SULAK ALAN / SULAK ALAN BİTKİ ÖRTÜSÜ TANIMI: ESASLAR VE ÖNERİLER

Date: Version 1, November 2019 (Türkçe versiyonu)

1

ÖzetSulak alan bitki örtüsü, dış görünüş veya kökenlerinden bağımsız olarak nehir ağları boyunca tüm bitkiörtüsü birimlerine karşılık gelmektedir ve fonksiyonel olarak diğer akarsu sistem bileşenleri ve çevresiile ilgilidir. Açık (yaylalardan nehir sistemlerine ve akıntılara) ve birlikte inşa edilen (yani doğal vesosyal süreçler tarafından yönlendirilen) bir peyzaj birimi olan nehir kıyısı bölgesine aittir. Akarsusistemlerinin yanı sıra topraklar nehri ve ilişkili süreçleri etkiler ve bunlardan etkilenir. Bu bölgedekibiyotik toplulukların yapısı ve ekolojik işleyişi, akarsu sisteminin dört boyutu (boylamsal, yanal, dikeyve zamansal) boyunca değişkendir. Bu değişkenlik temel olarak, doğal etkilerin ve insan etkisi altındazamanla değişen biyoiklimsel, jeomorfolojik ve arazi kullanım koşullarından kaynaklanmaktadır. Budeğişkenlik, sulak alan bitki örtüsünün tanımlanmasını, adlandırılmasını, betimlenmesini ve çalışmayöntemlerini etkiler. İşlevsel bir bakış açısıyla, tanımlamanın hedeflenen fonksiyonlara uyarlanmasıgerekir. Bu nedenle, yetersiz veya aşırı dar tanımlama, sulak alan bitki örtüsü ile ilgili bazı işlevlerindışlanmasına neden olabilir. Buna karşılık, açıklamanın geniş tutulması, sulak alan bölgesini ve ilişkilipaydaşlarıyla ilgili sorunların çoğunu birleştirebilecek gerçek bir entegre süreç kullanarak sulak alanbitki örtüsünü göz önünde bulundurmaya ve yönetmeye yardımcı olacaktır.Ana öneriler:

1. Sulak alanları, zaman içinde karmaşık yörüngeleri izleyen doğal ve insani süreçlerinyönlendirdiği ortak yapılı sosyo-ekolojik sistemler olarak tanımlamak,

2. Sulak alan bitki örtüsünü açık bir sistem olarak ele alarak; (i) Kanal, çevre alan, yukarı akışhavzası, atmosfer ve alt tabaka ile ilgili (ii) ve bu bileşenlere çift yönlü akışlar vasıtasıylabağlantıları değerlendirmek,

3. Sosyo-ekolojik sistem içindeki tüm fonksiyonları (yani, destekleme, sağlama, düzenlemeve kültürel ekosistem hizmetleri) entegre ve maksimize eden bir tanım / betimlemeninkullanılmasının teşvik edilmesi

4. Sulak alan sınırlandırma uygulamasındaki iyi uygulamaları teşvik etmek için örnekler vearaçlar geliştirmek

5. Sahaya özgü ve aktarılabilir bilginin netleştirilmesi (örneğin, belirli bir işlev için gerekliminimum sulak alan genişliği, belirli topografik indeksin sulak alan sınırlarınıtanımlamadaki etkinliği)

Yazarlar: Simon Dufour1 and Patricia María Rodríguez-González2

1Université Rennes 2, CNRS UMR LETG2Centro de Estudos Florestais, Instituto Superior de Agronomia, Universidade de LisboaÇeviri dili : Türkçe

Teşekkür: ● Daniel Bruno-Collados, Diego García de Jalón, Timea Kiss, Roberto Martinez, Rob Francis, Nicola Clerici● Bu rapor COST Aksiyonu CONVERGES (www.converges.eu)’in çalışmasına dayanmaktadır ve COST (European

Cooperation in Science and Technology ; www.cost.eu) tarafından desteklenmiştir. COST (Avrupa Bilim veTeknoloji İşbirliği), araştırma ve yenilik ağları için bir finansman kuruluşudur. COST Eylemleri, Avrupa'dakiaraştırma girişimlerini birbirine bağlamaya yardımcı olur ve bilim adamlarının meslektaşlarıyla paylaşarak fikirlerinigeliştirmelerini sağlar. Bu onların araştırma, kariyer ve yeniliklerini artırmaktadır..

● Avrupa Birliği Horizon 2020 Çerçeve Programı tarafından finanse edilmiştir.● Patricia M Rodríguez-González Portekiz Bilim ve Teknoloji Fonu tarafından Araştırmacı FCT programı aracılığıyla

finanse edilmiştir (IF/00059/2015).Bu rapor konunun kapsamlı bir incelemesi değil, COST Aksiyonu için bir çalışma kağıdıdır. “KNOWLEDGE CONVERSIONFOR ENHANCING MANAGEMENT OF EUROPEAN RIPARIAN ECOSYSTEMS AND SERVICES” (CONVERGES)CA16208. Doğrudan görüş ve sorular için lütfen Simon Dufour ile iletişime geçin (simon.dufour@univ-rennes2.fr).

Atıf için: Dufour S., Rodríguez-González P.M. (2019). RIPARIAN ZONE / RIPARIAN VEGETATION DEFINITION:PRINCIPLES AND RECOMMENDATIONS. Report, COST Action CA16208 CONVERGES, 20 pp. Yaşar Selman Gültekin vePınar Gültekin tarafından tercüme edilmiştir. (https://converges.eu/resources/riparian-zone-riparian-vegetation-definition-principles-and-recommendations/)

2

İçindekiler

SULAK ALAN / SULAK ALAN BİTKİ ÖRTÜSÜ TANIMI: ESASLAR VE ÖNERİLER 1

1. GİRİŞ – SULAK ALAN BİTKİ ÖRTÜSÜ: nehir sistemlerinin önemli bir bileşeni 5

2. RAPORUN AMACI 6

3. SULAK ALAN BÖLGESİ/BİTKİ ÖRTÜSÜNÜN ORTAK ÖZELLİKLERİ 6

4. SULAK ALAN BÖLGESİ VE BİTKİ ÖRTÜSÜ TANIMLAMADAKİ DEĞİŞKENLİĞİN KAYNAKLARI 12

4.1. AMAÇTAKİ DEĞİŞKENLİK 13

4.2. BETİMLEMEDEKİ DEĞİŞKENLİK 15

5. SULAK ALAN BÖLGESİNİN ŞEKLİNİN ÇİZİLMESİ 16

SONUÇ - ÖNERİLER 19

KAYNAKLAR 20

3

1. GİRİŞ – SULAK ALAN BİTKİ ÖRTÜSÜ: AKARSU SİSTEMLERİNİN ÖNEMLİ BİR BİLEŞENİSulak alan örtüsü, akarsu sistemlerinin önemli bir bileşenidir ve çoklu sosyo-ekolojik fonksiyonlarahizmet eder (Malanson, 1993; National Research Council, 2002; Naiman et al., 2005) (Fig. 1). Fizikselolarak nehirlerdeki sulak alan bitki örtüsü, akış koşullarını ve dolayısıyla setleri koruyarak, tortularıkolonize ederek, büyük odunsu enkazlar oluşturarak, vb. tortul süreçleri değiştirir (Gurnell andGregory, 1995; Piégay and Gurnell, 1997; Tabacchi et al., 1998; Gurnell and Petts, 2006; Corenblit etal., 2007; Gurnell, 2014). Morfolojik açıdan bakıldığında, bu etki nehir değişimine neden olacak kadargüçlü olabilir (Tal et al., 2004). Kimyasal olarak, sulak alan bitki örtüsü nehir sistemlerininbiyojeokimyasal çevrimlerini destekler. Örneğin, tamponlama etkisi, nokta kaynaklı olmayankirlenmeden etkilenen tarımsal havzalardaki su kalitesini artırır (Sabater et al., 2003; Mander et al.,2005). Biyolojik olarak, sulak alan bitki örtüsü tür bakımından zengindir ve bölgesel biyolojik çeşitliliğiarttırır (örneğin; Tabacchi, 1992; Naiman et al., 1993; Pautou et al., 1997; Jobin et al., 2004; Sabo etal., 2005; Schnitzler-Lenoble, 2007). Bu biyolojik rol habitat ve koridor fonksiyonları (örneğin; Décampset al., 1987; Rosenberg et al., 1997; Seymour and Simmons, 2008; Schnitzler-Lenoble, 2007; Roshanet al., 2017, de la Fuente et al., 2018) ve nehir kıyısındaki bitki örtüsünün su ekosistemlerinin sıcaklık,organik madde girdileri vb. üzerindeki etkisi ile de ilgilidir (örneğin; Beschta et al., 1987; Maridet, 1994;Hill et al., 2001; Ferreira et al., 2016; Miura and Urabe, 2015; Astudillo et al., 2016; Wawrzyniak et al.,2017; Dugdale et al., 2018). Bu işlevlerden bazıları, akışların termal koşulları gibi küreseldeğişikliklerin yerel etkilerini denetlemek için kritik olarak tanımlanmıştır (Kristensen et al., 2015;Trimmel et al., 2018). Sosyal olarak, sulak alan bitki örtüsü ait olduğu peyzajın kimliğine katkıdabulunur; bu nedenle kültürel hizmetlere de katkıda bulunur (örneğin; rekreasyon, ruhsal, ilham verme).

