rozhnama 570

24
بةرهةم خاليد ن�ةدا �ط�ةي�ان ري ط��ؤإانرانى ثةرلةمانتا بودجةكردنى ثةسةند لةسةر طفتوطؤكردن كوتانء زدا تء بة مي نري بثةإي بة ناشةفافيى تيى بودجة،وةزكردنةانء بة دروشم بةر ش هوتافكي ت نري بثةإي كيى تي بة تاري ت كةو نابي ى خةل ثارةيان ثةكخست.ةكةى ثةرلةمانيشتن داننداء ي ثةرلةمانى كوردستا ني شتنى دوي لة داني بودجةدا،اساي ثإؤذةي طفتوطؤكردنى لةكاتييكردنى لةسةر دياريإةزاي ناى طؤإان فراكسيؤنران لةسةر بودجة بؤ ثةرلةمانتا كاتى قسةكردن كوتانء زدا يان بة مي ةطرتن لي ن ء ثاش طوي دةربإيكرد ناضاريان سةرؤكايةتى ثةرلةمان شان هوتافكي ئةمإؤ دواخرا. تء بؤ ابطريكة روةونة كؤبو فراكسيؤنى سةرؤكى محةمةد، ستان كوي بة رؤذنامةىى كوردستان لة ثةرلةمان طؤإان ليذنةى راثؤرتىوةىدنة ن خوي ثاشطةياند: را لة دوات��رنيداء بةياوةىونة كؤبو لة��ي دارايران لة ثةرلةمانتا، داوا)4( ى سةعاتوةونة كؤبومربإن، بة دةن لةسةر راثؤرتةكةييةكانيا بين كرا تيمان، كة ئةنداون يوتو ةتى ثةرلةمان ثي سةرؤكاي قسة بكةن، بؤية خولةك)3( ا بؤيان هةية تةنيوةو دواترتةةتكردووةوةى رةكةيان ئة فراكسيؤننداوةشتنةكة، بإياريا داني ي شتنى هؤل هي لةبرى جيبإنءي دةربإةزايوة نا شانة زداكي طةى بة مي لةإيكةىوةونةش بة ناضاريى كؤبو سةرؤكى ثةرلةماني)7( ر سةعاتم دوات، بة)6( بؤ سةعات دواخست ئةمإؤيشتنةكة بؤ: كة دانيطةيانديةتى را سةرؤكا دواخرا.بودجة« :شيى طؤإان، وتيكى فراكسيؤن سةرؤوة طة كؤمةل تاكةكانى سةرجةم بةيوةنديى ثةراندنى ثةرلةمانتا بؤ قسةكرور ت سنو ةء نابي هةيى بودجةوة كن بؤ ئة نةرى خةل ت، كة نوي دابنري ت، بكريكيدا طفتوطؤى لةسةر شةفافانةء لة رووناى قسةكردنوةورين لةسةر ئة مة سو ة ئي بؤي وةك كى بابةتيرنطيى ط ى بةثي بودجة لةسةر ت، نةك بة خولةك بودجة بي2 بؤ ل2010 /2 /23 مة شةم سي570 ذمارة دينار750 نرخNo.570 Tue 23/ 2/ 2010 ةريدةكات هةفتانة كؤمثانياى وشة ددا ستا لة ئي رؤذنامةسةتمةدارى كورد، جةوهةر ناميق، سيا لةسةر ك فشاريرجؤرة هة كةواية، ي ثي ضةوانة ةكى ثي وةي ت، بة شي ئؤثؤزسيؤن هةبي، ضونكةوة تة ا دةشكيت خؤيدسةر دة بةسة ت لةسةر ئؤثؤزسيؤن، تا ضةند فشار هةبيت زةرةر دةكات.سةةش دةوةند ئة رى ر سكرتي شت جةوهةر ناميق كة ثي سةرؤكى ثارتىء سياسيى مةكتةبى ك ، خةل)7/25( دواى« :وة وتى ثةرلةمان بوطدانء دةرب�ارةى دةنونر هؤشياربو زؤطى خؤيان،تى دةن ثاكيى ثإؤسةكةء قيمة دةرسيانتس��ة دة ئةطةر هةربؤية،وة،نةطرتو وةراب�ردوو ر بذاردنى هةل لة بذاردنة هةل لةم دةرس ويستة ثي ئ�ةواةكةن كة هةم خؤيانء هةمء وا نبطرن وةرةدار بكةنونةكةش لةك ئةزموش كة تا ضةند بةرنامةىوةى ئة دةربارةوة،تو، بةرنامةيةكى سةركةو ليستى طؤإانوة ئة لةسةر جةخت ناميق، جةوهةر طؤإان، ليستى بةرنامةى كةوةكاتة دة ت، بدري ى هةولوة بةرنامةية بؤ ئة باشترينيةنةكانى ى كوردستانىء هةم شةقام هةم ية زة نوي بطةن كة ئةم هي وة تي ديكةش لةوةىيادنانة بن لة ت بةشداربي ت، يةوي دة �راق�ةدا، ب��ةو ث�رؤط�رام�ةى كة ئ��ةم ع�يةتيةإوو.وي خستو رؤذنامة نةزاهةىستةى دة كى ئاماري ى بةثي سةرجةم كؤمارء س��ةرؤك راقيى، عييانروةتء سامانكان سةة كوردة وةزير)72( ،كردووةشكرا نة ئا)2010( ى بؤ سال راق، زطاى عي ثاري)13( ئةنجومةنى ئةندام برايةتى ليستىمانى ئةندا سةرجةم كة دادوةر)90( وداية، لةطة لةنييانةينةوا نيانروةتء سامانراكردنى سة فؤإمى ئاشككردووة.شكرا نة ئا)2009( ى بؤ سالس�ت�ةى دة، ك��ة ��ك �ى ئ��ام��اري ب�ةث�ي سايتةكةى لةسةر راقيى عي نةزاهةى)2010/2/14( تاوة،ت�ة ب�آوي�ك�ردووة ��راق، فؤإمى ك��ؤم��ارى ع��ي س���ةرؤك بؤ سامانىروةتء س��ةراكردنى ئاشكوبراوستةى نا رادةستى دة)2010( ى سالتةكةى وةزارة)36( و لة كؤىكردووة نة)�ةشش( تةنيا راقيش، عي حكومةتىوةوتةيان ثإكردووةيان ئةو فؤرمة وةزيريان كردووةءستةى نةزاهة رادةستى دةيان وةزيرةكانتةش، كةوت وةزارة ئةو حةراكردنى ئاشك فؤإمى هيضيان ك�وردن،ستةىن رادةستى دةروةتء سامانيا سةكردووة. نةزاهة نة لة كة كيش ي هةوال راثؤرتة، ى بةثي)72( وةت�ةدا، ب�آوك�راوة)12( إةث��ة راق، زطاى عي ثاري)13( ئةنجومةنى ئةندام برايةتى ليستىمانى ئةندا سةرجةم كة دادوةر،)90( وداية، لةطة لةنييانةينةوا نيانروةتء سامانراكردنى سة فؤإمى ئاشككردووة.شكرا نة ئا)2009( ى بؤ سال ليستى جةوهةر ناميق: بةرنامةى بةرنامةية، باشترين طؤأانكردووةشكرا نةي، ئا)2010( كؤمار سامانى سةرؤكوةكانوضة دابأات بة ثرسى نابارةتةفا سةةوشيروان مس ثةيامى نيى رزطار دةكاتيةت شمةرطة لة كؤي : طؤأان ثي خ مستةفا د.لةتيف شيشتى هةورامى نييةكةى ئا زانجة نهي قا4 ل3 ل14 لوة تة ني ت دةرديسة قوأطى دة ك لة طؤأان، بودجةى خةلŠŝ ƭşŵşŵ ƎƳşŵ Ʊř Ê ŹŒƏ şƹŠƳŚưŤƯ Šŝ Žźţ Ŏŝ ƭşŵşŵ ƱřÊ ŹŒƏ Šŝ ƎƳşŵ Reklam كرد كيان دةستثي شةإي نانى خةلى طؤإاننى فراكسيؤنمانتارةكا ثةرلة

Upload: deyreen-salih

Post on 17-Mar-2016

241 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

daily newspaper no. 570 2/23/2010

TRANSCRIPT

Page 1: rozhnama 570

بةرهةم خاليد

ن��ةدا رَي��ط��ةي��ان ط���ؤإان ثةرلةمانتارانى بودجة ثةسةندكردنى لةسةر طفتوطؤكردن كوتانء مَيزدا بة تَيبثةإَينرَيتء ناشةفافيى بة هوتافكَيشانء بة دروشم بةرزكردنةوةى بودجة، تَيبثةإَينرَيت تاريكيى بة نابَيت خةَلكةو ثارةى

دانيشتنةكةى ثةرلةمانيان ثةكخست.كوردستانداء ثةرلةمانى دوَينَيي دانيشتنى لة بودجةدا، ثإؤذةياساي طفتوطؤكردنى لةكاتي دياريكردنى لةسةر ناإةزايي طؤإان فراكسيؤنى ثةرلةمانتاران بؤ بودجة لةسةر قسةكردن كاتى دةربإيء ثاش طوَينةطرتن لَييان بة مَيزدا كوتانء هوتافكَيشان سةرؤكايةتى ثةرلةمانيان ناضاركرد

كؤبوونةوةكة رابطرَيتء بؤ ئةمإؤ دواخرا.فراكسيؤنى سةرؤكى محةمةد، كوَيستان رؤذنامةى بة كوردستان ثةرلةمانى لة طؤإان ليذنةى راثؤرتى خوَيندنةوةى ثاش راطةياند: لة دوات��ر بةيانيداء كؤبوونةوةى لة داراي��ي

ثةرلةمانتاران لة داوا ،)4( كؤبوونةوةى سةعات كرا تَيبينييةكانيان لةسةر راثؤرتةكة دةربإن، بةآلم ئةندامان كة ثَييوتوون، ثةرلةمان سةرؤكايةتى بؤية بكةن، قسة خولةك )3( هةية بؤيان تةنيا دواتر رةتكردووةتةوةو ئةوةى فراكسيؤنةكةيان لةبرى جَيهَيشتنى هؤَلي دانيشتنةكة، بإياريانداوة دةرببإنء ناإةزايي مَيزداكَيشانةوة بة لةإَيطةى سةرؤكى ثةرلةمانيش بة ناضاريى كؤبوونةوةكةى دواخست بؤ سةعات )6(، بةآلم دواتر سةعات )7( سةرؤكايةتى رايطةياند: كة دانيشتنةكة بؤ ئةمإؤ

دواخرا.سةرؤكى فراكسيؤنى طؤإان، وتيشي: »بودجة كؤمةَلطةوة تاكةكانى سةرجةم بة ثةيوةنديى هةيةء نابَيت سنوور بؤ قسةكردنى ثةرلةمانتاران بودجة ئةوةى بؤ خةَلكن نوَينةرى كة دابنرَيت، شةفافانةء لة رووناكيدا طفتوطؤى لةسةر بكرَيت، قسةكردن ئةوةى لةسةر سوورين ئَيمة بؤية وةك بابةتَيكى طرنطيى بةثَيى بودجة لةسةر

بودجة بَيت، نةك بة خولةك«.بؤ ل2

No.570 Tue 23/ 2/ 2010نرخ 750 دينار ذمارة 570 سَيشةممة 23/ 2/ 2010لة ئَيستادا هةفتانة كؤمثانياى وشة دةريدةكات

رؤذنامة

جةوهةر ناميق، سياسةتمةدارى كورد، لةسةر فشارَيك هةرجؤرة كة ثَييواية، ئؤثؤزسيؤن هةبَيت، بة شَيوةيةكى ثَيضةوانة بةسةر دةسةآلت خؤيدا دةشكَيتةوة، ضونكة تا ضةند فشار هةبَيت لةسةر ئؤثؤزسيؤن،

ئةوةندةش دةسةآلت زةرةر دةكات.سكرتَيرى ثَيشتر كة ناميق جةوهةر سةرؤكى ثارتىء سياسيى مةكتةبى ثةرلةمان بووة وتى: »دواى )7/25(، خةَلك دةنطدانء دةرب��ارةى هؤشياربوون زؤر

خؤيان، دةنطى قيمةتى ثإؤسةكةء ثاكيى دةرسيان دةس��ةآلت ئةطةر هةربؤية، وةرنةطرتووة، راب��ردوو هةَلبذاردنى لة هةَلبذاردنة لةم دةرس ثَيويستة ئ��ةوا وةربطرنء وا نةكةن كة هةم خؤيانء هةم

ئةزموونةكةش لةكةدار بكةن«.دةربارةى ئةوةش كة تا ضةند بةرنامةى ليستى طؤإان، بةرنامةيةكى سةركةوتووة، ئةوة لةسةر جةخت ناميق، جةوهةر طؤإان، ليستى بةرنامةى كة دةكاتةوة باشترين بةرنامةية بؤ ئةوةى هةوَلبدرَيت، هةم شةقامى كوردستانىء هةم اليةنةكانى

نوَيية هَيزة ئةم كة تَيبطةن لةوة ديكةش بنيادنانةوةى لة بةشداربَيت دةيةوَيت، ئ��ةم ع��َي��راق��ةدا، ب��ةو ث��رؤط��رام��ةى كة

خستوويةتيةإوو.

