snowland school / debate book 1 / collected...

Please Note

This text is ‘Open Source’ and free to anyone. It may be copied and shared without any formal permission from its editors.

When printing this text

Monasteries and schools wishing to have their own schools cover sheet on this text, is acceptable, But please keep our ‘About This Text’ pages included in your printed text.

How to print this text

This text was intended to be printed and used, not studied on a computer screen. It should be printed 2 sided with a clear yellow plastic protection sheet on

the front and an opaque yellow plastic protection sheet on the back. It should have a spiral binding which makes it an excellent work book.

Pages are easily flipped so that studying and writing in the text is made easy. Most printing shops can do spiral binding at very little cost.

And the clear and opaque yellow protection sheets are readily available.

It is very important that the page order in this text is printed correctly. Flip-sheets need to be printed with Tibetan on one side and English on the other side

of the same sheet. This is also true of all the exam sheets in this text.

This text is a work in progress We are continually working to correct and refine all of our texts.

Please let us know of any mistakes found and/or any ideas on how to improve them And check back with us for updated versions.

To teachers and administrators This text, taught in its corresponding conversation class is a quite easy to teach. Students do most of the work. As in the tradition of debate, this text was intended to teach students how to think, not merely providing information to memorize. Through the various methods in this book students help each other to learn Tibetan. This has many benefits, especially for teachers who may not have strong English language skills. Students can explain the lessons to each other in their native languages. The teacher initially introduces the subject, vocabulary and phrases then helps to implement the daily methods and class. This text was intended to teach vocabulary and phrases slowly, so every word taught is ‘useful’ and can be truly understood, remembered and used in student’s daily conversation. The first week’s lesson in this text should be repeated so students can get familiar with the methods and new debate dialog. After that other weeks that prove difficult for students may also be repeated.

Liberation Publications Visit our website at: Tibet2009.com

Tibetan Conversation Method Text 1

About This Text

This is a conversation method text, not a grammar book.

It is not intended to be a complete study method but was created to complement the student’s proper language curriculum and studies. Designed to be taught in the classroom with a qualified teacher to explain and help with the pronunciation and grammar. Written for students that already have a working knowledge of basic Tibetan and Tibetan grammar, this text is unique in the fact that it’s one of the first Tibetan language texts to use the Tibetan study method of debate in its methodology.

His Holiness the 14th Dalai Lama

His Holiness expressed the wish to expand the use of debate, traditionally used in the study of Buddhist philosophy, to other subjects as well, Including: science, mathematics, and language. Our hope is that this text may be a small part of fulfilling his wish.

This text was created jointly By Ngarampa Sangye Tsultrim and myself Tenzin Tharpa in the first years of my studies at the prestigious Gyudmed Tantric Monastic University in South India. There were many difficulties being the first western monk to study at Gyudmed as well as for Sangye being the first Gyudmed monk to teach Tibetan language to a westerner. There was little in way of resources for studying Tibetan and few texts available from which to study, so we decided to turn our notes and work into this text which became the first conversation book for Snowland School of Buddhist Studies at Gyudmed Tantric Monastic University. This text represents the first years of our joint study. Creating a conversation method text like this had many obstacles. first of all, the spoken Tibetan language is distinctly different from the written classical form and often times, has no proper way of being written. So this presents a problem for a Tibetan scholar who doesn’t want to be known for writing in such an improper manner. I would like to thank my teacher for being brave enough to write in such an improper manner in this text with the sole intention of helping students to learn spoken Tibetan as quickly as possible. Dealing with different pronunciation and dialects in this text. Trying to create a ‘standardized’ spoken language text proved to be truly challenging. In Tibet, every region has its own dialect and even within some regions pronunciations can differ greatly. Adding to that the complication of the Tibetan refugee community’s different dialects and pronunciations within India that include other languages including Hindi and English. Even within the Rabgayling Tibetan Settlement where this text was written, Gyudmed monks and the local lay people (many of whom were born in India) and just a short walk down the road from Gyudmed, sometimes have trouble understanding each other. So after talking to the monks and people of Rabgayling, we decided this text would favor the Monk’s ‘spoken language’ pronunciation within the Monastery, as this text was being written for students planning to stay and study at Snowland School within Gyudmed Monastery. This text was written with the standardized U-tsang dialect and pronunciation in mind. But here at Gyudmed most of our monks are from the region of Kham in Tibet (Khampas), so the material presented in this text may favor some of the Kham region’s accent and phrases. We tried at every opportunity to include the most popular words and phrases used by most Tibetans everywhere.


About This Text

This text is a collaborative work By the monks and people of the Hunsur Rabgayling Tibetan Settlement, in the state of Karnataka, South India. From the monasteries, to the shops and farms all around Rabgayling, we collected and ascertained the most widely used vocabulary and phrases that are used daily in our regular conversations. Prayers and thanks to the kind and very gentle people of Rabgayling. For their help, support and the sharing of their time and patients to help us put this text together. Special thanks to the many people who helped in making this text: Venerable Tenzin Gache, Gen Yon Den, Dr. Tashi, Lhamo Tsering, Tsering Dolma, Losang Ten Gye, Passang Lhamo, Oyo Lhamo, Tenzin Woesung. About Snowland School at Gyudmed Tantric Monastery Snowland was built at the request of His Holiness the 14th Dalia Lama as a school for world students to study Tibetan language, religion and culture. Snowland is located inside the Gyudmed Tantric Monastic University in South India. All world students are accepted at Snowland. Lay men and women, monks, nuns, young and old. About this text’s editors Ngarampa Sangye Tsultrim is an author and teacher at Gyudmed Tantric Monastic University. Sangye is a Tibetan Language Scholar and an expert on the Gelugpa tantras and debate. Venerable Tenzin Tharpa is an American monk currently studying Tibetan language, debate and the Gelugpa tantras at Gyudmed Tantric Monastic.

This text is ‘Open Source’ and free to anyone. It may be copied and shared without any formal permission from its editors.

Let’s all work together in preserving the Tibetan culture for future generations.

Any mistakes in this text are solely the responsibility of its editors and not that of our wonderful teachers.

________________________________ 1st Edition 2013 _________________________________

Liberation Publications

Visit our website at: Tibet2009.com


Praise to Manjushri I bow down to you, O Manjushri.

With the brilliance of your wisdom, O compassionate one, Illuminate the darkness enclosing my mind.

Enlighten my intelligence and wisdom, So that I may gain insight into the Buddha’s words

and the texts that explain them.

May all beings benefit from any merit gained from this joyous work.


Table of Contents

Introduction to this Text ............................................................................................................................... 1

Lesson 1: Meeting / Grammar topic: Spelling ............................................................................................... 2

Introduction to Debate ................................................................................................................................. 6

Useful Debate Vocabulary ............................................................................................................................ 7

Learning the Conversations Method ............................................................................................................ 9

Lesson 2: The Classroom/ Grammar topic: Pronunciation ......................................................................... 16

Lesson 3: Going to the Store/ Grammar: Listening Language .................................................................... 26

Month 1: Review ......................................................................................................................................... 36

Tibetan Culture: 1 / About Tibet ................................................................................................................. 37

Lesson 4: Waking up for school / Grammar: Compound words ................................................................. 46

Lesson 5: Breakfast / Grammar topic: Grammar words ............................................................................. 56

Lesson 6: Family / Grammar topic: Comparatives ...................................................................................... 66

Month 2: Review ......................................................................................................................................... 76

Tibetan Culture: 2 / School in the Tibet ...................................................................................................... 77


[1]

Introduction to this Text

This text was intended to be ‘used’, not just studied. It was intended to be written in, with extra space provided for note taking. Each lesson in this text is meant to be covered within a single school week, with testing to be done on the final day of the week.

* Students studying on their own can simply take on the roles and dialogues of both partners in the various conversation methods reciting the lines aloud to oneself.

Day 1: Lesson introduction / grammar / dialogue. Each week we begin by explaining the new topic, new grammar and practicing the dialogue,

Day 2: Studying the flip-sheets and conversation method. Day two begins with studying our new flip-sheet that will need to be memorized. The second half of class we will study this week’s first conversation method sheet.

Vocabulary flip-sheets. These flip-sheets have Tibetan on one side with English on the other and work like ‘flash cards’. They’ve been proven to be a very effective way to memorize, alternating forwards and backwards.

Debating flip-sheets. Students quiz each other on words, spelling and definitions of the week’s flip-sheet.

Conversation method. Students sit across from one another and take turns in the roles of the conversation. Students in the class rotate and change partners every 10 minutes or so. The last 10 minutes of class, students are asked to close their books and continue from memory.

* I originally learned this conversation method while studying at the Tibetan Works and Archives. Unfortunately, the author of this very effective method still remains unknown to me.

Day 3: Debating flip-sheets and a new conversation method sheet. The first half of class we will debate the flip-sheets, followed by studying a new conversation sheet.

Day 4: Debating flip-sheets and practicing our Q and A sheets.

Q and A method. Like the name implies this is an easy method in which one student sits across from the other and asks a series of simple questions. This method has no predetermined answers.

Day 5: Debating the flip-sheets and playing our question game.

The question game.

One student asking a question, the other student answers the question and then ends his answer with a question giving it back to the first student.

Day 6: Testing and correcting. Testing of the student’s knowledge of this week’s lesson takes up the first half of class. The second half of the day the whole class together will review and self-correct their tests.

The last week of every month is a review week with an extensive exam of the month’s material.

*Days four and five can be combined if you only have a 5 day school week. Half the day - Q and A and the other half - Question game.


[2]

Lesson 1: Meeting / Grammar topic: Spelling

࿄ ༄ ། སབ་ཚན་དང་པཿ ཐག་ཕད་བད་པ ། བར་སད་ཀ་བརད་གཞ་དང་དག་ཆ ། ࿄

In This Lesson:

Grammar topic: Spelling.

We will study our dialog, memorize and debate our new flip sheet.

Study our conversation and Q & A methods.

Take our weekly exam.

Note for teachers

The first week’s lesson in this text should be repeated so students can get familiar with the methods and

new debate dialog. After that, other weeks that prove difficult for students may also be repeated.

About Spelling

The very first thing to master in written and spoken Tibetan is learning to spell. It is vital to your

understanding of words and pronunciation. It is the first thing to master.

Spelling in Tibetan

Spelling is almost an art form in Tibetan, truly fascinating. No other language has such a unique

grammatical tradition of spelling as in Tibetan. At this point we assume you have learned spelling from

your grammar class and can spell at a reasonably well.

Don’t just learn new words; learn the spelling of new words…all new words.

In conversations when someone gives you a new word, immediately ask for the spelling. This is a

common request even among Tibetans. Remember it clearly and write it down. Without knowing the

spelling, your pronunciation of it will deteriorate and become unrecognizable to others.

Spelling is very challenging to master

Yes, without a doubt spelling Tibetan words is tuff at the beginning, but it does become easier and

eventfully kind of fun. I’ve never heard of a language that when people are around the dinner table

having a simple conversation, they need to clarify words by spelling them to one another. Of course this

is due to all of their different dialects, being thrown together as refugees living in India.

So don’t fight it, dig in and quickly become a good speller.


[3]

Lesson 1: Meeting / Dialogue

༄ ། སབ་ཚན་དང་པཿ ཐག་ཕད་བད་པ ། གས་མལ །

Dialogue

This dialogue will be used every day at the beginning of all our class debates and conversations.

Example: A simple polite greeting

Hello title/name.

བསན་འཛནཿ བཀ་ཤས་བད་ལགས་ར་ར་ལགས ། You fine? ཁད་རང་བད་པ་ཡན་པས ། I’m fine, you?

ར་ར ཿ ང་བད་པ་ཡན ། ཁད་རང ། Fine, thanks.

བསན་འཛནཿ བད་པ་ཡན ། ཐགས་ར་ཆ ། You where going?

བསན་འཛནཿ ཁད་རང་ག་བར་འག་ག་ཡད ། I walk going am.

ར་ར ཿ ང་འཆམ་འཆམ་འག་ག་ཡད །

Saying goodbye Stay (leaving)

ར་ར ཿ ཞགས ། Slow go (staying)

བསན་འཛནཿ ག་ལར་ཕབས །

Later meet will.

ར་ར ཿ རས་ལ་མཇལ་ཡང ། Meet will.

བསན་འཛནཿ མཇལ་ཡང །

Example: Short slang style greeting (usually between men)

Hey, fine?

བསན་འཛནཿ ཝ ། བད་པ ། fine, you?

ར་ར ཿ བད་པ ། ཁད་རང ། Fine,

བསན་འཛནཿ བད་པ ། Where going?

བསན་འཛནཿ ག་བ་འག་གན ། Walk.

རར་ར ཿ འཆམ་འཆམ །

Saying goodbye Stay (leaving)

ར་ར ཿ ཞགས་ཨ ། Slow go (staying)

བསན་འཛནཿ ག་ལར་ཕབས་ཨ ། Meet will.

རར་ར ཿ མཇལ་ཡང ། Ya meet will.

བསན་འཛནཿ ཡ་མཇལ་ཡང །

ཨ (ah) - Is used at the end of a sentence as a sign of affection.


