stajdefteri_11

8/11/2019 StajDefteri_11

1/33

HAFTALIK ALIMA [ 18 / 06 / 2007 ] [ 22 / 06 / 2007 ] aras

Gn YAPILAN LER Sayfa No allansaat

Pazartesi alan personel ve Blm Sorumlularyla Tanlmas Sorumlulukve Yetkileri Hakknda Bilgi alnmas

Sal Trkiyede Telekomnikasyon sistemlerinin genel tarihi hakkndabilgi edinilmesi

aramba Trk Telekom A..nin genel yaps hakknda bilgi edinilmesi

Perembe TEMOS(Telekom Mdrl Otomasyon Sistemi) hakknda bilgialnmas

Cuma Santrallerin iletimiyle ilgili temel kavram ve bilgilerin renilmesi

Ksm:

alt iyeri ve ksm:Trk Telekomnikasyon A.. Bilecik l Telekom Mdrl Santral Ofisi

Kontrol edenin unvan:

Soyad ve Ad: mzas:



Pazartesi Saysal ve Analog Santraller Hakknda Bilgi alnmas

Sal PSTN hakknda genel bilgilerin renilmesi

aramba ISDN hakknda genel bilgilerin renilmesi

Perembe Saysal santraller ile mterilerin hangi zellikleri kullanabileceihakknda bilgi alnmas

Cuma Santraller aras iletiimin temel prensiplerinin renilmesi

Ksm:



Soyad ve Ad:mzas:


2/33



Pazartesi KAMBS(Krsal Alan Merkezi Bakm Sistemi) Hakknda genelbilgilerin renilmesi

Sal Anadolu Santrallerinin Genel yaps hakknda bilgi alnmas

aramba Levent Santrallerinin Genel yaps hakknda bilgi alnmas

Perembe Dicle Santrallerinin Genel yaps hakknda bilgi alnmas

Cuma Elif-1 ve Elif-2 Santrallerinin Genel yaps hakknda bilgi alnmas

Ksm:



Soyad ve Ad: mzas:



Pazartesi DMS (Digital Multiplex System)santralleri hakknda genel bilgilerinrenilmesi

Sal PCM(Pulse Code Modulation) Hakknda genel bilgiler

aramba No.7 iaretlemesinin temel Prensipleri hakknda genel bilgiler

Perembe Fiber Optik kablolar zerinden iletimin temel prensipleri

Cuma Ky R/L (Radyo Link) Sistemi Hakknda temel bilgiler

Ksm:



Soyad ve Ad:mzas:


3/33



Pazartesi TEMOS zerinden gelen Yeni Tesis iemirlerinin icra edilmesi

Sal TEMOS zerinden gelen Abone ptali iemirlerinin icra edilmesi

aramba TTS zerinden gelen Borcundan Dolay Ama-Kapama iemirlerinin icra edilmesi

Perembe TEMOS zerinden gelen Nakil iemirlerinin icra edilmesi

CumaAbonelere ait kontr kullanm bilgilerinin toplanmas ve Bilgi lemMerkezine Gnderilmesi

Ksm:



Soyad ve Ad: mzas:



Pazartesi ehirii aramann nasl yapldnn blok ema halinde gsterimi

Sal ehirleraras, Milletleraras, GSM aramalarnn nasl yapldnnblok ema halinde gsterimi

aramba Basit bir telefon devresinin incelenmesi

Perembe Trk Telekom A..nin Krsal Dnm Projesi Hakknda Bilgialnmas

Cuma Staj Boyunca yaplan iler ve edinilen bilgilerin blmsorumlularyla beraber deerlendirilmesi

Ksm:



Soyad ve Ad:mzas:


4/33

BLM:Santral Ofisi SAYFA:1

YAPILAN :alanpersonel ve Blm Sorumlularyla TanlmasSorumluluk ve Yetkileri Hakknda Bilgi alnmas

TARH:18.06.2007

Trk Telekom A.. Bilecik stiklal Telekom l Mdrlnde alan personelden nsanKaynaklar Blm sorumludur. Ayn zamanda staj ya da ibavurular da bu blme yaplr. Stajyapacak rencilerin bavurularn deerlendiren bu blm ayn zamanda rencileri stajyapacaklar yer konusunda da ynlendirir.

Stajma baladm Santral Ofisinin sorumluluu iki ksmdr. lk ksm santrali oluturan devre vecihazlarn bulunduu santral odasdr. Santral cihaz ve devrelerinin geneline at ad verilir.Stajma baladm Bilecik Telekom Mdrl Santral Blmnde Bilecik l merkezine ait DMS100/200 santrali ats bulunur.

kinci ksm ise santralin kontrolnde kullanlan PC terminallerinin bulunduu ofistir. Bu ofisten ilmerkezine ait santral srekli olarak kontrol edilir. Bunun yan sra Osmaneli ilesine ait santraldebu ofisten srekli olarak kumanda edilir. Dier ilelerdeki santrallere de ihtiya halinde benzerekilde balanlabilmektedir.

Bu ikinci ksmda ayn zamanda KAMBS(Krsal Alan Merkezi Bakm Sistemi) PC terminalleri debulunur. Bilecik stiklal Telekom Mdrl sorumluluundaki geneli kylerde bulunan 52 adetsantral bu terminallerden kumanda edilir.

Santral blmnden sorumlu olan blm efidir. Tm alanlar blm efine kar sorumludur.Blm efi teknik uzman olup buna ek olarak bir tekniker daha vardr ve santrallerde oluan teknik

arzalarla ilgilenirler. Ayrca PC terminallerinin kullanan 4 teknik yardmc vardr. Bir teknikyardmc srekli olarak hafta ii 08.00-18.00 saatleri aras alrken dier 3 teknik yardmc belirlibir nbet izelgesine uyarak 7 gn 24 saat srekli olarak santralde en az bir grevli bulunmasnsalarlar.

Santral blmnn iletme olarak sorumluluu Pazarlama Servisinden gelen iemirlerini PCterminalleri araclyla uygulamaktr. Teknik olarak ise abone tarafndan gelen ularn santralegiren abone ularna baland Repetitr blmnde bulunan Reglet ad verilen balantnoktalaryla santralin dier santrallerle balant kurduu ve santrale ait saysal transmisyonbilgilerinin iletildii Transmisyon ve Biliim Alar blmnn 2Mbps veri girii kanallarnakadardr. Ksaca santralin sorumluluu herhangi bir ar isteinde bulunan abonenin konuma

kanaln istedii yndeki abonenin kanalna ulamasn salamaktr.

KONTROL EDEN: AYDIN ZKAN


5/33


YAPILAN :Trkiyede Telekomnikasyon sistemlerinin genel tarihihakknda bilgi edinilmesi

TARH:19.06.2007

Temeli 1840 ylnda Posta hane-i Amirane adyla Sultan Abdlmecit tarafndan atlangnmzn Trk Telekom'unun 50 hatlk ilk manel telefon santrali 1909 ylnda stanbul BykPostane binasnda kurulmutur.

9 Austos 1847 de lk telgraf alma-ekme ileminin baaryla gerekletirilmesi zerine ilk telgrafhattnn stanbul-Edirne arasnda denmesine balanmtr.

1924 ylnda 406 sayl Telefon ve Telgraf Kanunu ile yurdun her tarafna telefon tesis etme veiletme grevi PTT Genel Mdrlne verilmitir.Trkiye'nin ilk otomatik telefon santrali, 1926ylnda 2.000 hatlk kapasiteyle Ankara'da hizmete almtr.

1979 ylnda ilk uydu haberleme istasyonu kurulmuve Intelsat zerinden Atlantik blgesiuydularyla 13 lke ile haberleme salanmtr.

1982 ylnda ehirleraras ve Milletlerarasna ak ankesrler kurulmaya balanmtr.

1984 ylnda Trkiyenin ilk saysal telefon santrali Ankara Kavaklderede hizmete almtr.

1985 ylnda Fiber Optik kabloya geibalamtr.

Kasm 1985te lk saysal radyolink sistemi Ankara-stanbul arasnda hizmete verilmitir..