رؤذنامة

نةزاهةى دةستةى ئامارَيكى بةثَيى سةرجةم كؤمارء س��ةرؤك عَيراقيى، سامانيان سةروةتء كوردةكان وةزيرة بؤ ساَلى )2010( ئاشكرا نةكردووة، )72( ثارَيزطاى عَيراق، )13( ئةنجومةنى ئةندام برايةتى ليستى ئةندامانى سةرجةم كة دادوةر )90( لةطةأل لةنَيوداية، نةينةوايان فؤإمى ئاشكراكردنى سةروةتء سامانيان

بؤ ساَلى )2009( ئاشكرا نةكردووة.ب��ةث��َي��ى ئ��ام��ارَي��ك، ك��ة دةس��ت��ةى سايتةكةى لةسةر عَيراقيى نةزاهةى )2010/2/14( تا ب��آوي��ك��ردووةت��ةوة، فؤإمى ع��َي��راق، ك��ؤم��ارى س���ةرؤك بؤ سامانى س��ةروةتء ئاشكراكردنى ناوبراو )2010( رادةستى دةستةى ساَلى وةزارةتةكةى )36( كؤى لة نةكردووةو )ش��ةش( تةنيا عَيراقيش، حكومةتى وةزيريان ئةو فؤرمةيان ثإكردووةتةوةو كردووةء نةزاهةيان دةستةى رادةستى

ئةو حةوت وةزارةتةش، كة وةزيرةكانيان ئاشكراكردنى فؤإمى هيضيان ك��وردن، دةستةى رادةستى سامانيان سةروةتء

نةزاهة نةكردووة.لة كة هةواَلَيكيش راثؤرتة، بةثَيى )72( ب��آوك��راوةت��ةوة )12(دا، الث��ةإة ثارَيزطاى عَيراق، )13( ئةنجومةنى ئةندام برايةتى ليستى ئةندامانى سةرجةم كة دادوةر، )90( لةطةأل لةنَيوداية، نةينةوايان فؤإمى ئاشكراكردنى سةروةتء سامانيان

بؤ ساَلى )2009( ئاشكرا نةكردووة.

جةوهةر ناميق: بةرنامةى ليستى طؤأان، باشترين بةرنامةية

سةرؤك كؤمار سامانى )2010(ي، ئاشكرا نةكردووة

ثةيامى نةوشيروان مستةفا سةبارةت بة ثرسى ناوضة دابأاوةكان

د.لةتيف شَيخ مستةفا: طؤأان ثَيشمةرطة لة كؤياليةتيى رزطار دةكات

قازانجة نهيَنييةكةى ئاشتى هةورامى

4 ل

3 ل

14 ل

طؤأان، بودجةى خةَلك لة قوأطى دةسةآلت دةرديَنيَتةوة

Reklam

ثةرلةمانتارةكانى فراكسيؤنى طؤإان شةإي نانى خةَلكيان دةستثَيكرد

Page 2: rozhnama 570

راثؤرتى: رؤذنامة

د.لةتيف شَيخ مستةفا، ثسثؤإى ياساى لة طؤإان ليستى سةرؤكى دةستوءريىء ثارَيزطاى سلَيمانى، دةَلَيت: »يةكَيك لة ئةركة ئةوةية، طؤإان بزوءتنةوةى طةورةكانى بطةإَينَيتةوةء ثَيشمةرطة بؤ ئيعتيبار كة ثيرؤزيى بكاتء رزط��ارى ميليشيايى لة تةنيا بمَينَيتةوةء خؤى وةك ثَيشمةرطة نةك هةبَيت، نيشتمان خاكء بؤ ئينتيماى

بؤ شةخسء حيزب«.ئةزموءنى ل��ة س��األ )18( ل���ةدواى بةهؤى تائَيستا ك��وردى، حوكمإانيى بةسةر يةكَيتييةوة ثارتىء هةذموءنى ئيداريى سياسيىء ذيانى كايةكانى كؤى لة هةرَيمدا، حكومةتى هةرَيمى كوردستان خاوةنى سوثايةكى نيزامىء ياسايى نييةء هَيزى سةربازيىء هَيزة ئةمنييةكانى بريتين لة هَيزى ضةكدارى ثةرروةردةكراوى حيزبى لةجياتى هَيزانة ئةم كة ثارتى، يةكَيتىء ئةوةى لةذَير دةسةآلتى حكومةتى هةرَيمدا بؤ ئاإاستةدةكرَينء حيزبةوة لةاليةن بن،

بةرذةوةنديى حيزب دةجوَلَينرَين. د.لةتيف شَيخ مستةفا، ثسثؤإى ياساى )18( ئةوة »بةداخةوة وتى: دةستوءريى، هَيزى دةس��ةآلت حيزبى ه��ةردوو ساَلة

ثَيشمةرطة بةكاردةهَينن بؤ مةرامى حيزبيى ثَيشمةرطةيان ثيرؤزى ن��اوى خؤيان، بزءءتنةوةى وةك ئَيمةش شَيواندووةء بؤ ئيعتيبار ء ناو دةمانةوَيت ط��ؤإان سةربةخؤء كة بطةإَيتةوة، ثَيشمةرطة بؤ ئينتيماى تةنياءتةنيا بَيتء بَياليةن تايبةتى مةبةستى بؤ هةبَيتء هةرَيم

بةكارنةهَينرَيت«.ميليشيابوءنى مةبةستى بة سةبارةت د.لةتيف ه��ةرَي��م، ضةكدارةكانى هَيزة كة ئةوةية ثَيشمةرطة دةَلَيين »ئَيمة وتى: سةر هةبَيتء هةرَيم بؤ ئينتيماى تةنيا بَيت، هةرَيم رةسمييةكانى دامودةزطا بة بةتايبةت سةرؤكايةتي هةرَيمء بوءنى هةر دةرةوةى لة كوردستان لة ديكة هَيزَيكى ثَييدةوترَيت رةسمييانة دام��ةزراوة ئةم

ميليشيا«.ناياساييبوءنى لةبارةى زياتر د.لةتيف ه��َي��زان��ةوة ئ��ةم ئَيستاى ك��ارك��ردن��ى راستيية ئةو »هةموو اليةك روونيكردةوة كة ناإةسميى هَيزَيكى هةر كة دةزان��ن، سةر بة هةرَيم نةبَيت، ئةوة ميليشيايةء ئةو ئَيمة نيية شتَيك جيهانييةء طوزارشتةش بة كوردستان خةَلكى ديارة دامانهَينابَيت، خؤيان بؤ ثَيشمةرطةش هَيزى طشتيىء باش دةزانن كآ سوءكايةتى بة ثَيشمةرطة كردووة، هةروةها دةبَيت ئَيمة ئةو بوارة بؤ بةعسييةكانء كةسانى ديكة نةخولقَينين، كة

بة ثَيشمةرطة بَلَين ميليشيا، بةإاستى ئةوة دةسةآلتدارانى ئةمإؤن كة سوورن لةسةر ئةوةى ثَيشمةرطة بة ميليشيايى بهَيَلنةوةو رَيكنةخرَيتةوةو قانوءندا ضوارضَيوةى لة

نةضَيتة ذَير دةسةآلتى حكومةتى هةرَيم«.»ئ��ةوان وتيشى: هةروةها د.لةتيف ثَيشمةرطة بة سوءكايةتى ساَلة ضةندين موءضةيةى ئةو نيوةى ب��ةوةى دةك��ةن، دةدةنآ كة لة بةغداوة دَيت، ئةطةر سةردةمى لةنَيوان بكراية جياوازى سةدام رذَيمى شؤظَينيةتة، ئةوة دةمانوت موءضةكاندا،

بةآلم ئَيستا خؤيان ئةوة دةكةن«.حيزب ض��ةك��دارى ه��َي��زى ب��وون��ى دياردةيةكى ئ��ةوةن��دة كوردستان لة حاَلةتى لة ساتَيك هةموو مةترسيدارة، بيروإاى سياسييء ناكؤكيي بوونى يةكَيتيدا، ث��ارت��ىء لةنَيوان ج��ي��اوازدا هةَلطيرساندنةوةى دووب��ارة مةترسيى هةروةك لَيدةكرَيتةوة، ناوخؤى شةإى مادةى )9(ى دةستوورى عَيراقى قةدةغةى رَيكخستنى سياسيى، حيزبى ك��ردووة هةروةها هةبَيت، هَيزةضةكدارةكاندا لةناو ث��ارتء ياساى )15(ى م��ادةى بةثَيى لة )1993(دا لةساَلى كة رَيكخراوةكان نابَيت دةرض��ووة، كوردستان ثةرلةمانى يان سةربازيى رَيكخستنَيكى هيض حيزب نيمضة سةربازيى هةبَيتء قةدةغةية ضةكى

هةبَيت.

ط��ؤإان ليستى س��ةرؤك��ى د.لةتيف، لةوبارةيةوة سلَيمانى، ثارَيزطاى لة وت��ى: »ئ��ةط��ةر دةس���ةآلت���داران دةَل��َي��ن راست يةكيطرتووةتةوة ضةكدار هَيزى واتة ،)2010/2/11( لة ضونكة نيية، بانطةشةى دةستثَيكردنى ثَيش رؤذَي��ك سةرؤكى ساَلح، د.بةرهةم هةَلبذاردن، بؤ كاردةكةين دةَلَيت: هةرَيم، حكومةتى نةهَيشتنى ثَيشمةرطةى حيزبيى، واتة ناَلَيت يةكيانطرتووةتةوة، دةَلَيت كار بؤ نةهَيشتنى يةكطرتنةوةيان حيزبيىء ثَيشمةرطةى

دةكةين«. هَيزى يةكطرتنةوةى وتيشي: د.لةتيف ثَيشمةرطة، واتة يةك هَيز لةذَير دةسةآلتى دةثرسم لَيرةوة من هةرَيم، سةرؤكى هةرَيم، سةرؤكى بارزانى، مةسعود كاك بة بكات سلَيمانى هَيزةكانى بة فةرمان

طوَيى دةكةن؟لة ض��ةك��دارةك��ان ه��َي��زة بَياليةنيى وآلتانى دنيادا طرنطى تايبةتى هةية لةسةر وآلتةكانيانء ديموكراسيى ثإؤسةى فاكتةرَيكى ئيجابيى بووة بؤ طةشةسةندنى دةستاودةستكردنى ديموكراسييةتء ضةكدار هَيزى كاتَيك هةربؤية دةسةآلت، دةستوورء لة بةرطريى دةبَيتء بَياليةن بة وآلتانة ئةو دةكات، وآلتةكةى نيزامى تَييدا ديموكراسي ثإؤسةى بةردةواميى

طةشةيكردووةء طةشة دةكات.

