stany zagrożenia życia w-4 „hipo- i hipertermia”
DESCRIPTION
Stany zagrożenia życia W-4 „Hipo- i hipertermia”. lek. Tomasz Gutowski. HIPOTERMIA. Wewnętrzna głęboka temperatura ciałaTRANSCRIPT
Stany zagrożenia życia
W-4
„Hipo- i hipertermia”
lek. Tomasz Gutowski
HIPOTERMIA
Wewnętrzna głęboka temperatura ciała <35 st. C
Mierzona w przełyku, odbycie, błonie bębenkowej
Hipotermia
• Obniżenie głębokiej temperatury ciała poniżej 35°C
• Hipotermia pierwotna - wynikająca z działania zimna na organizm
• Hipotermia wtórna - rozwijająca się u osób z upośledzeniem termoregulacji
Utrata ciepła >> produkcjamożliwe również w temp. >0 st. C
- Dzieci starsi, niedożywieni wyniszczeni
- Długie przebywanie w jednej pozycji np. gdy utrata przytomności
- Oparzenia
- Stan po spożyciu alkoholu
Objawy hipotermii
• Łagodna 32-35 st. C Dreszcze, zwiększenie częstości serca, oddechów,
skurcz naczyń krwionośnych, później zmęczenie, apatia, hipowolemia, zwiększenie diurezy, niewłasciwa ocena sytuacji
• Umiarkowana 28-32 st. C zmniejszenie częstości rytmu serca i oddechów,
przedsionkowe zaburzenia rytmu serca, hipotensja, zaburzenia świadomości, poszerzenie źrenic, osłabienie odruchów, ustanie dreszczy, stopniowy zanik aktywności fizycznej
• Ciężka < 28 st. C
Śpiączka, bardzo wolny oddech prowadzący do bezdechu, asystolia lub komorowe zaburzenia rytmu serca, niereagujące źrenice, obrzęk płuc, skąpomocz lub bezmocz
• Krytyczna< 24 st.C
Hipotermia łagodna ( I°)35-32°C
• Pacjent przytomny, w logicznym kontakcie.• Tachykardia.• Skurcz naczyń krwionośnych.• Zmniejszone pocenie się.• Termogeneza drżeniowa.• Zwiększona częstość oddechów.• Wzmożona diureza.
Hipotermia umiarkowana ( II°)32-28°C
• Pacjent splątany, senny.• Brak termogenezy drżeniowej.• Stopniowo postępujący spadek oporu
obwodowego.• Często obserwowane migotanie przedsionków.• Stopniowo postępujące zwolnienie akcji serca i
oddechu.
Hipotermia ciężka ( III°)28-24°C
• Pacjent nieprzytomny, zwykle oddycha.• Brak termogenezy drżeniowej.• Rozszerzone naczynia obwodowe, niskie
ciśnienie tętnicze krwi (wstrząs).• Często obserwowane migotanie
przedsionków z wolną akcją komór.• Zwolnienie czynności bioelektrycznej
mózgu.
Hipotermia krytyczna ( IV°)<24°C
• Zatrzymanie oddechu i krążenia• Brak aktywności elektrycznej mózgu
<20°C.• Samoistnie występujące migotanie
komór lub asystolia
Postępowanie
• Osoby, u której nie stwierdza się pewnych znamion śmierci (plamy opadowe), lub objawów na pewno śmiertelnych obrażeń nie uznawaj za zmarłą bez próby ogrzania do temperatury 35 st. C
• Przy temperaturze 27 st. C chory na pierwszy rzut oka wydaje się być zmarły, ale można go odratować!!
Postępowanie na miejscu zdarzenia
• Stosuj ogrzewanie bierne
• Chroń przed wyziębieniem
• Okryj metalizowaną folią srebrną stroną do ciała ( ogranicza ruch powietrza i parowanie)
Postępowanie w domu
• Zapewnij suche i ciepłe ubranie
• Przytomnym podaj do picia ciepłe napoje
• Nie podawaj alkoholu: rozszerza naczynia krwionośne i zwiększa utratę ciepła
Postępowanie w karetce / szpitalu
- Rozpocznij ogrzewanie bierne
- Potwierdź hipotermię ( temp+ objawy)
- Rozpocznij ogrzewanie czynne:
• Zewnętrzne- okryj pacjenta ciepłym kocem lub specjalną kołdrą wypełnioną ciepłym powietrzem, termofory pod pachy i na pachwiny stosuj ostrożnie ( ryzyko oparzenia) skutkiem niepożądanym jest rozszerzenie naczyń krwionośnych skóry i paradoksalna hipotermia, hipotensja
• Wewnętrzne- w umiarkowanej hipotermii wlew płynów o temp. 42-44 st. C oraz ogrzanie i nawilżenie mieszaniny bogatej w tlen do oddychania.
