sinif tefsİr etkİnlİk kİtabidogm.eba.gov.tr/panel/upload/etkinlik/11. tefsir (1. Ünite).pdf ·...
TRANSCRIPT
11.SINIF
DİN ÖĞRETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEFSİR
ETKİNLİKKİTABI
DİN ÖĞRETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
DİN ÖĞRETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Dr. Fatma BALCI ARVASDr. Numan KONAKLI
Ayşe SAĞLAMHüseyin ÇINAR
Süleyman EMİROĞLU
TEFSİR11. SINIF
YAZARLAR
ETKİNLİK KİTABI
3
İÇİNDEKİLER
EditörSüleyman EMİROĞLU
Dil UzmanıMehmet Emin SARIKAYA
Program Geliştirme UzmanıTalip AYDEMİR
Ölçme ve Değerlendirme UzmanıHülya ERDUL
Rehberlik ve Psikolojik Danışma UzmanıKenan PINARBAŞI-Mevlüt SELVİ
Görsel Tasarım UzmanıHakan AVLUKYARI
Meryem ÜNSELYahya ÖZTÜRK
4
İÇİNDEKİLER
1. KAZANIM: Kur’an-ı Kerim’in isimlerini açıklar.1. Etkinlik:Eşleştirme2. Etkinlik:Bulalım
2. KAZANIM: Kur’an-ı Kerim’in gönderiliş amacını kavrar.3. Etkinlik:Bulalım-Yazalım4. Etkinlik:Oku-Yorum
3. KAZANIM: Kur’an’ın vahyedildiği ortamın özelliklerini yorumlar..5. Etkinlik:Yorumlayalım6. Etkinlik:Oku-Yorum
4. KAZANIM: Vahyin geliş sürecini açıklar.7. Etkinlik:BoşlukDoldurma8. Etkinlik:Bulalım
5. KAZANIM: Vahyin yazılması, korunması ve çoğaltılması ile ilgili süreci açıklar.9. Etkinlik:BoşlukDoldurma
10. Etkinlik:Eşleştirme
6. KAZANIM: Fâtiha suresi ile ilgili verilen tefsirleri değerlendirir.11. Etkinlik:Yorumlayalım12. Etkinlik:Oku-Yorum
7. KAZANIM: Bakara suresi 1-5. ayetleri ile ilgili verilen tefsirleri değerlendirir.13. Etkinlik:Bulalım14. Etkinlik:Oku-Yorum
8. KAZANIM: Alak suresi 1-5. ayetleri ile ilgili verilen tefsirleri değerlendirir.15. Etkinlik:Bulalım16. Etkinlik:Oku-Yorum
............................................................... 8
............................................................... 11
............................................................... 14
............................................................... 17
............................................................... 19
............................................................... 21
............................................................... 24
............................................................... 27
............................................................... 30
............................................................... 33
............................................................... 36
............................................................... 39
............................................................... 41
............................................................... 44
............................................................... 47
............................................................... 50
1. Ünite Kur’an-ı Kerim Tarihi
5
KİTABIMIZI TANIYALIM
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
8
1. Ek-1’deki etkinlik öğrenci sayısı kadar çoğaltılarak dağıtılır.
2. Ek-1’in sol tarafındaki kutucukların Kur’an-ı Kerim’in isimleriyle ilgili cümleler, sağ taraftakilerin ise Kur’an-ı Kerim’in isimleri olduğu öğrencilere bildirilir.
3. Öğrencilerden sol taraftaki cümleleri dikkatli bir şekilde okumaları ve bunları sol taraftaki doğru isimlerle eşleştirmeleri istenir.
4. Öğrencilerin her bir cümleye ait ismi bulup eşleştirmesiyle etkinlik sona erer.
Öğrencilerin kâğıtları ve yaptıkları eşleştirmeler kontrol edilerek kazanımın gerçekleşip gerçekleşmediği takip edilir.
1TEFSİR 10 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Kur’an-ı Kerim’in isimlerini açıklar.
EK-1
ETKİNLİK
9
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
Aşağıdaki numaralandırılmış ifadeleri sağ sütunda yer alan Kur’an isimleriyle eşleştiriniz.
110 dk.
EŞLEŞTİRME
Yazılı ve okunan şey, mesaj
Yol gösteren ve doğruya ileten
Bereketli, kutsal, bereket kaynağı
Işık veren ve insanların yolunu aydınlatan
el-Mübârek
el-Kitâb
el-Hüdâ
el-Azîz
Gönülleri iyileştiren, toplumun manevi açıdan huzura ermesini sağlayan
Hak ile batılı, doğru ile yanlışı birbirinden ayıran
İnsanlara Allah’ı (c.c.), doğruyu ve iyiyi hatırlatan
Müminler için müjde olan, iyilere güzel haberler veren
Kıymetli, yüce ve değerli
ez-Zikir
el-Furkân
el-Büşrâ
eş-Şifâ
en-Nûr
1
2
4
6
8
3
5
7
9
EK-2
ETKİNLİK
10
110 dk.
EŞLEŞTİRELİM
CEVAP ANAHTARI
Yazılı ve okunan şey, mesaj
Yol gösteren ve doğruya ileten
Bereketli, kutsal, bereket kaynağı
Işık veren ve insanların yolunu aydınlatan
el-Mübârek
el-Kitâb
el-Hüdâ
el-Azîz
Gönülleri iyileştiren, toplumun manevi açıdan huzura ermesini sağlayan
Hak ile batılı, doğru ile yanlışı birbirinden ayıran
İnsanlara Allah’ı (c.c.), doğruyu ve iyiyi hatırlatan
Müminler için müjde olan, iyilere güzel haberler veren
Kıymetli, yüce ve değerli
ez-Zikir
el-Furkân
el-Büşrâ
eş-Şifâ
en-Nûr
1 5
2 6
4 4
6 8
8 2
3 1
5 3
7 9
9 7
Dersadı
Değerlendirmeyöntemi
Etkinlikadı
EtkinliksıranumarasıEtkinliksüresi
Üniteadı
Etkinliksüreciaçıklaması
Etkinlikyönergesi
Etkinlikalanı
SınıfKazanım
Cevapanahtarı
6
KİTABIMIZI TANIYALIM
ÜNİTE1
KUR’AN-I KERİM KUR’AN-I KERİM TARİHİTARİHİ
7
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
8
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’in sol tarafındaki kutucukların Kur’an-ı Kerim’in isimleriyle ilgili cümleler,sağtaraftakileriniseKur’an-ıKerim’inisimleriolduğuöğrencilerebildirilir.
3. Öğrencilerdensoltaraftakicümleleridikkatlibirşekildeokumalarıvebunlarısoltaraftakidoğruisimlerleeşleştirmeleriistenir.
4. Öğrencilerinherbircümleyeaitismibulupeşleştirmesiyleetkinliksonaerer.
Öğrencilerinkâğıtlarıveyaptıklarıeşleştirmelerkontroledilerekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
1TEFSİR 10 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Kur’an-ıKerim’inisimleriniaçıklar.
EK-1
ETKİNLİK
9
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
Aşağıdaki numaralandırılmış ifadeleri sağ sütunda yer alan Kur’an isimleriyle eşleştiriniz.
110 dk.
EŞLEŞTİRME
Yazılıveokunanşey,mesaj
Yolgösterenvedoğruyaileten
Bereketli,kutsal,bereketkaynağı
Işıkverenveinsanlarınyolunuaydınlatan
el-Mübârek
el-Kitâb
el-Hüdâ
el-Azîz
Gönülleriiyileştiren,toplumunmaneviaçıdanhuzuraermesinisağlayan
Hakilebatılı,doğruileyanlışıbirbirindenayıran
İnsanlaraAllah’ı(c.c.),doğruyuveiyiyihatırlatan
Müminleriçinmüjdeolan,iyileregüzelhaberlerveren
Kıymetli,yücevedeğerli
ez-Zikir
el-Furkân
el-Büşrâ
eş-Şifâ
en-Nûr
1
2
4
6
8
3
5
7
9
EK-2
ETKİNLİK
10
110 dk.
EŞLEŞTİRELİM
CEVAP ANAHTARI
Yazılıveokunanşey,mesaj
Yolgösterenvedoğruyaileten
Bereketli,kutsal,bereketkaynağı
Işıkverenveinsanlarınyolunuaydınlatan
el-Mübârek
el-Kitâb
el-Hüdâ
el-Azîz
Gönülleriiyileştiren,toplumunmaneviaçıdanhuzuraermesinisağlayan
Hakilebatılı,doğruileyanlışıbirbirindenayıran
İnsanlaraAllah’ı(c.c.),doğruyuveiyiyihatırlatan
Müminleriçinmüjdeolan,iyileregüzelhaberlerveren
Kıymetli,yücevedeğerli
ez-Zikir
el-Furkân
el-Büşrâ
eş-Şifâ
en-Nûr
1 5
2 6
4 4
6 8
8 2
3 1
5 3
7 9
9 7
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
11
EK-2
ETKİNLİK
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’insoltarafındakikutulardaKur’an-ıKerimayetlerinin,sağtaraftakilerdeiseboşkutularınolduğuöğrencileregösterilir.
