tambaqos moxmareba: aragadamdeb daavadebata risk-faqtorebis kvleva saqartvelo, 2006-2007 ww
DESCRIPTION
Tambaqos moxmareba: aragadamdeb daavadebaTa risk-faqtorebis kvleva saqarTvelo, 2006-2007 ww. lela sturua. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministrosa da janmrTelobis msoflio organizaciis evropis regionul ofiss Soris orwliani (2006-2007) TanamSromlobis SeTanxmeba - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
TambaTamba qos moxmareba: qos moxmareba:
aragadamdeb daavadebaTa risk-aragadamdeb daavadebaTa risk-
faqtorebis kvleva saqarTvelo, faqtorebis kvleva saqarTvelo,
2006-2007 ww.2006-2007 ww.
lela sturualela sturua
saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da
socialuri dacvis saministrosa da socialuri dacvis saministrosa da
janmrTelobis msoflio organizaciis evropis janmrTelobis msoflio organizaciis evropis
regionul ofiss Soris orwliani (2006-2007) regionul ofiss Soris orwliani (2006-2007)
TanamSromlobis SeTanxmebaTanamSromlobis SeTanxmeba
preventabelur aragadamdeb daavadebaTapreventabelur aragadamdeb daavadebaTa
tvirTis SemcirebatvirTis Semcireba
2005 wels msoflioSi 2005 wels msoflioSi
sikvdilis SemTxvevaTa 70% sikvdilis SemTxvevaTa 70%
gamowveulia aragadamdebi gamowveulia aragadamdebi
daavadebebiT; daavadebebiT;
CVD CVD – 30%, – 30%,
kibo – 13%,kibo – 13%,
sxva qronikuli daavadebebi sxva qronikuli daavadebebi
– 9%– 9%
2005 wels saqarTveloSi 2005 wels saqarTveloSi
sikvdilis SemTxvevaTa sikvdilis SemTxvevaTa
93.5% gamowveulia 93.5% gamowveulia
aragadamdebi aragadamdebi
daavadebebiT; daavadebebiT;
CVD CVD – 74.4%, – 74.4%,
kibo – 13%,kibo – 13%,
sxva qronikuli sxva qronikuli
daavadebebi – 8%daavadebebi – 8%
10 ZiriTadi risk-faqtoris wili saerTo 10 ZiriTadi risk-faqtoris wili saerTo
sikvdilobaSi, saqarTvelo, 2002sikvdilobaSi, saqarTvelo, 2002
48,8%22,9%
17,3%
11,1%
10,6%
9,3%
4,6%
2,6%
1,5%
0,7%
hi per t oni a
qol est er ol i
maRal i smi
xi l i /bost
hi podi nami a
Tambaqo
al kohol i
gar emo
t yvi a
seqsi
European health report 2005: Public health action for healthier children and populations
aragadamdeb daavadebaTa risk-aragadamdeb daavadebaTa risk-
faqtorebis kvlevafaqtorebis kvleva
mizanimizani
aragadamdeb daavadebaTa epidzedamxedvelobis aragadamdeb daavadebaTa epidzedamxedvelobis
sistemis Seqmna saqarTveloSisistemis Seqmna saqarTveloSi
aragadamdebi daavadebebisa da maTi risk-aragadamdebi daavadebebisa da maTi risk-
faqtorebis gavrcelebis Sesaxeb epidemiologiuri faqtorebis gavrcelebis Sesaxeb epidemiologiuri
informaciis mopovebainformaciis mopoveba
sxvadasxva qveynebsa da sademonstracio sxvadasxva qveynebsa da sademonstracio
areebSi statistikur monacemTa saerTaSoriso areebSi statistikur monacemTa saerTaSoriso
Sedarebebis uzrunvelyofaSedarebebis uzrunvelyofa
aragadamdeb daavadebaTa risk-aragadamdeb daavadebaTa risk-
faqtorebis kvlevafaqtorebis kvleva
amocanebiamocanebi
gamokvleulTa Sesaxeb detaluri informaciis gamokvleulTa Sesaxeb detaluri informaciis
SekrebaSekreba
aragadamdeb daavadebaTa qceviTi risk-aragadamdeb daavadebaTa qceviTi risk-
faqtorebis (Tambaqo, fizikuri aqtivoba, kveba, faqtorebis (Tambaqo, fizikuri aqtivoba, kveba,
alkoholi) da biologiuri risk-faqtorebis alkoholi) da biologiuri risk-faqtorebis
(hipertenzia, hiperqolesterolemia, (hipertenzia, hiperqolesterolemia,
hiperglikemia, Warbi wona da simsuqne) hiperglikemia, Warbi wona da simsuqne)
gavrcelebis Sefasebagavrcelebis Sefaseba
aragadamdeb daavadebaTa risk-aragadamdeb daavadebaTa risk-faqtorebis kvlevafaqtorebis kvleva