[4]

Lesson 1: Meeting / Flip-Sheet

༄ ། སབ་ཚན་དང་པཿ ཐག་ཕད་བད་པ ། ཤག་ལ་བསར་བ །

མང་ཚག ཚག་གཞན་པ ། ༡་ དག་ལགས ། ༡་ བ་ལགས ། ༢་ ས་ལགས ། ༢་ བ་མ་ལགས ། ༣་ ར་ལགས ། ༣་ པ་ག ། ༤་ པ་ལགས ། ༤་ ས་ཞག ༥་ ཨ་མ་ལགས ། ༥་ ཨ་ན་ལགས ། ༦་ ཇ་ཇ ། ༦་ རགས་པ ། ༧་ ཨ་ཅག་ལགས ། ༧་ གགས་པ ། གགས་མ །

བ་ཚག་ད་ལ་བ ། / འདས་་པ ། ༡་ ཐག ། ༢་ ལ ། ༣་ འཆམ་འཆམ ། ༤་ སད་ཆ་(བཤད) ། ༥་ སད་ཆ་(ད) ། ༦་ ལག་པ་(བཏང) ། ༧་ ང་སད་(བད) །

ཚག་སབ ། ༡་ ཁད་རང་ག་ར་བད་ག་ཡད ། གད་བད་ག་མད ། ༢་ གནམ་གཤས་ཡག་པ་འདག ༣་ མ་མཇལ་ཡན་རང་ ། ༤་ གསར་འགར་ག་ར་འདག ༥་ སད་པ་གཏང་ཨ །

ནང་ལས ། སང་ན་ཆད་ད་ཤག་ལ་བསར་བ་དང་། བ་འཛན་བད་པ ། སང་བརར་བད་པ། ལབ་གང་བད་པ། དག་ཆ་སར་བ་བཅས་བ་ར །


[5]

Lesson 1: Meeting / Flip-Sheet English

Nouns Other words 1) Sir (Older men) 1) Boy under 20 2) Men over 70 (Grandfather) 2) Girl under 20 3) Women over 70 (Grandmother) 3) Child under 10 4) Men over 40 (Father) 4) Monk 5) Women over 40 (Mother) 5) Nun 6) Men 20-40 (Brother) 6) Companion 7) Women 20-40 (Sister) 7) Friend (boy / girl) Verbs present / past tense 1) to Meet

2) to See

3) to Visit / Travel

4) to Talk

5) to Ask

6) to Shake hands

7) to Introduce

Sentences 1) What are you doing, nothing much. 2) The weathers good. 3) Long time, no see. 4) What’s the news? 5) Enjoy yourself.

Homework: Memorize and practice saying, spelling and writing the flip-sheet for tomorrow.


[6]

Introduction to Debate

༄ ། རད་པ་ང་སད །

What is debate? Debate is a method for the precise analysis and examination of our external and internal worlds. It’s a fascinating process of inquiry and examination of all things that can be known. It’s where the inquisitive and clever set forth hypotheses for vigorous analysis in the pursuit of wisdom, where both parties together work diligently to use reasoning to dispel the affliction of ignorance impairing us all. Debate begins with the challenger standing and a defender sitting. The challenger starts the debate by putting forth a thesis for the defender to agree with or disagree. The challenger skillfully tries to steer the defender through a systematic method of circular logic, to find faults in incorrect assumptions. Debate is spirited and lively with the intention of waking up the mind and dispelling laxity in the student. For young monks Debate offers a fun and challenging way of study. Debate is traditionally done outside. For young monks to get out of their dark and stuffy classrooms and go outside for some lively debate-study is magical, and their favorite part of the day. How to Debate The debate and terms in this text may differ slightly from that of traditional debate. In this text debate is simply students quizzing each other on the vocabulary, spelling, definitions and grammar. Debate starts with the challenger (standing), making a statement or asking a question, at the end of which he delivers a strong clap (right palm onto the left palm) in the face of the defender (sitting), in order to wake up his mind. As the clap is sounded the challenger turns his two joined palms over and raises the right palm (now facing upward) back up towards himself, the left hand (palm facing down) moves downward.


[7]

Useful Debate Vocabulary

༄ ། བད་སད་ཅན་ག་རད་པའ་མང་ཚག

ས་རལ ། - Challenger: The student standing who starts the debate.

ཕ་རལ ། - Defender: The student sitting who answers the challenger.

ཚར ། - Contradiction or mistake made. When a mistake is exposed, the challenger slaps the back

of his right hand into the palm of the left. and says: ཚར ། ཅ་རད་ཅར་རད ། - What ? / What is it? (Give the answer). When the defender takes too long to

answer, the challenger slaps his right palm into his left palm three times and says: ཅ་རད་ཅར་རད །

Other Useful Debate Vocabulary

༡་ ང༔ཇ་ལར་ཆས་ཅན ། 1) The subject just as Manjushri debated

༤་ ཡན་པའ་ཕར ། 2) Because it is

༣་ ཡན་ཏ ། 3) It is because… (Why?)

༤་ ཡན་ན ། 4) If it is

༥་ ཞག 5) Posit it (State it)

༦་ ཅའ་ཕར ། 6) Why (No)

༧་ འདད ། 7) I accept (Yes)

༨་ གས ། / གས་ཀ ། 8) The two / Both

༩་ གང་རང་ ། 9) One among, either one, whichever is suitable

༡༠་ གང་ཞག 10) For one thing / The first reason

༢༡་ མཚན་བ ། 11) Definiendum

༢༢་ མཚན་ད ། 12) Definition

༢༣་ མཚན་གཞ ། 13) Example


[8]

Lesson 1: Meeting / Debating the flip-sheet

༄ ། སབ་ཚན་དང་པཿ ཐག་ཕད་བད་པ ། ཤག་ལ་བསར་བའ་རད་པ །

On the first day of debate, we will be studying in the classroom before actually debating with other

students. Vocabulary and terms will be explained as well as how to actually debate.

C: Lesson’s topic {Posit}. (Say this lesson’s topic)

ས་རལཿ སབ་ཚན་ག་བརད་གཞ་{ཞག}

D: Meeting {The subject} (The subject, Meeting) ཕ་རལཿ ཐག་ཕད བད་པ {ཆས་ཅན} ། C: Topic that, spelling posit. (Spell this topic) ས་རལཿ བརད་གཞ་དའ་དག་ཆ་ཞག

C: Noun 7 posit.

ས་རལཿ མང་ཚག་བདན་ཞག

D: Sir, Grandfather, grandmother, {etc…} ཕ་རལཿ དག་ལགས ། ས་ལགས ། ར་ལགས ། {ལ་སགས་པ}་བདན་ཆས་ཅན ། C: 7 that spelling posit.

ས་རལཿ བདན་དའ་དག་ཆ་ཞག

C: Noun other 7 posit.

ས་རལཿ མང་ཚག་གཞན་པ་བདན་ཞག

D: Boy Girl Child Etc… 7 ཕ་རལཿ བ་ལགས ། བ་མ་ལགས ། ཕག་ག ། (ལ་སགས་པ)་བདན་ཆས་ཅན ། C: 7 that spelling posit.


C: Present past verb 7 posit.

ས་རལཿ ད་ལ་བ་དང་འདས་པའ་བ་ཚག་བདན་ཞག D: Meet see visit etc…

ཕ་རལཿ ཐག ། ལ ། ལ་སར ། (ལ་སགས་པ)་ཆས་ཅན ། C: 7 that spelling posit.


C: Sentence 5 those posit.

ས་རལཿ ཚག་སབ་ལ་ད་ཞག D: You what doing? etc... 5

ཕ་རལཿ ཁད་རང་ག་ར་བད་གན་ཡད ། (ལ་སགས་པ)་ལ་ཆས་ཅན །


[9]

Learning the Conversations Method

༄ ། སད་ཆ་བཤད་ཐབས་ཀ་ཤག་ལ །

Conversation Method Chart

S: Sentence

Q: Question

A: Yes, Answer

Q: Opposite Question

A: No, Answer

Q: Open Question (who, what, where, etc)

A: Answer (Original Sentence)

Q: Or – Question

A: Answer (Original Sentence)

Conversation Example

S: That is a dog.

Q: Is that a dog?

A: Yes, that is a dog.

Q: Is that a cat?

A: No, that is not a cat.

Q: What is that?

A: That is a dog.

Q: Is that a dog or a cat?

A: That is a cat.

(The above in Tibetan)

S: ཚག་སབ །

Q: ད་བ །

A: རད ། ལན །

Q: ལག་ཕགས་ཀ་ད་བ །

A: མན །ལན །

Q: སར་བཏང་ག་ད་བ །

A: ལན ། (ཚག་སབ་དང་པ་ཡང་བསར་ལབ )

Q: གདམ་ཀ་ཅན་ག་ད་བ ། ( ཡང་ན ། - Or )

A: ལན ། (ཚག་སབ་དང་པ་ཡང་བསར་ལབ )

(The above in Tibetan)

S: འད་ཁ་རད །

Q: འད་ཁ་རད་པས །

A: རད ། འད་ཁ་རད །

Q: འད་ཞ་མ་རད་པས །

A: མ་རད ། འད་ཁ་མ་རད །

Q: འད་ག་ར་རད །

A: འད་ཁ་རད །

Q: འད་ཁ་རད ། ཞ་མ་རད །

A: འད་ཁ་རད །


[10]

Lesson 1: Meeting / Conversation Method Sheet 1

༄ ། སབ་ཚན་དང་པཿ ཐག་ཕད་བད་པ ། སད་ཆ་བཤད་ཐབས་ཀ་ཤག་ལ་དང་པ ། Conversation 1

S: འད་ཁ་རད ། Q: འད་ཁ་རད་པས ། A: རད ། འད་ཁ་རད །

Q: འད་ཞ་མ་རད་པས ། A: མ་རད ། འད་ཞ་མ་མ་རད །

Q: འད་ག་ར་རད ། A: འད་ཁ་རད །

Q: འད་ཁ་རད ། ཞ་མ་རད ། A: འད་ཁ་རད ། Conversation 2

S: ང་མག་མག་ལ་དགའ་པ་ཡད །

Q: ཁད་རང་མག་མག་ལ་དགའ་པ་ཡད་པས ། A: ཡད ། ང་མག་མག་ལ་དགའ་པ་ཡད །

Q: ཁད་རང་ཐག་པ་ལ་དགའ་པ་ཡད་པས ། A: མད ། ང་ཐག་པ་ལ་དགའ་པ་མད །

Q: ཁད་རང་ག་ར་དགའ་པ་ཡད ། A: ང་མག་མག་ལ་དགའ་པ་ཡད ། Q: ཁད་རང་མག་མག་ལ་དགའ་པ་ཡད ། ཐག་པ་ལ་དགའ་པ་ཡད །

A: ང་མག་མག་ལ་དགའ་པ་ཡད །

Home work: Practice writing these conversations.


[11]

Lesson 1: Meeting / Conversation Method Sheet 2

༄ ། སབ་ཚན་དང་པཿ ཐག་ཕད་བད་པ ། སད་ཆ་བཤད་ཐབས་ཀ་ཤག་ལ་གས་པ །

Conversation 3

S: ངའ་མང་བསན་འཛན་ཡན ། Q: ཁད་རང་ག་མང་བསན་འཛན་ཡན་པས ། A: ཡན ། ངའ་མང་བསན་འཛན་ཡན །

Q: ཁད་རང་ག་མང་བཀ་ཤས་ཡན་པས ། A: མན ། ངའ་མང་བཀ་ཤས་མན །

Q: ཁད་རང་ག་མང་ག་ར་ཡན ། A: ངའ་མང་བསན་འཛན་ཡན །

Q: ཁད་རང་ག་མང་བསན་འཛན་ཡན ། བཀ་ཤས་ཡན ། A: ངའ་མང་བསན་འཛན་ཡན ། Conversation 4

S: གནམ་གཤས་ཡག་པ་འདག་ །

Q: གནམ་གཤས་ཡག་པ་འདག་པས ། A: འདག ། གནམ་གཤས་ཡག་པ་འདག

Q: གནམ་གཤས་སག་ཅག་སག་པས ། A: མ་འདག གནམ་གཤས་སག་ཅག་མ་འདག

Q: གནམ་གཤས་ག་འདའ་འདག A: གནམ་གཤས་ཡག་པ་འདག Q: གནམ་གཤས་ཡག་པ་འདག ། སག་ཅག་འདག

A: གནམ་གཤས་ཡག་པ་འདག


[12]

Lesson 1: Meeting / Question and Answer

༄ ། སབ་ཚན་དང་པཿ ཐག་ཕད་བད་པ ། ད་བ་དང་ལན །

Your name what is?

༡་ ཁད་རང་ག་མང་ག་ར་ཡན ། You year how many are?

༢་ ཁང་རང་ལ་ག་ཚད་ཡན ། You where from are?

༣་ ཁད་རང་ག་ནས་ཡན་པ ། You where staying are?

༤་ ཁད་རང་ག་བར་སད་ག་ཡད ། You what doing are?

༥་ ཁད་རང་ག་ར་བད་ག་ཡད ། You where going are?