3. Öğrencilerden sol taraftaki kutulardaki ayetleri Kur’an-ı Kerim’in isimlerinibulmaküzeredikkatlibirşekildeokumalarıistenir.
4. Öğrencilerin verilen ayetlerde geçen Kur’an-ı Kerim isimlerini karşısındakikutucuklarayazmasıistenir.
5. Öğrencilerin ayetlerden çıkardıkları Kur’an-ı Kerim isimlerini boş kutularayazmalarıylaetkinliksonaerer.
Öğrencilerinkâğıtlarıveboşkutularayazdıklarıcevaplarkontroledilerekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
2TEFSİR 10 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Kur’an-ıKerim’inisimleriniaçıklar.
EK-1
ETKİNLİK
12
Sol tarafta verilen ayetlerde geçen Kur’an-ı Kerim isimlerini bularak boş kutulara yazınız.
210 dk.
BULALIM
“Bu,doğruluğuşüphegötürmeyenveAllah’akarşı gelmekten sakınanlara yol gösterenkitaptır.”(Bakarasuresi,2.ayet.)
“Şüphesizzikribizindirdik,elbetteonuyinebizkoruyacağız.” (Hicrsuresi,9.ayet.)
“… Allah’ın izniyle Kur’an’ı senin kalbinebir hidayet rehberi, önce gelen kitaplarıdoğrulayıcı ve müminler için de müjdeciolarakoindirmiştir.”(Bakarasuresi,97.ayet.)
“Ey insanlar! Size Rabbinizden bir öğüt,gönüllerdekine bir şifa, müminler için birhidayetverahmetgelmiştir.” (Yûnussuresi,57.ayet.)
“Ey Kitap ehli! Kitap’dan gizleyipdurduğunuzun çoğunu size açıkça anlatanve çoğundan da geçiveren peygamberimizgelmiştir. Doğrusu size Allah’tan bir nur veapaçıkbirkitapgelmiştir.”(Mâidesuresi,15.ayet.)
“Âlemlere bir uyarıcı olsun diye kulunafurkânıindireninşanıneyücedir.” (Furkânsuresi,1.ayet.)
EK-2
ETKİNLİK
13
EK-1
ETKİNLİK
“Bu,doğruluğuşüphegötürmeyenveAllah’akarşı gelmekten sakınanlara yol gösterenkitaptır.”(Bakarasuresi,2.ayet.)
“Şüphesizzikribizindirdik,elbetteonuyinebizkoruyacağız.” (Hicrsuresi,9.ayet.)
“… Allah’ın izniyle Kur’an’ı senin kalbinebir hidayet rehberi, önce gelen kitaplarıdoğrulayıcı ve müminler için de müjdeciolarakoindirmiştir.”(Bakarasuresi,97.ayet.)
“Ey insanlar! Size Rabbinizden bir öğüt,gönüllerdekine bir şifa, müminler için birhidayetverahmetgelmiştir.” (Yûnussuresi,57.ayet.)
“EyKitapehli!Kitap’dangizleyipdurduğunuzunçoğunusizeaçıkçaanlatanveçoğundandageçiverenpeygamberimizgelmiştir.Doğrususize Allah’tan bir nur ve apaçık bir kitapgelmiştir.”(Mâidesuresi,15.ayet.)
“Âlemlerebiruyarıcıolsundiyekulunafurkânıindireninşanıneyücedir.” (Furkânsuresi,1.ayet.)
210 dk.
BULALIM
CEVAP ANAHTARI
el-Kitâb,el-Hüdâ
ez-Zikir
el-Hüdâ,el-Büşrâ
eş-Şifâ,er-Rahmet
en-Nûr,el-Mübîn
el-Furkân
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
14
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’inüsttarafındakibaloncuklardaayetnumaraları,altbölümde iseüçtanekutucuğunolduğuöğrencileregösterilir.
3. Öğrencilerden ellerine Kur’an-ı Kerimmealleri alarak baloncuklarda numaralıayetleriKur’an’ıngönderilişamacıaçısındandikkatlibirşekildeokumalarıistenir.
4. Numaralıayetler içindenKur’an’ıngönderilişamacınıgösterenüçayetinmealiaşağıdakiboşkutularayazılır.
5. ÖğrencilerinKur’an’ın gönderiliş amacı gösteren üç ayetmealini boş kutularayazmasıylaetkinliksonaerer.
Öğrencilerinkâğıtlarıveboşluklarayazdıklarıayetmeallerikontroledilerekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
3TEFSİR 15 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Kur’an’ıngönderilişamacınıkavrar.
15
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
EK-1
ETKİNLİK
Aşağıdaki ayetleri mealden bularak Kur’an’ın gönderiliş amacını ortaya koyan ayetleri boş kutucuklara yazınız.
315 dk.
BULALIM-YAZALIM
1
5
2
6
33
77
4(Bakara suresi, 185.
ayet.)
(Âl-i İmrân suresi, 85.
ayet.)
(Nisâ suresi, 105. ayet.)
(A’râf suresi, 204. ayet.)
(Vâkıa suresi, 77-80.
ayetler.)
(Haşr suresi, 21. ayet.)
(İbrâhîm suresi, 1.
ayet.)
EK-2
ETKİNLİK
16
315 dk.
BULALIM-YAZALIM
CEVAP ANAHTARI
1
5
2
6
33
77
4(Bakara suresi, 185.
ayet.)
“(O sayılı günler), insanlar için bir hidayet rehberi, doğru yolun ve hak ile batılı birbirinden ayırmanın apaçık delilleri olarak Kur’an’ın kendisinde indirildiği Ramazan ayıdır…” (Bakara suresi, 185. ayet.)
“… Bu Kur’an, Rablerinin izniyle insanları karanlıklardan aydınlığa, yani her şeye galip ve övgüye layık olan Allah’ın yoluna çıkarman için sana indirdiğimiz bir kitaptır.” (İbrâhîm suresi, 1. ayet.)
“Doğrusu, insanlar arasında Allah’ın sana gösterdiği gibi hükmedesin diye Kitap’ı sana hak olarak indirdik. Hakkı gözet, hainlerden taraf olma.”
(Nisâ suresi, 105. ayet.)
(Âl-i İmrân suresi, 85.
ayet.)
(Nisâ suresi, 105. ayet.)
(A’râf suresi, 204. ayet.)
(Vâkıa suresi, 77-80.
ayetler.)
(Haşr suresi, 21. ayet.)
(İbrâhîm suresi, 1.
ayet.)
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
17
EK-2
ETKİNLİK
1. Ek-1’dekietkinlik(2sayfa)öğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’deProf.Dr.İsmailCerrahoğlu’nunTefsirTarihikitabındanyapılanbiralıntıvesorularyeralmaktadır.
3. Öğrencilerdenverilenmetnidikkatlibirbiçimdeokumalarıistenir.
4. Metinle ilgili üç soruyu dikkatlice okumaları, özgün bir şekilde cevaplamalarıöğrencilereiletilir.
5. Öğrencilerin üç soruya verecekleri yazılı cevaplarla birlikte etkinlik sonaermektedir.
Öğrencilerin kâğıtları ve verdikleri cevaplar kontrol edilerekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
4TEFSİR 20 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Kur’an’ıngönderilişamacınıkavrar.
EK-1
ETKİNLİK
18
Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.
420 dk.
OKU-YORUM
23yılayakınpeygamberlikmüddetiiçindeHz.Peygamber’eCebrail(a.s)aracılığıylailahivahiyeseri olarak gelen Kur’an-ı Kerim, çok kısa bir zamanda tevhid akidesini yayarak insanlığıdalmış olduğu bataklıktan kurtarmaya çalışmış ve onlara dünya ve ahiret mutluluğununyollarınıgöstermiştir.Haylikısabirzamandabaşarılmışvemeyvelerinivermişolanböylebirinkılabatarihterastlanmaz.BöylebirinkılabıntemelnedeniolanKur’an-ıKerim,MüslümanlararasındamukaddesbirkitapolmanındışındasadeceArapedebiyatınınbirşaheseriolmaklakalmamış,aynızamandaHz.Peygamber’innübüvvetverisaletiniteyitedenenbüyükmucizeolmuştur. Dili, edebiyatı, insanlara etkisi, hakikatleri anlatışı, içerdiği ilimler ve daha aklagelebilecekçeşitliyönlerdeKur’aneşsizlikkazanmıştır.Kur’an’ınbueşsizliğikendinehastırvediğerindirilenkutsalkitaplardanfarklılıkgösterir.O,diğerindirilenkitaplarınaksinedahagenişbiryöntemilegelmiş,kendinimuhataplarınakabulettirmekveonlarıtatminetmekiçinkolaylıklarbahşederekkısımkısımnazilolmuştur.
(İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Tarihi, Fecr Yayınları, Ankara, 1996,C 1, s. 11.)
1. Yazarın hangi ifadeleri Kur’an-ı Kerim’in gönderiliş amaçlarını gösterir?
2. Kur’an’ın bir dil ve edebiyat şaheseri olması onun gönderiliş amaçlarını gerçekleştirmesine katkı sağlar mı?
3. Kur’an’ın gerçekleştirdiği tarihte örneğine rastlanılmayan inkılap ne demektir?
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
19
EK-1
ETKİNLİK
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’de Kur’an’ın nüzul ortamıyla ilgili bir görsel, bir ayet ve bir metin yeralmaktadır.
3. Öğrencilerdenverilenüçfarklıifadeyidikkatlibirbiçimdeincelemeleriistenir.
4. ArdındanöğrencilerebuüçifadeyiKur’an’ınnüzulortamıbilgileriçerçevesindeyazılışekildeyorumlamalarıiletilir.
5. Öğrencilerinyapacaklarıyazılıyorumlarlabirlikteetkinliksonaermektedir.
Öğrencilerin kâğıtları ve verdikleri cevaplar kontrol edilerekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
5TEFSİR 20 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Kur’an’ınvahyedildiğiortamınözellikleriniyorumlar.
EK-1
ETKİNLİK
20
Aşağıdaki görseli ve metinleri dikkate alarak soruları cevaplayınız.
“Onlardan birine bir kız müj-delendiğinde öfkelenerek yüzü mosmor kesilir. Ve-rilen müjdenin (kendisine göre) kötülüğünden dolayı halktan gizlenir. Böyle bir alçaltıcı duruma rağmen onu yanında mı tutsun yok-sa toprağa mı gömsün! Gö-rün işte, ne kötü yargıda bu-lunuyorlar!”
(Nahlsuresi,58-59.ayetler.)
Okuma yazma oranının çokdüşük olduğu Arabistan’da,şiirin yazıya geçirilmesi ol-dukçageçbirdönemdeger-çekleşmiştir.Uzun süre ha-fızalarda muhafaza edilmişolanvekulaktankulağanak-ledilerek İslami dönemleretaşınmış olan şiirin böylesi-ne canlı olarak yaşama im-kanıbulduğuHicaz’ınenbü-yükkültürmerkeziMekke’dedahiokumayazmabilenlerinsayısı, rivayetegöreyirmiyeulaşmıyordu. Göçebe Arap-lar arasında okuryazar bul-mak hiçmümkün olmazkendiğermerkezlerdeburakamdahaaşağılarainmekteydi.
(http://www.sonpeygamber.info/islam-oncesi-donemde-arabistan-i-)
1. Verilen görseli Kur’an’ın nüzul ortamındaki dinî hayat açısından yorumla-yınız.
2. Yukarıdaki ayeti Kur’an’ın nüzul ortamındaki sosyal hayat açısından yorum-layınız.
3. Verilen metni Kur’an’ın nüzul ortamındaki kül-türel hayat açısından yorumlayınız.
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
...........................................
520 dk.
YORUMLAYALIM
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
21
EK-1
ETKİNLİK
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’deKur’an’ınnüzulortamıylailgilibirmetinverilereksorularhazırlanmıştır.
3. Öğrencilerdenverilenmetnidikkatlibirbiçimdeokumalarıistenir.
4. Metinleilgilidörtsoruyudikkatliceokumalarıveözgünbirşekildecevaplamalarıöğrencilereiletilir.
5. Öğrencilerin dört soruya verecekleri yazılı cevaplarla birlikte etkinlik sonaermektedir.
Öğrencilerin kâğıtları ve verdikleri cevaplar kontrol edilerekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
6TEFSİR 20 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Kur’an’ınvahyedildiğiortamınözellikleriniyorumlar.
EK-1
ETKİNLİK
22
Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.
620 dk.
OKU-YORUM
Sadecekendikabileüyelerinindeğil,toplumsalkaygıanlayışınınbirifadesiolarak“ötekiler”indetemelhakvehürriyetlerinikorumayayönelik,modernanlamdasiviltoplumörgütüsayılabilecekbiryapılanmanın(hılfu’l-fudûl)görüldüğü;toplumsalişbölümününgerçekleştirildiği;okumayazmaoranınınçokdüşüklüğünekarşınhitabet,kıssaveşiirdinletisi türündenentelektüelfaaliyetlerinyürütüldüğü,MuhammedHamidullah’ınifadesiyle,“yaklaşıkikibinyıllık”geçmişiolanvetüccarlarınikametettiğibirşehirdirMekke...Hz.Muhammed’in(s.a.v.)de20yaşındagenç bir delikanlı iken aktif bir üyesi olarak katıldığı hılfu’l-fudûl (erdemliler andı) denilensivilörgütüyelerinin,kimolursaolsun; “denizlerdebir tüyü ıslatacakkadarsubulundukça,zalimlerekarşımazlumlarınyanındabulunmaveonlaradestekolma”yadairyeminlerişehirlibiranlayışıngöstergesiolarakalgılanabilir.Nevarkiböylebirsözleşmenin,bedeviliğintemelzihniyetiniyansıtanşuArapşiirindeki“İsterzalimolsunistermazlum,kandaşınvesoydaşınolankişininyardımınavesavunmasınakoş!”anlayışıylabağdaşmasıimkânsızgörünsedeaynıkandangeleninsanlarıkoruyupkollamayayönelikasabiyeduygusununKureyşlilerdevarlığınıhâlâsürdürdüğübirgerçektir.
(AbdurrahmanKurt,“İslamÖncesiMekkeToplumu”,UÜİFDergisi,2001,C10,S2,s.106.)
1. Paragrafta Kur’an’ın nüzul ortamıyla ilgili yönlerden hangi ikisine değinilmemiştir?
2. Toplumsal yapıdaki “İster zalim olsun ister mazlum, kandaşın ve soydaşın olan kişinin yardımına ve savunmasına koş!” anlayışı nasıl yorumlanabilir?
4. Kur’an’ın nüzul dönemi kültürel ortamının en belirgin özellikleri nelerdir?
3. Kur’an’ın nüzul dönemi ortamının olumlu taraflarından söz edilebilir mi? Açıklayınız.
A)Kültürel-siyasiB)Sosyal-dinîC)Ekonomik-kültürelD)Dinî-ekonomikE)Sosyal-siyasi
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
EK-2
ETKİNLİK
23
EK-1
ETKİNLİK 620 dk.
OKU-YORUM
CEVAP ANAHTARI
1.D
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
24
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıncaçoğaltılırvedağıtılır.
2. Ek-1’deki“anahtarsözcükler”öğretmentarafındanokunur.
3. Öğrencilerden metinde boş bırakılan yerlerin anahtar sözcüklerden biriyledoldurulmasıistenir.
4. Boşluklarda ölçmenin güvenirliğinin düşmemesi için yardımcı fiiller ve kelimeeklerikullanılmamıştır.
5. Etkinliksonundaherbircümleüzerindeöğretmeninkısabiraçıklamayapması,konununiyianlaşılmasıaçısındanfaydalıolur.
Öğretmen cevap kâğıtlarını ve boşluklara yazılan ifadeleri kontrolederekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğinitakipeder.
7TEFSİR 15 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Vahyingelişsüreciniaçıklar.
EK-1
ETKİNLİK
25
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcüğü yazınız.
Kutsi insan Hz. Musa hafıza
levh-i mahfuzmelekparça parçaHz. Muhammed
miraç
715 dk.
