scholenbrochure%202015 2016 lager
DESCRIPTION
http://www.werkgroepisis.be/images/uploads/Scholenbrochure%202015-2016-LAGER.pdfTRANSCRIPT
44
www.werkgroepisis.be
Werkgroep Isis vzw
Dorpsstraat 8 bus 1
3990 Grote-Brogel (Peer)
011/633705
Deze brochure is met de grootste zorg samengesteld.
Toch kunnen er fouten insluipen. Onze excuses hiervoor.
De recentste versie van deze scholenbrochure kunt u downloaden
op de website: www.werkgroepisis.be
NATUUR-& MILIEU- EDUCATIE
©Foto: Monique Bogaerts
2
Help Werkgroep Isis overleven!
Wegens hervormingen en besparingen in de natuur- en milieusector
wordt ook Werkgroep Isis vzw verplicht te werken aan extra leden!
Werkgroep Isis vzw kan enkel blijven bestaan als er voldoende
(volwassen) mensen onze vereniging ‘dragen’. Dat we goed werk ver-
richten bewijzen we met 4.850 leerlingen van het kleuter–, lager– en se-
cundair onderwijs die elk schooljaar met een gids van Werkgroep Isis op
pad gaan.
Daarom willen wij u vragen om massaal lid te worden van onze vereni-
ging. Enkel met meer leden kunnen wij de educatieve pakketten aan
scholen blijven aanbieden en als vereniging blijven bestaan.
43
ANNULATIES
Na reservatie is annulatie mogelijk tot 2 maanden voor
de datum van de activiteit.
Bij annulatie na de gestelde termijn zijn wij verplicht de school een be-
drag aan te rekenen van 40 euro per activiteit.
Annulatie wegens slechte weersomstandigheden kan in overleg met
Werkgroep Isis. Het secretariaat is ‘s morgens vanaf 8 uur bereikbaar.
Raadpleeg altijd eerst www.buienradar.be
De school is verantwoordelijk voor:
Goede en voldoende begeleiding
Het ordelijk verlopen van de activiteit
De groepsindeling
Geschikte kleding voor de leerlingen (laarzen, regenpak,…)
Meenemen van eigen afval
Tekencontrole bij de kinderen na afloop
42
Hoe reserveren?
Via onze website: www.werkgroepisis.be
Of per mail: [email protected]
met vermelding van:
Naam van de activiteit
Datum & aanvangsuur van de gewenste activi-
teit
Leerjaar en aantal leerlingen
Naam & adres & mailadres van de school
Naam & telefoonnummer & mailadres van de leerkracht
BEVESTIGING
Onmiddellijk na de reservatie ont-
vangt zowel DE SCHOOL als DE
LEERKRACHT een mail ter bevesti-
ging van de reservatie.
PRAKTISCHE AFSPRAKEN
Uiterlijk 2 weken voor de activiteit
ontvangt zowel de school als de
leerkracht een mail met praktische
afspraken rond de activiteit.
RESERVEREN voor schooljaar 2015-2016 is mogelijk vanaf
de laatste week van augustus.
VOOR AL ONZE ACTIVITEITEN & ONTLENINGEN DIEN
JE OP VOORHAND TE RESERVEREN
3
Nieuw reglement schooljaar 2015-2016:
WAT KUNNEN WE VOOR MEKAAR BETEKENEN?
Wat kunnen wij u aanbieden:
15 leerkrachten aan 3 euro lidgeld = 45 euro = 1 KLASACTIVITEIT
GRATIS
30 leerkrachten aan 3 euro lidgeld = 90 euro = 2 KLASACTIVITEITEN
GRATIS
Scholen die bij Werkgroep Isis activiteiten willen reserveren, bezorgen ons
bij de eerste reservatie een adressenlijst en mailadressenlijst van de leer-
krachten om te kunnen genieten van de gratis activiteiten.
De leerkrachten krijgen voortaan op hun persoonlijk adres het le-
denblad van Werkgroep Isis. In ons ledenblad vinden zij seizoensinfo
over onze modules voor scholen, maar ook info over onze educa-
tieve activiteiten in weekends.