༦་ ཁད་རང་ག་བ་འག་ག་ཡད ། You where from coming are?

༧་ ཁད་རང་ག་ནས་ཡང་པ་ཡན །


[13]

Lesson 1: Meeting / The question game

༄ ། སབ་ཚན་དང་པཿ ཐག་ཕད་བད་པ ། ད་རད །

This method is taken from a children’s game called ‘The question game’. It starts with, one student asking a question, the other student answers the question and then ends his answer with a question given back to the first student.

Game topics / རད་པའ་བརད་གཞ །

༡་ པ་ལགས ། ༢་ ཐག ། ༣་ ཁ ། ༤་ གགས་པ ། ༥་ མག་མག

༦་ འཆམ་འཆམ ། ༧་ གནམ་གཤས །

Students should

Encourage each other to give longer answers.

Encourage each other to try to be imaginative.

Encourage each other to try using new words.


[14]

Lesson 1: Meeting / Test

༄ ། སབ་ཚན་དང་པཿ ཐག་ཕད་བད་པ ། ཡག་ཚད །

Write the 7 nouns

Write the other 7 nouns

7 verbs, present, past and future

Write this week’s sentences

Finish this conversation

S: ངའ་མང་བསན་འཛན་ཡན ། Q: A: Q: A: Q: A: Q: A:


[15]

Lesson 1: Meeting / Translation Testing

༄ ། སབ་ཚན་དང་པཿ ཐག་ཕད་བད་པ ། སད་བསར་ཡག་ཚད །

Translate these sentences and questions. I’m meeting my friend.

Translation:

I’m going to visit my mother. Translation:

I’m talking with my brother. Translation:

གནམ་གཤས་ཡག་པ་འདག Translation:

ང་རད་སད་ལ་སད་ཡད ། Translation:

ད་རང་གསར་འགར་ག་ར་འདག Translation:


[16]

࿄ Lesson 2: The Classroom/ Grammar topic: Pronunciation ༄ ། སབ་ཚན་གས་པཿ འཛན་ཁང་ །

࿄

In This Lesson:

Grammar topic: Pronunciation

We will study our dialog, memorize and debate our new flip sheet

Study our conversation and Q & A methods

Take our weekly exam

Pronunciation When studying Tibetan, pronunciation is probably the most difficult challenge to deal with. Often times I may have a wonderful conversation with one person and the next person I meet, I can’t understand a single word, this can be very frustrating. Some of the challenges when studying Tibetan:

Dealing with the different dialects of Tibet: Amdo, Khampa, Lhasa, and U-tsang.

Still other different dialects from smaller areas along the Chinese-Tibetan border.

Even within the same dialects, pronunciations can differ greatly.

India refugee dialects are a mixture of dialects and languages including Hindi and English.

Understanding the different ‘styles’ of language: honorific, spoken, religious, written.

Tibetan is a tonal language with high, low, short, aspirated and rising tones.

The un-emotional/flat style of Tibetan speech is difficult for some to get used too.

Study material for learning Tibetan is still very limited and often inadequate. Some of the advantages when studying Tibetan.

Though different regions have their own unique dialects, written text is the same for all.

The Tibetan language comparatively, has a very small vocabulary to learn.

A very simple style of speech is expectable for simple people and/or beginners.

Tibetans are very understanding and sympathetic listeners. You’ll find their very pleased to see students working hard and showing interest in their culture.

Some interesting things about Tibetan pronunciation.

The last letter of many Tibetan words, are pronounced softly or not at all.

The ending of all sentences with ‘Ssss”. This is a popular trend among some Tibetans living in India. The ‘Ssss’ has no meaning, it’s simply style.

Having to spell words during conversations. Often you’ll hear Tibetans spelling to each other to clarify words during a conversation.

Tips on conversation and pronunciation:

Spelling is the key to good pronunciation. If you can’t spell reasonably well, you’ll never develop a

good pronunciation; many words are just too similar to remember the subtle differences.

You must lie and let people think you understand them or they won’t talk to you. Sadly, it’s true, As

soon as people find out you can’t understand them, you’ll hear: “La So, Sim Jak Nang Go” (OK, Good

night). To quote a popular phrase “You have to fake it, before you can make it”.


[17]

༄ ། སབ་ཚན་གས་པཿ འཛན་ཁང་ ། གགས་མལ །

སབ་ཕགཿ རན་ལགས ། བཀ་ཤས་བད་ལགས ། རན་ལགསཿ བཀ་ཤས་བད་ལགས་སབ་ཕག སབ་ཕགཿ རན་ལགས ། འཛན་ག་ཡད་རད་པས ། རན་ལགསཿ ཡད་དང་ཡད ། སབ་ཕགཿ ང་ཚའ་སབ་ཚན་ག་ར་རད ། རན་ལགསཿ ང་ཚའ་སབ་ཚན་ན། བས་ཡ་དང་ཀག་ཡ ། ད་བ་དས་ལན་བཅས་རད ། སབ་ཕགཿ ་མ་གཅག ངས་བད་སད་ཡག་པ་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་ཡད ། རན་ལཀསཿ ཡན་དང་ཡན ། སབ་སང་ཡག་བས་དང་ །


[18]

༄ ། སབ་ཚན་གས་པཿ འཛན་ཁང་ ། ཤག་ལ་བསར་བ །

མང་ཚག ཚག་གཞན་པ ། ༡་ སབ་ས ། ༡་ ས་ག ། ༢་ རན་ལགས ། ༢་ ཤག་ག ། ༣་ སབ་ཕག ༣་ སབ་དབ ། ༤་ འཛན་ག་གཅག་པ ། ༤་ བས་དབ ། ༥་ ནག་པང་ ། ༥་ སང་དབ ། ༦་ ས་སག ༦་ ཚག་མཛད ། ༧་ ང་སད ། ༧་ མང་ཚག

བ་ཚག་ད་ལ་བ ། / འདས་་པ ། ༡་ སབ་སང་བད ། ༢་ ཀག ༣་ བས ། ༤་ ལབ ། ༥་ ན ། ༦་ བ་ལ་ཟན ། ༧་ བསར་སང་ །

ཚག་སབ ། ༡་ འཛན་ག་ཡད་རད་པས ། ༢་ ཁརང་ག་སབ་ཚན་ག་ར་རད ། ༣་ ངས་བད་སད་སང་ག་ཡད ། ༤་ སབ་སང་ཡག་པ་བས་ཨ ། ༥་ ་མ་གཅག་ངས་བད་སད་ཡག་པ་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་ཡད །



[19]

Lesson 2: Flip-Sheet English

Nouns Other words 1) Principal 1) Pen 2) Teacher 2) Paper 3) Student 3) Text book 4) Classmate 4) Note book 5) Black board 5) Story book 6) Chalk 6) Dictionary 7) Instructions 7) Vocabulary Verbs present / past tense 1) to Study / Studied

2) to Read / Read (RED)

3) to Write / Wrote

4) to Say / Said

5) to Listen / Listened

6) to Memorize / Memorized

7) to Review / Reviewed

Sentences 1) Is there class? 2) What are you studying? 3) I’m studying Tibetan. 4) Study well. 5) I hope to speak Tibetan well one day.



[20]

༄ ། སབ་ཚན་གས་པཿ འཛན་ཁང་ ། སད་ཆ་བཤད་ཐབས་ཀ་ཤག་ལ་དང་པ །

བཀལ་མལ་དང་པ ། S: ང་ལ་འཛན་ག་ཡད །

Q: ཁད་ལ་འཛན་ག་ཡད་པས ། A: ཡད ། ང་ལ་འཛན་ག་ཡད །

Q: ཁད་ལ་ལས་ཀ་ཡད་པས ། A: མད ། ང་ལ་ལས་ཀ་མད ། Q: ཁད་རང་ག་ར་བད་ག་ཡད །

A: ང་ལ་འཛན་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་ལ་འཛན་ག་ཡད ། ལས་ཀ་ཡད །

A: ང་ལ་འཛན་ག་ཡད །

བཀལ་མལ་ག་པ ། S: ངས་བད་སད་སང་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་བད་སད་སང་ག་ཡད་པས །

A: ཡད ། ངས་བད་སད་སང་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་དབན་ཇ་སང་ག་ཡད་པས ། A: མད ། ངས་དབན་ཇ་སང་ག་མད །

Q: ཁད་རང་ག་ར་སང་ག་ཡད ། A: ངས་བད་སད་སང་ག་ཡད །

Q: ཁད་རང་བད་སད་སང་ག་ཡད ། དབན་ཇ་སང་ག་ཡད ། A: ངས་བད་སད་སང་ག་ཡད །



[21]

༄ ། སབ་ཚན་གས་པཿ འཛན་ཁང་ ། སད་ཆ་བཤད་ཐབས་ཀ་ཤག་ལ་གས་པ །

བཀལ་མལ་གསམ་པ ། S: བད་སད་སང་ཡ་ལས་ས་པ་འདག

Q: བད་སད་སང་ཡ་ལས་ས་པ་འདག་པས ། A: འདག བད་སད་སང་ཡ་ལས་ས་པ་འདག

Q: དབན་ཇ་སང་ཡ་ལས་ས་པ་འདག་པས ། A: མན་འདག དབན་ཇ་སང་ཡ་ལས་ས་པ་མ་འདག Q: ག་ར་སང་ཡ་ལས་ས་པ་འདག

A: བད་སད་སང་ཡ་ལས་ས་པ་འདག Q: བད་སད་སང་ཡ་ལས་ས་པ་འདག ། དབན་ཇ་སང་ཡ་ལས་ས་པ་འདག

A: བད་སད་སང་ཡ་ལས་ས་པ་འདག

བཀལ་མལ་བཞ་པ །

` ང་བད་་སད་ཡག་པ་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་ཡད ། Q: ཁད་རང་བད་སད་ཡག་པ་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་ཡད་པས །

A: ཡད ། ང་བད་སད་ཡག་པ་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་ཡད ། Q: ཁད་རང་བད་ཡག་ཡག་པ་ཀག་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་ཡད་པས ། A: མད ། ང་ལ་བད་ཡག་ཡག་པ་ཀག་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་མད །

Q: ཁད་རང་ག་ར་ཡག་པ་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་ཡད ། A: ངས་བད་སད་ཡག་པ་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་ཡད །

Q: ཁད་རང་བད་སད་ཡག་པ་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་ཡད ། ཀག་ཡ་ཡག་པ་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་ཡད ། A: ངས་བད་སད་ཡག་པ་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་ཡད །


[22]

༄ ། སབ་ཚན་གས་པཿ འཛན་ཁང་ ། ད་བ་དང་་ལན །

༡་ ཁད་རང་ག་མང་ག་ར་ཡན །

༢་ ཁང་རང་ལ་ག་ཚད་ཡན །

༣་ ཁད་རང་ག་ནས་ཡན་པ །

༤་ ཁད་རང་ག་བར་སད་ག་ཡད །

༥་ ཁད་རང་ག་ར་བད་ག་ཡད །

༦་ ཁད་རང་ག་བ་འག་ག་ཡད །



[23]

༄ ། སབ་ཚན་གས་པཿ འཛན་ཁང་ ། ད་རད །


Game topics / རད་ག་བརད་གཞ །

༡་ རན་ལགས །

༢་ སབ་སང་བད །

༣་ ས་ག །

༤་ ལབ །

༥་ མང་ཚག

༦་ བ་ལ་ཟན །

༧་ འཛན་ག །

Students should





[24]

༄ ། སབ་ཚན་གས་པཿ འཛན་ཁང་ ། ཡག་ཚད །

མང་ཚག་བདན་བས །

མང་ཚག་གཞན་པ་བདན་བས །

འདས །མ་འངས ། ད་ལ་བ་གསམ་ག་བ་ཚག་བས །

བདན་ཕག་འདའ་ཚག་སབ་བདན་ད་བས །

སད་ཆ་ད་ཚར་བཅག་དང་། S: ངའ་བད་སད་སང་ག་ཡད ། Q: A: Q: A: Q: A: Q: A:


[25]

༄ ། སབ་ཚན་གས་པཿ འཛན་ཁང་ ། སད་བསར་ཡག་ཚད །

ཚག་སབ་དང་ད་བ་རམས་སར་དང་ །

Is there class today? སད་སར ། We’re memorizing in class today. སད་སར ། I like to read and write. སད་སར ། ངའ་འཛན་ག་དཀལ་ལས་ཁག་པ་འདག སད་སར ། ཁད་རང་ལ་འཛན་ག་ག་ཚད་ཡད ། སད་སར ། ད་རང་བསར་སང་ག་སབ་ཚན་ཡན ། སད་སར །


[26]

࿄ Lesson 3: Going to the Store/ Grammar: Listening Language ༄ ། སབ་ཚན་གསམ་པཿ ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད །

࿄

In This Lesson:

Grammar topic: Listening language




Listening language: a very important part of conversation.

Every language has a unique ‘listening language’ comprised of mostly grammatical injections, grunts and

groans along with gestures. In English when someone speaks to us we try to look interested and make

small comments to show the speaker that we’re listening to them while saying: ‘really?’, ‘wow!’ ‘Uh hu’,

‘that’s so interesting’, ‘yes’, ’oh’, ‘ah’, this is ‘listening language’ and every language has its own distinct

form.