Şeki 1. Birçok sosyo-ekolojik sorunun önemli bir bileşeni olarak sulak alan bitki örtüsü

Bu işlevlerin birçoğu olumlu olarak kabul edilir. Çünkü rekreasyon alanları, ham maddeler (örneğinodun, enerji) ve su kalitesinin iyileştirilmesi gibi birçok ekosistem hizmeti sunarak insan refahınıgeliştirirler (Gren et al., 1995; Kenwick et al., 2009; Recchia et al., 2010; Flores-Díaz et al., 2014).Bununla birlikte, sulak alandaki bitki örtüsü aynı zamanda birkaç sınırlama (afet) ile de ilişkilidir ve bunedenle temel olarak aşırı hidrolojik olaylarla ilgili daha olumsuz bir algı üretebilir. Düşük akış

4

sırasında sulak alan bitki örtüsü, buharlaşmayı azaltan kanalı gölgelendirir; ancak, aynı zamanda sutüketir (Pivec, 2002; Lamontagne et al., 2005; Salemi et al., 2012; Irmak et al., 2013; Flanagan et al.,2017), su tüketimi bitki örtüsüne bağlı olsa bile; örneğin, doğal bitki örtüsü toplumsal ihtiyaçlarlarekabet edebilecek egzotik türlerden daha az su tüketebilir (Ehrenfeld, 2003). Sel sırasında sulakalandaki bitki örtüsünün sel riskleri üzerinde çelişkili etkileri olabilir. Yerel olarak, pürüzlülük yoluylakanaldan taşkın yatağına su basmasını önler (yani su hızını, erozyonu ve insan altyapısına verilenhasarı azaltır), ancak belirli bir deşarj için su seviyesini de artırabilir. Akıntı yönünde, sulak alandakibitki örtüsü taşkın etkilerini artırabilen odunsu döküntüler üretmesine rağmen, su akışını yukarıaktararak taşkın tepelerini de azaltabilir. Nehir sakinleri tarafından potansiyel olarak olumsuz algılananbir durum, arazi kullanımı değişikliklerinden (örneğin, otlatmayı veya tarımı terk etmekten)kaynaklanan ve kültürel alanı değiştiren ve böylece kimliği yerleştiren ormanlık alan gelişimi ileilişkilidir (Schnitzler and Génot, 2012).

Akarsu sistemlerinde oynadığı tüm sosyo-ekolojik roller göz önüne alındığında, nehir kenarı bitkiörtüsü geniş bir yönetim ve araştırma literatüründe incelenen bilimsel ve uygulamalı bir nesne olarakkabul edilir. Ancak, nehir kenarlarında koloni oluşturan bitki örtüsüne birçok isim verilmektedir: İngilizce“alluvial swamp forests”, “gallery forests”, “floodplain forests”, vb., Fransızca “ripisylve”, “forêtalluviale”, “boisement riverain”, vb. ve İspanyolca “bosque de ribera”, “bosque ribereño”, “Soto”,“bosque en galería”, vb. İngilizce olarak Fischer et al. (2001) sucul sistemlerin yakınında bulunan bitkiörtüsü için 30'dan fazla terim listelemiştir. Bu çeşitliliğe ek olarak, aynı nesne farklı isimlere sahipolabildiği ve aynı isim farklı nesneleri tanımlayabildiği için bazı karışıklıklar da vardır (Clerici et al.,2011). Terimlerin bu çeşitliliği ve karışıklığı aktörler arasında yanlış anlaşılmalar ve gerginlikleroluşturabilir.

2. RAPORUN AMACIBu rapor, sulak alan bölgesi ve akarsu sistemlerinin sulak alan bitki örtüsünün tanımlanmasınınetleştirecek unsurları sağlamayı amaçlamaktadır. “Tanımlama” ile, iki karmaşık süreç olan bukarmaşık nesnenin hem tanımını hem de tasvirini kastediyoruz. Tasvir, sulak alanın neyin içinde veneyin dışında olduğunu ve yasal çıkarımları olabileceğini açıkça gösteren bir harita çizme yeteneğiniifade eder. Bu amaca ulaşmak için, önce sulak alan bitki örtüsünün / bölgesinin ortak özelliklerini veardından onu tanımlamadaki değişkenlik kaynaklarını sunuyoruz.

Tanımlar için; Ulusal Araştırma Konseyi (National Research Council, 2002), Verry et al. (2004), Naiman et al.(2005), Clerici et al. (2011) ve Dufour et al. (2019); tasvir için Clerici et al. (2013) ve de Sosa et al. (2017) ilgilibazı inceleme unsurları bulunabilir.

3. SULAK ALAN BÖLGESİ/BİTKİ ÖRTÜSÜNÜN ORTAK ÖZELLİKLERİNehir kenarlarında kolonileşen bitki örtüsü için kullanılan terimlerin çeşitliliğine rağmen, bazıbenzerlikleri vardır.

1. Akarsu sistemi boyunca kara, nehri etkiler ve fiziksel, biyolojik, kimyasal vb. ilişkilerden etkilenir(Fig. 2).

● Etkileşim vektörü esas olarak sudur, yanal akış, taşkınlar ve yeraltı suyu isedinamikleridir.

● Bu toprak, özellikle sellerden kaynaklanan rahatsızlıklardan (Şekil 3a), su altındakalmadan kaynaklanan oksijensiz koşullardan kaynaklanan stresten (Şekil 3b) ve /veya daha yüksek bir yeraltı suyu tablosundan dolayı yaylalardan daha fazla sukaynağı nedeniyle spesifik bitki örtüsüne ev sahipliği yapar.

5

Figure 2. Teorik bir sulak alan bölgesinin kesiti. Oklar madde akışını, enerjiyi, suyu ve bilgiyi gösterir. (örneklerayrıntılı değildir)

Figure 3. Salix sp. tarafından kolonize edilen bir çakıl çubuğunda (solda) bozulma rejimi ile ilgili spesifik bitki örtüsü.(Ain Nehri, Fransa) ve (sağda) kümenin alt kısmında oksijensiz koşullar (Alnus sp., Doulon Nehri, Fransa).

2. Sulak alan bitki örtüsü, sulak alan bölgesinde bulunan bitki topluluklarının bileşimidir. ● “Karasal ve sucul ekosistemler arasında geçiş yapan ve… biyofiziksel koşullar, ekolojik

süreçler ve biotadaki gradyanlar ile ayırt edilen” olarak tanımlanan sulak alan bölgelerineaittir. Yüzey ve yeraltı hidrolojisinin su kütlelerini bitişik yaylaları ile birbirine bağladığıbölgelerdir. Bunlar, enerji değişimlerini önemli ölçüde etkileyen karasal ekosistemlerin vesu ekosistemleri ile ilgili maddelerin (yani, bir etki bölgesi) bu bölümlerini içerir (National

6

Research Council, 2002). “Bölge” terimi, “bölge” nin sulak alanın baskın yerel birözelliğinden ziyade geniş bir iklim bölgesiyle ilişkilendirilebilmesi nedeniyle “alan”,“ekoton”, “sistem” veya “arazi” (Tablo 1) kavramları ile yer değiştirilir.

● Fiziksel şartlarda (örn. Taşkınlar sırasında akış hızının su seviyesinin üzerindeyükselmesi, substrat), yeryüzü oluşumunun yaşı ve arazi kullanımı (örneğin otlatma,ormancılık) nedeniyle farklı fizyonomiye, yapıya ve bileşime sahip olabilen vejetatifyamalar mozaiği oluşturur. (Şekil 4).

Şekil 4. Ain Nehri ve Rhone Nehri birleştiğinde bitki örtüsü birimleri Haritası (Kaynak: Girel, 1986). Her bir renk farklıbir bitki toplumunu ifade eder.

● Yayla habitatlarındakilerden önemli ölçüde farklı bitki toplulukları içerdiğinden sulakalandaki bitki örtüsü dünya genelinde bölgesel zenginliği artırır (Sabo et al., 2005).

