The book is owned by Anonymous Typed to Word Document by คุณ Pattanapong Thiravutpinyo

Converted to PDF Format by webmaster@samgler.org This PDF file is intended for educational purpose and private use only. Our goal is to

promote SamGler to all walks of life and to memorize Por Intarapalit, one of the greatest writers in Thai history.

พล นกิร กมิหงวน สามเกลอบรรเทาทกุข

ป. อินทรปาลิต บายวันนั้น คณะพรรคสี่สหายกับสี่นาง พรอมดวยเจาคุณปจจนึกฯ และคุณหญิงวาดไดเปดการประชุมขึ้นภายในหองรับประทานอาหารโดยมีเจาแหวไดรับเกียรติเปนเลขานุการทําหนาที่จดบันทึกการประชุม การประชุมเริ่มตนในเวลา ๑๔.๐๐ น. ตรง ทุกคนนั่งเรียงรายกันรอบโตะรับประทานอาหารซึ่งเปนโตะสี่เหลี่ยมยาวขนาดใหญ เจาคุณปจจนึกฯ นั่งหัวโตะทางขวา คุณหญิงวาดนั่งหัวโตะทางซาย สี่สหายและเจาแหวนั่งอยูแถวเดียวกัน ตรงกันขามคือสี่นาง อาเสี่ยกิมหงวนเปนผูเปดการประชุม เขาลุกขึ้นกมศีรษะโคงคํานับใหผูที่มารวมการประชุม แลวกลาวขึ้นดวยเสียงกังวานวา "ทานทั้งหลาย" "จา" นิกรขานรับเสียงออนเสียงหวาน พลยกมือขวาเขกศีรษะนิกรคอนขางแรงเสียงดังโปก "เรากําลังประชุมกันเปนงานเปนการ ไมใชเวลาที่เราจะสัพยอกหยอกลอกันเขาใจไหม" นิกรชักฉิว "แลวตองเขกกบาลดวยเรอะ พูดกันดีๆ ก็ไดนี่หวา แกเขกหัวฉันถาคืนนี้ฉันเยี่ยวรดที่นอนแกจะวาอยางไร" แลวนิกรก็หัวเราะหึๆ เงยหนาขึ้นมองดูกิมหงวนซึ่งยืนอยูขางซายของพล เมื่อแลเห็นใบหนาของอาเสี่ยแสดงความไมพอใจ นิกรก็ยกมือไหวปะหลกๆ

"ขอโทษทีเพื่อน แหม – เทานี้ก็ตองทําตาเขียวดวย นัยนตาของแกตอนนี้เหมือนกับนัยนตาหมาบาไมมีผิด" คุณหญิงวาดเอ็ดตะโรขึ้นทันที "หยุดพูดเสียทีเถอะวะอายกร ถาแกไมรวมมือรวมตีนกับพวกเราก็เชิญออกไปนอกหอง" "แลวกัน ก็ผมหยุดพูดแลวนี่ครับ ผมกําลังตั้งอกตั้งใจฟงอายหงวนเปดการประชุม เรื่องที่เกี่ยวกับการบุญกุศลผมชอบครับ คนเราเกิดมาแลวก็ควรจะหาโอกาสบําเพ็ญกุศล ซึ่งการทําบุญนั้นก็เทากับวาเราสะสมเสบียงอาหารเอาไวกินในชาติหนาผมเองสิ้นเดือนนี้ผมก็จะนําผากฐินไปทอดที่วัดกระบุงทะลุ" นันทาหมั่นไสนองชายจอมทะเลนของหลอนเต็มทนก็ควาไมบรรทัดฟุตบนโตะลุกขึ้นเดินออมโตะทางดานคุณหญิงวาดตรงเขามาหยุดยืนขางนิกร แลวเอาไมบรรทัดยัดปากนิกรทันที "คาบไวนะอายลิงแสม ฉันอยากจะรูเหลือเกินวา เพราะอะไรนะแกถึงพูดมากอยางนี้ ถาหยุดพูดก็กินหรือนอน" นิกรนั่งทรงตัวตรงนิ่งเฉย ทามกลางเสียงหัวเราะคิกคักของนวลลออ, ประภาและประไพ นันทาเดินกลับไปนั่งที่ของหลอนตามเดิม อาเสี่ยกิมหงวนและเห็นนิกรมีไมบรรทัดคาบอยูในปากก็คอยสบายใจขึ้น เขากลาวกับที่ประชุมวา "ทานทั้งหลาย ขาพเจาขอเริ่มเปดการประชุมเพื่อปรึกษาหารือกันใหความชวยเหลือประชาชนที่ประสบเคราะหกรรมจากอุทกภัยในครั้งนี้ ขาพเจาหวังอยางยิ่งวา พวกเราทุกคนคงจะรวมมือรวมใจกันเปนอยางดี" ทุกคนตางตบมือใหเกียรติกิมหงวน อาเสี่ยกมศีรษะคํานับอีกครั้งหนึ่ง แลวทรุดตัวลงนั่งตามเดิมระหวางพลกับศาสตราจารยดิเรก ณรงคฤทธิ์

เจาคุณปจจนึกฯกลาวขึ้นวา "เราจะใหความชวยเหลือประชาชนในทองที่ใดหรือจังหวัดใดละ อุทกภัยที่กําลังเกิดขึ้นในขณะนี้ปรากฏวาน้ําทวมเกือบตลอดภาคอีสานและภาคกลาง" คุณหญิงวาดพูดขึ้นทันที "ในฐานะที่ดั๊นเกิดในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ดั๊นก็อยากจะใหพวกเราใหความชวยเหลือชาวพระนครศรี-อยุธยาคะ แตถาไมมีใครเห็นดวยดั๊นขออภัยนะคะ" เจาคุณปจจนึกฯ มองดูคุณหญิงวาดอยางขบขัน "คุณหญิงเคยใชสรรพนามแทนตัวเองวาฉันหรือดิฉัน วันนี้นึกฟตอะไรขึ้นมาละครับถึงพูดดั๊น" คุณหญิงวาดยิ้มนอยยิ้มใหญ "ใหมันทันสมัยขึ้นยังไงละคะเจาคุณ พวกคุณหญิงคุณนายเขาเลิกพูดดิฉันแลวคะ ใครๆ ก็พูดดั๊นทั้งนั้น ดั๊นก็คือดิช้ันหรืออีฉันนั่นเอง" นวลลออหัวเราะคิ๊ก "แลวอะฮ้ันละคะคุณอา" คุณหญิงวาดเปลี่ยนสายตามาที่เมียรักของเสี่ยหงวน "อะฮ้ันนะคุณชายคึกฤทธิ์แกเขียนลอแมพวกผูหญิงดัดจริต แตมีคนพูดอะฮ้ันเหมือนกัน อา...คุณนายบุปผาเมียคุณพระสรศักดิ์ฯ ขางบานเรายังไงละ พูดอะฮ้ันยังโงนอะฮั้นยังงี้ฟงดูชอบกล" ประภาวา "พ่ีสาวของเพื่อนภาคนหนึ่งก็ใชคําแทนตัวเองวาอะฮั้นคะ แกพูดจนติดปาก" เสี่ยหงวนรองขึ้นดังๆ "นี่เราจะอภิปรายกันถึงเรื่องอุทกภัยหรือจะอภิปรายกันถึงเรื่องคําสรรพนามกันแนครับ ผมขอความกรุณาใหงดพูดคุยกันเรื่องอื่นช่ัวขณะ พูดกันถึงเรื่องน้ําทวมและชาวไรชาวนาที่ไดรับเคราะหกรรมจากอุทกภัยในคราวนี้เถอะครับ" คราวนี้สี่นางและคุณหญิงวาดตางมองดูกิมหงวนอยางเกรงใจ แลวประไพก็พูดยิ้มๆ "ดิฉันขอเสนอตอที่ประชุมใหเราชวยเหลือราษฎรในเขตจังหวัดอยุธยาตามความเห็นของคุณอาหญิงคะ" อาเสี่ยยิ้มออกมาได "ถาเชนนั้นตกลงครับ เปนอันวาพวกเราจะชวยเหลือชาวไรชาวนาในจังหวัดพระนครศรีอยุธยาแลวก็...เราไมจําเปนตองอภิปรายกันใหยืดยาวนัก พูดกันอยางสั้นๆ ตรงไปตรงมาดีกวาวิธีการชวยเหลือของเราก็คือพวกเราทุกคนจะตองเสียสละเงินซื้อเสื้อผา เสบียงอาหาร ตลอดจนยารักษาโรคเพื่อนําไปแจกจายใหพ่ีนองชาวจังหวัดพระนครศรีอยุธยามหาดิลกนพรัตนราชธานีบุรีรมย" "พอแลว" เจาคุณปจจนึกฯ ตวาด "เรียกแตเพียงวาพระนครศรีอยุธยาก็ยาวเต็มทนแลว" เสียงหัวเราะดังขึ้นลั่นหองรับประทานอาหาร นันทาบุยใบบอกใหพลมองดูนองชายจอมทะเลนของหลอนซึ่งนั่งสัปหงกในทาสะลึมสะลือทั้งๆ ที่ปากคาบไมบรรทัด พลยกมือกระชากไมบรรทัดออก ทําใหนิกรสะดุงเฮือกลืมตาโพลง "อยาพึ่งหลับซีโวย ประชุมกันใหเสร็จเรียบรอยเสียกอนคอยนอน" นิกรอาปากหาวดังๆ แลวหันมามองดูเจาแหวซึ่งนั่งอยูทางขวามือของเขา และกําลังกมหนากมตาเขียนบันทึกการประชุมเปนเสนสั้นๆ ยาวๆ "เขาประชุมกันไปถึงไหนแลววะอายแหว" เจาแหวยิ้มอยางภาคภูมิ

"รับประทานคุณหญิงทานเสนอใหที่ประชุมชวยเหลือผูประสบอุทกภัยที่อยูในเขตจังหวัดอยุธยาครับ ที่ประชุมเห็นพองดวย แลวอาเสี่ยขอใหที่ประชุมสละเงินซื้อเสื้อผาอาหารและยารักษาโรค" นิกรมองดูรอยขีดเขียนบนกระดาษฟุลสะแกปเบื้องหนาเจาแหว "แกจดชวเลขแบบไหนวะฉันดูไมออก แบบเกรกก็ไมใช ปตแมนดก็ไมใช" "รับประทานแบบนี้ผมคิดขึ้นเองครับ" นิกรอาปากหวอ "แบบของแก...แกเขียนแลวแกแปลออกเรอะ" "นั่นนะซีครับ แตวาผมจะพยายามแปลใหออกครับ" คุณหญิงวาดพูดเสริมขึ้น "ถาแกแปลไมออกเลือดหัวแกตองออก ความจริงไมนาจะใหแกเปนเลขานุการเลย อานหนังสือไทยยังไมใครจะออกแลวยังเสือกจดเปนชวเลขเสียอีก" อาเสี่ยกิมหงวนกลาวกับที่ประชุมตอไป "ในฐานะที่ผมเปนตัวต้ังตัวตีเริ่มคิดการชวยเหลือผูประสบอุทกภัย ผมยินดีสละเงินสวนตัวหาแสนบาทครับ เทากับรางวัลล็อตเตอรี่ที่หนึ่ง" ที่ประชุมตบมือกราว เจาคุณปจจนึกฯ ยิ้มใหอาเสี่ยแลวพูดเสียงหนักแนน "อาใหแสนบาท" เสียงตบมือดังขึ้นอีก คุณหญิงวาดกลาวขึ้นดวยเสียงหัวเราะ "อาใหสองแสนเอา" เสี่ยหงวนตบมือนําขึ้นกอนแลวทุกคนก็ตบมือขึ้นใหเกียรติคุณหญิงวาด เจาแหวจดช็อทแฮนดอยางรวดเร็วและเตะทาราวกับวาเขาเปนนักชวเลขชั้นดีคนหนึ่งที่เคยผานงานสําคัญๆ มามากตอมาก เสี่ยหงวนยิ้มใหสี่นาง "พวกคุณละ จะบริจาคเงินคนละเทาไรก็วามา ผัวกับเมียตางคนตางบริจาคนะครับ ไมใชรวมกัน ถึงแมวาจะเปนเงินกระเปาเดียวกันก็ตาม คุณนันวายังไง" "ดิฉันใหหาหมื่นคะ" นันทาพูดยิ้มๆ "ก็ไมเลวน่ีครับ นวลละ..." นวลลออนิ่งคิดสักครู "นวลใหหนึ่งแสนคะ" "ดีมาก ดวยกุศลผลบุญนี้เกิดชาติหนานวลคงจะสวยเหมือนชาตินี้อีก และคงไดเปนเมียเฮียอีก" "โอย ไมรับประทานละคะ ชาตินี้ชาติเดียวพอแลว นวลคิดวานวลมีผัวจนๆ ที่เปนคนดีนวลคงจะมีความสุขยิ่งกวาที่นวลเปนเมียเฮียมากมายนัก" "อาว พูดเปนบาไปได ผูชายอยางเฮียจะไปหาที่ไหน เหลาก็ชอบกิน ฝนก็เคยสูบ สํามะเลเทเมาก็จริง แตมั่งมีอยางมหาศาล ดูแตธนาคารไทยนิรทรัพยก็แลวกัน เฮียถอนเงินหมื่นบาทเซ็นเช็คดวยปากกาลูกลื่น เกิดทําเปนเจาระเบียบไมยอมจายเงินให เฮียเลยถอนเงินที่ฝากไว ๒๕ ลานออกมาหมด ผลก็คือแบ็งคไทยนิรทรัพยควํ่าขาวเมาไปเลย อายเราฝากเงินไวก็เพราะเห็นวาเจาของแบ็งคเปนเพื่อนกัน" พูดจบเขาก็ยักคิ้วใหพ่ีเมียของนิกร ซึ่งเปนภรรยาของนายพลดิเรก "คุณละคุณประภา ทําใหพวกเราตื่นเตนสักทีไดไหมครับ บริจาคเงินสักลานบาท" ประภาหัวเราะคิ๊ก