amocanebi amocanebi
mopovebuli informaciis gamoyeneba aragadamdeb mopovebuli informaciis gamoyeneba aragadamdeb
daavadebaTa prevenciisa da kontrolis potencialis daavadebaTa prevenciisa da kontrolis potencialis
gaZlierebis mizniT, saWiroebaTa gansazRvrisa da gaZlierebis mizniT, saWiroebaTa gansazRvrisa da
Semdgomi intervenciebis dagegmisaTvisSemdgomi intervenciebis dagegmisaTvis
aragadamdeb daavadebaTa mkvlevari jgufebis aragadamdeb daavadebaTa mkvlevari jgufebis
formireba, romelTac SeeZlebaT sxva regionebsa da formireba, romelTac SeeZlebaT sxva regionebsa da
mTlianad qveynis masStabiT kvlevaTa organizebamTlianad qveynis masStabiT kvlevaTa organizeba
kvlevis instrumentebikvlevis instrumentebi
Tambaqos mowevis Sefasebis instrumenti Tambaqos mowevis Sefasebis instrumenti
(kiTxvari)(kiTxvari) kvebiTi Cvevebis Sefasebis instrumenti (kiTxvari)kvebiTi Cvevebis Sefasebis instrumenti (kiTxvari)
fizikuri aqtivobis Sefasebis instrumenti (kiTxvari)fizikuri aqtivobis Sefasebis instrumenti (kiTxvari)
alkoholis moxmarebis Sefasebis instrumenti alkoholis moxmarebis Sefasebis instrumenti
(kiTxvari)(kiTxvari)
anTropometria (gazomva)anTropometria (gazomva)
arteriuli wnevis monacemebi (gazomva da kiTxvari)arteriuli wnevis monacemebi (gazomva da kiTxvari)
qolesterolisa da glukozis skriningi (gazomva da qolesterolisa da glukozis skriningi (gazomva da
kiTxvari)kiTxvari)
kvlevis arekvlevis are
q. Tbilisis didube-CuRureTis raioniq. Tbilisis didube-CuRureTis raioni
gamosakvlevi kontingentigamosakvlevi kontingenti
q. Tbilisis didube-CuRureTis raionis 25-65 w.w. q. Tbilisis didube-CuRureTis raionis 25-65 w.w.
orive sqesis populaciaorive sqesis populacia
gamokvleulia 342 klasteri, 2472 pirigamokvleulia 342 klasteri, 2472 piri
kvlevaze gamoxmaureba (kvlevaze gamoxmaureba (responseresponse) - 72% ) - 72%
aragadamdeb daavadebaTa risk-aragadamdeb daavadebaTa risk-faqtorebis kvlevafaqtorebis kvleva
gamokvleuli kontingentis ganawileba sqesisa gamokvleuli kontingentis ganawileba sqesisa
da asakis mixedviTda asakis mixedviT
305303 304
307
296
320
307
330
270
280
290
300
310
320
330
25-34 35-44 45-54 55-65
kaci
qal i
Tambaqos moxmarebaTambaqos moxmareba - - definiciebidefiniciebi
mweveli mweveli -- adamiani, romelic kvlevis momentisaTvis eweva adamiani, romelic kvlevis momentisaTvis eweva Tambaqos produqts yoveldRiurad an iSviaTad; Tambaqos produqts yoveldRiurad an iSviaTad;
yoveldRiuri mweveliyoveldRiuri mweveli - - piri, romelic eweva Tambaqos piri, romelic eweva Tambaqos romelime produqts sul mcire erTxel mainc dReSi;romelime produqts sul mcire erTxel mainc dReSi;
iSviaTi mweveliiSviaTi mweveli - - piri, romelic eweva, magram ara piri, romelic eweva, magram ara yoveldRe; yoveldRe;
ara-mweveliara-mweveli - piri, romelic kvlevis momentisaTvis ar - piri, romelic kvlevis momentisaTvis ar eweva;eweva;
eqs-mwevelieqs-mweveli - piri, romelic warsulSi iyo yoveldRiuri - piri, romelic warsulSi iyo yoveldRiuri mweveli, magram amJamad ar eweva;mweveli, magram amJamad ar eweva;
arasdros mweveliarasdros mweveli - piri, romelic arasdros ar eweoda an - piri, romelic arasdros ar eweoda an arasdros ar yofila yoveldRiuri mweveli da cxovrebis arasdros ar yofila yoveldRiuri mweveli da cxovrebis manZilze mouwevia 100 sigaretze naklebi;manZilze mouwevia 100 sigaretze naklebi;
yofili yoveldRiuri mweveliyofili yoveldRiuri mweveli - - piri, romelic eweoda piri, romelic eweoda yoveldRe Tavis cxovrebaSi sul mcire 1 wlis ganmavlobaSi. yoveldRe Tavis cxovrebaSi sul mcire 1 wlis ganmavlobaSi.