In the Tibetan listening language, the function is the same as other languages, though the words,

sounds (injections) and gestures are different.

While listening, we will say in Tibetan:

དངས་གནས་རད - Really?

ཧང་སང་ཡ – Wow, amazing.

ཨ - Oh.

ལགས་ས or འ - Yes.

ཡན་དང་ཡན - Of course.

དཔ་སང་བ་འག་པ་འདག - Very interesting

Women often repeat:

ལ or ཨ་ལས - Yes / O.K.

Men often repeat:

རད or ཡ - Yes / O.K.

You’ll find once you’ve master the Tibetan listening language, people will be much more interested

in chatting with you.


[27]

༄ ། སབ་ཚན་གསམ་པཿ ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། གས་མལ །

བ་བཟངཿ ཝ ། ག་བ་འག་གན ། ཟ་བཿ ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། བ་བཟངཿ སའ་མམ་ད་འག་ག་ཡད ། ཟ་བཿ གཅག་པ ། བ་བཟངཿ ག་ར་བས་ནས་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། ཟ་བཿ འ་མ་་ག བ་བཟངཿ ཇ་བཟ་ཡ་ཡན་པས ། ཟ་བཿ ལགས་ཡན ། བ་བཟངཿ ཇ་ཞམ་པ་བཟ་ཨ ། ཟ་བཿ ཡན་དང་ཡན །


[28]

༄ ། སབ་ཚན་གསམ་པཿ ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། ཤག་ལ་བསར་བ །

མང་ཚག ཚག་གཞན་པ ། ༡་ ཟ་ཁང་ ། ༡་ ལང་པ ། ༢་ མགན་ཁང་ ། ༢་ ས་གནས ། ༣་ དངལ་ཁང་ ། ༣་ མངའ་ས ། ༤་ སགས་ཁང་ ། ༤་ རལ་ས ། ༥་ ཇ་ཁང་ ། ༥་ གང་ཁར ། ༦་ གག་བརན་ཁང་ ། ༦་ གང་གསབ ། ༧་ རད་མ་ར་ས ། ༧་ གང་ས །

བ་ཚག་ད་ལ་བ ། / འདས་་པ ། ༡་ འག ། went ༢་ གམ་པ་(རབ) ། ༣་ མ་ཉ་གཏང་ ། ༤་ བཞན ། ༥་ ལག ༦་ ལན ། ༧་ འཁར །

ཚག་སབ ། ༡་ ཁད་རང་ག་ར་བས་ནས་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། ༢་ ཁད་རང་ག་ག་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། ༣་ ས་ཁད་རང་མམ་ད་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། ༤་ ང་དངལ་ཁང་ལ་འག་དགས་ཡད ། ༥་ ང་འ་མ་་ག་འག་ག་ཡད །



[29]

Lesson 3: Flip-Sheet English

Nouns Other words 1) Restaurant 1) Country 2) Hotel 2) Area 3) Bank 3) State 4) Post Office 4) Capital City 5) Coffee shop 5) City 6) Movies 6) Town 7) Game place 7) Village Verbs present / past tense 1) to Go / Went

2) to Walk / Walked

3) to Drive / Drove

4) to Ride / Rode

5) to Return / Returned

6) to Pick up / Picked upped

7) to Take / Took – Bring / Brought

Sentences 1) Why are you going to the store? 2) What store are you going to? 3) Who are you going to the store with? 4) I need to go to the bank. 5) I’m going to buy milk.



[30]

༄ ། སབ་ཚན་གསམ་པཿ ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། སད་ཆ་བཤད་ཐབས་ཀ་ཤག་ལ་དང་པ །

བཀལ་མལ་དང་པ ། S: ང་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད །

Q: ཁད་རང་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད་པས ། A: ཡད ། ང་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད །

Q: ཁད་རང་སགས་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད་པས ། A: མད་མད ། ང་སགས་ཁང་ལ་འག་ག་མད ། Q: ཁད་རང་ག་བར་འག་ག་ཡད །

A: ང་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། སགས་ཁང་འག་ག་ཡད །

A: ང་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད །

བཀལ་མལ་གས་པ ། S: ངས་ཟ་ཁང་ནས་མག་མག་ལན་ག་ཡད ། Q: ཁད་རངགས་ཟ་ཁང་ནས་མག་མག་ལན་ག་ཡད་པས །

A: ཡད ། ངས་ཟ་ཁང་ནས་མག་མག་ལན་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་གས་ཟ་ཁང་ནས་ཐག་པ་ལན་ག་ཡད་པས ། A: མད ། ངས་ཟ་ཁང་ནས་མག་མག་ལན་ག་མད །

Q: ཁད་རང་གས་ཟ་ཁང་ནས་ག་ར་ལན་ག་ཡད ། A: ངས་ཟ་ཁང་ནས་མག་མག་ལན་ག་ཡད །

Q: ཁད་རང་གས་ཟ་ཁང་ནས་མག་མག་ལན་ག་ཡད ། ཐག་པ་ལན་ག་ཡད ། A: ངས་ཟ་ཁང་ནས་མག་མག་ལན་ག་ཡད །



[31]

༄ ། སབ་ཚན་གསམ་པཿ ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། སད་ཆ་བཤད་ཐབས་ཀ་ཤག་ལ་གས་པ །

བཀལ་མལ་གསམ་པ ། S: ང་དངལ་ཁང་ལ་འག་དགས་ཡད

Q: ཁད་རང་དངལ་ཁང་ལ་འག་དགས་ཡད་པས ། A: ཡད ། ང་དངལ་ཁང་ལ་འག་དགས་ཡད །

Q: ཁད་རང་མགན་ཁང་ལ་འག་དགས་ཡད་པས ། A: མད ། ང་མགན་ཁང་ལ་འག་དགས་མད ། Q: ཁད་རང་ག་བར་འག་དགས་ཡད །

A: ང་དངལ་ཁང་ལ་འག་དགས་ཡད ། Q: ཁད་རང་དངལ་ཁང་ལ་འག་དགས་ཡད ། མགན་ཁང་ལ་འག་དགས་ཡད །

A: ང་དངལ་ཁང་ལ་འག་དགས་ཡད །


S: ང་ཕ་ཡལ་ལ་ལག་འག་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་ཕ་ཡལ་ལག་འག་ག་ཡད་པས །

A: ཡད ། ང་ཕ་ཡལ་ལ་ལག་འག་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་གང་གསབ་ལ་ལག་འག་ག་ཡད་པས ། A: མད ། ང་གང་གསབ་ལ་ལག་འག་ག་མད །

Q: ཁད་རང་ག་བ་ལག་འག་ག་ཡད ། A: ང་ཕ་ཡལ་ལ་ལག་འག་ག་ཡད །

Q: ཁད་རང་ཕ་ཡལ་ལ་ལག་འག་ག་ཡད ། གང་གསབ་ལ་ལག་འག་ག་ཡད ། A: ང་ཕ་ཡལ་ལ་ལག་འག་ག་ཡད །


[32]

༄ ། སབ་ཚན་གས་པཿ འཛན་ཁང་ ། ད་བ་དང་་ལན །

༡་ ཁད་རང་ག་མང་ག་ར་ཡན །

༢་ ཁང་རང་ལ་ག་ཚད་ཡན །

༣་ ཁད་རང་ག་ནས་ཡན་པ །

༤་ ཁད་རང་ག་བར་སད་ག་ཡད །

༥་ ཁད་རང་ག་ར་བད་ག་ཡད །

༦་ ཁད་རང་ག་བ་འག་ག་ཡད །



[33]

༄ ། སབ་ཚན་གསམ་པཿ ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། ད་རད །



༡་ ཟ་ཁང་ །

༢་ འག །

༣་ ལང་པ །

༤་ ལན །

༥་ གང་ས །

༦་ འཁར །

༧་ ཕ་ཡལ །

Students should





[34]

༄ ། སབ་ཚན་གསམ་པཿ ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། ཡག་ཚད །





སད་ཆ་ད་ཚར་ཅག

S: ང་དངལ་ཁང་ལ་འག་དགས་ཡད ། Q: A: Q: A: Q: A: Q: A:


[35]

༄ ། སབ་ཚན་གསམ་པཿ ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། སད་བསར་ཡག་ཚད །


He’s returning home. སད་སར ། Can you drive a car? སད་སར ། He brought his kids to the movies. སད་སར ། ང་དངལ་ཁང་ལ་འག་དགས་ཡད སད་སར ། ཁས་ངའ་གགས་པ་གང་ཁར་ནས་ལན་སང་ ། སད་སར ། ཁད་རང་གང་ཁར་ག་བ་ནས་ཡང་པ་ཡན ། སད་སར །


[36]

࿄ Month 1: Review

༄ ། ཟ་བ་དང་པཿ བསར་སང ། ࿄

The last week of every month is a review week with an exam of the month’s material.

Day one: (Optional day) we will study our culture sheet.

Day two: We will review the debates and conversations from this month’s first week.

Day three: We will review the debates and conversations from the second week.

Day four: We will review the debates and conversations from this month’s third week.

Day five: We will have a written exam, turning exam sheets in for correction.

Day six: We will have debate exams with the whole class.

Debating the flip sheet on the monthly review: The challenger calls out random vocabulary words and asking the defender to give its spelling and then to create a sentence with the word. Reviewing this month’s conversations: Only the first line of the conversation is given, and then student with their partner must complete each of

the conversations.


[37]

Tibetan Culture: 1 / About Tibet ༄ ། བད་པའ་རག་གཞངཿ་ བད་པའ་སར །

བད་ཀ་སར །

བད་ན་འཛམ་གང་ནང་ས་ཆ་མཐ་ཤས་རད ། གངས་ར་ཧ་ཅང་མང་པ་ཡད་པ་དང་ །

དགན་ཁ་ལ་གནམ་གཤས་དཔ་གང་མ་ཡད ། བད་ཀ་མ་འབར་ན་ས་ཡ་དག་ཡན །

བད་ཀ་རལ་ས་ན་ལ་ས་ཡན ། ལ་ས་ན་གནས་ར་བ་ཆན་པ་ཞག་ཡན །

བད་པ་རམས་ཆས་དད་ཆན་པ་དང་སམས་པ་ཞ་བད་ཡད །


[38]

༄ ། ཟ་བ་དང་པའ་བསར་སངཿ བདན་ཕག་དང་པ ། ཤག་ལ་བསར་བ ། On day one, the first half of class we will review this month’s first week’s flip sheet.

མང་ཚག ཚག་གཞན་པ ། ༡་ དག་ལགས ། ༡་ བ་ལགས ། ༢་ ས་ལགས ། ༢་ བ་མ་ལགས ། ༣་ ར་ལགས ། ༣་ པ་ག ། ༤་ པ་ལགས ། ༤་ ས་ཞག ༥་ ཨ་མ་ལགས ། ༥་ ཨ་ན་ལགས ། ༦་ ཇ་ཇ ། ༦་ རགས་པ ། ༧་ ཨ་ཅག་ལགས ། ༧་ གགས་པ ། གགས་མ །

བ་ཚག་ད་ལ་བ ། / འདས་་པ ། ༡་ ཐག ། ༢་ ལ ། ༣་ འཆམ་འཆམ ། ༤་ སད་ཆ་(བཤད) ། ༥་ སད་ཆ་(ད) ། ༦་ ལག་པ་(བཏང) ། ༧་ ང་སད་(བད) །

ཚག་སབ ། ༡་ ཁད་རང་ག་ར་བད་ག་ཡད ། གད་བད་ག་མད ། ༢་ གནམ་གཤས་ཡག་པ་འདག ༣་ མ་མཇལ་ཡན་རང་ ། ༤་ གསར་འགར་ག་ར་འདག ༥་ སད་པ་གཏང་ཨ །


[39]

༄ ། ཟ་བ་དང་པའ་བསར་སངཿ བདན་ཕག་དང་པ ། སད་ཆ་བཤད་སངས་ཀ་ཤག་ལ །

The second half of class we are reviewing this month’s first week conversations. On the left is our

method and on the right are lesson one’s conversations. Students and their partner must complete

each of the four conversations on the right.

Method Conversations

S: ཚག་སབ ། ༡་ འད་ཁ་རད །

༢་ ང་མག་མག་ལ་དགའ་པ་ཡད །

༣་ ངའ་མང་བསན་འཛན་ཡན །

༤་ གནམ་གཤས་ཡག་པ་འདག

Q: ད་བ ། A: རད ། ལན ། Q: ལག་ཕགས་ཀ་ད་བ ། A: མན །ལན ། Q: སར་བཏང་ག་ད་བ ། A: ལན ། Q: ཡང་ན ། A: ལན །


[40]

༄ ། ཟ་བ་དང་པའ་བསར་སངཿ བདན་ཕག་གས་པ ། ཤག་ལ་བསར་བ ། On day two, the first half of class we will review this month’s second week’s flip sheet.