"เงินตั้งลานดิฉันจะไปเอาที่ไหนละคะ" "ก็ขอคุณพอคุณซีครับ" พูดพลางชําเลืองมองดูหนาเจาคุณปจจนึกฯ "ลานบาทหรือหนึ่งลานทานมีใหคุณแน" ทานเจาคุณจุปาก "อยานาอายหงวนขอเสียทีเถอะวะ อยาใหมีการเตะปากกันขึ้นในที่ประชุมหนอยเลย ไหนๆ เราก็พรอมใจกันที่จะสรางบุญกุศลชวยเหลือเพื่อนมนุษยที่ถูกอุทกภัยแลว เราพูดเปนการเปนงานดีกวา" คุณหญิงวาดยกมือช้ีหนาอาเสี่ยแลวพูดยิ้มๆ "เธอควรจะรูดีวาอากาศรอนอบอาวอยางนี้ คนหัวลานโมโหงายหรือยัวะงายเขาใจไหม ตามธรรมดาเจาคุณนะทานก็เปนคนใจนอยตามตําราอยูแลว" เจาคุณปจจนึกฯ กลืนน้ําลายเอื๊อกมองดูคุณหญิงวาดอยางเคืองๆ "เอ - คุณหญิงกับผมนี่ถาจะไมถูกกันเสียแลวแฮะ ใหดิ้นตาย" คุณหญิงวาดทําหนาตายเอื้อมมือหยิบหมากและพลูจีบในพานเงินขนาดเล็กขึ้นมาใสปากเคี้ยวอยางสบายใจ เสี่ยหงวนกลาวกับภรรยาของนายพลดิเรกตอไป "วายังไงครับคุณประภา คุณจะบริจาคทรัพยเทาไร" ประภามองดูหนาสามีของหลอน "เทาไรดีละคะหมอ" "โอ - สุดแลวแตยู" ประภานิ่งคิดสักครูจึงบอกเสี่ยหงวน "หาหมื่นบาทเทาคุณนันคะ" "ขอบคุณครับ" แลวเขาก็เปลี่ยนสายตามาที่เมียรักของนิกรซึ่งนั่งอยูใกลคุณหญิงวาด "ผมคิดวาอยางนอยคุณก็คงบริจาคทรัพยราวหนึ่งแสนหรือสองแสนบาท" ประไพฝนหัวเราะแลวยักไหล "มือช้ันนี้บริจาคแสนหรือสองแสนก็เสียเหลี่ยมซีคะ" เสี่ยหงวนนัยนตาเหลือก "นั่นแน คุณใหเทาไหรบอกมาเร็วครับ" ประไพเอียงคออมยิ้ม "สองรอยบาทคะ" เสียงหัวเราะดังขึ้นลั่นหองรับประทานอาหาร ดร.ดิเรกวาเสียงอหาย เขามองดูหนานองเมียของเขาแลวพูดพลางหัวเราะพลาง "ยูไมใชคนจนเลย อายกรมีเงินฝากแบ็งคต้ังหลายลานบาท มีอยางที่ไหน ยูชวยผูประสบอุทกภัยเพียงสองรอยบาทเทานั้น ฮะ ฮะ กระดูกพอๆ กับผัวของยูทีเดียว" ประไพคอนพี่เขยของหลอน "หมอนี่แปลกคนแทๆ การทําบุญนะเขาไมบังคับกันหรอกคะ จะออกเงินมากหรือนอยมันเกี่ยวกับศรัทธาคือความสมัครใจตางหาก ไพตั้งใจทําบุญเพียงแคนี้นี่คะอยามาคอนขอดไพหนอยเลย" "ออไร ออไร ยูพูดถูกแลว การทําบุญใหทานก็ตองแลวแตศรัทธาของเรา" กิมหงวนพูดตัดบทวา

"เปนอันวาคุณไพบริจาคเงิน ๒๐๐ บาท ชวยผูประสบอุทกภัย" แลวเขาก็หันมาทาง พ.อ.พล พัชราภรณ "แกละ วายังไง" พลตอบโดยไมตองคิด "กันใหเทาเมียกัน" "หาหมื่น..." เสี่ยหงวนพูดเสียงหนักๆ "ก็ดีแลว แกกับคุณนันรวมกันแสนบาท อา - หมอบริจาคเทาไรวะ" ศาสตราจารยดิเรกยิ้มแปน "ไออยากจะออกสักลานบาทก็กลัวหักหนาคนอื่น เอาเพียงหาหมื่นเทาอายพลก็แลวกัน" กิมหงวนมองผานพลไปที่นิกรแลวพยักหนาเมื่อสบตากัน "วามา แกจะบริจาคเทาไรอายกร" "แหม - ตองเรียกอายดวยเรียกคุณก็ไมได เรื่องบุญกุศลกันไมเคยนอยหนาใครเลย แตอยาเอาชื่อกันไปประกาศหรือโฆษณาใหใครรูนะ กันไมชอบทําบุญเอาหนาหรอก กันชอบปดทองหลังพระวะ" อาเสี่ยยิ้มให "ก็เราทํางานกันในหมูเพื่อนฝูงและวงศญาติของเรา ไมมีความจําเปนอะไรที่จะตองไปตีฆองรองปาวใหใครรูหรอก" นิกรพยักหนาเห็นพองดวย แลวเขาก็พูดขึ้นดวยเสียงหนักแนน "กันออก ๑๐ บาท" ทุกคนนั่งนิ่งเฉย เสี่ยหงวนรองขึ้นดังๆ "ถุย แกก็ไดช่ือวาเปนเศรษฐีคนหนึ่ง ชวยผูประสบอุทกภัยทั้งทีออกเงิน ๑๐ บาทเทานั้น ฉันอยากจะหัวเราะใหขาดใจตาย" นิกรวา "ฟงกอนซีโวย เงินที่พวกเราบริจาคนะรวมกันแลวเปนเงินมากมายไมใชนอย กันออก ๑๐ บาทก็ดีแลวนี่หวา" เจาคุณปจจนึกฯ พูดเสริมขึ้นดวยเสียงหัวเราะ "ผัวเมียชางสมกันเหลือเกินราวกับกิ่งทองใบหยก เมียออกตั้ง ๒๐๐ ผัวออกตั้ง ๑๐ บาท" เสียงหัวเราะดังขึ้นอีก ประไพยิ้มใหเสี่ยหงวนแลวกลาววา "ไพออกหาหมื่นคะอาเสี่ย ไมใชสองรอย" "อาว" นิกรอุทาน "ถายังงั้นกรก็ออกหาหมื่นเหมือนกันจะไดเทาๆ กัน ชาติหนาเราจะไดเปนเนื้อคูหนังคูกระดูกคูกันอีก" ประไพหัวเราะ "ชาติเดียวพอแลวคะ ทุกวันนี้ไพทนอยูรวมชีวิตกับกรก็เพราะหนาที่ของเมียที่ดี แตความรักนะมันหมดไปแลว โบราณทานพูดไวไมมีผิด ปลูกเรือนผิดคิดจนเรือนทลาย มีผัวผิดคิดจนผัวตาย" คุณหญิงวาดหัวเราะลั่น "จริงของแกยายไพ" แลวทานก็มองดูหนาเจาแหว "วายังไงอายแหวในฐานที่แกเปนเลขานุการแหงที่ประชุม แกจะตองบริจาคทรัพยเชนเดียวกัน" กิมหงวนพูดเสริมขึ้นทันที "ถูกละครับ อายแหวตองรวมทําบุญกับเราดวย" แลวเขาก็ชะโงกหนาถามเจาแหว "แกสามารถที่จะบริจาคเงินไดเทาไร"

เจาแหวยิ้มนอยยิ้มใหญ "รับประทานหาหมื่นบาทครับ" ทุกคนสะดุงเฮือกไปตามกัน เสี่ยหงวนมองดูเจาแหวดวยความแปลกใจยิ่ง "อายแหว แกพูดจริงๆ หรือพูดเลน" "รับประทานพูดจริงๆ ครับ" "แลวเงินตั้งหาหมื่นแกจะเอามาจากไหน" "รับประทานก็ขออาเสี่ยนะซีครับ" กิมหงวนทําคอยน "ไมสําเร็จโวย หน็อยแน...อยากทําบุญแตจะเอาเงินคนอื่นมาทํา เงินของแกซีโวย แกจะตองบริจาคเงินสวนตัวของแก" เจาแหวหนาจอย "รับประทานถายังงั้นผมบริจาค ๒๐ บาทครับ" เจาคุณปจจนึกฯ กลาวขึ้นทันที "ดีแลว แกมีรายไดหรือมีเงินเพียงเล็กนอยก็ออกนอย เปนอันวาแกมีสวนทําบุญรวมกับพวกเรา ชาติหนาแกก็มีหวังไดเกิดมาเปนคนใชของพวกเราอีก" เสียงหัวเราะดังขึ้นอยางครื้นเครง กิมหงวนรวมยอดเงินที่เขาจดไวในสมุดโนต สักครูเขาก็กลาวกับที่ประชุมวา "เราเรี่ยไรเงินจากพวกเราไดทั้งหมดเปนเงินหนึ่งลานสองแสนกับยี่สิบบาท ขอใหที่ประชุมตบมือใหพวกเราหนอยครับ" เสียงตบมือดังขึ้นลั่นหองรับประทานอาหาร นิกรยัดนิ้วเขาไปในปากเปาเปยวทําใหบรรยากาศเหมือนกั บโรงหนังตงกกสมัยกอน มีเสียงจอกแจกจอแจเกิดขึ้นช่ัวขณะ ในที่สุดคุณหญิงวาดก็กลาวถามกิมหงวนอยางเปนงานเปนการ "เงินบริจาคนี้จะเอาไปเมื่อไหรจะพอหงวน แลวก็เรามีแผนที่จะชวยผูประสบอุทกภัยอยางไรวามาซิ" "พรุงนี้ครับ ทุกคนจะตองจายเช็คใหผมพรุงนี้ ตอจากนั้นผมจะพาพวกเราออกซื้อเครื่องอุปโภคบริโภคและยารักษาโรค เราจะออกเดินทางโดยเรือยนตร "ศรีสาคร" ภายใน ๓ วันนี้ นําขาวของไปแจกจายใหแกผูประสบภัยในเขตจังหวัดอยุธยา เรือ "ศรีสาคร" เปนเรือปคนิคขนาดใหญและกินน้ําตื้น สามารถที่จะพาพวกเราแลนเขาไปในทองทุงซึ่งกําลังมีสภาพกลายเปนทะเลสาบ เราจะแจกเสื้อผาเครื่องนุงหมเสบียงอาหารและยาใหเขา และจะแจกเงินสดใหหัวหนาครอบครัวๆ ละรอยบาท เราตองรีบชวยเหลือประชาชนโดยเร็วครับ ขณะนี้ทางราชการและองคกรการกุศลก็กําลังใหความชวยเหลืออยูแลว แตอยางไรก็ชวยไมทั่ว เพราะน้ําทวมตลอดภาคกลางและภาคอีสาน" นิกรชะโงกหนามองดูกิมหงวนแลวกลาววา "แกจะตองทําบัญชีรายรับและรายจายใหเรียบรอยนะโวย" อาเสี่ยขมวดคิ้วยน "กลัวกันโกงหรืออมเงินการกุศลยังงั้นหรือ" "ใช สมัยนี้ไวใจกันไมใครไดเสียแลว มีคนฉลาดชั้นปญญาชนบางคนหากินโดยเอาคนจนหรือเด็กบังหนา ผูที่ใจบุญสุนทานไมรูความจริงสงเงินไปให เขาก็อมเงินเอาไปใชสวนตัวสุขสบายไปเลย" แทนที่จะโกรธกิมหงวนกลับหัวเราะชอบใจ "แตกันเปนเพื่อนของแกแกไมใจหรือ" นิกรสั่นศีรษะ

"ไวใจไมได เรื่องเงินไวใจไมไดจริงๆ แมแตพอของกันกันยังไมไวใจนี่หวา" คุณหญิงวาดเอียงคอมองดูหนาหลานชายของทาน "อือ แกเปนลูกที่กตัญูนารักมาก" แลวทานก็หันมาทางกิมหงวน "จะเอายังไงก็ตามใจเธอเถอะนะพอหงวน อาเห็นพองดวยตามความคิดของเธอที่เสนอมานี้ อาอยากใหพวกเราไปชวยชาวนาในทองที่อําเภอเสนาเพราะอาเกิดที่นั่น" นิกรทําหนาฉงน "เอะ คุณปูของผมเปนเจาคุณพานทองหรือเปนชาวนาแนครับคุณอา" "อาว แกยังสงสัยอะไรอีกหรือ ปูของแกก็เปนเจาคุณเหมือนอยางคุณพอของแกนะซี" "ก็แลวทําไมคุณอาไปเกิดที่อําเภอเสนาละครับ ที่นั่นเต็มไปดวยทองทุงนาเวิ้งวางสุดสายตา มีตลาดที่อําเภอนิดเดียว" "อาจะเลาใหแกฟงก็ได ตอนนั้นคุณปูของแกและยายนันเปนสมุหเทศาภิบาลสําเร็จราชการมณฑลอยุธยา คุณพอของแกพึ่งอายุได ๕ ขวบ" เสี่ยหงวนพูดเสริมขึ้นเบาๆ "ซนชะมัดญาติ เลนอะไรกับผมก็โกงผมแลวรองไหไปฟองพอ" คุณหญิงวาดทําตาเขียว "แกเกิดทันหรือวะอายหงวน ตอนนั้นแกอยูปลายออปลายแขมที่ไหนก็ไมรู" แลวทานก็หัวเราะหันมาทางนิกร "สมัยนั้นนะเรือยนตรเรือกลไฟยังไมใครจะมีใชกัน คุณปูแกออกตรวจราชการก็มาเรือแจวซึ่งเปนเรือเกงขนาดใหญ มีขบวนเรือแจวและเรือพายติดตามไปดวย ครั้งหนึ่งทานไปตรวจราชการในทองที่อําเภอเสนา คุณปูพาคุณยาของแกไปดวยซึ่งทานกําลังทองอาและใกลจะครบกําหนดคลอดแลว สวนคุณพอขอแกอยูที่จวนไมไดไปดวย" "เดี๋ยวๆ ครับ" นิกรพูดขัดขึ้น "เทรดิช่ันของขาราชการชั้นผูใหญที่ไปไหนพาเมียไปดวยมีมาตั้งแตครั้งนั้นเชียวหรือครับ" "ใช ก็ทานเปนผูใหญนี่โวยใครจะไปกลาวาทาน ใครจะนินทาวารายก็ชางปะไร แตถาทานรูวาใครติเตียนทานทานก็หาเรื่องปลดออกจากราชการไป" "ออ เปนยังงี้เอง แลวยังไงครับ" "แลวคุณยาของแกก็ไปคลอดอาที่อําเภอเสนานะซี ขณะที่ขบวนเรือจอดพักอยูหนาอําเภอริมน้ํา อําเภอสมัยนั้นก็เปนเรือนโรงหลังเล็กๆ มุงหลังคาสังกะสี คุณยาของแกเลาใหอาฟงตอนหลังวา การคลอดลูกในเรือขลุกขลักมากทีเดียว ทําใหพวกตํารวจทหารที่ติดตามไปวิ่งวุนไปตามกัน นี่แหละอาจึงถือวาอําเภอเสนาเปนถิ่นกําเนิดของอาเพราะอาเกิดที่นั่น จึงอยากจะไปใหความชวยเหลือพวกชาวนาที่ประสบอุทกภัยในคราวนี้" นิกรยืดหนาอกขึ้นในทาเบงแลวหันมายิ้มใหพล "ไมเลวโวยอายพล ปูฉันซึ่งเปนตาของแกเปนเจาคุณพานทองและมีตําแหนงสมุหเทศาภิบาลสําเร็จราชการมณฑลอยุธยา ฉันนี่ผูดีแปดสาแหรกนะ เกาทั้งไมคาน พอฉันก็เปนพระยา ปูก็เปนพระยา ยาก็เปนพระยา" "เฮย" คุณหญิงวาดเอ็ดตะโร "ผูหญิงเปนพระยามีอยางที่ไหนวะ" นิกรหัวเราะ "มีซีครับ เจาคุณพระประยุรวงศเจาจอมมารดาในรัชกาลที่ ๕ ยังไงละครับ เปนทั้งเจาคุณและคุณพระ" เจาคุณปจจนึกฯ หัวเราะกาก