1986 ylnda ara telefonu hizmeti Ankara ve stanbulda verilmiolup ar hizmeti de bu iki ileek olarak zmirde verilmitir.

1988 ylnda ilk olarak Ankara, ankayada Kablo TV yayn balamtr.

1994 ylnda Trkiye GSM teknolojisiyle tant. Haberlemede snr tanmayan GSM ilk kezAnkara, stanbul ve zmirdeki abonelerine hizmet vermeye balamtr.

24 Nisan 1995 ylnda 4000 Sayl Kanunla PTT'deki telekomnikasyon ve posta hizmetlerininbirbirinden ayrlmasyla Trk Telekomnikasyon A.. kurulmutur.

Trkiye Ulusal nternet A (TURNET) 1996 ylnda hizmete alnmtr.

2003 ylndan itibaren genibant internet eriimi salayan ADSL hizmeti verilmeye balanmtr.

2003 Aralk ayndan itibaren Trk Telekomun ses iletiimi zerindeki tekel kaldrlmtr.

2007 Temmuz ayndaki rakamlar itibariyle yaklak 40.000 alanyla hizmet vermektedir.



6/33


YAPILAN :Trk Telekom A..nin genel yaps hakknda bilgi

edinilmesiTARH:20.06.2007

Trk Telekom, hisselerinin tamam Hazineye ait bulunmakta iken, Bakanlar Kurulunun25.07.2005 tarih ve 2005/9146 sayl Trk Telekomnikasyon Anonim irketi (Trk Telekom)'nin%55 Oranndaki Hissesinin Blok Olarak Satna likin Nihai Devir lemlerine Dair Karar'nYrrle Konulmas Hakknda Karar uyarnca, %55 oranndaki hissesinin blok olarak satsuretiyle zelletirilmitir.

Ynetim merkezi Ankaradadr.Ynetim merkezinde irketin ynetimi icra edildii gibi ynetim iinde bilgi ilem merkezidebulunur. Tm Trkiyede santrallerden toplanan abonelere ait kontr, tarife vb verileri burada

deerlendirilir ve faturalandrma vb gibi ilemler yaplr.

Ayn zamanda abonelerden gelen ikyet ya da arza tarife deiiklii gibi talepler buradadeerlendirilir ve ilgili illerdeki birimlere TEMOS ad verilen sistem zerinden gnderilir.

Herhangi bir yedek para ihtiyacnda ya da arzal paralarn tamiri iin yine Ankaradaki merkezebavurulur. Genel olarak nceleri arzal paralar kendi bnyesinde onaran irket daha sonralartamir iini taeron irketlerle yaptrarak srdrmektedir.

Teknik destek salanrken eitli irketlerle yaplan anlamalar erevesinde Netagibiirketlerden ya da teknik destein ihtiya olduu blgeye en yakn byk birimler tarafndan desteksalanr.

rnein Bilecik Telekom Mdrlnn ihtiya duyduu destek ou zaman stanbuldakimerkezden karlanmaktadr. Yedek kart vb gibi hizmetler ise Ankaradaki merkezden salar.Ayrca Bilecik ilindeki abonelere ait kontr vb bilgileri Eskiehirde toplanp oradan AnkaraBMe gitmektedir. Santrallerle ilgili yaplan szlemeler gerei bazen firma yetkilileri de teknikdestek hizmeti salamaktadr.



7/33


8/33


YAPILAN :Santrallerin iletimiyle ilgili temel kavram ve bilgilerin

renilmesiTARH:22.06.2007

Santralin iletimiyle ilgili temel bilgi ve kavramlar.

evir sesi: Bir abone herhangi bir arama yapmak iin ahizeyi kaldrdnda duyduu santraltarafndan aboneye Arama Yapabilirsin manasnda gnderilen 400 Hz frekansl sestir. evir sesigelmese de eer baka bir problem yoksa abone yine aramasn yapabilir.

Yeni Tesis: Herhangi bir abone yeni bir hat iin bavurduunda oluan itrdr. TEMOSzerinde itr 1/- olarak gelir. Bu itrnde aboneye ait balang kontr deerleri okunup

kaydedilir. stedii tarifeye uygun giriler ve varsa ekstra zellikler uygulanr. Tabi ki aboneningrme yapabilmesi iin fiziksel hat balantsnn ilgili birim tarafndan yaplmas gerekmektedir.

Hat ptali: Herhangi bir abone mevcut hattn kapatrken ya da nakil iin bavurduunda oluan itrdr. TEMOS zerinde itr 10/- olarak gelir. Bu itrnde aboneye ait kapankontrdeerleri okunup kaydedilir. Ayrca varsa aboneye ait ekstra zellikler de iptal edilir. Tabi kiabonenin iptal talebinin tamamen yapabilmesi iin fiziksel hat balantsnn ilgili birim tarafndankaldrlmas gerekmektedir.

zellik eklenmesi: Genel bir itr olup abone tarife deiiklii ya da herhangi bir zellik iintalepte bulunduu zaman oluan itrdr. Saysal santrallerin bulunduu yerlerde arynlendirme Telefon Kilitleme gibi birok zellik vardr. rnek olarak en yaygn olan CLIP adverilen arayan numarann abone cihaznda gzkmesi zelliidir. TEMOS zerinde itr 4/-olarak gelir. rnein abone telefonunu Milletler arasna kapatmak istemektedir. Tabi ki bu ilemPC terminalden yaplsa bile TEMOS zerinden onay verilmedike BM tarafndan yaplmkabuledilmez.

Bortan dolay ama/kapama: Herhangi bir ekilde abonenin telefonun borcundan dolaykapanacaksa bu ilem yaplr. emirleri TTS(Telekom Tahsilt Sistemi) zerinden gelir.Burada kapama durumunda abone sadece kan aramalara kapaldr.

Tm bu ilemler santrali kumanda etmekte kullanlan PC terminal zerinden yaplr.



9/33


YAPILAN :Saysal ve Analog Santraller Hakknda Bilgi alnmas TARH:25.06.2007

Santral abonelerin grme isteklerinin deerlendirildii ve abonenin hattn istenen dorultuyaynlendiren sistemdir.Genel olarak telefonun icadyla beraber gndemde olan ilk santral tipi manel santraldir. Manelsantrallerde abonenin arama isteini santralde bulunan bir grevli elle anahtarlama yaparakgerekletirir. Bu tip santrallerde giriler ve klar tamamen analogtur. Hatta transmisyon ortambile ilk balarda analog olarak kullanlmtr.Fakat daha sonra otomatik santrallere geildiinde santral grevlisinin yapt anahtarlama ileminirleler stlenmitir. Bu santrallere en iyi rnek Crossbar santrallerdir. Tm ilemler otomatikolarak yaplmaktadr. Crossbar denilmesinin sebebi rlelerin eitli matris dzenleri oluturarak bir

nevi aprazlama balant yapmalardr. Bu tip santralin k da analogtur. Ancak gnmzdetransmisyon ortam saysaldr. te burada analog k olan santralleri transmisyon ortamnaaktarmak iin E/M denilen bir sistem kullanlr. Yap itibariyle bir Analog-Dijital, Dijital-Analogdntrc grevi yapar.

Gnmzde analog santraller hemen hemen kullanlmamaktadr. Gelien bilgisayarteknolojisine bal olarak saysal santraller hzl bir ekilde popler olmutur. Saysal santrallerianalog santrallerden ayran en byk zellik transmisyon blmne ulanan klarnn da saysalolmasdr. Bilindii zere saysal sinyaller ayrk zamanl analog sinyaller srekli zamanldr.Transmisyon ortamnda ise en az balantyla en ok kanal prensibi olduu gz nne alnrsasaysal ortamn avantajlarndan faydalanabilmek iin saysal santrallerin kullanm dahamantkldr. Ayrca saysal santraller yardmyla aboneye telefon konumas dnda arbekletme, arayan numarann grnmesi, gibi hizmetlerde sunulabilir.Saysal santralden direkt olarak gelen ya da analog santralden E/M sistemi yardmylasaysallatrlan bilgi 2Mbpslik saysal bir bilgidir. Bu 2Mbpslik bilgi iinde 2 iaretleme kanalve 30 iletiim kanal olmak zere toplam 32 kanal ierir. PCM(Pulse Code Modulation) teknii ilesaysallatrlan sinyal HDB3ad verilen zel bir kodlama tekniiyle uluslar aras standartlarlabelirlenen 2Mbps(Frame) ereve yapsyla gnderilir.