མང་ཚག ཚག་གཞན་པ ། ༡་ སབ་ས ། ༡་ ས་ག ། ༢་ རན་ལགས ། ༢་ ཤག་ག ། ༣་ སབ་ཕག ༣་ སབ་དབ ། ༤་ འཛན་ག་གཅག་པ ། ༤་ བས་དབ ། ༥་ ནག་པང་ ། ༥་ སང་དབ ། ༦་ ས་སག ༦་ ཚག་མཛད ། ༧་ ང་སད ། ༧་ མང་ཚག

བ་ཚག་ད་ལ་བ ། / འདས་་པ ། ༡་ སབ་སང་བད ། ༢་ ཀག ༣་ བས ། ༤་ ལབ ། ༥་ ན ། ༦་ བ་ལ་ཟན ། ༧་ བསར་སང་ །

ཚག་སབ ། ༡་ འཛན་ག་ཡད་རད་པས ། ༢་ ཁརང་ག་སབ་ཚན་ག་ར་རད ། ༣་ ངས་བད་སད་སང་ག་ཡད ། ༤་ སབ་སང་ཡག་པ་བས་ཨ ། ༥་ ་མ་གཅག་ང་བད་སད་ཡག་པ་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་ཡད །


[41]

༄ ། ཟ་བ་དང་པའ་བསར་སངཿ བདན་ཕག་གས་པ ། སད་ཆ་བཤད་སངས་ཀ་ཤག་ལ །

The second half of class we are reviewing this month’s second week conversations.


S: ཚག་སབ ། ༡་ ང་ལ་འཛན་ག་ཡད །

༢་ ངས་བད་སད་སང་ག་ཡད །

༣་ བད་སད་སང་ཡ་ལས་ས་པ་འདག

༤་ ངས་བད་་སད་ཡག་པ་ཤས་ཡ་ག་ར་བ་ཡད །



[42]

༄ ། ཟ་བ་དང་པའ་བསར་སངཿ བདན་ཕག་གསམ་པ ། ཤག་ལ་བསར་བ །

On day three, the first half of class we will review this month’s third week’s flip sheet.

མང་ཚག ཚག་གཞན་པ ། ༡་ ཟ་ཁང་ ། ༡་ ལང་པ ། ༢་ མགན་ཁང་ ། ༢་ ས་གནས ། ༣་ དངལ་ཁང་ ། ༣་ མངའ་ས ། ༤་ སགས་ཁང་ ། ༤་ རལ་ས ། ༥་ ཇ་ཁང་ ། ༥་ གང་ཁར ། ༦་ གག་བརན་ཁང་ ། ༦་ གང་གསབ ། ༧་ རད་མ་ར་ས ། ༧་ གང་ས །

བ་ཚག་ད་ལ་བ ། / འདས་་པ ། ༡་ འག ། ༢་ གམ་པ་(རབ) ། ༣་ མ་ཉ་གཏང་ ། ༤་ བཞན ། ༥་ ལག ༦་ ལན ། ༧་ འཁར །

ཚག་སབ ། ༡་ ཁད་རང་ག་ར་བས་ནས་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། ༢་ ཁད་རང་ག་ག་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། ༣་ ས་ཁད་རང་མམ་ད་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། ༤་ ང་དངལ་ཁང་ལ་འག་དགས་ཡད ། ༥་ ང་འ་མ་་ག་འག་ག་ཡད །


[43]

༄ ། ཟ་བ་དང་པའ་བསར་སངཿ བདན་ཕག་གསམ་པ ། སད་ཆ་བཤད་སངས་ཀ་ཤག་ལ །

The second half of class we are reviewing this month’s third week conversations.


S: ཚག་སབ ། ༡་ ང་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད །

༢་ ངས་ཟ་ཁང་ནས་མག་མག་ལན་ག་ཡད །

༣་ ང་དངལ་ཁང་ལ་འག་དགས་ཡད

༤་ ང་ཕ་ཡལ་ལ་ལག་འག་ག་ཡད །



[44]

༄ ། ཟ་བ་དང་པཿ ཡག་ཚད ། This exam has a maximum of 60 points

Students name: Date:

Make sentences or questions in Tibetan with the following 10 words / each worth one point. ༡་ ཟ་ཁང་ ། ༢་ སད་ཆ་བཤད ། ༣་ རན་ལགས ། ༤་ ཐག ། ༥་ མང་ཚག ། ༦་ གང་ཁར ། ༧་ བས ། ༨་ ཇ་ལགས ། ༩་ ལན ། ༡༠་ རགས་པ ། Translate these 10 sentences / each worth one point.

1) I like momos - 2) My name is Tenzin -

3) I’m going to the store -

4) Today’s weather is good -

5) What’s the news -

༦་ ང་རད་སད་ལ་སད་ཡད ། ༧་ འཛན་ག་ཡད་རད་པས ། ༨་ ང་ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། ༩་ མ་མཇལ་ཡན་རང་ ། ༡༠་ ངས་བད་སད་སང་ག་ཡད །


[45]

༄ ། ཟ་བ་དང་པཿ ་རད་པའ་ཡག་ཚད །

Debate exam: using the monthly review flip sheets. Students sit on cushions in the form of a horse shoe with the defender sitting at the top.

All students will have a chance to be both defender and challenger during the assessment.

The teacher sits, watches and grades the students on: memory, speed, debate and accuracy. Grades are combined with the marks from yesterday’s exam and represent their full exam score.

Students can earn a maximum of 40 points on this debate exam.

Scoring

Challenger

Memory:

1 2 3 4 5

Speed:

1 2 3 4 5

Debate:

1 2 3 4 5

Accuracy:

1 2 3 4 5

TOTAL POINTS:

Defender

Memory:

1 2 3 4 5

Speed:

1 2 3 4 5

Debate:

1 2 3 4 5

Accuracy:

1 2 3 4 5

TOTAL POINTS:

(Circle the appropriate score)

Comments:


[46]

࿄ Lesson 4: Waking up for school / Grammar: Compound words

༄ ། སབ་ཚན་བཞ་པཿ ས་དའ་ལས་ཀ ། བར་སད་རག་པའ་བརད་གཞ་ན་སད་ཚག་ཡན ། ࿄

In This Lesson

Grammar topic: Compound words We will study our dialogue, memorize and debate our new flip-sheet. Practice our conversation and Q & A methods. Take our weekly test.

Compound words:

Most Tibetan words are made up of two syllables. Many of these words when pulled apart, have

individual meanings that contribute to the words whole meaning. Many students find that when they

break them apart and understand the individual meanings it’s very easy to remember the word.

Always ask what the individual meanings are, you may just discover some amazing answers.

Tibetan uses compound words to make new modern words.

གང་གག (cold-electric) - air-conditioning

ཚ་གག (heat-electric) - a heater

རང་འཁར ། (wind-around) - fan

Some compound words are amazingly functional and very easy to remember.

ཚ་གང་ ། (hot-cold) – temperature

ཆ་ཆང་ ། (big-small) – size

ཡག་སག (good-bad) – quality

Some compound words are made by joining nouns and verbs.

སད་ས ། (stay-place) – a hotel / place to stay

འབ་སབས ། (write-when/while) – while writing…

བཟ་འདད ། (make-want) – want to make

Some words are truly fascinating.

རང་འཕན ། (wind-wire) - radio

གག་ཀད (Electric-brain) - computer

གག་བརན་ཁང་ ། (electric-shadow-house) - movie theatre


[47]

༄ ། སབ་ཚན་བཞ་པཿ ས་དའ་ལས་ཀ ། གས་མལ །

ཨ་མ་ལགསཿ པད་མ་ལང་རན་ཤག པད་མཿ ཡ་ཡ་ཨ་མ་ལགས ། ང་ལང་ཡང་ ། ཨ་མ་ལགསཿ ཁད་རང་ཁས་བརབ་ཚར་སང་བས ། པད་མཿ ཏལ་ཙ་སག་དང་ ། ངས་ཁས་བརབ་གབས་་ཡད ། ཨ་མ་ལགསཿ བ་མར་ཤག ཞགས་ཇ་འཐང་ ། པད་མཿ ལགས་ས་ཨ་མ་ལགས ། ང་ཡང་ག་ཡད ། ཨ་མ་ལགསཿ བ་ཁད་རང་གད་གང་འད་ཁག་སང་ ། པད་མཿ ང་གད་དཔ་ཡག་པ་ཁག་སང་ ། ཁད་རང་ག་འད་བང་སང་། ཨ་མ་ལགསཿ ང་གད་ཡག་པ་ཞག་ཁག་མ་སང་ །


[48]

༄ ། སབ་ཚན་བཞ་པཿ ས་དའ་ལས་ཀ ། ཤག་ལ་བསར་བ །

མང་ཚག ཚག་གཞན་པ ། ༡་ ཞགས་གས ། ༡་ ཚ་གང་ ། ༢་ ་མ་ཤར་བ །་མ་ནབ་པ ། ༢་ རང་ཐང་ ། ༣་ ཞགས་ཇ ། ༣་ ཆ་ཆང་ ། ༤་ ལ་ཁང་ ། ༤་ ཡང་ལ ། ༥་ དག་སག ། ༥་ སད་ས ། ༦་ གད་ལམ ། ༦་ འབ་སབས ། ༧་ ལས་རལ ། ༧་ བཟ་འདད །

བ་ཚག་ད་ལ་བ ། / འདས་པ ། ༡་ གད་སད ། ༢་ གད་ཁག ༣་ ས་བཀ ། ༤་ ཁས་རབ ། ༥་ ག་སག་བས ། ༦་ དས་སག་གན ། ༧་ སད་བཏང །

ཚག་སབ ། ༡་ ས་ད་བད་ལགས ། གད་ཡག་པ་ཁག་སང་བས ། ༢་ གད་ལམ་ག་འད་བཏང་སང་ ། ༣་ ཁས་བརབས་ཚར་ཡན་པས ། ༤་ ལང་རན་འདག ༥་ ད་རང་འཆར་གཞ་ག་ར་ཡད །



[49]

Lesson 4: Waking up for school / Flip-Sheet English

Nouns Other words 1) Morning 1) Temperature 2) Sunrise / sunset 2) Height 3) Breakfast 3) Size 4) Bed room 4) Weight 5) Clothes 5) Place to stay 6) Dream 6) While writing 7) Exercise 7) Want to make Verbs present / past tense

1) to Wake / Woke

2) to Sleep / Slept

3) to Brush / Brushed

4) to Wash / Washed

5) to Get ready / Got ready

6) to Get dressed / Got dressed

7) to Call / Called Sentences 1) Good morning, how did you sleep? 2) How were your dreams? 3) Did you wash? 4) It’s time to get up? 5) What are your plans today?



[50]

༄ ། སབ་ཚན་བཞ་པཿ ས་དའ་ལས་ཀ ། སད་ཆ་བཤད་ཐབས་ཀ་ཤག་ལ་དང་པ །

བཀལ་མལ་དང་པ ། S: ང་ཆ་ཚད་དག་པ་ལ་ལང་ག་ཡད ། Q: ཁ་རང་ཆ་ཚད་དག་པ་ལ་ལང་ག་ཡད་པས ། A: ཡད ། ང་ཆ་ཚད་དག་པ་ལ་ལང་ག་ཡད ། Q: ཁ་རང་ཆ་ཚད་ལ་པ་ལ་ལང་ག་ཡད་པས ། A: མད ། ང་ཆ་ཚད་ལ་པ་ལ་ལང་ག་མད ། Q: ཁ་རང་ཆ་ཚད་ཁ་དས་ལ་ལང་ག་ཡད ། A: ང་ཆ་ཚད་དག་པ་ལ་ལང་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་ཆ་ཚད་དག་པ་ལ་ལང་ག་ཡད ། ལ་པ་ལ་ལང་ག་ཡད ། A: ང་ཆ་ཚད་དག་པ་ལ་ལང་ག་ཡད །

བཀལ་མལ་ག་པ ། S: ང་ཆ་ཚད་བཅ་པ་ལ་ལ་ག་ཡད ། Q: ཁ་རང་ཆ་ཚད་བཅ་པ་ལ་ལ་ག་ཡད་པས ། A: ཡད ། ང་ཆ་ཚད་བཅ་པ་ལ་ལ་ག་ཡད ། Q: ཁ་རང་ཆ་ཚད་བཅ་གཅག་ལ་ལ་ག་ཡད་པས ། A: མད ། ང་ཆ་ཚད་བཅ་གཅག་ལ་ལ་ག་མད ། Q: ཁ་རང་ཆ་ཚད་ག་དས་ལ་ལ་ག་ཡད ། A: ང་ཆ་ཚད་བཅ་པ་ལ་ལ་ག་ཡད ། Q: ཁ་རང་ཆ་ཚད་བཅ་པ་ལ་ལ་ག་ཡད ། བཅ་གཅག་ལ་ལ་ག་ཡད ། A: ང་ཆ་ཚད་བཅ་པ་ལ་ལ་ག་ཡད །



[51]

༄ ། སབ་ཚན་གསམ་པཿ ཚང་ཁང་ལ་འག་ག་ཡད ། སད་ཆ་བཤད་ཐབས་ཀ་ཤག་ལ་གས་པ །

བཀལ་མལ་གསམ་པ ། S: ངས་ག་སག་བད་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་ག་སག་བད་ག་ཡད་པས ། A: ངས་ག་སག་བད་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་གད་ཁག་ག་ཡད་པས ། A: མད ། ང་གད་ཁག་ག་མད ། Q: ཁད་རང་ག་ར་བད་ག་ཡད ། A: ངས་ག་ས་བད་ག་ཡད ། Q: ཁད་རག་ག་ས་བད་ག་ཡད ། གད་ཁག་བད་ག་ཡད ། A: ངས་ག་སག་བད་ག་ཡད །

བཀལ་མལ་བཞ་པ ། S: ངས་ཞགས་ཇ་ལ་ཇ་དང་བག་ལབ་ཟ་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་ཞགས་ཇ་ལ་ཇ་དང་བག་ལབ་ཟ་ག་ཡད་པས ། A: ཡད ། ངས་ཞགས་ཇ་ལ་ཇ་དང་བག་ལབ་ཟ་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་ཞགས་ཇ་ལ་ས་ང་བརས་མ་ཟ་ག་ཡད་པས ། A: མད ། ངས་ཞགས་ཇ་ལ་ས་ང་བརས་མ་ཟ་ག་མད ། Q: ཁད་རང་ཞགས་ཇ་ལ་ག་ར་ཟ་ག་ཡད་པས ། A: ཡད ། ངས་ཞགས་ཇ་ལ་ཇ་དང་བག་ལབ་ཟ་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་ཞགས་ཇ་ལ་ཇ་དང་བག་ལབ་ཟ་ཡད ། ས་ང་བརས་མ་ཟ་ག་ཡད ། A: ངས་ཞགས་ཇ་ལ་ཇ་དང་བག་ལབ་ཟ་ག་ཡད །


[52]

༄ ། སབ་ཚན་བཞ་པཿ ས་དའ་ལས་ཀ ། ད་བ་དང་ལན །

1) Do you speak English?