"จริงของมันคุณหญิง" นิกรหันไปยิ้มใหพอตาของเขา "ผมภาคภูมิใจจริงๆ ครับที่ผมเกิดมาในตระกูลผูดี พอตาของผมคือคุณพอก็เปนพระยาพานทองมียศทหารเปนพลเอก เสียอยางเดียว..." "เสียอะไรวะ" เจาคุณตะคอกถาม "อยาใหพูดเลยครับ เดี๋ยวผมโดนเตะเจ็บตัวเปลาๆ ก็อยางที่รูๆ กันนั่นแหละครับ" คุณหญิงวาดหัวเราะคิ๊ก กลาวกับหลานชายของทานวา "หัวลานไมใชเรื่องเสียหายโวยอายกร ถาเจาคุณปจจนึกฯ หัวทานไมลานทานก็คงไมไดเปนเจาคุณพานทองหรอก" เจาคุณปจจนึกฯ ผุดลุกขึ้นยืนอยางหัวเสีย "เลิกประชุมโวย ใครจะประชุมกันยังไงก็เชิญ อยากจะทําใจใหสบายสักวันมันก็สบายไปไมได เมื่อไรอายหงวนกับอายกรตายเสียไดโลกนี้ก็คงจะนาอยูขึ้นอีก" พูดจบทานก็พาตัวเดินออกไปจากหองรับประทานอาหาร ทําใหการประชุมตองสิ้นสุดลงเพียงเทานี้ "ศรีสาคร" เรือยนตรปคนิค ๒ ช้ันขนาดใหญงามหรูราคาเกือบสองลานบาทของอาเสี่ยกิมหงวนมหาเศรษฐีอันดับหนึ่งของประเทศไทยไดพาคณะพรรคสี่สหายพรอมดวยสี่นาง, เจาคุณปจจนึกฯ คุณหญิงวาดและเจาแหวออกเดินทางจากอูตอเรือของกิมหงวนในตอนเชาวันเสาร บรรทุกเครื่องอุปโภคบริโภคและยารักษาโรคมากมาย นอกจากนี้ยังมีเรือกลไฟขนาดเล็กโยงเรือกระแซงอีก ๒ ลําติดตามไปดวย เรือกระแซงคือเรือบรรทุกขาว ๒ ลํานั้นบรรทุกขาวของสําหรับนําไ ปแจกจายใหประชาชนที่ประสบอุทกภัยจนเพียบ โดยเฉพาะขาวของและยารักษาโรคที่นําไปนี้คิดเปนเงินเกือบลานบาท คณะพรรคสี่สหายของเรากับครอบครัวของเขาและทานผูใหญตางรวมมือรวมใจกันเปนอยางดี นัยวาเปนพฤติการณที่นาสรรเสริญ อยางยิ่งสําหรับเศรษฐีที่มีน้ําใจเมตตากรุณาตอพ่ีนองรวมชาติที่ประสบภัยพิบัติ เนื่องจากเรือกลไฟที่โยงเรือกระแซงนั้นแลนอืดอาดลาชากวาเรือยนตร "ศรีสาคร" มาก คณะพรรคสี่สหายจึงไดหยุดแวะเที่ยวจังหวัดปทุมธานี และแวะชมตลาดปากเกร็ดตลอดจนวัดวาอารามเกาแกริมแมน้ําเจาพระยาบางแหง "ศรีสาคร" เปนเรือสําราญที่ใหความสุขสบายมาก มีเครื่องกําเนิดไฟฟาเพื่อรับฟงวิทยุหรือโทรทัศนเพื่อใชทําความเย็นใหตูเย็นและพัดลมในหองนอนอันหรูหรา นอกจากนี้ยังมีหองสวมหองน้ําที่ใชเครื่องสุขภัณฑที่มีราคาแพง มีแทงคน้ําขนาดใหญบรรจุน้ํากินอยางเหลือเฟอ สวนน้ําอาบใชน้ําในแมน้ําที่สูบขึ้นถังเล็กๆ เพื่อใหสะดวกสบายในการอาบดวยฝกบัว ดาดฟาของเรือกวางขวาง เย็นสบายประดับดวยผามานสีเขียวออนมองดูไมผิดอะไรกับเรือของเจานายในสมัยสมบูรณาญาสิทธิราช การเดินทางเที่ยวนี้ตองการสงวนที่ไวบรรทุกขาวของสัมภาระ เรือ "ศรีสาคร" จึงมีพนักงานประจําเรือเพียงคนเดียวคือชางเครื่องซึ่งชาวเรือเรียกกันวาอินยิเนียร มีหนาที่ควบคุมบังคับเครื่องยนตร สวนกะลาสีเรือไมมี นายทายเรือก็คือคณะพรรคสี่สหายหรือเจาแหว ซึ่งจะผลัดเปลี่ยนกันทําหนาที่ถือทาย สี่นางรับอาสาเปนแมครัว มีอาหารสดคาวเตรียมมามากมายรวมทั้งเหลาและบุหรี่ตลอดจนผลไมตามธรรมดาของคนมีเงิน ดานซายและดานขวาเรือตอนดาดฟาระหวางราวลูกกรงซึ่งเปนเหล็กตารางสี่เหลี่ยมขนมเปยกปูน มีแผนปายสีขาวขนาดยาวเขียนตัวอักษรปรากฏขอความวา "เรือบรรเทาทุกข" ใหความชวยเหลือผูประสบอุทกภัย "ศรีสาคร" แลนเอื่อยๆ เหหัวเรือไปทางหนาวัดแหงหนึ่งเพื่อจอดรับประทานอาหารกลางวัน และรอคอยเรือที่ติดตามมา เจาแหวทําหนาที่เปนนายทายนั่งเตะทาถือพวงมาลัยเรือคาบซิกามวนสั้นๆ ที่เจาคุณปจจนึกฯ ทิ้งไวบนที่เขี่ยบุหรี่

เจาแหวสวมกางเกงขายาวเสิทตราอีแรงกระพือปกสีกรมทา สวมเสื้อฮาไวทันสมัย มองดูเผินๆ ก็คลายกับวาเจาแหวเปนเจาของเรือสําราญลํานี้ พอใกลจะถึงศาลาทาน้ําของวัดนั้น เจาแหวก็กระตุกสายระฆัง ๓ ครั้งเปนสัญญาณใหอินยิเนียรเบาเครื่องยนตลงอีก แลวเจาแหวก็กระตุกระฆังอีกหนึ่งทีเปนสัญญาณหยุดเครื่อง "ศรีสาคร" แลนทวนน้ําเหมือนเตาคลานเขาไปเทียบศาลาน้ําหนาวัด พลควาเชือกผูกเรือเสนใหญกระโดดขึ้นไปบนศาลาเอาเชือกผูกกับเสาศาลาหลังนั้นแลวเงยหนามองดูเจาแหว "แนโวย แกจอดเรือไดดีกวาฉันเสียอีก" เจาแหวยิ้มแกมแทบแตก ปลอยมือจากพวงมาลัยแลวลุกขึ้นยืนเทาเอวมองดูพระภิกษุสามเณรและลูกศิษยวัดกลุมหนึ่งซึ่งพากันมาดูเรือ "ศรีสาคร" ในเวลาเดียวกันนี้เองชาวบานริมฝงแมน้ําหลายคนก็พายหรือแจวเรือตรงมาที่เรือสําราญลํานี้ "เร็วโวยพวกเรา ไปรับของแจกโวย เจานายทานมาจากกรุงเทพฯ เอาขาวของมาแจก" เสียงกูตะโกนดังกองแมน้ํา พลกาวลงมาในเรือแลวขึ้นบันไดไปบนดาดฟาเขาไปรวมกลุมกับคณะพรรคของเขากับสี่นางและทานผูใหญทั้งสองซึ่งยืนอยูขางโตะรับประทานอาหาร บนโตะนั้นมีอาหารจัดวางอยูเรียบรอยแลว เปนอาหารแบบไทยคือขาวผัดกุง กุงตมยําและขาวตังหนาตั้ง สวนของหวานก็คือล้ินจี่กระปองแชเย็น คุณหญิงวาดกลาวกับเจาคุณปจจนึกฯ ดวยใบหนายิ้มแยม "ทํายังไงดีละคะเจาคุณ พวกชาวบานเหลานี้เขามารับของแจกจากเรา" "นั่นนะซีครับ เราไมควรจอดเรือเลย แลนเรือยอนกลับไปทางเรือพวงที่กําลังตามเรามายังจะดีกวา เขามากันอยางนี้เราไมแจกขาวของใหเขาก็ออกจะนาเกลียดเต็มทน" เสี่ยหงวนพูดเสริมขึ้น "ไมเปนไรครับ ผมจะลองเจรจากับเขาเอง ของที่เราเอามาเราควรแจกจายใหเฉพาะผูที่ประสบอุทกภัยเทานั้น" ทานเจาคุณยิ้มใหอาเสี่ย "เออ จริงโวย แกพูดกับเขาทีสินะ แตอยาพูดอะไรใหรุนแรงเปนอันขาด คนเหลานี้ทาทางก็ลวนแตเปนคนจนทั้งนั้น" กิมหงวนเลื่อนไปยืนทางหัวเรือ เจาแหวถือเครื่องขยายเสียงที่ใหแบ็ตเตอรี่แหงว่ิงเหยาะๆ เอามาสงให "รับประทานพูดทางไมโครโฟนดีกวาครับ ไมตองตะโกน" อาเสี่ยยกไมโครโฟนซึ่งติดอยูกับลําโพงขยายเสียงขึ้นพูดทันที "พ่ีนองทั้งหลาย โปรดกลับไปเสียเถอะครับ เรือของเราจะนําของไปแจกผูประสบภัยในเขตจังหงัดอยุธยา" ชายชราคนหนึ่งซึ่งนั่งอยูในเรือสําปนขนาดเล็กเงยหนาขึ้นมองดูเสี่ยหงวนแลวรองขึ้นดังๆ "ก็เจานายเขียนปายไววาใหความชวยเหลือผูประสบอุทกภัยนี่ครับ" "ถูกแลวครับคุณลุง แตวาคุณลุงกับพรรคพวกไมไดถูกอุทกภัยนี่ครับ" "ถูกซีครับเจานาย ปกลายนี้พวกเราถูกน้ําทวมย่ําแยไปตามกัน กรุณาแจกขาวของเครื่องใชใหเราบางเถอะครับ" เสี่ยหงวนสงเครื่งอขยายเสียงใหเจาแหว แลวหันมาทางคณะพรรคของเขา "แจกโวย ชวยกันแจกเงินและแจกของใหพวกชาวบานเหลานี้ เขาบอกวาเมื่อปกอนเขาถูกอุทกภัย ปายของเรามันเขียนไมละเอียด แจกเขาเถอะ มี ๒๐ กวาคนเทานั้น"

เปนอันวาสี่สหายกับสี่นางและทานผูใหญทั้งสองพรอมดวยเจาแหว ตองพากันลงไปชั้นลางทําการแจกจายเครื่องอุปโภคบริโภคตลอดจนเงินสดใหพวกชาวบานริมฝงแมน้ําที่นําเรือเล็กมาจอดรอบเรือ "ศรีสาคร" อยางไรก็ตามคณะพรรคสี่สหายตางปลื้มใจไปตามกันที่ไดรับคําพรจากคนเลหานี้ซึ่งลวนแตเปนคนยากคนจน ชายกลางคนคนหนึ่งช้ีมือมาที่เสี่ยหงวนแลวบอกเพื่อนๆ "ทานที่มีรูปรางสูงกวาเพื่อนคนนั้นแหละทานเปนรัฐมนตรีโวย ขาจําหนาทานได" กิมหงวนไดยินเขาก็รูสึกวาหัวใจของเขาพองโตคับซี่โครง เขามองดูหนากระทาชายผูนั้นแลวพูดยิ้มๆ "จําฉันไดจริงๆ หรือ" ชายกลางคนรีบประนมมือไวระหวางอก "จําไดขอรับ" "ง้ันเรอะ จําไดก็ลองบอกฉันซิวาฉันเปนรัฐมนตรีวาการกระทรวงไหน" ชายผูนั้นนิ่งนึกสักครูจึงตอบออมแอมไมเต็มเสียง "กระผมก็ไมแนใจครับ กระทรวงมหาเสนหหรือกระทรวงอะไรผมก็ลืมไปแลว" เสี่ยหงวนหยุดยิ้มทันที เขาหันมาทางพลแลวกลาววา "เตรียมแกเชือกผูกเรือโวย เราแจกของใหเขาเสร็จแลว เดินทางเรื่อยๆ ไปดีกวา" พลกมศีรษะโคงคํานับ "ครับผม ทานรัฐมนตรีจะกรุณาใหออกเรือเดี๋ยวนี้หรือครับ" "ปูโธ" เสี่ยหงวนคราง "อยานาอายพล กระทรวงมหาเสนหนะกันเปนไมได ขี้เกียจหัดจ้ําบะใหพวกนางระบําสาวๆ" "ศรีสาคร" ซึ่งมีเจาแหวเปนนายทายออกแลนตอไป ถึงแมจะใชความเร็วตํ่าที่สุดมันก็ยังแลนเร็วกวาเรือพวงอยูนั่นเอง เจาแหวไดรับคําสั่งจากพลใหกลับลําลองตามน้ําไปทางเรือโยง "สมนึก" ซึ่งเปนเรือกลไฟช้ันครึ่งของอูตอเรือกิมหงวน และอาเสี่ยไดต้ังช่ือเรือกลไฟลํานั้นโดยใชช่ือลูกชายของเขาซึ่งกําลังศึกษาวิชาการพาณิชยอยูในสหรัฐอเมริกา สี่สหายกับสี่นางและทานผูใหญทั้งสองไดรวมโตะรับประทานอาหารกลางวันกันและสนทนากันอยางราเริง คุณหญิงวาดมีทาทางสุขกายสบายใจมาก เมื่อทานไดประกอบการบุญกุศล ในชั่วโมงเดียวกันนั้นเอง "ศรีสาคร" ก็พบกับเรือ "สมนึก" ซึ่งโยงเรือขาว ๒ ลําแลนทวนน้ําขึ้นมา เจาแหวสงสัญญาณใหอินยีเนียรเบาเครื่องแลวกลับลํากลางแมน้ํานําเรือแขาไปแลนขนานกับเรือ "สมนึก" ตามคําสั่งของเสี่ยหงวน "เฮย - อยาขับใหมันยองนักซีโวยนายทาย" อาเสี่ยตะโกนดุคนของเขา "โยงเรือกระแซง ๒ ลําเทานั้นว่ิงลากบองอยูได" นายทายเรือซึ่งเปนจีนไหหลําวัยกลางคนรองตอบกิมหงวนอยางโมโห "โอ - เรือฮวยไมใชเรื้อบินไอพวน โยงเรือต้ังสองลวมจะใหแลนเร็วยั้งไง สตีมเขาก็กําหนวดใหใชเพียงรอยหาสิบปวนเทานั้น" แทนที่จะโกรธอาเสี่ยกลับหัวเราะชอบใจ เพราะนายทายเรือคนนี้เปนคนเกาแกของเขามีความซื่อสัตยกตัญูตอเขาอยางยิ่ง นอกจากนี้ยังมีฝมือในการตอเรือขางกระดาน, เรือกระแซง หรือเรือทรายยากที่จะหาใครเปรียบได ไดรับเงินเดือนถึงเดือนละ ๔,๐๐๐ บาท มีอํานาจเกือบเทากับหลงจูที่อูเรือ "บอกอินยีเนียรใสฟนเขาไปอีกซีโวยอาโก แถวนี้ไมมีกรมเจาทาเขามาตรวจหรอก" นายตงจีนไหหลํานั่งประจําที่ถือทายคอนปะหลับปะเหลือก "พวดเอาแตได พวดแบบคนมีงวน เอาฟนใสเขาไปสตีมขึ้นมากหมอน้ําระเบิดจะวายั้งไง"

