tawmging beh khang laibu a nihna
DESCRIPTION
Hih Tawmging beh khang laibu a beisa 2008 kum a kibawl ahi.TRANSCRIPT
Tawmging Beh Khang LaibuA Nihna
Beh Laibu Committee2008
2 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
Laibu bawl : Beh Laibu Bawl Committee
Laibu bawl kum : 2008
Laibu zawh kum : 2011, Nov
Laibu bawl zah : bu 1000
Laigual : PLMang- Sanggam
Laibu khetna (press) : Hebron Printing Press, Yangon
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 3
A Sunga Om Thute
Thu Masa ............................................................................................................................ 5
Nihvei Bawlna Thu.............................................................................................................. 6
Lungdampihna .................................................................................................................. 13
Khenpi I
Piancilna pan Zogam tunna .................................................................................... 15
Khenpi II
Khuasatna leh Beh Min TuamtuamA. Khuasatna ............................................................................................... 22B. Gammin leh Minam Min Kilawhna ......................................................... 30C. Beh Nam Tuamtuam Hong Piankhiatna .................................................. 31D. Zomi Innkuan .......................................................................................... 34
Khenpi III
Tawmging beh tangthuA. Pupi Min leh Khanggui ........................................................................... 35B. Tawmging Khang Ciaptehna A Tomin .................................................... 36C. Tawm Ging Tate' Thu ............................................................................. 37D. U Zaw Nau Zaw Thu .............................................................................. 42
Khenpi IV
Tawmging Hausa Mangte' thuA. Pu Luah Mang' Tangthu ......................................................................... 43B. Pu Hang Kam' Tangthu........................................................................... 43C. Pu Mang Vum' Tangthu .......................................................................... 45
Khenpi V
Tonzang Innpipa leh Tawmging Behte' ThuA. Pu Thual Vum leh Innpipa' thu ............................................................... 46B. Tawmging Behte Lungkim Thei Lo ........................................................ 47C. Kanki pan Nampamuan khua zuatna....................................................... 48
Khenpi VI
Pu leh pa pawlkhatte' tangthu ................................................................................ 49
Khenpi VII
La kiphuakte .......................................................................................................... 58A. Tawmging Beh Lapite ............................................................................. 58B. Aituam Late............................................................................................. 63
4 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
Khenpi VIII
Degree ngahte, Uliante, Madawkte leh Gualtung Tuangte (2008 ciang) ................ 69A. Pilna Lam Degree A Ngahte .................................................................... 69B. Beh Sung Kumpi Lam Uliante ................................................................ 74C. Beh Sung Madawkte leh A Tuamtuam ................................................... 75D. Khua tuamtuam pan beh makaite (2008) ................................................ 79
Khenpi IX
Zomi Pu leh Pa Ngeina Pawlkhat........................................................................... 80A. Ngeina Tuamtuam ................................................................................... 80B. Saizang Khua Tawmging Behte' Sahawm Dan ....................................... 84C. Mo Pi Mo Khakna .................................................................................. 87D. Nau Min Lawhna Thu ............................................................................. 92E. Melmuh Leh Lukho ................................................................................ 93
Khenpi X
Thu tuamtuam ........................................................................................................ 97A. Piantit (France) Paina.............................................................................. 97B. Meitei Gal Thu ...................................................................................... 101C. Mangkang Kumpi Hong Khanna leh Japan gal ..................................... 102D. Lusuang Gal Thu .................................................................................. 103E. Paltan, Palik, Sang leh Zato Kipatna..................................................... 104
Khenpi XI
Laibu Bawlna Sum Hong Sikte............................................................................ 105A. Pu Ngul En & Pi Dal Zen leh A Tu A Tate' Thu ................................... 105B. John Thang Khan Mang' Tangthu Tom ................................................ 109C. Go Khan Kap' Tangthu Tom ................................................................ 110
Khenpi XII
Pu Tawm Ging' Khanggui Gualhna ..................................................................... 112A. Pu Song Hang' (Lam Hang) Khanggui Gualhna ........................................ 113B. Pu Nei Lai' Khanggui Gualhna ................................................................... 151C. Pu Gui Ziam' Khanggui Gualhna ............................................................... 197D. Pu Sim Hang' Khanggui Gualhna............................................................... 241E. Pu Mat Vung' Khanggui Gualhna............................................................... 313F. Pu Zom Lun' Khanggui Gualhna ............................................................... 383
Khenpi XIII
Huhna Sum Ngahna ............................................................................................. 396
* * *
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 5
THU MASA
Tawmging beh pu leh pate in beh laibu neih zawh nadingin 1951 kum a kipan kimuhkhopna nanei zel zel uh hi.
1958 kumin Tedim leh Leilum a om Tawmging beh teng in kikupna na nei uh hi. Tedim PartyUnit zumpi panin lai nambat 230/3/U, 23-3-1969 tawh Zomi khempeuh in i piankhiatna beh lehphung tangthu leh kizop ki nainate kaikhawm a Tedim Party Unit zumpi ah puak ciat dingin na ngen hi.Tua hun lai a i beh makai Pa Pau Za Gin leh Pa Khai Za Kham makai-in beh sung thu kikupna na bawlzel uh hi. Beh kikhop nunung pen 1971 kumin Saizang khua ah na bawl uh hi. Tua ki khopna pancommittee teel in kum thum sung thu leh la na kaikhawm uh a, 1973 May 16 ni-in a khatveina Tawmgingbeh laibu hong bawl khia zo uh hi.
Hih 1973 beh laibu pen tu in kum 30 val hong sawt to ta hi. Khang thak min kikhum nailo zongtampi hong om ta hi. Hih beh laibu dapphah in khangthakte in tangthu nakpi takin hong kan khia uh a,thumaan pawl khat muh beh in guan beh ding zong tampi mu uh hi. Tua hi aa 1973 beh laibu sung pana maan lo thute puah pha in, a kisam teng behlap in, a tamluate khiam in, a sauluate a kitomlak ahi hi.Ta upa khanggui bek hi nawn lo-in ta numeite, i makte i mote a beh min tawh a kikhum, a cing zawlaibu hong kibawl ta hi. Pupi Tawm Ging ta pasal gukte sung pan u zaw nau zaw vai, hausa vai, pupi’min Tawm Ging a dik zaw a hihna a kipan thu thak tampi zong kibehlap hi.
Beh laibu bawlna a hangin u sung nau sung kinai zia kizop zia theih nading hi a beh dangte tawhkitelkhialhna a piang sak thei ding, gal thahna, gal matna, gal-aihna te leh tua tawh kisai la kiphuaktea hi thei zah in kong guang nawn kei uh hi. Beh sung thu piangte zong thu maan theih nading ciangbekin a tomno in kong gelh uh hi. Lo khawh singpuakna, samat sa-aihna tawh kizom gawh leh luptekong guang uh hi. Galkap sung ulian, kumpi nasem ulian, pilna lam degree ngahte leh gual tung atuangte hong kiguang hi. Zomite piancilna, sakhi Tawmging hong pianna leh behsung tulpigui lehtultawi thute tutung beh laibu pan kihemkhia kik hi. Mailam hun ah thumaan pen kiselcip thei lo hi, ahi mah hi i cih theih kim hun ciangin suah sak theih dingin kikem phot hi.
Zomite i lai ui-in hong nek sak (Jew lai Sen kumpi-in hong sukmang sak) a kipan Zo tangthupen lai tawh kiciamteh hi nawnlo a, a khang a khangin kam tawh kigen sawn a hih manin ciapteh dan,theih dan kibang lo tampi om ding hi. Hih laibu sunga thute zong zakhat ah zakhat (100%) maansinsen ding kici thei lo hi. Pansan kician takin tu a sanga tangthu a maan zaw a thei i om leh mailamhunah puah pha toto ding hi hang.
Khanggui hi taleh degree ngahte a kipan thu tuamtuam hong kipuak teng bek kisuaksak hi.
Hong kipuak lo, a suakkha lo mi tampi ki om lai ding hi. Hong kipuakte zong laibu bawl hunsawtpi hia behlap ding tampi om khin ding hi. Tu a nihvei bawlna behlaibu in Kawlgam sung bek ahuam zo pan ahi hi. Mailam hunah sim leh mal, leitung bup a huam behlaibupi khat i bawl zawh nadingi lunggulh mah mah hi. Laibu khat bawl khiat nading haksa mahmah a, mawhna zon ding leh gensiatding lamsang bel baih mahmah ahih manin kicinlahna khempeuh hong theisiam a, nong mai sak nadingunzahtakna lianpi tawh kong thum uh hi.
Laibu bawl CommitteeTawmging beh laibuMarch 2008.
6 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
NIHVEI BAWLNA THU
1973 kumin a khatveina beh laibu a bawl khia committee tungah lungdamna lianpi iko hi. Tua laibu pen behthu phungthu a kan nuam khangthakte adingin innkiu suangpi hongsuak hi. A diakdiak in laibu hong piankhiat nading thaman la lo a, siktawlai tawh a khenkhiangiat Pa Vum Khua Thang tungah a tuam vilvel in lungdamna i pulaak hi.
Hih a nihveina Tawmging behlaibu hong piankhiat nading a leikha (a phuangkhia) ahiRev.Nang Khan Pau tungah i lungdam hi. Khua tuamtuam a zin suk a zin tohna panin behleh phung, tu leh tate a theihhuai pipi a theihloh manin a kisuan hun om zel hi. Tua bang a omlohna dingin Tawmging beh omna khuate ah pai kawikawi in a kisam thute kum thum sungbang a kaikhawm hi. A thu kaihkhopte Tedim leh mun danga beh papi pawlkhat a lahciangin a nihveina behlaibu bawl kik ding thukimpih uh hi. Tua ciangin Tedim khua beh laibubawl committee a nuai-a bangin na kiseh uh hi.
1. Pa Nang Khan Pau Chairman
2. Pa Cin Khen Kham Secretary
3. Pa Thual Kho Pau Treasurer
4. Pa Khup Khan Thang Member
5. Pa Gin Sian Thang Member
6. Pa Gin Khan Do Member
7. Pa Gin Sian Pau Member
8. Pa Thang Gin Lian Member
9. Pa Do Za Cin (Kawlpi) Contact Person
10. Pa Dai Lian Pau (Tonzang) Contact Person
Kawlpi a Pa Dam Khan Pau zong galkap sungah a hun tampi bei-in behthu phungthuthei kisa lo ahih manin 1982 kuma kipan Tawmging beh sung leh beh dangdang thutheitekiangah beh thukan hong kipan hi. Pa Tuang Do Thang leh Pa Thawng Khua Zam tawhhong kithuah in tangthu hong kan uh ciangin tampi hong mukhia uh hi. Tua a muh uhthute Kawlpi leh Tahan-Munlai ah lakkhia uh a, kithukimpih ciat hi. Kham leh zaangkigawm in beh buppi huam laibu neih zawh nading lunggulhna tawh Kawlpi ah nihveivilvel beh sung phung sung tangthute kikupna om hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 7
(A) TAWMGING BEH BUPPI LAIBU BAWL COMMITTEE,MEETING A KHATVEINA
A mun : Siapipa Kung Za Mung' inn (Ciimnuai Bawda, Kalaymyo)A ni : 18 - 10 - 2007A hun : 8 : 00 A.M - 4 : 00 P.M
Meeting kah teng: 1. Sia Nang Suan Hau Kalaymyo 10. Sia Nang Khan Pau Tedim 2. Pa Tuang Do Thang Kalaymyo 11. Pa Dam Khan Pau Kalaymyo 3. Pa Cin Khan Zam Munlai 12. Pa En Za Dal Tahan 4. Pa Do Za Cin Munlai 13. Pa Lian Za Thang Kalaymyo 5. Sia Gin Sian Thang Tedim 14. Sia Kung Za Mung Kalaymyo 6. Siapi Tuang Do Kham Saizang 15. Pa Kham Khan Thang Kalaymyo 7. Pa Kam Za Dal Tahan 16. Pa Thang Khan Khen Kalaymyo 8. Pa Khup Khan Thang Tedim 17. Sia Tun Kho Nang Kalaymyo9. Pa Zam Za Kham Munlai
Thu kikupna ah a nuai thu teng kikhensat hi. (thukhensatte tomlakna)
(1) Beh min gelhna ah Tawmging bek zang ding.
(2) Tawmging khuasatna teng gelh ding.
(3) Degree ngahte gelhna-ah Pasian' thu lam leh leitung pilna lam ci-in khen ding.
(4) Beh laibu pen committee min bek tawh bawl ding.
(5) Tawmging beh tangthu Pa Dam Khan Pau' kanna pen a thu a la pansan kip tawh oma, a maan zaw muhbehna om tuan lo ahih manin ama hong suutna bangin kikipsak hi.
(6) Laibu bawl Committee kiteelin tua committe in khek ding, beh lap ding leh laibu bawlzah ding cihte hong sep dingin ki-ap hi.
Beh Laibu bawlding Committee: (1) Pa Dam Khan Pau President (2) Sia Nang Khan Pau Secretary (3) Sia Kung Za Mung Treasurer (4) Sia Nang Suan Hau Member (5) Sia Tuang Do Kham Member (6) Pa Do Za Cin Member (7) Pa Dai Lian Pau Member
(7) Doctor degree ngahte a tuamin lahna neih ding hoih kisa hi.
Nitak nai 4 in Sia Nang Suan Hau thungetna tawh kikupna kikhawl hi.
Thu ciamteh-Pa En Za Dal, Tahan.
8 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
(B) BEH LAIBU BAWL COMMITTEE MEETING, A NIHVEINA
A mun : Ciimnuai Bawda, Kawlpi.A ni : 22 - 1 - 2008A hun : 9:30 A.M - 5 : 30 P.M
Meeting kah teng:
1. Pa Dam Khan Pau (Kawlpi) 6. Pa Tuang Do Thang (Kawlpi)2. Sia Nang Khan Pau (Tedim) 7. Pa Thawng Khua Zam (Kawlpi)3. Siapi Tuang Do Kham (Saizang) 8. Pa Do Za Cin (Munlai)4. Sia Nang Suan Hau (Kawlpi) 9. Pa En Za Dal (Tahan)5. Sia Kung Za Mung (Kawlpi)
Thukhensatte: (a tomin)
1. Ta upa tawh kisai-in laibu lui sunga Lam Hang a kici pen cidam ngalhatin, a ngalhatnahangin a khangualte' phuah tawm hi a, ama min taktak a kikan ciangin a pu PhutSong' min tapin Song Hang ahih zawkna kimu ahih manin beh laibu sungah SongHang (Lam Hang) ci-a gelh dingin kikipsak hi.
Pupi Tawm Ging tate:
(1) Pu Song Hang khang 17 (4) Pu Sim Hang khang 13 (2) Pu Nei Lai khang 16 (5) Pu Mat Vungh khang 13 (3) Pu Gui Ziam khang 14 (6) Pu Zom Lun khang 13
2. Tul tawh kisai in Pu Mang Vum a sih ciangin phung sung upa teng thukimna tawhPu Son Awn tultawi kipia hi.
3. Laibu a pheilam aa bawl dingin hoih kisa hi. A kisam teng Pa Nang Khan Pau leh PaTuang Do Kham in hong vaan ding a, a upa a upa-in hong gual ding uh hi. A kisamtuamtuamte Pa Dam Khan Pau, Pa Thawng Khua Zam leh Tg. Nang Suan Hau inhong vaan ding uh hi. Thuvaan vai teng 2008 March kha beima-in zo leh hoih ding hici-in kithukimin kikhensat hi.
4. Laibu man dingin inn khat K. 2000 ta don kholh dingin kithukim hi.
(Hih meeting nihna ah laibu bawl committee member thak Pa Thawng Khua Zamhong kibehlap hi. Ed.)
Pa Dam Khan Pau Pa En Za Dal Chairman Recording
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 9
(C) BEH LAIBU BAWL COMMITTEE MEETING, A THUMVEINA
(Tedim khua sung behte tungah beh laibu sung thute genkhiatna)
A mun : Pa Kham Khua Lian' inn (Lawibual veng, Tedim)
A ni : 5-11-2008 (Wednesday)
A hun : 10:30 AM - 5:00 PM
Meeting kah teng:
1. Pa Thual Khua Pau (Leilum) 2. Pa Dai Lian Pau (Tonzang)3. Sia Tuan Suan Pau (Sakollam) 4. Pa Suan Khat Khai (Leilum)5. Sia Gin Tawi Thang (Leilum) 6. Sia Tuang Do Kham (Saizang)7. Pa Gin Do Lang (Saizang) 8. Pa Gin Sian Mung (Lawibual)9. Pa Khup Khan Thang (Lawibual) 10. Pa Kai Go Thang (Myoma)
11. Pa Zen Khan Cin (Phaileng) 12. Pa Gin Khan Do (Myoma)13. Sia Nang Khan Pau (Sakollam) 14. Pa Dam Khan Pau (Kawlpi)15. Pa Thawng Khua Zam (Kawlpi) 16. Sia Kung Za Mung (Kawlpi)17. Pa Tuang Do Thang (Kawlpi) 18. Sia Gin Sian Thang (Leilum)19. Pa Kham Khua Lian (Lawibual) 20. Pa Khup Do Hau (Lawibual)21. Pa Awn Za Khup (Sakollam) 22. Pa Gin Go Cin (Sakollam)23. Pa Go Cin Pau (Sakollam) 24. Pa Suan Cin Kam (Lawibual)25. Pa Tuan Do Lian (Lawibual) 26. Pa Tuan Lam Mang (Lawibual)27. Pa Ngul Khan Pau (Lawibual) 28. Nu Luan Lam Mang (Myoma)29. Pa Zam Khan Mang (Lawibual) 30. Pa Hau Khan Suan (Leitawhtan)31. Pa Gin Lian Mang (Leitawhtan) 32. Pa Tual Khan Thang (Leitawhtan)33. Pa Hau Sian Mang (Sakollam) 34. Pa Zam Khan Cin (Leilum)35. Pa Cin Do Lian (Leilum) 36. Pa Pum Nang (Leitawhtan)37. Pa Zen Za Kam (Laitawhtan)
** Gambup laibu bawl Committee meeting a khatveina leh a nihveina sunga Committeethukikupnate kisim khia a, hong kisimna bangin kikipsak hi.
** Meeting hong kah thei lo Gambup laibubawl Committee member Pa Do Za Cin(Munlai) ii laikhak hong kisim khia a, kikip sak hi.
** Tangpua, Tawmging leh Gualnamte unau khat hihna tangthu Pa Dam Khan Pau inhong suut a, hong suutna bangin sangin kikip sak hi.
** Pupi' min Tawm Ging maw, Tawm Bing cihna thu Pa Thawng Khua Zam in hongsuut a, hong suutna bangin Tawmging in kikip sak a, laibu sungah Tawmging in khumding leh minlawhna ah thakhat a, a khel pah thei lote mawhsakna neih loh dingin kikipsak hi.
** SakhiTawmging cih min tawh kisai-in laibusan sunga, Sim Hang leh a suan khempeuhSakhitawmging suahsakna thu, thuman ahih lohna leh sakhi luang khat tawh beh ngenpa leh a suan a khakte Sakhitawmging taktak ahihna thute committee tangin Sia KungZa Mung hong suutna tangthu om bangin sangin kikipsak hi.
** Saizang khua Tawm Ging hausamang thu tawh kisai-in Pa Dam Khan Pau in laibusanii ciaptehna, Saizang khuami pawlkhatte ciaptehna leh Pu Thang Kai (Cikha) mualsuanglai ii ciaptehnate a tangthu leh a la kopin aban banin hong sut a, ciaptehna a tampen
10 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
ahi hausa hihna pansan kho a nei Pu Luah Mang, Pu Hang Kam leh Pu Mang Vumteng thum pen Saizang khua hausamang semin kikip sak hi.
** Pupi Tawmging tapasal 6te sung pan a u pen pan nautum pen dongin amaute khanzia, pian zia, tangthu, khangthu leh late tawh kopin tangthu kante' tangin Sia Kung ZaMung in hong suut a, a nuai-a bangin tapa upa, nau lai leh nau tum dongin hong suutkhia a, tua sangin aman zaw leh a kicing zaw-a sut thei kuamah ki-om lo ahih manin,ama hong suutna bangin sangin laibu ah khum dingin kikip sak hi.
Tawmging tate suut a gualhna:
(1) Pu Song Hang (Lam Hang) (3) Pu Gui Ziam (5) Pu Mat Vungh
(2) Pu Nei Lai (4) Pu Sim Hang (6) Pu Zom Lun
** Pu Lam Hang pan Pu Song Hang ci-a kigelhna thu pen a kikhek khakna tangthu atheihpih mimal omna leh a suan a khak bawngte in thumanin pomin a san ngamna uhtung tawnin thukikupna sungah thumanin sangin laibu sungah Song Hang (Lam Hang)a khum dingin kikipsak hi.
** Tawmging phung sung Tulgui Tultawi leh Tul-len Tultawi thu nasia takin kikupna kinei a,Tul letna leh Tul sanna thute lampi khatguak tawn loin, laibu simte in a muh kak theihnadingun laibusan sunga om thute hi ta leh tangthu kaikhawmte' muhnate hi ta lehlaibu a nihvei bawlna sungah gelh tuak dingin kikipsak hi.
Thu ciamteh -Sia Gin Sian Thang
(D) BEH LAIBU BAWL COMMITTEE MEETING, A LIVEINA
A mun : Pa Kham Khua Lian' inn (Lawibual veng, Tedim)A ni : 5-11-2008 (Wednesday)A hun : 6:00 AM to 10:30 AM
Meeting kah teng:
(1) Pa Dam Khan Pau (Kawlpi) (2) Pa Nang Khan Pau (Sakollam) (3) Pa Kung Za Mung (Kawlpi) (4) Pa Tuang Do Thang (Kawlpi) (5) Pa Thawng Kho Zam (Kawlpi) (6) Pa Gin Khan Do (Tedim) (7) Pa Kham Khua Lian (Lawibual) (8) Pa Dai Lian Pau (Tonzang)
Thukhensatte (a tomin)*** Tangthu kaihkhopna sung a (Zo maw Chin) cih thu tawh kisai-in Sia Nang Khan Pau
gelhna tawh enkak a, puahphat lai dingin hoih kisa hi.*** Khenman khua satna, a tangthu leh a satpa Pa Pau Za Khen' tangthu kanbeh a, laibu
ah guan beh dingin hoih kisa hi.*** Tawmging' tate teenna khua a kikhum kha nai lote kanbeh a khum beh dingin hoih
kisa hi.*** Pu Khum Din leh Pi Ciin Zo tangthute et phat lai dingin hoih kisa hi.*** Tonzang khua innpipa tungah, Tawmgingte lungkim lo cih thu kigelh pen 1973 kum a
kigelh Tawmging beh laibu pan kila hi, cih (Notes) at ding hoih kisa hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 11
*** Pu Zo leh Israel kizopna tangthu Pa Gin Khan Do in hong puak ding a, a kigelhsatangthu tawh lemtuahin khum beh dingin hoih kisa hi.
*** Ei mite leh Israel mite kibatna thugui nam 48 te, a thumal mahmah tawh gelh khiatdingin hoih kisa hi
*** Tawmging beh laibu a nihvei bawlna ding thu tawh kisai-in Tedim khua sangin Kawlpiah na khempeuh ol zaw leh ngah nop zaw ding ahih manin Kawlpi ah beh laibu bawlinhawmkhiat ding hoih sa-in kikip sak hi.
*** A khuakhua pan a, laibu man ding inn khat Ks.2,000 kidongte a sum sazian leh aminkituak takin bawlin laibu committee sumkem Pa Kung Za Mung (Kawlpi) ah tuni-akipan puak ciat dingin kikipsak hi.
*** Tedim khua-a laibu bawl Sub-Committee te in zong a beisa hun sung teng a, a sumngahte, a zatkhiatnate leh sum om laite sazian tawh hoihtak lakin gambup sumkemPa Kung Za Mung tungah ap dingin kikipsak hi.
*** Tawmging' tate khangsimna sazian Sia Nang Khan Pau in CD ahi a, copy-lai ahizongin Kawlpi ah manlang a puaksuk pah dingin kikipsak hi.
*** Nitak nai 10:30 in kimanin Pa Gin Khan Do' thungetna tawh kitawlnga hi.
Thuciamteh -Pa Thawng Khua Zam, Kawlpi
(E) BEH LAIBU BAWL COMMITTEE MEETING, A NGAVEINA
Ani : 19.12.2008
Amun: Pa Tuang Do Thang' inn; Seikanta, Kawlpi
Ahun: 9:15am- 11:45 am
Meeting kah teng:
1. Pa Dam Khan Pau 2. Pa Nang Khan Pau 3. Pa Kung Za Mung4. Pa Tuang Do Thang 5. Tg. Nang Suan Hau 6. Pa Do Za Cin7. Pa Thawng Khua Zam
Thukhensatte (a tomlak)
*** Beh laibu pan hepkhiat dingin Tedim lam pan lai tawh hong zaksak uh thute amaucihna bangin hel loh phot ding thukimna Sia Nang Khan Pau tungah kigen hi.
*** Sia Nang Khan Pau in thukim i hih leh Tedim pan buaina om nawn lo ding ahih maninlaibu bawl maban zoma bawl suak dingin Kawlpi lam pan laibu zawh siang donghong sem un, ci-in ama kep maan (photo) te leh lai khempeuh ap hi.
*** Beh laibu sungah (a) Melmuh leh lukho (b) Mopi molakna thu, leh (c) naumin phuahvai-te Beh laibu sungah a omsa a kikhum nailo teng guan lai dingin kikhensat hi.
Thuciamteh -Pa Thawng Khua Zam, Kawlpi
Hih bangin committee sungah thu kikum zel, mipi tungah hilhin ngaihsutna lehciaptehnate gawmzel a, a kibawl khia, a nihveina beh laibu ahi hi.
12 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
COMMITTEE PAN ZAKSAKNA LEH LUNGDAM KOHNA
Hih Laibu pen Tawmging beh buppi huamin nasepna hi a, min dawk nop hang,tangthu melh nopna hang leh sum leh paai neihna hang tawh mi khat peuhin thukipsa nuaiphelthei lo ding hi. Committee sung pan ahi lo beh sung beh pua pan thu a maan zaw i nungtheih a om leh mailam hunah kibehlap toto ding hi. A hoih, a kicing laibu i deihna leh mikhempeuh lungkim sak ding i deihna hangin bawlsa teng kikhelkik denkeei a, sum leh hunzong tam hong beito simsim ta hi. A semte in khawl loin a semsem uh hi a, tu-in i zo pet mahta hi.
A thu a la hong kaihkhopsak Sia Nang Khan Pau, Pa Dam Khan Pau, Sia Nang SuanHau leh Pa Thawng Khua Zam-te tungah i lungdam hi. Computer hong zangsak Sia KungZa Mung leh Lai hong gualh sak Lia Vung Sian Ngai (Mii nge) leh laibu-in hong bawlkhia PaPum Lam Mang tungah i lungdam hi.
Laibu bawl kipat nading Ks. 50,000 tuak tawh hong pang USA aa i sanggamte ahi PaThang Khan Dal-te innkuan leh Tg Thang Kap Khai tungah lungdamna i pulaak hi. Laibuman ding Ks. 2,000 hong piakhol beh innkuan ciat tungah i lungdam hi. Tawmging behinnkuan khempeuh in beh laibu khat ciat man piak kul lo, a khawnkhongin i ngah theihnading deihsakna tawh laibu bawlkhiat nading a dapphah Ks. 1,200,000 (tulza sawm lehnih) hong piakhia Pu Ngul En leh Pi Dal Zen' tate tungah genzawh loh lungdamna i ko hi.
Kawlpi pan a haampi a kizawh bawl khit ciangin laibu hoih ding deihna tawh Yangonah kipuak suak hi. Yangon ah beh makai- Pa Gin Khan Lian, Pa Pum Lam Mang, Rev. Dr.Pum Suan Mung, Pa Zam Suan Pau, Pa Tun Khan Cin, Pa Gin Khaw Thawng, Pa HangKhan Dal - te in khanggui na kan beh lai uh a, a cing lo tampi na behlap uh ahih maninlungdamna i ko hi.
A thu a la khempeuh kiman khinin laibu bawl ding hun hong tung hi. Main sponsorlam pan behlap zawhna om nawn lo ahih manin Yangon leh Kawlpi lam panin huhna sumhong pia teng a min leh sum piakzah hong kisuak sakin main sponsor-te bangin pahtawinatangthu kigelhsak cihte kigelh nawn lo hi. Hong telsiam ciat un.
A tawpna-ah mihing in bangbang i geel zongin Pasian in hong thukimpih kei lehbangmah piang thei lo hi. Tawmging beh laibu nihna hong pia i biak Topa Pasian’ tungahlungdamna i puak hi. Beh laibu a sim mimal khat ciat tungah i Topa in kimeltheihna leh ki-itna a thakin hong pia ta hen!
Laibu bawl CommitteeA Nihveina Tawmging Beh LaibuMay 25, 2010
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 13
LUNGDAMPIHNA
Laibu bawl i cih in baih lo-a, a cing taka gelh ding a haksat mahbangin, beh laibu bawl a, tangthu kaihkhop in a haksa nasep khat ahihi. Tua kawmkal ah a nihveina Tawmging beh laibu (Second edition ofTawmging Genealogy) bawl zota i hih manin, a kibawl masa sanginhoih zaw/ kim zawdeuh hi, cih kimu thei hi.
Hih Tawmging beh laibu i cih in tanglai a unau tampi/ khat lehnih a phate sung panin mi khat ii suan leh khak tangthu ahih maninlimtakin a kiciamteh to hi leh unau sanggam khatte kigamlatna leh khangbangzah kihal cih a kitheihna suak ding ahih manin a hoihna tampi tak kimukhia thei hi. Tuaahih manin a hoih mahmah nasep khat hi ci-in ka mu hi.
Tua hi a, hih beh laibu in i beh, i phung, i gui zam sutna, suan leh khak tek hongtheisak, mun leh mual a kibat loh hangin unau sanggam khat hihna hong mukhiasak laibuahih manin nakpi takin manpha a, a gelh khia a kankhia, laibu khat a suah nading ciang a sema bawlte zong pahtak huai, it huai in, hih laibu hangin mi tampi tak in unau sanggam khathihna mukhia lai ding ahih manin lungdam huai hi. A sem a bawl leh beina, veina a neisanggam u leh naute, na sepna thaman uh Topa'n hong ciapteh sak ding hi, ci-in lungdamciaptehna leh deihsakna kong pulaak hi.
Rev. Dr. Vum Khan KhualAugust 2, 2007.
TAWMGING BEH LAIBU LUNGDAMPIHNA
Tawmging Beh laibu Committee te’n lai gelh ding nong phawkkhak manun angtang ing. Leitungah mihing khempeuh in pianna phungleh nam, gui leh zaam nei uh a, tua manin i Zomi paunak ah “Sing hengsuang heng pan a piang om lo” cih i nei hi. Tua mah bangin Zomitesungah beh leh phung tampi a omte lakah “Tawmging” beh ka hih khakka angtang mahmah hi.
Kei ngaihsutna ah Tawmbing beh sangin “Tawmging” mah hizaw dingin ka um hi. A hang pen i pute min sungah “Bing” tawh a kipanmin om lo-in “Ging” tawh a kipan na om hi. Gentehna: “Ging Lam”min na om hi.
I phung i nam suui khia, zuun phat mahmah ding kisam hi. Ahi zong ei beh kipawlnain beh dang phung dang, namdangte ading a dongkholh a suah loh ding zong thupi ding hi.I beh laibu in khangthakte ading mualsuang hong hi ding hi.
Topa’n i pu i pate’ mawhnate hong maisakin, thupha ngah “Beh” hong hisak ta hen!Amen.
Rev. Hen Khan Go, Th.D. (Cand.)Secretary, ZACC-ZBCMZomi Baptist ChurchTahan, Kalaymyo.
14 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
LUNGDAMPIHNA
Beh laibu gelh dinga a vaihawm masa makaite tungah lungdamnathu kong ko masa hi. Winston Churchill in kumpi a sep ni-in mipitetung a thugenna-ah, “I have nothing but I have blood, tear and sweat, ”Ka neih bang mah om loin ahi zongin sisan, khitui leh khua-ul ka nei a,hi teng i gam adingin kong zang ding hi”, a cihna tawh kizui-in tunidongin leitungah kumpi minthang pente lakah khatin kihel den hi. En-gland gam ah tuni dongin a pahtawi tak kumpi ci-in ciamteh uh hi.
Beh tuamtuamte’n zong laibu hoih nono nei uh a, thupi ka sa hi. Thu i cih penciaptehna a om kei leh a nung ciangin i kankik nading haksa mahmah in, a thu cing theilo hi.Tua ahih manin beh laibu hoih khat i neih zawh ding pen lunggulh huai ka sa mahmah hi.Biakna leh ngeina a tuam tek hi-in, a thupitna zong a tuam tuak om hi. Biakna kisap hunomin, ngeina kisap hun zong hong om hi. Prof C. Thang Za Tuan, PhD in a thugenna khatah, khantoh nadingin thusim nam thum kisam a, tuate pen kikhel theihna, a hoih lamin kidemtheihna, leh kipawl khop theihna hi ci hi.
Khangluite’n suangpi suangneu-in thek a cih bangin mihingte pen i uuk kibang lo, ideih kibang lo, leh i theih dan zong kibang kim lo ahih manin kipawl khop theihna thupi hi.Khat bek geelna tawh nahoih tampi kisem khin zo lo ahih manin a hoih i theih khempeuhgawmkhawmin na i sep ding hong thupi mahmah ding hi.
Pasian in a khangto, a thahat, a daupai leh a gualzo mimal kim hong suaksak hen la,thupha ngah mi bek hi lo-in thupha naak mi hong suahsak theihna dingin thungen khawminma pang ciat ni.
ByRev. Pau Khan Khai, M.Th.Kalaymyo. Ph: 073-21751E-mail: [email protected]
LUNGDAM PIHNA
Mihingte singhawm suanghawm sung pan leh zawng pankhawnga kipiang hi loin, Pasian in hong bawl ngiat ahi hi. Pasian inleitung khempeuh zelin, pung unla, dim un, a cih mah bangin, tu-inleitung khempeuh ah mi kidimta hi. Leitung nuntakna zonna leh gamleh lei omzia zui-in mite kikhen thang hi. Pu Tawm Ging' suan lehkhakte zong Israel minam 12te mah bangin mun tuamtuam ah i kikhenthang hi.
Mihingte tuipaan bangin a kizom dimdiam hi a, kitanauna kinainate theih theih nadinginbeh kikhop nei-in, a khua a khua-ah beh kipawlna kiphuan ciat hi. Tu-in u leh nau pawlkhattein tha leh ngal, pilna siamna, sum leh paai tawh hih theihna lam ciatah pang khawmin behlaibupi khat hong piang khia thei ahih manin ka lungdam mahmah hi. Pumkhatna in zawhnahong ngah sak hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 15
Hih Tawmging Beh Laibupi pen lim taka i sim ding thupi hi. Zinna vakna-ah kitheihnading, haksat gentheih tuakte kihuh kidon nading, a lawhcing a tuahphate kipahtawi theihnading ahi hi.
Laibu sungah khialhna leh kicin lohna a om kha-te mailam hunah puah toto a, behlaptohtoh ding kong hanthawn nuam hi. Tu ciangciang a kibawlsa i beh laibute lakah thupi penleh kicing pen dingin ka um hi. A mapang mimal khat ciat leh beh u leh nau mimal khat ciatTopa in thupha hong pia ta hen!
Rev. Dr. Pum Suan MungFounder & President, Jireh EBC, Yangon
A KIGEN ZO LO LUNGDAMNA THU
Kawlgam sungah Minam, Beh cih bangin a tuamtuamin om a,minam ahi zongin beh min tawh ahi zongin, a khang a khangin kepding, neih ding leh theih dingin, minam makai, Beh leh phung makaite’nlaibu na bawl den uh hi. Tu-in, Kawlgam (Country of Myanmar) sungaTawmging Beh makaite’n, hi bangin Beh laibu hong bawl khiat uh,lungdamin ka angtang mahmah hi.
Hih bangin Beh Laibu hong kibawl khiat tak teh, khanglui thu, Beh leh Phung kizopzia leh, Beh sung, phung sungah, koi bangin ki-uap, kikem, kivan cihte a kipan, khangthakte theih baih nawn loh thupite, theih suakna leh, ciin toh theih dingin hong suak ahihmanin a vaihawm, makaite leh laibu bawl a gim a tawlte tungah nakpi lungdamna thu kigenzolo hi.
Lai Siangtho sungah Adan khang pan Zeisu Khazih khang dong, khang ciaptehna ana om manin, zanmah mi ahi kei bang dong nangawn in a khang kizop zia, a thupitna leh behleh phung thu kitheih lawh kha hi. Tua ahih mah bangin ei Zomite sungah Tawmging behlaibu hong kibawl khiat manin i Zo khang sungah a kimangngilh ngei lo ding, neih lohphamawh laibu manpha pi khat a bawl khia thei suak i hih manin i biak i Pasian tungah zonglungdamna lian mahmah ka sa hi.
Tu-in, khang tangthu kante leh Tawmging Beh thu a thei nuam mite’n a neih loh aphamawh, a sim loh a phamawh laibu manpha mahmah khat i khangah bawl khia zo i hihmanin, Beh upa leh lai lam vaihawm mimal khat ciat tungah a kigen zo lo lungdamna thu i kohi. Hih Tawmging beh laibu in khang sawnte adingin LAM LAK MEIVAK bang hen la, asim mimal leh hong piang lai ding i tu i tate tungah Pasian in thupha hong pia ta hen. Amen.
Rev. Dr. Kham Khan KhaiSenior Pastor, Myanmar Christian Church, Tulsa, Oklahoma, USAPresident, Frontier Burma Mission, Inc. Tulsa, Oklahoma, USAEmail: [email protected]
16 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
KHENPI I
PIANCILNA PAN ZOGAM TUNNA
1. ZOMI PIANNA BULPI
Zo cih tawh kisai min pen hong painaleh hong piankhiatna muh zia leh gennate atuamtuam kinei hi. Zo Tatzia laibu sungahhih bangin na gen hi. "BC 1027 kum lai-inJou kici min nei kumpi khat in Tibet gam nauk ngei hi. Tua kumpipa' ukna gam teng penZo dynasty kici hi. BC 1000 hun ciangin tuakumpipa' suan leh khakte Sengam saklamKancho kici munah na lal uh hi. Tua minamtepen kumpite in na do uh ahih manin a thahding uh a lau man un a minam min Jou penJen in na laih uh hi. Tua Jen mite gal tai uha, Peking na tung uh hi. A galte un a theih lohnadingun Jen kici min pen Chin in na laihleuleu uh hi. A nung ciangin tua minamte inkumpi hong ngah uh ciangin Chin Dynastykici Zo kumpi a lina hong khang hi," na ci hi.
ZCLS-te bawl Zomi leh NgeinaTuamtuam laibu sung ii genna ah LaiSiangtho Piancil sunga Shem panin sim khang7 na ah Jobab a kici min panin Jo a kila hi ci-in na gelh a, Israel gam panin Babylon a,saltang a ciah kik nawn lote leh Jobab' suanahi Sinite suan teng kigawmin nisuahna lamzuan a, hong pai-in Sengam ah hong tung uhhi na ci hi. Sengam a Chin kumpipa uk sungina bawl Sengam kidalna kulh saupi ahi a saunatai 1400 a pha kulh cianna ah zong na kiheluh hi ci-in na gen hi.
Israel leh Zo Kibatnate
Tangthu kan mi pawlkhatte' genna ahZo cih pen Jew pan a awsuah tawm a kilaihhi a, Jew (Israel) te hi hang ci uh hi. Babylona saltanna tawh kisai-in Lai Siangtho sungaIsaiah leh Jerimiah, Pasian' kamsangte' hunBC 700-650 lai-in Judah mite gamtat hoihlohna leh, Pasian' thu a man lohna uh hangin,
Pasian in saltan nading thu, a na genkholhsaknate pen, Judah kumpi Jehoiakin uk sungintangtung hi. Babylon kumpi Nebukhadnezzarin Judah gam hong simin Jerusalem hongsusia a, kumpipa a kipan Israel mi tampitaksal dingin Babylon ah na ciahpih hi. Tua hunpen BC 606 madeuh pawl ahi hi. Pasian'kamsangte' genkholh mah bangin a saltanzawh uh kum 70 bang a phak khit hun BC536 madeuh pawlin Medespersia te inBabylon sim leuleu uh a, Nebukhadnezzarkhut sung panin hong lak uh hi. Persia kumpiSiras in hong uk a, tua a uk kum khatna kuminJudah mi khempeuh Jerusalem ciah kiktheihna leh, Biakinn lam kik theih nading thupia ahih manin Israel Judah mi lak pan, anasem uh numei pasal 7337 te a kisim lo, mi42000 khawng bek mah na ciah kik uh hi.Tua hun a, a na ciah kik lo, Zomi- i pu i pateahi, Israel saltang teng pen, hong kithehthangin, nisuahna lamah hong kikhin suk uha, Asia gam, Tibet, Mongolia, Sengam hongtung suk uh ahi hi.
Sen gam hong tun uh ciangin, Senkumpipa in no kua minam hi a, koi pan hongpai na hi uh hiam ci-a a na dot ciangin, ko Jo/Zo minam hi-in Babylon gam pan hong paitehi ung, ci-in na dawng uh a, vun-atte hi ungna ci uh hi. Sen kumpipa in tua ahih leh hihgam hong tung na hih uh ciangin, hih gammite' ngeina bangin na om na zui ding uh hi,cih leh vun-at zong zat nawn loh dingin thupia a, Buah tannate hong bei ahi hi. Tua bektham loin, i thuciaptehna ahi, i ngeina lai ahisavun kizial lai zong hong haltum sak hi. Tuahangin i pu i pate in, i lai pen ui in hong nektumsak hi, ci-in na gen uh hi. Tanglai Judahte inGentailte pen Ui-in na sam uh hi (Mat 18:26).
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 17
Hebru minam teng lak panin ngeinatuamtuam om a, a diakdiak-in Israel zat ngeinaleh ei Zomite' ngeina, i zia i tong, i tatdantekibangin, kinai pen hi. Israel suan hi hang icih ngamna zong hih bangin ngeina nam 48bang na om ahi hi.
a) Mihing pumpi kizopna nam 11b) Kithoihna leh biakpiakna 13c) Misi vai nam 7d) Ngeina tuamtuam nam 17
A kigawmin 48
Khamtung mite leh Israel mite i kinainangeinate:
A. Mihing ci le sa kizopna ngeina 11te
1) Nupa pumkhat suah theih nadingin,tangvalte nungakte'n a hawh, a lenglatei hi hi.
2) Numei leh pasal kitenna-ah nauzaw-te'n uzawte kaan a phal lote i hi hi.
3) Numei' man (moman) pia-a a kileiminamte i hi hi.
4) Thukikupna khat peuhpeuhah thukhensatnate kipsakna-in sisan a zangtei hi hi.
5) A kipi numei in a pasal zuan ding a, ainn a nusiat ciangin, a ging khia-inthupha a kipia minamte i hi hi.
6) A kikhakhia khin numei in a nunglamteZektante a tanpih thei nawn lo minamtei hi hi.
7) A kikhakhia sa numei in nawkik-a anunglam a zuat kik leh, a nunglamtetawh zeh a tang kik khawm theite i hihi (Siampi 22:13).
8) Ta nei a, nau min i phuah ciangin abeisa thute leh a hong piang lai dingthute Kahtap in nau min lote i hi hi.
9) Nau a kisuah ciangin nau-etna, nau-sianhna a neite i hi hi.
10) Ta upate' min tawh a kilo, a kisamte ihi hi (Jeremaiah 31:10).
11) Ta pasal gui tawh khanggui a suutminamte i hi hi.
B. Kithoihna leh Biakpiakna 13te
1) Siampi a nei minamte i hi hi.
2) Aron Tulpi-in a neite i hi hi.
3) Kithoihna ah sisan a luangsakte i hihi.
4) A siangtho bel munah kum khatinkhatvei biakna a piate i hi hi.
5) Tua a siangtho bel munah Tulpipa beka lutthei sak minam i hi hi.
6) Kithoih kibawl ciangin zeh a tangminamte i hi hi.
7) Kithoih kibawl ciangin zehtan, ansiangtho a neituam, a netuamte i hi hi.
8) Biakpiakna tawh kisai-in midangte'umpih theih loh ankuang umtuamna anei minamte i hi hi.
9) Tanglai Israelte' biakinnpi bangin inni lam ciangin dawl thumin khen a, asiangtho bel mun, siangtho mun, lehmipi kholhna tual a neite i hi hi.
10) Biakpiakna munah siampi satanh aneite i hi hi.
11) Biakpiakna vanzat a tuamneihte i hi hi.
12) Pumpi tung dam lohna a om ciangin,Dawisa/ Siampute a ki-ensakte i hi hi.
13) Biakna i piakna munah biakna-tau abawlte i hi hi.
C. Misi tawh kisai ngeina 7te
1) Misi luang limbawlin guhsia akemcingte i hi hi.
2) Misi hangin kahna, tamlawhna a neitei hi hi.
3) Misi luang limbawlin a silte i hi hi.
4) Beh han nei tuamte i hi hi.
5) Kuasah a neite i hi hi (Hosea 9:4)
18 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
6) Gal i thah ciangin a ngawng tanin alutang a late i hi hi.
7) Phu kila ngiatngiat mite i hi hi.
D. Ngeina tuamtuam 17te
1) Sal leh sila a khawi mite i hi hi.
2) Sila suahna leh To kitatna a nei mite ihi hi.
3) Lei maitangah ciaptehna-in suang aphutte i hi hi.
4) Suangthu thum phut a, an a huante ihi hi.
5) Vuttui khaih-in a zangte i hi hi.
6) Hakkol a zang mi i hi hi.
7) Puantualpi a silh minamte i hi hi.
8) Puan mongteep hual pumin a zemte ihi hi.
9) Sakite pengkulin a tum minamte i hi hi.
10) Tuk tumin "deklam tuktum zong galsuak thei" cih paunak a zangte i hi hi.
11) Mikim phial in thagui natna a nei mitei hi hi.
12) Gual nuamin i laam ciangin khuang-tumpa' nung zui-in a laamte i hi hi.
13) La i sak ciangin a bul leh a dawnkidawngin la a sate i hi hi.
14) Kibuan a uuk minam i hi hi.
15) Zunek a hat mahmah minam i hi hi.
16) I omna peuhpeuh ah tuinak khuat,tuinak tawh a thupi sakte i hi hi.
17) Thuciamtehna savun lai a neite i hi hi.(Sen gam om lai-in Sen kumpi in honghalsak a, i pute i pate in Ui in hongneksak hi, ci-in na ciamteh uh hi.)
Phawk lai dingah- Kamhau Upadisungah zong ki-ukna ngeina a kibang tampitak om lai hi. Tua hi a, hih zah tak a, ngeina akibat mawk pen a ngaihsut huai mahmah thukhat ahi hi.
2. CHIN MAW, ZO?
U Thein Pe Myint gelh “ History ofChin Special Division; Yangon, The Gov-ernment Press 1967” laimai 172 ah “ Chinkici minamte amaute in a nial kholloh uhhangin a nam min bulpi taktak uh pen Jo ahihi, ” na ci hi.
F. K. Lehman gelh “Illinois studiesin Anthropology No. 3; The University ofIllinois PressUrbans, 1863) laimai 179 ah “India leh Kawlgam kikal ah kampau a tuamleh a ngeina uh tawh kip takin a teng minamkhat om a, amau leh amau Jou kici uh hi. ...”na ci hi.
G. A. Gierson gelh “Gierson Linguis-tic Study of India: Yangon, the GovernmentPrinting Press, 1964” laimai 2, 3 sungah “Thename Chin is not used by the tribes them-selves, who used titles such as Zo or Yo andSho, ” na ci hi.
J. Gin Za Twang gelh Zomi Innkuanlaibu in hih bangin na ci hi. "Nidang lai-inSengamah Zo kici kumpi leh Chin kici kumpiuk sung na om hi. Zo kumpi uk sung pen BC1027-256 hi a, Chin kumpi uk pen BC 221-207 hun sung ahi hi. Hih minamte sung paninmi pawlkhat hong lal uha Mongolia minam nakici uh hi. Hih mite Tibet gam tawnin Kawlgamkhanglam ah na teng uh hi. Tua panin Kawlgamlaizang dongah tengto uh hi. Amau pen Zo lehChin na kici khawmkhawm uh hi. Kawlgamsunga om Zomite pen Chin, Jo, Sho, Yaw,Kho, Miro cih bangin na kilo kawikawi uh hi."
Hih a tunga thute i etkak cianginmidangte in Chin hong cih hangin ei leh ei Jo/Yo / Zo in i kilo bek hi. I pu i pate pen Sengama Jo (Zo) suante maw? Ahih kei leh Israelsaltangte suan Jo (Zo) suan leh khakte mawcih pen kician takin i gen theih lian loh hang Jo(Zo) mi cihna leh Sengam ah na om ngei uh hicih limlim pen kilang hi.
[Khamtung a missionary ahiAmerica pan Cope topa in Zolai hong bawlkik sak aa J tangin Z hong zang sak ahi
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 19
hi. Zomite lai maan pen i pu i pate in ui-in hong nek tum sak hi na ci uh a,pawlkhatte genna ah i pu i pate Sengama om lai un Senkumpipa in ngeina laimaan, sa vun kizial lai pen mei ah na haltum sak hi ci-in a gen zong na om hi.]
Sengam ah Chin kumpi hun hong beia Han Dynasty BC 207-AD 220 hun honghi leuleu hi. Tua kilaih khit hun pawlin i pui pate Sengam Tibet Mongolia lam panKawlgam sungah hong lal suksuk uh hihtuak hi.
3. KAWLGAM SUNG LUTNA
I pu i pate BC 200 hun pawlin Tibetgam pan Lohit gundung zui-in hong lal sukuh a, India gam Burmaputra gun hong tun uhciangin nisuahna lamah kihei-in Hukawng Val-ley pan Chindwin gundung hong zui sukinkhenpi nih hong kisuah uh hi.
4. KACHIN TAWH KITANAU
A uzawte pawl pai masa-in a paina suluh nau zawte'n mu a, a zuih theih nadingunlam tawntung ah nahtang kungte na bantansuksuk uh hi. A nauzawte pawl in a pai masaa ute bantan suksuk nahtangte zui-in paipaiuh a, a nunung lam ciangin nahtang laingekdawnkikte saupipi na pha ta hi. Tua banganahtang kungdawn suangkikte sau pipi phakik a muh uh ciangin i ute pha zo nawn kei nici-in lungkia-in zui nawn lo a, tua munah innlamin na teng ta uh hi. Tua a uzawte penZomite hi-in a nauzawte pen tu a Kachinteahi hi.
Nattalaung lui pan a ute uh tawh akimansuah huna kipan ute tawh kikhen ci-ina ciaptehna un pasal khempeuh in a tempaikibuptuah phelkhia-in a phellang khat tungbekah tem siatin na pua ciat ta uh hi. Ahizongin ni khat ni ciangin i sanggam i ute hongtung kikin kimu kik ding cih a upna un inn alam uh ciangin a upa' tun nading ci-in tuhundongin inndei khat a awngin koih den lai uhhi. (The Kachin Baptist Church of Burma,p.29.)
5. ZOMITE KAWLGAM SUNG-AH LAL
KAWIKAWI
A ute ahi Zomite hong pai suak sukinTagaung ah hong tung masa hi. Tua paninChindwin gun leh Ayeyarwaddy gun kituahnadong ah hong teng zihziah uh hi. Tua bangaKawlgam sung hong tun uh ciangin a na omsa Pyu te tawh hong teng khawm uh hi. Pyute pen Tibet minam khat mah na hi uh a, AD131 - 150 sung teng Rakhai gam ah Kumpina sem ngei khin uh hi. Pyu te Kazian te lehThet te pen Tibet Myanmar te hi, ci-in Kawltangthu sung ah na kiciamteh hi. Tua hun lai-a Thet a kici minamte pen Zomi i pu i pateahi hi. Kawlgam ah (Myan) a kici minam khatpen Sengam Mongolia pan AD 650 pawlinhong tung uh a, Ciauhse khua satin hong tenguh hi. Tuate khuasat ma leh hong tun ma-inKawlgam ah a na tung khin sa ahi Monte inTathon khua na sat khin uh a, Thet (Zomite)in Tagaung khua leh Pyute in Pyay khua nasat khin zo uh hi. I pu i pate in Tagaung khuaa na sat khit teh zong a pai suksuk laite na hiuh hi. Pyute’ phuh ahi Pyay khuapi pen AD600 khit pawlin kitamkham in Pyute nam thumna kisuah uh hi. Nam khatte in Pyay khuamah puahpha-in na om suak uh a, nam khattepen Thet (Zo) te tawh na kigawm uh hi. AD849 hong tun ciangin i pu i pate pen Pyuteleh Kawlte tawh kigawmin Pagan (Pyu-gam-Pugam) hong sat uha na teng uh hi.
6. KAWLTE’N HONG LAWHNA MIN
Kawlgam pen AD 1044 in kiphut a,kumpi masa pen Anawratha in sem hi. Tuahun Kawlgam pen Pagan hun kici a, ei Zomitepen Kawlte in Thette hong cihna uh paninChin cih min tawh hong sam uh hi. Tua hunsungin hoih takin a kidot cian uh ciangin i pui pate in, ko pen Sengam-a Chin kumpi uksung panin hong paite ka hi uh a, Zomi ka hiuh hi, ci-in a dawn uh ciang Kawlkumpipa inSengam a Chin kumpipa’ mi na hih uh tehChin minamte ci-in na ciapteh sak hi. Tua akiciaptehna pen Pagan hun a mualsuangte ah
20 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
na gelh uh hi. A diakdiakin tua a kiciaptehnaahi mualsuang minthang khat pen Anawratha'tupa ahi kumpi Ciansitta leh Pegu mangpa'tanu Khin Oo te’ tapa Rajakumara'mualsuang hi-in Pagan khua gei-ah AD 1112hunin na kiphut hi. AD 1310 hong tun cianginPagan hun hong bei a Ava, Sagaing, Pinyakumpi hun hong hi hi. I pu i pate in Avamangpa hun na ci uh hi. Tua AD 13 kumzaloma kipan zong Kawlte in Chin ci-a hong samuh ahi hi. Tua bangin ei Zomite pen Kawlgammun citengah kitengin Zomite’ biltenna ahiChindwin gunkuam pen Zomi kuam(Zokuam) Chindwin or “The home of theChin” in minvawh uh hi. Chindwin gun amin masa pen Thaluady gun ahi hi.
8. KAWLZANG PAN KHAMTUNG
TUNNA
I pu i pate pen tua Chindwin gunkuamah teng uh a, tua panin nitumna lamah hongkikhin uh hi. Chindwin leh Mittha gunkituahna mun hong tun uh ciangin gunpi nihkigawmna cihna-in Gunkhawm ci-in hongminvawh uh hi. Gunkhawm khua pen mualin umcih in, i gal-et teh a kipatna leh tuiluankhiatna mun kigalseh thei pak lo ahihmanin tuitawpna ci-in tuitawbing orguntawbing na ci uh hi. Tua Gunkhawmnuaisiah pen ngaihsun thei vet lo uh ahihmanin Gunkhawm nuaisiah thu a gen uhciangin Khuakhen cih tawh na lo uh hi. Tuabangin Mittha gun leh tuhunin Tuingolui(nidang in Nahtanglui a kici, Phaungseih lui)a kituahna mun ah, khawlin hong tawlngauh ahih manin tua mun pen Khawlzang na ciuh hi. Tu hun a Cyikung khua gei Phongseihgun leh Mittha gunte kituahna hong tun uhciangin tua mun pen Luika ci-in min na loleuleu uh hi. Tu hun ciangin Phongseih gunci-in a naak lam panin nahtang tam luamahmah ahih manin Nahtanglui na kici masaa, a nung ciangin khamtung mual lak panhong luang hi a, tui siang mahmah in, limdeuh ahih manin Tuingo min hong kipia
leuleu hi. Tua Luika panin khenpi nihin hongkikhen in Mittha gun dung a zuito pawlteKabaw Kalay zang kuampi-ah khawlin hongtawlnga uh a, tua mun pen Khawlzang ci-inmin na lo leuleu uh hi. Ahi zongin tu hunciangin Kawlzang in a hong kilo to ahi hi.
Tua Khawlzang panin pawlkhatkhanglam Mittha gundung lehzuih suk uh aGangaw, Pauk, Saw, Htilin, Pakuku, Jesakyu,Kyaukthu khuate tungin na teng uh a, amauteYaw mi na kici uh hi. Tuate sangin a namadawk zaw deuhte Magwe, Minbu, Sagu,Aunglan, Ngaphe, Taungdwingyi, Natmouh,Pyay, Thayet khuate tungin na teng uh a,amaute pen Asho Chin na kici uh hi. Khamlam zuanin a paite sung pan pawlkhattenitumna lam mualtungah na kahto in,mualdung na zui suk uh a, Paletwa, Rakhine,Bangladesh gam dong na tung uh hi. Amautepen Khami, Khumi, Chaungmite na kici uhhi. Pawlkhatte Kanpalet leh Mindat ah khawlinna teng uh a, tua mite Dai, Chin Pong in kimin-lawh uh a, ahi zongin Mindat mi leh Kanpalette ci-in na kilo hi. Matupi lam a tengte Matu,Zotung, Maram ci-in na kilo hi. KawlzangNatchaung Weibulah lam pan Meitei gun aleh zuih to kikte Pu Song Za in na makaihinFalam gam Lailun khua na sat uh a Laimi,Laizo na ci uh hi. Pu Za Hang makai-in Lailunpan Hakha leh Thantlang na tung uh a Lai,Zophei, Lautu mite na kici uh hi. Mizo StateSaiha, Lunglei, Longtlai, Tungaa, ah a tengtePawi, Lakher na kici uh hi. Luika panin PuSong Thu makaihna tawh Tuingo dung nazuito uh a, Yazagyu khua gei-ah tawlpi khatna teng uh hi. Tua hun AD 1429 pawl hi-inKawlpi gam sungah Shan kumpi Kyitawngnyohun ahi hi. Khua kimkot ah aana tawh kulhpia cian sak ciangin tua munah na tengtul ngamloin nusiat ding hong ngaihsun uh a, tua munpen lipkhap lua uh ahih manin tung kik nawnlo lua ding a cihna un mawngkung khat nasuan uh a, hih mawngkung dawn in lei a phakkik ciang bekin ei Zomite hih zanggam i zuankik bek ding hi, ci-in kamciamna na bawl uha, khamtung gamah na taito uh hi. Tua bang
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 21
a a kitai ciangin Kawlpizang pan Tuingo dung zui tawh Dolluang khua gam zui tawh apawlpawl in na kikhenin na tai uh hi.
(Tua mawngkung si loin na khang a, 1960 ciangin tua mawngdawn kuisuk lei-ahkinga-in zung na kha kik liang ahih manin i pu i pate' kamciamna bangin ei Zomite1960 kum panin Kawlzang a kitung kik takpi ahi hi.)
Endnotes:1 Zomite' tangthu leh ngeina tuamtuam, ZCLS, Kalemyo, pp.6-7.2 Ibid., pp. 15-16.3 a':odef; (bDat'DwD)? jrefrmEdkifiHawmfordkif; tqDtESpf, p.6.4 Ibid., p.1.5 jrefrmhqkd&S,fvpfvrf;pOfygwD ynmay;pmapmif urÇmhordkif; rSwfwrf;rsm; ? 1967, pp. 47-496Tawmging Beh Laibu, khet masak 1973, pp.6-8.
***
22 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
KHENPI II
KHUASATNA LEH BEH MIN TUAMTUAM
A. KHUASATNA
1. CIIMNUAI KHUA SATNA
Kawlzang pan Tuingo lui a zuitote penThangmual vum na tung uh hi. Tua panVaihmual ah na tuak suk uh a, Zangpitamna tung uh hi. Zangpitam panin Tongtongvavomnu' tui a cihna munah gul-siikhiam inmi nit a mei tawh vat lum hi. Tua ciangin PuSong Thu zong temtawngpi khat tawh kuaningul-siikhiam thah a va sawm leh gul-siikhiamkitom gawpin Pu Song Thu mit lang khat vikkha a, a mittang kitamin mit langkhat taw hongsuak hi. Tua ciangin hih munah om tul dinghoih kei ci-in Ngatanlui dung zui suk uh a, tuhun a Saizang khuataw khulpi a kici suanghawmpi sung na tung uh hi. Tua khul pen tuimuhna mun hi bek a, khua ten theih nadingmun hi lo ahih manin tua panin tai li bang akigamlatna, tu huna Saizang khuamual ciimlopona mun nuai-ah khua hong sat uh hi.Saizang khuakhung Phaileng tawh kikal mualtung ciimlopa pona nuai-a kisat khua ahihmanin Ciimnuai na ci uh hi. Tua khul leh ciima tung masa Pu Song Thu, a tate leh pasal 36khawng hi. Lampi-ah humpi in mi 2 petluma, gul-siikhiam in mi 2 vatlum hi. Kawlzangpan khamtung mun tuamtuam a tungtekhempeuh zong damdamin Ciimnuai hongzuan uh a, hong teng khawm ngeingai uh hi,ci-in kiciamteh a, khang 8 (kum zanih val)kiteng khawm hi. Ciimnuai panin a mimal mahzong hong khangin pilna leh khuamuhna zonghong khan semsem ciangin annek tuidawnbaihna zuanin Simgam, Zogam, Malgam lehThangkaigam lamah a pawl pawlin nakikhenthang uh hi.
Note: Simgam cih pen nisatna gunpangtehi. Zogam pen mualdawn taam lakkhuavotna mun cihna hi. Malgampen gamlapi phaksapna mun cihnahi a, Luseigam, Meiteigam, KukiNaga gamte cihna hi.
2. SAIZANG KHUA SATNA
Ciimnuai khua-ah mi hong tam a,lokhawh singpuak nading hong haksat cianginThawmte, Tawmging, Gualnam, Tangpua,Hatlang, Songput leh Tunglut-te kigawm beh7 in Saizang khua hong sat uh a, a nuai-abangin hausa nasem ciat uh a, tua hausa semtepen khanglui kamin tuate man'lai na ci uh hi.
(1) Thawmte’n hausa na sem masa a,Thawmte-mang na ci uh hi.
(2) Tawmgingte’n hausa na sem uh a,Tawmging-mang na ci uh hi.
(3) Gualnamte’n hausa na sem uh a,Gualnam-mang na ci uh hi.
(4) Sukte-te’n hausa na sem uh a, Sukte-mang na ci uh hi.
Saizang khua Tawmgingte’ man'laitakin hausa ngeina bangin siah leh bumzong kai uh hi. Tawmgingte in hausa-mang asepma Pawi gal hong pian lai-in kitaikek manga, Tawmging pawlkhat pen gungal kahin taisuak uh hi. Ukpua Huangmual khua sat uh a,inn 300 dong khang uh hi. Pawlkhat Tedimgamah hong ciah kik uh a, a tam zaw pen tuhun dongin ukpua lamah teng lai uh hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 23
3. NGALBUAL KHUA SATNA
Ngalbual khuasatte Pu Dam Awn(Tawmging), Pu Khaat Thual (Tawmging),Pu Hel Khup (Tawmging) leh Pu Tawn Seel(Samte) ahi uh hi. Ngalbual khuasat khitciangin Pu Hel Khup in hih bangin la naphuak hi.
(a) Saibang i sat bualtuivangkhua tutawm aw e, Ciinmin tul lo ding hi e.
(b) Cik in ciin min a tul diam aw,Vaimang pa’n a min len e.
4. LOSAU KHUA SATNA
AD 1700 hun pawlin Thahdomi Pu HauLet in tuhun laitaka Lamzang khua lehPhaileng kikal a om luidung khatah, lo na khohi. Tua lo pen a dung saulua mahmah ahihmanin lo nei pa Pu Hau Let pen Losaupa nakici hi. Ama logam, lomun teng zong Losaugam kici pah hi. A lui zong tuni dongin Losaului kici hi. A nung ciangin tua munah khuahong kisatin khuamin zong Losau khua hongkici pah hi. A teng mite zong Losaumi kici hi.Losau khua pen AD 1797 kumin khatvei, AD1859 kum pawlin a nihveina khua kisatin anihveina khua hong bei mang hi. A thumveinaLamzang khua pan khua kisat in, mihing 20pha hi. Tua khuasatte sungah Tawmging behPu Lo Hel leh Pu Suah Hel-te unau zong nakihel uh ahih manin Tawmgingte' khuasatnahi, ci-in kiciamteh hi.
5. TUITHANG KHUA SATNA
AD 1893 kumin Losau khua paninTuithang khua kisat hi. Tuithang khuasatmihing 27 pha in, beh min tawh beh 10 inkhua na sat uh hi. Tawmging beh sung paninPu Mat Vungh' suan leh khak ahi Pu ZongVum na kihel hi. Tuithang khua kisat zawh asawt loin Tuithang khua a suan’khia dinginMualnuam khuami Pu Pau Za Lian hong paiding cih kiza khol a, Tuithang khuamite hehinSuangngomual ah Pu Pau Za Lian' thau tawhna pang uh hi. Tua thu Pu Pau Za Lian in a
theih ciangin, Tedim Vuakdokpa kiangah vako a, Tuithangte in kei hong kap sawm uh hi,ci-in va khia hi. Vuakdokpa in zong, Gualkhagalkap honkhat Tuithang-ah pai sak hi.Tuithang khua Pu Zong Vum (Tawmging) innah zin tungin, Gualkha galkapte a thau uh tawhkinga phengphang uh hi. Pu Zong Vum in anuai-a bangin la na phuak hi.
(a) Thangtui vangkhua i dai nenah miza holsuang vum bang e.
(b) Vangkhua suan nuam khangciang vaimang sumtualhonsing siat bang e.
1955 kumin Tuithang khualui paninTuithang khuathak Ngaltuizaang ah Tawmgingbeh ahi, Pa Thang Do Kham makaihna tawhinn 8 in khua na sat leuleu uh hi. Hausa upaleh tangpi tangtate kikopin khuamunlui ahkituah kik un, ci-in tamveipi mah thu kipia hi.Kum 8 sung bang a ten khit uh hangin, hihthu veng thei tuanlo ahih manin, April 2, 1963kumin Hakha pan Lt. Col. Put Pa hong pai-in lemtuah tuah a, Ngaltuizang kici Tuithangkhuathak kipsakna kinei hi.
Tuithang khua thak (Ngaltuizang)khuasat teng :
(1) Pa Thang Do Kham (Tawmging)makaipi
(2) Pa Vum Sian Pau (Tawmging) (3) Pa Lut Langh (Tawmging) (4) Pa Sel Dai Thang (Tawmging) (5) Pa Tuan Khua Zam (Tawmging) (6) Pa Luan Khua Pau (Vangaw) (7) Pa Ngul Khua Zam (Biangtung) (8) Pa Ngul Khua Hau (Biangtung)
Pa Thang Do Kham in hih bangin la na phuak hi.
1. (a) Vangkhua lai-ah lun hi’ng cite’n akawmkalah vaitho hingno aw ci e.
(b) Vaitho hingno ka hi zongin zalnatuibang a sian nading a sawnsawntuizum lun teng ka siangah ka khawlsak e.
24 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
Tuithang Khua Tawmging behte' Tukhak la
Pasal (a)Ka sawn aw sawn momno aw e,tuanglam vaibang thaam lo aw.
(b)Tuanglam vaibang na thaam loaw, langlam tawh mual suak veaw.
Numei (a) Ka von aw von lianu aw e, nunvom huang zawl a khang e.
(b)Lia-a piang von lianu aw e, kasuan in tang bang pha e.
6. LINGTHUK KHUA SATNA
1938 September kha-in Lingthuk khuasat theih nadingin Pu Min Kam in FalamMangpipa Ni La kiangah ngen hi. Tua angetna bangin pia pah a, 1939 February 13ni-in Lingthuk khua na sat uh hi. Lingthukkhua pen India gam Seikhuatang gam pan akisat khua hi a, a masa lai-in Lingthuk khuapen Selbung gam ahi hi. Pu Min Kam'khuasatpih teng a nuai-a bang ahi hi.
Lingthuk khua sat teng:1. Min Kam - Tawmging2. Hen Thang - Tawmging3. Vial Langh - Tawmging4. Vial Neng - Tawmging5. Khoi Zam - Tawmging6. Tun Kai - Tawmging7. Khai Gin - Khuptong8. Hau Kap - (?)9. Khup Thual - Khualun
10. Sawi Pau - Bawmkhai
Tawmging beh Pu Min Kam inLingthuk khua na satin, hih bangin la naphuak hi.
1. (a)Tawm i tusuan Hang i vontawi,Lingthuk ka gamzang hi e.
(b)Lingthuk kimkhen sumtui zangah,Tun' laukha tawh lumsuangin ka posak e.
2. (a)Lingthuk vangkhua ka deih manin,khimzin sawl bang zawt ing e.
(b)Khimzin sawl bang zawt ing aw e,Kamkei bang gial kisa'ng e.
7. SAIPIMUAL KHUA SATNA
Pupi Tawm Ging tapa Pu Gui Ziam Suan, Pu Khual Gin makaihna tawh Saipimualkhua na sat hi.
Pu Khual Gin pen Suangphei khua panin Luang-el khua ah na lal hi. Luang-el panSaipimual khua 13.9.1921 ni-in na sat uh hi.
Saipimual khua sat teng:
No. Min Nasep Behmin1. Pu Khual Gin Hausa Tawmging2. Pu Kip Lam Upa Hatlang3. Pu Awn Gin Upa Bawmkhai4. Pu Suan Thang Tangko Tawmging5. Pu Kham Suang Phungphei Buansing6. Pu Son Cin Thang Zukhai dong Tawmging7. Pu Khup Tual Zukhai dong Khawlum8. Pu Thual Khua Gin Akkhai dong Mate
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 25
9. Pu Khual Thang Akkhai dong Bawmkhai10. Pu Hen Thang Taiban sawl, sikseek Tawmging11. Pu Thang Kim Tangpi Tawmging12. Pu Awn Vum Tangpi Tawmging13. Pu Khup Gin Tangpi Tunglut14. Pu Thual Thang Tangpi Buansing15. Pu Thang Khua Suan Tangpi Buansing16. Pu Khai Thang Tangpi Buansing17. Pu Khual Vial Tangpi Tawmging18. Pu Khual Cin Tangpi Tawmging
Saipimual gam pen a cilin Luang-el gam ahi hi. Luang-el gam zaina -
Nisuahna lamah - Tuivai lui
Nitumna lamah - Tuimang luiLeitaw lamah - Zampi khuaLeilu lamah - Mauvom khua
Pu Khual Gin in 1921 kumin Pu Hau Cin Khup tungah Luang-el gam nisuahna lamngen hi. Pu Khup in Luang-el khua hausa Pu Zel Thawng tungah Luang-el gam nisuahnalam Mualdung leh Tuivai kikal teng Khual Gin gam hi ding hi. Nitumna lam Mualdung lehTuimang lui kikal pen Zel Thawng gam kici ding hi, ci-in 13.9.1921 ni-in kipsak hi.
Khua kip gam kip a ngah uh ciangin nuam mahmah uh hi. Gam hoih lai-a, Pasian inthupha pia-in lo kho, gan khawi-in nuam sa mahmah uh hi.
Khua buppi thukimna tawh Pu Khual Gin in Pu Hau Cin Khup sam hi. Pu Khup zonga nasem Pu Suan Pum, Pu Dim Kam leh Pu Dim Kham tawh pai pah uh hi. Pu Khup tungahsum Rs. 50 pia-in sialtal kisiang khat leh vok tuknga khat na gawh uh hi. Khuazang in sunthum leh zan thum laam ziah-ziah uh a, Pu Khup leh a nungzuite tawh nuam sa mahmah uhhi. Tua hun pen 1923 kum hi a, khua kip hihna hong kilangsak hi.
Pu Khual Gin leh Pu Hau Cin Khup zong a nuai-a bangin la na kiphuah uh hi. PuKhual Gin' zinmuak la:
1. (a) Zangtui vangkhua limbelh teng aw, Tang bang nong dam kim nam aw.
(b) Kei mi sanggah tu bang nong suan, Ka phung dalgua bang hah aw.
2. (a) A mual kitawi nih thum tungah, Lun ta’n tut khawl aw ci e.
(b) Kei mi sanggah mual cin sanggah, Huihkhi ta’n sem lua sa’ng e.
Pu Khual Gin in a thuhkik leuleuna la:
(a) Ka mun inn tam dildial e sial in la’ng e. Ka gam lo nim dildial e, tang in la’nge.
(b) Ka gam lo nim dildial e, tang in la’ng e. Daiteng pi gua, ka suan loh a, zingaw e.
26 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
ngaltang, sikha, sangakte tamlua ahih manintuate tawh kikhawl khawm cih a phuahna la anuai-a bang ahi hi.
(1) (a) Kawi lungtuak tawh vangkhuazuan ing, Sianmang nen mim bangka thum a lawm,
(b) Sianmang tongdam lunin sangve’n, Lungtup tui bang tung e,Khenman khua.
(2) (a) Zata tongdot lunmang liante’n,singta gamkuam va luah aw ci e,
(b) Singta gamkuam khuam bangluahna, sang cih tawh sawl bangka hei khawm e.
Khenman khua a sat cil pen Pa PauZa Khen-te innkuan kia bek hi a, kum khat aphak khit ciangin Cikha khua leh Mauvomkhua pan midangte hong teng ahi uh hi.
1. Pa Kham Za Khup, Tawmging-Cikha- 10-1-1984
2. Pa Thawng Khan Pau,Suantak-Cikha- 6-2-1984
3. Pa Dai Sian Thang, Suantak-Cikha- 6-2-1984
4. Pa Gin Za Dal, Tunglut-Mauvom- 6-7-1984
5. Pa Sut Thang, Munluah-Mauvom- 25-8-1984
6. Pa Gen Kho Tuan, Phaipi- Cikha-15-9-1984.
Hih bangin a kum a kumin inn akibehlap ahi hi.
Khuasung khantohna thu:
Kumpi sang tanli (Primary School) kahtheihna 1990 in kingah hi. 25-1-2005 ni-ingalkap commander officer (tat-yin-hmu) KanMaung Oo in Khenman khua tuizawl hongpia-in tuni dongin Khenman khuamite’n nuamtakin dawnin kizang hi.
Khenman khuasatpa Rev. KhenTawmging in Cikha ki-ukna (mah-yah-kah)
Pu Khual Gin Luang-el khua-ah a tenlai-in tang seu zakhat na nei a, tangza ai-inhih bangin la na phuak hi.
(a) Mawng bang pemna, El tui vang-khua ka setang phungin pha e.
(b) Zotang phungcing li bang cingven, Sawmsial in sum bangtua’ng e.
Khua min dingin Saipimual a phuahnauh pen Pu Sim Hang' suan, Pu Do Son in hihSaipimual khuamun ah Saipi khat na man ahihmanin Saipi matna mual cihna-in Saipimualkhua a kiphuak ahi hi.
Saipimual khua satna thu pen Pa Kam ZaDal (Tahan)' hong puak ahi hi. 12. 12.2008.
8. KHENMAN KHUA THU
Tanglai ka pu ka pate uh Saizang panPhaileng, Phaileng pan Leilum, Leilum panTedim, Tedim pan Thangkhal, Thangkhalpan Mualkhamphai, Mualkhamphai panMauvomlian, Mauvomlian pan Tuibuak,Tuibuak pan Meibual, Meibual pan Cikhakhua, Cikha pan Khenman khua a tung ka hiuh hi. Mauvom panin Cikha 1969 kumin kateng uh hi. Tua banah Cikha khua paninKhenman khua 1983 kumin ka sat uh hi.Khenman khua om zia hih bangin kithei theihi. Tonzang khua pan tai 66 gamla a, nisuahnalamah Vanglai khua omin tai khat kigamlahi. Nitumna lamah Khuaivum khua omin tai5 kigamla hi. Sim lamah Cikha khua omin tai6 kigamla hi. Mal lamah India gam ahiBehiang khua omin tai 2 kigamla hi.
Khua min phuah dan:
Khenman khua min hih bangin akiphuak ahi hi. Pa Pau Za Khen-te nupa' minman' loh nadingin, Pa Pau Za Khen' min‘khen’ leh a zi' min Man Sial Cing' ‘man’akila ahi hi. Khenman khua a kisat hun laitakinZogam a uk Chin State Regional Party Presi-dent E. K. Kim Ngin' sawlna om bangin Rev.Pau Za Khen, Tawmging in Khenman khua asat ahi hi. Khua a satcil lai-in sahang, vompi,
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 27
zumah shield pi khat piakhia hi. Cikha myoah tukpeng (football) kidemna om a Khenmankhua in a khatna hong ngahin khuasatpa'shield pi piak Khenman khuate’n kiciahpihliauliau hi. 15-12-06 ni hi a, a lopna lehmualsuang phuhna kinei hi. Mangkang campvumah shield mual kiphutin Rev. Pau Za Khenin mualsuang phuhna leh honna nei hi.
Khenman khua pan Pasian nasem omteng:
Rev. Pau Za KhenSia Gin Sian ThangSia Kham Khan SuanSia Huat Khan ThangSia Thang Khan KhamSiama Dim Sian CingSia Dai Sian Thang
Rev. Pau Za Khen pen Khenmankhuasatpa ahih banah Upper Myanmar Evan-gelical Lutheran Church Founder zong ahihi. Tu-in amah in hong nusiat khit ciang, atate’n ama maban zom to-in a pawlpi min uhChurch of the Lutheran Confession ofMyanmar cih tawh khek uh hi.
Khenman khua gamgi bawldan:
Khenman gamgi hih bangin kibawl hi.Vanglai tawh gamgi pen Tuivailui dung zuitosuakin Sapenglui ciang ahi hi. Cikha tawh akikhenna pen Sapenglui zui to, Singsan keena kelsampuk zui, Hiangkuak ah, nitumna lamTallui zuisuak hi. Khuaivum tawh gamgi kikhenleuleu a Khuaivumte Suangphuh khua painalampi-ah India gamgi 39th tai khuam ah kikhensuak hi.
Khenman khua Hausa sem ngei teng(1983-2009) ciang dong:
Rev. Pau Za Khen Tawmging, Upa CinDong, Upa Thang Khan Suan, Upa Dal ZaSuan, Upa Kam Khan Lian, Upa Dai SianThang, Upa Kham Za Khup, Upa Tual LianPau, Upa Cin Lian Khai, Upa Huat KhanThangte in hausa na sem toto uh hi.
9. TEDIM KHUA SATNA LEH TEDIMMI
HONG PIANKHIATNA
Tedim innkuan kici minam 16te sungahTedim cih min hong kidawk kha lo hi. Ahizongin minam khen min pen lei maitang a ommun leh singkung lopate hi. A cil lai-invansangdim kici, tu huna palik-len lehlamzumpi kikal a guam kuakpi pen tui vunnahi a, tui siang mahmah in, zingsang ni suakcil leh nitak nitum kuan ciangin ni in sawikapa, a gal pan i et ciangin hong leng kikin tezeizai ahih manin, tua tuilipi te zeizai taminTedim a kici ahihna tangthu ah na kiciamtehhi. Tua hun laitakin Tedim khua pen amunmun pan zuanin kiteng zel hi napi a hunhunin hong bei hong mang kik zel hi.
(1) Tua hun laitak a Tedim khuamun tengahMilawngte in khua na sat masa uh a,taksing tampi pona ahih maninTakmual khua na ci uh hi.
(2) Tawlkhat khit ciangin Thang Zen lehThuk Tung-te makai-in Milawngtehong sim uh a, zo gawp uh ahih manintua Takmual khua hong ten phah pahuh hi.
(3) A thumveina ah Pu Hang Hil inCiimnuai khua panin hong sat leuleuin a tunga i gensa bangin Vansangdimtui te zialzial tamin Tedim min hongphuak leuleu hi.
(4) A liveina ah Pu Gui Mang in Kalzangkhua panin hong sat leuleu hi. Tua hunciangin Vansangdim tuilipi te zialzialmah tamin Tedim hong ci leuleu uh a,inn 65 hong pha uh hi.
(5) A ngaveina ah Ciimnuai khua paninThahdote in khua hong sat leuleu aKhuangzang khua hong ci leuleu uh hi.
(6) A gukvei na ah Gualnamte Pu Hah Sonin Saizang khua panin hong sat a, sialgilpi siah kaihnopna hangin, khua mangleuleu hi. Pu Hah Son' la;
28 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
(a) Ka kaih lun e kaih lun e, Tuan apupa tawh kaih lun e.
(b) Tuan a pupa tawh kaih lun e,Deih angkawi tawh sawmsialkaih lun e.
(7) Lamzang khua panin Guite Pu Pum Goin Tedim khua hong sat leuleu-in hihbangin la na phuak hi.
(a) Mang ii tusawn kil bang khangin zang aa pehsik gawm ing e,khua kiim ah mim leh setanghuai ing e.
(b) Dimtui vangkhua nun-in nuame, siah leh sawm tang a tunnaaw, singta’n laam bang engnah e.
(8) Saizang khua panin Thawmte Pu HangKhual in hong sat leuleu a, tawlkhatkhit teh hong mang leuleu ahih manina zi in hih bangin la na phuak hi.
(a) Kiangmang pham nua'n vonsennaal gua bang hah ven,Mualbem luntan, ka sau sih,khum bang zuan e.
(b) Mualbem luntan, ka sau sihkhum bang zuan e, maimit ka sinkawm kal ah mual kal aw e.
(9) Hat Langh-te pu Mang Gin in Lailokhua pan Tedim khua hong sat leuleua, a nuai-a bangin la na phuak hi.
(a) Dimtui ka vangkhua aw e,Sesum ka lamna aw e.
(b) Sesum ka lamna aw e, lai hentuang tutna aw e.
(10) Lamzang khua inn 700 a phak hunlaitakin Lamzang khua-a teng Pu KhanThuam' tapa Pu Kam Hau pen Tedimkhua kai dingin Pu Mang Gin in na sama, Pu Kam Hau in Tedim khua ahHausa hong sem hi.
Pu Kam Hau leh Pu Mang Gin inHatzaw-te Pu Khoi Lam hong pawlmat
in hong vaihawm khawm uh a,vaihawm siam uh ahih manin Tedimkhua hong minthangin a munmun panhong kibel ciat ahih manin thakhatininn 300 hong pha to hi. Tua banginTedim khua hong minthan cianginVaipheite in a nuai-a bangin la na phuakuh hi.
(a) Sinthu soi ding Tuan On pa aw,Do thulut Am Thang pa aw e.
(b) Do cih thulut Am Thang pa awvannuai lut sial a tunna Za Tualpa aw e.
Tual On' pa a cihpen Khoi Lam hi a,Am Thang' pa a cih pen Mang Gin hiin, Za Tual' pa pen Kam Hau a cihnaahi hi. Tua hi-a tua mi thum tengin anuai-a bangin Tedim khua adingin nahong sem khawm uh hi.
1. Thuvanpi: Pu Kam Hau2. Thulam ah: Pu Khoi Lam3. Gallam ah: Pu Mang Gin
(11) A cilin Tedimmi, Tedim-pau cihtangtuam theih ding kammal om tuamlo hi. Ahi zongin a tunga Tedim hongkisat ziate i sut mah bangin a munmunpan mi hong kisutuahin hong ten khopuh ciangin a mun a om tuili tapinTedim cih khuamin hong piankhiatnazui-in a munmun pan a hong ken uhpau tuamtuam kigawmin a hong kitawhzauna pan a hong piangkhia kampaupen Tedimpau hong suak hi. Tua munateng khawm mite zi leh ta-in hong kineiuh a, a tate uh adingin a suah a piannagam uh suakin Tedimmi cih hongpiang khia ahi hi.
Mangkang kumpite in Khamtung gamhong uk uh ciangin Tedim khua penkumpi zum phuhna-in hong nei uh a,tua panin Tedim gam teng hong uk uhahih manin i minam lai ding hongbawlsak uh ciangin pau tuamtuamkigawm ahi Tedim-pau tawh Tedim lai
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 29
leh kammal hong bawlsak ahih manintua-a kipanin Tedimmi cih leh Tedimkam cih a hong piangkhia ahi hi. Tuahi a, Mangkangte' hong tunma hun lai-in Tedim khua sungah galmat a, a hongom khate kisim lo beh leh phung mintawh a tengkhawm beh sawmnih bangna om uh a tuate in;
1. Bawmkhai 11. Mantuang2. Buansing 12. Munluah3. Gualnam 13. Naulak4. Guite 14. Sukte5. Hangluah 15. Tapsak6. Hatlang 16. Tawmging7. Hatzaw 17. Thahdo8. Khuangzang 18. Vaiphei9. Lechil 19. Valte
10. Manlun 20. Zilom
(12) Tedim khua-ah Sukte Pu Kam Hau,Hatlang-te Pu Mang Gin leh Hatzaw-te Pu Khoi Lam a hong vaihawm khopuh hun sung AD 1810 kum pawlin mipiki-uk nading thukhun na bawl uh a,Kam Hau Upadi ci-in min navawh uhhi. Tua thukhun pen Tedim gam tangpiki-ukna-in na nei uh hi. Tua thukhunlai bawlna sungah Thawmte, Naulakte,Zilomte, Lechilte leh Samte na kiheluh hi, ci-in Naulak innkuan laibu sungahna kiciamteh hi.
10. TONZANG KHUA SATNA
Tonzang khua pen khuamun 4vei akisat ahi hi.
Tonzang Khua Masa
Tu laitaka Tungtuang khuataw lehMeitei gun kikal mun nuam tengah Thahdomite na teng ngei a, Tonzang khuamun luiahi hi. Khuasat hun kithei zo lo hi. A tenna uhpen Vong sing tamna mun ahih manin akhuamin uh zong Khuavong ci uh hi.
Tonzang Khua Nihna
Tonzang ah Khaw Cin-te a tuntoh 1870kum ma-in tu laitak a, RC Biakinn lui khangtengah Manlun behte na teng khin uh hi.Tualgal huhau-in India gam Behiang khuagalah lalto uh hi. A khuamin uh mah kengtoin, Mal-Tonzang khua na ci uh hi.
Tonzang Khua Thumna
Tedim khua a, Pu Kam Hau' tapatumpen, Pu Vum Khua Cin (Khaw Cin) ininnpi a luah nusia-in Hatlang beh Pi VungKhua Lian ngai-in tenpih a, 1870 kum pawlinbeh makai ahi Kam Vial (Bawmkhai), SonKham (Hatzaw), Go Am (Hatlang), Leeng Neileh Vum Zil (Tungdim), Pau Am leh Cin Kim(Samte), Tel Khaat (Thawmte), Kim Thuam(Zilom) leh a dangdang kigawm inn 30 bangTedim pan pai to-in, tu laitak a nailung huanmunah Khuavong khua na sat uh hi. Tu hunintua mun pen Khualui kici hi. Khuamin penamin bul ciat uh a kigawm hi, a ci om hi. Mipawlkhat in Vongsing pona mun ahih man a,Khuavong kiphuak hi zaw hi, ci uh hi.
Tonzang Khua Lina
1920 kumin Pu Hau Cin Khup inKhuangzang mite' tenna khualui mun (tu laitaka i tenna mun) ah Tonzang khua na tuahto hi.Tua hunin Pu Hau Cin Khup' tate cidam louh a, dawi kamsangte a kidot ciangin "Nainnmun sia hi, mun dang khatah kituah lecin,na tate dam ding uh hi," cih thu hangin, khuaa tuahto ahi hi. Khua nihna muna neihsa vengminlawhna teng mah kikeng to hi.
Veng Minte
Khualui-ah Pu Hau Cin Khup' inn pennisuahna lam nga-in kilam hi. A inn kimkotzaang teng INNPI veng kici hi. A nuaisiahteng Zangnuai veng kici hi. Innpi Phaitam lamKhuavong luigal teng Khuavong veng kici hi.Khuavong lui gei-ah cikpi khat om a, Pu HauCin Khup' tuinak kici hi. Innpi saklam tengGozang veng kici hi. Innpi kong tuinakahcingsing po a, cikpi khat zong om hi. Tua
30 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
mun teng Cingzang veng kici hi. Cikpi panhong luang lui pen Cingzang lui kici a, khuasung hong tun' teh Innpikonglui kici hi. Tualuigal khempeuh Khualai veng kici hi.Khuavong veng nitumna lam lui pen Kongpilui kici hi.
Ref:
1. Kawlpi Tonzang Lawm Silver Jubilee,October 2004.
2. Tonzang Evangel Centenary, August2007
B. GAMMIN LEH MINAM MIN
KILAWHNA
Kawlpizang pan khamtung gam zuanina kikahtoh ciangin zanggam a omlai pawltein khamtung mite hong ci uh hi. Simgam,Malgam, Thaangkai gam, cihna kam penCiimnuai pan gam nuam zuan a, a kikhenthangciang un gunpang sim lak a zuante pen Simmina kici hi. Simmi a na cihna in lei niamnakhualumna gunpi pang khawngte a cihna ahihi. Malgam khuavotna a zuante Malte na cileuleu uh hi. Thaangpi kantanin a paiteThaangkaite na ci uh a, a gam zong Thaang-kaigam na ci pah uh hi. Gammang tulaknazuan a, mualdawn sang khuavotna ah a tengtepen Zote na ci uh hi.
Zote: :Ciimnuai pan Pu Hang Hil makai-inTung Nung, Lian Zaw, Tai Thul, TungDim leh nauzawte teng mualdawn zolak khuavotna Balzang-ah khua satinteng uh ahih manin amau leh a suan akhak khempeuh Zote kici hi.
Dimmite: : Ciimnuai khua pan pawlkhatin Geltui khua sat a, tua panin pawlkhatin Dimpi khua hong sat uh hi. Dimpipan Dimlo hong sat leuleu uh a Dimpileh Dimlo pan a hong khangkhia miteDimmite kici hi.
Gangte (gawngte) : : Hih Gangte pentenna khuamin zui-a lawhna ahi hi.Tedim khua Zatopi nuai-ah Gang khua
hi a, a sawtna ciangin Gawngte khuaa kici hi. A minam pen Gangte mahahi hi.
Khuano mite: : Ciimnuai, Geltui lehDimpi khua-ah a tengte sung paninSuante behte pawlkhat in Sasih khuava sat uh a, inn sagih val khangkhia zopeuhmah lo ahih manin khuano na kiciuh hi. Tua khua pan a khangkhia mipeuhmah khuano mi kici hi.
Sihzang mite: : Ciimnuai khua pan mitamin mun hoih zongin hong pai khiatuh ciangin pawlkhatte sih omnamunah khawlin teng uh a, tua sih minleh a leimun zangtam tapin Sihzang-tekici hi. Tu hunin Saizang khua Buzung(zintun' buk) lui nuai lam tai khatkhawng kigamlatna mun ahi hi.
Paite mite: : Ei mite veve Meitei gam lehMizo gam manawh a, a paitote cihnaahih manin tunna peuhpeuh ah Paitemi kici hi.
Thahdo mite: : Ciimnuai pan Pu SongThu a zipi tawh a suan leh a khakteTuimui, Nuam khua, Ankhum, Tui-thang, Ngalbual, Lalta, Tangkhawng,Zampi leh Mualpi khuate-ah tengin tuapan India Manipur ah teng uh hi. Tuatesung pan Thah Do piang a, a suan lekhakte Thahdo mite kici hi.
Mizo: : Ciimnuai panin Duhlian (Lushei)namte nitumna lam Ciau lui gal kahinpai suak uh a, Mizogam ah na tenginMizo na kici uh hi.
Teizang: : Ciimnuai khua panin kimkhatin Luika khua sat uh hi. Tua khua-ahmin cimin nupi khat bek suakta a, tapakhat nei-in amin Suk Zo phuak hi. Tuapanin Mualbem khua teising ponakiangah a nuta-un teng uh hi. Tua atenna uh teising pona leizangtam pana khangkhia mi peuhmah Teizangmikici hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 31
Vaiphei mite: : Mual vaiphei mun a, a tengte a tenna munuh mual min pua-in Vaipheimite kici hi.
Vangteh mite: : Saizang khua-gal Vang-teh khua-a tengte khua min pua-in Vangteh-tekici hi.
C. BEH NAM TUAMTUAM HONG PIANKHIATNA
Ciimnuai, Geeltui, Kalzang, Saizang, Dimpi, khuate panin, mite pungin hong tam uhciangin, a unau, a innkuan leh, beh tuamtuam kipawlin, ai hong saan khawm uh a, ai a phatleh, inn 10 pan a pha zahzah tawh gam zongin khua hong sat ciat uh hi. Tua banga hongkikhenthang uh ciangin a makaipi peuh min pua-in hong kisam uh a, tua kilawhna min pen, asawt ciangin, Phung min (beh min) hong suak hi. Tuate banah kiselphona leh kipahtawinatepanin zong, phung min, beh min hong piang zong omlai hi. Tua ahih manin, tu laitakin,Zomite sungah, a nuai-a bangin beh leh phung min hong piang hi. Hih beh leh phung mintepen (A, B, C) zui-in a nuai-a bangin kigual hi.