ཁད་རང་གས་དབན་ཇའ་སད་ཤས་ག་ཡད་པས །

2) How is your family?

ཁད་རང་ག་ནང་མ་ག་འད་འདག

3) How was your holiday?

ཁད་རང་ག་གང་སང་ག་འད་ཆགས་སང་ །

4) What do you do?

ཁད་རང་གས་ལས་ཀ་ག་ར་བད་ག་ཡད །

5) What’s for lunch?

ན་གང་ཁ་ལག་ག་ར་རད །

6) What class are you in?

ཁད་རང་འཛན་ག་ག་ཚད་རད །

7) How was your day?

ད་རང་ཁད་རང་ག་་མ་ག་འད་བང་སང་ །


[53]

༄ ། སབ་ཚན་བཞ་པཿ ས་དའ་ལས་ཀ ། ད་རད །



༡་ ཞགས་ཇ །

༢་ གད་ཁག །

༣་ ལས་རལ །

༤་ གད་སད །

༥་ ཞགས་ཇ །

༦་ ས་བཀ །

༧་ དག་སག

Students should





[54]

༄ ། སབ་ཚན་བཞ་པཿ ས་དའ་ལས་ཀ ། ཡག་ཚད །






S: ང་ཆ་ཚད་དག་པ་ལ་ལང་ག་ཡད ། Q: A: Q: A: Q: A: Q: A:


[55]

༄ ། སབ་ཚན་བཞ་པཿ ས་དའ་ལས་ཀ ། སད་བསར་ཡག་ཚད །


Did you wash? སད་སར ། Good morning, how did you sleep? སད་སར ། What are your plans today? སད་སར ། ང་ཆ་ཚད་བཅ་པ་ལ་ལ་ག་ཡད ། སད་སར ། ངས་ག་སག་བད་ག་ཡད ། སད་སར ། ཁད་རང་ཞགས་ཇ་ལ་དགའ་པ་ཡད་པས ། སད་སར །


[56]

࿄ Lesson 5: Breakfast / Grammar topic: Grammar words

༄ ། སབ་ཚན་ལ་པཿ ཞགས་ཇ ། བར་སད་ཀ་བརད་གཞ་ན་བར་སད་ཀ་མང་ཚག་ཡན ། ࿄

In This Lesson:

Grammar topic: Grammar words




Grammar words: Here we will learn some Tibetan grammar vocabulary so we can communicate easily in class.

7 Parts of a sentence

༡་ མང་ཚག - Noun

༢་ བ་ཚག - Verb

༣་ མང་ག་ཁད་ཚག - Adjective

༤་ བ་བའ་ཁད་ཚག - Adverb

༥་ མང་ཚབ - Pronoun

༦་ མང་སགས་ཀ་འབལ་བ་སན་པའ་ཕད - Postposition

In English we call these ‘prepositions’ because they are used before (pre), the word being modified. In Tibetan theses are used after (post), the word to be modified.

༧་ འབལ་ཚག - Conjunction - Joins words and sentence. Example: and, but, or.

http://www.scientificpsychic.com/grammar/enggramg.html#DEFNOUN

http://www.scientificpsychic.com/grammar/enggramg.html#DEFACTV

http://www.scientificpsychic.com/grammar/enggramg.html#DEFADJ

http://www.scientificpsychic.com/grammar/enggramg.html#DEFADV

http://www.scientificpsychic.com/grammar/enggramg.html#DEFPRON

http://www.scientificpsychic.com/grammar/enggramg.html#DEFPREP

http://www.scientificpsychic.com/grammar/enggramg.html#DEFCONJ


[57]

༄ ། སབ་ཚན་ལ་པཿ ཞགས་ཇ ། གས་མལ །

པ་ལགསཿ མཐར་ཕན ། ས་ད་བད་ལགས ། མཐར་ཕནཿ ས་ད་བད་ལགས ། པ་ལགས ། པ་ལགསཿ ཁད་རང་གད་ཁག་ལགས་ག་འདག་པས ། མཐར་ཕནཿ ཞ་དག་ལགས་ག་འདག པ་ལགསཿ ཁད་རང་ལ་ཞགས་ཇ་ག་ར་དགས ། མཐར་ཕནཿ ག་ཆག་ཐག་པ་དང་ཤང་ཏག་ག་འད་འདག པ་ལགསཿ དགངས་དག ག་ཆག་ཐག་པ་རགས་སང་། ས་ང་བརས་མ་ག་འད་འདག མཐར་ཕནཿ བཀའ་མལ་ཡག་པ་འདག ཐགས་ར་ཆ ། ང་ཚ་ལ་ཚ་ལ་མའ་ཁ་བ་ཡད་རད་པས ། པ་ལགསཿ ངས་སམས་པ་ཡད་ར་རད ། མཐར་ཕནཿ ང་གད་ཁག་དཔ་ལགས་ག་འདག ངས་ར་གང་ཚང་ཟ་ཐབ་ས་རད །


[58]

༄ ། སབ་ཚན་ལ་པཿ ཞགས་ཇ ། ཤག་ལ་བསར་བ །

མང་ཚག ཚག་གཞན་པ ། ༡་ བག་ལབ ། ༡་ མང་ཚག ༢་ བད་ཇ ། ༢་ བ་ཚག ༣་ རམ་པ ། ༣་ མང་ག་ཁད་ཚག ༤་ འབས་ཐག ༤་ བ་བའ་ཁད་ཚག ༥་ འཕད་བསན ། ༥་ ས་གདངས ། ༦་ ཁག་ལར ། ༦་ ཚག་ཕད ། ༧་ ཇ་དམ ། ༧་ འབལ་མཐད་ཀ་ཚག

བ་ཚག་ད་ལ་བ ། / འདས་་པ ། ༡་ ཟ ། ༢་ འཐང་ ། ༣་ བཟ ། ༤་ འཁད ༥་ སད ། ༦་ འཁར ། ༧་ སད །

ཚག་སབ ། ༡་ ཞགས་ཇ་བཏང་ཚར་ཡན་པས ། ༢་ གད་ཁག་ལགས་ག་འདག་པས ། ༣་ ས་མཁན ། ཚ་ད་སད་དང་ ། ༤་ཇ་དགས་པས ། ༥་ བཞས་ལག་མས་པ་གནང་རགས །



[59]

Lesson 5: Breakfast / Flip-Sheet English

Nouns Other words 1) Bread 1) Noun 2) Tibetan tea 2) Verb 3) Roasted barley 3) Adjective 4) Rice porridge 4) Adverb 5) Healthy 5) Pronoun 6) Tea kettle 6) Postposition 7) Thermos 7) Conjunction Verbs present / past tense

1) to Eat / Ate

2) to Drink / Drank

3) to Make / Made

4) to Wash / Washed

5) to Sit / Sat

6) to Bring / Brought

7) to Give / Gave Sentences 1) Have you finished breakfast? 2) Are you hungry? 3) Please pass me the salt. 4) Would you like some tea? 5) Enjoy your food.



[60]

༄ ། སབ་ཚན་ལ་པཿ ཞགས་ཇ ། སད་ཆ་བཤད་ཐབས་ཀ་ཤག་ལ་དང་པ ། བཀལ་མལ་དང་པ ། S: ང་ཞགས་ཇ་ལ་ས་ང་ཟ་ཡ་དགའ་པ་ཡད ། Q: ཁད་རང་ཞགས་ཇ་ལ་ས་ང་ཟ་ཡ་དགའ་པ་ཡད་པས ། A: ཡད ། ང་ཞགས་ཇ་ལ་ས་ང་ཟ་ཡ་དགའ་པ་ཡད ། Q: ཁད་རང་ཞགས་ཇ་ལ་བག་ལབ་ཟ་ཡ་དགའ་པ་ཡད་པས ། A: མད ། ང་ཞགས་ཇ་ལ་བག་ལབ་ཞ་དག་དགའ་པ་མད ། Q: ཁད་རང་ཞགས་ཇ་ལ་ག་ར་དགའ་པ་ཡད ། A: ང་ཞགས་ཇ་ལ་ས་ང་དགའ་པ་ཡད ། Q: ཁད་རང་ཞགས་ཇ་ལ་ས་ང་དགའ་པ་ཡད་བག་ལབ་དགའ་པ་ཡད ། A: ང་ཞགས་ཇ་ལ་ས་ང་དགའ་པ་ཡད །

བཀལ་མལ་ག་པ ། S: ཤང་ཏག་ཁ་བས་དཔ་གཟགས་པ་ལ་ཕན་ག་རད ། Q: ཤང་ཏག་ཁ་བས་གཟགས་པ་ལ་ཕན་ག་རད་པས ། A: རད ། ཤང་ཏག་ཁ་བས་གཟག་པ་ལ་དཔ་ཕན་ག་རད ། Q: བད་ཇས་གཟགས་པ་ལ་ཕན་ག་རད་པས ། A: མ་རད ། བད་ཇས་གཟགས་པ་ལ་ཕན་ག་མ་རད ། Q: ང་ཚའ་གཟགས་པ་ལ་ག་རས་ཕན་ག་རད ། A: ཤང་ཏག་ཁ་བས་གཟགས་པ་ལ་ཕན་ག་རད ། Q: ཤང་ཏག་ཁ་བས་གཟགས་པ་ལ་ཕན་ག་རད ། བད་ཇས་གཟགས་པ་ལ་ཕན་ག་རད ། A: ཤང་ཏག་ཁ་བས་གཟགས་པ་ཕན་ག་རད །



[61]

༄ ། སབ་ཚན་ལ་པཿ ཞགས་ཇ ། སད་ཆ་བཤད་ཐབས་ཀ་ཤག་ལ་གས་པ །

བཀལ་མལ་གསམ་པ ། S: ངས་འཚག་ཇ་འ་མ་དང་བ་མ་ཀ་རའ་མམ་ད་འཐང་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་གས་འཚག་ཇ་འ་མ་དང་བ་མ་ཀ་རའ་མམ་ད་འཐང་ག་ཡད་པས ། A: ཡད ། ངས་འཚག་ཇ་འ་མ་དང་བ་མ་ཀ་རའ་མམ་ད་འཐང་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་གས་འཚག་ཇ་ནག་པ་འཐང་ག་ཡད ། A: མད ། ངས་འཚག་ཇ་ནག་པ་འཐང་ག་མད ། Q: ཁད་རང་འཚག་ཇ་ག་འད་ལ་དགའ་པ་ཡད ། A: ངས་འཚག་ཇ་འ་མ་དང་བ་མ་ཀ་རའ་མམ་ད་འཐང་ག་ཡད ། Q: ཁད་རང་གས་འཚག་ཇ་འ་མ་དང་བ་མ་ཀ་རའ་མམ་ད་འཐང་ག་ཡད ། འཚག་ཇ་ནག་པ་འཐང་ག་ཡད ། A: ངས་འཚག་ཇ་འ་མ་དང་བ་མ་ཀ་ར་མམ་ད་འཐང་ག་ཡད །

བཀལ་མལ་བཞ་པ ། S: ང་གད་ཁག་ལགས་ག་འདག ། Q: ཁད་རང་གད་ཁག་ལགས་ག་འདག་པས ། A: འདག ། ང་གད་ཁག་ལགས་ག་འདག Q: ཁད་རང་གད་ཁག་རགས་སང་བས ། A: རགས་མ་སང་ ། ང་གད་ཁག་རགས་མ་སང་ ། Q: ཁད་རང་གད་ཁག་ག་འད་འདག A: ང་གད་ཁག་ལགས་ག་འདག Q: ཁད་རང་གད་ཁག་ལགས་ག་འདག གད་ཁག་རགས་སང ། A: ང་གག་ཁག་ལགས་ག་འདག