● Baskın akışkan dinamik süreçlere dayanarak bitki topluluklarını gruplandıran aralıklı biryaklaşım kullanılarak basitleştirilebilir. Avrupa'daki çeşitli biyolojik iklim bağlamları için,Gurnell ve ark. (2016) sırasıyla nehir kenarı bölgesindeki dört bölgeyi, kanaldanyaylalara, “akışkan bozulma baskın (kaba tortu erozyonu ve biriktirme)”, “akışkanbozulma baskın (ince tortu biriktirme)”, “taşkın baskın” ve “toprak nem rejimi baskın”olarak adlandırmıştır”(Şekil 5).

7

Şekil 5. Nehir ağı boyunca sulak alan bölgesinin yanal bölgelemesi; bölgelere farklı hidro jeomorfolojik süreçlertarafından hakimdir (Kaynak: Gurnell et al., 2016)

3. Sulak alan bölgesi ve sulak alan bitki örtüsünün çoğu tanımı işlevsel bir yaklaşım kullanır ve suculve karasal hidrolojik, morfolojik, kimyasal ve biyolojik işlem sistemleri arasındaki çift yönlü etkilerivurgular (Tablo 1).

Tablo 1. Sulak alan bölgesi ve ilgili bitki örtüsü birimlerinin tanımlarının seçilmiş listesi. Tanım türü: (F = Fonksiyoneland S = yapısal); Tanımın ana odağı: (Flu = akışkan süreçler, Geo = topoğrafik/coğrafik nitelendirme, Soi = Topraközellikleri, Bio = Biyolojik topluluklar)

8

Expression Definitions Type Mainfocus

Sources

Sulak alan bölgesi (alan, ekoton, arazi ya da sistemler)Sulak alanbölgesi

Karasal ve sucul ortamlar arasındadoğrudan etkileşim bölgesi.

Vejetasyon, hidroloji ve topografyanıntümü, işlevsel ilişkilerin türünü,

büyüklüğünü ve yönünü belirler.Kıyı etkileşimlerinin yönü karasal

sistemin sucullarıetkileyebileceği veya bunun tersi

olabileceği fikrini ifade eder.

F Flu Swanson et al., 1982

Karasal ve sucul ekosistemlerarasındaki üç boyutlu doğrudanetkileşim bölgesi.Sulak alan bölgesinin sınırları,taşma sınırına kadar uzanır veyukarı doğru, akarsular bitkiörtüsünün gölgeliklerine uzanır.

F Flu Gregory et al., 1991

Çevresi bu yakınlıktan açıkçaetkilenen bir dereye veya nehre yakınolan alan.

F/S Flu/Geo Bren, 1993

Alçak ve yüksek su işaretleri vekarasal peyzajın yüksek su işaretindenyaylalara doğru bitki örtüsünün yükseksu tablolarından veya taşkınlardanetkilenebileceği ve toprakların sututma kabiliyetinden etkilenebileceğiyükseklikler arasında yer alan akışkanalını kapsar. [...]

Hidrolojik koşullardan etkilenmeyenancak taşkın yatağına veya kanalaorganik madde katan veya taşkınyatağının veya kanalınıngölgelenerek fiziksel rejimini etkileyenbölge dışındaki bitki örtüsü, sulakalan bölgesinin bir parçası olarakkabul edilebilir.

F Flu Naiman and Décamps, 1997

Karasal ve sucul ekosistemlerarasındaki geçiş, biyofiziksel koşullar,ekolojik süreçler ve biotadakiiçerikleriyle ayırt edilir.

Yüzey ve yeraltı hidrolojisinin sukütlelerini bitişik yaylaları ile birbirinebağladığı bölgelerdir.

F Flu National Research Council, 2002

Ekolojik terim, taşkın akışının sualtında kaldığı veya doygun halegetirdiği fluvial peyzajın bir kısmınıifade eder; Kanal, barlar, raflar veoxbow gölleri, oxbow çöküntüleri vedoğal tortular gibi ilgili nehir havasıözellikleri dahil olmak üzere taşkınovası boyunca aktif akışkan yüzeylerintüm yüzeylerinden oluşur.

Özellikle kurak ve yarı kurak (sueksikliği olan) ortamlarda, sulak alanbölgesi bitişik, daha kuru yaylalardabulunmayan bitkileri ve diğerbiyotaları destekleyebilir.

F Flu Osterkamp, 2008

Karasal ve sucul çevrenin ara yüzündeyatan yarı karasal alanlar.

Genellikle taşkın sel olaylarındanetkilenirler, kara ve su ortamlarınıyüzey ve yeraltı hidrolojik akışyollarıyla birbirine bağlarlar.

F Flu Vidon et al., 2010

Derenin kenarı ile organik ve mineraltopraklar arasındaki karakteristik geçişarasındaki alan. […]

Toprak özelliklerine dayanan butanım aynı zamanda topografik vebiyolojik boyutlara da sahiptir.Yukarıda sözü edilen toprak geçişinegenellikle artan bir arazi eğimi ve bitkiörtüsü değişiklikleri eşlik eder.

S Soi Ledesma et al., 2018

Bir akışın sınırı veya kıyıları. Bu terim bazen taşkın yatağıylabirbirinin yerine kullanılsa da, sulak

S Flu http://medwet.org/aboutwetlands/wetland-terminology/

9

alan bölgesi taşkın yatağına göregenellikle nispeten dar olarak kabuledilir. Bir sulak alandaki bölgedetaşma süresi genellikle daha kısadırve zamanlama bir nehir taşkınyatağından daha az tahmin edilebilir.

Sulak alan Yeraltı suyuna, gölgelikten yukarıdoğru, taşkın yatağının dışına, suyaakan yakın yamaçlara, yanal olarakkarasal ekosisteme doğru uzanan vedeğişken genişlikte su seyri boyuncakarasal ve su ekosistemlerini içeren üçboyutlu etkileşim ektonları.

F Flu Ilhardt et al., 2000

Sulak alanekoton

Yeraltı suyuna, gölgelikten yukarıdoğru, taşkın yatağının dışına, suyaakan yakın yamaçlara, karasalekosisteme ve su boyunca uzanan vedeğişken genişlikte bir seyir boyuncadışa doğru uzanan karasal ve suculekosistemleri içeren üç boyutluetkileşim alanı.

F/S Flu Verry et al., 2004

Sulak alansistemleri

Genellikle su kütlelerinin kenarlarındanyayla topluluklarının kenarlarına kadaruzanan tatlı sudan etkilenen geçiş yarıkarasal alanlar.

F Flu/Bio Naiman and Décamps, 2005

Sulak alanarazisi

Bir su kütlesine bitişik, doğrudan etkieden veya etkilenen herhangi birtoprak arazisi

F Geo Lovett and Price, 1999

Sulak alan formasyonları*Akarsu mera* Nehir kenarındaki çökeltilerde yetişen

otlaklarÇayırlar düzenli su basması vebiçmenin etkisi ile karakterize edilir.

S Bio Eriksson, 2008

Sulak alanorman*

Taşkın yatağı bitki örtüsü veyanehirlere ve akarsulara doğrudanbitişik bitki örtüsü.

Sulak alan ormanı aktif taşkın yatağıve terasları içerecek şekilde aktifkanaldan yanal olarak uzanır.

S Bio Naiman et al., 1998

Sulak alançalılık*

Nehirler boyunca büyüyen çalılık S Bio Davies et al., 2004

(Yarı)-sucultopluluk

Suda ve / veya hidrofitik otsu bitkiörtüsüne sahip terk edilmiş kanallar

S Bio Marston et al., 1995

DiğerleriAkarsu orman Yeraltı suyuna bağlı, düzenli veya

nadiren su basan ormanlıkekosistemleri

S Bio/Flu Pautou, 1984

Sulak alankoridoru

Akıntı kanalı ve karasal peyzajınyüksek su işaretinden bitki örtüsününyüksek su tabloları veya taşkınlardanve toprakların su tutma kabiliyetindenetkilenebileceği yaylalara doğru olankısmı.

Not: nehrin bitki örtüsünün etkisindenaçıkça bahsedilir.

F Flu Naiman et al., 1993

Sulak alan bitkiörtüsü

Bir […] nehrin hemen yakınındayetişen hidrofitik bitki örtüsü, yıllıkevapotranspirasyonunun […] nehirrejiminde bir faktörü temsil etmesi içinyeterince yakın

S Bio http://medwet.org/aboutwetlands/wetland-terminology/

Sulak alanekosistemleri

Akan suya bitişik ve yakınında bulunanorganizmaların ve çevrelerininkarmaşık topluluğu

Kesin sınırlar olmadan, akarsuları,taşkın alanlarını ve sulak alanlarınyanı sıra yayla ile sucul arasında birgeçiş bölgesi oluşturan alt sulamaalanlarını içerebilir. Temelde şekli veölçüde doğrusal olan bu bitkiler,büyüme mevsimi boyunca en az birkez yükselen ve düşen suyun yanalolarak akması ile karakterize edilir.