AinamAkgalAmei
Baite,BawmkhaiBawngmeiBiangtungBochungBoithangBuansing
Cenghrang,Cha hlengChalkihChalthangCherput,ChimlungChongloiChongput
(Songput)ChoperChopor
Daitang(Daitawng)
DarsunDong-elDong-ulDopmulDoseelDothangDuhlian
Elsing
GalhangGalte (Ralte)GangteGualhangGualkhaGualnamGuite (Vuite)Gunsung
HakaHalkikHangluahHangman
HangnungHangpaHangsawkHangsingHangvungHangzoHatlanghHatleiHatzawHaukipHaulaiHaunuamHaunungHausingHausuangHausuumHauthangHautualHauzelHawinamHawiteHawlhangHawlthangHenzomHilsia
HinnungHolteHualnamHubaHungthuam
InnpiInnsun
KawlaakKawlniKawngteKhailengKhaimanKhallunKhauhteKhelkikKhenglotKhiapthiamKhilsikKhilteKhualunKhuangdalKhuanghauKhuangthang
32 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
KhuaphilKhumciangKhumthangKhuphilKhupmuKhupnoKhupsonKhupthangKhuptongKhupvunghKikkaiKilteKimlaiKimlelKipgenKipmangKualcialKuntong
LahtawngLaitaLaitengLamhauLamkaiLamphoLamtanLangelLautawngLawngLeivangLentengLenthangLethilLiansungLianzawLuahlangLuatawngLuhphawLuhtai
LuisukLuktaiLunkhalLunkimLunkunLunmunLuntengLuphong
MaibuangMalneuMangsonMangtawnMangvukMangvungManlunMantuangMateMatmangMatsingMilunMinvakMitsuumMualkhaiMualsunMulpiMunluahMunsingMunsongMunsuanMunsuangMunzo
NamthangNamzoNaulakNeihhilNeihkhupNeihlut
NeihneekNeihsialNekgenNeuzawNgaihteNgamanNgawnteNgenguNgotualNingtawngNisuanNungzawng
PantePapePhainaiPhaipiPhiamphuPhualtePhutlunPuakhil
Ralte (Galte)RelngoRingngen
SailoSaizangSamteSangteSavakSawnpuang
(Thawmpuang)SehmangSektakSenchongSenlunSenlutSiahliap
SiahtakSiamsuangSingngulSingseiSingsuanSingvumSinteSithoih (Sitthou)SolnitangSonchuang
(Santuang)SonglamSonglunSongputSongthangSongtutSonnaSote (Shoute)SuahsiaSuankhupSuanmanSuanphutSuanpuangSuantakSuanteSuanthangSuanzongSuksakSukteSumkipSuumniang
TaithulTaitomTaksatTanghauTangpuaTangsanTangsau
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 33
TaptahTaukonTavaiTawmgingTawtakTeilotTekhhrangTellangTelngawkTelsingTelthangTelvungThahdoThahguiThahthangThangcarThanghulThangmanThangnawkThangngeuThangngiakThangngil
ThangniangThangomThangpumThanlunThatkhupThatlangThatmuThatmunThawmteThawnzoThazangTinglutTlaisunTohing (Toging)TomuTongluai
(Congluai)TongsialTonkaiTonluTonmangTonsing
TuahnuamTualkongTualtungTuanthangTuisuanTungdimTunglutTungngoTungnungTungtaTungte
Va-ekVahuiVaipheiValteVang-awVangkomVanglokVangsukVangteh
VokmaiVomlangVuilengVungluVungthang
ZahauZahlangZalutZamangZangkaiZanngiatZathangZawngbuZawnggilZawngkaiZelhumZilomZoteZuisang
TU HUN TAWMGING BEHTE' TENNA KHUATE
16.Lallim17.Lamka18.Lamzang19.Leilum20.Limkhai21.Lingthuk22.Luang-el23.Mauvom24.Mualkawi25.Munlai26.Nahlan27.Nahnuai28.Nanpha-long29.Ngalbual30.Phaileng
1. Buangkung2. Bumzang3. Chantazi4. Cikhazang5. Dimzang6. Haupi7. Kahgen8. Kapteel9. Kawlpi
10.Khaikam11. Khampat12.Khenman13.Khuadai14.Khuaivum15.Kyikong
31.Phaitu32.Pidawta33.Saipimual34.Saizang35.Sakhangyi36.Sawbua-yeshin37.Sezang38.Singunau39.Singzung40.Suangphei41.Taaklam42.Tahan43.Tamu44.Tauleng
45.Tedim46.Teklui47.Tonzang48.Tuikhal49.Tuimui50.Tuitawh51.Tuithang52.Tuitum53.Valvum54.Yangon55.Ywa-tharyar
(Saihkhen)56.Zozang (Kawl)57.Zozang (Kham)
Theih ding: Hih pen Zomite a hon-a tenna munte bek hi-in, USA, Japan leh gam tuamtuamah zong a teng ki-om ta a, a khuamin lianin i kan zawhna ciang a kisuak sak ahi hi.
34 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
D. ZOMI INNKUAN
Leitung gam tuamtuam a, a tengte a tenna uh leitang min pua-in minam min a kilo hizaw loin, a teng minamte' min pua-in a gammin a kilo hi zaw hi. Tua mah bangin ei Zomite itenna hih mualtung gam in a cilin mualtung gam cih min bek mah na nei a, ei Zomite i tenciangin Zogam a hong kici pan ahi hi. Tua hi a, Zomi cih min in hih a nuai-a minam teng ahuam ahi hi.
11. Laimi12. Lakhar13. Lautu14. Maram15. Mizo16. Tedim17. Yaw18. Zophei19. Zotung
Chin cih pen Kawlte in hong sapna hi a, a tung pekin Sen kumpipa’ mi cihna tawhChines min la-in Kawl awsuah tawh Chin ci-a a na lawhna hi napi, tu ciangin neumuhna,simmawhna-in hong zangin bawm leh seng puate cihna-in hong zang uh ahih manin a cil-apatin Chin i hih lohna zui-in, tu hun ciangin a kideih nawn lo ngiat ahi hi. Hmar cih pen Mizo-pau pan a hong piangkhia hi a, saklam (North) cihna ahi hi. Saklam a teng mite a cihna uhahi hi.
Kuki a cih pen Dr. G. A. Grierason, 1904 P. 1 ciaptehna-ah, Chittagaung leh Tripura-ah,Cucis or Kuki cih AD 1512 hunin kizang khin hi, ci-in na kiciamteh hi. Kuki cih kammal penAssamese leh Bangali mite' pau hi a, mual tunga teng mite a cihna ahi hi.
Khongjai cih pen Manipur gammi Meitei (Kate) te' pau hi a, mual tunga teng mitecihna mah ahi hi. Laimi cih pen Kabaw Valley pan Natchiaung Webula lam zuanin Meiteigun lehzuat to kik a, Falam gam Lailun khuasat mite’ kilawhna min ahi hi. Mizo cih penlakam hi a, Zomi cih tawh a kibang ahi hi. Gentehna-in (Vakhu=Khuva) cih tawh a kibangahi hi.
***
1. Asho2. Chin3. Chinpong4. Cho5. Dai6. Hmar7. Khami8. Khongjai9. Khumi
10. Kuki
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 35
KHENPI III
TAWMGING BEH TANGTHU
A. PUPI MIN LEH KHANGGUI
Pu min Tawm Ging leh Tawm Bingci-in lawhna theihna nam nih om hi. TawmGing ahi zongin Tawm Bing ahi zongin thupisim loin phamawh sa kei le hang a nih mahina maan mah hi kici thei hi. A maan zaw deih ihih manin Tawm Bing hi loin Tawm Ging ahihna hong kilak khia hi.
1. Khual gamlapi-ah a pem khia, pupi' tatephazah zong a thei nawn mel losanggam pawlkhat in Tawmbing i cihhangin i pianna Saizang khua-ahtanglai-a kipan tuni ciang dong a tengden sanggamte in Tawmging mah ciuh hi. Tawmbing ci ngei lo uh hi. Ipianna phualpi ahi Saizangte' lawhnamaan zaw ding hi.
2. Kum 1973 Beh laibu, laimai 3, No.aneu 4na-ah zong kampau kidang,awkaih kidang i cih pen i tenna khua,i tenna mun leh gam zui-in a kipauciat ahi hi. Tua hi-a Saizangpau pentaang kam hi ding ahih cianginTawmging mah maan zaw ding hi, ci-in kipsak uh hi.
3. Ei mite in minlawhna min phuah-nate-ah kitappih nei-in naumin kiphuak hi.Tawm Ging ahih manin a tute' min GingMang, Ging Lam ci-in i mu khia hi.Tawm Bing hi leh a tute' min BingMang, Bing Lam cih bang na hi dinghi.
4. Thu in la hi a, la in thu hi, a kicih mahbangin Tawmging ahihna thu a nuai-alate in na kipsak sawnsawn hi.
(a) Singta vontawi miza lai-ahTawmgingte ging dimdim e.
(b) Ging dimdim ging dimdim awe, Tawmgingte ging dimdim e.
(a) Pupa khan zil, ho kituak in,Tawmging sa ging dimdim e.
(b) Ging dimdim ging dimdim e,Tawmging sa ging dimdim e.
5. Kaptel khua Songput behte in hihbangin dakla na nei uh hi.
Tawmging aw man tam ngen, sumpia le'ng lah deih lo a, dak pia le'nglah deih lo a, Tawmging aw man tamngen.
6. Biakna lui sungah i om lai-in i pu ipate galmat samat hatin lokhawhsingpuak lamah zong na kiva kim ciatuh hi. Neih leh lam tawh kicingin nago, na luup uh a, a sun a zanin khuangleh zam tumin daktal ginggingin nalamlam uh a, khua mel tui mel phawkloin nuam sa mahmah uh hi. Midangtein na min uh tawh kituakin ging zolawmlawm mah uh ciai, Tawmgingtehi mah uh teh hong ci uh hi. I gin zawhmanin i pu' min Tawm Ging kiphuakcihbang hi lo a, i min zui-in ginggingzo cihna hi zaw hi.
7. Dam lohna tawh hausa sem nawn loini om ciangin (Gualnamte' khut sungahhausa hong tun' ciangin) annek tuidawnding nangawn hong haksat teh,midangte in tu-in ging cih thadah, bingta uh ciai, hukcip bang uh ciai, Tawm-ging hi loin Tawmbing hi uh teh ci-inhong kikona pan Tawmbing min apaisuak thu ahi hi. Tawmbing min pen
36 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
kikona, kigensiatna ahi hi. Khangluitein "thupha in kongbiang kan zo lo,thusia in mual kua khum," a cih mahbangin Tawmging sangin Tawmbinghong minthang zaw kha ahi hi. Minmaan zang nuam zaw maw, mite' hongkona min mah zang nuam lailai maw,cih thu ngaihsut huai hi.
8. Beh sung mi pawlkhatte in Tombinghi zaw, ci mawkmawk hi. Tom penkhuang a cihna hi a, bing cih penaituam neih, tang neih cihna hi. Nuamsa-in khuangte zamte a aituam neihbang liangin mitkhu vuung thiuhtheuhcihna hi, ci uh hi. Min pen i khan khitciangin kiphuak hi lo, i suahtungin i nui pate in mintap nei-a hong phuah uhhi zaw hi. Tanglai i pianna pupi' minpeuh khangthakte in deihkaih mawk-mawk theih hi lo hi.
9. 5th January, 1957 Tedim khua Bo KhaiZa Kham' innah Tawmging behkamkup kikhoppi nei uh a, tua hun laipekin Tawmging kikipsak lua kisa-inbeh laibu 1973, laimai 5, No.14 sungahzong, Tawmging a tomlak TG penlaimalgol tawh min mai-ah gelh ciat ni,ci-in kipsakna nei uh hi. Gtn: TG KhaiZa Kham, TG Pau Za Gin, TG VumKhua Thang cih bangin i gelh ding hi.
10. Hih thu leh late khempeuh in i beh minTawmging hi cihna hong laktel khin tahi. Tawmging i lawh ding haksa lo a,thuman i theih a kipan i vekpi-in zangpah le'ng i tate' khangah nop takin lothei ding uh hi. Mivom Mikang-pau hilo, i pianpih kampau hi a, zat theih lohnading bangmah om lo hi.
B. TAWMGING KHANG CIAPTEHNA ATOMIN
Zomi pianna Pu Zo panin i sim suksukkhang 9 na, Pu Suang Kop in tapa peengPhut Mang leh Phut Song nei hi. Phut Mang'ta Kop Siam, Kop Siam' ta Mang Luah (TangPua) ahi hi. Pu Phut Song in zong tapa thumnei-in Kop Thuam, Tawm Ging, Gual Namahi hi. Kop Thuam in ta nei lo-in a khangmang ahih manin Pu Tawm Ging in ta upadinmun hong ngah hi. Suang Kop' tate sungahPhut Mang a u zaw hi-in Phut Song a nauzaw ahi hi.
Mang Luah (Tang Pua) in ta upa guiahih manin tulpi gui zong hi pah hi. MangLuah (Tang Pua) in amau bangkua sung bekhi loin Pu Tawm Ging leh Pu Gual Nambangkua sungah zong tul na tawi hi. Tuaahih manin Kop Siam, Tawm Ging leh GualNam amau teng thum pu khat' suan ahih uhmanin unau sanggam khat hi uh a, a nuai-abangin lapi nei khawmin na sa khawm uh hi.
(1) Ka pianna aw khangli bang tah e,sabang ka tatna aw, pupa gamlo lentuzing bang e.
(2) Ka pakhat aw khua lah ngai na'nge, i khang gunpi khau khung tang e,u leh nau in tuanglamin nei e.
(3) U leh nau in tuanglamin nei e,batphu tui bang ka lakna hi, Saituika khuamual ah, lai that-in lawibang ka thang hi e.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 37
PUPI, TAWM GING HONG PIANKHIATNA
Khang Min
1 ZO
2. SONGTHU
3. GUITE
4. TUAH CIANG NI-VANG SINTE KUL NGEN KUL-LAI
5. LAM LEI HOU ZEL DOU SEL
6. LEI MANG NGAIHTE
7. MANGVUM KIP MANG MANGTE
8. NAW PHUT NAW SONG
9. SUANGKOP
10. PHUT MANG PHUT SONG
11.- 1. KOP SIAM KOP THUAM TAWMGING GUALNAM
12.-2. MANGLUAH SONG HANG SONGLAM (Tang pua) (Lam Hang)
13.-3. SIAMVUNGH GINGMANG KIP GAWT
38 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
Taw
m G
in K
hang
Gua
lhna
(19
73)
10.
PU
- PH
UT
SON
GPi
Nem
Nia
ng11
(1)
PU- T
AWM
GIN
GPi
Cin
Law
h
12 (2
)SO
NG
HA
NG
(LA
M H
AN
G)
NEI L
AIG
UI Z
IAM
SIM
HAN
GM
AT V
UNG
HZO
M L
UN
13 (3
)G
ING
MAN
GNE
I TH
ANG
THUA
M K
AIG
ING
LAM
PAU
TUN
THUA
M K
AI
14 (4
)H
ANG
DO
NEI T
UANG
THUA
M T
HAN
GH
ANG
SEL.
CIAN
G Z
UILU
N PA
U
15 (5
)M
ANG
NEI
HSE
L TU
ANG
SON
SIN
GLA
M H
ENTO
NG E
NK
AI M
ANG
16 (6
)DO
TH
UKSE
L TH
ANG
KAI
MAN
GSE
L H
ONG
KIP
TEL
PAU
AW
N
17 (7
)LU
AH M
ANG
THAN
G SE
LTH
ANG
TUA
NH
EN Z
ONG
ZONG
KH
UMSO
NG
SO
N
18 (8
)H
ANG
KAM
TEL
SUAH
TUAN
G T
HUK
SAN
TH
AN
GH
ONG
TH
UAL
ZONG
ENG
AWN
NEEK
19 (9
)M
ANG
VUM
MAN
G C
IAN
HEN
TH
ANG
SUAH
KH
UAL
ZONG
TH
ANG
KH
UM D
INSO
N A
WN
20 (1
0)M
ang A
wi /
Eng
Gin
gV
UM
CIA
L S
UA
H E
NG
THUK
HEN
SUA
NG
AW
NTH
UAL
VUM
ENG
TUA
HNE
EK T
HUA
M
21 (1
1)CI
AN V
IAL
NGAI
H V
IAL
THAN
G K
IMTH
ANG
ZA
LIAN
DIN
THAN
GAW
N T
UA
NG
22 (1
2)CI
AL T
ELAW
N N
GU
LK
HUA
L K
HUA
GIN
VU
M K
HAW
TH
AN
GK
HAM
ZA
LIAN
THUA
M Z
A CI
N
23 (1
3)VI
AL O
NVI
AL T
HUA
MK
IM Z
A CI
NLI
AN
SUA
N M
AN
G T
HA
NG
KH
AN
LIA
NTU
ANG
DO
KH
AM
24 (1
4)TE
L G
INK
AI Z
A CI
NG
IN D
O PA
U
25 (1
5)AW
N K
HU
A SU
AN
THUA
M K
HEN
PAU
26 (1
6)G
IN K
HAN
CIN
KH
EN M
ANG
27 (1
7)SU
AN
SIA
N M
UN
G
Kha
ng 1
7 K
hang
16
Kha
ng 1
4K
hang
13
Kha
ng 1
3K
hang
13
NO
TE:
: Hih
kha
nggu
i gua
lhna
pen
197
3 ku
m a,
kib
awl T
awm
ging
Beh
laib
u a k
hatv
ei b
awln
a sun
g aa
min
kik
hum
sa ci
ang
huam
aa k
igua
lah
i hi.
Pu T
awm
Gin
g in
tanu
nih
zong
nei
hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 39
C. TAWM GING TATE' THU
Pupi Tawm Ging tate, a mimal omngiat tawh khanggui a kisuut ciangin, tapasal6 leh ta numei 2 nei a, a gawmin unau 8 apha kimlai, pawlkhat in 4 bek a phaksakkhakna a nuai-a thute hang ahi hi.
(1) Ciimnuai khua pan, Saizang khua kisat-in, lei maitang lupzia zui-in, Saizangveng, Kaalzang veng, Tuineekte veng,Luisukte veng ci-in veng 4 in nuam takna teng khin uh hi. Pu Sim HangDialtengte' kiangah sila-in a kikaih khita sawt loin, Saizang khua Pawi gal inhong sim a, mi khempeuh galtai-inkikhenthang mang hi. Gal launa a beiciangin, Saizang khua zuanin ciah kikuh a, ahi zongin, mi pawlkhattegamnem zuanin Mal gam lam pai suakto in, Cikha, Behiang, Lamka leh Mizogam va tungto suak uh hi. MizogamHiangmual khua satin inn 300 dong napha uh hi.
(2) Tua banga a kikhen thangna uh khang5 khang 6 bang hong phak ciangin, atuntunna mun uh ah, khang masa tengna si-in, a hinglai khangthak teng in, apute, a pate uh gensawnna thu aciaptehnate uh tawh khang hong kanuh ciangin, Pawi gal lai-a, khang cingkhin, a theihsa teng bek mah naphawkin, Pawi gal khit a, khang thakPu Mat Vungh leh Pu Zom Lun-te naphawk kha lo uh hi. Ahi zongin tulvai zong hong lunghimawh uh a, tuahun laitak a, Saizang khua-ah Pu DoThuk in tul a na tawina thu na theikha uh hi. Kongzing gamlatna hangin,a tung, a nuai kan zo nawn loin, PuDo Thuk pen pupi Tawm Ging' tapa 4te sungah guangin a nuai-a banginTawmging' tate na gual uh hi. (1) NeiLai (2) Gui Ziam (3) Sim Hang (4) DoThuk.
(3) Tua ahih manin Lamka khua-a teng PuDo Thuk' suan Pa Sin Kho Kam in, akhanggui gualhna ah, pupi Tawm Ging
pan Pu Cian Kho ciang khang 11 apha ding kimlai khang 7 bek na phasak a, ka phung sungah hih a kisamlaikhang 4 te a hon hilh dik na om uhleh, ka kipaak mahmah di ci-in laina gelh hi.
(4) Pa Sin Kho Kam' tangthu kanna sunga, a kisam lai khang 4te pen 1973 kumakibawl Tawmging beh laibu sung a,Tawm Ging' tate' khanggui gualhnatawh i et suk ciangin Pu Do Thuk penPupi Tawm Ging' tapa dinmun na hilian loin, Pupi Tawm Ging pan khang6na mi na hi pan hi. Pupi Tawm Gingleh Pu Do Thuk kikal-a om (1) PuSong Hang (2) Pu Ging Mang (3) PuHang Do leh (4) Pu Mang Neih-tekhang 4 teng a kimangngilhna hang ahihi. Hih a kimangngilh khangte tawh igualh ciangin, Pa Sin Kho Kam genmah bangin Pupi Tawm Ging pan PuCian Kho ciang khang 11 hong pha-inhong kituak pahlian hi.
1. Tawmging 7. Luah Mang2. Song Hang 8. Tel Suah3. Ging Mang 9. Mang Cian4. Hang Do 10. Suah Eng5. Mang Neih 11. Cian Kho6. Do Thuk
Ahi zongin gam leh lei-ah a tengpaisuakte in a mimal om ngiat tawh kankhiain, a kigualh ciangin a nuai-a bangin TawmGing' tate unau 8 kimukhia hi.
Pu Tawm Ging in tapasal 6 leh tanumei2 nei hi.
1. Song Hang (Lam Hang)2. Nei Lai3. Gui Ziam4. Sim Hang5. Nem Niang6. Ciin Lawh
40 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
7. Mat Vungh8. Zom Lun
1. PU SONG HANG' (LAM HANG)TANGTHU
Pu Song Hang in ta upa pen hi a, PuTawm Ging' pa ahi Phut Song kitamin SongHang na phuak hi. Pu Gual Nam in zong a paPhut Song kitamin a tapa' min Song Lam naphuak hi. Phut Song kitam Song Hang lehSong Lam ahi uh hi.
Pu Song Hang a tangval lai-in lam paihat mahmah in a keen a mual ci loin paitansuak mawk hi. A lawmte in pha zo lo hi. Anung panin a lawmte in i lampuipa hat lehhansan thuah ahih ciang Song Hang ci loinLam Hang ci ni, kici uh hi. Tua-a kipanminlawhna nih hong nei hi. Ei mite in kitappihnei-in min i phuah mah bangin Phut Song'tupa Song Hang ahih manin ta upa pen ahihlam hong kilang hi. Tangpuate tung pan tul ikaat ciangin luisuk innpi ngak, innluah PuTawmging in, ngal-hapak zong na sang ahihmanin ta upa ahih lam kilang hi. Khangguisimna-ah zong khang 17 pha-in a khang tampen ahi hi.
(Hih khanggui simna pen 1973 behlaibu sung khanggui kigualhna ciang a huamahi hi.)
2. PU NEI LAI' TANGTHU
Pu Tawm Ging tuitaw lamah na tenginLuisukte kici hi. Pu Nei Lai pen gamsai ponaah na tengin Saizangte kici hi. Ta upa hi lehPu Nei Lai inntuan lo dinga Luisuk innpi ngakding hi. Khanggui i et kik ciangin khang 16pha ahih manin tapa nihna kici thei hi. Mipawlkhat in Pu Tawm Ging leh Pu Nei Laihausa-in mang hi. Tawm Ging' ta upa in NeiLai hi ci-in na gen uh hi. Amau cihnopna ahang in 1973 beh laibu laimai 12 ah hih banginla kikhum hi.
(a) Ka tuai do aw, khuai bang hanglawmlawm thaang ii nen-ah zan sial
bang gia’ng e, sunni lam bang a kaima-in, awhkhi lak lawi bang a thanghi e.
(b) Laam bang pak ding nutun phamzo tah, thai ning sakin, sumtual ah,laam bang kipak hi e.
Hih la pen Pu Nei Lai' la hi lo a, Nei Laileh Do Thuk zong unau hi lo hi. Ka tuai do awa cih ciangin ka nau Do Thuk a cihna hi lo hi.Ka naupa a that galte aw, a cihnopna ahi hi.Hih la pen Tang Pua (Mang Luah) pa ahi PuKop Siam' phuah la hi a, a cihnopna in lokuana naupa galte in lobukah a thahsak ciangin aphulakna la ahi hi. Ka naupa Do Thuk cihna hilo hi. Nei Lai leh Do Thuk khang nga kihal hia, a khang khawm hi lo uh hi.
3. PU GUI ZIAM' TANGTHU
Ciimnuai pan Saizang khua a kisat cillai-in veng li-in na kikhen uh hi.
(1) Luisuk (2) Saizang
(3) Tuinek (4) Kalzang
Pu Gui Ziam tuinak lamah tengintuinekte kici hi. Inntuan ahih manin upen hilo hi. 1973 beh laibu Khanggui gualhna ahkhang 14 pha hi. Tapa thumna kici thei hi.
4. PU SIM HANG' TANGTHU
Pu Sim Hang a tangval lai-in DialtengteSum Niang tungah to va kaai hi. Nidang lai-intuisik hai khat nangawn tawh to kikai thei hi a,Pu Sim Hang pen galmat samat cih bang hi loa, thu khatpeuh hangin a innkuanpih buppitanga suplawh thuakin to a va kaai ahi hi. Hihthu hangin Pu Sim Hang' suan leh khakte cipha-in khangual ban phadeuk uh hi, ci-in kiciamtehhi. Dialtengte kiangah a om sungin Pu SimHang in hih bangin la na phuak hi.
(a) Mim bang pianna khat tek ei, tangbang khanna, laukha hualna tumdang e, khua ngai ing e,
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 41
(b) Zalkhun tam diudeu tungah na kawiang pan lung ngaih zang Sim sal,nong ci-ci hiam aw e.
A tunga la in a sih ciangin a kha adinglunghimawhna leh a ute in lupna tunga a ziteuh ang pan amah a phawk uh hiam, cih thu hia, tangval laitakin kiman hi cih thu zong hongkilang hi. Saizang ah Pu Sim Hang' innmunlogam ah leh a suan a khak om lo ahih manintangval lai-in Saizang nusia hi, cih pen kilangmahmah hi. Tangval hi i cih ciangin nau zawhi, cih hong kilang sak hi. Pu Song Hang(Lam Hang) a zi a ta tawh innpi ngakin PuNei Lai, Pu Gui Ziam-te inntuan khin ahihmanin Pu Sim Hang pen ta upa 4 na hi dinghi. 1973 beh laibu Khanggui ah khang 13 dongi gual thei hi.
5. PU MAT VUNGH' TANGTHU
Pu Sim Hang, Dialtengte’ kiang a tunkhit ciangin, Pawi gal om leuleu a, gal kitaikek gawpin Pu Nei Lai, Pu Gui Ziam-te inSaizang khua hong zuan kik nawn lo hi.Pawlkhatte Mal gam dongah kithehthang hi.Nautum ahi Pu Mat Vungh leh Pu Zom Lun-te in innpi ngak uh hi. Gal taina hangin innpileh sanggamte kizopna hong kitat semsemhi. A diakdiakin Mal gam a om Pu Nei Lai,Pu Gui Ziam leh Dialtengte kianga om PuSim Hang' suan le khakte in Pu Mat Vunghleh Pu Zom Lun' suan le khakte thei zo nawnloin Pu Mat Vungh leh Pu Zom Lun nangawnthei kha lo, za ngei lo ahih manun Pu MatVungh leh Pu Zom Lun nautum hi cihna hongkilang hi. 1973 Beh laibu Khanggui simna-ahkhang 13 tuak pha uh a, a nau pen mah honghi pah hi.
Pu Mat Vungh leh Vungh Tong-te unauthu
Leengzang khua (Dimlo khualui) a tenga pa uh Khup Langh (Naulak) tate nih VunghTong leh Go Kim a unau un, ni khat ni-in apute ahi Pu Lang Thang leh Pu Langh Hang(Hatlang) tawh gamsung pai uh a, vakhu-bumu-in hawi uh hi. Vungh Tong leh Go Kim-te in a pute' theih loh kalin, vakhu-bu na lasim
uh hi. A pute in a theih ciangin a heh mahmahuh hi. Tua kawmkal ah Vungh Tong leh GoKim-te’n innliim nauluai sung panin puanzakhat a dawh khiat leh, a puanza sunganaungek khat a kitun, suangphah ah kia-innaungek si sawnsawn hi.
Tua bang teng ahih manin a pute hehmahmah a, nitakin a innpi sung uhah VunghTong leh Go Kim that dingin kikum uh hi. Atu tegel pen a pute' haam (sawm) tungah agiak uh hi a, a pute' thu kikupna za uh hi. Apa Langh Khup kiangah a gen uh leh a pazong dah lua-in Dallang ah tai ding vaihawmin a pai uh hi. Saizang gam ahi Khaukangtuinuai sialkhak ngahmun pan gun a kan sawmuh leh tui khang a, piauzang muisuum kunglakah giahbuk satin mei a khusak uh hi. PuMat Vungh' zi in tua meikhu a muh ciangin,“Mat Vungh aw, hua lai-a meikhute kua hiam?va en ni,” ci-in va en uh hi.
Vungh Tong leh Go Kim-te unau amuh ciangin Pu Mat Vungh in, “Ka tute aw,hih lai-ah bang hih na hi uh hiam?” ci-in a dotciangin a tunga thu teng gen uh a, Pu MatVungh in, ka tute aw dah kei un, ci’n sam a,Saizang khua-ah ciahpihin Pu Mat Vungh-te'innah kum 3 sung a om uh hi.
Vungh Tong leh Go Kim zong hongtangval ta a, Pu Mat Vungh in, "Ka tute aw,bang deih, bang ut nei vuam?” ci-in a dotciangin, “Pu aw, Leengzang khua luah kiknuam ung,” ci-in a gen hi. A Pu Mat Vunghin hih bangin aisanna bawl hi. Inntual phungnuai-ah biphuah koih a, biphuah leh phungkikalah zukhum thaang siahin hih bangin phui-sam hi. Leengzang khua la zo takpi hen, nacih leh, zusa kipaihpelhin hong awk in; ci-invan lam enin phuisam tuiphih a, zusa 2kikhengpaih in a awk pah hi.
Tua ciangin Pu Mat Vungh in a tu tegelVungh Tong leh Go Kim tawh gal sim dinginpai pah a, Leengzang khua, galvilte ahi,Khumvum galvilte, Sialtangnaak galvilte,Tongtong galvilte a vekpi-in a suam khituh ciangin, Leengzang khua sim dingin vapai a, khua nawl a tun ciangin, Pu Mat Vungh
42 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
in, “Ka tu tegel aw, hih ka sakhauthawl songtungah va baang (khai) un” ci-in a tute asawl leh Vungh Tong in baang ngam loin,Go Kim in va baang hi. Tua zan pen a PuHatlangte' tonzu nek ni hi in, gal a zo pahuh hi.
Tua khit ciangin Pu Mat Vungh in,Vungh Tong tualkong innpi luah sak a, GoKim pen hausa innpi luah sak hi. VunghTong leh Go Kim pen Leengzang khua ahteng ding a cih hangin, kimuang loin, “Puaw, hong huh lai in,” ci-in thum uh hi. PuMat Vungh in zong a tute’ thumna sangin “Katute unau a do a sim a om leh keimah tawhkido ding hi’ng” ci-in, Tongtongvum lehVaihvum mualah meikhu sakin kiko keka-in,thu a zasak hi. Tua banga Pu Mat Vungkikona a zak uh ciangin, Vungh Tong leh GoKim kuamah in sim ngam nawn loin,Leengzang khua ah nuam takin a teng thei uhhi. Tawlkhat khit ciangin Pu Vungh Tong, Mallamah lal to hi.
Tua hi a, Vungh Tong leh Go Kim'suan leh khakte in nidang ngeina mah bangintokaina siah na pia toto uh a, Pu Tun Langhleh Pu Tuah Cin-te' khan'hun ciangin sial lehphek tawh na kitan ta uh hi. Tua ahih maninVungh Tong leh Go Kim a kem pen Saizangkhua-a Pupi Tawm Ging' tapa Pu Mat Vungahi hi.
6. PU ZOM LUN' TANGTHU
Khangthu a kisut ciangin khangthaktein Pu Mat Vungh leh Pu Zom Lun thei khalo uh hi. A diakdiakin saklam Malgam lampanin unau li pha sak uh hi. Hih thu in PuMat Vungh leh Pu Zom Lun nautum ahih lamhong kilangsakin Saizang innpi ngakin nu lehpa tawh om khawm lai cihna zong kimu theihi. Khang simna ah zong khang 13 pha-in aute Pu Sim Hang leh Pu Mat Vungh tawhkhang kikim hi. Pu Khum Din' hunin tul tawiding vai kikupna-ah “Pu Son Awn a damlohnaleh nautum Pu Zom Lun' suan hihna hang,”ci ahih manin Pu Zom Lun nautum peninkiciamteh hi.
D. U ZAW NAU ZAW THU
Hih a tunga Pupi Tawm Ging' ta pasal 6teng pansan kip tawh u zaw leh nau zaw gualha kulna a nuai-a thu teng a om man ahi hi. Laimai9na-ah Tawm Ging' tapa 6 teng sungah kuapen upa pen a, kua pen nautum pen hiam teltak kikan thei lo hi na ci hi.
1973 kum Tawmging beh laibu laimai18na ah Pu Sim Hang pen a Sim a Mal-ahtangthu ciamtehnate a kimuh ciangin TawmGing' tate sungah a piang masa hi leh kilawmhi, ci-in na kigelh hi.
Cikha khua Pu Nei Lai' suan Pa ThangZa Pau' genna ah Pupi Tawm Ging tapa 6tesung pan Pu Nei Lai ta upa hi a, Saizangkhua ah Pupi Tawm Ging' hausak mabanzomin hausa-mang zong na sem hi. Amahpen ta upa hi i cih ngamna in a la phuahnasungah, Ka tuai do aw khuai bang hanglawmlawm na ci ahih manin Do Thuk sanginNei Lai u zaw hi ci-in, Pu Nei Lai' tapa upa inna guang hi.
Tawmging phung sungah ta upa nih iom sak pen ahi thei ding thu hi lo hi. A pengasuakte nangawn a suak masa pen ta upa-inkikipsak hi. A peng suak khawm ahih lohnathu mintap tuam tuak a na nei uh hi.Khanggui i et ciangin Pu Nei Lai khang16 aphak hun laitak Pu Sim Hang khang 13 bekna pha pan hi.
Tawm Ging in ta upa nih nei lo dingakhat bek nei ding hi. Tawm Ging tapa sungtengah pansan kician muhna tawh u zaw nauzaw a nuai-a bangin i gual hi.
1. Pu Song Hang (Lam Hang) .... khang 17
2. Pu Nei Lai ............................... khang 16
3. Pu Gui Ziam............................ khang 14
4. Pu Sim Hang ........................... khang 13
5. Pu Mat Vungh ......................... khang 13
6. Pu Zom Lun............................ khang 13
(Hih khangsimna pen 1973 kum Tawmgingbeh laibu sunga kikhum ciang bek kila hi.)
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 43
KHENPI IV
TAWMGING HAUSA MANGTE' THU
Saizang khua ah Tawmgingte a maan lai takin hausa ngeina bangin siah leh bum zongkikai hi. Saizang ah Thawmte Pu Mang Sum hausa-in mang masa a, Thawmte-mang kici hi.Pu Mang Sum a sih ciangin Pu Tawm Ging panin kisim khang sagihna ahi Pu Luah Mang inAD 1508 in hausa-mang semin Hang Kam, Mang Vum ciang dong mang uh hi. Tawmging-mang kici hi. Pu Mang Vum in tapasal nei loin a zomin Gualnamte Pu Zom Lun in hausa nasem hi. Gualnam-mang kici hi. A 4na-ah Sukte beh hi a, Sukte-mang kici hi. Hausa upatepen khialh luatna a neih kei uh leh a suan a khak dongin a banbanin sem suk uh hi.
(1) Tawm Ging
(2) Song Hang
(3) Ging Mang
(4) Hang Do
(5) Mang Neih
(6) Do Thuk
(7) Luah Mang
(8) (a) Hang Kam(b) Tel Suah
(9) (a) Mang Vum(b) Mang Cian
Pu Mang Vum in tapasal nei lointanumei Pi Mang Awi leh Pi Eng Ging beknei ahih manin amah a sih ciangin innmangphung bei hong suak hi.
A. PU LUAH MANG' TANGTHU
Thawmte Pu Mang Sum a sih ciangina naupa Pu Sawm Sing nangawn kithahsak aSaizang innpi a bei hong suak hi. Tua hunciangin Songputte innpi dingin kikoih aTangpuate, Sektak leh Gahthangte vaihawmuh hi. Songputte in Saizang innpi a ngak laitakin lungsim hat, vaihawm kicing leh galsiamom lo uh hi. Khuakim khuapam tawh kidonaomin lauthawngin om tawntung uh hi. Tuabang ahih manin Saizang khua upate leh tangpitangtate kikum uh a, Tawmgingte Pu Song
Hang (Lam Hang) suan, Pu Luah Mang penMang Sum (Thawmte) innmun logam lehsinghalhte luah dingin khaam uh a, Mang Suminn (Saizang innpi) ap uh hi. Pu Luah Mangpen a muan mah bangun thugen vaihawmsiamin gal hang ahih manin khuakim khuapam-te in zong thusia lasia bawl ngam loin zahtakmahmah uh hi. Saizang gam sung limtak ukzo ahih manin noptakin nungta thei uh hi. PuLuah Mang a sih ciangin a tapa Pu Hang Kamin hausa na sem hi. Pu Luah Mang in hausa asep ciang a nuai-a bangin la na phuak hi.
(a) Ma va zam tang, ma va zam tang e,Saitui gam zang ma va zam tang e.
(b) Saitui gam zang ma va zam tang e,kei ka khua kim in ka vang sunni banghong sung hi e.
B. PU HANG KAM' TANGTHU
Pu Hang Kam in a pa Pu Luah Mangsepsa mabante hong luah to ahih manin pilnasiamna hauhna hong khang semsem hi. Thamloin Thawmte gam ahi Pu Kulh Suang gamleh Pu Mang Sum' gam teng luah ahih maninhong minthang semsemin vangliatna hongkhang semsem hi. Tua bang hun ciangin PuMang Sum' khankhiatna ahi Pu Kulh Suang'sunghte Guite in haza-in lungdampih lo ahihmanin a munmun, a ciangciang panin hongphun litlit uh hi. Pu Mang Sum' zi Pi KomKiim pen Guite beh ahi hi. Pu Mang Sum'
44 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
khang sungin Guite leh Thawmte in gamgi aneih tei uh hangin a pute' deihna bangin deihsak(huaihaam) in a pia lel hi. Pu Hang Kam hongkhan ciangin Guite in a tat ngei bangin gamtathei nawn lo ahih manin leitang logam thu ahthu hong nei ta uh hi. Ni khat ni-in TedimKhuangnung a teng Thang Man (Manlun te)in Mang Sum' sial zongte na thahsak hi. PuHang Kam in sim pah a, Khuangnungte 7 thatinsial khat leh zampi khat tawh Thang Man-tetokai-in Tedim gam pen Saizang gam a suaksak pah hi.
Tua bang mahin gungal Tuitawhkhuakhung Innbuk a teng Guite tawh PuMang Sum' gam (Saizang gam) thu siang theilo ahih manin gungal Guite sim dingin avaihawm hi. Gungal sim nadingin Meitei gunah khau khungin lei dawh a, gungal Guite simina zo pah hi. Saizang gam leh leitang vai asiangsak hi. A galsimpihte ahi Songputte lehGualnamte Saizang Gamzang (munzang) ahlo ciing khat tek pia-in pahtawina bawl hi.
Phaileng a teng Pu Sum Awn (Guite),Pau Kam leh Pum Go-te tanau Lamzang Guitein Saizang gam, Gamzang mualvum pan LosauLuiciin nuai dong, ko gam hi, ci leuleu uh hi.Pu Hang Kam zong a heh suakin a sun a zanci loin sim pah a, a zo leuleu hi. Hih galsimna-ah zong a makaihpihte Thuk Neek (Tangpua),Nuam Tui (Songputte) leh Kip Suan(Gualnamte) Losau luikuam a hoihna penmunah lo ciing khat ta a pia leuleu hi.
1. Pu Hang Kam leh Mubung tangthu
Pu Hang Kam' khang sungin Mubunga kici mupi lian mahmah khat laang a,ganhingte a nek banah mihing nangawnmanin tuah thei ahih manin khuamite patau-inlokuan ngam, singpua ngam om lo hi. Pa Lomin nei, tagah mi thahat khat hanciamin tuamubung that zo zenzen hi. Pu Hang Kam inFalam hausa Pu Teng Tawng (Teng Chung)kiangah thu zasak a, Pu Teng Tawng zong
mupi en dingin hong pai pah hi. Tua mupisemin Pu Hang Kam in Pu Teng Tawng azahtakna-in mubung lutang pia hi. Pu TengTawng zong lungdam mahmah in, a tanu CiinZo pen Pu Hang Kam' tapa Mang Vum' zidingin pia hi. Mokenin leitang zapi pia lai hi.
Tua moken leitang pen Leitawhtan panTongtong, Tongtong pan Meitei gun, Meiteigun pan gun dung zui-in Ngatan, Ngatan panSialtang lui dungah kahto hi. Cinglui sunto-intua pan Thaangkiil ah Galsuanvum ah, Khualuiah, Phaitutaang ah, Khuangtum ah Akkhuang-keen ah, tua pan tuak sukin Sialtang man kik hi.Sialtang pan Suangpi khuasiik ah, Thuamvumah, Valvum ah, Leilum gam zui-in Leitawhtanah kituah kik hi.
Pu Hang Kam in Saizang gam a phuahla:
(a) Thaang ii nen kai, gunpiluang lai sun Saitui ka gam,zaang hi e.
(b) Saitui gamzaang, kuam inthuk e, kuam thuk lentu, zingbang e.
Falam hausapa Pu Teng Tawng inmubung lutang ngahin Tawmgingte in akhabeng guh ngahin tua pen Nuangsai ci uhhi. Tua Nuangsai pen Pu Tawm Ging pankhang 12na, Pu Cial Vial tung dongin kikemsuksuk hi. Pu Cial Vial tung panin Pu KhamCin in vok tukthum khat tawh na lei hi.Nuangsai leh Takok kici lopa namkhat laam9 asau pen Tonzang hausa Pu Hau Cin Khupna lamdang neih 11te lakah kihel hi.
(Note: Mubung lutang ngah Falamteleh Mubung khabeng guh a ngah Tawm-gingte gal leh sa-ah kiva zawdeuh uh a, akivak mah bangun gal leh sa-ah a si tamzawdeuh hi, ci-in khangluite in na ciamtehuh hi.)
Mubung hangin Falam leh Tawmgingkizopna hong om hi. Pu Mang Vum' zi PiCiin Zo pen a mel hoih mahmah hi. Pu MangVum a sih ciangin Pu Khum Din in innmun
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 45
logam bek hi loin Pi Ciin Zo dongin hongluahto hi. A sunghpa Pu Teng Tawng Falamteahih manin ki-itna hong khang toto hi.
2. Mubung thatpa Pa Lo’ la:
(a) Ka mazap a, tung sihmu aw,zata sinlai, phawng aw e.
(b) Zata sinlai phawng hive ciai,luang khamin tui, bang la’nge.
3. Pu Hang Kam' laphuah:
(a) Ka tuai tangpa, ngalliamkisa’n, tung sihmu gua bangphuk e.
(b) Tung sihmu gua bang na phukaw, zata henkol sut hi cia.
C. PU MANG VUM' TANGTHU
Pu Hang Kam a sih ciangin a tapa PuMang Vum in Saizang innpi a luah hangincidam loin a zawngkhalkhal hi. Tua ahih maninHen Vum (Gualnamte) leh Thuam Kai(Tawmging beh upa, Guiziam suan) te invaihawmin ma pang khawm uh hi. Hen Vum
leh Thuam Kai vaihawm i cih hangin Hen Vumin Songputte Tuan Luah a hotkhiatna hanginkimuang zawdeuh a, makai zawdeuh hi. Falamhausamang pu Teng Tawng' tanu Pi Ciin Zopen Pu Mang Vum tawh hong kiten cianginMang Vum in tapasal nei loin tanumei nih neihi. Tanumeite in Pi Mang Awi leh Pi Eng Gingahi uh hi. Pi Mang Awi pen Lailo khua Gual-namte Pu Kham Tel tawh kiteng hi. Pi EngGing pen Tuitum khua Pu Tuan Son (AmVum' pa Hatlang beh) tawh kiteng hi.
Pi Mang Awi in pasal nei dinginSaizang innpi a nusiat ciangin hih bangin lana phuak hi.
(a) Munzang saupha ka zua’nsawm ciing a a kan, tang hileng pawh kuam sing bang luahding hi’ng e
(b) Tang hi leng pawh kuam singbang luah ding hi’ng e, lia hiveng e gal pan sial bang ening e.
Pu Mang Vum a sih ciangin a panoPu Tel Suah' tapa Pu Mang Cian in Pu MangVum a vuipa Pu Khum Din tungah Pu MangVum gamh khempeuh a ap hi.
46 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
KHENPI V
TONZANG INNPIPA LEH TAWMGING BEHTE' THU
A. PU THUAL VUM LEH INNPIPA' THU
Pu Thual Vum pen Pu Zong Thang'tapa 5 na hi-in beh sung ahi Pu Ngul Khai'sanggamnu Pi Ciin En tawh kiteng hi. Ta 4nei uh hi. 1.Pa Thang Za Lian, 2.Bo KhaiZa Kham, 3.Nu Vung Vai, 4.Nu Niang KhuaNgai-te ahi uh hi. Pu Hong Thual tung pandawisa siampu zong a ngah hi. Pu ThualVum in neih leh lam tawh, dawisa siamputheihna siamna tawh, sawm leh lawm tawha kicing takin hong khangkhia hi. Upa hausa,sawm khawl, lawm khawlte in dem zo loin elbawl uh hi. Pu Thual Vum a sanggamnu NuHau Nian pen Pa Dam Za Thang (Bawmkhai)tawh kiteng hi. Ta khat nei-in Nu Hau Nian sihi. Pu Thual Vum in a sanggam nungak CiinNiang pen Pa Dam Za Thang tawh gawm kiknuamin a sawl ciangin sawl zo lo hi. A sawlzawh loh ciangin tu-a nong man kei leh pasaldang kong neih sak taak mah leh maw, ci-inPu Thual Vum hehin pausia hi. Pu Am Awn'tapa Pu Khai Tuan in zuthawl pia a, a dot uhciangin Pu Thual Vum in ka sanggamnu a it angai na om uh leh ka kiciamna sial zabo khattawh nong kisaikhiah phot kei uh leh kitensak genloh zuthawl zong ka sang kei ding hi,ci-in thu pia hi. Tua thupiakna bang mahinPu Gen Kai (Samte) in Pu Thual Vum tungahsial zabo khat tawh lutin saikhiah a, Pi CiinNiang tawh kiteng a, Pu Khai Tuan tawhkiteng kha lo uh hi.
Pu Am Awn heh semsemin a tapa PuKhai Tuan' zi dingin Pu Cin Thawng' tanu PiVung Khua Zen (Bawmkhai) tawh a teng sakhi. Khanglui paunak ah numei' thu leh logamthu-in kithangpai pen, kihehsuah pen,kikhasiat lawh pen hi, a cih mah bangin Pu
Am Awn leh Pu Cin Thang kopin, bangcibawl le'ng innpi Pu Hau Cin Khup in Pu ThualVum a gawi thei ding hiam, ci-in vaihawmkhawm uh hi. Tua bang hun laitakin sahangkhat laangin sial a nene hi. Khuazang insahang sul zui dingin kikuan a, thau neite inthau tawh na pangin thau nei lote in sahang ahawl uh hi. Tua sahang in Pu Thual Vum'naupa Pu Tut Za Lian sapanna-ah suakin nakaplum pah hi. Pu Tut Za Lian in hih sahangpen amau innpi uh ahi, Thual Vum kiangahtun ding ahih ciangin sahang zong ai ding ahihteh a sawm a lawm, a beh a phung teng tawhnuam sa-in gamlum lua ding uh hi. Hausainnleh upa dangte' inn dai lua ding hi, ci-in PuHau Cin Khup hopih sim uh hi. Pu Hau CinKhup in zong kua mat kua mat hi taleh hausainnpi tun ding ci a, innpi kitun hi. Ahih hanginsahang aihna khim nadingin Pu Thual Vumtesial kang khat zatsak veve uh hi. Sahang aihnaleh sahang khimna sial kang khat leh a beikhempeuh Pu Thual Vum-te’ sik hi a, aminpua pen innpite Pu Hau Cin Khup in atang ding ahih manin Pu Zong Thang (PuThual Vum' pa) in hih bangin la na phuak hi.
(a) Khuamual lumsuang cian tungahvabang tuang ding aw, gual banzalka kawm lo e.
(b) Gual banzal ka kawm lo e, gualnamtem ka kuah lo e.
Hih la a sut ciangin Pu Hau Cin Khupheh in, Pu Zong Thang a vua hi. A vuakbanah, “No, Tawmgingte kiphasak, zi manuamte, zawlgai nuamte, na ngai tadih un; tunungsiah no Tawmgingte na zawlgai uh leh
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 47
sialpi khat, zi na mak uh leh sialpi khat lehzabo, beh dangte a zawlgai uh leh zabo, zi amak uh leh sialpi khat, tua bangin kong gawituam ding hi,” ci-in tai gawp hi. Pu ZongThang pen Thual Vum' pa hi a, Thual Vumin Zong Thang' innluahpa ahi hi. A tunga kikokitotnate hang leh Pu Zong Thang (ThualVum' pa) a kivuakna hangin Pu Thual Khaamzong hehin hih bangin Pu Hau Cin Khupdawngkik hi, “Hau Cin Khup aw, hongtuacih sam kei ve, hong khasia vanglakle ung na khua phelkhat ko-a hi lo maw”a cih leh Pu Hau Cin Khup in tomkha kalkhata ngaihsut khit ciangin, “Hi mah ei, khialmah ing ei,” ci-in a zuhai Pu Zong Thang ahawh hi.
B. TAWMGING BEHTE LUNGKIM
THEI LO
A tunga sahang vai ahi zongin a beikhempeuh Tawmgingte thuakna hang ahizongin Pu Hau Cin Khup in Pu Zong Thanga vuakna hang ahi zongin kitot kiselnahangin Tawmgingte lungkim zo lo uh hi. Behsungah upa teng lokuan lo singpua loin ni 3sung Pu Thual Khaam' innah kikum uh hi.Beh teng khempeuh leh tanukhak tu tengtawh “Sim i suah leh suah khat, Mal isuah leh suah khat, Vai i suah leh suahkhat, khe khat khai khut khat tawi bangini tunna peuhah i makpa Cin Thawnghausa semsak ding hi hang” ci-in thuciam-na nei-in sial khat go uh hi. Tua hun laitakTonzang khuapi, khing keei-in kilungkhammahmah hi. Tham loin khuataw lam pan khuasungah sakhi khat hong taito a, zangtung donga taisuak hi. Pu Hau Cin Khup leh innpi upateng khuak na liangin a om laitak ahi hi.
Pu Cin Thawng in Pu Thual Khaam'naunu Pi Nial Niang tawh kitengin Pu AmAwn' tapa Pu Khai Tuan in Pu Cin Thawng'tanu Pi Vung Khua Zen (Bawmkhai) tawhkiteng uh hi. Pu Am Awn in a tapa' sunghpa,Cin Thawng na zo-in Cin Thawng in asunghpa, Pu Thual Khaam na zo leuleu hi.
Pu Thual Khaam in, “Thual Vum aw, khawlhoh peuhmah in,” a cih leh Pu Thual Vum in,“Sai hapaksa ngaltang hapaksa tumkik ngeikei, pasal, sialban sialgo liang a, thuciamsatawp ni, khawl ni nei ngei lo ding hi’ng, hongzui nuam teng in hong zui, hong zui nuam loteng khawl un,” ci-in a innpi, kulhpi, dolcial,logam khempeuh inntuan nai lo a sanggampaNeng Gin a nusiat hi.
Pu Thual Khaam' huaihaam sungahpawlkhat leh Pu Kam Vial (Bawmkhai) suantea khawlkik uh hi. Pu Thual Vum' tanau huai-haam teng leh a makpa Pu Hang Dam(Bawmkhai) suan leh khak teng beh tuamtuaminn 10 tawh kigawmin inn 40 bang Daktal tumviauviau-in a lal khia uh hi. Kawlpi khuagamKangyi, Thayakong khua tung uh hi. Pu LamKam (Pi Goih Ning pasal) in hausa a sem hi.Tua lai munah Pu Zong Thang (Thual Vumpa) leh Pi Vung Vai (Thual Vum tanu) hongsi hi. Akgia sawnkai tawh tanglai ngeinabangin kivui-in Pu Thual Vum in a nuai-abangin la na phuak hi.
1. (a) Kawi tawh lailak ciauluilumsuang, khuamual ah khawlvum tah e.
(b) Khuamual tulnah liap silsial e,sang sumlu vaupaak bang e.
2. (a) Tang ka langlam bahkhivuicing, thai ang nun thei sanbang e.
(b) Sang cih kap leh sesum lam aw,gual tawh tan bang kim ing e.
3. (a) Pupa siam sinthu ka zuihna,zinin ka tong sang thei e.
(b) Zata’n omlai a vei leh aw, kasiangah tuang tung hi e.
4. (a) Phung in neek gual in neek tae, mualtulta bang heu ing e.
(b) Mualtulta bang heu ing aw e,phuigua bang dawn suangla’ng e.
48 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
C. KANKI PAN NAMPAMUAN KHUA
ZUATNA
Ni nungzui dingin Pu Dai Lo' naunu PiGoih Man pen Pu Thual Vum' naupa Pu TunZa Lian ading zuthawl piaksa kimlai Pu KamKhua Gin (Bawmkhai) tawh na mawh uh hi.Lawi 8 thu hi napi, hausa Pu Lam Kam in abehpa Kam Khua Gin gum a, liau sak lo hi.Thual Vum khasia-in hausa zong keima hongpiak hi, tua bang thuman lopi tawh khua-ahna ten uh leh ut ke'ng ci-in khasia-in a PaZong Thang' lutang leh a tanu Vung Vai'luhawm pua-in Nampamuan khua-ah lal uhhi. Tu laitakin Khuamunnuam kici-inThahdote' khua ahi hi. Pawlkhat Tonzangkhualui-ah taito kik uh hi. Hausapa Lam Kamtanau teng inn 10 khawng Kanki ah tenglai uhhi. Thual Vum pen a sanggamnu Zel Nian'pasal Tuang Neng (Zilomte) tawh kithuah uhhi. Tuang Neng in a zawlpa lah hi-a, a makpalah ahi hi. Tua hun laitakin BBTC tathi a kicidolsing contractor U Kyaw Theik tawhkizawl-a sum thalawhna ahi dolsel dolkunghahna lamah kuli makai semin sum muhna ahoih mahmah hi.
Thual Vum, Nampamuan ah a tenlaitak mahin Pu Hau Cin Khup' tapa Pu PumZa Mang' zi dingin Pu Sum Kam (Guite) suanleh khak ahi Pu Mang Cin Lian' tanu Pi CiinKhua Man (Malgam Kangkap khua) avaikhak uh hi. Tua bangin a vaikhak uhciangin Ciin Khua Man' nu leh pate in SimgamMalgam ah kikawm zo lo ding, nang lah hongpha zo lo ding, na nunglam dingin u leh nausanggam banga ka kineihpih sa Lamzangkhua hausa Pu Hen Zong (Tawmging) suanleh khakte Tonzang khua leh Tualzang khuaah om hi. A tenglai peuhpeuh na nunglam a,na neih ding hi, na sih leh hong vui ding suanleh khak na neih leh tui na lak nading hi, kumsimin tukzu na kholh ding hi, ci-in a vaikhakuh hi. Hih thu a kan phat uh ciangin Pu HenZong' suan leh khak sungah Pu Thual Vumding ahi hi. Pu Thual Vum khua dangah tuankhia-in a naupa Pu Neng Gin, Tonzang khua
ah om ahih manin Pu Neng Gin, nunglamin anei uh hi.
Pi Ciin khua Man, Malgam Kangkapkhua pan hong pai-in Pu Neng Gin' inn tunginPu Neng Gin' inn panin Tonzang innpi-ahmokhak khia hi. Hih thu in ahi thei ding mahahi hiam, ci-in Pu Neng Gin in a upa Pu ThualVum kiangah a zaksak ciangin ahi ding mahhi, tanglai-in Pu Hen Zong in Lamzang khuahausa semin Pu Sum Kam (Guite) in a khuasat pih a kithuahpih sa hi-in sanggambangkua-in a kiman a ki-itsa uh ahi hi.Gentehna-in nang bang inntuansa, sawlbukkhat tawh daipam a, a teng khilkhial khat hi lecin Pu Pum Za Mang' sunghte buang dinginzumhuai hi, cih ding hi. Tu-in tua bang hi loini innpi i dolcial tawh i logam tawh i sawm ilawmpi tawh kong nusiat ahih teh kilawmlahlo hi. Na sang in, haksat luatna a om leh hongko in, huh theihte huh theih zahzah kong huhkei ding hiam, ci-in a naupa Pu Neng Gin,kam tawh a vaikhak hi. Pi Ciin Khua Man inPu Neng Gin, nunglamin nei-a Pu Pum ZaMang tawh tanu tapa nei-in sialkop go-in PuNeng Gin in a ngawng a pua hi. Pu ThualVum in tapa nih leh tanu nih nei-in Pu ThualVum leh a zi Pi Ciin En, a pa Pu Zong Thangleh a tanu Pi Vung Vai tawh Nampamuan aha kivui uh hi.
Pu Thual Vum in Pa Thang Za Lianleh Bo Khai Za Kham-te' pa ahi hi. Pu ThualVum a sih khit ciangin Kanki khua-a teng, apaneute Khaam Pum, Dam Kam, Huat Pumleh Gin Kam-te zuanin a lal kik uh hi. Kankikhua a tun uh ciangin Pu Thang Za Lian inPu Khaat Gin' tanu Pi Cing Luai (Thawmte)tawh kiteng hi. Kanki leh Nahnuai kikalNawkhong kicihna munah khua thak a satleuleu hi. 1936 kumin a zi Cing Luai tawhtapa khat nei-in a khuasat kawikawina uhetsakna-in Vum Khua Thang ci-in a phuakuh hi.
(Note: 1973 Tawmging beh laibu sunga thute akitomlak ahi hi. Committee) .
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 49
KHENPI VI
PU LEH PA PAWLKHATTE' TANGTHU
( 1973 Kum Beh Laibu pan )
1. PU KHUM DIN' TANGTHU
Hausa mang Pu Mang Vum a sihciangin Lamzang khua Pu Mang Cian kiangahkuasah, hanken, hong vaihawm un, ni thumka koih ding uh hi, ci-in Pu Khum Din inzasak hi. Pu Mang Vum a gamluah dingLamzang khua Pu Mang Cian in, “Ko tulaitakin bangmah nei kei ung. Sate-te’ vokkhialno khat bek khawi ung, Pu Khum Din inkuasah, hanken, na sat henla leiba, thangba aom leh na loh hen, leitanga kipan gamhkhempeuh na luah ta hen,” ci-in si kote kamvaikhakin ciah sak hi. Pu Khum Din in misininga koihin sialtal khat tawh vui hi. Tuabangin Pu Khum Din in Saizang Tawmginginnpi na luah hi. Hih bang thubuai tengkawmkal ah Pu Teng Tawng in a tanu Pi CiinZo leh a mokente la kik dingin hong pai hi.Pu Khum Din in Pi Ciin Zo phal loin zuisaknuam lo hi. Pu Teng Tawng hehin leitang mandingin sial 18 ngen hi. Leitang tan dingin tualaitak a mihau Pu Zui Hong (Malneute)kiangah tangpi tangta in a kut hangin tanzokei ning ci hi. A tawpna-ah sial 18 ai dinginPu Khum Din in sial 10 leh khap 8 apha zaamkhat tawh tan hi. (Zam khap khat ciangin sialkhatin kisim hi.)
Pi Eng Ging pen a nu leh a pakik PuKhum Din' bangkua sungah lungkham takina om laitak hi a, Pu Tuan Son in a dot cianginzui pah vingveng hi. Pi Eng Ging in hihbangin la na phuak hi.
(a) Sinthu tuallum, meii bang ziing,mangvonte aw, lia sanggah suang,mual va khum, tadih ning e,
(b) Singta pau teng, tang ni bang, nasa un la, ka nua ciang ah, tun hawmsinthu siang hen aw.
Pu Khum Din in Pi Cing Kim (Vangteh)tawh kitengin hih bangin la na kiphuah uh hi.
(a) Singkhual mawng peem ci ni cin,lung sit ni cin, ka ngah liang langka vak.
(b) Singkhual mawng peem ci ka vanglungsit ka vang, ciam peel ka vangna ngah liang lang ka vak.
Pu Khum Din in Pi Cing Kim tawh tapaEng Tuah leh Hen Awn nei hi. Pu Mang Vuma sih ciangin Pu Mang Cian vaikhakna mahbangin Pu Khum Din in gamh khem-peuh lehPu Mang Vum' zi Pi Ciin Zo leh a tanu PiEng Ging dong na luah hi. Tua ciangin PiCing Kim nawkik hi. Pu Khum Din in Pi CiinZo tawh tapa Vum Thang nei hi.
2. PU HANG THUAM' (MATVUNG)TANGTHU
Pu Hang Thuam pen Pu Tawm Gingpan khang 8na, Pu Tun Khaat' ta upa pen ahihi. Mangkangte in Losau khua hong hal gawpsak ciangin a sanggamte ahi Pu Zong Vum,Pu Hel Zam leh Pu Luan Pum-te tawh Tuitawhgam Tangh-gal ah khua hong sat uh hi. Tawlkhat khit ciangin Pu Hang Thuam, Pu HelZam, Pu Luan Pum-te, Tangh-gal paninTuitawh khua, tua panin Haimual khua, tuapanin Phaiza khua hong tung hi. Phaiza khuaah Pu Hang Thuam in sihsan hi. A naute HelZam, Luan Pum leh Pu Hang Thuam' tapaKhaat Tuan tawh Ngalbual khua hong tungleuleu uh hi. Ngalbual panin Pu Hel Zam inSuangsang khua ah, Khaat Tuan leh Suan Kai-te Tuithang khua hong tung uh hi. Tuithang
50 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
panin Tauleng khua hong tung leuleu uh hi.Pu Dam Gin leh Pu Zam Thang-te zongTauleng khua-ah hong lalto uh hi. Pu KhaatTuan leh Pu Suan Kai-te Tauleng khua a lalding kho zo lo ahih manin Pu Zong Vum inhih bangin la na phuak hi.
1. (a) Phung in buh bang hong bawl tae, ciin tawh ho peel hen ci e.
(b) Ciin tawh holung ka kup mawhsa'ng ka sumlu taan nuam zaw’nge.
2. (a) Ka ciin in kawlciang aw ci e, kazua in kaih aw ci e.
(b) Na tuai liim belh lunmang hi le'ngka kaih pawh kham nuam na’ng e.
3. PU LAM DONG' (SIMHANG)TANGTHU
Pu Lam Dong in Pu Kam Hau zui-inMualbem panin Tedim ah na teng hi. A tangvalciangin innpite' innsunga tagah kikem Pi NgulSiam (Ngaihte suan Son Naa beh) tawh nakiteng hi. Ama khang sungin gal a si a hing12 tun hi. Kam Hau' inn sungah upa siahdonginom den a, a tapa Zong Lam ciang dong upasemsuak uh hi. Pu Lam Dong in tapasal (1)Zong Lam, (2) Am Suak, (3) Son Hen, (4)Gah Thang, (5) Vum Kham nei a, tanu NgulNial khatbek na nei hi. Pi Ngul Nial pen Haupi(Thangkhal) khua Pu Thang Nawn (Samtebeh) tawh kiteng hi. Pu Lam Dong in hihbangin la na phuak hi.
(a) Seino gual in namtem tawi a nem cie, nem na lo e tulkung teng ka paalsak e.
(b) Nem na lo e tulkung teng ka paalsak e, ka len zangtual a ka khiat nitam veh e.
4. PU NGUL GIN' (NEILAI) TANGTHU
Haupi khua Pu Ngul Gin in Kahgenkhua Pi Dim Vung tenpih a, lokhawh singpuakhat mahmah in, minthang hi. Gap 30 cianginbawkkhat a kihen vaimim bawk bangzah pua
zo hiam, cih a theih nadingun vaimim bawk-khat ciangin vaimim tangkhat a lakkhiat uh lehvaimim tang sunsiah-um khat dim hi, ci-in kigenhi. Ton leh tangza-aih a thuah ni-in a nuai-abangin a zi Pi Dim Vung in la na phuak hi.
(a) Sang a kap sik lai a hen sik khawhlolai-ah vial kang tuklu ah e phualmultuang na e.
(b) Sangmang lalmang a nawh lohbuangin ka kiang zaitha’n e tuklupal nawn e.
Innka laam nga dolcial nih dawhintuangdung zong dawh hi. Japan gal hong tunciangin kumpite leh Japante in giahphualdingin Kahgen khua kituh uh ahih manin akhuazangin gal taimang uh hi. Khua panin tai5 a gamlatna Taamlak ah kum khat bang tenguh a, Pi Dim Vung in hih bangin la na phuakleuleu hi.
(a) Vaimang lailen tuangnung i siatsa,sial mintang min i lawhna ngaihang e i vangkhua aw e.
(b) Ngai hang e i vangkhua aw e, pupakhuamual tang hanzai sakna paaiva nau bang i sanna ngai hang e, ivang khua aw e.
Gal ven ciangin khua-ah ciah kik a tonleh gal-aih thuah kikin Pi Dim Vung in hibangin la na phuak hi.
(a) Sumtual simsing miza gual belh sa, ciinngalliam hi’ng e, tuul a zuang ci e.
(b) Tuul aw zuang lo, kai-in dang lo aw,ka tun lawh ban a, paal ka lo hi e.
5. PU ZONG LAM' (SIMHANG)TANGTHU
Pu Lam Dong' ta upa pen Pu ZongLam hi a, a Pu Thuk Zong kitam ahi hi. PuZong Lam a tangval ciangin Pi Goih Vung(Buansing) tawh kiteng hi. Ama khang sungingal 10, zangsial 3, vompi 2 leh ngal hapak 5man hi. Sa nautangte kisim lo hi. A neulai-ingalsima a kuan, a pa a zuih leh gal khat mankha zenzen hi. A pu Tut Khaat in hih banginla na phuah hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 51
(a) Von aw ngomei, banga zam na hiamaw e; tun tawi lenthal bang a zang nahiam aw.
(b) Tun tawi lenthal bang a zang na hiamaw e; khuamual hanzai i sakin gualsing hang e.
Pu Zong Lam in Pu Lian Thang(Gamngai khua) tawh saihapak khat mankhawm uh a, Pu Zong Lam in amul man hi.Pu Tut Khaat mah in hih bangin la na phuakleuleu hi.
(a) A samang kha hong kia e, limbelhmang aw; sunni haam lai, thangvanngomei in zel e.
(b) A mi pau in, tul tawm hi a ci zongin tultawm ka lan khua len suum a kaai hi e.
Pu Zong Lam a pa teek ta ahih maninKam Hau' siah dongin upa na sem leuleu hi.Ni khat ni-in Hualngote in Tonzang lehTungtuang kikal Ainah khua hong sim uh hi.Tedimte in Tuitawh khuakhung, Leisawnsatang munah galte ciah kik nading lampi-ah na pang khol uh hi. Galte hong suak a PuKhua Cin-te pawl in phual khatah luang nihna kaplum pah uh hi. Pu Zong Lam leh PuHau Pum in galte tai nading lam, ciangkano(lamkano) khatah pang ni, ci-in a pai uh lehgalte khatin tua lai munah na pang khin ta a,dawntuahin na kaplum pah hi. Pu Zong Lamleh Pu Hau Pum hong sih ciangin Pu KhuaCin in la dawng 30 val phuak in, Pu TuangKhaw Thang in la hi bangin na phuak hi.
(a) Van khua gin leh ka sawl sang aw,Kopin hawmin taan ing e.
(b) Leido pat bang i sai bangin, ngaihteng luang sing bang lum e.
Pu Zong Lam' tanu Pi Nem Kai in hibangin la na phuak leuleu hi. A pa Zong Lama phuah ahi hi.
1. (a) Vangkhua uap mawng bang pemding khua a tuahna’n, doling lai-ah ka zua gawl bang puk aw e.
(b)Sunni laitan limbelh leh ka zuangalliam ni khat sinthu’n al bangmang thei diam aw e.
2. (a)Dimtui zathum, ii lai-a ka zuangalliam vangkhua aw siallei a suakliang diam aw e.
(b)Vangkhua aw siallei a suak liangdiam aw e, teng khawi aw, vai thona hong siam lai ve aw.
3. (a)Lenmual suah leh ciandal gingkilawm sa'ng e, vangkhua lian lehcialdawh nem kilawm sa'ng e.
(b)Vangkhua lian leh cialdawh nemkilawm sa'ng e, zua pahtang leh laimi hen kilawm sa'ng e.
4. (a)Zua aw na sial lem aw e, nakawlciang aw kawt kawlah naubang hong sang nuam lai ve’ng e.
(b)Zua siallum lo na ni tam ta lua hi e,tuai in mal bang hong ko e sul heive aw.
5. (a)Luankhi zelh in zua sangmang nimdildial e, simsing gil leh tuaigua inna zun ve aw.
(b)Khattang a lung na zuan leh nahneu hei lawm, sunglawh lohna,suan sawn meng kik zawl ve aw.
6. (a)Lun tawh tang bang kikhawl a kazua ngalliam kha a kiak ni’nvannuai khim khua zing sa’ng e.
(b)Nahsing nuai gul bang lum ding alawm hiam aw, sunni leng sum inhong kaai, dih lai ve aw.
Pu Zong Lam in tapasal (1) Dong Pum,(2) Thual Khaam nei-in Tonzang khua-ah tenghi. Tanu li nei-in (1) Nem Kai, Kansau khuaTuan Ngul (Hangluahte) tawh kiteng hi. (2)Nial Niang, Tonzang khua Cin Thawng(Bawmkhai) tawh kiteng hi. (3) Hen Goih,Kansau khua Kham En (Guite) tawh kitenghi. (4) Siam Ning in Tonzang khua Hel Kai(Hautual) tawh kiteng hi.
52 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
6. PU DONG PUM' (SIMHANG)TANGTHU
Pu Zong Lam' tapa Pu Dong Pum inTawmging beh sung Pi Khoi Dim tawh kitenga, tapa Khan Neng a neih khit uh cianginkikhen uh hi. Mangkang kumpite Tonzangkhua hong tun uh ciangin Malgam lamah tai-in Songtal khua-ah teng hi. Guite numei khattawh kitengin ta thum a neih khit ciangin sihi. Pu Dong Pum a sih khit ciangin a zi leh atate Tonzang khua-ah kila kik a, innmunlogam vaihawm sak uh hi. Pu Hau Khaam inla hih bangin na phuak hi.
1. (a) Ningzu bang aisa bangin tunnunkhum bang ngaih teng aw sawlbang va bang kim ciat ve aw.
(b)Ke'n ka ninghai kua tawh gibangzawng ding a sin a siat sa tuai ginaw zuang tho ve aw.
2. (a)Ka ciin aw ka tuai aw e, mim phungaw e, tul khan pha sa heu ta le'ngcihna bang e.
(b)Tul khan pha sa heu ta le'ng cihnabang e, a paal suangsawn kei hile'ng ci ciat hang e.
3. (a)Ka ciin aw ka tuai aw e, u leh nauaw tong kituak a holung kum nuninnuam e.
(b)Tong a nuam peuh laizom aw, i cizongin laizom ei pianpih bang anuam om lo e.
7. PU THUAL KHAAM' TANGTHU
Pu Thual Khaam pen Pu Dong Pum'naupa hi a, unau pasal nih bek pha hi. Pi VialZen tawh kitengin a tapa Lam Zam Kham apian khit ciangin Pi Vial Zen si hi. Tua khitciangin Pi Uap Niang (Buansing) tawh kitenghi. A naunu Nial Niang in a sanggampa adeihsakna-in hih bangin la na phuak hi.
1. (a)Ciin tawi kawlciang thal bang zangsak nuam ing e, ciau gal sang nawhlengual sing sak nuam ing e.
(b)Ciau gal sang nawh lengual singsak nuam veng e, zua khan zil in laideih hen sak nuam ing e.
Ama khan sungin gal 2, zangsial 1 lehsa-nautang 150 man hi. Pu Hau Kam in anuai-a bangin la na phuah hi.
2. (a) I vangkhua a maimit a len zamte’ne, von thang laukha lengvan kai zohi ci e.
(b)Pham na lo e, cialdawh nem lai singsak ing, sawmsial aisa phung tawhdeihin zeek veng e.
3. (a)Lun lam na tawi thangno tawh vonsanggah aw, sangmang mualsuahtuun in han lam dawn ing e.
(b)Vang sak pih leh khua kim siingta’nlel hen aw, kiam kuan phung minmangmawh hen ziin in ci e.
Pu Thual Khaam in ama khan' sunginsialkop go khin a, tangza ai-in, gal-aih sa-aihthumvei ciat khin zo ahih manin la hih banginna phuak hi.
4. (a)Mim bang pianna sial ta le'ng, tangbang khan lai, limbelh tunnun, kopa ham bang huai hi e.
(b)Sang leh laikop a lak in sung zo loe, ka luankhi tawh tul namcin angahsiang e.
5. (a)Ton niing sim bang han niing simbang, pahtaang ah khawl ngimngiam e.
(b)Zangtui tanggual sei niam sei sang,maimit lenzu bang khon e.
A pa' sih laitakin kum 12 bang pha pana, phung sung thusia, thupha a omna munah,a nu in a suk kaih a to kaihna leh a tangvalciangin sikseek, thau bawl zong a siamnahangin a Sim a Mal tawh kimu-in sak thukhang thu na za kim hi. Tonzang beh sungphung sungah Pu Gin Thual leh Pu ThualKhaam' kam sung kizang phadeuh hi.
6. (a) Sawn duang gia bang a zunna'n,sen puvon in sawmsial simlu ciintawh tul khawm naak hen aw.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 53
(b)Sawmsial simlu, ciin tawh tulkhawm nak hen aw, vangkhuaningzu, aisa zeek, niang lai hen aw.
7. (a) Zam luang hong mau ngingei e, tuaisian sungah ngaih min ka lawhnahi e, nuam tuam veng e.
(b)Ngaih min ka lawhna hi e, nuamtuam veng e, momnote’n tu bang nacing dih lai veh aw.
8. (a) Puvon in do cih a nawhna, a sial-lum puak tul lo e.
(b) Tuai nih thum tawh ka len lai-inzang tawi ah minsial ing e.
9. (a) Laimi ka thah khuamual nen a, tungal van sen gual khawl e.
(b) Von duang gia bang zun nop lai-in, vaitho nun lawm taang kai e.
10. (a)Sang kap ing e, lai hen ing e, gualtung tuanna a om lo e.
(b)Gual tung ka tuan nading hi e,phualva pu zil zial lang e.
11. (a)Ka siallum tawh ka kawlciang tawhgual aw ka lawmlai nam aw.
(b)Pisei lam bang paak dih ni e,nunnop i zillai nam aw.
8. PU AM SUAK' TANGTHU
Pu Lam Dong' tapa nihna hi a, Pi TuangNawn (Mimvak beh) tawh kitengin a u PuZong Lam a sih khit ciangin hunkhat sungsiah dong na sem hi. Pi Tuang Nawn a sihciangin Pi Dim Man (Tongluai behte) tawhkitengin Pa Pum Khaw Tuan leh Pa Suak ZaCin, tapa nih nei hi. Tanumei thum nei hi.1.Nu Siam Ciin, Phut Gin (Manlun beh) tawh;(2) Nu Vum Don, On Neng (Buansing,Kahgen khua) tawh; (3) Nu Don Niang, SuanZa Neng (Hautual) tawh kiteng hi. Gal 9manin sialgawh tang-aih, sa-aih-te ahih khinhi. Gal hangin a minthang hi.
9. PU GIN THUAL' TANGTHU
Pu Am Suak' tapa nihna hi-in Pi LunNing (Neekgen beh) tawh kiteng hi. Gal 5manin gal-aih, sa-aih, sai-aih, tang-aih-te khininsialtang go khin hi. Gal lamsang ah a khangualsungah a hat pen pawl ahih manin zunun aom ciangin khenzu kici zupite pawl, ahawmhawm, a uk ahih manin a sih ciangin lahih bangin kiphuak hi.
(a) Lunmang hawmsiam, vangkhua ning-zu kai masa, zua aw nang banzal hi e.
(b) Pupa khangui sutlai hi lo langmai nibang etlai hi e, meii bang hong thengding hi e.
10. PU THUAL CIN' TANGTHU
Pu Am Suak' tapa 3na hi a, Pi Dim Vum(Hatzaw) tawh kiteng hi. Pu Dong Neng' tapaSuak Hen (Thual Cin a papi' u tapa) handalni-in Awn Vial (Thawmte) gam sunga sing sui-a kuan, sahang in na petin a liamsa-in inn tunghi. Khuazang in sahang zui dingin kikuan a,beh sungah hansaak tang kim lai, Pu ThualCin leh beh tangval pawlkhat om thei loin vazui uh hi. Pu Thual Cin sa panna munah sahangsuak petmah a, a thau tawh a kap leh a thausuak loin sahang in bawh pah a, a pheipi pettanhi. Inn a tun ciangin si a, a sih khit ciangin PuLam Kai (Son Hen' tapa) in hih bangin la naphuah hi.
1. (a)Do lai a leeng, sial za tam aw, sanga pham ta zel aw e.
(b)Sang a pham aw, ciin lungngaih awlai a hum taang bang do e.
2. (a)Ciau kuam a taa, zangsa kamkeibatphu thaamna ka hiam aw.
(b)Ka ciin thaamna Dimtui tang gual,lung a nem lo lai hi e.
Pu Thual Cin a sih ciangin a zi Pi DimVum leh Pu Nawn Ngul (Thual Cin' naupa)kigawm hi.
54 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
11. PU LAM SUAN' TANGTHU
Pu Lam Suan pen Pi Vung Kim (Mate)tawh kiteng hi. Sa-nautang 300 manin sa-minthang man lo hi. Zunun, sa-aih, gal-aih-tepasal ngeina bangin khin hi. A tangval lai-insazuk-la khat manin mihat a minthang TawkThang tawh kituh kha uh hi. Tua sazuk pentungtun zaang khat a om hi a, khat in a lu lamkhat in a taw lamah pangin a kisut niloh uhciangin a sawt loin sazuk kitat hel hi, ci-intangthu kinei hi. Tawk Thang leh Lam Suana hat dan a kigenna ahi hi.
12. PU SON HEN' TANGTHU
Pu Son Hen pen Pu Lam Dong' tapa3na hi-in Pi Hoih Nem (Hangluah) tawhkiteng hi. Ama khan' sungin gal a si a hing 6man hi. Unau sung panin a hang a tangzangpenin kithei hi. A tapa Pu Lam Kai ahi hi.Champhai ah galsimin a sih ciangin a zi innunglam gina nei lo ahih manin Pu Kam Hau'innpi-ah tung a, a tapa Pu Lam Kai pen SonHen' upa Pu Zong Lam in khoi hi. Pu SonHen a sihna thu in, Camphai khua a sim ni-un galte’ kulh phungah Tedim pawl Pu SonKim (Thawmte) luang kinusia kha hi. A ciahlam khuanawl a tun uh ciangin phawk kikinmisi luang la kik dingin kuamah mu zo lo uhhi. Pu Son Hen galhang galsiam ahih lam upatein phawk kikin, “Na zawlpa Son Kim pengalte Suum Khai' kulh phungah a sisa-inkinusia hi. Nang longal a la ngam ding kuamahom lo hi,” ci-in a koh uh ciangin Pu Son Henin muvanlai in a tuui khuai ngei lo hi, ci-inminsialin a namsau dokkhia-in kilehkik pahhi. Son Kim' luang a va kaih leh galte in nakaplum pah hi. Son Hen' luang pen asanggamte in tawmin taipih pah uh a, SonHen namsau kinusia kha hi. Pu Son Hen intanumei Siam Ngem zong nei a, Pu Awn Gin(Thawmte) tawh kiteng hi.
13. PU LAM KAI' TANGTHU
Pu Lam Kai pen Pu Son Hen' tapa hi-in a papi Pu Zong Lam kitam ahi hi. A tangvalciangin Pi Vung Suan (Samte) tawh kitenghi. Tapasal khat leh tanumei nih nei hi. PuLam Kai in a pa Pu Son Hen mah sunin aneu lai-in a lungtang pha mahmah hi. A pa'sih hunin neu lai-in a pa' phu la thei lo ahihmanin a heh suak a, Mangkangte hong khanciangin mivom galkapte na pangpangin luang5 that hi, ci-in kiciamteh hi. Nikhat Pu HauCin Khup (Sukte) in Tuivai dunga sahang khata kapliam pen phai kawmah lutin a zui ngamom lo hi. Pu Lam Kai in palbawmpi khatlukhukin sahang' sul a zuih ciangin man zopah uh hi. Pu Hau Cin Khup lungdam lua-inMuanzang gam lo ciing khat pia pahlian hi.
14. PU GAH THANG' TANGTHU
Pu Gah Thang pen Pu Lam Dong' tapathumna hi-in Zing Goih (Naulak) tawh kitenghi. Tapasal Pu Dong Cin leh tanumei Pi SiamMan, Pi Ning Cing a pian khit ciangin a zi sihi. Pi Dim Khawl (Buansing) tawh kiteng kikintapasal- (1) Pum Cin, (2)Awn Za Neng, (3)Suak Kai leh tanumei- (1) Nem Don, (2) ZuanNian, (3) Goih Don neih beh hi. Pu KhuaCin (Sukte) Tonzang a lal ciangin Pu GahThang in na zui hi. Mangkangte Tedim hongtun ma deuhin Pu Gin Za Thang tawhTonzang pan Kansau khua-ah na lalto leuleuhi. Tua khua pan Meitei gam Tonglawn ah nataito leuleu uh a, Phaipi-zang Lamka ah tenguh hi. Gal khat man hi, ci-in kiciamteh hi.
15. PU LAM HEN' TANGTHU
Pu Lam Hen khan' sungin tapasal neihak lua ahih manin lunghimawh in, asanggampa' ta la-in Pu Hang Seel tam sak a,Seel Tawng a phuak hi. A nung ciangin tapasalnei-in Seel Hong a phuak hi. Seel Tawng inna tuan sak hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 55
16. PU HEN ZONG' TANGTHU
Pu Hen Zong pen Pu Seel Hong' tapahi a, Pu Zom Tun tawh unau pasal nih phauh hi. Pu Hen Zong in Pu Sum Kam (Guite)tawh kipawlin Lamzang khua na sat khawmuh hi. Pu Hen Zong, Pu Hong Thual, Pu ZongKham dongin Lamzang khua-ah hausa na semuh hi. Tua hun sungin khuakiim khuaveng ahvokno dawng nangawn a kai uh hi. Tua hunlaitak mahin Pu Hen Zong in Sihzang mi PuTong Awn tawh a kizawl uh hi. Nikhat ni-inPu Tong Awn in a silapa khat tungah voknokhat a gap leh gap lahin a om ciangin Pu HenZong kiangah va ko hi. Pu Hen Zong pai pahintua silapa' vokno teng buluah sakin, “Zawlaw, nang la zo lo, gam zo lo, lawk zo lo nahih leh hawh aw," ci-in Pu Tong Awn va piahi. Tua-a kipan Pu Hen Zong a phak zawhlohna uh a tuamtuamte leh thuak lahna atuamtuam tampite hangin suam dinginSihzangte in kiciamin hun hoih khat a ngakuh hi. Nikhat ni-in Pu Hen Zong, Lamzanggam Munnuai lobukah khat guak giak hi, ci-in a theih uh ciangin suam dingin a kuan simuh hi. Zan kim laitakin Sihzangte in teipi tawhPu Hen Zong a khawh uh hi. Sihzangte' teipitang 7, Pu Hen Zong' pumpi tungah hongkiphut pahin Sihzangte in taisan uh hi. Pu HenZong in teipi tang sagih dok khia kikin khualamah taikhia hi. Pu Hen Zong in ama genna-ah sikteipite dawhkhiat nopin gua teipite kavun hong kang piatpuatin dawh hak hi, ci hi.Pu Hen Zong si lo hi, cih a nung theih uhciangin kihta zahtak semsemin vokno dawngtham loin taangtang siah hong kai zongin piani, ci-in Sihzangte kikumin thukim uh hi. PuHen Zong in vokno dawng siah lah hong kainawn kei ning, taangsiah lah hong kai nawnkei ning, no lah thah hong sawm sawm nawnkei ta un, ci-in vaikhak hi. Pu Hen Zong ininnmun logam a deihna mun teng ciing 19 nateel masa hi. Tua innmun logamte Pu HenZong' suan le khak ahi Pu Kham Za Thang,Pu Kham Khen Mung-te in ngah lai uh hi.
17. PU HONG THUAL' TANGTHU
Pu Hong Thual pen Pu Seel Hong'tupa, Pu Hen Zong' tapa ahi hi. Unau nihpha-in a sanggampa pen Pu Tuang En ahi hi.Pu Hong Thual in tapasal 3 leh tanumei 4 neihi. (1) Zong Thang, (2) Tawng Dam, (3) KhoiDim, (4) Dam Ciin, (5) Goih Don, (6) LianKai, (7) Ning Khua Niang-te ahi hi. Pu HongThual in dawisa siampu na sem hi. Pu KamHau in Tedim khua hong sat ciangin Guite inzong Mualpi khua a sat leuleu hi. Pu HongThual in Lamzang mun leh gam teng asanggampa Thual Son' tapa Pu Zong Khamnusiatin Tualzang khua na sat leuleu hi. Hausasemin Tualzang ah teng uh hi. Tualzang khuapan Tonzang, Khuavong veng a sat hi.Khuavong veng sawmpi, lawmpi khawminTonzang khua sungah dawisa siampu mah asem leuleu hi. Tua hun laitakin dawisa Tahpizong a om hi. Dawisa Tahpi pen dawi-ai neuzaw ahih manin ganthoihna ah Pu Hong Thualmah kizang zaw hi.
18. PU ZONG THANG' TANGTHU
Pu Zong Thang pen Pu Hong Thual'ta upa pen hi a, unau 7 lakah a upen hi. Sakap gal kap lamah na minthangin sai a hingmat masa pen ahi hi. Pu Zong Thang leh PiCiang Vung (Phiamphute) kingai-in asanggamte in awi loin kho uh hi. Ei hausa hihang a, songpi nuai-ah Zote tawh ankuangumkhop pih ding zawzen kilawm lo hi, ci-inkho uh hi. Ahih hangin Pu Zong Thang in anuai-a bangin la phuakin na tenpih veve hi.
(a) Mi a pau in Simte Zote aw ci e, SimteZote ka zua' khanpih sa hi e.
(b) Simte Zote ka zua' khanpih sa hi e,Ciau i galah hai zu dawn pih sa hi e.
Pu Zong Thang in ta 10 nei hi. (1)ThuamVum, (2) Kham Pum, (3) Zo Niang, (4) HauNian, (5) Neng Gin, (6) Ciin Niang, (7) Tut ZaLian, (8) Zel Don, (9) Dam Kam leh (10) KaiZa Langh -te ahi uh hi. Pu Zong Thang in anuai-a bangin la na phuak hi.
56 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
(a) Khuamual lumsuang cian tungah vabang tuang ding gual' banzal kakawm lo e.
(b) Gual' banzal ka kawm lo hi e, gual'namtem ka kuah lo e.
Hih la a khiatna leh a deihna in hih bangahi hi. Tua hun laitakin salu-hawm (Sailu-hawm) peuh kipua-in sai man hi, peuh kicimawkmawk hi. Kawlzang panin zong mi'matsa sailu-hawm peuh lei-in sai ka man hi, aci zong om hi. Tua ahih manin sai a hing aman masa Pu Zong Thang hi, cih a kisialhnopna hi.
19. PU SON SING' TANGTHU
Pu Son Sing pen Pu Thuam Tut' tanuPi Mang Ngai (Thawmte) tawh kiteng hi. PiMang Ngai a naupai laitakin, Pu Son Sing inSaizang pan tai 7 a gamla Leilum khuatawPhuaizang khua a, a pu Guite kiangah va hawhhi. Khuanawl-a kidiah gakuang vil dingin apai leh galte in na pangin tua munah that uhhi. Galte in a lutang la-in taimang pih uh hi.Pu Son Sing' luang nuai-ah a khibah vom naomlai hi. Tua khibah vom tawh Pi Mang Ngaia nunglamah na ciah hi. Pu Son Sing' sunghpaPu Thuam Tut' inn sungah nau hong suak apasal ahi hi. Tua naungek pen Pu Thuam Tutkitamin Tut Khaat na phuak uh hi. Pu Tutkhaat pen a pute' innsung pan hong khangkhia a, a, pute beh Thawmte beh kisa-insawtpi tak mah a pu a pa na kan lo hi. Galpinihna Japan gal hong tun' ciangin sak lehkhang kitai kawikawi a, Phuaizang khua-agalte' thah a, a sipa pen Pu Son Sing ahihlam a kua mapeuh in thei ciat hi. Tut khaatin zong a pa Son Sing hi, cih thei ahih maninTawmging beh ahih lam hong theikhia hi.Tonzang khua-a teng, pu Thang Za Am(Thawmte) bawng pen Pu Tut Khaat' suanleh khakte in galpi nihna dong Pupi-in manuh hi.
Pu Tut Khaat leh Pu Lam Dongkibangkua
Minam tuamtuamte in Tedim khuasatin na teng zel napi-in sakgal khanggal innawk kha zelin khua kip zo loin tap sagihveikikhia hi, ci-in kiciamteh hi. A nunung penLailo khua Hatlang behte in Tedim khua hongsat hi. Tua hun laitakin Lamzang khua innza sagih bang pha ta hi. Tangthu sungah itheihsa mah bangin Pu Khan Thuam leh PuKam Hau-te pata pen Falam gam Rallangkhua Pu Khuang Ceu' mi hi uh a, amau pate'tenna peuhpeuh Falam mite kihtakna hangingalte in sim ngam lo hi. Tua hi a Lamzangkhua-ah Pu Kam Hau hong ten tak cianginmi tampi tak in beelin khua hong khangtoahi hi.
Kum 1870 pawlin tu laitak a, Tonzangkhua kumpi huan munah Pu Khua Cin-te inkhua thak na sat uh a, Khuavong ci-in minpia uh hi. Pu Tut Khaat leh Pu Lam Dong-tezong Pu Khua Cin tawh na kipawl kha uh a,inn 30 pha uh hi. Pu Lam Dong pen 1891pawlin Khuavong (Tonzang) ah si hi. Pu LamDong leh Pu Tut Khaat-te Tedim khua a tenlai pekin sanggam bul bangkua-in na kimanuh a, a tute uh ahi, Pu Lam Dong' tu Pu ThualKhaam leh Pu Tut Khaat' tu Khaat Vunghciang khang 3na dongin na kizom lai uh hi.
Pu Khaat Vungh in Pheisam-ai nei hi,ci-in kiciamteh hi. Pheisam-ai neite a kipatlamin hau-in a tawpna lamah ne kik hi, ci-inzong kiciamteh hi. Pheisam-ai i cih pensuangmai (suangtang) hi a, Gataam tang cia,aklui ciltang cia pha hi. Gan khat gawhciangin a lungtang sisan kinuh den hi. A nosuak thei a, khatvei vei pheisam-ai tampi naomin khatvei leh lah khat bek nih bek na omthei hi.
20. PU KHAAM CIN' TANGTHU
Pu Lam Dong' tupa Pu Vum Kham'tapa Pu Khaam Cin in Kawlgam palik (SIP)za ngah in, Falam khua ah om hi. Pi Mang ZaNiang (Sukte) tawh kitengin tapasal- (1)
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 57
Thang Cin Pau, (2) Gin Khen Mung, (3)Kham Khan Thang nei hi. Palik sung pan akhawl ciangin sabeng kuan thei-in zangsialkhat leh vompi, ngaltang, sa-nautang pawlkhat zong man hi. Zangsial a mat ciangin hihbangin la kiphuah hi.
(a) Ciin kan kong a, sangmang sumlu,hial nem thaang bang awk aw e.
(b) Zeh zum lo aw sang lunmang aw, naphung a tunna hi e.
(a) Vaimang tongdam na sang zong tuaileh von dawng, gual tung tuanna’nciin lianu’n deih lei veng e.
(b) Gualtung tuanna’n, ciin lianu'n deihlei na ven, si leh hing sial, zankimkhang thei lo veng e.
21. PU HAU HANG' TANGTHU
Pu Hau Hang, Dimpi khua-ah a ten lai-in a sial uh kha 3 sung bang mang a, a zonkawikawina lamah cikhuk 3 mu hi. Khuk 2khuapihte hawmin khuk 1 amah in tang hi.Khuapihte' tungah ci-siah na kai ngei hi.Mangkangte hong uk sung, a tupa Kai Suak'khang dongin siah kai uh hi, ci-in kiciamteh hi.
22. BU PAU ZA GIN' TANGTHU
Bo Pau Za Gin in 1973 kum laibu hongpiankhiat nadingin makaipi hi-in amahanciamna tawh hibangin laibu hong suak khiaahi hi. 12.10.1969 kumin Bo Pau Za Gin-te'innah Tawmging beh khawmpi kinei-in tuakhawmpi sungah Tawmging mah kipsakna neiuh hi. Tua khawmpi in a nihveina ahi hi. PuPau Za Gin pen Pu Thual Kham leh Pi UapNiang-te' tapa ahi hi. 1901 kum January khain suak a, Nu Man Za Vung tawh kiteng a,Nu Man Za Vung a sih khit ciangin Nu VungDo Niang tawh kiteng kik hi. 1917 kuminPiantit pai hi. Galkap sungah Captain ngahin, 1946 kumin pension la hi.
23. BU KHAI ZA KHAM' TANGTHU
Bu Khai Za Kham pen Pu Thual Vumleh Pi Ciin En' ta ahi hi. 30.6.1908 ni-in suakhi. Pi Chit Khem tawh kitenga suan leh khaknei lo uh hi. 1928 kumin palik lut a, 1957kumin IP (bawk nih) ngah hi. 1963 kuminpension la hi. Buddhist biakna um a,phonggyi zong na sem ngei hi.
5.1.1957 ni-in Bu Khai Za Kham' innah a masa pen Tawmging beh thukikupnakibawl hi. Tua kikupna panin Pupi' min amaan Tawm Ging hi, ci-in na kipsak uh hi.
1971 in Saizang khua Pu Thuam ZaCin' inn ah a 3veina beh thu kikupna na neiuh hi. Hih kikupna tung tawnin 1973 kumciangin beh laibu hong piangkhia hi.
23. PU THANG TUAL' TANGTHU
Pu Thang Tual makai-in Leilum khuasat uh a, kum tampi mah tengin sial, bawngleh lawi dongin hong hau mahmah uh hi. Tuahunin a makai Pu Thang Tual pen dawilawmnei kici a, Lunglenkawlte tawh kizawlin a dawizawlte kiangah zong ka gannote' nek dingtuikhuk khat hong bawl sak un, a cih ciangintu laitak-a Thuamtuili i cih pen na piang sakhi, ci-in kiciamteh hi. Leilum khua ah kumtam khop a ten khit ciangin Falam ukpipa PuSon Bik kiangah gungal gam ngen in, Heilei,Suangphei gamah na teng uh hi. Tua paninTuilu lamah taito leuleu in Haiciin, Tuibuak,Mauvom, Luang-el, Saipimual, Lingthuk,Nahlan khuate ah tuhun dongin a suan akhakte teng uh hi.
58 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
KHENPI VII
LA KIPHUAKTE
A. TAWMGING BEH LAPITE
Saizang khua-ah Tawmgingte a man'lai-in hi bangin la na phuak uh hi.
1. (a) Ma va zam tang ma va zam tang,Saitui gamzang ma va zam tang e.
(b) Saitui gamzang ma va zam tang, keika khua kiim in ka vaang sunni banghong sung hi e.
Tawmging lapi pen ton ni leh sivuikuan ciangin, a gingkhia-in sa loin, siampitein dak tumin dakla-in kisa hi. Bang hang hiamcih leh tua lapi pen a kal lakah kisa nuam loleh innsung peuhmah ah kisa thei lo ahihmanin, a gingkhia-in kisa nuam lo hi. Agingkhia-in kisa leh naupangte in thei kha inteh,sa kha inteh cihna ahi hi. Beh lapi pen a Sima Mal pan, a khua a tui pan, a beh a bawngpanin ciamtehnate a kibang tam lo hi.
I pu i pate in lungsim bek tawh ciamteh-in a bul kibang leh a dawn na kilehbulh zel hi.A kilamdanna a om zongin a nuai-a teng amangmawh dingin kiciamteh hi. A dangte akiphiat hi tuan lo hi.
2. (a)Ka tuai do aw khuai bang hanglawmlawm a, ciin leeng bang zawle, thaang ii nen-ah zan sial banggia’ng e.
(b)Zangni suak e zang gam khaubangciang e, namtem ziatin tawi-ing e,leido a laang gua bang phuk ing e.
3. (a)Tang ii suan hi’ng sa kamkei banging, tang ii suan hing muvanlaibang ing.
(b) Tuai tangpa tawh a sesul zui-ing,namtem ziat tawi-ing, lentu sung abuai vom a hang gua bang phuk inge.
4. (a)Ka tuai laihen gam bang mang sange, ciin tawh ka laithah aw, lentual lai-ah tungnung ing e.
