1

Samen groeien in een tijd van krimp!?! Een jaar geleden zijn we, Kerkbestuur en Pastoraal Team, in gesprek gegaan met parochianen en vrijwilligers, over de toekomst van onze parochies en onze geloofsgemeenschap. Tijdens twee brainstormavonden hebben we gesproken over wat wij als kerk willen betekenen op sociaal en spiritueel gebied, voor wie we kerk willen zijn en wat voor kerk we willen zijn. Zo’n 150 mensen kwamen hierover meepraten. Daaruit kwamen 5 thema’s naar voren: gastvrijheid - nabijheid - naar buiten treden - geloofsgemeenschap - uitstraling. In oktober zijn deze thema’s uitgewerkt tijdens een aantal workshops, waarvoor alle parochianen zich konden aanmelden. Dat leverde voor elk thema de nodige bouwstenen op. Met die bouwstenen is een wat kleinere groep de afgelopen maanden aan de slag gegaan. Zij hebben de bouwstenen concreet vertaald naar de drie pastorale werkvelden: liturgie, catechese en diaconie. Daarbij stonden de volgende vragen centraal: Hoe willen we in de toekomst samen vieren? Hoe willen we ons geloofskennis vergroten en onze spiritualiteit verdiepen? Hoe kunnen we van betekenis zijn voor onze medemens, vooral voor hen die onze aandacht extra nodig hebben. Om een vertaalslag te maken naar de praktijk zijn ook de volgende vragen gesteld: Wat moet blijven zoals het is? Wat willen we graag veranderen? Hoe kunnen we vernieuwend zijn? Maar ook: Wat past niet meer in de geloofsgemeenschap die we willen zijn? Er is ook gesproken over hoe we als geloofsgemeenschap beter zichtbaar kunnen zijn. Niet als instituut of organisatie, maar als een gemeenschap van betrokken Christenen die van betekenis wil zijn voor onze medemensen, voor onze samenleving. Voor alle drie de werkvelden zijn behoorlijk wat plannen en ideeën op tafel gekomen. Daarbij is uiteraard ook gebruik gemaakt van de bouwstenen uit de workshops. De totaaloverzichten zijn als bijlagen toegevoegd. Vanuit de opbrengsten van de brainstormavonden, de workshops en de gesprekssessies van de kleinere groep over de drie werkvelden is deze toekomstvisie voor onze Geleense geloofsgemeenschap opgesteld. Centraal hierin staan de wensen en ideeën die we als Kerkbestuur en Pastoraal Team hebben over hoe we samen kerk willen zijn, hoe we daar inhoud aan zouden kunnen geven en wat we daarvoor nodig denken te hebben. Een visie als startpunt voor gesprek en discussie.

2

Samen kerk zijn Kerk zijn betekent onderweg zijn. Samen onderweg met Jezus Christus. Wat vraagt Hij van ons? Hoe kunnen we daar in ons dagelijks leven mee omgaan? Hoe kunnen we dat als kerk, als geloofsgemeenschap doen? En wat is daar voor nodig? Vragen om over na te denken. Ieder voor zich, maar ook samen als geloofsgemeenschap. Wat daarbij centraal mag staan is de boodschap van HOOP die Hij voor ons heeft. In het (huidige) pastoraal beleidsplan staat die boodschap heel treffend omschreven: ‘Te midden van alle bewegingen en ontwikkelingen, willen wij een kerk zijn in navolging van Jezus Christus, die door zijn dienstbaarheid hoop biedt aan mensen. Jezus bood hoop aan mensen die zich door hem aangesproken wisten, zich door hem gekend en bemind voelden, die Hem herkenden als Verlosser en zin konden geven aan hun bestaan. Jezus zag de nood en de zoektocht van armen en bood hen hoop. Wij geloven dat Jezus ook vandaag de dag hoop biedt aan mensen.