S Bio Lowrance et al., 1985

Galeri ormanı* Başka türlü ormansız bir peyzajda,dere ve nehirlerle bağlantılı dar ormanşeridi.

S Bio Veneklaas et al., 2005

Subasarormanı

Taşkın yatağını sömüren ormanlıkekosistemler.

S Bio/Flu Bendix et Hupp, 2000

10

Taşkın yatağı hidrolojik terimlerle subasmış yüzey […] olarak veyajeomorfolojik terimlerle mevcutçevresel koşullar altında nehrin inşaettiği alüvyon yüzey olaraktanımlanabilir.

* Doğal yaşam alanlarının ve yabani hayvan ve bitki örtüsünün korunmasına ilişkin 92/43 / EEC sayılı Avrupa Birliği Yönergesilistesinde kullanılan terimlerdir.

4. Akışkan sistemlerin yanı sıra arazi, nehri ve bununla ilişkili işlemleri etkiler ve bunlardanetkilenir, ancak aynı zamanda fiziksel (örneğin akış), biyolojik (örneğin türlerin hareketliliği) veinsan tarafından sürülen akışlar yoluyla çevre alanlara (örn. Tepelik, plato) açık (örneğin, ekimyoluyla biyokütlenin ortadan kaldırılması) işlemler.

5. Sulak alan bölgeleri hibrit sistemlerdir, çünkü bunlar insan ve doğal süreçler tarafındanyürütülen ortak yapımlardan kaynaklanmaktadır. Bu, arazi kullanımı ve nehir yönetimi gibiinsan faaliyetlerinin, nehir kıyısındaki bitki örtüsünü büyük ölçüde şekillendiren başlıcaetmenler olduğu anlamına gelir (e.g. Piégay et al., 2003; Kondolf et al., 2007; Dufour et al.,2015; Brown et al., 2018). İnsan popülasyonlarının bölgeyi (önceden) nasıl kullandığı ve değerverdiği sulak alan bölgesinin tanımına dahil edilmeyi, literatürde henüz düşünülmeyenfaktörleri ifade eder (Tablo 1).

4. SULAK ALAN BÖLGESİ VE BİTKİ ÖRTÜSÜ TANIMLAMADAKİ DEĞİŞKENLİĞİN KAYNAKLARISulak alan bölgesinin ortak özelliklerinin ve akışkan sistemlerin vejetasyonunun ötesinde, bilimsel veuygulamalı literatür kullanılan terimlerin çeşitliliği nedeniyle kafa karıştırıcı olabilir. Bu çeşitlilik, özelliklenesnedeki doğal değişkenlik ile ilgilidir. Örneğin, nehir kenarı bitki örtüsü, bir otlak veya tarlamatrisindeki dar bir ağaç şeridine, (Şekil 6A), büyük bir taşkın ormanı (Şekil 6B) veya dik kolloyalbirikintileri kolonize eden bir ormana (Şekil 6C) atıfta bulunabilir. Ancak bu çeşitlilik aynı zamanda biliminsanlarının ve yöneticilerin onu temsil etme şeklindeki değişkenlikle de ilgilidir.

11

Şekil 6. Sulak alan bölgesi ve bitki örtüsü içindeki değişkenliğin gösterimi; A: Akarsular boyunca dar bir ağaç şeridiolan, otlakların egemen olduğu sulak alan bölgesi olan küçük kırsal akarsu (Normandiya, Fransa); B: büyük birormanlık taşkın yatağı (Aragon Nehri, Ebro havzası, İspanya); C: ormanlık bankalar ve yamaçlarla (nehrin üst kısmınaulaşılması, İspanya) orman havzasının dar olması.

4.1. AMAÇTAKİ DEĞİŞKENLİK

Sulak alan bölgesi ve bitki örtüsünü tanımlamak için kullanılan ilk değişkenlik kaynağı doğaldeğişkenlikleridir. Aslında, onların yapısı ve ekolojik işleyişi bir coğrafi bağlamdan diğerine farklılıkgösterir (Şekil 7 ve 8). Global olarak, yapı ve işleyişteki değişimin altında yatan temel faktörlerşunlardır:

● biyoklimatik rejim, örneğin suyun mevcudiyetinin miktarını ve zamanlamasını, sellerdenkaynaklanan bozulmayı ve bozulma sonrası gevşeme zamanlarını zorlar. (Bendix and Stella,2013)

● morfolojik desen, bitki örtüsü kolonizasyonu ve büyümesi için 3 boyutlu bir fiziksel şablonoluşturan ve stres ve bozulma rejimlerini yönlendirir. (Corenblit et al., 2015)

● arazi kullanımı bağlamı, doğrudan (örneğin temizleme) ve dolaylı (örneğin su çıkarma, nehirdüzenleme) yoluyla bitki örtüsünü etkiler.

12

Şekil 7. Sulak alan bitki örtüsü yapısındaki ve işleyişindeki değişkenlik kaynakları, her biri potansiyel olarak farklıfluvial biyojeomorfolojik tipler ve arazi kullanım matrislerini (örneğin ormanlık, tarımsal, kentsel) barındıranbiyoklimatik bölge örneklerini göstermektedir. Tüm durumların listelenmediğini (örn. Kurak iklim) ve tümkombinasyonların mutlaka mümkün olmadığını unutmayın. Zaman temsil edilmez, ancak her erişim bir yörüngeyi izlerve zaman içinde bir durumdan diğerine geçebilir. Dahası, her durum farklı koruma statülerine karşılık gelen çeşitli altdurumlara atıfta bulunabilir (örneğin, ormanlık bir manzara için kendiliğinden veya ekili).

Çoğu ekolojik bölgede, art arda geç fazlara ağaçların egemen olması gerekir; bu nedenle terimlergenellikle ormanlık birimleri ifade eder: ova ormanı, sulak alan ormanı, alüvyon ormanı (Tablo 1).Daha sert ekolojik bölgelerde (yani, daha soğuk ve kuru olanlarda), çalılık, çalı ve otlak fizyomomihakim olmalıdır.

Koşullardaki değişkenlik, uygulanan sorunların önceliğini ve nehir kıyısındaki bitki örtüsünün nasılçalışıldığını da etkiler. Örneğin, hidrolojik bir bakış açısına göre, yayla suyu temini yukarı ve dar vadişartlarında akılara hakim olma eğilimindeyken, kanal suyu temini, aşağı havzadaki daha geniş vadiortamlarındaki akılara egemen olma eğilimindedir. Bu nedenle, büyük sistemlerin çalışmaları “taşkınyatağı ormanı” terimini kullanabilir ve bir su havzasının üst kısımları üzerinde yapılan çalışmalarkanaldaki bitki örtüsünün rolüne daha fazla odaklanırken (örneğin, Swanson et al., 1982), taşkınsularının ve yeraltı sularının rollerini vurgulayabilir (örneğin, Pautou, 1984).

Biyoklimat, morfoloji ve arazi kullanımının tümü, sosyolojik, kültürel ve ekonomik koşullara bağlı olarakgeniş bir yelpazedeki insan faaliyetleri tarafından değiştirilir. Bu nedenle, sulak alan bölgesi ve

13

vejetasyonu, karmaşık yörüngeleri izleyen ve hem biyofiziksel (örneğin fluviyal dinamikleri) hem deantropojenik (örneğin otlatma, dikim) nedenlerinden dolayı beraber inşa edilir, sulak alan bölgeleriningenellikle arazi örtüsü tipleri ve ekosistemlerin bir çeşit kompleks mozaiğidir (örneğin otlaklar,ormanlar) (Şekil 7 ve 8G, H ve I). Bu mozaik peyzaj ölçeğinde bir koridor oluşturabilir (Malanson,1993). Örneğin, daha kuru bir koşulda, sulak alan ekosistemleri peyzajda daha yeşil bir bitki örtüsüşeridi olarak görülebilir; Bu durumda, bazen “orman galerisi” terimi kullanılır.

Şekil 8. Nehir örnekleri biyoklimatik bölgelere, akışkan biyogeomorfolojik tiplere ve arazi kullanım matrislerini Şekil l'degösterildiği gibi uzanır. A, B ve C, farklı iklimlerde ormanlara yayılan alanlara eşittir. A: Amazon havzasındaki tropikalkoşul (Brezilya), B: Rhone havzasında (Fransa) ılıman koşul, C: Alaska'da (ABD) boreal koşul, D, E ve F farklımorfolojik koşullarda Akdeniz'deki tarımsal alanlardır. D: Duero havzasında (İspanya) sınırlı erişim, E: Duerohavzasında (İspanya) örgülü erişim, F: Sacramento havzasında kıvrımlı erişim (ABD), G, H ve I farklı arazikullanımlarına sahip ılıman kıvrımlı menzillerdir. G: Rhone havzasında (Fransa) ormanlık, H: Seine havzasında (Fransa)tarım, I: Seine havzasında (Fransa) kent. Görüntüler Google Earth’ten alınmıştır.