10/33


YAPILAN :PSTN hakknda genel bilgilerin renilmesi TARH:26.06.2007

PSTN (Public Switched Telephone Network) Trke karl, Genel aktarmal telefon ebekesidir.PSTN, dnya genelinde kullanlan devre aktarmal telefon adr. Balangta sabit analog telefonebekesi olarak kurulan bu agnmzde neredeyse tamamen saysaldr ve sabit telefonlarn yansra mobil telefon hatlarn da ierir.

PSTN genellikle ITU-T tarafndan hazrlanmolan standartlara gre hizmet vermektedir ve adresolarak da telefon numaralar olarak bildiimiz, E.163-E.164 adreslerini kullanr. PSTN ana balolmayan baz zel telefon hatlar da vardr ve genellikle, askeri telefon hatlar bu ekildedir. Bunun

yan sra, baz zel irketler de PSTN'e sadece snrl kaplardan bal olan (rn; PBX) zel telefonalarna sahiptir.

PSTN analog sinyal ileten bir servistir. Analog balantlar insan sesi sinyallerini tamak iin okuygundurlar. Dijital bilginin tanmas iinde kullanlabilirler fakat dijital bilginin nce analogsinyallere dntrlmesi gerekir. Bu da bir modem kullanlarak gerekletirilir. Gerekte, PSTNses, grnt, resim ve yazi gibi pek ok eitte sinyallerin tanmasnda geniaptakullanlmaktadr. PSTN`in sradan ses telefon arlar haricinde en genel kullanmlarndan biriFAX`dr. FAX ('fascimile' in ksa yazl) makineleri PSTN zerinde dokmanlarn tanmasndakullanlmaktadr. Fax makinesi dokmann her sayfasn bir kerede bir satir olacak ekilde tararlarve aydnlk ve karanlk noktalarla bir bit-map olutururlar. Bu sinyaller kodlanr ve uzaktaki faxmakinesine telefon hatlar zerinden gnderilir.

Ksaca genel anahtarl telefon a (PSTN), gerek zamanl sesli iletiim iin en iyi durumagetirilmigeleneksel bir devre anahtarl adr.



11/33


YAPILAN :ISDN hakknda genel bilgilerin renilmesi TARH:27.06.2007

Integrated Services Digital Network (Tmleik Hizmetler Saysal ebekesi) szcklerinin baharflerinden oluan ISDN; ses, grnt, veri gibi her trl bilginin saysal bir ortamda birletirilipayn hat zerinden iletilmesinin saland bir haberleme adr. letim kalitesi normal telefonhattndan daha yksektir.ISDN, mevcut analog telefon ebekesinin saysal alternatifidir. Normal bir telefon hatt gibi birtelefon numaras evirip hem saysal, hem de analog hatlara ulam salanabilir. ISDNteknolojisini allmanalog hatlardan ayran en nemli zellik tamamen saysal temiz bir seskanal salamasnn yannda, ayn anda veri (data) iletiimine de izin verebilmesidir.

ISDN ok yksek veri transfer hzn destekler (1 data kanal iin 64Kbps, 2 data kanal iin128Kbps)ISDN ile telefon grmesi yaparken Internet balantsn da ayn anda kurulabilir. ISDNAdaptrlerinin ou dardan gelen bir telefon olduuna kar uyarr ve bir "B" kanaln sesdierini veri iletiimi iin kullanlmasn salar.

Ayrca ISDN sayesinde grntl telefon, arayan numaray grme, grmenizin sresini vekontr saysn renme, video konferans (ayn anda en az 3 kiiyle) ve benzeri zelliklerdenyararlanlabilir, internete hzl bir ekilde balanlabilir.



12/33


YAPILAN :Saysal santraller ile mterilerin hangi zellikleri

kullanabilecei hakknda bilgi alnmasTARH:28.06.2007

Bir abone DTMF(Ton gndermeli tulu telefon) sahibiyse ve bir saysal santrale balysa birokzellikten yararlanabilir. Aada en nemli olanlara deinilecektir.

CLIP (Calling Line Identification Presentation - Arayan Numarann Grlmesi), arayan abonenintelefon numarasnn aranan abonenin telefon makinesi ekrannda grlmesi zelliidir.

ar Ynlendirme

Herhangi bir sebepten dolay telefonuna ulaamayacak aboneler isterlerse gelen aramalarn

istedikleri numaraya ynlendirebilirler.

Kullanm*21*#

ptal iin # 2 1 # tulanr.

ar Bekletme

Bir kiiyle telefon grmesi yaparken abonenin o kiinin hatta beklemede kalmasn salayarakbaka bir aboneyle grebilmesini salar.Kayt iin * 43 # tulanrKonuulan kiiyi beklemeye alarak arayan ikinci kiiyle grmek istenirse kapama tuuna baspbrakarak zel evir sesi alnr ve 0 tulanr. Bylece grlen kii beklemeye alnr dier arayankiiyle grme balar.Yaplmakta olan grmeyi sonlandrlp ikinci arayanla grmek istenirse kapama tuuna baspbrakarak zel evir sesi alnr ve 1 tulanr.Bu durumda grme sona erer ve otomatik olarakarayan ikinci kiiyle konuma balar.ptali iin # 43 # tulanr.

Telefon Kilitleme

Bu zellikle abone telefonunun kendi kontrolnde olmak zere eitli aramalara kapatabilir. Bununiin drt rakaml bir ifre ve kapama tipine ait numaray belirlemeli ve *33**#tulamaldr.Tip blmne kapama tipi izelgesinden ulalr. rnein tip numaras olarak 1 seilirse telefonacil aramalar hari tm aramalara kapanmolur.ptali iin #33 * # tulanr.



13/33


YAPILAN :Santraller aras iletiimin temel prensiplerinin renilmesi TARH:29.06.2007

PSTN (Public Switched Telephone Network) yani Genel Anahtarlamal Telefon ebekesisisteminde santraller aras iletiim haberlemede ok nemli bir rol oynamaktadr. Her abone iinsantraller arasnda direkt balant yapmak imknszdr. O yzden bu sistemde santraller arasiletiim Trunk ad verilen kanallar yardmyla yaplr. Trunk kavram santraller aras iletiimisalamak iin santralden kan kanallara verilen addr. Sanal bir balant yda Direkt balanteklinde olabilir.

PSTN sisteminde Local(Santral ii) olmayan bir arama yaplaca zaman abonenin hatt Trunkkanallarna aktarlr. Daha sonra arama yaplan yne gre Trunk kanallar da gerekirse bir Trunk

santrali tarafndan ynlendirilir. Ancak bu sistemdeki en nemli nokta Network(A) yapsnnbulunmasdr. Bu ayapsnda her santral kavramsal ya da somut olarak bir st santrale baldr.Santral d yaplan her aramada ayapsnn iine girildiinden iletiim salanan santrallerin enst konumda olan doal olarak merkezi santral konumuna gelmiolur.

yi bir rnek olarak stajm icra ettiim Bilecik il merkezindeki santraller verilebilir. KAMBSabal herhangi bir kye ait santralden baka bir kydeki santrale arama yapldnda ayapsgerei arama yaplan santraldeki Trunk kanalndan gelen ar istei merkezdeki DMS santralinegelir. Merkezdeki santral daha sonra bu Trunk kanaln aranan kye balar. Bylece grmesalanmolur. Bu grmede aramay yapan ve arnn ulaaca santralin bal olduu stsantral merkezdeki santraldir.Eer abone bir GSM telefonu aramolsayd ncelikle bu arama DMS santraline oradan daAnkaradaki GSM merkezine giderdi. Bu durumda ise merkezi santral Ankarada bulunan GSMmerkezi olurdu.

