ele Alınmalıdır.

Kayıt dışılık sadece bir vergi sorunu değildir. Kayıt dışılık sadece bir vergi sorunu değildir. Ekonominin tüm taraflarını ve devletin bütün Ekonominin tüm taraflarını ve devletin bütün birimlerini ilgilendirdiği için devlet politikası olarak birimlerini ilgilendirdiği için devlet politikası olarak ele alınmalıdır.ele alınmalıdır.

Kayıtlı ekonominin büyütülmesi ile ilgili bir çerçeve Kayıtlı ekonominin büyütülmesi ile ilgili bir çerçeve yasa ve buna bağlı alt düzenlemeler yapılmalıdır.yasa ve buna bağlı alt düzenlemeler yapılmalıdır.

ÖNERİLER- 1ÖNERİLER- 1

1313

Ekonomideki Tüm Taraflarla Toplumsal Uzlaşma Sağlanmalıdır.

Ekonomideki tüm tarafların içinde yer aldığı sivil toplum Ekonomideki tüm tarafların içinde yer aldığı sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla toplumsal uzlaşma ortamı kuruluşlarının katılımıyla toplumsal uzlaşma ortamı oluşturulmalıdır.oluşturulmalıdır.

Sektörler itibariyle gönüllü uyumu artırıcı saha çalışmalarıSektörler itibariyle gönüllü uyumu artırıcı saha çalışmaları

yapılmalıdır.yapılmalıdır.

İlgili meslek mensuplarının yetki ve sorumlulukları İlgili meslek mensuplarının yetki ve sorumlulukları artırılarak daha sıkı bir işbirliği içinde çalışılması artırılarak daha sıkı bir işbirliği içinde çalışılması sağlanmalıdır.sağlanmalıdır.


1414

Toplumun Desteği İçin Kamuoyu Oluşturulmalı, Vergi Bilinci ve Vergi Ahlakı Yerleştirilmelidir.

Kamuoyunun oluşması için kampanyalar Kamuoyunun oluşması için kampanyalar düzenlenmelidir. düzenlenmelidir.

Eğitim kurumlarında ve toplumsal iletişimin olduğu her Eğitim kurumlarında ve toplumsal iletişimin olduğu her yerde vergi bilincini artıracak çalışmalar yapılmalıdır.yerde vergi bilincini artıracak çalışmalar yapılmalıdır.

Mükelleflerde vergiye karşı oluşmuş direnci, Mükelleflerde vergiye karşı oluşmuş direnci, bilgilendirme ve eğitim çalışmaları ile kırmak suretiyle bilgilendirme ve eğitim çalışmaları ile kırmak suretiyle gönül uyumu artırılmalıdır.gönül uyumu artırılmalıdır.


1515

Ulusal verilerin standartları belirlenmeli, kendi Ulusal verilerin standartları belirlenmeli, kendi içerisinde bütünlüğe ve tutarlılığa kavuşturulmalıdır.içerisinde bütünlüğe ve tutarlılığa kavuşturulmalıdır.Ulusal veri bankası kurulmalıdır.Ulusal veri bankası kurulmalıdır.

Verilere tek elden ulaşılabilmesi için numaralar Verilere tek elden ulaşılabilmesi için numaralar (Vatandaşlık,Vergi Kimlik,Bağkur ,SSK , Emekli Sandığı v.b.)(Vatandaşlık,Vergi Kimlik,Bağkur ,SSK , Emekli Sandığı v.b.) birleştirilmelidir. birleştirilmelidir.

Ulusal verilerin üretilmesi, ulaşılması, Ulusal verilerin üretilmesi, ulaşılması, kullanımı kullanımı ve yönetimine ilişkin ilkeler belirlenmelidir. ve yönetimine ilişkin ilkeler belirlenmelidir.

Ulusal Veri Tabanı GüçlendirilmelidirUlusal Veri Tabanı Güçlendirilmelidir..