W głębokiej hipotermii- płukanie ciepłymi płynami jam ciała- otrzewnej, ogrzewanie krwi w krążeniu pozaustrojowym
Postępowanie z pacjentem w hipotermii
• Sprawdzaj oddech i puls przez 30 - 45 sek.
• Ściągnij wilgotne ubranie.
• Chroń przed utratą ciepła.
• Ułóż w pozycji horyzontalnej.
• Unikaj gwałtownych ruchów.
• Monitoruj EKG, temperatura wnętrza ciała.
Postępowanie w zatrzymaniu krążenia
• Rozpocznij resuscytację.• Określ mechanizm zatrzymania krążenia.• Jeżeli migotanie komór/częstoskurcz komorowy bez
tętna defibryluj.• Intubacja.• Wentyluj ciepłym, wilgotnym tlenem.• Uzyskaj dostęp dożylny.• Podawaj ciepłe płyny. • Sprawdź temperaturę wnętrza ciała.
Postępuj zależnie od oznaczonej temperatury wnętrza ciała
• Temperatura < 28°C(Hipotermia III ° i IV °)
• Prowadź resuscytację.• Nie podawaj leków.• Nie defibryluj.• Ogrzewaj pacjenta.• Transportuj do szpitala.
• Temperatura > 28°C(Hipotermia I ° i II °)
• Prowadź resuscytację.• Podawaj leki,
defibryluj zgodnie ze standardem ALS (dłuższe przerwy pomiędzy kolejnymi dawkami leków).
Odmrożenie
Odmrożenie• Jest to zamarznięcie płynu w tkankach.
• Skutkuje rozsadzeniem tkanek- zniszczeniem komórek
• Uwolnienie mediatorów reakcji zapalnej
• Dochodzi do obrzęku i nasilenia niedokrwienia
• Martwica tkanek
• amputacja
OBJAWY
• Najbardziej narażone są obwodowe części kończyn, małżowiny uszne, nos
• Odmrożeniom sprzyja miejscowy ucisk-
ciasne obuwie
Ustanie piekącego bólu, zblednięcie odmrożonych tkanek
ODMROŻENIE
Postępowanie poza szpitalem
• Chroń przed dalszą utratą ciepła i możliwie szybko umieść poszkodowanego w ciepłym pomieszczeniu. Nie rozcieraj ani nie msuj miejsc odmrożonych , gdyż zwieksza to obszar zniszczenia tkanek i nasila reakcję zapalną.
• Postępowaniem z wyboru jest kąpiel w ciepłej wodzie , co zwykle jest bolesne i może wymagać podawania leków przeciwbólowych( ostrożnie- ryzyko oparzeń)
Postępowanie w szpitalu
• 1. jeśli nie ogrzano odmrożonej części ciała- zastosuj ciepłą kąpiel
• 2. podawaj leki p/bólowe- NLPZ ibuprofen 400 mg 3x dz.
• 3.Zapobiegaj miejscowemu zakażeniu – stosuj na miejsce odmrożone zewnętrznie antybiotyk, np. Neomycynę w aerozolu
• 4.Uważaj, aby nie dochodziło do miejscowego ucisku na odmrożony obszar
• 5.Martwica zakażona- skieryj do amputacji w trybie pilnym
• 6.Amputację planowaną odrocz aż martwica będzie sucha wyraźnie odgraniczona.
Hipertermia
Jest to podwyższona wewnętrzna temperatura ciała (głęboka) >40 st. C
Wskutek zwiększonego wytwarzania lub upośledzenia utraty ciepła
bez przestawienia ośrodka termoregulacji na wyższy poziom
W gorączce
ośrodek termoregulacji ulega przestawieniu i temperatura
ciała podnosi się.