Temel prensip olarak santraller aras iletiimde bir ayaps vardr ve her santral bir st santralebaldr. Abonelerin arama isteine gre bu ayapsnn doal sonucu olarak en stteki santralmerkezi konuma gelir. Santraller aras iletiim ise Trunk ad verilen kanallar yardmyla yaplr. Bukanallarn ka ve girie ulanan ksmdan sonras Transmisyon ortamna baldr. Transmisyonortam ne olursa olsun Trunk kavram deimez. Aslnda santraller aras iletiimde Trunk kanallarda bir abone gibi dnlebilir. Telefon grmelerinde abonelerin santraller araclyla

ynlendirildii gibi uzak mesafeli aramalarda gerekirse Trunklar Trunk santraliyle ynlendirilir.



14/33


YAPILAN :KAMBS(Krsal Alan Merkezi Bakm Sistemi) Hakknda

genel bilgilerin renilmesiTARH:02.07.2007

KIRSAL ALAN MERKEZBAKIM SSTEM

Krsal alanda bulunan telekomnikasyon tehizat ve yan birimlerin alarmlarn tek merkezdenizlemek ve tehizat mahallindeki ilemleri bu merkezden yrtmek amacyla oluturulmusistemeKAMBS (Krsal Alan Merkezi Bakm Sistemi) denir. KAMBS merkezi ve u birim olmak zereiki birimden olumutur.

MERKEZBRM

KAMBSin merkezi birimi Gkova santrali (anahtarlama, analog telefon ve leased line trunkmodllerini ierir.) ve UNIX tabanl bilgisayar sisteminden ibarettir. Bu sistemle u birimlerdengelen alarmlar alarm yazlm ile izlenebilmekte ve iletme yazlm ile mdahale edilebilmektedir.Bir KAMBSin donanm ve yazlm 200 u birim, 8 iletme veya alarm monitrnnbalanabilecei ekilde tasarlanmtr.

U BRM

U birimlere KEKOVA ad verilmitir. KEKOVA; anahtarlama, power, CPU, seri port, alarmtoplama, muayene no irtibat, konuma, modem, tandem u birim trunk modllerinden oluur. Ubirim; santral seri portlarn bir modem olarak uzaa aktarma, santral ve evre nite alarmlarn enksa srede merkeze iletme, santralin evir sesi, ring devrelerinin uzaktan testini salama gibigrevleri yerine getirir.

Drt eit u birim santrali vardr: Dicle, Anadolu, Levent, Elif. Santraln trne gre aboneilemleri yazlm farkllk gsterir.



15/33


YAPILAN :Anadolu Santrallerinin Genel yaps hakknda bilgi alnmas TARH:03.07.2007

Bir Anadolu santrali temel olarak santral ats,santrale ait bilgilerin sakland ve sistemi altranharici bir PC ve harici transmisyon modllerinden oluur.KAMBS dan dolay doal olarak bir deKEKOVA adl u birim bulunur.

Santral temel olarak birka modlden oluur. Bu ayn zamanda bakm ve iletim kolayl salar.SSTEM MODLLERAbone Modlleri(SLMA): Her modl 8 abone kapasiteli bir karttr. Bu modller iki tiptir ve 12Khzkontr atsinyali gnderen ve gndermeyen olarak ikiye ayrlmtr.

Saysal Ara baBirimi(DIUDR):Bu modl donanm olarak DIUDRA ve DIUDRB olmak zere ikiayr ksmdan oluur. Bu birimin balca grevleriSantral ii ve d aramalarn anahtarlamasn salamakar oluturulmas iin gereken tonlar retmek.Kullanlacak kanallar test etmek.Kanallar aras geii salamaktr.

Test Birimi: Aboneye ait hat ve telefon cihazlarnn testi iin kullanlr.

Sinyalleme Birimi(SUR):Bu modln ilevi aboneden gelen DTMF kodlarn zmektir.

Kontrol Modl: Bu modl sistemin kontrol merkezidir. Sistemde iki tane bulunur ve birbirindenbamsz olarak alp iykn paylarlar.cretlendirme, saklama, sistemin korunmas gibi ilemleri yrtrler.

Haberleme Kanallar Datm Birimi: Bu modl konuma kanallarnn, Ring akmnn ve12Khzlik sinyalin datmn gerekletirir.

ar Akm ve 12Khz reteci: Bu birim evir sesi,12 Khz ve Zil sesi retmekle sorumludur.

Doru Akm eviriciler: Sitemin ihtiyac olan +/-5V ve +/-12V gerilimde sisteme g salarlar.

Bilgisayar(PC):Balca grevleri*Kontrol modlne yardm etmek.*letim iin operatr ile makine arasnda kpr oluturmak*evre kartlarnn otomatik testini yapmak.



16/33


YAPILAN :Levent Santrallerinin Genel yaps hakknda bilgi alnmas TARH:04.07.2007

Santral abone kapasitesi 512 veya 1024 olacak ekilde tasarlanmtr. Santralde iki adet aboneekmecesi bulunur.512'lik santrada stteki abone ekmecesi, 1024lk santralde ise her iki aboneekmecesi kullanlr.512 'lik levent santralinde genel olarak 2 adet SATP ve 6 adet ANTP bulunur. Bu panolarla, 60saysal trunk kanal, 36 analog trunk kanal olmak zere toplam 96 trunk kanal kurulabilir.1024'lk levent santralinde ise genelolarak 4 adet SATP ve 4 adet ANTP bulunur. Bu panolarla120 adet saysal trunk kanal, 24 adet analog trunk kanal olmak zere toplam 144 trunk kanalkurulabilir.Levent santralleri aada belirtilen panolardan oluur:

DC/DC: DC/DC eviri panosu.ZAP: Zil akm rete panosuMDBP: Modl bilgisayar panosuFEDP: Flash eprom disk panosu (7,3 yazlmda mevcut)AAHP: Analog abone hat panosu ...ANTP: Analog trunk panosuSATP: Saysal trunk panosu8PCM: 8 Mbit PCM panosu2FOP: 2 Mbit fiber optik hat panosu:ERAP: Eriim anahtar panosuSP: Saysal iaret ileyici panosuTEST: Analog abone test panosuVUAP: Terminal ara balant panosuALDP: Alarm denetim panosuBASP: Bati saat panosuGZSP: Gerek zamanl saat panosuSSDP: Saat seme datm panosuMESP: Merkezi saat panosuSZBP: Sz bellek panosuSZPP: Sz bellek programlama panosuALRP: Alarm panosu

Anadolu santrallerinden farkl olarak Levent santrallerinde tm modllerin yerleim dzeni biraradadr. Modller isimlerinden de anlald gibi Anadolu santralindeki birimlerle yaptklar ibakmndan zdetir.



17/33


YAPILAN :Dicle Santrallerinin Genel yaps hakknda bilgi alnmas TARH:05.07.2007

SSTEMN GENEL TANIMIDCLE Saysal Krsal Telefon Santral, CCITT standartlarna uygun olarak tasarlanmsaysal birsantraldir.Tm aboneler arasndaki grmeler PCM konuma kanallar zerinden gerekletirilmektedir.Sistemin modler yaps, kapasite artrmnn ucuz ve kolayca gerekletirilmesini salar.Sistem kapasitesi 5120 port'a kadar arttrlabilmektedir. Kabinet, Zil reteci ve Bakm nitesininyer ald blm ve bu blmn altnda yer alan ve evre kartlar (Dhili, Harici, UTR, JonksiyonKartlar) ile kontrol kartlar (Modl Balam ve Kontrol, Grup Kontrol ve Network Kartlar)'nnbaland ve her biri ayr bir mikroilemci tarafndan kontrol edilen 4 modlden olumaktadr.