aragadamdeb daavadebaTa risk-aragadamdeb daavadebaTa risk-faqtorebis kvlevafaqtorebis kvleva
SedegebiSedegebi
respondentTa absolutur umravlesobas (91,4%) ar respondentTa absolutur umravlesobas (91,4%) ar
Catarebia janmrTelobasTan dakavSirebul raime procedura Catarebia janmrTelobasTan dakavSirebul raime procedura
ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSiukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi
respondentTa umravlesobas iSviaTad an saerTod ar miuRia respondentTa umravlesobas iSviaTad an saerTod ar miuRia
raime saxis informacia tele- da radiogadacemebis, raime saxis informacia tele- da radiogadacemebis,
broSurebis, beWdviTi mediis an leqciebis saSualebiT broSurebis, beWdviTi mediis an leqciebis saSualebiT
ukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSiukanaskneli 12 Tvis ganmavlobaSi
respondentTa 72,6%-s ukanaskneli 12 Tvis manZilze ar respondentTa 72,6%-s ukanaskneli 12 Tvis manZilze ar
Cautarebia janmrTelobasTan dakavSirebuli raime srulyofili Cautarebia janmrTelobasTan dakavSirebuli raime srulyofili
gamokvlevagamokvleva
aragadamdeb daavadebaTa risk-aragadamdeb daavadebaTa risk-faqtorebis kvlevafaqtorebis kvleva
Sedegebi Sedegebi
gamokiTxulTagan 52.3% aRniSnavs, rom eweoda gamokiTxulTagan 52.3% aRniSnavs, rom eweoda
cxovrebis manZilze sul mcire 1 welicxovrebis manZilze sul mcire 1 weli
yoveldRiur mwevelebs Soris Tambaqos mowevis saSualo yoveldRiur mwevelebs Soris Tambaqos mowevis saSualo
xangrZlivoba Seadgens 19 wels. mamakacebSi - 21 weli, xangrZlivoba Seadgens 19 wels. mamakacebSi - 21 weli,
qalebSi - 15 weliqalebSi - 15 weli
odesme mwevelTa 60.1 % eweva 20 sigarets da mets odesme mwevelTa 60.1 % eweva 20 sigarets da mets
dReSidReSi
dRiurad moweuli sigaretis saSualo raodenoba dRiurad moweuli sigaretis saSualo raodenoba
mamakacebSi 21, xolo qalebSi 13-iamamakacebSi 21, xolo qalebSi 13-ia
aragadamdeb daavadebaTa risk-aragadamdeb daavadebaTa risk-faqtorebis kvlevafaqtorebis kvleva
Sedegebi Sedegebi
amJamad eweva respondentebis 42.2% (40.7%-amJamad eweva respondentebis 42.2% (40.7%-yoveldRiuri mweveli)yoveldRiuri mweveli)
mamakacebSi es Cveva samjer ufro metadaa mamakacebSi es Cveva samjer ufro metadaa gavrcelebuli, vidre qalebSi (Sesabamisad 62% da 23%)gavrcelebuli, vidre qalebSi (Sesabamisad 62% da 23%)
TiTqmis yvela yoveldRiuri mweveli eweva qarxnul TiTqmis yvela yoveldRiuri mweveli eweva qarxnul sigaretssigarets
yoveldRiur mwevelebs Soris 75.6%-s kargad aqvs yoveldRiur mwevelebs Soris 75.6%-s kargad aqvs gacnobierebuli, rom moweva mavne zemoqmedebas gacnobierebuli, rom moweva mavne zemoqmedebas axdens janmrTelobazeaxdens janmrTelobaze