(b) Saitui zathum sun naubang kap e,sunni laam bang a kai ma'n awhkhilak lawi bang a thang hi e.
5. (a)Ka biasam aw, zozaam bang zil ing,tung zozam bang palh ing e.
(b) Tung zozam bang palh ing e, guailobuang tul melma'ng e.
6. (a) Saitui nun a nuam lai-in ka phungteal bang a mang sa, tangluang bangphong nuam ing e.
(b)Pupa siahtaang kaih bialna gel tamcinna ka phung lun lai mang tah e,khua ngai ing e.
7. (a) Namtem ziat ciang tawi-ing e, za iilai-ah zangva dung sun e,
(b) Zangdo mah al bang that tang e,sunni kaai man ka batphu la’ng e.
8. (a) Khattang in phai va lo ing e, ciau iinen pi kal ing e.
(b) Ciau ii nen pi kal ing aw e, sunninuai-ah sun naubang kap e.
(1) NU KHAK LA (LAPI)
9. (a)Ka khua sihzang sial leh tang tunna,ang ka kawi leh nutun pham zo e.
(b) Ang ka kawi leh nutun pham zo e,lang ka lam tawh kulsin-ah sia’ng e.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 59
10. (a)Ka tun pham ma'n ma va zam tange, setang lah phung in pha e,gamsai-in tam tung ta e.
(b) Tang a gual tawh luang sing bangzawng ing, Saitui ka khua mual ah,Tawm ii tusuan lawi bang ka thanghi e.
11. (a)Theisen nuntual ah luai-ing e,sengual lai bang zial ing e.
(b)Sengual lai bang zial ing aw e,Kamkei bang laang kisa’ng e.
(2) ZOZANG TAWMGING LAKHIAN (LA
KHUPNA)
12. (a) Ka pheiphung leh kamkei langteng e, ka pheiphung in kamkeilaang khaam e.
(b)Ka banzal leh humu leeng te'ng e,ka banzal in humu leeng khaam e.
13. (a)Zangkhen Kawlciang tawi-ing e,thangmual zin bang liing hi e.
(b)Tonmung phu’ng e, hanmungphung e, zangcial dal in sing ing e.
14. (a)Seino tang bang khang to ta’ng e,zangkhen kangthal tawi-ing e.
(b)Sangmangpi pat bang sai-ing e,thangmual zin bang liing hi e.
(3) PU KAWM LA:
Tawmging leh Tangpua unau khat ahihmah bangin, beh khat phung khatin kikhen loa, hih bangin lapi nei khawm uh hi.
15. (a)Ka pianna aw khangli bang tah e,sa bang ka tatna aw, pupa gamlolentu zing bang e.
(b)Ka pa khat aw khua lah ngai nange, i khang gunpi khaukhung tang e,u leh nau in tuanglamin nei e.
(4) KHUADO LA:
(a) Do na lingling do na lingling e, gualin kumkhua do na lingling e.
(b) Gual in kumkhua dona lingling e, Dohanah nau bang va kap ta'ng e.
(c) Nau bang kap khau bang va ciah tange, gual ii cian tual taang na silsial e.
(5) SAI LA
(a) Vuisai lim lian kisa ve cia, na tungahtuang zo ing e.
(b) Na tungah tuang zo ing aw e,sawmsial tawh tuang zo ing e.
(6) KUM 2007 KAWLPI TAWMGING
BEH PAWI LATE
Beh makaipi, Pa Dam Khan Pau’laphuahte:
1. (a)Pupa khanzil ho kituak in, Mawngbang kikawi, (dih ni guai aw)2 e.
(b)Mawng bang kawi-in, lam bangpaak ni, Tawmging sa ging, (dih niguai aw)2 e.
2. (a) Ciin leh tuai aw holung kumin,Phunggui khau bang, (suut khawmdih ni)2 e.
(b)Phunggui khau bang suut khawmdih ni, Khangsawn momnote’n,huantu bang a, (a ciin ding hi)2 e.
3. (a) Tawm ii tusuan momno nih thum,Kawltui i gam, (Zang hi guai aw)2 e.
(b)Kawltui gam zang holung tuakin,Pupa khanzil, nunnop nga bang,(laam ni lawm aw)2 e.
4. (a) Khangsawn momno hanlung ciamni, pianna phunggui, (paak bangtawi ni)2 e.
(b)Paak bang tawi ni, i gual lai-ah,Phunggui nibang, (taang sak veni)2 e.
60 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
5. (a) Tuan pupa gui gia bang tang ding,Lungdeih hanlung, (ciam hangguai aw)2 e.
(b) Lungdeih hanlung i ciam sinthu, Sianin ni bang, (awi hen lawm aw)2 e.
6. (a) Kawltui zangta hanlung ciamna,Phunggui gia bang, (tang hen lawmaw)2 e.
(b) Phunggui giabang a tang sinthu,Lumsuang phuh bang, (kho henlawm aw)2 e.
7. (a) Kawitui zangah Tawm ii von teng,Lungdeih sinthu, (i sut aw nuam)2 e.
(b)Lungdeih sinthu i suut aw nuam,Lung deih laikuang, (um khawm laihi)2 e.
8. (a) Lai khat zawng khawm momno nihthum, Thuksuang phuh bang,(pokhawm ve ni)2 e.
(b) Thuksuang phuh bang pokhawm veni, Guallai ni bang, (Taangkhawmve ni)2 e.
9. (a) I guallai-ah i kha vaangno, Tungsunni bang, (kisung ve ni)2 e.
(b)Tung sunni bang kisung ve ni,Guallai ni bang, (kitaan ve ni)2 e.
10. (a)Guallai ni bang kitaan ve ni, Sung-lawh bansamte, sinsial lo ham,(bang kihuai ni)2 e.
(b) Sinsial lo ham bang kihuai-in, Guallaivangsel ding, (lum bang kisung)2 ni e.
11. (a)Khangsawnte’n tu bang a ciin ding-in, Pupa khanggui, (khaubang suutle'ng)2 e.
(b)Pupa khanggui i suut zongin, Siansinthu pam, a paih ding, (cihna hilo)2 e.
12. (a)Khan kum sawt a tu bang ciin ding,Tawm ii momno teng, Mawng bangkikawi, kawi ni nuam lai e.
(b) Mawng bang kikawi, kawi ni nuamlai, lenkhuang sai-in, (zaideihkhiang ni)2 e.
13. (a)Tawm ii von teng nga bang lamna,i lenkhuang in, (Kawltui zangthawn)2 e.
(b) I lenkhuang in Kawltui zang thawn,I zaila in (namcin lai phawng)2 e.
Beh khawk 3 pan, Nu Gin Za Man'phuahte:
1. (a)Kawlgam Vaigam Sim leh Mal ah,Gi bang khenin (laizom melma)2 e.
(b)Phunglun phungmang, Daidamzalsa, Khangthei lawh bang, (paallunkik ta)2 e.
2. (a)Tun sung lam gil ka kiatpih loh, Tunleh zua lum bang sung ding,(Guallai etlawm)2 e.
(b)Guallai etlawm phungcing lai-ah,Sian aw huihkhi, (bang hong laangve)2 aw.
3. (a)Tuizum mangkang mei bang hongkhang, Dota kuam sung, Zin banghong liing a, Pianpih kei lai-(zomteng ging lai)2 e.
(b) Pianpih laizom dawn bang tuahna,Sian vang lum bang (ei sunna hi)2 e.
Beh khawk 2 pan, Pa Go En Thang'phuah la:
(a) Tawmging pupa’n khanggui zopna,Ciin leh tuai holung kituak a, (i khawlkhop nuam)2 e.
(b) I khawlkhop nuam e, Sim leh Mal gam,Kaitui bang gawm, na zanggam ah,(Sian minthang hen)2 aw.
Beh khawk 3 pan, pa Zen Za Langh'laphuahte:
1. (a) Mim bang pianna mel kithei lo, Phungsinthu a, (tong kisang aw)2 e.
(b)Pupa khanggui khau bang suutle'ng, Pianna pu Tawm (Ging mahman pen)2 e.
2. (a) Phamsate zuangtho thei hileh, hihbang nunnuam, (zo nuam sin ciai)2maw.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 61
(b)Zo nuam sin ciai maw, lenkhuangtawi-in, Nun nop zaideih (khiangnuam sin ciai)2 e.
Beh Khawk 2 pan, Nu Vung Ngaih Lian'Laphuahte:
1. (a) Tang nih thumte hawmin siam e,Ciin leh tuai suum (bang tuah lawmaw)2 e.
(b) Sian in lumbang hong sung hen la,manawh kum teng, (ging zom laileng)2 e.
2. (a) Ging pawi munah kei va bual ning,phamsa laukha (te'n nong zo diam)2aw.
(b)Phamsa laukha’n nong zo-a leh,nun nop lenkhuang (tawi-in khiangle'ng)2 e.
Pa Thawng Khua Zam' laphuahte:
1. (a) Sian sinthu leh pupa' sinthu zong,khang damtui bang (gawm thei lenglawm)2 e.
(b)Gawm thei leng lawm pupa' sinthuzong, Tung Sianmang in, ni bangawi hi, ni bang awi hi e.
2. (a) A nuam belin kua siang a nuamhiam, Sianmang mun mah, (nuambel Sanggam)2 aw.
(b)Sian sinthu tang bang a pha-a,Tawmging ei phung (sung hongtaan lai)2 e.
3. (a) Daidam a zal lawh nun nuam no,Tawmging lenkhuang, tawi na zanam, tawi na za nam aw.
(b) Tawmging lenkhuang tawi na zak aleh, Ngaihno kei tongsuah na zanam, suah na za nam aw.
4. (a) Hotong kituak nun nop zaila Kawlpivangkhua, (ging na dimdim)2 e.
(b) Hong laam vevua lia leh tang aw,Tawmging ei khang (ngilh mawhding hi)2 e.
5. (a) Mimbang pianna gui-in suut le'ng,gua bang hin na'ng (hin na'n lawmsa'ng)2 e.
(b)Lun leh gual in hong lel zongin mauki bang ki (vaan leng lawm aw)2 e.
6. (a) Tuan pupate'n sung neek ding, ambang a vai lo-a, i tukawl (matawhiam lai)2 e.
(b) I tukawl mataw hiam lai-a, damindawn le'ng i ningzu, mataw khumlai, mataw khum lai e.
7. (a) Miza momno hong piang ding a,pian khan kilaih ding hi e.
(b)Hanlung ciam ni momno gual aw,ci bang teeltuam om lo e.
Pa Pau Than Sang' laphuahte:
1. (a) Tuan a i pu Tawmging vontawi tengaw, Pu Sim Hang leh Pu Gui Ziame, Pu Nei Lai, Pu Zom Lun aw PuMat Vungh leh Pu Song Hang awe.
(b)A khuacin a setaang bang kithehnae, vontawite’n tui bang kigawm dinglung hual ta e.
2. (a) Vontawite’n tui bang gawm dinglunghual ta e, Sian tawh kopin Pu'laukhate’n hong sung hen aw.
(b)A mi zatam Tawmging tang-gualteng aw e, na sang nam aw, ciin lehtuai mu bang kingai, vontawite’n tubang ciing hen aw.
Tawmging' tupa Sia Tuan Khua Cin'(Ciimnuai Sawm Upa) laphuah:
(a) Theisen puvon vabang pil teng, holungkum diamdiam aw e.
(b) Holung kum diamdiam aw e, phungteng vuitaang bang khawm a, pupakhangui khau bang sut aw e.
62 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
Kum 2007 October 29 ni Tonzang khuaTawmging beh khuado, kikhopna, PaGin Go Pau' innah kibawl a, la kiphuakteng:
1. Pa Gin Go Pau' phuah(a) Zua i sau nuam dawhtam tungah,
phung in nun nop hong zo veh e,phamsa tun leh (zua ngaih aw ci’nge)2.
(b) Phung lai sinthu khau bang sut awzua ngaih aw ci’ng e, zaila khaubang hong sut dih aw (tun nem awci’ng e)2.
2. Pa Kham Khan Thang' phuah.i. (a) Sinthu zatam guikhau bang sut
te’n, (pupa pianna)2 teng kilelkawikawi, sentui gam dah (nemno hi ci e)2.
(b) Sentui gam zaang (kuam bangluah ni’n)2
vuisa lim bang lian,limbelh lunmang (te hi kici e)2.
ii. (a) A kum zatam khua hong veiciang (tuan pupate)2 philtangbang kitheh, Kawltui gam zang(tuang hong tung hi e)2.
(b)Philtang bang kitheh (tuan pu-pate)2 kaitui bang luang thei hileh, gual tung va bang (tuanglai ding hi e)2.
iii. (a) Kawltui vangkhua nun nop lai-ah, dolai-in sa bang hong nawha, Ciimtui vangkhua (tuang hongtung ta e)2.
(b)Ciimtui vangkhua nunin nuame, ning leh ai nianna, lenkhuangleh sial-kii kithuah, puvon minthei bang (lawhna’n kinei e)2.
iv. (a) Tawm ii tusawn ciin leh tuai lialeh tang aw, lungdeih sinthu (holung kum ni e)2.
(b)Lungdeih sinthu holung kum nie, sinthu khatin zo damtui bang(luang khawm ve ni e)2.
v. (a) Pupa khangui bang i zopna,ningzu leh aisa (niang lengkilawm e)2.
(b)Ningzu leh aisa niang lengkilawm e, lenkhuang leh sialki(sai leng kilawm e)2.
vi. (a) Seino gualte’n hanlung ciam un,sinlai va bang a pilte’n e, sesumminthang pal lun ding a, gualtung va bang (tuang den dinghi e)2.
(b) Gual tung va bang tuang dending hi e, gam guikhau banghong zaam ding a, a gam kuamzel (ding hi e ngaih aw)2.
vii. (a) Kum kikhen e solkha dang epiang pan momno teng, ciin lehtuai lia leh tang tawh, laikuangi um (tua mah nuam pen e)2.
(b) Tua mah nuam pen e (kumcinsen leh)2 lung a ngilh loh ding,i pianzil no melmuh teng sanzong, mel kimuh ni (ci-in engaih aw)2.
3. Pa Thuam Kho Kam' phuah.i. (a) Ging ii tusawn zangtui von nih
thum kumkhen lenkhuang (i tawiaw nuam e)2.
(b) Pupa khangui bang i zopna,phung teng ninghai (i zawn awnuam e)2.
ii. (a) Khangsawnte’n tu bang a ciinding, sumtual lamvui (khiangkhawm ve ni e)2.
(b) Hanlung ciam ni u leh nau aw,kumcin laikuang (uum khawmlai leng e)2.
iii. (a)Holung tuak aa phung lai gelsiam, tongdot zua ngaih teng, akhan kumkhua zo taang bang(dam sak aw Sian aw)2.
(b)Vang laa-aa zal tuai tengzaitha, Sian in naalgua banghah hen la, nun nop maciang(suan khawm lai leng e)2.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 63
4. Nu Gin Ngaih Lun' phuah -i. (a) Phung, namcih tui bang gawmna
zaangtui tualah phung tengtutvum (i khawl nun nuam e)2.
(b) Phung teng tutvum i khawl nunnuam e, zolei taang bang (damna’n kilawm e)2.
ii. (a) Tawmging' tu suan lia lehtaang aw, sinthu khat tui (bangluang khawm leng e)2.
(b) Sinthu khat tui bang luangkhawmin, a kum cinin nun nopzo khawm (lai leng ke’n ci’ng e)2.
iii. (a) A kum cin a puvon sumtualah,phung teng in laikuang i um, tuaiteng hanlung (a ciamna hi e)2.
(b) I phung lai-ah sen puvon lehpisei laukha aw, miim bangnong bual (lai uh hiam ci’ng e)2.
B. AITUAM LATE (MI KHAT DAWNG
SAWM KICIANGTAN HI)
Pu Zong Lam' La:
Pu Son Hen (Lam Dong' tapa) a sihciangin, a upipa ahi, Pu Zong Lam in hibangin la na phuak hi.
1. (a) Lal ka nawh ni’n ka min zangvai-ah vial e, kha ka kiat ni’n kamkeinun sang thang zaw’ng e.
(b) Siallum aw kawlciang aw e, zuunnoplai-in i kal hiam aw, nuai-ah tualkhia zo ta e.
2. (a) Khua kim siallum a namtem kakawm ni’n e, tung sunni bang apeelmawng kibawl veng e.
(b)Huangzawl tulta bawi hawi-a dosumlu aw, sunni tumkuan na thaiang, na ngai nam aw.
Pu Phawng Kai' late:Pu Phawng Kai in Pu Son Hen a sih
ciangin, hi bangin la na phuak hi.
1. (a) Tun sung suah a siam aw e leenciltuak aw khaimu len siam kha kiamaw’ng na bawl veng e.
(b)Sial sial hang e cim sawl bang menglo ding aw, suang gam vanglangaihin damdialin tawn e.
(c) Diamdiam napi kawmkal a, vai-thaam aw e, gual limsing bang kazawt zawt mawh na hi e.
2. (a) Phuigua lem lehno tunga gual nunzozam, zeemlum puak siam lal nawhding na hiam aw.
(b) Guallai nunnem ta nah hen ka cihmanin, namtem hiam bang ka suanumbang khuai veng e.
3. (a) Ka tungciang a ta aw e sabuaivomaw, tul lel-ah geelkang na kuai nuamlai nam aw.
(b) Ka nuaiciang a ta aw e sa ngalpaaw, lenta bualkuang tu na hot nuamnam aw e.
4. (a) Ka sen vangngaih ka thai ang peelding bang e, khuazawl damtuiluang sangin kei neem zaw’ng e.
(b) Sanglun ka hawmthawh no leh tuaika hawmthawh kulnun tuanglam nahong hei thei nam ci’ng e.
5. (a) Sangsa ka vaina lamah zogam kuam-a sing lel heisa lia zozam na suak veaw.
(b) Lia zozam na suak ve aw, sing heisaaw, ka tong hong dawng thei ve awsaang nuam veng e.
Bu Khai Za Kham' late:1. (a) Siing a pau gual a paute'n e, na
paal tualkhia ding ci e. (b)Mui bang hong pei mi singta aw,
ka paal tual kia tuan lo e.2. (a) Zaata'n sai bang ban napi-a lum
bang kisung zo hing e.(b) Lum bang kisung zo hing aw e, ngal
thal bang do zo hing e.
64 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
3. (a) Gualtung tuanna vaimang siamsilka duangah hong baang nawn e.
(b) Mui bang hong pei naang bangheekte, na selung a zuang nam aw.
4. (a) Ka min lawi bang a than thanna katongdam za ta'n deih e.
(b) Ka tongdam za ta'n deih aw e, tuizum vaimangte’n deih e.
5. (a) Gualtung va bang ka tuan tuannaza ta'n zua pa in nei e.
(b) Za ta'n zua pa in nei aw e, tongdotlun niang pa hing e.
6. (a) Naang bang hong heek mi siingtaaw, ka pallai kidang lo e.
(b) Sakduang giabang taang hi venge, sinlai tui bang siang hing e.
7. (a) Tun leh zua kulsin a ta'n nin, von nihthum nau bang kap e.
(b) Nahsing nuai-a sang zawi ka khanni'n, sang tunnu nau bang kap e.
8. (a)Pupa lungdeih zaang khen kawlciangnamcih ta'n mung bang tum e.
(b) Zaangkhen kawlciang ka zeek lai-inka sawn Kham Khen Mung hi e.
9. (a) Sinthu guikhau bang a nokte’n kasiangah tuang tung hi e.
(b) Kim pih gual lo bang a lelte’n kamin thal bang suang hi e.
10. (a)Singtawi laang ven huihkhi banglaang e, tang kei laan aw a zaamziziai e.
(b) A zaam ziziai zata'n lel nah e, zatalel ging lawi bang thang nah e.
Pu Neek Thuam' la:Saizang khua Tawmging tulpipa Pu
Neek Thuam in, sa namkim tul khat ai-in hibangin la na phuak a, mualsuang na phut hi.
(a) Ka phung thei bang sen kha vak cingsang tul a min lo ing e.
(b) Sang ka kap loh lai lah hen lo, deihteng gi a hial ing e.
Pu Kai Mang' khanlai-a kiphuah late:Saizang khua ah Pu Kai Mang a khan
lai-in neih leh lam hi taleh sila innteeng neihnahi taleh a minthang mahmah ahih manin,midangte in a nuai-a bangin la phuakin nagenteh uh hi.
(a) Tu laitakin kua hi le'ng i ci bel diam,tulai Vial Pau pi hi le'ng ci tuam keng e.
(b) Tulai Vial Pau pi hi le'ng ci tuam kenge, Luisuk Kai Mang pi hi le'ng ci phialing e.
Pu Za Tual' zi laphuah ci-in a nuai-abangin kiciamteh leuleu hi.
(a) Dumpuan teennik a ka te’n ka awhkhiaw, Tedim Za Tual nu hi le'ng ci tuamkeng e.
(b) Tedim Za Tual nu hi le'ng ci tuam kenge, Luisuk Kai Mang pi hi leng ci phialing e.
Pu Ngah Son' la:
Suangphei khua Pu Sim Hang' suanPu Ngah Son a khan sungin, Saipi 12 man a,a nuai-a bangin la na phuak hi.
(a) Lentu sangmang aw ci’ng e, ka tawiin tui bang lang e.
(b) Ka tawi in tui bang lang e, hau tengahpuan bang phah ing e.
Pu Ngul La' laphuah:
Zozang khua Pu Ngul La in Sahang15, Zangsial 30, Cinghpi 5, Saipi 5, Vompitam khop leh sa-nautaang tul khat val manin,hi bangin la na phuak hi.
(a) Zin tangsial leh zang vuisai aw, sangalpa tawh gawm ing e.
(b) Sakamkei leh sianpa kolsa, Sabuaivomtawh gawm ing e.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 65
Pu Khual Zam' la:
Pu Ngul La in Cinghpi a mat sung pankhat a kaplup laitakin van ging a, Pu NgulLa a sih ciangin zong van ging hi. Tua ahihmanin a tapa Khual Zam in hi bangin la naphuak hi.
(a) I zua minthang i ci diam aw, khualensuum a kaai aw e.
(b) Khua lensuum a kaai aw e, thangvanlai kek in kia e.
Pu Khen Thang' la:
Zozang khua Pu Khen Thang inSaihapaak 3, Zangsial 30 leh sa namkim1000 val man a, hi bangin la na phuak hi.
(a) Nahsing nuai-a sang phung zatampaal lawh sang, tul val la’ng e.
(b) Zang gamlei a tumphang sial lian kalak sawmthum val aw e.
Pu Do Son la:
Suangphei khua Pu Do Son in galmanin hi bangin la na phuak hi.
(a) Zaangtawi ka hon ngingei aw e, kapahtang ah tuang na e.
(b) Ka pahtang a ka hen lianu, kiang awi-in naubang kap e.
Pu Lam Kai' late:Pu Son Hen a sih khit ciangin a tapa
Pu Lam Kai in hi bangin la na phuak hi.
1. (a) Vaimang lunta sing bang khang ven,thanna gialtui bang dai e.
(b) Kimpih pat bang a sai lai-in huantubang mom lai ing e.
2. (a) Zua lam kuamsing bang ka luah lahlungngaih zaang pehsik aw e.
(b) Lungngaih zaang pehsik aw e, zualen lai namtem aw e.
3. (a) Gualtui a thaam ka zua hang aw,thei bang ka senlai hi e.
(b) Thei bang sen seisang tang tang e,khang vaimang in dawhlei bangtaam hen ci e.
4. (a) Dolai a leng sial zatam aw, sang apham ta zel aw e.
(b) Sang a pham aw ciin lung ngaih aw,lai ah humtang bang do e.
5. (a) Ciaukuam a ta zaangsa kamkei,batphu thaamna ka hiam aw.
(b) Ka ciin thaamna dimtui tang gual,lung a nemlo lai hi e.
6. (a) Zua kop laihen melmak vontawi,thangvan dawng kong hong sak aw.
(b) Dawng kong neu a sih khawlmualahphung in lam bang pak nam aw.
7. (a) Zua teng sang kap laihen sialna,khaimu bang lang silsial e.
(b) Sang la laithah i sialna tuanglamtungah, tuai aw tul liimin nei aw.
8. (a) Simlei tual tuan sang za namcih, tuaiaw maciang na suan aw.
(b) A tungah va bang tuang inla zuateng banzal hi ci aw.
9. (a) Va bang hong man zinleng tualahtheisen puvon na sial inla, laihenmaciang na suan aw.
(b) Puvon laihen maciang suan aw, zintunnu’n von aw kai zat tuam henaw.
10. (a) Ciin gin khate na kiatna aw, theihloh siing vangkhua hi e.
(b) Siing vangkhua-a na phung zonte’nham bang hong huai siam nam aw.
Pu Lam Za Nang' late (Latung)1. (a) Saulim liap a ning leh aisa, sanglian
phung khup ni bang e.(b) Cialdawh nem a namcih zatam
laihen tuang tun ni bang e.2. (a) Na min ciandaal ging bang hiam
aw, namcih va bang phawng aw e.(b) Sang deih lal deih paal i lawh bang,
zin in paallai lo hi e.
66 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
3. (a) Zang a vuisai thangzawm aw e, tuaigin kha kia thang zawm aw.
(b) Zang vuisai leh ka tuai nih gel kumkhal khat in gawm ing e.
4. (a) Tawi kawlciang leh kungkuah nam-tem, tung alsi bang taang sa’ng e.
(b) Kum sawt hai bang a ngak ding aw,Sian aw pham mawh tui luan aw.
5. (a) Zang khen kawlciang thul guah luange, lumsuang siallum aw ci’ng e.
(b) Simlei keenliang siallum hi e, zata’nliim sawl bang beel e.
6. (a) Tul thang pahtang zatam tuanna,zun loh len paan kai tah e.
(b) Sumtual zil zaa lamtual kaih na, kiallo phung cing ta nah e.
7. (a) Vangkhua ningzu vangkhua aisa,sang tui lawh niang sa aw e.
(b) Sang tui lawhna han sam zial na,simlei keenhang suak ta e.
8. (a) Tun aw na pham lungsit lo aw, nadeih gel cing sa hi e.
(b) Ngalliam vontawi siing ii tusuan, albang ka mang sam diam aw.
9. (a) Sen ninu leh sang cih sumlu, sau-mang tawh etlawm sang e.
(b) Sen sanggah meii bang theng tah e,khang ciau li bang bei tah e.
Pu Pum Gin' LatePu Gah Thang' tapa Pu Pum Gin in, a
papi Pu Zong Lam' tapa Pu Thual Khaam asih ciangin, a nuai-a bangin la na phuak hi.
1. (a) Laukha hualna simsinggil phuh ciinmang in tuang nung sia e.
(b) Sekthei nun nem a kaai leh thangnen dolcial von in hai bang ngakhen aw.
2. (a) Leengvan vangkhua nun a nuam nam,ciin mang in tuang nung sia e.
(b) Tuang nungsiat sa ciin na sausuan,liimbelh i sumtual bang e.
3. (a) Pu Tawm i sian sung aw e, luankhiluang khumna aw e.
(b) Luankhi luang khumna aw e,khamkha gilgiahna aw e.
4. (a) Ngaih tawh ka zal ngingei a ngaihtam ka sial, ka sial kan sangnuamno hi e.
(b) Von sen momno tawh ka sial aw, kasial sing bang gil sa’ng e.
5. (a) Khamkha luai e tang ka sakduanglen naangdiik bang neem ing e.
(b) Gua bang hin ding dawn bang suanding, lailung in kiging laa’ng e.
Pu Hen Thang' Late:Pu Hen Thang (Vum Kham' tapa 2na)
in, a pano Pu Son Hen kitam hi-in ama khansungin gal khat, sai 1, zangsial 2 leh sa-nautangtampi manin, Tonzang khua zununnate ahzupi hawm dingin kiseh ahih manin, hi banginla kiphuak hi.
1. (a) Na tun nunkhum laigil tui bang vunglai-ah vonmom leh sangmang nongthang khawm ngawn hi e.
(b) Vonmom leh sangmang nong thangkhawm ngawn hi a, gual tawikawlciang i tung thangvan gingbang e.
2. (a) Kei pawh luntawi taangni hi veng esang leh lal aw, ka deih teng mualahsuang ing e.
(b) Gual in nuihciam hong lel zongin,gual a ka kawm om lo e.
3. (a) Ka lenlai-in ka kawlciang ka zuunsiam a, nahnuai sang namcihduangah ka baang sak e.
(b) Nahnuai sang namcih duangah kabaang sak e, tang ka lenpih gualhong sing zo om lo e.
4. (a) Ka lenlai-in nahnuai sang zai khaning e, a mual a sang cih peuhahhanzai sa’ng e.
(b) A mual a sang cih peuhah hanzaisa’ng e, lia leh tang paak banghong tawi ding bei tah e.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 67
5. (a) Pheiphung ka nem ta ding bang,banzaal ka nem lamheem tulta,sangsawl khai, lah bang tang e.
(b) Lamheem tulta sangsawl khai lahbang tang e, khua phei lam sang,mual suahna, lam bang nga’ng e.
6. (a) Ka minthang ve’n khua vannuai-ah,ka deih anglai-ah sia’ng e.
(b) Sang a cih leh lai a cih aw, nuhsawlbang baang kim ing e.
7. (a) I khang ciautui a piau nenah, vonaw zingvai na hawmna.
(b) Von aw zingvai na hawmna aw,zata’n ni bang en hi e.
8. (a) Na zua kamkei dungzil kisaang, sangnamkim mualah suang e.
(b) Sang namcih mualah suah ta'ng e,lal ka deih in zial ing e.
9. (a) Sawn kha kiak a zaila nialte’n,khuamual lam bang veel hen aw.
(b) Khuamual lam bang veel hen aw e,lai henlam tual kim bang e.
10.(a) Tu laitak a tuai gin kha kia, phungsinthu khau bang nok e.
(b) Khau bang nok nuam, leengvankaai nuam, ciin aw na tong, neemsak aw.
Pi Uap Niang' late: (Pu Hen Thang aphuah)
1. (a) Namcih melmak sang minlun, tuaina paal lawh, tul lel a paalvazembang et cim la’ng e.
(b) Tul lel a palvazem bang et cim la'nge, phualva vontawi na hi e, vang lasa’ng e.
2. (a) Theisen lungtup tuai lungtup, tuibang tunni’n vangkhua-uap tuallummei aw na sung lo aw.
(b) Vangkhua-uap tual lummei aw nasung lo aw, tuai ngaih sumtual ke’nva-am dih ve ning e.
3. (a) Tun tawi loh zua tawi loh a, tuaikhan kitawi, lung up lohpi’n, tukluhan sam zial aw e.
(b) Lung up lohpin’ tuklu han sam zialaw e, sumtual nenah lun in haizu,zawng thei e.
4. (a) Tuan a pupa’n, do tunnu maciangsuatsa, tu a pianpih laizom, a vabawl aw e.
(b) Vaimang tunnu a tongsuah na dangding a, von aw luai nau bang, nasang thei nam ci’ng e.
5. (a) Vaimang siamsilnel tung a tuai lehvon dawng, lah liang kei vontawidingin a lawm lo e.
(b) Lah liang kei vontawi dingin a lawmlo e, khangsawn melmuhna dingintulmawh hen aw.
6. (a) Vaimang tongdam na sa’n zong tuaileh von dawng gual kim sinna’n ciinlia nun deih lei-ing e.
(b) Gual kim sinna’n ciin lianun deihlei veng e, si leh hing sial zan kimkhangthei lo ing e.
7. (a) Pai pai ding a, a mual zatam kalding a, tuangtung ding a tuai ngaihmel mu lo ding aw.
(b) Tuangtung ding a, tuai ngaih mel,mu lo ding aw, laizom khing, anbang niingsa hawh thadah e.
8. (a) Ka zalmang in zangsih ai ciang, tawi-ing e, ngaih aw na anglai ka luailah ding bang e.
(b) Ngaih in hemlam hong don in khuasuak mual a, tui luang zozam mualliim khau bang hual la’ng e.
9. (a) Buktual tumtai ka nelzun ngaih gimbanna, lo kei dih vua ke’n hong lomasa ning e.
(b) Lo kei dih vua ke'n hong lo masaning e, ngaih gim a namlai nam awnuam tuam veng e.
10. (a)Zang gamlei a ka von zal aw, lenkumkhua sawt na sa nam aw vonaw e.
(b) Na tun kei sinthu bang hi lehzangleng sunni kai man lo a, sul ahhong hei ding aw e.
68 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
Pi Cing Za Niang' Late:
Pu Vum Kham' tapa 4na, Pu ThangKhua Kai in Pi Cing Za Niang (Sukte) tawhkitengin Pi Cing Za Niang in hi bangin la naphuak hi.
1. (a) Pupa khangui bang zopna, deihsumtualah, sing leh heisa a thaitawh hong paal khawm e.
(b) Ningzu aisa hawmtel cing, lahna halin, ciin aw, tuai aw, phung teng aw,hong khawl ve aw.
2. (a) Simsinggil leh tuinaalgua ka sen-ngaih aw, lianu’n na paallai ka lo,lah ding sa'ng e.
(b) Ngaihkhua zatam lenpuan bang, kathuah a leh, tun aw ka sau-ah, nongkhawl mawh ngawn hi e.
Pi Ciin Za Goih' Late:1. (a) Manawh tuai gin sangpal na lawh,
phung namcih kawm, kim hen aw.(b) Von lianu’n lam bang pak diak aw,
na zua sang kap pahtang tawh,kilawm sa'ng e.
2. (a) Tuan pupa tawh, al bang mangsa,lung ka uploh, tuai gin in, tang bangphong e.
(b) Nun nop lam tual, a kaai ding aw,lia laizom ngai, na veng e.
Pi Lun Ning' La: (a) Liimbelh hawm siam vangkhua ning-
zu, a kai masa zua aw na banzal hi e.
(b) Pupa khangui sut lai hi lo langmai nibang et lai hi e, meii bang hong thengding hi e.
Pi Hau Niang' Late:1. (a) Zua khan khup a, ciin kamkei aw,
namtem solkha, taang bang e.
(b) Lal ding na phuk, ciin lungngaihaw, pupa khan zil, na hi e.
2. (a) Za ii lai-ah, tong zawikaih siam, ciingin pham, mawh ding hi e.
(b)Vontawi sik a, sing lel heisa, kawilianu tawh, tul hen aw.
Pi Thang Khua Niang' la: (a) Laizom ban sam, sanggah lumsun, do
aw mualsing, bang na hawi sak aw.
(b) Gual tunga tuang, ciin hei nading,Sian aw ka kong, baang na honsakaw.
Pu Vum Khaw Pau' La (Sahang mat-a aphuah)
(a) Tongciam pela taa aw e, zanggammang aw kuam in thuk e, suanna kal lah liang aw e.
(b) Na nuacianga nuhsawl bang na hei aleh tah hong khai khial, kei ka phamta hi ci aw e.
Pu Pum Neng' la:Pum Neng pen galkap tumin hi bangin
la na phuak hi.
(a) Tukawl tawi laitual ka khiat aw, vaitun nu’n von aw ci ei.
(b) Nam cih angkawi gi bang hong khentheih loh khang vaimang aw ei.
Rev Nang Khan Pau' laphuah
(a) Tuan pupate mim bang piannakhangsawnte’n tu bang ciin ding hi e.
(b) Mimbang pianna khau bang suutle'ng, Tun sung khat pan piang hangguai aw e.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 69
KHENPI VIII
DEGREE NGAHTE, ULIANTE, MADAWKTE LEHGUALTUNG TUANGTE (2008 KUM CIANG)
A. PILNA LAM DEGREE A NGAHTE
1. Leitung Pilna Degree A Ngahte
No. Min Degree Pa' min1. Am Suan Mung B.Econ. Pa Ngul En2. Ciang Khan Man B.Sc. Pa Tual Thawn3. Ciin Lam Mang B.A. Pa Do Za Cin4. Ciin San Dim B.Sc. (Bot.) Pa Zam Khan Langh5. Ciin Sian Cing B.Sc. Pa Kam Khan Thang6. Cin Hau Mung T.E. (Aero.) Pa Pau Khan Dal7. Cin Khan Mang B.A. Pa Dam Khan Pau8. Cin Khan Suum B.A. Pa Kham Khan Thang9. Cin Khan Tuang B.A. Pa Zam Khan Suan
10. Cin Khen Mang B.A.; B.Ed. Pa Thuam Khen Pau11. Cin Lam Mang M.B.,B.S. Pa Sian Za Lal12. Cin Lian Pau B.Sc. Pa Khaam Za Thang13. Cin Lian Thang B.A. Pa Thang Khan Pau14. Cin Min Thang B.A. Pa Go Suan Kap15. Cin Za Khup B.Sc.; B.Ed. Pa Neng Go16. Cing Deih Kim B.A. (Eng) Pa En Khan Mung17. Cing Dim Niangh B.A. Pa Tun Khan Cin18. Cing Do Ciin B.A. Pa Vungh Khua Nang19. Cing Hau Nuam B.A. (Geo.) Pa En Khan Cin20. Cing Hau Vung B.A. Pa Kham Khan Thang21. Cing Hau Vung B.A.(Eng) Pa Vungh Suan Thang22. Cing Khan Lun L.L.B. Pa Vungh Khua Nang23. Cing Khan Niang B.A. Pa Ngul Pum24. Cing Khawl Niang BA Pa Zam Khan Suan25. Cing Khawm Lun B.A. (Geo.) Pa Kham Do Mang26. Cing Lam Niang B.A. (Hist.) Pa Thuam Khen Pau27. Cing Lamh Vung B.A. Pa Kam Khan Thang28. Cing Lawh Mang B.Sc. (Maths.) Pa Thuam Khua Kam29. Cing Lun Vung B.Sc. Pa Langh Za Cin30. Cing Man Lian B.A. (Geo.) Pa Gin Do Langh31. Cing Man Lun B.A. (Law) Pa Vungh Khua Nang32. Cing San Kim B.A. (Business Sc.)33. Cing San Niang B.A.34. Cing Sian Don L.L.B.35. Cing Sian Kim B.A. Pa Dam Khan Pau36. Dai Khan Mung B.A.37. Dal Sian Khai B.A. Pa Tuang Za Dal38. Dam Khan Nang B.A. Pa Vungh Khua Nang39. Dim En Niang B.C.Sc.; M.C.Sc. Pa Vungh Suan Thang40. Dim Hen Cing B.Sc. (Chem.) Pa Vungh Suan Thang41. Dim Lam Cing M.A., B.A. (Hon.) Pa Pau Hen Nang
70 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
42. Dim Za Lun B.A. Pa Do Pau43. Do Pau L.L.B. Pa Zen Khual44. Do Sian Mang B.A. Pa Khai Za Cin45. En Ngaih Lian B.A. Pa Hau Suan46. En Za Tuang A.G.T.I.; B.Sc. (Q.) Pa Pau Hen Nang47. Gin Mun Mang B.Sc. (Zoo.) Pa Tuang Do Thang48. Gin Suan Mung B.A.; Dip.Ed. Pa Hau Suan49. Go Lam Cing B.Sc. (Math.) Pa Thawng Do Khup50. Go Lun Cing B.A.(Geo), Dip.Nurse Pa Vungh Suan Thang51. Goih Khan Nuam, Dr M.B.; B.S. Pa Langh Za En52. Hau Nuam Lun B.Sc. (Math) Pa Thang Khan Mang53. Hau Sian Cing B.N.Sc. Pa Gin Sian Pau54. Huai Sian Nuam B.A. Pa Hang Khan Dal55. Huai San Cing L.L.B. Pa Do Pau56. Huat Ngun Zo B.A. (Eco.) Pa Vungh Suan Pau57. Kai Khan Dal B.A. Pa Kap Khua Thang58. Kam Khan Thang B.A. Pa Kham Sial Khup59. Kap Khan Lian B.A. Pa Zam Khan Suan60. Kap Khan Mung B.A. (Rel.) Pa Zam Khan Cin61. Kham Lian Thang B.Sc. Pa Thawng Do Khup62. Kham Sian Lian M.A. Pa Tun Khua Nang63. Kham Sian Lun B.A. (Geo.) Pa Kam Za Gin64. Kham Suan Pau M.Sc. (Med.) Pa Dai Khan Suan65. Khan Hau Mung B.A., B.Th., M.Div., Ph.D. Pa Zam Khan Suan66. Khawl Lam Dim B.A. (Bur.) Pa Vungh Za Nang67. Khem Lun Cing B.A. (Geo.) Pa Vum Khua Thang68. Khen Pian Sing B.A. Pa Hang Khan Dal69. Khual Kim Cin B.A. Pa En Za Mung70. Khual Suan Piang B.A. Pa Do Pau71. Langh Go Niang B.Ed. Pa Pum Khan Kam72. Langh Khen Thang L.L.B. Pa Ngul Khua Thang73. Langh Muan Mung A.G.T.I.; B.Tech. Pa Pau Hen Nang74. Lian Sian Don B.Com. Pa Kam Khan Thang75. Lian Sian Mung B.Sc. Pa Thang Do Khup76. Lian Sian Pau B.T.T. Pa Thang Khua Mung77. Lian Suan Huai B.A. (Bur.) Pa Thual Khua Pau78. Lian Za Nang B.A.; Ed.; D.T. Pa Pum Khua Zam79. Lun Suan Cing B.Sc.; B.Com. Pa Kam Khan Thang80. Man En Mang B.A. Pa Pum Do Thang81. Man Hau Lun B.Com. Pa Langh Za En82. Man Khan Nuam B.A. Pa Awn Za Khup83. Man Khan Vung B.C.Sc. (Q.) Pa Gin Khen Mang84. Man Lam Dim B.A. Pa Kai Za Tuang85. Man Za Cing B.A. (Philo.) Pa Vungh Za Nang86. Mang Sian Tuang M.A. Rel. Philippines Pa Dam Khan Pau87. Mung Za Thang B.A. (Geo.) Pa Gin Khan Do88. Nang Don Man B.A. Pa Kham Sial Khup89. Nang Suan Kim B.A. (E.1) Pa Tuan Khen Mang90. Naung Mern B.Sc. Pa Langh Za Cin91. Nem Lun Dim B.A. (Bur.) Pa Nang Khan Hau92. Ngai Ngaih Mang B.A. (Geo.) Pa Gin Khan93. Ngo Kang Cing B.Sc. Pa Pum Kam94. Ngo Khan Khup B.A. Pa Vungh Khua Nang95. Ngul Go Man B.A. (Philo.)96. Ngul Khan Huai B.A. Pa Pum Do Thang97. Ngul Lam Dim B.Sc. Pa Khai Tung Nung
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 71
98. Nian Khua Hau B.Com. Pa Tuan Khan Thang99. Nian Ngaih Vung B.A. Pa Ngul Khua Thang
100. Nian Ngaih Zam B.A. Pa Neng Go101. Niang Deih Dim B.A. Pa Khai Za Nang102. Niang En Lian B.A. Pa Dam Khan Cin103. Niang Hau Lun B.Sc. Pa Pau Za Cin104. Niang Huai Lun B.Sc. (Bot.) Pa Gin Khan105. Niang Lam Cing B.A. Pa Zam Khan Suan106. Niang Lun Man B.A. Pa Kham Khan Thang107. Niang Suan Dim B.A. Pa Ngul Khua Thang108. Niang Zam Cing B.A. Pa Kham Khan Langh109. Niing Sian Nuam B.A. Pa Do Pau110. Ning En Lun B.A. (Hist.) Pa En Khan Cin111. Ning Hau Niang B.A.; B.Ed. Pa Neng Go112. Ning Hau Nuam B.A. Pa En Khan Mung113. Ning Lamh Vung B.A. Pa Khup Khan Thang114. Ning San Nuam B.Sc. Pa Kam Khan Thang115. Ning San Nuam B.Sc. Pa Kam Khen Thang116. Ning Zam Lian B.A. (Geo.) Pa Thang Khan Mang117. Nuam En Cing B.A. (Geo.) Pa Ngul En118. Pau Khan Nem B.A. Pa Tual Thawng119. Pau Khan Tuang B.Sc. (Bot.) Pa Zam Suan Thang120. Pau Lam Saang, Dr B.V.Sc. Pa Langh Za En121. Pau Sian Khai B.A. (Eng.) Pa Kam Za Dal122. Pau Sian Piang B.A. (Philo.) Pa En Khan Gin123. Pau Than Cin B.Eco. Pa Cin Khen Kham124. Pau Thawn Khai B.A. Pa En Khan Mung125. Pau Za Khen B.A.126. Pau Za Langh B.A. (Hist.); Dip. in Law) Pa Theu Za Thang127. Pau Zam Lian B.Sc. (Phy.) Pa En Khan Cin128. Pum Lam Mang B.Sc. (Phy.) Pa Gin Khan Do129. Pum Lian Pau B.Sc. (Phy.) Pa Tuang Do Thang130. Sian Khan Khual B.A. (Bur.)131. Sian Sung M.B.,B.S. Pa Thang Khua Mung132. Sian Za Sum B.A. Pa Sian Khua Hau133. Suan Kim Thang B.A. (Hist.) Pa En Khan Cin134. Suan Lian Kim B.A. (Hist) Pa Khai Za Cin135. Suan Zen Vung B.A. Pa Thuam Khua Kam136. Suangh Lian Kim B.A.(Hist.) Pa Khai Za Cin137. Thang Dal B.A. Pa Awn Langh138. Thang Kap Tuang B.Sc. Pa Kham Za Thawng139. Thang Khan Dal B.L.A. Pa Sial Za Cin140. Thang Khan Khai B.A. (Eng.) Pa Thual Khua Pau141. Thang Khan Suan B.Sc. Pa Khai Za Cin142. Thang Khat Muan Sang B.Sc. Pa Vum Khua Thang143. Thang Khua Mung B.A. Pa Lam Zam144. Thang Kim Khai B.E. (E.P.) Pa Kham Do Mang145. Thang Lam Mung B.A. (Hist.) Pa Nang Khan Hau146. Thang Lian Cing B.A. (Hist.) Pa Gin Khan147. Thang Muan Khai B.A. (Law) Pa Vungh Suan Pau148. Thang Mun Mang B.A. Pa Go Suan Kap149. Thang Ngaih Lun B.A. Pa Kham Khan Nang150. Thang Sian Mung B.Sc. Pa Kham Do Mang151. Thang Suan Khai B.A. (Bur.) Pa Gin En Pau152. Thang Suan Lian, Dr M.B.; B.S. Pa Laang Khan Suan153. Thang Tawi Man L.L.B.; B.Ed. Pa Vial Do Pau
72 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
154. Thawng Khan Suan B.Sc. Pa Khai Za Cin155. Thuam Khan Kim B.Com. Pa Thang Khan Mung156. Tin Nilar Win B.Sc. Pa Cin Za Go157. Tin Tin Nilar B.Sc. Pa Cin Za Go158. Tual Khan Suum B.A. Pa Tun Khan Cin159. Tuan Go Thang B.A. (Bur.) Pa Vungh Za Nang160. Tuan Lamh Thang B.A. (Philo.) Pa Ngul En161. Tuang Do Kham B.A.; Dip.Ed. Pa Thuam Za Cin162. Tuang Khen Pau B.Sc. (Bot.) Pa Khup Khua Gin163. Vial Khen Thang B.A. Pa Khai Za Langh164. Vung Huai Mang B.A. Pa Tun Kap Thang165. Vung Khan Hau B.A. Pa Khaam Za Thang166. Vung Lam Cing B.A. (Geo.) Pa Khup Khua Gin167. Vung Lam Mang B.A. (Geo.) Pa Tuang Do Thang168. Vung Sen Luai B.A. (Geo.) Pa Gin Suan Kham169. Vung Sian Ngai B.Sc. (Phys.) Pa Ngul Khan Dal170. Vung Suan Cing B.Sc. (Chem.) Pa Thawng Khua Zam171. Vungh Lian Khup B.A. (Geo.) Pa Nang Khua Hau172. Zam Khen Khai B.Sc. Pa Thang Khua Mung173. Zam Sian Pau B.Sc. Pa Tun Khan Cin174. Zen Lawh Nuam B.A. (Geo.) Pa Pau Khan Dal175. Zo Suan Nuam B.Sc. (Hon.) Pa Pau Hen Nang
2. Leitung Degree leh Biakna Degree A Ngahkhawmte
No. Min Degree Pa' min
1. Cin Khen Kham B.Sc.; M.A.(Theo.); M.A.(Min.); M.Div. Pa Vial Do Pau2. Cin Lam Pau B.Ph.; B.Th.; B.Sc. Pa Neng Go3. Don Go Mang B.A.; B.A.B.S.; M.A.(Theo.) Pa Thual Khua Pau4. Kham Za Khen B.L.A.; M.A.; Th.M. Pa Sin Khua Kam5. Kung Za Mung B.A.(Eco.); B.Ed.; M.A.(Theo.) Pa Thang Khen6. Lian Lawh Cing L.L.B.; B.Th. Pa Tun Kap Thang7. Lun Khan Cing B.A.(Philo.); B.A.(Bible) Pa Gin Khan Do8. Pau Khan Thang B.A.; B.Th. Pa Thual Khua Pau9. Pau Pian Thang B.A.; B.D.; M.Th. Pa Do Za Cin
10. Pum Suan Mung B.A.; M.A.(Theo.); M.Div.; D.Min. Pa Thang Khen11. Thang Gin Lian B.A.(Hist.); B.A.B.S.; M.Div. Pa Thang Khen12. Thang Khawm Khai B.A.; M.A. B.S.; M.Div. Pa Thual Khua Pau13. Tuang Khan Khup B.Sc.; M.A. Pa Lam Zam14. Vum Khan Khual B.A.(Q.); M.Div.; D.Min. Pa En Cin15. Zam Khen Khai B.A.(Bur.); M.Div.16. Zam Suan Lian B.A.(Eng.); M.A.B.S. Pa Thual Khua Pau
3. Leitung Pilna Diploma A Ngahte
No. Min Degree Pa' min1. Aung Sian Zam A.G.T.I. Pa Langh Za En2. Ciin Khan Kim Dip.Nurse Pa Thang Khan Mang3. Cin Muan Tung A.G.T.I. Pa Gin Sian Thang4. Cing Deih Lun Dip.Nurse Pa Thawng Do Khup5. En Thawn Sum A.G.T.I (EC) Pa Thang Khan Mang6. Kham Suan Mung A.G.T.I. Pa Gin Do Langh7. Man Suan Huai Dip.Nurse Pa Kung Za Mung
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 73
8. Niang Khat Lun Dip.Nurse Pa Sian Khua Hau9. Niang Suan Vung A.G.T.I. (Civil) Pa Pau Khan Dal
10. Sian Za Suum Dip.Nurse Pa Sian Khua Hau11. Suan Cin Khai A.G.T.I. Pa Gin Suan Mung12. Thang Len Sang A.G.T.I. (E.P.) Pa Thawng Khua Zam15. Thang Lian Khai A.G.T.I. (Civil) Pa Gin Khan Do
4. Biakna Lam Degree A NgahteNo. Min Degree Pa' min
1. Cin Khan Pau B.A.B.S.; M.Min. Pa Thang Khen2. Cin Suan Nang B.Th.; M.Div.3. Cing Lam Lun B.Th. Pa Cin Khen Kham4. Cing Thawn Lun B.Th. Pa Tun Kap Thang5. Dai Khan Thang B.R.E. Pa Gin Za Kham6. Dal Lian Mung B.Th. (Music) Rev. Hen Khan Go7. Dim Khan Huai B.A.B.S. Pa Ngul Khua Thang8. Gin Khan Do B.C.Min.; Dip.Th.; B.Min. Pa Siing Pum9. Gin Sian Thang G..Th.; B.R.E.; M.Min. Pa Sial Za Cin
10. Gin Za Thawn B.R.E.; M.Div. Pa Gin Sian Thang11. Go Khan Cing B.Th. Pa Gin Khua Tuan12. Hang Khen Mang M.Div.13. Hau Thawn Kim B.Th. Pa Do Za Cin14. Hen Khan Go M.Div.; Ph.D. (Cand.) Pa Zam Za Dal15. Kai Khan Cing B.Th.; B.D.; M.Div.; M.Th. Pa Sian Khua Hau16. Kai Za Cin Dip.Th.; B.Th.; M.Div. Pa Cin Ki Thang17. Kham Khan Khai B.Th.; M.Div.; D.Min. Pa Thang Suan Pau18. Kham Sian Khai B.Th. Pa Gin Sian Pau19. Khen Sawm Tuang B.Th.; M.Div. Pa Sian Za Lal20. Khen Sian Khai B.A.B.S.; M.Div. Pa Cin Khan Pau21. Langh Cin Lian B.Th.; B.R.E.; B.D. Pa Do Za Cin22. Langh En Pau B.R.E. Pa Gin Za Kham23. Langh Tung Nung B.Th.; M.A.(Theo.) Pa Kai Za Gen24. Lian Za Mung B.Th. Pa Do Za Cin25. Man Lun Cing B.A.B.S. Pa Cin Khan Pau26. Man San Nuam B.A.B.S. Pa Cin Khan Pau27. Nang Cin Khual B.Th.; M.Div. Pa Langh Tung Nung28. Nang Khan Pau B.Th.; M.A. Pa Pum Neng29. Niang Suan Lun B.A.B.S. Pa Thual Khua Pau30. Ning Man Cing B.R.E. Pa Kai Pau31. Nuam Khan Niang B.A.B.S. Pa Thual Khua Pau32. Pau Dong Sian B.Th. Pa Tun Khan Cin33. Pau Khan Khai M.Th. Pa En Gin Thang34. Pau Lam Kim B.A.B.S; M.Div. Pa Thang Do Mang35. Pum Suan Lian B.D. Pa Gin En Pau36. Pum Za Thang B.Th.; B.D.; D.Min.37. Sian Za Lal B.A.B.S.; M.A.(Theo.) Pa Thang Khen38. TG-Thangta B.Th.(PCI)39. Tun Khua Nang B.Th. Pa Neng Za Kham40. Vungh Suan Lian B.Th.; M.Div. Pa Gin En Pau41. Zam Khua Thang B.D.42. Zam Sawm Pau B.Th.,B.D. Pa Zam Khan Suan43. Zam Sian Tung Mang B.Th. Pa Tun Kap Thang44. Zam Suan Mung M.R.E. Pa Do Za Cin
74 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
B. BEH SUNG KUMPI LAM ULIANTE
1. Beh Sung Ki-ukna Lam Uliante
1. Am Suan Mung (Tonzang) Secretary; Township Law and Order RestorationCouncil leh Assistant State Planning Officer of Chin State
2. Gin Do Lian (Tedim) Executive Member of Township People’s Council3. Gin Khan Do (Tonzang) Executive Member of Township People’s Council4. Gin Za Kham (Tonzang) Chairman of Township Judges5. Khup Khan Thang (Lawibual) 1. Member of Township People’s Council
2. Secretary of Township Party Unit, Tedim3. Member of Central Labourer’s Council4. Representative of 5th Party Convention5. Organizer of National Unity Party, Tedim
6. Pau Za Khen (Tonzang) Executive Member of Township People’s Council7. Pau Za Langh (Saizang) Deputy Manager; State Communication of Chin State8. Thang Khan Pau (Taungyi) Chairman of Township Inspection9. Thual Khua Pau (Leilum) Chairman of Township Party Unit, Tedim
10. Vung Suan Thang (Saizang) Chairman, Township Law and Order Restoration Council, Matupi11. Zen Khan Cin (Tedim) Executive Member of Township People’s Council (part time)2. Galkap Lam Min Neite
1. Cin Za Khen (Capt.) (umuG,fa&; OD;pD;csKyf\ol&Jaumif; vufrSwf&) Saizang2. En Khan Khual (Lieutenant) Suangphei3. Kham Suan Pau (wyfrawmfol&Jaumif; rSwfwrf;0if) Saizang4. Khen Do Thang (Lieutenant)5. Luan Cin Suan (Subider) Tonzang6. Neng Go (Capt.) Tonzang7. On Za Khup (R.S.M.) Ngalbual8. Pau Za Gin (Capt.) Tonzang9. Pau Za Langh (Capt.) Saizang
10. Tel Khua Lian (Major) Saizang11. Thawng Khan Suan (Lieutenant) Tuimui12. Thawng Khua Zam (R.S.M.) (o*F[wHqdyf) Haupi13. Tuan Khan Suan (Capt.) Tonzang14. Vungh Khaw Kam (Capt.) Mualkawi15. Vungh Suan Thang (Major) Saizang
3. Palik Lam Pan Min Neite
1. Khaam Cin (SIP) Tonzang2. Khai Za Kham (IP) Tonzang
4. Civil Lam Uliante
1. Gin Suan Mung B.A.; Dip.Ed. Township Education Officer2. Kam Khan Thang B.A. Township Sports Officer3. Lian Za Nang B.A.; B.Ed; Dip.Ed. Township Education Officer4. Sian Khan Khual B.A. Township Sports Officer5. Tuang Do Kham B.A.; Dip.Ed. Township Education Officer
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 75
C. BEH SUNG MADAWKTE LEH A TUAMTUAM
1. Beh sung taih-inn (Pucca building) lam masate
1. Pa Kham Sial Khup Tedim, Lawibual veng 2. Pa Kham Suan Pau Saizang 3. Pa Vial Do Pau Tedim, Lawibual veng
2. Beh sung mawtaw nei masa 1. Pa Kai Za Tuang Kawlpi, Jeep 1. 2. Pa Kham Sial Khup Tedim, Lawibual veng. chevrolet 2 leh Jeep 2.
3. Ansai leh hotel sem masaPa Khup Khua Gin, Kalaymyo
4. Press manager masaPa Tuang Do Thang Kalaymyo (Catholioc Press)
5. Sialkop go masa (a) Pu Hen Thang, Tonzang (b) Pa Lam Za Nang, Tonzang
Note: Sialkop go cih pen nupate a nuntak lai un zu nungin, tongin, sial nihpan a tungsiah go in songpi kop a phutte ahi hi. Innka laizang ah innkasonga ka biambuam kiphut hi. Innka cial nih kidawh in tuangdung tawh dawlthum pha hi. Tonzang ah sialkop go inn 10 om hi.
6. Beh sung sial hau penPu Siing Thang, Tonzang. Amau inn ah ta zo loin tanaute' inn ah kikhumkawikawi hi. Ukpipa zomah a hau pen ahi hi.
7. Beh sung kum 100 val nungtate (theih zawh ciang)
(a) Pu Gui Ziam suan panin Pu Tut Khaat kum 110 nungta hi. (1780-1896) (b) Pu Song Hang suan pan Pu Phung Tuang kum 105 nungta hi. (1877-1982) (c) Pu Sim Hang suan pan Pu Thang Khua Kai kum 105 nungta hi. (1858-1963) (d) Pu Sim Hang suan pan Pu Lam Dong kum 101 nungta hi. (1790-1891)
8. Beh sung laibu tam bawl pente:
(a) Rev. J. Zam Khua Thang in laibu 13 bawl hi.1. Leitung gam thu 1958 kum2. Rome kianga laikhak hilhchetna 1969 kum3. Korinte kianga laikhak 1971 kum4. Suang mantamte 1973 kum
76 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
5. Genesis telsuina 1979 kum6. John laikhak I, II, III sinna 1977 kum7. Biakna kikhop pitu 1972 kum8. Saptuam amah khe ading 1977 kum9. Senior sinlai ?
10. C. V. John Khasiangtho tawh kidimna 1978 kum 11. Senior sinlai ? 12. Paite Readers ? 13. Kuapeuh in thu a gen leh Pasian thu gen hen 1989 kum
(b) Rev. Dr. Pum Za Thang in laibu 6 gelh hi.1. Gupna ni 1976 kum2. Tuailai leh koppih zonna 1987 kum3. Nang leh nang kisin in 1988 kum4. Khristian tuailai pawl 1990 kum5. Hotdamna ?6. Kadang a taak ?
(c) Dr. Vungh Do Thang (Vung D. Tombing) in laibu 5 bawl hi.1. Leitung gam thu 1958 kum1. Singtang mite khangthu 1963 kum2. Mihing khuaheidan 1968 kum3. Naupang a mihing khuaheidan 1981 kum4. Khuavel khang thu 1995 kum5. Himalay Readers Premier panpihna ?
(d) Pa Gin Sian Pau (G.S. Pau) in laibu a bawl loh hangin khasim laihawmte lehmagazine tuamtuam ah thu hoih nono thulu 500 val gelh hi.
9. Zola tam phuak pen:Pa Sin Khua Kam' ni ahi Nu Nem Cing in a paukhiat peuhpeuh zola suaksak thei hi.Pa Sin Khua Kam' paneu, Pa Kham Go in a thugen peuhpeuh lakam in gen thei hi.
10. Beh sung mi thahatte:(a) Tonzang khua Pu Sim Hang suan Pu Lam Suan leh Tungtuang khua Zilom beh
Pu Tawk Thangte gamvak khawm uh a, sazuk laa khat man uh hi. A kitha etna-un keima mat hi ci tuak uh a, khat a lu lamah, khat a khe lamah singbul siksantuak in sazuk kituh uh hi. Sazuk a aak panin kitat a, tum nih suak hi.
(b) Tonzang khua Pu Dai Lo' tapa Pa Go En Thang in Kawlgam galkap sungahthatang hat, tha hoih leh a gik dom kidemna ah Bago Division panin pahtawinangah hi.
(c) Pu Song Tun (Saizang) in Ngalkhaat tuk 5, a angkuah sa-in sa beng zo hi.Saizang khuataw pan Tuizawl veng dong, Sutpi pua-in pan khang tawh liangkalhzo ahih manin khuapihte in vok tuk 4 leh zu saibeel khat tawh na pahtawi uh hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 77
11. Beh sung lu-ye-chun (all round outstanding student) teelna ngahte: (1) Tedim pan Pa Thang Khen tapa Tg. Kung Za Mung in 1978-79 kumin Mandalay
Teachers’ Training College pan Luyechun teelna ngah hi.
(2) Tedim pan Pa Vial Do Pau tanu Lia Thang Tawi Man in 1974-75 kumin Tedimkhua Lawibual veng State Middle School tan 8 pan Luyechun teelna ngah hi.
12. Tangza sawmvei a nei ngei teng:1. Tonzang khua pan - (a) Pu Ling Thang (b) Pu Dong Kai2. Tonglawn khua pan - Pu Gah Thang3. Thangkhal khua pan - Pu Suan Neng4. Zozang khua pan - Pu Lam Kam** Tang puakkhat ciangin tulai bung thum hi a, tangza pen bung zathum cihna hi.
13. Sa tam a mante:1. Suangphei khua Pu Gah Son in saipi 12 man hi.2. Zozang khua Pu Ngul La in saipi 5, sahang 15, cinghpi 5, zangsial 30, ngal, vompi
leh sanautang a kigawm 1,000 val man hi.3. Zozang khua Pu Khen Thang in saihapak 3, zangsial 30 leh sa namkim 1,000 val
man hi.4. Zozang khua Pu Lam Kam in sa namkim 1,000 val man hi.
14. Gal tam a mante:1. Mualkawi khua Pu En Son in gal 15 man hi.2. Tonzang khua Pu Lam Dong in gal 12 man hi.3. Suangphei khua Pu Do Son in gal 10 val man hi.
15. Beh sung Piantit paite (1917-1919)
1. Tun Zam .................................. (Tuithang)2. Luan Tuang ............................. (Ngalbual)3. Hat Go..................................... (Tonzang)4. Pau Za Gin .............................. (Tonzang)5. Awn Langh .............................. (Saizang)6. Tel Khup.................................. (Saizang)7. Vial Ngul .................................. (Saizang)8. Pum Khua Zam ....................... (Tonzang)9. Siing Thang ............................. (Tonzang)
10. Kham Khai .............................. (Saizang)/Teklui11. Tuah Cin .................................. (Saizang)12. Tun Langh ............................... (Saizang)13. Awn Hang ................................ (Saizang)14. Thang Thawng ........................ (Saizang)15. Vungh Ngul ............................. (Saizang)
16. Beh sung hausa sem ngei teng:
1. Khaam Za Thang ..................... Tedim 2. Gin Do Lian............................. Tedim 3. Khai Tung Nung ...................... Tedim 4. Tuan Khua Zam....................... Tuithang
78 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
5. Dam Khan Pau ........................ Leilum 6. Pum Lam Thang...................... Singzung 7. Dam Awn ................................. Ngalbual 8. Luan Tuang ............................. Ngalbual 9. Nang Khup .............................. Ngalbual10. Langh Khan Thang.................. Saizang11. Zam Do Lian ........................... Saizang12. Gin Do Langh ......................... Saizang13. Pau Hen Nang ......................... Teklui14. Zen Nang ................................. Phaileng15. Nang Khan Thang ................... Singzung16. Kam Za En .............................. Suangphei (Circle chairman)17. Thang Za Kam ........................ Lingthuk (Circle chairman)18. Gin Za Cin ............................... Saipimual19. Pau Za Khen............................ Khenman
17. Hunbit Pasian' nasem Ordination ngahte:
1. Rev. Fr. Cin Lam Pau ............. (RCM Father)2. Rev. Dr. Kham Khan Khai ...... (AG; USA)3. Rev. Dr. Vum Khan Khual ...... (ZBCM)4. Rev. Dr. Pum Suan Mung ....... (EBC)5. Rev. Hen Khan Go.................. (ZBCM) Dr. -Cand.6. Rev. Dr. Pum Za Thang .......... (ECC)7. Rev. Gin Sian Thang ............... (EBC)8. Rev. Kai Za Cin ....................... (TBA;GS)9. Rev. Nang Khan Pau ............... (UPC)
10. Rev. Pau Khan Khai ................ (ZBCM)11. Rev. Tuang Khan Khup .......... (Baptist, Japan)12. Rev. Thang Gin Lian ............... (EBC)13. Rev. Thang Van Lian ............... (P C)14. Rev. Tun Khua Nang ............... (SDA)15. Rev. Fr. Tual Khan Sum.......... (RCM Father)16. Rev. Zam Khua Thang ............ (ECC)17. Rev. Sian Za Lal ...................... (EBC)18. Rev. Khen Za Dal .................... (UPC)
18. Kawlgam Matric Exam ah Distinction 3 leh a tungsiah a ngahte (2000 kumkhit)
Min Kum D Nu leh pa min1. Lia Cing Sian Nem 2005-2006 6 Kung Za Mung + Thang Sian Cing2. Tg. Sian Sung 2002-2003 4 Thang Khua Mung + Nian Ngaih Mang3. Tg. Hau Sian Gin 2007-2008 4 Kung Za Mung + Thang Sian Cing4. Lia Cing Van Kim 2007-2008 4 Gin Sian Pau + Vung Kang Cing5. Tg. Khen Sian Kham 2002-2003 3 Kung Za Mung + Thang Sian Cing6. Tg. Khual Sian Tung 2007-2008 3 Pau Khan Dal + Don Za Ciin7. Lia Hau Ngaih Lian 2005-2006 5 Thang Khua Mung + Nian Ngaih Mang
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 79
D. KHUA TUAMTUAM PAN BEH MAKAITE (2008)(a) Tedim Khua Tawmging Beh Makaipite
1. Pa Khup Khan Thang President2. Pa Khai Tung Nung Vice President3. Pa Gin Sian Thang Secretary4. Pa Gin Sian Pau Joint Secretary5. PaThual Khua Pau Treasurer6. Pa Cin Khen Kham Accountant7. Pa Gin Khan Do Member8. Pa Nang Khan Pau Member9. Pa Kham Khua Lian Member
10. Pa Gin Khua Cin Member
(b) Kawlpi Khua Tawmging Beh Makaipite1. Pa Dam Khan Pau (Tonzang) President2. Pa Tuang Do Thang (Saizang) Vice President3. Pa Thawng Khua Zam (Haupi) Secretary4. Pa Kung Za Mung (Tonzang) Treasurer5. Pa En Cin Mang (Tuimui) Accountant6. Pa Lian Za Thang (Saizang) Auditor7. Pa Pau Sim Thang (Haupi) Auditor8. Tg. Thang Sawm Pau (Zozang) Sawltangzang
(c) Zangkong Khua Tawmging Beh Makaipite1. Pa Gin Khan Lian (Nahnuai) President2. Pa Hang Khan Dal (Tuitum) Vice President3. Pa Thang Khua Mung (Sezang) Secretary4. Pa Gin Khua Thawng (Tonzang) Joint Secretary5. Pa Pum Suan Mung (Tonzang) Treasurer6. Pa Pum Lam Mang (Tonzang) Auditor
(d) Tonzang Khua Tawmging Beh Makaipite1. Pa Gin Go Pau President2. Pa Vungh Suan Pau Vice President3. Pa Thang Lam Mung Secretary4. Pa Do Khan Mang Joint Secretary5. Pa Zam Suan Thang Treasurer6. Pa Kham Khan Thang Auditor7. Pa Gin Za Kam Auditor8. Pa M. Thuam Khaw Kam Member9. Pa Pau Khan Dal Member
80 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
KHENPI IX
ZOMI PU LEH PA NGEINA PAWLKHAT
~ Sia Nang Khan Pau
Zomite pen ngeina kip a nei minam thupi khat i hi hi. Minam leh kampau zui-in ngeinatuam ciat kinei a, Tedim kampau i pu i pate ngeina pawlkhat en dih ni.
A. NGEINA TUAMTUAM
1. Zawl helna
Tangval khat in nungak khat a ngaihleh tua nungaknu innah nitakin hawh den a,tua pen zawlhel kici hi.
2. Zuthawl piakna
Nungaknu in hong ngai mawh ke'n tehci-in tangvalpa in a telcian leh tangvalpa inmeltheih tanau khatpeuh zutaak thawl khattawi sakin, nungaknu, a nu a pate kiangahngaihna itna thu gen dingin paisak hi. Tuapen zuthawl-pia kici hi.
3. Zuthawl sang/ nolh
A zu a nek sak leh zuthawl sang kicihi. A zu a nek hangin a thukim kei leh a tawizu bang linlian mah tawikik sakin zuthawl sanglo kici hi. Numei lam in zuthawl a san khithangin mo kilak ni ma-in a lungkiat leh zuthawlpiak ni-a zutawi zahzah pia kik a, tua penzuthawl nolh, ahih kei leh nungak leh tangvalkikhen ta cihna hi.
4. Mo lak dan
Zuthawl kisan khit ciangin molak niding kivaikhak pah hi. A hun a tun ciangintangval lamte (a kuanlamte) nungak' innahdangka Pek li leh zu beel khat tawh va pai uhhi. Tua sum pen thaman kici hi. Dangka Pekli lui-in, zu hawmin, tamsipa in mo ngetnathu sung masa hi. Innteek lam pan mo ngetnathu san ding san loh ding thukikupna kineihi. A san uh leh innteekte' zu kihawmin,thaman sum Pek li sangin, tunsa ding voktuk thum khat kigo hi. Man leh mual gen ma-
in a kikhen uh leh thaman Pek li leh tunsa akidin dinga kiseh ahi hi.
5. Moman kinget dan
Innteek in dangka Pek li a san khitteh man leh mual ding a nuai-a bangin vaikhakpah hi.
(1) Manpi Sialpi khat,sumtang ahihleh Pek 150
(2) Sanggam sum Pek 6 (3) Pu man Pek 2 (4) Min man Pek 2 (5) Nu man (ang khen) Pek 2 (6) Zaang dawh Pek 1 (7) Kan man Pek 30 (8) Mualkhup Pek 30 (9) Mo liah Pek 1
(10) Saseng pua Pek 1
Hih bangin vaikhakna a kineih khitciangin zu beel khat leh tunsa tawh mo kikhakhia hi.
6. Mo kilei ni ding sehna
Tua khit ciangin pasal lamte lehnumei lamte thukimna tawh mo kilei ni dingseh uh hi.
7. Mo kilei dan
A ni hong cin' ciangin kivaikhaknabangin a kisam sum leh vante tawh va kuanuh hi. A ken uh zu hawmin tamsipa in gatangkai-in man leh mual thusunna nei hi. Tuathusunna bangin a kisan pah leh thu a siang
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 81
hi pah hi. Innteekte in khiatkik a neih leh zonga kuanlamte in lungdam takin sang hi. Sa kigokhempeuh sakha pen tamsipa kipia hi. Inn-teekte in gan khatpeuh go-in, tua pen sial-khupsa kici hi. Manpi dingin sialpi a nget keileh sialkhupsa gawh kul lo hi. Sialkhupsa penmo lei khit hunkhat peuhpeuh ciangin zongkigawh thei hi. Manpi sial a kinget kei lehmolei ni a, mo sagawh in kisim sak lel hi.
8. Mo sagawhna
Mo sagawh pen numei’ pate in tunsaleh sialkhupsa ci-in nam nih a gawh kei lehnihvei gawh kul hi. Tunsa leh sialkhupsa pena kuan lamte kigawh ahih manin a nuai-a tengkipua sak hi.
(1) A phei 1 (2) A liang 1 (3) A pang phel 1 (4) A iik phel 1 (5) A tekguh phel 1 (6) A ngawng phel 1 (7) A phuuka 1 (8) A huai 1 (9) A sinka 1 (vok ahih leh)
(10) A ngoi kawn 1 (vok ahih leh) (12) A zel, a lungtang leh
a kal simloh a sungkua 1/3 (ganpiahih leh)
Hih a tunga teng mopite kipua sak a, aomlai teng innteek sagote’n ngah hi.
9. Sagawh ngah mopite’ sahawm dan (Dim tatdan)
(phei 1; liang 2; pangsa 1 leh iik 1 kihawmhi.)
(1) A phei tong - Bangkuapa
(2) A liang tong (tumbul) - Bangkuathuap
(3) A pheisa - Sasem, puleh sanggamteng in hawm
(4) A naak bul - Tanu thum inhawm (vokahih leh)
(5) A iik phelkhat - Tanu lina pantanu dang tengin ngah hi.
10. Mo kilei ni moken vante
(1) Zu beel khat
(2) Sengzing khat
(3) Saseng siin puanza khat
(4) Tu khat
(5) Hei khat
Hihte banah a neizote in a ken sakzawh bangbang keng thuah sak uh hi.
11. Moken vante hawm dan
(1) Sasengsiin - Tanu khatna (haitawi) (puanza)
(2) Hei - Tanu nihna
(3) Tu - Tanu thumna
(4) Sengzing - Tanu lina
12. Moman leh van dangte innteekte’na hawmdan:
(1) Manpi - Innteek
(2) Thaman - Innteek
(3) Sanggam sum - Bangkua (thalloh)
(4) Mualkhup - Innteek
(5) Kanman - Pasal neinu in akan a unu (te)
(6)Puman - Pupite
82 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
(7)Minman - Mintapte
(8)Zaangdawh - Tulpi
(9)Numan - Pianna nu
* Kanman leh mualkhup pen kivai-khakna zui-in nget nop zahzah ngenthei hi. Nget nop kei leh zong ngenlo thei hi.
* Numan pen upa pen leh nautumtung bekah kila zaw hi.
13. Inntuan sagawh
Innpi panin inn dang nei ta, inn tuanta cih kipsakna hi. Hih ni-in innmun logam,um leh beel, ganno, sum leh paai-a kipankhenkhiat zawh bangbang innpi panin kikhen-khia pah hi. Ahih kei leh kinung piak thei hi.Innsung dongta kiguan pah hi. Inntuan sa akigawh khit nak leh amau leh amau-in kikhualthei ta, sihna nopna-ah amau leh amau-invaihawm thei ta hi.
14. Inn sung panmun sehna/ bangkuahonna/ phamawh zonna:
Inntuan sagawhni-in innsung adingpanmun kiguang pah hi.
Bangkua
(1) Bangkua/ Sanggam/ Thalloh(2) Bangkua thuap/ Sanggam nihna(3) Sanggam thumna(4) Sanggam lina(5) Tua khit ciangin beh pasal khempeuh
a banbanin kiguang hi.
Thusa
(1) Sanggam thusa (Beh sung khatpeuh)
(2) Veng thusa (Vengte mi muanhuaikhatpeuh)
Sasem
(1) Sanggam sasem (Beh sungkhatpeuh)
(2) Veng sasem (Vengte mi muankhatpeuh)
Tanu
(1) Haitawi - Sanggam numeite sungpan a upa pen
(2) Haitawi zom - Sanggam numeite
(3) Tanu thumna - Sanggam numeite
(4) Tanu lina - Sanggam numeite
(5) Tanu ngana pan a tungsiah- beh sung pan tanu
mokhak om zahzah abanbanin a kiseh toahi hi.
Pute
I nu' pianna lamte, sunghte, i zi'nunglam khempeuh, pa’ pu, nu’ pu leh tate’pu cih bangin kiseh to hi.
Nuphal
I zite' sanggam numeite nuphal-inkiman hi.Zawl
I khangual i ki-itpih diakte Zawl-inkiman a, hih Zawl pen sanggambul zahinkingaihsun hi.
15. Innsung panmun neite' sep ding(tavuan):
Nopna, dahna-ah innsung panmunneite in amau panmun tawh kizui-in a sepdingte sawl kul loin sem ciat uh hi.
(1) Sanggam lamte in nopni dahni-ahinnteek tawh thu vaihawm khawm hi.Gtn: Sihna bangah hankuang,singlamteh, kuul tawh cihte vaan pihuh hi.
(2) Tanute in haitawite' makaihna tawh nekleh dawn dingte vaan hi. Gtn: Nidang
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 83
lai-in zu leih nading tui tawi, an huan,niangtui awm, van hem, um leh beelvanzatte kemin seng uh hi.
(3) Thusate in nopna dahna-ah hong kitawizulak (zubeel, sum leh vante) khem-peuh ciamteh hi.
(4) Sasemte in a kigo sa khempeuh angeina banga satan a kihawm theihnadingin sa semsak hi. Thusate tawhkipawlin zulak zui-in satan hawm hi.
(5) Pute in tute cidam ludam nading,nopsak nading, khansau nading cihtethupha pia hi.
(6) Nuphal in pasal sanggam bulte mahbangin tavuan nei hi.
(7) Zawl pen sanggam zah a i ki-it pih,i khangual, i lawm it taktak ahihmanin sanggam lina tawh kikimintavuan nei hi.
16. Melmuh thu:
(Melmuh thulupi nuai-ah a kicinginkigelh hi.)
17. Pu zukholh:
I pianna i nu' sanggam lam i pute penkum khatin khatvei ta zu kikholh hi. Kumsimin tuk tun khit teh zu kisa-in pute zukikholh ahih manin tukzu-kholh kici hi. Putelak pan a upa pen kipia masa a, zu a tep adawn ma-in kampi khat muamin phihkhia(siakhia) in tua khit ciang zukholh a tute adingthu ngetsakin thupha pia hi. Tua khit teh zukihawm pan hi. Pu zukholh a deihna bulpipen "Tute in pute tung panin thupha ngetna,thupha dawhna" ahi hi. Pasal lam pan upipazong tua mah bangin tukzu kikholh hi. Itnaleh thupi simna tawh zu kikholh ahih manininnteekte in zong a neih bangbang sa gawhthei zel hi.
18. Kawsah / hanken / sasin-tawi
Nidangin mi a sih ciang innteekte insivui ni-in gan khatpeuh go hi. A sa pen ngeinaom bangin kihawm hi. A sin, a lung, a sungkua
themno khat ciat misi' khutah kitawisak a,sasin-tawi kici hi. Hih pen kawsahpi kici a,tanaute in zong misi vuina sa go thei hi. Ahizongin kawsahpi sungkua bek misi khutahkitawisak hi.
19. Lawm annek / sialsawm:
Lawm annek pen khaici tuh khitakibawl hi-in kum simin April kha sungin kibawlhi. Lopawi man khit hun tawh kisai hi a, khuakhat leh khua khat a ni kituak lian khol lo hi.
Khua bup adingin khua laizang ahihkei leh khua sung mun khatah vok khat tawhbiakpiakna kinei masa hi. Khaicite hoihtakin hong po theih nading, guahtui maannading, an hauh nading thupha ngetna ahihi. Tua ni pen Tualbawl ni kici hi. A zingciangin Lawm annek kipan a nithum sungbang kine hi. Khua pawlkhatah nipi kalkhatahih kei leh tua sangin sawt zaw thei hi.
Lawm annek (Sialsawm) sungin sakibeng a, Tualbawl ni-a kipan ni sagih sunginsakuh pan a tungsiah sa a kimat leh Sawngkici-in kimualsuah hi. Hanla kisa loin khuamualpan kilit (kiku) in thau om zahzah kilawn hi.
20. Khuado bawl
Khuado pen tuk anlak khit, kum simina kinei pawi thupi khat hi a, lungdam kohnazong ahi hi. Khua khat leh khua khat a hunkibang lo hi. September ahih kei leh Octoberkha sung bang hi thei hi. Sim leh Zo zong ahun kibang lo hi.
Khuado ma a zan ni-in meilah kila masahi. Tua ni pen 'meilah sat ni' kici hi. A zingciang pen khuado a pi ni hi a, sa kigo pahziahziah hi. Nithum sung khuado-sa kine a, anithumna ni pen zinkhakni (buansiak ni) kicihi. Tua ni-in khuado a siim dawite a ciahnadingin kikha hi.
Khuado la: (a) Do na lingling, do na lingling e, gual
in kumkhua do na lingling e.
(b) Gual in kumkhua do na lingling e, Do’hanah nau bang va kap ta’ng e.
84 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
21. Ngeina puante:
Tanglai i pu i pate' ngeina puante in Tangcing, Puandum, Puanlaisan (Daapzal) lehPuangial (Khephiau) te ahi hi. Puanlaisan pen pasal puan hi a, puandum pen numei puan ahihi. Tangcing pen sih cianga misi kisilh sak puan ahi hi.
22. Tum theih tumgingte:
Lemlawi, Tamngai, kiilawng, Phit, Khuang, Zam, Daktal, Dak, Sialkii, Dalkop (Daltuah),Lawinget cihte ahi hi.
B. SAIZANG KHUA TAWMGING BEHTE' SAHAWM DAN
Thupuak:TG. Khup Khan Thang, Lawibual B-202
Saizang khuapi-ah Tawmging behte sa hawm dan hih bang ahi hi. Nopna sa a kigawhciangin thalloh, zinkhak, tanu, tapa, pu, nuphal, thusa, sabawl-te leh beh unaute panmun alian a neu zui-in amau tan ciat sa kipia hi.
Nopna mo sagawh
Mo sagawh pen numeinu’ a pate in mo leini-in khatvei nei hamtang hi. Khatvei a gawhkhit ciangin tanukhak sagawh ci-in gawh kikkik thei hi. Gawh loh phamawh hi lo hi.
Mo sagawh cianga kipia sateng:
Meipum kici vok, bawng, sial, lawi-te a kigawh ciangin a hawmdan kibang hi.
A gawh sa peuhpeuh a salang leh a liang khat (a liang galkai) mopite kipia hi.
Tuate a tomin a nuaia bang ahi hi.
(1) A phei 1 (2) A liang 1 (3) A iik phel 1 (4) A tek phel 1 (5) A ngoi kawn 1 (6) A gilpi 1/2 (7) A bil 1/2 (8) A kha nuai 1/2 (9) A huai 1/2 (10) A sin 1/3
Ganpi ahih leh a gilpi, a ekthup, a gilkha leh a iik tawm tek kipia hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 85
Moken
Mo khak ciangin a nuai-a bangin moken kipia hi.
(1) Sengvang khat (a neite’n sengbing khat tawh)
(2) Saseng-siin ci-in puanza mawkmawk khat
(3) Tuu khat leh hei khat
Pasal lam mopite’ sahawm dan:
Vok ahih leh
(1) Tuitaak (Tanu uzaw) - A iik nawi khat baang, A khanuai phel khat tawh
(2) Sawlla (Tanu nauzaw) - A phuuk nawi nih baang A bil langkhat tawh
(3) Thalloh (Bangkuapa) - A ngoi maai. (A pheibul a mei baang)
(4) Sunghpi - A tel sungnung (A pheibul a mei baanglo)
(5) A zuungzui sabak seh 6 suah in, a nuai-a teng a kikimin kihawm sak hi. (a) Zinkhak (b) Pu (c) Thusa nihte (beh leh veng) (d) Sabawl nih (beh leh Sungh)
Sa omlai a phei mal khat leh a liang nihte pen sa hong siim meltheihte, mi i khohtesimna-in kihawm hi. I sap hong pai lote zong kikholh thei hi.
Sa a omlai a khanuai, a bil, a tek, a gilpi, a ngoi, a sinte kihawm lo hi. Innteekte ki-aphi. Moken vante khempeuh zong kuamah kipia loin innteekte kipia hi.
Bawng, sial, lawi meipum ahih leh
(1) Tuitaakte a iik lam a naaktang lina ciang kipia hi.
(2) Sawllate a phuuk lam a naaktang lina ciang kipia hi.
Sihna Hanken Sa Hawmna
Vok ahih leh
(1) Tuitaak (Tanupi) - A phei mei baang, a khanuai phel khat leh a sin a ngoitawm tuak.
(2) Sawlla - A liang, a sin, a ngoi tawm tawh.
(3) Thalloh (Bangkua)- A ngoi maai (a phei mei baang), a sin, a ngoi tawmtawh.
(4) Sunghpi: - A guh hon (A ngoi maai a lang), a sin, a ngoi tawm tawh.
(5) A zungzui bup tum nih suah ding, tum khat pen tum li suahin hih a nuai-aphamawh li teng hawm sak ding.
86 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
(a) Zinkhak (b) Pu (c) Thusa (beh) (d) Thusa (veng)
(6) Sabawl (beh leh sungh) - A iik nawi khat baang tuak.
(7) Zawl leh Nuphal - Sabak limci sim khat, a ngoi tum khat, a sin.
A omlai sate pen meltheih zahtak tuamtuamte bak khat tek leh a ngoi tawm ciat kipia hi.
Ganpi meipum ahih leh:
(1) Tuitak - (Sasial) A phei mei baang khat
(Sa minsa) A naak bul khat, a sin, a ngoi, a gilpi, a ekthup,a gilkha, a tuap, a iik leh a huai tawm tek kipia hi.
(2) Sawlla - (Sasial) A liang khat.
(Sa minsa) Tuitak ngah bangbang.
(3) Thalloh (Bangkua)- (Sasial) A tel (Ngoi nawi a mei baang)
(Sa minsa) Tuitak leh sawllate ngah bangbang
(4) Sunghpi - (Sasial) A tel sungnung (Thallohpa tan a tom a mailam)
(Sa minsa) Tuitak, Sawlla leh Thallohpa a bangbang)
(5) Azuun zui bup tum nih suah, tum khat li suahin, khat tekin hawm ding.
(a) Zinkhaak
(b) Pu
(c) Thusate
(8) Sabawl 2te - A iik guh tang 8 baang a iik geel ngah tuak
***
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 87
Tonzang kampau zawdiakte' mopimokhakna i cih ciangin, tanga kipan tuni dongkikhel lo a, a kip paisuak cihna hi lo hi. Leitungkhuahun leh nate zong a hun leh a mun zui-in, a kikhel ngitnget bangin ngeina thute zonga hun leh a mun zui-in a tawm a tamin kikhelto to tham hi.
1. Mo Kiheel Kingaih Dan
(1) Tangvalte nungakte'n va hawh masa uha, lawmheel, zawlleng kici hi.
(2) Nungak leh tangvalte kikalah thu tawhahi a, la tawh ahi zongin ki-itna kihokidotna hong kineih khit uh ciangin, nupapumkhat suah dingin kithukim a,kamciam hong kipia tuak masa uh hi.
(3) Tua ciangin a nu a pate tuak uh hongtheisak uh a, nu leh pate in zong amaulawmta ki-itna thu theihpih in, a thukimpihna uh theihsakna in, zuthol piaknahong bawl uh a, maban kalsuan na'ng ziakikupna leh kivaikhakna kam hong kineita uh hi.
(4) Kivaikhakna ni hun hong tun ciangin,pasal lamte in numei’ nu leh pate' innsungah kuamah theitang sak loin,innteekte nupa, Bangkuapa (Thalloh pa),Thusapa leh Haitawi (Tuitaak) te nupatetawh zu beel khat leh thukong honna(thaman) sum Pek li kengin numei nu lehpate' inn sungah va lui-in, numei va ngenuh a, a banin suan le khak nei thei-in i omleh, hong koici kigin ding ka hi uh hiam?Kam vaikhak-na hong nei un, ci-in ngenthuah lai uh hi. Tua ciangin, innteekte ina tanu uh hong kipina a thukimna un,thukong honna (thaman) Pek 4 sangin,
pasal lamte' ngetna moman dingte Sialmin tawh genin (Sialpi khat, pi nuta, pileh zabo, sialpi nih cih bangin) hongkiging un, ci-in kam vaikhakna hong neikhia uh hi.
(5) Tua ciangin inn nuai-a om vok gualnokhatpeuh zan gawh uh a, amin ciangin sakhenin, moliah ding nu tawh a tanu uhkha khia uh hi. A tanu uh a pusuah khiatding tak ciangin, a pa in kongbiang ah napangin, “Tanu tawh pai in, tapa tawh paiinla, na tun na lutna inn sungah, mimzatawh lut in, tangza tawh lut in, sumnu tawhlut in, sumpa tawh lut inla, na lutna innsungah, khapi-tang nipi-tang bang in” ci-in a aw neihzah tawh a gingkhia-in thuphapia-in pai sak vingveng hi. Khua zaninmite ihmu khinta uh ahih manin, innteekpain a gingkhia-in a tanu thupha a piaknaawgingte in a veng a pam teng phawnga, veng leh paam teng in tua kikonaawging hangin mo kipina thu theikhia panuh hi.
(6) A lut nading uh mopite’ inn a naihciangun, haitawipa (Tuitaakpa) in kongna honin, “Tanu tawh hong lut ding hi’ng,tapa tawh hong lut ding hi’ng, sumnutawh hong lutin sumpa tawh hong lut dinghi’ng, minza tawh hong lutin, tangza tawhhong lut ding hi’ng” ci-in a aw neihzahtawh hong awngkhia ziahziah leuleu hi.
(7) Tua kikona awging hong kizak ciangin,mo tun nading a innngakpa in zong“Nong lut nading kong honsa-in om hi.Mi daisak mi daikhang hong beel kei in,mi kongsak mi kong khangah hongvaitham kei in. Tanu tawh hong tum in,tapa tawh hong tum in, mimza tawh hong
C. MO PI MO KHAKNA
(Kam Hau gam sung, Tonzang kampau diakte' zat dan)
~ Pa Dam Khan Pau
88 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
tum inla, tangza tawh hong tum in, sumnutawh hong tum inla, sumpa tawh hongtum in” ci-in a aw neihzah siit loin, hongkidawng ziahziah uh hi.
(8) Tua bangin kiko-in a kidawng awgingteng in, mo tun ding ngak a, a ihmu tengphawngin, mit nuai khengkhangin hongtho khiaciat uh hi. Tua ciangin haitawi nu(tuitaak) in monu' sa puak sa minsa sengtawphah hong dokkhia-in balneninnaupangno teng hong hawmsak a,naupang teng hong lung-dam thei mahmahuh hi. Tua mah bangin papi nupi teng inzong mozu hong hawmin hong ne uh a,kuamah peuh lungdamin nuamsa-in vasidaingo kham kigen bang ziazua ta uh hi.
(9) Hih pen i tanglai molak ngeina hi a, iTopa Zeisu in, Lai Siangtho sunga zankimlaitak mopipa hong kiko ciang mopawiuap dinga hong pai a ihmu numeite hongkhanglo uh hi, a cih pen, tu-a mun tak agenna ahi hi.
(10) Hih tunsa puakte tawh kisai-in sakhapen zawltuah leh bawmtate' thaman dingaa kipia ngiat ngeina ahi hi.
(11) Mo kilak ni-a kizang dangka Pek 4 penthukong honna, thaman, saman ci-inlawhna nam thumin na kilo, na kiciam-teh hi.
Hih lawhna nam thum pen a mawkna-a kiminvawh a, kilo mawkmawk hi loin, a hunleh a mun tawh kituak a, kilo ahih manin amamun zui-in a maan vive ahi hi.
(i) Thukong honna Sum Pek 4
Tanglai i pu i pate in, thu khatpeuh agen ding uh ciangin thu tawphah cih khat naomsak uh a, thukikupna a na neih toh uh mahbangin, mo thu kigenna peuhmah ah thukonghonna tawh dangka Pek 4 lui khia masa lointhu kigen thei lo ahih manin tua mun takahthukong honna sum hong suak hi.
(ii) Thaman Sum Pek 4
Tanglai-in mo a na kipi uh ciangin tulai khangthak biakna hun paizia tawh kibanghi lo hi. Tu hun ciangin mopi leh momanpiak thuahin i lungkim pah a, tanglai-in numeiin suan le khak a na neih mateng man pia loina na kithuah sak phot masa uh hi.
Bang hang hiam cih leh, numei in ta a neihtheih kei leh, na kimakik thei ngiat uh hi. Tuabanga kimaakkikna thu a om ciangin, numeiin a pasalte' inn a, a om sungin, a sep abawlna thamante, tua dangka peek 4 tawhkisi suakin, na kisiik kik thei nawn lo uh ahihmanin, kikhenkik khakna munah tua dangkapeek 4 pen, Thaman hong suak hi. Tu hunciangin i sanggam Phaileng kampaute sungahthaman cih kammal na kitam zat zawdeuh hi.
(iii) Saman Sum Pek 4
Saman cih ciangin thu kong honnasum cih leh thaman sum cih tawh mothu gena kiteng nupa thakte in, a sih tawp dong unna kiteng tulsuak suak le-uh saman cih kammallawh nading a thu om lo hi.
Ahi zongin, a kamsia nupate kikalah, athu khatpeuh hangin si lopi, hing laipi-in nupakikhenna kitulpih lohna na om thei hi. Tuabang thu a hong omna munte ah, numeilamte’n pasal lamte tung panin, thukonghonna sum (thaman kici sum) te na sang khinuh ahih manin a tanu uh tunsa ding a gawhuh gan man siik thei lo uh hi.
Tua ahih manin nupa kikhen kiknamunte ah, numei laak khiat nading a, a kiluidangka Pek 4 leh tunsa ding a kipua sak (Sa)pen kidin sakin kuamah kisiik kik thei nawnlo uh ahih manin tua mun takah tua dangkaPek 4 pen saman hong suak hi.
(12) Hih munah theih ding thupi mahmahkhat om hi. A kuanlamte in thaman sumPek 4 luikhia a, thu a sut khit ciangininnteek lamte in a kuan lamte kuannahong sang ung, cih lahna-in thaman Pek4 sang uh hi. Tua khit ciangin thu dangtesutto uh hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 89
(13) Numei lakkhiat nading a kilui dangkaPek 4 a hong san kei uh leh, hong sanzawh lohna thu longal thudang kigenzom nawn loin, tua mo kilakna adinkhawl suak hi.
Theihding thu:
Hih pen mi khempeuh leh ngeinakhempeuh ading cihna hi lo hi. KamHau uksung Tonzang kampau zaw-diakte' ngeina a gen bek i hi hi. Mun-dangte ah a mun leh a nam zui-inngeina leh tatdan kinei dimdiam hi.
2. MOMAN KIGEN KIPIAKNA
Moman cih pen a kipi numei a nu a paleh a behte tung pan leikhia in, amau miamau beh suahsakna ahi hi. Kileina om lopia, midangte na khat peuhpeuh kem a, neihnapen Pasian in guta ci a, dik sa lo hi. Pasian'thukham 10 sungah midangte' na khat peuh-peuh deihgawh lo ding, haza lo ding, guk saklo ding ci hi (Exodus 20:8,10) .