Santraln tm fonksiyonlar sistemin belleine kaydedilmiolan yazlmlar ile ger-ekletirilmekteve program kontrol mikroilemciler tarafndan yaplmaktadr.Sistem verileri mteri istekleri dorultusunda bakm ve iletim terminali yardmyla tekrarprogramlanabilmektedir. Bu verilerin programlanabilmesi iin gerekli dokmantasyon Netatarafndan salanmaktadr.Sistem program ve verileri elektrik kesilmesinden hibir ekilde etkilenmez. Sisteme DP/MF Tipitelefon makineleri ve modemler zerinden bilgisayarlar da balanabilmektedir.Sistem, "Datlmilem Kontrol" zelliine sahip olup her bir rafn kontrol her rafta bulunanModl Balam ve Kontrol Kart (MXC) tarafndan ve modllerin kontrol ise Grup Kontrol veNetwork Kart (GNS) tarafndan salanr.Sistemde bulunan Veri Saklama nitesi (FSM: File Server Module), ISD/STD abone ardetaylarn bnyesindeki hard diskler sayesinde kaydedebilmekte,depolamakta ve istendiindeayrntl faturalama imkn salamaktadr.Datlmilem kontrol sayesinde sistem kapasitesi tek kabinetten, ok kabinete doru kolaycabytlebilir. Ayrca sistem yaps esnek trunk ve abone hatt datmn mmkn klmakta,istenildiinde saysal analog trunklar ve aboneler tek bir kabinette de gerekletirilebilmektedir.Kontrol ve evre kartlarnn ihtiyac olan 12V ve 5V' luk gerilimler ise her modldeki Gevrim Kart (PWR) tarafndan salanr.



18/33


YAPILAN :Elif-1 ve Elif-2 Santrallerinin Genel yaps hakknda bilgi

alnmasTARH:06.07.2007

A) ELF I (ANALOG) SANTRALI:Kapasitesi, bir kabinet iin toplam 40 evresel kart veya 320 porttur her bir kabinetin (frame) tipikkullanm kapasitesi, %100 DTMF almada 24 trunk (harici), 256 abone veya 12 trunk (harici), 280abonedir. Kabinet ilavesi ile santral kapasitesi %100 DTMF almada 24 trunk, 768 abone veya 36 trunk744 aboneye kartlabilir. Ayrca konuma kanal (SC) 32 adettir.Bu santral iin 4 seviyeli devre a zelliinde tasarlanan anahtarlama matrisi, evresel devre kartlarnayerletirilmi"Elektronik Kesien Devre Anahtarlarndan olumaktadr. Bu anahtarlardan eriilebilinen 32adet konuma kanalyla, azami kapasitede abone bana toplam 4 CCS trafik, santralde kolaycatanabilmektedir.(CCS: Call Per Hundred Second) B)ELF II (SAYISAL) SANTRALI:Kapasitesi bir kabinet iin toplam 79 evresel kart veya 632 porttur. Sistem toplam 4 kabinettenolumaktadr. Bu durumda, %100 DTMF almada tipik kullanm kapasitesi 84 trunk, 2136 abone veya 24trunk 2256 abonedir.Aboneler arasndaki konuma balantlar "CODEC" ler aracl ile CCITT Standartlar'na uygun "PCMSaysal Kanallar" zerinden yaplmaktadr. Santraldeki azami kapasitede abone bana tanabilen trafik 5,5CCS'dir.Her iki tip santralin kendi g niteleri vardr. Ayrca istenilir ise mteri tarafndan -48 V. uygulanarak daaltrlabilinir. G nitesi 220 V ACdan beslenmekte olan -48 V. DC'lik redresrlerden, AC ve DC gdatm panolarndan olumaktadr. Elektrik kesilmeleri durumunda, sistemin kesintisiz almasnsalayan ak gruplar gerektiinde sisteme balanabilir.1.2. SSTEM DONANIM YAPISI:

ELF Santra donanm, fonksiyonel adan 4 ayr blmden meydana gel-1.2.1. Sistem Kontrol:ELF I (Anolog) Santralde 1 adet, ELF II (Saysal) Santralde ise her bir kart kafesi iin birer adet olmakzere toplam 4 adet "MERKEZKONTROL LEMCS" (CPU) bulunmaktadr.Sistemin ilemlerini kontrol eden ve bir adet 8088 mikroilemci (MP) ile evresel devrelerinden meydanagelen kontrol ilemcisi kart aada beliren fonksiyonlar salayabilmektedir;a) Hattn, bir abone tarafndan megul edildiinin veya zldnn evrilen numaralarn, almasesinin tesbit edilebilmesi ve zellik seimlerinin tespiti iin abone hatt taramas.b) Gelen arlarn ve gnderilen sinyallerin tespiti iin jonksiyon hatt (trunk) taramas.c) Numaralandrma planna uygun olarak tespit edilen numaralarn evrilmesi.f) Zil ve sinyal balama zamanlamas ve kontrol.

g) zellik kontrol.h) Sistem btnlnn kontrol.i) Makine-Kullanc arabirimi bilgi deiimi. h)Makine-Kullanc arabirimi bakm.) Alarm ve dier kontrol taramalar.j) Yedek transferin kontrol.



19/33


YAPILAN :DMS (Digital Multiplex System)santralleri hakknda genel

bilgilerin renilmesiTARH:09.07.2007

DMS (Digital Multiplex System) santralleri Nortel-Netafirmas tarafndan retilmisantrallerdir.DMS-100, DMS-200, DMS-250, DMS-300, DMS-500 gibi eitleri vardr. Bu santraller abonesantrali olabilecei gibi Trunk santrali vazifesi de grebilir. Bilecik il merkezinde kullanlan santralDMS100/200 santralidir.100/200 saylar 100lk abone santrali 200lk Trunk santrali olduunubelirtir.20.000 abone kapasitelidir. Bu santral ayn zamanda KAMBSa bal santrallerden gelenarlarn bulunduu Trunklara da santrallik grevi yapar.

Santralin haberlemeyle ilgili olan ksm temel olarak 4 modlden oluur.ILCM Modl:

Bu modl zerinde abone kartlarn barndrr. Abone kartlar ise bu modl sayesinde repertitreulanr.Bu modlde her abone kendi mstakil hattna sahiptir.Buradaki eitli arakartlarla PLGCmodlne baldr.PLGC Modl:Bu modl ILCM den gelen bilgileri ileyip deerlendirdikten sonra Network Modlne balanr.NETWORK Modl.Network Modlne kadar mstakil olan abone balantlar bu modlde mterek hale gelir. Dahasonra bu modl Supernode nodlne balanr.SUPERNODE Modl:Bu modl abonenin en son olarak ynlendirildii ksmdr abonenin arama istei santral iiyseaboneyi kendi iinde balar, eer arama santral hariciyse transmisyon ksmna ular.

Ayrca DMS santrali haberleme dnda santralin ynetimiyle ilgili CPUlar bulunduranmodllere de sahiptir.

COMPUTING ModlDMS SuperNode aktivitelerinin ounu CMe(Computing Module) ynlendirir, kontrol eder.

CM adeta makinenin beyni hviyetindedir. CM, DMS-Busn (message switch) alt shelfinde yeralr ve DMS-Coreun bir parasdr. Donanm yapsna sahiptir. DMS-Core, DMS-Busa gre P-side (taraf) veya peripheraldr.

CM tam manasyla ift ilemci ve memory yapsna sahiptir. CM aadaki hususlargerekletirir;a)Santraln devaml serviste kalabilirliib)Santraln shelf-diagnostiic)nsan makine ilikisi (MMI)d)ar ilemlerie)Programlarn yklenmesi veya bir kayt ortamna aktarlmas.



20/33


YAPILAN :PCM(Pulse Code Modulation) Hakknda genel bilgiler TARH:10.07.2007

Pals Code Modulaton (PCM) birbirinden farkl temel fonksiyonu tanmlamak iin kullanlan birterimdir.

Bu fonksiyonlar:1- Anolog sinyali rnekleme,2- rnek boyutlar quantize etme,3- Quantize edilmirnekleri saysal iarete dntrp kodlama.