د.لةتيف وتى: »بوونى هَيزى ضةكدارى لة هةم دةدات، طةورة زيانَيكى حيزبيى ناشرينكردنى سومعةى هةرَيمء بؤ تَيكدانى رَيطةنةدان دةستوءريىء دامودةزطاى كة ئ��ةوةش بؤ هةم دروستبوءنيان، بة بؤ بةكاربهَينرَين ضةكدارانة ئةو هةميشة هةموو ناكؤكييةكى سياسيى كة لة ناوخؤدا

لةنَيوان حيزبةكاندا روودةدات.ثارَيزطاى لة طؤإان ليستى سةرؤكى سلَيمانى وتى: زؤر »عةيبة« حيزب ميليشياء ساَلة )18( ئةوة هةبَيت، ضةكدارى هَيزى هةَلدةخةَلةتَيننء خةَلك دةس��ةآلت��داران دامةزراوةيةكى دةكةينة حكومةت دةَلَين ضةكداريى هَيزى مؤدرَينء ديموكراتى نةتوانراوة تائَيستا بةآلم بةيةك، دةكةين يةكَيك هةربؤية بهَينرَينةدى، بةَلَينانة ئةو لة ئةركةكانى بزوءتنةوةى طؤإان ئةوةية، طؤإانخواز، نوَيخوازء هَيزَيكى وةك كة طؤإانى ثَيويستة كايانةى لةو يةكَيك تَيدابكات، ئةوةية كة ئيعتيبار بؤ ثَيشمةرطة بكات، مليشيايى رزطارى لة بطةإَينَيتةوةء كردوءيانة ئةوان كة دةريبكات دؤخة لةو ثشت دياريكراو، اليةنَيكى بؤ كؤيلة بة كة ئ��ةوةدةك��ات، بؤ كار ط��ؤإان بةخوا حيزب كؤياليةتيى لة ثَيشمةرطة هَيزى ثَيشمةرطة بة بيكاتةوة رزطاربكاتء خاكء بؤ ئينتيماى تةنيا كة ثيرؤزةى

نيشتمان هةبَيت«.

بةهادين يوسف

ئؤثؤزسيؤني قةوارةي سَي هةر يةكطرتوو، )ط���ؤإان، كوردستان جياوازدا، ياداشتي لةدوو كؤمةأل( داوا لة كؤمسيؤني باآلي سةربةخؤي سةربةخؤيي دةكةن، هةَلبذاردنةكان خ���ؤي ب��ث��ارَي��زَي��تء ئ����ةوةش لة ضةند البردنى طؤإينء كاردانةوةي ثارَيزةرَيكء ياساناسء مامؤستاء لة بنكةكاني دةنطدانء داناني كةساني

نوَي لة شوَينيان.طشتيي ن��وَي��ن��ةري ن���وري، دان��ا

كؤمسيؤني ل��ة ط���ؤإان ق���ةوارةي هةَلبذاردنةكان سةربةخؤي باآلي دوو »ل��ة راطةياند: رؤذن��ام��ةي بة كؤمسيؤني ج��ي��اوازدا ي��اداش��ت��ي ئاطادار هةَلبذاردنةكانمان ب��اآلي ذمارةيةك طؤإيني لة كردووةتةوة بنكةكاني لة ث��ارَي��زةر مامؤستاو لة ن��وَي كةسي داناني دةن��ط��دانء ئةوانةي هةستدةكةين شوَينيانء

دانراون سةر بة دةسةآلتن«.ئَيستا ب��ةوةش��ك��رد؛ ئ��ام��اذةي ئةو بؤ دةكرَيتةوة بنكة كؤمةَلَيك تؤماري لة ن��اوي��ان كة كةسانةي نيية، تايبةتدا طشتييء دةنطدةراني

ئةمةش بؤ جَيطرتنةوةى فؤإمي )111(ء )222(ء وتي: »ئَيمة زؤر بةتوني دذي زؤر بوارَيكي ئةمة مةسةلةيةين، ئةو تةزويري ئةوةي بؤ دةإةخسَينَيت

زؤر بكرَيت لة هةَلبذاردنةكاندا«.ي���اداش���ت���ةك���ةي ق������ةوارة ئؤثؤزسيؤنةكان ئاراستةي كؤمسيؤني ك��راوة، يؤنامي رَيكخراوى ب��اآلو هةَلبذاردنَيكي هةوَلبدرَيت بؤئةوةي ساختةكاريي بَي ثاكء ديموكراسيء لة كردووة داواشيان ئةنجامبدرَيتء داناني ضاودَيرو بةإَيوةبةري بنكةكاني بَيت، لَيهاتوويي بةطوَيرةي دةنطدان نةك لةسةر بنةماي ئينتيماي حيزبيي.

رؤذنامة

سةرؤكايةتى بإيارَيكي بةثَيي زانكؤى سلَيمانى، تا دواى تةواوبوونى نادرَيت رَيطة هةَلبذاردن، بانطةشةى ناو بضَيتة راطةياندن كةناَلَيكى هيض

زانكؤي سلَيمانييةوة«.ياريدةدةري عةبدوَلآل، د.ف��اروق بؤ سلَيمانى، زان��ك��ؤى س��ةرؤك��ى بؤ هةواَلةكةى كارطَيإيي كاروبارى رايطةياند؛ ثشتإاستكردةوةو رؤذنامة كة ثاش ئةوةى نووسراوَيكي ثارَيزطارى كة طةيشتووة، بةدةست سلَيمانييان

بؤ زانكؤ رَيطةنةدرَيت دةك��ات: داوا بانطةشةى هيض اليةنَيك بةكاربهَينرَيت، ئةوانيش لةثَيناو ثاراستنى سةربةخؤيي كؤمسيؤن رَينماييةكانى زان��ك��ؤء هيض رَيطةنةدرَيت كة بإياريانداوة، كؤتايي هةتا راطةياندن كةناَلَيكى كةمثي ناو بَيتة هةَلبذاردن بانطةشةى بؤمان ئةوةى »ثاش وتيشي: زانكؤوة، روونبووةوة، كة هيض مةرامء فشارَيكى نووسراوةوة ئةو ثشت لة سياسيي سةربةخؤيي ثاراستنى لةثَيناو نيية، زانكؤ حةرةمى بةكارنةهَينانى زانكؤء ئةو ليستَيك، هيض بةرذةوةنديي بؤ

بإيارةمانداوة«.

ئةلةند مةحوى

كوردستان ثةرلةمانى سةرؤكايةتي داراي��ى ضاودَيرى ديوانى راثؤرتةكانى ثةرلةمانى ئةندامانى ناداتة سلَيمانى نةزاهة، ليذنةى بةتايبةت كوردستان، لةوة جةخت ليذنةيةش ئةو ئةندامَيكى نيية ثابةند خؤى ثةرلةمان كة دةكاتةوة، دارايى ضاودَيرى ديوانى بؤ ياسايةى بةو

دةردةكات.دووةمى بةشى لة نؤيةم مادةى بةثَيى هةرَيمى دارايى ضاودَيرى ديوانى ياساى داراي��ى ض��اودَي��رى »دي��وان��ى كوردستان بة سة رؤكاية تي دة دات ساآلنة راثؤرتَيكى )ثةرلةمان( نيشتمانى ئة نجومة نى هة رَيمء

ء ئة نجومة نى وة زيران، كة تيايدا بؤضوونء دارايىء بة بارودؤخى تايبة ت تَيبينيية كانى ضاودَيرى بوارى لة ئابووريى كارطَيإيىء الية نانة ى ئة و وة زارة تء لة سة ر داراي��ى دة كة ونة ذَير حوكمى ضاودَيريية وة ، هة روة ها راثؤرتة كة كورتة ية ك لة كارو ضاالكيية كانى

ديوان لة ماوة ى ئة و ساَلة دا لة خؤدة طرَيت«.

ليذنةى ئةندامى عوسمان، عةدنان لةبارةى كوردستان، ثةرلةمانى لة نةزاهة ضاودَيرى ديوانى راثؤرتةكانى نةطةيشتنى ثةرلةمانتاران ليذنةكةيانء بة داراي��ى خؤى ثةرلةمان كة لةوةكردةوة، جةختى ديوانى بؤ كة ياسايةى بةو ثابةندنةبووة

ضاودَيرى دارايى دةركردووة.ئ��ةو ث��ةرل��ةم��ان��ت��ارة ب��ؤ رؤذن��ام��ةى ئاشكراكرد؛ »تائَيستا ثةرلةمان راثؤرتةكانى رةفةكاندا لة سلَيمانى داراي��ى ضاودَيرى هةَلطرتووةء نايداتة ثةرلةمانتاران، ضاودَيرى بؤ نانَيرَيت راثؤرتةكانى هةولَيريش دارايى

ثةرلةمان«.تاريق جةوهةر سارمةمى، الى خؤيةوة راوَيذكارى راطةياندنى سةرؤكى ثةرلةمان، ضاودَيرى راثؤرتةكانى نةدانى هؤكارى رؤذنامة بؤ ثةرلةمانتاران بة داراي��ى هةموو ئَيستادا »لة وتى: رءون��ك��ردةوةء دارايى ضاودَيرى كة ئةوةية بؤ هةوَلةكان دةستةى يةكبخرَينةوةء هةولَير سلَيمانىء نةزاهةش دابمةزرَيت، كة ئةمانةش دةكةوَيتة زستانةى ثشووى ت��ةواوب��وون��ى دواى

ثةرلةمان«.دي��وان��ى ض��اودَي��رى داراي����ى، ك��ة لة )2(ى ذمارة ياساى كوردستان ثةرلةمانى ثَيويستبوو دةرضووة، بؤ )2008(ى ساَلى هةولَيرى سلَيمانىء ئيدارةكةى هةردوو دووبةش بة تائَيستا بةآلم يةكبطرَيتةوة، ماونةتةوةء لة بودجةى 2010ى هةرَيميشدا

دوو بودجةى جياوازيان بؤ دانراوة.كة لةوةدةكات، باس عوسمان عةدنان ضاودَيرى ديوانى سةردانى ليذنةكةيان ئةو سةرؤكى هةولَير، لة كردووة دارايي ئةندامانى بة راشكاويى بة زؤر دةزطاية موفتى، »عةدنان وتووة نةزاهةى ليذنةى وةفدَيكى ثةرلةمانء ثَيشووى سةرؤكى ياساكةوة دةرضوونى دواى لة ثةرلةمان جارآ ثَييانوتوءين الم��انء بؤ هاتوون

لةسةر ياسا كؤنةكة بإؤن«.ئةندامةى ئةو بة بإواى بةم هؤيةشةوة ليذنةى نةزاهة تائَيستا ثةرلةمانى كوردستان دؤسيةى يةك بؤ بةدواداضوون نةيتوانيوة طةندةَليى بكات، كة ديوانى ضاودَيرى دارايى

ئاشكراى كردبَيت.

ئؤثؤزسيؤن داوا دةكات، كؤمسيؤن بَياليةنيي خؤي بثارَيزَيت

رَيطة نادرَيت، راطةياندنةكان بضنة زانكؤى سلَيمانى

راثؤرتةكانى ديوانى ضاودَيرى دارايى لة ثةرلةمانتاران دةشاردريَنةوة

ذمــارة )570( 3هـةواألسَيشةممة 2010/2/23

[email protected]

د.لةتيف شَيخ مستةفا، ثسثؤأى ياساى دةستوءريى:

بزوءتنةوةى طؤأان ئيعتيبار بؤ ثَيشمةرطة دةطةأيَنيَتةوةو لة كؤياليةتىء ميليشيايى دةسةآلتداران رزطارى دةكات

Page 3: rozhnama 570

ئةلةند مةحوى

هَيزى طشتيى فةرماندةيى لة ك��وردس��ت��ان، ثَيشمةرطةى دةمانضةى هةَلبذاردندا بانطةشةى )س�����ةرؤك ك���ؤم���ار( ب��ةس��ةر سةربازيى كؤلَيذى ئةفسةرانى كة دةبةخشنةوة، قةآلضواالندا )72( ئةفسةرانة ئ��ةو ذم���ارةى بة سةر رةسميى بة ئةفسةرةء

وةزارةتى بةرطريى عَيراقن.

فةرماندةى بَيسةرى، مةحمود سكرتَيرى سكرتاريةتى ليواى طشتيى يةكَيتى، بؤ رؤذنامةى تةئكيد لةسةر دةمانضانة ئةو كة كردةوة؛ بووةء كوليةكة ليواى ئامر داواى طشتييةوة فةرماندةيى لةاليةن ثةيوةندييةكى هيض دابةشكراونء

بة هةَلمةتى هةَلبذاردنةوة نيية.سكرتاريةت ليواى فةرماندةى وت��ي��ش��ى: »ئ����ةو ئ��ةف��س��ةران��ة ئةفسةرى نييةء دةمانضةيان

واجبة يةكَيتى لةسةر يةكَيتينء ئةوةش ثَيش ثَيبدات، دةمانضةيان سةر بة وةزارةتى بةرطريى عَيراق سةربازيى كوليةى بة سةر بن،

يةكَيتيبوونء هةموويان يةكَيتين«.رؤذنامة، زانيارييةكانى بةثَيى ك��ة ل��ة س��ةرض��اوةي��ةك��ى ب��اآلى قةآلضواالنةوة سةربازيى كؤلَيذى سةرةتاى »ل��ة دةستيكةوتووة: مام سكرتاريةتى هةفتةيةدا ئةم بةسةر دةمانضانةيان ئةو جةالل

كة دابةشكرد، كوليةدا ئةفسةرانى ثَيوةية، كؤمارى سةرؤك لؤطؤى بة س��ةر كؤلَيذة ئ��ةم لةكاتَيكدا

وةزارةتى بةرطريى عَيراقة«.وتيشى: س��ةرض��اوة، ه��ةم��ان »ئ���ةم دةم��ان��ض��ان��ة ل��ةم ك��ات��ةدا ه��ةَل��ب��ذاردن بانطةشةى وةك كؤلَيذَيكى لة بةكاردةهَينرَيت )72( بةسةر عَيراقيدا، سةربازيى لةاليةن بةآلم عَيراقيدا، ئةفسةرى سكرتاريةتى سكرتَيرى حيزبةوة«.