Tua ahih manin Abraham in khualzinkimlai a zi a sih teh Hitmi Efron' leitang ngunshekel 400 tawh a lei khit ciang, tua lo sungasuanghawm sungah a zi Sarah vui pan hi(Genesis 23:10-19). Jacob in a nunote ahiLeah leh Rachel tawh a kiten theih nadinginmoman ding a pu Laban’ na kum 14 sungsepsak hi (Genesis 29:17-20).
Pasian in a siangtho pasal khat lehnumei khat kilungkimin om khawmin pumkhata suah uh leh pasal in numei’ pa tungah ngunshekel 50 pia hen la, a khan tawntungin amazi suaksak ta hen, na ci hi (Deuteronomy22:28, 29).
Hih thute i et ciangin Pasian in i zite leingiat a, tenpih ding deihzaw cih kimu hi. Ahizongin tuhun ciangin mi pawlkhat in Pasianin a tapa man ngen lo-a hong pia ahih tehama thuzui i hih buangin ei zong i tanute manngen kei ni, cih tawh kizo-in man la loin atanute uh khakhia vingveng mawk uh hi.Pasian in a tapa hong piakna leh i tanute mi zidingin i piakna thu na kibang lo a, a tuam
tuak hi. Tanute piakkhiatna pen leitungah mitepungin dim hen, cih thupiakna tawh kizom hia, Pasian in a tapa hong piakkhiatna penmawhna pan suahtak nading tatkhiatna ahi hi.Pasian in man ngen lo a, na ngah uh, manngen lo mahin na piakhia un, a cih pen, ZeisuKhazih tatkhiatna thu genkhiatna ah man ngenlo ding cihna bek hi a, tanute tungah bulh a,zat ding hi lo hi. Pasian' thuzui-in kineihnatawh ngeina leh biakna khen thei lo a, momanlaklohna pen Pasian' lamlahna ahi het lopi khata zui i hih khak ding lauhuai hi.
Tu-in i mothu lam kikum kik ni.
(1) Mopini a kam kivaikhakna thu tawhkizui-in mo in nau hong paii teh, sialpinuta hawlin a numei’ pate' sialkong ah vakhih ngiat uh hi. Numeinu’ pa in sialpinutate vel dikdek a, poina, hemna,paubanna om lo hi, ci-in a lungkim lehsialkong hongin innnuai ah khumsuk saka, tua ni pen sialkhupni kici hi.
(2) Tua ni, ahih kei leh hun seh ni khatin alangtuak pan a behtaangin kituah uh a, anuai-a bangin gatang kai-in thugui sutnanei uh hi.
(a) Hun beisa a, numei leh pasalkizopna thuguite,
(b) Khuahun paizia tawh kizui-in,tuhun numei leh pasal kizop kiten-naziate,
(c) Tu hun laitak a, ei phung nihtesung ki-it kitenna thute,
(3) Man tuamtuam genna
(a) Manpi dingin sialpi nuta (b) Mankang/Lamtaam/
Sanggam sum Pek 6 (c) Minman Pek 2 (d) Puman Pek 2 (e) Zaangdawh Pek 1 (f) Kanman (g) Mualkhup Pek 30 (h) Numan/ angkhen puanza khat
90 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
ci-in a thu-in genin a ban banin gualhkhit ciang, a kisam a omlai leh kongbehlap theih nadingun leh, a tawmlua aom leh kong behlap toh theih nadingunhong gen un, sunghte pute’ deihnabangbang mang ding, zui dingin nangawng vuah luai-in hong thum ung,sunghte pute aw, ci ding hi.
(4) Tua ciangin innteek numei lamthusung dingpa hong dingin, tu a i tu imak dingte' hong thusunna teng i dawnloh hong phamawh ding ahih manin,innteek lam peuhmah pusuak in, kikumkhawm dih ni, ci-in hong samkhia dinga, munkhat ah thu va kikum ding uh hi.
(5) Innteek thu kikum teng hong tumkik khituh ciangin innteek thu sung dingpa in,innteek zuhawm nading thu hong pia dinga, a kuan lamte' thusunsa teng a nuai-abangin hong thukkik ngiatngiat ding hi.
(6) A kuamah peuh Pasian' thupha hangindam kimin, lungkim takin i kimokhak samaban tuni-in zomto thei suak i hihmanin nuam mahmah in, Topa tunglungdamna ko hang.
(a) Manpi - i cih pen numei man hi a,leina a om lo numei pen a sih cianginmi-dangte' hanah i kivui theih loh pen iminam ngeina hi. Tu-in kong mokhakuh Sial Cing pen tuni-a kipan ko mi kosa hihna bei-in, no mi no sa ahih nadingleh sihna leh manna hong neih lehnomau han sungah hoih tak phum a,na vui na kah theih nadingun numei mandinga nong khum uh sialpi nuta a hongsang hi ung.
(b) Mankang (Lamtaam/ Sanggam)sum Pek 6 tawh kisai-in, suutto leuleudih ni.
(i) Mankang cih kammal pennumei' man mah a, kiseh hi a, amanpi sang a tawm zaw a neucihna-in mankang a kici ahi hi. Hihmunah mankang sum ding a kiluisum Pek 6 tungah hih sum a sang
ding pa in nget beh thei hi. A ngetbehna tawh kizui-in zu zong lupinsa zong gawh thei lai hi. A nget behkei leh pasal lamte hong lui zahlungkim a, a saan ding ahi hi.
(ii) Sanggam sum a kicih theihnatawh kisai-in hih sum Pek 6 penmopipa' bangkuapa in piaksakinmokhapa’ bangkuapa' inn sung-aha tung sum ahi hi. A kipiak-khiatnapan a sanggam bul bangkuapa'piakkhiat ahihna zui-in a tunna zongmokhapa' bangkuapa' inn sungaha tung sum ahih manin sanggamsum a kici ahi hi.
(iii) Lamtaam sum cih kam hongom khiat theihna pen tua mo-khakna leh mopina abawl inn-kuante’ bangkua tuak in hih mokipi kikhak thu-ah a thu a la tengsiang khin napi-in zubeel hang ahia, ganno khat peuhpeuh hanginding zo lo a, dinkhawl nading thuhong om khak leh maban zom athu hoih tawh kalsuan toh theihnading-in, huhin dinsak dingamaban tun dong kalsuanpih dingpa' dinmun kawkin lamkalahdinkhawl lo, taam loin ma apanpih ding bangkuapa' sumcihna-in Lamtaam sum zong a kiciahi hi.
Tua ahih manin, hih a tunga (a, b, c)thute i et ciangin, Manpi pen innteekte' ngahding hi a, a saan nop uh leh a saan nop lohuh amau, innteek thuneihna ahi hi. Ahi zonginhih Mankang/ Lamtaam/ Sanggam sum peninnteekte' piak zong hi lo, leh innteek ngahding zong hi loin, bangkuate' piak lehbangkuate' saan ding tuak ahih manin manpilaklohna hangin mankang zong saan loh dinghi, cih thu om thei lo hi. A dinmun uh a tuamtuak hi-in kisai kha vet lo hi. A taktakin cileng hih bangkua nihte in hih mo kipina lehkikhakna thu-ah ka kihel takpi uh a, thu haksakhat a om khak leh zong theihpihin a dinpih
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 91
ding ka hi uh hi, ci a, theihpihna leh kihelnadinmun lahna sum ahih manin khanglui mite’nkinolh loin, zong, na kihuh na kipanpih takpiuh hi. Tu-in zong hih kiteenna thu-ah kihelintheihpih takpi ka hih manun teci thaman ahiMankang/ Lamtaam/ Sanggam sum, Pek 6zong kong sang uh hi, ci-in na kisang zawciat uh hi.
(c) Minman - sum Pek 2 cih pen piteekputeek hihna leh tal taakna tawh min peuha kitang a kingah mawkmawk hi loin, atang a ngah thei ding cih a gui leh a zawitawh a ki-om ciat ahi hi. Tua ahih mahbangin a gui a zawi zui-a min tang khalote zong kikhasia mah-mah a, a ngahkhate zong nuam mah-mahin a khanguallakah zong na ang-tang tuam mahmahuh hi. Tua ahih manin khanglui lai-in, tunumokhak a neite na kipak mahmah uh a, anei zote’n a tunu khi-awh khat taubulhkhat cih bangin bilvuhna ci-in lungdamtakin na kipia hi. A nei zo lote’n sum Pek2 buppi-in sang ngam loin peek khat khiatkikin a lungdamna tawh Pek 1 na sangveve hi.
(d) Pu man - sum Pek 2 pen a thuneimahmah sum hi a, ama thuneihna zui-inlak ngiat ding sum ahi hi. Numei in a tateading pu thak tawh kizopna a patkhiattheih nading a, ama pu tung pan kitatnasum hi ngiat hi. Tua bang kitatkhiatnakipiak kisanna a om ciang-in amau tegelkikal thu-ah thusia ahi a, thupha ahi zongkizopna om nawn loin thu siangta cihnaahi hi.
Tua ahih manin numei in, a pasal' innsungah sihna leh beina a neih ciangin amapute' inn sungah a ngawng lut kha nawn loina nu leh a pa' inn sungah a ngawng na lutin atate ading lam a sialkholh sak suak hi. Tua hia, pu thak zonkhiat theih nadingin pu lui tungpan to kisuut kitatna sum ahih manin khanglui-te na kipia, na kisang hamtang zaw uh hi.
(e) Zangdawh - sum Pek 1 zong Pumanmah tawh kibangin a thunei mahmah sumhi leuleu hi. Numei in a pasalte' inn sungah
a lut ni-a kipan a pianna phung leh gui'Tul in ama tungah tul phuisamna zangtheinawn lo a, a tunna a pasal' beh tulpi inama tungah tul phuisamna a zang ding hita hi. Tua ahih manin a nusiat tul leh amakikalah, thusia ahi a, thupha ahi zonginkizopna om nawn loin thusian nadinga,kitatkhiatna sum ahi hi.
Tua bangin kitatna thusianna om keileh Tulpipa in lungkim zawh lohna thu khat-peuh hangin kamsia muksia khat pau kha lehnumei' tungah a tawm a tamin ginatlohna damlohna cihte om kha thei a, tua kitatna sumPek 1 a saan khit ciangin amau tegel kikalsiangin kamsia muksia a kipau khak hanginnumei nu tungah thu nei thei nawn lo, cihupna khangluite’n na nei uh ahih manin,zangdawh sum pen kipia-in kisang ngiatngiatuh hi.
Ahi zongin a khuahun zui-in a kuamapeuh in tul phuisamna kizang nawn lo ahihmanin a sang ding a om nawn lohna zui-inkila nawn lo hi. Ahi zongin mi pawlkhatte in,i pawlpi Siapa, i tulpipa hi ci-in sangin pawlpiSiapa pia thei mawkmawk uh hi. Hih thu penngaihsun pak le'ng kilawm zawzen in ahi mahding tawh kibang hi. Ahi zongin a thu eninlimtakin ngaihsun phapha le'ng tulpi i cih pensisan gui zui-a tultawina hi a, pawlpi Siatepen biakna hanga minam kim, sisan namkimkigawm khawmte' Sia ahih manin si leh sabeh, Tul dinmunah pawlpi Siapa guan dingpen kituak taktak kisa lo ahihna leh tua zang-dawh sum a sang ding a om lohna tawh kizui-in tu hun ciangin kisang nawn lo zaw ta hi.
(f) Kanman - pen, nauzawte in uzawtekaan a, pasal neihna pen uzawte maizumsakna, daisakna-in na kila ahih manin ipu i pate bek hi lo, tanglai Israelte' hunlai-in zong na phal lo uh hi.
Ahi zongin a hun leh a mun zui-in akan nading mun hong om thei zel ahih manintu hun ciangin a kikan ding a u nu’ lungkimnakizawt masa a, a na dangte sangin niam zawngei lo hi. Tua ahih manin a khuahun zui-in
92 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
kaan a thuak a unu' lungkimna bangbang piakdingin kihanciam tek zaw hi.
(g) Mualkhup - cih thu tawh kisai-innidang lai-in mualkhup pen a na thupingaihsut mahmah uh thu khat ahi hi.Nidang hun lai-in khua khempeuh galomin tualgal na kikihta mahmah ahihmanun tanute khua pua kalkhiat ding penngaihsun zo mahmah lo uh hi. Khuadangah pasal neite in a kantan ding, amualkhup ding mual phazah sim tanghialin na kingen uh a, na kiniam nget het louh hi.
Ahi zongin tu hun ciangin leitung khuahun paizia zui-in, khua pua a pial zo lo tengmigina lote kihi zaw in a gamla a tungzo zoa ki-eng hi zawta ahih manin tanglai ngeinalim la-in mi pawlkhat in mualkhup ci-in akilak uh hangin a tamzaw phial in mualkhuppen a thu-in kigen bek a, na kila na kisangnawn lo uh hi.
(h) Angkhen/ Numan - puanza hoih khatcih thu tawh kisai-in, Kamhau uk sungTonzang kampaute sung diakdiak ah,Angkhen ci-in min na vawh zaw uh hi.A thu-in suut le'ng numei mokhakkhempeuhte tungah kila khin hi lo a, tanumei tum pen tung bekah kila ahi hi.Tu hun ciangin muaiza sah pipi tungah ilup hangin, khanglui lai-in lupna tungahsingtawng siikli nei-a kisui sing-lukhamkhat leh, puanbu khat cih sim loh puandang khat zong om thuah ngiat lo hi.Nupate delhphah cih om loin lupnasingpeekpi tungah na lum khawm uh a,a nu pangah a tanu lumin, a tung uh ahpuanbupi kikhuh suk-in tua tawh phalbikhuavot na do tentan uh hi.
Tua bangpi mah a hun hong tun cianginnumei pen a pasal ang zuanin hong paikhiatloh hong phamawh ta a, a nu' anglum hongnusiat ding hun hong hi ta hi. Tua bangaanglum hong nusiat tak ciangin khuavot in anu' pang hong vut pah a, a nu in a ta a itnaleh a phawkna hong lian mahmah a, a lungsim
hong tam mahmah thei hi. Tanu mokhak khitnungah a nusiat a nu in a tanu lupmun panina lut khuavot a thuak khak loh nading, ihmumawhin a om khak loh nading, a nu' pangaha tanu tangin a nu khua a lumsak ding khualnain, a nu' angah a lum a tanu pumpi khekna-inpuanza lum hoih khat na kingenin na kipia uha, tua pen angkhen min na pia uh hi. A tanuanglum a khekna uh cihna ahi hi.
Tua ahih manin tua puanza pen a nu'ang pan pasal nei ahih leh a nu in tang takpi a,nu nei nawn lo ahih leh a pasal neih laitak a, alupkhoppih, a nusiat nu in tua puanza, amatangin, a na silh pah ngiat ahi hi.
Tua bang a, a kisanna uh tawh kizui-inthu luanzia zong na khelin angkhen ci nawnloin, numan ci-in na min pua sak leuleu uh a,a thusunna uh ah zong a nu in a paai-a kipana gimpihnate, pasal nei thei ding dinmun cianga tutna thute na suutin a khuahun tawh kituakin hong kilawm mahmah leh thu hoih mahmahkhat hong suak to ahih manin tu hun cianginAngkhen i ci-a Numan i ci zongin kisangsiamin mo kikha khempeuhte tungah kipiakisang ciat ta hi.
Japan gal khit ciangin nuntak dan hongkilamdangin nikten puansilh neih dan zongnidang zah liang hi nawn sam loin, kinoptatzawdeuh thei ta a, a pia khia dingte zonghanciam zo zaw tek ta hi. Tua bang a,khantohna tawh kizui-in nautum leh a ute uhkhen nawn loin, mo kikha khia khempeuhtungah puanza kipia kisang ta hi.
D. NAU MIN LAWHNA THU
A tungah nupa kitenna thute i gen khitciangin a suan leh a khakte uh ahi, ta neihcianga nau min lawhna zong ei minam ngeinakhat ahih thu sutto lai dih ni.
(1) Leitung bupah minam lian, nam neutampi tak ki-om a, tuate sung panin Is-rael mite leh ei Tedim mite pen i kibatnaleh a tuampian deuh i hihna nau minlawhna in hong kawk khia hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 93
(2) A hangin minam dangte neihpih lohpasal tawh khanggui sutna i nei ngiat hi.
(3) Nau min lawhna ah zong minam dangtea tawh kibang loin a phuakte i hi hi.Kawlte in nipi kal-a ni om sung pan amausuah ni tawh tuatin min na lo uh a, numeimin leh pasal min pen Mah leh Cia nakhen uh hi. Mangkangte in a pa uh mintawh kihuang ding geelin na phuak uh a,numei leh pasal pen Miss leh Misterna khen uh hi.
(4) I sanggam Luseite in nau min a phuahuh ciangin pianna pu-gui kan se loin asuahna mun peuh tap sakin, lam pailailampi-a suakte Lam Pianga na ci ziau leluh a, B.A. degree minthan mahmah hunlaitaka suak pa pen B A Thanga na cipah ziau lel uh hi. Numei leh pasal pen ileh a tawh na khen lel uh hi.
(5) Israelte in a suak naungek' mailamnuntak zia ding lim ensakin na phuak uhhi. Ei mite in min tangnu, min tangpa’pianlim tapsakin min kiphuak hi. Ahihhangin mihingte’n ama min zui-in akhang kitam zaw ahih manin Israelte' minphuahna pen a maan pen hong suak hi.
Tua ahih manin min hoih het lopi khatmi thupi na suak ngei lo a, mi thupi mahmahpa' min pen min hoih min ngaih na hi zaw hi.(Tuang Za Khai, Khen Za Mung, Pum ZaMang cihte khawng en dih un).
(6) Ei mite in khanggui sutte i hi a, khangguikizon theih nading ta i neih cianginkhatna ah pasal' pianna nu leh pa, nihnaah numei' pianna nu leh pa, thumna ahtanumei ahi a, tapasal ahi zong tanuhaitawite’ tan hi-in, lina pen sanggambangkua ah kikhung to hi. Tua ban pennumei lam pasal lam a kilawm banginkipia toto hi. Khanggui sutte i hih manina suak masa pasal leh numei gel leh asuak nihna pasal leh numei gel penmidangte tungah ahih theih lai teng kitungsak nuam lo hi. Ahi zongin a mun leh a
hun zui-in ta nei nupate’ ngaihsutna bangakiphuak zong om hi.
E. MELMUH LEH LUKHO
Hih thu tawh kisai-in theih dan kibangkim lo hi. Mi pawlkhat in melmuh pen tu lehtate' tungah sih nunga thu kigenna hi a, lukhopen sal leh silate' sih nunga thugenna hi, ciuh hi.
Melmuh leh lukho pen tu le tate, lehsal le silate’ neihtuam hi loin a hun leh a munzui-a thupiang tawh kisai hi. Lukho cihkammal deihna laigil pen maisak zawh lohleibate siikna hi-in, melmuh pen sih nunga itnahanga misipa/nu gimnam a van khat deih akepna ahi hi. Tua ahih manin silapa khat in atopa lungkim sak mahmah in, a putu-un ki-ittuak mahmah le-uh tua sila a sih ciangin atopa in a itna hangin zi leh inn le lo a guatnatesiik loin a maisakna thu a gen khit ciang, asilapa' gimnamna van khat la-in a kepsakciangin lukho la hi nawn loin itna tawh melmuhla hong hi ta hi.
Ahi zongin silapa in a pu a lungkimsak zawh kei leh, a sih ciangin a gimpihnatekhempeuh suutin siik ahih manin lukho genkici hi. Tu leh ta itna leh silate itna a kikimloh mah bangin gimpihna, maisak zawhnaleh maisak zawh lohna zong kikim lo hi. Tutetungah gimpihnate itna hangin kimaisak zodeuh hi. Itna hangin van na kingen, na kilazawdeuh uh ahih manin tute tungtang ahmelmuh thu kitam gen zaw hi. Sal leh silatetungah leiba siikna thu kitamgen diak ahihmanin lukho thu kitam gen hong suak hi.
Etsakna thute:
(1) I sanggam Thahdote in zi la-inmoman a gen uh ciang, momansehthum suah sehkhat siitin leiba-in nakoih uh hi. Tua a kiba lai moman pena tanu uh a sih ciangin a luangtungah na siik uh a, lukho na ci ngiat
94 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
uh hi. Sal leh sila a si hi loin a tanulaigil uh a si ahi hi.
(2) Saizang khua Tawmging hausa-mang nunung pen ahi Pu Mang Vuma sih lai-in tapasal nei lo ahih manina zi nawkik a, a moken leitang khem-peuh zong a ciahpih kik ding hi ta hi.Pu Mang Vum' sunghpa tungahSaizang khuabup in zubel ankuangtawh leitang a lakkik loh nading athum uh ciangin mawk maisak zo loa, leitang man ding sial 18 na ngenhi. Khuazang bupin thukikum uh a,sal leh sila tawh kisai thu hi lo, tanumokhak nawkik thu hi napi-in lukhothu kigen hi, ci-in na kiciamteh hi.
(3) Kawlpi khua, Tuitum venga teng PuNgul Za Nang' pa Pu Neng Za Khama sih-in, a pu' ngawngpuapa uh ahiHautual behte Pu Thang Khua Thawnin a tupa Pu Neng Za Kham sasin-tawi guan a, a sivuina gan khe kiminna pia a, sapheek a phah uh ciangin,i pu in tute tungah thu gennop hongnei hi, ci-in innteek lam hong dipkuapeuhmah uh hi.
Handal ni-in pute zu luupin melmuhhong lui uh ciangin a pu un na thah, na mat,na gawh na lup uh ciang, pu hong sa se lo a,na nat na sih hun uh ciang a, PU ka hih sesepen lamdang sa mahmah ing. Pu taktakin hongpom na hih uh leh, sihna bekah hong pu sakloin nopna-ah zong pu-in hong pom le uhcin ut mahmah ing. Tua ahih manin tuni-inhih ka tupa Neng Za Kham tungtangah putaktak a pom ding nong ngaihsut uh leh namat na thah uh hun laitak a, min sial a, hanlasa a, na ot-otna uh tawh kizui-in sai ngawngkhat ciangin Pek 6 in, zangsial ngawng khatciangin Pek 6, ngal ngawng khat ciangin Pek2, vompi ngawng khat ciangin Pek 2, sakuhngawng khat ciangin Pek 2 tawh na samatmal uh tawh kizui-in, tuatin na sangawng uhhong lui unla, tua ciangin melmuh thu genna
a kalsuan to hi ni, ci-in thu hong sun ciangincih nading mel thei loin ki-om khipkhep hi.
Thusungpa Pu Cin Za Gen pen misipaPu Neng Za Kham tawh zi ki-unau nuphalta uhahih manin a lang a langah kop leh kai thuahin apil a siamna tawh hong khuituah toto a, a lang alangah thu kikupna thumvei livei dong hong neiuh a, khuamial khit ciangin mawhna kimaisakinthu kikupna thu hoih tawh hong hialin pute’nbangmah la lo a, tua ni melmuh genna a sianghong suak hi.
Ahi zongin hih thu-ah pute’n itnamasuanin hong kiniamkhiat hi kei le-uhmelmuh thu hi nawn loin, lukho thu hong tungtakpi ding hi mawk hi, ci-in a nungah kidipkuatgen mahmah hi.
(4) Tua ahih manin melmuh leh lukho tawhkisai-in, a sia ahi a, a pha ahi zongin,tute’ aa hi, silate’ aa hi cih tangtuam theihthu hi loin, a hun, a mun leh a thupiangzui-in a kigen kawikawi thei hi, cih telciat ni.
Melmuh Thu En Dih Ni
(1) Melmuh cih pen itna hanga, amagimnam na khatpeuh lunggulh a kepnopna thu ahi hi. (Thang Ho’ ni inThang Ho-te unau a muh loh cianginThang Ho-te unau' mel ka muhnadingin hih kuangpi kem ning e, ci-in dawhdana om sakuangpi a lak tawhkibang thute ahi hi.)
(2) Melmuh lakna cih thu tawh kisai-in enle'ng, Pu Kam Hau' uk sung khuate zatna hi zawdeuh hi. Ahi zongin tua khuatesung nangawn ah a mun leh a leitangzui-in khua khat leh khua khat pom danleh zat zia na kibang kim loin, a tawm atamin na kilamdang ciat lai hi. Tua banahkhua khat sung dinmun en leuleu le'ngtanglai i pu i pate' tatdan ngeinate nakikiplet cinten nawn khol loin, a munmunah khuahun paizia zui-in a tawm atamin kikheela, na kilam-dang toto lai hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 95
(3) Tua banga ngeina leh zatdan a tuam-tuam om kawmkalah Tonzang' tate' zatziaahi Pu Ngul Langh' ciaptehna leh zatziatea nuai-a bangin i khungsuk hi.
(a) Melmuh van taktak pen piak hi loinlak hizaw hi. Thang Ho’ ni in ThangHo-te unau melmuh ding a dawhdanakikhup sakuangpi a lak tawh a kibangahi hi. Tua pen itna hang a, amagimnam lunggulhna tawh nop-tuamnadingin a hong sihsan a hongzinkhiat san ding mite’ na khatpeuhlaksak a kepna ahi hi. A manpha vantekila lo a, ama gimnam baanna amakungtung van khat peuhpeuh ahipasalte tungah meisah, tuukbeel, za-ip leh za-ip-tem cihte peuh hi a,numeite tungah za-ip, za-phim,tuibukthei, lukhum, cih bangin na kilauh hi.
(b) Hih melmuh dinga, a site' gim-namvante lakna tawh kisai-in mi pawlkhatin sasintawi guatna leh guatlohnatawh kisai-in lak ding leh lak loh dingngaihsut kul hi ci kha uh hi. Tua bangngaihsut-nate maan lo hi. Pute'sasintawi guatna pen melmuh siiknahi lo a, a tupa' kha misi khua a paiciangin lamkalah Sahnu in a nakhaktan loh nading, a maivil nadingakiguan a kitawisak pute’ guatsasintawi ahi hi.
(c) Ahi zongin hih sasintawi sihvui-nagansa tawh kisai-in, phawk huai thuin, a sa khenin a puak uh ciangin khenih bek a kipuak sak leh sasintawiguan hi bek a, khe thum a kipuaksakleh pute in thu khat peuhpeuh gennuam cihna hi. Hih thu gen nuam cihnamunah, thupi nam nih om a–
(i) Tute tawh kikal thu-ah hehna,thangpaihna, kha-siatna,lungkim lohna khat peuhpeuhom a, thu a kigen nop ciangintua bangin sapiakna tawh akitheisak ahi hi.
(ii) Tute unau sung pan a sinunung penpen tungahpumpiak khe thum a ki-puaksak ciangin pute’n melmuhhong siik uh ei, ci-in melmuhvan kician khat a kigingkholpah ahi hi. Mel muh kician icih ciangin nidang lai huninteipi, namsau, zam, daak cihbangte vangil namte ahi hi.
Hih munah phawk huai thupi khat oma, tua thu in kahlei kia cih tawh na gen uh a,pute leh tute kizop kilawhna a beina hi a, tutetawh kisai minlawhna om nawn lo ding ahihmanin, a tute uh tanga tua melmuh en a, atute uh phawk a, a tute uh min a lawhkik theihnading lunggulhna-in sawtpi a kikhom dingmelmuh vangil ngenin a na kemcing ngiat uhahi hi.
(d) Hih thu-ah phawk ding thupi khatin, ni danglai hunin, tute’n melmuhpia lo in pute’n la bek a, tute unau asi nunung pen tungah melmuh siiknaki-omsak bek a, a tu si masa tengtungah tute in pute itna leh zahtaknatawh van khat-peuh lui-in a tah uhhangin pute in ka tute uh mel ka muhtheih nadingun ka tute uh, a bei atawpna hi nai kei, a nungta lai tengka tu meel mu uh hi, ci-in a kitah vansang loin a nungtalai a tu teng uhthupha na piaksak uh hi. Tu hun ahihleh thungetsakna hi pah hi.
(e) Ahi zongin Japan gal khit ciangin uleh nau, tu leh ta kilom om khawmnawn loin, tua banga ngeina hoihthupite maan takin kizang ngiatngiatthei khol nawn pha lo a, tawlkhatsung bang a kibeisak tawh hongkibang phial hi. Ahi zong pilna hongkhangin i ngeinate a hoihna leh athupitna hong kimuh khiat ciang,kibulpat kik saanin melmuh a kineikik ahi hi.
96 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
(f) Ahi zongin, nidang hun lai-a bang lianin hong kikalsuan khin thei lo hi. Nidang lai-a zahin om khawm a, tamlawhna a om nawn lohna tawh kizui-in, kingaihna zonghong kiamin hong pengta mai hi. Tua tawh kizui-in, kilainatna leh kivei kilunggulh-nate a kiamna tung tawnin pute in zong a tute uh gimnam vante lunggulhna lehlainatna hong tam lua lo ahih manin nidang bangin tute' gimnam vante laak-na hongkizang nawn lo mai hi.
Tu ciangin tute in pute mai a muh theih nadingun tua bang hun ciangin pute in a ngetma-in lui-a tahnate hong kizangto pen tuni dongin a zangto suaksuak i hi hi.
(g) Tu hun ciangin tute in pute a tah uh vante pen pute in na nolh leh pute in a tute uhhong it kei uh ci-in khasiat lamin kila themthum zel ahih manin pute in a tute uh a itnauh lahna-in thudang a om kei leh kisang pahpah lel mai hi. Ahi zongin nidang lai-atebangin a gimnam baanna ama kungtung van laak theih ding vangil kizang nawn lo a,tuate tang dingin amah a kigalna sum tawh beelkang ahi a, a dang vangil khat peuhpeuhahi zongin lei-in kilui-in, zong, kisang kim ta mai hi hang.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 97
KHENPI X
THU TUAMTUAM
A. PIANTIT (FRANCE) PAINA
by Bo Pau Za Gin
Leitungah Galpi Khatna 1914 kumin hong piang a, England leh Germany-te kidonaahi hi. England leh Piantit (France) te kikopin Piantit (France) gamah a kido laitak 1917kumin, England kumpite in amau ukna gam tengah gal sung nasem a huh dingin, huhna ngenkawikawi uh hi. Huhna ngen dingin Mawlaih Deputy Commissioner DDFO Fowler in Tedimah 1917 January nipi masa sungin hong tung to hi. Tedim gam sung pan Sukte leh Sihzangkigawm mi 500, Kam Hau uk sung pan mi 500, a kigawmin mi 1000 kipai hi. Hih mite pawlnih kisuah uh a, nambat 61 leh 62 in kikhen hi.
Nambat 61 sunga makaite:-
1. Bo MangPum 5. Pa Vial Zen
2. Pa Pau Za Cin 6. Pa Hau Za Nang
3. Pa Chin Mang 7. Pa Hang Khua Cin
4. Pa Ngin Vum 8. Pa Thiau Kam
(A dangte kithei nawn lo hi.)
Nambat 62 sunga makaite:
1. Pa Do Cin Lian (Sukte) 8. Pa Pau Cin Lian
2. Pa Khup Za Dal 9. Pa Lian Za Kham
3. Pa Hang Za Kai 10. Pa Vungh Za Kham
4. Pa Song Theu (Malneu) 11. Pa Pau Za Gin (Tawmging)
5. Pa Khat Kam 12. Pa Kham Khen Pau
6. Pa Thuam Pau 13. Pa Pau Za Thang (Sukte, Thalmual)
7. Pa Kam Za Mang 14. Pa Kim Vungh
-te hi a, mi 30 ukte kithei kim zo nawn lo hi.
Piantit (France) gamah Labour corps na semin a pai dingte pen Tedim khua-ah kha 3sung nasep sinsak masa uh hi. Nasep a sin khit uh ciangin khuan (leave) kha lang pia-in, 15May 1917 ni-in Tedim khua-ah kituah khawm kik uh hi. 27 May 1917 zingsang nai 10 inding khia uh a, ni li sung khe tawh a pai khit uh ciangin Kawlpi tung uh hi. Kawlpi panGunkhawm ni khat sung mah pai uh hi. Gun khawm a tun uh ciangin, Mangkang kumpite intumging tuamtuamte tawh dawnin na muak uh hi. Ni 8 June 1917 ni-in Zangkong tung sukuh a, Sya Po Tha in zing-an nekpihin zatep cigarette bu nih ciat leh Khakhi puan-ak khat,pheituam khat, puan sungsilh khat, mainul khat, sunsiah phel khat ciat guan hi. June kha ni 9
98 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
ni-in a kha suk a lawmte uh tawh mangphakipaihin Zangkong pan tembaw tawh dingkhia uh hi.
27 August 1917 ni-in Germany lehEnglandte’ kidona mun Biscout Camp tunguh hi. Lamkalah Keizang khuami Pa Khoi Ginin kamsung natna ngahin Calcutta khua zato-ah si hi. Piantit gam om sungin Camp thumveikikhel hi. A masa penin Biscout Camp kitunga, gal kidona phual tawh tai 25 bek kigamlaahih manin, thaupi ging kiza den hi. Nitakkhuamial ciangin khuaphialep taang bangin akizom denin galdona a taang zuaizuai denkimu hi. Biscout Camp panin kinungkik in,Brazil Camp kitung hi. Hih mun pen Piantit(France) pai kuli khempeuh a kigawmtuahnaCamp hi a, Mangkang, Galleeng, Tangkun,Kawl, Sen leh Zomite cih bangin pawl 78kigawmna mun ahi hi. Piantit gam khuadam
dan pen kigen thei vet lo hi. Khedap sungahsamulpuan namkhat kiphah in, mawza thuapnih, pheituam thuap thum, puan-ak thuap li,khuttuam leh ngawngvial, lukhu thuap khat,thuap nih bang a kithuah hi napi-in kiling laiveve hi. Zan thapai-in guahzu bangin vuukzu a, zingsang ciangin bikhatui pen cimbengbangin, a tawnin pi khat pi nih bang a sau-inkaai hilh helh a, tua pen mai phiat nading lehtuilum dingin kila pah hi. Zingsang khuavakciangin kongvangte vuukkhal in khaktan ahihmanin, Tupeekpi tawh to khia in, kihong khiathei pan bek hi. Piantit kuli sungah Mangkangmakaite in Captain Fowler, Captain Lundal,Mr. Okh, Mr. Calbon leh Mr. Wieflie-te ahihi. Paintit paite’ kha khat sumte Rupee 100,75, 50, 30 khen li-in khen uh hi. Kuli nautangtein 20 sang uh hi. Kumpite in a site luangman300 pia uh hi.
1. TAWMGING BEH SUNG PAN PIANTIT PAITE
1. Pa Tun Zam (Tuithang) 8. Pa Tel Khup (Saizang)
2. Pa Thang Thawng (Saizang/Teklui) 9. Pa Tuah Cin (Saizang)
3. Pa Luan Tuang (Ngalbual) 10. Pa Tun Langh (Saizang)
4. Pa Pau Za Gin (Tonzang) 11. Pa Awn Hang (Saizang)
5. Pa Hat Go (Tonzang) 12. Pa Vial Ngul (Saizang)
6. Pa Kham Khai (Saizang) 13. Pa Pum Khaw Zam (Tonzang)
7. Pa Awn Langh (Saizang) 14. Pa Sing Thang (Tonzang)
Pa Tun Zam pen Pu Zong Vum in hih la na phuah hi.
(a) Pupa theih loh mi melmakte’n von sen suah dong ding ci e.
(b) A hawm thei in hawm vevua seino gual aw e, al bang man nading hi e.
2. MANGKANG KUMPIPA TAWH KIMUHNA
Piantit gamah Tedim mite nasep a hahkatna thu London kumpipa in a zak ciangin, kamittang mahmah tawh Zomite ka mu nuam hi, ci-in sam sak hi. England kumpipa KingGeorge V tawh a kimu dingin nambat 61 leh nambat 62 sung pan a nuai-a teng kiteel khia hi.Makaipi dingin Mawlaih Deputy Commissioner Fowler kiseh hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 99
Nambat 61 panin
1. Subedar Mang Pum (Khuasak)2. Hau Za Nang (Heilei) Company Commander3. Hang Khua Cin (Tuitawh) Platoon Commander4. Thiau Kam (Kaptel) Platoon Commander5. Sergeant Vial Zen (Vangteh)
Nambat 62 panin
1. Thawng Za Kai (Muizawl) kamphen2. Thuam Pau (Khuasak) kamphen3. Song Theu (Tualzang) Company Commander4. Vungh Za Kham (Tonzang) Company Commander5. Kam Za Mang (Tuipi) Company Commander
Hih a tunga teng England kumpipa tawh kimu dingin 9 March 1918 ni-in Brazil Camppanin tembaw tawh ding khia uh a, 10 March 4 PM hunin England tembaw khawlna munkhat tung uh hi. Tua mun panin meileng tawh pai uh a, London khua-ah 9 PM in tung uh hi.Tua lai-ah uliante in na dawnin Indiate’ zintunna dawl kuana-ah tungsak uh hi. Tua zintunnainndeipi sungah Prime Minister (Vuanzichoh) leh Minister (Vuanzi) dangte in na dawn uh hi.11 March ni zingsang in kumpipa tawh kimu dingin, galkap puan silh un ci-in, Ministerte invaikhak hi.
3. MANGKANG KUMPIPA’ THUGENNA
11 March 1918 ni 8 AM in kumpipa’zindona inndei sungah lut uh hi. Tua lai-ahkham tawh kizut saiha a sau mahmah 4 lehsailu 2 kisuang hi. Amaute kigualin kumpipahong pai ding hun ngak uh hi. Zingsang nai9 in galkappuan silhin kumpipa huihluai tawhhong tuak suk a, zahtakna 3 vei a piak khituh ciangin, kumpipa tawh khat khit khat khutkilenin, a nuai-a bangin kumpipa in hanthotnathu gen hi.
“Hih zah takin a gamla Zogam Tedimpanin gal huh dinga hong pai India LabourCorps sung pan No. 61 leh No. 62 te in galmainasepna khempeuh ah deihsakna tawhhanciam takin nasepna khempeuh ah pau-banna om loin hoih takin zo hi, cih ka na zakbangmah tawh kiteh thei loin ka lungdammahmah hi. Hih leitung ah England kumpithuneihna a bei mateng, England mi khat kaom lai teng un, Zomi, Tedimmi peuhmahgilkial dangtakin hong puksi sak lo ding hiung. Na gentheih haksatnate khempeuh uhah, England kumpi in kong huh ding uh a,kong panpih ding uh hi,” cih thu a gen khit
ciangin, “Note tawh sauvei ka khawl nophangin ka nasep tam a, sauvei khawl khophun ding ngah lo ka hih manin, ka dahmahmah hi. London khua-ah na om sungunna lamdang tuamtuamte, Ministerte in hongetpih kawikawi ding uh hi,” ci-in khut kileninkikhen pah uh hi.
Kumpipa’ kam vaikhakna mah banginMarch kha 12 ni-in kumpipa’ zumkhan tengetpih masa uh a, Parliament kikhopna innpisungah lutpih uh hi. Kikhopna innpi sung alut uh ciangin, mipite in thakhatin dinginzahtakna pia uh hi. Kikhop a man uh cianginKawlgam Governor pa in a inn-ah niangtuileh moh tawh vak hi.
Tua laitak a nasep sin a om, Kawl mite13 tawh nuam takin kihopih khawm thei uh hi.Nitak ciangin Cinema (datsian) etpih uh hi.March 16 ni-in India Governor pa in nitakannekpih hi. Nitakan a nek khit uh ciangin, RollCompany-te leh Whiteson Company-te insamkik leuleu-in nek theih dawn theihtuamtuamte tawh zin do uh hi. March 23 ni-inLondon khuapi panin Brazil Camp ah ciah kik
100 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
uh hi. Brazil Camp a tun uh ciangin England galkap a lut theih nading, galkap a tum nuamte,galkap dan sin dingin Lyon Camp ah kituah uh hi. Tuate pai khit ciangin, Brazil Camp ah a omlai No. 61 te Germany-te in bombtang na khiat gawp uh a, thautang koihna innpi bombtang inkha ahih manin tua munah ki-om ngam nawn lo hi. Mundangah galtai uh a, England galkap atum nuam lote a taina mun panun inn lamah ciah suak thei pah uh hi. Bombtang khiatna hanginKam Hau pawl zong paltan (galkap) tum nuam om nawn lo ahih manin Captain Fowler hehmahmah a, Piantit pai teng noptuam nading bangmah vaihawm sak nawn lo hi. A nuai-a teng inNgun namsau khat ciat ngah tek uh hi. 1. Pa Thawng Za Kai (Muizawl) 2. Pa Song Theu(Tualzang) leh 3. Pa Mang Pum (Khuasak) te ahi uh hi. Lyon Camp ah galkap pilna a sinteMangkang kumpite in a nuai-a bangin minphatna (zaa min) na pia uh hi.
1. Captain Fowler (Colonel) 9. Kam Za Mang (Lieutenant) Tuipi
2. Gordon (Lt Colonel) 10. Kim Vungh (Lieutenant) Lamzang
3. Wavald (Major) 11. Do Cin Lian (Lieutenant) Haupi
4. Ohtakhin (Captain) 12. Cin Khai (2 Lieutenant) Tuitum
5. Thawng Za Kai (Captain) Muizawl 13. Lian Za Thang (2 Lieutenant) Lailui
6. Thuam Pau (Captain) Khuasak 14. Pau Za Lian (2 Lieutenant) Gamngai
7. Vungh Za Kham (Lieutenant) Tonzang 15. Pau Za Cin (Subedar) Suangzang
8. Song Theu (Lieutenant) Kaptel
Hih a tungate banah Sergent, Coporal, cih bangin minphatna tuamtuam a ngah zongtampi om lai hi. Lyon Camp ah nipi kal thum sung galkap pilna a sin laitak un, Kuki, Thahdoleh Hakha gal kisimna hangin lo kikho thei lo hi, cih thuzaksakna laikhak khat hong tung hi.Tua hangin Zogamah ciah khuan ngen uh a, 1918 July kha in Piantit gam pan hong ciah khiauh a, August kha in Tedim hong tung uh hi. Piantit gam sungah kum 1½ sung na sem uh ahihmanin, hong sih san lo a nungta lai teng kumpipa in pahtawina lai (Certificate) khat ciat piahi. Pahtawina lai (Certificate) pen a nuai-a bang ahi hi.
CERTIFICATE
This Certificate is given to --------------------- who enrolled voluntarily as amate in the Burma labour Corps and worked in France for the BritishGorvernment during the great war. He worked royally and well in allweather, by night as well as by day and every advance and often dangerouscondition and willingly and cheerfully bare his share of the burdens of theday. This fact should ever be remembered to his credit by those who haveany dealings with him and may all officials deal with him and his family inthe liberal for him or which the place his service at the disposal of the em-pire in its hour of stress.
May he and his family never be forgotten..
Sd. F.O. FOWLER (Capt)BURMA COMMISSION62- CHIN
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 101
4. PIANTIT PAINA SUNGAH HONG SIHSAN TENG-
Piantit paina sungah, natna tuamtuam tawh hong sihsan teng a nuai-a bangin kiciamteh hi.
1. Gin Nang 9. Maha Peng 17. Thang Eng2. Kai Gin 10. Ngin Dam 18. Tut Langh3. Kam Nang 11. Ngul Gin 19. Tuang Pum4. Kam Ngul 12. Ngo Kam 20. Tual Kim5. Khup Za Dal 13. Pau Pum 21. Vum Dai6. Khoi Gin 14. Suan Thawng 22. Vial Dam7. Lun Kap 15. Son Neng 23. Zuan Pum8. Langh Za Khen 16. Sian Lut
Note: Hih a si mite galpi masa (1st world war) a galkap site kivuina hanah kivui hi.
Khamtung mite in Piantit kuli a kuannate khual gamla zin khiatna, a kipatna ahihmanin a pai mite a si ding mahin kingaihsun pah a, tua hun a dahna pen tuhun donginkimangngilh thei lo hi. Piantit paite’ laphuah a nuai-a bangin kiciamteh hi.
1. (a)Hong kithang ven vaimang na khan ciautui len nak hong khan e. (b)Tongluan siam a thang kheem sang e, ka tehpih ding beita e.
2. (a)Piantui a gamlei aw e, sial zatam tuang a tunna. (b)Sial zatam Piantui ngak hen aw, i sau lam zong ta ni e.
B. MEITEI GAL THU
Tedim khua ukpi Pu Kam Hau a khan lai-in Falam tawh Dallang tawh kipawlin, apilna, a hanna, a uksiamna leh a hauhnate minthang mahmah hi. Khamtungmi vive tua zahtak a, a minthan ciangin Meitei gam ukpi, Leengpa a kici, Leeng mangpa in haza-in 1834 akipan Tedim gam hong sim den hi.
1857 kum ciangin Maharaja Nilsin makai-in a gammi tul thum tawh Tedim gam simdingin Suknuk lam pan Pu Kam Hau' theih kholh loh pi-in hong kuan uh a, Muanheengzangah giahphual hong bawl uh hi. . Tua lai panin Advance Head Quarter bawlin Suangkangmual dungah panmun la-in, a nuai-a bangin kamzuau hong paisak hi.
1. Kam Hau pawl in hong kap leh a thaukuang sungah tui hong phul ding hi.
2. Phim leh khau kileng sak ding a, a mit uh kikhui ding hi.
3. Naangkhau lom leng ding a, a khut uh kilehhen ding hi, ci sak hi.
Tedim pawl in zong, Lailui khua-khung mual leh Leitawhtan kikal mualdung tengahtaaksing pang satliam kawikawi-in khuamial ciangin a hal uh leh mualdung khempeuh mei ataang zihziah a muh uh ciangin mi tam mahmah ding hi, ci-in Meiteite lungkia pian pah uh hi.Tua bangin ni 7 sung a kigal toto khit uh ciangin, Meitei galkapmang lian pen pa suangmualtung a sang pen dawnah kahto in, a galsim nading enin khuadak kawikawi hi. Tua laitakin Pu Za Tual in a thau a suak thei takpi hiam, cih a sinna-in ngimngimin Meitei mangpa a
102 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
kap leh a thau suak takpi a, a gawlgui kha-inBeeltanglui sungah kia suk in si pah hi. Tuabangin thau a suah theih ciangin Tedim pawlin Meitei galkapte vok delh bangin delh uh a,gunli tui thuk sungah nawh khia gawp uh hi.Meiteite mihing 3,000 sung pan tuipeek siamteng leh a mangpipa a bodyguard teng tawhmihing tul khat bek suakta uh hi.
Tedim Mite’ Zothau Hauhna
Tedim gama zothau a kipatna penMeitei gal a kizawh ciangin, gunpi sungakimu tawh, gun gei-a kimu tawh singhawmsuanghawm sunga kimu tawh zothau tampikingah hi. Meitei galte in Tedim gam pan silahnungta-in a tai uh ciangin, gam sunga vasatea ham ciangin, “Bok thok pak tanal” ci-a, aham pen Meiteite in a zakna ah, “Tak tapa,Tak tapa,” ci-in za uh hi. A tai kawmkawmun, tunpi kuavang sik kha leuleu uh hi. Tunpi-in a deh gawp, a delh gawp ciangin KamHau pawl in a aai uh hong khah uh hi, ci-inlau semsem uh hi. Tua huna kipan Meitei mitein Tedim mite hong zahtak uh a, a tatenangawn uh thu a hilh uh ciangin, Kam Haumite pen hici bang hi, ci-in Falam zasan akam sungah baak uh hi. Pu Za Tual in hihbangin la na phuak hi.
(a) Pau kisa-a sakciang Teimei keimahbang hang phuk ing e.
(b) Keimah bang hang phuk ing aw e,gunlui ah naang bang dia’ng e.
Meitei galkapte in, Tedim khua sim khitciangin, Saihapak teng leh Kam Hau' zi kuain tang ding hiam, ci-in kituh khol niloh uh hi.Hih thu a kitheih ciangin Pu Kam Hau' zi, PiCiin Ngul in a nuai-a bangin la na phuak hi.
1. (a)Zang vuisai leh lia ka sakduangdota’n sa bang hawm khin e.
(b)Na awi nam aw Zin aw e, gual awe, na awi nam aw.
2. (a)Khua minthang, beel bang suanding do lunmang zong dawi-ai tawhkop sunni bang a sa ci e.
(b)Dawi-ai tawh kop sunni bang a saci e, Ziin in awi lo khua khangphaibi-in seem e.
3. (a)Sunni dong hon khua vannuai-ah,miza siam in seinogual in tawi thanghawm taan ding ci e.
(b) I tawi thangno damtui in a luansangin, vaimang na lam nuai sil kiabang tom hang e.
C. MANGKANG KUMPI HONG
KHANNA LEH JAPAN GAL
1887 kuma kipan Mangkangte inKawlgam a lak khit ciangin galkapmangRaikes in Khamtung gam sim dingin Kawlpihong tung to hi. Tua hun laitakin Khamtunggamah a gualzo pen Falam Pu Con Bik ahihi. Pu Con Bik samsak in, Aijal khua pai nuamung. Na gam sung ka kantan thei ding uhhiam? ci-in dong hi. Pu Con Bik in khaktanngam loin 1888 kumin Khamtung gamah hongkahto uh hi. Khamtung mite in zong, Tulsuk,Phatzang leh Leisan mual dongah khaktan inkum 3 sung kido uh hi. 1889/1890 kumciangin, thau zat, temzat kibang loin kinangzo nawn lo ahih manin, Sihzang gam, Vangtehkhua leh Saizang khua hong nawkto in Tedimkhua hong tung uh a, hong teng cip pah uhhi. 1890 kum Tedim Vuakdok masa pen Mr.Carrey leh Tedim gam hausa teng in sial khatgo-in kilem nading kamciam bawl uh hi.
A kamciamna ah:-
“Tu langsiah gal leh sa-in kinei nawnlo ding hi hang! Gal lel, sa lel a om leh kihuhding hi hang! A ciampel zaw sialsi luan bangin,a si luang taak ta hen,” ci-in sial sisan lakahsialmei diahin tua tawh kivat uh hi. Theih kholhloh pi-in Major Lunhall in Tonzang khua, 1stFebruary 1891, 4 AM hunin hong umcih hi.Kam Hau ukpi dingin Hau Cin Khup a deihnaleh Tonzangte' galsim thei a, a galmatte uhhong ngen kik uh ahi hi. Hih ngetna hangin agalmatte uh Tonzang pan ciahpih in, a khualam ciat uh ah ciahsak uh hi. Hau Cin Khupleh upate pawlkhat pen Tonzang pan
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 103
Thaangmual nawkin Rangoon dongah paipihuh hi. Rangoon ah kha 6 taamsak in, Mang-kangte' pilna, siamna leh galkapte' galvan tenga lah khit ngingei uh ciangin, Kam Hau gamsung ukpi zaa, panmun pia-in Khamtungahhong ciahsak kik hi.
1. Mangkangte Kawlgam Hong Tungkik
1945 kum Mangkang kumpiteKawlgam hong lutkik uh ciangin, HoldingEnguary 18 pawl in hong kipan khia uh hi.Tuate in galkaplui khempeuh thusitna nei-in a cidam, a ngap lai teng 1st Chin, 2nd Chin3rd Chin cih bangin battalion thumin hongkhen uh hi. Falam leh Hakha battalion khat,Tedim pawl battalion nihin hong khen uh hi.
2. Japan Gal Thu
1941 December kha sungin Japangalpi Kawlgam sungah Meik, Tavoy,Molamein, Phapun, Yangon khuate ah hongtung masa hi. 23 December, 1941 kuminJapante in vanleng bomber 60 leh vanlengfighter 30 in bomb khia-in vanleng 11 kikapkhia hi. 25 December 1941 ni-in bomber 80leh fighter 20 leng leuleu a, bomber 7 lehfighter 14 kikap khia hi. Mihing tul sawm nihsi-in 500 liam hi.
Japante Bogyoke Aung San-te tawhkikop ahih manun hong hat mahmah uh a,Mangkang kumpite in zong, ni 20 May 1942a kipan kumpi galkap khempeuh a nungkiknadingin thu pia uh hi. Tua bangin a nungkikuh ciangin zan khuamial sung galtai den a,sun hun ciangin tawlnga uh hi. Imphal a tunuh ciangin Chin leh Kachin mi teng Levy semdingin a gam ciatah ciahsak uh hi.
1942 kum April kha sungin VuandokKelly O.B.E. in Tedim gam sungah Levy namnih hong koih hi. A group Levy-te in thautawi-in galvil a, B group Levyte in a kisamdang teng na sem uh hi.
3. Kawlgam Galkapte India Pai
1944 kum March kha sungin paltantegalvilin a om kimlai kaikhawmin India gamahnasep sinsak ding, ci-in puak uh hi. Hih thuadang hi loin Khamtungah Japante tung tading a, Zomi paltante in a zi a ta, a nu leh apa nusia-in India gamah hong zui lo ding thamloin Japante tawh kikop kha ding hi, cihupmawhna tawh hong hawlkhia masa ahihlam kinungtheih hi.
4. Tonzang Khua leh Japan Gal Thu
1944 kum March kha sungin Tonzangkhua sung pen Mangkangte leh Japantekikapna phualpi hong suak hi. Tonzang khuain Tedim gam ukpi lian pen pa' khua ahihhang leh Tedim Imphal mawtawlam gei ahihmanin kinakkap mahmah uh a, khuazangininn khat beek a bit om nawn lo hi. Innkhempeuh kangtum khin hi. A kanglotenangawn kisia khin hi. Gal kikapna hanginmi khempeuh kitaikeek a, giahbuk lobuktenangawn kimuang zo nawn lo hi. Mun khatpan mun khatah kikhiin kawikawi uh hi.Pawlkhatte ukpua Teikhang, Zotang leh khuadang tuamtuam tungin tuni dongin teng suakuh hi. T.G. Lam Za Nang in hi bangin la naphuak hi.
(a) Kaangtui lian a mi lailun lian e kaphung kim khen lenmual kaai sak e.
(b) Lenmual kaai sa sul lah hei lo e,phaksap Niang aw e, khua na ngainam aw.
Lakhupna:
(a) Melmak zaitha hiam bang hat lawm-lawm solkha khatin ciau gal kaai sak e.
(b) Vai tun nun tongdam in luang sak e,kum khal khat in a duang ah khia e.
D. LUSUANG GAL THU
1917 kum Piantit pai dingin Khamtungmite Mangkangte in hong cial ciangin ukpualama om Lusuangte pawlkhat pai nuam loin
104 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
na lehdo uh hi. 1919 kum ciangin Mangkang-te in zong a cih nading uh thei loin, Pu HauCin Khup makai sakin Levy mi 100 tawhvaihawmin kilemna bawl sak hi. Lusuangupate kiangah Pu Hau Cin Khup in, “Utenaute aw, Mangkangte' sawlna tawh kong paiuh hangin, ei teng khua sung khat a teng, zuleh sa ne khawm dawn khawm sa, u leh naua kinei sa i hih ciangin, hong kap het kei unla,hong lut zaw ta un,” ci-in kipawlbawl sak hi.
Lusuang upate in zong, “Hi mah hi,Mangkangte ka do niloh uh hangin ei leh eia kido i hi kei a, Tedim mi khempeuh in dial-kang hong khim ta un. Hong kap hetlo dinghi ung,” ci uh hi. A cih mah bangun Tedimmite hong kap lo petmah uh a, khal khatsungin kilem zo pah uh hi. Tua hun sungah amakai teng:-
(1) Pu Hau Cin Khup
(2) Pu Dim Kam
(3) Pu Tual Khua Thang
(4) Pu Pau Za Cin
(5) Pu Song Theu
(6) Pu Pau Za Thang
(7) Pu Kam Za Mang
(8) Pu Lian Za Kham-te ahi uh hi.
E. PALTAN, PALIK, SANG LEH ZATO
KIPATNA
1. Zomi Paltan Kipatna
Piantit pai lai-a Zomite nasep hahkatdan Mangkangte in mangngilh loin citak sauh ahih manin 1921 kum ciangin, Tedim,Falam, Hakha ah paltan thak company khatciat hong vaihawm uh hi. Kanpalet mite nalut masa uh hi. Maymyo (tu-in Pyin-Oo-Lwina kici) khua ah 4/70 Chin Rifle kisuaksak hi.Tedimmi sung panin (1) Pu Thawng Za Kai,(2) Pu Tun Khua Lian, (3) Pu Kim Vungh,(4) Pu Pau Za Gin, (5) Pu Kham Tual, (6) PuGin Lam -te makai uh hi.
2. Palik Kipatkhiatna
Tedim khua ah Zomi palik 50 kiphuan-khia-a Bo Mang Pum (Khuasak) leh Pa SuanPum (Tonzang) te’n makaih uh hi. 1910 kumciangin galkap (Military) suakin Falam ahmivomte tawh kigawm uh hi.
3. Kawllai Sang Piancilna
1904 kumin ABM pawlpi mangte vai-hawmin Khuasak leh Tonzangah KawllaiSang om masa pen hi. Tua hun lai-in Siate’nKawllai hilhna leh Pasian' thu hilhnathuahkhawm uh hi.
4. Tedim Gam Zato Hong Tunna
1890 kum Mangkangte Tedim khuaah hong teng pah a, galkap zato, vuandokzum leh sikkhau zumte hong koih pah uhhi. 1909 kumin Tonzang ah civil zato kikoiha 1924 kum ciangin Tedim (Khuangzang mun)ah kituah hi.
1945 kum galkap sungah minphatna ngahTedimmi a kithei teng
1. Lt. Col. Suan Do B.G.M, M.B.E.
2. Lt. Col. Put Pa B.G.M.
3. Hony Capt: Pau Cin K.S.M, TDM.O/B
4. Hony Capt: Ngin Zam B.G.M. O/B
5. Capt: Mang Tung Nung Sword ofHonour
6. Hony Capt: Pau Za Gin Sword ofHonour O/B
7. Sub. Khup Za Neng B.G.M
8. Sub: Hang Khual B.G.M
9. Cin Thang B.G.M
10. Vuandok Gin Za Cin B.G.M
11. Capt: Lam Khua Thang M.B.E
12. Sub: Thang Za Kai M.B.E
13. Ltn: Mang Do Thang B.G.M
***
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 105
KHENPI XI
LAIBU BAWLNA SUM HONG SIKTE
A. PU NGUL EN & PI DAL ZEN LEH A TU A TATE' THU
~thu puak- Pa Gin Go Pau
[[[[[ Thumapi
Nihveina Tawmging beh laibu piankhiatnading a phuangkhia masa Rev. Nang Khan Pauahi hi. A hun leh a neihsa tampi bei lawh in, thu lehkhanggui hong kaikhawm hi. Tua teng tawh piang zo nai lo ahih manin USA pan sanggamte nih,Pa Thang Khan Dal leh Tg. Thang Kap Khai in K. 50,000 (tul sawmnga) tuak hong pia uh a, tuaban panin Tedim khua sung beh innkuan khatah laibu man ding ci-in K. 2,000 ciat kidong khol hi.Tua teng tawh Rev. Nang Khan Pau’ kaihkhop beh laibu draft (rlBurf;) khat hong piangkhia hi.
Beh buppi huam laibu bawlpawl a kiphuat ciangin Rev. Nang Khan Pau’ kaihkhopte,1973 beh laibu masa leh laibu tuamtuam bulphuh in, a tangzai zaw-in kibawl hi. Meeting zongzaang leh kham ah kibawl zel hi. Taangsum cih bang om loin, a nei zawdeuhte in a piakhia himaihi. Computer laigualhna ah lai bawlsa ngavei vilvel kikhel kikkik ahih manin sum beina tam hi.Kawlpi beh kipawlna ah laibu man ding Kawlpi panin a kidong khol teng leh Pu Ngul En’ tate’hong piak lak pan K. 200,000 (tul zanih) val kizang hi.
Laibu bawl nadingin Pu Ngul En’ tate ahi-
(1) Pa Thang Khan Mang-te innkuan
(2) Pa Am Suan Mung-te innkuan
(3) Tg. Go Khan Kap leh
(4) Pa Tuan Lam Thang-te innkuan in, a Upipa’ phalna tawh K. 300,000 ciat, a kigawminK. 1,200,000 (tulza sawm leh nih) hong piakhia uh hi. Huhna hong kipia sa, thatang, siamna,sum cihte i lungdam banah, amau hangin beh laibu a nei zo suak i hih manin i lungdamna lianphadiak hi.
Amau tungah lungdam i kohna-in Pu Ngul En -te nupa leh a tu a tate’ thu a kicing deuhinkong suak sak uh hi.
Huhna pia a dangte pen min leh sum piakzah bek kisuak sak hi.
[ Laibu bawl Committee ]
106 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
1. PU NGUL EN’ TANGTHU
Pianna pupi Tawm Ging, a tapa Pu SimHang, a tapa Pu Mang Suk, a tapa Pu ThukZong, a tapa Pu Lam Dong, a tapa Pu AmSuak, a tapa Pu Dong Neng, a tapa Pu TuanGin, a tapa Pu Ngul En hi a, pupi Tawm Gingpan khang kuana ahi hi. Pu Ngul En pen15.4.1917 ni-in suak hi.
Pu Tuan Gin in Pi Nem Gin (Naulak)tawh tapa nih ahi, Pu Neng Za Thang leh PuNgul En a neih laitak 1.12.1918 ni-in sihsanhi. Tua ciangin Pi Nem Gin pen a pasal, PuTuan Gin’ naupa Pu Cin Gin tawh kigawmhi. Pu Cin Gin in a zi masa Pi Cing KhuaNian tawh tapasal nih leh tanumei khat nanei khin hi. Amaute pen Gin Za Do, TuanKhua Kham leh Don Ngaih Cing-te ahi hi.
Pu Cin Gin leh Pi Nem Gin in tapanih leh tanu li neih beh uh hi. Tuate in NuamNgaih Cing, Ngai Nuam, Neng Za Thawn,Ciin Ngaih Vung, Gin Ngaih Niang leh SianKhan Pau ahi hi.
Pu Ngul En’ upa, Pu Neng Za Thangin Tedim khua Manglai Sia U Sein Htwekiangah na sem hi. 1933 kum Sang khakpiciangin Sia Sein Htwe a khua Ma-u-bin ah aciah suk ciang, Pu Neng Za Thang tonpihhi. Tua lai-ah tui kia-in si hi.
A u a sih ciangin Pu Ngul En pen PuAm Suak’ suan, Pu Dong Neng' innluah pipahong suak hi. A pano Pu Cin Gin’ ta masathum, Pu Cin Gin leh a nu Pi Nem Gin-te’ta 6, a vekpi-un inn khat sungah teengkhawm uh a, khansuah in pasal teng ziguan, numei teng mokhak hi. Innsungtavuan zo mahmah hi.
Pu Ngul En in 1928 kum ciangin sialcing thei ta hi. Thatang hatin lokhawh sing-puak kuhkal hi. Galmat samat ah khangualban hi. 1928 kumin ama lawhsa tawh a nu leha pa gal aih sak a, a u Neng Za Thang phu-tuahna-in sai aih sak hi. 1939 kumin tang 100la a, a nu leh a pa tong sakin tangza aih tawhthuah hi. Zo ngeina zunun teng khin sak hi. Akhan sungin tangza nihvei la hi.
1950 kum pawlin a lawm Vungh Kamtawh Nahnuai-ah kha 3 sung sa beng uh hi.Sa tampi man a, a sa zuak sakin gal-ai, sai-ai, tangza ai-in sial zumeh bawl a, Zo ngeinazunun khempeuh khin hi. A khan’ sung asamatte (1) Sai hapaak 4, (2) Vompi 8,(3)Ngal 5, (4) Sazuk, Sakhi, Sanang khe linei (zawng leh ngau sim loh) 200 val ahi hi.Vaphual tampi, Muvanlai leh tunga leengtampi man hi. Minsial zong siam a, a sialding, a lawh ding kicing ahih manin amaminsial zaknop kisa diak hi. Hanla namkimzong thei hi.
A zi tawh a kiten zawh 1940 in galkaptum hi. 1942 in Japan gal hong tung hi.Japante in Kawlpi ciang hong lak uh teh,Khamtung ah taito uh hi. Homeguard Levy-te tawh kikopin Mimbil, Suangpek, Ngalzangoutpost-te ah gal vilin om kawikawi hi. 1944Japante’n Khamtung hong lak uh ciang,amau pawl khaktan kha uh a, India dongtaito man lo uh hi. 1944 March ciangin Mizogam Zotlang khua-ah taito in, 1948 cianginTonzang zuan kik uh hi.
1960 in khua sung vaihawmna-ah upain kiteel a, hausapa’ makaihna tawh tu-a imuh theih Manglai Sanginnpi hong lam uhhi. Nakzang-lei zong Jeep pai theih nadinginsikkhau-lei hong bawl uh hi.
Gal mat sa mat, ton leh han, zununteng a khit khit ciangin, Pasian’ sapna ngaha, 1974 kumin RCM biakna-ah lut hi.Tuisawmpna, Christmas hanthotna, siangthopumpi sanna cihte biakna ngeina bangin a sihdong sang hi.
1978 in kamsiatna tawh dawlnih in alam a innpi kangtum hi. Amah zong ta keeiloin hanciam a, Pu Kam Za Nang’ innpi lei-in, tua lai-ah hong nusiat 23.11.1992 ni donga zi, a ta, a tute tawh teng hi. Hong nusiatciangin u leh nau, tu leh ta, pu leh pi, khuapihtuipih khempeuh in RCM ngeina tawh hoihtakin vui uh hi.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 107
2. PI DAL ZEN’ TANGTHU
Tonzang khua, khua-upa Pu PumKhua Thang (Suante) leh Pi Vung Ciin’ sungpan 1919 kumin suak hi. A sanggamte:
(1) Suan Za Thang (2) Suan Za Am (3) Kai Za Thang (4) Vung Suan (5) Kam Suan (6) En Khua Tuan (7) DAL ZEN (8) Nian Ciin (9) Lian Cin (10) Niang Za Cing (11) Ning Khan Cing
A pano Pu Khup Za Dal pen 1917 inPiantit pai hi. Kam Hau gam pan mi 500 a pailakah amah pen second Headman min tawha lawmte uk dingin a pai ahi hi. 1918 kuminciluang na-in si a, Piantit ah kivui hi. 1919kumin Pi Dal Zen a pian ciang, a sisa a panoKhup Za Dal a tapsak uh ahi hi.
Pi Dal Zen pen nu le pa leh ute’ thumangin nasep hanciam numei hoih khat ahihi. 1938 kumin a pasal tawh kiteng a, 1940kumin tanu upa pen Gin Khan Ciin a neihkhit uh teh, a pasal in galkap tum san hi. Amahpen a teekte mah tawh om khawm hi. A teekte’tha zui zo a, kitot kisel cih nei ngei lo hi. Ateekte’ maipha mu den hi. Khawhsa khamden uh hi.
Pi Dal Zen pen Tonzang khua upavaihawm inn khat panin a kimokhak khia hia, a teekte in zong thupi muhin it uh hi. Innsung buaisak ngei lo hi. A nung a ma sutuahngei lo hi. A si a nuam, nopna dahna pha zoden hi. Khawhsa khamin innkuan tam uh a,khuado leh lawm annek vok tawh a inn nuaiuh ah vok 10 nai ding vak halhhalh den hi. Laphuah zong siamin, la hau mahmah hi.
Pi Dal Zen pen a pasal in 1992 kuminnusia hi. Tua laitak a pasal kum 75 pha hi. Apasal’ nusiat zawh kum 14 nungta lai hi. Apian kum 87 a phak 2006 kum Decemberkha bei kuanin hong nusia hi. A beh a phung,a u a nau, a tu a tate in RCM ngeina tawhhoih takin vui uh hi.
3. PU NGUL EN LEH PI DAL ZEN’ TATE
Pasian’ hehpihna ngah uh a, tapasal 5 leh tanumei 6 nei uh hi.
No. Tate’min Zi/Pasal Zi/Pasal’ behmin Tenna1. Gin Khan Ciin Ngul Hen Thang Naulak Kawlpi2. Gin Go Pau Ngul Khan Huai Tawmging Tonzang3. Ciin Ngaih Hau Khual Do Pau Mate Kawlpi4. Thang Khan Mang Tuan Go Niang Telsing Yangon5. Am Suan Mung (masa) Nem Tul Cing Tawmging (hong nusia)
(zikik) Mang Lian Cing Tungdim Germany6. Go Khan Kap - - Germany7. Niiang Zam Cing Dai Khen Pau Telsing Kawlpi8. Tuan Lam Thang Niang San Hau Sukte Germany9. Vung Khan Lun En Cin Mang Tawmging Malaysia
10. Thawn Khen Niang Do Suan Lian Mate Yangon11. Nuam En Cing Tun Khan Nang Hautual Kawlpi
108 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
(b)Zinmang tual khawi sang cih ka namkaih, pupa batphu ka laak ding bang e.
6. Inn kat a, a phuah. (a) Nop leh dah siam bang ka sinna,
lungdeih saumang ngai-ing e. (b) Ngal liam lai tan han lung ciam ingh,
sau lim pahtaang tam aw e.
7. R.C.M. suah a, a phuah. (a) Om lai kung vialh khau bang sut ding
Sian mun ah hei ta ning e. (b) Kha ka kiat leh tung thangvan
vangkhua nuamah, Sian aw ang lai-ah sia aw.
8. Menzipa zi luang tungtang a, a phuah. (a) Lun kawi zozam pheiphung dingin,
sang mang a kop in tang e. (b)Taang ka banzal sang mang leh
buaivom sumlu, lun saumang tawhtul hen aw.
A phuah dangte.
9. (a)Pupa’ khan’gui bang ka zopna, kazua kankong sang kankil aw e,
(b) Ka zua kankong sang kankil aw e,ka sen angkawi sang tunnu aw e.
10. (a) Ka len lai-in nah siang nuai-ah, sangnamcih naubang kap e,
(b)Deih ka khitna, tum bang vuai kuan,sun nau bang kap zel ing e.
A zi Dal Zen in a phuahte.
11. (a) Pupa phak sap zang lei donah, sang cih tui bang la aw e.
(b)Thei bang sen a zua huai loh, taangka kiang ngal liam aw ci’ng e.
12. (a) Lun tawh sang mang na laakaa paal na lawh sawn, vang thangual in lel aw e.
(b)Phung leh gual in paak bang tawiven, siam sil mel hoih ih sau ah, engsingh sengh e.
Tanu tapa 11 lakah a u pen Nu Gin KhanCiin lobuang damkim lai uh a, Tg. Go KhanKap longal in innkuanpih nei khin ciat uh hi. Ainnkuan sazian uh Khang simna Pu Sim Hang’suan leh khak sungah ki-en thei hi.
PU NGUL EN & PI DAL ZEN’ LAPHUAHTE
Pu Ngul En in a tagah gentheihna, adah a kahna, a thah a matna, a zununna, a innkaatna cihte hangin la dawng 86 val nei hi. PiDal Zen in zong la dawng tampi nei hi. Behinnip hi uh a, tuni dongin beh kikhopna,khuado cihte ah amau khawisa leh khawhsavive kigo kiluup den ahih manin la a kiphuahzong tampi tak om hi. Hihte lak pan tawmkhatkong gelh uh hi.
Pu Ngul En’ phuahte
1. A upa Neng Za Thang sih a, a phuah. (a)Zangtui nem in luang dildial e, ka
ciin laukha hual hi e. (b) Lengvan phung siang na zong nam
ka ciin nem aw ih zua’n paak bangtawi nam aw.
2. A pano Cin Gin sih a, a phuah. (a) Zua pham nading ka zalmangin, sang
cih lai-ah, a minthang bel vuisai pallai lo ing e.
(b) Zalmang aa mat, solkha dang lo, tuktaang bang pal lua sang e.
3. A gal mat a phuah. (a)Melmak vontawi zua tawh khan sing
bang a kim, a pal lai ka vul sak e. (b)Sing ta’n nuihciam hong lel zongin,
tawi kawlciang leh namtem zunsiam, tang in anglai ah phung e.
4. A nu sih a, a phuah. (a)Zu bang mom sei sang ka tan na,
Tun nu’n khum mual ding aw e. (b)Huih khi sem lung bang hong sem
na, banzal nuam tul ding aw e.
5. A sai mat a, a phuah. (a)Pupa khan gui bang ka zopna, zang
aa vuisai a ha paak la’ng e.
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 109
13. (a) Ngal liam taang duang lo bang tul hi zo veng e, phui zua nah nim ka nahlen tual ah kia e.
(b)Tung Pasian in siam hen aw ei khan sawt lo, pham na’ng len kum khua hongsawt lai suang ve aw.
14. (a) Ka phung lun e, manawh phung lun e, aisa lian e, ning khum in luan’ e, (b)Aisa lian e, ning khum in luan’ e, saumang pahtang tam tungah lenlai zil le’ng
e.
Mai lam hunah ki-en kik thei ding cihna tawh kong puak hi.
B. JOHN THANG KHAN MANG' TANGTHU TOM
April 4, 1948 ni-in Zotang ahsuak a, 1954 kum pan sangkah kipanin,1970 kum ciang, St. Paul (BEHS, No.6, Botataung, Yangon) ah sang kah hi.
Tonzang khua Pa Michael ZangKhua Vial (Telsing) leh Nu Maria CinKhua Niang (Manlun) te tanu thumnaNu Fatima Tuan Go Niang tawhkitengin, tapasal 3, tanumei 5 nei uh hi.
1970 pan 1996 dong motor hawlhi.
1996 kum pan 2008 ciang Germany gam ah om hi.
Tua laitak Bldg 42, 4th fl, 156th St, Tamwe, Yangon ah a zi a tate tawh teng hi.
Tate:
min zi/pasal omna1. Terasa Zen Lam Cing Robert Myint Kyaw Germany2. Cercilia Niang Zam Lian Pau Suan Zam Tonzang3. Rosa Hau Nuam Lun (Paukpauk) - Singapore4. Cecilia Ciin Khan Kim (Sisi) - Singapore5. Francis En Thawn Sum - Hansetic Shipping6. John Vial Lian Mung (Newin) - Germany7. Magaret Cing Lian Siang - Yangon8. Dominic Pau Pian Khai - Malaysia
Nuntakpi thubullet
"Tawmging unau bup in Pasian' thu zui ciatin, mailam khantoh na'ng na sem khawm ciatding" cih thubul phuhin nei hi.
***
110 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
C. GO KHAN KAP' TANGTHU TOM
Pianna:
Pa Ngul En, Nu Dal Zen sung panin July 7, 1952 in Tonzangkhua ah suak hi.
Lai sinna:
Tan lang pan Tan 3- Tonzang ah kah
Tan 4 pan Tan 5- Tedim ah kah
Tan 6 pan Tan 10- Tonzang ah kah
1978 kumin Falam panin Tan 10 zo
Khualzinna:
1979 April pan sum leh paai zong dingin ka zinkhia a, Lashio khua Pu Nang KhenThang kiangah, Zangkong (Yangon) khua ka pano Neng Za Thawn kiangah, Mogok khua uKhawm Do Thang kiang leh Tuithang khuami u Hang Pau kiang, Phakan-a ka lawm NangEn Lian tawh kha 9 sung suangto, cih bangin na ka sem kawikawi hi. Malaria natna ngah inkhua phawk loin 2vei bang ka sihdek teh, 1980 January ciangin Yangon khua u Suanpi (R.En Suan Gin) vaihawmpihna tawh Malaria zatopi-ah ka kilak a, lawm Luah Zam tawh ka omkhawm uh hi.
1980 kum ciangin Thai gam, Mesot ka zin a, kha 2 khit ciangin Bangkok ka tung hi.Kum 5 sung Tourist guide ka sep khit ciang, Singapore, Malaysia zinin, Bangkok ka ciahkik pah hi. 1990 kum ciangin Kawlgam, nu le pa, u le nau-te kiangah kong ciah kik hi.Tawlkhat khit ciangin Passport tawh Thai, Malaysia gamte ka zin kik hi. 1991 Augustsungin Germany ka zin thei a, 31-10-1991 ni-in Hamburg khua ka tung hi. 1996 kuminFrance (Piantit gam) Paris khuapi ka hawh thei hi.
Germany gam ka om theih khit ciang, Europe gam tuamtuam Switzerland, England,Ireland gam khua thupite ah ka zin kawikawi hi. 1998 kum April in Paska pawi siminVatican ka pai a, St. Peter biakinnpi ah Pope John Paul II in Mass bawl a, leitung muntuamtuam panin mi tul 100 val a kikhawmte lakah kei zong ka kihel thei hi. Kum 2000 ciang,German citizen ka ngah a, America gam khuapi minthang pipite ah vanleng golpi tuangin kazin kawikawi hi.
2001 kum October in Kawlpi kong ciah a, kha khat khit ciang, Germany ka ciah kikhi. 2006 October in ka nu damlo veh dingin Kawlpi ciang kong ciah leuleu a, natveh dingaciah kimlai, nu vui dinga ciah ka suak hi. 2007 January ni 5 ni-in Germany ka ciah kik a, tunidong tangval lai-in ka om hi.
Ka Lungdamna:
Hih banga inn panin ka zin khiata kipan tuni ciang dong hong huh, hong kem, a kua-mapeuh tungah kam tawh kigen zo lo, ka nuamna, ka lungdamna kong pulaak hi. A nungtalai u leh nau, lawm leh gualte tawh nuam tak kimuh kik theih nadingin i biak Pasian in hunhoih hun pha hong pia ta hen, ci-in thu ka ngen tawntung hi.
***
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 111
Pa Am Suan Mung-te innkuan Pa Tuan Lam Thang-te innkuan
112 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
KHENPI XII
PU TAWM GING' KHANGGUI GUALHNA
A. Pu Song Hang' (Lam Hang) Khanggui Gualhna
B. Pu Nei Lai' Khanggui Gualhna
C. Pu Gui Ziam' Khanggui Gualhna
D. Pu Sim Hang' Khanggui Gualhna
E. Pu Mat Vung' Khanggui Gualhna
F. Pu Zom Lun' Khanggui Gualhna
A. PU
SON
G H
AN
G (LA
M H
AN
G)’ K
HA
NG
GU
I GU
ALH
NA
TAW
M GIN
G’ TA
PA 6TE’K
HA
NG
GU
I GU
ALH
NA
Note:-1973 kum
a kibawl Tawmging beh laibu sung a m
in omsa ciang bek, huam
a kigual ahi hi.10.
PHU
T SON
G
11-1.
TAWM
GIN
G
12-2.
SON
G H
AN
G (Lam
Hang)
NEI LA
IG
UI ZIA
MSIM
HA
NG
MAT V
UN
GH
ZOM
LUN
13-3.
GIN
G M
AN
GN
EI THA
NG
THU
AM
KH
AI
GIN
G LA
MPA
U TU
NTH
UA
M K
AI
14-4.
HA
NG
DO
NEI TU
AN
GTH
UA
M TH
AN
GH
AN
G SEL
CIA
NG
ZUI
LUN
PAU
15-5.
MA
NG
NEIH
SEL TUA
NG
SON
SING
LAM
HEN
TON
G EN
KA
I MA
NG
16-6
DO
THU
KSEL TH
AN
GK
AI M
AN
GSEL H
ON
GK
IP TELPA
U AW
N
17-7.
LUA
H M
AN
GTH
AN
G SEL
THA
NG
TUA
NH
EN ZO
NG
ZON
G K
HU
MSO
NG
SON
18-8.
HA
NG
KA
MTEL SU
AH
TUA
NG
THU
KSA
N TH
AN
GH
ON
G TH
UA
LZO
NG
ENG
AWN
NEEK
19-9.
MA
NG
VU
MM
AN
G C
IAN
HEN
THA
NG
SUA
H K
HU
AL
ZON
G TH
AN
GK
HU
M D
INSO
N AW
N
20-10.
MA
NG
AWI
VU
M C
IAL
THU
K H
ENSU
AN
G AW
NTH
UA
L VU
MEN
G TU
AH
NEEK
THU
AM
21-11.
CIA
N C
IAL
NG
AIH
VIA
LTH
AN
G K
IMTH
AN
G ZA
LIAN
DIN
THA
NG
AWN
TUA
NG
22-12.
CIA
L TELAW
N N
GU
LK
HU
AL K
HU
A G
INV
UM
KH
AW TH
AN
GK
HA
M ZA
LIAN
THU
AM
ZA C
IN
23-13.
VIA
L AWN
VIA
L THU
AM
KIM
ZA C
INLIA
N SU
AN
MA
NG
THA
NG
KH
AN
LIAN
TUA
NG
DO
KH
AM
24-14.
TEL GIN
KA
I ZA C
ING
IN D
O PA
U
25-15
AWN
KH
UA
SUA
NTH
UA
M K
HEN
PAU
26-16
GIN
KH
AN
CIN
KH
EN M
AN
G
27-17
SUA
N SIA
N M
UN
G
Khang phazah:-
Khang (17)
Khang (16)
Khang(14)
Khang(13)
Khang(13)
Khang(13)
A. PU
SON
G H
AN
G' (LA
M H
AN
G) K
HA
NG
GU
I GU
ALH
NA
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 116PU
Song Hang’ (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
11-1PU
PI TAW
M G
ING
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)12-2
SON
G H
AN
G (Lam
Hang)
PU N
EI LAI
PU G
UI ZIA
M PU
SIM H
AN
G PU
MAT V
UN
GPU
ZOM
LUN
13-3
Ging M
ang
14-4H
ang Do
15-5M
ang Neih
16-6
Do Thuk
17-7Luah M
angPu N
eih Phung
(1)
(2)
18-8H
ang Kam
Tel SuahThuk En
19-9M
ang VumM
ang Cian
Phung Lut
(1)
(2)
20-10M
ang Awi
Vum Cial
Suah EngEn Vial
21-11 Cian Vial
Vum N
gaihC
ian Kho
Lut Lam
22-12Cial Tel
Phawng K
aiEng Aw
nEng Vial
Vial Ngul
23-13Vial Aw
nSel D
amN
gul Khai
Ling ThangK
ho Tawn
Lam K
hua Pau
24-14Tel G
inTel K
hamTel D
ai LoAw
n Kai
Hen Tual
Ngul K
han Thang
25-15Aw
n Khua Suan
Dam
Khua N
engK
hai Za ThangThang K
ho Kham
Khup Tual
Pau Dong K
hai
26-16G
in Khan
Do K
han Mang
Lo Khan Pau
Kai Suan Thang
Tual Za Cin
Khan Sian M
ung
27-17Suan Sian M
ungN
eng Zam M
ungThang K
han Mang
Kham
Khan Langh
Tual Cin Pau
27-18Thang B
iak Man
Cin Thian M
ung
27-19Langh M
ung Hung
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 117Pu C
ial Tel’ suan leh khakte
2212
Cial Tel
(1)
(2)23
13Vial Aw
nSel D
am
Am Ning- Cing Khoi (Sam
te)
(1)
(2)
(3)
(4)24
14Tel G
inN
iang Za Goih
Luan Za Gin
Sian PumVung En (M
ate)
(1)
(2)
(3)25
15Aw
n Khaw
SuanH
au SuanThang Suan G
inD
on Khaw
Ngai(Buansing)
1.Khoi Za Vung(Buansing)
1.Don K
haw N
gai(Buansing)2.M
an Suan Cing(N
gaihte)2. Thang K
haw C
ing(Bawm
khai)
(1)
(2)26
16G
in Khan
Go K
han Kham
Man H
eh Niang (Buansing)M
ah Phu (Kawlte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)27
17N
gai Ngaih M
angThang Lian C
ingSuanSianM
ungN
iang Huai Lun
Cing San Lian
DoTaw
i ThangSuan C
in LianK
ham Suan K
imLian Sian N
uamKam
Za Pau (Telsing)Than Suan Sing (H
angluah)Lian K
han Khai(H
angluah)
2414
1. Tel Gin
25
152. H
au Suan
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)26
16En N
gaih LianN
iang En CiinG
in Suan Mung
Suan Khan N
angZam
Khen M
angG
in Dal K
hamK
ham Suan Lian(Baw
mkhai)
En Khan Lian(Baw
mkhai)
Gin Suan N
iang(Hangluah)
Baukza (Kachin)
Ngai G
o Ciin(H
autual)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
2717
Suan Cin K
haiThang Thuah K
imThang Suan M
angVung San M
angVung M
uan Cing
Niang San D
imLian K
hanTuangM
ang Mun K
hualCiin Sian Lun
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 118
25-14
1. Tel Gin
26-
153. Thang Suan G
in (1) D
on Khaw Ngai (Buansing) (2) Thang Kho Cing(Bawm
khai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)27-
16G
in Khua Thaw
ngEn Lian Cing
Thang Suan Cin
Ciin Ngaih D
imC
ing Ngaih Zen
Zen Suan Vung(Buansing)D
o Sawm
Thang(Ngaihte)G
in En Dal(Ngaihte)
Myo Lwin (Kawlte)
(1)
(2)
(3)
4)
(5)
28-17
Gin H
en Hang
Ngai N
uam M
anD
o Khan M
ungN
ian Khua H
auLian Suan K
imN
ing Khaw
Niang(Thaw
mte)
Zam G
o Pau(Hauzel)
Ning San M
an(Thawm
te)
26-15.
2. Hau Suan
27-16.
4. Suan Khan N
ang5. Zam
Khen M
ang
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)28-
17.Suan K
han ZamLian K
hen Khual
Suan Sian PauK
hen Suan Mung
Cing San N
uamLian H
uai Kim
Cing Lawh N
uam
(6) Mung M
uan Pau(7) K
han Suan Piang(8) Suan Theih N
iang(9) Ciin Law
h Cing
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 119
22-12
Cial Tel
23-13.
2. Sel Dam
1. Am N
ing(Samte)(2)C
ingKhoi(Sam
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)24-
14.Tel K
hamC
ing TuanK
hup Kai
Awn Thang
Cing Za N
ianK
ai Khua Tuan
Sial Za Chin
Ngai D
oVung Za Ngai
SongZamVung Za Ngai
1. SialZaNiang(Baw
mkhai)
Vungh Gin
Vung Kho CingLuan Niang
Pau Do
(Samte)
(Buansing)(Sam
te)2. Ciin Kho Niiang (Sam
te)(H
angluah)(Baw
mkhai)
(Suankhup)(Buansing)
(1)
(2)
25-15.
Dam
Khua N
engN
iang Sial Cing(1) Sial N
iang(ThangOm
)Tuang C
in (Hangluah)
(2) Dim
Za Vung (Bawmkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
26-16.
Ngai K
han CiinD
o Khan M
angK
ham K
han ZamCing En Ciin
Zam Suan Thang
Gin K
ho Thang(Hangluah)
Niang Suan Lian (Samte)
Niang Do Vung (Bawm
khai)D
o Khan Lian (Bawmkhai)
Suan Ngaih Dim
(Gangte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
27-17.
Vung San Kim
Neng Zam
Mung
Cing Lawh N
uamN
ung Suan Khual
Cin Suan Kim
Dal Saw
m Tuang
==========================================================================================================================================================
24-14
1.Tel Kham
25-15.
1. Dam
Khua N
eng
26-16.
3. Kham
Khan Zam
Niang D
o Vung(Bawm
khai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)27-
17.Vung Zam
Niang
Cing N
uam M
anN
eng Suan LianM
ang Suan Mung
Pau Suan Kim
ThangDeihSianPiang
CiinSianNem
Pau Lam D
alCiinM
uanKim
ThangLamN
iangCin Tawi Thang
Am Cin Pau
Dam
Suan VungG
o Lian CiinNiang San Nuam
(Hangluah)
(Thawm
te)(Baw
mkhai)
(Gangte)
(Hangluah)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
28-18.
Zam Sian M
ungG
o Khan Lam
VungSian SiamZam
Khan K
hualVung D
eih Kim
Sian Gin Thang
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 120
25-15.
1. Dam
Khua N
eng
26-16
5. Zam Suan Thang
Suan Ngaih Dim
(Gangte
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
27-17.
Vung Deih Lun
Neng Sian Sing
Pau Khan Tuang
CingN
gaih Lian Niang
Lian Sian Khual
Lian Van Dong
Lian Muan C
ingD
o Khan KhualM
an Hau Lun
Vung Suan Ciin(Baw
mkhai)
(Tawm
ging)(H
angluah)
28-18.
Dim
Tawi N
uam==========================================================================================================================================================
23-13
2. Sel Dam
24-14.
3. Khup K
ai
25-15.
1. Dam
Za En1, Ngai En Niang(Tawm
ging)2. C
iin Khan M
an(Bawm
khai)
(1)
(2)
(3)26-
16C
ing Suan Niang
Kai D
o LianPau K
hen Mung
Gin Za M
ung(Hangluah)
Gin K
ho Ciin(H
autual)Aw
i Khan N
iang(Gangte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)27-
17.N
iang San Mang
En Lam M
ungThang Pian Sang
Niang D
eih Kim
Mung Suan K
haiCing Suan K
imM
an Theih Cing
Mang Sian Suum
?Awi Lawh Nuam
(Gangte)
(Gualnam
)
(1)
(2)28-
18.Ciin Sian Len
Pau Sian Tung26-
16.3. PAU K
HEN M
UNGAw
i Khan N
iang(Gangte)
1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
27-17.
En Zam K
imM
an Hau Lun
Cing Tawi D
imThang Sian M
uangCiin N
uam Vung
Gin Sian Suut
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 121
23-13
2. Sel Dam
24-14.
4. Awn Thang
1. Sial Za Niang(Baw
mkhai)
2. Ciin Kho Niang(Samte)
(1)
(2)
25-15
Khoi Za N
ingD
am K
han Cin
Thual Thang(Buansing)N
iiang Do C
iin(Samte)(Buansing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
26-16.
Niang En Lian
Thang Lam M
ungK
ham D
o Mung
Thang Deih Piang
Man Lun N
iangN
eng Lian SuumEn Suan K
haiM
ang Sian TungPau N
gun SuaiH
au Lian SiamSian C
in Kham
(Tungdim)
Ciin Za M
ang(Buansing)
27-17.
Cin Sian Tuang
Kap Sian Sang
23-13
2. Sel Dam
24-14.
6. Kai K
hua TuanVung K
ho Cing(Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
25-15
Dam
Khan N
angG
o Khan C
inH
uai Suan Cing
Thang Suan ZamK
hawm
Ngaih C
ing(Manlun)
Cing Lian C
iin(Kalate)
Pau Lian Thang(Tungnung)K
ai Lun Cing(Tongluai)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
26-16.
Tuan Khen M
angC
ing En Niang
Tuan Suan Mung C
ing Khan Lun
Do Suan N
iangVung Suan Niang
Thang Lian Thawng(Sam
te)(Tonsing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
27-17.
Nang K
han Thawn
Nang Suan K
imZam
Zo Khai
Cing San Vung
Man Suan H
auCing Cian N
uamN
iang Deih N
uamLun San M
uang
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 122
24-14.
2. Kai K
hua Tuan
25-15.
4. Thang Suan ZamK
ai Lun Cing(Tongluai)
1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
26-16.
Tuan Lam Piang
Niang D
eih Cing
Cing Len Kim
Cing San M
anCin Lam
Niang
Niang H
au Dim
Cing Suan N
uamCin Law
h Nuam
Mung Sian H
uaiNiang Lam
VungLangh Lam
Thang(N
gaihte)
(1)
(2)27-
17Zam
Sian SangThang K
op Sian Khai
23-13
2. Sel Dam
24-14.
7. Sial Za Cin
Luan niang (Suankhup
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)25-
15.D
am K
han PauZam
Khan C
inG
in Sian ThangThang K
han Dal
Gin Suan Lian
Kham
Khen M
angLangh K
han Khual
Nang Za M
ungVung Khan Zam
(1)Ning N
gaih Man
Thang Khen CingZam
Don Niang
(Tangpua)(2) Cing Khan M
an(M
antuang)(G
ualnam)
(M
angvungh)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)26-
16.N
iang Hau Lun
Cin K
han Mang
Khual Za K
haiC
in Suan Mung
Ciin Lun Dim
Cing Lian CiinM
ang Sian TuangD
o Saan Nuam
Hau Khan M
ungK
hawngnua
(1) Thang Khan C
ing(Naulak)
(1)Khongnuai(K
achin)Vum
Go Lian
Go G
in ThawngZam
Nun SiamLem
Za Thang(N
eekgen)(K
achin)(2) H
au Lam Vung( )
(2)Susuhlaing(Kaw
lte)(G
ualnam)
(Songput)(Philipinus)
(Habup)
(3) Luan Lam
Cing(Thatmun)
(9)
(10)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)Cing Sian K
im D
al Sian Suum27-
17Pau Sian K
op Zam Sian H
uaiK
hai Sian SangPau Sian M
uZam
Khan Lun
Pau Van ThangPau Saw
m Piang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Pau Khat Thaw
ngZam
Sian LunLun N
gaih LianD
in San Nem
Zam N
gaih Dim
Pau Tung Thang
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 123
24-14.
7. Sial Za Cin
25-15.
2. Zam K
han Cin
1. Ning N
gaih Man(M
angvungh)2. Cing Khan M
an( )
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)26-
16.Cin K
han Kim
Niang Lian Vung
Vung Suan Niang
Zen Ngaih M
angK
ap Khan M
ungN
iang Man C
ingN
ang Thawn Tuang
Cin Sian M
ungPau K
hawm
ThangC
ing Muan N
emThang Kim
Thang LawLangh Khan Khai
Niang Sian Huai
( ) Kanpalet
(Gualnam
)(H
atlang)
(1)
(2)
(3)
(11)
(12)
(13)
27-17.
Zam Sian N
emM
anSaanKim
Nem
Sian SuangZen N
gaih Huai
Thang Sian Kip
Niang Sian Lian
24-14.
7. Sial Za Cin
25-15.
3. Gin Sian Thang
Thang Khen C
ing (Mantuang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
26-16.
Niang Taw
i Nuam
Cing K
han LunC
in Muan Tung
Gin Za Thaw
nPau Sian H
ongK
ap Do K
hup(Zahlangh)Suan Thaw
n Thang(Samte)
Vung Za Don(Tawm
ging)Van Za Len ( )
(1)
(2)27-
17CingSaanD
imThangLem
Mung
24-14.
7. Sial Za Cin
25-15.
4. Thang Khan D
alZam
Don Niang(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
16-16.
Cin Sian Khai
KaiZaThaw
ngN
iang Saan Cing
Ning K
ho Hau
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 124Pu Phaw
ng Kai’ suan leh khakte
21-11.
Pu Cial V
ial
(1)
(2)22-
12Cial Tel
Phawng K
ai
(1)
(2)23-
13.N
gul Khai
Awn Lam
(1)
(2)
(3)
(4)
24-14.
Tel Dai Lo
Vial ZenH
at Go
Lam K
hupN
iang Man(Sam
te)Lam
Dim
( )Lam
Za Vung (Dopm
ul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
25-15.
Khai Za Thang
Ciin Ngaih Cing
Niang K
ho Don
Go En Thang
Tuan Khan Suan
Ning N
gaih Niang(Suante)
Dam
Neng(Buansing)
Nian Khan Cing (Mate)
Daw Than Yin(Kawlte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(7)
26-16.
Lo Khan Pau
Kham
Khen D
alN
eng Khan Suan
Thang Suan Kap
Kham
Suan LalSaw
m Suan Thang
Khan Lian M
angM
an Ngaih Zam
Tuan Sawm
Sing(1)N
an Zuh Maw
(Shante)M
ang Suan LunNiang Ngaih D
onThan Yin Thi
Ning Len NuamZam
Khan Pau(1)N
iang Ngaih Lun(M
ate)(Sam
te) (M
anlun)(K
awlte)
(Guite)
(Bawm
khai)
(1)
(2)
(3)
27-17.
Thang Khan M
angD
al Suan Mung
Niang Theih Lian
Thang Khen Suum
28-18.
Lun Sian Nuam
25-15.