[62]

༄ ། སབ་ཚན་ལ་པཿ ཞགས་ཇ ། ད་བ་དང་ལན །

༡་ ཁད་རང་གས་དབན་ཇའ་སད་ཤས་ག་ཡད་པས །

༢་ ཁད་རང་ག་ནང་མ་ག་འད་འདག

༣་ ཁད་རང་ག་གང་སང་ག་འད་ཆགས་སང་ །

༤་ ཁད་རང་གས་ལས་ཀ་ག་ར་བད་ག་ཡད །

༥་ ན་གང་ཁ་ལག་ག་ར་རད །

༦་ ཁད་རང་འཛན་ག་ག་ཚད་རད །

༧་ ད་རང་ཁད་རང་ག་་མ་ག་འད་བང་སང་ །


[63]

༄ ། སབ་ཚན་ལ་པཿ ཞགས་ཇ ། ད་རད །



༡་ བག་ལབ །

༢་ སད །

༣་ ཇ་དམ །

༤་ བཟ །

༥་ རམ་པ །

༦་ འཐང་ །

༧་ བད་ཇ །

Students should





[64]

༄ ། སབ་ཚན་ལ་པཿ ཞགས་ཇ ། ཡག་ཚད །






S: ཤང་ཏག་ཁ་བ་དཔ་གཟགས་པ་ལ་ཕན་པ་རད ། Q: A: Q: A: Q: A: Q: A:


[65]

༄ ། སབ་ཚན་ལ་པཿ ཞགས་ཇ ། སད་བསར་ཡག་ཚད །


He drinks coffee every morning. སད་སར ། Please make me momos. སད་སར ། Bring me some butter tea. སད་སར ། ང་ཚ་ཞགས་པ་བག་ལབ་ལ་དགའ་པ་ཡད ། སད་སར ། ཞགས་ཇ་ལ་ཤང་ཏག་དཔ་གཟགས་པ་ཕན་པ་འདག སད་སར ། བད་པའ་ཇ་དམ་དའཛམ་གང་ནང་ཡག་ཤས་རད ། སད་སར །


[66]

࿄ Lesson 6: Family / Grammar topic: Comparatives

༄ ། སབ་ཚན་དག་པཿ ནང་མ ། བར་སད་རག་པའ་བརད་གཞ་ན་མཚངས་བསར་ཡན ། ࿄

In This Lesson

Grammar topic: Comparatives We will study our dialogue, memorize and debate our new flip-sheet. Practice our conversation and Q & A methods. Take our weekly test.

Comparatives in Tibetan are the same as in English.

Comparatives using – པ / བ / ཤས ( བ is sometimes pronounced ཀ )

Positive

མང་ག་ཁད་ཆས ། Comparatives

ཁད་ཆས་ཁད་འཕགས ། Superlatives

ཁད་ཆས་ཀན་ལས་འཕགས་པ ། Big - ཆན་པ Bigger - ཆ་བ Biggest - ཆ་ཤས

Fast - མགགས་པ Faster - མགགས་བ Fastest - མགགས་ཤས Good - ཡག་པ Better - ཡག་བ Best - ཡག་ཤས

Comparison word: ལས - Than

This comparison word is used the same in both English and Tibetan accept that in English the comparative is placed first in the sentence and in Tibetan it’s placed second.

ཐག་པ་ལས་མག་མག་ཡག་བ་འདག - Momos are better than noodles. ཞ་མ་ལས་ཁ་ཆ་བ་རད - Dogs are bigger than cats. ཀ་ཤ་ལས་ཚ་ལ་མ་མངར་བ་རད - Oranges are sweeter than apples.


[67]

༄ ། སབ་ཚན་དག་པཿ ནང་མ ། གས་མལ །

ཚ་རངཿ ལ་མ་ལགས ། ཁད་རང་ག་ནང་མའ་སར་ང་ལ་གསངས་དང་ ། ལ་མཿ ང་ཚའ་གང་གསབ་ནང་ནང་མ་མང་ཤས་ད་ང་རད ། ངའ་མ་ཚང་ལ་ནང་མ་བཅ་གཅག་ཡད ། ཚ་རངཿ ཨ་ཙ ། ད་འདའ་ནང་མ་མང་བ་ལ ། ལ་མཿ ཚ་རང་ལགས་ག་འད་འདག ཚ་རངཿ ང་ལ་ནང་མ་ཉང་ཉང་ཞག་ཡད ། ཨ་མ་ལགས་གཅག་དང་ཇ་ཇ་གས ། ལ་མཿ ཁད་རང་ག་ས་ལགས་དང་ར་ལགས་ཁད་རང་མམ་ད་སད་ཡད་རད་པས ། ཚ་རངཿ ཡད་མ་རད ། ཁ་ཚ་གངས་ཚར་རད ། ལ་མཿ ཨ་ཁ་ཁ ། དགངས་དག ཚ་རངཿ ཁད་རང་ག་ས་ལགས་དང་ར་ལགས་ད་དང་བཞགས་ཡད་རད་པས ། ལ་མཿ ངའ་ར་ལགས་ན་ར་ལགས་ཡག་ཤས་ཤག་ཡན །


[68]

༄ ། སབ་ཚན་དག་པཿ ནང་མ ། ཤག་ལ་བསར་བ །

མང་ཚག ཚག་གཞན་པ ། ༡་ ཕ་མ ། ༡་ ས་ལགས ། ༢་ པ་ལགས ། ༢་ ར་ལགས ། ༣་ ཨ་མ་ལགས ། ༣་ ཨ་ཁ ། ༤་ ཇ་ཇ ། ༤་ ཨ་ཞང་ ། ༥་ འག་མ་བ ། ༥་ ཨ་ས ། ༦་ ཨ་ཅག ༦་ ཨ་ན ། ༧་ འག་མ་བ་མ ། ༧་ སན་མཆད །

བ་ཚག་ད་ལ་བ ། / འདས་་པ ། ༡་ ང་སད ། ༢་ ཐག་ཕད ། ༣་ ང་ཤས་པ ། ༤་ ང་ཤས་གཅག་པ ། ༥་ མམ་ད་ཐག་པ ། ༦་ ལ་སང་བད་པ ། ༧་ དན་པ །

ཚག་སབ ། ༡་ ང་ལ་ལ་ལ་སན་མཆད་མང་པ་ཡད ། ༢་ ངའ་ནང་མ་དཔ་ཡག་པ་ཡད ། ༣་ ང་ནང་མ་དང་འཆམ་པ་ཡད ། ༤་ ཁད་རང་གས་ནང་མ་དན་ག་འདག་པས ། ༥་ ཁད་རང་ལ་ནང་མ་ག་ཚད་ཡད །



[69]

Lesson 6: Family / Grammar topic: Comparisons

Nouns Other words 1) Parents 1) Grandfather 2) Father 2) Grandmother 3) Mother 3) Mother/ uncle 4) Older brother 4) Father / uncle 5) Younger brother 5) Mother / aunt 6) Older sister 6) Father / aunt 7) Younger sister 7) Relative Verbs present / past tense 1) to Introduce / Introduced 2) to Meet / Met 3) to Know / Knew (to know someone) 4) to Get to know / Got to know 5) to Get together / Got together 6) to Care for / Cared for 7) to Miss / Missed Sentences 1) I have many relatives in Delhi. 2) I have a wonderful family. 3) My family is great close. 4) Do you miss your family? 5) How many in your family



[70]

༄ ། སབ་ཚན་དག་པཿ ནང་མ ། སད་ཆ་བཤད་ཐབས་ཀ་ཤག་ལ་དང་པ ། བཀལ་མལ་དང་པ །

S: ཁད་རང་ག་ཇ་ཇ་ལས་ངའ་ཇ་ཇ་གཟགས་པ་ཆ་བ་འདག

Q: ངའ་ཇ་ཇ་ལས་ཁད་རང་ག་ཇ་ཇ་གཟགས་པ་ཆ་བ་འདག་པས །

A: འདག ། ཁད་རང་ག་ཇ་ཇ་ལས་ངའ་ཇ་ཇ་གཟགས་པ་ཆ་བ་འདག

Q: ངའ་ཇ་ཇ་ལས་ཁད་རང་ག་ཇ་ཇ་གཟགས་པ་ཆང་བ་འདག་པས །

A: མ་འདག ཁད་རང་ག་ཇ་ཇ་ལས་ངའ་ཇ་ཇ་གཟགས་པ་ཆང་བ་མ་འདག

Q: ངའ་ཇ་ཇ་དང་ཁད་རང་ག་ཇ་ཇ་ས་གཟགས་པ་ཆ་བ་འདག

A: ཁད་རང་ག་ཇ་ཇ་ལས་ངའ་ཇ་ཇ་གཟགས་པ་ཆ་བ་འདག

Q: ཁད་རང་ག་ཇ་ཇ་ལས་ངའ་ཇ་ཇ་གཟགས་པ་ཆ་བ་འདག ཁད་རང་ག་ཇ་ཇ་ལས་ངའ་ཇ་ཇ་གཟགས་པ་ཆང་བ་འདག

A: ཁད་རང་ག་ཇ་ཇ་ལས་ངའ་ཇ་ཇ་གཟགས་པ་ཆ་བ་འདག

བཀལ་མལ་ག་པ །

S: ཁད་རང་ག་ནང་མ་ལས་ངའ་ནང་མ་ཡག་ག་ཡད །

Q: ངའ་ནང་མ་ལས་ཁད་རང་ག་ནང་མ་ཡག་བ་ཡད་རད་པས །

A: ཡད ། ཁད་རང་ག་ནང་མ་ལས་ངའ་ནང་མ་ཡག་བ་ཡད །

Q: ངའ་ནང་མ་ལས་ཁད་རང་ག་ནང་མ་སག་བ་ཡད་པས །

A: མད ། ཁད་རང་ག་ནང་མ་ལས་ངའ་ནང་མ་སག་བ་མད །

Q: ངའ་ནང་མ་ལས་ཁད་རང་ག་ནང་མ་ཡག་བ་ཡད་པས །

A: ཁད་རང་ག་ནང་མ་ལས་ངའ་ནང་མ་ཡག་བ་ཡད །

Q: ངའ་ནང་མ་ལས་ཁད་རང་ག་ནང་མ་ཡག་བ་ཡད་པས །

A: ཁད་རང་ག་ནང་མ་ལས་ངའ་ནང་མ་ཡག་བ་ཡད །



[71]

༄ ། སབ་ཚན་དག་པཿ ནང་མ ། སད་ཆ་བཤད་ཐབས་ཀ་ཤག་ལ་གས་པ །

བཀལ་མལ་གསམ་པ །

S: ང་ལ་ཨ་ཅག་མདག་ས་ཤས་གཅག་ཡད །

Q: ཁད་རང་ལ་ཨ་ཅག་མདག་ས་ཤས་གཅག་ཡད་པས །

A: ཡད ། ང་ལ་ཨ་ཅག་མདག་ས་ཤས་གཅག་ཡད །

Q: ཁད་རང་ལ་ཨ་ཅག་སང་ར་ཤས་གཅག་ཡད་པས །

A: མད ། ང་ལ་ཨ་ཅག་སང་ར་ཤས་གཅག་མད །

Q: ཁད་རང་ལ་ཨ་ཅག་ག་འད་གཅག་ཡད །

A: ང་ལ་ཨ་ཅག་མདག་ས་ཤས་གཅག་ཡད །

Q: ཁད་རང་ལ་ཨ་ཅག་མདག་ས་ཤས་གཅག་ཡད ། སང་ར་ཤས་གཅག་ཡད །

A: ང་ལ་ཨ་ཅག་མདག་མས་ཤས་གཅག་ཡད །


S: ཀ་ཤ་ལས་ཚ་ལ་མ་མངར་བ་འདག Q: ཀ་ཤ་ལས་ཚ་ལ་མ་མངར་བ་འདག་པས །

A: འདག ཀ་ཤ་ལས་ཚ་ལ་མ་མངར་བ་འདག

Q: ཤག་ཁག་ལས་ཚ་ལ་མ་མངར་བ་འདག་པས །

A: མན་འདག ། ཤག་ཁག་ལས་ཚ་ལ་མ་མངར་བ་མན་འདག

Q: ཀ་ཤ་མངར་བ་འདག ཚ་ལ་མ་མངར་བ་འདག

A: ཀ་ཤ་ལས་ཚ་ལ་མ་མངར་བ་འདག

Q: ཀ་ཤ་ལས་ཚ་ལ་མ་མངར་བ་འདག ཤག་ཁག་ལས་ཚ་ལ་མ་མངར་བ་འདག

A: ཀ་ཤ་ལས་ཚ་ལ་མ་མངར་བ་འདག


[72]