رؤذنامة

زي����ادب����وون����ى دواى بة بةرامبةر توندوتيذييةكان كةمثةينَيكى رؤذنامةنووسان، ب��ةرط��ري��ك��ردنء ب��ؤ جيهانيى لة داكؤكيكردن بةجيهانيكردنى ئيدانةكردنى رؤذنامةنووسانء ناشارستانيىء كردةيةكى هةر ن��ائ��ي��ن��س��ان��ي��ى، ك��ة ب��ةرام��ب��ةر

ئةنجامدةدرَيت، رؤذنامةنووسان ثَيكهَينرا.

ئ��اس��ؤ ج��ةب��ار ب��ةرث��رس��ى رَيكخراوى بةرطريكردن لة ئازاديى كةمثةينةكة رايطةياند: نووسين، لة بةرطريى كؤميتةى لةاليةن -CPJ جيهان رؤذنامةنووسانى International( رَي��ك��خ��راوى ثةيامنَيرانى رَيكخراوى -)Pen Reporters Without بَيسنوور جيهانى border-رَي��ك��خ��راوى

Freedom of Press ئازاديى ضاثضاثء جيهانى ثةيمانطةى -.org International بآلوكردنةوة سةنتةرى - press instituteICFJ(( رؤذنامةنووسان جيهانيى

International Center forفيدراسيؤنى -Journalistsكؤمةَلطةى رَي��ك��خ��راوةك��ان��ى ت��ةواو ثشتيوانى مةدةنييةوة،

كراوةو دةستكراوة بةكاركردن.ك��ةم��ث��ةي��ن��ةك��ة داواك�����ارن

لةسةرجةم رَيكخراوة مرؤظدؤستء رؤذنامةنووسانء لة بةرطريكاران هاناى بة بَين رادةربإين، ئازاديى بةجديىء رؤذنامةنووسانةوةء ئةو سةرجةم ئيدانةى ثراكتيكيى بكةن، نائينسانيانة توندوتيذيية ئةمنييةكانى هَيزة ل��ةالي��ةن كة نهَينىء ه��َي��زة دةس�����ةآلتء ئاشكراو بة ضةكبةدةستةكانةوة رؤذنامةنووسانء بةرامبةر نهَينى

ميدياى ئةهليى ثيادة دةكرَين.

رؤذنامة

سلَيماني ثارَيزطاي ئةنجومةني كة ئةمنيي بواري كةموكوإييةكي هةر ثارَيزطاري ئةستؤي دةخةنة رووبدات لَيدةكةن، داواي بةوةكالةتء سلَيماني- هَيزي بةكارهَيناني لة بكات رَيطريي بانطةشةي بؤ اليةنةكان ضةكداري هةَلبذاردنء رَيطريي بكات، لة هاتوضؤي ئةو هَيزانةي، كة ناسراونينء جلوبةرطي

نامؤيان لةبةرداية«.كاوة عةبدوَلآل، سةرؤكى ئةنجومةنى رؤذنامةى بة سلَيمانى ثارَيزطاى ثارَيزطارى لةطةأل ئَيمة راطةياند: كؤبووينةوةو دا )بةوةكالةت( سلَيمانى

ياداشتَيكمان ثَيشكةشيكرد، ثَيمانإاطةياند؛ ئةو خراثةو سلَيمانى ئةمنيى رةوشى

خراثييةش لةئةستؤى ئةوداية«.سلَيمانى ئةمنيى »هَيزى وتيشى: الواز ئةمنيية هَيزة ئةو ئةطةر الوازةو نةبوواية، ئةو رووداوانةى ضةند رؤذى رابردووى شارى سلَيمانى رووياننةدةدا، نيية، كة هةموو بةآلم ئةمة ماناى ئةوة هَيزة ئةمنييةكان خراثبن، ضونكة لة ناو باشى تَيكؤشةرو خةَلكى هَيزانةدا ئةو

تَيداية.لة ياداشتةكةي ئةنجومةني ثارَيزطا، سلَيماني- ثارَيزطاري ئاراستةي كة ئاماذةيان ك���ردووة، بةوةكالةتيان هةستكردنمان »لةإووي بةوةكردووة:

لةئةنجامي كة كةموكوإييةكان، بة بارودؤخي ئةمنيي سةرةتاي بانطةشةي هةَلبذاردن روويداوة، روونكردنةوةيةك سلَيماني- ث��ارَي��زط��اري ئاراستةي ديكةي لةبةشَيكي بكةين، بةوةكالةت، دةزان��ن بةثَيويستي ي��اداش��ت��ةك��ةدا بةيةك بَياليةنانةو ناوخؤ هَيزةكاني ضاو سةيري هةموو قةوارةء ليستةكان نابَيت كة بآلوبكةنةوة، رَينمايي بكةنء بانطةشةي اليةنةكان ضةكداري هَيزي هَيزانةي ئ��ةو ب��ك��ةنء ه��ةَل��ب��ذاردن ناسراونين الي جةماوةرو جلء بةرطيان

نامؤية، بةناو شاردا هاتوضؤ نةكةن.سلَيماني، ثارَيزطاي ئةنجومةني »هةر دةَل��َي��ن: ثَيشنيارةكانياندا لة

هةبَيت، ئةمنيي كةموكوإييةكي )ثارَيزطار- بةإَيزيان لةئةستؤى سةرؤكي بةوثَييةي بةوةكالةت(داية،

ليذنةي ئةمنيية«.لةوبارةيةوة ئةنوةر فةرةج، سةرؤكي كوتلةي كؤمةَلي ئيسالميي بة رؤذنامةي هيضي ئةمنيي »ليذنةي راط��ةي��ان��د: ثَيناكرَيت، ئةطةر تةنسيق لةطةأل حيزبي دةسةآلتي ضونكة نةكات، دةسةآلتدا دةسةآلتةكاني ل��ةس��ةرووي حيزب ليذنةي ديكةوةية«، بةثَيويستيشي زاني اليةنة بةرثرساني بة رَيطة ئةمنيي هَيزي بةضةكء ن��ةدات، سياسييةكان زؤرةوة بةناو خةَلكدا تَيثةإبنء ثشَيويي

بنَينةوة.

شارا عةبدوإلةحمان

مانطة دوو نزيكةى لةكاتَيكدا ثإؤذةياسايةكى ط��ؤإان، فراكسيؤنى ب��ؤ رَي��ك��خ��س��ت��ن��ةوةى م��ووض��ةو لةنَيوان زؤر ج��ي��اوازي نةهَيشتنى مووضةنزمةكاندا مووضةبةرزةكانء ثةرلةمان سةرؤكايةتى ثَيشكةشى ثةرلةمان سةرؤكايةتى بةآلم كردووة، كوردستانى ليستى ثإؤذةبإيارَيكى تةنيا كة كؤبوونةوةوة، هؤَلى هَيناية مووضةى كةمكردنةوةى بة تايبةتة

ثةرلةمانتاران.ثةرلةمانى دوَينَيى لةدانيشتنى ثةرلةمان، سةرؤكايةتى كوردستان، خوَيندنةوةى يةكةم بؤ ثإؤذةبإيارَيكى

بةرنامةى خستة كوردستانيى ليستى كةمكردنةوةى بة تايبةتة كة ك��ارةوة، لةضةند بةر كة ثةرلةمانتار، مووضةى ئةمة كردبوو، ثَيشكةشيان رؤذَي��ك طؤإان فراكسيؤنى كة لةكاتَيكداية ثإؤذةياسايةكى مانطة دوو نزيكةى نةهَيشتنى مووضةو رَيكخستنةوةى بؤ مووضةبةرزو لةنَيوان ئةوتؤ جياوازى سةرؤكايةتى ثَيشكةشى نزمةكاندا، نةخراوةتة بةآلم ك��ردووة، ثةرلةمان

بةرنامةى كارةوة.د.ج��ةع��ف��ةر ع��ةل��ى، ب��إي��اردةرى فراكسيؤنى طؤإان بة رؤذنامةى راطةياند: دةستكاريكردنى ثإؤذةياساكةماندا لة دياريكردووة، بةإَيذة مووضةكانمان بةرزةكانى مووضة لة ضةندَيك كة

وةك سةرؤكى هةرَيم هةتا بةإَيوةبةرة طشتييةكان كةمبكرَيتةوةو ضةندَيكيش لة مووضة نزمةكان زيادبكرَيت، بةشَيوةيةك رَيذةى زؤرترين مووضة كةمترين كة لة ب��ةآلم بخرَيتةسةر، زيادكردنى دانيشتنى دوَينَيدا سةرؤكايةتى ثةرلةمان ثإؤذةبإيارَيكى بؤ خوَيندنةوة ويستى فراكسيؤنى كوردستانيى بكات، كة وةك

ثإؤذةكةى ئَيمة طشتطير نيية«.ثإؤذةياساى مادةكانى لة لةيةكَيك ئاماذة هةرَيمدا، )2010(ى بودجةى ثةرلةمانتار مووضةى بةكةمكردنةوةى بةهؤى بةآلم ،)%10( بةإَيذةى كراوة، دةس��ةآلت��ى حكومةت ك��ة ئ���ةوةى، دةستكاريكردنى مووضةى ثةرلةمانتارى فراكسيؤنى بةوهؤيةوة ثَيدةضَيت نيية،

ث��إؤذةب��إي��ارةى ئ��ةو كوردستانيى ك��ردب��َي��ت، ث��ةرل��ةم��ان ثَيشكةشى فراكسيؤنى ثإؤذةبإيارةكةى بةآلم كارى ساَلَيك بؤ تةنيا كوردستانيى ثإؤذةياساكةى لةكاتَيكدا ثَيدةكرَيت، ياسا بكرَيتة ئةطةر طؤإان، فراكسيؤنى

دةتوانرَيت لةئايندةشدا كارى ثَيبكرَيت.بة »ئَيمة وتيشى: د.ج��ةع��ف��ةر، سةرؤكايةتى ثةرلةمانمان وت: كة ئَيمة مةبةستة ئةو بؤ ثإؤذةياسايةكمان رازى بؤية طشتطيرتريشة، هةبووةو سادةيية بةو مةسةلةية ئةو كة نابين، كة بإياردرا هةربؤية تَيثةإَينرَيت، ثإؤذةياساكةى ئَيمةو ثإؤذةبإيارةكةى لةكاتَيكى كوردستانيى فراكسيؤنى

ديكةدا طفتوطؤيان لةبارةوة بكرَيت«.