A- RNEKLEME (Sampling) :

Bir analog iareti rneklediimiz ve zaman aralklarn birbirine uygun bir ekilde aldmzdaorijinal iareti kesintili fonksiyonlar halinde tam olarak tanmlayabiliriz. Yani bir Analog iaretinen yksek deerinin en az iki kat bir frekans ile rneklersek, rnekleme ilemi srasnda rnekalnan iaretin ilgisi kaybolmayacak, orjinal sinyalin zelliklerini tayan PAM sinyali eldeedilecektir.

rnein telefon kanal SF band genilii 0-4 Khz. arasnda olduundan en yksek deer olarak 4kabul ediyoruz, rnekleme frekans bunun iki kat alndnda 2 . fs = 8 Khz. ile rneklediimizde125 sn. aralklarla ayn kanaldan rnek alyor demektir.Bir alternanstan en az 2 rnek alnmas tekrar orjinal sinyali elde etmeye yeterlidir.rnekleme ilemi sonunda PAM (pals Amplitd Modulasyon) sinyali elde edilir, bu sinyal anal birsinyaldir ve PCM olaynn ikinci aamas olan kuantalama ilemine hazrdr.

B- KUANTALAMA:rneklenmiPAM sinyallerinin genlikleri belirlenen genlik deerleri izdmnde sonsuz saydadeer alabileceinden ve bunun neticesi, sonsuz deerde kodlama imkn mmknolamayacandan bu deerleri belirli bir sayda sonlandrmamz gerekir ve rnek alnan sinyalleri ngenliklerinde baz yaklamlar, deiimler sz konusudur. PAM sinyallerinde yaplan buyaklatrma ilemine Kuantalama ilemi denir. Bu yaklamda nce sinyalin polaritesi belirlenirdaha sonra bu sinyal segmentlere her segmentte odalara ayrlr.

C- KODLAMA:KuantalanmPAM sinyalleri hemen akabinde kodlanarak 1, 0 mantk dzeyine getirilir

rnek olarak u kodu verirsek0 111 1110Soldaki ilk bit iaret biti sonraki 3 bit segment numaras ve son 4 bit ise segment iindeki odanumarasn belirtir.



21/33


YAPILAN :No.7 iaretlemesinin temel Prensipleri hakknda genel

bilgilerTARH:11.07.2007

Bir abonenin arama yapmak iin telefonu kaldrmas veya bir santral trunkndan dier santralearama yaplmas teebbsnde, serbest, megul gibi hattn durumunu ve rakam gnder, z gibibalant fonksiyonlarn ifade eden sisteme hat iaretlemesi denir. Analog hat iaretlemeleridoru akm (DC) ve alternatif sinzoidal frekans (AC) kullanlarak gerekletirilir. Analogsistemlerle birlikte alan saysal santrallerde, bu iaretlemelere uyumlu olan saysal karlklarkullanlr. Ayrca sadece saysal sistemlerde kullanlan gelimiiaretleme trleri de vardr. Enok kullanlan iaretleme eitleri. DC LOOP, E/M dir. Milletleraras santrallerde N0.5 ve R2kullanlmaktadr. Son olarak no.7 iaretlemesinin kullanlmasna da balanmtr.

ORTAK KANAL ARETLEMESVE NO.7 YAPISI

Ortak kanal iaretlemesinde bir yn iin bir kanal iaretlemeye tahsis edilir. Btn diertrunklarn iretlemesi bu kanaldan data haberlemesi eklinde iletilir. Ayrca no.7 iaretlemesindetelefonla arama zincirinde de deiiklikle yaplarak arana abone cevapladnda bobir kanalatanarak konuma salanr. nceden daha yaygn olan R1 iaretleme sistemine kyasla en bykfaydas aranan abonenin megul olmas hallerinde trunk devresi atanmaz bu durumlar iaretlemelinki zerinden arayan santrale bildirilir ve santral kendi abonesine megul tonunu gnderir. Busayede trunk tasarrufu salanmolur



22/33


YAPILAN :Fiber Optik kablolar zerinden iletimin temel prensipleri TARH:12.07.2007

Santralden kan ve trunklara gelen hat oluturma istei bir transmisyon ortamna ihtiya duyar.Daha nceleri kablo ve Radyo Link kullanlmolsa da uzun mesafeler iin artk gnmzde FiberOptik ortam daha yaygn hale gelmitir.

Fiber optik sistemde dijital veri k palsleri halinde fiber optik kablonun iinden yollanr. Fiberoptik kablo eitli yar saydam katmanlardan oluan ve n dar tamadan optik lifler ierenkablodur.

Fiber optik Transmisyon sistemi bir halka(ring) oluturacak ekilde tasarlanmtr. Bu tasarmda

iletiim yn saat ynnde ya da tam tersi olarak tanmlanabilir. Bu sistemin faydas eer herhangibir sebepten dolay ring koparsa iletim salam olan ksmdan ancak ring yapmadan devamedebilmesidir.

Veriler standart bir frame yapsna gre gnderilir. Frame yaps kendi iinde balk(header) vepayload blmlerinden oluur. Ringe bal her birim 155Mbpslik ereve iinden kendisine denksm alr. rnein Bilecik Acbadem Ring hattna baldr. stanbuldan Afyona ve Bilecikeyaplan iki ar olsun. Bilecik Transmisyon 155Mbps iinden kendisine den ary alr vekullanr ayn zamanda veriyi Afyona balayarak ring hattn tamamlamolur.

Fiber optik iletimde SDH(Synchronous Digital Hierarchy) sistemi kullanlr. Bu sistemde veri155Mbps hzndadr. PCM kartlarndan srasyla 2Mbps->8Mbps->34Mbps->155Mbpsdnmne urayan veri optik modller araclyla eer veri gnderilen veriyse laser diyotlaryardmyla elektriksel iaretten k iaretine, eer alnan veriyse optik iaret genelde fet sensrlerleelektriksel iarete dntrlr.

Her transmisyon ortamnda olduu gibi Fiber optik iletimde veri iletim gc kayplar yaanabilir.Kilometre bana kaybolan desibel olarak ele alnan bu kayplar Fiber optik hatlarn belirliblgelerine yerletirilen sinyali tekrar glendiren cihazlar yardmyla giderilebilir.



23/33


YAPILAN :Ky R/L (Radyo Link) Sistemi Hakknda temel bilgiler TARH:13.07.2007

Ky R/L sistemi zellikle krsal kesimde ve telefon hizmetlerinin abuk verilmesi gerekenyerlerde, ekonomisi ve kalitesi ynnden abonelerin santrallere telli balant yerine radyozerinden hizmet verecek bir sistemdir.Bu sistemde 3 tip istasyon kullanlmaktadr.1. Merkez istasyon (M/)2. Distasyon (D/)3. Tekrarlayc istasyon (T/)Merkez istasyon genellikle santralin bulunduu binaya kurulur ve santralin 94 hattyla irtibatldr.Bu 94 hat ky R/L sistemi adres tekniine gre ilgili distasyonlarla radyo zerinden balant

kurar. Bylece santralin uzaklara tanmas g veya ekonomik olmayan hatlar radyo yoluylaabonelere iletilmiolur.Ky radyolar tmyle merkez istasyon kontrolndedir.

Merkez istasyon srekli yayn yapar, ky istasyonlar ise merkez istasyon tarafndan belirlenenzaman aralklarnda kilitlenip yayn yaparlar.Merkez istasyondan gnderilen tm bilgi 64 KHz frekansl bir BB tayc tarafndan iletilir. Szkonusu bu BB bir RF tayc ile frekans modlasyonuna uratlarak srekli dalga biimindeantenden distasyonlara doru ynlendirilir.Merkez istasyon tr sinyal gnderir.1. SYNC sinyali (senkronizasyon sinyali)2. 15 adet TOM (zaman paylamal oklama) kanaldaki konumalara ait bilgi alan ses frekanstrank3. Kontrol bilgisi - T

Btn distasyonlar, merkez istasyondan gelen sinyali alr. Kendi abone kartlarna adreslenmiolan bilgileri ayrp deerlendirir. Distasyon merkez istasyona cevap verirken iletecei bilgiyidarbeli RF biiminde gnderir.Ayn merkez istasyona bal distasyonlarn frekanslar da ayndr.Bu TDM tekniinden istifade edilerek salanr. Bu teknie gre alan sistemlerde doruzamanlama yapmak nemli bir unsurdur. Zamanlamann doru bir ekilde salanabilmesi iin, her

evre istasyonda yaylm gecikmesini dengeleyen zamanlama ayar bulunur. Bu ayar her distasyon iin; merkez istasyona uzakl deitii srece farkldr.Distasyon iki tr sinyal gnderir.1. 15 adet TOM kanaldaki konumalara ait ses frekans tranklarndan bir tanesini veya en okalt tanesini,2. Kontrol bilgisi - T



24/33


YAPILAN :TEMOS zerinden gelen Yeni Tesis iemirlerinin icra

edilmesiTARH:16.07.2007

TEMOS(Telekom Mdrl Otomasyon Sistemi) zerinden ilem yapmak iin nceliklekullanc ad ve ifre doru bir ekilde girilerek sistemde oturum alr.