Het lidgeld zal opgenomen worden in de eerste factuur aan uw
school.
Met deze ledenwerving bereiken wij een drievoudig doel:
Werkgroep Isis bouwt haar ledenbestand uit, wat ABSOLUUT een
noodzaak is om in orde te zijn met de nieuwe subsidiereglemente-
ring!
Uw school krijgt als dank voor de steun 1 of 2 activiteiten gratis, dus
financieel houden we rekening met uw streven naar lage werkings-
kosten.
De informatiestroom naar de leerkrachten zal efficiënter worden.
4
Onze brochure voor schooljaar 2015 - 2016 is een feit!
Ook dit schooljaar staan wij klaar om het onderwijs te ondersteunen op
het vlak van natuur– en milieueducatie (NME).
Net zoals vorig schooljaar is er een aparte brochure voor kleuter– en la-
ger onderwijs. Zo vind je een overzicht van de activiteiten die specifiek
aansluiten bij het niveau van jouw leerlingen. In deze brochure vind je het
aanbod voor LAGER ONDERWIJS.
Ben je op zoek naar een leuk boek of een tof spel dat je in de klas kan
gebruiken? Surf dan naar www.werkgroepisis.be en klik op DIGIBIB, hier
kan je online ons volledige aanbod raadplegen.
Je bent ook altijd welkom om zaken in te kijken en op te zoeken. Leden
van Werkgroep Isis kunnen materialen, boeken, lespakketten, spelen,
veldwerkmateriaal… gratis ontlenen. Voor slechts 3 euro per jaar ben je
lid!
Namens Werkgroep Isis wensen wij jou een vruchtbaar schooljaar, en ho-
pelijk tot op één of meerdere van onze activiteiten.
Met natuurbelevende groeten,
Het team van Werkgroep Isis
41
Hoe het NME centrum te Grote-Brogel bereiken met het open-
baar vervoer?
Haltes van bussen van De Lijn kort bij het centrum:
Halte Grote-Brogel Kiosk
Lijn 13 Hasselt-Bree
Lijn 14 Leopoldsburg-Maaseik
Lijn 48 Neerpelt/Hamont-Hasselt
Belbus 752
Halte Kerk
Lijn 13 Hasselt-Bree
Lijn 14 Leopoldsburg-Maaseik
Lijn 48 Neerpelt/Hamont-Hasselt
Belbus 752
Telkens moet men na het uitstappen richting kerk wandelen. Het NME
centrum ligt naast de kerk.
Wij passen graag de uren van de activiteiten aan in functie van de
busuren. Laat het ons weten bij de reservaties.
40
combineer NATUUREDUCATIE met VERKEERSEDUCATIE
VOORWAARDEN:
Je school is een MOS school en is in het bezit van een Poppelepee-
pas.
De klas vertrekt na 9 uur en komt terug voor 15u30.
Maximum 30 personen.
Je maakt gebruik van de normale dienstregeling van De Lijn (dus
geen versterkingsritten).
De activiteiten moeten met milieu of natuur te maken hebben.
Op voorhand een digitaal aanvraagformulier invullen en sturen
naar je MOS begeleider van PNC. Hij stuurt dit door naar De Lijn.
HOE STIPPEL JE DE REISWEG UIT?
Via de website www.delijn.be
Bel de Lijninfo op het nummer 070/220 20
Doe dit eventueel samen met de leerlingen. Op die manier werk je alvast
aan een eindterm binnen Wereldoriëntatie (WO Verkeer en mobiliteit ET
6.16).