سةرؤك كؤمار، دةمانضة دةبةخشيَتةوة

كةمثةينَيكى جيهانيى بؤ بةرطريكردن لة رؤذنامةنووسانى كوردستان ثَيكدةهيَنرَيت

ئةنجومةنى ثارَيزطاى سلَيمانى: نابَيت هَيزى ضةكدار بانطةشةى هةلَبذاردن بكات

سةرؤكايةتى ثةرلةمان، فةزَلى ثأؤذةكانى فراكسيؤنى »دةسةآلت« بةسةر فراكسيؤنى طؤأاندا دةدات

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23 هـةواأل 2

[email protected]

ئازاد ضاالك

هةَلمةتي بانطةشةي هةَلبذاردن تا دَيت روو لةطةرمبوونء هةَلضوونة، لة كوردستانء بةتايبةتيش شاري سلَيماني، وةك

نمايشَيكي ئاراستةكراو و نةخشة بؤكَيشراو دَيتة بةرضاو.لة خؤيان كة نمايشة، ئةم سةرةكي اليةني ه��ةردوو شةقامة دةبيننةوة، طؤإان هاوثةيمانييء ليستي هةردوو سةرةكييةكاني شاري سلَيمانيء بةتايبةتي شةقامي سالميان

كردووةتة ئامانج.ناسراوة، بةسةهؤَلةكة بةشَيكي كة سالم، شةقامي لةشةواني رابردوو جَيي هةَلمةتَيكي طةرموطوإي هةَلبذاردن ركةبةر سةهؤَلةكةيان اليةني هةردوو كة رادةيةك بة بوو، ئةو مانايةي بةو ليستةكةيان، هَيماي سةركةوتني كردبووة ليستةي سةهؤَلةكة كؤنترؤأل بكاتء زؤرينة بَيت تيايدا، ئةوا

لةشاري سلَيماني زؤرينةو سةركةوتوو دةبَيت.كوردستان ثةرلةماني )7/25(ي رؤذي هةَلبذاردنةكةي ئةم راستييةي سةلماندء اليةنطراني بزووتنةوةي طؤإان لةو شةقامةوة سةرةتاي يةكةم سةركةوتنيان بةإةنطي ئاآلكةيانء

مؤمي داطيرساو ء دروشمي »ئةيطؤإين« تؤماركرد.سةهؤَلةكةو طؤإان، وةك عاشقةو ماشقة لةيةك ئاآلبوونء

بة هيض هَيزء هةوَلَيك لَيك جودا نةدةبوونةوة.ئةو عيشقة ثإ سؤزو ميهرة، بووة سةرةتاي مذدةبةخشي

سةركةوتنء مَيذوويةكي نوَي.لةطةأل دةستثَيكي هةَلمةتي هةَلبذاردني )3/7(ي ئةنجومةني بردةوة هانايان ئةمجارةش طؤإانخوازان عَيراق، نوَينةراني

جَي ذوانةكةي ثَيشوويان.هاتوضؤ هةَلكةنراوةء ئ��ةوةي لةطةأل سالم شةقامي هَيزو ئامانجي هةموو بووةوة طؤإةثانء نيية، ئاسان تيايدا اليةنةكانى هةَلبذاردن، لةجاري ثَيشوو زياتر ئةمجارة اليةني هةرضي خستةطةإ، بؤ خؤي تواناي هَيزو هةموو ركةبةر فةرمانطةكانيان كؤمثانياء ئؤتؤمبَيلي شةخسيء ئؤتؤمبَيلي النةي ن��اردة بةئةمر هةية رَيكخستنيان هةرضي هةية، ضؤَلكردني مةبةستي بة ط��ؤإان، اليةنطراني ه��ةوادارانء ثؤليسء هَيزةكاني ثَيكردنيان. ثاشةكشَي لَييانء سةهؤَلةكة ئةركي زؤر رادةيةكي تا بَياليةنانة جوامَيرانةو ئاسايش ئةركَيكي دةَلَيين؛ مَيذوو بؤ كة دةهَينا، بةجَي سةرشانيان

ئاسانء ئاسايي نةبوو.بانطةشةي طةرمتركردني هاوآلتييانء خؤإاطرييةي ئةم بَيهودة بَيئومَيدو بةرثرساني ديكة ئةوةندةي هةَلبذاردن، بةكارهَيناني كؤنترؤألء لةدةستداني طةيشتة كار تا كرد، بريندارةكانء رفاندني لةهاوآلتييان، تةقةكردن توندوتيذيي، فةرمييةكاني هَيزة كَيشانةوةي لةنةخؤشخانة، هاوةَلةكانيان نافةرمييء ضةكداري بةهَيزو طؤإينيان ئاسايشء ثؤليسء ميليشيا، سووكايةتيثَيكردني هاوآلتييانء داطيركردني بنكةي بانطةشةي هةَلبذاردن، ئةمانة هةمووي جؤرَيك لة دَلةإاوكَيي

الي دَلسؤزانء خةمخؤراني وآلت دروستكرد.ليذنةي بانطةشةي هةَلبذاردني طؤإان لةثةيامَيكيدا داواي كةناَلة لة بةردةوام كردو بارودؤخةكةي هَيوركردنةوةي بزووتنةوةي سةرؤكي دةخوَينرايةوة، جؤراوجؤرةكان بثارَيزنء هَيمنيي كة كرد، طؤإانخوازان لة داواي طؤإانيش بطرنة ياسايي رَيطةي بنَينء بةالوة شةخسي كاردانةوةي بةرء لةكاتي هةَلمةتي طةرمي بانطةشةي هةَلبذاردندا ئامانجء

بةرنامةي ليستي طؤإانيان لةياد نةضَيت.بةرامبةر دةس��ةآلت توندوتيذييةي ئةو كاردانةوةي طؤإانء هاوآلتييان، لة بةرذةوةنديي دةسةآلت نةبوو، بةَلكو

رقء بَيزاريي هاوآلتيياني ئةستوورتر كرد.طوتاري هَيمنانةي طؤإان، ثَيشكةشكردني طوأل لةشوَيني لةياساء رَيزطرتن بةخؤداطرتنء دان دةستإَيذكردن، تةقةو اليةنة فةرمييةكاني ثؤليسء ئاسايش، ئةوةندةي ديكة ليستي

طؤإاني بةهَيز كرد.ثَيويستة هَيناو ثرسياري كؤمةَلَيك خؤيدا لةطةأل طؤإان لؤذيك بة وةآلمةكاني بكاتةوةء ل�َي بيري دةس��ةآلت ئةم بودجةيةك ض بة ك��َيء بةئةمري ئاخؤ لَيكبداتةوة، حةشاماتة بةطةنجء ثيرو مناَلةوة دةهَينرَيتة سةر جادة؟ كَي هانيان دةداتء كَي ئاراستةيان دةكات؟، بة طوللة ناطةإَينةوة

دواوةو هةر لةئَيستاوة مةستي سةركةوتنن؟ثشتي سالم بؤضي دةثرسَيت، لةخؤي دةس��ةآلت ئايا

تَيكردوونء طوَي بةهيض قسةو بةَلَينَيكيان نادات؟ئةي هةر ئةو نةبوو خوَيني تازةي دةبةخشية ثَيشمةرطةو لةدذي ستةمء راثةإيني نةبوو ئةو هةر شؤإشء خةبات؟

ستةمكاران خوَلقاند؟ئةي هةر ئةويش نةبوو، سةري بةرزي خؤي بؤ مووضة

نةوي نةكردو دةرطاو ثةنجةرةي ماَلي خؤي فرؤشت؟واقيعي ئةمري ئاب )31(ي ثاش نةبوو، سالم هةر ئةي بةسةريدا هةموو ضةماندنء بؤ خؤي ثشتي قبووَلنةكردو

ثةإينةوة؟ثرسيارةكان هَيندةي زامةكانيش زؤرنء ثرسيارةكان هةَلبذاردن بانطةشةي هةَلمةتي داهاتووش رؤذاني قووَلنء سةربخةين، ثرؤسةية ئةم هةموومانة ئةركي دةبَيت. ضإتر دةبَيت كة هةرَيم، فةرمييةكاني دةزطا اليةنء بةتايبةتي لةهةموو يةك وةك مةسافةي بةيةك بَياليةنء ياسا بةثَيي ثَيكةوةء هةموو با ب��ن، نزيك دوورو اليةنةكانةوة كةشوهةوايةكي خوَلقاندني لة بين هاوكار شارستانييانة ئازادو ديموكرات، بؤ دنياي دةرةوةو عَيراقء كوردستان، با

هةموومان هةَلبذاردن سةربخةينء ئةو بكةينة حةكةم.

كَي بةرثرسياريَتي ئةم دؤخة دةطريَتة ئةستؤ؟

ثاشماوةى... طؤأان بودجةى خةَلك

»لة وتيشى: محةمةد كوَيستان كؤبوونةوةى سةعات )9(ى بةيانى دوَينَيي سةرؤكى ثةرلةمانء سةرؤكايةتى دياريكردنى ثَيشنيازى فراكسيؤنةكاندا، بةآلم هةر بؤ كراوة، كاتى قسةكردنيان

و يةكطرتوو طؤإانء فراكسيؤنى سَى سوربوون رةتيانكردووةتةوةو كؤمةأل

لةسةر ئةوةى ماوةكة كراوة بَيت. هةر بؤ هةمان مةبةست كاروان ساَلح، ثةرلةمانتارى فراكسيؤنى طؤإان ئاماذةى نائاسايي دانيشتنى لة كة ئةوةكرد، بؤ ليذنةى راثؤرتى لة ثةرلةماندا دوَينَيى تَيبينييةكانى دةبوو ئابووريدا داراييء

تَيدابواية، هةميشةييةكانى ليذنة هةموو ناوخؤى ليذنةى راثؤرتةكةى ب��ةآلم كاتَيكدا لة فةرامؤشكراوة، نةبووةء تَيدا تَيبينى طرنطيان هةبوو، بةتايبةت بوارى ئاسايشي ه��ةردوو ميالكي ئاسايشء ئةوةش سةرةإاى سلَيمانىء هةولَيرء ئةو لةبارةى قسة ئةندامان نةدرا رَيطة »بةهيض وتيشي: بكةن، تَيبينييانةوة

ناإؤشنيى بة ناكةين قبووأل شَيوةيةك بودجة تَيبثةإَينرَيت، ضونكة نادياريى لة بودجةدا هةيةو مافي هةموو هاوآلتييةكة بةآلم هةبَيت، لةبارةيةوة زانياريى ئةوان رَيطةيان نةداين، كة رةخنةكانمان نواند، ئةو هةَلوَيستةمان دةربإين، بؤية بودجةية ش��ةإى س��ةرةت��اي ئ��ةوةش

لةاليةن فراكسيؤنى طؤإانةوة«.

Page 4: rozhnama 570

ذمــارة )570( 5راثـــــــؤرتسَيشةممة 2010/2/23

[email protected]

دلَير عةبدولخالق

دواى )11( رؤذ لة دةستثَيكردنى هةَلمةتى بانطةشةكردن، اليةنة

بةشداربووةكانى هةَلبذاردنى ئةنجومةنى نوَينةرانى عَيراق لةهةرَيم، يةكتر

تؤمةتباردةكةن بةثشَيوينانةوة، كؤمسيؤنى باآلى هةَلبذاردنةكانيش ثَييواية؛ ليستة

ركابةرةكان لة ئةنجامدانى خروقات سنوور دةبةزَينن، لةو ناوةندةشدا هاوآلتييان داواى

هَيوركردنةوةى دؤخةكة دةكةن.

ه��ةَل��ب��ذاردن بانطةشةى ئةطةرضى بةشَيوةيةكى طشتيى ثرؤسيسى كاريطةريى شةقامة بإواثَيهَينانى خةَلكء خستنةسةر قةوارةكانء ليستء كارنامةي بةثإؤذةء بةئامانجى ث���اَل���َي���وراوان ن��اس��ان��دن��ى ج��ةم��اوةر، متمانةى دةستةبةربوونى ئةنجومةنى هةَلبذاردنى بانطةشةى بةآلم )2010/2/12(ةوة لة كة عَيراق، نوَينةرانى دةستيثَيكردووة، بةهؤى ئةو كَيبإكَي توندةى ثارَيزطاكانى ركابةرةكانى ليستة نَيوان هةرَيم، ضةندين حاَلةتى ثَيكدادان، تةقةكردن، خةَلك، برينداركردنى ه��ةواداران، رفاندنى درووش��مء لَيكردنةوةى دةستطيركردن، بينيوةء بةخؤيةوة اليةنةكانى ثؤستةرى سلَيمانى ثارَيزطاى بةزؤرى حاَلةتةش ئةم

طرتووةتةوة.

)2/19( رؤذى ضواضَيوةيةشدا لةو كؤمسيارانى ئةنجومةنى ب��ةب��إي��ارى هةَلمةتى هةَلبذاردن، باآلى كؤمسيؤنى سلَيمانى لةثارَيزطاى هةَلبذاردن بانطةشةى سنووردار كراء لة سةعات )9(ى شةو بؤ )6(

ى بةيانى راطيرا.