In Zijn voetspoor willen wij een kerk zijn die hoop biedt aan mensen in Geleen. Hoop hebben we nodig in een tijd waarin alles wat met onze kerk te maken heeft onder druk lijkt te staan. Er zijn zelfs mensen die zich openlijk afvragen of onze kerk nog wel toekomst heeft. Gelukkig weten wij dat er altijd hoop is! Al meer dan 2000 jaar toont onze kerk veerkracht in goede en zeker ook in moeilijke tijden. We kunnen daar uit leren dat er altijd ruimte is voor groei. Ook en misschien wel vooral in een tijd van krimp, een tijd waar we nu in lijken te zitten. Al loopt het kerkbezoek terug, dalen de inkomsten en is het de vraag of we onze kerken open kunnen houden, toch is er - altijd - ruimte voor groei. Misschien geen groei in aantallen, maar dan toch zeker in kwaliteit! We kunnen naar elkaar toegroeien, als parochies, als vrijwilligers, als betrokken mensen die van betekenis willen zijn voor de ander. We kunnen groeien in geloof, in het samen vieren, in het dienstbaar en van betekenis zijn voor mensen die kwetsbaar zijn. Zo kunnen we samen groeien naar een mooie en betekenisvolle geloofsgemeenschap in Geleen. Een geloofsgemeenschap die ruimte biedt: voor de mensen van alle parochies, voor gezinnen, jongeren, ouderen, voor kwetsbaren, voor iedereen die er deel van uit wil maken. Voor iedereen die daarvoor wil kiezen. Maar ook voor iedereen die misschien op enige afstand staat van de kerk, maar wel onze aandacht vraagt. Een geloofsgemeenschap die zichtbaar en van betekenis wil zijn voor de mensen van Geleen. Een geloofsgemeenschap van gastvrijheid en nabijheid, die nadrukkelijk(er) naar buiten wil treden, met een warme, inspirerende en uitnodigende uitstraling. Dat betekent ook dat iedereen binnen onze geloofsgemeenschap een taak en een opdracht heeft. De opdracht om actief mee te doen, iets bij te dragen. Als kerkganger, als actieve vrijwilliger, als koorzanger(es), als betaler van kerkbijdrage. Iedereen doet mee, uiteraard binnen de mogelijkheden die een ieder heeft. Samen groeien betekent dat we toewerken naar één geloofsgemeenschap in Geleen. Binnen die geloofsgemeenschap is ruimte voor allerlei deelgemeenschappen. Aanvankelijk zijn of waren dat met name de parochies. Inmiddels zien we steeds meer deelgemeenschappen ontstaan die niet meer aan een bepaalde parochie gebonden zijn. Denk aan de jongerengroep, aan de verschillende commissies en werkgroepen rondom de werkvelden catechese, liturgie en diaconie. Ook binnen de koren wordt gekeken hoe we ze breder inzetbaar kunnen maken en hoe we kunnen komen tot meer gezamenlijkheid. Daarmee is dan ook duidelijk dat dit groeiproces al in gang is gezet.

3

In 2013 hebben we dit groeiproces ook al eens zichtbaar gemaakt voor de toenmalige kerkbesturen. Vanuit losse groepen, waarin gaten vallen als gevolg van krimp en vergrijzing, naar een gezamenlijk optrekken, waarin we elkaar kunnen helpen en steunen.

Toen waren we vooral op weg naar een gezamenlijke organisatie. Het resultaat daarvan was dat er op 1 januari 2015 één gezamenlijke Kerkbestuur van start ging voor alle parochies in Geleen. In de loop van 2015 kwamen daar de Parochiële Kerngroepen bij en werden ook de parochiebladen samengevoegd tot een nieuw en gezamenlijk geheel. Eerder was er ook al sprake van één pastoraal team. Gaandeweg hebben we de nieuwe organisatie verder ingevuld met werkgroepen en commissies die ook allemaal voor alle parochies samen functioneren. We zijn nu toe aan de volgende stap: vanuit die organisatie samen toewerken naar één gezamenlijke geloofsgemeenschap in Geleen en samen ook verantwoordelijkheid nemen voor deze gemeenschap!

