samkeppnishæfni Íslands árið 2015ºtgáfa/kynningar/2015_05_27_imd_kynning.pdf · styður við...

Samkeppnishæfni Íslands árið 2015Niðurstöður úttektar IMD

Björn Brynjúlfur Björnssonhagfræðingur Viðskiptaráðs Íslands28. maí 2015

Viðskiptaráð Íslands | 1

Um úttektina

Niðurstöður 2015

Og hvað?

Yfirlit


Viðskiptaháskólinn IMD starfrækir rannsóknarsetur sem gerir árlega úttekt á samkeppnishæfni 61 þjóðar

Ríki í úttekt


Samkeppnishæfni hvers ríkis er metin út frá samsettri einkunn sem skiptist í fjóra meginþætti

Samkeppnis-hæfni

Efnahagsleg frammistaða

Skilvirkni hins opinbera

Skilvirkni atvinnulífs

Samfélagslegirinnviðir

� Hversu vel virkar markaðshagkerfið?

� Er greiður aðgangur að hæfu vinnuafli og fjármagni?

� Hversu skilvirk er tekjuöflun hins

opinbera?

� Hver eru gæði opinberrar þjónustu?

� Hver er framleiðni atvinnulífsins?

� Hversu vel standa fyrirtæki sig í

innbyrðis og alþjóðlegri samkeppni?

� Hvert er menntunarstig, langlífi og heilbrigði þegnanna?

� Hver er aðgangur þeirra að innviðum?

Meginþáttur Lykilspurningar


Útkoman byggir á 340 mælikvörðum sem samanstanda af haggögnum og niðurstöðum stjórnendakönnunar

Samkeppnis-hæfni





Opinber fjármál

Stefna í ríkis-fjármálum

Stofnana-umgjörð

Regluverk atvinnulífs

Samfélagsleg umgjörð

Opnanleiki� Tollahindranir� Fjárfestingarhvatar� Verndarstefna� o.fl.

Samkeppnisumhverfi� Ríkisstyrkir� Aðgangshindranir� Opinbert eignarhald� o.fl.

Vinnumarkaðslöggjöf� Hindranir á innflytjendur� Kostnaður við uppsagnir� Velferðargildrur� o.fl.

Heildareinkunn......ræðst af fjórum meginþáttum ...

...sem hver ræðst af fimm undirþáttum...

...sem hver ræðst af 10-30 mælikvörðum...

...sem eru að 2/3 hlutum haggögn

Dæmi um samsetningu eins meginþáttar

HaggögnKönnunHaggögn

KönnunHaggögnHaggögn

HaggögnHaggögnKönnun


Um úttektina

Niðurstöður 2015

Og hvað?

Yfirlit


Ísland sat í 25. sæti af 61 ríki á listanum í fyrra ...

??25.

2014 2015


Ísland sat í 25. sæti af 61 ríki á listanum í fyrra ...... og færist upp í 24. sæti listans í ár

?24.25.

2014 2015


Bandaríkin tróna enn á toppinum, Kanada og Noregur styrkja stöðu sína – og Ísland fer upp fyrir Austurríki

Bandaríkin

Hong Kong

Singapúr

Sviss

Kanada

Lúxemborg

Noregur

...

Kína

Belgía

Ísland

Suður-Kórea

Austurríki

...

Venesúela

Ríki

1

2

3

4

5

6

7

...

22

23

24

25

26

...

61

Sæti Breyting

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

2

2

2

5

3

1

5

1

1

4

Heildareinkunn

34

73

73

74

75

77

88

89

90

92

95

96

100


Ísland þokast smám saman upp á við á listanum ...

24. sæti25. sæti

29. sæti

26. sæti

31. sæti

30. sæti

0

5

10

15

20

25

30

35

2010 2011 2012 2013 2014 2015


... en stendur Skandinavíu enn að baki

24. sæti25. sæti

29. sæti

26. sæti

31. sæti

30. sæti

20. sæti

7. sæti

9. sæti

0

5

10

15

20

25

30

35

2010 2011 2012 2013 2014 2015


Sé söguleg þróun framreiknuð komumst við í topp tíu eftir fimmtán ár

10. sæti

24. sæti

0

5

10

15

20

25

30

35

2010 2015 2020 2025 2030






Sé útkoma Íslands skoðuð út frá meginþáttunum fjórum má sjá ólíka frammistöðu

Samkeppnis-hæfni

1

2

3

4

35.