4.2. TANIMLAMADAKİ DEĞİŞKENLİK

Sulak alan bölgesi ve bitki örtüsünün tanımlanmasındaki ikinci değişkenlik kaynağı, bilim insanlarınınve yöneticilerin kendilerini algılayıp ifade etme şeklindeki değişkenlikle ilgilidir. Örneğin, karışıklık"riparian" sıfatıyla başlayabilir. İngilizce’de "riparian" kelimesi sadece 1873’te görüldü, ardından"riparious", "riparial" ve "ripicolous" sıfatları sırasıyla 1656, 1846 ve 1859’da görüldü (The OxfordEnglish Dictionary, www.oed.com). Bunun anlamı, “"bir nehrin kıyılarına ait, bunlarla ilgili olan ya daüzerine kurulu"”, fakat “banks” sıfatının tanımlanması, sadece eğimi veya taşkın yatağının çoğunauzanan eğimin üstünü içerebilir.

Temsildeki bu değişkenlik çalışmanın amacından, analiz edilen sulak alandaki fonksiyondan,yazarların bilimsel geçmişinden vb. gelebilir. Örneğin, sulak alan bölgesi aşağıdakilerin tümü olaraktanımlanmıştır:

14

● “Derenin kenarı ile organik ve mineral topraklar arasındaki karakteristik geçiş arasındaki alan”(Ledesma et al., 2018’in pedolojik bakış açısı)

● “Akış manzarasının su altında kalmış veya doygun hale getirilmiş bir kısmı [ki], kanal, çubuklar,raflar ve ilgili nehir özellikleri de dahil olmak üzere taşkın yatağı boyunca aktif akışkan alanlarıntüm yüzeylerinden oluşur” (Osterkamp (2008)'ın hidromorfolojik perspektifi)

● “... bitki örtüsünün yükselmiş su tablolarından ve toprakların su tutma kabiliyetinden ve / veyabitki örtüsünden etkilenebileceği…… taşkın yatağına veya kanala organik madde katan veyataşkın yatağının fiziksel rejimini veya gölgelendirerek kanalı etkileyerek katkıda bulunur“(Naiman ve Décamps (1997)'ın biyolojik yönelimli yaklaşımı)

5. SULAK ALAN BÖLGESİNİN ŞEKLİNİN ÇİZİLMESİ

Kıyı kenarındaki bölgenin geçiş niteliği, onu tasvir etmek için kolay ve evrensel bir yaklaşım sağlamayızorlaştırmaktadır (Clerici et al., 2013; de Sosa et al., 2017). Bu sorunu çözmek için iki ana yaklaşımvardır.

Birincisi, muhtemelen nehrin büyüklüğü ile ağırlıklandırılan kanaldan bir mesafe belirlenebilir. Buyaklaşımın avantajı, kümeler için yasal kuralların basit bir şekilde uygulanmasıdır (örneğin bitkiörtüsünü kesme yetkisi). Bu nedenle, çeşitli ülkelerde sulak alan bölgesini korumak için kullanılır(örneğin, ABD, Brezilya, Slovenya). Bu yaklaşımda, mesafe bir (veya daha fazla) hizmet(ler)in(örneğin kümelerin dengelenmesi, azotun giderilmesi) üretiminin sağlanması için minimum birgereksinimi tanımlayan literatüre dayanmalıdır. Örneğin, bir incelemede, Castelle ve ark. (1994), sulakalanları ve akıntıları çoğu koşulda korumak için en az 15 m'lik bir tamponun gerekli olduğunubulmuşlardır. Uygun mesafe hedef servise (veya servisler paketine bağlı olduğundan; bakınız de Sosave ark., 2017), bu yaklaşım çeşitli değerler verebilir: Castelle ve ark. (1994), 3-200 m tampon aralığınıgöstermektedir. Bu sabit mesafenin yasal bir boyutu olduğunda, mutlaka çeşitli konular ve aktörlerarasındaki siyasi uzlaşmadan kaynaklanır. Bu nedenle, çoğu durumda, mesafe arkasında çok azbilimsel kanıt bulunan ya da hiç olmayan bir karara dayanır ve uzlaşma çoğu zaman tüm işlevleriyakalayamayan nispeten kısa bir mesafe oluşturur. Ayrıca, sabit bir mesafe, sulak alan işleyişininanlaşılması ve dolayısıyla sulak alan bölgesinin uygun şekilde yönetilmesi için çok önemli olan akışkanyer şekli yapılandırması veya süreçleri gibi spesifik saha özelliklerini dikkate almaz. Sabit bir mesafeasgari bir gereklilik olarak kabul edilebilir, ancak sürdürülebilirlik perspektifinden, nehir kıyısındaki birbölgenin sosyo-ekolojik işleyişine dayanmadığından en ilgili yaklaşım olmaktan uzaktır.

Alternatif olarak, nehir kenarı bölgesini yapısal, fonksiyonel veya karma yaklaşımlar kullanarakbelirleyebilir (yaklaşımların karşılaştırılması için bakınız örneğin de Sosa ve diğerleri (2017) ve Şekil9). Gerçekten de, sulak alandaki bölgelerin resmi tasviri halihazırda, özellikle arazi örtüsü ve topografiközellikler gibi bazı yapısal parametreler kullanmaktadır. Örneğin, Thomas ve diğ. (1979), kıyı şeridibölgesini serbest veya bağlanmamış su gerektiren bitki örtüsünü veya ortalamasından daha ıslak olankoşulları tanımlayarak belirledi. Tür kompozisyonu bitki örtüsüne dayalı olarak kullanılabilir (Hagan veark. 2006), ancak amfibi gibi hayvanlara da dayanabilir (Perkins ve Hunter, 2006). Bununla birlikte,farklı biyolojik grupların kullanılması farklı tanımlara neden olabilir: Hagan ve ark. (2006), ağaç ve çalıtürlerine dayanarak sulak alandaki küçük akarsu akıntılarının sulak alan bölgesini tanımlayamadılar,ancak nehir kenarındaki alanda bulunanlardan farklı olan otsu toplulukların spesifik bir bileşiminibuldular. Dahası, nehir kenarı bölgesinin amfibi kullanan Perkins ve Hunter (2006) 'dan daha dar birgenişliğe sahip olduğunu bulmuşlardır. Ek olarak, bu yaklaşımın büyük ölçeklerde uygulanması zordur.

15

Şekil 9. Sulak alandaki tamponları tanımlamak için örnek karşılaştırma yaklaşımları (Kaynak: de Sosa et al., 2017).

Büyük ölçeklerde, temel olarak topografik özelliklere dayanan başka bir yapısal yaklaşımkullanılmaktadır. Örneğin, Ilhardt ve ark. (2000) ve Verry (2004) topografik özellikleri ve vadi şeklinitemel alan yaklaşımlar geliştirmiştir. Bu yaklaşım özellikle büyük ölçekli tanımlama için kullanışlıdır veharitalama işlemi uzaktan algılama araçlarının sürekli geliştirilmesiyle (özellikle küçük akışlar için)düzenli olarak geliştirilir. Bununla birlikte, özellikle, vadi tabanı bulunmayan alçak meyilli akışlar içinbazı sınırlamaları vardır.

Açıkçası, yapısal yaklaşımlar sulak alana ait bölgenin işlevsel boyutunu yakalamakta zorlanıyor veözellikle hidrolik bir kriter kullanarak daha dinamik yaklaşımlar geliştirmek mümkün. Örneğin, pek çoksulak alana ait tohumun çimlenmesi ve gelişmesi için bir sel olayına ihtiyaç duyduğu varsayılarak,sulak alan bölgesi hedef sulak alandaki türün sürdürülebilir bir popülasyonunun geçici gereklilikleri ilesınırlandırılabilir. Hedef türlerin yıllık veya çok yıllık otsu bitkileri olması durumunda, her 2-3 yılda birsele ihtiyaç duyarlar, ancak odunsu türlerse (ör. Söğüt, kavak, kızılağaç) daha uzun bir yaşamdöngüsüne sahipse, yalnızca her 10-20 yılda bir sele ihtiyaç duyabilirler. Bu nedenle, sulak alanbölgesi, 10-20 yıl geri dönüş süresi olan yüksek akarsularla dolup taşan genişlik olaraktanımlanmalıdır. Bu tasvir, yaklaşık olarak Gurnell ve ark. (2016) ara sıra sular altında kalmış ancak

16

sediman dinamikleri olmadan 4. Bölgesine karşılık gelir (Şek. 5). Bu yaklaşımın üç ana sınırlamasıvardır. İlk önce, bir sel yükseltme modeli gerektirir. İkincisi, hedef türüne bağlı olarak nehir kenarıbölgesinin farklı genişliklerini sağlar. Son olarak, Gurnell ve ark. (2016) kavramsal model (su basmasıyoktur veya çok nadirdir, ancak yıl boyunca su seviyesi yüksek olduğundan toprak nemi kalıcıdır)modellemesi zordur ve çoğu durumda saha çalışmasının belirlenmesi gerekir.

