studiekeuzeconferentie 2016: uitval en switch tijdens het eerste studiejaar: wat kan hieraan gedaan...
TRANSCRIPT
Doorstroom naar hbo
Dr. José Mulder
• NRO-subsidie om te kijken hoe overgang mbo-hbo verbeterd kan worden
– Fase 1: wat is er reeds bekend?
– Fase 2: monitoren doorstroomtrajecten bij scholen
– Fase 3: lessen trekken. Gepland in 2018.
Onderzoek doorstroom
• Cijfers over doorstroom– Wat gebeurt er het eerste jaar op het hbo?– Wat betekent eerste jaar voor kans op diploma?
• Wat zijn redenen voor moeizame doorstroom?• Wat kunnen we er aan doen?
Wat vertel ik vandaag?
Instroom studenten bachelor vt
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 20140.0%
10.0%
20.0%
30.0%
40.0%
50.0%
60.0%
Mbo4 Mbo N4 Havo Vwo Wo
• Studenten kunnen1. Zelfde studie blijven volgen2. Na/tijdens jaar 1 geheel stoppen met studeren3. Geheel stoppen en later weer ho-studie oppakken4. Op- of afstromen (mbo/wo)5. Switchen
• Van studie• Van instelling• Van studie en instelling
Keuzes in/na eerste jaar..
Uitval, eerste jaar
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130.0%
5.0%
10.0%
15.0%
20.0%
25.0%
mbo4 havo
Switch van studie
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130.0%
5.0%
10.0%
15.0%
20.0%
25.0%
mbo4 havo
Switch instelling
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130.0%
5.0%
10.0%
15.0%
20.0%
25.0%
mbo4 havo
Percentage studenten dat beweegt
Mbo4 Havo0.0%
5.0%
10.0%
15.0%
20.0%
25.0%
30.0%
35.0%
40.0%
45.0%
50.0%
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Beweging per groep
Mbo4 Aut Mbo4 NW Havo Aut Havo NW0.0%
10.0%
20.0%
30.0%
40.0%
50.0%
60.0%
70.0%
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Uitval
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130.0%
5.0%
10.0%
15.0%
20.0%
25.0%
MBO NL Aut MBO NL NW Havo NL AUT Havo NL NW
Switch studie
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130.0%
5.0%
10.0%
15.0%
20.0%
25.0%
MBO NL Aut MBO NL NW Havo NL AUT Havo NL NW
Switch instelling
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130%
5%
10%
15%
20%
25%
Mbo4 Aut Havo Aut Mbo4 NW Havo NW
• In relatief rustige cohorten 2005-2008 is de kans op diploma na 5 jaar– 68% is als studenten zelfde studie blijven volgen– 32% is als studenten van studie switchen– 30% is als studenten van instelling switchen– En natuurlijk 0 bij uitval
• Door vele bewegingen in het eerste jaar zal rendement van de cohorten 2008-2013 (nog) verder zal dalen!
Steeds meer beweging, steeds minder rendement…
Diplomapercentage, 7 jaar na instroom
2005 2006 20070%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Havo Au M Havo NW M Havo Au V Havo NW VMbo Au M Mbo NW M Mbo Au V Mbo NW V
• Internationale literatuur– Studenten hebben vaak moeite met overgang ene
onderwijssoort naar andere, overal ter wereld.– Veelheid aan verklaringen– Geen concrete aanwijzingen voor NL’se situatie
• Geluiden uit het veld– Mbo-student mist kennis (wiskunde, taal, natuurkunde, etc)– Mbo-student mist hbo-vaardigheden (onderzoekende
houding, zelfstandigeheid, studievaardigheden etc)– Havist mist inhoudelijke aansluiting– Studenten, mbo én havo, kiezen niet bewust genoeg
Waarom gaat overgang niet goed? I
• Studenten zelf– Geen problemen met inhoud of vaardigheden– Wel lijken stoppers en switchers van het mbo én de
havo zich minder thuis te voelen dan studenten die doorgaan
Waarom gaat overgang niet goed? I
Studieproblemen?
Nederlandse
taal
Engelse ta
al
Wiskunde
Een portfolio
make
n
Zelfstandig w
erken
Samenwerken
Kritisch
denken
Studievaardigheden
Presenteren
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Mbo Gestopt Mbo Geswitcht Mbo Door Havo Gestopt Havo Geswitcht Havo Door
Thuisvoelen
Je instelling Je opleiding Je medestudenten Je docenten0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Mbo Gestopt Mbo Geswitcht Mbo Door Havo Gestopt Havo Geswitcht Havo Door
• Informatie-uitwisseling• Warme overdracht• Maar…
– Hogescholen hebben vaak 40 toeleverende roc’s en minstens zo veel toeleverende middelbare scholen.
– Als je rekening houdt met verschillende profielen en subsectoren, dan is er een veelvoud aan gesprekspartners
– Geldt voor roc’s en middelbare scholen omgekeerd ook: hun studenten waaieren uit over vele hogescholen en opleidingen aldaar
Wat wordt er gedaan om doorstroom te verbeteren?
• Minder trajecten dan gedacht.
• Trajecten bestaan meestal uit volgen van lessen op hbo ipv stage mbo 4.
• Invulling lessen verschillend. – Van strikt inhoudelijk tot projecten om studenten,
docenten en gebouw te leren kennen.– Focus veelal op inhoud en studievaardigheden.
Doorstroomtrajecten mbo-hbo, I
• Aantal studenten per jaar beperkt. – Gemiddeld zo’n 20-30 studenten per jaar.
• Studenten afkomstig van klein aantal roc’s• Inhoud veranderlijk• Status van traject veranderlijk
– Financiële prioriteiten– Samenwerking mbo-hbo
• Effecten onduidelijk
Doorstroomtrajecten II
• Landelijk zijn problemen helder• Op de werkvloer ook?
– Hoe herkenbaar is probleem daar?• Wie is probleemeigenaar?
– Voorbereidend onderwijs?– Hbo?
• Waar ligt de oplossing?– In de klas?– In de school?– Is er een inhoudelijke oplossing? Of een culturele?
Hoe doorstroom naar hbo verbeteren?
• Doorstroom is een hbo-probleem• Er moeten ook doorstroomtrajecten voor havisten
komen• Doorstroomproblemen liggen niet bij inhoud, maar
bij idee van thuisvoelen• Doorstroom moet in de klas verbeterd worden• Hbo-docenten zijn géén afspiegeling van de
diversiteit aan instromende studenten• Nieuwe leenstelsel lost doorstroomproblemen op
omdat het mindere goden afremt naar hbo te gaan
Stellingen