Yeni Tesis iemrinin kodu 1/- eklindedir.

Bu iemrini santrale girebilmek iin Hyper Terminal program kullanlr. Bu programn bulunduuPC bir modemle santralin CM(Computing Module) ksmna baldr.

rnek olarak 2123456 numarasn ele alalm

lem yapmak iin Hyper Terminal program aldktan sonra;

Programn komut satrna SERVORD yazlarak servord seviyesine geilir.

Daha sonra QDN komutuyla tesis istenen numara sorgulanr ve bu numaraya ait closs bilgilerikontrol edilir>QDN 2123456Yeni tesis olduundan numarann nceden kapal olmas gerekir ki o yzden clossu ya da ekranayansyan adyla NCOS 22 olmaldr.

Daha sonra abonenin closs isteine uygun NCOS deeri seilir.rnein Local ak,STDak,900Kapal,ISD kapal,Mobil ak istei iin NCOS deeri 6 dr.

CHG $ LINE 2123456 NCOS 6 Y komutu terminale girilir.

Program herhangi bir hata mesaj vermeden Journal File Recorded Yazyorsa ilem tamamdr.

Daha sonra abonenin kontr balang bilgileri iin>M 2123456 komutu girilir.

Aboneye ait zellik(FEATURE) ve konuma (CALL TOTAL) kontr bilgisi alnp TEMOSagirilir ve Kaydet butonuyla kaydedilir.

Abonelerin kontr bilgileri santarlden bamszdr. Yani yeni tesis bir abonenin kontr sfrdanbalarken santral zerinde bulunduu karttaki kontr bilgisi sfr olmayabilir. Abonenin kullandkontr santral zerindeki saklanan son deer-ilk deer yaplarak bulunur. O yzden aboneye aitkontr bilgileri girilirken yaplacak bir hata aboneyi ya da kurumu madur edebilir.



25/33


YAPILAN :TEMOS zerinden gelen Abone ptali iemirlerinin icra

edilmesiTARH:17.07.2007

Abone iptali iemri iin ncelikle Hyper Terminal programyla santrale balanlr.>SERVORD komutuyla servord seviyesine geilir.

ptal edeceimiz numara 2123456 olsun.

ncelikle abone zerinde ar ynlendirme, uyandrma gibi herhangi bir zellik varsa iptal edilir.rnein CLIP zelliinin iptali iin>CI 2123456 ksayol komutu girilir.

Ayrca;>I 2123456 komutuyla aboneye giden evir sesi kesilir.

Daha sonra>CHG $ LINE 2123456 NCOS 22 Y komutu girilerek aboneye her yne kapal olan NCOS deeriolan 22 girilmiolur.

>M 2123456 komutuyla aboneye ait FEATURE(zellik),CALL TOTAL(Konuma) kontrdeerleri TEMOS zerinde ilgili kutucuklara girilip kaydedilir.

Artk bu abone santral baznda iptal olmutur. Ancak aboneye bal fiziksel hat ebeke birimitarafndan toplandktan sonra iptal istei tamamen gereklemiolur.



26/33


YAPILAN :TTS zerinden gelen Borcundan Dolay Ama-Kapama i

emirlerinin icra edilmesiTARH:18.07.2007

Borcundan dolay ama-kapama ilemleri TTS(Telekom Tahsilt Sistemi) zerinden yaplr.Bortan dolay kapama abone iptali deildir. Sadece ikinci bir iemrine kadar aboneyi geici olarakdardan aranabilir ancak dary arayamaz yapmaktr.(Ancak krsal santrallerde gelen ve gidenaramalarn her ikiside kapatlr.)

rnein 4112345 numaral aboneyi borcundan dolay kapatacak olalm.rneimizi Anadolu Santrali zerinden verirsek.

KAMBSa bal herhangi bir PCden terminal ekranna gelinir.

lgili Numarann ait olduu yer Prefix(n numara-ilk hane) yardmyla listeden bulunur. 411prefixi Yenipazar ilesine aittir.

Ekranda Yenipazar tklandktan sonra Santral muayene butonu fare yardmyla tklanr ve santralebal port listesi grlr. Boolan portlardan biri zerinden santrale balant yaplr.

Balant kurulunca Ctrl-B tulanr ve kullanc giriekran alnr.Password blmne ifregirildikten sonra ekrana 0000> eklinde komut girilebilir anlamnda satr belirir.

00001>DISPSUB:DN=41123456;komutu girilerek numara sorgulanr.

Eer anormal bir durum yok ise

00002>ENTRSCOS:SCOS=ACCSUS,DN=41123456;komutu girilerek abonenin SCOSdeerine ACCSUS girilmiolur ve abone giren ve kan aramalara kapanmolur.

Borcundan dolay ama iin yine ayn rnei ele alrsak,

00001>DISPSUB:DN=41123456;komutu girilerek numara sorgulanr.

Eer anormal bir durum yok ise

00002>CANSCOS:SCOS=ACCSUS,DN=41123456;komutu girilerek abonenin SCOSdeerinden ACCSUS silinmiolur ve abone giren ve kan aramalara almmolur.



27/33


YAPILAN :TEMOS zerinden gelen Nakil iemirlerinin icra edilmesi TARH:19.07.2007

Nakil iemri iki blmden oluur kodu 1/- ve 10/-eklindedir.lk nce eski numara kapatlr.rnek olarak abone 2123456 numarasndan 2121212 numarasna gemiolsun.lem yapmak iin Hyper Terminal program aldktan sonra;Programn komut satrna SERVORD yazlarak servord seviyesine geilir.ncelikle abone zerinde ar ynlendirme, uyandrma gibi herhangi bir zellik varsa iptal edilir.rnein CLIP zelliinin iptali iin>CI 2123456 ksayol komutu girilir.

Ayrca;>I 2123456 komutuyla aboneye giden evir sesi kesilir.Daha sonra>CHG $ LINE 2123456 NCOS 22 Y komutu girilerek aboneye her yne kapal olan NCOS deeriolan 22 girilmiolur.>M 2123456 komutuyla aboneye ait FEATURE(zellik),CALL TOTAL(Konuma) kontrdeerleri TEMOS zerinde ilgili kutucuklara girilip kaydedilir.

Daha sonra QDN komutuyla nakil yaplacak numara sorgulanr ve bu numaraya ait closs bilgilerikontrol edilir>QDN 2121212Yeni tesis olduundan numarann nceden kapal olmas gerekir ki o yzden clossu ya da ekranayansyan adyla NCOS 22 olmaldr.

Daha sonra abonenin closs isteine uygun NCOS deeri seilir.rnein Local ak,STDak,900Kapal,ISD Ak,Mobil ak istei iin NCOS deeri 5 dir.

CHG $ LINE 2121212 NCOS 5 Y komutu terminale girilir.

Daha sonra abonenin kontr balang bilgileri iin>M 2121212 komutu girilir.

Son olarak nakil ileminden nceki numaraya ait tm zellikler yeni tesis edilen numaraya girilir.rnein CLIP zellii varsa.>C 2121212 komutuyla bu zellik tanmolur.

Aboneye ait zellik(FEATURE) ve konuma (CALL TOTAL) kontr bilgisi alnp TEMOSagirilir ve Kaydet butonuyla kaydedilir.



28/33


YAPILAN :Abonelere ait kontr kullanm bilgilerinin toplanmas ve

Bilgi lem Merkezine GnderilmesiTARH:20.07.2007

Santral blmnde santralin iletimi teknik olarak yrtldnden faturalandrma,ayrntlandrma gibi ilemler BM(Bilgi ilem merkezi) tarafndan dzenlenmektedir. ehirmerkezine ait DMS santralindeki abonelere ait kontr kullanm (Charging) ve konuma ayrnt(AMA) bilgileri dosyalara kaydedildikten sonra Bilgisayar A zerinden Ankara BMegnderilir.