44.

27.22.

31.29.

13.11.

25.24.

1-20 21-30 31-60Sæti Íslands


Þá má sjá nokkrar breytingar á frammistöðu í undirþáttum


6.

7.

1.

6.

Viðhorf og gildismat

Vinnumarkaður

Stjórnarhættir fyrirtækja

20.

32.

Umgjörð stofnana

Fjármálastefna stjórnvalda

21.

46.

Regluverk viðskiptalífs

Fjármál hins opinbera

29.


49.

Innlendur efnahagur

Alþjóðleg fjárfesting

Verðlag

33.

28.

29.

22.

56.

38.

Alþjóðaviðskipti

Atvinnustig

Vísindalegir innviðir

Tæknilegir innviðir

30.

Heildarútkoma: 24. sæti

Menntun

16.

Heilsa og umhverfi

Grunnstoðir

Fjármögnun

Framleiðni og skilvirkni 34.

36.

Undirþáttur



Samfélagslegir innviðir

1

2

3

4

Sæti Íslands

+4

+12

-7

-1

+4

-14

-1

+10

-5

-7

+4

+2

+1

Breyting frá fyrra ári

44.

22.

29.

11.

Sæti Íslands


Loks eru fimm stærstu viðfangsefni Íslands útlistuð, en úrlausn þeirra ræður miklu um útkomuna að ári liðnu

Leysa víðtækar og raskandi deilur á vinnumarkaði

1

Flýta afnámi hafta og mótun peningastefnu til framtíðar

2

Styðja við efnahagslegan stöðugleika með aukinni samfélagslegri sátt

3

Draga úr opinberum skuldum með rekstrarumbótum

4

Opna fyrir alþjóðaviðskipti til að auka framleiðni í innlendum atvinnugreinum

5


Um úttektina

Niðurstöður 2015

Og hvað?

Yfirlit


Við höfum nú umfangsmikla úttekt á samkeppnishæfni landsins – hvernig bætum við útkomuna?

Viljum fara úr miklu magni nýrra upplýsinga …

… yfir í upplýsingar sem gefa okkur innsýn til að bregðast við

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.


Gerum það í þremur skrefum stefnumótunar: forgangs-röðum, finnum drifkrafta og búum til aðgerðaáætlun