4

Samen inhoud geven aan onze geloofsgemeenschap De bouwstenen uit de workshops zijn in een kleinere groep omgezet in concrete activiteiten voor de drie werkvelden liturgie, catechese en diaconie. De hoofdpunten uit de drie werkvelden zijn vertaald naar de 5 thema’s. Het resultaat daarvan is hieronder beschreven. Voor de duidelijkheid zijn ook de eerder gemaakte korte omschrijvingen per thema nog eens toegevoegd.

Geloofsgemeenschap Onze gemeenschap is een geloofsgemeenschap, Jezus Christus is degene die ons bindt! Soms lijken we dat te vergeten. Maar Hij is het die onze gemeenschap onderscheidt van welke andere dan ook. Wij zijn Zijn apostelen in deze wereld... En wij allemaal samen bepalen hoe we onze gemeenschap op de kaart zetten... De Kerk wordt niet afgemeten of afgerekend of aantrekkelijk door priesters maar door wat de gemeenschap laat zien.

De eucharistievieringen zoals we die nu gewend zijn in het weekend en doordeweeks willen we ook in de toekomst grotendeels handhaven. Dat geldt ook voor de gezamenlijke Vormselviering en de mooie, feestelijke en deels ook gezamenlijke vieringen tijdens het Paas triduüm en in de Kersttijd. Natuurlijk gaan we daarbij door met het zoeken naar gezamenlijkheid. We willen meer aandacht gaan besteden aan gezinnen en jongeren. Dat willen we doen met speciaal op hen toegespitste vieringen, zoals een maandelijkse H. Mis voor gezinnen. Er wordt gewerkt aan een plan voor catechese op scholen. Daarin willen we graag samenwerken met de scholen. Mocht dat niet lukken dan gaan we bekijken wat buitenschools mogelijk is. Er komt ook meer aandacht voor het dopen, als moment van het opgenomen worden in onze de geloofsgemeenschap. Vrijwilligers zijn essentieel binnen onze geloofsgemeenschap. Ook daar willen we meer aandacht aan besteden in de vorm van verdiepingsavonden, maar ook feestelijke bijeenkomsten. Het uitgangspunt daarbij is aandacht voor elkaar. Om onze geloofsgemeenschap te versterken en ons geloof te verdiepen en te delen met elkaar, willen we gespreksgroepen (small Christian communities) opzetten voor verschillende doelgroepen. Gastvrijheid Open staan voor iedereen, toegankelijk zijn, laagdrempelig! Natuurlijk! Stralen we dat ook uit? Ervaart de buitenstaander dit? Maar de Kerk staat ook ergens voor, heeft identiteit... en vraagt dus ook wat. Want zieltjes winnen is niet ons doel, wel dat mensen zich welkom voelen bij Christus en zijn liefde ervaren door ons. Een voorbeeld van gastvrijheid is het koffie drinken na de missen in het weekend. Het zou mooi zijn als we dat kunnen intensiveren, bij voorkeur na elke mis in het weekend. Daarmee zijn we gastvrij naar de kerkbezoekers en kunnen we elkaar (nog) meer persoonlijk ontmoeten. Op deze manier kan ook kwetsbaarheid van mensen zichtbaar worden en kan er waar nodig en wenselijk hulp worden geboden. Ook de nieuwjaarsrecepties in de verschillende parochies blijven gehandhaafd. Een mooi moment om ook de verenigingen in de wijk uit te nodigen en te ontmoeten en elkaar het beste te wensen voor het nieuwe jaar. De jaarlijkse oecumenische viering, samen met de protestantse kerken blijft ook op het programma.

5

Om onze gastvrijheid meer te onderstrepen en om meer uitnodigend te zijn, willen we in elke kerk een verwelkomingsgroep realiseren die mensen bij binnenkomst in de kerk welkom heet en hen bijvoorbeeld de zangbundel overhandigt. We willen ook gastvrij zijn naar verenigingen en hen speciale vieringen aanbieden, bijvoorbeeld aan het begin van een nieuw jaar of seizoen. Met de carnavalsverenigingen gebeurt dit al. De Kersttijd is bij uitstek geschikt om als geloofsgemeenschap onze gastvrijheid te laten zien. Dat willen we doen door meer aandacht te besteden aan specifieke groepen, zoals kinderen, gezinnen, zieken, ouderen maar ook het algemeen publiek. Voor deze laatste groep is het belangrijk dat onze kerken meer open zijn tijdens de kerstdagen. Gastvrijheid heeft tot slot ook te maken met evangelisatie: het uitdragen van de blijde boodschap van het Evangelie. Ook daar gaan we meer aandacht aan besteden.