Mevcut verilerdeki ve bilgi işlem kaynaklarındaki son gelişmeler, büyük ölçeklerde karma yaklaşımlarıngeliştirilmesine izin vermektedir (de Sosa et al., 2017; Şekil 10). Örneğin, Avrupa ölçeğinde, AvrupaBirliği (AB) Ortak Araştırma Merkezi tarafından geliştirilen bir yaklaşım, çeşitli bilgileri birleştirmektedir:bir DEM ile hesaplanan bir vadi şekil endeksi, bir taşkın yükseklik modeli (mevcut olduğunda) vebilimsel literatüre dayalı dereden 40 m. sabit bir minimum tampon mesafesi (Clerici et al., 2011; Clericiet al., 2013). Sabit bir tampon mesafesi ve taşkın kriterlerinin (veya topografik vekillerin) birleştirilmesi,hem sulak alan bölgesinin nehir sistemi üzerindeki etkisini hem de sulak alan üzerindeki akışkandinamiklerin etkisini düşünmenin bir yoludur; bu nedenle, sulak alan bölgeleriyle ilgili ana AB direktifleriiçin (yani Habitatlar, Su ve Nitrat direktifleri) ilgili tutarlı ve ilgili bilgi sağlamanın tek yolu budur. ABizleme sistemi olan Copernicus, sulak alandaki bölgelere adanmış üç veri seti sunmaktadır (AraziÖrtüsü / Arazi Kullanımı, Kıyı Şerif Bölgeleri ve Yeşil Doğrusal Elementlerin Tanımlanması; bakınız:https://land.copernicus.eu/local/riparian-zones ve Weissteiner et al., 2016).

A

17

B

Şekil 10. Sulak alan bölgesi tanımlamasının modellenmesi için akış şemaları örnekleri (A) De Sosa vet al. (2017)'dekihavza ölçeğinde ve (B) Clerici ve ark. (2013)’deki Avrupa ölçeğinde. Sonuncusu, sabit bir genişliği (“işlevsel tampon”)hidrolik (“LISFLOOD taşkın yatağı verileri”, yani modellenen 50 yıllık frekans taşkın yatağı alanları), topografya(“ASTER GDEM Mozaik”) ve arazi örtüsü verileri (“Corine Land Cover 2000”) ile birleştirir.

SONUÇ - ÖNERİLERSonuç olarak, akışkan sistemlerdeki sulak alan vejetasyonunun, akışkan sistemin ve çevresindekialanın işlevselliği ile ilişkili olan fizyognomomi veya orijinden bağımsız olarak, nehir ağı boyunca ortakbir bitki örtüsü kompleksi olarak ele alındığını düşünüyoruz. Melez ve açık bir peyzajı olan sulak alanaait bir bölgeye sahiptir: melez, insan ve doğal süreçlerin ortak yapımından kaynaklandığı ve açıkakarsu sistemlerinin yanı sıra toprakların nehri ve ilişkili süreçleri etkilediği ve etkilendiği için açıktır. .Dolayısıyla, bu bölgedeki biyotik toplulukların yapısı ve ekolojik işleyişi, akışkan hidrosistemin dörtboyutu boyunca (zaman dahil) değişmektedir. Bu değişkenlik temel olarak, doğal ve insan itici güçlerinetkisiyle zaman içinde değişen biyoklimatik, jeomorfolojik ve arazi kullanım koşullarındankaynaklanmaktadır. Bu değişkenlik, sulak alandaki bitki örtüsünün nasıl çalışıldığını açıkça etkiler.Dahası, bu değişkenliğin belirli bir bağlamla ilgili olması, genelleme ve bilgi aktarımı için zorluklaryaratarak bazı önemli durumları dayatmaktadır.

18

Sonuç olarak, sulak alan bitki örtüsünün akışkan peyzaj yönetimine entegrasyonunu geliştirmeyeyönelik ana öneriler aşağıdaki gibidir:

1. Sulak alanları, zaman içinde karmaşık yörüngeleri izleyen doğal VE insani süreçlerinyönlendirdiği ortak yapıdaki sosyo-ekolojik sistemler olarak tanımak

2. Sulak alan bitki örtüsünü, (i) kanal, çevre alan, yukarı havza havzası, atmosfer ve alttabaka ile ilgili açık bir sistem olarak düşünün ve (ii) bu bileşenlere çift yönlü akışlaryoluyla bağlanır.

3. Sosyo-ekolojik sistem içindeki tüm fonksiyonları bütünleştiren ve maksimize eden birtanım / tanımlamanın kullanılmasının teşvik edilmesi (yani, ekosistem hizmetlerinindesteklenmesi, sağlanması, düzenlenmesi ve kültürel hizmetleri)

4. Sulak alan bölgesi sınırlandırma uygulamasında iyi uygulamaları teşvik etmek için örneklerve araçlar geliştirmek

5. Alana özgü ve aktarılabilir bilgiyi netleştirin (örneğin, belirli bir işlev için gerekli minimumsulak alan bölgesi genişliği, belirli topografik endeksin nehir kenarı bölgesini tanımlamadaetkinliği)

KAYNAKLAR

Astudillo, M.R., Novelo-Gutiérrez, R., Vázquez, G., García-Franco, J.G., Ramírez, A., 2016. Relationships between land cover,riparian vegetation, stream characteristics, and aquatic insects in cloud forest streams, Mexico. Hydrobiologia 768,167–181. https://doi.org/10.1007/s10750-015-2545-1

Bendix, J., Hupp, C.R., 2000. Hydrological and geomorphological impacts on riparian plant communities. HydrologicalProcesses 14, 2977–2990. https://doi.org/10.1002/1099-1085(200011/12)14:16/17<2977::AID-HYP130>3.0.CO;2-4

Bendix, J., Stella, J.C., 2013. Riparian Vegetation and the Fluvial Environment: A Biogeographic Perspective, in: Treatise onGeomorphology. Elsevier, pp. 53–74. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-374739-6.00322-5

Beschta, R.L., Bilby, R.E., Brown, G.W., Holtby, L.B., Hofstra, T.D., 1987. Stream Temperature and Aquatic Habitat: Fisheriesand Forestry Interactions, in: Streamside Management: Forestry and Fishery Interactions. Salo, E.O., Cundy, T.W.,Seattle, pp. 191–232.

Bren, L.J., 1993. Riparian zone, stream, and floodplain issues: a review. Journal of Hydrology 150, 277–299.https://doi.org/10.1016/0022-1694(93)90113-N

Brown, A.G., Lespez, L., Sear, D.A., Macaire, J.-J., Houben, P., Klimek, K., Brazier, R.E., Van Oost, K., Pears, B., 2018. Naturalvs anthropogenic streams in Europe: History, ecology and implications for restoration, river-rewilding and riverineecosystem services. Earth-Science Reviews 180, 185–205. https://doi.org/10.1016/j.earscirev.2018.02.001

Castelle, A.J., Johnson, A.W., Conolly, C., 1994. Wetland and Stream Buffer Size Requirements—A Review. Journal ofEnvironment Quality 23, 878. https://doi.org/10.2134/jeq1994.00472425002300050004x

Clerici, N., Weissteiner, C.J., Paracchini, M.L., Boschetti, L., Baraldi, A., Strobl, P., 2013. Pan-European distribution modellingof stream riparian zones based on multi-source Earth Observation data. Ecological Indicators 24, 211–223. https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2012.06.002

Clerici, N., Weissteiner, C.J., Paracchini, M.L., Strobl, P., 2011. Riparian zones: where green and blue networks meet Pan-European zonation modelling based on remote sensing and GIS (EUR – Scientific and Technical Research series).JRC.

Corenblit, D., Baas, A., Balke, T., Bouma, T., Fromard, F., Garófano-Gómez, V., González, E., Gurnell, A.M., Hortobágyi, B.,Julien, F., Kim, D., Lambs, L., Stallins, J.A., Steiger, J., Tabacchi, E., Walcker, R., 2015. Engineer pioneer plantsrespond to and affect geomorphic constraints similarly along water-terrestrial interfaces world-wide:Biogeomorphic feedbacks along water-terrestrial interfaces. Global Ecology and Biogeography 24, 1363–1376.https://doi.org/10.1111/geb.12373

Corenblit, D., Tabacchi, E., Steiger, J., Gurnell, A.M., 2007. Reciprocal interactions and adjustments between fluviallandforms and vegetation dynamics in river corridors: A review of complementary approaches. Earth-ScienceReviews 84, 56–86.