เสี่ยหงวนหัวเราะกาก "จะวายังไง กอตายนะซี" แลวกิมหงวนก็ตะโกนสรรพยอกคนของเขาซึ่งเขาเคารพนับถือเหมือนญาติสนิท "ไหหลํากอ ก๊ับแกเถา เกี๊ยนขาวไมอรอย ไมมีอะไรจะกิ๊น วันนี้ไมไดไปตูลัด" คณะพรรคสี่สหายหัวเรากันอยางครื้นเครง นายตงบนพึมพําที่เจานายของเขากระทําตัวเปนเด็กหนุมสนุกสนานราเริงตลอดเวลา ขบวนเรือผานลานเทซึ่งยามนี้มองดูเว้ิงวางกวางใหญราวกับทะเลหลวง สังเกตฝงแมน้ําเจาพระยาไดจากแนวตนตาลที่อยูใกลแมน้ําเทานั้น น้ําเหลือไหลบาเขาไปทวมทุงนานับแสนไร พวกชาวนาพากันอพยพหลบหนีน้ําไปอาศัยอยูตามที่วาการอําเภอ โรงเรียนประชาบาลหรือตามวัดวาอารามตางๆ ตามคําแถลงของกรมชลประทานปรากฏวาระดับน้ําพึ่งลดลงเพียงเล็กนอย ขาวลมจมหายลงไปในน้ําทําใหพวกชาวนาอกไหมไสขมไปตามกัน ความหวังที่จะไดเงินมาปลดเปลื้องหนี้สินหรือใชสอยปลาสนาการไปแลว มองไปทางไหนเปนทะเลไปหมด แลละลิบลิ่วสุดสายตา ตอนนี้พล พัชราภรณทําหนาที่ถือทายเอง เพราะลานเทกวางใหญและลมแรงมาก กระแสน้ําก็ไหลเชี่ยว เรือยนตรโดยสารหลายลําเคยมาลมที่นี่ ลานเทกลืนชีวิตมนุษยมามากตอมาก "ศรีสาคร" แลนชาๆ นําหนาเรือ "สมนึก" ผานลานเทไปสักครูก็ถึงทางแยกของแมน้ํา มองแลเห็นพระเจดียใหญและเกาแกองคหนึ่งอยูบนแหลมนั้น แยกไปทางขวาไปบางปะอินและจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ทางซายไปเสนา เขาคลองหัวสะพานออกอยุธยาได หรือจะไปผักไหบานแพนก็ตองแยกไปทางซาย น้ําทวมจนแทบจะสังเกตไมไดวาเรือแลนอยูในแมน้ําหรือบนฝงแมน้ํา แตระดับน้ําในทุงนาลึกเกือบ ๓ เมตรซึ่งเรือยนตรหรือเรือกลไฟแลนเขาไปในทุงไดอยางสบาย ขบวนเรือของคณะพรรคสี่สหายเลี้ยวซายมือตามทางแยกของแมน้ํา ทุกคนเศราใจไปตามกันเมื่อแลเห็นบาน เรือนริมฝงแมน้ําถูกน้ําทวมเห็นแตหลังคา เจาของบานตองสูญเสียขาวของเงินทองไปไมนอย ศาสตราจารยดิเรกกลาวกับคณะพรรคของเขาเบาๆ ซึ่งบัดนี้ทุกคนไดมายืนออกันอยูที่หัวเรือขางหลังพล "เห็นน้ําทวมทําใหนึกถึงพวกเราที่เผชิญกับน้ําปาที่ไร "สี่สหาย" ฟารมของเราไดรับความเสียหายไมนอย" เสี่ยหงวนยิ้มแหงๆ "รวมทั้งรถตรวจการใหมเอี่ยมของกันอีกคันหนึ่งที่ถูกน้ําทวมและไมมีทางที่จะซอมแซมแกไขได น้ําปาดุเดือดมาก มันมาโดยไมรูเนื้อรูตัว ช่ัวเวลาเดี๋ยวเดียวเทานั้นไหลบาไปทั่วและทวมถึงพื้นเรือน" แลวอาเสี่ยก็ยกมือทั้งสองจับบาพล "ฉันยังตื่นเตนไมหายตอนที่เสือลายพาดกลอนวายน้ําขึ้นมาบนเรือนพักของเราและแกไดยิงมันตาย" นิกรอาปากหาวเสียงลั่นแลวหันไปมองดูเจาแหว "เฮย หากาฟงกาแฟมากินบางซีวะ ทําแซนวิชมาใหสัก ๑๐ ช้ิน คนอื่นเขาไมกินชางเขาเถอะ" เจาแหวเดินหัวเราะหึๆ ลงบันไดไปขางลาง ทันใดนั้นเองประไพไดรองขึ้นดังๆ "โอย -- ลอยมาใกลเรือเราแลว กําลังขึ้นอึ้ดทึ่ดเชียว" คุณหญิงวาดใจหายวาบ "หา ผูหญิงหรือผูชายแมไพ" ประไพหันมายิ้ม "ไมใชคนหรอกคะคุณอา หมูคะ หมูมันตกน้ําตาย" คุณหญิงเมมปากแนน

"โธ - ประเดี๋ยวแมจับโยนน้ําทิ้งเลยนังคนนี้ รองเสียตกอกตกใจนึกวาคนเสียอีก ที่แทก็หมูตกน้ําตาย น้ําทวมอยางนี้นะหมูหมามันตายกันเปนเบือทีเดียว เมื่อก้ีเห็นควายลอยมาตัวหนึ่ง นาสงสารสัตวพวกนี้เหลือเกิน มันชวยตัวเองไมได" นิกรพูดเสริมขึ้น "ก็มันอยากโงนี่ครับคุณอา หาเรือเขาลําสองลําพายหรือแจวหนีน้ําไปอาศัยอยูตามที่ที่น้ําไมถึงมันก็รอดตายเทานั้น" ประภาเลื่อนตัวเขามายืนขางเจาคุณปจจนึกฯ สายตาของหลอนมองดูทองทุงนาอันเว้ิงวางอยางเศราใจแลวหลอนก็ถามทานเจาคุณปจจนึกฯ วา "น้ําทวมปนี้นอยกวาป ๘๕ ใชไหมคะคุณพอ ตอนนั้นภาชักจะลืมเลือนไปแลว เพราะสนใจกับสงครามมากกวาเรื่องน้ําทวม" ทานเจาคุณยิ้มใหธิดาคนโตของทาน "ป ๘๕ น้ําทวมมากกวานี้ แตยังไงๆ ก็สูป ๒๔๖๐ ไมได ซึ่งปนั้นน้ําทวมมากที่สุดเปนประวัติการณ" นิกรพูดเสริมขึ้น "ใชครับ ยายผมเลาใหฟงวาที่กรุงเทพฯ น้ําทวมมิดเสาไฟฟาเลย" คุณหญิงวาดยกมือตกหนานิกรคอนขางแรงเสียงดังเผียะ "ตอแหล คุณยายของแกทานไมไดพูดอยางนั้น แนนอน มีอยางที่ไหน น้ําทวมมิดเสาไฟฟาผูคนกอตายหมดนะซี" นิกรหัวเราะหนาเปนตามเคย "เสาไฟฟาที่เขากองรวมกันไวนะครับ ไมใชที่เขาเอามันตั้งในหลุมแลวพาดสายไฟแลว" ในที่สุด เรือยนตร "ศรีสาคร" กับขบวนเรือที่ติดตามมาก็มาถึงที่วาการอําเภอเสนา แลเห็นตลาดเสนาจมอยูใตพ้ืนน้ําเห็นแตสวนหลังคา ที่อําเภอและสถานีตํารวจน้ําทวมเกือบถึงพื้น คุณหญิงวาดเดินเขามาหยุดยืนขางลูกชายสุดที่รักคนเดียวของทานแลวกลาววา "จอดเรือแถวนี้แหละลูก แลวก็ใชเครื่องกระจายเสียงเครื่งอใหญของเราประกาศเรียกผูคนใหมารับแจกสิ่งของและเงินจากเรา แมรูสึกตื่นเตนอยางไรชอบกลที่แมไดมาเห็นถิ่นกําเนิดของแม แมคิดเอาเองวาขบวนเรือของคุณตาแกเมื่อครั้งกระโนนคงจะจอดอยูริมฝงแมน้ําแถวนี้แหละ แตนี่น้ํามันทวมเราก็มองไมเห็นฝงแมน้ําทั้งสองขาง" เสียงแตรลมของเรือ "ศรีสาคร" ดังกังวานลั่น หลังจากนั้นเรือก็เขาจอดบนตลิ่งซึ่งระดับน้ําบนพื้นดินสูงประมาณ ๒ เมตรเศษ เจาแหวผูกเชือกหัวเรือไวกับตนมะขามใหญตนหนึ่ง ในเวลาไลๆ กันเรือ "สมนึก" ก็ตามมาลอยลํานิ่งเฉยอยูทางทายเรือ "ศรีสาคร" โดยคําสั่งของอาเสี่ยกิมหงวน เรือ "สมนึก" คอยๆ แลนผานเรือ "ศรีสาคร" ไป แลวใหพวกกรรมกรในเรือกระแซงทั้ง ๒ ลํานําเรือเขามาจอดเทียบเรือ "ศรีสาคร" ซึ่งตอนนี้นายทายเรือตองทํางานอยางระมัดระวัง แตดวยความชํานาญในการบังคับเรือกลไฟของนายตงก็สามารถทําใหเรือกระแซงทั้ง ๒ ลําจอดเทียบกราบขวาของเรือ "ศรีสาคร" ได นายพลดิเรกจัดแจงเปดเครื่องขยายเสียงโดยนําลําโพงขนาดใหญติดไวทางกราบซายและกราบขวาเรือขางละอัน คุณหญิงวาดนึกสนุกขึ้นมาก็ทําหนาที่เปนโฆษก "ทานผูประสบอุทกภัยทั้งหลาย...ทานผูประสบอุทกภัยทั้งหลายโปรดทราบ บัดนี้เรือบรรเทาทุกขของเราซึ่งเดินทางจากกรุงเทพฯ ไดมาถึงถิ่นที่อยูของทานแลว ขาพเจาคุณหญิงวาด ประสิทธิ์นิติศาสตร พรอมดวยลูกหลานและเพื่อนสนิทของขาพเจาไดพรอมใจกันสละทรัพยซื้อเครื่องอุปโภคบริโภคและยารักษาโรคมาแจกจายทานผูไดรับเคราะหกรรมจาก

อุทกภัยในคราวนี้ เชิญทานมารับแจกไดที่เรือของเราคะ และไมตองรีบรอนนะฮะ ดั๊นมีขาวของมามากมายไมตองกลัววาของแจกจะหมดหรอกคะ เชิญฮะ เชิญทานรีบพายเรือหรือวายน้ํามาหาเรา ทานที่วายน้ําไมเปนโปรดอยานะฮะ" กิมหงวนพูดเสริมขึ้นเบาๆ "คุณอารองเพลงสักเพลงซีครับ" คุณหญิงหันมาทําตาเขียว "แกจนขนจั๊กกระแรหงอกแลวยังจะใหฉันรองเพลงอีกหรือ แกอยากรองก็รองเองซี" แลวทานก็หันมาทางเจาคุณปจจนึกฯ "เจาคุณพูดบางซีคะ" เจาคุณอมยิ้ม รับไมโครโฟนมาจากคุณหญิงวาดยกขึ้นพูดทันที "เรเขามา...เรเขามา ทั้งแจกทั้งแถม ที่วาแถมก็คือแถมเงินสด พวกเราตระหนักดีวาพวกทานตองสูญเสียทุกสิ่งทุกอยาง จึงนําขาวของบรรทุกเรือมาแจกทาน เชิญครับ เชิญมารับแจก" ศาสตราจารยดิเรกปดสวิทไมโครโฟนแลวเปดแผนเสียงซึ่งขับรองโดยนักรองลูกทุง เพื่อใหรสนิยมเหมาะสมกับประชาชนในทองถิ่นนี้ เรือหลายลําแจวและพายตรงมายังเรือ "ศรีสาคร" ชาวนาและชาวบานรานตลาดตางดีอกดีใจไปตามกันเทาที่ชาวพระนครกลุมนี้นําของมาแจก คณะพรรคสี่สหายกับสี่นางพรอมดวยเจาคุณปจจนึกฯ คุณหญิงวาด รีบลงมาจากดาดฟาเรือ "ศรีสาคร" คุณหญิงวาดรองสั่งทุกคนใหนําของในเรือกระแซงทั้ง ๒ ลําแจกกอน สวนของในเรือ "ศรีสาคร" จะไปแจกผูประสบอุทกภัยกลางทองทุง การแจกขาวของไดเปนไปอยางมีระเบียบเรียบรอย คนหนึ่งไดรับแจกขาวสารหนึ่งถุง ๑๐ ลิตร เครื่องอุปโภคบริโภคและยารักษาโรคบรรจุไวในถุงกระดาษขนาดใหญและหนาอีกคนละถุง มีปลาแหงและปลาเค็ม ๑๐ ตัว ไขเปดบรรจุกลอง ๒๐ ฟอง ปลากระปอง ๕ กระปอง ซีเซ็กไฉ ๕ กระปอง ไมขีด ๑ หอ บุหรี่ ๕ ซอง ผาหมนอน ๓ ผืน มุง ๑ หลัง ผาขาวมาแดง ๓ ผืน ผาถุง ๓ ผืน ผาเช็ดตัว ๑ ผืน ยาตําราหลวง ๑ ชุด นอกจากนี้ยังไดแจกเงินสดอีกคนละ ๑๐๐ บาท กอนแจกผูแจกจะขอใหผูรับแจกสาบานกอนวาจะไมยอนกลับมารับแจกเปนเที่ยวที่สอง และจะไมนําขาวของเหลานี้ไปขาย ในราว ๑๕.๐๐ น. การแจกขาวของที่หนาอําเภอเสนาก็สิ้นสุดลง ปรากฏวาประชาชนที่ประสบอุทกภัยไดรับแจกโดยทั่วหนากัน สิ่งของที่นําบรรทุกเรือกระแซงมา ๒ ลําหมดแลว แตยังมีเครื่องอุปโภคบริโภคอยูในเรือ "ศรีสาคร" อีกไมนอย เสี่ยหงวนรองบอกนายทายเรือ "สมนึก" ซึ่งจอดเรืออยูใกลๆ กับเรือสําราญ "อาโกโวย ล้ือนําเรือขาวสองลํากลับกรุงเทพฯ ไดแลว ไปถูกไหมละ" นายทายเรือรองตะโกนตอบมา "ถูกนะถูก แตกลัวจะไปไมถึงกรุงเทพฯ มองไปทางหนายเปนทะเลไปทั้งนั้น โอ - ไมรูวาแมน้ําเลี้ยงตงไหน" "เถอะนะ ขับตามน้ําไปเรื่อยๆ ก็แลวกัน พวกอั๊วจะเอาของไปแจกในทุง พรุงนี้เราถึงจะกลับ" เครื่องสตีมของเรือ "สมนึก" ซึ่งหยุดพักผอนประมาณ ๒ ช่ัวโมงเริ่มทํางานอีกแลว กะลาสีรางใหญคนหนึ่งโยนฟนใสเตาเพื่อใหเรือมีสตีมมากขึ้น เพราะไฟในเตาโซมไปมาก หลังจากนั้นเรือ "สมนึก" ก็จูงเรือขาว ๒ ลําเหหัวออกกลางแมน้ําและกลับลําแลนไปตามสายน้ําเดินทางกลับกรุงเทพฯ ตามคําสั่งของเสี่ยหงวน ยังไมทันที่เรือ "สมนึก" จะลับคุงน้ําเบื้องหนา "ศรีสาคร" ก็คอยๆ เคลื่อนออกจากที่และแลนทวนน้ําขึ้นไป ประชาชนที่อยูในเรือเล็กๆ หลายสิบลําตางโบกมือไชโยโหรองลั่น แลวใครคนหนึ่งไดรองตะโกนขึ้นดังๆ "ขอใหคุณหญิงวาดและลูกหลานของทานจงเจริญ ไชโย"