Nabijheid Zorg voor de naaste, zit als het ware in de genen van de Kerk. We volgen daarin Jezus Christus die oog had voor de zwakke, de kwetsbare, de zondaar, de uitgestotene... Maar dat concreet maken? Dat is een uitdaging. Diaconie is ‘hot’ in deze tijd, maar niet gemakkelijk en ook niet altijd vanzelfsprekend. Want drempels overschrijden die anderen niet durven te nemen, is wezenlijk. Kunnen we dat? Willen we dat? En hoe gaan we dat dan doen? Natuurlijk doen we als kerk, als geloofsgemeenschap ons uiterste best om vooral ook mensen in nood nabij te zijn. Mooie voorbeelden zijn de kerstpakkettenactie, het ziekenbezoek en de Paasviering voor de zieken. Ook het koffie drinken na de mis is hier een voorbeeld van. Dit willen we blijven doen, waarbij we ook hier op zoek gaan naar (nog)

meer gezamenlijkheid. Als het gaat om nabijheid kunnen we echter veel meer betekenen als geloofsgemeenschap. Denk daarbij aan de ouderen, de zieken, maar ook aan de rouwenden. Voor deze kwetsbare mensen willen we meer van betekenis zijn. We gaan daarbij op zoek naar samenwerking met andere organisaties, zoals de KBO, de Vincentiusvereniging en de Zonnebloem. We willen echter ook aandacht hebben voor de echt heel kwetsbare medemens. Denk daarbij aan mensen die in armoede moeten leven of zelfs geen dak boven hun hoofd hebben. Ook deze mensen moeten we als geloofsgemeenschap wat te bieden hebben. Een belangrijk en emotioneel moment is het afscheid nemen van een dierbare. Daarin kunnen we als kerk en geloofsgemeenschap meer bieden dan we nu doen. Het gaat dan bijvoorbeeld om aandacht voor nabestaanden in de periode na het afscheid. Nabijheid is ook belangrijk voor jonge mensen. Denk aan jongeren die op zoek zijn naar zingeving in hun leven. Maar ook jonge mensen die voor elkaar kiezen en zich voorbereiden op hun huwelijk. Ook daarin kunnen en willen we als geloofsgemeenschap nabij zijn. Voor alle (leeftijds)groepen gaan we starten met gespreksgroepen (small Christian communities) om oog te hebben voor elkaar en voor het samen Christen zijn.

6

Naar buiten treden Niet in je kerkgebouw blijven zitten, maar in alle opzichten de dialoog durven aangaan met de samenleving. We hoeven ons niet te verschuilen en hebben een boodschap waar we trots op mogen zijn. Maar voor je geloof uitkomen is in deze tijd juist helemaal niet zo vanzelfsprekend... Kunnen we de flair van onze paus vinden? Hoe vindt ieder van ons, van jong tot oud, de geestdrift om te staan voor zijn kerk en zijn geloof? Op zoek gaan naar de ander, de ander ook uitnodigen en inspireren. Dat doen we bijvoorbeeld al rondom de communicanten, maar ook met de fiets- en motorzegening, tijdens de processies en de kruisdagen en ook met de vastenoverweging. Die gaat nu nog via de mail, maar in de toekomst gaan we daar ook de sociale media voor gebruiken. De eerste stappen op Facebook zijn inmiddels gezet en ook twitter biedt hierbij mooie mogelijkheden. Een actiever gebruik van onze website is daarbij ook wenselijk. Het pelgrimeren is eveneens een mooie manier om onze geloofsgemeenschap te laten zien en mensen uit te nodigen zich bij ons aan te sluiten. Dit willen we zeker intensiveren. Speciale vieringen bieden ook kansen. Denk aan de Sint Maartenviering in Oud-Geleen en de Hubertusviering met de zegening van de dieren op de manege. Met Palmpasen willen we een gezamenlijke viering voor alle communicanten met hun ouders in de Augustinuskerk, samen met de harmonie. Voor de Goede week denken we na over een kruisweg in het centrum van Geleen op Goede Vrijdag, waarmee Geleen dan een eigen, zij het bescheiden, Passion krijgt. Als er feestelijke bijeenkomsten zijn in de wijk is het belangrijk dat we ons daarbij als kerk/geloofsgemeenschap presenteren. Denk aan de Dagen van de Wijk, maar bijvoorbeeld ook de Koningsdag aan de Kluis. Een mooie gelegenheid om iets in en om de kerk te organiseren. Het is belangrijk dat we steeds daar zichtbaar zijn waar dat kan, waar mensen dat van ons verwachten en waar het passend is. Onze zichtbaarheid en aanwezigheid zal zeker op prijs worden gesteld!