BOŞLUK DOLDURMA
Kur’an’da geçmiş peygamberlere indirilen vahiy konusunda detaylı bir açıklamayer almazken……………gelen vahye dair bazı bilgiler verilmiştir. Buna göre Allah(c.c.) katında “korunmuş bir kitap”tan vahyedilen Kur’an’ın aslı …………….. Kur’anKadirGecesi’ndenazil olmuştur.Allah (c.c.) katındadeğerli, itibarlı, güçlü, saygınvegüvenilirbirelçiolanCebrâil’in tebliğettiğikelamdır.Öncekipeygamberlerdenfarklı şekilde Cebrâil, Kur’an ayetlerini Resulullah’a bir defada değil zihnine vekalbine yerleşmesi için ………………….. apaçık bir şekilde okuyup tebliğ etmiştir.BununyanındaayetlerCebrâiltarafındanResul-iEkrem’eokunduğusıradao,gelenvahyitamamenkavrayıpbirdahaunutmamakiçinaceleiletekrarabaşlamış,bununüzerineCebrâil’inokumasıbitmedenkendisininokumayabaşlamamasıhususundauyarılmış ve Kur’an’ın Allah (c.c.) tarafından onun ………………… yerleştirileceğibildirilmiştir. Kur’an-ı Kerim’in bu özel durumu vahiy ürünü diğer ilahî metinlerinhiçbirine nasip olmamıştır. Ayrıca Ramazan aylarında Cebrâil o zamana kadarinenâyetleriResulullah’aokur,odabunlarıCebrâil’e tekrarlardı.Bütün insanlara,geçmişpeygamberlereindirilenvahiyleridoğrulayansonvahyeinanıpbağlanmalarıemredilmiştir.Vahiy türleri naslardanhareketleşöylesıralanmıştır: 1.Sadık rüya:Allah’ın (c.c.) doğrudan veya……………. vasıtasıyla rüyadapeygamberlere ve salihinsanlarabildirdiğivahiydir.2.Allah’ın(c.c.)perdearkasındanpeygamberlerehitapyoluyla indirdiği vahiy:Bu tür vahiyler kalp ile değil kulakla algılanır. TûrDağı’nda………….. yanı sıra miraçda Hz. Muhammed’e (s.a.v.) de bu tür vahiy gelmiştir. 3.Allah’ın (c.c.) peygamberlerin kalbine ilka ettiği vahiy:……………… hadisler bu türvahiylerdendir.Resulullah’ınkalbinesözsüztelkinedilenmanalarisediğerhadisleriteşkileder.4.Cebrâil’inaslisûretindeHz.Peygamber’egörünerektebliğettiğivahiy.Hz.Muhammed’e (s.a.v.) HiraMağarası’nda ve……………esnasındaMe’vâ CennetiyanındakiSidretü’l-Müntehâ’da ikengelen vahiy bu türdendir. 5.Cebrâil’in kendisigörünmeden Resul-i Ekrem’e tebliğ ettiği vahiy: Bu tür vahiy Resulullah’a çansesineveyaarıvızıltısınabenzersesleraracılığıylagelmiştir.6.Cebrâil’in……………şekline girerek tebliğ ettiği vahiy: Cebrâil ashaptan Dihye el-Kelbî sûretinde Hz.Peygamber’inyanınagelerekonavahiytebliğetmiştir.Butürvahiylereaçık(zâhir/celî)vahiydenir.
(YusufŞevkiYavuz,“Vahiy”,DİA,C42,s.441.)
EK-2
ETKİNLİK
26
715 dk.
BOŞLUK DOLDURMA
CEVAP ANAHTARI
Kur’an’da geçmiş peygamberlere indirilen vahiy konusunda detaylı bir açıklamayer almazken Hz. Muhammed’e gelen vahye dair bazı bilgiler verilmiştir. Bunagöre Allah (c.c.) katında “korunmuş bir kitap”tan vahyedilen Kur’an’ın aslı levh-imahfûzdadır.Kur’anKadirGecesi’ndenazilolmuştur.Allah (c.c.)katındadeğerli,itibarlı, güçlü, saygın ve güvenilir bir elçi olan Cebrâil’in tebliğ ettiği kelâmdır.Önceki peygamberlerden farklı şekilde Cebrâil, Kur’an ayetlerini Resulullah’a birdefada değil zihnine ve kalbine yerleşmesi için parça parça apaçık bir şekildeokuyuptebliğetmiştir.BununyanındaayetlerCebrâiltarafındanResûl-iEkrem’eokunduğu sırada o, gelen vahyi tamamen kavrayıp bir daha unutmamak içinaceleiletekrarabaşlamış,bununüzerineCebrâil’inokumasıbitmedenkendisininokumaya başlamaması hususunda uyarılmış ve Kur’an’ın Allah (c.c.) tarafındanonunhafızasınayerleştirileceğibildirilmiştir.Kur’an-ıKerim’inbuözeldurumuvahiyürünüdiğer ilâhîmetinlerinhiçbirinenasipolmamıştır.Ayrıca ramazanaylarındaCebrâil o zamana kadar inen âyetleri Resulullah’a okur, o da bunları Cebrâil’etekrarlardı.Bütüninsanlara,geçmişpeygamberlereindirilenvahiyleridoğrulayanson vahye inanıp bağlanmaları emredilmiştir. Vahiy türleri naslardan hareketleşöyle sıralanmıştır: 1. Sadık rüya:Allah’ın (c.c.) doğrudan veyamelek vasıtasıylarüyadapeygamberlerevesalih insanlarabildirdiğivahiydir.2.Allah’ın(c.c.)perdearkasından peygamberlere hitap yoluyla indirdiği vahiy: Bu tür vahiyler kalp iledeğilkulaklaalgılanır.TûrDağı’ndaHz.Musa’nınyanısıramiraçdaHz.Muhammed’e(s.a.v.)debutürvahiygelmiştir.3.Allah’ın(c.c.)peygamberlerinkalbineilkaettiğivahiy:Kutsîhadislerbutürvahiylerdendir.Resulullah’ınkalbinesözsüztelkinedilenmanalarisediğerhadisleriteşkileder.4.Cebrâil’inaslîsûretindeHz.Peygamber’egörünerektebliğettiğivahiy:Hz.Muhammed’e(s.a.v.)HiraMağarası’ndaveMiraç esnasında Me’vâ Cenneti yanındaki Sidretü’l-Müntehâ’da iken gelen vahiy butürdendir. 5. Cebrâil’in kendisi görünmeden Resul-i Ekrem’e tebliğ ettiği vahiy:Bu tür vahiyResulullah’açansesineveyaarı vızıltısınabenzer sesleraracılığıylagelmiştir. 6. Cebrâil’in insan şekline girerek tebliğ ettiği vahiy: Cebrâil ashaptanDihyeel-KelbîsûretindeHz.Peygamber’inyanınagelerekonavahiytebliğetmiştir.Butürvahiylereaçık(zâhir/celî)vahiydenir.
(YusufŞevkiYavuz,“Vahiy”,DİA,C42,s.441.)
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
27
EK-2
ETKİNLİK
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’insoltarafındakikutucuklarınvahyingelişsüreciniyansıtansoruifadeleri,sağtarafındakilerinisecevapkutucuklarıolduğuöğrencilereifadeedilir.
3. Öğrencilerden sol taraftaki soruların cevaplarını ilgili kutucuğun karşısınayazmasıistenir.
4. Öğrencilerin vahyin geliş süreciyle ilgili soruların cevaplarını boş kutucuklarayazmasıylaetkinliksonaerer.
Öğrencilerinkâğıtlarıveyazılıcevaplarıkontroledilerekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
8TEFSİR 10 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Vahyingelişsüreciniaçıklar.
EK-1
ETKİNLİK
28
Sol taraftaki ifadelerin karşılıklarını bularak boşluklara yazınız
810 dk.
BULALIM
01 01
06 06
02 02
07 07
03 03
08 08
04 04
09 09
05 05
10 10
11 11
İlkvahiyyeri
Vahyinanlamı
İlkvahiytürü
İlkvahyinbaşlangıcı
Vahyingelişsüresi
İlkvahyedilenler
Kur’anvahyiningelişşekli
VahiymeleğiCebrail’in(a.s.)aslisuretindegöründüğüikiyer
Allah’ın(c.c.)perdearkasındanHz.Muhammed’le(s.a.v.)konuştuğuvahiy
yeri
Vahyinkesilmesi
Vahyinkesilmesisonrasıgelenilksure
HiraMağarası
......................................................
......................................................
......................................................
......................................................
......................................................
......................................................
......................................................
......................................................
......................................................
......................................................
EK-2
ETKİNLİK
29
EK-1
ETKİNLİK 810 dk.
BULALIM
CEVAP ANAHTARI
01 01
06 06
02 02
07 07
03 03
08 08
04 04
09 09
05 05
10 10
11 11
İlkvahiyyeri
Vahyinanlamı
İlkvahiytürü
İlkvahyinbaşlangıcı
Vahyingelişsüresi
İlkvahyedilenler
Kur’anvahyiningelişşekli
VahiymeleğiCebrail’in(a.s.)aslisuretindegöründüğüikiyer
Allah’ın(c.c.)perdearkasındanHz.Muhammed’le(s.a.v.)konuştuğuvahiy
yeri
Vahyinkesilmesi
Vahyinkesilmesisonrasıgelenilksure
HiraMağarası
Allah’ın(c.c.)insanlığailetmekistediğimesajlarıpeygamberlereçokgizlive
süratlibirşekildeulaştırması
Sadıkrüya
KadirGecesi
Yirmiüçyıl
Alaksuresi1-5.ayetler
Cebrâil’in(a.s.)Hz.Peygamber’leiletişimi
Hz.Peygamber’eHiraMağarası’ndaAlaksuresininilkbeşayetinigetirdiği
zamanveMiraçhadisesi
Miraç
Fetret-ivahiy
Müddessir
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
30
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıncaçoğaltılırvedağıtılır.
2. Öğrencilerden metinde boş bırakılan yerleri anahtar sözcüklerden biriyledoldurulmalarıistenir.
3. Boşluklarda ölçmenin güvenirliğinin düşmemesi için yardımcı fiiller ve kelimeeklerikullanılmamıştır.
4. Etkinliksonundaherbircümleüzerindeöğretmeninkısabiraçıklamayapması,konununiyianlaşılmasıaçısındanfaydalıolur.
5. Öğrencilerinmetiniçindekiboşluklarıanahtarsözcüklerledoldurmasıylaetkinliksonaerer.
Öğretmen cevap kâğıtlarını ve boşluklara yazılan ifadeleri kontrolederekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğinitakipeder.
9TEFSİR 15 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Vahyinyazılması,korunmasıveçoğaltılmasıileilgilisüreciaçıklar.
EK-1
ETKİNLİK
31
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcüğü yazınız.
915 dk.
BOŞLUK DOLDURMA
Kur’an-ıKerim,Resûl-iEkrem’eyaklaşıkyirmiüçyıllıkbirsüreiçindeparça parça indirilmiştir. Sözlü olarak vahyedilmesine rağmenKur’an’da ondan “………………….” diye söz edilmesi Kur’an’ın hemlevh-i mahfûzda yazılı olması hem dünyada yazıya geçirilmesiyleilgilidir. Resulullah, nübüvvet hayatı boyunca nâzil olan âyetleri biryandantebliğederekvenamazdaokuyarakonlarınezberlenmesinisağlamış, diğer yandan bu ayetleri yazıyla tespit ettirmiştir. Onungözetimindeayetleri yazıyageçirensahabilere “…………………………”denmiştir.Tamamıbir……………………hâlinegetirilmemişvesureleribugünkütertibegöresıralanmamışolsadaKur’an’ınHz.PeygambertarafındanyazıyageçirilmesininsağlandığıhususundaMüslümanlararasında ihtilâf yoktur. Resûl-i Ekrem, ayetlerin nüzulü esnasındavahyiyazanlardanbiriniçağırırvebunlarıyazdırırdı.ÖzellikleMedineDönemi’ndeResulullah’ınyakınkomşularından……………………………,yeniindirilenayetleriyazmaküzereçağrılanveyazımalzemesinideyanına alması talimatı verilen isimlerin başında gelir. Öte yandanResulullah’ın, “Benim sözlerimi yazmayın, ………………………………başka benim sözlerimden bir şey yazan varsa onu imha etsin.”şeklindekiemri(Müslim,“Zühd”,72.)vahyinresmîkâtiplerinyanısıradiğer sahabiler tarafından da yazıya geçirildiğini göstermektedir.Bazı rivayetler yazım işinin …………………….. Dönemi’nde deyapıldığını ortaya koymaktadır. Bu rivayetlerin başında nübüvvetinbeşinci yılında ……………………………………. Müslüman oluşundansöz eden rivayet gelmektedir. Nitekim onun, kız kardeşinin evinde………………………… ve Tekvîr sûrelerinin ilk ayetlerini yazılı şekildegördüğü ve okuduğu bu rivayetten anlaşılmaktadır. Kur’an’ınindiği ortamda yazı yazabilenlerin sayısının sınırlı ve yazının henüzgelişmemiş olmasından dolayı yazı malzemeleri de sınırlıydı.Çinliler’in bulduğu …………………………………. İslam dünyasına çoksonra(134/751)girdiğindenodönemdeyazımalzemesiolarak“kırtâs”adıylaanılanMısırkaynaklı………………………………,tabaklanmışderi,deriparçaları,ceylanderisindenyapılmışparşömen,ipekvekumaşkullanılıyordu.
Kur’an papirüs Zeyd b. Sabit
Ömer b. Hattab
Tâhâkitap
nüshakâğıtvahiy kâtibi
Mekke
EK-2
ETKİNLİK
32
915 dk.
BOŞLUK DOLDURMA
CEVAP ANAHTARI
Kur’an-ıKerim,Resûl-iEkrem’eyaklaşıkyirmiüçyıllıkbirsüreiçindeparça parça indirilmiştir. Sözlü olarak vahyedilmesine rağmenKur’an’daondan“kitap”diyesözedilmesiKur’an’ınhemlevh-imahfûzdayazılıolmasıhemdünyadayazıyageçirilmesiyle ilgilidir.Resulullah,nübüvvethayatıboyuncanâzilolanayetleribiryandantebliğederekvenamazdaokuyarakonlarınezberlenmesinisağlamış,diğeryandanbu ayetleri yazıyla tespit ettirmiştir. Onun gözetiminde ayetleriyazıyageçirensahabilere“vahiykâtibi”denilmiştir.Tamamıbirnüsha hâlinegetirilmemiş ve sureleri bugünkü tertibegöre sıralanmamışolsa da Kur’an’ın Hz. Peygamber tarafından yazıya geçirilmesininsağlandığı hususunda Müslümanlar arasında ihtilâf yoktur. Resûl-iEkrem, ayetlerin nüzulü esnasında vahyi yazanlardan birini çağırırve bunları yazdırırdı. Özellikle Medine Dönemi’nde Resulullah’ınyakın komşularından Zeyd b. Sabit, yeni indirilen ayetleri yazmaküzereçağrılanveyazımalzemesinideyanınaalmasıtalimatıverilenisimlerin başında gelir. Öte yandan Resulullah’ın, “Benim sözlerimiyazmayın,Kur’an’danbaşkabenimsözlerimdenbirşeyyazanvarsaonu imhaetsin.” şeklindeki emri (Müslim, “Zühd”, 72.) vahyin resmîkâtiplerinyanısıradiğersahabilertarafındandayazıyageçirildiğinigöstermektedir. Bazı rivayetler yazım işinin Mekke Dönemi’nde deyapıldığını ortaya koymaktadır. Bu rivayetlerin başında nübüvvetinbeşinci yılında Ömer b. Hattab’ın Müslüman oluşundan söz edenrivayet gelmektedir. Nitekim onun, kız kardeşinin evinde Tâhâ veTekvîrsurelerininilkayetleriniyazılışekildegördüğüveokuduğuburivayettenanlaşılmaktadır.Kur’an’ınindiğiortamdayazıyazabilenlerinsayısınınsınırlıveyazınınhenüzgelişmemişolmasındandolayıyazımalzemeleri de sınırlıydı. Çinliler’in bulduğu kâğıt İslam dünyasınaçok sonra (134/751) girdiğinden o dönemde yazı malzemesi olarak“kırtâs” adıyla anılan Mısır kaynaklı papirüsler, tabaklanmış deri,deriparçaları,ceylanderisindenyapılmışparşömen,ipekvekumaşkullanılıyordu.
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
33
EK-2
ETKİNLİK
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’in sol tarafındaki kutucukların Kur’an-ı Kerim’in toplanması, çoğaltılması,hareke ve noktalarının konulması konusuyla ilgili soru cümlelerini; sağtaraftakilerinisebunlarıncevaplarınıiçerdiğiöğrencilerebildirilir.
3. Öğrencilerden sol taraftaki soru cümleleri dikkatli bir şekilde okumaları vebunlarısoltaraftakidoğruisimlerleeşleştirmeleriistenir.
4. Eşleştirmeşeklininöğrencitarafındandilediğitarzdayapılabileceğibildirilir.
5. Öğrencilerinherbircümleyeaitismibulupeşleştirmesiyleetkinliksonaerer.
Öğrencilerinkâğıtlarıveyaptıklarıeşleştirmelerkontroledilerekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
10TEFSİR 10 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Vahyinyazılması,korunmasıveçoğaltılmasıileilgilisüreciaçıklar.
EK-1
ETKİNLİK
34
Aşağıdaki numaralandırılmış ifadeleri sağ sütunda yer alan kavramlardan uygun kelimelerle eşleştiriniz.
1010 dk.
EŞLEŞTİRME
Hz.Ömer1 ......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
4
7
2
5
8
3
6
9
10
Cebrâil(a.s.)