1. Kai Za Thang
26-16.
3. Neng K
han Suan4.Thang Suan K
ap5. K
ham Suan Lal
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
27-17.
Niang D
eih LunThang K
im M
angThaw
ng Muan Thang
Zam M
uan Cing
Thang Khan Sing
Pau Muan Piang
Suan Zun Ong
Niang San M
awi
Hau D
eih Kim
Zam Sian San H
oih
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 125
24-14.
1. Tel Dai Lo
25-15.
4. Go En Thang
Nian Khan Cing (Mate)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
26-16.
Lo Khan C
inN
gai En VungG
o Suan Mang
Man G
o Ciin
Cing D
eih LianN
ang Go N
iangSuan Lian M
ungPau Suan K
haiCing lam
Nuam(Thawm
te)M
aung Aung(Falam)
27-17.
Thang Ngaih Sian
24-14.
1. Tel Dai Lo
25-15.
5. Tuan Khan Suan
Tawng Yin(K
awlte)
(1)
(2)
(3)
(4)
26-16.
Lo Khan En
Thang Sian SangThang Sian M
uangM
yint Myint Thw
e
23-13.
1. Ngul K
hai
24-14.
3. Hat G
oLam
Za Vung(Dopm
ul)
(1)
(2)25-
15.Vung Za N
ianThang K
hen Kham
Khual D
o(Buansing)(1)Nian M
an Vung( )(2) Man Khan Cing(Thangm
an)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)26-
16.Vung Lian Cing
Go Lian Pau
Thang Kho Pau
Thang Lam Tuang
Vung Ngaih Lun
Hau K
han Khai
Go Sian Sang
Ning H
uai Cing
Sian Suan TangM
an Nuam M
ang(Taw
mging)
(Haunung)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
27-17.
Kham
Vai Mang
Cin K
im M
ungN
uam Saan Lun
Vung Sian Cing
Cing Huai K
im
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 126
22-12.
2. Phawng K
ai
(1)
(2)23-
13.N
gul Khai
Awn Lam
24-14
Khai Cin
Nuam
Za Don(Suante)
(1)
(2)
(3)
25-15.
Lam Pau
Lam H
en ThangLam
Sial Do
Niang K
hen Cing(G
ualnam)
Man N
gaih Ciin(K
humvungh)
Don N
gaih Cing( )
(1)
(2)
26-16.
Don G
o Vung
Cin K
han SumThang K
hen Kap( )
Dim
Ngaih M
an( )
(1)
(2)27-
17.Pau Sian Lian
Cing Sian H
uai
24-14
1. Khai C
in
25-15.
2. Lam H
en Thang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)26-
16.Pau Suan M
ungPau K
han ThangD
al Khan K
hualD
o Hau M
anD
o Sian Khai
Don D
o Niang
Cing Suan N
iangM
an San Nuam
(Samte)
Niang Lam
Dim
(Buansing)Pau M
un Niang(Buansing)
Nyo M
aung(Khalkha)
Thein Thun(Kaw
lte)G
in Za Vungh (Naulak)
27-
17.Thang D
eih Cin
Thang Muan K
haiCiin Sian Siam
24-14
1. Khai C
in
25-15.
3. Lam Sial D
o
(1)
(2)
(3)
(4)26-
16.C
in Za Mung
Kap Suan Thang
Pau Suan Khup
Man D
on Cing
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 127Pu Vum
Ngaih’ suan leh khakte
20-10.
2. Suah Eng
(1)
(2)21-
11.Vum
Ngaih
Cian K
ho
22-12.
Eng Awn
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13.
Ling ThangTun Son
Vial LuanN
gaih Ngul
24-
14.Aw
n Kai
(1)
(2)
(3)
25-15.
Thang Khua K
hamThang H
auK
han Za Thang1.N
ing Kho D
im(Lethil)
1.Nung Za K
hawl(M
ate)1. N
awn C
ing(Mate)
2.Cing Za K
hawm
(Buansing)2.D
im G
o(Buansing)2. M
an Khan N
iang(Samte)
(1 )
(2)
26-16.
Kai Suan Thang
Dai K
han SuanD
im N
gaih Niang(Thaw
mte)
Khaw
m N
gaih Lian(Manlun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
27-17.
Kham
Khan Langh
Ning N
gaih Mang
Go V
ungh ThangZam
Khan M
ungThang K
han LianN
gai Man C
ing(Thawm
te)N
ing Kho H
au(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
28-18
Thang Biak Man
Suan Tuan PauSuan M
uan SangSian D
eih PiangC
ing Sian Niang(Buansing)
Cing Lun N
gai(Kaw
ngte)
(1)
(2)
29-19
Langh Mun Phung
Cing N
un Nem
Langh Sian Pil
25-15
1. Thang Khua K
ham
26-16
2. Dai K
han SuanK
hawm
Ngaih Lian(M
anlun)
(1 )
(2)
(3)
(4)27-
17.K
ham Suan Pau
Langh Suan PiangK
ap Sawm
Mung
Khaw
m En N
iangH
au Sawm
Vung(Naulak)
Khin N
yo Myint(K
awlte)
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 128
24-14
1. Awn K
ai
25-15
2. Thang Hau
(1)
(2)
(3)
(4)26-
16K
ai Cin Thang
Kham
Khan N
angZen Za Langh
Kai D
o Pau1.C
ing Khan N
uam(Buansing)
Vung Ngaih Lian(M
ate)1.H
au Siuan Vung(Buansing)N
iang Do M
ang(Bawm
khai)2.C
iin Suan Cing(Taw
mging)
2.ManK
hanCing(Tungdim
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)27-
17G
o Nem
CingH
au Khan Pau
Man N
gaih LianH
au Do Lian
Suan Sian ThangK
hawl LianCing
Nang K
hen Kap
Zam K
ho ThangK
ham K
han Mang
Pum M
in thangM
an Khan Lian
Nu Vung
Kham
Lam Thang
(Thahdo)(Buansing)
(Tungdim)
(Lianzaw)
(Tawm
ging) (M
antuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(1)
(2)
28-18.
Thang Kim
Khai
Nuam
Lawh Lun
Mung N
gaihThangC
ing Sian Niang
Cing N
em N
iangK
hup Lam D
imCing Lam
LunThang K
han Langh
26-16.
2. Kham
Khan N
angVung N
gaih Lian(Mate)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
27-17.
Khaw
l Ngaih Sian
Hau Sian M
ungPum
En TuangThang Pian K
hupThang N
gaih LunV
ung Suan Cing
Thang Gin K
ap(Mate)
Awi Zam
Kim
(Suante)Thang Zam
Cing(M
ate)N
iang Ngaih C
ing(Tawm
ging)K
hup Lian Mang(Sukte)
Swe N
aing Aung(Kaw
lte)
(1)
(2)
28-18.
Nang Sian Lian
Vung Sian M
uanN
ang Sian Piang
26-16.
3. Zen Za Lang1. M
ang Khan C
ing(Tungdim) 2.H
uai Suan Vung(Buansing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)27-
17.H
au Lian ThangCing Lam
Niang
Sian Khan C
ingPau C
in Thawn
Dai D
al Khual
Tuan Cin M
angD
im N
gaih Lun Cing (Buansing) C
in Thon Khai (H
atzaw)
Vung Ngaih N
uam (N
gawn)
(1)
(2)
(3)
28-
18.Langh Lam
LianLian Lam
VungK
ap Sian Mung
Langh Muan Sang
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 129
25-15.
2. Thang Hau
26-16
4. Kai D
o Pau - Niang Do M
ang(Tawmging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
27-17
Go D
eih Kim
Hau Lam
Mung
Thang Suan Khai
Suan Khan Tuang
Vung Tan Lun Cing
24-14
1. Awn K
ai
25-15
3. Khan Za Thang - Non Cing (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)26-
16.G
in Khual
Thang Khan D
alG
o Khan N
iangVung N
gaih Lian (Mangvungh)
Gin G
o Thang(Tawmging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
27-17.
Thang Do M
ungThang Lian K
hupN
iang Lian Cing
Suan Sawm
Nang
Niang Lun C
ingK
hual Kim
Khan M
angThang Sian N
iangN
ang Khan Thang
Ning K
hen Lun VungC
ingNgaihH
auSian Suan Thang
NiangK
han Man
Thang Tung Mang
(Thawm
te)(K
huptong)(Taw
mging)
(Tongluai)
28-18.
Dal K
hawm
TuangD
al Kip Pau
22-12.
1. Eng Awn
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13.
Ling ThangTun Son
Vial LuanN
gaih Ngul
24-14
Suak Vungh
(1)
(2)25-
15.K
ham Za Thang
Dai Za Thang 1.Niang Khua Zen (G
ualkha), 2.Awi Zam Cing(Suante)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
26-16
Vungh Khua Tuan
Dong Za C
inN
ing Za Niang
Go Suan Thang
Ngai N
gaih Niang
Kai K
hua Cing
Cin Za M
ungAwi D
o Niang1. Ciang Ngaih Cing(Thawm
te)2.Ning Khua Niang
Man K
han Vung(Gualnam
)G
in Za Thang(Songput)H
am Bim
(Matupi)
(1)
(2)
(3)
(4)
27-17.
Don N
gaih Huai
Niang D
eih LunN
iang Ngaih Vung
Thang Khan M
anThang D
eih Cin
Zen Khan M
ang
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 130
23 -13.
3. Vial Luan
24 -
14Awn H
au
25 -15
Gin K
hua TuanLuan N
gaih Cing(M
anlun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)26 -
16.N
iang Khua C
iinN
ing Ngaih C
ingH
au Za Thawn
Zen Go Thang
Go K
han Cing
Nian K
hua Vung
Thang Khua M
anN
iang Zam Lun
Tuan Kim
ThangG
o Khan Suan(M
anlun)
23 -13.
4. Ngaih N
gul
24 -14.
Awn K
im
(1)
(2)
(3)25 -
15.Thang G
oG
in TuanN
eng Suan Gin
Vung Ngaih C
ing(Thawm
te)N
ingSuan(Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)26 -
16.K
im Pau
Ning D
o Cing
Neng Suan K
hamN
ial Ngaih Lun
Dim
En VungD
ai En Niang
Man D
o Ciin(Taw
mging)
Zam Lam
Thang(Suankhup)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
27 -17.
Cing Lam Lun
Niang San N
uamG
o Sian PiangThang Pian M
ungK
hai Muan Tuang
25 -15
3. Neng Suan G
inN
ingSuan(Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)26 -
16.K
im K
han ThangZam
Kap Lian
Tuan Sian Mung
Kham
Khan K
hupA
m Sian M
ungC
iin Sian Cing
Niang Za C
ingC
ing Kho M
angC
ing Suan Ciin
(1)
(2)
(3)
27 -17.
Suan Deih V
ungN
ang Muan M
angM
ung Sian Kap
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 131
25 -15
3. Neng Suan G
inN
ingSuan(Thawm
te)
26-16
2. Zam K
ap LianN
iang Za Cing ( )
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
27-17.
Suan Sian LunZen N
gaih Nem
Cing D
eih Man
Gin D
eih PiangH
uai Ngaih Sian
Khai K
han Khual
Cing K
ham San
25-15.
3. Neng Suan G
in
26-16.
3. Tuan Sian Mung
Cing K
ho Mang( )
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
27-17.
Suan Nem
Don
Suan Ngaih N
iangVung H
uai Kim
Cing Sian N
uamH
uai Ngaih Lian
Gin Sian M
uan
20-10.
Suah Eng
21-11.
1. Vum N
gaih2. C
ian Kho
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12.
Eng VialLam
Hen
Tun PhungLut D
am
23-13.
Kho Taw
n
(1)
(2)24-
14.H
en TualVial H
il
(1)
(2)
(3)
25-15.
Khup Tual
Tawn K
hupH
il Thawng
(1)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
26-16.
Tual Za Cin
Tual VumC
in Za Do
Kam
ZaThangK
han PauTual K
hua Zam
27-17.
Tual Cin Pau
28-18.
Cin Than M
ung
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 132Pu Lam
Hen’ suan leh khakte
21-11
Cian K
ho
22-12.
2. Lam H
en
(1)
(2)
(3)23-
13.Cian Lai
Luan SinD
am N
gul
(1)
(2)
(3)24-
14.H
en TualSim
Thawng
Khup K
am
(1)
(2)
(1)
(2)
(1)
(2)25-
15.Lai K
ho Gin
Vungh Thawn
Kam
Kho Zam
Gin Song
Tual Neng
Gin Langh
26-16.
Thawn Sing
22-12.
2. Lam H
en
23-13.
2. Luan Sin
(1)
(2)24-
14.Lai Thuang
Thawng N
gul
25-15.
Gin Thaw
nTe M
eng, Chumii, Tha Neih Thuaii)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
26-16.
Go Cing
Thang Za Gin
Nian K
han Cing
Thuang Za PauN
ang Za Mung
Par SangSuan K
hua ThangAw
i Khan N
iangLuan N
gaih Cing(Buansing)
Cingpi
Lal Zuih ThangiAwi Ngaih Cing
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)27-
17.Thang K
hen Mung
Thawn C
in Mang
Van Lal Muan C
ingC
ing Khan Vung
Vung Khan Suai
Niang San C
ingK
am Sian Thang
Cing San N
uam(M
angvungh)D
im H
au Cing(Suante)C
in Khan K
ham(Buansing)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
28-18.
Gin Sian Tuan
Ciin Zam Cing
Cing Khaw
m Lun
Gin Za K
hamTuan Sian Tuang
Cing Sian Nem
Mang Lian Sum
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 133
25-15.
Gin Thaw
n
(4)
(5)26-
16.Thuang Za Pau
Nang Za M
ungC
ingpiLal Zuih Thangi
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
27-17
Thawn Za K
hupParii
Lim Thangi
Thawn Lian K
hamG
in Muan Thang
Cing N
gaih Lian
22-12.
2. Lam H
en
23-13.
Luan Sin
24-14.
Thawng N
gul
25-15.
Gin K
hua Thang
26-16.
Thuang Za Gin
22-12.
2. Lam H
en
(3)23-
13.D
am N
gul
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)24-
14.H
en ThuamK
hual Za Neng
Tual Gin
Zam D
alSin N
engVung K
hua Zam
(1)
(2)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
25-15.
Ngul Thaw
ngPau Za C
ingG
in Za Dal
Gin Pum
Neng K
hua Gin
Neng Za K
hamG
o Niang
Ngul Za C
inThang G
ThangN
gul LamCin Zam
Dal C
in Thang
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 134Pu Tun Phung’ suan leh khakte
21-11.
Cian K
ho
22-12.
3. Tun Phung
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)23-
13.Vung Luai
Neek K
hupSaw
n Dim
Zel Vungh
Zel SinLai Cin
Mun C
ingZel Thaw
ng(1)C
iang LianN
iang Dim
Gen K
ai(2)N
ing Khaw
l(Tangpua)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14.
Phung TuangC
ing Vung
Thawng D
onN
em Cing
Kham
Go
Ngaih V
ungThon D
on(Sonna)Phung Tual(Vaphuk)
Tual Kho Thang(Taw
mging)
Tual Cing(Valte)
Kham
Aai
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)25-
15.Lian Vung
Thuang Kho Pau
Sin Kho K
amV
ung Kho N
gaiM
an Go
Suum K
han Cin
Niang Za C
ingTun C
in(GU
alnam)
Pum Vung(C
hongluai)K
hawl D
on(Tawm
ging)K
ai Cin(Vunghhil)
Vung D(Taw
mbing)
Go Za G
in
23-13.
Neek K
hup
24-14.
5. Kham
Go
Tual Cing(Valte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
25-15.
Khup Za C
inLian Za K
hamH
oih CinA
i Khan Pau
Tual Khan Thang
Cing K
ho Man
Khaw
l Za VungK
hoi Nem
(Vuite)Lal M
uan Cing(Taw
mging)
Khu M
i(Vuite)
22-12.
Tun Phung
23-13.
4. Zel Vungh
(1)
(2)
(3)24-
14Phung K
amThang Lian
NingM
an
(1)
(2)
(3)25-
15.Vungh Za C
inK
hai Za Kham
Dam
Za Nang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
26-
16.C
ing Za TanN
ing Ngaih C
ingK
am Lian
Cing N
gaih Niang
Nian H
oih Cing
Kham
Khan G
in
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 135
23-13.
4. Zel Vungh
24-14.
2. Thang Lian
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)25-
15.K
am Pau
Thuam Za C
inM
an Kho N
iangN
eng Gin
Goih K
han Man
Ngen N
gaih Vung
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
26-16.
Lian Khan Thang
Thang SuanM
uangC
ing Kho V
ungPau K
han Lian
22-12.
3. Tun Phung
23-13.
5. Zel Sin
(1)
(2)
(3)
(4)
24-14.
Kai Lian
Khaw
l Man
Cin Za K
hamThang D
ongC
ing Pum(Taw
mging)
Pau Vungh(Khuptong)
Ngai K
ham(Valte)
Phal Thiang(Gangte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
25-15.
Niang V
ungSin K
ho TualM
an TelK
ham Za K
hualD
im Za N
gaiG
o Za Dal
Thian Khan C
ing N
ei Za Ciin
Thang Dong(G
angte)Zam
Za Thang(Tawm
ging)C
in Kham
Thangpi(Tawm
ging) Lian Za Thang
23-13.
5. Zel Sin
24-
14.3. C
in Za Kham
4. Thang Dong
Ngai K
ham(Valte)
Phal Thiang(Gangte)
(1)
(2)
(3)
(4)25-
15.Lian Za Thang
Pum Zel N
ingVak M
uan Kim
Thian Min N
gaih Lian Lal M
uanPhung Za Lam
(Tawm
ging)Thang K
ho Gin
Ging M
ang Biak C
ing
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 136
22-12.
3. Tun Phung
23-13.
6. Lai C
inN
iang Dim
(Tangpua)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)24-
14.K
hup Gin
Vung PumK
am Thang
Thang Khua Pau
Phung PauK
hawl M
anN
gai Kho C
ingVung Za N
gai(Tangpua)Phai K
ho Ciin
Man Tawi
Gin K
ho Ngai
Khaw
l Ngai
(1)
(2)
(3 )
(4 )
(5)
(6 )
(7)
(7)
25-15.
Vungh Za Lian
Vungh Thuam
Vung Za C
ingPum
Kho Zam
Gin Za M
anK
am M
in Thang N
ian Za Cing
Ngai H
oih Cing
Man N
gaiN
on VungK
hawm
Kho Sik
Gen Za N
iangThaw
n Cin
Suum Za Thang
24-14.
2. Vungh PumPhai K
ho Ciin
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
25-15.
Niang Za H
auM
an Neih C
ingN
gai Muan K
imG
oih Thian Muan
Ning Za N
iang
24-14.
3. Kam
ThangM
an Tawi
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
Ning K
ho Ciin
Pum Za Thang
Ngai Thiang
Cing Za M
awi
Go Za Pau
Zam K
han Hau
Thian Khan M
ungN
iang Za Hoih
Thangpari
24-14
4. Thang Khua Pau
Gin K
ho Ngai
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
25-15.
Pum Za Lam
Cin D
o PauThang Za K
hualC
in Khan N
iang C
in Kho Zam
Pau Lam Vung
Man K
han Cing
Ning N
gaih LunH
ebem(H
aukip)M
an Thian Kim
24-14.
5. Phung PauK
hawl N
gai
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)25-
15.Pum
Za LianC
in Za Kap
Cing Za V
ungZam
Thian Muang
Niang N
gaih LianPau K
ho Man
Cin Lian
Niang K
han Nem
(Khuptong)
Niang K
ho Hoih
Lam Za K
am(G
angte) G
inpi
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 137
21-11.
Cian K
ho
22-12.
3. Tun Phung
23-13.
8. Zel Thawng
(1)
(2)
24-14.
Khaw
l Za Cin
Thawng Tun
Thawng C
ing
(1)
(2)
(3)25-
15.Thaw
ng Kho Siam
Tuan Khan Suan
Zam K
han Niang
20-10.
Suah Eng
21-11.
Cian K
ho
22-12.
Eng Vial
23-13.
2. Vial Hil
24-
14.Thuang K
hua Thang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
(11)25-
15.H
il CinK
hup Khua Thang
Vungh D
o Khup
Let Khua G
inThang V
umG
in Hang
Hil Za K
hamThang Za K
apPau Thian Lal
Khol C
in ThangM
un Tung Nung
20-10.
Suah Eng
21-11.
Cian K
ho
22-12.
4. Lut Dam
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 138
Pu Kai Cin pen Tawmging H
ausamang
leh Gualnam
Hausam
ang kibuaina hangin a zi leh a ta kithatin, amah
suakta in, Mal gam
ah va tai-in a zi, a ta’ luangman beh taangin kingenin, logam
ciing 2 hong pia hi, ki ci hi.
NEIH
PHU
NG
’ SUA
N LEH
KH
AK
TE (Saizang)15-
6.D
o Thuk(Pu D
o Thuk ute nih Do Tung leh D
o Lun galin si ci uh hi.)
(1)
(2)17-
7.Luah M
angN
EIH PH
UN
G
18-
8.K
ai CinThuk En
19-9.
Phung Lut
(1)
(2)
(3)
(4)20-
10.En Vial
Hong Tel
Cin Kham
Gen Luan
21-11.
Lut LamSuan Zel
Lut Kim
Lut Pau
22-12
Vial Ngulh
23-
13.Lam
Kho Pau
(1)
(2)
24-14.
Kim
Zen Cing
Ngul K
han ThangVungh D
o Pau(Zuisang)Thuam
Sen Vung(Halkik)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
(11)
25-15.
Pau Do K
haiN
iang Khaw
l Man
Ciin San N
uamC
ing Sian Huai
Cin Kim
Khan Sian M
ungSuan D
o LianV
ungh Suan Dal
Don Len K
imK
am D
eih PauSuan Sian Sang
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 139(Saizang)
19-9
Phung Lut
20-10.
2. Hong Tel
21-
11.2. Suan Zel
(1)
(2)
(3)22-
12.Tel K
hupLam
PauTun Za Langh
(1)
(2)
(3)
23-13.
Zel Khua Vungh
Pau LianTual Za K
henN
iang Kho Zam
(Hatlangh)
Vum K
ho Ning(Songlam
)C
in Niang(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
24-14.
Khup Lian Thang
Pum K
han Kam
Langh Zam C
ingN
gul Cin K
haiThang San A
ungG
o Za Vung
Khen Ling Lo Thang
Zen Khan N
iang(Gualnam
)Lian M
an Cing(G
ualnam)
Khup Za G
in(Gualnam
)K
im M
ang(Hatlangh)
Kam
Lam C
ing(Gualnam
)D
al Khan Thang(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)25-
15.V
ung Kho Tual
Zo Suan Cing
Langh Go N
iangN
ing Ngaih D
onN
gul Cin K
hupPau D
ot Mang
Awi K
han Kam
(Tawm
ging)
23-13.
Zel Khua Vungh
24-
14.4. N
gul Cin K
hai5. Thang San A
ung7. K
hen Ling Lo ThangK
im M
ang(Hatlangh)
Kam
Lian Cing(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
25-15.
Zo Sial Kim
Zo Ngaih K
hawl
Langh Khaw
l Cing
Vung K
han Man
Vungh Sian Sang
Pau Biak M
ungZo Sian C
ing
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 140(Saizang)
22-12.
Tel Khup
23-13.
2. Pau LianVum
Kho N
ing(Songlam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
24-14.
Khup D
o Dal
Thawn D
ai ThangLam
ZaCiangAw
iDonCing
Go En Vung
Cing N
gaih Lun(Tawm
ging)K
im Lang Vung(Tawm
ging)Lian Za Khup(G
ualnam)
Khai Suan Thang(Taw
mging)
Vum D
o Lian(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)25-
15.N
ing Do M
anCing Sian N
em C
iang Sen Niang
Dal G
el CingLian D
eih PiangC
ing San TungM
ung Kop Sian
23-13.
2. Pau LianVum
Kho N
ing(Songlam)
24-14.
2. Thawn D
ai ThangK
im Langh Vung(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
(11)
25-15.
Lian Gin K
hamN
ing Khan N
iang C
ing Zen LunN
ang Sian Cin
Dal Sian M
ungM
ung Sian LianSuan En K
haiC
iang Suan ThangSian K
han ThangCing G
in Kim
VungNgaihSaan
22-12.
Tel Khup
23-13.
3. Tual Za Khen
Cin N
iang(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)24-
14.K
hup Dal
Thawng K
han VumVung K
ho Za TuanN
gul Sian Cing
Cing N
gaih Don(G
ualnam)
Dim
Sian Ngai(Zuisang)
Langh Za Cin(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
25-15.
Khen Za K
haiK
hen Khen Lian
Pau Do K
amD
al Khat K
apThang Sial Lian
Niang Sian Pau
Ning D
o Kham
Tuan Sian Sang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Khen Zam
Mung
Dal Sian D
onghVum
Deih H
auC
ing Sian PiangM
an Zen Vung
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 141(Saizang)
21-11.
Suan Zel
22-12.
2. Lam Pau
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13.
Khup Za N
ingZel Za K
amTun Za D
alPau Cin K
amN
iang Do Lun
(2)Zuan D
on Cing(Baw
mkhai)
Ciin Cian Ciang24-
14.Pau Than ThangNiang Langh Vung
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)25-
15.C
ing Ngaih N
uam N
ing Khan K
hual K
am D
o Hau
Langh Sian PauLun D
eih Huai
Hau N
gaih Lian
22-12.
Lam Pau
23-13.
3. Tun Za Dal
1.Thuam Za Ning(Tawm
ging)2.Zuan D
on Cing (Bawmkhai)
3.Ning Tual C
ing(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)24-
14.N
ing Khan K
hawm
Ciin Sen Dim
Lun Ngaih M
anM
ung Suan Cing
Dim
Deih K
hamPau G
in PiangThang O
ih Cing
Tual ZamN
ing Don M
an(Halkik)
Nang Do M
ungSuang K
am Vung(Songlam
)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)CingTaw
iNuam
DalLenThang
Kham
SianLanghCing Leng K
imD
im Law
h SianD
al Kap M
ung
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 142(Saizang)
22-12.
Lam Pau
23-13.
4. Pau Cin K
am5. N
iang Do Lun
Ciin Cian Ciang( )
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
24-14.
Thang En Hau
Ning Taw
i Cing
Do K
hawm
CingPau D
o LianK
am Tual D
oPau K
han VumThang Sial H
auPau Zen Zo(H
alkik)
(1)
(2)
(3)
(4)25-
15.D
al Kim
Lian SingLun Sen C
ingK
am Sian D
onghZen K
ip Ngul
21-11.
Suan Zel
22-12.
3. Tun Za Langh
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)23-
13.Vung H
eh Cing
Khup Za C
iinZel K
han Khup
Dim
Khan M
ungC
in Khan Lian
Khup Za Tan
Pau Suan ThangCin Za G
oZo Sian M
angCin Kho Langh
Cin Khen PauCing Lian
Niang Do C
ing(1)K
hawl Lian Thangi
Ning CinNiang Khan D
onCing H
o NuamKhup Suan Cin
(Zuisang)(Songput)
(Taw
mging)
(2)Lal Lin Puii(K
awlte)
(Songput)
(1)
(2)
(3)
24-14.
Cing N
gaih Ciang
Ciang K
han LunLangh Theih Lian
KhupG
inKhai
Vungh Sian Thang
22-12.
Tun Za Langh
23-13.
5. Cin K
han Lian1.Khawl Lian Thangi, 2.Lal Lin Puii
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)24-
14.C
ing San VungC
ing Lam M
angLangh San O
ngD
awla K
yawK
hup Moe K
yawTan Suan M
awLal Tha M
awii
Muang Tan D
awla K
yawM
yMoe K
yaw A
ungJoh Lal Than C
uahi
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 143(Saizang)
22-12.
Tun Za Langh
23-13.
6. Khup Za Tan
Ning Cin( )
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)24-
14.C
ing Sian VungD
awl K
han LianC
ing Do N
iangThaw
ng Gin Tung
Cin Za G
oPau Suan Thang
Dim
Khua Thang
Zoo Sian Mang
Nang Khan Dal
Cing Khan Man
Ciin Go Nuam
(Kaw
lte)Niiang D
o CingKhup Suan Ciang
(Songput)(K
awlte)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
25-15.
Cin N
gaih Niang
Cing D
o Mang
Cing N
gaih Hau
Don N
gaih LunK
hup Gin K
hai
19-9.
Phung Lut
20-10.
3. Cin K
ham
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)21-
11.Lut K
imSong Tun
Vial ThuamH
uai Zel N
uamVung
Cing Zen
Ning N
uam
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)22-
12.K
ham K
haiTun K
hua ThangZel N
iangZel Langh
Vung SuangG
in Thawng
Ngai Vei C
ing(Halkik)
Ngai Kho Dim
(Gualnam
)K
hen Kho Pau(K
ik-kai)Song Lian(G
ualnam)
Kai C
iin(Tawm
ging)Song Za Vungh(Songput)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13.
Ciang Za N
ingK
im K
hua PauTun M
anD
im Za N
iangZen D
imSuang D
on Cing
Tun Lam(H
atlangh)
Nian M
an((Gualnam
)H
ang Za Khup(Tawm
ging)Thong Za N
ang(Halkik)
Thong Kho Vungh
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14.
Khai K
han ThangC
ing Lian VungAw
i Za CiinN
ing Lam M
angN
iang Ngaih Lun
Thawn Za N
iangLian SianThang
Lian Khan Dal
Gin Khan Kam
Kim Khan Kam
Khup Ngaih Niang(Songput)
(Sukte)(Songput)
(Gualnam
)
25-15.
(1)
(2)
(3)
(4)
Man Law
h Cing
Ning K
im N
uamN
ing Gin K
im Pau Za C
in Thang
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 144 (Saizang)
21-11.
Lut Kim
22-12
2. Tun Khua Thang
Ngai Khua Dim
(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)23-
13.K
im Za N
angTual Pau
Khai K
hua Gin
Thang Deih C
ingN
ing Khaw
l Cing
Ciin Za Dim
(Gualnam
)Cing K
hua Don(G
ualnam)
Cin Zen Thang(Songput)
Kim Khai (M
alneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)24-
14.D
im K
han Niang
Ciin Khan
Cing LunC
ing Don Vung
Cing Sian ZamVung Lian K
ham(M
alneu)Vung En Nang(G
ualnam)
Zam Cin D
al(Gualnam
)
22-12.
2. Tun Khua Thang
23-13.
2. Tual PauC
ing Khua D
on(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)24-
14.Thang Suan K
apVungh D
o ThangD
im K
han LunCiin Zam
CingLangh K
han Dal
GinK
hanMung
Kap Za N
iang(Hatlangh)
Thang Za Mung(M
alneu)C
ing Sian Huai(G
ualnam)
Aye Aye Thein(Kawlte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
25-15.
Don Lam
CingPau Suan M
angVung Sian H
uaiLun Sian M
angLian Sian D
imPau Sian Lian
Dong Taw
i LunD
on Za Cing
22-12.
Tun Khua Thang
23-13.
3. Khai K
hua Gin
Cin Zen Thang(Songput)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)24-
14.Thang D
o LianN
ang Khen Langh
Dim
Khan M
anN
ang Khan K
amC
ing Khan D
imC
iin Ngaih Lun
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 145(Saizang)
20-10.
Cin Kham
21-
11.Lut K
im
22-12.
5. Vung SuangK
ai Ciin(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13.
Suah Za Nang
Khai Za C
inLangh D
on Cing
Vung Sian N
iangD
aw N
un Sein(Kaw
lte)N
iiang Za Vung(Thatmun)
Pum Za K
ham(G
ualnam)
Thang Za Pau(Tawm
ging)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)24-
14.Suang M
angThang Sian M
ungSuang Lian K
imThaw
ng Khan Suan
Don Sen M
ang
21-11.
Lut Kim
22-
12.6. G
in Thawng
Song Za Vung(Songput)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)23-
13.C
iang Za Ciin
Khai Za Thang
Niang H
auV
ung Za TuangLangh K
han Cing
Suang Do C
ing
(1)
(2)
(3)24-
14.Thaw
ng Boi Thang
Thang Do K
hupLangh N
gaih Vung
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 146
20-10.
Cin K
ham
21-11.
2. Song Tun Zui N
ing
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)22-
12.K
ham Langh
Zel CingK
im Ciin
Lam Zam
Ning Zen
Vial Khoi(G
ualnam)
Kam
Za Thang(Gualnam
)H
ang Thang(Gualnam
)Zo K
hua Cing(M
alneu)K
hup Khua Thang(M
alneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)23-
13.Tun Za K
apN
ing Cing
Vung CiinCing Sial D
imTun Za K
haiThang K
han ZenZam
Khan Langh
Tun Za Do
Tun Do K
apSuang Laang
Nang Pian K
hupG
in Za Dim
(Malneu)
(Malneu)
(Kik-kai)
(Kik-kai)
(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)24-
14.K
hoi Sian Dim
Khoi N
uam H
auG
in Khan M
anCing N
uam Lian
Ciin San Dim
Langh Deih V
ungLangh Tual K
haiO
n Thawn D
alK
hai Khan M
angPau G
in Sian Khai
Suan Khan Lian
(Kik-kai)
(Kik-kai)
(Gualnam
)
21-11.
Song Tun Zui N
ing
22-12.
4. Lam Zam
Zo Khua C
ing(Malneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)23-
13.Tun K
ap ThangTun K
han Cin
Langh Za Cin
Thang Khua M
ungN
ing Khaw
l Cing
Vung Ngaih Lian
Ciin Suan Thang
Zen Za Dim
Tuang Khan K
hupCingSianVung
Dim
Don C
ingLangh D
on Cing
FonsofaN
ian Ngaih M
angC
in Khua M
angPum
Hen Thang
Gin Lian Pau
Man Sian D
imC
inSianPau(G
ualnam)
(Malneu)
(Thai mi)
(Tangpua)(Tualkong)
(Kik-kai)
(Malneu)
(Gualnam
)(M
unsuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)24-
14.C
ing Sian Nem
Zam Sian Tung M
angC
ing Thawn Lun
Suang Khan Pau
Lian Lawh Cing
Dim
Khan N
uamV
ung Huai M
angCin Suan K
imC
ing Ho N
uam(G
ualnam)
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 147
22-12.
Lam Zam
23-13.
2. Tun Khan C
in3. Langh Za C
inLangh D
on Cing(M
alneu)Fonsofa (Thai m
i)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(1)
(2)
(3)24-
14.Zam
Sian PumPau D
ong SianThang Tual K
imCing D
im N
iangLangh K
hup Khai
Cing San Kim
Cing Lun V
ungSofa N
emZam
Sian TuangVung N
gaih Mang
Zam K
hen Khai
Nong M
em(G
ualnam)
(Tawm
ging)
22-12.
Lam Zam
23-13.
4. Thang Khua M
ung1.Vung Lian C
ing(Gualnam
), 2.Nian N
gaih Mang(Tangpua)
(1)
(2)
(3)
(4)
24-14.
Zam K
hen Khai
Sian SungLian Sian Pau
Hau N
gaih LianC
ing Dim
Niang (Taw
mging)
Cing H
au Huai
19-9.
Phung Lut
20-10.
3. Cin K
ham
21-11.
3. Vial Thuam
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
22-12.
Kham
EnK
hoi ZoTun Pau
Hang D
o ThangZel D
on Cing
Cin K
hua Niang
Zel Za Dim
Ning K
hua Zo(1)N
iang Khan N
ing(Munsuang)
Lai Khua Thang
(Gualnam
)(M
unsuang) (2)D
on Hau( )
(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)23-
13.D
im Za Vung
Thuam Langh
Pau Go C
ingPau H
en Nang
Thang Lun Niang
Lian Khan Thang
Niang D
o Man
Pau Za Kim
Langh Cin
Cing D
o LunPum
Khua Vungh
Cing Lian M
anZen N
gaih Cing
(Munsuang)
(Songput)(G
ualnam)
(Gualnam
)(Songlam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
24-14
Dim
Lam Cing
En Za TuangZo Suan N
uamLangh M
uan Mung
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 148
21-11.
1. Vial Thuam
22-
12.1. K
ham En
Zel Za Dim
(Gualnam
)
23-13.
6. Lian Khan Thang
CingLianM
an(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)24-
14.En Suan Pau
Kham
Lam Thang
Nang D
eih Kham
Ciin San Tung
Vung San M
anM
ang Sian Muan
Niang Zen C
iinK
im H
au EngVung Sian Lian
22-12.
1. Kham
En
23-13.
8. Pau Za Kim
Zen Ngaih C
ing(Songlam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14.
En Do Lian
Dim
Ngaih H
auH
au Deih Sang
Dim
Khan K
hualN
ang Sian Gin
Thang Suan Mung
21-11.
1. Vial Thuam
22-
12.3. Tun PauN
ing Khua Zo(M
unsuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)23-
13.D
im K
hua Niang
Thuam K
han ThangG
in Khua Thang
Tuang Khua V
ungC
ing Oih Vung
Daw
Thein Nyunt
Daw
Kyi Sein
Khual K
han Hau(Songlam
)Thaw
ng Khan D
al
(1)
(2)
24-14.
Zo Zen Cing
Zo Ngaih C
iinPau C
in Dal
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 149(Teklui)
20-10.
Cin K
ham
21-11.
Vial Thuam
22-12.
4. Hang D
o Thang1. N
iang Khan N
ing(Munsuang), 2. D
on Hau( )
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13.
Thuam K
han Nang
En Khan Thang
Mang K
han Dal
Ciang K
ham C
ingD
im Langh Vung
Ngul Za N
ing(Tawm
ging)N
ian Khen Vung
Gin K
han Suan
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)24-
14.Thang Suan K
hualD
o Cin Lian
Ning D
eih ZamH
au Kum
Mang
Cing D
on LunC
ing Hau Langh
Thang Gin Piang
Thang Ngaih N
uamC
in Khan M
ung(Munvu)
19-9.
Phung Lut
20-10.
4. Gen Luan
21-
11.Lut PauSaw
m C
iin(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)22-
12.Luan K
hua ThangTual Za G
inThang Za Aw
iLuan Vei C
ingV
ung ZenZo K
han Cing
Kim
ZoH
au Man
Thang Za Dal
Zen Za Ciin
Khual Zen C
ingSuah G
oSut Za K
hamK
ai VumK
hup TualK
ham Za Lian
(Gualnam
)(G
ualnam)
(Songlam)
(Songlam)
(Gualnam
)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13.
Pau Khua Thaw
nPau K
han Dong
Gin K
han ZamK
hup Lian PauC
iin Khan Vung
Kim
Za Cing
Vung Sian Niang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)24-
14.Thaw
ng Sian Muang
Thang Tung Nung
Cing Sial Lun
Ciin K
hua Man
Thawn N
gaih Ciang
Suang Sian Kiim
Zam Suan K
haiN
ang Sian Vung
(8)
(9)
(10)
Dong Taw
i Nem
Cing N
gaih Kham
Ciin Sian M
ung
Pu Song Hang (Lam
Hang) K
hanggui Gualhna
- 150(Saizang)
21-11.
Lut Pau
22-12.
3. Thang Za Awi
23-13.
Pau Khan Thang
1.Lian Man
2.TuanDoVung
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14.
Awi K
han Kam
Cin Sian H
auThang K
han SumD
al Khat Pau
Zam Suan Lian
Zam Sian D
alZo Sian C
ingTual D
on Cing
Khup Sian H
uaiVung N
gaih Hau
Thang Khen Lun
(Tawm
ging)(Zuisang)
(Gualnam
)(Songput)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
25-15.
Thang Deih K
amThang Za V
ungM
an Don C
ingZen Taw
i Nem
Kam
Do Lian
Kam
Sian Huai
Langh Gen Thang
23-13.
Pau Khan Thang
1. Lian Man( )
2. Tual DoVung( )
24-
14.(3)Thang K
han Suan(4)D
al Khat Pau
(5)Zam Suan Lian
Khup Sian H
uaiVung N
gaih Hau
Thang Khen Lun
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
25-15.
Man Zen N
iangM
an Luah Ciang
Thang Deih K
hamPau Tan Sang
Cin N
gaih Cing
Thang TuanM
an Gaw
h Ciin
B. PU N
EI LAI’ K
HA
NG
GU
I GU
ALH
NA
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 152(H
aupi, Kahgen, Phaileng, Valvum, Chiantazi, Kalaym
yo)
11-1
PU TAW
M G
ING
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
12-2
SON
G H
AN
G (Lam
Hang)
NEI LAIG
UI ZIA
MSIM
HA
NG
MAT V
UN
GH
ZOM
LUN
13-3.
Nei Thang
14-4.
Nei Tuang
15-5.
Sel Tuang
16-6.
Sel Thang
17-7.
Thang Sel
18-8
TUA
NG
THU
K
(1)
(2)
(3)
(4)19-
9H
en ThangVel Tuang?
Thuk Nek
Kim
Vum
(1)
(2)
(1)
(2)
20-10
Thuk Hen
Vungh K
ipThuk Zel
Khai En
Kham
Awn
K
ai En
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
21-11
Ngaih Vial
Khaw
i Awn
Thang SuanN
eih Awn
Nek K
haamK
haat Cin
Nek Cin
Khaw
i LuanTung Lut
Kam
Lam(Valvum
)(H
aupi)(H
aupi)(Saizang)
(Chanthagyi)
(Limkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
(1) Zel Suan(2) Lam
Khai
En Thawng
Ciin K
hualEn K
haatVum
SonThang Tuang
(Taw
mging)
23-13
Kham
Kam
Cin D
o Thang
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 153(H
aupi - Kahgen - Valvum
)
20-10
THU
K H
EN
(1)
(2)
(3)20-
11N
gaih VialK
hawi Aw
nThang Suan
(Valvum)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12Aw
n Ngul
Hen Pau
Hen Thaw
ngThang N
gulK
hawi C
inV
ial Song
K
hup Tong Mang(G
uite)Aw
ih Vung(Hautual)
Cing D
eih(Baite)N
gai Dam
(Sukte)
(1)
(2)
23-13
Vial ThuamTun Za Thang
Awn D
alSuan N
engH
en Vungh
Song Gin
Suan Khua Thang
24-14
Kai Za C
inPau Za K
henLangh Za C
inThaw
ng Za Cin
(3) Ngul C
inC
in Za Go
Song Khen K
ham
25-15
Thuam K
hen PauThang K
hen Mang
Dal K
hen PauN
eng Khen Pau
Vungh K
han PauG
in Khen K
hamThang K
hen Kap
26-16
Cin K
hen Mang
Thawng Za G
enC
in Khen Thang
Kham
Khan Thaw
n
26-17
Suum Suan M
ung
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 154(C
henthagyi)
18-8
TUA
NG
THU
K
(1)
(2)
(3)
(4)19-
9H
en ThangVel Tuang?
Thuk Nek
Kim
Vum
(1)
(2)
(1)
(2)
20-10
Thuk Hen
(2)Vungh K
ipThuk Zel
Khai En
Kham
Awn
(2)
(3)
(4)
21-11
Neih Aw
nN
ek Kham
Nek Cin
Khaw
i LuanTung Lut
Kam
Lam
(1)
(2)
(3)
22-12
Kip Aw
n(2) H
ong VialN
ek Khual
(1) Zel Suah(2)En K
haatV
um Son(Lim
khai)
23-13
Awn N
eng(1) Leng Thang
Kham
Kam
(2) Cin D
o ThangLam
Ngul
(3) Awn N
gul
24-14
Awn Thaw
ng(1) K
ual ThangSuah K
ham D
al(6)K
haat Go Tual
Son Kai
24-15
(1)Neng C
in(4) Lian Za N
angK
am K
han Lian(1)Thang Lam
Khup
Ngul K
hai(2)G
in Khoi
(5) Lian Zam(3)G
en Khai
26-16
(7) Neng Langh
Dal N
ang(1) Tual G
el Thang
27-17
(3) Nang Suan K
hai
28-18
Langh Khan M
ang
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 155(H
aupi, Kahgen)
21-11
(3) THA
NG
SUA
N
22-12
(1) HEN
THAW
NG
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Suan Neng(H
aupi)Pau V
unghN
gul Gin
Pau Neng
Khup C
in(1) Zen G
oih(Hautual)
Dim
Vung(Buansing)D
im Vung(Buansing)
Hing D
iin(Tawm
ging)K
ai Ning(H
autual)(2) K
ip Mang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
24-14
Thawng Za C
inM
ang Dim
Zam N
ianK
am K
ho Niang
Gin N
ing(1)Vung N
uam(Taw
mging)
Ngul Za C
inG
o Za Cin
Kam
Pau(Samte)
Go Za C
in(2)K
ai Niang(Sukte)
(Phaipi)(N
aulak)(G
ualnam)
25-15
Neng K
han PauC
in Khan N
iang(Sukte)
26-16
Thawng Za G
enC
iin Sian Huai (N
aulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)27-
17N
iang Sian Muang
Cing N
gaih Nuam
Cing K
han SanSuum
Suan Mung
Thang Huai K
imThang D
eih Kim
Lian Sian Dim
Vungh Lam
TuangM
ang Khan Sian(Sukte)
22-12
(1) HEN
THAW
NG
23-13
(2)Pau Vungh(Kahgen)
Dim
Vung(Buansing)
24-14
Neng Thang
Ning G
o
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 156(H
aupi, Kahgen)
21-11
(3) THA
NG
SUA
N
22-12
(1) HEN
THAW
NG
(1)Khup Tong M
ang(Guite)
(2)
23-13
(3)Ngul G
inD
im Vung(Buansing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
24-14
Sian Za Niang
Thawng G
oThang Za H
uaiTun Za D
alM
ang Nuam
Cing K
hua Nian
Kai Za G
oTuang K
ham(D
opmul)
Cing M
an (Lianzaw)
Lun Za Kam
(Milun)
Dam
Goih (Buansing)
Thawng Za Langh(Sam
te)Zam
Za Vung(Lianzaw)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
25-15
Vung Go
Vung K
han Niang
Gin Za H
auLaang Za C
inSian Za Suan
Gin G
o Cin
Gin K
hen Niang
Khen Za M
ungN
iang Khan N
uamG
in Khan N
uamSian K
hup PauD
im N
gaih Ciin
(Buansing)(Sam
te)(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(1)
(2)
(3)
26-16
Man D
eih Cing
Go En Sum
Nang G
o LianN
iang Lam D
imLian D
eih Kim
Piang Sian TuangLian K
hual Kim
Man H
awm
Cing
Sian Ngaih H
uaiM
an Deih N
uamM
ang Go C
iin
23-13
(3)Ngul G
inD
im Vung(Buansing)
24-14
(4)Tun Za Dal
Dam
Goih (Buansing)
25-15
Gin Za D
alM
ang Lian Cing(D
opmul)
(1)
(2)
(3)
26-16
Dal K
hen Cing
Mang K
han SuanN
iang San Mang
Note:
zi masa’ ta
Hen Thawng
zi kik’ tateThang N
gulKhawl CinVial Song
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 157(H
aupi, Kahgen)
23-13
(3)Ngul G
inD
im Vung(Buansing)
24-14
(7)Kai Za G
oZam
Za Vung(Lianzaw)
(1)
(2)
25-15
Go Suan K
apVung G
o Niang
(1)Ciin N
gaih Lian(Samte)
(2) Niing G
o Ciin(Sam
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)26-
16G
o Cin Pau
Thang Mun M
angV
ung Khan N
uamG
o Tung Nung
Cin M
in ThangH
uai Sawm
CiinN
iang Hau Lun
Lian Sawm
TuangG
o Khen K
hupG
in Sian Khual
Cing Suan N
iangH
au LunH
au Sian ThangC
ing Nuam
Niang
(Buansing)(Buansing)
(Siahliap)(Lianzaw
)
26-17
K
ap Sian Muan
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(1)
(2)
(3)
Kap K
hen ThangLian H
au Cing
Ciin N
gaih Huai
Thang Sian Khual
Mang Sian M
ungLian B
iak SangK
ap Sian Khai
Lian Man C
ingThang Sian M
uang
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 158
23-13
(4)Pau Neng
Hing C
iin(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)24-
14Thaw
ng Za VunghG
oih Za Ning
Thang Cin K
apC
ing Ngaih N
iangSum
Za Man
Cin Za K
apThang K
han SuanC
iin Niang(M
angvungh)Tuang Za Thang(N
aulak)N
em Za N
ing(Tawm
ging)G
in Suan Thang(Sektak)N
eng Khua Zam
(Naulak)
Niang K
han Man(Sam
te)D
aw Saw
Khin(K
aren)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)25-
15N
eng Za Cin
Zen Khan N
uamK
ap Za ThangN
gai Za LunG
in Do Lian
Pau Za Dim
Thang Khen D
alPau Za C
inC
iin Khan Vung
Mang Za N
iangN
uam N
gaih LianN
ian Ngaih M
angG
in Khan Pau
(1)Pau Khan N
iang(Hautual)
Kham
Khua Tuan
Dim
Ngaih N
iangN
ian Khan C
ingG
o Khen Pau
(Sukte)(Sam
te)(K
aren)(Telngaw
k)(2)Vung N
gaih Niang(Taw
mging)
(Telngawk)
(Mangvungh)
(Telngawk)
(Gualnam
)
26-16
Vungh Lian Mang
Vungh Za Khen
Thawng Lian Thang
Ciin Lam Cing
Niang H
au LunH
uai Ngaih N
iangEn M
an Cing
Aye Myint(K
awlte)
Niang H
uai Kim
Phoe Tha (Kaw
lte)(Suante)
(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
27-17
Cin Sian Tung
Nem
Sian ZamLun Sian M
uangN
ang Khen K
apM
ung Sian Muang
Lian Sian Huai
Hau C
in Khai
23-13
(4)Pau Neng
24-14
(3)Thang Cin K
apC
iin Niang(M
angvungh)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)25-
15M
an Hen C
ingN
iang Ngaih Lian
Thang Khan N
iangC
iin Khan N
ianPau N
gaih Cing
Dal K
hen Cing
Don N
gaih Ciin
Cin Lam
ThangPau Za D
alG
in Khua Pau
Neng K
han Mang
Cin D
o ThangThang K
hen Kham
Khual Suan M
angG
in Za Pau(1)N
ian Tul Cing
(2)Niiang H
au Ciin
(Naulak)
(Tawm
ging)(N
aulak)(M
angvungh)(Phaipi)
(Telngawk)
(Samte)
(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
26-16
Niiang Sian D
imK
ap Khen K
hamCiin D
eih Nuam
Cing Taw
i LunN
iang Han En
Niang D
on Hau
Nian H
uai Niang
Lian Za VanD
im Biak Cing
Thang Do Lian(Baite)
(7) Pau Lian Khup
(8) Lian Len Nuam
(9) Cing Haw
h Sawn Lem
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 159
22-12
(1) Hen Thaw
ng
23-13
(4)Pau Neng
(5)Khup C
inH
ing Ciin(Taw
mging)
Kai N
ing(Hautual)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
(6)Cin Za K
ap(7)Thang K
han SuanV
ung Za Nian
Mang C
iinN
eng Khan Pau
Pum N
gaih Ning
Kam
VungK
am K
han Mung
Niang K
han Man
Ma Saw
Khin
Cin Za G
inK
hup Za Gin
Tung Za Man
Khup Za G
inK
hai Za Deng
Go Sian C
ing(Sam
te)(K
aren)(N
aulak)(Sam
te)(H
autual)(Sam
te)(Zilom
)(Sihzang)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
25-15
Ciin N
gaih No
Pau En Kham
Go Suan M
ungK
ap Khan M
anN
eng Do Thang
Vungh Za Dal
Nian N
gaih Hau
Pau Sim Thang
Vung Khaw
m N
iangM
ung Suan TuangU
Myint N
aingLun K
hen Ning
Dim
Ciin N
uamG
oih Za Dim
Gen Lian M
ungC
ing Lam Lun N
iangN
eng Khen M
ung(K
awlte)
(Bawm
khai)(H
atlangh)(G
ualnam)
(Samte)
(Hautual)
(Naulak)
(1)
(2)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
26-16
Kap N
gaih LianK
ham K
ap ThangM
an San Muang
Cing Suan K
imM
an Lian Cing
Pau Lam Tuang
Pau Sian Lian Khup
Ning G
o LunThang Sian K
hualTuan D
eih PiangU
Maung C
hoC
iin Lam C
iangK
yaw Zin Lat
(Kaw
lte)(G
ualnam)
(Kaw
lte)(7) Lian Suan K
hai(8) N
iang San Nuam
24-14
(3)Neng K
han PauN
iang Khan M
an(Sam
te)
25-15
(3)Pau Sim Thang
Cing Lam
Lun Niang(H
autual)
(1)
(2)
(3)
(4)26-
16M
an Khan N
uamPau K
hat PiangSuan Lam
Cin
Dal M
uan Cing
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 160Pu N
ei Lai (Haupi, Valvum
)21-
11(3) Thang Suan
22-12
(2) Thang Ngul
Awi Vung(H
autual)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)23-
13Suan C
inH
en Vungh
Thawng Pau
Neng Za K
hamV
ungh Za Cin
1. Awt D
on (Samte)
Niang C
iin(Sukte)N
ing Khua N
ian2. Sian M
an(Samte)
(Lutkim)
22-12
(2) Thang Ngul
Awi Vung(H
autual)
(1)
(2)23-
13Suan C
inH
en Vungh (Valvum)
1. Awt D
on (Samte)
Niang C
iin(Sukte)2. Sian M
an(Samte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(1)
(2)
(3)
24-14
Vung Dim
Nem
Za Ning
Kham
Khua C
ingC
iang Za Cing
Cing K
hua Niang
Goih K
han Cing
Vung N
iangC
in Khai
Ngul Cin
Khual Langh
Thang Cin K
apN
eng Za Kham
Cin K
aiN
eng Za SutK
am K
hua Thawng
Thawng K
han ZamN
ian Khua Zam
(Samte)
(Tawm
ging)(N
aulak)(H
autual)(H
autual)(Telngaw
k)(M
unluah)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
25-15
Ciin K
hua Niang
Niang N
gaih Man
Don N
gaih Niang
Mang N
gaih Dim
Vung K
han Man
Vungh Sian Thang(1)V
ung Lian Mung
Hau Za G
oThang Za K
hupG
in Cin Pau
Khup En Suan
Thuam G
o Cing
(2)Thang Sian Mung
(Munluah)
(Munluah)
(Zilom)
(Sektak)(Zilom
)
26-16
Zen Ngai Lun
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 161
22-12
(2) Thang Ngul
Awi Vung(H
autual)
23-13
(2)Hen Vungh(Valvum
)N
iang Ciin (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
24-14
Vung N
iangCin K
haiN
gul Cin (Valvum
)D
am K
hua Nian
Luai Nian
Ngai K
hua Cing
Cin Suan
Langh Khua Zam
1. Nian Vung(Sukte)
Kam
Khua Zam
Ngul K
hua Zam2. D
am K
hen Cing
(Sukte)(M
unluah)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
25-15
Ciin Za Dim
Vung Khan Pau
Hau K
han ThangC
ing Sian Niang
Khai K
han ZamV
ungh Suan Nang
Gin K
han PauK
am K
hua VunghN
iang Za Dim
Cing D
o Man
Don N
gaih VungN
ian Ngaih M
an(Sukte)
(Zilom)
(Sukte)(Sukte)
(Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)26-
16C
in Khen Thang
Vung Ngaih Lian
Vungh K
han Mung
Zam D
o Kim
Vung D
eih LunC
in Deih Piang
Vung Sian Cing
Cing Sian Lun
Dim
Ngaih Ling
Do Thaw
n SiangM
an Ngaih Lun
Khai K
han Pau(Sukte)
(Munluah)
(5) Pau Lam K
hup(6)D
im N
gaih Nuam
(7) Niang M
uan Huai
(8)Pau Ngaih M
ang
(1)
(2)
(3)27-
17(1) Pau K
han Tuang(2) D
im N
uam K
im(3) D
im Suan Cing
24-14
Ngul C
in (Valvum)
25-15
(6)Vungh Suan Nang
Nian N
gaih Man(Sukte)
(1)
(2)
26-16
Cin Sian M
uangG
o Khan Lian
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 162Valvum
, Haupi
22-12
2. Thang Ngul
23-13
(3)Thawng Pau (H
aupi)N
ing Khua N
ian(Lutkim)
(1)
(2)
24-14
Ngul N
ingN
gul Cin K
apK
ai Cin Thang(M
aibung)N
gai Za Niang(N
aulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
25-15
Man K
han Niang
Cin K
han LanghPau K
han Gin
Zam N
gaih Cin
Pau Khua Zam
Langh Lian ThangC
in Lam Tun
Nian N
gaih Vung
Gin K
han Suan(Sukte)G
in Khan K
hup(Naulak)
Ciin Pum
Cing(Sihzang)
Kham
Lian Kap Thang(Taithul)
26-16
Ciin San Dim
22-12
(2) Thang Ngul
23-13
(4)Neng Za K
ham (H
aupi)Lian N
iang(Hautual)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Vungh Nuam
Pau Niing
Cin Za D
alN
ian Ning
Neng Suan N
angN
gul Za Nang
Thawng Za C
inG
o Za Thang1.Sian Za N
iang(Hautual)
Neng G
oN
iang Go C
iin1. D
eih Ngaih N
iang (Tawm
ging)(Taw
mging)
(Telngawk)
2.Don K
hua Man(N
aulak)(Phaipi)
(Maibung)
2. Man En C
iin (Phaipi)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
25-15
Niang N
gaih ZamN
gai Ngaih Lun
Thang Khan K
henN
ian Ngaih D
imN
ing Deih C
ingThang K
hawm
Mung
Neng K
han Khual
Thang Hen Pau
Gin K
hua PauN
ian Ngaih M
angK
hual Suan Mang
Kam
Sian Pau(Sam
te)(Taw
mging)
(Tawm
ging)(Telngaw
k)(M
unsuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
26-16
Sian Lam Tuang
Pau Gen K
imLun M
un Cing
Man Sian N
ing
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 163
23-13
(4)Neng Za K
ham (H
aupi)Lian N
iang(Hautual)
24-14
(5)Neng Suan N
ang(6)N
gul Za Nang
Niang G
o Ciin
1.Deih N
gaih Niang (Taw
mging)
(Maibung)
2. Man En C
iin (Phaipi)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
(2)
(3)
(4)
25-15
Kham
Suan Mung
Ning H
au Niang
Nang Lian Thaw
ngC
in Thawn Thang
Go Zam
CingN
iang Ngaih N
uamG
in Khen Pau
Kai Suan Thang
Pau En Khup
Nite
Man En Lun
Thang Sian PiangSai Za K
hamLangh Za N
iangM
a Ohn Tin
Niang D
eih Cing
(Lumbang)
(Samte)
(Sukte)(M
angvungh)(K
awlte)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
26-16
Ciin Sian M
uangCiin D
eih Kim
Ciin H
uai Niang
Nang Suan K
imThang K
han Cin
Pau Sian Mung
Kham
Sian SangPau K
han Mang
22-12
(2) Thang Ngul
23-13
(5)Vungh Za Cin (H
aupi)N
ing Khua N
ian(Lutkim)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
24-14
Vung N
gaih Niang
Ngul K
hen Go
Gin Thang
Kham
Khan C
ingSian Za Pau
Hang D
o Nang(N
aulak)N
ing Za Man(Phaipi)
Dim
Za Niang(Phaipi)
Cin Suan D
al(Samte)
`Herlen (Lusei)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
(2)
(3)
25-15
Cin K
hen ThangV
ungh Cin Pau
Pau Nian C
ingThang Lam
SingN
iang Ngaih C
ingN
ian Za Dim
Cin K
hen Nang
Cin Thah Thang
Goih K
hua Niang
Man Taw
i LunThang Pian K
hupZen Za C
inZel Suan C
iinD
im Sial Lun
(Telsing)(Taw
mging)
(Matvungh)
(Sukte)
(1)
(2)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
26-16
Man Sian H
uaiG
o Sian TuangM
an Sian Nuam
Hau Sian Siam
Niang K
hawm
Za LunThaw
ng Khan K
hupD
im Lam
CingThang Sian M
angK
hual Suan Mang
(3)Vung Sian Nem
(4) Cing M
uan Sang(5) Thang Lian Tuang
(3)Ciin Sian Huai
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 164(H
aupi)
21-11
(3) Thang Suan
Note :
Zi masa’ ta
Hen Thawng
(1)
(2)
(3)
(4)
Zi kik’ tateThang N
gul22-
12H
en Thawng
Thang Ngul
Khaw
l CinVial Song
Khawl Cin(1) K
hup Tong Mang (G
uite)C
ing Deih(Baite)
Vial Song(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)23-
13Lam
Dim
Khaw
l Ngai
Cing Za N
uamSong G
inSuan Za K
hamC
in Za Kham
Pum N
ian(Hautual)
Thang Nian(M
atbung)Siam
Nuan(M
aibung)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Cin Za G
oN
gai Khua C
ingD
eih Ngaih N
iangM
an Za Cing
Kham
Do Pau
Goih N
gaih Lun1.G
in Khen C
ing(Karen)
Kam
Za Hau
Ngul Za N
angK
hup Za langh1. H
uai Khua N
ing (Thanghum)
Pau Khan Langh
2.Thang Khua M
an(Naulak)
(Sukte)(Taw
mging)
(Naulak)
2. Niang N
gaih Man(Sektak)
(Naulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
(2)
(3)
(4)
25-15
Nian N
gaih LunG
in Sawm
PauN
ian Khan N
iangD
en Lam Cing
Cing Suan N
uamG
in Khen K
hamN
ian Ngaih M
angPau Pian Thang
Dong K
hen PiangG
o Za Khup
Cin Suan M
angSut K
hua PauG
o Khan H
uaiThang K
han Khen
Cing K
han Uap
(Tawm
ging)(M
aibung)(G
ualnam)
( )(Taw
mging)
( )
26-16
Man San N
uam
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 165(H
aupi)
21-11
(3) Thang Suan
22-12
(3) Khaw
l CinC
ing Deih (Baite)
23-13
(5) Suan Za Kham
Thang Nian(M
aibung)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)24-
14C
in Za LanghC
in Khan Thang
Dim
Khua N
iangG
in Khua Pau
Nuam
Cing
Kham
Do Lian
Gen N
gaih Ning
Goih Za C
iinG
in Za Ciin
(1)Niang N
gaih Lian(Tawm
ging)Zam
Za Neng
(Kaw
lte)(N
aulak)(M
aibung)(M
aibung)(2)N
gai Ngaih Lun(Taw
mging)
(Mangvungh)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
25-15
Kham
Khen Thang
Niang En C
ingG
o Za Khup
Pau Lian Cing
Dal G
o Niang
Thang Khan H
auThang Saw
m M
ungH
au Lian Kham
(9) Gin H
au Tuang(1)N
iang Ngaih Lian
Pau Za Kham
(1)Ning Zam
Niang
Thang Suan Mung
Kham
Tuan Kap
Ning Suan N
uamD
on Hau C
ingN
ing Lawh Vung
(Tawm
ging)(Sam
te) (Phapi)
(Maibung)
(Tawnging)
(Hautual)
(Naulak)
(Naulak)
(10) Zam Suan Thang
(2)Ngai N
gaih Lun(2)N
ian Khen N
iang (Taw
mging)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
(2)26-
16Langh H
awm
ThangNing Lam
Nuam
Thang Khan Lian
Thang Khan Sing
Hau K
hen Niang
Ning Lam
CingLangh K
han PauM
an Suan Ciin
Pau Lam Thaw
ng(Phaipi)
(Hautual)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Cing D
eih LunThang Lian C
ing(3) Langh K
han Aung
(4) Hau Sian Piang
(5) Thang Geel Sang
Pau Khan M
angH
too Aung Kyaw
Hau N
iang(G
ualnam)
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 166(H
aupi)
21-11
(3) Thang Suan
22-12
(3) Khaw
l Cin
Cing D
eih (Baite)
23-13
(5) Suan Za Kham
Thang Nian (M
aibung)
24-14
(2)Cin K
han Thang(4)G
in Khua Pau
(6)Kham
Do Lian
Goih Za C
iin1.N
iang Ngaih Lian(Taw
mging)
? (Kaw
lte)(N
aulak)2.N
gai Ngaih Lun(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
25-15
Nian K
hawm
Niang
Kham
Za Thawng
Cing En Dim
Nuam
Ngaih Lun
Langh Za Mung
Thang Sian LalZaw
Myint Yuh
Dai K
han Kham
Ma Soe Soe (K
awl)
Kap Za Pau(M
aibung)Pau K
hen Cing(G
ualnam)
Pau Ngaih N
em(Zanniat)
(1)
(2)
(3)
26-16
Thang Kap Tuang
Ciin N
gaih Man
Nang Sian Sang
Lun Tawi Sian
23-13
(6) Cin Za K
hamSiam
Nuam
(Maibung)
(1)
(2)
24-14
(1) Cin K
am Thang
(2) Gin K
hua TuanG
in Za Man(M
angvungh)H
uai Za Go(N
aulak)
(1)
(2)
25-15
Kham
Tuan Kap
Tuan Khua Lian
Thang Khan H
angD
al Go C
ing(Tawm
ging)C
iang Khan Pum
(Sihzang)
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 167(H
aupi - Valvum)
21-11
(3) Thang Suan
22-12
(4) Vial Song (Valvum
)N
gai Dam
(Sukte)
23-13
(6)Suan Khua Thang
Nei K
hua Man(Zilom
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)24-
14D
am K
han Niang
Song Khen K
hamV
ungh Khan Thang
Sian Ngaih Lun
Don K
hua Cing
Vung Sian Dim
Don K
han Niang(Sukte)
Cing K
han Niang(Sukte)
En Za Kham
(Sukte)Thang Za D
o(Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
25-15
Thang Khen K
apThang D
o Mang
Man N
gaih LuanN
gai Za Man
Niang En Lun
Mang C
in ThangN
iang Muan K
imN
ing Ngaih Lun
Ciin M
an Kim
Ciam
Ki Thang
Nang K
han Sian(Sukte)
(Sukte)(Falam
)(M
unluah)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)K
ham Saw
m Lian
Mang Siam
Mung
26-16
Kham
Khan Thaw
nN
iang Deih H
uaiD
im K
hua Cing
Pau Sian Man
23-13
(6)Suan Khua Thang
Nei K
hua Man(Zilom
)
24-14
3. Vungh Khan Thang
Cing K
han Niang(Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
25-15
Man N
gaih Vung
Zam K
han Ciin
Niang N
gaih Dim
Thang khen Man
Nang Suan C
ingThang D
eih Piang
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 168(H
aupi - Kahgen- Valvum
)
20-10
Thuk-Neek
(1)
(2)
(3)
21-11
Ngaih V
ialK
hoi AwnThang Suan
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Awn N
gulH
en Pau(H
aupi/ Kah gen)(Valvum
)(H
aupi)(Valvum
)H
en Thawng
Thang Ngul
Khaw
i CinVial Song
Khup Tong M
angO
ih VungC
ing Deih
Ngai D
am
(G
uite)(H
au Tual)(Baite)
(Sukte)
(1)
(2)
23-13
Vial ThuamTun Za Thang
Awn D
alSuan N
engH
en Vungh
Song Gin
Suan Khua Thang
Zen Goih (H
autual)N
iang Ciin (Sukte)
Pum N
iam (H
autual)N
ei Khua M
an (Zilom)
24-14
Kai Za C
inPau Za K
henLangh Za C
inThaw
ng Za Cin
(3) Ngul C
inC
in Za Go
Song Khen K
ham
Vung Nuam
(Tawm
ging)1.N
ian Vung (Sukte)Thang K
hua Man(Sukte)
Don K
han Niang (Taw
mging)
2.Dam
Khen C
ing(Naulak)
25-15
Thuam K
hen PauThang K
hen Mang
Dal K
hen PauN
eng Khen Pau
Vungh K
han PauG
in Khen K
hamThang K
hen Kap
Ciin K
han Niang (Sukte)
Niang Za D
im (Zilom
)N
ing Ngaih Lian (Sukte)
26-16
Cin K
hen Mang
Thawng Za G
enC
in Khen Thang
Kham
Khan Thaw
nC
iin Sian Huai (N
aulak)M
an Ngaih Lun (Sukte)
27-17
Sum Suan M
ung
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 169(Phaileng - Saizang)
13-3
Nei Thang
14-4
Nei Tuang
15-5
Sel Tuang
16-6
Sel Thang
17-7
Thang Sel
18-8
Tuang Thuk
(1)
(2)
(3)
(4)19-
9H
en ThangVel Tual
Thuk Nek
Kim
Vum
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
20-10
Thuk Hen
Vungh Kip
Thuk ZelK
hai EnK
ai EnK
ham Aw
n
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
21-11
Ngaih Vial
Khaw
i Awn
Thang SuanN
eih Awn
Nek K
hamK
haat Cin
Nek Cin
TunglutK
hoi LuanK
am Lam
(Saizang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22-12
Hen Thaw
ngThang N
gulK
hawi Cin
Vial SongK
ip Awi
Hong Vial
Nek K
ualZel Suah
Ngai Ciin
Lam K
haiEn Thaw
ngC
iin Khual
(1)
(2)
(3)
(1)
23-13
Suan Neng
Kham
Kam
Cing K
hua Niang
Kham
Khua Tual
Tel Lian C
ing Langh
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 170(Phaileng)
20-10
(2) Vungh Kip
21-11
Neih Aw
n
(1)
(2)
(3)22-
12K
ip AwnH
ong VialN
ek Kual
Awi G
iak(1) Zom
Vung (Naulak)
(2) Lun C
ing
(3) Khua H
uai
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)23-
13Aw
n Neng
Khoi Son
Tun Gen
Dam
Goih
Tuang Ngul
Giak N
ing1.Vung G
oih (Suante)G
iak Goih (G
ualnam)
2.Vung Tel
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
24-14
Awn Thaw
ngCin N
gulVung N
iamSon Zen
Kham
AwnAw
n Kai
Giak Zel
Uap D
amN
eng Gin
Kual Pum
Ngul Thual
Hial N
ing
U
ap Lam(Suante)
25-15
(1) Neng C
in(1) G
en Suan(5) Tel N
ian(1) N
gaih Luan(6) N
gaih Ngaih N
o(2) G
in Khaw
i(2) Saw
m Ciin
(6) Gen K
hua Zam(2) N
em K
hua Cing
(7) Cing Za Aw
i(3) G
en Khai
(3) Goih Zen
(7) Awn K
hua Tual(3) G
en Pum(8) N
gul Suan Thang(4) Lian Za N
ang(4) Vung En
(8) Vum N
gaih Cing(4) Vum
Hang
(9) Gen K
hua Nang
(5) Lian Zam(5) Zen K
hual(6) U
ap Zen
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 171(Phaileng)
24-14
(1) Awn Thaw
ng
25-15
(3) Gen K
haiVung Vai N
iang(Samte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
26-16
Cing K
han ZenThaw
ng Do Lian
Ngai D
o Cing
Cing D
ah ZenSing K
han Khual
Dal D
o Cing
Cing D
o LianN
ang Ngaih H
au Tual Thang
Tun Za LanghLuan D
ah Cing
Khai Zam
Khup K
han Thang (Suante)
(Gualnam
) (G
ualnam)
( Gualnam
) (G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
27-17
Khai N
angC
ing Ngo
Zen Ngaih C
ingK
hawi Langh
Zen Heh Thang
Cing Sian N
iangSuan Za C
inLang Suan Pau
(1) Ciin Suan Vung
Gin Langh
Zam Pum
Man K
han Huai
Niang K
han Dim
Suan PumD
on Ngaih Vung
(2) Dam
Za Cing(G
ualnam)
(Gualnam
)(Taw
mging)
(Suante)(Taw
mging)
(Gualnam
)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
28-18
Khual K
han ZamLangh Sian Tung
Vung Deih K
hawm
Lang Sian PumC
in Do K
apC
iang Sian Nuam
Thang Suan Khai
Go D
ei Huai
27-17
4. Khaw
i LanghM
an Khan H
uai (Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)V
ung Sian Ngaih
Cing M
an Cing
Khual Sian Thaw
nK
ham Sian M
uanN
ang Deih M
ungPau Suan K
im
27-17
5. Zen Heh Thang
8.Lang Suan PauN
iang Khan D
im (Taw
mging)
Don N
gaih Vung (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
Khual Sian C
inVung D
eih Cing
Man D
eih Niang
Nang K
hat PauVung K
han Dim
Hau Sian C
inK
hual Deih Piang
Zam Suan N
iang
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 172(Phaileng)
24-14
(1) Awn Thaw
ng
25-15
(4) Lian Za Nang
(5) Lian ZamVung K
hua Nuam
(Thatmun)
Uap K
hawl(Phaipi)
(1)
(2)
(3)
(4)
26-16
Ciang N
gaih Do
Thawng H
en Cing
Khai K
hua ThangC
in Khua N
iangZel K
hua Ning
Cing Langh (Suante)
25-15
(5) Lian ZamU
ap Khaw
l(Phaipi)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)26-
16Thaw
ng Khan Thang
Zel ZenN
gul Ngaih Thang
Suan Do
Thang Do C
iinC
iang SianN
eng LanghAw
n Khua Tual
Lian Vum Zam
Zen Cing
(Tawm
ging) (Suante)
(Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
27-17
Khaw
i Don H
auZam
Khan H
angN
ang Suan Khai
Ciin Suan K
hualN
iang Khen N
uamK
hual Do K
im(Taw
mging)
(Gualnam
)
28-18
Langh Deih K
im
27-17
3. Nang Suan K
haiK
hual Do K
im (G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
28-18
Langh Khan M
angCing Taw
i Nem
Suan Deih K
hualZen Lam
Dim
Hang M
uang Mung
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 173( Phaileng)
22-12
(1)Kip Aw
n
23-13
(2) Khoi Son
24-14
(1) Son Zen
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)25-
15G
en SuanSaw
m Ciin
Goih Zen
Vung EnTel N
ianG
en Khua Zam
Awn K
hua TualVum
Ngaih Cing
Hau K
hua Niang (G
ualnam)
(1)
(2)
(2)
26-16
Zen Sian Cing
Zen Nang
Vum N
gaih CiangD
am M
an (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
27-17
Suan Khua Pau
Zen Do Lian
Niang K
han Dim
Sian Khan Langh
Zen Deih C
ing1. En M
an (Phaipi)C
iang Ngaih N
uamN
ing Do H
auK
hen Do Lian
2. Man Suan D
im (Phaipi)
(Gualnam
)(Taw
mging)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)28-
18M
an Khan N
iangN
ang Suan Mung
Ciang Lam Cing
Lian Sian Khual
Nang Sian Lian
Langh Suan PiangD
im Sian H
ua
27-17
2. Zen Do Lian
Ciang N
gaih Nuam
(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)28-
18N
ang Khual K
imM
an Sian Cing
Langh Khua Pau
Go Sian V
ungPau Suan Lian
Dim
Sian Ngai
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 174(Phaileng)
23-13
(2) Khoi Son
24-14
Son Zen
25-15
(6) Gen K
hua Zam(7) Aw
n Khua Tual
Vungh Ngaih C
ing(Suante)
(1)
(2)
(3)26-
16U
ap Ngaih C
ingZen K
han Cin
Zen Ngaih Thang
En Khua Zam
(Gualnam
Cing K
han Vung(Suante)Pau G
in Lian(Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
27-17
Ciin Sawm
Niang
Zam C
in PauN
ang Khan D
alZen Lam
Cing
Tual Khan Thaw
nZam
Khua N
ingC
ing Khan M
angN
ang Theih LianThang Sian N
ing Thang D
o LianM
an Ngaih Lun
K
hual Khan K
am C
ing Ngaih Vung
(Suante)(G
ualnam)
(Taw
mging)
(Phaipi)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)28-
18V
ung Ngaih H
auC
in Lian Mang
Cin K
han Kap
Vung Khaw
l Ngail
Vung Deih K
imN
iang San Nem
(4) Thawng D
eih Sian(5) D
im N
gaih Khaw
m(6) N
iang Sian Huai
25-15
(7) AW
N KH
UA T
UA
L
(1) Sum D
ah Zen (Gualnam
)(2) Thang D
o Ciin (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
26-16
Uap Zen C
iangZen Tuan
Zen Niang
Suan Do C
ingZen K
amK
hawi K
hua Dim
Tual Heh K
ham(Suante)
Tual Khual
Cin K
han Dal(G
ualnam)
Zel Khua Lian(Suante)
Zam N
ang(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
27-17
Tual Khan Thang
Ciin Sian Nem
Kam
Kap Za M
ungC
ing Khaw
m Pau
Dim
Ngel H
uaiD
on Lam M
ang C
iin Suan Lun(Suante)C
ing Ngaih Zam
(Suante)
28-18
Lian Sian Dim
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 175(Phaileng)
22-12
(1)Kip Aw
n
23-13
(2) Khoi Son
(1)
(2)
(3)
24-14
Son ZenK
ham Awn
Awn K
aiU
ap Lam (Suante)
(3)
(4)
(5)25-
15(1) G
en SuanG
en PumVum
Hang
Zen Khual
(6) Gen K
hua ZamC
ing Ngaih Zen
(1)Khaw
l Ning (G
ualnam)
Khual D
im(7) Aw
n Khua Tual
(Gualnam
)(2)Tual Za C
ing (Phaipi)(G
ualnam)
(3)Ciin D
ah Vung(Phaipi)
(1)
(2)
(3)26-
16Luan N
gaih Cing
(1) Awn Za D
o(3) N
gul Khan D
alD
im K
hua Ning
Awn K
ap Cin
Do Pau
(2) Awi Zen C
ing D
im Za Vung
Cin Za Thang
Luan Khan M
an C
iin Ngaih Zam
(4) Thang Ngaih D
on (N
ekgen)(Suante)
(Gualnam
) H
au Khan K
ap
27-17
(1) Khual Suan M
un(1) D
im Za Lun
(2) Tuan Suan Khual
(2) Huai San C
ing(3) D
im Suan Ciin
(3) Khual Suan Piang
(4) Ning Sian N
uam(5) Zen Lam
Ciin(6) C
in Sian Khai
(7) Khual D
eih Lian
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 176(Phaileng)
22-12
Kip Aw
n
23-13
(2) Khoi Son
(3) Tun Ngen
(5)Tuang Ngul
(1) Vung Goih (Suante)
Giak G
oih(Gualnam
)
(2) Vung Tel
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)24-
14Aw
n Kai
Awn Lian
Sawm
Khual
Vung N
iangG
en TualG
oih Khua Zen
Zen Khua Zam
Khual D
al N
ing Dam
(Suante)(1) Aw
i Za Cing (G
ualnam)
Suan Khua Zen
Ngaih Langh
Nem
Gin
Vung Zen
(2) Vung K
hua Hau(G
ualnam)
(Gualnam
)(Suante)
(Gualnam
)(G
ualnam)
25-15
Tual Khan D
ai(1) N
gul Cin(4) N
iang Do
(1) Goih Sial D
im(3) G
in Suan Thang(4) D
im K
hua Niang
(6) Nian N
gaih Cing
(7)Zam K
hua TualK
hawl N
iang(2) G
oih Ngaih C
iin(5) Zem
Dim
(2) Ngul D
o Thang(1) Luan Sial C
ing(Gualnam
) K
hual Do Thang(G
ualnam)
Khan K
huai(Suante)(G
ualnam)
(3) Kap K
hua Niang
(6) Khua D
o Cin
(2) Zen Sian Cing(Taw
mging)
(5) Lian Khua C
ing(8) Thang K
han Nang
Gin K
hua Thang(Suante) G
in Go C
iin(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)26-
16(5) D
al Khen Thang
Hau N
gaih Cing
Niang H
au Cing
Suan Cin
Dal K
han PauK
hual Khan K
amC
ing Sian Dim
(Gualnam
)D
im Suan N
em(Phaipi)
Zam En D
im(G
ualnam)
Cing K
han Mang(Taw
mging)
27-17
(1) Dal Saw
m Ciin
(1) Thang Deih Thaw
n(1) Thang D
eih Khual
(1) Ciang N
gaih Don
(2) Pau Sian Muang
(2) Cing San Vung
(2) Cing Khaw
m N
iang(2) Thang Sian K
ham(3) H
uai Sian Zo(3) Lang Sian Tuang
(3) Cin Sian K
hua Kai
(4) Cing Deih D
im(4) C
in Suan Mung
(5) Nuam
San Niang
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 177(Phaileng)
22-12
(1) Kip Aw
n
23-13
Thang Ngul
Giak G
oih (Gual nam
)
24-14
(2) Sawm
Khual
(1)Awi Za C
ing (Gualnan)
(2) Vung Khua H
au (Gualnam
)
25-15
(7) Zam K
hua Tual(8) Thang K
han Nang
Khan K
huai(Suante) G
in Go C
iin (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
26-16
(1) Khual K
han ThangK
hual Za Kham
Dai Sian Pau
Thang Khan Zam
Nang D
eih Cin
(5) Thang Sian Pau(7) D
im N
gaih Don
(2) Thang Cin Langh
Huai K
hawl C
ingZen N
gaih VungD
im Lam
Niang
(6) Cing Ngaih D
im(8) Pau Sian Sang
(3) Nang K
han Pum(G
ualnam)
(Gualnam
)(G
ualnam)
Langh Sian Khai
(9) Kham
Sian Muang
(4) Hau N
gaih Don
(Suante)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
27-17
Nang Siam
PiangC
in Deih Sian
Ciin San N
iangN
ang Lam K
hualZam
Deih K
im
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 178(Phaileng)
21-11
Neih Lun
22-12
(1) Kip Aw
n
23-13
(5) Tuang Ngul
Giak G
oih (Gualnam
)
24-14
(6) Zen Khua Zam
(7) Khual D
alN
em G
inVung Zen
(Gualnam
)(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
25-15
Ngul Langh
Giak N
iangLian K
hualZen K
hawl
Ngul Tuan
Dam
Huai
Niang Za N
goN
gin Ngaih C
ing D
im H
eh Cing
Son ZamSon Zam
Niang M
anG
in Dal (Taw
mging)
Kham
Za Pau(G
ualnam)
(Gualnam
)(G
ualnam)
(Gualnam
)(Taw
mging)
(Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)26-
16Thang K
han Khual
Dal Za K
hamZam
Ngaih Thang
Tual Kam
Gin Za H
uai N
iang Man (G
ualnam)
Vung Don N
iang (Naulak)
Goih K
han Dim
27-17
(1) Cing San N
uam(1) Langh D
o PauLangh K
han Pau(2) N
iang Khan D
on(2) Cing N
gaih Khaw
m(3) Langh Sian M
ung(3) H
uai Nuam
Cing(4) H
uai Ngaih M
an(5) M
an Ngaih D
on(6) Pau Lam
Mang
(7) Khual Sian K
hai
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 179(Phaileng)
21-11
(1)Kip Aw
n
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)22-
12Aw
n Neng
Khoi Son
Tun Ngen
Dam
Goih
Tuang Ngul
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
23-13
Son ZenK
ham Aw
nAw
n Kai
Giah Zel
Uap D
amN
eng Gin
Khual Pum
Ngul Thual
Hial N
ingN
ing Dam
(Suante)(1)Vung N
iang
(2) Uap C
iang(Thatmun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
24-14
Gen K
hua ThangThual Zam
Gen K
hua TualG
oih Do
Nem
Huai
Luan Cing
Ngul Thual
Zen SuanTual K
han Dal
Awn Za K
apN
iang Ngaih D
onK
hual Cing
(Suante)(Lunm
ual)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
25-15
Kai N
angTual K
hualD
am N
gaih ZenD
am K
hua Niang
Neng Za D
alZel N
iangK
han Za Nang
Nang Thang(G
ualnam)
Niang G
o Cing(Phaipi)
(Tawm
ging)(Suante)
26-16
(1) Don K
han Cing
(2) Tual Lian Kham
(3) Zam K
han Dal
(4) Zen Za Cin
(5) Zen Khan Suan
(1) Khual K
han Pau(4) N
iang Sian Huai
Cing H
au Dim
Niang Za C
ing H
au Vung(6) N
iang Khan N
uam(2) Pau Sian M
ung(5) D
on Ngaih N
uam(G
ualnam)
(Gualnam
)(3) Thang D
eih Piang(6) D
im Sian Zo
27-17
(1) Nang Sian V
ung(1) N
iang Sian Khaw
m(1) N
iang Sian Man
(4) Cing San Lun
(2) Gin Thaw
n Tuang(2) K
hual Sian Mung
(2) Khual Lian N
ang(5) Thang D
eih Pau(3) K
hual Sian Thang(3) H
au Sian Huai
(3) Do Suan Lian
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 180(Phaileng)
24-14
(3) Awn K
ai N
ing Dam
(Suante)
25-15
(7) Ngul Thual
(9) Tual Khan D
aiG
oih Ciin(Philnak)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
26-16
Gen Vum
Goih D
imEn D
oK
ai Khen Thang
Thang Khua Pau
Gin G
o CinZam
Do K
hamD
al Khen Thang
Cing K
han Nuam
Thang Khan N
iang(Phaipi)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
27-17
Dai K
han LanghC
in Khan Thaw
nN
iang Khaw
m D
imK
hen Do Lian
Cing Za N
iangC
iin Suan Vung
(7) Kham
Suan Kap
(1) Dai Za Suan
(1) Dai Saw
m Ciin
Do En N
uam C
ing Sian Nem
Langh Dal
Zen Deih C
ingPau Sian K
hualK
hai Go Thang
(8) Thang Suan Piang(2) Pau K
han Dal
(2) Pau Sian Muang
(G
ualnam)
(Phaipi)(G
ualnam)
(9) Khual D
eih Kim
(3) Ciin Sian Nem
(3) Huai Sian Zo
(10) Cing Sian N
gai(4) N
iang Khan Lun
(4) Ciang Deih D
im
(5) N
uam San N
iang
(1)
(2)
28-18
Nuam
Sian CiinH
au Sian Cing
Pau Sian Khai
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 181(Phaileng)
22-12
Kip Aw
nAw
i Giak
23-13
(2) Khoi Son
24-14
(6) Neng G
in(7) K
ual Pum(1) Vung N
iang(1) Vung Lun
(2) Uap C
ing (Thatmun)
(2) Vung Khua N
ing (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
25-15
(1) Gen Cin
(4) Gen Za Thang
(5) Thang Ngaih D
imG
en Khua H
auN
goih Khua C
ingZel D
oG
in Dal
(5) Suan Do Thang
(2) Niang Sial C
ing C
ing Man
Thual Dam
Tual Khan N
ang(1) Tel K
hua Ning (G
ualnam)
(6) Gen Zam
(3) Uap N
gaih Dim
(Suante)(Phaipi)
(Suante)(2) N
em K
hua Ciin (Suante)
(7) Awn K
hua Tuan
(3) Dam
Huai (Taw
mging)
(8) Zel Ngaih
(1)
26-16
(1) Gin K
han Kap
(3) Zam Za N
iang(5) Thang N
gaih Dim
Thual Khan Lian
(2) Zel Dim
(7) ZamG
o Thang(11) Thang K
han Mang
(2) Cing En H
au(4) C
iin Khan C
ingD
on Ngaih N
iang(3) C
ing Ngaih M
an N
iang Do
Ciin H
au Cing(G
ualnam)
Thang Pum Thaung Suan Thang
(Suante) Thang K
han Nang
(8) Pum Za N
ang(12) Zen N
em C
ing (Suante)
(Bawm
khai)
(4)Hau N
iang D
o Sian Man (Phaipi)
So Suan Nang(Phaipi)
Thual Khan Thang(Phaipi)
(9) Ning N
gaih Zam(13) Zam
Khan Langh
(5)Ning Za C
ing G
in Khan (G
ualnam)
Thang Khan Langh(Phaipi)
(10) Khual Pian Vungh
(6)Thang Sian Khual
Do K
hawm
Cing(Sam
te) C
ing Ngaih K
hawm
(Phaipi)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
27-17
Ciin N
gaih VungD
al Khan K
imK
hual Suan Khai
Cing Suan K
hualThang D
eih SutThang Sian M
ungLangh Suan K
hupD
im Sian N
uam
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 182(Phaileng)
24-14
(7) Kual Pum
25-15
(4) Gin D
al(1) Tel K
hua Ning (G
ualnam)
(2) Nem
Khua C
iin (Suante)(3) D
am H
uai (Tawm
ging)
26-16
Thang Sian Khual
Zam G
o ThangPum
Za Nang
Khual Pian Vungh
Thang Khan M
ungZam
Khan Langh
Cing N
gaih Khaw
mN
iang Do
Do Sian M
anG
in Khan
Do K
hawm
Cing
Ciin H
au Cing
(Phaipi)(Phaipi)
(Gualnam
)(Suante)
(Gualnam
)
27-17
(1) Dal K
han ThangD
al Sian Muang
(1) Dal G
o Pau H
uai San Kop
(1) Huai N
gaih Dim
(1) Dal Sian Thang
(2) Lian Deih Piang
(2) Cing Deih K
im(2) D
al Suan Lian(2) H
uai Sial Kim
(3) Cing Sian Van
(3) Dal K
han Sut(4) C
iang Sian Vung(4) V
ungh Sian Piang(5) N
iang Sian Kim
(5) Zam D
on Niang
(6) Huai D
on Vung(7) Ciang Taw
i Nuam
24-14
(7) Kual Pum
25-15
(5) Suan Do Thang
(6) Gen Zam
Nuam
Khua H
au(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)26-
16Zam
PumPum
Heh Thang
Ning N
gaih Dim
Niang K
han Cing
Ciin N
gaih Cing
Cing N
gaih Huai
Dal K
han Kap
Thang Khan Sian
Do N
gaih Vung
Zen Ngaih C
ingSuan K
han Pau(Gualnam
)D
am Pau(Phaipi)
Langh Suan Pau
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)27-
17N
ing Don H
auV
ung Ngaih Lun
Khual K
han Mung
Man Sian Thang
Thang Lam K
hualM
an Sian Dim
Hau Sian V
ung Sian K
han Langh (Tawm
ging)Tuan D
eih Kim
(Suante)
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 183(Phaileng)
24-14
(7) Kual Pum
(1) Vung Lun(2) Vung K
hua Niang
25-15
(7) Awn K
hua Tuan(1) Sum
Dah Zen (G
ualnam)
(2) Thang Do C
iin (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)26-
16U
ap Zen Ciang
Zen TuanZen N
iangSuan D
o Cing
Zen Za Kam
Khaw
i Khua D
imTual H
eh Kham
Tual Khual
Cin K
han Dal
Zel Khua Lian
Zam N
ang(Suante)
(Gualnam
)(Suante)
(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
27-17
Tual Khan Thang
Ciin Sian Nem
Kam
Kap Za M
ungC
ing Khaw
m Pau
Dim
Ngel H
uaiD
on Lam M
ang C
iin Suan Lun(Suante)C
ing Ngaih Zam
28-18
Lian Sian Dim
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 184(Phaileng)
19-9
Tuang Thuk
(1)
(2)
(3)
(4)19-
9H
en ThangVel Tual
Thuk Nek
Kim
Vum
20-10
(2) Vung Kip
21-11
Neih Aw
n
(1)
(2)
(3)22-
12K
ip AwnH
ong VialN
eek Kual
Awi G
iak(1) Zom
Vung (Naulak)
(2) Lun C
ing(3) K
hua Huai
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
23-13
Awn N
engK
hoi SonTun N
genTuang N
gulLeng Thang
Nem
Uap
Awn N
gulG
iak Ning
Giak G
oih(1) N
em U
apK
han Ning
(Gualnam
) (2) Lun Cing
(1)
(2)
(3)24-
14K
ual ThangN
em Za C
ingN
iang Khua N
ing Aw
n Khan K
hup(N
aulak)
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 185(Saizang)
20-10
(2) Thuk Neek
(1)
(2)
21-11
Thuk ZelK
hai En
22-12
Neek K
ham
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Zel SuahN
gai CiinLam
Khai
En Thawng
Ciin K
hual
Tuang Thang(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)24-
14K
ham K
amU
ap Khua D
imThang Za Thian
Kai Ciin
Khual D
o Cing
Thawng K
han Nang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
25-15
Suah Khan D
alThiau Za K
hamThang K
hua PauN
ang Sian ThangTual Suan M
ungSuah Za Thang
Hau D
o Cing
Kam
Do Lian
Cin K
han ZamD
im K
han Thang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)26-
16K
am K
han LianC
ing Ngaih Lun
Nang D
o Mung
Kham
Khan K
apV
ung Lo LengZen N
gaih Khaw
mPau Sian V
ungThang H
o Mung
Thang Suan Khai
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
27-17
(1) Cing Theih Kim
(1) Dal Suan K
haiD
al Gin Tung
Cing N
o Niang
Thang Lian SangThang K
ap TuangLian D
o(2) C
ing It Nuam
(2) Piang Sian Mung
(3) Lun Muan Sian
(3) Cing K
han Ngaih
(4) Dal N
ang
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 186(Saizang)
20-10
(2) Thuk Neek
21-11
(2) Khai En (Tuitaw
h)
22-12
Neek K
han (Saizang)
23-13
(1) Zel Suah(3) Lam
Khai
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)24-
14(1) K
ham K
am(1) C
ing Khua N
iang(2) K
ham K
hua Tual(3) Tel Lian
(4) Song Vum(5) Vum
Do Cin
(6) Vung Zen C
ing(7) Suah K
hen Kham
(8) Cin D
o Vung(9) D
im K
hua Lian
25-15
(2) Thiau Za Kham
(5) Tual Suan Mung
26-16
(1) Kam
Sian Pau(4) K
iim Sian Vung
(6) Thang Van Mung
(1) Kam
Khan H
au(3) Thang Sian Tung
(5) Mang N
u(2) N
ang Tung Lo Thang(5) Tuang Theih C
ing(7) K
hup Daw
n Baw
i (8) Cing San Sian
(2) Cing Lun Vung
(4) Dal D
o Lian(6) C
ing Man C
iin
23-13
(1) Zel Suah
24-14
(6) Thawng K
han Nang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
25-15
Suah Sian Mung
Cing K
han Man
Ngul Suan Thang
Pau Hen Thang
Kiim
Lam Vung
Ciin N
gaih Mang
Luai Langh Khup
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
26-16
Cing Sen N
iangM
an Than LunN
ang Khan K
haiLian Thaw
n ThangM
ung Sian Hau
Kham
Za Khai
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 187(Saizang)
21-11
(2) Khai En (Tuitaw
h)
22-12
Neek K
ham (Saizang)
23-13
(3) Lam K
hai
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)24-
14C
ing Khua N
iangK
ham K
hua TualTel Lian
En Thawng
Vum D
o CinV
ung Zen Cing
Suah Khen K
hamC
in Do Vung
Dim
Khua Lian
Niang K
hua Ngul(H
alkik)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
25-15
Kai Za C
ingThuam
Za Dim
Lian Do V
ungK
hai Tung Nung
Khup G
in PiangK
ham Suan Langh
Pau Ngaih Thang
Ngai D
on Cing (M
anlun)Thang K
aih Cing(N
aulak)C
ing Hau C
iin(Naulak)
Zen Khaw
m K
im(N
aulak)
26-16
(1) Tual Khan C
in(2) Zam
Khan K
hup(3) N
ung Suan Mung
(4) Ngul Zam
Niang
(1) Tual Khan M
uan(2) Tuan C
in Lian(3) N
gul Nuam
Cing(5) Piang Sian Siam
(4) Nung Sian Sang
(5) Mang Suan M
ung
23-13
(3) Lam K
hai
24-14
(7) Suah Khen K
ham
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)25-
15Thuam
Khua M
anK
hai Suan ThangD
im Lun Cing
Cing Sian N
iangTual K
han SumVung N
gaih ZamPau Sian K
am
(1)
(2)
(3)
26-16
Kham
Deih Lun
Vung N
gaih Mang
Khai G
in Thang
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 188(Saizang)
21-11
(2) Khai En
22-12
Nek K
haam (Saizang)
23-13
(1) Zel Suah(2) Lam
Khai
(3) En Thawng
Niang N
gul (Malneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Cing Langh
Ciin Tual
Kham
Do Thang
Cin N
iangSuah Za K
henK
hai Za Nang
Tual Do
Zen Khua Thang
Lut Za Cing
Tual Za Khen
Cing N
gaih Man
Thuam K
han Man
(malneu)
(Hatlangh)
(Gualnam
) (Taw
mging)
(Tawm
ging)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
25-15
Ngul Za V
ungC
in Do K
amThaw
ng Zen PauLuan Za D
onK
hen Za Dal
Lang Khua N
ingTual Suan M
ung(1) N
gul Ngaih Lun
(1) Thawng K
han Kam
Thang Suan LanghD
im K
hua PauC
iin Cing
Niang Suan Vung
Cin K
apM
ang Goih N
iang(2) M
an Don N
iang(2) Thang Saw
m Lian
(Munsuang)
Luk lai (Theizang)(Theizang)
(Malneu)
(Luktai)(3) K
han Gin Pau
(4) Ngul D
on Hau
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
26-16
Cing En N
iangH
au Sian Don
Thang Sian Muang
Thang Do K
hupV
ung San Huai
Cin K
op Dal
Pau Sian SangK
hup Do Thang
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 189(K
awl zang Chiantazi)
19-9
(3)Thuk Nek
20-10
(2)Khai En
21-11
(2)Nek C
in
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)22-
12C
iang Huai
En Khaat
Goih Thaw
ngK
ham Vei K
hupK
hat Khua K
aiM
an Cing
Song Vungh
Dim
Khua N
ing Taw
n Thang(1) Vung Vei (Tangpua)
(Tunglut)(2) Vung K
hua Niang (m
alneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Luan Nian
Cin D
o ThangN
gul Za Cing
Kai D
o Khan
Thawng Vai N
angC
in Khan N
angN
iang Za Cing
Lian Za Dal
Sut Za Nian
Zo Ngaih C
ing(Sukte)
(Sukte) (Tangpua)
(Phiamphu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
24-14
Ning K
hua Niang
Cing K
hua ZamVei Za N
iangC
ing Ngaih Suan
Khaat K
han Khai
Khaat G
o TualN
iang Do C
ingLun N
ial Kiim
Khup K
han Mang
Khup Za N
angThang K
han Khai
Gin Za K
am G
in Khua K
am(1)C
ing Sial LunTel D
o ThangSuan K
hen Mung
(Malneu)
(Zahlangh) (Zahlangh)
(Zahlangh)(2)M
an Za Cing(M
alneu)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
25-15
Thang Lam K
hupD
im Suan M
anM
ang Khen Thang
Zam N
gaih LunN
ang Sian Mung
Cing Lam
Man
Niang N
gaih Don
Lian Khan K
amThaw
ng Awn En
Niang Suan C
ingN
ang Khan Thang
Kim
Lun Man
Hau N
gaih LanghVung G
in Cing
(Malneu)
(Tunglut)(M
alneu)(Zahlangh)
(Phiamphu)
26-16
(1) Tual Gel Thang
(2) Sut Lian TuangTual Zam
Kim
Tual Lam Zuan
(3) Lun Suan Nem
(4) Niang N
uam K
im(5) M
an Zam Lun
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 190(C
hiantazi - Tuibual)
21-11
(2)Nek Cin
22-12
(2) En Khaat
(1) Vung Vei (Tangpua)(2) Vung K
hua Niang (M
alneu)
23-13
(1)Luan Niang
(4) Kai D
o Khan
(5) Thawng Vai N
angSut Za N
ian(Tangpua)Zo N
gaih Cing(Phiam
phu)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)24-
14(9) K
hup Khan M
angN
ing Khan N
iangC
ing Sial Khup
Man Za C
ingK
hat Lam Thang
Khup Sian Pau
Ning D
eih Kim
Thang Sian Vung
Vung Deih N
iangK
hen Than LianK
hat Go Tual
Khual K
am C
ing(5) C
in Suan Man
(6) Nang Suan M
ung(Tangpua)
(Zahlang)(Taw
mging)
(Buansing)
(1)
(2)
(3)25-
15Thang Lam
Mung
Dal Suan Piang
Cing Lam Lun
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 191(Chiantazi - K
awlzang)
21-11
(1) Nek Cin
22-12
(3) Goih Thaw
ngN
iang Khua Luan
(Naulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
23-13
Cin K
han Dal
Kai K
han Kap
Kai H
eh LianK
hat Suan LanghD
ai Khua N
ingN
gaih Zam D
onThang K
han Khup
Khai K
han Gin
Kam
Khua D
im(Tunglut)
(9) Ciang K
han Khup
(10) Suan Khen M
ung
Thang Khan K
hup(Hualngo)
Luan Nial K
im (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)24-
14Thaw
ng Go Thang
Cin Za Saw
mN
ang Lam Tung
Kap Za Thang
Nang K
hen ThangLangh K
han Khual
Luan Khan Pau
Cing K
han LunLangh K
han Mung
Zen Sian Cing
Niang Lian
(Kaw
l zi nei)C
ing Khan Lian
Lian Ngaih N
em(10)Thaw
ng Lam Lian
(11)Luan Go Ciin
(Thawm
te)(M
alneu) (Zahlangh)
(Tangpua) (12)K
ai Khan D
on(13)Tual K
han Suan
25-15
(1) Dal Lian K
hupM
ung Suan Langh(1) D
im M
an Cing
(2) Dal Saw
m Thang
(1) Dal K
han Mang
(2) Nang Zam
Thang(3) Thang Saw
m M
uan(2) D
al Za Khup
(3) Kam
Khan M
ang(4) Thaw
ng Ngaih Suan
Dim
Deih K
im(4) D
im Saw
m Cing
(5) Cin Sawm
Nang
(3) Dim
Ngaih LunPau Sian D
ong(Guite)
(Zahlangh)(6) Lun Lam
Niang
(7) Thang Sian Niang
23-13
(1)Cin K
han Dal
Kam
Khua D
im(Tunglut)
24-14
(9)Langh Khan M
ung(13)Tual K
han SuanTheu K
han Vung(Malneu)
Ciin D
o Cing(Tunglut)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
25-15
Man Sian N
iangC
ing Suan Dim
Pau Lian Cing
Dal G
in ThangM
an Ngaih M
angN
ang Sawm
LianK
ham Suan M
ang(Naulak)
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 192(Chiantazi - K
awlzang)
21-11
(1) Nek Cin
22-12
(3) Goih Thaw
ngN
iang Khua Luan (N
aulak)
23-13
(2) Kai K
han Kap
(1) Ciang Lun C
ing (Malneu)
(2) Zam K
han Man (Siam
phu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)24-
14Thaw
ng Za SuanLuan K
han Mang
Theu Do Lun
Theu Sian Don
Thawng Za Thang
Dim
Ngaih Lian
Ning Za Lian
Pau Kap C
ingC
iang Ngaih M
anD
ing Liana (Hualngo)
Thang Suan Kham
Don Zen Lian (M
alneu)N
ang Deih C
in(Taithul)
(Siamphu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
25-15
Kap K
han Cing
Kap K
han SuanC
ing Do Lun
Nang K
han PauC
ing Khan K
hualM
ang Za Dal
Dim
San Nuam
Don Sian M
uangK
huma (H
ualngo)
23-13
(4) Khat Suan Langh
(1) Dai K
hua Ning (Thatm
un)(2) Zen K
han Man (Siam
phu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)24-
14Thaw
ng Za Huat
Luan Ngaih Thang
Zen Ngaih Zam
Dim
Lam Thang
Cing H
eh LianThang Lian N
angVung N
gaih LianThaw
ng Khan C
iinD
on Tan LianZam
Deih N
iang Lalrinthangi
Lian Tun En K
ham Sian Pau
Khai K
han Dal
Tual Lian Dal
Dim
Sawm
Niang
Thang Sian Deih
(Hualngo)
(Malneu)
(Buansing)(Zuisang)
(Gualnam
)(Tangpua)
(Gualnam
)
26-15
(1) Lal Sang Lian(2) M
an Khan C
ing(3) Langh K
hua Thang(4) Thang Lian Siam
(7) Nang K
han Khup
(1) Ning San Lian
(3) Thang Gin C
ingTuan Suan N
ang C
iin Hau Vung
(5) Lalremm
awi
(8) Thang Sawm
Lun(2) K
ham Lam
Thang(4) M
an Ngaih V
ung(G
ualnam)
(Tawm
te)(6) Zam
Sian Kim
(5) Thang Muan K
im
27-16
Huat B
iak Mung
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 193(Chiantazi - K
awlzang)
20-10
(2) Kai En
Khai En
21-11
(1) Nek Cin
22-12
(3) Goih Thaw
ngN
iang Khua Luan (N
aulak)
23-13
(10)Suan Khen M
ungLuan N
ial Kim
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)24-
14Luan K
han Man
Cing H
au LianD
al Kam
CingD
on Ngaih Lian
Vung N
ial ThangThaw
ng Min Thang
Thang Lam C
inK
am N
gaih Cing
Cing Lam Ciin
Dal Za Bia
Pau Khen Lian
Do Saw
m Thang
Do Sian K
hai (Tunglut)
(Tunglut)(M
alneu)(G
ualnam)
21-11
(1) Nek Cin
22-12
(7)Song VunghN
em K
hua Kim
(Siamphu)
23-13
Tuan ZamC
ing Za Ning (M
alneu)
(1)
(2)24-
14C
ing Lian VungVung K
han Nang
Thang Vungh(Falamte)
Goih Vung
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
25-15
Zam Lam
Mung
Kham
Khan Suan
Za Khan K
hualH
au Tawi C
ingLoin Poul
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 194(Chiantazi - K
awlzang)
20-10
(2) Kai En ?