هاوآلتييةك لة شةقامى سالمط���ؤإةث���ان���ى س���ال���م، ش��ةق��ام��ة هةَلبذاردن بانطةشةى ثإجموجووَلةكةى طؤإانء ليستى هةوادارانى سلَيمانى، لة راستة دوو ئ��ةو ل��ةس��ةر هاوثةيمانى لة طوزارشت دةبةستنء ئاثؤرا شةقامة بةثَيى دةك��ةن، ليستةكانيان سةركةوتنى لةطةَل شةقامة ئةو كاسبكارانى قسةى ئةوةى تائَيستا طؤإان شةقامةكةى تةسليمى ليستة ركابةرةكةى نةكردووة، بةآلم كَيبإكَي كاتَيك دةطاتة توندوتيذيى جطة لة نائاراميى

هيضى ديكة بةدواى خؤيدا ناهَينَيت.يةكَيك س��األ، )45( ئةحمةد ئ��ارى

سالمة، شةقامى دوكانةكانى لةخاوةن عَيراق، ثةرلةمانى هةَلبذاردنى »بؤ دةَلَيت: نةك نةتةوةيية، رؤحيةتى بة ثَيويستمان باشترين كورد دةمانةوَيت ئَيمة حيزبيى، كاتَيك بةآلم هةبَيت، لةعَيراق هَيزى ثَيطةء برينداركردنء كوشتنء دةطةنة حاَلةتةكان ئةو بَيطومان طةنجةكان، دةستطيركردنى

ثَيطة دةستةبةرنابَيت«. ئ�������ةوةى ئ������ارى ئ���ةح���م���ةدى ئاراميى تَيكضوونى ن��ي��ط��ةران��ك��ردووة، لةاليةن كؤنترؤَلنةكردنيةتى شارةكةء »ثَيويستة وت��ي: ئةمنييةكانةوةء دةزط��ا بةشَيوةيةكى ه��ةَل��ب��ذاردن بانطةشةى لَيبووردةيى طيانى بةإَيوةبضَيتء مةدةنيتر يةكتر ثةرةثَيبدةينء طةنجةكانمان لةناو

قبوَلبكةين«.دةزط��اى ب��ةإَي��وةب��ةرى لَيثرسراوء بةشداربووةكانى ليستة هةَلبذاردنى هةَلبذاردن، يةكتر تؤمةتباردةكةن بة تَيكدانء بةشَيوةيةك يةكتر، بانطةشةكانى شَيواندنى خروقاتى ثَييانواية؛ ئؤثؤزسيؤنةكان اليةنة يةكَيتى( )ث��ارت��ىء هاوثةيمانى ليستى بةشَيوةيةكى بةرضاوةء هاوثةيمانيش ئاماذة

بةخروقاتى اليةنةكانى ديكة دةكات.

ليستةكان قسة لةسةر يةكتر دةكةنناوةندى بةرثرسى رؤستايى، زان��ا كة ئيسالميى، كؤمةَلى ه��ةَل��ب��ذاردن��ى بةشداريى )352( ب��ةذم��ارة حيزبةكةى راطةياند: بةإؤذنامةى دةكات، هةَلبذاردن

ليستةكانى زؤرب���ةى وةك��و »ئ��َي��م��ةش ئؤثؤزسيؤن دووضارى درووشمء ثؤستةر دإاندن بووينةوة، كة ثَيمانواية؛ ئةو حاَلةتة ئيرادةيةكى سياسيى لةثشتةوةية، هةرضةندة بةآلم تؤمارنةكردووة، سكاآلمان تائَيستا بةَلطةنامةكانين، كؤكردنةوةى خةريكى تؤمار اليةنة ئةو لةسةر سكاآل بؤئةوةى

بكةين، كة بانطةشةكانمان دةشَيوَينَيت«.توندوتيذييانة ئةو ئيدانةى رؤستايى، بةرامبةر شوَين هةندَيك لة كة دةك��ات، ليذنةى لة داوا ك��راوةء ليست هةندَيك بةئةركى كة دةك��ات، شارةكان ئةمنيى »لة دةَلَيت: هةستنء خؤيان بَياليةنانةى ثؤستةرى هةولَير سلَيمانىء كةركوكء ثؤستةرى لةسةر هاوثةيمانى ليستى ليستةكةى ئَيمة دةدرَيت، هةندَيك شارةوانى ليستةكانء بؤ دادةنَيت توند رَيوشوَينى دابينكردنى بؤ ناكةن مامةَلة دادطةرانة كؤمسيؤن ثَيويستدةكات شوَينةكان، بطرَيتةبةر، طونجاوتر رَيوشوَينى هةندَى

بؤ ئاراستةكردنى هةَلمةتةكةء ئيجرائاتةكان تةنيا غةرامةكردن نةبَيت، ضونكة اليةن هةية

ئةوةندة دةوَلةمةندة طوَيى لةثارةدان نيية«.ب��ةذم��ارة ئيسالميى يةكطرتووى )122( بة عَيراق ثارَيزطاى )7( لة )315(هةَلبذاردنةكانى بةشداريى كانديدةوة دةك��ات، عَيراق نوَينةرانى ئةنجومةنى ئاماذةى يةكطرتوو هةَلبذاردنى بةرثرسى ليستى لةسةر سكاآليان دوو بةوةكرد؛ هاوثةيمانى تؤماركردووة، ضونكة لةدهؤكء ئةوانيان درووشمى ثؤستةرء سلَيمانى

لَيكردووةتةوةء هى خؤيانيان هةَلواسيوة.دةزطاى بةرثرسى محةمةد، بةشير بة ئيسالميى يةكطرتووى هةَلبذاردنى ذمارةى زؤريى »بةهؤى وت: رؤذنامةى ليستة ركابةرةكانء ذمارةى كانديدةكانيش ه��ةَل��م��ةت��ةك��ة ب��ةش��َي��وةي��ةك��ى ب��ةرض��او طةرموطوإيى ثَيوةديارة، تائَيستا حاَلةتةكان بانطةشةى بووترَيت دةتوانرَيت ئاسايينء ثةرلةمانى هةَلبذاردنى لة باشترة ئةمجارة

كوردستان«.هةرَيم، ئؤثؤزسيؤنى طؤإانى ليستى هةيةء كانديدى عَيراق ثارَيزطاى )8( لة ثرؤسةكة لة بةشداريى )329( ذمارة بة بةإَيوةبةرى محةمةد، شَيخ ئارام دةكات، بؤ ئاماذة طؤإان، هةَلبذاردنى دامةزراوةى جةماوةر ثةرؤشيى بةهؤى دةكات؛ ئةوة ط��ؤإان دةرك��ةوت��ووة ليستةكةيان، بؤ لة ديكةية ليستةكانى هةموو لةثَيشةوةى بانطةشةى هةَلبذاردندا، بة بةراورديش بةو

بَى ئيمكانيةتييةى طؤإان هةيةتى، هةَلمةتةكة بةإَيوةضووةء سةركةوتوو بةشَيوةيةكى رَيساكانى ي��اس��اء ه��ةم��وو ث��ةي��إةوى

كؤمسيؤنيش كردووة.ليستةكةمان »بةوثَييةى وتيشى: ئارام شَير ثشكى ئ��ةوان��ة، يةكةمى رك��اب��ةرى ئَيمة بةر دةسةآلت ليستى لةخروقاتةكانى دإَي��ن��دراوة، ثؤستةرةكانمان كةوتووة، ه��ةواداران��م��ان، س��ةر ك��راوةت��ة هَيرش لة رفَيندراوة، خةَلكمان لَيكراوة، تةقةمان سةرجادةكان هةإةشةء ضاوسووكردنةوةء

بآلوةثَيكردنى هةوادارانمان بةردةوامة«.ك��وردس��ت��ان، هاوثةيمانى ليستى )10( يةكَيتىء ث��ارت��ىء لة ثَيكهاتووة بةشداريى )372( ذمارة بة ديكة، حيزبى زؤرب��ةى لة دةك���ةنء هةَلبذاردنةكان ثارَيزطاكانى عَيراق كانديديان هةية، دةزطاى هةَلبذاردنى ئةو حيزبانةش قسةيان لةسةر بةرامبةريان اليةنى خروقاتى ثرؤسةكةء

هةية.

دةزطاى بةرثرسى ئيبراهيم، جةعفةر توندوتيذيىء ث��ارت��ى، ه��ةَل��ب��ذاردن��ى ل��ةدةرةوةى اليةنَيك هةر خؤفةرزكردنى ثَييواية؛ دةكاتء ئيدانة رَينماييةكان ياساء مةدةنيةتى هَيمنانة هةَلبذاردنى هةَلمةتى كورد بةهَيزتر دةكاتء ئةطةر لةو ئةزموونة شارستانيانة ملمالنَييةكى سةركةوتووبين دةك��ةي��نء ل��َي��ب��ووردةي��ى بةرووحيةتى لة هةَلبذاردندا بانطةشةى »لةكاتى وتى: رووداو هةندَيك وآلتيش ثَيشكةوتووترين هةردةبَيت، بؤية باشترة، كة طرفتَيك روويدا بضووكى هةوَلبدةين بةَلكو طةورةنةكرَيت،

بكةينةوة«.ثَيشَيلكارييانةى ئ��ةو لةبةرامبةر ليستةكانى ديكة ئاماذةى ثَيدةكةن، بةرثرسى رايطةياند: ثارتى هةَلبذاردنى دةزط��اى ناكةين، رةفتارَيكى خراث لةهيض »بةرطريى ئَيمةء طؤإانء ضةند عَيراق، ئاستى لةسةر ليستَيكى ديكةيش سزادراون، ئةمةش ماناى ماناى بةَلكو نيية، ياسا سةرثَيضيكردنى لةطةأل ئامادةشين ياساية، ملكةضيكردنى ضارةسةركردنى بؤ دابنيشن ليستَيك هةر

هةر رووداوَيك«.شؤإش ئيسماعيل، لَيثرسراوى دةزطاى بةوةكرد؛ ئاماذةى يةكَيتى، هةَلبذاردنى كؤمسيؤنةء بإيارةكانى ثابةندى يةكَيتى رَينماييشمان دةركردووة، بؤ ثةيوةستبوون لةهةندَيك بةآلم شارةكانةوة، ئاراميى بة بانطةشةكة رةوشى تَيكدانى هةوَلى الوة دةدرَيت، كة بَيطومان لة بةرذةوةنديى هيض

اليةك نيية. بةناو »ه��ةرض��ى وتيشى: ش��ؤإش رةنطء دةزان��َي��ت تَيثةإَيت، ئةمشارةدا بةَلطةى جياوازةكان دروشمة ثؤستةرء ئَيرة كةشوهةوايةكى ئةوةن، كة دةسةآلتى

ديموكراسى رةخساندووة«.

رَينماييةكانى كؤمسيؤنليستة بةشداربووةكانى ناو هةَلبذاردن، دواى تؤماركردنى ناوةكانيان لة كؤمسيؤن السلوك( )قواعد ئاكارى ضوارضَيوةى

خؤيان تيايدا كة ثةسةندكردووة، يان ياساكانى ثةيإةوكردنى بة ثابةندكردووة كؤمسيؤن رَينماييانةى ئةو ثةرلةمانء

دةريكردووة بؤ بانطةشةى هةَلبذاردنةكان.لةضوارضَيوةى ئاكارى )قواعد السلوك(

دا، هةموو قةوارةيةك خؤى ثةيوةستكردووة ليستةكان يةكةم: طرنطةوة، خاَلى بةدوو شوَينةى ئةو دةكةن، يةكتر هةماهةنطيى هةَلبذاردنى هةَلمةتى كؤبوونةوةى بؤ

ديكة اليةنَيكى دذايةتى بةكاردَيت، اليةنَيك قةوارةيةكى هيض دووةميش: دروستناكات. ك��ؤإء نيية ئ���ةوةى م��اف��ى سياسيى كؤبوونةوةى ليستَيكى ديكة تَيكبداتء بيكاتة هةَلمةتى بانطةشةى خؤى، يان هةإةشة لة ليستى ديكة بكاتء زمانى زبر بةكاربهَينن، بةياساى ثاَلثشت ضوارضَيوانة لةو جطةلة )2009(ى هةمواركراوى )16(ى ذم��ارة ذمارةى نيزامى بةثَيى هةَلبذاردنةكانء هةَلبذاردنةكان ب��اآلى كؤمسيؤنى )19(ضةندين رَيوشوَينى ديكةى ياسايى هاتووة، كة اليةنةكان ثةيوةست دةبن ثَيوةى لةثَيناو

ثاراستنى ئاراميىء ئاسايشى طشتيى.سكاآلكانةوة، ذم���ارةى ل��ةب��ارةى ئاشكراى هةَلبذاردنةكان كؤمسيؤنى سكاآلى زؤر ذم��ارةي��ةك��ى دةك����ات، بةآلم طةيشتووة، بةدةست اليةنةكانيان ضةندى بإيارى كؤمسيؤنى لةسةر دةدرَيت، ئامارَيك ئاشكرادةكرَيتء ئايندةدا لة ئةوة هةَلبذاردنى بآلودةكرَيتةوة. لةوبارةيةوة دةطرَيتء هةرَيم ثارَيزطايةكى ضةند ثَييواية؛ خروقاتةكان سنوورى تَيثةإاندووة، بةشَيوةيةك شةإء ئاذةوةي لَيكةتووةتةوة، بإيارى كؤمسيؤن بةرامبةريشدا ل��ة سنوورداركردنى بانطةشةى هةَلبذاردنةكانى

لة ثارَيزطاى سلَيمانى دةركردووة.لَيثرسراوى خةليفة، عةبدوإلةحمان كؤمسيؤنى جةماوةرييةكانى ثةيوةنديية »لة رايطةياند: هةَلبذاردنةكان، ب��اآلى اليةنةكان تةشةنوجى كةركوك سلَيمانىء زؤرة، بؤية ئَيمة داوا لةاليةنة سةرةكييةكان رَينماييةكانةوة ياساء بة ثابةندبن دةكةين، بؤ ئةوةى سيمايةكى تةندروستى هةَلمةتةكة نيشانى دةرةوةى هةرَيم بدةين، هاوكاتيش ئةوةنيية، ماناى تةنيا هةَلبذاردن ثرؤسةى كؤمةَلَيك خةَلك بنَيردرَيت بؤ دةسةآلت، بة ئةندازةى ئةو مانايةى دوور لة توندوتيذيى

ئاَلؤطؤإى دةسةآلت بكرَيت«.