CONTACTGEGEVENS MOS van PNC
(Provinciaal Natuur Centrum)
011/26.54.50
Bus gratis naar het NME centrum
5
Overzicht per maand 7
Aanbod alle graden 8
Tijdelijke tentoonstelling ‘Zoogdieren… hoezo?’ 9
Programma tentoonstelling 10
Bomentocht ‘Boom in zicht’ 12
Aanbod eerste graad 13
Paddenstoelentocht ‘Op een grote paddenstoel’ 14
Paddenstoelentocht ‘Zoek de zwam’ 15
Bodemonderzoek ‘Van regenworm tot radijs’ 16
Beekonderzoek ‘Help de waterkoning’ 17
Aanbod tweede graad 18
Paddenstoelentocht ‘Wat schimmelt in het bos?’ 19
Natuurspel rood 20
Bodemonderzoek ‘De recyclagekampioen’ 21
Beekonderzoek ‘Sta eens stil bij de beek’ 22
Heidebeheer ‘Op zoek naar de geitenmelker’ 23
Aanbod derde graad 24
Paddenstoelentocht ‘Wat schimmelt in het bos?’ 25
Natuurspel groen 26
Bodemonderzoek ‘De grond onder onze voeten’ 27
Inhoudsopgave
6
Beekonderzoek ‘Is de beek gezond?’ 28
Klimatica 29
Vegers voor vlinders 30
Houtkanten beleven 32
Heidebeheer ‘Op zoek naar de geitenmelker’ 34
Aanbod uitleenpakketten 35
Bomenkist 36
Waterkist 37
Bodemkist 37
Biogeniebox 38
Leskoffer klimaatverandering 38
Deskundig advies 39
NME bibliotheek 39
Bus gratis met je klas naar het NME centrum 40
Hoe reserveren? 42
Voor het buitengewoon onderwijs zijn de doelklassen
indicatief voor het denkniveau waarop gewerkt wordt.
Aanpassingen per klas of per groep zijn altijd mogelijk!
39
We bieden ondersteuning aan leerkrachten, natuurgidsen en stagiaires
bij de natuur– en milieueducatie (NME). Voor deze ondersteuning kan je
terecht bij de educatief medewerkster. Je kan ook zelf informatie opzoe-
ken in de NME bibliotheek.
In de NME bibliotheek vinden leerkrachten en natuurgidsen informatie en
materialen voor educatieve projecten over natuur en milieu. De biblio-
theek is gelegen in het NME centrum te Grote-Brogel.
IEDEREEN IS WELKOM om zaken in te kijken en op te zoeken. Leden van
Werkgroep Isis kunnen materialen, boeken, lespakketten, spelen, veld-
werkmateriaal… gratis ontlenen. En voor slechts 3 euro/jaar ben je lid!
De NME bib is op werkdagen iedere voormiddag open ,‘s namiddags op
afspraak.
Via de website www.werkgroepisis.be onder DIGIBIB kan je opzoeken
welke publicaties en materialen aanwezig zijn in de NME bib.
Deskundig advies
NME-bibliotheek
38
De BioGenieBox is ontwikkeld door Technopolis en Genzyme om kinderen
van de derde graad op een toffe manier te laten kennismaken met we-
tenschap. De box bevat 4 proeven: ‘Zuren en basen in de keuken’,
‘Kleurstoffen in snoepgoed’, ‘Hoe ziet DNA van fruit eruit?’, ‘Pasdarm, he-
vel en drukfontein’. De proeven kunnen individueel, per twee, als hoe-
kenwerk of klassikaal uitgevoerd worden naargelang het experiment.
Meer informatie over deze activiteit kan u vinden bij: Klimatica (p. 26).
Met de koffer in de klas en de handleiding kan een leerkracht deze inter-
actieve les in de klas geven. In zijn geheel duurt de les een 3-tal uren en
bestaat uit 5 delen. Spreiding over meerdere dagen is dus mogelijk.
Biogeniebox - derde graad
Duur: 1/2 dag
Prijs: 5 euro per week
Waarborg: 20 euro
CASH BIJ AFHALING
Leskoffer klimaatverandering - derde graad
Duur: 1/2 dag of spreiding over
meerdere dagen
Prijs: 5 euro per week
Waarborg: 20 euro
CASH BIJ AFHALING
7
De activiteit of ontlening is mogelijk in de maanden waarbij de vakken ge-
kleurd zijn.
De heide activiteiten zijn niet mogelijk in het voorjaar omdat wij tijdens het
broedseizoen de dieren op de heide met rust willen laten (*).