เสียงไชโยดังขึ้นอีก สี่สหายกับสี่นางและทานผูใหญทั้งสองตางโบกมือใหชาวนาและชาวเสนาทั้งหลายดวยความอิ่มอกอิ่มใจไปตามกันที่ทุกคนไดมีโอกาสชวยเหลือเพื่อนมนุษยเหลานี้ และตางมั่นใจวาคําพรของผูประสบภัยคงจะสัมฤทธิ์ผลอยางไมตองสงสัย "วา - เอาของมานอยไปโวย" เสี่ยหงวนกลาวขึ้นดังๆ "รูยังงี้เอามาอีก ๑๐ ลําเรือก็ดีหรอก เราจะไดไปแจกใหทั่วทุกอําเภอในเขตจังหวัดอยุธยา" นิกรยิ้มใหเสี่ยหงวน "อีกสองสามวันมาใหมก็ไดนี่นา จางเรือรบขนมาดีไหม" "ศรีสาคร" ผานพนตลาดเสนาไปสักครูก็มองแลเห็นทองทุงนาอันเว้ิงวางที่กําลังกลายเปนทะเลสาบมองไมเปนฝง พล พัชราภรณ บังคับเรือเลี้ยวซายเขาไปในทุงแลว "ศรีสาคร" แลนเอื่อยๆ หางฝงแมน้ําออกไปทางตะวันตกทุกที ใตทองเรือก็คือตนขาวที่จมอยู มองไปรอบๆ แลเห็นเรือเล็กๆ พายไปมาหลายลํา บางทีก็มีเรือหางยาวของทางราชการวิ่งอยูไกลลิบๆ เจาคุณปจจนึกฯ เดินเขามาหยุดยืนขางพลอยางรีบรอนและยกมือช้ีไปทางขวา "โนน - แกเห็นบานชาวนาหลังนั้นไหม" "เห็นครับ" "นําเรือเขาไปเถอะพล อามองดูดวยกลองสองทางไกลแลเห็นคนอาศัยอยูบนหลังคาบานสามสี่คน เราควรจะเอาขาวของและยารักษาโรคไปใหเขา ขณะนี้เขาอาจจะกําลังอดอาหารก็ได หรือถามีใครเจ็บไขไมสบาย ดิเรกกับประภาจะไดใหความชวยเหลือรักษาพยาบาล" พลบังคับเรือ "ศรีสาคร" แลนตรงไปยังบานกลางนาหลังนั้น เพราะระดับน้ําทวมพื้นเรือนทําใหเจาของบานตองพาครอบครัวขึ้นไปอาศัยอยูบนเพดานแลวรื้อหลังคาออกแถบหนึ่ง บานหลังนี้อยูโดดเดี่ยวกลางทุงระหวางหมูไมหลายตน เพียงครูเดียว "ศรีสาคร" ก็แลนมาถึงบานกลางนา พลดึงสายระฆังสงสัญญาณไปที่หองเครื่องใหอินยิเนียรลดความเร็วลง พอใกลจะถึงบานพลก็กระตุกระฆังอีกหนึ่งครั้งเปนสัญญาณหยุดเครื่องแลวตีระฆัง ๒ ทีใหเดินเครื่องถอยหลัง แลวตีระฆังอีกหนึ่งทีหยุดเครื่อง เจาแหวรีบผูกเชือกหัวเรือกับตนไมขนาดเขื่องตนหนึ่ง พลลุกขึ้นจากที่นั่งนายทายเดินเขาไปรวมกลุมกับคณะพรรคของเขาและสี่นางกับคุณหญิงวาด เรือ "ศรีสาคร" อยูหางจากบานกลางนาเพียง ๒ เมตร ผูที่อาศัยอยูบนเพดานบานคือสามีภรรยาในวัยใกลชรา แลวก็ชายหนุมในวัยฉกรรจอีก ๒ คน ทิดทองกับนางเอมและลูกชายทั้งสองคนพากันมองดูคณะพรรคสี่สหายดวยความเกรงกลัว เขาใจวาเปนขาราชการชั้นผูใหญมาเยี่ยมเยียนราษฎรที่ถูกน้ําทวม คุณหญิงวาดยิ้มใหและกลาวกับทิดทองวา "ใครเปนหัวหนาครอบครัวนี้จะ" ทิดทองยิ้มแหงๆ "นางเอมเมียผมครับ ผมเปนแตเพียงเจาของนาและเจาของบานแลวก็เปนผัวนางเอมเขา แตอํานาจสูงสุดหรือตําแหนงหัวหนาครอบครัวคือนางเอมขอรับ" นางเอมหญิงชาวนาวัย ๕๐ เศษกลาวกับคุณหญิงวาดอยางพินอบพิเทา "ทานเอาของมาแจกพวกเราหรือคะ" "จะ แลวถือโอกาสมาเยี่ยมพี่นองชาวนาที่ประสบเคราะหกรรมดวย หนวยบรรเทาทุกขของเราจัดตั้งขึ้นในหมูญาติมิตรของเรา ไมใชหนวยบรรเทาทุกขของทางการหรือขององคการกุศลหรอก" กิมหงวนพยักเพยิดกับชายหนุมทั้งสอง "เราจะโยนของไปให คอยรับนะอายทิด" ทิดทองโบกมือหาม

"อยาพึ่งโยนมาเลยครับ เจานายกรุณาบอกเรากอนวาของแจกที่จะใหเรานั้นมีอะไรบาง" เสี่ยหงวนหันมายิ้มใหคณะพรรคของเขา "รูสึกวาเขาไมต่ืนเตนสนใจอะไรเลย ครอบครัวนี้อาจจะมีขาวของเครื่องใชอยูพรอมแลวก็ได" พูดจบก็หันไปทางทิดทองเจาของรางสูงใหญลักษณะทาทางทรหดอดทนสมกับที่เปนกระดูกสันหลังของชาติ "เรามีเสื้อผายารักษาโรคมาแจกหลายอยาง ในถุงกระดาษใบใหญที่ฉันอุมอยูนี้มีปลากระปอง, ปลาแหงปลาเค็ม, ไขเปด, ซีเซ็กไฉ, บุหรี่, ไมขีด, เหลา, ผาหมนอน, ผาขาวมา, ผาถุง, มุง, ผาเช็ดตัว, ยาตําราหลวงหนึ่งชุด และเงินสดอีก ๑๐๐ บาท คอยรับใหดีนะพี่ทิด ถุงมันใหญหนอย" ทิดทองสั่นศีรษะปฏิเสธแลวยกมือไหว "นายเอาไวไปแจกคนอื่นเถอะครับ เมื่อตอนเชามีพวกเศรษฐีบางกอกเขานําเรือมาที่นี่และแจกขาวของใหเราแลว" อาเสี่ยทําหนาฉงน "ง้ันเรอะ เขาเอาอะไรมาแจกบางละ" ทิดทองยิ้มออนโยน "หลายอยางขอรับ อา - ขนมปงปอนด ขนาดแถวละ ๔ ปอนด ๑๐ แถว, บิสคิท ๕ หีบ, เนยจืด ๕ กระปอง, ไสกรอกแบบไสกรอกเยอรมัน ๒ กิโล อยางบรรจุกระปองหนึ่งโหล, ตับหานบด ๖ กระปอง, หมูแฮมหนึ่งขาครับ ปลากระปองอยางของนอก ๑๐ กระปอง, องุนสดและแอปเปลอีกอยางละกิโล, นมขนหนึ่งลัง, นมสดหนึ่งโหล, กาแฟผงสองโหลขวด, น้ําตาลทรายหนึ่งกระสอบแลวก็ไขไกอีก ๕๐ ฟองครับ สวนเครื่องอุปโภคก็มี มุงผาโปรงตาเม็ดพริกไทยขนาดมุงเตียงกวาง ๕ ฟุตหนึ่งหลัง, ผาหมขนสัตว ๓ ผืน, แจ็คเก็ต ๓ ตัว, เสวตเตอรขนสัตวของผูหญิงตัวหนึ่ง, กางเกงแพรครึ่งโหล, ยาตางประเทศอีกหนึ่งลังครับ โดยมากเปนพวกวิตามิน นอกจากนี้ก็มีเหลาตราขาวอีกครึ่งโหล แลวก็บุหรี่การิคอีกครึ่งโหลครับ ออ - เครื่องรับวิทยุทรานซิสเตอรอีกหนึ่งเครื่อง" คณะพรรคสี่สหายกับสี่นางและทานผูใหญทั้งสองตางยืนตะลึงไปตามกัน นางเอมภรรยาทิดทองกมลงหยิบเครื่องรับวิทยุทรานซิสเตอรกระเปาหิ้วยี่หอ "กาตีงู" ขนาดกะทัดรัดขึ้นมาชูอวด "นี่ยังไงละคะที่เขาเอามาแจกใหพวกเรา นอกจากขาวของเครื่องใชเขายังใหเงินดิฉันอีก ๑,๐๐๐ บาท เจาประคูณ...ขอใหทานมีความสุขความเจริญอายุมั่นขวัญยืนความเจ็บอยารูไดความไขอยารูมี ใหทานเปนเศรษฐีมหาเศรษฐีทุกๆ ชาติ คนมั่งมีที่ใจบุญสุนทานเมตตาปรานีคนจนผูประสบเคราะหกรรมอยางนี้หาไดยากเหลือเกินคะ" ทิดทองพูดเสริมขึ้น "เจานายเอาหมูแฮมไปกินไหมละครับ ผมให พวกผมกินไมเปนหรอกครับ โดยมากเรากินกันแตผักปลาเปนพ้ืน" พลคอยๆ หันหนามามองดูอาเสี่ยแลวพูดเบาๆ "ในที่สุดก็มีเศรษฐีที่ร่ํารวยกวาพวกเราเดินทางลวงหนามากอนเราไมก่ีช่ัวโมง ลงแจกของขนาดนี้ละกอ หมายความวาเขาตองร่ํารวยอยางมหาศาลทีเดียว เพียงตราขาวครึ่งโหลก็แยแลว" อาเสี่ยยิ้มแคนๆ "กันไมอยากจะเชื่อวาเขามีเงินมากกวากัน" แลวกิมหงวนก็เปลี่ยนสายตาไปที่ทิดทอง "พ่ีทิดรูไหมวาผูที่เอาของมาแจกพี่ทิดกับครอบครัวนะเปนใคร" "ยังไงก็ไมทราบครับ"

แลวทิดทองก็ชูขาหมูแฮมขนาดใหญซึ่งบรรจุอยูในถุงผาขนาดใหญอวดคณะพรรคสี่หสาย "นี่ยังไงละครับหมูแฮมออสเตรเลีย ตอนที่ผมไปเรียนเกษตรที่ออสเตรเลียผมกินหมูแฮมยี่หอจิงโจบอยๆ ครับ แตพอกลับมาเมืองไทยก็เลิกกิน พยายามทําตัวใหมีความเปนอยูเหมือนอยางพวกชาวนาทั้งหลาย คอยรับนะครับผมจะโยนไปให" ดร.ดิเรกสั่นศีรษะปฏิเสธ "โน - ยูเอาไวกินเถอะ เรามีอาหารติดเรือเรามาอยางเหลือเฟอ อา - ในครอบครัวของยูมีใครปวยไขหรือเปลา ไอเปนหมอ ไอพรอมแลวที่จะใหความชวยเหลือ" นายทองหรือทิดทองกมศีรษะเล็กนอย "แทงคิว ดอกเตอร ทุกคนสบายดีครับ" ศาสตราจารยหัวเราะหึๆ "แตยูไมสบายแน อยางนอยก็ทองผูก..." ภรรยาของทิดทองพูดเสริมขึ้นทันที "ถูกแลวคะนาย พ่ีทองสติแกไมดีนักหรอกคะ เมื่อปกลายก็เคยไปรักษาตัวอยูที่โรงพยาบาลสมเด็จเจาพระยาครั้งหนึ่ง อาการก็ไมมีอะไรหรอกคะ นอกจากทึกทักเอาวาตัวแกสําเร็จวิชาเกษตรศาสตรมาจากออสเตรเลีย" นิกรหัวเราะกาก "นั่นนะซี ฉันกําลังฉงนอยูทีเดียวที่เขาบอกวาเขาเคยไปเรียนออสเตรเลีย คนที่ไปเรียนเมืองนอกนะเขาไมทําไรไถนาหรอกพี่สาว เขาไดปริญญากลับมาเขาก็มาเปนอาจารยหรือรับราชการ" เสี่ยหงวนกลาวถามนางเอมทันที "พ่ีสาวชวยบอกฉันไดไหมวาใครเปนคนเอาของมาแจกที่นี่" "ออ ทานเปนเศรษฐีคะ แตช่ืออะไรดิฉันไมทราบ ทราบแตวาเคยไปอยูโรงพยาบาลโรคจิตพรอมๆ กับพี่ทิดเลยรับใครชอบพอกับพี่ทิดมาก กอนน้ําทวมตอนที่พ่ึงไถนาใหมๆ แกเคยมายิงนกตกปลาและมาพักอยูกับเราที่นี่ครั้งหนึ่งคะ แกนับถือพ่ีทิดเหมือนพี่ชาย เพราะตอนหายปวยกอนจะออกจากโรงพยาบาลปากคลองสานเพี่ทิดไดชวยปองกันชีวิตแกไว คนบาคนหนึ่งมันจะแทงแกคะ พ่ีทิดแยงมีดไวไดตอสูกันจนมีคนมาชวยเหลือ" สี่สหายกับสี่นางตางหัวเราะคิกคักไปตามกัน นิกรมองดูทิดทองซึ่งยืนยิ้มกริ่มอยุขางอําแดงเอมอยางขบขัน "พ่ีทิด" "ครับ วายังไงครับ" "พ่ีทิดจําเพื่อนรวมโรงพยาบาลคนนั้นไมไดหรอกหรือ" ทิดทองยิ้มอายๆ "จํานะจําไดครับ แตถาผมเลาใหเจานายฟงตามตรงเจานายก็จะรูวาผมเคยเปนคนไขของโรงพยาบาลสมเด็จเจาพระยามาแลว แฮะ แฮะ เมียผมมันพูดมากปากพลอยไมควรเลาความหลังอันแสนรันทดของผมใหพวกเจานายฟงเลย ทานที่เอาของมาแจกผมทานชื่อคุณสมชายครับ เปนลูกเจาคุณอะไรผมก็ลืมไปแลว ทานทราบขาววาน้ําทวมก็เดินทางมาเยี่ยมผมกับครอบครัวของผม แลวเอาอาหารเสื้อผามาใหครับ" พล พัชราภรณพูดเสริมขึ้น "เขาเอาของมาใหพ่ีทิดรายเดียวเทานั้นใชไหม" "ใชครับ เอามาแจกครอบครัวผมเทานั้น เขาวาเขาเปนหวงผมมากและเขายังสํานึกในบุญคุณของผมเสมอเทาที่ผมเคยชวยชีวิตเขาไว"