Khai En?
21-11
(1)Nek Cin
22-12
(5) Khat K
hua Kai
Ning N
gak (Malneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
23-13
Luan ThangZen K
hua Dim
Huai Zen
Luan Khan C
ingK
hat Khan Pau
Ning Zam
CiinN
ing Do C
ingLun N
ial Kim
Tun Nang
Song Za Dal
Cin Za D
alLut D
o Kham
Man Suan C
ingThan K
hen Nang
Suan Khen M
ung(M
alneu)(Tunglut)
(Sukte)(Zuisang)
(Malneu)
(Zahlangh)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Kai G
o ZamC
in Suan ThangC
ing Suan Mang
Dim
Khen Lian
Tual Za Kham
Nang Za Langh
Khup D
o Man
Man Zam
ThangC
iin Nial N
iangC
iin Deih Vung
Zen Sawm
Cing
(Zahlangh)(Tunglut)
(Guite)
(Guite)
(Vangaw)
25-15
(1) Pau Khan K
hen(4) Ciang Lam
Khai
(1) Pau Za Dal
(1) Cing Sian D
on(1) C
ing Lun Man
Zam G
o Man
(5) Lian Ngaih Ciin
(2) Niang Lam
Lun(2) Pau Lam
Thang(2) Lun N
gaih Nem
(2) Nang K
ap Lian(6) M
ang Sian Kim
(3) Thang Lian Mung
(7) Kham
Sian Cing
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 195(Lim
khai)
19-9
(1) Thuk Nek
(2) Kim
Vum
20-10
Kham
Awn
21-11
Kam
Lam
22-12
Vum Son
Zing Nem
(Sote)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
23-13
Lam N
gulSum
CingSon C
inEn D
imAw
n SuanK
hat ThangCin D
o
Tuang Za Cing
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Son Nem
Nuam
Dim
Son Kai
Kim
CingN
em Ciin
Tual Thawng
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
25-15
Ngul K
haiC
ing Khan H
uaiK
ai Thian Dal
Son Za Ciang
Niang K
han Hung
Ngul Lam
ThangPau K
han Nem
(9) Cing K
han Man
(7) Khai Za C
ing(10) N
em H
au Cing
(8) D
o Thian Pau
(1)
(2)
(3)
26-16
Ciin San C
ingThaw
ng Cin K
haiThaw
ng Suan LianCiin K
han Dim
Pu Nei Lai’ K
hanggui Gualhna
- 196(Lim
khai)
19-9
(1) Thuk Nek
(2) Kim
Vum
20-10
Kham
Awn
21-11
Kam
Lam
22-12
Vum Son
Cing N
em (Sote)
23-13
(7) Cin D
oTuang Za C
ing
(1)
(2)
(3)
24-14
Ngul Pum
Nem
ZenC
ing Uap
(4) Thang Ngin
(6) Nem
Za Dim
(8) Kam
Za Dong
(10) Cin M
ang(12) Cin Za D
al D
im K
hua Man
(5) Kai K
hua Thang(7) N
uam K
han Hung
(9) Cin Za K
ap(11) Thian K
han Kai
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
25-15
Do K
han PauC
in Khan N
angC
ing Khan N
iangZam
Khan Pau
Cing Sian N
emPau Vaang C
ing
(1)
(2)
26-16
Ngin Suan K
haiM
an Cing H
uaiM
an Hau C
ingPum
Khan Tun
C. PU
GU
I ZIAM
’ KH
AN
GG
UI G
UA
LHN
A
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 198
Pu Gui Ziam
' Khanggui G
ualhna
11-1
PU TAW
M G
ING
(1)
(3)
(4)
(5)
(6)
12-2
SON
G H
AN
G (Lam
Hang)
NEI LA
IG
UI ZIAMSIM
HA
NG
MAT V
UN
GH
(1)
(2)
13-3
Thuam K
aiK
hum H
en
14-4
Than ThangThuam
Tawng
15-5
Son SingH
ong Kham
(1)
(2)
16-6
Kai M
angTut K
haat
(1)
(2)
17-7
Thang TuanH
au Hang
1. Hau K
ham2. D
ong Sing5. G
oih Ging
3 N
gai Zuan K
im Aw
n (Thawm
te)
(1)
(2)
4. N
ian Awih
6. Nem
Kim
18-8
Than ThangTun H
angPau K
haamK
haat Vungh
(1)
(2)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)19-
9Suah K
hualThang Pau
Phung Vial
Kai Suak
Khoi K
amK
haam N
engTun Tuan
Vungh Za Gin
Khaat Suan
(1)
(2)
20-10
1. Suang Awn
1. Suan Thang1. Vial Langh
Khaam
ThualH
ang Dai
Vungh K
hua Kam
Vungh Za N
angTuan C
in Pau2. Aw
n Tun2. H
ang Neng
2. Kam
Za Nang
3. Bel Vungh
4. Zel Cin
21-11
Suak Khua G
inTuan G
o Thang
22-12
Thual Za Kham
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 199
PU GUI ZIAM
12-2
GUI ZIAM
(1)
(2)13-
3.Thuam
Kai
Khum
Hen
14-4
Than Thang2. Thuam
Tawng
15-5
Son SingH
ong Kham
(1)
(2)
16-6
Kai M
angTut K
haatTaw
ng Hen
17-7
1. Thang Tuan2. H
au Hang
Ngul Vungh
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
18-8
Than ThangTun H
angH
en Dam
Thuam K
aiViak Thuam
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
19-9
Suah Khual
Thang PauPhung V
ialK
hup ThualN
eng Gin
Khup K
amN
eng Dong
Kam
Thuam
20-10
1. Suang Awn
1. Suan Thang1. Vial Langh
Dam
Za Pau1. D
am K
hua Kam
Dam
Za Dong
Thuam Za N
eng
21-11
1. Thang Kim
Khoi Zam
Langh Khan K
ap
22-12
Khual K
hua Ngin
Cin Za N
gin
23-13
Kim
Za CinZam
Go
24-14
Ngin D
o PauSuan Za En
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 200
PU GUI ZIAM
15-5
Son Sing
16-6
1. Kai M
ang
17-7
1. Thang Tuan
(1)
(2)18-
8Than Thang
Tun Hang
(1)
(2)
19-9
Thang PauPhung V
ial
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)20-
10Suan Thang
Hang N
engB
el VunghZel G
inVial Langh
Kam
Za Nang
21-11
Min K
amThuam
Za SuanVial K
han Dai
Langh Khan K
apLangh G
o Pau
22-12
Cin Za Thaw
ngVungh Za K
amZam
Za Kap
23-13
Dong K
hua Pau18-
81. Than Thang
19-9
Suah Khual
20-10
1. Suang Awn
2. Awn Tun
(1)
(2)
(3)
21-11
Thang Kim
Sun Kam
Khual N
ginK
im K
hua Thang
22-12
Khual K
hua Gin
Thuam G
oH
ang EnK
hual Khan Pau
(1)
(2)
(3)
23-13
Kim
Za CinK
am Za En
Ngin Za C
inAw
n Za ThangK
am Za D
al
24-14
Ngin D
o PauZam
Khua D
alEn K
han Kap
En Za Khual
25-15
En Suan Mang
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 201
18-8
1. Than Thang
19-9
Suah Khual
20-10
1. Suang Awn
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
21-11
Thang Kim
Sun Kam
Khual N
ginLal D
amK
hawl N
emPau C
ingH
au Cing
Awn Vum
Zong Niang
Niang Zing
Lian Dam
Giak G
inG
ah Khua Thang
Tuah Dam
Dam
Khual
Niang G
o(Taw
mging)
(Bawm
khai)(Baw
mkhai)
(Hatangh)
(Buansing)(Tangpua)
(Thawm
te)(Zahlangh)
(1)
(2)
22-12
Pau Niang
Khual K
hua Gin
Kham
Suang(Buansing)C
ing Ciin (Tangpua)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Ciin Khua N
emK
im Za C
inC
ing Khua Zam
Zam K
hua Niang
Dim
Khua M
anK
hual Khan K
imTun Za Ai (Tangpua)
Khup Za N
iang (Hatlangh)
Kam
Za Thang (Tangpua)Thang Za K
ap (Tawm
ging)C
in Za Suan (Tawm
ging)N
em Za N
gai (Buansing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Gin G
oPauD
im N
gaih CiinThaw
ng Khan Suan
En Za Cin
Zam K
han Vung
Nem
Man C
ingG
in Khan Pau
Luai Za VungK
hup Za Niang
Cing K
han Nuam
Thang Za Cing
Gin Za K
amPau K
hua Tuang
(Hatlangh)
(Tangpua)(Langel)
(Tangpua)(N
gaihte)
25-15
1. Cin Lian K
hup2. K
im Suan Thang
1. Niang Lian Vung
1. Cin K
han Piang N
iang Sian Theih3. Suan Lem
Siam2. Ciin M
uan Kim
2. Niang Van N
gai
Vung Huai C
ing3. C
in Sian Suum3. Suan Lam
Khup
4. Cin Saw
m M
ang4. N
gai Ngaih Lian
5. M
ang Khan K
hai5. En Suan M
ung6. N
iang Suan Cing
7. C
iin Sian Zun26-
16Pau Suan Lam
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 202
18-8
1. Than Thang
19-9
Suah Khual
20-10
1. Suang Awn
21-11
2. Sun Kam
(Suangphei)N
iang Ning(Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22-12
Thuam G
oAw
n Khua H
auK
im Thaw
ngG
o EnN
iang Man
1.Thuam N
ing (Bawm
khai)C
iin Nian
Kam
Za Man
Ciin K
hua Luan2.N
ing Khua Awi
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
23-13
Kam
Za EnH
au Za Khual
Niang M
anZam
Za Cin
Khual K
han LanghSing Za C
inEn Za Pau
Thang Za Khual
Hau K
hua Man
Gin Za Awi
Khai N
angC
ing Za Khen
Ciin K
hua Ning
(Tawm
ging)(Sukte)
(Tawm
ging)(Phualte)
(Gualnam
)9. Thaw
ng Khan Suan
10. Man D
o Cing
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
24-14
Awi Za C
ingZam
Khan D
alM
an Za Dim
Awi Za N
emLuan Za N
iangD
al Za Hau
Hau K
hua Man
Luan Cin Zam
Zam C
in PauSuan K
han Khual
(Khaute)
(Tawm
ging)(K
haute)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
25-15
En Suan Mang
Zam K
han SuanK
hual Khan Pau
Zen Lam N
iangC
in Khan Sing
Dam
Khan Pau
Dim
Hau Lun
Cin Lian M
ungG
in Khen Thang
Lun BuahZam
Khan Sing
Zam N
u(G
ualnam)
(Bawm
khai)
(1)
(2)
(3)
(4)
26-16
Dal Cin K
hamK
ap Sian Muan Lian
Mang Lian Tung
Kam
Khat Tuang
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 203
18-8
1. Than Thang
19-9
Suah Khual
20-10
1. Suang Awn
21-11
2. Sun Kam
Niang N
ing(Bawm
khai)
22-12
Thuam G
o1.Thuam
Ning (Baw
mkhai)
2.Ning K
hua Awi
23-13
2. Hau Za K
hual5. K
hual Khan Langh
6. Sing Za C
inG
in Za Awi (Sukte)
Cing Za K
hen (Phualte)C
iin Khua N
ing(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
24-14
Go K
han Kap
En Khua K
haiK
ap Do Pau
Nang D
o LianG
o Suan Mung
1. Awi Lun C
ing2.G
o Khua Pau
3.Cing Sian Lun
4.Kam
Ngaih D
imC
ing Za Gin
En Khan D
imC
ing Khan D
imN
ing Do Lun
Vum Za Thang
Dim
Sian Cing
Gin D
o Pau Tual K
han Hau
(Khaute)
(Khaute)
(Nekgen)
(Zote)5.C
ing Khua D
on6.Luan D
on Niang
7.Langh Suan Mung
N
gin Pian Thang D
am K
han Mung
Neng Sian H
uai
25-15
1.Awi N
gaih Vung2.M
an Lam D
im1.Aw
i Sawm
Cing2.Cing H
uai Kim
1.Awi K
hawm
Cing2.K
hual Khan K
am3.N
ing Do Lun
4.Khual Sian M
ung3.Cing N
gaih Kim
4.Go Sian Cing
3.Ciin Sawh Cing
4.Langh Kap C
ing5.K
hai Khan Suan
Niang San N
uam5.G
in Sian Cing6.Ciin D
eih Vung5.K
ap Sian Kam
Cing6. Cing Sian Siam
6.Kap Suan Lian
(Milun)
7.Kap D
eih Piang7.K
hai Biak Lian
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 204
21-11
2. Sun Kam
(Suangphei)N
iang Ning(Baw
mkhai)
22-12
1.Thuam G
o2. Aw
n Khua H
au4. G
o En1.Thuam
Ning (Baw
mkhai)
Ciin N
ianC
iin Khua Luan
2.Ning K
hua Awi
23-13
7. En Za Pau8. Thang Za K
hual1. C
ing Khua N
iang2.K
am Za K
ham3. G
o Pau4.M
an Khua Aw
iAw
i Khan N
em 1.N
aing Za Don
Lam N
em (Falam
)5. Thaw
ng Langh(Baw
mkhai)
(Hatlangh)
6.Luan Khua N
iang
2.C
ing Khan Lun
7.N
ang Za Gin
24-14
1.Ning N
gaih Dim
2.Cing Zen K
hual1.G
o Za Sing1.N
iang Khan C
ing2.Langh N
gaih Vung
1.Kham
Do Lian
2.Hau Za D
al3.G
o Khan K
hai4.Sing Lam
Mang
2. Gin K
han Mung
3.Ngai K
han Man
4.Gin D
o Niang
3.Langh Khan M
ang4.N
ian Khua D
im5. C
in Do Thang
6.Thang Khan Tuang
5.Cing K
han Lun6.H
au Deih Tung
5.Niang K
han Sum6.D
on Ngaih Lun
7.Cing San Lam8.N
ing San Nuam
7.Vial Khan Suan
8.Nian Lam
Mang
22-12
2. Awn K
hua Hau
4. Go En
Ciin N
ianC
iin Khua Luan
(1)
(2)
(3)
(4)23-
135.Thaw
ng LanghN
ian Khua M
anG
in ZenSuan K
han ThangEn K
han Khual
Cing K
han Cing (Phaipi)
Thual Khua Zam
(Bawm
khai)G
o Thawng(Baw
mkhai)
Hau Lam
Ciing(Taw
mging)
Khup K
han Vung(Songput)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
24-14
Sian Hau K
hamPau Suan K
haiThaw
n Lian ThangN
iang Deih Lian
En Za LianLuan N
gaih LunD
o Lian Kap
Thang Suan Mang
25-15
Vung Suan C
ing
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 205
21-11
2. Sun Kam
Niang N
ing(Bawm
khai)
22-12
3. Kim
Thawng
Kam
Za Man
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Hang Za K
apN
iang Za LuianEn Za K
hamVial Za Langh
Kap Suan M
ungC
iin Man C
ingVum
TaiC
ing Zen Man
Go C
iinN
iang Ngaih Lun
(Sukte)(Sote)
Khaute)
(Tawm
ging)(Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
24-14
Thawng Za Pau
Gin Za K
hupK
hual Do N
angM
ang Ngaih Lian
En Khan H
auLangh Suan Thang
Kham
Suan Khai
Pum N
gaih Don
Niang D
im C
ingD
im Za M
an(Taw
mging)
(Tawm
ging)
25-15
1.Cing Sian H
uai2.K
ap Sawm
Tuang3. Lian D
eih Lun1. Cing Law
h Kim
2. Gin K
hawm
Cing4.G
o Zam Cin
5.Nang Suan N
em6.Zam
Do Sian Tuang
3.Lian Suan Nem
4.Kap Suan K
im7.K
hai Sian Mung
8.Gin D
eih Piang
22-12
3. Kim
Thawng
Kam
Za Man
23-13
3.En Za Kham
4.Vial Za Langh
5. Kap Suan M
ungC
ing Zen Man (K
haute)G
o Ciin(Taw
mging)
Niang N
gaih Lun(Thawm
te)
24-14
1.Thawng D
o Lian2.G
in Suan Khai
3.Langn Khan Suan
4.Cing Sawm
Nem
1.Thawng Sian Zam
2.Cing N
gaih Man
1.Cing Taw
i Vung2.Taw
ng Sian Mung
3.Ning D
o Lian5..Zam
Do Pau
6.Dim
Sian Lian7.K
ap Sawm
Zo3. H
au Cin Lian
4.Thang Sian Khual
4.Dal Lam
Cing5.Zen Sian N
gai
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 206
18-8
1. Than Thang
19-9
Suah Khual
20-10
1. Suang Awn
21-11
3. Khual G
inLian D
am(Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22-12
Hang D
imK
hawl N
iangH
ang EnK
am K
hualN
ing Za Dim
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
23-13
Nian Za D
imG
in Za Cin(LtCol)
Awn Za Thang
Dim
ZenN
eng Khua Pau
Niang Za Zen
Kam
Za Dal
Gin Za G
oK
hual Khan H
angC
in Khua Zam
Cing K
hua Don
Ning D
ah Cing
Hau K
hua Niang
10. Sian Khua M
an11. Luan K
han Cing
(Tawm
ging)(K
hualun)(Baw
mkhai)
(Bawm
khai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
24-14
En Za Kap
Ciin Sian N
iangThang N
gaih ZenD
im N
gaih VungZen Za C
ingK
hual Za EnThang D
o Lun PauN
iang Suan Man
Dal D
o ThangD
ong Khan Pau
Niang G
o Cing
Hang Suan D
aiC
in Ngaih Thang
Pau Khan Thang
Ekhual Za Nang
Cing N
gaih Nuam
Niang Lam
Cing
Go Za Thang
Cing Suan Vung
1.Luan Ngaih Lun
(Bawm
khai)(H
atlangh)(Baw
mkhai)
(Hatlangh)
(Khaute)
(Tangpua) (M
ilun)
2.N
gaih Don
25-15
1.Don K
hawm
Cing1.C
in Kaih M
ang1.D
on Khaw
l Vung1.D
on San Nuam
1.Don Taw
i Kim
2.Kai Za K
ham2.D
ong Sian Cing
2.Cin Za Langh
2.Cung Deih K
im2.N
iang Deih C
ing3.Ciin Saw
m H
uai3.Thang K
hawm
Sang3. N
ang Za Khual
3.Cin Lian Thang
4.Cin K
hua Mung
4.Kap Za K
hual4.N
ing Sian Zum5.En Sian Thang
5.Niang N
gaih Zam6.C
ing Sian Zo
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 207
21-11
3. Khual G
inLian D
am(Baw
mkhai)
22-12
3.Hang En (Luang-el)
Dim
Khua C
iin
23-13
3.Awn Za Thang
Ning D
ah Cing(Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
24-14
En Za Khual
Zuan Man C
ingCiin G
o Niang
Khual K
han Kham
Zam K
han ThangN
iang Ngaih V
ungC
in Lian PauZen N
gaih LumSian N
gaih Cing
Thang Za Go
Vial Don C
ingG
o Za Kap
Muan K
han ThangH
oih Cing
Thawn H
oih Cing
Thang Suan Mang
(Baw
mkhai)
(Samte)
25-15
1.Cing Sawm
Niang 2. N
ing Sian Nuam
1.Thang Za Tuang2. Thang Za K
hamCing Lun K
im3.Thang Lam
Khup 4. G
o Khan C
ing3.K
hual Thang Lian Sang5.K
ham Lian M
ang4.C
ing Sian Zo
21-11
3. Khual G
inLian D
am(Baw
mkhai)
22-12
3.Hang En (Luang-el)
Dim
Khua C
iin
23-13
7.Kam
Za Dal
Hau K
hua Niang(Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Ciin Zen N
iangC
ing Do Lun
Cin Suan Pau
En Za Khup
Thang Lun LalPau Sian K
haiThang K
han Suan(Bawm
khai)Pau Saw
m N
ang(Sote)C
iin Khan Vung (Buansing)
Mang Lam
Dim
(Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
25-15
Dal K
han Muan
Thang Lian LaiN
iang Khaw
Cing
Khup Sian C
iinN
iang Zom Sian
Man Sian M
uang
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 208
21-11
3. Khual G
inLian D
am(Baw
mkhai)
22-12
4.Kam
Khual
Cing Za Luan(M
ate)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)23-
13Zel Za N
ingEn Za D
alD
im K
hua Cing
Ciin N
gaih Cing
Hau K
han Nang
Cin Za Thang
Cing N
gaih LohD
im K
han Cing
Cing N
gaih Niang
Man Za C
ingZam
Za Ciin
Thawng Za Suan
Gin En C
ingN
eng Khan M
angN
ang Ngaih N
iangD
ai Khan Thang
(Tawm
ging)(H
atlang)(Taw
mging)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
24-14
Luan Suan Vung
Cin K
hen Khai
Luan Lam N
iangK
hual Khua Zam
Dong K
han Cin
Man K
han Dim
Dal K
han Mang
Thang Lun Khai
Thang Khen M
uanC
ing Ngaih Zo
21-11
4. Lal Dam
Ngiak G
in(Hatlangh)
(1)
(2)
22-12
Tun Za EnK
hual Khan Tual
Niang K
hua Do(H
iangtung)N
em K
hua Ning (Tangpua)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
23-13
Ning Za C
iinZen K
hua Man
Gin Za N
iangN
ing Ngaih V
ungD
am K
han Go
Gin Za C
ingTual Za D
alK
hual Khua Thaw
ng(Buansing)Thang Za Thaw
ng(Tangpua)D
am K
hen Kham
(Ngaihte)
Than Khum
(Guite)
Niang G
o Cing(Luangel)
Thawng K
hen Mung(H
atlangh)
(1)
(2)
(3)
(4)
24-14
En Khen N
angH
en Gial M
angD
on Hau C
ingThaw
ng Muan K
haiN
iang Go C
ing(Guite)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
25-15
Don Zam
Kim
Go Sian M
ungLian M
uan LalN
iang Khaw
l VungK
hai Lian Thang
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 209
20-10
1. Suang Awn
21-11
4. Lal Dam
Ngiak G
in(Hatlangh)
(1)
(2)
22-12
Tun Za EnK
hual Khan Tual
Niang K
hua Do(H
iangtung)N
em K
hua Ning (Tangpua)
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Gin K
hua Man
Don Za N
gaiEn C
in Mang
Ning K
hen Niang
Neng K
hen Thang (Thawm
te)Tual K
han Nang(G
ualnam)
Vung Khan Lun(Taw
mging)
Sang Neih Sum
(Hualngo)
(1)
(2)
2-414
Khual Lam
ThangEn H
au Khai
21-11
8. Awn Vum
(Lingthuk)1.N
ing Go (Zahlang)
2.Awi D
im (Zahlang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
22-12
Cing K
hua Hau
En Cin
Niang Za C
ingN
ing Khua H
auThang K
hua Man
Gin K
hua PauVial K
hua LuanPau C
ingThang K
hua TualVial Za N
eng1.N
iang Dam
Hen Thang
Khai K
hua Thawng
Hang K
han Dai
Luan Khua C
ingK
am K
hua Hau
Nem
Khua H
auZel Za N
iang(Taw
mging)
2.Zel Khua N
iang(Taw
mging)
(Zote)(Buansing)
(Milun)
(Khualun)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
23-13
Vum K
hua ZamSuang Za D
alN
eng Khua D
imD
im K
hua LuanM
an Za Cing
Zam Za D
imPau K
han Dal
Vum K
han Khual
Viang Za Zen(Tawm
ging)N
iang Za Cing(Baw
mkhai)
Langh Za Go(Baw
mkhai)
En Za Dal(Taw
mging)
Vial Khan Pau(Baw
mkhai)
Don Za C
iinC
ing Khen Lun
(1)
(2)
(3)
(4)
24-14
Dam
Sial CingN
iang Ngaih Lian
Pau Khan Sing
Cing Lam N
iangC
in Do Thang(Baw
mkhai)
Man Za Vung(Taw
mging)
Hau K
han Dal(Baw
mkhai)
25-15
Zam Suan M
ung
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 210
21-11
8. Awn Vum
(Lingthuk)1.N
ing Go (Zahlang)
2.Awi D
im (Zahlang)
22-12
2. En Cin
1.Niang D
am2.Zel K
hua Niang
23-13
2. Suang Za Dal
Niang Za C
ing(Bawm
khai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)24-
14C
in Suan ThangG
in Do Lian
Dam
Ngaih Lun
Awi K
han Cing
Dal Za K
amZen N
gaih Dim
Dim
Do Cing
Cing N
gaih Don
Hau D
o PauG
in Khan Pau
Ciin N
gaih VungVial K
han Pau(Taw
mging)
(Buansing)(Buansing)
(Bawm
khai)(Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
25-15
Dal En M
angZe K
hawl C
ingN
iang Lun Ngai
Lian Sian TuangC
ing Ngaih Lun K
imK
am Lam
ThangK
hup Sian Mung
Lun Huai C
ing
22-12
2. En Cin
23-13
2. Suang Za Dal
7. Pau Khan D
al8. Vum
Khan K
hualN
iang Za Cing(Baw
mkhai)
Don Za C
iinC
ing Khen Lun (Telsing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
5.Dal Za K
amN
iang Suan Vung
Niang H
au LunZen Law
h Nuam
Cin H
au Mung
En Zam C
ingK
hual Sian TungC
in Sian TuangC
iin Ngaih Vung
Zam K
han ThangThang Lian M
ang(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
25-15
Cing Saw
h Vung
Dal C
in PauH
au Za Cin
Gin Za Lam
Thang Kap K
hai
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 211
21-11
8. Awn Vum
(Lingthuk)1.N
ing Go (Zahlang)
2.Awi D
im (Zahlang)
22-12
7. Vial K
han LuanK
am K
hua Hau (K
hualun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)23-
13C
in Sial ThangVum
Khua N
angZen K
hua Don
Dim
Ngaih N
iangH
au Zen Cing
Gin Sian Pau
(Lun Lawh Ta)
Gin K
han ThangZam
Go
Vungh Za Kam
Don Sian C
ing
(Tawm
ging)(Siahliap)
24-14
1.Pau Suan Thang2.C
ing Ngaih Lun
1.Cing N
gaih Siang2.D
on Sian Muang
1. Cing D
eih Niang
2. Zen Lian Cing
3.Niang K
han Man
4.Niang Tung N
ung3.C
ing Deih Vung
4.Thang Khan Lal
3. Pau Khaw
l Vung
21-11
8. Awn Vum
(Lingthuk)1.N
ing Go (Zahlang)
2.Awi D
im (Zahlang)
22-12
9. Thang Khua Tual
Zel Za Niang(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Pau Sian Mung
Vum K
han ThangK
hual Za LianThang D
eih Kap
Hau Law
h Nuam
Awi Luan C
ingD
im G
oihD
im G
o Niang
(Zote)(Taw
mging)
(Suante)(K
hualun)
24-14
1. Niang K
hawl Vun
1. Niang D
on Cing
2. Niang Law
h Dim
1. Tual Suan Mung
2. Thang Za Khai
2. Tual Sian Muan
3. Cing San Lian
4. Tual Sawm
Cin3. N
iang Deih Lun
4. Zen Khan C
iin
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 212
15-5
Son Sing
16-6
1. Kai M
ang
(1)
(2)17-
7Thang Tuan
Hau M
ang (Mauvom
)
18-8
1.Than Thang2. Tun H
angPau K
ham
(1)
(2)19-
9Suah K
hualK
ai SuakK
hoi Kam
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
1. Kham
ThualK
han Khual
20-10
Suang Awn
Awn Tun
Khaw
i Khaw
lD
am N
ingN
gai Niang
Pha Dim
2. Hang D
aiC
ing Ning
Thuam K
haatD
ong Hang
Phut Dam
El Cin
3. Gin M
am(H
atlangh)(Langel)
(Bawm
khai)(N
eihngup)(G
uite)
(1)
(2)
(3)
(4)
21-11
Khaw
l Ning
Mun C
ingN
ing Khua Aw
iK
im K
hua ThangZel Thaw
ngK
hawm
Cin
Hen Langh
Ning G
o(Suantak)
(Phaipi)(H
atlangh)(H
atlangh)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
22-12
Khual K
han PauEn K
han ThangEn Za C
ingN
ing Hen C
ingTun K
hua PauD
o Za Cin
Awi Za N
iangPau K
han Nang
(Hatlangh)
(Tangpua)
(1)
(2)23-
13G
o Suan Cing
Cin Sin Kim
EnPum
Ngaih H
ualN
ing Than Vung(K
hualum)
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 213
15-5
Son Sing
16-6
1. Kai M
ang2. Tut K
haat
(1)
(2)17-
7Thang Tuan
Hau M
ang (Mauvom
)
18-8
1.Than Thang2. Tun H
angPau K
ham
19-9
Suah Khual
1. Thang Pau2. Phung V
ialK
ai Suak
1. Kham
Thual20-
101. Suang Aw
n2. Aw
n Tun1. Suan Thang
1. Vial Langh
3. K
hawi K
hawl
2. Hang N
eng2. K
am Za N
ang4. D
am N
ing3. B
el Vungh5. N
gai Niang
4. Zel Gin
6. Pha D
im
21-11
1. Thang Kim
Suak Khua C
iin3. K
hual Gin
4. Lal Dam
5. Khaw
l Nem
6. Pau Cing
7. Hau C
ing8. Aw
n Vum
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 214
16-6
1. Kai M
ang
17-7
1. Thang Tuan
18-8
1.Tun Hang
19-9
1. Thang Pau2. Phung V
ial
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)20-
10Suan Thang
Nuam
LuanH
ang Neng
Khua Vial
Bel Vungh
Zel Gin
Sum N
ei (Suantak)Tong Lam
(Kellu)
Hat Langh
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
21-11
Niang D
imK
hoi ZamH
en ThangVial N
engD
ong Cing
Do K
haiC
iang Za Cing
1.Hang D
imC
iin Khua H
auSon C
in Thang(Sote)
(Hatlangh)
2.Niang Za C
ing (Tawm
ging)(Taw
mging)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
22-12
Cin Za G
inLam
Za Dal
Thang Za Kam
Neng D
aiK
hoi Za Go
Neng Za C
in 1.D
im Za C
ing (Phaipi)C
iin Kho N
iangG
in Khua D
imN
ing Kho Zen
Kai Loh Sung
Cing K
han Niiang
2.Ning Za C
ing (Tunglut)(Baw
mkhai)
(Suante)(Langhel)
(Zote)(Taw
mging)
3. Neng D
ah Niang(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
23-13
Zam G
oSuan Za En
Kam
Khan Pau
Vum K
han SuanH
au Khua Pau
Ning Sian C
ingD
ai Khua N
angPau K
han Hang
Gin N
gaih Niang
Cin N
gaih Man
Nem
Sian Niang
Cin G
o Cing
Thang Ngaih Lian
Cing N
gaih LianZam
nu(Taw
mging)
(Khualun)
(Tunglut)(Buansing)
(Tawm
ging)(Phaipi)
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 215
19-9
1. Thang Pau
20-10
1. Suan ThangSum
Nei (Suantak)
21-11
2. Khoi Zam
Ciang Za C
ing (Hatlangh)
22-12
2. Lam Za D
alC
iin Kho N
iang (Bawm
khai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)23-
13C
ing Khan N
iiangH
au Sian Ning
Ciin Zen M
anCing Sian D
imG
in Sian VungC
in Do K
hen Mang
Neng Za C
in (Tawm
ging)Tual Za D
al (Tawm
ging)Thang K
han Dong (Buansing)
Zam K
hen Thang (Bawm
khai)Thangpi (N
aulak)C
iin Za Niang (Taw
mging)
21-11
2. Khoi Zam
Ciang Za C
ing (Hatlangh)
22-12
3. Thang Za Kam
Gin K
hua Dim
(Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)23-
13Zam
Za PauN
iang Khan C
ingC
in Khen Thang
Gin Suan Lal
Ning H
auK
am K
han Go(Zote)
Thang Khen C
ingN
iang Khan D
im (Taw
mging)
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 216
21-11
2. Khoi Zam
Ciang Za C
ing (Hatlangh)
22-12
4. Neng D
aiN
ing Khua Zen (Langhel)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Niang G
o Man
Zam K
han Khual
Gin K
hen Kham
Dal G
o ThangC
in Khan M
angTuah Za C
in (Khualun)
Vung Tawn (Langhel)
Huai Lek (G
ualnam)
(Tawmging)
Ngai no (Suante)
21-11
2. Khoi Zam
Ciang Za C
ing (Hatlangh)
22-12
5. Khoi Za G
oK
ai Loh Sung (Zote)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)23-
13Zam
Suan PauK
am Saw
n ThangK
am K
han Mung
Neng K
hen PauG
in Go K
apC
ing Do N
iang(Tawm
ging)N
iang Tawng (Taw
mging)
(Khualun)
Zamnu
21-11
2. Khoi Zam
Ciang Za C
ing (Hatlangh)
22-12
6. Neng Za C
inC
ing Khan N
iang (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)23-
13C
ing Khaw
m M
anZam
Khen K
apD
al Sian PauD
im N
uam Cing
Gin Suan K
hupZen Za N
iangG
o Khan Tuang
Kai K
hua Mang(Taw
mging)
Luan Huai C
ing (Suksak)C
iin Khan D
im (Baw
mkhai)
Hu Liana (Lusei)
Man N
gaih Lian (Suante)C
hung Lian Thang (Falam)
Zen Deih Lian(H
atlangh)
24-14
1. Cin Za M
ung 2. Zam Sian Lian 3. N
iang Sial Khaw
l Vung
Cin N
gaih Hau
Cing Suan N
uam1. C
in Khan K
hai
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 217
19-9
1. Thang Pau
20-10
1. Suan Thang2. H
ang Neng
3. Bel Vungh
4. Zel Gin
Sum N
ei (Suantak)
21-11
3. Hen Thang
1.Hang D
im 2.N
iang Za Cing (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
22-12
Gin Za N
angC
ing Khua M
anC
in Za Dong
Gin K
han ThangTual Za D
alSuan K
han Ning
Vung Za Ning(Buansing)
Gin Za Thaw
ng(Tawm
ging)N
gai Khua C
iin(Naulak)
Zen Khua D
on(Tawm
ging)H
au Sian Ning(Taw
mging)
(Khuptong)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Thang Suan Dal
Dim
Sian CingC
in Do K
hupD
ai Cin Thang
Niang Lam
CingN
iang Man Vung(H
atlangh)Thang D
o Lun Pau (Tawmging)
(1)
(2)
(3)
24-14
Nang Suan M
ungG
in Za PiangThang Za Tuang
21-11
3. Hen Thang
1.Hang D
im 2.N
iang Za Cing (Taw
mging)
22-12
4. Gin K
han Thang5. Tual Za D
alZen K
hua Don(Taw
mging)
Hau Sian N
ing (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Cin Lian K
hanPau Suan K
apD
al Za Muan
Man D
eih LianThang K
han Kham
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 218
20-10
1. Suan ThangSum
Nei (Suantak)
21-11
4. Vial N
engC
iin Khua H
au (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)22-
12Vum
Khua H
auThang Za G
inSong Za K
apFating (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
23-13
Hau N
gaih Cing
Neng K
han Mang
Dim
Suan Cing
Kap M
an Cing
Dal K
han ThangThang Za N
iangPau K
han Khual
Go Za Pau
Neng K
hen Mung
Cing N
gilh LohThang D
o PauLangh N
gaih ThangZel K
hen Cing
Kai K
hua Mang
Man C
ingAw
i Ngaih Vung
(Phaipi)(Taw
mging)
(Buansing)(Baw
mkhai)
(Suante)(Taw
mging)
(Bawm
khai)(Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
24-14
Cing K
han Vung
Cing Zo N
iangK
hual Sian ThangLuan D
eih Man
Gin K
han Khai
Suan Mung
22-12
1. Vum K
hua Hau
Fating (Tawm
ging)
23-13
5. Dal K
han ThangZel K
hen Cing (Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
24-14
Hau Lam
Kap
Cing Suan M
anM
ang Muan M
ungPau K
han Khual
Go Za Pau
Man C
ingAw
i Ngaih Vung
(Bawm
khai)(Baw
mkhai)
(1)
(2)
(1)
(2)
25-15
Cing Siam
Man
Le LeuThang B
iak SangK
hual Biak M
uan
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 219
15-5
Son Sing
(1)
(2)16-
6K
ai Mang
Tut Khaat
(1)
(2)
17-7
Thang TuanH
au Hang (Lingthuk)
(1)
(2)
18-8
Than ThangTun H
angPau K
haam
(1)
(2)
(1)
(2)
19-9
Thang PauPhung V
ialK
ai SuakK
hoi Kam
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
20-10
Suan ThangH
ang Neng
Bel Vungh
Zell CinVial Langh
Kam
Za Nang
Khaam
ThualH
ang Dai
Gin Zam
D
am Luan
Cing D
im(N
gaihte)
(1)
(2)
(3)
21-11
Thuam N
angK
hoi ZamTuah Aw
nLangh K
an Kap
Langh Ngo Pau
Suak Khua G
in (Mauvom
)(Suangphei)
(Lingthuk)G
oih Khua C
ing
22-12
Cin Za N
ginK
hual ThuamThuam
Ning (K
haute)
23-13
Zam N
go1. K
hup Khua Zam
2. Neng K
hua Hau
3. Cin Za K
ham4. N
eng Luan
Ciang K
hua Nem
(Khaute)
5. K
hawi K
hua Cing
6. Khai K
hua Niang
24-14
Suan Za EnThuam
Khan N
angThuam
Khua En
En Khan D
im (K
haute)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
25-15
1. Nem
Ngaih Lun
2. Tual Sian Mung
3. Zam K
hat Suan4. Zen Suan N
em5. Suan Sian Lian K
haiZam
Khan Zen
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 220
19-9
1. Thang Pau
20-10
2. Hang N
engTong Lam
(Kellu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
21-11
Pau Khua N
engN
em Za Ciin
Min K
amSong N
ingN
em K
hua LuanK
hawl Ciin
Nuam
Don
Khup Tual(K
hualun)M
ang Nem
(Matvungh)
En Za Neng (Tangpua)
Sawi Pau (Baw
mkhai)
Khup G
in (Tawm
ging)Vial Langh (Taw
mging)
8.Tun Kai
9. Thang Khua D
im10. Lam
Ciin11. K
im Za N
ingTun K
hua Ning(M
unvungh) K
am K
hua Thang (Songput) Zam
Chin
Sum N
go (Khuptong)
(1)
(2)
(3)
22-12
Neng K
hua ThangC
in Za Thawng
Lam M
an Niang
Zam D
o Cing
Cing K
hua Man (Taw
mging)
Kam
Za Nang (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
23-13
Kam
Khan Thang
Nem
Za Cing
Niang Cin K
imK
ai Khua C
in PauThaw
ng Go Pau
Hau K
hen Cin
Luan Ngaih D
imD
al Do Pau
Niang N
gaih Ning
N
iang Ngaih Vung
Ning N
gaih LunN
ing Ngaih M
an
(1)
(2)
(3)
24-14
Thang Kap M
angAw
i Khan C
ingPau K
im Sing
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Thang Mun M
angG
in Khua M
uanN
ing Ngaih D
onC
ing Khup N
iangThang C
in Khual
Cin Za K
hup
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Thang Ngaih Pau
Dong Saw
m M
angC
ing Ngaih D
on Niang
Man Saw
h Cing
Kim
Lian CingC
ing Lian VungThang Tung Lian
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 221
21-11
Min K
amM
ang Nem
(Matvungh)
22-12
2. Cin Za Thaw
ngC
ing Khua M
an (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)23-
13N
em N
gaih Man
Dong K
hua PauThang K
hua Mung
Go Za Thang
Tun Khua M
angThang Za V
unghC
ing Za Hoih
Awi Za N
iangVial G
o Cing
Ciin D
eih Niang
Gin Sian C
ing
(1)
(2)
24-14
Thawng K
han Mang
Man Suan C
ing
(1)
(2)
(3)
(4)
Thawng K
han Khup
Mung K
han ThangC
ing Muan Pau
Pau Khan Thang
22-12
2. Cin Za Thaw
ngC
ing Khua M
an (Tawm
ging)
23-13
4. Go Za Thang
5. Tun Khua M
ang C
iin Deih N
iang G
in Sian Cing
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Man Zam
Mang
Goih Taw
i Cing
Man B
iak LianThaw
ng Suan Mung
Pau Sian Khai
Vung Za C
ing
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Man M
uan Ngai
Thawng K
han LianM
an Ngaih D
on Kim
Man Zam
LunD
ong Huai C
ingSuan C
in Khup
Mung K
han Tuang
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 222
20-10
2. Hang N
engTong Lam
(Kellu)
21-11
8. Tun Kai
Tun Khua N
ing (Munvungh)
(1)
(2)
(3)
22-12
Neng Za G
oLangh K
han Dal
Kam
Suan PiangC
ing Za Niang (Taw
mging)
Nei Sian C
ing (Tawm
ging)Vei K
hen Niang (K
huptong)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)23-
13N
ing Za Nei
Kam
Do D
alN
eng Suan PauM
an Ngaih C
ingC
iin Khan N
iangN
iang Ngaih Zen
Ngoih Sial C
ing (Bawm
khai)M
an Lun Niang (Taw
mging)
Neng D
o Lian (Tawm
ging)Suan Za K
ap (Tawm
ging)Suan Za Thang (Taw
mging)
7. Kai K
han Khup
8. Gin K
han Lian9. N
iang Sian Vung10. D
im N
go Cing11. Piang K
ap Thang12. D
al Sian Mung
Awi Lam
Vung (Tawm
ging) C
ing Lun Vung (Tawm
ging) Thaw
ng Za Thang (Zote) N
iang Khaw
l Cing (Taw
mging)
21-11
8. Tun Kai
Tun Khua N
ing (Munvungh)
22-12
2. Langh Khan D
al3. K
am Suan Piang
Nei Sian C
ing (Tawm
ging)Vei K
hen Niang (K
huptong)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
23-13
Kai K
hua Mang
Kam
Ngo Thang
Piang Muan Lak
Kap Lian K
hupK
ai Ngo Pau
Ning D
eih Kim
Zam N
iapN
iang Ngaih C
iinC
ing Nei N
iangN
iang Ngaih N
uamSuan Za K
ap(Buansing)
(Khualun)
(Khuptong)
(Hangzo)
(Tangpua)
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 223
16-6
Kai M
ang
(1)17-
7Thang Tuan
(1)
(2)18-
8Than Thang
Tun Hang
(1)
(2)
19-9
Thang PauPhung V
ial
20-10
Khual V
ial
(1)
(2)
(3)
21-11
Vial Langh
Suan Khua G
inN
uam K
hua Niang
Nuam
Don (Taw
mging)
Gin K
hua Luan (Hatlangh)
Liau Thang (Khualun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
22-12
Vial Khua N
iangV
ial Khua H
auLam
Za CingN
eng Dah N
iangK
am Za N
angN
ing Ngaih C
ingN
eng Khan K
hualN
gul Za Cing
Kai K
han PauSum
Khua Zam
Ning K
hua Gin
Suan Za Gin
Cin Za G
inLam
Man N
iangThang Lian N
angN
em N
gaih Dim
Thual Za Kham
Vial Awi N
iang(K
huptong)
(Munluah)
(Tawm
ging)(Taw
mging)
(Khuptong)
(Tunglut)(Taw
mging)
(Tawtak)
(1)
(2)
23-13
Langh Khan K
apZam
Za ThangD
on Khan C
iin
20-10
Khual V
ial
(1)
(2)
(3)
21-11
Vial LanghSuan K
hua Gin
Nuam
Khua N
iangN
uam D
on (Tawm
ging)G
in Khua Luan (H
atlangh)Liau Thang (K
hualun)
22-12
Ngul Za N
iangN
ang Do K
ham (M
unluah)
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 224
15-5
Son Sing
(1)
(2)16-
6K
ai Mang
Tut Khaat
(1)
(2)
17-7
Thang TuanH
au Hang (Lingthuk)
(1)
(2)
18-8
Than ThangTun H
angPau K
haam
(1)
(2)
(1)
(2)
19-9
Thang PauPhung Vial
Kai Suak
Khoi K
am
(1)
(1)
(2)
(3)
20-10
Suan ThangK
haam Thual
Hang D
aiG
in ZamD
am Luan
Theih Za Cing
Cing D
im (N
gaihte)
21-11
Suak Khua G
in (Mauvom
)G
oih Khua C
ing
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Tual Za Kham
Langh Suan Vungh
Kap Za C
inN
gai Ngaih M
an1. N
gul Cing
2. Cing Za M
an
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Luan Sawm
Niang
Don N
gaih Niang
Cing Vial VungG
in Khen Tuang
Suan Deih K
apThual K
han SiamG
in Khan K
hamThual K
han Suan
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 225
15-5
Son Sing
(1)
(2)16-
6K
ai Mang
Tut Khaat
(1)
(2)
17-7
Thang TuanH
au Hang (Lingthuk)
18-8
Pau Khaam
(1)
(2)
19-9
Kai Suak
Khoi K
am
(1)
(2)
(3)
20-10
Khaam
ThualH
ang Dai
Gin Zam
Dam
LuanTheih Za C
ingC
ing Dim
(Ngaihte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
21-11
Luan Khua Zam
Suak Khua H
auD
on Khua N
iangG
in Za Kham
Tuang Za Dal
Niang K
han Dim
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
22-12
Cing K
han Vung
Hang K
han SuanZam
Khua C
ingK
hawl Za N
iangK
ham K
han PauZam
Ngaih C
iinG
in Khan Lian
Dal Za K
am1. N
gul Cing
Cing N
gaih Hau
1. Dim
Suan Ning
Cing San D
im 2. C
ing Za Man
2. Pau Suan N
ing
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
(2)
(3)
23-13
Hau K
han Nang
Dim
Khua M
anEn K
han Mang
Pau Suan Khup
Vungh Suan M
angH
au Suan Khai
Lian Kim
Khual
Suan Muan M
angZam
Khua M
anC
iin Lian Niang
Ciin N
uam Vung
4. Vung Suan C
ing
24-14
1. Niang D
on Vung
4. Lian Za Pau1. Suan K
hawm
Thang Niang Lam
Dim
2. Ciin Pian Sang
5. Man H
uai Niang
2. Thang Muan Lian
3. Suan Kim
Thang6. M
an Sian Kim
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 226
19-9
1. Kai Suak
20-10
2. Hang D
ai
(1)
21-11
2. Suak Khua H
au4. G
in Za Kham
5. Tuang Za Dal
Niang K
han Dim
(1)
22-12
7. Gin K
han Lian8. D
al Za Kam
1. Dim
Suan Ning
Cing San D
im 2. Pau Suan N
ing
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
23-13
Vung Huai D
imSuan K
im M
ungH
au Sian PiangH
au Ngaih Tuang
Dim
Hau Lun
20-10
2. Hang D
ai
21-11
4. Gin Za K
ham
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)22-
12D
ai Khan Thang
Langh En PauC
ing Go N
ingH
au Khan M
ungZam
Suan Dim
Langh Thawn K
hamD
on Zen Cing(M
unluah)D
on Ngaih Suan (N
gaihte)K
ham D
o Niang (Sam
te)C
ing Khan Piang
(Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
(2)
23-13
Cing D
eih VungK
ham B
iak SangC
ing Sian Hoih
Langh Deih Sum
Ning K
aih Hau
Cing Ngaih K
imV
ung It Ngai
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Kham
Lian LalCing Sian Lian K
imH
au San ZamN
iang Suan Huai
Nang K
han Cin
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 227
19-9
1. Kai Suak
20-10
2. Hang D
ai
21-11
5. Tuang Za Dal
Ning K
hua Man (G
uite)
(1)
(2)
(3)
(4)22-
12C
ing Khen N
iangPau Sian C
ingD
im Suan M
anD
ai Gin Thang
Ma M
oe Moe
(1)
(2)
(3)
23-13
Dal Sian K
hualM
an Sian Huai
Niang Sian M
uan Thang
19-9
1. Kai Suak
20-10
3. Gin Zam
Cing D
im (N
gaihte)
(1)
(2)
(3)
(4)21-
11D
on CiinPum
Za Kap
Suak Za Kham
Thawng Za N
angN
iang Za Muan(Buansing)
1.Cing K
han Niang
Thang Niang
2.Dai K
hua Ning
(1)
(2)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22-12
Ngem
Ngaih N
iangZam
Khan Thang
Kham
Za Khup
Am
Lam Cing
Zam K
han Mang
Dim
Neih K
imC
iin Za LianM
ang Khua Lian
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
23-13
Nuam
Khan D
imC
in Ngaih Vung
Niang K
han LunK
ap Deih Pau
Niang Lam
Man
Kap Lam
ThangLun N
gaih Lian
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 228
20-10
3. Gin Zam
Cing D
im (N
gaihte)
21-11
2. Pum Za K
apN
iang Za Muan(Buansing)
22-12
4. Kham
Za Khup
(1)
(2)
(3)
23-13
Kap Suan M
angK
hen Khup Tuang
Kham
Hau M
ang
19-9
1. Kai Suak
20-10
3. Gin Zam
Cing D
im (N
gaihte)
21-11
4. Thawng Za N
angThang N
iang(Samte)
22-12
Zam K
han SuanThang K
han Niang(Buansing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
23-13
Nang K
han Kim
Zam Saw
m Pau
Man K
hawl C
ingK
ap Khan Lian
Kham
Hau M
ungN
iang Lam Cing
Pau Sian Khai
Cin K
han TuangC
ing Khaw
l Niang
Ciin N
gaih LianThang D
eih Huai
Langh Suan Mung
Cing M
uan Kiim
(Cinzah)
(Hatlangh)
(Munluah)
(Hatlangh)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
24-14
Suan Sian Mang
Niang Sian Taw
iSang Lian B
awi
Niang Sian H
uai Kiim
Cing Sian H
oih
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 229
15-5
Son Sing
(1)
(2)16-
6K
ai Mang
Tut Khaat
(2)
17-7
Hau H
ang (Lingthuk)
18-8
Pau Khaam
(1)
(2)
19-9
Kai Suak
Khoi K
am
20-10
Kham
Khual
21-11
Dam
Za Langh
22-12
Khual Za G
in
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Awih N
gaih Cing
Langh Suan ThangH
au Pian ThangVial Suan Pau
Lian Sian Mung
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 230
11-1
1. Kop Thuam
2. Tawm
Ging
3. Gual N
am
12-2
1. Song Hang (Lam
Hang)
2. Nei Lai
3. Gui Ziam
4. Sim H
ang5. M
at Vungh
6. Zom Lun
13-3
1. Thuam K
ai2. K
hum H
en
14-4
1. Thuam Thang
1. Thuam Taw
ng
15-5
Son SingH
ong Kham
16-6
1. Kai M
ang2. Tut K
haatTaw
ng Hen
17-7
1. Thang Tuan2. H
au Hang
1. Hau K
hamD
ong SingN
gul Vungh
18-8
1. Than Thang2. Tun H
angK
haat Vungh
1. Sing Vungh
2. Khaam
Gin
3. Awn En
4. Sing ThangH
en Dam
19-9
Suah Khual
1. Thang Pau2. Phung Vial
Khaam
Neng
Khup Thual
20-10
1. Suang Awn
2. Awn Tun
1. Suan ThangV
ungh Khua K
am
2. Hang N
eng
3. Bel V
ungh 4. Kam
Za Nang
21-11
1. Thang Kim
22-12
Khual K
hua Ngin
23-13
Kim
Za Cin
24-14
Ngin D
o Pau
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 231
15-5
Son Sing
(1)
(2)16-
6K
ai Mang
Tut Khaat
Hial D
im(Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
17-7
Hau K
haamD
ong SingN
gai ZuanN
iam Aw
ihG
oih Ging
Nem
Kim
Aih Vung (Gualnam
)N
uam K
im (H
atlangh)K
im Aw
n (Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
18-8
Khaat Vungh
Sing Vungh
Khaam
Gin
Awn En
Sing ThangG
oih Nian (N
aulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)19-
9K
haam N
engTun Tuan
Vungh Za Gin
Vung K
hua Ning
Khaat Suan
Ciin N
gaih Cing
1.Siam C
iin (Thawm
te)N
gaih Za Cing
Dai N
ingN
gaih Za Cing
2.Luai Man (N
aulak)(H
atzaw)
(Gualnam
)(H
atzaw)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
20-10
Vung Khua K
amCin D
amN
ian Niang
Zel Za Ning
Vungh Za Nang
Pau Khan M
ungEn K
han Dal
Gin Suan K
hamD
ai Za ThangD
ai SuanK
am Suan C
ing1. D
im K
han Cing (H
atzaw)
(Telsing)(Thaw
mte)
(Hangluah)
2. Man K
aih Lun (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
21-11
Tuan Go Thang
Nang En M
ungSuan K
hen PauThang Lam
Thawn
Cing G
oNiang
Ngai Za C
iinM
an Za Cing
Kham
Cin Dal
Khaw
l Lam D
imC
ing Lam Vung
Niang N
gaih Mang
Ciin Suan Lun
Am K
hua Thawn
(Khuptong)
(Thawm
te)(Thaw
mte)
(Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)22-
12N
ang Mun K
haiN
ang Lam Thaw
ngD
al Mun K
haiThang K
hen Khai
Man K
han Khai
Cing Law
h Hau
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 232
19-9
2. Tun TuanN
gaih Za Cing (H
atzaw)
20-10
1. Vungh Za Nang
4. Gin Suan K
hamK
am Suan C
ing (Hangluah)
1. Dim
Khan C
ing (Hatzaw
)
2. Man K
aih Lun (Sukte)21-
112. N
ang En Mung
Niang N
gaih Mang(Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Nang Suan Sang
Nang K
ap Khai
Cing Tawi K
imC
ing Suan Nuam
20-10
1. Vungh Za Nang
Kam
Suan Cing (H
angluah)
21-11
3. Suan Khen Pau
Ciin Suan Lun (Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22-12
Nang Lam
SingPau Sian Lian
Thawn Than K
imC
ing San Mang
Thang Sian Khual
20-10
4. Gin Suan K
ham1. D
im K
han Cing (H
atzaw) 2. M
an Kaih Lun(Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
21-11
Cing Lun Dim
Suan Khan K
apCing G
o LianCiin Sian N
emC
ing San Nuam
Cing Za M
angV
ung Sen Khai
Niang Taw
i Kim
Dal Suan Lian (H
angluah)D
ong Khan D
al (Guite)
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 233
18-8
Khaat Vungh
Goih N
ian (Naulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
19-9
Khaam
Neng
Tun TuanVungh Za G
inV
ung Khua N
ingK
haat SuanC
iin Ngaih C
ingD
ai Ning (G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Tuan Cin Pau
Gin N
gaih ThangV
ungh Go K
apEn K
han Mung
Nian K
han Ciin
Don N
gaih Dim
Nian K
hua Man (M
ate)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)21-
11G
in Suan LianThaw
n Khan C
inD
al Sian Kim
Ning K
hua Hau
Ning N
gaih Do
Awi K
han Ciin
Niang N
gaih Mang
Nian Lian N
iangG
o Vungh ThangC
in Sian Thang(H
atzaw)
(Mangson)
(Tawm
ging)(Tongluai)
(1)
(2)
(3)
22-12
Pau Sian Kham
Dal Sian M
ungM
an Sian Cing
19-9
Vungh Za Gin
Dai N
ing (Gualnam
)
20-10
2. Gin N
gaih ThangM
an Ngaih Lian (Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
21-11
Gin D
o Kham
Kham
Khan K
haiSuan Lam
Mung
Pau Khan Thang
Nang Zam
SuanD
al Muan Lian
Ning San C
ing1.Zam
Ngaih Vung(Taw
tak)Suan Sian N
iang2. Lian N
gaih (Zilom)
(Tunglut)
(1)
(2)
(3)
22-12
Thang Hau M
ungThang M
un Mang
Lian Sian Nuam
Thang Muan Piang
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 234
19-9
Vungh Za Gin
Dai N
ing (Gualnam
)
20-10
4. En Khan M
ungC
ing Khan N
iang (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)21-
11G
in Lian Mang
Piang Lian SumPau Thaw
n Khai
Ning H
au Nuam
Cing Deih K
imK
ap Za TuangSuang Lam
SingThang Lam
Cin
Cin K
han Khup
15-5
Son Sing
15-6
2. Tut Khaat
16-7
1. Hau K
ham2. D
ong Sing
(1)
(2)
(3)
(4)18-
8K
haat VunghSing Vungh
Khaam
Gin
Awn EnSing Thang
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)19-
91.K
haam N
engSing Pau
Tun Za EnSing Pum
Tun Kham
Vungh Sial ThangThang C
in SuanG
in Thuam
(1)
(2)
20-10
Vungh K
hua Kam
Gin K
han Do
(1) Gin K
han Mang
Thuam K
hua Kam
En Za Khup
Thang Khan M
ong(2) Pum
Khua H
au
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 235
15-5
Son Sing
16-6
2. Tut Khaat
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
17-7
1. Hau K
ham2. D
ong SingN
gai ZuanN
ian Awih
Goih Cing
Nem
Kim
Aih Vung(Gualnam
)N
uam K
im(H
atlangh)K
im Aw
n (Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
18-8
Sing VunghK
haam G
inAw
n EnSing Thang (Piantit pai)
En Ning
Dim
Ngul
Nian N
ing(Suante)C
ing Zen(Buansing)N
on Dim
(Tawm
ging)Vung Za N
iang(Hangluah)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
19-9
Sing PauSuan C
ingTun Za En
Dim
Za Awi
Kim
Ngaih Za Ciin
Sian Khua N
iangZel K
hua Dim
Vungh Thang
Thuam G
oK
ham Suan
Nem
Za EnLuan Suan
Thang Cin Suan
Zam G
o ThangK
hup Za Lal(Buansing)
(Tawm
ging)(M
ate)(Taw
mging)
(Manlun)
(Hautual)
10. Sing Do
11. Ciin K
hua Niang
16-7
2. Dong Sing
Nuam
Kim
(Hatlangh)
18-8
2. Khaam
Gin
Cing Zen(Buansing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)19-
9Sing Pum
Tun Kham
Vung Sial Thang
Ngul N
iangPau N
gaiLuan K
hua Man
Ning Za N
emD
im N
gaih Niang
Ngai K
hua Niang
Zel Khua M
anC
iin Khua D
imThaw
ng ZenG
in Dam
Zuan Do
Thang Khen
(Buansing)(M
anlun)(M
anlun)(Thaw
mte)
(Mate)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)20-
10G
in Khan D
oN
ial Khua M
anZen En C
ingN
gai Suan Cing
Niiang N
gaih Niang
Thang Ngaih H
auZen K
han Vung
Gin D
o ThangK
haam D
o Cing
Hau K
hua Ciin
Cin Za M
ungK
hai Za Go
Gin K
han Nang
Let Thuam N
gelN
ok Suan Lian(Sukte)
(Laingek)(H
angsawk)
(Dopm
ul)(Tanghau)
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 236
19-9
Sing PumZel K
hua Man(Buansing)
20-10
1. Gin K
han Do
Hau K
hua Ciin (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
21-11
Man K
han Dim
Pum Lam
Mang
Kham
Lian Mung
Lun Khan C
ingD
o Than TuangM
ung Za ThangThang Lian K
hai1.En Lam
Cin (N
aulak)M
an Khan N
uamC
ing Ngaih Lun
Cin K
han Lian1.Van Lal Fini (Lushei)
Naw
Say (Karen)
Aye Aye Thar (Rakhaing)2.Thang San M
ung (Guite)
(Dopm
ul)(G
ualnam)
(Naulak)
2. Man K
han Vung(Buansing)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Do Sian Sang
Ciin Sian LianN
ang Khan K
hupG
in Tawi Sing
20-10
1. Gin K
han Do
Hau K
hua Ciin (Sukte)
21-11
3. Kham
Lian Mung
5. Do Than Tuang
Cing N
gaih Lun (Gualnam
)1.Van Lal Fini (Lushei) 2. M
an Khan Vung(Buansing)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Ciin Sian H
uaiSuai Sian M
uangD
im M
uan Cing
Do Sian K
imC
iin Sian Muan
Do Sian Sum
Mang Sian K
hai
20-10
1. Gin K
han Do
Hau K
hua Ciin (Sukte)
21-11
6. Mung Za Thang
Naw
Say (Karen)
(1)
(2)
22-12
Ciin Sian H
oihD
o Sian Muang
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 237
18-8
2. Khaam
Gin
Cing Zen(Buansing)
19-9
2. Tun Kham
3. Vung Sial ThangC
iin Khua D
im (M
anlun)Thaw
ng Zen (Manlun)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Vung K
hua Cing
Langh Khan Pau
Zen Za Cing
Ngai K
han Ning
Ngai En N
iangG
in Khan M
angPum
Khua H
auD
im N
gaih Hau
Tuan Za Kham
Tuan TungK
hup Khan M
angLian N
gaih LunN
u Lawn
Kam
Khan Zam
(Tawtak)
(Pawite)
(Sukte)(N
aulak)(Paw
ite)(Taw
mging)
21-11
Zen Lam D
im
15-6
2. Tut Khaat
16-7
2. Dong Sing
Nuam
Kim
(Hatlangh)
18-8
3. Awn En
Non D
im (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
19-9
Sing Kham
Thang Cin Suan
Gin Thuam
Zel Khua N
ingN
ian Ciang
Cing K
han Ciin
Luan Khua C
ing1.C
ing Ngaih (H
autual)2.N
gaih Za Ciin (Taw
mging)
3. Man Za M
ang (Manlun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Dim
Khan N
iangLuan K
han Man
Vung N
gaih Hau
Thuam K
hua Kam
Cin K
hat SuanEn C
in ThangTuan Za En
Vungh Khan Suan
Vungh Khan Suan
Don Za D
im(Baw
mkhai)
(Guite)
(Guite)
(Bawm
khai)
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 238
18-8
3. Awn En
Non D
im (Taw
mging)
19-9
2. Thang Cin Suan
3. Gin Thuam
1.Cing N
gaih (Hautual)
1. CiinD
ah Cing (M
anlun)2.N
gaih Za Gin (Thaw
mte)
2. Vung Ngaih C
ing (Hangluah)
3. Man Za M
ang (Manlun)
20-10
4. Thuam K
hua Kam
Don Za D
im (Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
21-11
Suan Lian Naw
lM
ang Go Lun
Cing Law
h Mang
Niang Zam
Huai
Suan Zen Vung
Vung Zam
Man
Man Zam
Ciin
Thang Deih Suan Sang
Mung K
han Khual
Cing Haw
m K
im
18-8
3. Awn En
Non D
im (Taw
mging)
19-9
3. Gin Thuam
1. Ciin D
ah Cing (M
anlun)2. Vung N
gaih Cing (H
angluah)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)20-
10En Za K
hupPau K
hen Kham
Dim
Go Cing
Dim
Za CiinC
iin Khan M
angThang Saw
m C
ingThang K
han Mung
Kap M
uan PiangSuan Lian Pau
1.Ning N
gaih Dim
(Manlun)
En Khan Pau
Gin D
o Nang
Gin Tual
Hau Za D
alN
ing Khan M
anN
eng Khua C
ing2.D
on En Vung(Tungdim)
(Bawm
khai)(G
uite)(H
atzaw)
(Tungdim)
(Phaipi)(Taw
mging)
(10)
(11)
(12)
(13)
(14)
(15)
(16)
(17)
(18)
Suan Khan K
apK
am Za Thang
Cing En Lun
Ngai En H
auD
im N
gaih LianV
ung Suan Man
Cing K
hawm
Niang
Man K
han Nuam
Lia Marry
Neng K
han ZamLangh K
han Mang
Pau Za Nang
Kam
Sian Tung Thang(H
angluah)(Taw
mging)
(Hatlangh)
(Thawm
te)
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 239
18-8
3. Awn En
Non D
im (Taw
mging)
19-9
3. Gin Thuam
1. CiinD
ah Cing (M
anlun)2. Vung N
gaih Cing (H
angluah)
20-10
2. Pau Khen K
ham 1. N
ing Ngaih D
im (M
anlun) 2.D
on En Vung (Tungdim)
(1)
(2)
(3)
21-11
Thuam Lian K
haiK
ap Ngaih Thang
Mang San K
im
19-9
3. Gin Thuam
1. CiinD
ah Cing (M
anlun)2. Vung N
gaih Cing (H
angluah)
20-10
7. Thang Khan M
ung N
ing Khan M
an (Phaipi)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)21-
11Thuam
Khan K
imZam
Thawn K
haiC
in Do M
angN
iang Sian LunH
au Lun Huai
Cing H
au Vung
Za Deih C
ing
19-9
3. Gin Thuam
1. CiinD
ah Cing (M
anlun)2. Vung N
gaih Cing (H
angluah)
20-10
9. Suan Lian Pau N
eng Khua C
ing (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)21-
11Thuam
Lian Khual
Cing Lam Ciin
Niang Suan C
ingLun D
eih Niang
Suan Lam N
gaiM
an San Kim
Lian Sian Cing
Pu Gui Ziam
’ Khanggui G
ualhna- 240
Khup Thuam
Neng G
inK
hup Kam
Neng D
ongD
im Ngem
(1)
(2)
(3)
Dam
Za PauV
ung Za Niang
Don M
anC
ing Za Niiang
Vai Cin
(Guite)
(Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)N
gem Za N
iangN
gul Ngaih C
ingThuam
Khan Piang
Niang Za H
auK
am Suan
Thuam Za N
engN
ing En VungSai K
hua Lun(G
uite)(Tangpua)
(Khuptong)
(Guite)
(1)
(2)
(3)
(4)
Pau Lian ThangN
iang Ngaih Lian
Thang Sian Mung
Suan Khan C
in
D. PU
SIM H
AN
G’ K
HA
NG
GU
I GU
ALH
NA
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 242
11-1
TAW
M G
ING
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
12-2
SON
G H
ANG
NEI LAI
GU
I ZIAMSIM
HA
NG
MAT VU
NG
HZO
M LU
N(Lam
Hang)
13-3
Ging Lam
Mang Suk
Mang Vungh
14-
4H
ang Seel
15-5
Lam H
en
(1)
(2)16-
6Seel H
ongSeel Taw
ng
(1)
(2)17-
7H
en ZongZom
Tun
(1)
(2)18-
8H
ong ThualTuang En
(1)
(2)
(3)
19-9
Zong ThangTaw
ng Dam
Lian Kai
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)20-
10Thual Vum
Kham Pum
Neng G
inTut Za Lian
Dam
KamKai Za Langh
(1)
(2)
21-11
Thang Za LianKhai Za Kham
22-
12Vum
Kho Thang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)23-
13Lian Suan M
angKham
Lam Thang
Nang Suan H
auLuai Lam
Niang
Kham D
ong KimKhem
Lun CingThang Khat M
uan SangD
o Ai SuumPau Sian Khai
(Buansing)(H
atlangh)
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 243
Pu Hong Thual’ Suan leh K
hakte(K
alay Sia Nang Suan H
au puakna)19-
91. ZO
NG
THA
NG
2. Tawng D
am3. Lian K
ai
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)20-
10TH
UA
L VU
MK
HAM
PUMNENG GIN
LUT ZA
LIAN
DA
M K
AM
KA
I ZA LA
NG
H
(1)
(2)
(3)
(4)
21-11
Vum
Kho Tuan
Lian SuanN
eng Suan ThangZam
Khua Thang
1. Aye Aye Myint
2. Zam Sian C
ing (Naulak)
(1)
(2)22-
12Pum
Kho Tuan
Pum K
han LianK
ham K
han Mang
Zam K
han Ciin (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Lian Nem
CiinM
ang Ngaih Lian
Mang N
gaih Dim
Khup Sian K
opSian D
eih PiangN
genchien (Kaw
lte)
20.-10
3. Neng G
in
(1)
(2)21-
11Thang Suan Pau
Neng K
han Kham
1. Vung Kho N
iang (Hangluah)
Teel Kho C
ing (Bawm
khai)2. N
ian Khen C
ing (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)22-
12N
gai Khan N
uamG
in Khan Lian
Vung Za Khaw
mK
ham K
han Khai
Kam
Khan Thaw
nK
ham D
o ThangK
hem H
uai Niang
Ngai En Lun
Ngai Lun M
angK
am Suan Pau
Ning N
gaih VungPum
Za Cin
Mary C
ing Suan Dim
Nial K
han Cing
Don K
han Cing
Vungh Za Khup
Kam
Cin H
auVungh K
hen Mung
(Samte)
(Naulak)
(Bawm
khai)(Baw
mkhai)
(Gualnam
)(G
ualnam)
(Gualnam
)(G
ualnam)
(10) M
an Lawh C
ing(11) G
in Lam M
ang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)23-
13Pau Za M
ungN
iang Lam M
anZen Sian N
emThang K
ho Hau
Khai Sian M
ang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 244
21-11
1. Thang Suan Pau1. Vung K
ho Niang (H
angluah)2. N
ian Khen C
ing (Gualnam
)
22-12
4. Kham
Khan K
hai5. K
am K
han Thawn
6. Kham
Do Thang
Mary C
ing Suan Dim
(Bawm
khai)N
ial Khan C
ing (Bawm
khai)D
on Khan C
ing (Gualnam
)
(1)
(2)
(1)
(2)
23-13
Samuel Pau Sian K
hai Lian Suan K
haiN
iang Sian Kim
Sum Sian Thang
Niang K
han Cing Thang
20-10
3. Neng G
in
21-11
2. Neng K
han Kham
Teel Kho C
ing (Bawm
khai)
22-12
Gin Lian Thang
(1)
(2)
(3)23-
13Cing D
eih Kim
Ngul D
eih TialK
ham Lam
Mang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 245
19-9
2. Tawng D
am
(1)
(2)20-
10H
uat PumG
in Kam
(1)
(2)
21-11
Dam
Khual Pau
Zam K
han ThangD
am C
in Thang
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22-12
Pum K
han LianK
ham K
han Mang
Nang K
han Khai
Kam
Sian PauThaw
ng Do Thual
Mung Lian M
angN
ian Khual Za M
ungZam
Ngaih Lun
Ciin K
han Hil
Ma N
an Naw
Dim
Deih Vung
(Bawm
khai)(G
uite)(Shante)
(Guite)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Cing H
uai Niang
Gin D
eih LunZen Sian V
ungThang D
o Khup
Thawng Suan Pau
Cing Saan Lian
21-11
Dam
Cin Thang
22-12
2. Kam
Sian Pau3. Thaw
ng Do Thual
Ma N
an Naw
(Shante)D
im D
eih Vung (Guite)
(1)
(2)
(3)23-
13Zen N
gaih LunZen Suan K
haiThang Lam
Mung
Saan Lun
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 246
Pu Ging Lam
’ suan, Pu Zong Awn’ ta Pu En Son’ Suan leh K
hakte
19-9
Zong Awn
20-10
En Son
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)21-
11Aw
n Gen
Suan Khup
En ThualThual Suan
Luan Nem
(1)
(2)
(3)
22-12
Son Za ThangK
ai CinThual K
ho Gin
Ciin Za N
ingC
iin Kho D
im (Thaw
mte)
Ciang N
ing
(1)
(2)
(3)
(4)23-
13G
en Kho Pau
Ning K
ho Dim
Gen Za N
angG
in Za Neng
1. Ciin K
han Cing (Taw
tak)K
ai Kho H
au1. Vung Za N
iiang (Samte)
Man K
ho Cing
2. Goih Za C
iin (Thawm
te)(Thangsing)
2. Sian Sawm
Cing (Sam
te)(Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
24-14
Thang Lian Kham
Niang N
gaih Cing
Vungh Suan Thang
Cin Za Kam
Sian Lun Niang
Hau Za N
ingLian N
gaih Cing
Vungh K
hen Kap
Niang K
han Cing
Thang Go C
ingThang Lian Pau
Thang Lun Cing
Go Suan Pau
Ciin Suan C
ingSingpi
(Thawmte)
(Thawmte)
(Thawmte)
(Thangsing)(Suantak)
(Tongsing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)25-
15K
hen Lian Mung
Pau Lam Thang
Pau Khan M
ungC
ing Lian Man
Ning M
an Cing
Pau Kap Lian
Vung Deih K
im (M
alneu)N
uam Lam
Cing (Sukte)
26-16
Kham
Muan Sang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 247
23-13
1. Gen K
ho Pau
24-14
5. Vungh Suan ThangThang Lun C
ing (Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)25-
15Suan N
gaih LianPau K
hen Khai
Niang Sian M
anCing H
uai Kim
Thang Khan K
apM
ung Khan Suum
Cing N
gaih No
22-12
Son Za ThangC
iin Za Ning
23-13
3. Gen Za N
ang1. Vung Za N
iiang (Samte)
2. Sian Sawm
Cing (Sam
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)24-
14N
ing Lian Cing
Kham
Sian PauD
im N
gaih Niang
Cing H
au Vung
Ciin Sian N
iangN
eng Lian Khai
Thang Go C
inK
ham N
gaih Hau
Aung Win
Khup Za K
hamK
am Suan Pau
(Hatlang)
(Buansing)(N
aga)(G
uite)(Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)25-
15N
iiang Lun Cing
Nang K
hen Khup
Niang Sian N
uamThang Sian Siam
Cin Sian N
gaiM
uan Sian Thawn
Cing San H
oihK
ham Thang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 248
22-12
Son Za ThangC
iin Za Ning
23-13
4. Gin Za N
engM
an Khua C
ing (Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)24-
14Thang N
gaih KhupD
o Khan Lian
Cin Sian M
angN
ing Khan Lun
Nang Suan G
inN
iang Khua H
oih (Thahdo)
21-11
Awn G
en
22-12
2.Kai C
inC
iin Kho D
im (Thaw
mte)
23-13
Gen K
ho Hau
Thang Go N
iang (Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)24-
14C
in Khen Pau
Niang Lun C
ingC
in Suan LianD
im N
gaih VungG
o Ngaih M
anC
in Lian Kap
Pum N
gaih Ning
Tual Lian Mang
Zen Ngaih N
iangK
ham H
en Mang
Cing Suan N
ing(Thaw
mte)
(Thawm
te)(Thaw
mte)
(Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)25-
15H
au Suum Thang
Zam Sian H
uaiM
ang Lian Khai
Cing D
eih Nuam
Niang Lam
LunV
ung Sian Khual
Kap D
eih Tung
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 249
23-13
Gen K
ho Hau
Thang Go N
iang (Thawm
te)
24-14
3. Cin Suan Lian
6. Cin Lian K
apZen N
gaih Niang
Cing Suan N
ing (Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
(2)
(3)
(4)
25-15
Cing Sian N
uamCing Sian H
uai Kim
Hau K
hat PiangLangh Sian K
haiPau Sian Lian
Hau Lian M
ungPau B
iak Muan
Pau Lim K
haiM
ang Tung Thang
21-11
Awn G
en
22-12
3. Thual Kho G
in(C
iang Ning)
23-13
Vung K
ho Niang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 250
20-10
En Son
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)21-
11Aw
n Gen
Suan Khup
En ThualThual Suan
Luan Nem
(1)
(2)
22-12
Zen Kham
Kai Za Thang
Ging N
em (H
angsawk)
Ngoih K
ho Ning (H
angluah)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Khup K
ho Gin
Goih Za C
ingVung K
ho Ciin
Vung K
ho Cing
Khup Za K
hamK
hawm
Cin Hau
Cin Lian Thang
Pau Do
Kham
Za Khen
Nuam
Kho C
iinK
oi Za Khen
Niang K
han EnD
on Hau Vung
(Hangluah)
(Hatlang)
(Buansing)(Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Kham
Za Hau
Thawng K
henSian suan M
ungC
ing En Man
Nem
Ngaih
Kham
Khan Lian
22-12
2. Kai Za Thang
23.-13
2. Khup Za K
ham3. C
in Lian ThangN
iang Khan En (Buansing)
Don H
au Vung (Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
24-14
Ning K
han Man
Nang H
au Mung
Thang Hau Lian
Do Lam
ThangN
ing Ngaih Lun
Niang Lam
CiinThang Sian Pau
Kham
Deih Piang
Vungh Khan Suan
Zam N
gaih Cing
1.Niiang N
gaih Hau
Ciin Zam
No
Gin Suum
Mang
Thang Lian Mang
(Ngaihte)
(Thawmte)
(Mangtuang)
(Thawmte)
(Ngaihte)
(Samte)
(1)
(2)
(3)
(4)
25-15
Kham
Sian Muan
Thang Tung Mang
En Deih Lun
Khen K
han Khual
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 251
Pu Tuang En’ suan leh khakte(Tuitum
khua Pa Nang K
haw H
au puakna)
17-7
Hen Zong
(1)
(2)18-
8H
ong ThualTuang En
19-9
Zong Awn
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
20-10
Awn G
enSuan K
hupEn Thual
Thual SuanLuan N
emC
iang Ning
Awi N
ing(H
atlangh)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
21-11
Son Za Hang
Hang N
gilh LohN
ing PumTual C
ingAw
n Za Nang
Gen K
ho Vungh
Niang Za En
Gen K
ho VunghEn K
ho Ning
Ning Za H
uai(M
anlun)(Songput)
(Manlun)
(1)
(2)
(3)
22-12
Thual Khan Thang
Tual Za Do
Nang Suan Pau
Hat Za C
ingN
ing Za Ciin
Kham
Lian Cing
(Tawm
ging)(Sam
te)
(1)
(2)
(1)
(2)23-
13H
ang Lian PauEn Lam
Niang
Hang K
hen Mang
Hang K
han ZamPau Lian M
angN
ing Ngaih H
auG
o Kho Zam
(Tawtak)
(Samte)
(1)
(2)
(3)
24-14
Thang Lian SuumH
au Sian PiangC
ing San Nuam
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 252
20-10
3. En Thual
21-11
5. Awn Za N
angEn K
ho Ning (Songput)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
22-12
Thual Cin Thang
Tun Khan C
in N
ing Za Cing
Cing K
han Man
Kai M
ungVungh Lal
En Dim
Ngul Za C
ingLaw
m Thang
Neng K
hua Thang(H
auzel)(Taw
mging)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)23-
13N
ang Khan M
ungZam
Khan Lun
Sian Lian Mang
Thang Muan Lian
24-14
Thang Muan K
im
20-10
3. En Thual
21-11
6. Gen K
ho Vungh N
ing Za Huai (M
anlun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)22-
12Thual C
in Mang
Ning K
han Niang
Gin En Pau
Vung Khan C
iinH
ang Khan D
alN
ang Kho H
auV
ung Suan Cing
Vungh Suan Pau
Khum
Khen C
ingM
an Za Niang
Kham
Suan PauD
im N
gaih Cing
Suan Kho N
iangLian Za K
henN
ing Lun Cing
(Manlun)
(Hangluah)
(Hatlangh)
(Hangsaw
k)(Taw
tak)(Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)23-
13V
ungh Lam Thang
Vungh Sian ThangD
on Ngaih Lun
Huai N
gaih Hau
Khen Suan M
ungThang D
o Vungh
Pum Suan Lian
Mang K
hen Kap
Thang Suan Khai
Cing H
au LunH
au Lian Vung(Taw
tak)(H
angsawk)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
24-14
Pau Biak M
uanN
iang Deih K
imPau Sian K
hualN
ang Sian LianPau K
ip LianH
au Tawi It
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 253
21-11
6. Gen K
ho Vungh N
ing Za Huai (M
anlun)
22-
125. H
ang Khan D
al6. N
ang Kho H
auD
im N
gaih Cing
Suan Kho N
iang(H
atlangh)(H
angsawk)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Vungh Sian K
haiH
uai San Nuam
Khen Pian Sing
Vungh Lian Khup
Huai Lun N
iangPau K
han Mang
Cing Sian M
anN
uam San C
ingC
ing Kho D
imZam
Dal Thang
Gin Lam
TuangZam
Kap Thang
(Hat Langh)
(Tawtak)
(Hatlang)
(1)
(2)
(3)
24-14
Niang Sian N
emN
iang Hoih N
uamC
in Lam H
au
21-11
6. Gen K
ho Vungh N
ing Za Huai (M
anlun)
22-12
8. Vungh Suan Pau N
ing Lun Cing (Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Huai N
gun ZoVungh K
im Piang
Thang Muan K
haiZam
Lian TuangM
ang Veel ThangPau Biak Siam
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 254
19-9
Zong Awn
20-10
En Son
21-11
4. Thual Suan
22-12
Gen Za N
engPum
Za Cing (Sam
te)
(1)
(2)
(3)23-
13Suan K
ho PauG
in Za Thawng
Pau En Kham
Zen En Niang
Vung Lian Cing
Cing N
gaih Man
(Tawtak)
(Thawm
te)(Sam