༄ ། སབ་ཚན་དག་པཿ ནང་མ ། ད་བ་དང་ལན །

༡་ ཁད་རང་གས་དབན་ཇའ་སད་ཤས་ག་ཡད་པས །

༢་ ཁད་རང་ག་ནང་མ་ག་འད་འདག

༣་ ཁད་རང་ག་གང་སང་ག་འད་ཆགས་སང་ །

༤་ ཁད་རང་གས་ལས་ཀ་ག་ར་བད་ག་ཡད །

༥་ ན་གང་ཁ་ལག་ག་ར་རད །

༦་ ཁད་རང་འཛན་ག་ག་ཚད་རད །

༧་ ད་རང་ཁད་རང་ག་་མ་ག་འད་བང་སང་ །


[73]

༄ ། སབ་ཚན་དག་པཿ ནང་མ ། ཞགས་ཇ ། ད་རད །



༡་ ཕ་མ །

༢་ ཐག་ཕད །

༣་ ཇ་ཇ །

༤་ ང་ཤས་པ །

༥་ སན་མཆད །

༦་ དན་པ །

༧་ མམ་ད་ཐག་པ །

Students should





[74]

༄ ། སབ་ཚན་དག་པཿ ནང་མ ། ཡག་ཚད །






S: ཁད་རང་ག་ཇ་ཇ་ལས་ངའ་ཇ་ཇ་ཆ་བ་འདག ། Q: A: Q: A: Q: A: Q: A:


[75]

༄ ། སབ་ཚན་དག་པཿ ནང་མ ། སད་བསར་ཡག་ཚད །


I have many relatives in Delhi. སད་སར ། I have a wonderful family. སད་སར ། My family is great close. སད་སར ། ཁད་རང་གས་ནང་མ་དན་ག་འདག་པས ། སད་སར ། ཁད་རང་ལ་ནང་མ་ག་ཚད་ཡད ། སད་སར ། ཁད་རང་ག་ནང་མ་ལས་ངའ་ནང་མ་ཡག་ག་ཡད ། སད་སར །


[76]

࿄ Month 2: Review

༄ ། ཟ་བ་གས་པའ་བསར་སང ། ࿄

The last week of every month is a review week with an exam of the month’s material.

Day one: (Optional day) we will study our culture sheet.

Day two: We will review the debates and conversations from this month’s first week.

Day three: We will review the debates and conversations from the second week.

Day four: We will review the debates and conversations from this month’s third week.

Day five: We will have a written exam, turning exam sheets in for correction.

Day six: We will have debate exams with the whole class.

Debating the flip sheet on the monthly review: The challenger calls out random vocabulary words and asking the defender to give its spelling and then to create a sentence with the word. Reviewing this month’s conversations: Only the first line of the conversation is given, then student with their partner must complete each of the

conversations.


[77]

Tibetan Culture: 2 / School in the Tibet

༄ ། ནབ་ཕགས་པའ་རག་གཞང་གས་པཿ བད་ནང་ག་སབ་ག །

སབ་གའ་སར །

སན་མ་བད་ནང་ཕག་ག་ལ་བདན་སང་ལ་སབ་གར་འག་ག་ཡད ། སབ་ག་ཆ་ཚད་བརད་པ་ལ་འག་འཛགས་ནས །

ཆ་ཚད་བཞ་པ་ལ་སབ་ག་གལ་ག་ཡད ། སབ་ཕག་ཚས་སབ་སང་བད་ཡ་ན །

བད་ཡག་དང་ར་ཡག ཨང་རས་དང་ར་མ་བཅས་ཡན ། ་མ་གཅག་ལ་འཛན་ག་བཞ་ཡད །

འཛན་ག་ར་རའ་དས་ཡན་ན་ཆ་ཚད་གཅག་ཡན ། འཛན་ག་གལ་ནས་བར་གསང་ཆ་ཚད་ཕད་ཁ་ཡད །

སན་མ་བད་ནང་སབ་ཕག་མང་ཆ་བ་འཛན་ག་བཅ་པ་ཚར་ནས ། བད་ཀ་སལ་རན་ག་ལས་ཀ་བད་པ་མ་གཏགས །

མཐ་རམ་སབ་ག་ལ་འག་མཁན་ཉང་ཉང་ཡན །


[78]

༄ ། ཟ་བ་གས་པའ་བསར་སངཿ བདན་ཕག་དང་པ ། ཤག་ལ་བསར་བའ་བསར་ཞབ །

On day one, the first half of class we will review this month’s first week’s flip sheet.

མང་ཚག ཚག་གཞན་པ ། ༡་ ཞགས་གས ། ༡་ ཚ་གང་ ། ༢་ ་མ་ཤར་བ །་མ་ནབ་པ ། ༢་ རང་ཐང་ ། ༣་ ཞགས་ཇ ། ༣་ ཆ་ཆང་ ། ༤་ ལ་ཁང་ ། ༤་ ཡང་ལ ། ༥་ དག་སག ། ༥་ སད་ས ། ༦་ གད་ལམ ། ༦་ འབ་སབས ། ༧་ ལས་རལ ། ༧་ བཟ་འདད །

བ་ཚག་ད་ལ་བ ། / འདས་པ ། ༡་ གད་སད ། ༢་ གད་ཁག ༣་ ས་བཀ ། ༤་ ཁས་རབ ། ༥་ ག་སག་བས ། ༦་ དས་སག་གན ། ༧་ སད་བཏང །

ཚག་སབ ། ༡་ ས་ད་བད་ལགས ། གད་ཡག་པ་ཁག་སང་བས ། ༢་ གད་ལམ་ག་འད་བཏང་ ། ༣་ ཁས་བརབས་ཚར་ཡན་པས ། ༤་ ལང་རན་འདག ༥་ ད་རང་འཆར་གཞ་ག་ར་ཡད །


[79]

༄ ། ཟ་བ་གས་པའ་བསར་སངཿ བདན་ཕག་དང་པ ། གང་མལ་བསར་ཞབ་ཤག་ལ །

The second half of class we are reviewing this month’s first week conversations. On the left is our

method and on the right are lesson one’s conversations. Students and their partner must complete

each of the four conversations on the right.


S: ཚག་སབ ། ༡་ ང་ཆ་ཚད་དག་པ་ལ་ལང་ག་ཡད །

༢་ ང་ཆ་ཚད་བཅ་པ་ལ་ལ་ག་ཡད །

༣་ ངས་ག་སག་བད་ག་ཡད །

༤་ ངས་ཞགས་ཇ་ལ་ཇ་དང་བག་ལབ་ཟ་ག་ཡད །



[80]

༄ ། ཟ་བ་གས་པའ་བསར་སངཿ བདན་ཕག་གས་པ ། ཤག་ལ་བསར་བའ་བསར་ཞབ །

On day two, the first half of class we will review this month’s second week’s flip sheet.

མང་ཚག ཚག་གཞན་པ ། ༡་ བག་ལབ ། ༡་ མང་ཚག ༢་ བད་ཇ ། ༢་ བ་ཚག ༣་ རམ་པ ། ༣་ མང་ག་ཁད་ཚག ༤་ འབས་ཐག ༤་ བ་བའ་ཁད་ཚག ༥་ འཕད་བསན ། ༥་ ས་གདངས ། ༦་ ཁག་ལར ། ༦་ ཚག་ཕད ། ༧་ ཇ་དམ ། ༧་ འབལ་མཐད་ཀ་ཚག

བ་ཚག་ད་ལ་བ ། / འདས་་པ ། ༡་ ཟ ། ༢་ འཐང་ ། ༣་ བཟ ། ༤་ འཁད ༥་ སད ། ༦་ འཁར ། ༧་ སད །

ཚག་སབ ། ༡་ ཞགས་ཇ་བཏང་ཚར་ཡན་པས ། ༢་ གད་ཁག་ལགས་ག་འདག་པས ། ༣་ ས་མཁན ། ཚ་ད་སད་དང་ ། ༤་ཇ་དགས་པས ། ༥་ བཞས་ལག་མས་པ་གནང་རགས །


[81]

༄ ། ཟ་བ་གས་པའ་བསར་སངཿ བདན་ཕག་གས་པ ། གང་མལ་བསར་ཞབ་ཤག་ལ །

The second half of class we are reviewing this month’s second week conversations.


S: ཚག་སབ ། ༡་ ང་ཞགས་ཇ་ལ་ས་ང་ཟ་ཡ་དགའ་པ་ཡད །

༢་ ཤང་ཏག་ཁ་བ་དཔ་གཟགས་པ་ལ་ཕན་པ་རད །

༣་ ངས་འཚག་ཇ་འ་མ་དང་བ་མ་ཀ་ར་མམ་ད་འཐང་ག་ཡད །

༤་ ང་གད་ཁག་ལགས་ག་འདག །



[82]

༄ ། ཟ་བ་གས་པའ་བསར་སངཿ བདན་ཕག་གསམ་པ ། ཤག་ལ་བསར་བའ་བསར་ཞབ །

On day three, the first half of class we will review this month’s third week’s flip sheet.

མང་ཚག ཚག་གཞན་པ ། ༡་ ཕ་མ ། ༡་ ས་ལགས ། ༢་ པ་ལགས ། ༢་ ར་ལགས ། ༣་ ཨ་མ་ལགས ། ༣་ ཨ་ཁ ། ༤་ ཇ་ཇ ། ༤་ ཨ་ཞང་ ། ༥་ འག་མ་བ ། ༥་ ཨ་ས ། ༦་ ཨ་ཅག ༦་ ཨ་ན ། ༧་ འག་མ་བ་མ ། ༧་ སན་མཆད །

བ་ཚག་ད་ལ་བ ། / འདས་་པ ། ༡་ ང་སད ། ༢་ ཐག་ཕད ། ༣་ ང་ཤས་པ ། ༤་ ང་ཤས་གཅག་པ ། ༥་ མམ་ད་ཐག་པ ། ༦་ ལ་སང་བད་པ ། ༧་ དན་པ །

ཚག་སབ ། ༡་ ང་ལ་ལ་ལ་སན་མཆད་མང་པ་ཡད ། ༢་ ངའ་ནང་མ་དཔ་ཡག་པ་ཡད ། ༣་ ང་ནང་མ་དང་འཆམ་པ་ཡད ། ༤་ ཁད་རང་གས་ནང་མ་དན་ག་འདག་པས ། ༥་ ཁད་རང་ལ་ནང་མ་ག་ཚད་ཡད །


[83]

༄ ། ཟ་བ་གས་པའ་བསར་སངཿ བདན་ཕག་གསམ་པ ། གང་མལ་བསར་ཞབ་ཤག་ལ །

The second half of class we are reviewing this month’s third week conversations.


S: ཚག་སབ ། ༡་ ཁད་རང་ག་ཇ་ཇ་ལས་ངའ་ཇ་ཇ་ཆ་བ་འདག །

༢་ ཁད་རང་ག་ནང་མ་ལས་ངའ་ནང་མ་ཡག་ག་ཡད །

༣་ ང་ལ་ཨ་ཅག་མདག་ས་ཤས་གཅག་ཡད །

༤་ ཀ་ཤ་ལས་ཚ་ལ་མ་མངར་བ་འདག །



[84]

༄ ། ཟ་བ་གས་པའ་བསར་སངཿ ཡག་ཚད ། This exam has a maximum of 60 points

Students name: Date:

Make sentences or questions in Tibetan with the following 10 words / each worth one point. ༡་ ཞགས་གས ། ༢་ གད་ཁག ༣་ ལས་རལ ། ༤་ ཚ་གང་ ། ༥་ བག་ལབ ། ༦་ ཟ ། ༧་ འབས་ཐག ༨་ ཇ་ཇ ། ༩་ ཐག་ཕད ། ༡༠་ ང་ཤས་གཅག་པ ། Translate these 10 sentences / each worth one point.

1) I have a big family - 2) My brother likes to sleep -

3) I’m going to the store -

4) I exercise every morning –

5) I ate bread for breakfast -

༦་ ཁས་བརབས་ཚར་ཡན་པས ། ༧་ ད་རང་འཆར་གཞ་ག་ར་ཡད ། ༨་ ཇ་དགས་པས ། ༩་ ས་མཁན ། ཚ་ད་སད་དང་ ། ༡༠་ ངའ་ནང་མ་དཔ་ཡག་པ་ཡད །


[85]

༄ ། ཟ་བ་གས་པའ་བསར་སངཿ རད་པའ་ཡག་ཚད །

Debate exam: using the monthly review flip sheets.

Students sit on cushions in the form of a horse shoe with the defender sitting at the top.

All students will have a chance to be both defender and challenger during the assessment.

The teacher sits, watches and grades the students on: memory, speed, debate and accuracy. Grades are combined with the marks from yesterday’s exam and represent their full exam score.

Students can earn a maximum of 40 points on this debate exam.

Scoring

Challenger

Memory:

1 2 3 4 5

Speed:

1 2 3 4 5

Debate:

1 2 3 4 5

Accuracy:

1 2 3 4 5

TOTAL POINTS:

Defender

Memory:

1 2 3 4 5

Speed:

1 2 3 4 5

Debate:

1 2 3 4 5

Accuracy:

1 2 3 4 5

TOTAL POINTS:

(Circle the appropriate score)

Comments:

snowland school / debate book 1 / collected...

Documents