نادادطةريى كؤمسيؤنلَيثرسراوى ئيسماعيل، ش��ؤإش ثَييواية؛ يةكَيتى هةَلبذاردنى دةزط��اى نييةء خؤيدا لةجَيى كؤمسيؤن تؤمةتةكانى هةية، حاَلةت »هةندَى وت: رؤذنامةى بة بةرثرس لَيى ئَيمة كةسييةء ئاستى لةسةر راس��ث��اردووة خؤمان ه��ةواداران��ى نين، زمانى زبر بةكارنةهَيننء نةضنة سةنطةرى تؤَلةسةندنةوة، ئَيمةش بةر شاآلوى ثؤستةر دإاندنء خروقات كةوتووين، ئةو حاآلتانةى ضةند ئةنجامى لة رووي��داوة، سلَيمانى لة هيض بوونى نةك دروستبووة، كةسَيكةوة

جؤرة رقَيك لةنَيوان ئَيمةء طؤإان«. دام��ةزراوةى محةمةدى شَيخ ئ��ارام ه��ةَل��ب��ذاردن��ى ط���ؤإان، ل��ةط��ةَل ئ��ةوةى بإيارةكةى بة ليستةكةى ثابةندبوونى سنوورداركردنى ل��ةب��ارةى كؤمسيؤن سلَيمانى هةَلبذاردنةكانى بانطةشةى كاتى دةردةبإَيت، ئاماذة بةوة دةكات؛ حوكمَيكى ليستةكةيان ب��ةرام��ب��ةر ن��ادادط��ةران��ة »ئَيمة وتى: هةيةء كؤمسيؤنةوة لةاليةن لَى كراوةتة سةر، خةَلكمان دةستدرَيذيمان رفَيندراوة، هَيرش كراوةتة سةر بنكةكانمان، ت��ةرازوو يةك تاى دةخةنة ئَيمة كةضى تةقةلَيكردن ئايا ديكة، اليةنةكانى لةطةأل وةكو ثؤستةر دإاندنة؟ خةَلك برينداركردن ئَيمةية؟ هةوادارانى حةماسةتى بةرامبةر بةبرينداريى رفاندنى خةَلك لة نةخؤشخانةء طةإانى ئؤتؤمبَيلى ميليشيا بةناياسايى، وةك

هاتوضؤى هةوادارانى ئَيمةية؟«.

بانطةشةى هةلَبذاردن لة )11( رؤذداليستةكان رةخنة لةيةكتر دةطرن، كؤمسيؤنيش لةهةموويان

شؤِرش ئيسماعيل )يةكيَتى(:هةندَى حالَةت هةية، لةسةر ئاستى كةسييةء ئَيمة لَيى بةرثرس نين

جةعفةر ئيبراهيم )ثارتى(:هةلَمةتى هةلَبذاردنى هَيمنانة مةدةنيةتى كورد بةهَيزتر دةكات

ئارام شَيخ محمد )طؤِران(: بةوثيَيةى ليستةكةمان ركابةرى يةكةمى ئةوانة، ثشكى شَير لة خروقاتةكانى ليستى دةسةآلت بةر ئَيمة كةوتووة

Page 5: rozhnama 570

هاوآلتياني بةإَيز، ئةم كاتةتان باش

لةم وتةيةدا ئةمةوآ، بؤچوني بزوتنةوةي ناوچة كةركوكء كَيشةي لةسةر گؤإانتان

دابإاوةكان بؤ رون بكةمةوة.

پرسي واتة دابإاوة کان: ناوچة پرسي کةرکوک، پرسي خانةقينء مةندةلي، پرسي پرسة لة يةكَيكة تر، شوَينةکاني سنجارء بزوتنةوةي سةرةكيةكاني م��ةرك��ةزي و

گؤإان.نوسينةوةي رژَي��م و روخاني ل��ةدواي بؤ تايبةت مادةيةكي عَيراقي ، دةستوري كة تةرخانكرا كَيشانة ئةم چارةسةركردني تا ئةبو مادةية ئةم بةپَيي )140(ة. مادةي بةندةكاني زوربةي ساَلي )2007( کؤتايي هةمو ئَيستا بكراية و جَيبةجَي مادةية ئةم ئةم كَيشانة چارةسةر بكراناية. وا سآ ساَل بةسةر ئةم سةقفة زةمةنيةدا تَيئةپةإآ، نةك هةر هيچ هةنگاوَيكي جدي بؤ جَيبةجَيكردني ئةم بةدرَيژايي بةَلكو نةنراوة، مادةية ئةم كوردي، ئيدارةي نمونةيةي ئةو ماوةية، پَيشكةش بة كةركوكء ناوچة دابإاوةكاني ناعةدالةتي و پإ خ��راپء هَيندة ك��ردوة، گةندةَلي بوة كة نةك هةر پَيكهاتة و نةتةوة و ناوچة جياوازةكاني مةزهةبة دينء رةگةزء بةتايبةتي بة گشتي ء كةركوكي دابإاوةكاني لة گةلي كوردء لة هةرَيمي کوردستان زوير كردوة، بةَلكو بؤتة هؤي ناإةزايةتيةكي زؤري

خةَلكي كورديش.حيزبة كورديةكان لةبري ئةوةي عةدالةت و كةركوك و خةَلكي بؤ ئازادي ديموكراسي و ناوچة دابإاوةكان بةرن، ملمالنَييةكي حيزبي نامةسئوالنةيان بؤ ئةم ناوچة دابإاوانة برد و كةموكوإييانةيان هةَلة و ئةو هةمو لةوَيش هةرَيمي سةردةمَيك كة ك��ردةوة دوب��ارة ناوخؤ شةإي الوازيء بةرةو كوردستاني زؤني دو بؤ ئيداري دابةشكردني ب��رد. ئيداري كة دو ئاسايشء دو ناوةندي بإياري حيزبي ئيدارةي هةمان هةية، جياوازيان سةردةمَيك كة دروستكرد، ناوچانة لةم تائيستاش هةبوء كوردستاندا هةرَيمي لة بةردةوامة. بةم شَيوةيةش هَيزة سياسيةكاني خراپيان ئيداري نمونةيةكي كوردستان تةنانةت كة ك��رد، ناوچانة بةم پَيشكةش كوردةكاني خؤشماني ناإازييء توإة كردوة. نةك کوردية، دةسةآلتي مةبةست ئ��ةوان، توركمان و كوردو لةنَيوان جياوازيان هةر عةرةبدا كردوة، بةَلكو لةبةيني كورد خؤشيدا دو حوكمإاني ئةزموني كردوة. جياوازييان خانةقينء كةركوكء لة كورديةكة هَيزة سنجارء شوَينةکاني تر كوردةكاني خؤماني لة توركء عةرةبةكان زياتر زوير كردوة، چونكة بةتةنها ئةوة بةس نية كة كورد بيت بؤئةوةي

هةبآء مافت سياسية هَيزة دو ئةم الي كة لةهةمانكاتدا بةَلكو بيت، ژيان شايستةي كوردي ، ئةبآ سةر بةحيزبةكةي ئةوان بيت، حيزبيشدا، لةناو نية، بةس ئةمةش تةنانةت ئةبآ سةر بةكةسان و گروپَيكي دةستإؤيشتو هةلي هةمو ئيمتيازات و ماف و ئةوسا بيت،

بةختةوةريت لةبةردةستداية. كاتي ئةوة هاتوة، ئيتر كؤتايي بةم سياسةتة ناإةواية بهَينين. كاتي ئةوة هاتوة، هةمومان دامةزراندني بؤ خؤمان ئيرادةي پَيكةوة بة ت��ازة، سياسي ئيداري ء سيستةمَيكي لةسةر کة بدةين پيشان تازةوة عةقَليةتَيكي کوردستانيء هاونيشتمانيبوني بنچينةي هاونيشتمانيبوني عَيراقي دامةزرابآ. بة بإواي هةستيار زؤر کوردي ئيدارةي ئةبو ئَيمة پالنَيکي بة ناوچانةء ئةم بةرامبةر بَيت خزمةتگوزاري پإ کراوةء ديموکراتيانةي ئةم چونکة ناوچانة، ئةم بکردايةتة روي ناوچانة وةک شوَينةکاني تر نين کة نةبوني خزمةتگوزاري کةمي عةدالةتء ئ��ازاديء ئيداري بةإَيوبةرايةتي خراپي بة تةنها کةموکوإييةک هةمو بةَلکو بدةنةوة، لَيک سةرةإاي بةإَيوةبردني خراپ، بة ستةمَيکي ئةدةنةوة. لَيک نةتةوةيي مةزهةبيء دينيء کوردستان لة حيزبيي ئيدارةي راستيش بة نةيتوانيوة ئةو هةستکردنة بة چةوسانةوةي ديني، يان مةزهةبي، يان نةتةوةيي لةناو ببات کة گروپة جياوازةکاني ئةم ناوچانة هةستي کوردستان حيزبيي ئيدارةي ئةکةن. پآ لَي سةرکةوتو نةبوة لةوةي بؤ نمونة وايان تورکمانةکانء ئَيزدييةکان، شيعةکان، بکا هةرَيمي سياسي چوارچَيوةي عةرةبةکان خؤيان سياسي چوارچَيوةي بة کوردستان م��افء ل��ة ب��ةرگ��ري چونيةک ک��ة ب��زان��ن

بةرژةوةنديةکانيان ئةکات. ناوچانة ئ��ةم كَيشةي ئَيمة ب��ةب��إواي هةمو بؤ ئةوة پَيشتر ئةگةر نابآ چارةسةر كة نةسةلمَينين دابإاوةكان ناوچة خةَلكي بةماناي ناوچانة ئةو كوردستاني ئيدارةي

ئيدارةيةكي دادپةروةرانةية كة چونيةك مافي هةمو هاوآلتياني ناوچةكة ئةپارَيزَيت.