aragadamdeb daavadebaTa risk-aragadamdeb daavadebaTa risk-faqtorebis kvlevafaqtorebis kvleva
Sedegebi Sedegebi
yoveldRiuri mwevelebis 21.3%-s ar surs mowevisaTvis yoveldRiuri mwevelebis 21.3%-s ar surs mowevisaTvis Tavis danebebaTavis danebeba
24% ar aris darwmunebuli24% ar aris darwmunebuli
mxolod 33.8%-s surs sigaretisaTvis Tavis danebebamxolod 33.8%-s surs sigaretisaTvis Tavis danebeba
yoveldRiuri mwevelebis 39.1%-s arasdros ucdia yoveldRiuri mwevelebis 39.1%-s arasdros ucdia mowevisaTvis Tavis danebebamowevisaTvis Tavis danebeba
yoveldRiur mwevelTa mxolod 28.4%-ma miiRo rCeva yoveldRiur mwevelTa mxolod 28.4%-ma miiRo rCeva eqimisagan TambaqosTvis Tavi danebebis Sesaxebeqimisagan TambaqosTvis Tavi danebebis Sesaxeb
Tambaqos moxmareba sqesisa da asakis Tambaqos moxmareba sqesisa da asakis
mixedviT mixedviT
194
10369
229 222
77 77
227 184
104 92
224
130165
276
968
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
25-34 25-34 35-44 35-44 45-54 45-54 55-65 55-65
kac i qal i kac i qal i kac i qal i kac i qal i
yovel dRiur i
iSviaTad
ar amwevel i
aragadamdeb daavadebaTa risk-aragadamdeb daavadebaTa risk-faqtorebis kvlevafaqtorebis kvleva
Sedegebi Sedegebi
respondentTa umravlesobas ar miuRia cxovrebis respondentTa umravlesobas ar miuRia cxovrebis
jansaR wesTan (jansaR wesTan (uari Tambaqos mowevazeuari Tambaqos mowevaze, wonis , wonis
dakleba, marilisa da cximis moxmarebis Semcireba, dakleba, marilisa da cximis moxmarebis Semcireba,
fizikuri aqtivobis optimizacia, alkoholis moxmarebis fizikuri aqtivobis optimizacia, alkoholis moxmarebis
Semcireba) dakavSirebuli rCevebi ojaxis wevris, Semcireba) dakavSirebuli rCevebi ojaxis wevris,
megobris, kolegis an jandacvis muSakisaganmegobris, kolegis an jandacvis muSakisagan
aragadamdeb daavadebaTa risk-aragadamdeb daavadebaTa risk-faqtorebis kvlevafaqtorebis kvleva
Sedegebi Sedegebi
ukanaskneli 1 wlis ganmavlobaSiukanaskneli 1 wlis ganmavlobaSi
respodentTa mxolod 12.5%-ma miiRo rCeva eqimisagan respodentTa mxolod 12.5%-ma miiRo rCeva eqimisagan
Tambaqoze Tavis danebebasTan dakavSirebiTTambaqoze Tavis danebebasTan dakavSirebiT
respodentTa mxolod 11.5%-ma scada TambaqosaTvis respodentTa mxolod 11.5%-ma scada TambaqosaTvis
Tavis danebebaTavis danebeba
respodentTa 4.6%-ma uari Tqva TambaqozerespodentTa 4.6%-ma uari Tqva Tambaqoze
2030 wels saqarTveloSi 2030 wels saqarTveloSi
sikvdilis SemTxvevaTa sikvdilis SemTxvevaTa
92.2% gamowveuli iqneba 92.2% gamowveuli iqneba
aragadamdebi aragadamdebi
daavadebebiT; daavadebebiT;
CVDCVD – 70.4%, – 70.4%,
kibo – 12.9%, kibo – 12.9%,
sxva qronikuli daavadebebi sxva qronikuli daavadebebi
– 8.9%– 8.9%