Davies, C.E., Moss, D., OHill, M., 2004. EUNIS habitat classification report. EEA.de la Fuente, B., Mateo-Sánchez, M.C., Rodríguez, G., Gastón, A., Pérez de Ayala, R., Colomina-Pérez, D., Melero, M., Saura,

S., 2018. Natura 2000 sites, public forests and riparian corridors: The connectivity backbone of forest greeninfrastructure. Land Use Policy 75, 429–441. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2018.04.002

de Sosa, L.L., Glanville, H.C., Marshall, M.R., Abood, S.A., Williams, A.P., Jones, D.L., 2018. Delineating and mapping riparianareas for ecosystem service assessment. Ecohydrology 11, e1928. https://doi.org/10.1002/eco.1928

Decamps, H., Joachim, J., Lauga, J., 1987. The importance for birds of the riparian woodlands within the alluvial corridor ofthe river garonne, S.W. France. Regulated Rivers: Research & Management 1, 301–316.https://doi.org/10.1002/rrr.3450010403

19

Dufour, S., Rinaldi, M., Piégay, H., Michalon, A., 2015. How do river dynamics and human influences affect the landscapepattern of fluvial corridors? Lessons from the Magra River, Central–Northern Italy. Landscape and Urban Planning134, 107–118. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2014.10.007

Dufour, S., Rodríguez-González, P.M., Laslier, M., 2019. Tracing the scientific trajectory of riparian vegetation studies: Maintopics, approaches and needs in a globally changing world. Science of The Total Environment 653, 1168–1185.https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2018.10.383

Dugdale, S.J., Malcolm, I.A., Kantola, K., Hannah, D.M., 2018. Stream temperature under contrasting riparian forest cover:Understanding thermal dynamics and heat exchange processes. Science of The Total Environment 610–611, 1375–1389. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2017.08.198

Ehrenfeld, J.G., 2003. Effects of Exotic Plant Invasions on Soil Nutrient Cycling Processes. Ecosystems 6, 503–523.Eriksson, M.O.G., 2008. Management of Natura 2000 habitats. 6450 Northern Boreal alluvial meadows. European

Commission.Ferreira, V., Castela, J., Rosa, P., Tonin, A.M., Boyero, L., Graça, M.A.S., 2016. Aquatic hyphomycetes, benthic

macroinvertebrates and leaf litter decomposition in streams naturally differing in riparian vegetation. AquaticEcology 50, 711–725. https://doi.org/10.1007/s10452-016-9588-x

Fischer, R.A., Martin, C.O., Ratti, J.T., Guidice, J., 2001. Riparian Terminology: Confusion and Clarification.Flanagan, L.B., Orchard, T.E., Logie, G.S.J., Coburn, C.A., Rood, S.B., 2017. Water use in a riparian cottonwood ecosystem:

Eddy covariance measurements and scaling along a river corridor. Agricultural and Forest Meteorology 232, 332–348. https://doi.org/10.1016/j.agrformet.2016.08.024

Flores-Díaz, A.C., Castillo, A., Sánchez-Matías, M., Maass, M., 2014. Local values and decisions: views and constraints forriparian management in western Mexico. Knowledge and Management of Aquatic Ecosystems 06. https://doi.org/10.1051/kmae/2014017

Girel, J., 1986. Télédétection et cartographie à grande échelle de la végétation alluviale : exemple de la basse plaine de l’Ain.Documents de cartographie écologique 28, 45–74.

Gregory, S.V., Swanson, F.J., McKee, W.A., Cummins, K.W., 1991. An ecosystem perspective of riparian zones. BioScience41, 540–551.

Gren, I.-M., Groth, K.-H., Sylvén, M., 1995. Economic Values of Danube Floodplains. Journal of Environmental Management45, 333–345. https://doi.org/10.1006/jema.1995.0080

Gurnell, A., 2014. Plants as river system engineers. Earth Surface Processes and Landforms 39, 4–25.https://doi.org/10.1002/esp.3397

Gurnell, A., Petts, G., 2006. Trees as riparian engineers: the Tagliamento river, Italy. Earth Surface Processes and Landforms31, 1558–1574. https://doi.org/10.1002/esp.1342

Gurnell, A.M., Corenblit, D., García de Jalón, D., González del Tánago, M., Grabowski, R.C., O’Hare, M.T., Szewczyk, M.,2016. A Conceptual Model of Vegetation-hydrogeomorphology Interactions Within River Corridors. River Researchand Applications 32, 142–163. https://doi.org/10.1002/rra.2928

Gurnell, A.M., Gregory, K.J., 1995. Interactions between semi-natural vegetation and hydrogeomorphological processes.Geomorphology 13, 49–69. https://doi.org/10.1016/0169-555X(95)00030-9

Hagan, J.M., Pealer, S., Whitman, A.A., 2006. Do small headwater streams have a riparian zone defined by plantcommunities? Canadian Journal of Forest Research 36, 2131–2140. https://doi.org/10.1139/x06-114

Hill, W.R., Mulholland, P.J., Marzolf, E.R., 2001. Stream ecosystem responses to forest leaf emergence in spring. Ecology 82,2306–2319. https://doi.org/10.1890/0012-9658(2001)082[2306:SERTFL]2.0.CO;2

Illhardt, B.L., Verry, E.S., Palik, B.J., 2000. Defining riparian areas, in: Riparian Management in Forests of the ContinentalEastern United States. Verry, E.S., New York, NY, pp. 23–42.

Irmak, S., Kabenge, I., Rudnick, D., Knezevic, S., Woodward, D., Moravek, M., 2013. Evapotranspiration crop coefficients formixed riparian plant community and transpiration crop coefficients for Common reed, Cottonwood and Peach-leafwillow in the Platte River Basin, Nebraska-USA. Journal of Hydrology 481, 177–190.https://doi.org/10.1016/j.jhydrol.2012.12.032

Jobin, B., Bélanger, L., Boutin, C., Maisonneuve, C., 2004. Conservation value of agricultural riparian strips in the Boyer Riverwatershed, Québec (Canada). Agriculture, Ecosystems & Environment 103, 413–423.https://doi.org/10.1016/j.agee.2003.12.014

Kenwick, R.A., Shammin, M.R., Sullivan, W.C., 2009. Preferences for riparian buffers. Landscape and Urban Planning 91, 88–96. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2008.12.005

Kondolf, G.M., Piégay, H., Landon, N., 2007. Changes in the riparian zone of the lower Eygues River, France, since 1830.Landscape Ecology 22, 367–384. https://doi.org/10.1007/s10980-006-9033-y

Kristensen, P., Kristensen, E., Riis, T., Anette, A., Larsen, S., Verdonschot, P., Baattrup-Pedersen, A., 2015. Riparian forest asa management tool for moderating future thermal conditions of lowland temperate streams. Inland Waters 5, 27–38. https://doi.org/10.5268/IW-5.1.751

Lamontagne, S., Cook, P.G., O’Grady, A., Eamus, D., 2005. Groundwater use by vegetation in a tropical savanna riparianzone (Daly River, Australia). Journal of Hydrology 310, 280–293. https://doi.org/10.1016/j.jhydrol.2005.01.009

Ledesma, J.L.J., Futter, M.N., Blackburn, M., Lidman, F., Grabs, T., Sponseller, R.A., Laudon, H., Bishop, K.H., Köhler, S.J.,2018. Towards an Improved Conceptualization of Riparian Zones in Boreal Forest Headwaters. Ecosystems 21,297–315. https://doi.org/10.1007/s10021-017-0149-5

20

Lovett, S., Price, P., 1999. Riparian land management technical guidelines. Land and Water Resources Research andDevelopment Corp. (LWRRDC), Canberra.

Lowrance, R., Leonard, R., Sheridan, J., 1985. Managing riparian ecosystems to control nonpoint pollution. Journal of Soiland Water Conservation 40, 87–91.

Malanson, G.P., 1993. Riparian landscapes, Cambridge studies in ecology. Cambridge University Press, Cambridge ; NewYork.

Mander, Ü., Hayakawa, Y., Kuusemets, V., 2005. Purification processes, ecological functions, planning and design of riparianbuffer zones in agricultural watersheds. Ecological Engineering 24, 421–432.https://doi.org/10.1016/j.ecoleng.2005.01.015

Maridet, L., 1994. La végétation rivulaire, facteur de contrôle du fonctionnement écologique des cours d’eau : influence surles communautés benthiques et hyporhéiques et sur les peuplements de poissons dans trois cours d’eau du MassifCentral (Thèse de Doctorat). Université de Lyon, Lyon.