Uitstraling De bekoring is om je heil te zoeken in activisme. Maar de realiteit is dat we kleiner worden. Dat accepteren is best al een grote stap. Beter dan nog méér te doen, kun je nadenken over hoe je béter kunt doen. Wat straal je uit? De actieve en welwillende gemeenschap die wij zijn is kostbaar. Als ze versnippert, raken we haar kracht kwijt.

Het gaat er niet alleen om dat we ons laten zien, maar ook wat we laten zien en wat we uitstralen. Mooie voorbeelden van een positieve uitstraling zijn Palmpasen, de mooie vieringen rondom Kerstmis en de processies. Maar dit is wel een punt waar we nog veel in kunnen bereiken. Daarom wordt er nu al werk gemaakt van onze communicatiemiddelen. Het parochieblad moet meer uitstraling krijgen en ook de website kunnen we intensiever inzetten. Inmiddels is er ook een vrijwilligersnieuwsbrief en een Facebookpagina. Belangrijk is dat veel mensen zich bewust zijn van het belang van uitstraling. Ook daar gaan we aan werken. Uitstraling is ook aanwezig zijn bij lief en leed, waar mensen de kerk vaak met name verwachten. Bijvoorbeeld voor een troostend woord of het delen in de vreugde van mensen.

7

Belangrijk is niet alleen dat we zichtbaar zijn, maar vooral ook dat we weten te inspireren en mensen daarmee uitnodigen om mee te doen. Wat past niet meer in de geloofsgemeenschap die we willen zijn? Er is ook kritisch gekeken naar alle bestaande activiteiten binnen de werkvelden liturgie, catechese en diaconie. Welke voorzien nog in een behoefte en welke niet meer? Als dat laatste het geval is, kan het beter zijn om er mee te stoppen, zodat er ook tijd en ruimte komt voor nieuwe activiteiten. Voor het werkveld liturgie is o.a. gekeken naar de doordeweekse vieringen. Deze worden niet overal even goed bezocht en dat vraagt om een herbezinning. Dat geldt ook voor de H. Missen en vieringen in de verzorgingscentra. Misschien is het beter deze te beperken tot eens per maand en meer persoonlijke aandacht te bieden door de communie wekelijks te gaan brengen voor wie dat wil. Van de kinderwoorddienst in de Augustinus wordt nauwelijks gebruik gemaakt. Er komen bijna geen ouders met kinderen naar de mis, ook niet in andere parochies. Daarom is het beter de Kinderwoorddienst te laten vervallen en die energie te steken in de maandelijkse mis voor gezinnen in de Augustinuskerk. De Taizévieringen in de Pastoor van Arskerk zouden een andere vorm moeten krijgen, zodat ze meer gericht zijn op parochianen van alle parochies. We willen ook kijken naar de advent vieringen in de Christus Koningkerk en samen zoeken naar een andere vorm, nog meer gericht op alle parochies. Bij catechese, vorming en verdieping is het plan om de adventsgroep voor de jeugd te laten vervallen en deze op te laten gaan in de nieuw te vormen kinderclub. Dat geldt ook voor de jongerengroep die op kan gaan in de tienergroep en de 16+ groep. Op het gebied van diaconie komt er niets te vervallen, omdat dit werkveld binnen onze parochies nog duidelijk in opbouw is. Wat hebben we nodig voor een gezamenlijke Geleense geloofsgemeenschap? Nieuwe activiteiten vragen deels ook om nieuwe voorzieningen en er zijn ook nieuwe vrijwilligers