เสี่ยหงวนถอนหายใจโลงอก ใบหนาที่เครงเครียดเปลี่ยนเปนยิ้มแยมแจมใสทันที เขากลาวกับคณะพรรคของเขาวา "เฮอ – นึกวามีเศรษฐีที่ร่ํารวยกวากันนําของมาแจกพวกชาวนาที่ประสบอุทกภัย ที่แทเขาเอามาใหพ่ีทิดในฐานรักใครชอบพอกันเปนสวนตัวและเคยเปนศิษยเกาโรงพยาบาลสมเด็จเจาพระยามาดวยกัน ฮะ ฮะ คอยโลงใจหนอย ฟงรายการขาวของตางๆ ที่พ่ีทิดแกบอกเราก็คิดเปนเงินนับพัน นอกจากนี้ยังมีเงินสดอีกพันบาท ถาหากวามีเศรษฐีคนใดกลานําของมาแจกอยางนี้ละกอ กันเชือดคอตายดีกวา" เสียงหัวเราะดังขึ้นอยางครื้นเครง เจาคุณปจจนึกฯ สบตากับนางเอมทานก็กลาววา "เอาของแจกของพวกเราไวสักถุงไหมละนองสาว" อําแดงเอมสั่นศีรษะ "ไมละคะ พวกชาวนาที่อยูกลางทุงอีกหลายสิบครอบครัวกําลังขาดแคลนอาหารและเสื้อผา เจานายเอาไปแจกเขาเถอะคะ ดิฉันกับครอบครัวมีใชพอแลวคะ" ดร.ดิเรกกลาวถามทิดทองอยางเปนงานเปนการ "ครอบครัวของพี่ทิดไมมีใครเจ็บปวยนะ" "ไมมีครับ เรากระดูกสันหลังของชาติอดทนและแข็งแรงเสมอครับ แลวก็ถาใครปวยไขขึ้นก็ไมนาวิตกอะไรเพราะผมเปนหมออยูทั้งคน ผมสําเร็จวิชาแพทยมาจากออสเตรเลียก็ไมไดนําความรูในการแพทยมาใชใหเปนประโยชน" นางเอมมองดูสามีของหลอนอยางโมโหเดือด "เอาอีกแลว แกพูดพลามอีกแลวพ่ีทิด สงบอกสงบใจเสียบางซีโวย แกนะเปนชาวนาไมไดเปนหมอ เมืองนอกแกก็ไมเคยไป แกอยูบานนอกอยูทองนามาแตเล็กแตนอย" ทิดทองเคนหัวเราะ "เชอะ เปนหมอจะยากเย็นอะไรวะเอม เอาสายฟงยัดเขาไปในหูแลวเอาทางปลายของมันจี้ตามหนาอกคนไข เอาหลอดแกวแยงเขาไปในปาก เทานี้ก็รูวาเขาปวยเปนอะไร" ดร.ดิเรกอดหัวเราะไมได "ถายยาเสียบางนะพี่ทิด อา - พวกเราขอแสดงความเสียใจดวยที่พ่ีทิดกับครอบครัวประสบอุทกภัยทําใหนาลมบานชองจมน้ํา" ทิดทองยิ้มแปน "อยาเสียใจกับผมเลยครับ ความจริงผมดีใจมากที่น้ําทวม เพราะอยางนอยผมก็ไดเงินใชพันบาทไดของกินของใชอีกมากมาย พอน้ําลดผมก็จะเอาไปขายที่จังหวัด ถาน้ําไมทวมผมทํานาถึงคราวเก็บเกี่ยวก็ไดเงินไมพอใชหนี้เขา นานี่ผมเชาเขาทํานะครับ" คุณหญิงวาดมองดูคณะพรรคสี่สหายแลวกลาวขึ้นเบาๆ "ไปเถอะรึเรา นําเรือแลนไปตามหมูบานชาวนารีบเอาของไปแจกเขา เมื่อครอบครัวนี้เขาไดรับความชวยเหลือจากพรรคพวกของเขาแลวเราก็ไปกันเถอะ" เรือยนตร "ศรีสาคร" ออกแลนตอไปในทองทุงนาซึ่งมีสภาพเปนทะเลสาบ คราวนี้เจาคุณปจจนึกฯ ทําหนาที่ขับเรือ แสงแดดในตอนบายสองตองศีรษะของทานเปนมันแผล็บ เรือแลนทวนน้ําบายหนาขึ้นไปทางเหนือ บานกลางนาหลายแหงกลายเปนบานรางถูกน้ําทวมเกือบมิดหลังคา เจาของบานไดพาครอบครัวอพยพไปอยูในที่ที่น้ําทวมไมถึง ในที่สุด "ศรีสาคร" ก็มาถึงหมูบานกลางนาแหงหนึ่งซึ่งอยูหางจากแมน้ําประมาณหนึ่งกิโลเมตรหมูบานนี้มีประมาณ ๑๐ หลังคาเรือนปลูกอยูในระหวางตนไมใหญและกอไผตามสภาพของหมูบานกลางนา พวกชาวนาที่หมูบานนี้ไมไดอพยพไปไหน ตาง

อาศัยอยูบนเพดานหรือหลังคาบาน สวนวัวควายก็ตองปลอยใหมันชวยตัวเอง ตัวไหนวายน้ําไมเปนก็คงจมน้ําตายอยางไมมีปญหา ชาวนาเหลานี้เริ่มตนอดอยากกันบางแลวเพราะมีเสบียงอาหารอยูเพียงเล็กนอย ทุกครอบครัวกําลังรอคอยรับความชวยเหลือจากเจาหนาที่ฝายบานเมือง ซึ่งขณะนี้ก็ไดใหความชวยเหลืออยูแลวอยางรีบเรง นับตั้งแตการอพยพผูคนและสัตวพาหนะ ที่ไมตองอพยพก็แจกอาหารเครื่องนุงหมและยารักษาโรคให แตบริเวณน้ําทวมมากมายหลายแสนไรหรือนับลานไร การชวยเหลือจึงไมอาจจะทําไดเสร็จสิ้นในเวลาอันรวดเร็ว เมื่อแลเห็นเรือยนตร "ศรีสาคร" แลนตรงเขามาพวกชาวนากก็รองตะโกนบอกกันและไชโยโหรองเสียงลั่นแสดงความตื่นเตนยินดีที่จะไดรับความชวยเหลือ ในเวลาเดียวกันนี้เอง โฆษกนิกรก็พูดกระจายเสียงเสียงลั่น "มาแลว...มีแลว...เครื่องอุปโภคบริโภค ยารักษาโรคและเงินสด พวกเราหนวยบรรเทาทุกขไดนํามาแจกทานแลว อาวๆ ไมตองวายน้ํามา กลับไปอยูที่เรือนของทานรับรองวาเรามีของแจกเหลือเฟอ" เจาหนุมลูกทุงหลายคนซึ่งกําลังวายน้ําเขามาหาเรือ "ศรีสาคร" ตางวายกลับไปรอคอยรับของแจก เจาคุณปจจนึกฯ ขับเรือแลนเอื่อยๆ เขามายังหมูบาน ทุกคนอนาถใจไปตามกันเมื่อแลเห็นพวกชาวนาตองทนทุกขทรมานอยูบนเพดานหรือหลังคาบานซึ่งมีสุนัขหรือแมวปะปนอยูดวย ทานเจาคุณตั้งใจจะจอดเรือที่ตนหูกวางใหญตนหนึ่ง แตทานขาดความชํานาญในการขับเรือจึงตีระฆังใหอินยิเนียรเบาเครื่องในระยะใกลเกินไป "ศรีสาคร" ทื่อเขาใสตนหูกวาง พลหันมารองบอกทานเจาคุณทันที "หยุดเครื่องแลวเดินเครื่องถอยหลังซีครับ" เจาคุณปจจนึกฯ หักพวงมาลัยไปทางขวาตั้งสองสามรอบ หัวเรือแลนตรงเขาหาบานหลังหนึ่ง ทานเจาคุณยกมือจับสายระฆังกระตุกครั้งหนึ่งเปนสัญญาณใหอินยิเนียร หยุดเครื่องยนตรแลวกระตุกระฆังอีก ๒ ครั้งเปนสัญญาณเดินเครื่องถอยหลัง แตกอนที่เรือจะถอยหลัง "ศรีสาคร" ก็ชนเรือนหลังนั้นดังโครม ถึงแมชนเบาๆ แตน้ําหนักของเรือยนตรลํานี้ก็ทําใหเรือนช้ันเดียวหลังนั้นพังยุบดวยกําลังแรงปะทะของเรือ "กรอบ..." ชาวนา ๒ คนผัวเมียในวัยกลางคนซึ่งอาศัยอยูบนหลังคาบานตางกระโดดลงน้ําหนีเอาตัวรอด ขาวของที่มีอยูพรอมทั้งเรือนหลังนั้นจมลงไปในน้ําเสียหายหมด เสี่ยหงวนว่ิงเขามาฉุดเจาคุณปจจนึกฯ ลุกขึ้นจากที่นั่งคนขับแลวทรุดตัวนั่งทําหนาที่ขับเรือเอง เดินหนาถอยหลังอยูสักครูเจาแหวซึ่งรออยูตอนหัวเรือขางลางก็สามารถเอาเชือกเสนใหญผูกเรือติดกับตนหูกวางตนนั้นได สองสามีภรรยาวายน้ําไปขึ้นที่เรือนเพื่อนบานอีกหลังหนึ่งซึ่งอยูไมหางกันเทาใดนัก และครอบครัวนั้นก็อาศัยอยูบนเพดานบานเชนเดียวกัน รื้อหลังคาออกไปแถบหนึ่งเพื่อรับแสงสวางและเพื่อความสะดวกสบายในการอยูอาศัยตลาดเวลาที่น้ํายังไมลด "หมายความวายังไงกันครับ" ชายกลางคนเจาของบานที่ถูกเรือยนตรชนรองตะโกนขึ้นดังๆ "พวกทานมาชวยบรรเทาทุกขพวกเราหรือมาทําใหเราวอดวายแน ทําไมถึงแกลงขับเรือชนบานผมละครับนาย" เจาคุณปจจนึกฯ ยิ้มแหยๆ "ขอโทษทีพรรคพวก เรือมันไมมีหามลอเหมือนรถยนตรหยุดไมทันวะ เอาเถอะ ฉันจะใชคาเสียหายให จะจายเงินใหปลูกบานอยูใหม" ชายชราซึ่งอาศัยอยูบนหลังคาบานอีกหลังหนึ่งรองขึ้นทันที "ใชเงินใหปลูกบานใหมหรือครับนาย ถายังงั้นขับมาชนบานผมใหมันพังหนอยเถอะครับ ผมจะไดปลูกใหม หลังนี้มันทรุดโทรมเต็มทนแลว"

พวกชาวนาอีกหลายบานตางตะโกนขึ้นเปนเสียงเดียวกันขอใหทานเจาคุณขับเรือ "ศรีสาคร" ชนบานของเขาบาง นิกรรีบประกาศใหทราบทางเครื่องขยายเสียงทันที "พ่ีนองทั้งหลาย เราเดินทางมาเพื่อมาชวยทุกขทาน นําขาวของและเงินมาแจกทาน เราไมมีเจตนาที่จะนําเรือมาชนบานเรือนของทานเลย ฉะนั้นโปรดทราบไวดวยวาเรือของเราจะไมชนบานของใครอีก ใครเปนกํานันหรือผูใหญบานในหมูบานนี้ขอเชิญมาพบที่เรือบรรเทาทุกขหนอยครับ คุณหญิงวาดประสิทธิ์นิติศาสตรขอเชิญมาพบเพื่อเจรจากันกอนที่เราจะแจกของใหพวกทาน" ชายชราในวัย ๗๐ ปคนหนึ่งนั่งเรือหมูลําเล็กๆ พายเขามายังเรือ "ศรีสาคร" หลังจากที่นิกรประกาศเรียกตัวเพียงครูเดียว ถึงแมวาชายชราผูนี้อยูในวัยดึกสงัดทั้งงอมและหงอมเต็มทน แตเพราะแกเปนชาวนาเปนกสิกรที่ตรากตรําทํางานหนักมาแตเล็กแตนอยจึงยังแข็งแรงเหมือนกับผูชายในวัย ๕๐ เศษ แกพายเรือเกงกางไมชํานาญแตทาทางก็ทะมัดทะแมงดี เรือหมูลําเล็กเขามาเทียบกราบซายของเรือ "ศรีสาคร" แลว อินยิเนียรและเจาแหวชวยกันประคองชายชราผูนี้ขึ้นมาบนเรือ แลวเจาแหวก็พาขึ้นบันไดไปบนดาดฟาเรือ "ศรีสาคร" ตามเวลาที่กลาวนี้สี่สหายกับสี่นางและทานผูใหญทั้งสองไดยืนรวมกลุมกันอยูทางหัวเรือ และกําลังมองดูพวกชาวนาที่อาศัยอยูตามหลังคาบานเหลานั้นดวยความเศราสลดใจ เมื่อเจาแหวพาชายชราเขามาหาทุกคนก็หันมาสนใจกับชายชราผูนี้ซึ่งแกรีบทรุดตัวลงนั่งยองๆ ยกมือไหวแสดงความเคารพนบนอบและเกรงกลัว "สวัสดีลุง" เจาคุณปจจนึกฯ กลาวทักอยางกันเอง ที่เรียกวาลุงก็เรียกเหมือนอยางที่ใครๆ เขาเรียกคนแกในวัยนี้วาลุงนั่นเอง "ลุงเปนหัวหนาชาวบานที่นี่ใชไหม" "ใชขอรับ ผมเปนผูใหญบานครับ" "ออ ดีแลว ลุงช่ืออะไรละ" "ช่ือเหนงครับ" ทานเจาคุณทําคอยนแลวหันมาทางคุณหญิงวาด "คุณหญิงเจรจากับตาลุงคนนี้แทนผมหนอยเถอะครับ ช่ือคนตายไปแลวมีต้ังโกฏิไมเอามาชื่อดันช่ืออะไรก็ไมรู" คุณหญิงวาดกลั้นหัวเราะแทบแย ทานมองดูผูใหญเหนงดวยความสงสารและเห็นใจที่ไดรับภัยธรรมชาติในครั้งนี้ "อา - ผูใหญช่ือเหนงนามสกุลอะไรจะ" ชายชราประนมมือไวระหวางอกตลอดเวลา "นามสกุลของผมไมเหมาะขอรับ" "ก็นั่นนะซี นามสกุลวากระไรละ" ผูใหญเหนงยิ้มแหงๆ "ผมช่ือเหนง นามสกุลไมเหมาะครับ" คุณหญิงวาดทําหนาชอบกลทามกลางเสียงหัวเราะของสี่สหายและสี่นาง แตแลวทานก็สัมภาษณชายชราตอไป "ที่นี่ตําบลอะไรจะผูใหญ" "เขาเรียกกันวาบานนกตะกรุมครับ" นิกรหัวเราะกาก "บานนกตะกรุมหรือลุง ฮะ ฮะ ช่ือเพราะถูกใจฉันมาก"