SEP OKT NOV DEC JAN FEB MAA APR MEI JUN
Paddenstoelentocht
Natuurspel rood
Natuurspel groen
Bodemonderzoek
Beekonderzoek
Klimatica
Tentoonstelling
Boom in zicht
Geitenmelker (*)
Vegers voor vlinders (*)
Houtkanten beleven
ACTIVITEITEN BEGELEID DOOR EEN NATUURGIDS
Overzicht per maand
ONTLENINGSKISTEN
SEP OKT NOV DEC JAN FEB MAA APR MEI JUN
Bomenkist
Waterkist
Bodemkist
BioGenieBox
Leskoffer klimaatverandering
8
37
Met een handleiding, achtergrondinformatie en
een waterkist onder de arm kunnen leerkrachten
deze activiteit zelfstandig doen.
Herkennen van waterplanten
Herkennen van waterdieren
Beekonderzoek (stroomsnelheid, temperatuur, geur en kleur van
het water,…)
Met een handleiding, achtergrondinformatie en een bodemkist onder de
arm kunnen leerkrachten deze activiteit zelfstandig doen.
Zoeken en determineren van bodemdiertjes
Belang van bodemdiertjes bij recyclage
Themaspelletjes
Waterkist - alle graden
Duur: 1/2 dag
Prijs: 5 euro per week
Waarborg: 20 euro
CASH BIJ AFHALING
Bodemkist - alle graden
Duur: 1/2 dag
Prijs: 5 euro per week
Waarborg: 20 euro
CASH BIJ AFHALING
36
Met de bomenkist kunt u het hele schooljaar, ook rondom de school, een
halve dag op bomentocht met de leerlingen. De bomenkist is een inte-
graal onderwijsproject, waarbij rekening is gehouden met de eindter-
men.
LEUKE en LEERZAME doe opdrachten!
Duur: 1/2 dag
Prijs: 5 euro per week
Waarborg: 20 euro
CASH BIJ AFHALING
Bomenkist - alle graden
Deze pakketten zijn voorzien van al het nodige materiaal, een duidelijke
handleiding en achtergrondinformatie voor de leerkracht. De leerkracht
kan er vrijwel onmiddellijk mee aan de slag.
Halen en terugbrengen van de uitleenpakketten gebeurt op afspraak.
Werkgroep Isis ziet erop toe dat alle pakketten in goede staat ontleend
worden. Bij het afhalen van het pakket raden we de lener aan het pak-
ket na te kijken en eventuele schade te melden. Meldingen achteraf
worden niet meer aanvaard.
Afhalen is enkel mogelijk na betaling van de waarborg. Bij het terugbren-
gen van het pakket wordt de waarborg terugbetaald als het pakket na-
gekeken is. Eventuele schade wordt verrekend.
Enkele afspraken
9
Na een bezoek aan onze zoogdieren tentoonstelling zullen niet alleen
de kinderen maar ook de volwassen begeleiders heel wat meer over
zoogdieren weten.
Het feit dat mensen ook zoogdieren zijn zal voor veel kinderen een
verrassing zijn.
Verder hopen we dat door dit project de kinderen zoogdieren beter
zullen begrijpen: waarom veel dieren zich niet zomaar laten zien,
waarom veel wilde zoogdieren zeldzaam zijn en waarom mensen de-
ze mooie dieren wat met rust moeten laten.
Periode: 18 januari tot 25 maart 2016
Locatie: NME centrum
Grote-Brogel
Duur: 2,5 uur
van 9u00 tot 11u30
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
De klas wordt in 5 groepen verdeeld.
4 BEGELEIDERS DOOR DE SCHOOL TE VOORZIEN (1 STE GRAAD)
‘ZOOGDIEREN… HOEZO?’
Foto: Theo van Vlierden
Tijdelijke tentoonstelling
10
Een bezoek aan de tentoonstelling met de klas loont de moeite. Op één
voormiddag doorlopen de kinderen, begeleid door een natuurgids, SPE-
LENDERWIJS en ACTIEF de 5 posten, en krijgen zo een brede bagage aan-
gaande het thema van de tentoonstelling.
VAN WOLF TOT HOND
Onze huisdieren zijn van oorsprong wilde dieren, die - vaak in een ver ver-
leden - door mensen tam zijn gemaakt. De verwantschap tussen wolf en
hond is nog steeds duidelijk maar er zijn ook flinke verschillen.