1616

Vergi Politikası ve Kanunlarda Yapılması Gereken Vergi Politikası ve Kanunlarda Yapılması Gereken DüzenlemelerDüzenlemeler

Vergi politikalarının ekonomi ile uyumuna özen gösterilmelidir.Vergi politikalarının ekonomi ile uyumuna özen gösterilmelidir. Vergi sistemine ilişkin temel değişmez tercihler yapılmalı ve buna ilişkin Vergi sistemine ilişkin temel değişmez tercihler yapılmalı ve buna ilişkin

politikalar oluşturulmalıdır. politikalar oluşturulmalıdır. Vergi sistemi basit anlaşılır hale getirilmeli,bu amaçla vergi kanunları Vergi sistemi basit anlaşılır hale getirilmeli,bu amaçla vergi kanunları

yeniden yapılandırılmalı.yeniden yapılandırılmalı. Gerçek gelirler vergilendirilmelidir.Yeterli indirim imkanları Gerçek gelirler vergilendirilmelidir.Yeterli indirim imkanları

sağlanmalıdır.sağlanmalıdır. Ceza sistemi adil ancak kötü niyetli mükellefler için caydırıcı Ceza sistemi adil ancak kötü niyetli mükellefler için caydırıcı

olmalıdır.Girişimcilik ruhunun zarar görmemesine özen gösterilmelidir.olmalıdır.Girişimcilik ruhunun zarar görmemesine özen gösterilmelidir. Vergi matrahlarının tespitinde uluslararası muhasebe kurallarına uyum Vergi matrahlarının tespitinde uluslararası muhasebe kurallarına uyum

sağlanmalıdır.sağlanmalıdır. Vergi güvenlik müessesleri ve otokontrol sistemleri geliştirilmelidir.Vergi güvenlik müessesleri ve otokontrol sistemleri geliştirilmelidir.

ÖNERİLER-5ÖNERİLER-5

1717

Yatırım indirimi selektif bir teşvik aracı olarak Yatırım indirimi selektif bir teşvik aracı olarak görülmeli,görülmeli,

Diğer istisna ve muafiyetler de fayda-maliyet Diğer istisna ve muafiyetler de fayda-maliyet analizine tabi tutularak gözden geçirilmelidir,analizine tabi tutularak gözden geçirilmelidir,

Vergi stopajına ilişkin hükümler karmaşıklığı Vergi stopajına ilişkin hükümler karmaşıklığı giderecek şekilde açık ve net olarak düzenlenmeli. giderecek şekilde açık ve net olarak düzenlenmeli.

Zirai kazançları vergileme sistemi vergi artışı Zirai kazançları vergileme sistemi vergi artışı beklenmeksizin gözden geçirilmeli, ürün borsaları beklenmeksizin gözden geçirilmeli, ürün borsaları geliştirilmelidir.geliştirilmelidir.

Finans ve ticari alanda görülen yeni enstrümanlar Finans ve ticari alanda görülen yeni enstrümanlar için vergilendirmeye ilişkin hükümler vergi için vergilendirmeye ilişkin hükümler vergi

yasalarına konulmalıdır.yasalarına konulmalıdır.

ÖNERİLER-6

1818

Gelir İdaresi Başkanlığının insan kaynağı kalitesi güçlendirilmeli, kaliteli Gelir İdaresi Başkanlığının insan kaynağı kalitesi güçlendirilmeli, kaliteli insan gücünü daha fazla çekmesini sağlayacak performans ve yönetim insan gücünü daha fazla çekmesini sağlayacak performans ve yönetim unsurlarına sahip hale getirilmelidir.unsurlarına sahip hale getirilmelidir.