Marston, R.A., Girel, J., Pautou, G., Piegay, H., Bravard, J.-P., Arneson, C., 1995. Channel metamorphosis, floodplaindisturbance, and vegetation development: Ain River, France. Geomorphology 13, 121–131.https://doi.org/10.1016/0169-555X(95)00066-E

Miura, A., Urabe, J., 2015. Riparian land cover and land use effects on riverine epilithic fungal communities. EcologicalResearch 30, 1047–1055. https://doi.org/10.1007/s11284-015-1303-1

Naiman, R.J., Décamps, H., 1997. The ecology of interfaces : Riparian Zones. Annual Review of Ecology and Systematics 28,621–658. https://doi.org/10.1146/annurev.ecolsys.28.1.621

Naiman, R.J., Décamps, H., McClain, M.E., 2005. Riparia: ecology, conservation, and management of streamsidecommunities, Aquatic ecology series. Elsevier, Academic Press, Amsterdam.

Naiman, R.J., Decamps, H., Pollock, M., 1993. The Role of Riparian Corridors in Maintaining Regional Biodiversity. EcologicalApplications 3, 209–212. https://doi.org/10.2307/1941822

Naiman, R.J., Fetherston, K.L., McKay, S., Chen, J., 1998. Riparian forests, in: River Ecology and Management: Lessons fromthe Pacific Coastal Ecoregion. R. J. Naiman and R. E. Bilby, New York, pp. 289–323.

National Research Council, 2002. Riparian Areas: Functions and Strategies for Management. National Academies Press,Washington, D.C. https://doi.org/10.17226/10327

Osterkamp, W.R., 2008. Annotated Definitions of Selected Geomorphic Terms and Related Terms of Hydrology,Sedimentology, Soil Science and Ecology. USGS, Reston, Virginia.

Pautou, G., 1984. L’organisation des forêts alluviales dans l’axe rhodanien entre Genève et Lyon ; comparaison avecd’autres systèmes fluviaux. Documents de cartographie écologique 27, 43–64.

Pautou, G., Ponsero, A., Jouannaud, P., 1997. Les changements de biodiversité dans les interfaces alluviales. Application a laplaine d’inondation du Rhône entre Genève et Lyon et à la réserve naturelle du marais de lavours. Revued’Ecologie Alpine IV, 35–63.

Perkins, D.W., Hunter, Jr., M.L., 2006. Use of amphibians to define riparian zones of headwater streams. Canadian Journalof Forest Research 36, 2124–2130. https://doi.org/10.1139/x06-111

Piégay, H., Gurnell, A.M., 1997. Large woody debris and river geomorphological pattern: examples from S.E. France and S.England. Geomorphology 19, 99–116.

Piégay, H., Pautou, G., Ruffinoni, C., 2003a. Les forêts riveraines des cours d’eau: écologie, fonctions et gestion. IDF, Institutpour le développement forestier, Paris.

Pivec, J., 2002. A short-term reponse of floodplain and spruce forests to evaporation requirements in Moravia in differentyears. Journal of Forest Science 48, 320–327.

Recchia, L., Cini, E., Corsi, S., 2010. Multicriteria analysis to evaluate the energetic reuse of riparian vegetation. AppliedEnergy 87, 310–319. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2009.08.034

Rosenberg, D.K., Noon, B.R., Meslow, E.C., 1997. Biological Corridors: Form, Function, and Efficacy. BioScience 47, 677–687.https://doi.org/10.2307/1313208

Roshan, Z.S., Anushiravani, S., Karimi, S., Moradi, H.V., Salmanmahini, A.R., 2017. The importance of various stages ofsuccession in preservation of biodiversity among riparian birds in northern Iran. Environmental Monitoring andAssessment 189. https://doi.org/10.1007/s10661-017-5778-9

Sabater, S., Butturini, A., Clement, J.-C., Burt, T., Dowrick, D., Hefting, M., Matre, V., Pinay, G., Postolache, C., Rzepecki, M.,Sabater, F., 2003. Nitrogen Removal by Riparian Buffers along a European Climatic Gradient: Patterns and Factorsof Variation. Ecosystems 6, 0020–0030. https://doi.org/10.1007/s10021-002-0183-8

Sabo, J.L., Sponseller, R., Dixon, M., Gade, K., Harms, T., Heffernan, J., Jani, A., Katz, G., Soykan, C., Watts, J., Welter, J., 2005.Riparian zones increase regional species richness by harboring different, not more, species. Ecology 86, 56–62.https://doi.org/10.1890/04-0668

Salemi, L.F., Groppo, J.D., Trevisan, R., Marcos de Moraes, J., de Paula Lima, W., Martinelli, L.A., 2012. Riparian vegetationand water yield: A synthesis. Journal of Hydrology 454–455, 195–202.https://doi.org/10.1016/j.jhydrol.2012.05.061

Schnitzler, A., Génot, J.-C. (Eds.), 2012. La France des friches: de la ruralité à la féralité, Matière à débattre et à décider.Éditions Quae, Versailles.

Schnitzler-Lenoble, A., 2007. Forêts alluviales d’Europe: écologie, biogéographie, valeur intrinsèque. Tec & Doc, Lavoisier,Paris.

21

Seymour, C.L., Simmons, R.E., 2008. Can severely fragmented patches of riparian vegetation still be important for arid-landbird diversity? Journal of Arid Environments 72, 2275–2281. https://doi.org/10.1016/j.jaridenv.2008.07.014

Swanson, F.J., Gregory, S.V., Sedell, J.R., 1982. Land-water interactions: the riparian zone, in: Analysis of Coniferous ForestEcosystems in the Western United States, US International Biological Program Synthesis Serial 14. Edmonds, RL,New York, pp. 267–291.

Tabacchi, E., 1992. Variabilté des peuplements riverains de l’Adour. Influence de la dynamique fluviale à différentes échellesd’espace et de temps. (Thèse doctorat). Université Paul Sabatier, Toulouse.

Tabacchi, E., Correll, D.L., Hauer, R., Pinay, G., Planty-Tabacchi, A.-M., Wissmar, R.C., 1998. Development, maintenance androle of riparian vegetation in the river landscape. Freshwater Biology 40, 497–516. https://doi.org/10.1046/j.1365-2427.1998.00381.x

Tal, M., Gran, K., Murray, A.B., Paola, C., Hicks, D.M., 2004. Riparian vegetation as a primary control on channelcharacteristics in multi-thread rivers, in: Bennett, S.J., Simon, A. (Eds.), Water Science and Application. AmericanGeophysical Union, Washington, D. C., pp. 43–58. https://doi.org/10.1029/008WSA04

Thomas, J.W., Maser, C., Rodiek, J.E., 1979. Wildlife habitats in managed rangelands--the Great Basin of southeasternOregon, riparian zones, Pacific Northwest Forest and Range Experiment Station. USDA Forest Service, Portland,OR.

Trimmel, H., Weihs, P., Leidinger, D., Formayer, H., Kalny, G., Melcher, A., 2018. Can riparian vegetation shade mitigate theexpected rise in stream temperatures due to climate change during heat waves in a human-impacted pre-alpineriver? Hydrology and Earth System Sciences 22, 437–461. https://doi.org/10.5194/hess-22-437-2018

Veneklaas, E.J., Fajardo, A., Obregon†, S., Lozano, J., 2005. Gallery forest types and their environmental correlates in aColombian savanna landscape. Ecography 28, 236–252. https://doi.org/10.1111/j.0906-7590.2005.03934.x

Verry, E.S., Dolloff, C.A., Manning, M.E., 2004. Riparian ecotone: a functional definition and delineation for resourceassessment. Water, Air, and Soil Pollution: Focus 4, 67–94.

Vidon, P., Allan, C., Burns, D., Duval, T.P., Gurwick, N., Inamdar, S., Lowrance, R., Okay, J., Scott, D., Sebestyen, S., 2010. HotSpots and Hot Moments in Riparian Zones: Potential for Improved Water Quality Management. JAWRA Journal ofthe American Water Resources Association 46, 278–298. https://doi.org/10.1111/j.1752-1688.2010.00420.x

Wawrzyniak, V., Allemand, P., Bailly, S., Lejot, J., Piégay, H., 2017. Coupling LiDAR and thermal imagery to model the effectsof riparian vegetation shade and groundwater inputs on summer river temperature. Science of The TotalEnvironment 592, 616–626. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2017.03.019

Weissteiner, C., Ickerott, M., Ott, H., Probeck, M., Ramminger, G., Clerici, N., Dufourmont, H., de Sousa, A., 2016. Europe’sGreen Arteries—A Continental Dataset of Riparian Zones. Remote Sensing 8, 925.https://doi.org/10.3390/rs8110925

22