JONGEN
Zoogdierjongen starten hun leven niet allemaal op dezelfde manier.
Wordt het jong in een veilig nest geboren? Zo ja, dan is het pasgeboren
jong kaal, blind en hulpeloos. Zo nee, dan kan het al vrijwel meteen met
de moeder meelopen.
ETEN ZOALS JE GEBEKT BENT
Zoogdieren kunnen we indelen in vleeseters, planteneters en alleseters,
bijvoorbeeld de bunzing, het hert en de mens. Gebit en bek zijn duidelijk
anders in de drie groepen. Lichaamsbouw, voortbeweging en manier
van doen verschillen evenzeer. En natuurlijk betekent ander eten: ande-
re darmen en verschillende uitwerpselen.
OVERZICHT VAN DE 5 POSTEN VAN DE TENTOONSTELLING:
35
34
Vanuit een verhaal over 'Lei en de geitenmelker' neemt de gids de kin-
deren mee op de heide en leren zij de biotoop van de nachtzwaluw
kennen. Na een uitleg over het ontstaan komt ook het beheer van de
heide uitgebreid aan bod niet alleen met woorden maar ook met da-
den. Door het verhaal horen de kinderen hoe onze voorouders pro-
beerden te overleven op de heide; een mooi voorbeeld van duur-
zaamheid avant la lettre. De kinderen kruipen in de huid van de nacht-
zwaluw, de camouflage kampioen....
Periode: begin september tot
eind november
Locatie: heidegebied in de omgeving van de school
Duur: 3 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Met steun van en/of in samenwerking met:
Heidebeheer in de biotoop van de nachtzwaluw
‘OP ZOEK NAAR DE GEITENMELKER’
11
NACHTBRAKERS
Veel zoogdieren worden pas actief in de schemering of in het donker.
Zintuigen die daarbij goed van pas komen zijn: het gehoor, een scherpe
reuk en/of een gevoelige tastzin. Bij de eerste graad staat de egel cen-
traal. De andere graden bestuderen de vleermuis: het enige zoogdier
dat kan vliegen.
OPZIJ… OPZIJ … OPZIJ ...
Wij mensen moeten ruimte vrijlaten voor bepaalde dieren. Als we dat
niet doen, sterven ze uit. Elk dier heeft zijn plek nodig om voedsel te zoe-
ken, een partner te vinden en zich voort te planten. De das, de bever en
de mol komen aan bod en laten zien waarom de mens hen ruimte moet
gunnen.
Met steun van en/of in samenwerking met:
Foto: Wikipedia
12
Deze excursie is voor de leerlingen een ware ontdekkingstocht. Ze leren
hoe de natuur, met name de bomen, zich aanpassen aan de seizoe-
nen.
Ze leren kijken naar boomsilhouetten en schorsstructuur, hoogte en dik-
te, leeftijd en bladvorm. De leerlingen meten licht en geluid in en buiten
het bos. Ze zoeken naar bosbewoners en hun sporen.
Per graad op maat gesneden programma’s.
‘BOOM IN ZICHT’
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie (bos) zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Bomentocht
33
In een echte mobiele bakoven (die naar de school komt) gaan de leer-
lingen de takkenbundels verbranden en hun eigen broodje bakken.
Intussen komen de thema’s CO2 neutraal, hernieuwbare energie, van
akker tot bakker, … aan bod.
Met steun van en/of in samenwerking met:
DEEL 2
Periode: begin december tot eind maart
Locatie: Bocholt
Duur: 2 x 3 uur
bv. van 9 uur tot 12 of 13 uur
Prijs: 7.5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Deze activiteit kan enkel geboekt worden indien de hele derde graad-
van één school deelneemt! (De mobiele bakoven kan niet voor slechts
één klas worden verplaatst.)
32
De leerlingen leren gericht kijken naar het landschap. Hoe zag het land-
schap er vroeger uit en wat zien we nu? Op welke manier zijn landbou-
wers vandaag de dag ook landschapsbouwers? De leerlingen mogen
zelf takkenbundels uit een houtkant oogsten en leren over het belang
van de houtkanten vroeger en nu.