Hz.Hafsa
Hz.EbuBekir
Halilb.Ahmed
Huzeyfeb.el-Yemân
Zeydb.Sabit
Hz.Osman
Ebü’l-Esveded-Düelî
Ziyâdb.Sümeyye
Kur’an’ıtoplamagöreviniverenkişi
Kur’an’ınçoğaltılmasınakaynaklıkedenMushaf’ısaklayankişi
Kur’an’ıntoplanmasıveçoğaltılmasıişlerindeaktifrolalankişi
Kur’an’ıntoplanmasıişiniteklifedenkişi
Kur’an’ınkendidönemindeçoğaltıldığıkişi
Resulullah’a(s.a.v.)herRamazankendisineogünekadarinenayetleri
okuyan
Kur’ankelimelerininharekelenmesiişinigerçekleştirenkişi
Kur’an’ınçoğaltılmasıgerektiğiendi-şesinidilegetirenkişi
Kur’ankelimelerininnoktalanmasısisteminigeliştirenkişi
Kur’an’ındoğruokunuşunusağlaya-cakbazıişaretlerikoymakgerektiğini
ilkdüşünenkişi
EK-2
ETKİNLİK
35
EK-1
ETKİNLİK 1010 dk.
EŞLEŞTİRME
CEVAP ANAHTARI
Hz.Ömer1 4
6
2
1
9
8
3
5
10
7
4
7
2
5
8
3
6
9
10
Cebrâil(a.s.)
Hz.Hafsa
Hz.EbuBekir
Halilb.Ahmed
Huzeyfeb.el-Yemân
Zeydb.Sabit
Hz.Osman
Ziyâdb.Sümeyye
Ebü’l-Esveded-Düelî
Kur’an’ıtoplamagöreviniverenkişi
Kur’an’ınçoğaltılmasınakaynaklıkedenMushaf’ısaklayankişi
Kur’an’ıntoplanmasıveçoğaltılmasıişlerindeaktifrolalankişi
Kur’an’ıntoplanmasıişiniteklifedenkişi
Kur’an’ınkendidönemindeçoğaltıldığıkişi
Resulullah’a(s.a.v.)herRamazankendisineogünekadarinenayetleri
okuyan
Kur’ankelimelerininharekelenmesiişinigerçekleştirenkişi
Kur’an’ınçoğaltılmasıgerektiğiendi-şesinidilegetirenkişi
Kur’ankelimelerininnoktalanmasısisteminigeliştirenkişi
Kur’an’ındoğruokunuşunusağlaya-cakbazıişaretlerikoymakgerektiğini
ilkdüşünenkişi
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
36
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’insol tarafındakikutucuklarınFâtihasuresininayetleri, sağ taraftakilerinise bu ayetlerden çıkarılacak ilkelerin yazılacağı boş kutucucuklar olduğuöğrencilerebildirilir.
3. Öğrencilerdensoltaraftakiayetleridikkatlibirşekildeokumalarıveayetlerdençıkaracaklarıilkelerisoltaraftakikutucuklarayazmalarıistenir.
4. Öğrencilerinherayettenbirilkeçıkarıpyazmasıyeterlidir.
5. Öğrencilerinherayetleilgiliilkelerikutucuklarayazmasıylaetkinliksonaerer.
Öğrencilerinkâğıtlarıveyazdıklarıilkelerkontroledilerekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
11TEFSİR 20 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Fâtihasuresiileilgiliverilentefsirlerideğerlendirir.
EK-1
ETKİNLİK
37
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
Aşağıdaki ayetleri okuyarak verilen mesajlarla ilgili yorumlarınızı bir cümle hâlinde yazınız.
1120 dk.
YORUMLAYALIM
01 01
06 06
02 02
07 07
03 03
04 04
05 05
RahmânveRahîmolanAllah’ınadıyla.
HamdâlemlerinRabbiolanAllah’amahsustur.
O,RahmânveRahîm’dir.
Ödülvecezagünününhakimidir.
Rabbimiz,sadecesanakullukederveyalnızsendenyardımisteriz.
Bizidoğruyolailet.
Kendilerinenimetverdiklerininyoluna;gazabauğramışların,azıp
sapmışlarınyolunadeğil!
İnsanınkendisitekbaşınayeterlideğildir,başarıvegüçancakAllah’tan
(c.c.)gelir.
EK-2
ETKİNLİK
38
1120 dk.
YORUMLAYALIM
CEVAP ANAHTARI
01 01
06 06
02 02
07 07
03 03
04 04
05 05
RahmânveRahîmolanAllah’ınadıyla.
HamdâlemlerinRabbiolanAllah’amahsustur.
O,RahmânveRahîm’dir.
Ödülvecezagünününhakimidir.
Rabbimiz,sadecesanakullukederveyalnızsendenyardımisteriz.
Bizidoğruyolailet.
Kendilerinenimetverdiklerininyoluna;gazabauğramışların,azıp
sapmışlarınyolunadeğil!
İnsanınkendisitekbaşınayeterlideğildir,başarıvegüçancakAllah’tan
(c.c.)gelir.
Hertürlühamd,şükürveövgününasılolarakAllah’a(c.c.)yapılmasıgerekir.
RahmetvemerhametYüceAllah’ınenöndegelenözellikleriarasındadır.
YüceAllah’ınvarlıklarüzerindekiotoritesisadecebudünyailesınırlı
değildir.
Allah’tan(c.c.)başkahiçbirvarlıkibadetveduayalayıkdeğildir.
HiçbirinsanAllah’ın(c.c.)yardımıolmadanhidayettedevamlılık
gösteremez.
Doğruyoluaramakonusundatarihtekiyanlıştecrübelerden
kaçınmakgerekir.
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
39
EK-2
ETKİNLİK
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’de Fâtiha suresinin 6. ayetiyle ilgili bir tefsir metni verilerek sorularhazırlanmıştır.
3. Öğrencilerdenverilenmetnidikkatlibirbiçimdeokumalarıistenir.
4. Metinleilgiliüçsoruyudikkatliceokumalarıveözgünbirşekildecevaplamalarıöğrencilereiletilir.
5. Öğrencilerin sorulara verecekleri yazılı cevaplarla birlikte etkinlik sonaermektedir.
Öğrencilerin kâğıtları ve verdikleri cevaplar kontrol edilerekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
12TEFSİR 20 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Fâtihasuresindenilkevedeğerlerçıkarır.
EK-1
ETKİNLİK
40
Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.
1220 dk.
OKU-YORUM
İnsanlarmaddivemanevihayatlarınıdüzenlerkendoğrununyanındayanlışdayapmışlar,hatalıyollaradayönelmişlerdir.Sapmanınveyanılmanınbaşsebebiinsanınkendiniyeterlisanması,bilgivegüçalmakiçinAllah’a(c.c.)yönelmeyireddetmesidir.Birayetteşöylebuyrulur:“Gerçek şu ki insan, kendini kendine yeterli görerek ille de azgınlaşmaktadır! Oysa kuldaki her şey yalnız rabbine aittir, O’na dönecektir.” (Alaksuresi,6-8.ayetler.)“Bizidoğruyolailet.”duasıaynızamandaYüceAllah’ınkullarınabirirşadveuyarısıdır.Eğerinsankendineyeterliolsaydıdoğruyolugörmesivebulmasıiçinbirbaşkasınaihtiyacıolmazdı.Yaratıcıbutalimatıverdiğinegörekuladüşen,ilahîirşadakulakvermek,insanibilgivekabiliyetlerinibuirşaddoğrultusundakullanarakheradımınıdoğruatması içinO’nuntarafındansağlanan imkânlarıgerektiğigibikullanmaktır.“Doğruyol”(sırât-ımüstakîm)İslam’dır.Allah’ın(c.c.)peygamberleriilekullarınagönderdiğidinleringeneladıdaİslam’dır.Yaratanileyaratılan,haksızlıkileadalet,iyiilekötüancakİslam’dayerliyerinekonmuş,doğruilişkilervedengelerkurulmuştur.Hadisteyeralanbirörnekleaçıklanacakolursadosdoğruyolşöyledir:Yolunikitarafındaikiduvar,duvarlardaaçılmışperdeli kapılarveyolunbaşındadabirçağırıcı varveo “Ey insanlar!Hepinizdoğruyolagiriniz,dağılıpparçalanmayınız!”diyesesleniyor.Birisiperdelikapılardanbirinegirmekistediğinde yukarıdan bir başka çağırıcı sesleniyor: “Sakın o perdeyi kaldırma! Kaldırırsangirergidersin!”.Buörnektekiyol İslam’dır,duvarlarAllah’ın (c.c.)koyduğusınırlardır,kapılarharamlardır,yolunbaşındakiçağırıcıAllah’ın(c.c.)kitabıdır,yukarıdakiçağırıcıveuyarıcı,hermümininkalbindekiilahîöğütçüdür.