Gelir İdaresi Başkanlığının teknoloji alt yapısının daha fazla Gelir İdaresi Başkanlığının teknoloji alt yapısının daha fazla geliştirilmesine hız verilmeli; vergi istihbaratının kullanımının geliştirilmesine hız verilmeli; vergi istihbaratının kullanımının genişletilmeli, istihbarat bilgilerinin karşılaştırılmasına yönelik teknik genişletilmeli, istihbarat bilgilerinin karşılaştırılmasına yönelik teknik gelişim sağlama çalışmaları yapılmalıdır. gelişim sağlama çalışmaları yapılmalıdır.

Mükellef hakları ve mükellef hizmetlerine daha çok ağırlık ve önem Mükellef hakları ve mükellef hizmetlerine daha çok ağırlık ve önem verilmelidir.verilmelidir.

Mükellefin vergi idaresine gelmesini en az düzeye indirecek şekilde alt Mükellefin vergi idaresine gelmesini en az düzeye indirecek şekilde alt yapı geliştirilmelidir. yapı geliştirilmelidir. (Çağrı merkezi kurulması, elektronik beyanname (Çağrı merkezi kurulması, elektronik beyanname vb.)vb.)

Kanuni defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması, saklanması Kanuni defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması, saklanması ve çapraz kontrollerinin yapılması sağlanmalıdır.ve çapraz kontrollerinin yapılması sağlanmalıdır.

Gelir İdaresi Güçlendirilmelidir.

ÖNERİLER-7

1919

Vergi denetim oranlarının artırılmasına ilişkin önlemlerVergi denetim oranlarının artırılmasına ilişkin önlemlerKısa vadede denetim elemanı sayısı artırılması ve denetimin planlamasında kapsamlı Kısa vadede denetim elemanı sayısı artırılması ve denetimin planlamasında kapsamlı değişiklikler yapılması mümkün olmadığından Vergi denetiminin daha hızlı bir şekilde değişiklikler yapılması mümkün olmadığından Vergi denetiminin daha hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi ve daha fazla mükellefin denetlenmesi için kısa vadeli önlemler olarak; gerçekleştirilmesi ve daha fazla mükellefin denetlenmesi için kısa vadeli önlemler olarak;

Denetimde koordinasyonun artırılması sağlanmalıdır.Denetimde koordinasyonun artırılması sağlanmalıdır.

Vergi denetim kapasitesi arttırılarak, etkin ve verimli bir vergi denetim yapısı Vergi denetim kapasitesi arttırılarak, etkin ve verimli bir vergi denetim yapısı oluşturulmalı ve risk bazlı denetim sistemine geçilmelidir.oluşturulmalı ve risk bazlı denetim sistemine geçilmelidir.

Denetim kadroları hem sayıca hem de donanım olarak daha güçlü hale getirilmeli; özlük Denetim kadroları hem sayıca hem de donanım olarak daha güçlü hale getirilmeli; özlük hakları iyileştirilmelidir.hakları iyileştirilmelidir.

Yeni denetim tekniklerinin geliştirilmelidir.Yeni denetim tekniklerinin geliştirilmelidir.

Farklı denetim birimlerinin denetimlerinin aynı mükellefler üzerinden yoğunlaşması Farklı denetim birimlerinin denetimlerinin aynı mükellefler üzerinden yoğunlaşması engellenmelidir.engellenmelidir.

Mükelleflerin işlemlerinin sürekli gözetimini sağlayıcı yöntemler geliştirilmelidir.Mükelleflerin işlemlerinin sürekli gözetimini sağlayıcı yöntemler geliştirilmelidir.

Gelir İdaresi Başkanlığı’ndaki verilerin denetim birimlerine akışı hızlandırılarak, etkin Gelir İdaresi Başkanlığı’ndaki verilerin denetim birimlerine akışı hızlandırılarak, etkin kullanımı sağlanmalıdır.kullanımı sağlanmalıdır.