ACTIVITEIT IN 2 DELEN
Houtkanten beleven - derde graad
DEEL 1
13
14
Periode: half september tot eind november
Locatie: een geschikt bos/park zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
‘Op een grote paddenstoel, rood met witte stippen, zat kabou-
ter Pinnemuts…’ Ieder van ons kent dit kinderliedje! Kabouter
Pinnemuts wipt zo hard op een paddenstoel dat die stuk gaat.
Dit is het begin van een heuse zoektocht naar een nieuwe
paddenstoel. Kabouter Pinnemuts neemt de kinderen mee op
zijn tocht.
Een ontroerend verhaal, prachtig geïllustreerd en met leerrijke
opdrachten. De kinderen gaan in de natuur op zoek naar pad-
denstoelen en ontdekken de geuren, kleuren, vormen en het
belang van zwammen.
‘OP EEN GROTE PADDENSTOEL’
©Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
Paddenstoelentocht - eerste leerjaar
31
Locatie: Hamont-Achel
7 september t/m 25 september
Lommel
7 september t/m 25 september
Overpelt
5 oktober t/m 30 oktober
Hechtel-Eksel
5 oktober t/m 30 oktober
Duur: 2 x 3 tot 4 uur
bv. van 9 uur tot 12 of 13 uur
Prijs: 7.5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Ieder kind gaat met een eigen gemaakte borstel naar huis.
De kinderen gaan met de uitgestoken wortels van het pijpenstrootje bor-
stels (of vegers) maken. Dit is een oud lokaal gebruik dat nog maar wei-
nig gekend is. Terwijl tijdens het eerste deel spierkracht nodig is, is dit deel
eerder een kwestie van fijne motoriek en handvaardigheid.
De prijs van de borstel wordt besproken: Wat bracht een borstel vroeger
op?, Wat zou zo’n borstel nu moeten kosten?, Wat kost een borstel in de
winkel? Vanuit dit aspect komt men tot de problematiek van lage loon
landen, Noord-Zuid, kinderarbeid.
Met steun van en/of in samenwerking met:
DEEL 2
30
Vegers voor Vlinders is een heel mooi didactisch pakket dat perfect
kadert binnen het vak wereldoriëntatie ‘mens en natuur’ met links
naar geschiedenis, erfgoed, techniek, mens en maatschappij, taal,
wiskunde en vakoverschrijdende doelstellingen zoals samenwerken/
groepswerk, planning, taakverdeling…
De klas gaat naar de heide waar de gids hen de geschiedenis, de bio-
toop, de bedreigingen en het beheer leert kennen. Daarna volgt educa-
tief natuurbeheer: de kinderen gaan zelf het pijpenstrootje uitsteken.
DEEL 1
HEIDEACTIVITEIT IN 2 DELEN
Vegers voor vlinders - derde graad
15
Een ware ontdekkingstocht, prachtig geïllustreerd met mega
grote paddenstoelen.
De kinderen gaan de natuur in op zoek naar paddenstoelen
en ontdekken de geuren, kleuren, vormen en het belang van
de zwammen. Onderweg ontmoeten ze allerlei bosbewoners
die hen wegwijs maken in de wondere wereld der zwammen.
Periode: half september tot eind november
Locatie: een geschikt bos/park zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
©Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
‘ZOEK DE ZWAM’
Paddenstoelentocht - tweede leerjaar
16
Na een korte inleiding worden de leerlingen in kleine groepjes
verdeeld (maximaal 6 kinderen per groepje). Elk groepje kinderen
gaat, voorzien van het nodige materiaal, zelf op zoek naar bo-
demdiertjes. Na het zoeken gaan de kinderen de gevangen bo-
demdiertjes observeren en proberen ze, aan de hand van een
zoekkaart, de diertjes te benoemen. Na de klassikale bespreking
worden er nog een aantal themaspelletjes ge-
speeld.
Kortom een hele BELEVING!
VOOR DEZE ACTIVITEIT ZIJN
EEN AANTAL EXTRA
BEGELEIDERS WENSELIJK!
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
‘VAN REGENWORM TOT RADIJS’
Bodemonderzoek - eerste graad
29
KLIMATICA is een interactieve les over de klimaatverandering.
