sturen op resultaten in het sociaal domein...transformatie - ingewikkeld bedrijfsproces om inzet te...
TRANSCRIPT
Sturen op resultaten in het sociaal domein
Machteld Koelewijn en Frans Vos Driebergen, 3 november 2016
Partners in verbetering
• https://www.youtube.com/watch?v=UrUJad-0Bk4#action=share
Vraag aan deelnemers
Welke associaties hebben jullie met resultaatsturing?
Transformatie
Nieuwe inhoudelijke doelstellingen vragen om nieuwe vormen van sturing
Waar staan we?Vijfde rapportage TSD
- “We staan nog aan het begin van de transformatie... We zitten met z’n allen in een veranderingsproces”
- “De eerste stappen zijn gezet, maar het moeilijkste moet nog komen”
Citaat Gemeenteraden- “Van een raad van toezicht van een
uitvoeringsorganisatie is het de raad van bestuur van een ontwikkelingsorganisatie geworden”
- “ Als de raad de uitvoering (lees: professional) centraal wil stellen, dan moet daar de besturingsfilosofie op worden afgestemd”
- “ Als je dat wilt dan kan niet worden gestuurd op details”
CitaatGemeenteraden (2)
- “Dan: sturen op inhoudelijke kwaliteitscriteria, klanttevredenheid en maatschappelijke resultaten”
- “Niet: meer (gedetailleerde) financiële informatie, met minder autonomie voor de uitvoering”
Conclusie TSD: “Dit is de bedrijfsmatige werkelijkheid: het kan nietallebei!”
CitaatInkoop
- “Gemeenten die in grotere ( >5) samenwerkingsverbanden inkopen, kopen traditioneler (pxq) in dan gemeenten in kleinere verbanden”
- “Op het gebied van zelfredzaamheid van cliënten scoren gemeenten die inkopen op populatie en/of wijkniveau veruit het hoogst”
Casus: Bram 18 jaar Bram volgt MBO onderwijs, woont nog thuis. Spijbelt veel, gebruikt drugs, werkt (zwart) in horeca. Dreigt op school te stranden. Moeder vindt op aandringen van nieuwe partner dat Bram uit huis moet.
• Wat zou er moeten gebeuren?• Wat gebeurt er in veelal in de praktijk?
Vraagstelling presentatie: Hoe realiseren we: doen wat nodig is?
Waar brengt ons dat?
• Transformatie: eerste stappen gezet, maar het moeilijkste moet nog komen..
• Transformatie vraagt om andere sturing• Opgave andere sturing voor gemeenteraden geldt
ook voor gemeentelijk beleid• Spanning tussen tussen inkoop/ standaardisering en
innovatie in de uitvoering (vb. de professional)
Transformatie vanuit actorenBespreken vanuit:• oogpunt inwoners• oogpunt wijkteams• oogpunt gemeente
Ook van belang, maar bespreken we nu niet:• oogpunt aanbieders• oogpunt voorveld• oogpunt gemeenteraad
Invalshoek inwoners
Beoogd resultaat transformatie: • Vergroting probleemoplossend vermogen en
eigenaarschap bij inwoners• Oftewel de balans tussen draaglast en draagkracht
bepaalt het zelforganiserend vermogen van inwoners
Draagkracht en draaglast
Draagkracht = benutten en versterken van:
• Eigen competenties• Sociaal netwerk• Benutten van ondersteunende condities
Draaglast = mate waarin individu of huishouden wordt geconfronteerd met tegenslagen in levensgebieden (financiën, fysieke en geestelijke gezondheid etc.)
Hoofdlijn onderzoek• Onderzoek is samenwerking
tussen Universiteit Twente en BMC-Advies
• Looptijd 2 jaar gevolgd door promotietraject
• We zijn van start met de 8 deelnemende gemeenten
• Mogelijkheid voor andere gemeenten om traject op maat af te nemen
Invalshoek wijkteams; opgave• Vraagverheldering; draaglast en draagkracht• In ondersteuningsplan resultaat benoemen• Verbinding voorveld/ specialistische zorg/
ondersteuning• Helderheid over doelgroep
(80%/ 15% 5%); jeugd• Regisseur
Wat is het sturend vermogen van sociale (wijk)teams?• Ruimte vanuit verordening/ beleidsregels?• Ruimte voor eigen ondersteuning; doen wat nodig is?• Doorzettingsmacht?• Positionering naar specialistische zorg?• Resultaat sturend naar inzet specialistische zorg?• Budgetverantwoordelijkheid?