Ancak krsallardaki santrallerde kontr ve ayrnt alma ilemi biraz daha karmaktr. Elif,Dicle veLevent santrallerinin kontr ve ayrntlar KAMBSdan alnabilirken,Anadolu santraline ait bilgiler

santrale ait PCden alnabilmektedir.

Santrallerden kontr ve ayrnt alma ileminde ncelikle ilgili santrale balanlr. Daha sonraalnacak verinin Ayrntysa AYR, Kontr ise UCR butonlar fareyle tklanr. Artk KAMBS kontralma ilemine hazrdr. lgili santrale kontor alma komutu girilir ve CRET BALAT butonuatklanr.

Kontr ya da ayrnt alma ilemi bittikten sonra CRET BTR butonu tklanr. Tm santrallerdebu ilemler yapldktan sonra UNIX tabanl iletim sistemi kullanldndan ilgili UNIXkomutlaryla dosyalar disketlere kopyalanr. Bu dosyalar daha sonra dzenlenir ve dier verilerleberaber BMe gnderilir.

rnein Dicle santralinde kontr almak iin KAMBSa ait bilgisayar yukarda anlatld gibi hazrolduktan sonraty dcr yazlr>ty dcr 07-07-2007-14:00:00Ayrntlar KAMBSa ait PCye kopyalanmolur.

Levent Santralinde ise santral girii yaplp ana menye gelinir.Ana menden Abone ilemleri Alt mensne gelinir.Bu alt menden cret sayalarn grme seilir.

Bylece kontr alma ilemi bitmiolur.



29/33


YAPILAN :ehirii aramann nasl yapldnn blok ema halinde

gsterimiTARH:23.07.2007

DMS santralinde ehirii arama:

Abonenin ahizeyi kaldrmasyla beraber santral hattaki empedansn deimesinden dolay uyarlanabone kart eer bir problem yoksa evir sesini hatta verir. Abone numara evirmeye baladndakaydediciler numaray kaydeder. Numara evirme ileminden sonra PLGC modlne bal olanILCM modlnden gelen arama istei Network modlnn oluturduu kanallar vastasylaSupernode modlne gelir. Bu modl aranan aboneyi kontrol eder. Eer abone tanmszsa ydamegulse MTM modlne bavurur ve ilgili ses kaytlarn arayan aboneye balar. Eer arananabone msaitse aranan aboneye zil sesi sinyalini balar. Bylece konuma hatt kullanma hazrdr.Aranan abone ahizeyi kaldrdnda zil sesi kesilir kontr sayalar tarifeye gre saymaya balar.Arama santral ii olduundan Supernode aboneyi balama iini kendi iinde yapmtr.



30/33


31/33


YAPILAN :Basit bir telefon devresinin incelenmesi TARH:25.07.2007

Yukarda basit bir telefon devresi grlmektedir. Aboneye gelen hat iki uludur ulardan biri 0vreferans ucu dieri ise canl u DC -48vtur.

Zil devresi srekli olarak hatta baldr ve doru akmdan bir kondansatr ile yaltlmtr.Santralden aboneye doru AC zil sinyali geldiinde kondansatr akm iletir ve zil almaya balar.

Abone ahizeyi kaldrdnda atalalt konta telefonu devreye srer. Hattaki empedansdeiiminden dolay aboneye gelen ulardaki gerilim dm 5Va iner. Bylece santraldeabonenin telefonunu atn anlar ve zil sesini keser.

Abone arama yapaca zaman numara tular. Tulad numaralarn bir anlam tamas DTMFreteciyle olur. Burada retilen sinyallerin frekansna gre santraldeki kaydediciler aranannumaray kaydeder ve arar.

Abonenin kendi sesinin ve kardaki abonenin sesinin daha iyi anlalmas iin ses ykseltici devrebulunur.Tm bu devreler besleme gerilimini dorultucudan alr. Dorultucunun grevi burada telefonunhatta ters balanmas halinde de polariteyi istenen yne evirerek telefonun almasnsalamaktr.



32/33


YAPILAN : Trk Telekom A..nin Krsal Dnm Projesi Hakknda

Bilgi alnmasTARH:26.07.2007

Krsal Dnm Projesi:

Bu proje ile birlikte krsal alanda bulunan 4,3 milyon kullanc iin krsal alan ile kentsel alanayrm ortadan kalkacak. Trkiyenin en cra keleri telefondan genibant Internete kadar hertrl yeni nesil iletiim altyapsna kavumuolacak.

Mevcut durumda sadece ses hizmeti salayan krsal alanlarda bulunan santraller, ses, VoIP(Internet Protokol zerinden ses), kiralk hat eriimi, genibant Internet (DSL) ve IPTV (InternetProtokol zerinden TV ve Video komnikasyon servisleri) gibi hizmetlerin sunulaca okluservis eriim noktalar haline dntrlecek.

Bu dnm sayesinde tm Trkiyedeki Trk Telekom mterileri CLIP/CLIR (aranan numaranngrnmesi), ayrntl faturalama, sabit hattan SMS gnderimi, cretsiz ve kredili arama (freephoneve prepaid) gibi katma deerli hizmetlerden faydalanabilecek.

Toplam maliyeti yaklak 240 milyon YTL olan krsal dnm projesinin 2008 ylndatamamlanmas ngrlyor.

DNM PROJESNELER SALAYACAK?

4 senede 3,4 milyar dolarlk yatrm ve yzde 155 yatrm artYaklak yarm milyon kiiyi etkileyecek yeni iimknlar5 milyonun zerinde fiber optik bazl yeni hat tesis edilecekKrsalda 10.200 merkezde 4,3 milyon kiinin hatlar yenilenecekToplamda 9,3 milyon mterinin hatt yenilenecek ve yeni hat ilave edilecek37 bin kilometre ilave fiber optik kablo denecekBu uygulamalarla Trk Telekom dnyann en gelimialtyapsna sahip iletmecilerinden biri

olacakTrkiyede hem ehirlerde hem de krsal alanda gelimigenibant ve darbant ses, veri ve grntservislerinin bir arada sunulmaslke genelinde ehir ve krsal alanda ayn servisler verilerek blgesel gelir farkllndankaynaklanan dijital uurum ortadan kaldrlacakE-devlet, e-salk, e-eitim, e-ticaret gibi kamu hizmetlerinin etkin bir ekilde verilmesi salanacakKOBlere anahtar teslim zmler sunulacak.



33/33


YAPILAN :Staj Boyunca yaplan iler ve edinilen bilgilerin blm

sorumlularyla beraber deerlendirilmesiTARH:27.07.2007

Staj boyunca ncelikle staj yaplan kurum olan Trk Telekom A..nin yaps ve tarihi hakkndabilgi alnmtr. alan personelin grev, yetki ve sorumluluklar renilmitir.

KAMBS(Krsal Alan Merkezi Bakm Sistemi) ve ona bal Elif, Levent, Dicle ve Anadolusantralleri hakknda; Krsal Dnm Projesi Hakknda; ehir merkezine ait DMS100/200santralinin iletimi ve temel alma prensipleri hakknda bilgi alnmtr.

Santraller ile ilgili temel prensiplerden sonra Transmisyon ortamlarna da genel bir bakyaplmbylece Bir arnn bir aboneden balayp dier aboneye ulamnda izledii yol grlmtr.

Daha sonra Santralin ticari iletimiyle ilgili komutlar ve iemri terimleri renilmi, Temel iemirleri yerine getirilmitir.

Son olarak ta basit bir telefon devresi incelenmiayrca ar isteinde bulunan abonenin izlediiilemler blok diyagram olarak anlatlmtr.

Staj raporu hazrlandktan sonra rapor blm sorumlusunun incelemesine sunulmutur.

DMS 100/200 santralinin ILCM, CM veMS modln ieren bir blmnn resmi.


stajdefteri_11

Documents