(Komisyon,Kur’anYolu,DiyanetİşleriBaşkanlığıYayınları,Ankara,2012,C1,s.63.)
1. Kur’an-ı Kerim insana “Bizi doğru yola ilet.” şeklinde dua etmeyi niçin öğütlemektedir?
2. İslam’ı bulan bir kişinin “Bizi doğru yola ilet.” diye dua etmesinin anlamı ne olabilir?
3. Doğru yolda olabilmek için insanın nelere dikkat etmesi gerekir?
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
41
EK-1
ETKİNLİK
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’in sol tarafındaki kutucukların Bakara suresi 1-5. ayetler, sağ tarafındakikutucuklarındaoifadelerintefsirveyorumlarıolduğuöğrencilerebildirilir.
3. Öğrencilerdensoltaraftakiayetlerdegeçenaltıçiziliifadeleridikkatlibirşekildeokumalarıvebunlarınsağtaraftakidoğrutefsirinibulmalarıistenir.
4. Altıçiziliifadelerintefsiribulunarakdoğruşıkkınüstüişaretlenecektir.
5. Öğrencilerinaltıçiziliifadelerekarşılıkgelendoğruşıkkıişaretlemeleriyleetkinliksonaerer.
Öğrencilerin kâğıtları ve cevap şıkları kontrol edilerek kazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
13TEFSİR 10 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Bakarasuresi1-5.ayetleriileilgiliverilentefsirlerideğerlendirir.
EK-1
ETKİNLİK
42
Bakara suresi 1-5. ayetlerindeki altı çizili ifadelerin doğru tefsirlerini bulunuz.
1310 dk.
BULALIM
1 Bu,kendisindeşüpheolmayankitaptır. Müttakileriçinyolgöstericidir.
a Mesaj
b Kur’an
c Yazı
3Onlargaybainanırlar,namazıdosdoğrukılarlarvekendilerinerızıkolarakverdiğimizdenAllahyolundaharcarlar.
a Fizikîgerçekliğiolanveduyularlaalgılananainanırlar.
b Sadeceakılvekalplebilinenşeylereinanırlar.
c Akılveduyularüstüniteliğesahipolanainanırlar.
5Onlarsanavesendenönceindirilenlere deinanırlar.Ahiretedekesinolarakinanırlar.
a Şeriat
b İslam
c Ahlak
2 Bu,kendisindeşüpheolmayankitaptır.Müttakileriçinyolgöstericidir.
a Allah’ın(c.c.)emirveyasaklarınakarşıgelmektensakınanlar
b Kur’an’ıhayatlarındagerçekanlamıylarehberedinenler
c Ahlakikonulardatitizvesorumludavranışlarsergileyenler
4
Onlargaybainanırlar,namazıdosdoğrukılarlarvekendilerinerızıkolarakverdiğimizdenAllahyolundaharcarlar.
a Para,malvebedenleyapılanmaddidüzeydeyardımlar
b Sadecemaliledeğililim,fikirvebedenleyapılanyardımlar
c İlimvefikirleyapılanmanevidüzeydeyardımlar
6İşteonlarRablerindengelenbirdoğruyolüzeredirlervekurtuluşaerenlerdeişteonlardır.
a Öncekipeygamberleregelenvahyeinananlar
b Namazıdosdoğrukılanlar
c Müttakiler
EK-2
ETKİNLİK
43
EK-1
ETKİNLİK
1 Bu,kendisindeşüpheolmayankitaptır. Müttakileriçinyolgöstericidir.
a Mesaj
b Kur’an
c Yazı
3Onlargaybainanırlar,namazıdosdoğrukılarlarvekendilerinerızıkolarakverdiğimizdenAllahyolundaharcarlar.
a Fizikîgerçekliğiolanveduyularlaalgılananainanırlar.
b Sadeceakılvekalplebilinenşeylereinanırlar.
c Akılveduyularüstüniteliğesahipolanainanırlar.
5Onlarsanavesendenönceindirilenlere deinanırlar.Ahiretedekesinolarakinanırlar.
a Şeriat
b İslam
c Ahlak
2 Bu,kendisindeşüpheolmayankitaptır.Müttakileriçinyolgöstericidir.
a Allah’ın(c.c.)emirveyasaklarınakarşıgelmektensakınanlar
b Kur’an’ıhayatlarındagerçekanlamıylarehberedinenler
c Ahlakikonulardatitizvesorumludavranışlarsergileyenler
4Onlargaybainanırlar,namazıdosdoğrukılarlarvekendilerinerızıkolarakverdiğimizdenAllahyolundaharcarlar.
a Para,malvebedenleyapılanmaddidüzeydeyardımlar
b Sadecemaliledeğililim,fikirvebedenleyapılanyardımlar
c İlimvefikirleyapılanmanevidüzeydeyardımlar
6İşteonlarRablerindengelenbirdoğruyolüzeredirlervekurtuluşaerenlerdeişteonlardır.
a Öncekipeygamberleregelenvahyeinananlar
b Namazıdosdoğrukılanlar
c Müttakiler
1310 dk.
BULALIM
CEVAP ANAHTARI
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
44
1. Ek-1’dekietkinlik(2sayfa)öğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’de Bakara suresinin 3. ayetiyle ilgili bir tefsir metni verilerek sorularhazırlanmıştır.
3. Öğrencilerdenverilenmetnidikkatlibirbiçimdeokumalarıistenir.
4. Metinleilgilidörtsoruyudikkatliceokumalarıveözgünbirşekildecevaplamalarıöğrencilereiletilir.
5. Öğrencilerin sorulara verecekleri yazılı cevaplarla birlikte etkinlik sonaermektedir.
Öğrencilerin kâğıtları ve verdikleri cevaplar kontrol edilerekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
14TEFSİR 20 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Bakarasuresi1-5.ayetleriileilgiliverilentefsirlerideğerlendirir.
EK-1
ETKİNLİK
45
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.
1420 dk.
OKU-YORUM
“Onlar gayba inanırlar, namazı dosdoğru kılarlar ve kendilerine rızık olarak verdiğimizden Allah yolunda harcarlar.” (Bakara suresi, 3. ayet.)
Gayba iman etmek, namaz kılmak ve Allah (c.c.) rızasına uygun harcama yapmak; İslam’ınfertvetoplulukolarakinsanagetirdiklerininveondanistedikleriningüzelbirözetidir.Gaybaiman,imanesaslarına;namazkılmak,özelduyguvedavranışlarlaAllah’a(c.c.)ibadetetmeye;O’nun rızasınauygunharcamadabulunmak (infak) isedayanışmaya,düzenveadalete,yanimuamelatın ruhuna ve amacına işaret etmektedir. İman; akıl ve vicdanın doğrulaması(tasdik),dilinbunu itirafedipsöylemesi (ikrar) vedavranışlarındabunlarauygunolmasıylagerçekleşip tamamlanmaktadır. Yalnızca tasdik bulunur, fakat söz ve davranış buna aykırıvetutarsızolursaimanzayıfdemektir.Böylebirimanlagerçekmanasıylaİslamyaşanmışvetemsiledilmişolmayacağıgibi, İslam’ın insanlaravaatettiğimutluluğadaerişilemez.Gayb“gözle görülmeyen; akıl, duyular vb. beşerî bilgi vasıtalarıyla bilinemeyen varlıklar, ilişkilerveoluşlar”dır.Allah(c.c.),vahiy,kader,yaratılış,kıyametinzamanı,yenidendirilme,cennet,cehennem...hepgaybâleminedahildir.Namazdinindireği,ibadetlerinözüveözetidir,Allah’ınResulü mutluluğu namazda bulduğunu, onunla yaşama sevinci kazandığını söylemiştir.“Kendilerineverdiklerimizdenharcayanlar”nitelemesi ikiönemlikonuya ışık tutmaktadır: 1.AllahTeâlâ’nınbütünverdikleriharcanmayacak,yeterivegereğikadarıharcanacak,gerikalanıyineiyimaksatlarlatasarrufedilecektir.2.HarcamaAllah’ın(c.c.)rızasınauygunolacaktır.Budakişininkendisi,ailesi,yakınlarıvediğer ihtiyaçsahipleri içinyapacağıharcamaları,vakıf,tesis, hayrat vb. yatırımları kapsamaktadır. Dünya nimetleri, yer altı ve yer üstü servetlerimülkolarakyaratıcısınaaittir.İnsanlarmeşruyollardanonlarasahipolduklarındabusahiplikmecazidir ve sınırlanmıştır; asıl sahibinin izin verdiği kadar ve O’nun gösterdiği yerlere,belirlediğişekillerdesarfedilebilir.Birzerresibileyersiz,faydasızvegereksizsarfedildiğindeAllah’ın (c.c.) mülküne, O’nun hâlen yaşayan ve gelecekte yaratacağı kullarının haklarınatecavüzedilmişolur.