เจาคุณปจจนึกฯ เมมปากแนน ทานมองดูหนาเจาแหวแลวกลาววา "ลงไปแกเชือกผูกเรือและบอกอินยิเนียรเตรียมเดินเครื่องโวย ที่นี่งดแจก ไปแจกที่อื่นดีกวา" คราวนี้คุณหญิงวาดอดหัวเราะไมได "เจาคุณกอ ... ไมนาจะโกรธเคืองอะไรเลยนี่คะ หมูบานกลางนานี้มีช่ือวาบานนกตะกรุมมานานแลว ไมใชวาผูใหญเหนงพึ่งจะมาตั้งช่ือให" ชายชราพูดเสริมขึ้น "เปนความจริงขอรับ ต้ังแตครั้งปูผมแลวใครๆ ก็เรียกหมูบานกลางนาที่นี่วาบานนกตะกรุม แตมันจะมีนกตะกรุมหรือเปลาผมก็ไมทราบ" เสี่ยหงวนพูดเสริมขึ้นดวยเสียงหัวเราะ "มีแน อยางนอยขณะนี้ก็ตองมีนกตะกรุมหนึ่งตัว" "โธ" ทานเจาคุณอุทาน "เดี๋ยวพอถีบตกน้ําเลยอายนี่" ดร.ดิเรกจุปากดุอาเสี่ยแลวกระซิบเบาๆ "อยาเฮย นกตะกรุมยัวะแลว" เสี่ยหงวนยกมือปองปากเอียงหนาเขาไปกระซิบขางหูศาสตราจารยดิเรก "ยัวะก็เอามะอึกยัดปาก" เจาคุณปจจนึกฯ แยกเขี้ยว "หา แกวายังไงนะอายหงวน อะไรยัดปากนะ" นิกรรีบฟองพอตาของเขาทันที "อายหงวนมันวามันจะเอามะอึกยัดปากคุณพอครับ" ทานเจาคุณโกรธจนตัวสั่น ลวงกระเปากางเกงขางขวาหยิบปนพกคูมือของทานออกมาอยางรวดเร็ว แลวยกขึ้นจองอาเสี่ย "มึงตาย อายหงวน" อาเสี่ยเย็นวาบไปหมดทั้งตัวยกมือไหวปะหลกๆ "ออย กลัวแลวครับ ทีหลังผมไมพูดยังงี้อีกแลวครับ" เจาคุณปจจนึกฯ ขบกรามกรอด "แกทะลึ่งมาก ฉันตองยิงแก" คุณหญิงวาดรองหามทานเจาคุณปจจนึกฯ ทันที "ขอเสียทีเถอะคะเจาคุณขา วันนี้วันพระวันศีลวันทานนะคะ เจาคุณยิงพอหงวนตายเจาคุณก็ไมไดอะไรขึ้นมา สงสารแมนวลเถอะคะอยาใหแกเปนมายเลย" ดร.ดิเรกเห็นพองดวย "ออไร ออไร อยายิงมันเลยครับ" ทานเจาคุณหายใจถี่เร็ว สายตาที่มองดูหนาอาเสี่ยนั้นวาวโรจนราวกับจะกินเลือดกินเนื้อ "ฉันจะไมฆาแก" ทานพูดเสียงกราว "แตแกตองพุงหลาวลงไปในน้ําเดี๋ยวนี้ เร็ว - ถานับหนึ่งสองสามแกไมกระโดดลงไปในน้ําฉันจะสงแกไปนรกทันที" อาเสี่ยยกมือหาม "เดี๋ยว เดี๋ยวครับ"

แลวเขาก็รีบลวงกระเปาหยิบธนบัตรใบละรอยบาทปกเบอเริ่มออกมาสงใหศาสตราจารยดิเรก "เก็บเงินไวดวยโวย" เจาคุณปจจนึกฯ ถอยหลังออกไปสองสามกาวทําทาจะยิงกิมหงวน "โดดน้ํา อายหงวน หนึ่ง...สอง...สองครึ่ง...สองคอน...ไมโดดเรอะ" เพราะความรักตัวกลัวตายทําใหกิมหงวนพุงหลาวขามลูกกรงเรือพาตัวลอยละลิ่วลงไปในน้ําเสียงดังตูม ทานเจาคุณหายโมโหแลว ทานยิ้มออกมาไดแลวเดินมาดูที่กราบขวาของเรือ อาเสี่ยวายน้ําเขามาหาเรือ "ศรีสาคร" อินยิเนียรประจําเรือซึ่งเปนคนของเสี่ยหงวนรีบชวยเหลือเจานายของเขาดึงตัวเสี่ยหงวนขึ้นมาบนเรือดวยความลําบากยากเย็น "อาเสี่ยเมาหรือครับ" "หา เปลาโวย" "แลวนึกยังไงขึ้นมาละครับถึงกระโดดลงไปในน้ํา" กิมหงวนฝนหัวเราะ "เจาคุณอาทานจะยิงกูนะซี เสือกไปกระเซาทาน ทานควักปนออกมาจะยิงแลวบังคับใหโดดน้ํา" พูดจบเขาก็ลุกขึ้นเดินขึ้นบันไดไปบนดาดฟาเพื่อเปลี่ยนเสื้อผา ลุงเหนงหรือผูใหญเหนงลากลับไปแลวหลังจากคุณหญิงวาดไดซักถามถึงจํานวนลูกบานทั้งหมด ตอจากนั้นพวกชาวนาที่เปนหัวหนาครอบครัวก็นําเรือมารับของแจกคนละถุงพรอมดวยเงินสดครอบครัวละ๑๐๐ บาท ขาวสารอีกหนึ่งถุง อยางไรก็ตาม กวาจะแจกขาวของเสร็จเรียบรอยทั่วทุกครัวเรือนเวลาก็ใกลค่ําเต็มทน คณะพรรคสี่สหายตางตกลงใจนอนคางคืนในเรืออยูที่บานกลางนานี้ พรุงนี้เชาจึงจะเดินทางไปแจกของตอไปซึ่งขาวของตางๆ ที่นํามายังเหลืออีกพอแจกจายใหไดเกือบ ๑๐๐ ครอบครัว พวกชาวนาในหมูบานนกตะกรุมตางแซซองสาธุการคณะพรรคสี่สหายของเราเทาที่ใหความเมตตากรุณานําเครื่องอุปโภคบริโภคมาแจก ผูใหญเหนงประกาศใหพวกลูกบานทราบโดยทั่วกันวา หากใครเจ็บไขไมสบายก็ขอใหลงเรือไปที่เรือ "ศรีสาคร" เพื่อรับการตรวจรักษาโดยไมคิดมูลคา เมตตาจิตของคณะพรรคสี่สหายไดกลายเปนผลรายโดยที่ไมมีใครนึกฝน ทุกครอบครัวไดรับแจกวิสกี้ไทยรายละหนึ่งขวด นอกเหนือจากเครื่องอุปโภคบริโภคและยารักษาโรค พวกหนุมลูกทุงเหลานี้ลวนแตคอเหลาดวยกันทั้งนั้น เมื่อพบเหลาอยูในหอของแจกตางก็ดื่มเหลากันอยางเอร็ดอรอย และแลวพอแอลกอฮอลออกฤทธิ์ก็มีเรื่องทะเลาะวิวาทกันและปะทะกันขึ้น กอนพลบค่ําวันนั้นเอง ขณะที่สี่สหายและสี่นางพรอมดวยเจาคุณปจจนึกฯ และคุณหญิงวาดนั่งรับประทานอาหารกันอยูที่โตะอาหารบนดาดฟาเรือ ใครคนหนึ่งก็วายน้ําตรงเขามาที่เรือ "ศรีสาคร" อยางรวดเร็ว ปากก็รองตะโกนขอความชวยเหลือ "เจานายครับ ชวยผมดวย...ชวยผมดวยครับ" ทุกคนลุกขึ้นจากโตะรับประทานอาหารวิ่งมาทางกราบซาย ขณะนี้ยังไมสิ้นแสงตะวัน ดวงอาทิตยกําลังจะจมน้ําทางทิศตะวันตกเบื้องหนาโนน แลเห็นเปนวงกลมแดงระเรื่อเหมือนศีรษะเจาคุณปจจนึกฯ "มีอะไรเกิดขึ้นหรือ" นายพลดิเรกรองถาม "ขึ้นมาบนเรือเราเถอะ" เจาหนุมในวัย ๒๐ เศษวายมาเกาะเรือ "ศรีสาคร" แลวขึ้นมาตามบันไดขางเรือในทาทีประหว่ันพรั่นใจ นายแกวอินยิเนียรเรือปราดเขามาหาเขา "เกิดฆากันตายที่หมูบานเราครับ" เจาหนุมลูกทุงพูดละล่ําละลัก นายแกวหนาตื่น "ง้ันเรอะ เร็ว - ขึ้นไปหาเจานายขางบนเถอะ"

อินยิเนียรเรือ "ศรีสาคร" พาเจาหนุมรางบอบบางขึ้นบันไดไปบนดาดฟา ทั้งๆ ที่เสื้อผาและเนื้อตัวของเขาเปยกน้ําโชก เขาตรงเขามาหาสี่สหายกับสี่นางและทานผูใหญทั้งสองกับเจาแหวซึ่งยืนรวมกลุมรอคอยเขาอยูแลว "ชวยผมดวยครับเจานาย ทิดสุกเมาเหลาอาละวาดชกตอยกับพวกรวมวงกินเหลาบนหลังคาบานผมครับ ลุงผมเขาหามเลยถูกทิดสุกแทงตาย ทิดสุกมันจะฆาผมกับผูที่กินเหลากับมันครับ ทุกคนตองกระโดดน้ําหนีเอาตัวรอด มันวายน้ําไลตามผมมาครึ่งทางแลวกลับไปบานมันครับ" พลกลาวถามเจาหนุมลูกทุงทันที "ลุงของแกนะใครนองชาย" "ก็ผูใหญเหนงนะซีครับ" ทุกคนใจหายวาบไปตามกัน คุณหญิงวาดรองออกมาดังๆ "โธ ผูใหญตายเสียแลว อา - เธอเปนหลานแทๆ ของผูใหญเหนงหรือจะ" เด็กหนุมทําตาแดงๆ ทาทางของเขาเต็มไปดวยความหวาดหวั่นในเหตุการณที่เกิดขึ้น "ครับ ลุงเหนงเปนพี่ของแมผมครับ ผมช่ือเกลี้ยงครับ" เจาคุณปจจนึกฯ พูดโพลงออกมาอยางหัวเสีย "ทิดสุกมันนาจะแทงแกตายเสียอีกคนจะไดรูแลวรูรอด ทั้งแกและลุงชองแกชื่อไมถูกใจฉันเลยพับผาเถอะวะ" ทิดเกลี้ยงยกมือไหวปะหลกๆ "แลวแตจะโปรดเถอะครับ ผมเองก็อยากจะชื่อเพราะๆ เหมือนคนกรุงเทพฯ แตพอแมเขาตั้งมาใหอยางนี้ อา – เจานายไมควรเอาเหลามาแจกพวกเรานี่ครับ คนที่นี่ถาเมาเหลาแลวมักจะอาละวาด เจานายชวยไปจับอายทิดสุกมาคุมตัวไวเถอะครับ มันอาจจะฆาใครตอใครอีก ตามปกติทิดสุกก็เปนคนมุทะลุดุดันอยูแลว" เสี่ยหงวนมองดูหนาอินยิเนียรเรือ "ศรีสาคร" แลวถามวา "แกไปจับทิดสุกมาใหเราไดไหมวะแกว" "โอโฮ" นายแกวคราง "อาเสี่ยก็ทราบดีแลวนี่ครับวาผมชํานาญแตในเรื่องเครื่องยนตรเทานั้น แฮะ แฮะ" กิมหงวนจุปาก "ฮ้ือ แกนี่ไมมีเลือดนักสูเสียเลย อยางนี้เขาเรียกวาเจี๊ยะอายบูถายยา" คุณหญิงวาดหัวเราะคิ๊ก "มันเปนยังไงพอหงวน" อาเสี่ยหันมายิ้มใหคุณหญิงวาด "พวกนักเลงเขาพูดกันอยางนี้แหละครับ เจี๊ยะอายก็แปลวาใครชวนกินละกอเปนกินกับเขา แตถาชวนไปตีกับใครก็บอกเพื่อนฝูงวาถายยาไมมีแรง" พูดจบเขาก็พยักหนากับเจาแหว "แกจัดการหนอยเถอะวะ วายน้ําไปที่บานทิดสุกแลวจับทิดสุกมาไวที่เรือเรา เราจะไดควบคุมตัวไวสงใหตํารวจที่อําเภอเสนาจัดการตอไปในฐานฆาคนตายโดยเจตนา" เจาแหวฝนหัวเราะ "ผมก็แบบเดียวกับอินยิเนียรแกวแหละครับ รับประทานเจี๊ยะอายบูถายยาเหมือนกัน" "ถุย" เสี่ยหงวนรองเสียงหนักแนนแลวเปลี่ยนสายตามาที่นิกร แตกอนที่เขาจะพูดวากระไรนิกรก็ชิงพูดขึ้นเสียกอน "สําหรับกันเจี๊ยะอายบูหมายโวย พอกันเคยสอนกันวา เสือดุหมีดุคนดุอยาเขาใกล ทิดสุกมันกําลังบาเลือด

เปนฆาตกรอยางนี้ใครขืนไปจับมันถาไมเจอมีดจิ้มสะดือก็ลองดู" พลมองดูดวงอาทิตยเบื้องหนาโนนซึ่งเกือบจะจมน้ําอยูรําไรแลว เขากลาวกับหลานชายของผูใหญเหนงวา "ที่บานทิดสุกมีใครอยูบาง" "มีทิดสุกอยูคนเดียวครับ ลุงยอยกับปาถมพอแมทิดสุกไปอาศัยอยูกับญาติที่ตลาดเสนาตอนที่น้ําพึ่งเริ่มทวม" พลพยักหนารับทราบ "ตามปกติเขาเปนคนดุรายหรือ" "ครับ เปนคนโมโหรายมุทะลุดุดันมาก และถาเมาขึ้นมายิ่งรายกาจที่สุด เคยไลเตะลุงยอยบอยๆ" "อุยตาย" คุณหญิงวาดอุทาน "ลูกอัปรียสีกบาลอะไรอยางนี้เตะกระทั่งพอของตัวเอง พอพลไปจับตัวมันมาเถอะลูก เอาปนไปดวย ถามันไมยอมใหจับดีๆ ก็ยิงมันเสียเลย คนอกตัญูอยางนี้อยูไปก็หนักแผนดิน" พลมองไปทางหมูบานแลวกลาวถามหลานชายของผูใหญเหนง "บอกฉันซิทิดเกลี้ยง บานไหนบานทิดสุก" "มองทางนี้ไมเห็นหรอกครับ กอไผและตนมะขามเทศมันบัง อยูทางทิศเหนือของหมูบานนี้ครับ" "ดีแลว ฉันจะจัดการกับทิดสุกเอง เสียใจมากนะทิดเกลี้ยงที่ลุงของแกถูกฆาตาย" พูดจบเขาก็หันมาทางนายแกว "ลงไปประจําหองเครื่อง ฉันจะนําเรือไปที่บานทิดสุกเพื่อจับกุมตัวเขาสงใหตํารวจที่อําเภอเสนาจัดการ คืนนี้เราจะไปจอดนอนที่อําเภอเสนา อา - อายแหวลงไปแกเชือกผูกเรือ" เจาแหวกับนายแกวตางพากันลงบันไดไปชั้นลางเพื่อปฏิบัติตามคําสั่งของพล หลังจากนั้นสักครูเครื่องยนตรของเรือ "ศรีสาคร" ก็เริ่มทํางาน พลเขานั่งประจําที่ถือทาย ดร.ดิเรกรองบอกเจาแหวใหแกเชือกหัวเรือออกได พลกระตุกระฆัง ๒ ทีเปนสัญญาณถอยหลัง "ศรีสาคร" แลนถอยหลังไปตามสายน้ํา และแลวเมื่อพลกระตุกระฆังหนึ่งทีอินยิเนียรก็หยุดเครื่อง พอไดยินเสียงระฆัง ๓ ครั้ง เขาก็บังคับเครื่องใหเดินหนาเบาๆ "ศรีสาคร" แลนออมหมูบานไปทางทิศเหนือ คณะพรรคสี่สหายกับสี่นางและคุณหญิงวาดกับเจาคุณปจจนึกฯ คงยืนจับกลุมกันอยูตอนหัวเรือบนดาดฟานั่นเอง รวมกับทิดเกลี้ยงดวย เจาแหวสะพายดาบไทยเลมหนึ่งเดินขึ้นมาบนดาดฟาดวยใบหนายิ้มแยมแจมใส นิกรแลเห็นเขาก็หัวเราะลั่น "ฮ่ันแน พระเอก "ไมเมืองเดิม" มาแลวโวย" เจาแหวเดินเขามาหยุดยืนเบื้องหนาทิดเกลี้ยงแลวกลาววา "กูเจ็บหัวใจแทนมึงอายเกลี้ยง สีมือดาบของอายสุกจะเกินหนาใครอื่นในถิ่นนี้กูก็มิไดนึกพรั่น วันนี้กูจะสูกับอายสุกเอง กูจะลางทุงใหเรียบ" หลานชายผูใหญเหนงหัวเราะหึๆ "พ่ีชายถาจะแกอานเรื่อง "ไมเมืองเดิม" ไปหนอย" เจาแหวหัวเราะชอบใจ ปลดดาบออกสงใหทิดเกลี้ยงแลวกลาววา "สูเขานองชาย" "ถุย" เสี่ยหงวนรองลั่น "ทาทางของมึงคลายกับอายผงของ "ไมเมืองเดิม" ไมมีผิด แตแลวก็ทาดีทีเหลว" เจาแหวเดินเขามาหาอาเสี่ยแลวสงดาบให "รับประทานอาเสี่ยแสดงฝมือดาบใหผมดูหนอยซีครับ" กิมหงวนรับดาบมาถือไว