ÖNERİLER-8

2020

ÖNERİLER-9

Gelir ve vergi matrahlarının izlenmesi ve gerçek tutarlarının Gelir ve vergi matrahlarının izlenmesi ve gerçek tutarlarının kavranması için oto-kontrol (GELİR-GİDER ÇAPRAZ kavranması için oto-kontrol (GELİR-GİDER ÇAPRAZ KONTROLÜ) müesseselerinin uygulamaya konulması, bu kontrollerin KONTROLÜ) müesseselerinin uygulamaya konulması, bu kontrollerin yapılabilmesi için, Vergi İstihbarat Merkezinin diğer birimlerden bilgi yapılabilmesi için, Vergi İstihbarat Merkezinin diğer birimlerden bilgi akışını sağlayacak ve denetim de kullanılacak bilgileri üretecek akışını sağlayacak ve denetim de kullanılacak bilgileri üretecek altyapıya en kısa sürede ulaştırılması,konusunda yapılan çalışmaların altyapıya en kısa sürede ulaştırılması,konusunda yapılan çalışmaların daha da etkinleştirmesi.daha da etkinleştirmesi.

Cari denetimlerin etkinliği artırılmalıdır.Cari denetimlerin etkinliği artırılmalıdır.

Mal hareketleri daha koordineli kontrol edilmelidir.Sevk irsaliyesine Mal hareketleri daha koordineli kontrol edilmelidir.Sevk irsaliyesine sayfalar sayı ile de yazılmalıdır.sayfalar sayı ile de yazılmalıdır.

İşyeri kira sözleşmeleri (belli bölgelerde) iyi izlenmelidir.İşyeri kira sözleşmeleri (belli bölgelerde) iyi izlenmelidir.

Meslek kuruluşlarından olabildiğince yararlanılmalıdır.Meslek kuruluşlarından olabildiğince yararlanılmalıdır.

2121

Kayıt Dışı İstihdam Önlenerek Bireylerin Sosyal Kayıt Dışı İstihdam Önlenerek Bireylerin Sosyal Güvenliği Sağlanmalıdır.Güvenliği Sağlanmalıdır.

İstihdam üzerindeki vergi ve sosyal güvenlik İstihdam üzerindeki vergi ve sosyal güvenlik yükleri,bütçe olanakları içerisinde azaltılarak yükleri,bütçe olanakları içerisinde azaltılarak kayıtlı istihdam tabanı genişletilmelidir.kayıtlı istihdam tabanı genişletilmelidir.

Sosyal güvenlik primlerinin tahsilatı Gelir İdaresi Sosyal güvenlik primlerinin tahsilatı Gelir İdaresi Başkanlığına verilmelidir.Başkanlığına verilmelidir.

Yeni istihdama prim desteği sağlanmalıdır.Yeni istihdama prim desteği sağlanmalıdır.

ÖNERİLER-10

2222

Diğer Önlemler:Diğer Önlemler:

Gelir İdaresi, yargıya giden uyuşmazlıkları Gelir İdaresi, yargıya giden uyuşmazlıkları azaltmak için gayret göstermeli ve gereken azaltmak için gayret göstermeli ve gereken tedbirleri almalıdır.tedbirleri almalıdır.

Bilirkişilik kurumu gözden geçirilerek yeni Bilirkişilik kurumu gözden geçirilerek yeni baştan düzenlenmelidir.baştan düzenlenmelidir.

VUK Mük. Md. 257 de yer alan ve nakit VUK Mük. Md. 257 de yer alan ve nakit hareketlerinin izlenmesine imkan veren hareketlerinin izlenmesine imkan veren hükmün etkin bir şekilde uygulanması ve hükmün etkin bir şekilde uygulanması ve takibi sağlanmalıdır.takibi sağlanmalıdır.

ÖNERİLER-11

2323

Alışverişlerde kredi kartı ve çek gibi modern ödemeAlışverişlerde kredi kartı ve çek gibi modern ödemearaçlarının kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.POS cihazı araçlarının kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.POS cihazı ile yazar kasa bağlantısı kurulmalıdır.ile yazar kasa bağlantısı kurulmalıdır.