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)24-
14N
eng Khen Thang
Thawng K
han Suan N
iang Ngaih H
auCing Lam
Dim
Kham
Kap Thang
Pau Suan Mung
Go Suan Lian
Pum N
gaih Niang
Vung En Cing
Dim
Lam C
ingN
ing Go C
ingN
el Nuam
Cing
(Gualnam
)(Thaw
mte)
(Manlun)
(Buansing)(Akgal)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
25-15
Pau Khan K
hualK
am N
gaih ThangSuan Liang M
ungThang Sian K
haiM
ang Biak Lian Thang
Niang N
aih Lian Cing
Pau Ngaih N
iang(M
alneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
26-16
Thang Za Mung
Niang H
au Kim
Thang Khan D
alThang Sian Sang
Niang Sian It
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 255
23-13
1. Suan Kho Pau
Zen En Niang (Tawtak)
24-14
2. Thawng K
han Suan5. K
ham K
ap ThangVung En C
ing (Thawm
te)D
im Lam
Cing(M
anlun)
(1)
(2)
(3)
(4)
25-15
Pau Kim
Khai
Niang Suan Lun
Vungh Suan M
angThang Sian M
ung
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
Pau Lam Tuang
Thang Khup M
ungThang Saw
m Piang
Mang M
uan LianPau Suan M
angK
ap Lian Khup
Niang K
han Nuam
Lun Ngaih C
ingLian Suan M
ung
23-13
1. Suan Kho Pau
Zen En Niang (Tawtak)
24-14
6. Pau Suan Mung
Ning G
o Cing (Buansing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(5)
(6)
(7)
25-15
Niang D
eih Vung
Pau Lam K
apN
iang Lian CiinN
iang Ngaih N
oPau N
gaih LunN
iang Huai C
ingN
uam D
eih Cing
Thang Sian Muan
Cing Sian M
uan Kim
23-13
1. Suan Kho Pau
Zen En Niang (Tawtak)
24-14
7. Go Suan Lian
Nel N
uam C
ing (Akgal)
(1)
(2)
(3)25-
15N
iang Deih K
imC
ing Ngaih M
angSuan Lam
Khai
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 256
22-12
Gen Za N
engPum
Za Cing (Sam
te)
23-13
2. Gin Za Thaw
ngVung Lian C
ing(Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)24-
14N
eng Suan PauN
iang Ngaih M
anN
iang Ngaih Lun
Thawng Lam
ThangK
ham K
han Mang
Neel K
han Niang
Pau Sum Thang
Hau K
hanC
ing Hau Vung
(Dopm
ul)(H
angluah)(Sukte)
(Khaw
lun)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
25-15
Nuam
Lam Vung
Hang D
o Nang
Cing M
an Baw
iThaw
ng Sian LianLian M
uan Khai
22-12
Gen Za N
engPum
Za Cing (Sam
te)
23-13
3. Pau En Kham
Cing N
gaih Man (Sam
te)
(1)
(2)
(3)24-
14C
ing Mang
Neng Suan M
angPau Lian K
hupThaw
ng Khen M
ang(Hangluah)
Niang Lun C
ing (Samte)
Niang Lun C
ing (Naulak)
25-15
Man Taw
i Kim
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 257
Pu Seel Tawng’ suan leh khakte
(Lamzang khua R
ev. Thang Van Lian puakna bang)
15-5
Lam H
en
(1)
(2)16-
6Seel H
ongSeel Taw
ng
17-7
Tawng K
hai
18-8
Thual Suan
19-9
Zong Kham
(1)
(2)
20-10
Neng K
hupThang Suang
21-11
Kham
Za ThangC
ing Niang (Lethil)
(1)
(2)
22-12
Kham
Khen M
ungN
ian Go D
im1. N
ing Khan D
im (G
ualnam)
Suan Za Nang
2. Man N
gaih Niang (K
awngte)
(Phualte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)23-
13Thang Van Lian
Gin Lam
Khual
Nang Vel Suum
Niang Baw
i Nuam
Khaw
m N
u CingN
ing Muan C
ingH
au Sawm
Dim
Man Tan C
ing (Tangpua)
24-14
Dim
Nuam
Lun
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 258
Pu Mang Suk’ suan leh khakte
(Munlai Pa D
o Za Cin hong puakna)
12-2
SIM H
ANG
(1)
(2)
(3)13-
3G
ing LamM
ang SukM
ang Vungh
(1)
(2)
(3)
(4)14-
4Thuk Zong
Thuam O
nTun K
imSuk Thuah
(1)
(2)
15-5
Do Son
Lam D
ong1. Louch D
awn
2. Phong Uap
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
16-6
Ngah Son
Hang K
hamK
ai Hang
Gah K
hupD
ong Khai
Niang C
ing
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)17-
7Son K
haiK
am Vum
Sen Awi
Niang Zam
Kham
LuanC
in Khaw
ThangD
awn C
iangC
iin Nem
Sang LiangSang Liang
Mang D
aiH
at Ning
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
18-8
Son Kho Thang
Son Kam
Khaw
m Cin
Dam
LianH
ang Za EnH
au Dim
1. Ciin H
enH
au Kho C
iinN
giak Kho N
iangK
ai Dim
2. Ning K
ho Hau
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
19-9
Khai N
angK
ap ZamCing Zam
Khoi Suan
Ngin K
ho ZamK
am K
ho EnEn D
oThang K
ho EnK
am K
hualN
iang Man
Kham
Khuul
Dam
Za Cing
Song Dim
Cing K
ho Niang
Luan Kho N
iang(Taw
mging)
(Tawm
ging)(Zahlangh)
(Puakhil)(Taw
mging)
(Tawm
ging)
(10)
(11)
(12)
(13)
(14)
(15)
(16)
(17)
Hau G
inSon Za K
henH
ang Kho En
Dim
Kho H
auN
iang Za Cing
Nuam
Za Cing
Niang Za D
imK
hual Hen C
ing1. D
im K
ho Cing (Puakl)
Dim
Kho Zen
Ning K
ho Gin
Thang Za Gin
Thang Za Kam
Tuang Za Langh2. K
hual Za Dim
(Zahl)(Zote)
(Bawm
khai)(Taw
mging)
(1)
(2)
20-10
En Za Nang
Hau K
ho Zen
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 259
Pu Song Kho Thang’ suan leh khakte
(Munlai Pa D
o Za Cin hong puakna)
18-8
1. Son Kho Thang
19-9
5. Ngin K
ho ZamD
am Za C
ing (Zahlang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
20-10
Sang Za Cing
Thang Kho C
inZam
Za Niang
Zam Za C
ingD
o Za Cin
Ciin Za H
auH
au Kho M
anK
hual Za LianN
gin Za Hau
Vial Kho C
ingTual D
o Cing
Neng K
ho Kham
Zam K
han Dal
Hau Za C
ing(Taw
mging)
(Zote)(G
ualnam)
(Khapum
)(Taw
mging)
(Mualsn)
(9)
(10)
(11)
Khual Za M
anD
im K
ho CiinN
gin Za Dim
Zam K
ho LianD
al Lam Thang
Ngul K
han Do
(Bawm
khai )(Baw
mkhai)
(Gualnam
)
19-9
5. Ngin K
ho Zam
20-10
2. Thang Kho C
inV
ial Kho C
ing (Zote)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)21-
11Zam
Za Nang
Ngin N
go LianK
hual Khan K
apCin Lam
PauC
ing Khan Lun
Khen Suan M
ungM
an Ngaih Lian
Lian Cin Thang
Hau lam
ThangN
iang Kho M
anN
goih Khan D
imC
ing Sial Dim
Hau N
em Vung
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22-12
Cin Suan Pau
Cing Sawm
Dim
Suan Biak Tuang
Ciin Theih Kim
Lian Suan Mang
23-13
Nang K
ap Tuang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 260
20-10
2. Thang Kho C
inVial K
ho Cing (Zote)
(1)
21-11
2. Ngin N
go Lian3. K
hual Khan K
apN
goih Khan D
imC
ing Sial Dim
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Cin Suang K
haiCing Lam
LunN
gin Suan TuangLun N
gaih Dim
Pau Khan Suan
Zam N
gaih LunC
in Sian Muang
Man D
eih Zawm
20-10
2. Thang Kho C
inVial K
ho Cing (Zote)
21-11
4. Cin Lam
PauH
au Nem
Vung
(1)
(2)
(3)
(4)22-
12C
in Khan M
ungH
au Khan Suan
Nang Sian Langh
Cing Sian H
uai
19-9
5. Ngin K
ho ZamD
am Za C
ing (Zahlang)
20-10
5. Do Za C
inTual D
o Cing (G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
21-11
Zam Suan M
ungPau Pian Thang
Cin Lam
Mang
Langh Cin Lian
Dam
Khan Lian
Hau Thon K
imLian Za M
ungN
ing Ngaih N
uamZen Saw
h Dim
Cin Sian D
eihM
an Khaw
m C
ingSiannu M
awi
(Bawm
khai)(G
ualnam)
(Ngaihte)
(1)
(2)
(1)
(2)
(1)
(2)22-
12Cin K
im K
hai N
go Khan M
uanM
artin Cin Thang
Cin Saw
m Sang
Cing Sian San N
uamC
ing Theih Kim
Cin Saw
m Tung
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 261
19-9
5. Ngin K
ho Zam
20-10
8. Khual Za Lian
Hau Za C
ing (Mualsn)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
21-11
Nang K
han SuanZam
Ngaih Lun
Cin Sian M
uangM
an Deih Zom
Zam G
o Tuang
18-8
1. Son Kho Thang
19-9
7. En Do
8. Thang Kho En
Song Dim
(Phuakl )C
ing Kho N
iang (Tawm
ging)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
20-10
Zam Za C
ingZam
Za Ning
Ciin Za C
ingThang Za N
go C
ing Za Man
Niang Sian C
ing
18-8
1. Son Kho Thang
19-9
9. Kam
Khual
Luan Kho N
iang (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)20-
10H
au Za Cing
Cin Za D
alC
iin Kho M
an Thang Za Pau
En Za Mung
Nem
Ngaih Lun
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 262
18-8
1. Son Kho Thang
19-9
10. Hau G
in11. Son Za K
hen1. D
im K
ho Cing
Dim
Kho Zen (Zote)
2. Khual Za D
im (Zahlang)
(1)
(2)
(3)
20-10
Khai Za Luan
Thang Kho Lian
Cing Za G
o
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
Ciin Za N
iangLuan K
ho Cing
Cing K
ho Man
Zam N
go Dim
Thang Khan Lian
Dam
Lam Cing
Zam C
in ThangThaw
ng Za Vung
18-8
1. Son Kho Thang
19-9
12. Hang K
ho EnN
ing Kho G
in ( Bawm
khai )
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)20-
10Ciin K
ho Dim
Dim
Za Man
Sang Za Dim
Cing Za V
ungN
iang Khan C
ingM
an Za Cing
Thang Khan M
ungTual N
gaih Cing
Khual N
gaih Lun
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 263
Pu Do Son’suan leh khakte
15-5
1. Do Son
16-6
3. Kai H
ang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)17-
7Son Zam
Thang EnSon C
in ThangU
ap LuanSai Zam
Khup G
inTun Langh
Thang Kho Awi
Khual G
oihH
oih Niang
Khaw
h Ciin
Hoih N
iang(Sukte)
(Sote)(Taw
mging)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)18-
8V
ung Kho N
iangK
hup Niang
Nem
Za ZenH
ang Za ThangC
iang Kho Zam
Hen Za K
amK
am Za Sing
Zam K
ho Niang
Neng K
ho ZamK
hai Kho En
Kam
Za EnVung Za Lian
Thawng K
ho Kam
1. Man K
han Niang(Sote)
Thang Kho D
im(Zote)
(Tawm
ging)(Taw
mging)
(Sukte)2. C
ing Za Ciin
(1)
(2)
19-9
Thang Za Dim
Ciin K
han Cing
Mang Za C
inZam
kho Cin
17-7
1. Son Zam
18-8
6. Hen Za K
am1. M
an Khan N
iang (Sote)2. C
ing Za Ciin
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
19-9
Zam K
han Do
Zam C
in Khual
Sing Khan Suan
Nem
Go N
iangN
eng Suan ThangD
im K
han Nem
Zen Khan M
anZam
Sian Mung
Pau Khan Lian
Man K
han Ning
ThariiVum
Khan Thang
Suan Khan Pau
Luan Do Vung
(Zote) (H
ualngo)(Taw
mging)
(Sote)(K
hawlte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
20-10
Kam
Cin Kham
Ciin Lawh N
iangZen Sian Taw
iM
ung Pian Khai
Ciin Sian Nuam
Kam
Sian Kem
Thang Sian PauPau K
han Lian
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 264
17-7
1. Son Zam
18-8
6. Hen Za K
am1. M
an Khan N
iang (Sote)2. C
ing Za Ciin
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
19-9
Zam Za K
hamN
ang Deih C
ingThang K
han Do
Thual Kho Pau
Awi K
han Cing
Zam Pian Thang
Kam
Khan Pau
En Za LanghK
ap Do Thang
Khen Suan Lian
Hau K
han Cing
Gin K
ho LanghLuan M
an Cing
Hang Za K
henN
iang Kha C
iinC
ing Khan Vung
Awi N
gaih Cing
Lian Khan C
ing(Taw
mging) (Taw
mging)
(Bawm
khai)(Taw
mging)
(Bawm
khai)(Sukte)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)20-
10Sing D
o Za Nang
Dim
Ngaih Lun
Kam
Lian Mang
Lian Ngaih Vung
Do Lian
Do K
han Khual
Cing Sian N
emCiin D
eih LianLun Sian D
imThang Suan Tang
Dim
Ngaih Lun
Gin Lam
PauN
gai Sawm
Cing
Gin Sian K
hamK
am D
o Dal
(Zote)(Taw
mging)
(Tawm
ging)
17-7
1. Son Zam
18-8
7. Kam
Za Sing
19-9
3. Thang Khan D
o6. Zam
Pian Thang Luan M
an Cing(Baw
mkhai)
Niang K
han Ciin (Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
20-10
Sing Do Tuang
Sing Tung Mang
Thawng K
han Kim
Dim
Suan Lawh C
ingZen Taw
i Huai
Dim
Ngaih K
im (Sam
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
Sing Tual LianD
im N
gaih Huai
Niang Lam
Cing
Cing N
gaih Khaw
mC
ing Ngaih D
onC
ing San Nuam
Do K
han Kham
Pau Khan M
angC
ing Sian Mang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 265
18-8
7. Kam
Za Sing
19-9
7. Kam
Khan Pau
9. Kap D
o TuangC
iang Khan Vung (Sam
te)Aw
i Nigaih C
ing (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Dim
Khaw
l Nuam
Niang Taw
i Dom
Langh Suan Kham
Lian Neng C
ingCing Sian H
awm
Cing Sawm
Nuam
(1)
(2)
(3)
(4)
Dim
San Kim
Sing Sawn C
inG
in Sian ThangM
an Ngaih N
uam
18-8
7. Kam
Za Sing
19-9
10. Khen Sian Lian
Lian Khan C
ing
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)20-
10D
im K
hawm
Kim
Sang Kim
ThangG
o Sian Muan
Lian Sian Khai
Cing N
gaih ZonZam
Sawm
Tung
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 266
15-5
1. Do Son
16-6
3. Kai H
ang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)17-
7Son Zam
Thang EnSon C
in ThangU
ap LuanSai Zam
Khup G
inTun Langh
Thang Kho Awi
Khual G
oihH
oih Niang
Khaw
h Ciin
(Sukte)(Sote)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
18-8
Uap G
inC
in Kho Zam
Cin Za Suan
Khual N
engN
ing Awi
Dim
Kho M
an(H
atlang)(K
hualum)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
19-9
Goih K
han Niang
En Khan Pau
Thang Ngaih Lian
Ciin Za N
iang1. Song N
gaih Cing
1. Ning K
hen Cing (K
huptong)C
in Do K
hen (Tawm
ging)2. Thaw
ng Ngaih D
on (Zahlangh)2. N
ing Sian Cing (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
20-10
Awi Sian C
ingZam
Lian Mung
Sian Khan K
apLian Saw
m Sing
Zam K
han Sian
17-7
2. Thang EnK
hol Goih (Sote)
18-8
2. Cin K
ho Zam
19-9
3. Thang Ngaih Lian
1. Ning K
hen Cing (K
huptong)2. N
ing Sian Cing (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Zam K
han Mang
Awi Lam
VungSuan Lian Thang
Niang D
on Vung
Gin Lam
Mung
Zam Lian Pau
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 267
17-7
2. Thang En
18-8
3. Cin Za Suan
Dim
Kho M
an (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)19-
9N
ing Sial Niang
Gin G
o CingG
in Khan Zam
Luan Ngaih C
ing(Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Man Suan C
ingD
im Lam
VungN
iang Lam K
imG
o Khan K
hamC
ing Deih Lian
Ciin Sian C
ing
15-5
1. Do Son
16-6
3. Kai H
ang
17-7
3. Son Cin Thang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
18-8
Hang Za Langh
Son Za Hen
Zam K
ho Cin
Zam Za D
alLuan K
ho Ning
Goih Za C
ingC
ing Kho Aw
iD
im Za Langh
Thang Kho N
emVung Za D
imZam
Za ZenK
am K
hualLuan Vum
Khen N
ang(Sote)
(Sote)(Buansing)
(Tawm
ging)(Taw
mging)
(Tungluth)(Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
19-9
Goih Za Zen
Cin K
ho ZenC
ing Zen Ciin
Thang Za SuanZam
Ngaih Thang
Dal Zen Pau
Niang C
in ThangC
ing Sian Man
Dal Zen Pau
Zam N
gaih ThangK
am Za G
oN
iang Za Ciin
1.Ciin K
ho Zen1. G
oih Za ZenZuan Za C
ing(Taw
mging)
(Tawm
ging)(H
atlangh)(Tunglut)
2.Ning Lun N
iang (Suantak)2.C
ing Lian Niang
(Bawm
khai)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
20-10
Suan Lian Pau C
in Khan K
hamD
im Lun Cing
Niang K
han Ngai
Piang Do N
iangM
an Za Vung
Cin Suan K
haiZam
Do Thang
Zam N
gaih LianTual K
han Do
Pau Khan Sing
(Bawm
khai)(Baw
mkhai)
(Bawm
khai)(Taw
mging)
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 268
17-7
3. Son Cin Thang
18-8
3. Zam K
ho Cin
19-9
2. Zam N
gaih Thang1. C
iin Kho Zen
2. Ning Lun N
iang (Suantak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)20-
10D
im Sial K
imC
in Suan Nang
Langh Khan Pau
Cing Suan V
ungPau D
o Kim
Man N
gaih Cing
Dim
San CingC
in Khan Thang
Ngai N
em K
imThang K
han Mung
Cing N
gaih Man
Pau Suan Mung
Ning D
eih Vung(N
aulak)(K
huptong)(Baw
mkhai)
(Bawm
khai)
(10)
(11)
(12)Lian Thaw
n Mung
Suan Lian PauC
in Khen K
ham
18-8
3. Zam K
ho Cin
19-9
3. Dal Zen Pau
4. Niang C
in Thang1.G
oih Za Zen (Bawm
khai)Zuan Za C
ing (Bawm
khai)2.C
ing Lian Niang (Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Suan Lian PauC
in Khan K
hamCing Saw
m H
uaiZen M
uan Kim
Gin D
eih CingC
in Khat Suut
Goih D
on Kim
Tual Sawm
PauC
iin En VungZen Lam
Niang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 269
16-6
3. Kai H
ang
17-7
3. Son Cin Thang
18-8
2. Son Za Hen
Thang Kho N
em (Sote)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
19-9
Goih Za N
ingG
in Zen Niang
Lian Kho M
anThang D
o Dal
Cing N
gaih Niang
Cin K
han EnC
iin Kho D
onC
ing Sial LunZam
Khan N
angThuam
PauC
ing Sial VungC
in Deih Piang
(Lampho)
(Zahlangh)(N
eekgen)(Buansing)
(1)
(2)
(3)
20-10
Hen K
han LamThang Sian M
ungN
em Taw
i Cing
17-7
3. Son Cin Thang
18-8
4. Zam Za D
alZam
Za Zen (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)19-
9C
ing Man N
iangH
en Khan G
o C
ing Za Mang
Cing En H
au G
in Tul Cing
Thang Za Cin
Zuan En Cing
Ning Za C
ingG
in Do Pau
Suan Ngaih Lian
(Bawm
khai)(Buansing)
(Hatlangh)
(Bawm
khai) (Zahlangh)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
20-10
Dal Lian M
ungD
o Sian LalM
ang Tung ThangZam
Muan Tuang
Kham
Suan Thang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 270
18-8
4. Zam Za D
al
19-9
3. Cing Za M
ang N
ing Za Cing (H
atlangh)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)20-
10Zen M
uan Cing
Niang K
hawl K
imD
al Sian ZamG
in Za LianC
ing Lun Vung
16-6
3. Kai H
ang
(1)
17-7
5. Sai Zam6. K
hup Gin
Hoih N
iang(Tawm
ging)K
hawh C
iin (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)18-
8H
ang Za Khen
Hang Za D
alThang K
ho Cing
Nem
Zen Cing
Kam
Kho En
Awi K
han Cing
(Tawm
ging)
19-9
Zam K
ho Cin
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 271
Pu Gah K
hup’ suan leh khakte
15-5
1. Do Son
2. Lam D
ong1. Louch D
awn
2. Phong Uap
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
16-6
Ngah Son
Hang K
hamK
ai Hang
Gah K
hupD
ong Khai
Niang C
ing
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)17-
7Son Langh
Thuam Tual
Ning N
emK
hai Kho V
ialU
ap Kho N
ingN
em K
ho Niang
Goih K
ho Hau
Khup M
ungD
im Za N
iang(Phaipi)
(Buansing)(Akgal)
(Suanzam)
(Sote)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
18-8
Khai Za Langh
Cing K
ho Nuam
Go K
han Zen U
ap Dim
Ning Za N
iang N
iang Ngaih V
ung N
em Saw
m Cing
Uap Sian
Awi C
ingThang Lian
Min K
hual N
ang Cin D
alLian D
o Mang
(Puakhil) (Sote)
(Phaipi)(H
atlang)
(1)
(2)
(3)
(4)19-
9H
au Go C
ingM
ang Ngaih N
iangLangh K
han Go
Vial K
hen ThangSuan Pau
Tual Lian TungPau Lam
Huai
(Sote)(Tunglut)
(Bawm
khai)
(1)
(2)20-
10Langh Sian M
uangCing H
uai Kim
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 272
Pu Son Khai’ suan leh khakte
17-7
1. Son Khai
(1)
(2)
(3)
(4)
18-8
3. Khaw
m C
inSon K
amD
am Lian
Hang Za En
Ngiak K
ho Niang
Hau K
hua Ciin
Kai D
im (Sote)
Ciang Luan
(Bawm
khai)(Sote)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)19-
9C
iang ZenVial K
ho Dim
Vial Za D
alThang Za G
inK
am Za G
inK
hual Za Thawng
Thang Kho G
inH
ang Go
1.Kam
Za Dim
(Bawm
khai)D
im K
hua Hau
Man Lam
Cing
Zam D
im(M
ualsum)
(Siam Suang)
2.Awi Za C
iin (Tawmging)
(Tawm
ging)(H
atlang)(Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
20-10
Nem
Kho C
ing N
iang Khan D
imC
in Khan Lian
Dal K
han ThangThang K
han Mang
Niang Lian C
ingN
ing Lam Cing
Hau N
gaih Vung
Kam
Khua Langh
Cin Za K
amC
iang Lawh N
uamZen D
eih VungN
iang Khan C
ingThuam
Hang
(Tawm
ging)(Zote)
(Sote)(Zote)
(Hangsaw
k)9. G
in Ngaih Lun
10. Khen Sian M
ung
Dim
Sian Lun (Sote)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
21-11
Dim
Lun Mang
Lam Sian H
uaiThang D
o Kap
Thawng Sian M
ungC
ing Khaw
m Vung
19-9
3. Vial Za D
al1. K
am Za D
al (Bawm
khai)2. Aw
i Za Ciin (Taw
mging)
20-10
4. Dal K
han ThangZen D
eih Vung (Zote)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)21-
11D
al Sian Mang
Dim
Ngaih San
Cing San C
ingM
ang Khan K
hupLian Sian K
haiLian Sian M
ung
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 273
19-9
3. Vial Za D
al1. K
am Za D
al (Bawm
khai)2. Aw
i Za Ciin (Taw
mging)
20-10
5. Thang Khan M
ang10. K
hen Sian Mung
Niang K
han Cing (H
angsawk)
Dim
Sian Lun (Sote)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
21-11
Nem
Sian VungD
al Lam Tuang
Cing Suan Lian
Hang Sian M
uangLian Sian M
uangK
hual Muan K
im
(1)
(2)
(3)
(4)
Ciin Sian Hoih Cing K
imLian D
eih Kim
Dal Sian Piang
Tual Cin K
hual
18-8
3. Khaw
m C
inN
giak Kho N
iang
19-9
4. Thang Za Gin
5. Kam
Za Gin
6. Khual Za Thaw
ngD
im K
hua Hau (Taw
mging)
Man Lam
Cing(H
atlangh)Zam
Dim
(Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
20-10
Niang K
ho Cing
Zam Za V
ungD
im K
han LianH
au Man C
ingD
al Suan Mung
Niang K
han LunZam
Go Pau (Thatm
un)En Sian K
hai (Khaute)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Niang N
gaih LianLuan K
han Vung
Dim
Khan N
uamK
ham Sian Lun
Ciin N
gaih Niang
Cin Sian M
angThang Suan
Lalthanmaw
iaTuan Suan N
angTual Suan K
apN
ang Khan M
ungLalveni
(Suantak)(G
ualnam)
(Zuisang)(Laiteng)
(Lusei)
(1)
(2)21-
11C
ing LianLian M
in Thang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 274
Pu Lam D
ong’ suak leh khakte
13-3
2. Mang Suk
(1)
(2)
(3)
(4)
14-4
Thuk ZongThuam
Awn
Tun Kim
Suk Suah
(1)
(2)15-
5D
o SonLam
Dong
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
16-6
Ngul N
ialZong Lam
Am
suakSon H
enG
ah ThangVum
Kham
Thang Naw
nG
oih VungTuang N
onH
oih Nem
1. Zing Goih (N
aulak)(Sam
te)(Buansing)
(Mim
vaak)(H
angluah)2. K
hawl D
im (Buansing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
17-7
Nem
kaiD
ong PumH
en Goih
Sian Niang
Thual Kham
Nial N
iangTuan N
gul1. K
hai Dim
(Bawm
khai)K
ham En
Hel K
ai1. D
al ZenC
in Thawng
(Hangtual)
2. Ngul Za K
heen (Guite)
(Guite)
(Hautual)
2. Uap N
iang (Buansing)(Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
18-8
Khan N
engSian N
gemK
haam G
inVum
Za Dai
Vung Za Ciin
Vai Kho C
iinO
n Gin
Ciin Za G
oih(M
anlun)(Thaw
te)(M
anlun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
19-9
Pum Za Thaw
nC
iang Man
Khaam
Khan Pau
Niang K
han Ciin
Pum D
o ThangLangh Za En
Go Suan D
alPau Suan M
angPum
Kho Thaw
ng1.M
an Za Ngul(Sukte)
Suan Do
1.Sian Za Man(Taw
mging)
Vial Kho N
iang1.C
ing Ngaih N
iing(Manlun)
1.Zel Za Man(Sukte)
(Hau Tual)
2.Gin N
gaih Lun(Dopm
ul)(Tung D
im)
2.Vung Khen C
ing(Tongluai)(Thaw
mte)
2. Do Lun C
ing(Thawm
te)2. En K
ho Cing(H
autual)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
20-10
Goih H
en Cing
Zam N
gaih LunG
in Sian Mung
Thang Muan Lian
Thawng K
hen Mang
Pum G
o ThangLaw
Ling(H
autual)
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 275
18-8
3. Khaam
Gin
Ciin Za G
oih (Manlun)
19-9
5. Pum D
o Thang1.Sian Za M
an(Tawm
ging)2.Vung K
hen Cing(Tongluai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
20-10
Ciin K
han Niang
Man N
gaih Lian Gin K
han Khai
Thang Tung Nung
Ngul K
han Huai
Man En M
angPau M
un Mang
Pau Tung Mung
Vungh Suan Mung
Ning Sial Lun
Gin G
o PauThang N
ial Mang
Cing H
au Dim
(Manlun)
(Thuamte)
(Tawm
ging)(M
anlun)(Thangm
an)
(1)
(2)
(3)21-
11Thang M
uan Khai
Cin Sian K
opPau Sian Tung
18-8
3. Khaam
Gin
Ciin Za G
oih (Manlun)
19-9
6. Langh Za En7. G
o Suan Dal
Vial Kho N
iang1.C
ing Ngaih N
iang(Manlun)
(Thawm
te)2. D
o Lun Cing(Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
20-10
Pau Lam Sang
Goih K
han Nuam
Man H
au LunA
ung Sian Sang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
Go D
o Mang
Pau Khan K
imSuan Thon Piang
Do Sian Tuang
Goih N
uam M
angPau Lam
TungThang Len K
hupN
ing Lawh M
anM
an Suan Nuam
Vung Lam C
ingG
in Ngaih M
angN
iang Zam Lun
Thawng Suan Piang
Nem
Hen M
ang(H
angluah)(Thaw
mte)
(Suante)(H
angluah)(D
opmul)
(1)
(2)
21-11
Man San M
uangD
al Lam Cing
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 276
18-8
3. Khaam
Gin
Ciin Za G
oih (Manlun)
19-9
8. Pau Suan Mang
1.Zel Za Man(Sukte)
2. En Kho C
ing
(1)
(2)
(3)20-
10G
in Suan Hau
Suan Khan Thaw
n ThangPau Sian K
haiC
ing Za Vung (Thuamte)
Goih Za N
iang
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
21-11
Man Sian H
uaiM
ang Sian TuangH
au Mun Sang
Mang Sian K
haiThaw
ng Sian SangZel Sian K
hual
16-6
Zong Lam
17-7
5. Thual Khaam
1. Dal Zen
2. Uap N
iang (Buansing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)18-
8Lam
Za Kham
Vung Za Aw
iN
em Ciin
Lam Za N
ang Thaw
ng ZamThang Thon
Pau Za Gin
Kham
Za Gin
1.Vung Za Goih (H
atlang)1.M
an Za Vung (Hautual)
Ning N
iang2.C
ing Kho N
ian (Bawm
khai)2.Vung D
o Niang(Taw
mging)
(Dopm
ul)3.D
im Zel (D
opmul)
4.Ning N
iang (Dopm
ul)5.G
oih Khan N
ing (Dopm
ul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
19-9
Niang Za C
iinN
iiang ZamZam
ZenN
em Za En
Niang K
han Cing
Khaam
Khan Thang
Kham
Za Do
Sian Za Man
Gin K
han SingThang C
in Kim
Pau Za SuanLian Za D
oVungh Suan Thang
Awn K
hua VunghPum
Do Thang
(Sukte)(Tungdim
)(N
aulak) (M
unlun)(Taw
mging)
17-7
5. Thual Khaam
1. Dal Zen
2. Uap N
iang (Buansing)
18-8
7. Pau Za Gin
1. Man Za Vung (H
autual)2. Vung D
o Niang (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
19-9
Khaam
Za Khen
Niang K
han Cing
Niang Za D
imK
haam Za Thang
Khup Za C
in(Taw
mging)
(Guite)
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 277
Pu Am
Suak’ suan leh khakte
15-5
2. Lam D
ong
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)16-
6N
gul Nial
Zong LamA
m Suak
Son Hen
Gah Thang
Vum K
hamTuang N
on (Minvaak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
17-7
Dong N
engVung D
onLam
SuanSiam
CiinG
in ThualThual C
inN
awn N
gul Pum
Kho Tuan
Suak Za Gin
Don N
iangC
ing Don
On N
engVum
Kim
Phut Gin
Lun Ning
Dim
Vum1.D
im Vum
(Hatzaw
)Luan N
iiangSuan Za N
eng(H
atlangh)(Buansing)
(Mate)
(Manlun)
(Neekgen)
(Hatzaw
)2.Thaw
ng Nian(H
angluah)(H
angluah)(H
autual)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)18-
8Suak H
enTuan G
inCin G
inK
ham Tun
Hen Zen
Nem
Gin
1.Cing K
ho Nian
Don Za N
gai(N
aulak)2.N
em G
in(Naulak)
(Hatlangh)
(1)
(2)
19-9
Neng Za Thang
Ngul En
Dal Zen (Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
20-10
Gin K
han CiinG
in Go Pau
Ciin N
gaih Hau
Thang Khan M
angA
m Suan M
ungG
o Khan K
apN
iang Zam C
ingN
gul Hen Thang
1.Mi M
ar (Kaw
lte)K
hual Do Pau
Tuan Go N
iang(1)N
em Tul C
ing(Tawm
ging)D
ai Khen Pau
(Naulak)
2.Ngul K
han Hau
(Mate)
(Telsing)(2)M
ang Lian Cing (Tungdim
)(Telsing)
(Tawm
ging)
(8)
(9)
(10)
(11)Tuan Lam
ThangV
ung Khan Lun
Thawn K
hen Niang
Nuam
En Cing
Niang San H
auEn C
in Mang
Do Suan Lian
Tun Khan N
ang(Sukte)
(Tawm
ging)(M
ate)(H
autual)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
21-11
Zen Mary
En Than TuangThang Lam
PiangZen Sian N
iangC
ing San Nem
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 278
19-9
2. Ngul En
Dal Zen (Suante)
20-10
4. Thang Khan M
angTuan G
o Niang
(Telsing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)21-
11Zen Lam
Cing
Niang Zam
LianH
au Nuam
LunCiin K
han Kim
En Thawn Suum
Vial Lian Mung
Cing Lian Sang
Pau Pian Khai
19-9
2. Ngul En
Dal Zen (Suante)
20-10
5. Am
Suan Mung
8. Tuan Lam Thang
1.Nem
Tul Cing(Taw
mging)
Niang Saan H
au2.M
ang Lian Cing (Tungdim
)(Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
21.11Zen H
uai Mang
Zen Hau M
anN
iang Lam Vung
Cing Saan Lian
En Muan Lian
Zen Haw
m C
ingThaw
ng Mun Thang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 279
16-6
3. Am
SuakTuang N
on (Minvaak)
17-7
1. Dong N
engC
ing Don (H
atlangh)
18-8
3. Cin G
in1.C
ing Go N
ian (Gualnam
)2.N
em G
in (Naulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
19-9
Gin Za D
o Tuan K
ho Kham
Don N
gaih Cing
Nuam
Ngaih C
ingN
gai Nuam
Neng Za Thaw
nC
iin Ngaih Vung
Gin N
gaih Niang
Sian Khan Pau
Lian Ngaih N
iangLuan K
ho Hau
Suang Za Kham
Thawng K
ho TuanTun Za Thang
Khin M
ya Mya
Pum Za Thang
Lian Za Dal
(Tawm
ging)(Baw
mkhai)
(Buansing)(Buansing)
(Bawm
khai)(K
awlte)
(Hangluah)
(Hautual)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
20-10
Vung Ngaih D
imG
in Go Thang
Cing N
gaih Hau
Kham
Suan Mung
Khen Saw
m Pau
Hm
un LingG
o Khan N
iangC
ing Hau D
onD
on Khan N
iang(Falam
)(Taw
mging)
(Gualnam
)(Tonsing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
21-11
Thang Kho Thaw
nD
o Lian Mang
Cing D
o ZenEn Za Tuang
Dim
Sian Nuam
Do Sian Piang
Niang Sian N
emD
im Biak M
ung
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 280
17-7
1. Dong N
eng
18-8
3. Cin G
in1.C
ing Go N
ian (Gualnam
)2.N
em G
in (Naulak)
19-9
2. Tuan Kho K
ham5. N
eng Za Thawn
Luan Kho H
au (Bawm
khai)K
hin Mya M
ya (Kaw
lte)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)20-
10G
in Sian PauC
iin Ngaih Lun
Do Suan Thang
Gin Lian Pau
Khin San N
aingSan Tw
an Naing
Cho C
ho Naing
Ngo K
ang Cing
(Laiteng)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)20-
11K
ham Sian K
haiH
au Sian Cing
Cing Thian N
uamCing Van K
imK
am Pum
Khai
17-7
1. Dong N
engC
ing Don (H
atlangh)
18-8
4. Kham
TunD
on Za Ngai (H
atlangh)
(1)
(2)
(3)19-
9D
on Za Niang
Neng K
ho Thawng
Thang Khan Suan
Cin Pau (Baw
mkhai)
1.Niang Lun M
ang (Naulak)
1.Ngai Za Vung (H
atlang)2.C
ing Do Lun (Suante)
2.Cing D
o Lun (Suante)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Tun Lian TuangN
gai Khen D
imN
iang Lam Cing
Ngai Tan C
ingN
iang Khan Lun
Tun Sian Mung
Tuan Do K
hupK
hup Khan K
hualH
ial Sian Muang
Cing N
gaih Vung(Naulak)
Vanlalhruaia G
in Kho K
ai (Naulak)
(1)
(2)
21-11
Mang D
eih Niang
Thawng Sian M
ang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 281
16-6
3. Am
SuakTuang N
on (Minvaak)
17-7
3. Lam Suan
Vung Kum
(Mate)
(1)
(2)
(3)
18-8
Sian Gin
Non C
ingH
en Go
Ciin G
oK
han Za Thang1.N
iiang Kho M
an (Thawm
te)(H
angluah)(Taw
mging)
2.Kai Zen C
ing (Kholte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)19-
9K
im Zam
Suan Za Kap
En Do C
ingM
an Khan C
ingSuan K
ho Ciin
Go K
han Mang
Zel Kho Vungh
Zam Za M
anThang K
ho EnLian K
han Kap
Hau K
han Kap
Zam Za D
im(Thaw
mte)
(Sukte)(G
uite)(M
ilun)(Zahlangh)
(Naulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
20-10
Gin Lam
Mang
Kap Lam
PauM
an Nuam
Ciin
Hau N
gaih LunC
iin Deih N
iangZam
Sian VungLian Za M
ungN
gul Lam N
iangK
hin ZawH
tay Win
Ko M
awng Toe
(Suante)(K
awlte)
(Kaw
lte)(K
awlte)
21-11
Kap Thaw
n Thang
19-9
5. Go K
han Mang
Zam Za D
im (N
aulak)
(1)
(2)20-
10G
o Sian PauThaw
ng Do D
al
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 282
15-5
2. Lam D
ong
16-6
3. Am
SuakTuang N
on (Minvaak)
17-7
5. Gin Thual
Lun Ning (N
eekgen)
(1)
(2)
(3)18-
8Suak Za K
hamC
in Za Gin
Kai Pau
Ning Za D
onN
ing Za Don
Zen Za Vung(H
atzaw)
(Hatzaw
)(Tangpua)
(1)
(2)
(3)
(4)19-
9N
ing Za Niang
Ning N
gaih LianThual K
ho PauN
iang Khan H
auPau K
han SuanVul Zo Thang
Nang N
gaih Pau(Samte)
Man K
ho Cing(Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
20-10
Don G
o Mang
Gin Taw
i ThangN
iiang Khan V
ungN
iang Suan LunN
uam K
han Niang
Zam Suan Lian
Lian Suan Huai
Zen Huai K
imH
au Suan Khual
Nang Sian Thang
U G
yi Chian
Cing G
in Mang
(Suankhup)(Vom
long)(G
ualnam)
(Kaw
lte)(G
ualnam)
(8)
(9)
(10)
(11)Pau K
han ThangZen H
au Ciin
Thang Khaw
m K
haiN
aomi Pau
Lal Vul LianPau Lam
Kim
(Hatlang)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
(2)
21-12
Pau Sian Kom
Dal Sian M
angC
ing Sian Hoih Lian
Mung M
uan SangLian Sian H
ongC
ing Sian Hoih N
uam Lal N
un Maw
i
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 283
17-7
5. Gin Thual
Lun Ning (N
eekgen)
18-8
3. Kai Pau
Zen Za Vung (Tangpua)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)19-
9N
ing Man C
ingThual K
hen Mung
Zen Go N
iangN
iang Khan Lian
Cing Suan M
anThang K
ap Khai
Go D
eih VungG
in Cin K
hamK
am K
han PauD
im N
gaih Lian(G
uite)(H
atzaw)
(Tawtak)
(Guite)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Vung Zam
Man
Nuam
Ngaih D
onPau K
han Cing
Cing Sian Dim
Pau Sian TuangM
ang Sian Nuam
(Sukte)
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 284
16-6
3. Am
SuakTuang N
on (Minvaak)
17-7
7. Naw
n Ngul
1. Dim
Vum (H
atzaw)
2. Thawng N
ian (Hangluah)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
18-8
Vung Sial CiinN
eng Za Kham
Ning N
ianThual C
ingK
ham Za Laang
Khaam
Za Cing
Suak Kho K
aiVung Za C
iinN
ing Kho N
ianD
ong ZamC
in Nang
Thuang Kho N
iangK
am C
in Hau
Man C
ing (Manlun)
Cin N
ang(Tungdim
)(Tongluai)
(Thawm
te)(N
aulak)(Sukte)
Nian N
gaih Ning (Tungdim
)(Thaw
mte)
(9)
(10)
(11)Thual K
han PauN
gai En Niang
Kam
Khan C
ingD
on Ngaih C
ingD
am Za En
Thang Khan M
ang(Taw
mging)
(Tawm
ging)(Tohing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
19-9
Ngul K
ho ThangTun K
ho Nang
Laang Khan Suan
Tuan Khan Thang
Sian Khan M
ungN
uam K
ho Cing
Dal K
han Vung N
an Kim
Kham
Daw
Kyi Thein
(Hautual)
(Mangvung)
(Shan)(K
azian)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)20-
10N
ian Ngaih V
ungK
ham D
o Mang
Lang Khen Thang
Ciin H
au Cing
Niang Suan D
imD
im K
han Huai
Kai H
en ThangV
ung Suan Man
Kai Za Thon
Gin D
on Cing
Go Lian C
ing K
ai Za Dal
Kham
Muan Thang
Tuan Sian Khai
Ning N
gaih LunK
yaw Soe Lin
(Hautual)
(Tawm
ging)(Tongluai)
(Mangvungh)
(Lethil)(Thatm
un)(Baw
mkhai)
(Kaw
l)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
21-11
Cing K
hawm
LunThang K
im K
haiPau Lam
Kim
Thang Sian Mung
Thawn K
hat TuangD
ai Hang K
apC
ing Hau D
imZen H
au Ciin
(Tangpua)(N
aulak)(Taw
mging)
(1)
(2)
22-12
Cing M
uan LianM
ang Sian Siam
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 285
18-8
2. Neng Za K
hamN
ing Kho N
ian (Tungdim)
19-
91. N
gul Kho Thang
Nuam
Kho C
ing (Hautual)
20-
103. Lang K
hen ThangG
o Lian Cing (Tongluai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
21-11
Cing San N
iangThang M
un SangM
ang Thawn Thang
Nuam
Lam Ciin
Tuan Za Thawn
Mang Sian M
ungLangh Sian K
hamC
iin Don C
ing(Songput)
(Gualnam
)
19-9
1. Ngul K
ho ThangN
uam K
ho Cing (H
autual)
20-10
7. Kai H
en Thang N
ing Ngaih Lun (Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
21-11
Thang Mun Lian
Cin M
un Muang
Nang Sian Sang
18-8
2. Neng Za K
hamN
ing Kho N
ian (Tungdim)
19-
92. Tun K
ho Nang
3. Langh Khan Suan
4. Tuan Khan Thang
Dal K
han Vung (Mangvungh)
Nan K
im K
ham (Shan)
Daw
Kyi Thein (K
azian)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)20-
10K
ham K
han LianThang Suan Lian
Moe Saan
Nian K
ho Hau
Moe H
tu TunM
ung Lam M
ang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 286
17-7
7. Naw
n Ngul
1. Dim
Vum (H
atzaw)
2. Thawng N
ian (Hangluah)
18-8
7. Suak Kho K
ai1.M
an Cing (M
anlun)2.N
ian Ngaih N
ing (Tungdim)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
19-9
Ngul K
han Niang
Ngul K
han PauC
ing Kho Zam
Nian N
gaih LianD
on Ngaih Lian
Thang Za Thawn
Laang En Khup
Pau Khan Lian
Nang Lian Thang
Khup C
in ThangC
in Khan N
iangAw
n Za Mung
Thang Za Khual
Tuan Khan D
alN
ing Khan Lun
Man D
on Hau
Cing N
gaih Lun(Thaw
mte)
(Tonsing)(H
atzaw)
(Mate)
(Gualnam
)(Tonsing)
(Khupson)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
20-10
Kai K
han TuangK
ham Saw
m Piang
Ning Suan K
im Thang Suan C
inC
ing Sian LunN
iang Sian Huai
Dal Suan Lian
Lun Ngaih V
ungC
ing Hau N
iang(Sukte)
18-8
7. Suak Kho K
ai1.M
an Cing (M
anlun)2.N
ian Ngaih N
ing (Tungdim)
19-9
6. Thang Za Thawn
Niang K
han Lun (Halkik)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
20-10
Ning Lun C
ing N
iang Kop K
imK
ai Khan Sing
Lun Sian Huai
Cin Sian K
hualPau Za Van
Khai M
uan Tuang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 287
18-8
7. Suak Kho K
ai1. M
an Cing (M
anlun)2. N
ian Ngaih N
ing (Tungdim)
19-9
7. Laang En Khup
8. Pau Khan Lian
Man D
on Hau Tonsing)
Cing N
gaih Lun (Khupson)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Kai Suan K
imN
ang Sian Mung
Ning H
uai LunC
ing Sian SenD
al Khan K
haiSian Lem
Suum
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Kai Sian Suum
Lian Khan M
ungN
ing Lun Cing
Thawn M
un Khai
Ciin Man K
imLian San D
im
16-6
3. Am
SuakTuang N
on (Minvaak)
17-7
8. Pum K
ho TuanLuan N
iiang (Hangluah)
(1)
(2)
(3)
(4)
18-8
Suak Khaw
ThangLangh Suan N
angZel K
haw H
auG
in Do
Goih K
haw D
im(M
anlun)G
in Khaw
Thang(Mangvungh)
Vung Do C
ing(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)19-
9Tuan D
o LianN
iiang Ngaih Zam
Tuan Lam M
angG
in Suan Mung
Nuam
Ngaih H
auH
au En Cing
Thang Khen K
hupC
ing Khan C
iin D
ai Nang
Dim
Za Hau
Thang Do Tuang
Vung Thawn C
ing(Suankhup)
(Hatlangh)
(Naulak)
(Songput)(N
aulak)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
20-10
Nang M
uan PiangK
ham M
un TuangD
im Lian K
imD
im Suan K
imLian K
han Khai
Dal D
eih TungV
ung Lun Cing
Zam Sian Sung
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 288
18-8
2. Langh Suan Nang
Goih K
haw D
im(M
anlun)
19-9
7. Thang Khen K
hupVung Thaw
n Cing (N
aulak)
(1)
(2)
(3)
(4)20-
10N
ang Sian SangK
hup Than TuangLian Sian Sing
Dim
Muan H
uai
17-7
8. Pum K
ho TuanLuan N
iiang (Hangluah)
18-8
4. Gin D
o Vung D
o Cing (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
19-9
Tuan Khat K
hamN
iiang En VungH
au Nem
Niang
Thang Lam M
angD
im Saan K
imZen N
gaih LunThang N
gaih LunG
o Lam D
alN
ing Ngaih N
uamThang Sian K
am(M
anlun)(Buansing)
(Suankhup)(Suantak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Cing Saan N
uamD
im Sian H
uaiD
im N
gaih ZamH
au Sian Muan
Do Sian K
han ZuunLian Sian H
au
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 289
Pu Son Hen’ suan leh khakte
15-5
2. Lam D
ong
16-6
4. Son Hen
Hoih N
em (H
angluah)
17-7
Lam K
ai1. Vung Suan (Sona)2. Sian N
gem (Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
18-8
Vungh Go
Vum D
aiD
ah Niang
Tun Za Go
Ciin K
ho Dim
Hen Za K
ai(Tongluai)
(Buansing)(Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
19-9
Kai D
o ThangN
iang SuanG
o Kho N
ingG
in Khat Thang
Go C
in SuanN
iang Ngaih D
imEn K
han Cin
Pau Suum K
hamD
aw Than M
eD
ai Khan Pau
Ning G
o Niang
(Samte)
(Kaw
lte)(Thaw
mte)
(Hatzaw
)
20-10
Dai En M
ang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
Dai Lian Pau
Suan Kim
ThangN
ing En LunThang D
o Mung
Pau Za LamK
ham K
op Khai
Pau Siang PiangD
al Lian Kham
Cing Lun D
imC
in Hau N
uamAw
n Za ThangN
gai Za Ning
(Tawm
ging)(H
atzaw)
(Tunglut)(Telsing)
(9)
(10)
(11)
(12)
(13)
Don San M
angSuan Lam
SangPau Pian Thon
Tuang Sian TungD
im M
uan Tuang
21-11
Niang Lam
LunCin Sian Lal
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 290
Pu Gah Thang’ suan leh khakte
15-5
2. Lam D
ong
16-6
5. Gah Thang
1. Zing Goih (N
aulak)17-
72. K
hawl D
im (Buansing)
(1)
(2)
(3)
(4)
18-8
Dong C
inPum
Gin
Awn Za N
angSuan K
ai
(1)
(2)
(3)
19-9
Khup Vial
Thang Kho Pum
Thang Za Cin
Neng K
ho ThangG
in Kho Tuan
20-10
Neng Suan Thang
Kai K
ho PauK
ai Khen M
ung
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 291
Pu Vum K
ham’ suan leh khakte
15-5
2. Lam D
ong
16-6
6. Vum K
ham
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)17-
7D
ong Kai
Hen Thang
Lian EnThang K
ho Kai
Kam
CinK
haam Cin
Khaw
l LuanC
ing EnC
ing Ngul
1.Cing Za N
iang(Sukte)N
iang Za Vung1. D
im Zel (D
opmul)
(Naulak)
(Khuptong)
(Hatlangh)
2.Ciin Za N
iang(Sukte)(K
huptong)2. N
gem N
iang (Hautual)
3.Luan Cing (Zilom
)3. M
an Za Niang (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
18-8
Pum K
ho ZamK
ham A
mU
ap Kho N
ing N
em K
ho Niang
Thawng Za C
in C
ing Vung
Niang K
ho Man
Ning Ciin
Luan Ciang
Dam
Nem D
on VungD
o Sing K
ap Cin
Pau Za Mang
Kap N
engN
eng Za Cin
(Naulak)
(Gualnam
)(Phaipi)
(Buansing)(Sukte)
(Hatlangh)
(Hatlangh)
(1)
(2)
19-9
Lian Za Nang
Nang K
han Hau
Ngun D
ongN
gem K
han Niang
(Honglung)
(Thawm
te)
(1)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)20-
10Zam
Lam Thang
Nem
Tul Cing
Naw
l Khen Thaw
ngH
au Mun M
angC
iin Hau Lun
Thang Sian Dal
Am Suan M
ung(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
21-11
Ngun Sian M
uangCing Siam
Kim
Nang Lian TungK
hualLun H
uai Cing
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 292
18-8
1. Pum K
ho ZamD
am N
em (N
aulak)
19-9
2. Nang K
han Hau
Ngem
Khan N
iang (Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
20-10
Zam K
han LianSuan K
han Cin
Thang Lam M
ungN
em Lun D
imN
ang Lun Dim
Nang K
im K
haiPau Lam
Piang1.K
ai Go C
iin N
iang Lam D
im2.N
ang Lam N
iang
(8)
(9)
(10)
(11)Thang Suan Tuang
Ngun San N
uamPau D
al SingD
al Suan Lam Pau
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
21-11
Hau Sian Siam
Vungh Za K
im M
ang Hau Suan Piang
Ong Len Sian
Lian Kim
Van
19-9
2. Nang K
han Hau
Ngem
Khan N
iang (Thawm
te)
20-10
6. Nang K
im K
haiN
iang Lam D
im
(1)
(2)
(3)21-
11H
au Lian Khup Thang
Thang Khup Thaw
nN
iang Tawi M
ang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 293
16-6
6. Vum K
ham
17-7
1. Dong K
ai
18-8
2. Kham
Am
Don Vung (G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
19-9
Kai Za Tuang
Man K
han Cing
Sian Za Mung
Nuam
Khan N
iangC
in Suan ThangC
iin Lam C
ing(N
aulak)(M
antuang)(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
20-10
Am
Cin Thang
Sian Suan Cing
Ning N
gaih Hau
Vung Lun C
ingC
ing Khaw
m N
iangM
an Lam D
imG
in Lian Za Kap
Kham
Khan K
hupCing Lam
Nuam
Lal Khan K
haiM
ang Lian PauG
in Za PauN
iang Sian Huai
(Gualnam
)(G
ualnam)
(Samte)
(Sente)
21-11
Niang Lam
Dim
16-6
6. Vum K
ham
17-7
2. Hen Thang
Cing En (K
huptong)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)18-
8V
ung Kho N
iangK
ham Za C
inLuan C
in SuanN
iang Go
Khaam
Za ThangLuan K
ho Ning
Neng G
oK
ham K
ho ZamN
eng Za Am
Sing ThangC
iin Nian
Niang K
ho Man
Thang VaiN
iang Khen C
ingVungh Za En
Don Za En
(Tawm
ging)(M
anlun)(Thangom
)(D
opmul)
(Tawm
ging)(Baw
mkhai)
(Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
19-9
En Kho N
iangThang K
han PauK
am M
anC
in Khan C
ingN
gul Lah Han
Khup Za D
aiThang D
o Pau(Lahu)
(Tungdim)
(Suante)
20-10
Cin Lam
ThangM
e Nen Si
21-
11Pau M
in Thang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 294
17-7
2. Hen Thang
Cing En (K
huptong)
18-8
3.Luan Cin Suan
Niang K
ho Man (Thang O
m)
(1)
(2)
(3)
19-9
En Khan C
ingThang G
o PauM
an Ngaih V
ungN
gai Khan Vung (Telsing)
En Khan Thang (Suante)
(1)
(2)
(3)20-
10Suan D
al Mang
Nang Lian M
ungPau Pian Suum
Don Zam
Cing (Baw
mkhai)
Ning Thaw
n Niang (G
uite)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)21-
11Pau K
hat Go K
imV
ung Zuun SiamM
ang San Kim
Thang Mun Lian
Man Lam
Lun Cing
Pau Van Sial LalLun Law
h Kim
Mung M
uan Sang
17-7
2. Hen Thang
Cing En (K
huptong)
18-8
5. Khaam
Za ThangN
iang Khen C
ing (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)19-
9V
ung Khan H
auThang K
hen Mang
Gin Lian M
ungThang Suan D
alG
in Lian PauEn G
o Niang
Nian G
o LunC
in Khan K
haiD
im H
au Mang
Eng Khen Sing
Luan Lam M
angM
an Khan N
uamM
a Than Myint
Suan Khan Lian
Thang Khen Pau
(Thawm
te)(Thaw
mte)
(Bawm
khai)(K
awlte)
(Bawm
khai)(N
aulak)
(10)
(11)
Nang G
o ThangG
in Hen M
angN
ang Kho H
au (Hautual)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
20-10
Cing Thaw
n Niang
Thang Khan Tuang
En Hau K
hupN
iang Lam Ciin
Hau Lam
Dim
Go Law
h SangThang M
un Khai
Niang H
uai Kim
Niang En H
auZam
Suan Mang
(Hautual)
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 295
17-7
2. Hen Thang
Cing En (K
huptong)
18-8
5. Khaam
Za ThangN
iang Khen C
ing (Tawm
ging)
19-9
3. Gin Lian M
ungM
an Khan N
uam (Baw
mkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Cing Lam Lun
Thang Khan K
imPau K
hat TuangN
iang Suan Hau
Hau Sian Vaan
Khup Sian M
ung
17-7
2. Hen Thang
Cing En (K
huptong)
18-8
7. Neng G
oD
on Za En (Thawm
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)20-
10Thang Lian Pau
Dai K
han Kham
En Go C
ingN
ing Hau N
iangN
ian Ngaih Zam
Don K
han LunC
in Za Khup
Cin Lam Pau
Go Za M
anN
ian Khaw
m N
iangSuang K
han ThangPau K
han Hau
(RC Sister)
Awi Zam
Cing
(RC Phungzi)
DongK
han Mung
(Tawm
ging)(M
alneu)(H
atzaw)
(Songput)(N
gaihte)
(1)
(2)
(3)20-
10En Sian H
on D
on Lam Lun
Niang San B
an
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 296
16-6
6. Vum K
ham
17-7
4. Thang Kho K
ai1.C
ing Za Niang(Sukte)
2.Ciin Za N
iang(Sukte)3.Luan C
ing (Zilom)
(1)
(2)
18-8
Sian Kho Pau
Sian Kho H
auN
eem K
ho Zam (Tonsing)
Vung Niang (Tonsing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
19-
9D
im N
gaih LianN
iang Zam C
ingD
im En N
iangH
au Suan Niang
Kai G
o ThangSuan K
hat Khai
Cin D
o Mang
Zen Kho C
ingPau K
han Mang
Thang Khan K
apTun K
hen PauPum
Lian Mang
Zam En C
ingD
im Za Langh
Niang Lian C
iinC
in Lian Kham
(Sukte)(D
opmul)
(Gualnam
)(Tangpua)
(Guite)
(Gualnam
)(Sukte)
(Bawm
khai)
(9)
(10)G
in Lian Kham
Cing En V
ungZo K
han Niiang
Khai Suan
(Tangpua)(Sam
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
20-10
Zam K
hat Niang
Pau Khan M
ungD
im N
gaih LunSuan D
ah LianN
iang Ngaih N
uamK
hai Khan M
uanN
iang San Nem
Cing Khaw
l Dim
Zam Suan K
hup (Sukte)
18-8
1. Sian Kho Pau
Neem
Kho Zam
(Tonsing)
19-9
6. Suan Khat K
hai7. C
in Do M
angD
im Za Langh (G
ualnam)
Niang Lian C
iin (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
20-10
Ciang Suan N
em Pau K
hat SuanThang K
han Thawn
Zam San M
anLian Law
h CingCing K
hawm
Nuam
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 297
18-8
1. Sian Kho Pau
Neem
Kho Zam
(Tonsing)
19-9
9. Gin Lian K
hamZo K
han Niiang (Tangpua)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Zam Suan H
uaiCing K
op Kim
Ciing Nuam
Dim
Pau Khan Siam
Tual Sian Mung
Thang Mun Piang
16-6
6. Vum K
ham
17-7
4. Thang Kho K
ai1.C
ing Za Niang(Sukte)
2.Ciin Za N
iang(Sukte)3.Luan C
ing (Zilom)
18-8
2. Sian Kho H
auVung N
iang (Tonsing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)19-
9N
iang Man C
iinN
gai Man C
ingN
iang Khat Lun
Kai K
han Cing
Kai K
han ZamK
hual Lam N
iangZam
Khan K
hawm
Khup Za Tuan
Cin Za Suum
Dong Sian Pau
Tun Myat O
oN
ing Neih D
imC
in Khen Pau
Khen K
ho LetAw
i Lawh N
uam(Suankhup)
(Hatlangh)
(Kaw
lte)(M
ate)(M
ate)
(9)
(10)Sian Za Suum
Cing K
han Mang
Dim
Sian Niang
Suang Lam M
ung(M
alneu)(N
aulak)
20-10
Hau D
eih Tung
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 298
15-5
2. Lam D
ong
16-6
6. Vum K
ham
17-7
5. Kam
Cin
Niang Za V
ung (Khuptong)
(1)
(2)
18-8
Thang Khen
Sian Khen Thang
Luan Khaw
Man(Taw
mging)
Niang K
han Zen(Telsing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)19-
9V
ung Kho H
auM
an Khen C
ingD
on Ngaih Zen
Niang Za C
ingC
in Khan Pau
Pum Suan M
ungSian Za Lal
Kung Za M
ungThang G
in LianG
o Suan Nang
Gin K
han Hau
Gin K
hua LianShw
e LingM
an Ngaih Lian
Ciin N
gaih VungLam
Za Cing
Thang Sian Cing
Khup K
han Man
(Tongluai)(Thaw
mte)
(Tangpua)(H
aka)(H
atlang)(M
alneu)(K
awngte)
(Gualnam
)(Tangpua)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
20-10
Man San N
uamM
an Lun Cing
Khen Sian K
haiN
ang Kim
ThangH
au Muan D
imM
an Suan Kim
Cing Suan Zam
Vung H
au LunM
an Sian Siam1. Vung San N
uam (Thaw
mte)
2. Gin K
han Cing (G
ualnam)
21-11
Mang Sian Lap Sang
18-8
1. Thang Khen
Luan Kho M
an (Tawm
ging)
19-9
7. Sian Za LalLam
Za Cing (K
awngte)
(1)
(2)
(3)
(4)
20-10
Khen Saw
m Tuang
Cin Lam
Mang
Man D
eih Kim
Don Sian Lun
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 299
18-8
1. Thang Khen
Luan Kho M
an (Tawm
ging)
19-9
8. Kung Za M
ung9. Thang G
in LianThang Sian C
ing (Gualnam
)K
hup Khan M
an(Tangpua)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
(2)
(3)
(4)
20-10
Man Suan H
uaiK
hen Sian Kham
Cing Sian N
emH
au Sian Gin
Hau Suan N
uamK
hen Muan Sang
Khup G
in TungM
an Huai K
imPau Sian Piang
Don San C
ing(Zilom)
17-7
5. Kam
Cin
Niang Za V
ung (Khuptong)
18-8
2. Sian Khen Thang
Niang K
han Zen(Telsing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)19-
9V
ung Do C
ingC
in Do Lian
Thang Suan Cing
Niang N
gaih Don
Niang Lun C
iinK
hen Khan K
hamPau Suan M
ungSuan K
ap ThangM
an Khan C
iinG
in Do
Pau Lam H
auG
in Suan Kham
Cin K
han VunghSong Za K
hanK
hup Khan Lun
Cin K
han Vungh(Taw
mging)
(Tangpua)(M
anlun)(N
aulak)(G
ualnam)
(Bawm
khai)(N
aulak)
(10)
(11)
(12)
(13)
(14)
(15)Saw
m K
ho Hau
Cing En Lian
Cin ZuiD
on En Mang
Zam Suan N
emC
iin Suan Niang
Kai Suan M
angPau K
han Mung
(Suante)(Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
20-10
Zen Khaw
m Vung
Thang Gin M
ungG
in Mun K
haiVung San N
uamC
ing Suan LunThang Suan K
am(G
ualnam)
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 300
16-6
6. Vum K
ham
17-7
6. Khaam
Cin
1. Dim
Zel (Dopm
ul)2. N
gem N
ing (Hautual)
3. Man Za N
iang (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)18-
8En M
anN
iiang ZamVung Za D
imThang C
in PauN
iang Ngaih Lian
Cing K
han Man
Vung K
han Mang
Kham
Khan C
inG
in Khen M
angSuak Za Thang
Kham
Za Go
Luan Khan Vung
(Tongluai)(Tonsing)
(Telsing)
(10)
(11)
Kham
Khan Thang
Nian K
han Niang
Man K
han Cing (H
atzaw)
19-9
Niang D
o Mang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Niang Lam
Man
Cin Khaw
m Suum
Cing H
au Vung
Mung Suan Lian
Pau Khan K
imM
ang Sian Lawh C
ingC
ing Muan N
iang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 301
Pu Tun Kim
’ suan leh khakte
12-2
Pu Sim H
ang
(1)
(2)13-
3M
ang SukM
ang Vungh
(1)
(2)
(3)
(4)
14-4
Thuk ZongThuam
On
Tun Kim
Suk Suah (Suk Thuah)
15-5
Zong Gen
16-
6Thang Pau
(1)
(2)
17-7
Am
Khual
Ngul La
(1)
(2)
(3)
(4)18-
8Lam
Kam
Khual Zam
SalunTum
Huat
No N
iangZuan D
imZo H
atC
ing Za Ngai
(Tungdim)
(Taithul)(Taithul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
19-9
Zuan Hang
Khen Thang
Huat Za C
inO
p No
Tan Za Niang
Siam Za M
angZam
Gin
Hing Ciin
Niang Za C
ingLet Za N
iangC
ing Za Neel
Kam
Kho Zam
Seel Za LanghLun Lang
Song Za Cing
(Taithul)(N
gaman)
(Taithul)(M
antuang)(M
antuang)(D
opmul)
(Taithul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)20-
10K
am C
in ThangC
iin Kho N
iangK
hen Za No
Cin Suan K
hamN
iang Suan Cing
Goih Za M
anAw
n Kham
Tun Kap
(Taithul)(M
antuang)(Lianzaw
)
(1)
(2)
(3)
(4)21-
11C
ing Khan M
anH
au Khan N
iangThang Lam
Cing
Hang Suan M
angD
im G
o Cing (Taithul)
22-
12Thang K
hen Mung
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 302
17-7
1. Am
Khual
18-
81. Lam
Kam
No N
iang (Tungdim)
19-
92. K
hen ThangLet Za N
iang (Ngaman)
(1)
(2)
(3)
(4)
20-10
Niang Za D
imM
an Za Niang
Kam
Za ThangK
ai Cin Thang
Thawng Za K
amSep Thaw
ngN
o Za Neel
Cing K
han Man
(Mantuang)
(Taithul)(N
gaman)
(Taithul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
21-11
Niang K
han No
Kai K
han Niang
Thang Suan Hau
Niang Suan V
ungThang Lian M
angThang Tul K
ap G
in Lam Cing
Khual K
hen Mung
Neel Lam
Cing
Man Lian C
ing(N
gaman)
(Taithul)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)22-
12Thang K
ap SingThang Lian Suan
Thang Khup M
angC
in Za ThangM
ung Sian Muan K
hai
(1)
(2)
23-13
Hau Za K
ipH
au Lian Kap M
ung
20-10
3. Kam
Za ThangN
o Za Neel (N
gaman)
6. Thang Tul Kap
8. Khual K
hen Mung
Mya M
ya Win
Kham
Khan N
iang(K
awlte)
(Lianzaw)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
21-11
Thang Lam Pau
Hau Sian K
haiM
ang Sian Mung
Kham
Khan K
hualThang Saw
m K
haiThang K
han Khai
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 303
19-9
2. Khen Thang
Let Za Niang (Ngam
an)
20-10
4. Kai C
in ThangC
ing Khan M
an (Taithul)
(1)
(2)21-
11Suan K
han Kap
Thang Lam Lian
Man Lian N
iang (Taithul)
(1)
(2)
(3)22-
12Thang M
uan Khup
Thang Sian SangThang K
han Khai
18-8
1. Lam K
am
19-9
3. Huat Za C
inC
ing Za Neel (Taithul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Son Za Niang
Kam
Khan Thang
Man K
han No
Lun Khan M
angH
ang Suan Kham
Kham
Suan Hau
Thawng K
ho Kam
Hau K
han Man
Lun Gin K
hamN
iang Suan Cing
Niang H
au Man
(Mantuang)
(Taithul)(Saw
nmang)
(Taithul)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
21-11
Cing Tul N
ingC
in Lian Kap
Kham
Nem
Dim
Thang Khan Lian
Nuam
Man C
ingM
an Sian Dal
Niang San C
ingSian Lian H
lugD
on Lian VungH
ang Suan Mung
No N
gaih Mang
Zokhuma
Khai Sian Vung
(Tawm
ging)(D
opmul)
(Taithul)(Taithul)
(Lusei)(D
opmul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22-12
Thang Khen K
haiThang En Tuang
Hau Eng Lo
Pau Za LianLian Suan M
ung
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 304
20-10
2. Kam
Khan Thang
Hau K
han Man (Taithul)
21-11
4. Thang Khan Lian
6. Man Sian D
alN
o Ngaih M
angK
hai Sian Vung(Taithul)
(Dopm
ul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Thang Kip Suan
Thang Lam Tuang
Kap Lam
ThangG
o Khan En
Mang N
gaih Kim
Thang Lam K
imM
ang Sian Mung
Pau Muan Thaw
n
18-8
1. Lam K
am
19-9
3. Huat Za C
inN
iang Suan Cing (Taithul)
20-10
4. Lun Khan M
ang6. K
ham Suan H
auN
iang Suan Cing (Taithul)
Niang H
au Man (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
21-11
Nel N
gaih Nuam
Cin K
han Khual
Gin C
in Khup
Cing En M
anCin Saw
m K
haiN
el Deih C
ingThaw
ng Khan K
apN
ian Ngaih N
eel(Taithul)
(Taithul)
(1)
(2)
22-12
Man H
el ZoK
hai Tung Thang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 305
17-7
1. Am
Khual
(1)
(2)
(3)
(4)
18-8
Lam K
amK
hual ZamSalun
Tum H
uatN
o Niang
Zuan Dim
Zo Hat
Cing Za N
gai(Tungdim
)(Taithul)
(Taithul)
(1)
(2)
(3)
19-9
Lan Ki Thang
Pau Suan ThangH
uat Za Kam
Langh Za Niang
Vung Za Hau
(Dopm
ul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)20-
10H
at Za Man
Ciin K
ho Ngai
Cin K
ho Vung
Man Za C
ingVum
Za Nian
Khup Za C
ingH
au Za Ciin
Zam K
han Mang
La Cin Thang
Lun Lian Cing
(Tawm
ging)(D
opmul)
(9)
(10)
Man N
gaih Niang
Kham
Suan ThangC
ing Ngaih C
iin (Dopm
ul)
20-10
8. Zam K
han Mang
Lun Lian Cing (D
opmul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
21-11
Niang K
han Cing
Thang Khen Lian
Thang Khan D
alK
hen Lam N
iangThang Than M
ungC
ing En Niang
Hang Lian Taw
i Sang Thang Sian Lian K
haiThang Lian K
hupM
ang Ngaih N
uamLal Vak Zuali
(Taithul)(Taithul)
(Lusei)
(1)
(2)
22-12
Mang Sian Tung
Cing Sian Sung
Cing Geel K
im
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 306
19-9
1. Lan Ki Thang
Langh Za Niang (D
opmul)
20-10
10. Kham
Suan ThangC
ing Ngaih C
iin (Dopm
ul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)21-
11Thang Saw
m Pau
Niang H
oih Cing
Mang D
eih Cing
Nian K
han Mang
Kham
Hau M
ungC
ing Khan M
angCing Sen D
imN
iang Niang M
anPau K
han Khai
Pau En Khup
Win N
gwe
Zo Ngai N
iang(Taw
nkhup) (K
awlte)
(Tawm
ging)
(9)
(10)K
ap Gin K
hupC
ing Khan D
im
22-12
Ciin K
han Huai
18-8
2. Khual Zam
19-9
2. Pau San ThangVung Za H
au (Dopm
ul)
(1)
(2)20-
10Zam
Khen K
hamC
iin Khan M
anN
o Man N
iang(D
opmul)
(1)
(2)
(3)
(4)
21-11
Ciin N
gaih Niang
Hau Sian C
ingG
in Lam Vung
Thang Kap M
ang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 307
18-8
2. Khual Zam
19-9
3. Huat Za K
am1. Lun Za C
iin (Dopm
ul)2. D
on Za Mang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
20-10
Thang Khan Zam
Zam M
in ThangK
hup Khan M
angC
in Za PauThang Za Suan
Thang Lian Khai
Dim
Kho H
auN
o Man V
ungN
gai Suan Mang
Vung Khan M
anN
iang Khan
Nuam
Luan Cing
Thawng Za H
au(D
opmul)
(Tawm
ging)(D
opmul)
(Tawm
ging)(M
anlun)
(1)
(2)
(3)
21-11
Ciin M
an Cing
Cing M
an Neel
Kham
Sian Mung
19-9
3. Huat Za K
am1. Lun Za C
iin (Dopm
ul)2. D
on Za Mang
20-10
3. Khup K
han Mang
Vung K
han Man (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
21-11
Mang N
uam C
ingK
ham Siam
PauC
ing Ngaih H
uaiLun M
in ThangThang SianTuang
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 308
19-9
3. Huat Za K
am1. Lun Za C
iin (Dopm
ul)2. D
on Za Mang
20-
104. C
in Za PauN
iang Khan M
ang(D
opmul)
(1)
(2)
(3)
21-11
Thang Hau K
apK
ap Min Lian
Mang Tun K
ap
(1)
(2)
(3)
(4)22-
12 Pau Sian M
uanPau G
en SutH
ang Sian Khai
Khai K
han Khual
19-9
3. Huat Za K
am1. Lun Za C
iin (Dopm
ul)2. D
on Za Mang
20-
106. Thang Lian K
haiN
uam Luan C
ing (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)21-
11Thang K
han Mung
Ngai K
han Vung
Lun Khan K
hupCin N
gaih Dim
Hau Taw
i ThangM
ang Lian Kap
18-8
2. Khual Zam
19-9
La Cin K
hupD
on Za Mang (D
opmul)
(1)
(2)
20-10
Zam N
gaih ThangD
im K
ho Hau
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 309
Pu Sa Lun’ suan leh khakte
17-7
1.Am
Khual
18-8
3. Sa Lun
Zo Hat (Taithul)
19-9
Thah Za Kam
Giah Za N
iang (Buansing)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)20-
10Lun Za K
apThat C
in Khup
Dim
Za Ngai
Lun Za Vung
Lun Za Man
Khup K
han Man
Lun Za Mang
Ngai K
han Niang
(Taithul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)21-
11N
iang Hau V
ungK
am Suan Thang
Kham
Lian PauK
am Lian Cing
Nuam
Ngaih Lian
Luan Khan N
uam C
ingG
in Khan M
ungM
ang Huai C
inG
o PauC
ing Khan D
imD
ai Cin Thang
Cin Lam
Khup
Thang Khan K
haiC
ing Suan Dim
Thang Suan Khai
(Taithul)(D
opmul)
(Haw
lhang)(Taithul)
(Taithul)(Saw
nmang)
(Taithul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
22-12
Niang San Lun
Khup M
uan Khai
Sing Khan M
angM
ang Sian Muang
Hang Za Tuang
Vung Lawh N
uam C
ingN
iang Lawh N
uamM
an Lawh K
im
20-10
2. That Gin K
hup
21-11
7. Gin K
han Mung
Cing Suan D
im (Saw
nmang)
(1)
(2)
(3)
22-12
Niang D
eih LianC
ing Boih
Cing Sian Paal
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 310
Pu Tum H
uat’ suan leh khakte
17-7
1. Am
Khual
18-
84. Tum
Huat
Cing Za N
gai (Taithul)
(1)
(2)
(3)19-
9Ling Za D
ongThah Za Lun
La Cin Thang
Thang Kho M
an (Taithul)C
iin Kho N
gai (Tawm
ging)C
iin Kho Vung (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
20-10
Ngai G
in Mang
Huat C
in Khup
Hau H
en Cing
Lun Khen M
angN
iang Man C
ingC
ing Man N
iangCiin G
o CingK
am G
in Kham
Nian Sen M
angThaw
ng Kho K
amD
im G
o Ciin
Kai H
en Thang(M
antuang)(D
opmul)
(Mantuang)
(Taithul)(Taithul)
(1)
(2)
21-11
Deng K
hen Kap
Man Lian V
ungLuan Lian C
ingThang Lam
Mang
(Dopm
ul)(M
angtuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)22-
12M
ang Suan Dim
Khup En K
haiM
ang Kap M
in ThangC
ing Deih N
uamM
ang Tawi Thang
Sawm
Deih Thang
18-8
4. Tum H
uat
19-9
1. Ling Za Dong
20-
104. Lun K
hen Mang
Dim
Go C
iin (Taithul)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
21-11
Dong K
han PauH
au Do Suan
Khup K
han Khual
Kham
Kap Thang
Niang San V
ungM
ung Sian ThangN
iang Ngaih D
imM
an Lian Cing
(9)
(10)
Nian H
au LunD
o Hen Thang
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Mang H
awm
Mung
Go K
han Pum C
ing Saan Deih
Mang Thaw
n LianCing Lam
Lia M
ang Mun Tuang
Pau Muan K
hai
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 311
17-7
1. Am
Khual
18-
84. Tum
Huat
Cing Za N
gai (Taithul)
19-9
2. That Za LunC
iin Kho N
gai (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)20-
10C
ing Suan Mang
Niang Suan M
ongM
ang Khan C
ingN
iang Go C
ingN
uam Lun C
ingThang K
hen Cing
Vung K
ham M
anSian Lian M
ungCing Lam
No
19-9
2. That Za LunC
iin Kho N
gai (Tawm
ging)
20-10
8. Sian Lian Mung
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
21-11
Lun Ngaih Thang
Ngai Lian N
iangThang Sian K
hualK
ap Sawm
Mang
Thang Siam Lian
18-8
4. Tum H
uatC
ing Za Ngai (Taithul)
19-
93. La C
in ThangC
iin Kho Vung (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
20-10
Huat C
in Kap
Cing K
han Ciin
Thang Khan K
hupThaw
ng Lian Mung
Thang Dim
Niang
Man K
hen Cing
Mang Suan Lian
Nuam
Ngaih M
angLian K
han Pau(D
opmul)
Pu Sim H
ang’ Khanggui G
ualhna- 312
Pu Ging Lam
’ suan leh khakte (Bohkan, Tamu)
Goih AwnN
gul Thang
(1)
(2)
(3)Tual C
inAw
n Gin
Lam M
an1. Za Siam
(Hauzel)
2. Cing K
hua Nem
(1)
(2)B
ohkan
(3)
(4)
(5)
(6)Ciin Za K
imH
au Khua Thang
Mang K
han Cing
Nem
Ngaih Lian
Gin K
han Mang
Thang Suan Mang
Kap Thuam
Chanchuahii
Vanlalmuana
Lungmuana
Lilipary(H
auzel)(Lusei)
(Lusei)(Lusei)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Cin Lian K
apLalriatpuii
Thuam Lian M
angC
in Za Maw
iM
ang Lian ThangLalrem
ruat
Tual Cin
1. Za Siam (H
auzel)2. C
ing Khua N
em5. G
in Khan M
ang (Tamu)
Lilipari (Lusei)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)N
em K
han Cing
Kim
Ngaih Vung
Niang Za M
awi
Malsaw
mkim
Cinsuanlian
Lalchiandamii
Lalchanzualii
E. PU M
AT VU
NG
’ KH
AN
GG
UI G
UA
LHN
A
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 314PU
Mat Vungh' Suan leh K
haakte
11-1
PU TAW
M G
ING
(1)
(3)
(4)
(5)
(6)
12-2
SON
G H
AN
G (Lam
Hang)
NEI LA
IG
UI ZIA
MSIM
HA
NG
MAT VUNG
H
(1)
(2)
13-3.