voor nodig. Alle plannen overziend zou het ideaal zijn als we zouden kunnen beschikken over een goed toegankelijke parochiekerk met variabele ruimtes voor vieren en bidden, een goede geluidsinstallatie, een aparte doopruimte en goede faciliteiten voor koren en muziek. Daarbij een leerhuis, eveneens met goede faciliteiten en een ontmoetingsruimte en een pastorie. Dit zou de hoofdvestiging kunnen zijn van onze geloofsgemeenschap met daarbij een aantal ‘filialen’ om ook in de wijken invulling te kunnen blijven geven aan de vijf centrale thema’s van onze geloofsgemeenschap. Dit ideaalplaatje qua gebouwen moeten we gaan afzetten tegen hetgeen er is op dit moment, welke mogelijkheden we daarmee hebben en hoe we die kunnen aanpassen richting het ideaalplaatje. Het mag duidelijk zijn dat dit ook een kostenverhaal is. Naast gebouwen gaat het uiteraard ook om mensen. Om alle plannen uit te kunnen voeren zullen er nieuwe groepjes van vrijwilligers nodig zijn. Deels kunnen we die bemensen met de bestaande vrijwilligers, maar zeker wat diaconie en catechese betreft, zullen er nieuwe vrijwilligers nodig zijn. Voor catechese hebben we een gespecialiseerde en dus ook betaalde kracht nodig voor een aantal uren per week. Ook facilitair moet nog goed in kaart worden gebracht wat er nodig is. Denk aan het parochiekantoor en aan communicatie, maar ook het onderhoud van de gebouwen en de groenvoorzieningen. In elke parochie zal een groen/klussengroep nodig zijn en een schoonmaakgroep, beide bestaande uit vrijwilligers. Dat kunnen zeker ook nieuwe vrijwilligers bij, waarbij een samenwerking met de gemeente of andere organisaties ook mogelijkheden kan bieden.

8

Vanuit de thema’s en activiteiten gaan we prioriteiten stellen en een meerjarenplanning maken. We kunnen en willen niet alles tegelijk en dat lukt ook niet met de vrijwilligers die we nu hebben. Dit plan is daarom ook bedoeld om mensen uit te nodigen en uit te dagen om mee te doen. Zo willen we tegelijkertijd een verjongingsslag maken. Hierbij hoort uiteraard ook het nadenken over financiën en gebouwen. Hierin is in eerste instantie het Kerkbestuur aan zet. Daartoe zijn twee routes uitgezet: 1 wat voor geloofsgemeenschap willen we zijn en wat is daarvoor nodig; 2. Wat hebben we beschikbaar en hoe ziet het financieel plaatje er uit. Die twee routes komen eind dit jaar bij elkaar in een totaalplan voor onze geloofsgemeenschap. Uiteraard wordt dat plan opnieuw voorgelegd aan en besproken met PKG-en en parochianen. Uiteindelijk willen we voor de verschillende groepen aangeven hoe zij hun plek kunnen vinden binnen onze geloofsgemeenschap, dit zijn dan ook voorbeelden van deelgemeenschappen. Denk daarbij aan jongeren, gezinnen, ouderen, kwetsbaren en zeker ook nog andere groepen. Dit is een ambitieus plan dat, zoals gezegd, mensen wil uitnodigen en uitdagen om samen met ons op weg te gaan naar een mooie, zichtbare en betekenisvolle geloofsgemeenschap in Geleen. Een geloofsgemeenschap van gastvrijheid en nabijheid, die nadrukkelijk(er) naar buiten wil treden, met een warme, inspirerende en uitnodigende uitstraling.

Geleen september 2017 Kerkbestuur en Pastoraal Team RK Parochies Geleen