"จะยากอะไรวะ ถาอายสุกไมยอมใหจับและถามันมีดาบกันจะฟนกับมันเอง แกนึกวาฉันฟนดาบไมเปนยังงั้นหรือ" นิกรพูดเสริมขึ้น "ทาทางอายหงวนเหมือนเสือทุงจริงๆ" อาเสี่ยยิ้มแปน "เหมือนตอนไหนวะ" "ตอนเสือทุงนั่งทุง หรือมายก็ตอนเสือลางทุงลูก" เสียงหัวเราะดังขึ้นอยางครื้นเครง ทิดเกลี้ยงเลื่อนตัวเขามายืนขางพลแลวช้ีมือบอกเขา "บานนั้นแหละครับเจานาย ขางตนมะมวงใหญนั่นแหละครับ" แลวเขาก็หันมามองดูเสี่ยหงวนดวยความหวงใย "นายจะจับอายสุกหรือครับ" อาเสี่ยยืดหนาอกขึ้นในทาเบง กระชากดาบออกจากฝกแลวโยนฝกดาบไปใหเจาแหว "ใช เรื่องนี้ฉันเปนพระเอกฉันตองแสดงเต็มที่" ทิดเกลี้ยงฝนหัวเราะ "เพื่อเห็นแกชีวิตของนายและลูกเมียของนาย โปรดเลิกลมความคิดนี้เสียเถอะครับ ทิดสุกมันเกงกวาพระเอกไมเมืองเดิมเปนไหนๆ เพราะนั่นมันเรื่องแตงแตนี่มันเรื่องจริง ที่หมูบานนกตะกรุมนี้ใครๆ ก็ยอมรับนับถือทิดสุกวามีฝมือในเพลงดาบและมีดพก รูปรางอยางนายสะโอดสะองเหมือนพระเอกยี่เกสูมันไมไดหรอกครับ อยาเอาพิมเสนไปแลกเกลือเลยครับ ผมวาเอาปนขูมันและจับมันดีกวา ถาหากวามันไมยอมมอบตัวดีๆ" เสี่ยหงวนเคนหัวเราะ "อายนองชาย พูดแลวจะวาคุย แกรูไหมวาครูดาบที่วิทยาลัยพลศึกษานะใคร" "ผมไมทราบหรอกครับ" "อั๊วก็ไมรูเหมือนกันวาใคร" "ศรีสาคร" หยุดลอยลําหางจากเรือนหลังนั้นประมาณ ๕ เมตร ทุกคนแลเห็นเจาหนุมรางใหญคนหนึ่งยืนเดนอยูบนเพดานใตหลังคาบาน แตหลังคาตอนนั้นซึ่งมุงดวยจากถูกรื้อออกทั้งแถบ เขาคือเจาสุกฆาตกรหนุมผูสังหารผูใหญเหนงเพราะฤทธิ์แอลกอฮอลประกอบทั้งเขาเปนคนโทโสรายมุทะลุดุดัน เจาสุกนุงกางเกงสีดํากรอมเขา สวมเสื้อทํานาสีดําคลายกับเสื้อกุยเฮงมีผาขาวมาคาดพุง มือขวาถือดาบขาวคมซึ่งเปนดาบคูมือของเขา เสี่ยหงวนเริ่มรับบทเปนพระเอกของ "ไมเมืองเดิม" ในเรื่อง "ปราบเสือทุง" อาเสี่ยมองดูหนาทิดสุกแลวรองประกาศกอง "ทิดสุก โยนดาบทิ้งเสียแลวมอบตัวใหเราเสียโดยดี แกคือผูรายฆาคนตาย เราจะนําตัวแกไปมอบใหตํารวจจัดการกับแกตอไปตามกฏหมายในฐานที่แกฆาผูใหญเหนง" ทิดสุกเคนหัวเราะ "กูเปนเสือแลว ใครอยากตายก็เขามาจับกู" เสี่ยหงวนยกดาบชี้หนา "อยากําแหงทิดสุก กันไปแขงขันฟนดาบไทยที่โตเกียวพ่ึงกลับมาเมื่อสองสามวันนี้เอง" ทิดสุกหัวเราะกาก "ถุย นี่นะเรอะนักดาบโอลิมปค มา - มาซีวะ มาจับกูอายโยงโกะมาซี มึงจะไดตายตามอายเหนงไปอีกคนหนึ่ง"

เสี่ยหงวนหันขวับมาทางพล "เอายังไงดีพล" พลหัวเราะหึๆ "วาแตแกสูมันแนนะ" อาเสี่ยขมวดคิ้วยน "นั่นนะซี ชักสงสัยตัวเองเหมือนกัน แตวา...เอาสูก็สู อยางมากก็แคคอขาด" คุณหญิงวาดพูดเสริมขึ้นดวยเสียงสั่นๆ "ระวังตัวใหดีนะพอหงวน ถาเห็นวาสูไมไดก็รีบกระโดดลงน้ํา แลวก็อยายื่นคอใหมันฟนนะ" พลมองไปที่เรือนทิดสุกแลวรองตะโกนลั่น "เฮย จะยอมมอบตัวหรือไมยอม ถาไมยอมกันจะขับเรือชนบานแก" ทิดสุกยิ้มแสยะ เขาควงดาบพลางพูดพลาง "ชนซีวะ คนอยางกูก็ชายชาติหมา...เอย...ชาติเสือคนหนึ่ง แนจริงขับเรือเขามาชน กูจะกระโดดขึ้นไปบนเรือมึงและฆาไมเลือกวาหนาอินทรหนาพรหม วันนี้กูสูตายโวย" พลกระตุกสายระฆัง ๓ ครั้งเปนสัญญาณใหอินยิเนียรเดินหนาเบาๆ "ศรีสาคร" แลนทื่อเขาไปหาเรือนหลังนั้น สี่นางกับคุณหญิงวาดลาถอยไปรวมกลุมกันอยูทางทายเรือ เจาคุณปจจนึกฯ ลวงมือเขาไปในกระเปากางเกงกุมดามปนพกของทานไว คิดในใจวาถาทิดสุกกระโดดลงมาบนเรือลํานี้และจะฟนทานทานก็จะสงเจาหนุมลูกทุงไปนรกดวยกระสุนปนพกคูมือของทานเพื่อปองกันตัว ทิดสุกกําลังมีจิตใจเหี้ยมเกรียมผิดปกติ ทั้งนี้เพราะเขามีฐานะเปนเสือรายแลว ดังนั้นกอนที่เรือ "ศรีสาคร" จะชนบานของเขาเจาหนุมรางใหญก็กระโจนขึ้นมาบนหัวเรือแลวว่ิงผานหองช้ันลางขึ้นบันไดมาบนดาดฟา กิมหงวนถือดาบกระชับมั่นยืนเตรียมพรอมอยูแลว พอทิดสุกโผลขึ้นมาจากชองบันไดอาเสี่ยก็รองตวาดลั่น "อายสุก" ทิดสุกหยุดชะงักแลวเคนหัวเราะ "มึงเปนใครวะ" อาเสี่ยเมมปากแนน "ใครก็ไดไมสําคัญ ออ – แตวาควรจะบอกใหแกรูไว แกถูกกันฆาตายไปถึงเมืองนรกจะไดบอกยมบาลไดถูกตองวาใครเปนคนฆาแก กันช่ือกิมหงวนโวย ถารักตัวกลัวตายก็วางดาบเสียแลวคุกเขาลงคํานับเรา เราจะไดใหคนใชของเราจัดสุรามาเลี้ยงทาน" "ฮ้ี" นิกรรองลั่น "ทีแรกก็เปนเรื่องไทยแบบ "ไมเมืองเดิม" แตไหงลงทายเปนเรื่องจีนก็ไมรู" เสี่ยหงวนหันมายิ้มใหนิกร "มันสองเรื่องแตเย็บเลมติดกันนี่หวา" แลวเขาก็ยกดาบชี้หนาเจาหนุมลูกทุง "อายนองชาย ยอมมอบตัวเสียโดยดีดีกวา" "ไมยอม" อาเสี่ยตวาดแว็ด "ตามใจมึง" ทิดสุกกระโดดเขาจวงฟนกิมหงวนเต็มเหนี่ยว อาเสี่ยยกดาบขึ้นปดแลวถอยกรูด เจาหนุมลุกทุงรุกประชิดฟนซายขวาและแทงอยางคลองแคลว กิมหงวนลาถอยไปรอบๆ ในพื้นที่บนดาดฟาเรืออันจํากัด นายพลดิเรกรองตะโกนขึ้นอยางโมโห

"ฟนมันบางซีโวย แกจะถอยไปไหนวะอายหงวน" อาเสี่ยปดดาบพลางพูดพลาง "ตองดูช้ันเชิงกอนซีโวย ดาบนี้ไมใชดาบยี่เกนะเพื่อน พลาดพลั้งนิดเดียวคอขาดหรือแขนขาด" เสี่ยหงวนลาถอยไปในราว ๒๐ รอบก็เหว่ียงดาบฟนเจาหนุมลูกทุงบาง ทาทางอันเกงกางของอาเสี่ยทําใหทิดสุกนึกประมาทในฝมือ แตแลวทิดสุกก็เสียทาถูกกิมหงวนเอาสันดาบฟนกลางกบาลเสียงดังสนั่น "โปก" เจาหนุมลูกทุงปลอยดาบหลุดจากมือและยกมือขวาขึ้นลูบคลําศีรษะดวยความเจ็บปวด กิมหงวนกระโจนเขาตีเขาขวาถูกลิ้นปเจาสุกอยางถนัดใจ ทิดสุกทําตัวโกงขมวดคิ้วนิ่วหนา อาเสี่ยโยนดาบทิ้งแลวปราดเขาประชิดตัวคูตอสูควาหนาอกเสื้อทิดสุกเขยา "สูอีกไหมเสือทุง" ทิดสุกสั่นศีรษะ "เดี๋ยวกอนครับ ผมจุกพูดไมออก" อาเสี่ยหัวเราะชอบใจ ยกเทาขวาเขี่ยดาบของทิดสุกกระเด็นไปทางทายเรือ แลวรองบอกเจาแหว "เฮย หาเชือกมามัดมือนายสุก" เจาแหวมองดูเสี่ยหงวนอยางชื่นชม "รับประทานเอาเชือกผูกเรือไดไหมครับ" เสี่ยหงวนทําคอยน "นั่นสําหรับผูกชางหรือผูกเรือโวย เสนเล็กๆ ไมมีหรือ ลงไปที่หองเครื่องถามอินยิเนียรเขาดู" เจาแหวรับคําสั่งแลวว่ิงลงไปจากดาดฟา ขณะนี้เรือ "ศรีสาคร" คงแลนเอื่อยๆ ออมดานนอกของหมูบานนกตะกรุม พวกชาวนาตางพากันมองดูคณะพรรคสี่สหายของเราอยางชื่นชม พล พัชราภรณ ขับเรือตรงมายังบานพักของผูใหญเหนง ในเวลาเดียวกันเจาแหวก็นําเชือกมนิลาขดเล็กๆ ขดหนึ่งขึ้นมาบนดาดฟา นิกรกับ ดร.ดิเรกชวยกันผูกมัดมือทิดสุกไพลหลังไว นิกรยกมือตบหลังเจาหนุมลูกทุงแลวกลาววา "อายนองชาย เราเปนลูกผูชายเมื่อทําผิดก็ตองรับผิด แกฆาผูใหญเหนงตายแกก็ตองรับโทษตามกฎหมาย ความจริงแกควรจะดีใจหรือภาคภูมิใจที่แกจะไดไปอยูในคุกอยางนอยก็ ๒๐ ป" ทิดสุกยิ้มแคนๆ "มันเปนเรื่องที่นาดีใจหรือครับคุณ" "ถูกแลว กันก็อยากติดคุกเหมือนกันแตยังหาโอกาสไมได แตหวังวาในไมชาแกกับกันคงจะไดพบกันในคุก" นายพลดิเรกมองดูหนาทิดสุกอยางสนใจแลวถามวา "แกนึกยังไงขึ้นมาแกถึงแทงผูใหญเหนงตาย" "ไมมีอะไรหรอกครับนอกจากแกพูดยั่วโทสะผม ผมตั้งใจจะแทงแกเฉียดๆ เพื่อขูแกใหกลัวผมเทานั้น แตผูใหญแกเอี้ยวตัวหลบเขามาหาคมมีดเลยเทงทึง" พูดจบเขาก็รองไห "ผมกลายเปนฆาตกรไปแลว ผมจะถูกประหารชีวิตไหมครับ" ดร.ดิเรกสั่นศีรษะ "โน - ถายูสารภาพก็คงไมถึงประหารชีวิต"

"ศรีสาคร" หยุดที่หนาบานพักของผูใหญเหนง ทุกคนแลเห็นเพื่อนบานของลุงเหนงหลายคนนั่งหอมลอมศพของชายชราบนเพดานบานหลังนั้น รางของผูใหญเหนงถูกคลุมดวยผาหมที่พ่ึงไดรับแจก ผูที่อยูบนหลังคาบานลุงเหนงแลเห็นเจาสุกถูกจับมัดมือไขวหลังตางก็ดีใจไปตามกัน บางคนก็รองตะโกนดาทิดสุก "อายสุก มึงเปนลูกผูชายเสียชาติเกิด มึงฆาคนแกมีอยางที่ไหนวะ" ทิดสุกรองตะโกนตอบ "ระวังใหดี กูออกจากคุกกูจะมาลางทุงนี้" พลรองบอกพวกลูกบานของผูใหญเหนง "ขอใหชวยกันเฝาศพไวกอนนะ เราจะนําตัวทิดสุกไปมอบใหตํารวจที่อําเภอเสนาและจะรับเจาหนาที่เขามาชันสูตรพลิกศพผูใหญเหนง" "ศรีสาคร" ถอยหลังออกไปแลวกลับลําแลนไปตามสายน้ําบายหนาไปอําเภอเสนา ทิดสุกหมดอิสรภาพแลว ระหวางที่นั่งมาในเรือเขารองไหตลอดเวลา เพราะเขารักตัวกลัวติดตะรางนั่นเอง