Beeld sturing wijkteams• Focus vooral op vraagverheldering/ ondersteuningsplan• Verantwoordelijk voor toegang naar specialistisch/
maatwerk• Deels verbonden met met voorveld• Verbinding met specialistisch onvoldoende • Sturing op resultaat betekent in praktijk: afspraken/
acties uit ondersteuningsplan• Niet op outcome: effect / zit op het niveau van
draagkracht
Invalshoek gemeente
• Sturingsvorm• Differentiatie in voorziening (algemeen/ specialistisch)• Differentiatie in bekostiging
Twee vormen van sturing
A. Vanuit sociaal (wijk)team resultaat bepalen, waarbij aanbod moet bijdragen aan het realiseren van het resultaat.
B. Uitvoeringsorganisatie (veelal in regionaal verband) doet inkoop en richt bedrijfsproces in voor gebruik van specialistische/ maatwerk voorzieningen.
Uitspraak TSD: “variant B veelal traditioneler dan A”
BesturingsvormenVariant B Variant A
Regionaalverband
RegionaleUitvoeringsorganisatie
SWT SWT SWTGemeente
1Gemeente
2Gemeente
3
Aanbieder1
Aanbieder2
Aanbieder3
Gemeente
SWT
Lokaalvoorveld
Wat is nodig voor variant A?• Goede vraagverheldering door sociaal (wijk)team• Samenhang met verschillende vormen van toegang:
huisarts/ gedwongen kader jeugd/ loket• Samenhangende inzet voorveld/ swt zelf / eerstelijn/
specialistische zorg• Werkafspraken in sociaal domein met een duidelijke
regie rol bij sociaal (wijk)team of bij inwoner?• Bekostiging die ruimte biedt voor samenwerking/
specialistisch/ maatwerk
Wat is nodig voor variant B?• Heldere kaders vanuit gemeenten voor budget/
volume/ resultaat/product• Effectieve inrichting voor berichten verkeer/
bedrijfsprocessen/ incl facturering• Scherpe condities (criteria en informatie uitwisseling)
voor toegang tot specialistische/maatwerk voorzieningen.
Weging sturingsvorm A en BA:- Meer ruimte voor inhoudelijke vernieuwing/
transformatie- Ingewikkeld bedrijfsproces om inzet te laten
aansluiten op door sociaal (wijk)team bepaalde resultaten
B:- Op basis van scherpe keuzen vooraf is een efficiënte
bedrijfsmatige inrichting mogelijk- Minder ruimte voor vernieuwing
Conclusie: differentieer in sturing
• Variant A voor brede aanbod van voorzieningen• Variant B voor zwaar
(bovenregionale) specialistische voorzieningen (5%)
BekostigingsvormenResultaatbekostiging• Resultaten voor een specifieke populatie• Resultaten voor een wijk• Resultaten als outcome: vb. kinderen groeien veilig op,
meer zelfredzaamheid, meer participatie
Andere bekostigingsvormen:• Beschikbaarheidsbekostiging• Inspanningsbekostiging (pxq)• Trajectbekostiging
NotieBekostiging• Conclusie TSD is: “Populatie gebonden en
wijkgebonden bekostiging geeft het beste effect naar zelfredzaamheid”
• Spoort met invalshoek dat ruimte in bekostiging noodzakelijk is voor maatwerk/ verbinding/ innovatie
• Daarentegen complex (boven)regionaal specialistische zorg vraagt om product/ behandeling bekostiging
Praktijkvoorbeeld JeugdhulpVoorziening Opgave Bekostiging
Jeugdteams Regie/1plan Populatiegebondenbekostiging
Gi’s,jbenjr Signaleren/drangverbindingmetjeugdteamdwang
Populatiegebondenbekostiging
Crisisdienst Directeinterventie Beschikbaarheid
Ambulantejeugdhulp Interventie/samenwerken Inspanningsbekostiging;cliëntvolgend
Residentiële hulpverlening Behandeling/ uitstroom Trajectbekostiging;cliëntvolgend
BovenregionaleJeugdhulp Specialistische zorg Trajectbekostiging; budgetplafond
Samenvattend:Resultaatgerichtheid nodig! • Effectieve ondersteuning die draagkracht vergroot• Meer samenhang• Meer preventie• Ruimte om aan te sluiten op draagkracht inwoners • Meer samenhang tussen voorveld en specialisme• Lagere kosten/ kostenbeheersing• Tijdige inzet specialistische zorg• Transparante bedrijfsvoering
Het antwoord is meervoudig• Inwoners zijn leidend: eigenaarschap!• Innovatie/verbinding voorveld/ sociale teams/
maatwerk• Specifieke afspraken tussen actoren in het sociaal
domein: verantwoordelijkheid/ regie partnerschap• Creëer ruimte in inkoop/bekostiging voor innovatie• Differentieer in sturing en bekostiging• Borg direct aanbod van (boven) regionale
specialistische voorzieningen (5%)• Maak tijd en geef ruimte voor veranderingsproces