Pau TunZong Zel
(1)
(2)14-
4C
iang Zui1. N
uam Suah
2. Hang K
am
15-5
Tong EnZel Zong
16-6
Kip Tel
Sum H
ong
(1)
(2)17-
7Zong K
humSuah H
elLo H
el
(1)
(2)
(3)18-
8Zong Eng
Tun Khaat
Son Dam
Do Luan
19-9
Khum
Din
1. Hang Thuam
1. Hel Cin
1. Vial K
hua Thang2. Zong Vum
3. Khaat C
in3. K
haat Thual3. H
el Zam5. K
han Dai
5. Dam
Awn
4. Luan Pum7. K
han Thang5. H
el Cin8. H
el Khup
9. Son Pau
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 315
18-8
Zong Eng
19-9
Khum
Din
(1) Cing K
im (G
uite)(2) C
iin Zo (Lamtho)
(1)
(2)
(3)
20-10
Eng TuahH
en Awn
Vum
ThangTan N
em (G
ualnam)
Ning Zo (G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
21-11
Din Thang
Thang TheuEn H
uaiAw
n Goih
(1) Ngaih Vung (M
alneu)Vial C
ing(2) Tel N
iang (Munsuang)
(Munsuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
22-12
Tuah PumTuah K
amK
am K
hua PauSaw
m Cin
Nem
VungN
iang Ngul
Huai K
hupCiin D
amSon Am
(Zuisang)Lut C
in(Halkik)
Thuam G
in(Munsuang)
(9)
(10)
(11)
(12)
(13)
(14)
Tuah Ciin
Sawm
PumK
ham Za Lian
Nuam
Hau
Theu Ning
Nem
Za Cing
Phut Theu(Halkik)
1.Cing G
in Dim
(Halkik)
Suah Cinh(G
ualnam)
2.Kiim
Zo (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
23-13
Thang Khan Lian
Niang K
han Dim
Thang Khan K
aiPau G
oThang Lian D
oCiin K
am Vung
Hau G
in Cing
Ning Sial Lun
Ning Suan C
ingSuan K
hen LanghG
in Khaw
m C
ingThuam
Khan Pau
(Gualnam
)(Songput)
(Munsuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
24-14
Lian Go M
ungLangh C
in ThangZo Taw
i Man
Cing D
eih Lun
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 316Pu Eng Thuah' Suan leh K
hakte
21-11
(1) Din Thang
(2) Thang Theu(3) En H
uai(4) Aw
n Goih
Vial Cing (M
unsuang)
(1)
(2)
(3)
22-12
Tuah Cin
Thang Suan LianLuan K
hua Cin
Nuam
Zen (Thawm
te)G
oih Za Ciin (H
al kik)Sut Pau (M
unsuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)23-
13Theu Za Thang
Vial Do Pau
Thang Khen Pau
Vungh D
o Kham
Lian Khan N
angC
ing Zen ThangZo Zen C
ingH
uai Za Ning
Ciin Za C
ing1.D
am Zen C
ing (Munsuang)
Pum D
on LanghPum
Heh C
ingPum
Za Nang
Thang Khan Thaw
ng(M
unsuang)(M
unsuang)2.Zel K
hua Nian (G
ualnam)
(Kikkai)
(Munsuang)
(Gualnam
)(H
alkik)
(1)
(2)
(3)
(4)24-
14C
in Za Khen (Capt)
Tual Khan K
hamPau Than Sang
Pau Za LanghK
hin Ohn K
yu (a) Cing Sian D
onG
o Sial Khup (M
unsuang)G
in Sian Cing (M
unsuang)N
gul Go M
an (Hatlangh)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
25-15
Thang Deih Piang
Pau Mat Lian
Khen Pan M
angThang Lam
Khai
Ning San Lun
Cing Sian D
eihThaw
ng Sian Vung
Ciin Theih Kim
4. Khup Len M
ung5. Sang C
in Aung
6. Ciin D
o Thuam7. Langh Lian Tung
8. Dal Thaw
n Piang9. N
ing San Nuam
10. Cing Law
h Lun
23-13
1.Theu Za ThangH
uai Za Ning (M
unsuang)
24-14
4.Pau Za LanghN
gul Go M
an (Hatlangh)
(1)
(2)
(3)
25-15
Thang Cin Tuang
Pau Khaw
m Lian M
angN
ing Suan Muang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 317Pu Eng Thuah' Suan leh K
hakte
22-12
1. Tuah Cin
Nuam
Zen (Thawm
te)
23-13
2. Vial D
o PauC
iin Za Cing (M
unsuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)24-
14C
in Khen K
hamZen Za N
emG
in Don C
ingC
in Suan LanghThang Taw
i Man
Thang Khan V
ungK
ap Khan Thang
Kham
Lian Mang
Pau Zam K
hupG
in Khan N
iangZen K
hua ThangK
ham D
o Mang
Kham
Khua Lian
Cing K
hawm
Niang
(Munsuang)
(Naulak)
(Tawm
ging)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
25-15
Cing Lam Lun
Vung Sial CingPau Than C
in
22-12
1. Tuah Cin
Nuam
Zen (Thawm
te)
23-13
3. Thang Khen Pau
1. Dam
Zen Cing (M
unsuang)2. Zel K
hua Nian (G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
24-14
Cin Za D
ongZen Lam
Cing
Ning D
on Niang
Cin K
hua LianK
hai Khup
Thang Khan V
umThang San V
ungC
ing Do M
anM
a Nyo
Do Za C
inHatlangh)
Pau Khan K
hup(Gualnam
)Theu K
han Man
Theu Khan M
an(Tawm
ging)9. Thang Suan M
ang10. Langh D
o Lun
N
ang Suan Thang(Munsuang)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
25-15
Pau Suan Mung
Lian Cin Pau
Nian Taw
i VungPau K
han Mung
Gin Za N
ang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 318Pu Eng Thuah' Suan leh K
hakte
22-12
1. Tuah Cin
Nuam
Zen(Thawm
te)
23-13
5. Lian Khan N
angPum
Heh C
ing (Munsuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Zen Lun Cing
Cinh K
han Mung
Zo Ngaih N
iangH
au Mun Pau
Thang Kip Pau
Thang Man V
ungK
hup Do Thang (K
ikkai)K
ham H
au Mung (Taw
mging)
Zen Lun Dim
(Malneu)
Ning K
hawl Thang (H
alkik)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 319Pu Eng Thuah' Suan leh K
hakte
21-11
(1) Din Thang
(2) Thang Theu(3) En H
uai(4) Aw
n Goih
Vial Cing (M
unsuang)
22-12
2.Thang Suan LianG
oih Za Ciin (Halkik)
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Theu Khan Sing
Kim
Khen Thang
Cing K
han ZamN
ing Suan Cing
Pum K
han Zo(Munsuang)
Dim
Sial Ning (G
ualnam)
Gin En Pau (H
alkik)Thang K
han Lian (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)24-
14Lian K
han PauThang D
eih LunCiin N
gaih Dim
Hau San N
iangD
im Luan C
ing
(1)
(2)25-
15Sing K
han Khai
Sing Za Mung
23-13
2. Kim
Khen Thang
Dim
Sial Ning (G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
24-14
Lian Sian Kham
Thang Khan C
inSing Suan Langh
Cing Sian M
ungC
in Khan Suan
Thang Sian TungC
iin Zen Vung
Langh Lian Niang
Ciin En C
ingN
ing Khaw
l Don
9. Zam D
on Cing
10. Kham
Don M
an11. Zo Thang V
ung
(1)
(2)
25-15
Ning Taw
i Nuam
Ning N
gaih Khaw
mM
an Gel C
ing
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 320Pu H
en Awn' Suan leh K
hakte
19-9
Khum
Din
1. Cing K
im (G
uite)2.C
iin Zo (Lamtho)
(1)
(2)
(3)
20-10
Eng TuahH
en AwnV
um Thang
Tan Nem
(Gualnam
)
(1)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
21-11
Din Thang
Din K
hamK
im H
uaiD
in Neng
Goih K
hupTun Thaw
ngAw
i Ciin(H
allik)K
im Suan(Buansing)
Ning N
iang(Tawm
ging)G
ing Zel(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
22-12
Awn Za C
inThang K
hua ZamG
en Kam
Tun LanghG
oih Ngul
Nem
Khua N
ingAw
n Cing
1. Tel Hau (M
unsuang)C
ing Kam
(Songput)C
in Khua Thang(M
alneu)2. Luh N
iang (Halkik)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Kham
Suan PauK
ham Suan G
inG
in Za LanghLangh Za Thang
Khup Za D
imN
ing Za ThangLuan Aw
ih Cing (Vangaw
)Zel Za Langh, M
ajor (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)24-
14Zam
Cin K
haiZam
Mun Thang
Khup Lam
ThangH
au Za Cing
Niang H
au Vung
Hau Lun C
ingC
ing Khen D
onG
o Za Ciin(Zuisang)
Ciin K
hen Mun
Vum K
hua TualK
am K
han Piang(Zuisang)
(Gualnam
)(M
unsuang)(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
25-15
Pau Thuam2. N
ang Sian Khai
Thang Kim
Cing G
o Mang
Langh Ngaih Lun
Vung K
han Nuam
Ciin Ngaih K
hawl
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 321Pu H
en Awn' Suan leh K
hakte
22-12
2. Thang Khua Zam
1. Tel Hau (M
unsuang)2. Luh N
iang (Halkik)
23-13
1. Kham
Suan PauLuan Aw
ih Cing (Vangaw
)
24-14
3. Khup Lam
ThangC
iin Khen M
un (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)25-
15Pau Tuang
Nang D
eih LianK
hai Muan M
ungC
ing Nuam
VungZam
Khaw
l CingK
am Suan C
in
22-12
3. Gen K
amN
ing Ciang (Songput)
23-13
Kham
Sial Khup
1. Gin K
hua Cing (Buan Sing)
2. Zen Za Ning (Song Put)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
24-14
Kam
Khan Thang
Kham
Khua Lian
Ciang Za Lun
Zam Za Ciin
Ciang Kam
CingCing Sian D
imN
ang Don M
anPau Tung Thang
Kam
Khan Pau
Cing Lam
Mang
Thang Tawi M
anSuan C
in PauC
inh Khan K
imPau Za Baw
iThaw
ng Sian LianC
ing Khan N
uamN
iang Khaw
l Cing
(Ngw
e Nyw
e Tin)(Taw
mging)
(Songput)(H
alkik)(Songput)
(Naulak)
(Bawm
khai)(G
ualnam)
10. C
ing Don N
iang11. C
iang Do Zen
Zam K
hua Thang (Naulak)
Hang Lian K
im (Songput)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
25-15
Cing Lam
VungK
hup Lam K
haiLun Suan C
ingN
ing San Nuam
Ciin Sen C
ingLian Sian D
onY
in Sian Mung
Do Thaw
n Mang (M
alneu)Than H
taik Shwe (K
awlte)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 322Pu H
en Awn' Suan leh K
hakte
23-13
Kham
Sial Khup
1. Gin K
hua Cing (Buan Sing)
2. Zen Za Ning (Song Put)
24-14
2. Kham
Khua Lian
8. Pau Tung ThangThang Taw
i Man (Taw
mging)
Cing K
han Nuam
(Bawm
khai)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
25-15
Khup D
eih TungPau Sian Piang
Cing San Kim
Khup Lam
SingEn Suan M
ungThang Lam
TuangZam
Deih Piang
24-14
9. Kam
Khan Pau
Niang K
hawl C
ing (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)25-
15 K
hup Than SumK
hup Sian Mung
Langh Sawm
Khai
Ning San V
ung
21-11
1. Din K
hamAw
i Cing (H
alkik)
22-12
4. Tun LanghZo K
hup (Munsuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Kham
Khan Vum
Song Khen
Zam K
han Khai
Cin K
han ThangTual Zen C
ing (Gualnam
)K
hup Khua N
iang (Munsuang)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Langh Cin K
hamK
hup Lian Cin
Khup K
han Man
Langh Khan M
ungG
in Lam Vung
Kam
Sian Cing
Nian K
hua Ciin
Vum D
on Cing
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 323Pu V
um Thang’ Suan leh K
hakte
20-10
1. Eng Tuah2.H
en Awn
3. Vum Thang
Tan Nem
(Gualnam
)N
ing Zo (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
21-11
Tun Thawng
Goih K
hupD
in Neng
Ging Zel (G
ualnam)
Ning N
iang (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)22-
12Thang Tuang
Thang Thawng
Vung K
hua Don
Neng V
unghZo Ciin
Vung Za N
ingV
ungh Ngul
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Khup K
hua Gin
Zel Za VumC
ing Za Ciin
Thawng Za N
ang1. K
hoi Khup (M
alneu)Son Za Langh (G
ualnam)
Dim
Za Niang (Taw
mging)
2. Ning K
hua Gin (Taw
mging)
3. H
ial Khan N
goih (Vangaw)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
24-14
Khual Lian Vung
Tuang Do Thang
Khup K
han ThangC
iin Khua N
ingC
iin Khua Lian
Vum D
o CingK
hual Khan Lun
Do K
han Mung
Kim
Do K
ham1.Lian Zen C
iin(Malneu)
Ciin K
han Niang
Zam C
in PauK
im K
hua SuanSing D
o Thang(G
ualnam)
2.Tun Za Vung(Malneu)
(Gualnam
)(Thaw
mte)
(Hatlangh)
(Halkik)
(9)
(10)
(11)
(12)
(13)
(14)
Ngul Sian Thang
Awi Sian C
ing Theu K
han Man
Tuang Khen K
amVung Lam
CingTuang K
hen PauD
al Za Huai
Thang Khan K
amK
hai Khup
(Naulak)
(Songput)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
25-15
Khup Zen N
iangG
in Mun M
angZen N
gaih Hau
Vung Lam
Mang
Gin K
han ZamPum
Lian PauG
oih San Cing
Thang Khan K
imThang C
in Khai
9. Ning N
uam D
im10. Zen M
an Ciin
(Manlun)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 324
23-13
Khup K
hua Gin
24-14
3. Khup K
han ThangC
iin Khan N
iang (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)25-
15K
hup Don M
anK
ai Khan C
iinG
in Sian Kam
Vung Lam H
auN
ing Lam Vung
Pum K
han Mung
Thang Khen K
haiK
ham M
un TuangC
ing Suan LianThang Tul M
ung(Dopm
ul)Thang Lam
Khai(D
opmul)
Vum Sian Piang(G
ualnam)
23-13
Khup K
hua Gin
24-14
9. Ngul Sian Thang
Dal Za H
uai (Naulak)
(1)
(2)
25-15
Gin Sian M
awng
Goih K
han Lun
22-12
1. Thang Tuang
23-13
4. Thawng Za N
angD
im Za N
iang (Tawnging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
24-14
Tuang Khan K
amK
hai Sian ThangG
in Za Kiim
Cing Za K
hamPau Lam
ThangC
iin Don N
iangCiin N
gaih Dim
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 325
21-11
2. Goih K
hupG
ing Zel (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)22-
12Thang Tuang
Thang Thawng
Vung K
hua Don
Neng V
unghZo Ciin
Vung Za N
ingV
ungh Ngul
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Khup G
oV
ung Zen ThangK
hual Za Cing
Neng K
hua SuanTuang Za D
oSong C
in Thang1.Lut C
iin (Songput)N
iang Za VungN
eng Khua Zam
(Tangval lai in si)N
iang Khua Lun
2.Niang K
hua Zam (Songput)
(Mang vungh)
(Gualnam
)(Songlam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)24-
14N
gul Do C
iinThaw
ng Khen Pau
Zo Khen C
ingC
ing Ngaih Lian
Suan Khan K
hupPum
Khua Suan
Ma K
hin Aye(Shante) Thang Do Lian
En Do K
amAw
ih Khan M
an(Songlam
)(M
unsuang)(M
unsuang)(Songlam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
25-15
Ciin N
gaih LunG
o Za Kham
Khen San C
ingN
ang Khan K
hualK
hup Deih Piang
23-13
Khup G
o1.Lut C
iin (Songput)2.N
iang Khua Zam
(Songput)
24-14
5.Suan Khan K
hupAw
ih Khan M
an (Songlam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Go K
hat Kam
Thang Nuam
Vung
Lian Sian Dim
Khen Lian C
ingC
ing Sian Huai
Lian Sian Dim
Lun Don K
im
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 326
21-11
2. Goih K
hupG
ing Zel (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)22-
12Thang Tuang
Thang Thawng
Vung K
hua Don
Neng V
unghZo Ciin
Vung Za N
ingV
ungh Ngul
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Khup G
oVung Zen Thang
Khual Za C
ingN
eng Khua Suan
Tuang Za Do
Song Cin Thang
1.Lut Ciin (Songput)
Niang Za Vung
Neng K
hua Zam(Tangval lai in si)
Niang K
hua Lun2.N
iang Khua Zam
(Songput)(M
ang vungh)(G
ualnam)
(Songlam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
24-14
Thawng K
hua Zam (R
SM)
Go Za H
auN
gul Za Man
Ngai Lian C
ingG
o Suan Cing
Vungh Za K
hupG
o Suan Khup
Hau Theih Lun (K
aren)Suan K
han Khup(K
ipgen)Lian D
o Pau (Phaipi)N
iang Deih Lun
(1)
(1)
(2)
(3)
25-15
Vung Suan C
ingThang Len Sang
Thang Pha LianM
oe Ye Thoo (Karen)
26-16
Lun Man C
ing
23-13
5.Tuang Za Do
Niang K
hua Lun (Songlam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Thawng K
han Dal
Gin K
hua Cin
Ngul Za N
ingG
o Pian ThangC
ing Sian ZamN
guk Za Niang
Cing Aw
ih Vung(Tawm
ging)Thuam
Khan N
ang(Tawm
ging)N
iang Ngaih M
ang(Songlam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(1)
(2)
25-15
Zo Khan M
anLun Za D
imN
ing Suan Ciin
Do K
han PauPau K
han SingThang N
gaih LanghD
o Gin Tung
Suan Deih Piang
Pau Mun Lian(M
ate)Pau Thang K
im(Thaw
mte)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 327
21-11
3. Din N
engN
ing Niang (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Thang Za Hang
Tel Khua D
imZo N
iangU
ap Khua Thang
Don Thang(H
atzaw)
Thang Thawn(G
ualnam)
Kham
Khua Tuan (H
atlangh)K
hual Langh (Malneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Niang K
han Don
Neng Za Langh
Zo Zen Cing
Thual Do K
hupD
im K
han Niang
Son Za Do
Thawng Langh
1. Luan Do C
ing (Malneu)
En Do K
iim (Tunglut)
(Tangpua)(M
alneu)2. C
ing Za Vung (Sihzang)
(1)
(2)24-
14H
ang Suan Cin
Thang Sial Cing
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 328(Tuithang - Tuim
ui - Tauleng)
11-1
Tawm
Ging
12-2
Mat Vungh
(1)
(2)
13-3
Pau TunZong Zel
(1)
(2)14-
4C
iang ZuiN
uam Suah
Hang K
am
15-5
Tong EnZel Zong
16-6
Kip Tel
Sum H
ong
(1)
(2)17-
7Zong K
humSuah H
el (Losau-ah teng)Lo H
el (Mal gam
lamah inn m
ang)
(1)
(2)
(3)
18-8
Zong EngTun K
haatSon D
amD
o Luan
19-9
Khum
Din
(1) Hang Thuam
(1) Hel Cin
(1) Vial Khua Thang
(2) Heh Ciin
(2) Luan Ciin(2) D
im N
iang(3) Zong Vum
(3) Khaat C
in(3) K
haat Thual(4) Aw
i Ngaih
(4) Vial Goih
(4) Ngaih N
iang(5) H
el Zam(5) K
han Dai
(5) Dam
Awn
(6) Luan Pum(6) Luan N
ang(6) D
iah Ning
(7) Ngaih M
an(7) K
han Thang(8) H
el Khup
(9) Son Pau
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 329(Tuithang, N
galbual, Tauleng)17-
7Suah H
el
18-8
(1) Tun Khaat
(2) Son Dam
(3) Do Luan
Han C
iang (Sukte)C
iin Hat
Huai Tel (Suanhuk)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
19-9
Hang Thuam
Heh Ciin
Zong VumAw
i Ngaih
Hel Zam
Luan PumVung Vial (G
uite)En Ling (Sate)
Hen G
oih (Vangaw)
Suan Khua Thang(G
uite)C
ing Man (Sukte)
1. Naw
n Niang (M
antuang)2. N
em N
iang (Nau lak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20-10
Khaat Tuan
Zam Thang
Dam
Gin
Son Khua V
unghAw
n SingSuan K
ai (Tauleng)(C
iin Vung)(Tauleng)
Awi G
oih (Vangaw)
(Tauleng)
(1)
(2)
(3)
21-11
Thuam Zam
(Tauleng)K
haat Mang
Hau N
iangN
gai Zam (G
ualnam)
Dim
Khua Zam
(Sukte)N
gul Dah C
in (Mantuang)
(Tauleng)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22-12
Tuan Za EnM
an Za Ning
Tuan En ThangH
en CiinG
in Za Dal
Vai Do (M
ilun)Thang K
han Cing(G
ualnam)
Hen K
han Gin (M
antuang)C
iin Ngaih D
im (Sukte)
(Pyidaw
tha)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)23-
13Zam
Go K
apN
ang Sian PauD
al Khan N
angZam
Go Vung
Zam Za Pau
Zam Suan K
hamLian K
han Hang
Do K
hen ThangVung Sial C
ingC
ing Ngaih Lun
Vial Khen Lian
Khen K
han Dim
Kai K
han Cing
1.Nuam
Ngaih C
ing(Tawm
ging)Lun Lam
Ciang
(Thote)(Buansing)
(Malneu)
(Gualnam
)(Sukte)
2.Cing D
eih Niang (M
alneu)(H
atlangh)
(Kalaym
yo- Singunau)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)24-
14Thang Lian Pau
Cing Lian Vung
Go Za Lun
Gin K
hen ThangV
ung Deih N
iangK
hen Sian Mung
Pau Pum N
em(Thatm
un)Pau Lam
Thawng(N
aulak)C
ing Sawm
Lun (Bawm
khai)
(1)
(2)
(1)
(2)
25-15
Cing Sian H
uaiPau Lam
Khai
Cing Sian San
Lian Tawi C
ing
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 330(Tuithang, N
galbual, Tauleng)21-
11Thuam
Zam (Tauleng)
Ngai Zam
(Gualnam
)
22-12
3. Tuan En ThangThang K
han Cing(G
ualnam)
(Pyidaw
tha)23-
133. D
al Khan N
ang5. Zam
Za PauC
ing Ngaih Lun(Buansing)
Khen K
han Dim
(Gualnam
)
(Kalaym
yo- Pyidawtha)
(K
alaymyo- Singunau)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
24-14
Thang Khaw
h Mang
Cing Ngaih K
imK
ap Khen Pau
Cing D
eih ZoThang G
o Cin
Gin K
hawm
Khual
Pau Sian Thawn
Suan Nuam
Kim
1. Lun Lam N
iang (Thangom)
Mang K
aih ThangThaw
ng Lam C
in
2.Cing K
hawl N
iang(Duhlian)
(Sektak)(Thatm
un)
(1)
(2)25-
15N
ang Teng Khai N
ang Sian Muan
23-13
6. Zam Suan K
hamK
ai Khan C
ing(Sukte)
(Pyidawtha)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Thang Suan TuangC
ing Sawm
VungC
ing Lian LunLam
Za CinPau Sian K
haiVung Sian H
uai
23-13
7. Lian Khan H
ang (Pyidawtha)
1.Nuam
Ngaih C
ing(Tawm
ging)
2.Cing D
eih Niang(M
alneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
24-14
Vung Sian Nem
Thang Sian PiangD
al Suan LianZen Sian H
uaiThang Sian Piang(Taw
mging)
Vung Sian Nem
(Tawm
ging)C
iin Deih H
uai (Gualnam
)
25-15
Hang K
hawm
Mung
Khup Sian Vaan
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 331(Tuithang, N
galbual, Tauleng)
21-11
Thuam Zam
(Tauleng)N
gai Zam (G
ualnam)
22-12
5. Gin Za D
alC
iin Ngaih D
im (Sukte)
(Pyidaw
tha)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)23-
13Zam
Za Mung
Mang G
o ThangThang K
han Gin
Do K
han Khaw
mZam
Kham
LunC
ing Suan Dim
Ning Lam
Niang
Cing San V
ungH
au Go Vung
1.Hau G
o Vung (Tawm
ging)M
ang Lam C
ing(Sukte)K
am D
o LalK
ham K
han PauK
hai Van Mung
Kap Za C
in(Taw
mging)
2.Hau K
han Vung (Bawm
khai)(Sukte)
(Buansing)(Buansing)
(Gualnam
)
Mandalay
Pyidaw
tha
(1)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Dim
Khaw
m Lian
Dal K
hen SangThang Lam
Khai
Mung Thaw
n Kham
Dim
Sian LunVung Lam
Kim
Dim
Za Huai
Pau Lam Sing
Niang D
eih Cing
(Tawm
ging)(H
atlangh)
(1)
(2)
(3)25-
15Thang K
hat VanThang Sian Taw
iVung Sian K
hawl
22-12
5. Gin Za D
alC
iin Ngaih D
im (Sukte)
(Pyidaw
tha)
23-13
3. Thang Khan G
inM
an Lam C
ing(Sukte)
(Pyidawtha)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Dim
Lian VungD
al Khaw
m M
ungC
ing Tawi Lun
Lun Man N
iangVung D
eih Cing
Dim
Ngaih N
uamThang K
han Khup
Awi D
eih Piang(G
uite)(G
ualnam)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 332(Tuim
ui, Tuithang, Ngalbual, Tauleng)
19-9
Hang Thuam
Vung Vial (Guite)
20-10
2. Zam Thang
Ciin Vung
(Tauleng)
(1)
(2)
(3)
(4)21-
11Tuan K
hua Kai
Hang N
gil LoD
ai Dah C
inG
in Khua C
ing2.C
in Ning
Thiau Khan N
iangN
iang Dim
Ngul Thuam
(Vangaw)(M
antuang)(Thangom
)(M
antuang)
(Tauleng)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)22-
12Thang D
o LianG
in Do K
hamC
ing Suan Ning
Cing N
gaih LianVung G
o Cing
Thuam Song
Hang Suan Thang
Don N
gaih Dim
1.Dim
Za Ning (Thangom
)1.H
uai Za Dim
Vial Do M
ungK
ai Za Kham
Thang Suan Pau1.Zam
Khaw
m C
ing(Thanghum)
1.Zen Khan C
ing( )K
ai Khan Pau
2.Nem
Khual N
uam( )
2.Cing K
han Don
(Thangom)
(Tawm
ging)(Thangom
)2.H
uai Ngaih M
an(Tawm
ging)2.Luan D
im(Thaw
mte)
(Sukte)3.N
gai Khan H
au(Milun)
(Mantuang)
Tauleng
(1) D
imZa N
ing
(2) Nem
Khua N
uam
(3) Ngai K
han Hau
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
23-13
Vung Ngaih D
imN
em N
gaih CingN
ing Khaw
m N
iangC
ing Khaw
l LunD
im N
gaih ZoN
ing Lun Cing
Kai Za M
uanZa Lian D
engG
in Khan Pau
Do K
am Thang
1.Kam
Khan K
ap(Tawm
ging)K
hen Biak LianThaw
ng Lian ThangD
al Sian Mung
Nuam
Lian Cing
(Tawm
ging)(Taw
mging)
2.Nang D
o Kap
(Tawm
ging)(Zilom
)(Taw
mging)
24-14
Lian Sian Mung
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 333(Tuim
ui, Tuithang, Ngalbual, Tauleng)
21-11
1. Tuan Khua K
ai2.C
in Ning(Vangaw
)
22-12
2. Gin D
o Kham
6. Thuam Song
8. Hang Suan Thang
1.Huai Za D
im (M
unvung)H
uai Ngaih M
an1.Zen K
han Cing
2.Cing K
han Don(M
antuang)(Taw
mging)
2.Luan Dim
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Kai Thaw
n PauN
ing Ngaih M
angN
uam K
hua Hau
Lian Suan Kap
Cin Thah Thang
Ning Zam
Niang
Kai G
o Mang
Thang Ngaih M
ungC
ing San Nuam
Dim
Lam C
ingThang N
gaih Sian(Taw
mging)
(Phiamphu)
(Zilom)
(Thangom)
(Mantuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Kham
Thang LianD
on Haw
m K
imN
ang Suan Vung
Dim
San Huai
Mang U
ap Cing
Vung Siam M
awi
Mung Lal Lian
Pau Suan Khai
Kham
Khual M
ungD
im N
gaih SianM
ang Lam N
uam
22-12
6. Thuam Song
1.Zam K
hawm
Cing(Thanghum
) 2.H
uai Ngaih M
an(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
23-13
Cin Lam Lian
Lian Za ThatThang Lian Sang
Kai Lian M
angM
an San Cing
Khen K
ap PauK
ho Ngaih Pau
Go K
hen Kam
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
23-13
Song Khan Sum
Man San K
imN
ang Sial Khual
Song Khan Sum
Man Lam
Lun
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 334(Tauleng, Pyidaw
tha, Kaw
lpi)
21-11
1. Tuan Khua K
ai2.C
in Ning(Vangaw
)
22-12
8. Hang Suan Thang
1.Zen Khan C
ing(Tawm
ging) 2.Luan D
im(Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
23-13
Ning Lian Vung
Ciin D
o Man
Kai K
han TuangK
ai Lian Mung
Suang Khan Pau
Ning M
uan Kim
Cing San N
iK
ham Lian K
haiK
hup Khan N
awl(Thangom
)
19-9
Hang Thuam
Vung Vial (Guite)
20-10
2. Zam Thang
Ciin Vung
(Tauleng)21-
112. H
ang Ngil Lo
3. Dai D
ah Cin
Thiau Khan N
ing(Mantuang)
Niang D
im(Thangom
)
(1)
(2)
22-12
Vung Khaw
m Cing
Cing N
gaih Hau
Thang Hen Lian
Zam G
o Lian(Mantuang)
Thang Go K
ap(Thangom)
Goih M
an Vung(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Nuam
Ngaih C
ingC
in Ngaih K
hupD
im N
gaih Niang
Lian Sawm
CingLian Za K
iimC
hal Khum
(Hualnam
)C
ing Man N
iang(Tawm
ging)N
ang Gin Pau(Taw
mging)
Tual Khan K
ap(Gualnam
)Zam
Lam Vung(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
(2)
(3)
24-14
Lian Deih Tuang
Mang K
han Khual
Vung Muan D
imN
ing Deih Zam
Pau Sian SangVung K
hawm
LunLian M
un Khai
Dim
Muan K
im
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 335(Tauleng, Pyidaw
tha, Kaw
lpi)
19-9
1. Hang Thuam
Vung Khual (G
uite)
20-10
3. Dam
Gin
4. Son Khua V
ungh5. Aw
n Sing6. Suan K
ai
21-11Zam
Dong
Luan Za Cing
Tuan Za Niang
Aw
n Khai (M
ilun)
Tauleng
(1)
(2)22-
12G
in Go
Sing Do Lian
Goih D
ah Cing (M
antuang)N
iang Khen C
ing (Milun)
(1)Tauleng
(2) K
alaymyo- C
hiantagyi
(3) Kalaym
yo- Pyidawtha
(4)
23-13
Khai G
o PauG
oih Khaw
m Thang
Zen Ngaih V
ungZam
Sian PauD
on Za Man(M
ilung)N
iang Za Vung(Bawm
khai)N
ial Thang(Gualnam
)D
im N
gaih Cing(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Thang Muan Lian
Go Lam
Mang
Cing K
han Dim
Man N
gai ZoG
o Deih Lian
Go K
han Khai
Pum Sian Tuang
Kim
Deih San
Niang D
on Man (Zilom
)C
iin Sian VungThang N
gaih Lian(Suante)D
am K
han Hang
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
25-15
Pau Sian Muang
Dal Sian Tuang
Thang Sian Muan
Thang Len Maw
iVung Lam
Niang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 336(Tauleng, Pyidaw
tha, Kalaym
yo)
19-9
1. Hang Thuam
20-10
6. Suan Kai
Awi G
oih (Vangaw) (Tauleng)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
21-11
Tuan Khan Lian
Lian Za Gin
Thuam Za D
alEn G
in ThangSel G
o ThangSing D
o Hau
Luan Khua Zam
(Tawm
ging)1. H
au Hen C
ing (Thangom)
Gin K
hua Niang
1. Niiang N
gaih Cing(M
antuang)C
ing Do Lun
2. N
gai Khan H
au (Milun)
(Gualnam
)2. C
ing Khan Zen(M
ilun)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
22-12
Goih M
an Vung
Niang Za D
imG
in Khan Pau
Niang N
gaih Don
Cing Sian N
ingC
iin Lun Man
Thang Sian Mung
Kai Za N
iangThang H
en LianK
hup Za Kap
Vung Ngaih D
imG
in Sian PauN
eng Do K
amZam
Lam Thang
1. Ciin N
gaih Cing(Buansing)
(Tawm
ging)(Thangom
)(Taw
mging)
(Duhlian)
(Tawm
ging)(Thangom
)2. Thian Zam
(Ngaw
n)
(1)
(2)
(3)
23-13
Lian Khaw
m Thang
Lian Suan PiangZam
Lam Vung
(Shante)C
ing Za Vung(Thangom)
Lian Za Kiim
(Tawm
ging)
K
alaymy-Pyidaw
tha
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)24-
14Pau Thaw
n Khai
Pau Sian Muan
Dim
Lun SingM
an Nuam
Cing
Vung Sian H
oihThang Sian Lam
22-12
7. Thang Sian Mung
1. Ciin N
gaih Cing(Buansing)
2. Thian Zam
(Ngaw
n)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
23-13
Zam K
han Nuam
Lian Don M
anLian Lam
TuangThang K
han PauPau Thaw
n ThangVung Taw
i Cing
Lian Kham
Kim
Mung Za D
ingN
ang Lam C
in(Suankhup)
(Gualnam
)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 337(Tauleng, Pyidaw
tha, Kalaym
yo)
19-9
1. Hang Thuam
20-10
6. Suan Kai
Tauleng
(2)
(3)
21-11
2. Lian Za Gin
(3) Thuam Za D
al1. H
au Hen C
ing (Thangom)
Gin K
hua Niang (G
ualnam)
2. N
gai Khan H
au (Milun)
Kalaym
yo- Pyidawtha
(1)
(2)
(3)
22-12
Lian Khan N
angLun G
o Cing
Kai G
o Khup
Ngai K
han Hau
Do K
im Thang
Nang Sian M
an(M
ilun)(Taw
mging)
(Khupson)
Kalaym
yo - Pyidawtha
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Gin Lam
Thawn
Zam Sian H
uaiD
im D
o Niang
Piang Sian Mung
Thang Sian Za Mung
20-10
6. Suan Kai
Tauleng
21-11
3. Thuam Za D
alG
in Khua N
iang (Gualnam
)
Kalaym
yo- Pyidawtha
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
22-12
Kai Suan K
haiC
iin Za Cing
Goih Zam
Ning
Zam Suan Pau
Cing N
gaih Man
Zen Lun Cing
1. Dim
Ngaih H
au (Buansing)K
hual Za Dal
Lian Go Thang
Gin Suan C
ingEn K
hualG
in Za Pau2. Luan G
o Cing (K
awngte)
(Mantuang)
(Duhlian)
(Duhlian)
(Buansing)(M
ilun)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 338(Tauleng, Pyidaw
tha, Kalaym
yo)
19-9
1. Hang Thuam
20-10
6. Suan Kai
Tauleng
21-11
3. Tuam Za D
al
22-12
1. Kai Suan K
hai1. D
im N
gaih Hau (Buansing)
2. Luan G
o Cing (K
awngte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
23-13
Niang K
hawm
VungCing K
hawm
Nuam
Dal N
gaih Mang
Dal Sian M
ungG
en Sawm
ThangPau Suan K
hupThang Lam
Thawn
Hang Saw
m Tung
Man Sian M
uangSuan K
han Nang
Cin K
hen ThangThang G
o Kap
Sian Lun Niang
Cing Sian H
uaiC
ing Sian Huai
Cing D
am Teel (G
ualnam)
(Sukte)(Buansing)
(Tawm
ging)(Tohing)
(Buansing)(Buangsing- a upa' zi luah)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
24-14
Hau N
gaih LianK
hai Khan Tuang
Pau Khan Suan
Thang Ngaih Langh
Hau K
hawl K
imV
ung Khan C
ing
23-13
6. Pau Suan Khup
7. Thang Lam Thaw
nC
ing Sian Huai
1.Cing D
am Teel (G
ualnam)
(Buangsing- a upa' zi luah)2.C
ing Khaw
l Nuam
(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
24-14
Khai Suan Lian
Vung Sian LianN
uam Sian H
auG
in Sawm
TungK
hai Muan K
imK
hai Sian TuangTung D
eih Lian
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 339(Tauleng, Pyidaw
tha, Kalaym
yo)
21-11
3. Thuam Za D
alG
in Khua N
iang (Gualnam
)
Kalaym
yo- Pyidawtha
22-12
4. Zam Suan Pau
Gin Suan C
ing(Duhlian)
Yangon
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
23-13
Niang M
an Nuam
Vung Khaw
l Cing
Hau K
hawm
LunD
al Khan M
anD
al Khan K
hupLangh K
han TuangPau N
gaih SangZam
Len Mang
Thang Gin Lian
Zam K
han Hang
(Munsuang)
(Hatzaw
)(D
uhlian)
19-9
1. Hang Thuam
20-10
6. Suan Kai
Tauleng
21-11
4. En Gin Thang
1.Niang N
gaih Cing(M
antuang)2.C
ing Khan Zen(M
ilun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)22-
12Song K
han Kap
Lian Khan Zam
Goih K
han Ciin
Zam Suan C
ingC
ing Ngaih K
hawm
Zam K
han Vung
Ciin K
han Nuam
Lun Ngaih M
angPau K
han Khai
Chhaw
Naw
Cing Za N
iangC
in Za Nang
Cin K
hap Kap
Nang K
han Khup
Thang Za SangLian Suan Pau
Lang Za Mung
Niang G
o Man
(Kachin)
(Tunglut)(G
ualnam)
(Mantuang)
(Thanghum)
(Zilom)
(Tawm
ging)(K
awngte)
(Thawm
te)
(10)
(11)
(13)
Kachin gam
, Nem
awphong
Cing K
han Man
Kap Lun C
ingLo Suan M
ungK
am Lian M
ung(Thangom)
Mang K
han Sut(Sukte)N
iang Pi Cing(M
ilun)
(1)
(2)23-
13C
ing Ngaih H
uaiThang K
han PauC
in Za Thawn(Suankhup)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 340
21-11
4. En Gin Thang
1.Niang N
gaih Cing(M
antuang)2.C
ing Khan Zen(M
ilun)
22-12
2. Lian Khan Zam
Cing Za N
iang(Tunglut)
Mizoram
- Champhai
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Lian Deih Lun
Cing Ngaih D
imK
ap Suan Cing
Thang Lam V
ungThang Sian N
iangThang B
iak TuangZam
Sian Mung
Pau Lian SangH
au Za Tuang
21-11
4. En Gin Thang
1.Niang N
gaih Cing(M
antuang)2.C
ing Khan Zen(M
ilun)
Kalem
yo22-
128. Pau K
han Khai
Niang G
o Man (Thaw
mte)
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Zen Sawm
Kim
Thang Sian TuangC
ing Tul Vung
Dal Lian M
ang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 341
19-9
1. Hang Thuam
20-10
6. Suan Kai
Tauleng
21-11
5. Sel Go Thang
Cing D
o Lun (Tawm
ging)
Kalaym
yo
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)22-
12G
oih Khaw
m Cing
Kai G
o Mang
Go K
hen Kam
Lian Suan PauVung Lam
Dim
Gin Lam
ThangN
iang Ngaih D
imThang Tul N
iangLian K
han Mung
Ning N
gaih Mang
Cing Lam
LianC
iin Khan N
uamK
ham Suan K
hupPau K
hen Thang(M
ilun)(Taw
mging)
(Tawm
ging)(Taw
mging)
(Thanghum)
(Mantuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
23-13
Lun Lam C
ingThang Sian K
haiD
on Za Ngai
Cing San N
uamPau Za K
imLian H
au Vung
Kham
Khua H
auVial Thaw
n Kim
(Telsing)
21-11
5. Sel Go Thang
Cing D
o Lun (Tawm
ging)
22-12
3. Go K
hen Kam
4. Lian Suan PauC
ing Lam Lian (Taw
mging)
Ciin K
han Nuam
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
23-13
Thang Khan Sang
Lun Deih K
imK
ap Van Mung
Lun Lam Lian
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 342(Tuithang - K
alaymyo - Pyidaw
tha)18-
81. Tun K
haatH
an Ciang (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
19-9
Hang Thuam
Heh Ciin
Zong VumAw
i Ngaih
Hel Zam
Luan PumVung K
hual(Guite)
En Ling(Sate)H
en Goih (Vangaw
)Suan K
hua Thang(Guite)C
ing Man(Sukte)
1. Man N
iang (Mantuang) 2. N
em N
iang (Naulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
20-10
Lut Khua Thang
Ciang N
iangK
haat Khua Aw
nTel N
iangLuan Langh
Ngaih V
ungK
am Cin
Sel Dai Thang
1. Niang H
uaiVung Zel
Ciin K
hua Niang
Hial C
ingH
ial Dah N
iang2. C
iin Khua H
au (Samte)
(Samte)
(Vangaw)
(Vangaw)
(Vangaw)
3. Ciin K
hua Zen
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)21-
11Vum
Nang
Tun ZamG
oih Khua N
ingPum
Neng
Vum Sian Pau
Tuan Khua Zam
Awn K
han ZamLut Langh
Goih Vung
Zel Khua N
iangK
hai Za Kai
Huai K
hua Ning
Pum Za N
ingC
iin Ngaih C
ingTel K
hua Man
(Vangaw)
(Sate)(G
uite)(G
ualnam)
(Sate)(Sate)
(Vangaw)
(9)
(10)
Vum K
han ZamH
ang Ngaih Pau
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
22-12
Thang Do K
hamN
gul Cin N
angLuan Sial Thang
Goih D
ah Niang
Niang N
gaih Dim
Zen Lian Cing
Zel Ngaih M
anThaw
n Ngaih Langh
Niang Sial N
ingC
in Ngaih N
ingVung G
o Cing
Khaat Sian Pau
Ngul K
hua Hau
Pum N
gaih PauN
gul Khua Zam
(Vangaw)
(Gualnam
)(Vangaw
)(Tunglut)
(Biangtung)(Biangtung)
(Biangtung)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)23-
13N
ang Za Dal
Vung D
o Man
Huai N
gaih Don
Zen Man C
ingN
iang Za Mang
Gin D
o Cing
Thang Cin Lian
Cin D
o Lian1. N
gul Za Cing (Biangtung)
(9)
(10)
(11)
(12)
2. Zen Man C
ing (Tawm
ging)N
ang Lam Thang
Ning D
o TungN
ang Lian Khup
Dim
Man En
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
24-14
Ning Lam
ZamK
ham Lian K
ai Ong
Hang K
han Khai
Niang D
on LunN
ing Do N
iangK
ham Za Phaw
ngD
al Khan Lian
Man D
on Niang
Zam Suan M
ung(Guite)
Cing Suum
(Naulak)
Dim
Khan C
ing(Vangaw)C
ing Khup N
iang (Sukte)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 343(Tuithang - K
alaymyo)
22-12
Thang Do K
hamN
iang Sial Ning (Vangaw
)
23-13
1. Nang Za D
al1. N
gul Za Cing (Biangtung)
2. Zen Man C
ing (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)24-
14N
ing Lam Zam
Kham
Lian Kai O
ngH
ang Khan K
haiN
iang Don Lun
Ning D
o Niang
Kham
Za Phawng
Dal K
han LianM
an Don N
iangZam
Suan Mung(G
uite)C
ing Suum (N
aulak) D
im K
han Cing(Vangaw)
Cing K
hup Niang (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
25-15
Dal M
un SangCing Lian K
imV
ungh Sian PiangC
in Suan Khai
23-13
1. Nang Za D
al1. N
gul Za Cing (Biangtung)
2. Zen Man C
ing (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)24-
14N
ing Lam Zam
Kham
Lian Kai O
ngH
ang Khan K
haiN
iang Don Lun
Ning D
o Niang
Kham
Za Phawng
Dal K
han LianM
an Don N
iangZam
Suan Mung(G
uite)C
ing Suum (N
aulak) D
im K
han Cing(Vangaw)
Cing K
hup Niang (Sukte)
(1)
(2)
25-15
Cing K
hua LunD
al Mun Sing
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 344
19-9
3. Zong Vum
20-10
1. Lut Khua Thang
1.Niang H
uai2.C
iin Khua H
au (Samte)
3.Ciin K
hua Zam
21-11
1. Vum N
ang G
oih Vung (Vangaw)
22-12
2. Ngul C
in Nang
Cin N
gaih Ning (G
ual Nam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)23-
13N
ang Khan Thang
Cing Heh D
imN
ing Do Lun
Vung Lun C
ingLian C
in Kap
Kham
Khan N
angN
iang Khan M
angN
iang Ngaih M
anD
o Cin Zam
Khai G
o Kam
Zam D
eih Tung(G
ualnam)
(Tunglut)(N
aulak)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
24-14
Ning Lian Thaw
nThang Suan K
haiN
ing Man Lun
Cing San N
iangN
ang Sian Lian SungD
im K
han LunLun Sian N
emM
ang Sian Hoih
(9)
(10)
(11)
Mang Sian C
ingZam
Len TuangN
o Sian San
21-11
1.Vum N
ang G
oih Vung (Vangaw)
22-12
3. Luan Sial Thang8. Thaw
n Ngaih Langh
Cin N
gaih Ning (G
ual Nam
)
(1)
(2)
23-13
Nang H
eh PauV
ung Sian Mang
Vung K
han Nuam
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 345
19-9
3. Zong Vum
20-10
1. Lut Khua Thang
21-11
2. Tun ZamZel K
hua Ning (Sate)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
22-12
Huai Zam
Cing
Ciin N
gaih Niang
Thang Do Lian
Ngul K
hen Kap
En Khen K
apA
wn K
han Nang
Nang D
o Khup
Nang D
o Kam
Ling Khua Pau
Nian Zam
Cing (Tunglut)
(9) Kai Za G
en(10) N
eng Do Lian
1. D
on Za Niang(Tunglut)
1. Ning K
hen Man (G
ualnam)
2. Pau Za C
iin (Maibung)
2. Cing Sian N
ing (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)23-
13(1) Zam
Cin Sum(2) N
iang Khen Lun
(3) Pum M
an Cing
Ning D
eih Cing
21-11
2. Tun ZamZel K
hua Ning (Sate)
22-12
9. Kai Za G
en1. D
on Za Niang (Tunglut)
2. Pau Za Ciin (M
aibung)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
23-13
Zam D
eih Kap
Zam K
hen SumN
ian Lam Lian
Cing Suan M
anZam
Deih Piang
Cing G
in LunN
gaih Suan Mang
Langh Tung Nung
Go Lian C
ing(Samte)
1.Cing K
han Dim
(Maibung)
2. Cing K
hua Lam (N
aulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
24-14
Nang C
in Khual
Ciin K
han Hau
Cing Theih C
iangM
ang Khaw
m H
uaiLian Sian K
haiSian Suan D
imN
ang Lam D
im
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 346(Tuithang - K
alamyo)
21-11
2. Tun ZamZel K
hua Ning (Sate)
22-12
10. Neng D
o Lian1. N
ing Khen M
an(Gualnam
)2. C
ing Sian Ning(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Niang K
hen ZamZam
Khan Thang
Niang K
han Vung
Pau Sian Khai
Lian Lam Thang
19-9
(3) Zong Vum(4) Aw
i Ngaih
(5) Hel Zam
(6) Luan Pum
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)20-
10Lut K
hua ThangC
iang Niang
Khaat K
hua Awn
Tel Niang
Luan LanghN
gaih Vung
Kam
CinSel D
ai ThangZ1 - Z2 = Z 3
21-11
4. Pum N
eng H
uai Khua N
ing (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)22-
12H
uai Do C
ingThang Za H
auThan K
han Nial
Naang K
han PauLangh Za Suan
Zam K
hen ThangD
im K
hen Vung Suan D
ai Thang N
iang Lam C
ingSian Lun C
ing1. M
an Khan Zam
(Gaulnam
) (Biangtung)
(Gualnam
)(C
engam)
2. Zen Khan C
ing (Guite)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Pum Lam
ThangK
hai Suan PauN
ing Lam Vung
Hau Lun C
ingC
ing Gin M
angThang K
hen Cing
Cing N
gaih Khup
Tual Do Za Thang
Kham
Lian ThangThang Za Pau
Thang Za Suan(G
ualnam)
(Gualnam
)(G
uite)(Biangtung)
(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)24-
14Cing Lun K
imN
ing Mun M
angVung San N
uamH
au Tul Cing
Hau Teng K
haiLian Za Tung
Pau Deih Tung
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 347(Tuithang - K
alaymyo)
20-10
1. Lut Khua Thang
Z1-Z2=Z3
21-11
4. Pum N
engH
uai Khua N
ing (Gualnam
)
22-12
(5) Langh Za Suan1. M
an Khan Zam
(Gualnam
)2. Zen K
han Cing (G
uite)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)23-
13N
ing Lun Cing
Pum K
hen TungN
ang Do K
apV
ung Khan Lian
Pau Za Gen
(1) Pum D
eih Thang(2) N
ing Suan Cing
Pau Do K
am(Tunglut)
1. Cing D
eih Lian(Vangaw)
Cing Sian D
im(Suante)
Thuam H
au(Biangtung)N
iang Don M
an(Biangtun)2. C
iang San Lun (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
24-14
Zen Len Kim
Suan Za Thawng
Zam Lun M
angEn Sian Sum
22-12
5. Langh Za Suan1. M
an Khan Zam
(Gualnam
)2. Zen K
han Cing (G
uite)
23-13
3. Nang D
o Kap
5. Pau Za Gen
Cing Sian D
im(Suante)
Niang D
on Man(Biangtun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
Zam M
uan Vung
Vung Len Lun
Suan Lian ThangC
ing San LunZam
Lian CingH
au Sian Muang
Suan Tung Nung
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 348(Tuithang - K
alaymyo)
20-10
1. Lut Khua Thang
Z1-Z2 - Z3
21-11
5. Vum Sian Pau
Pum Za N
ing (Sate)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)22-
12H
uai Ngaih N
ingThang Za K
hamN
gul Khen Tung
Nang G
in PauK
ai Zen Cing
Vung D
o LunTuan K
hen Khup
Zam K
hen Vung
Ling Khua Pau
Zen Ngaih C
ing(K
aren mi)
1. Zen Do C
ing (Guite)
Thuam Za G
inZam
Sial Thang(G
uite)(G
uite)2. C
ing Hau Lun (Taw
mging)
(Tunglut)(Tunglut)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
23-13
Pau Sawn K
imPau Suan M
ungN
ing Hen Lian
Nung Lian K
hupSuan Than Thaw
nPau G
in TuanZam
Lian LunC
ing Go C
ing (Guite)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24-14
Cing Sian Lun
Khan K
hen Kap
Ning San K
imLangh Sian Thaw
nLian Sian H
uaiK
im M
un Tuang
21-11
5. Vum Sian Pau
Pum Za N
ing (Sate)
22-12
3. Ngul K
hen Tung4. N
ang Gin Pau
(Karen m
i)1. Zen D
o Cing (G
uite)2. C
ing Hau Lun (Taw
mging)
(1)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Pau Lian ThangN
ing Do V
ungPau Lian K
henC
ing Huai M
angC
ing Deih N
iangZam
Khan Lian
Pau Ngaih Leh Thang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 349
20-10
1. Lut Khua Thang
1. Niang H
uai2. C
iin Khua H
au (Samte)
3. Ciin K
hua Zen
21-11
6. Tuan Khaw
ZamC
iin Ngaih C
ing (Sate)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)22-
12Thang K
hen Kham
Thang Khen M
ungH
uai Lun Cing
Kai Za Pau
Nang G
in Mang
Zam D
eih TungThang Suan K
imC
ing Lun LianC
iin En VungC
ing Khen C
iinN
iang Khan M
ang1. N
iang Za Cing (Sam
te)Thang Tul K
hupThang K
hen Mang
(Samte)
(Tawm
ging)2. Lian K
ham N
ial (Samte)
(Vangaw)
(Tunglut)
(10)
(11)
(12)
Pum K
haw Lian K
haiK
ham Suan Lian
Zam Lian Thang
Cing Lun D
imC
ing Hen N
iangC
ing Sawm
Lun(G
ualnam)
(Biangtung)(G
uite)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Zam K
hen Tung NungC
ing Tul LunN
ang Deih K
hupPau C
in LianN
ing Hau N
uam
21-11
6. Tuan Khaw
ZamC
iin Ngaih C
ing (Sate)
22-12
7. Thang Suan Kim
1. Niang Za C
ing (Samte)
2. Lian Kham
Nial (Sam
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
23-13
(1) Cing San Kim
Lian Go M
anZam
Za Khai
Pau Khan K
hamC
ing San Mang
Hau Sian Liang
Ciin Sian Nuam
Zam Za Sut
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 350
21-11
6. Thuan Khua Zam
Ciin N
gaih Cing(Sate)
22-12
10. Pum K
hua Lian Khai
Cing Lun D
im (G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Zam M
un SingCing Lam
ZamThang Saw
m C
inCing Lam
LunPau M
uan Sang
21-11
6. Thuan Khua Zam
Ciin N
gaih Cing(Sate)
22-12
11. Kham
Suan LianC
ing Hen N
iang(Biangtung)
(1)
(2)
(3)
(4)23-
13Zam
Sian TungSuan D
eih PiangC
ing Hon Lun
Niang Sian N
uam
21-11
6. Thuan Khua Zam
Ciin N
gaih Cing(Sate)
22-12
12. Zam Lian Thang
Cing Saw
m Lun(G
uite)
(1)
(2)
(3)
(4)23-
13C
ing Sian SumN
ing San Vung
Ciin San Lun
Zam Za K
am
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 351
20-10
1. Lut Khua Thang
1. Niang H
uai2. C
iin Khua H
au (Samte)
3. Ciin K
hua Zen
21-11
8. Lut Langh9. Vum
Khan Zam
1. Tel Khua M
an (Vangaw)
Hau K
han Dim
(Guite)
2. (Kachin m
i)
(1)
(2)
(3)
22-12
Ciin Lun Vung
Thang Lian Khai
Pau Suan PiangC
iin Khan Zam
Zam K
hen Khup (Vangaw
)N
ing Than LianSuan Za Thang (Phiam
phu)
18-8
1. Tun Khaat
(2) Son Dam
(3) Do Luan
Han C
iang (Sukte)
19-9
3. Zong VumH
en Goih (Vangaw
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)20-
10Lut K
hua ThangC
iang Niang
Khaat K
hua AwnTel N
iangLuan Langh
Ngaih V
ungK
am Cin
Sel Dai Thang
Vung Zel (Samte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
21-11
Cin K
hua Niang
Thang Do H
angC
iin Khan Zen
Goih Sian N
iangH
uai Dah Zam
Vum D
o Kham
Hang Za G
in(Mantuang)
Ning Sian(Sam
te)Vial D
o Thang(Tunglut)Sian Za K
ham(Biangtung)H
au Za Nang(Vangaw
)D
on Dah C
ing
(1)
(2)
22-12
Awn N
gaih PauTun K
hen Thang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 352
19-9
3. Zong Vum
20-10
3. Khaat K
hua Awn
Vung Zel (Vangaw)
21-11
6. Vum D
o Kham
Don D
ah Cing (Vangaw
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)22-
12H
ang Zen Ciin
Awn H
eh Dal
Hang N
gaih ThangZam
Khen C
ingH
ang Khan M
angThang K
hawm
PauN
ing Sial LunK
hup Za Cin
Nian K
han Mang
Mang N
gaih Ciin
Kham
Khan G
inN
iang Lawh M
anN
iang Gin Lai Lun C
ing C
in Ngaih Pau
(Sukte) (Vangaw
) (Tunglut)
(Biangtung) (G
ualnam)
(Biangtung) (Biangtung)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Cing D
eih ZamK
ham K
ap PauK
ham K
ap Mung
Dim
Luan CingPau G
in Phawng
Thang Sian Khai
21-11
6. Vum D
o Kham
Don D
ah Cing (Vangaw
)
22-12
3. Hang N
gaih ThangM
ang Ngaih C
iin (Tunglut)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)23-
13Cing Lam
Kim
Ciang Suan Lun
Kham
Khan Sut
Ciin Lian CingThang H
au Khup
Mang Thaw
n LunV
ung San Mang
Dal G
in Mun
Mang Sian Tuang
Niang Sian M
ang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 353(Tuithang, Singzung, K
alaymyo)
21-11
6. Vum D
o Kham
Don D
ah Cing (Vangaw
)
22-12
4. Hang K
han Mang
Niang Law
h Man(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Kham
Gin K
hupEn K
han TuangCing G
in CiinC
iin Zun Mang
Dal Sian M
uangM
ang Suan Nuam
22-12
6. Thang Khaw
m Pau
Niang G
in Lai Lun Cing (Biangtung)
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Cing Law
h VungV
ung Lam M
angK
ham D
eih Kim
Pau Pian Sang
19-9
3. Zong Vum
20-10
5. Luan LanghC
iin Khua N
ing (Vangaw)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
21-11
Vum D
ah LianThang Pau
Goih K
han Cing
Thang Za Do
Dam
Khua M
anN
ang Khua Pau
Niang Za M
an(Vangaw)
Niang K
hua Niang(G
ualnam)
Khai Za K
ai (Guite)
(1)
(2)
22-12
Luan Ngaih Thang
Pau Khen M
angC
ing Khen Lian (B
iangtung)
23-13
Lian Khan Thang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 354(Tuithang, Singzung, K
alaymyo)
17-7
Suah Hel
18-8
(1) Tun Khaat
(2) Son Dam
(3) Do Luan
Han C
iang (Sukte)C
iin Hat
Huai Tel (Suanhuk)
19-9
3. Zong VumH
en Goih (Vangaw
)
20-10
5. Luan LanghC
iin Khua N
ing (Vangaw)
21-11
2. Thang Pau4. Thang Za D
oN
iang Khua N
iang (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
22-12
Niang D
ah LianLuan K
han ZamK
hual Khan Pau
Langh Suan Pau
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 355(Tuithang, Singzung, K
alaymyo)
18-8
1. Tun Khaat
Han C
iang (Sukte)
19-9
3. Zong VumH
en Goih (Vangaw
)
20-10
7. Kam
Cin
1. Hial C
ing (Vangaw)
2. Dim
Khua C
ing (Biangtung)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)21-
11V
um Za Thang
Thang Sail LianG
oih Sian Cing
Sel Gin Thang
Hial N
gaih Dim
Nang Za K
hamZel Zam
CiinLian K
ap ThangVung D
o Zam1.Vung N
gaih Zam(Vangaw
) Tun D
o Pau2.C
ing Go Vung(Sam
te) (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
22-12
Cing N
gaih Mang
Kam
Khan Thang
Don G
o Cing
Gin D
o LanghZa C
in ThangLuan K
han LunC
ing Hau Lun
En Khen Pau
Ciin San N
iangK
am Za C
ingZam
LanghVungh N
gaih Mang
Zam K
han Dal
Nang G
in PauLian N
gaih Dim
(Gualnam
)(Sam
te)(Biangtung)
(Tawm
ging)(Tunglut)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
23-13
Zam K
han Hau
Lian Deih Thang
Dim
Sum Lun
Mang Lun K
imThang San N
uamPau Zom
Khup
Pau Mun Tuang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 356(N
galbual, Pyidawtha, K
alaymyo)
18-8
1. Tun Khaat
Han C
iang (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)19-
9H
ang ThuamH
eh CiinZong Vum
Awi N
gaihH
el ZamLuan Pum
Vung Khual(G
uite)En Ling(Sate)
Hen G
oih (Vangaw)
Suan Khua Thang(G
uite)Cing M
an(Sukte)1. M
an Niang (M
antuang) 2. Nem
Niang (N
aulak)
20-10
Vung Khen
1. Ciin D
ah Vung (Tawm
ging)2. D
im K
hua Ciin (Sam
te)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)21-
11Zam
Khua Tuan
Nem
CingZam
Do Pau
Thang Suan PauH
ang Khan N
angM
an Khua N
iangK
am H
eh Pau Lian Za N
iangLian K
hua Mang
Awn Za K
apZel K
han Cing
(Sukte)(Sukte)
(Mantuang)
(Hatlangh)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
22-12
Khen D
o ThangK
ai Ngaih Vung
Ciin Sian M
anThang Biak Lian
Pau Kam
Nang
1. Ngai Za En (Baw
mkhai)
Thang Do Lian
Tual Khan K
hupC
iin Khaw
l Cing
2. Ma Aung (Shan)
(Guite)
(Gualnam
)(N
aulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
(2)
(3)
23-13
(1) Nang Za Lian
(2) Tuan Khan K
hupPau Suan Thang
(4) Mang N
gaih LianK
ai Sian Mung
Pau Sian Muang
Thang Sian LanghN
ang Sian Thawm
Thang Khan Lun (Sukte)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 357(N
galbual, Pyidawtha, K
alaymyo)
18-8
1. Tun Khaat
Han C
iang (Sukte)
19-9
6. Luan Pum1. M
an Niang (M
antuang)2. N
em N
iang (Naulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
20-10
Khual C
ingThaw
ng Khup
Khaat G
oK
haat Za Huat
Tuan Gin
Ngaih K
hua Ciin
Dam
CingLuan K
hua ZamThuam
VunghC
iin Khua Lun
Niang D
ah VungN
iang Khua C
iinC
iin Khua N
iiangVum
Song (Tanleng)Luan C
inTuan K
han Lian(Tunglut)
(Sukte)(M
antuang)(M
ilun)(M
antuang)(M
antuang)(G
ualnam)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
21-11
Huat Sian Pau
Zam K
hawm
CingN
ang Khup
Lian Ngaih N
angC
ing Do Lun
Niang Lian C
ingG
in Do Pau
Tuan Do K
henThang Za D
alD
on Niiang
Ngiak K
hua VungSel G
o ThangK
han Suan Cin
Khen Za C
ing(Suante)
(Mantuang)
(Mantuang)
(Tawm
ging)(Sukte)
(Sote)
(1)
(2)
22-12
Niang Lun C
ingG
o Khan Pau
Tel Za Cing (M
ilun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
23-13
Vung Lun C
ingN
ang Khan Lal
Man Lian N
iangThang Lian K
haiThang N
gaih Kim
Kap K
han Mang
Cing San N
iang1. Thang Saw
m Vung (K
huptong)Thang Saw
m Vung
(Kaw
lte)2. K
ap Khaw
m C
iang (Gualnam
)(K
huptong)
(1)
(2)
24-14
(1) Cing Sian N
uam(2) Pau Sian K
hai
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 358(N
galbual, Pyidawtha, K
alaymyo)
20-10
3. Khaat G
oN
iang Dah Vung (M
antuang)
21-11
7. Tuan Do K
henK
hen Za Cing (Sote)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
22-12
Vung K
han Man
Go K
hen ThangZam
Suan Mung
Vung Khaw
m Lun
Khai Suan M
angC
ing Suan Ciin
Don N
gaih Niiang
Cing San M
awi
Nang Suan M
angC
ing Ngaih H
uaiG
o Khen M
ang(M
izo)(Siam
phu)( )
(Thangom)
(Sukte)(Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22-13
Cing K
aih Niang
Khen Lun C
ingD
im Sian N
uamK
hen Sian Khai
Lian Haw
n Kim
21-11
7. Tuan Do K
henK
hen Za Cing (Sote)
22-12
3. Zam Suan M
ungC
ing San Maw
i
(1)
(2)
(3)
(4)22-
13K
hen Lian Mang
Lian Khan Tuang
Za Lian Khup
Thang Kim
Sang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 359(N
galbual, Tahan, Pyidawtha, K
alaymyo)
19-9
6. Luan Pum1. M
an Niang (M
antuang)2. N
em N
iang (Naulak)
20-10
4. Khaat Za H
uatN
iang Khua C
iin (Milun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
21-11
Niiang K
haw Zam
Pum K
hen ThangSong H
eh Kam
Neng Sian C
ingLun N
gaih Cing
Gin K
han Nang
Ciin N
gaih Man
Thang Khan K
hupThang N
gaih Lian1. Vung N
gaih Zam (Siam
phu)(M
ilun)(M
ilun)(N
aulak)2. C
iin Ngaih Lun (Tangom
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Ciin Za M
anH
uat Khan D
engTel Lam
CingN
ang Gin Pau
Huat K
hen ThangZam
Deih C
ingZam
Suan Niang
Kam
Sian PiangC
ing Suan VungD
im N
gaih Niang
Vung Man C
ing(K
awlte)
Cing San D
im(Thangom
)(Taw
mging)
(Naulak)
22-13
Kam
Khan H
ang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 360(N
galbual, Pyidawtha, Tahan, K
alaymyo)
19-9
6. Luan Pum1. M
an Niang (M
antuang)2. N
em N
iang (Naulak)
20-10
5. Tuan Gin
Ciin K
hua Niang (M
antuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)21-
11Pum
Khen M
ungZam
Za Dal
Thang Khua G
inH
ang Go K
amD
am D
o Hang
Huat N
gaih Cing
Ngiak Lam
Cing
Niang Zen C
ingD
im Za M
angVum
Khan Thang
(Mantuang)
(Naulak)
(Tawm
ging)(N
aulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22-12
Niang K
han LunD
im K
han Nuam
Dim
Khan Zam
Gin Lian K
hupLian K
am N
ingG
in Suan Kam
Hang Za Tung
Khup K
han ThangSan C
ingLian Sian H
au(Suante)
(Milun)
(Milun)
(Naulak)
(Sukte)
(1)
(2)
(3)
23-13
Cing D
eih Nuam
Dal Sian Sum
Zam H
au Lun
21-11
3. Thang Khua G
in4. H
ang Go K
amN
iang Zen Cing (N
aulak)D
im Za M
ang (Tawm
ging)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22-12
Niang K
hen Ling(2) M
an Lam N
iangN
iang Nian C
ingG
in Za Naw
lTuang K
hua Khai
Cing Suan N
emK
hup Suan PauK
ap BoihM
ung Lian Za Hang
(Mantuang)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 361(N
galbual, Tauleng, Pyidawtha, K
alaymyo, Phai, Tahan)
17-7
Suah Hel
(1)
(2)
(3)
18-8
Tun Khaat
Son Dam
Do Luan
Han C
iang (Sukte)C
iin Hat
Huai Tel (Suanhuk)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
19-9
Hel C
inLuan C
iinK
haat Cin
Vial Goih
Khan D
aiLuan N
angN
gaih Man
Luan Dam
Khaat Lian
Don N
ing
(1)
(2)
(3)
(4)20-
10D
am K
hai (Ngalbual)
Thuam Za D
oLian Song
Awi K
hua Ning
1. Neng Za D
on (Mantuang)
Nuam
Don C
ing2. C
iin Zen Cing (H
atlang)(M
antuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)21-
11C
in Za Nang
Dam
Go Lian
Ning N
gaih Cing
Khan K
hua Man
Man Sial N
iiangN
ing Ngaih N
uamD
o Gin Pau
Cin G
awh M
angZel G
o Niang
Thang Go K
apD
am Za C
ingN
iiang Suan VungN
ek Dah K
hupTual K
hua PauN
eng Do Pau
Thang Do Pau
Vial Lian Ning
Zam N
gaih Cin (M
ilun)D
al Ngaih M
ang (Taw
mging)
(Naulak)
(Biangtung)(M
ilun)(M
ilun)(M
antuang)(N
aulak)D
am Za K
ai(Sukte)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22-12
Khai K
hua Kam
(Phai)D
on Go V
ungN
ing Khan V
ungLian K
han Niang
Lian Khan Thang
Hau Za C
ingK
am D
o Kham
Tual Khua Pau
Go Za K
hupN
iang Suan Mang
(Mantuang)
(Tawm
ging)(Taw
mging)
(Mantuang)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Cing H
au Nuam
Go Lian Pau
Thang Lam Piang
Nang Lian K
apLian Saw
m Piang
(Ngaw
nte)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 362(N
galbual, Tauleng, Phai, Tahan, Pyidawtha)
20-10
1. Dam
Khai (N
galbual)1. N
eng Za Don (M
antuang)2. C
iin Zen Cing (H
atlang)
21-11
8. Cin G
awh M
angVial Lian N
ing (Naulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
22-12
Cing M
an Niang
Cing G
o Ciang
Tual Sian Cing
Khai K
ho PauPau Lam
SingK
ap Lun Huai
Cin N
gaih Khup
Pau Suan Mung
Zam K
han LamN
gem K
han Nuam
Dim
Khaw
m Lian
Thang Deih Tung
(Tawm
ging)(Tohing)
(Gualnam
)(Taw
mging)
(Gualnam
)
23-13
Ning H
uai Kim
Ning Lun M
an
20-10
1. Dam
Khai (N
galbual)1. N
eng Za Don (M
antuang)2. C
iin Zen Cing (H
atlang)
21-11
10. Thang Go K
apD
al Ngaih M
ang
(1)
(2)
(3)
(4)22-
12C
ing Lun ZelK
hai Lian Thawng
Hau San N
iangK
hup Sian Sang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 363(N
galbual, Tauleng, Pyidawtha, K
alaymyo, Tahan, Phai)
19-9
1. Hel C
inLuan D
am
20-10
2. Thuam Za D
o
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)21-
11C
in Za Kho
Gin Za K
henLuan N
gaih ThangK
ai Za Kham
Tuan Khan D
engK
hai Za Gim
Lian Ngaih C
ingG
oih Za Dim
Khual N
gaih Don
Dim
Sawm
LianC
ing Ngaih Lian
Zen Go C
ingC
ing Suan VungVial D
o Kap
(Milun)
(Mantuang)
(Sukte)(Taw
mging)
(Thangom)
(Sukte)(M
ilun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)22-
12H
au Za Cing
Niang N
gaih Nuam
Do K
am Thang
Huai N
gaih Man
Do K
han Kap
Khup N
gaih Cing
Don N
gaih Hau
Seel ZamN
em N
gaih Cing
Thuam Song
Khup Za N
iang(Thangom
)(Taw
mging)
(Tawm
ging)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Kho Za K
apLian K
han Khai
Don N
gaih Mang
Khen K
han Khaw
mN
ing Lawh N
uamH
au Sian Muang
Cing Lian Lun
Dal Sian K
imG
in Lam Thang
Go D
eih Cing
Thang Za Tai(Thangom
)(Zilom
)(M
ilun)(Thangom
)(M
ilun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)24-
14Thang Sian Siam
Cing M
an Nuam
Diam
Sian CingM
ung Khan Suum
Cing M
an Mang
Hau Sian Piang
(Thangom)
23-13
2. Lian Khan K
hai4. K
hen Khan K
hawm
Dal Sian K
im (Zilom
)G
o Deih C
ing (Thangom)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
24-14
Cing Sian Zo
Thang Kang D
ingC
ing Nuam
SanThang Sian H
ongPau Sian Suum
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 364(N
galbual, Tauleng, Pyidawtha, K
alaymyo, Tahan, Phai)
20-10
2. Thuam Za D
o
21-11
2. Gin Za K
hen3. Luan N
gaih Thang4. K
ai Za Kham
Khual N
gaih Don (M
antuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)22-
12D
o Sian Kham
Deng Suan M
ungK
hup Go N
iangK
ho Za Khup
Cing Lun
Thang Khan K
apN
uam Lam
Cing
Cing K
han Go
Nang K
han Do
Ciin Suan N
iangK
ham K
han Pau(Thangom
)(M
antuang)(Zilom
)(Zilom
)(Thangom
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)23-
13D
on Lun Khaw
mK
han Khan Taang
Don Lam
Kim
Don N
gaih Cing
Khen K
han LanghD
al Khaw
m Thang
Don Za C
ingZam
Lun Niiang
Pa Chiang
Vung Sian Dim
Don Lam
Kaang
(Gualnam
)(Zilom
)
21-11
3. Luan Ngaih Thang
Dim
Sawm
Lian (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)22-
12N
ang Khan K
apD
o Cin Kam
Thawng Sian Thang
Lian Khen M
ungK
hen Kap Pau
Pau Deih N
angC
in Za Khup
Hau Lian N
ang
21-11
4. Kai Za K
hamC
ing Ngaih Lian (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Hau G
o Vung
Khup Za N
angC
ing Nian
Don Lam
Khaw
lVial K
han ThangD
o Khan K
apH
au Za Cin
Zam Suan Thang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 365(N
galbual, Tauleng, Pyidawtha, K
alaymyo, Tahan, Phai)
20-10
2. Thuam Za D
o
21-11
5. Tuan Khan D
eng6. K
hai Za Gin
Zen Go C
ing (Thangom)
(1)
(2)
22-12
Khup N
gaih Niang
Cing K
hom Lun
Thang Lam Pau
Thang Khaw
m Pau
(Zilom)
(Zilom)
21-11
6. Khai Za G
imC
ing Suan Vung (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)22-
12D
o Kim
ThangH
au Go V
ungK
am K
han Kap
Zen Khen C
ingK
hen Biak Lian
Cing Lam N
iang1. N
iang Ngaih D
onZam
Za Mung
Ning K
hawm
Niang
Thang Khen Lian
Cing K
haw Lun
Thang Lian Hau
2. Lun G
o Cing(Tawm
ging)(Taw
mging)
(Tawm
ging)(Sukte)
(Tawm
ging)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Gin Sian Lal
Gin D
eih ThangG
in Lam M
angK
ap Thawn Thang
Vung H
au LunC
ing Khaw
h Niang
22-12
5. Khen Biak Lian
Cing K
haw Lun(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Vung M
an Niang
Nuam
Lian CingG
in Lian SuumLian Za K
hupThang Zam
LianK
ap Sian LianK
am K
haiK
ai Za Muan
(Thangom)
(Tawm
ging)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 366(N
galbual)
19-9
1. Hel C
inLuan D
am
20-10
3. Lian Song
(1)
(2)
(3)
(4)
21-11
Cin Suan Thang
Dam
Khen C
ingD
im G
o Niiang
Zam K
han Cing
Don K
hua Hau
Tual Za Cin
Khan K
hua Cin
Cin D
o Khen
(Milun)
(Milun)
(Tawm
ging)(M
ilun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)22-
12Lian K
han Hau
Dal Suan Thang
Cing Za N
iangN
iang Ngaih Lun
Cin K
han Mang
Langh Khan M
angVung Zam
Cing
Ciin K
han Cing
Nang Lam
PauK
ap Suan Khan
Dim
Khua N
gai(M
ilun)(M
ilun)(M
antuang)(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
23-13
Thang Pian LianH
au Lam Cing
Dal K
han PauN
iang Lam Cing
Thang Kap Sang
Pau Gin M
uangM
an Lawh N
iangM
ang Lun Nuam
Kham
Za Khen
Pau Lun Mung
(Tawm
ging)(M
antuang)
22-12
2. Dal Suan Thang
Ciin K
han Cing (M
ilun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)23-
13H
au Lun Niang
Lian Lun Cing
Thang Muan H
angH
au Lam K
haiV
ungh Tung ThangK
am Cin K
hamD
al Lam Thang
(Tawm
ging)
22-12
5. Cin K
han Mang
Dim
Khua N
gai
(1)
(2)23-
13H
au Sian Niang
Mang N
gaih LunThang G
in Kap
En Kap Tuang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 367(N
galbual)
17-7
1. Suah Hel
2. Lo Hel
(1)
(2)
(3)
18-8
Tun Khaat
Son Dam
Do Luan
Han C
iang (Sukte)H
at Goih (Tunglut)
Huai Tel (Suankhup)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
19-9
Hel Cin
Luan Ciin
Khaat C
inVial G
oihK
han Dai
Luan Nang
Ngaih M
anK
haat Lian (Suante)D
on Ning (M
antuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
20-10
Huat D
ah Vung
Dam
LanghAw
n Za TunC
in Dah Pau
Dam
Za Cing
Ciin N
gaih ZenN
ang Khen D
imN
iiang Za VungD
on Hau C
ingC
in Za Nang
En Za Thang(N
aulak)(Taw
mging)
(Tawm
ging)(Suante)
21-11
Khan K
hua Cin
Niang K
han LianD
im G
o Niiang
(Tawm
ging)
(1)
(2)
22-12
Cing San M
angC
ing Dim
Man
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 368(N
galbual)
17-7
1. Suah Hel
2. Lo Hel
(1)
(2)
(3)
18-8
Tun Khaat
Son Dam
Do Luan
Han C
iang (Sukte)H
at Goih (Tunglut)
Huai Tel (Suankhup)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
19-9
Vial K
hua ThangD
im N
iangK
haat ThualN
gaih Niang
Dam
Awn
Diah N
ingK
han ThangH
el Khup
Son PauC
iang LuanAw
n ThangLuan N
iang1. Tel D
on (Gualnam
)Suah K
hual(Malneu)
Suah Vung(Tunglut)N
gaih Khaw
i(Phiamphu)
Dim
Vung(Mantuang)
(Gualnam
)(G
uite)(M
ilun)2. Suak Zam
(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)20-
10Luan K
hamTel M
anN
iang Khua C
ingN
eng Ngul
Dam
Khua C
ingN
eng PauK
hai Dal Lian
Pum N
gaiVial K
hup (Naulak)
Ciin Thang (N
aulak)Aw
n Za Nang (M
antuang)Aw
i Ning (N
aulak)C
ing Khua N
ing (Milun)
21-11
Thual Khan K
hup
(1)
(2)
(3)
(4)22-
12N
gul Ngiah M
anN
go Za Cing
Niang N
gaih Man
Kham
Sian PauK
hup Khen Thang
Go Lam
Mang
Pau Za Kham
Ning Suan C
ing(Suante)
(Tawm
ging)(Sante)
(1)
(2)
(3)
(4)
21-11
Thual Hen Pau
Thang Khan N
angN
ang Khan Lian
Kam
Do K
hamZam
Khan N
iang (Milun)
Zel Khua C
ing (Naulak)
Ciin K
hua Nuam
(Tawm
ging)D
o Go Vung
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
22-12
Pau Suan Mung
Niang M
an Vung
Cin K
han LanghN
ang Suan Cing
Lian Khen Thang
Dal Lam
ThangK
ham K
han SuanN
ing Go Zam
(Tawm
ging)N
iang Hau Lun (M
ilun)K
ai Lian Kham
(Sukte)Zam
Za Khai (Taw
mging)
Lian Lun Cing(Taw
mging)N
ian Lam C
ing (Milun)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)23-
13N
iang Nem
Cing
Pau Deih Lian
Pau Muan Lian
Cin Sian M
ungN
iang San Huai
Niang M
uan Vung
Pau Sian Khai
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 369(N
galbual)
20-10
6. Neng Pau
Awi N
ing (Naulak)
21-11
2. Thang Khan N
angZel K
hua Cing (N
aulak)
(1)
(2)22-
12Vum
Ngaih Cing
Ngin K
han Thang
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Nang Sian K
hualCing San K
imLun Sian M
anPau Za Thang
20-10
6. Neng Pau
Awi N
ing (Naulak)
21-11
3. Nang K
han LianC
iin Khan N
uam (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
22-12
Pau Khan K
hamD
ong Suan ThangN
iang Sian Dim
Kham
Khen K
hupN
ang Man C
ingThang K
han Mung
Kham
Kap V
unghC
ing Ngaih N
iangN
iang Deih C
ing
23-13
Nuam
San Nem
Lian Kap Thang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 370(N
galbual)
18-8
3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)
19-9
1. Vial K
hua ThangC
iang Luan (Gualnam
)
20-10
7. Khai D
ah LianC
ing Khua N
ing (Milun)
(1)
(2)
(3)
21-11
Thual Khan M
ungN
iang Sian Mang
Pau Khaw
m Thang
Pau Suan M
ung(Tawm
ging)M
an Ngaih N
iang (Milun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
22-12
Niang N
gaih LunC
ing Ngaih N
iangN
iang Khaw
m C
ingCing Lian D
imPau Sian Thang
Kam
Khan H
au
21-11
3. Pau Khaw
m Thang
Man N
gaih Niang (M
ilun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)Lian K
han Kham
Kap D
eih TungZam
Khan M
uanK
ap Khan K
haiN
iang Suan Nem
18-8
3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)
19-9
3. Khaat Thual
Luan Niang (M
ilun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)20-
10El Vung
Luan Khua V
unghN
em N
gulAw
i ZamTel Lian
Hang G
in Dai
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 371(N
galbual)
18-8
3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)
19-9
5. Dam
Awn
Tel Don (G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
20-10
Luan TuangZel N
iangTel Cing
Vung K
hua ZamN
iiang Sial Cing
Niang C
iinLuan K
hua Ciang
1.Ning D
im (Sukte)
Thang Kap
Kham
Do H
angK
ham Za K
apC
in Dah Lian
2.Niang G
o Cing (Phiam
phu)(G
ualnam)
(Milun)
(Milun)
(Mantuang)
(8) Don H
au Cing
(9) Ning D
on Ciin
(10) Thawng K
hen Thang(11) Cin D
o Lian(12) Thang H
en PauK
ap Za Cin (M
ilun)G
oih Zam C
ing (Mantuang)
1.Ngai K
hen Cing
2.Thang Za C
ing(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)21-
11Zam
Khua M
anCiin Sial N
iangN
iang Khan M
anAw
n Za Khup
Thang Suan PauK
hup Za Gin
Thang Za Do
Khai G
o ThangD
im G
o Ning
Don K
hawm
Cing
(Naulak)
(Naulak)
(Phiamphu)
(Samte)
(Milun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
22-12
Tuang Za PauH
au Sian Mang
Dim
Lun CingZam
Ngaih N
iangM
an Khan N
uamPau Lian K
haiK
hai Suan Mung
Cing Sian D
imC
ing Za LunH
ang Za Cin
Hang Lian M
ungK
im Boih
Gin San K
im(N
aulak)(G
ualnam)
(Hatlangh)
(Milun)
(Sukte)(Thangom
)
(1)
(2)
(3)23-
13K
hup Za SingN
ing Za LianM
ang Sian Thawn
22-12
2. Hau Sian M
angC
ing Za Lun (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)23-
13N
ing Ngaih N
emK
hup Lian Hau
Cing Lawh D
imZam
Sian LamPau K
im Thang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 372(N
galbual)
20-10
1. Luan Tuang1. N
ing Dim
(Sukte)2. N
iang Go C
ing (Phiamphu)
21-11
5. Thang Suan PauD
on Khaw
m C
ing (Milun)
(1)
(2)
22-12
Tuang Khan H
auD
im Lun M
angN
iang Kham
Nuam
(Milun)
Lian Suan Mung (Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
23-13
Cing Lun N
emM
an Huai K
imPau Lam
Cing
Pau Suan PiangThang K
hen Mang
Mang Sian Lun
Thang Sian Tawi Sang
Lam Za K
ap (Mantuang)
19-9
5. Dam
Awn
Tel Don (G
ualnam)
20-10
10. Thawng K
hen ThangG
oih Zam C
ing (Mantuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
21-11
Awn Za Pau
Tuan Khan M
angTuang Za Thang
Gin Suan K
haiN
em G
o CingZam
Ngaih N
iangD
im N
gaih Cing
Ciin Za C
ingD
o Khan M
ung(M
ilun)(Buansing)
(Milun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
22-12
Cing Lun N
ingG
o Luan Vung
Cing Sian M
uangC
ing Hau N
uamThang N
gaih Dim
Niang Lian C
ingLian K
hualThang D
o Tuang(K
awlte)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 373(N
galbual)
20-10
10. Thawng K
hen ThangG
oih Zam C
ing (Mantuang)
21-11
2. Tuan Khan M
angD
im N
gaih Cing (M
ilun)
(1)
(2)22-
12Thang Sian M
ungCing H
awm
LianH
ang Lam Piang (M
antuang)
20-10
11. Cin D
o Lian1. N
gai Khen C
ing2. Thang Za C
ing (Gualnam
)
(1)
(2)21-
11Zam
Sian Niang
Awn Za K
haiPau K
hen Mang
Niang Lun V
ung(Thangom
)(M
antuang)
(1)
(2)22-
12C
ing San LunLian D
eih Tung
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 374(N
galbual)
18-8
3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)
19-9
7. Khan Thang
Suah Vung (Tunglut)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)20-
10Thaw
ng Dai
Tel Khua C
ingThual K
hua Kai
Awn Za Langh
Vung K
hua Don
Niang K
hua EnN
ing Ngaih C
ingN
gaih ThanN
gul Khua N
ingTel K
haatK
im K
hua PauTuan D
o Kai
(Tunglut)(Tangpua)
(Tunglut)(Suan khup)
(1)
(2)
(3)
21-11
Thang Do Pau
Langh Suan Nang
Khaat Suan D
oK
im K
han Zen (Tunglut)K
im G
o Thang (Malneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
22-12
Kai Saw
m Langh
Theu Ngaih Lian
Langh Lei ThangThang D
o Kiim
Dim
Lam Lun
Do Sian Piang
Dai N
gaih Man (Tangpua)
Kai K
han Kam
(Suankhup)N
ial Nem
Ning (Siam
phu)Thang D
eih Khai (M
alneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)23-
13Zen Zam
Don
Nang K
han Do
Lun Gin Pau
Thang San LuanThang M
uan Ngai
Kim
Thawn M
angC
in Neih Langh (Zahlangh)
22-12
3. Langh Lei ThangN
ial Nem
Ning (Siam
phu)
(1)
(2)23-
13N
ang Khan Thaw
ngPau Sian H
oih
20-10
3. Tual Khua K
aiN
gaih Than (Tunglut)
21-11
3. Khaat Suan D
oK
im G
o Thang (Malneu)
22-12
Nang D
eih Lian
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 375(N
galbual)
18-8
3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)
19-9
8. Hel K
hupN
gaih Khaw
i (Phiamphu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
20-10
Luan Za Cin
Khaw
m G
inTel K
hua Don
Tel ZamN
iang Khua N
ingAw
n Khua G
inK
hawm
Za ThangTheu Suan Thang
Cin Zen (M
ilun)Luan K
hua Dim
Ciin Za C
ingC
ing Za Dim
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
21-11
Khaw
i Don C
ingK
hup Khua Zam
Kap H
eh Cin
Neng D
o Kam
Zam G
o Cing
Niang N
uam C
ingN
iang Heh C
ing (Milun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
22-12
Cin D
o Hang
Neng Za K
hamZen Sian K
hamPau K
hua Mung
Kap Suan M
un gThang K
han Naw
lCing G
o ZamD
im Za Vung
Vung Khan C
ing1.Tel K
hawm
Cing (M
ilun)Vung K
han Man
Ma Luai
Pau Suan Mung
Dal
(Samte)
2.Ning N
gaih Nuam
(Suante)(Taw
mging)
(Kachin)
(Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)23-
13Cing Lun D
imZam
Lian PauC
in Khua Thaw
nK
hup Lian PauLian Suan K
hamN
uam K
han Niang
Hang Za Pau (M
ilun)D
on Ngaih N
iang (Thangom)
Kap K
han Tung (Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
24-14
Hang K
han Muan
Cing Lun N
uamM
an Sian Nuam
Kap Suan Langh
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 376(N
galbual
21-11
Khup K
hua ZamN
iang Heh C
ing (Milun)
22-12
3. Zen Sian Kham
1.Tel Khaw
m C
ing (Milun)
2. Ning N
gaih Nuam
(Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)23-
13Zam
Khan K
apH
ang Khan Tuang
Khan Tul Thang
Cing N
gaih Khaw
mZam
Hau Thang
Cing Sem K
imK
ap Khan K
imC
iang Za VungC
ing Lam D
imC
ing Suan Mang
Kap Lian Sang
(Buansing)(Suante)
(Naulak)
(Mantuang)
(1)
(2)
(3)14-
14N
uam H
au Cing
Nuam
Sian LunK
han Khua K
haiPau M
un Thang
22-12
4. Pau Khua M
ungVung K
han Man (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
23-13
Zam Sian M
angC
ing Ngaih M
angCing N
uam Lian
22-12
6. Thang Khan N
awl
Ma Luai (K
achin)
(1)
(2)23-
13C
ing Lun Nem
Zam D
eih Pau
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 377(N
galbual)
20-10
Luan Za Cin
Cin Zen (M
ilun)
21-11
3. Kap H
eh Cin
1. Ngiak K
han Dim
(Naulak)
2. Go K
han Dim
(Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)22-
12C
in Za SuanC
iang Zam C
ingCing Lam
Niang
Zam Za K
haiK
han Za Khen
Cin K
han PiangK
hai Khan Pau
Zam N
gaih LunVum
Khua Thang
Thang Suan Gin
Lian Khen N
iangH
au Lam C
ingC
ing Hau D
imC
ing Lam D
im(Taw
mging)
(Mantuang)
(Naulak)
(Tawm
ging)(Taw
mging)
(Naulak)
(Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)23-
13C
in Za Khup
Pau Za Muan
Khan Sian Pau
Mang Lam
Cing
Kam
Sian SangN
iang Khan Lun
(Mantuang)
22-12
4. Zam Za K
haiLian K
hen Niang (Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Cin Khan K
imPau Biak Lian
Mung Sian Sang
Lun Huai K
imK
han Lam Thang
Dim
Muan Lun
22-12
5. Khan Za K
hen6. C
in Khan Piang
Hau Lam
Cing (Taw
mging)
Cing H
au Dim
(Naulak)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
23-13
Cin D
eih Mung
Dim
Muan C
ingD
im Sian Len
Niang Taw
i LunC
in Muan K
hai
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 378(N
galbual)
20-10
1. Luan Za Cin
Ciin Zen (M
ilun)
21-11
4. Neng D
o Kam
Gin Za N
iang (Milun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
22-12
Cin K
am Pau
Nang D
o Kham
Cin Za Tuang
Cing Lam N
uamK
ap Suan Kham
Thang Khan K
hawm
Zen Lam N
iangC
iin Za VungThang Lam
Khup
Niang N
gaih LunThang N
gaih Cing
(Siamphu)
(Milun)
(Milun)
(Tawm
ging)(M
ilun)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Kam
Za Mung
Lian Dal Thang
Niang Lun V
ungG
o Suan Khai
Nuam
Sian VungThang Saw
m Tang
22-12
3. Cin Za Tuang
Ciin Za Vung(M
ilun)
(1)
(2)
(3)
(4)23-
13N
iang San Cing
Kam
Gin Pau
Khen Za Tung
Cing M
uan Lun
22-12
5. Kap Suan K
ham6. Thang K
han Khaw
mN
iang Ngaih Lun (Taw
mging)
Thang Ngaih C
ing (Milun)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
23-13
Niang D
eih Mang
Kam
Sian SingThang H
au Kim
Kam
Lian Khai
Khup Suan Piang
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 379(N
galbual)
18-8
3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)
19-9
8. Hel K
hupN
gaih Khaw
i (Phiamphu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
20-10
Luan Za Cin
Khaw
m G
inTel K
hua Don
Tel ZamN
iang Khua N
ingAw
n Khua G
inK
hawm
Za ThangTheu Suan Thang
Cin Zen (M
ilun)Luan K
hua Dim
Ciin Za C
ing(Tunglut)C
ing Za Dim
(1)
(2)
(3)
21-11
Khaw
i Zam Cing
Khup G
o PauThang Lian K
amC
in Dal
1. ——
——
Cing Za G
in(Phiam
phu)2. K
hual Za Ning (Songput)
(Phiamphu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)22-
12D
im K
aih CingD
im N
gaih ZenZen N
uam V
ungG
in Suan Mang
Cing K
han Ngai
Vung Sian Huai
Ciin Ho N
uamD
ong Sian Thang (Song put)
20-10
7. Khaw
m Za Thang
Ciin Za C
ing(Tunglut)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)21-
11K
hawi M
anK
hup Kam
PauG
in Hau N
angThang K
hen Dal
Zo Do Lun
Ning N
gaih Hau
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 380(N
galbual)
18-8
3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)
19-9
8. Hel K
hupN
gaih Khaw
i (Phiamphu)
20-10
8. Theu Suan ThangC
ing Za Dim
(1)
(2)
(3)
(4)
21-11
Khaw
i Ngaih C
ingK
hup Do H
auSuang C
in Kam
Gin Za D
ongK
im K
han PauK
im N
gaih LianK
hup Ngaih Vung
Man H
au Cing
(Malneu)
(Siamphu)
(Halkik)
(Siamphu)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Dim
Za CiinThang Sian K
hualC
ing Sian Hung
Cing Ngaih D
im
21-11
3. Suang Cin K
amK
hup Ngaih Vung (H
alkik)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)22-
12D
im N
gaih ZamThang H
at LianN
ian San Nuam
Sian Sawm
Hau
Cing D
eih LuanH
au Sian Mung
Don Sian Tuang
Thang Lian Pau
21-11
4. Gin Za D
ongM
an Hau C
ing (Siamphu)
(1)
(2)
(3)
22-12
Dim
Sian Niang
Thang Gin M
uangK
hai Biak Lian
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 381(N
galbual)
17-7
1. Suah Hel
2. Lo Hel
(1)
(2)
(3)
18-8
Tun Khaat
Son Dam
Do Luan
Han C
iang (Sukte)H
at Goih (Tunglut)
Huai Tel (Suankhup)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
19-9
Vial K
hua ThangD
im N
iangK
haat ThualN
gaih Niang
Dam
Awn
Diah N
ingK
han ThangH
el Khup
Son PauD
im Vung(M
antuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
20-10
Tel Khua Zam
Thual PauAw
n Za Niang
Khup H
eh Kam
Hang Za D
imLuan K
han PauN
iang Zam C
ingThang Suan K
amVung N
gaih LianK
im K
hua Thang N
iang Khua M
an Tun Za Thang
Neng D
ah ZamK
han Khen Thang
Ciin N
gaih Cing
Awi K
hua Gin
Niang K
han Cing
Theu Za Kham
(Phiamphu)
(Sukte)(M
ilun)(N
aulak)(N
aulak)(Sukte)
(Naulak)
(Phiamphu)
10. D
on Ngaih M
an11. N
iang Go C
ing
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
21-11
Pau Gin K
amC
ing Khan V
ungN
ing Khan D
imK
ap Suan ThangV
ung Khan N
iangZam
Ngaih Lun
Zam Lian Cing
Pau Heh K
am Thang K
hua ZamVung N
gaih LunG
o Khua K
amC
in Za SuanK
hai Suan Thang(Phiam
phu)(M
antuang)(N
aulak)(M
antuang)(Taw
mging)
(Mantuang)
20-10
4. Khup H
eh Kam
Neng D
ah Zam (N
aulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)21-
11Pau G
in Dal
Zam N
gaih Huai
Cing K
hawm
VungPau Za K
hamPau Za G
inPau N
gaih Cin
Vung Za Dim
Zam Lun C
ingLian D
o Hang (Sam
te)N
iang Ngaih M
an (Tawm
ging)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Kam
Za Nang
Zam N
gaih Huai
Suan Lian ThangVung N
gaih Dim
Cing N
gaih Don
(Kala)
Pu Mat Vungh’ K
hanggui Gualhna
- 382(N
galbual)
19-9
9. Son PauD
im Vung (M
antuang)
20-10
6. Luan Khan Pau
8. Thang Suan Kam
Ciin N
gaih Cing (Sukte)
Niang K
han Cing (N
aulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
21-11
Vung K
han LunM
ang Za Cing
Pau Khan H
auK
ai Za Khup
Kam
Khan M
ungZam
Khan D
imK
hai Go Thang
Lung Go Lian
Thang Suan Mung
Man Za N
iangC
ing Go N
iangK
ai Za Pau(M
an Tuang)(Siam
phu)(Sukte)
(Suante)(M
ilun)(Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Cing K
han Nuam
Cin Hau K
imLun Sing K
haiSuan Lian K
hup21-
11H
ang Do K
apZam
Ngaih N
iangZam
Ngaih Vung
Niang Suan M
an
21-11
4. Kai Za K
hupM
an Za Niang (Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Cing Za V
ungPau Sian Lian
Dal K
han SingN
ing Hau V
ung
21-11
5. Kam
Khan M
ungC
ing Go N
iang (Milun)
(1)
(2)
(3)
(4)
22-12
Pau Za EnZam
Nem
LunCin Lun Sum
Hau K
im K
hai
F. PU ZO
M LU
N’ K
HA
NG
GU
I GU
ALH
NA
Pu Zom Lun’ K
hanggui Gualhna
- 384
11 -1
PU TAW
M G
ING
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
12 -2
SON
G H
AN
G (LA
M H
AN
G)
NEI LA
IG
UI ZIA
MSIM
HA
NG
MAT V
UN
GH
ZOM
LUN
13 -
3TH
UA
M K
AI
14 -
4LU
N PA
U
15 -5
KA
I MA
NG
16 -
6PA
U A
WN
17 -
7SO
NG
SON
8 -
8AW
N N
EEK
19 -9
SON
AW
N
(1)
(2)
(3)
20 -10
NEEK
THU
AM
PHU
NG
GIN
THA
NG
NG
ILH LO
H
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
21 -11
AW
N TU
AN
GK
UA
L THAW
NG
MA
NG
CINO
N LA
NG
HTU
AL ZA
THA
NG
Khaw
m Aw
iN
iang ZuanG
oih Za Awi
Hau C
ingZel Za C
iin(G
ualnam)
(Song put)(M
alneu)(G
ualnam)
(Songput)
(1)
(2)
(3)
(4)
22 -12
THA
NG
ZA CIN
GN
IIAN
G K
HO
CINTH
AWN
G N
ING
THU
AM
ZA C
INN
eng Zam Thang
Thang Za ThiouSong C
in Kham
Cin C
ing(H
atlangh)(Taw
mging)
(Hatlangh)
(Hatlangh)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)23 -
13TU
AN
G K
HA
N M
AN
TUA
NG
DO
KH
AM
NIA
NG
ZA EN
CIN
G K
HA
N SIA
NZA
M D
O LIA
NCIIN
DO
N V
UN
GTel K
ho LianG
in Za Dim
Gin K
han LanghG
in Do Langh
Thang Suan Niang
Vum Za Thang
(Tawm
ging)(G
ualnam)
(Songput)(Taw
mging)
(Songput) (G
ualnam)
24 -
14CIN
GO
LIAN
Pu Zom Lun’ K
hanggui Gualhna
- 385Pu K
ual Thawng’ suan leh khakte
20-10
1. Neek Thuam
21-11
2. Kual Thaw
ngN
iang Zuan (Song put)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)22-
12Thuam
Khai
Ning K
aiN
ing Kho G
inTuang K
ho ZamThang K
hen LianC
in Kho N
ingC
iin kho Niang
Dim
PumK
hup Kho G
inD
im Zen
Kai K
ho Cing
Lian Za Cin
(Tawm
ging)(G
ualnam)
(Tawm
ging)(M
alneu)(G
ualnam)
(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)23-
13Thaw
ng Do C
inK
hup Kho Suan
Kai Za V
ungZam
PauTheu Zen C
ingZen Za K
hamThuam
Zo(G
ualnam)
(Hatlangh)
(Hatlangh)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
24-14
Khai Sian Thang
Niang N
gaih LianV
ung Lun Cing
Pau Lam Cin
Khai K
han Nang
Cing N
gaih Hau
Thang Khan D
ongC
ing En Niang
(Sukte)(M
alneu)(H
atlangh)
(1)
(2)
(3)
25-15
Zo Sian Nuam
Pau Saan SangC
in Suan Mang
Pu Zom Lun’ K
hanggui Gualhna
- 386
21-11
2. Kual Thaw
ngN
iang Zuan(Song put)
22-12
4. Tuang Kho Zam
Dim
Zen (Malneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Zuan Don C
ingThaw
ng SuutThaw
ng Lian Nang
Lian Khan Langh
Tun Za Dal (Bk)
Langh Khan N
iang(Munsuang)
(1)
(2)
(3)
24-14
Kai K
han LunV
ung Don N
iangK
hai Liin
21-11
2. Kual Thaw
ngN
iang Zuan(Song put)
22-12
6. Thang Khen Lian
Kai K
ho Cing (G
ualnam)
23-13
Thawng D
o Khup
Lang Khan N
iang (Munsuang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
24-14
Lian Sian Mung
Kham
Lian ThangC
ing Deih Lun
Go Lam
CiangM
ang Ngaih C
iin
Pu Zom Lun’ K
hanggui Gualhna
- 387Pu M
ang Cin’ suan leh khakte
20-10
1. Neek Thuam
21-
113. M
ang Cin
Goih Za Aw
i (Malneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
22-12
Thuam K
ho Kai
Niang D
eih Cin
Tun Za ThangLuan D
o Vung
Tuang Za Khup
Ning D
o Kham
Thang Za Gin
1. Luan Za Cing(M
alneu)Zen N
ang1.K
hoi Man (M
alneu)Tun Za C
in1. D
aw M
a Kyi (K
awlte)
Ning Saw
m C
iin2. K
hoi Langh (Gualnam
)(K
ikkai)2.K
hup Cing (M
alneu)(G
ualnam)
2. Zam N
gaih Cing
(Naulak)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Cin K
i ThangThang D
o Dal
Kap K
ho ThangAw
i Za Niang
Cin K
hen LunPau K
han Lian1.Theu Lian (G
ualnam)
Suan Dim
Thang Za Man
Langh Ngaih M
angD
im Sen N
uam2. D
im K
hen Niang (G
ualnam)
(Gualnam
)(G
ualnam)
(Gualnam
)(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
24-14
Kai Za C
inCin G
o Kam
Thang Vum
Mang
Thang Khaw
m Langh
Cing Sen H
uaiK
ai Sian Khual
Langh Gin C
ingD
im Saw
m Lun
Ning Lian C
in (Kikkai)
Van Nei Sung (Zangiat)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
25-15
Lian Man H
auThang K
ap Mang
Ciin Sian H
uaiN
iang Man V
ungK
am Sian Lian M
ungThang G
in LamLian Za Then
Cin Sian Lian
22-12
1. Thuam K
ho Khai
1. Luan Za Cing (M
alneu)2. K
hoi Langh (Gualnam
)
23-13
2. Thang Do D
alSuan D
im(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
24-14
Cing K
hen LanghG
o Sial LunD
on Ngaih M
angK
ai Cin Pau
Thang Sian Kham
Thang Suan Cing
Langh Go V
ungK
hen Hau M
ungPau K
ho ThangC
iin San Cing
Langh Do M
an(N
aulak)(G
ualnam)
25-
15D
al Kim
Sing
Pu Zom Lun’ K
hanggui Gualhna
- 388
22-12
1. Thuam K
ho Khai
1. Luan Za Cing (M
alneu)2. K
hoi Langh (Gualnam
)
23-13
3. Kap K
ho ThangThang Za M
an (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)24-
14Cing Lam
Niang
Kai K
han Dal
Gin Sian Tung
Cing H
au Nuam
Don Saan K
imThang Taw
i Cing
22-12
1. Thuam K
ho Khai
1. Luan Za Cing (M
alneu)2. K
hoi Langh (Gualnam
)
23-13
5. Cin K
hen LunLangh N
gaih Mang (G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
24-14
Kai Sian H
auLangh San D
onLian Suan K
amN
ing Deih M
uanN
iang Don N
em
Pu Zom Lun’ K
hanggui Gualhna
- 389
21-11
3. Mang C
in
22-12
3. Tun Za Thang1. K
hoi Man(M
alneu)2. K
hup Cing(M
alneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)23-
13Aw
i Za Vung
Niang Lian N
ingC
in Lian ThangC
in Khan C
ingC
ing Khan V
ungK
han Za Mung
Kai K
han Nang
Khup Za Pau
Thang Khan G
oN
ing Suan Dim
Zam Lian Pau
Thuam Pian Thang
Cin Sian C
ingLam
San Cing
Dim
Sian Zam(M
alneu)(H
enzom)
(Kikkai)
(Kikkai)
(Suante)(M
alneu)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
24-14
Cin Suan Lun
Thang Mun H
angThang N
eng LianM
ung Sian SuangC
iin Ban D
onV
ung Sian Hau
Nang D
eih Paing
22-12
3. Tun Za Thang1. K
hoi Man(M
alneu)2. K
hup Cing(M
alneu)
23-
137. K
ai Khan N
ang8. K
hup Za PauLam
San Cing (Suante)
Dim
Sian Zam (M
alneu)
(1)
(2)
(3)
24-14
Thang Sian Dong
Cing Lam K
imThang M
un Khual
Kham
Muan Sing
22-12
5. Tuang Za Khup
1. Ma K
yi (Kaw
lte)2. Zam
Ngaih C
ing
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)23-
13 Aw
i Ngaih Lian
Cin Za Thaw
nK
ai Pian ThangThang K
hua VanThang Suan M
ungAw
i Don C
ingLuan H
uai Siam Vung
Pu Zom Lun’ K
hanggui Gualhna
- 390
21-11
3. Mang C
inG
oih Za Awi (M
alneu)
22-
126. N
ing Do K
ham7. Thang Za G
in(K
awlte)
Ning Saw
m C
iin(Naulak)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Nan K
hanN
an Nw
eN
an Htw
eC
in Do Suum
Awi D
o Man Zam
ZenLangh K
han PauThang Lam
Khup
Ciin D
eih Lun1.N
ial Nuam
LunThang Sian M
uangC
ing Lam D
imC
ing En Man
2.Ning D
o Man
(Kikkai)
(Tualkong)
(1)
(2)
24-14
Gin Than Pau
Thang Lam Tuang
Pau Sian Muang
Gin Sian K
hai
Pu Zom Lun’ K
hanggui Gualhna
- 391Pu O
n Langh’ suan leh khakte
20-10
1. Neek Thuam
21 -11
4. On Langh
Hau C
ing (Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)22-
12Thuam
Cin Pau
Niiang Za C
iinSong Za V
umTel K
ho LianTuang Za N
angN
ing Lian VungThang D
alN
ok Lian Vung N
eng Khen Thang
Tuang Khan M
an Zel K
hawl C
ing H
au Khan Pau
(Gualnam
) (H
atlangh)(Taw
mging)
(Songput) (G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
23-13
Langh Khan Thang
Cing Lian Dim
Ciang K
han ZenC
in Khen N
iangVum
Za CiinLian K
han Mung
Vung Za M
anN
ang Za Cing
Thang Lian Cin
Man Za C
iinPum
Za Cin
On Za Pau
Mang Lian Thang
Pum K
han Mang
Pau Ngaih H
auSuan Za Lian
Thangpi(Songlam
)(G
ualnam)
(Gualnam
) (Sukte)
(Hatlangh)
(Hatzaw
)(H
atlangh)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)24-
14V
ung Za Hau
Vum Lam
Niang
Dim
Sian LunV
ung Za Don
Zen Khaw
m K
imN
iang Sian ZamPau Lian Tung
Pau Khaw
m N
uam
21 -11
4. On Langh
Hau C
ing (Gualnam
)
22-12
5. Tuang Za Nang
7. Thang Dal
Zel Khaw
l Cing (Songput)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
23-13
Langh Za Cin
Sing Za Kam
Pau Sian LianCing G
oLian K
o Za ThangG
in Sian Kham
Go Za M
ang
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Langh Do Lian
Cing Sian Zam
Ciin D
on Man
Pau San Mang
Lian Za Dong
Pu Zom Lun’ K
hanggui Gualhna
- 392Pu Tual Za Thang’ suan leh khakte(Saizang khua Pa Tuang D
o Kham
hong puakna bang)
20-10
1. Neek Thuam
21-11
5. Tual Za ThangZel Za C
iin(Songput)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)22-
12N
iiang Do C
ingThuam
Za Niang
Ning K
han Vung
Cing Za Dim
Tual Za Cing
Thuam Za M
ungD
im K
han Mung
Tun Za Dal
Suah Za ThangThio Zen Pau
Vum K
han Langh D
o Ngaih Lun
(Gualnam
)(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Thang Gin K
haiC
iin Don M
angK
ai En SuumM
ung Sian SangC
ing En Hau
Vung Tawi K
im
Pu Zom Lun’ K
hanggui Gualhna
- 393Pu Phung G
in’ suan leh khakte
19-9
1. Son Awn
20-10
2. Phung Gin
Awi Zo (Songput)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
21-11
Niiang Lian
Awn Za K
hamSon Za K
hupG
ing Vei CingN
gaih Kho N
ingLuan Langh V
ungPum
Kham
Ning Za C
ing N
iang Kho H
au Suan Pau
Awn D
alLuan Vum
(Gualnam
) (Sonput)
(Tawm
ging) (G
ualnam)
(Gualnam
)(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
22-12
Zo Za Dim
Pum Za N
ingLian Za Thang
Gin D
o LanghK
hup Za Dal
Vungh Suan Thang
Gin D
o Nang
Ning Lian N
iangVial K
ho PauPau Za Thaw
ngZo K
han ZenC
ing Khan Sian
Kim
Khan C
ingThuam
Za Ciin
Kai D
o LunTual C
in Pau(Thaw
mte)
(Gualnam
)(G
ualnam)
(Tawm
ging)(G
ualnam)
(Munsuang)
(Hatlangh)
(Gualnam
)
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Cing N
gaih Niang
Kham
Kho C
inVum
Lian Maw
ngV
ung Nah Lun
Tual Lian ThangK
hin Hla Yee(K
awlte)
(Gualnam
)
24-14
Thang Sian Sang
Pu Zom Lun’ K
hanggui Gualhna
- 394
20-10
2. Phung Gin
Awi Zo (Songput)
21-11
2. Awn Za K
hamN
ing Za Cing (Songput)
22-12
4. Gin D
o LanghC
ing Khan Sian(Taw
mging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
23-13
Kham
Cin Pau
Cing M
an LianC
ing Khan C
iangThang K
han Khai
Kham
Suan Mung
Dim
Suan Mang
Dal D
eih TungLian En Vung
Vung Kho Lian
Lian Kho Thang
(Gualnam
)(Songput)
24 -14
Langh Za Tuang
21-11
2. Awn Za K
hamN
ing Za Cing (Songput)
22-12
5. Khup Za D
alK
im K
han Cing(G
ualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
23-13
Kham
Than TuangC
ing Khan N
uamK
ham M
un Mang
Khai K
han ThangD
im Sian H
uai
Pu Zom Lun’ K
hanggui Gualhna
- 395
20-10
2. Phung Gin
Awi Zo
21-11
2. Awn Za K
hamN
ing Za Cing (Songput)
22-12
6. Vung Suan Thang7. G
in Do N
angThuam
Za Ciin(M
unsuang)K
ai Do Lun (H
atlang)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
23-13
Cing H
au Vung
Go Lun C
ingD
im En N
iangK
ham Sian K
hupThang Sian Piang
Do K
han Khual
Cing Lawh K
im
20-10
2. Phung Gin
Awi Zo
21-11
3. Son Za Khup
Niang K
ho Hau
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
22-12
Zo Khan C
ingG
in Do K
hamPum
Kho N
iangThang N
gaih LianN
ing Hau V
ungC
ing Khan Zam
Gin D
o PauC
ing Zam D
imTual Za M
ung(G
ualnam)
(Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
23-13
Khup K
han Thawn
Hau Zen C
inN
ing Khan C
ingC
ing Man Lian
Pau Ngaih Tuang
Lian Suan Sawm
396 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008
KHENPI XIII
HUHNA SUM NGAHNAHih Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna bawl nading huhna hong pia, Ks 10,000 leh a
tungsiah teng a nuai-a bang ahi hi.
( sum phazah zui-in, A pan Z -a kigual ahi hi)No. Min Khua Tenna Sum (Ks)
1. Pa Am Suan Mung + Mang Lian Cing .............................. Tonzang ........... Germany ............... 300,0002. Tg. Go Khan Kap .............................................................. Tonzang ........... Germany ............... 300,0003. Sia Kung Za Mung + Nu Thang Sian Cing ....................... Tedim ............... Kawlpi .................. 300,0004. Rev Pau Khan Khai + Nu Niang Go Man ........................ Tauleng ............ Kawlpi .................. 300,0005. Pa Thang Khan Mang + Nu Tuan Go Niang .................... Tonzang ........... Yangon ................. 300,0006. Pa Tuan Lam Thang + Niang San Hau ............................. Tonzang ........... Germany ............... 300,0007. Pa Dam Khan Pau + Nu Vung Khan Zam ....................... Tonzang ........... Kawlpi .................. 100,0008. Pa Gin Khan Lian + Nu Ning Ngaih Vung ....................... Nahnuai ........... Yangon ................. 100,0009. (Pa Gin Khen Pau) + Nu Langh Za Niang ....................... Haupi ............... Kawlpi .................. 100,000
10. Pa Go Suan Mung + Nu Dim Ciin Nuam .......................... Haupi ............... Kawlpi .................. 100,00011. (Pa Kai Za Tuang) + Nu Nuam Khan Niang .................... Tonzang ........... Kawlpi .................. 100,00012. Pa Kam Khan Thang + Nu Cing Lam Mang .................... Saizang ............ Kawlpi .................. 100,00013. Pa Khai Za Cin + Nu Niang Za Vung ............................... Saizang ............ Kawlpi .................. 100,00014. (Pa Kham Khan Nang) + Nu Vung Ngaih Lian ............... Tonzang ........... Kawlpi .................. 100,00015. Pa Khup Za Dal + Nu Kim Khan Cing ............................. Saizang ............ Kawlpi .................. 100,00016. Pa Langh Za En + Nu Vial Khua Niang ........................... Tonzang ........... Kawlpi .................. 100,00017. Rev Dr Sian Za Lal + Nu Lam Za Cing ........................... Tedim ............... Yangon ................. 100,00018. Pa Thang Khua Mung + Nu Nian Ngaih Mang ................ Sezang ............. Yangon ................. 100,00019. Pa Thawng Do Khup + Nu Langh Khan Niang ............... Saizang ............ Kawlpi .................. 100,00020. Pa Thawng Khan Dal + Nu Cing Awih Vung ................... Teklui ............... Kawlpi .................. 100,00021. Pa Thawng Khua Zam + Nu Hau Theih Lun ................... Haupi ............... Kawlpi .................. 100,00022. Pa Tuang Do Thang + Nu Tun Za Vung .......................... Saizang ............ Kawlpi .................. 100,00023. (Pa Tun Kap Thang) + Nu Dim Don Cing ........................ Sezang ............. Kawlpi .................. 100,00024. Pa Zam Khan Suan + Nu Thang Khan Niiang ................. Cikha ............... Kawlpi .................. 100,00025. (Pa Cin Khen Nang) + Nu Zel Suan Ciin ......................... Haupi ............... Kawlpi .................... 50,00026. Lia Cing Lam Lun (d/o Neng Suan Kham) ....................... Tedim ............... Yangon ................... 50,00027. Pa Dal Za Kham + Nu Vung Don Niang .......................... Phaileeng ......... Kawlpi .................... 50,00028. Sia Pau Khan Khual + Nu Man Cing ................................ Lingthuk ........... Yangon ................... 50,00029. Rev Dr Pum Suan Mung + Nu Ciin Ngaih Vung .............. Tedim ............... Yangon ................... 50,00030. Pa Thang Kap Khai + Nu Dim Ngaih Lian ...................... Tonzang ........... USA ....................... 50,00031. Pa Thang Khan Dal + Nu Zam Don Niang ...................... Tonzang ........... USA ....................... 50,00032. Pa Tun Khan Cin + Nu Langh Don Cing .......................... Sezang ............. Yangon ................... 50,00033. Bo Vungh Khua Kam + Nu Mang Za Huai ...................... Mualkawi ......... Yangon ................... 50,00034. Maj Vungh Suan Thang + Nu Thuam Za Ciin .................. Saizang ............ Yangon ................... 50,00035. Pa Zam Deih Tung + Nu Niang Khan Man ...................... Singzung .......... Yangon ................... 50,00036. Pa Do Than Tuang + Nu Man Khan Vung ....................... Tonzang ........... Yangon ................... 30,00037. Pa Pum Lam Mang + Nu Man Khan Nuam ..................... Tonzang ........... Yangon ................... 20,00038. Pa Cin Lam Tun (Hla Saw) + Nu Ciin Pum Cing ............. Haupi ............... Yangon ................... 10,00039. (Pa Do Pau) + Nu Ciin Ngaih Zam................................... Phaileng ........... Yangon ................... 10,00040. (Pa En Khan Mung) + Nu Cing Khan Niang .................... Tonzang ........... Yangon ................... 10,00041. Lia Cing Khawl Niang ....................................................... Cikha ............... Yangon ................... 10,00042. Pa Gin Lian Thang + Nu Mu Mu Sann ............................. Tedim ............... Yangon ................... 10,00043. Pa Hang Khan Dal + Nu Dim Ngaih Cing ....................... Tuitum .............. Yangon ................... 10,00044. Pa Kham Lian Mung + Nu Cing Ngaih Lun ..................... Tonzang ........... Yangon ................... 10,00045. Pa Kham Za Thawng + Nu Soe Soe ................................ Haupi ............... Yangon ................... 10,00046. Pa Pau Hen Nang + Nu Cing Do Lun .............................. Teklui ............... Kawlpi .................... 10,00047. (Pa Suan Za Kap) + Nu Zam Za Man .............................. Tonzang ........... Kawlpi .................... 10,00048. Pa Thang Za Gin + Nu Luan Za Cing ............................... Tamu................ Yangon ................... 10,00049. Pa Zam Suan Pau + Nu Gin Suan Cing ............................ Tauleng ............ Yangon ................... 10,000
Siapi Kung Za Mung (Beh Laibu bawlna Sumkem)