Hamiline yazılı çek, senet ve hisse senedi gibi menkulHamiline yazılı çek, senet ve hisse senedi gibi menkuldeğerler nama yazılı hale getirilmelidir.değerler nama yazılı hale getirilmelidir.

Gelir idaresi dışındaki kurum ve kuruluşlar Gelir idaresi dışındaki kurum ve kuruluşlar (belediyeler,borsalar, toptancı halleri, noterler, tapu (belediyeler,borsalar, toptancı halleri, noterler, tapu idaresi, nüfus idaresi, tedaş, sosyal güvenlik idaresi, nüfus idaresi, tedaş, sosyal güvenlik kuruluşları, gümrük, odalar, banka ve diğer finans kuruluşları, gümrük, odalar, banka ve diğer finans kurumları, akaryakıt üretici ve dağıtıcıları vb. gibi) ile kurumları, akaryakıt üretici ve dağıtıcıları vb. gibi) ile kayıtdışılığı önleme konusunda iş birliği kayıtdışılığı önleme konusunda iş birliği yapılmalıdır.Mevcut işbirlikleri artırılmalıdır.yapılmalıdır.Mevcut işbirlikleri artırılmalıdır.


2424


Vergi yasalarındaki hükümler dışında diğer Vergi yasalarındaki hükümler dışında diğer yasalarda vergilendirmeye ilişkin hükümler yasalarda vergilendirmeye ilişkin hükümler getirilmemelidir.getirilmemelidir.

Yapılacak düzenlemelerde AB vergi mevzuatınaYapılacak düzenlemelerde AB vergi mevzuatınauyumluluğun sağlanması da göz önünde uyumluluğun sağlanması da göz önünde bulundurulmalıdır.bulundurulmalıdır.

Vergi yargısında uyuşmazlıkların çözümü Vergi yargısında uyuşmazlıkların çözümü hızlandırılmalı bu çerçevede uyuşmazlıkların hızlandırılmalı bu çerçevede uyuşmazlıkların öncelikle idari kademelerde çözülmesini öncelikle idari kademelerde çözülmesini sağlayıcı düzenlemeler yapılmalıdır.sağlayıcı düzenlemeler yapılmalıdır.

Uzlaşma müessesesi caydırıcılığı önleyen bir Uzlaşma müessesesi caydırıcılığı önleyen bir yapıdan kurtulmalıdır.yapıdan kurtulmalıdır.

2525


Vergi aflarının yasalaşmasını engelleyen anayasal hüküm Vergi aflarının yasalaşmasını engelleyen anayasal hüküm getirilmelidir.getirilmelidir.

Randıman, fire ve zayiat oranlarının belirlenmesinde, Randıman, fire ve zayiat oranlarının belirlenmesinde, insiyatif sadece ticaret ve sanayi odalarına bırakılmamalı, insiyatif sadece ticaret ve sanayi odalarına bırakılmamalı, Maliye Bakanlığı da söz konusu oranların tespit Maliye Bakanlığı da söz konusu oranların tespit edilmesinde etkin rol almalıdır.edilmesinde etkin rol almalıdır.

Gereksiz ve engelleyici bürokrasi yaratan düzenleme ve Gereksiz ve engelleyici bürokrasi yaratan düzenleme ve uygulamalar belirlenerek sistemden temizlenmelidir.uygulamalar belirlenerek sistemden temizlenmelidir.

Gayrimenkul envanteri sağlıklı hale getirilerek bu Gayrimenkul envanteri sağlıklı hale getirilerek bu alandaki kayıtdışılığa son verilmelidir.alandaki kayıtdışılığa son verilmelidir.

Herkesin beyannameli mükellef olması Türkiye Herkesin beyannameli mükellef olması Türkiye gerçekleri de göz önünde bulundurularak uzun dönemde gerçekleri de göz önünde bulundurularak uzun dönemde sağlanmalıdır.sağlanmalıdır.

t.c. malİye bakanliĞi hesap uzmanlari kurulu

Documents