http://images.google.com.my/imgres?imgurl=http://yudhiapr.blogdetik.com/files/2008/12/batang_emas.jpg&imgrefurl=http://yudhiapr.blogdetik.com/2008/12/03/&usg=__Pd58wi6AgRV8BA0r_GvJ-JqPLV0=&h=320&w=320&sz=13&hl=en&start=1&um=1&tbnid=8EatyJl6ZtujLM:&tbnh=118&tbnw=118&prev=/images%3Fq%3Demas%26hl%3Den%26um%3D1

KESULTANAN BRUNEI

DAERAH

KETUATEMPATAN

DAERAH DAERAH DAERAH

KETUATEMPATAN

KETUATEMPATAN

KETUATEMPATAN

MELAKSANAKAN ARAHAN MEMUNGUT CUKAI

menguasai

kekayaan mengukuhkan kedudukan

ambil alih kuasa

cukai hasilupah

antimoniemas

Brunei

Melayu

Bidayuh

Pangeran Raja Muda Hashim

Gabenor Sarawak

James Brooke memerintah Sarawak dan menguasai hasilnya

James Brooke harus menghormati undang-undang danadat istiadat Melayu

Sultan Brunei

KELUARGA BROOKE MELUASKAN KUASA

Tahun Peristiwa Penyerahan kawasan Bayaran yang

diterima

1853 Penentangan di Saribas dan Batang Lupar

Sultan Abdul Mu’mein menyerahkan tanah antara Sungai Samarahan dengan Sungai Rajang

1,500 dolar setahun

1861 Kekacauan di sepanjang Sungai Rajang

Sultan Mu’mein menyerahkan Sungai Rajang

4,500 dolar setahun

1883 Pembunuhan beberapa orang peniaga Sarawak oleh orang Murut di Lembangan Sungai Rajang

Sungai Trusan 4,500 dolar setahun

1905 Charles Brooke membeli Lawas daripada Sultan Hashim Jalal

Lawas

MAJLIS TERTINGGI

MAJLIS NEGERI

SARAWAK DIBAHAGIKAN KEPADA LIMA BAHAGIAN

SETIAP BAHAGIAN DITADBIR OLEH MAJLIS BAHAGIAN

MAHKAMAH KEADILAN

Kes Sivil di kalangan orang Melayu, orang Dayak dan orang Cina

Diadili oleh ketua mereka

Kes Jenayah dan kes yang melibatkan lebih daripada satu kaum

Dihakimi oleh Raja Sarawak, Residen atau Timbalan Residen

MAHKAMAH KEADILAN

Pada tahun 1888, Charles Brooke membuat perjanjian dengan British bagi mengukuhkan kerajaan Brooke. British pula berpeluang mengukuhkan pengaruhnya di Sarawak.

Perjanjian pada tahun 1888 antara kerajaan British dengan Charles Brooke

Antara syarat perjanjian ialah:

1. British melindungi Sarawak dan serangan musuh.2. Keluarga Brooke memerintah negeri dengan bebas.3. Hal ehwal luar negeri adalah di bawah kawalan British.

Pada tahun 1941, Charles Vyner Brooke mengisytiharkan Perlembagaan Sarawak untuk mengembalikan kuasa pentadbiran kepada rakyat Sarawak sempena sambutan ulang tahun pemerintahan keluarga Brooke yang ke-100.

Perlembagaan Sarawak 1941

Antara isi kandungan ialah:1. Charles Vyner Brooke menyerahkan kuasa mutlaknya kepada Majlis Tertinggi dan Majlis Negeri.2. Raja Sarawak memerintah dengan nasihat Majlis Tertinggi.3. Majlis Negeri diberi kuasa meluluskan undang-undang dan menguruskan kewangan.4. Raja mempunyai kuasa untuk membatalkan undang--undang yang diluluskan oleh Majlis Negeri.5. Raja Brooke melantik ke6anyakan ahli Majlis Tertinggi dan Majlis Negeri.