Najczęstsza postać
1. Hipertermia spowodowana podwyższoną temperaturą otoczenia
lub
niemożliwością wyeliminowania nadmiaru ciepła wytworzonego pracą mięśni
Kurcze cieplne, osłabienie cieplne, udar cieplny
Postać
• 1. klasyczna
• Długotrwale podwyższona temp. Powietrza >35 st. C
• zwłaszcza u małych dzieci, ludzi starszych, z niewydolnością serca, stosujących leki przeciwcholinergiczne, diuretyki lub b- blokery
2. hipertermia wysiłkowa, po bardzo dużym wysiłku fizycznym, zwłaszcza przy ciepłej wilgotnej pogodzie, bez
właściwego uzupełniania płynów
Objawy
Przy dużym wysiłku, przy wysokiej temperaturze otoczenia i obfitym poceniu się mogą wystąpić bolesne kurcze mięśni
brzucha lub kończynKurcze cieplne
Następnie ból i zawroty głowy, nudności i uczucie zmęczenia
• U osób nie wykonujących wysiłku fizycznego, a przebywających w podwyższonej temperaturze
• Uczucie zmęczenia osłabienie cieplne
• Nudności wymioty ból mięśni i głowy, zmiany nastroju
• Tachykardia
• Hipotensja
• Skóra blada, chłodna, spocona
• Skóra w udarze cieplnym jest czerwona i gorąca
• Suchość skóry objaw niecharakterystyczny- częściej sucha w postaci klasycznej
Udar cieplny
• Stanowi poważne zagrożenie życia, może wystąpić nagle, niemal bez objawów ostrzegawczych
• U osób narażonych na działanie gorąca rozpoznawaj go w każdym przypadku podwyższenia temperatury >40 st.C z równoczesnym występowaniem jakichkolwiek dysfunkcji OUN
Zmiany w tkankach• Znaczne podwyższenie temperatury ciała
prowadzi do uszkodzenia błon komórkowych• Obumierania komórek
• Systemowej reakcji zapalnej
• Niewydolności wielonarządowej i śmierci
Inne przyczyny Hipertermii
• Odwodnienie- zwężenie naczyń i zmniejszenie wytwarzania potu upośledza utratę ciepła
• Alkoholowy zespół abstynencyjny
• Niepożądane reakcje na leki( anestetyki)
• Zatrucia substancjami: Salicylany, lit, TLPD
• Uszkodzenie podwzgórza najczęściej wskutek incydentów naczyniowych
• Ciężka hipertermia: nadczynność tarczycy, pheochromocytoma
• Niedoczynność nadnerczy, hipoglikemia , nadczynność przytarczyc
• łagodne podwyższenie temperatury ciała.
Postępowanie na miejscu zdarzenia
• Kurcze cieplneZwykle wystarcza wstrzymanie wysiłku
Pobyt w chłodniejszym miejscuDoustne podawanie płynów
• Osłabienie cieplneZmniejsz narażenie na ciepło, połóż pacjenta w
zacienieniu, podawaj płyny do picia- nie zmrożone- paradoksalny skurcz naczyń
Obserwuj
Postępowanie w udarze cieplnym
• Działaj szybko i energicznie!!• Postępuj zgodnie z ABCD , wezwij pomoc• Przenieś pacjenta w chłodne miejsce i zdejmij
nadmiar odzieży• Rozpocznij intensywne chłodzenie- Skrapiaj obficie letnią wodą- Energicznie wachluj - W razie konieczności utrzymaj drożność dróg
oddechowych- Załóż kaniulę o ile to możliwe
Postępowanie w karetce i szpitalu
• Zabezpiecz drożność dróg oddechowych i dostęp i.v.
• Połóż woreczki z wodą i lodem na pachwiny i pod pachy
• Chłodzące kołdry, krążenie pozaustrojowe-przyrządowe obniżanie temperatury
• Dążymy do 38 st. C• Nie stosuje się kąpieli wodnych ze względu na
paradoksalne obkurczenie naczyń i utratę ciepła
• Kontynuuj intensywne chłodzenie
• Nawadniaj ( płyny temp. Pokojowej)
• 0,9 % NaCl i 5% glukoza 1:1
• Odwodnienie w hieprtermii różni się od odwodnienia z p. pok. tym, że dotyczy nie tylko przestrzeni pozakomórkowej , ale też wewnątrzkomórkowej
• Drgawki- diazepam (Relanium 10 mg)- u dzieci specjalne dawkowanie- maks. 5 mg
albo midazolam
• W hipertermii nie spowodowanej wysoką temperaturą otoczenia stosuj ww leczenie + leczenie przyczynowe
• Hipertermi złosliwej- dantrolen
• Złośliwy zespół neuroleptyczny- dantrolen lub bromokryptyna
• NLPZ, Paracetamol są nieskuteczne przy podwyższonej temperaturze ciała niespowodowanej gorączką