Gedurende een voormiddag wordt de klas ingewijd in de we-
tenschap van de klimaatverandering, met al zijn zekerheden
en onzekerheden. De leerlingen krijgen een realistisch beeld
van dit wereldprobleem en leren hoe ze zelf het heft in han-
den kunnen nemen.
“Al die filmpjes waren heel inte-
ressant. Nu weet iedereen hoe
het voor de dieren en voor de
mensen in de andere landen is.
Ook weten we nu wat goed is
voor het broeikaseffect en wat
slecht is. Nu kan iedereen daar
aan werken. Ik vond het ge-
woon SUPER.”
(Reactie van een leerling)
Periode: begin november tot eind april
Locatie: een leslokaal in de school
digitale projectie van presentaties
en filmpjes moet mogelijk zijn
Duur: 2,5 uur tot 3 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Klimatica - derde graad
28
In kleine groepjes gaan de leerlingen de beek onderzoeken. Ze
onderzoeken de waterkwaliteit, ze berekenen de stroomsnelheid
van het water en maken een eigen waterzuiveringstation. Ze be-
studeren waterplanten en waterdieren.
Er wordt een rapport opgesteld dat een antwoord geeft op de
vraag: Is de beek gezond?
VOOR DEZE
ACTIVITEIT ZIJN
LAARZEN
NOODZAKELIJK!
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
‘IS DE BEEK GEZOND?’
©Foto: Theo Van Vlierden
Beekonderzoek - derde graad
17
Waterkoning Aqua heeft gehoord dat een verffabriek af-
valwater loost in één van zijn beken. Al de kleuren komen in de
beek terecht en de planten en dieren die in de beek leven gaan
dood. Hij vraagt de hulp van de kinderen om een waterrapport
op te stellen.
De leerlingen worden opgesplitst in twee groepen. Een gids be-
geleidt groep 1 bij het herkennen van waterplanten en –dieren.
De andere groep zal, onder begeleiding van een tweede gids,
aan de hand van opdrachten de beek onderzoeken op zijn ei-
genschappen. Na de pauze wisselen de groepen van post.
VOOR DEZE ACTIVITEIT ZIJN
2 EXTRA BEGELEIDERS EN
LAARZEN
NOODZAKELIJK!
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
‘HELP DE WATERKONING’
Beekonderzoek - eerste graad
18
27
Hoe ziet de grond onder onze voeten eruit? Met behulp van een
grondboor gaan de leerlingen van de derde graad als echte geo-
logen een bodemprofiel opstellen. De lokale grondsoort wordt be-
paald en aanwezige keien worden onder de loep genomen.
Als biologen gaan de leerlingen op zoek naar bodemdiertjes, er
wordt geobserveerd en gedetermineerd. Ook het belang van de
bodemdiertjes in de voedingsstoffenkringloop wordt uitgelegd.
‘DE GROND ONDER ONZE VOETEN’
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Bodemonderzoek - derde graad
26
NATUURSPEL groen
© Centrum Informatieve Spelen vzw
In het bos proberen de spelers zoveel mogelijk puzzelstukken te ver-
zamelen. Daarvoor voeren ze allerlei doe- en zoekopdrachten uit. Ze
ruiken aan bladeren, luisteren naar vogels, schudden aan bomen,
bootsen het geluid van een kikker na,…
De puzzel toont het beeldverhaal van de appel, die onze aarde
voorstelt. De spelers ervaren hoe schaars vruchtbare en bewoonba-
re aarde is.
Kortom, natuurspel groen is een uitdaging voor alle zintuigen.
Periode: half september tot eind november
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikt bos zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Bosspel - derde graad
19
Periode: half september tot eind november
Locatie: een geschikt bos/park zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Met de vraag ‘wat schimmelt in het bos?’ probeert de gids de kinderen
nieuwsgierig te maken. Paddenstoelen behoren tot de schimmels, een
aparte groep levende organismen naast het planten- en het dierenrijk.