1. Ayette müttakîler tanıtılırken üç özelliğe yer verilmesinin anlamı nedir?
2. Bir insan tam bir imana sahip olmak için nasıl tutum sergilemelidir?
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
EK-1
ETKİNLİK
46
4. Allah’ın (c.c.) verdiği rızıkları yerli yerinde harcamanın önemini açıklayınız?
3. Ayette “Namaz kılarlar.” (yüsallûne) yerine “Namazı dosdoğru kılarlar.” (yukîmûne’s-salâte) denilmesi nasıl yorumlanabilir?
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
1420 dk.
OKU-YORUM
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
47
EK-1
ETKİNLİK
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’in sol tarafındaki kutucukların Alak suresi 1-5. ayetler, sağ tarafındakikutucuklarındaoifadelerintefsirveyorumlarıolduğuöğrencilerebildirilir.
3. Öğrencilerdensoltaraftakiayetlerdegeçenaltıçiziliifadeleridikkatlibirşekildeokumalarıvebunlarınsağtaraftakidoğrutefsirinibulmalarıistenir.
4. Altıçiziliifadelerintefsiribulunarakdoğruşıkkınişaretlenmesiistenir.
5. Öğrencilerinaltıçiziliifadelerekarşılıkgelendoğruşıkkıişaretlemeleriyleetkinliksonaerer.
Öğrencilerin kâğıtları ve cevap şıkları kontrol edilerek kazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
15TEFSİR 10 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Alaksuresi1-5.ayetleriileilgiliverilentefsirlerideğerlendirir.
EK-1
ETKİNLİK
48
Alak suresi 1-5. ayetlerindeki altı çizili ifadelerin doğru tefsirlerini bulunuz.
1510 dk.
BULALIM
1 YaratanRabbininadıylaoku!
a OkumaveyaherhangibirişiAllahadınayap!
b Allah’ın(c.c.)isminingeçtiğişeylerioku!
c Sadecebesmeleilebaşlayankitaplarıoku!
3 Oku!SeninRabbinencömertolandır.
a O,insanı“alak”tanyaratıponakalemyapmayıöğretendir.
b O,insanı“alak”tanyaratıpondanhiçbirşeyesirgemeyendir.
c O,insanı“alak”tanyaratıponusonsuzbilgisahibikılandır.
5 İnsanabilmediğiniöğretendir.
a İnsanadilvekonuşmayeteneğiverendir.
b İnsanayazıveyazmasanatınıöğretendir.
c İnsanıcehaletkaranlığındankurtarandır.
2 O,insanıalaktanyarattı.
a Tümcanlılarayaşamsağlayansuatomu
b İnsanlığınenbaştayaratıldığıtoprakmaddesi
c Aşılıyumurtanınrahmeasılıvaziyeti(zigot)
4 O,kalemleyazmayıöğretendir.
a İnsanakalemyapmayıöğretendir.
b İnsanayazmakabiliyetiverendir.
c Kalemi,bilgikaynağıyapandır.
EK-2
ETKİNLİK
49
EK-1
ETKİNLİK 1510 dk.
BULALIM
CEVAP ANAHTARI
1 YaratanRabbininadıylaoku!
a OkumaveyaherhangibirişiAllahadınayap!
b Allah’ın(c.c.)isminingeçtiğişeylerioku!
c Sadecebesmeleilebaşlayankitaplarıoku!
3 Oku!SeninRabbinencömertolandır.
a O,insanı“alak”tanyaratıponakalemyapmayıöğretendir.
b O,insanı“alak”tanyaratıpondanhiçbirşeyesirgemeyendir.
c O,insanı“alak”tanyaratıponusonsuzbilgisahibikılandır.
5 İnsanabilmediğiniöğretendir.
a İnsanadilvekonuşmayeteneğiverendir.
b İnsanayazıveyazmasanatınıöğretendir.
c İnsanıcehaletkaranlığındankurtarandır.
2 O,insanıalaktanyarattı.
a Tümcanlılarayaşamsağlayansuatomu
b İnsanlığınenbaştayaratıldığıtoprakmaddesi
c Aşılıyumurtanınrahmeasılıvaziyeti(zigot)
4 O,kalemleyazmayıöğretendir.
a İnsanakalemyapmayıöğretendir.
b İnsanayazmakabiliyetiverendir.
c Kalemi,bilgikaynağıyapandır.
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
50
1. Ek-1’dekietkinliköğrencisayısıkadarçoğaltılarakdağıtılır.
2. Ek-1’de Alak suresinin 1-3. ayetleriyle ilgili bir tefsir metni verilerek sorularhazırlanmıştır.
3. Öğrencilerdenverilenmetnidikkatlibirbiçimdeokumalarıistenir.
4. Ayrıca metinle ilgili üç soruyu dikkatlice okumaları ve özgün bir şekildecevaplamalarıöğrencilereiletilir.
5. Öğrencilerin sorulara verecekleri yazılı cevaplarla birlikte etkinlik sonaermektedir.
Öğrencilerin kâğıtları ve verdikleri cevaplar kontrol edilerekkazanımıngerçekleşipgerçekleşmediğitakipedilir.
16TEFSİR 20 dk.
1. Ünite: Kur’an-ı Kerim Tarihi
Kazanım: Alaksuresi1-5.ayetleriileilgiliverilentefsirlerideğerlendirir.
EK-1
ETKİNLİK
51
11ETKİNLİK
Süreç
Değerlendirme
Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.
1620 dk.
OKU-YORUM
Rabbi’ninadıylaoku!YaniO’nunyüceadıyla,“Allah”yüceismiilebaşlayarakoku.Buemir,ilkinişindehemyaratıcıbirmahiyetteHz.Peygamber’iokumazkenokuryapmış,hemöğreticibirşekildenazmıileokunanıbelirtmeyebaşlamış,hemmanasıileilkvazifeninböyleyaratan,terbiyeedenAllah’ıtanıtmakveonunismiyleokumayabaşlamakolduğunuyükümlütutmakşeklindeanlatmıştır.Bubaşlangıçtaşöyledemekolur:Gerçisenbuzamanakadarokumadın.“SenKur’an’danöncebirkitapokumuyordun.”(Ankebûtsuresi,48.ayet.).Fakatişteyaratmakdenilenişinsahibiolupkâinatıyaratanveseniyaratıpyetiştiren,sanaveherişinesahipolanRabb’insenikudretiyleşuandabirokuryaptı,okunacakbirKur’an,birkitapindirmeğebaşladı.BöyleöğretildiğigibioRabbi’nin ismiylebaşlayarakoku!Eskidenhiçkitapokumamış, yazıyazmamışolanümmiPeygamber’ebuemirilebirmucizeolarakokunacakbirkitapverilmeyebaşlanmışvekendisineyazmadanokuyacakokutacak,emiryoluylayazdırtacakbirokumakudreti verilmiştir. Alak sözlükte yapışıp ilişmek manasına gelir. Mutlak şekilde ilişken veyapışkannesneyededenir.Bundanhertürlükanavekırmızıkanaveözellikleuyuşukkanaalakdenilmiştir.Kandanbirkısımolmasıitibariyleveyadoğrudandoğruyailişiklikmanasıilerahimdekitutuğadaalakadenilmiştir.Bunlarilkaklagelenmanalardır.Bunlardanbaşkaalak,ruhanivemaneviolarak“alaka”gibiaşkvesevgimanasınageldiğidesözlükteaçıklanmıştır.3.ayettegeçen“Oku!”,tekrarıifadeedenbuikinciemir,okumakyeteneğinintekrarilemeydanageleceğiniuyarmaküzerebirinci“Oku!”yupekiştirmekiçinbirtekrarolduğugibi,dahasonrakiayetlerdenhareketederekbaşkalarınatebliğetmekveyayazdırmakiçinokumaküzereikincibiremirdeolur.
(bk.ElmalılıHamdiYazır,HakDiniKur’anDili,AzimYayıncılık,İstanbul,ts.,C9,s.322-326.)
“Yaratan Rabbinin adıyla oku! O, insanı alaktan yarattı. Oku! Senin Rabbin en cömert olandır.” (Alak suresi, 1-3. ayetler.)
1. “Oku!” emri başta Hz. Peygamber olmak üzere Müslümanların hayatında nasıl değişiklikler yapmaktadır?
2. Yüce Allah’ın insanı alaktan yarattığını bildirmesinin nasıl bir anlamı olabilir?
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
3. Alak kelimesine ilk akla gelen dışında anlam verildiğinde surenin ikinci ayeti nasıl yorumlanmalıdır?