Forgangsröðun

Drifkraftar

Aðgerðir

1

2

3

Skref Lýsing

� Einblínum á þá hluti sem mestu máli skipta

� Finnum þá drifkrafta sem hafa áhrif á veigamestu þættina

� Útbúum aðgerðalista sem virkjar drifkraftana


Veljum okkur fyrst tvo mælikvarða fyrir forgangsröðun1. Forgangsröðun

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

10

30

0

60

50

40

20

FramkvæmanleikiPólitískar og tæknilegar forsendur umbóta

Svigrúm til bætingarSæti á samkeppnislista


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

30

0

10

40

60

20

50

Vísindalegir innviðir


Fjármögnun

Viðhorf og gildismat

Menntun Heilsa og umhverfi

Grunnstoðir

Tæknilegir innviðir

Framleiðni og skilvirkniAtvinnustig

Verðlag

Stjórnarhættir fyrirtækja

Umgjörð stofnana

Fjármálastefna stjórnvalda

Fjármál hins opinbera

Viðskiptalöggjöf

Innlendur efnahagur


Alþjóðleg fjárfesting


Vinnumarkaður

Skoðum því næst undirþættina út þessum mælikvörðum1. Forgangsröðun



0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

10

30

0

60

50

40

20


Undirþáttunum má skipta í fjóra flokka1. Forgangsröðun



Sumir þættir eru sterkir og munu lítið breytast …1. Forgangsröðun


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

60

30

10

50

40

20

0


Á grænni grein


Aðrir eru veikir án þess að við getum mikið gert í því …1. Forgangsröðun


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

60

30

10

50

40

20

0


Á grænni grein

Byggjum Róm


Þá þurfum við að viðhalda góðu gengi í sumum þáttum …1. Forgangsröðun


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

60

30

10

50

40

20

0


Höldum dampiÁ grænni grein

Byggjum Róm


Loks höfum við mikla bætingarmöguleika í sumum þáttum1. Forgangsröðun


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

60

30

10

50

40

20

0


Í brennidepli

Á grænni grein Höldum dampi

Byggjum Róm


Út frá þessu forgangsröðum við sjö undirþáttum …1. Forgangsröðun


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

50

30

10

20

40

0

60


Í brennidepli


… og skoðum hverjir þeir eru1. Forgangsröðun


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

20

30

10

0

40

60

50


Viðskiptalöggjöf

Verðlag

Innlendur efnahagur

Vinnumarkaður


Umgjörð stofnana

Fjármálastefnastjórnvalda


Næsta skref er að skoða þessa undirþætti nánar og koma auga á þá drifkrafta sem geta bætt þá mest

2. Drifkraftar

Breyta Sæti Íslands (2015)

Hlutdeild opinberra starfa

Þjóðhagslegur sparnaður (% af VLF)

Heildarsæti: 24

Fjármögnunarkostnaður

3554

5949

Tekjuskattar einstaklinga (% af VLF)Skatttekjur (% af VLF)

Stuðningur við peningastefnu

…

Lánshæfismat ríkisins56

5039

Hvatar til fjárfestingaNeysluskattar (almennt þrep VSK)

58

Opinbert eignarhald (umfang)

59

Gengisstöðugleiki

52

55

Samkeppnislöggjöf28

Leiguverð íbúða

Útflutningur (% af VLF) 3253Fjölbreytni atvinnulífs

59Skammtímavextir (raunvextir) 59

Stofnun fyrirtækja (einfaldleiki) 2630

Tollayfirvöld (skilvirkni)31

Aðgengi að fjármálamörkuðum 60Verndarstefna (áhrif á viðskipti) 34

Fjölbreytni útflutningsvara

Drifkraftur

… samtals 71 breyta í forgangi

Bætt regluverk

Efnahagslegur stöðugleiki

Skattalækkanir

Skilvirkari opinber rekstur

DÆMI

Aukin alþjóðavæðing


Drifkraftur Áhrif (fjöldi breyta) Lýsing

Með slíkri yfirferð koma veigamestu drifkraftarnir í ljós2. Drifkraftar

� Bætir allar helstu hagstærðir og leiðir til hagfelldara rekstrar-umhverfis

Efnahagslegur stöðugleiki

1

Bætt regluverk

2

Aukin alþjóðavæðing

3

Skattalækkanir4

Skilvirkari opinber rekstur

5

14

17

20

7

13

� Dregur úr viðskiptakostnaði, auðveldar stofnun fyrirtækja og styður við aukna framleiðni

� Styður við aukin utanríkisviðskipti, bætt aðgengi að erlendum mörkuðum og fjölbreytni

� Jákvæð áhrif á verðmætaskapandi athafnir einstaklinga, eykur alþjóðlegt aðdráttarafl Íslands

� Skapar aukin samfélagsleg verðmæti með minni tilkostnaði og bætir þannig lífskjör


Þriðja og síðasta skrefið er að útbúa lista yfir aðgerðir sem vilji er til að ráðast í

3. Aðgerðir


Innleiðing slíkra aðgerða gæti breytt þróuninni og skilað okkur í topp tíu á mun færri árum

10. sæti10. sæti

0

5

10

15

20

25

30

35

2010 2015 2020 2025 2030

3. Aðgerðir

Með aðgerðumMiðað við sögulega þróun

samkeppnishæfni Íslands árið 2015ºtgáfa/kynningar/2015_05_27_imd_kynning.pdf · styður við...

Documents