Tijdens de tocht ontdekken de kinderen aan de hand van actieve
werkvormen volgende punten: de ontwikkeling van spore tot padden-
stoel, de naamgeving, magische krachten en de rol van schimmels in
de voedselkringloop. De tocht eindigt met een geur– en smaakfestijn
waarbij de rol van schimmels in ons dagelijks leven duidelijk wordt.
‘WAT SCHIMMELT IN HET BOS?’
Paddenstoelentocht - tweede graad
20
NATUURSPEL ROOD
In het bos proberen de spelers zoveel mogelijk kwartetkaartjes te ver-
zamelen. Daarvoor voeren ze allerlei doe- en zoekopdrachten uit. Ze
ruiken aan bladeren, luisteren naar vogels, schudden aan bomen,
bootsen het geluid van een kikker na,…
Natuurspel rood brengt de kinderen in contact met de dieren, plan-
ten en voorwerpen in het bos. Ze ontdekken wat in het bos thuis-
hoort en wat niet (zoals afval bijvoorbeeld).
Kortom, natuurspel rood is een uitdaging voor alle zintuigen.
Periode: half september tot eind november
april tot eind juni
Locatie: een geschikt bos zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen © Centrum Informatieve Spelen vzw
Bosspel - tweede graad
25
Periode: half september tot eind november
Locatie: een geschikt bos/park zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Met de vraag ‘wat schimmelt in het bos?’ probeert de gids de kinderen
nieuwsgierig te maken. Paddenstoelen behoren tot de schimmels, een
aparte groep levende organismen naast het planten- en het dierenrijk.
Tijdens de tocht ontdekken de kinderen aan de hand van actieve
werkvormen volgende punten: de ontwikkeling van spore tot padden-
stoel, de naamgeving, magische krachten en de rol van schimmels in
de voedselkringloop. De tocht eindigt met een geur– en smaakfestijn
waarbij de rol van schimmels in ons dagelijks leven duidelijk wordt.
‘WAT SCHIMMELT IN HET BOS?’
Paddenstoelentocht - derde graad
24
21
Dat de bewoners van de bodem kampioen zijn in recyclage, dat is
wat de leerlingen leren bij deze activiteit. In kleine groepjes wordt
er gezocht naar bodemdiertjes, die, met behulp van een zoek-
kaart, op naam gebracht worden. De kringloop van de voedings-
stoffen wordt op het niveau van de leerlingen uitgelegd en erva-
ren. Ter afsluiting worden er nog een aantal themaspelletjes ge-
speeld.
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
‘DE RECYCLAGEKAMPIOEN’
Bodemonderzoek - tweede graad
22
Ongeveer 70% van de aarde bestaat uit water. Al dat wa-
ter ziet er niet hetzelfde uit. Het grootste deel van het water is
vloeibaar en stroomt in zeeën, rivieren en beken. Maar hoe zit
het met het water in onze beek?
De leerlingen worden opgesplitst in twee groepen. Een gids be-
geleidt groep 1 bij het herkennen van waterplanten en –dieren.
Groep 2 zal onder begeleiding van een tweede gids aan de
hand van opdrachten de beek onderzoeken op zijn eigenschap-
pen. Na de pauze wisselen de groepen van post.
VOOR DEZE
ACTIVITEIT ZIJN
LAARZEN
NOODZAKELIJK!
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
‘STA EENS STIL BIJ DE BEEK’
Beekonderzoek - tweede graad
23
Vanuit een verhaal over 'Lei en de geitenmelker' neemt de gids de kin-
deren mee op de heide en leren zij de biotoop van de nachtzwaluw
kennen. Na een uitleg over het ontstaan komt ook het beheer van de
heide uitgebreid aan bod niet alleen met woorden maar ook met da-
den. Door het verhaal horen de kinderen hoe onze voorouders pro-
beerden te overleven op de heide; een mooi voorbeeld van duur-
zaamheid avant la lettre. De kinderen kruipen in de huid van de nacht-
zwaluw, de camouflage kampioen....
Periode: begin september tot eind november
Locatie: heidegebied in de omgeving van de school
Duur: 3 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Met steun van en/of in samenwerking met:
‘OP ZOEK NAAR DE GEITENMELKER’
Heidebeheer in de biotoop van de nachtzwaluw - 4de leerjaar