پاَلنةري ئَيمة بؤ داكؤكيكردن لة گةإانةوةي كةركوكء سنجارء خانةقين بؤ سةر هةرَيم، پشت بةگوتارَيكي نةتةوةيي داخراو نابةستآ، بةَلكو پشت ئةستورة بة گَيإانةوةي ماف بؤ دابإاوةکان ناوچة تةماشاي ئَيمة مافخوراو. واتة زةوتكراوة. كة ئةكةين مافَيك وةك چةمكي لةسةر ئَيمة نةتةوةيي دي��دي نةك دام���ةزراوة، مافةكاني هاوآلتيبون و

لةسةر نةتةوةپةرستيي توندإةو.ئةبآ كؤتايي بةو عةقَليةتة حيزبية بهَينين، كة تةنها گيرفان و پَيشكةشكردني خزمةتگوزاري كة ك��راوةت��ةوة جَيگةيانة ك��ةس و ئةو بؤ تريش ئةو هاوآلتيانةي بةوانن و هةمو سةر حيزبةکاني اليةنگري كة بكات فةرامؤش

ئةوان نين. ئامانجي سةرةكي بزوتنةوةي گؤإان بريتية لة چةسپاندن و گَيإانةوةي حورمةت بؤ مافي هاوآلتيبون بةدةر لةهةمو ئيعتبارَيكي حيزبي نةتةوةييء تةنانةت يان ئايدؤلؤژي، يان مةزهةبيء ديني ، كار بؤ ئةوة ئةكةين، هةموو چونيةك كوردستان هةرَيمي هاوآلتيةكي مافيان هةبَيت و چونيةكيش بةشيان لةسامان و

داهاتي هةرَيم بةركةوَيت.بةهةمو لةكاتَيكدا ئاستةشدا، ل��ةم توانامانةوة هةوأل بؤ ئةوة ئةدةين كةركوكء سةر بؤ بگةإَينةوة داب��إاوةک��ان ناوچة بةجدي و لةهةمانكاتدا كوردستان، هةرَيمي بةشَيوةيةكي راستةقينة كار بؤ ئاشتكردنةوة و لةنَيوان پتةو پةيوةنديةكي دروستكردني ئةكةين. ناوچانةدا ئةم جياوازةكاني پَيكهاتة كار بؤ ئةوة ئةكةين مافي يةكسان، دةسةآلتي خزمةتگوزاري يةكسان، ئازادي يةكسان، ناو چانة ئةم هاوآلتيةكي هةمو بؤ يةکسان دابين بكةين بةدةر لةوةي سةر بةچ نةتةوة، يان دين و مةزهةبَيكن. ئةبآ بؤ هةمو خةَلكي بؤ سةر هاتنيان كة بسةلمَينين ناوچانة ئةم زياتر و مافي بةماناي كوردستان هةرَيمي

باشتر خومةتگوزاري گةورةتر و ئ��ازادي ناوچانة . ئةم خةَلكي بةيةكي يةك بؤ ئةبَيت تةحةدايةكي ئَيمة الي دابإاوةکان ناوچة گةورةي ديموكراسية. ئةو جَيگةيةية كة ئةبآ هةم ديموكراسي راستةقينةي تيا لةدايك بآ و هةم كؤتايي بةعةقَليةتي حيزبساالري بهَينى كؤمةَلگاي هةم دابإاوةکانء ناوچة هةم كة قةيراني چةندان توشي لةناوةوة كوردي

كؤمةآليةتي ، سياسي و رؤشنبيري كردوة.

هاوآلتياني بةإَيزء كؤمةَلگا ستةمديدةكةي كوردستان

ناحةزان و ئاگادارين، ب��ةوردي ئَيمة نةياراني ئَيمة چةند پإوپاگةندةي دوژمنانة ء تازةية دروست ناحةزانة بؤ ئةم بزوتنةوة ئةكةنةوة. بآلوي خةَلكيدا بةناو ئةكةن و بزوتنةوةكةمان نةياراني ئ��اگ��اداري��ن، ئامادةن تةنانةت مَيژوء رابردوي خؤشيان بزوتنةوةية ئةم بؤئةوةي بكةن، مايةپوچ دروستبوة، ئَيوةدا لةپَيناوي ئَيوة و بؤ كة لةم غةزةبيان ئ��ةوان��ة بكةن. ناشرين ئاوَينةي بؤتة چونكة گرتوة، بزوتنةوةية ئارةزوةكاني خواست و داوا و راستةقينة گؤإان هةَلسوإاواني لة زؤرَي��ك ئَيوة. بةرزي پلةي پؤست و لة سةردةمَيك كة حكومةتي و حيزبيدا بون، تةنها لةبةر ئةوةي لةو بةشداري نةكةونةوة و دور ئَيوة لة سيستةمة حيزبساالريةدا نةكةن كة غةدري ئةم هاوآلتي هةزاران لة بچوكي گةورة و خؤيان پلةكاني پؤست و ك��ردوة، وآلت��ة بةجَيهَيشت، بؤئةوةي لة نزيك ئَيوةوة بنء لة رَيگةي ئةم بزوتنةوةيةوة ببنة سةنگةري خواست و ماف و لة بةرگريكردن يةكةمي

ئامانجةكاني ئَيوة.

پشتئةستور بة ئَيوة و دةنگ و خواستء ئارةزوةكاني ئَيوة:

تازة ئةمانةوآ سةرةتايةكي سياسي

بةخواست و كة سةرةتايةك دابإَيژين. دةنگي ئَيوة دةست پآ ئةكات و بةهيمةت و بةردةوام گؤإانخوازان لَيبإاني كار و هةرگيز بةآلم ئةبآ، ب��ةردةوام ئةبآ. هاوإَيتان گؤإانخوازاني نابآ. تةواو ناخؤشي و سةختي و هةمو بةگژ ئ��ةوةي بؤ چونةتةوة، دژايةتيةكدا ئَيوةدا لةپاأل هةبآ ئةوةيان شةرةفي رابوةستن، نةك لة سةروي ئَيوةوة بن و تايبةتي بةرژةوةندي بؤ لةئَيوة و بةجيا خؤيان، ئيستيغاللي ئازارةكانتان بكةن. تازة ئةمانةوآ سةرةتايةكي سياسي پَيكةوة هةمومان تيايدا كة دابإَيژين واستةكاري ء مةحسوبيةت و لة دور لةژَير حيزبي محاصصةي ستةمکاري سةقفي يةك هةرَيم و وآلتدا ئةزمونَيكي كراوة ديموكراسي و مؤدَيرن و تازةي بنچينةي ل��ةس��ةر ك��ة دام��ةزرَي��ن��ي��ن هاوحيزبيبون نةك هاوآلتيبون مافي

دامةزرابآ .ستةمي ل��ة ئ��ةت��ان��ةوآ ئ��ةگ��ةر حيزب و کاربةدةستاني محاصةصةي

بةرپرسة نامةسئولةكان رزگارتان بآ.هةبَيت، وآلتَيكتان ئةتانةوآ ئةگةر عةرةب و كورد و بة چونيةك هةمومان سونةو شيعةو ب��ة ت��ورك��م��ان��ةوة، مافمان شةبةکةوة ئَيزديء مةسيحيء

تيايدا هةبآ.لةشةإفرؤشتني ئةتانةوآ ئةگةر دةزگا نهَينيةكاني حيزبء ستةملَيكردنء مةسئولء ناياسايي دةس��ت��درَي��ژي

حيمايةكاني رزگارتان بآ.دابةشكردني لة ئةتانةوآ ئةگةر نايةكساني ساماني وآلت نةجاتتان بآ.

ئةگةر ئةتانةوآ رزگارتان بآ لةوةي، سةركردةو منةتي وةك مافةكانتان

سياسيةكان پآ نةفرؤشنةوه. دةنگدةراني کةرکوک، دةنگدةراني نةينةوا، دابإاوةکاني ناوچة سنجارء دةنگدةراني خانةقينء مةندةليء ناوچة دابإاوةکاني ديالة، کوردستانياني هةمو کوردستانياني داب��إاوةک��ان، ناوچة کوردستانياني ه��ةرَي��م، دةرةوةي

دةرةوةي وآلت.هةبآ، وآلتَيکتان ئةتانةوآ ئةگةر بةرامبةر لة يةکساني سةربنچينةي لة بنچينةي لةسةر دابمةزرآء قانوندا بةإَيوة بچآ... دةنگ دادي کؤمةآليةتي

بدةن بة ليستي گؤإان.بة ئاواتمةء سةركةوتنتان خؤشي و

خواي گةورةتان دةسپَيرم...

نةوشيروان مستةفا2010/2/22

پةيامي نةوشيروان مستةفا،سةبارةت بة پرسي ناوچة دابأاوة کان

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23 تـايـبـةت 4

پالَنةري ئَيمة بؤ داكؤكيكردن لة گةِرانةوةي كةركوكء سنجارء خانةقين بؤ سةر هةريَم، پشت بة گوتاريَكي نةتةوةيي داخراو نابةستآ، بةلَكو پشتئةستورة بة گَيِرانةوةي ماف بؤ مافخوراو.

ئَيمة تةماشاي ناوچة دابِراوةکان وةك مافَيك ئةكةين كة زةوتكراوة

راثؤرتي، بةهادينء ثشتيوان

س��ن��ووردارك��ردن��ي ط���ؤإان ليستي بإيارَيكي بة هةَلبذاردن بانطةشةي مةبةستةش ئةو بؤ دةزانَيتء سياسيي تانة لة بإيارةكةي كؤمسيؤني باآل دةداتء ثسثؤإَيكي ياساييش، دةركردني بإيارَيكي لةوجؤرة بة ثَيشَيلكاريي ياساو بإيارةكاني

خودي كؤمسيؤني باآل دةزانَيت.ئاكار محةمةد، نوَينةرى رَيطةثَيدراوى باآلى كؤمسيؤنى لة ط��ؤإان، ليستى سةربةخؤى هةَلبذاردنةكان بة رؤذنامةى راطةياند: تانةمان لة بإيارةكة داوة، بةآلم تائَيستا وةآلمنةدراوينةتةوة، ثَيمان سةيرة لةوشَيوةية بإيارَيكى باآل كؤمسيؤنى نووسراوَيكى نووسراوة ئةو دةردةكات، بةروارء رؤذء ذم��ارةو نييةء ياسايى جطةلةوةش ثَيوةنيية، كؤمسيؤنى مؤرى هةموو بإيارةكة ن��اوةإؤك��ى بةثَيى بانطةشةى تةنانةت بانطةشةيةك، جؤرة هةروةها دةطرَيتةوةء راطةياندنةكانيش سزاكان جؤرى لةسةر تَيبينيمان ئَيمة

نازانرَيت ناديارةو سزاكة ضونكة هةية، جؤرة ض دةكات سةرثَيضي كةسةى ئةو

سزايةك دةدرَيت«.دةستوورييء شارةزاياني ب��ةإاي جؤرء كؤمسيؤن بإيارةكةي ياساييش، قةدةغةكراوةكاني بانطةشة شَيوازي ديارينةكردووةء ناإؤشنيي بةبإيارةكةوة

ديارة.ثسثؤإي مستةفا، شَيخ د.لةتيف رؤذنامةي بة دةستووريي ياساييء نووسراوةكةي سةيري »ئةطةر راطةياند: هاتووة، بةإةهايي بكةيت، كؤمسيؤن لَيكدةدرَيتةوة، بةإةهايي رةهاييش قاعيدة ئةوة اطالقهه(، على يجري )املطلق وا دةشَيت لةبةرئةوة قانوونييةكةية، جؤرة هةموو كة بكرَيت، لَيكدانةوةى دةكات، قةدةغة لة سلَيماني بانطةشةيةك لةبةرئةوة ئةم بإيارة هةرخؤي موخاليفي باآلي كؤمسيؤني بإيارةكاني ياساء رَينماييانة ياساو ئةو هةَلبذاردنةكانة، ديارينةكردووة، كاتي شوَينَيكدا لةهيض ريكالم ليستةكان كةي بؤ لةكةيةو كة

بؤخؤيان بكةن، ئةطةر مةبةستيان ئةوةية، دةكرَيت، تةقة شةقامةكان لةسةر كة دةس��ةآلت دام��ودةزط��اك��ان��ي ثَيويستة بَياليةن ئاسايش ثؤليسء بةتايبةتي ببنء رَيطةيان ثَيبدرَيت بة ياسايي مامةَلة بكةن، ئةوانةي ضةكيان ثَييية ضةكةكانيان اليةنَيك بةهةر سةر ئةطةر لَيبةسنرَيت،

بن«.سةرؤكي كة مستةفا، شَيخ د.لةتيف ليستي طؤإانة لة ثارَيزطاي سلَيماني وتي: كردووة، ئيعالني طؤإان »بزووتنةوةي ضةكةء بَي مةدةنيي بزووتنةوةيةكي كة لةحاَلةتَيكدا ئةطةر بؤية نيية، ميليشياي هةَلوَيستَيكي ئةوة بكات، تةقة كةسَيك بؤية بزووتنةوةكة، نةك كةسيية، تاكة ئةركي بة هةرَيم دةسةآلتي ثَيويستة ثاساو ئةمةش هةستن، خؤيان ياسايي هةستدةكةين بؤية بإيارة، ئةو بؤ نيية بَيت، لةثشتةوة سياسيي مةبةستَيكي كة شةوانة دةنطدةران، دةزانين ضونكة لة كارو كاسبيء دةوام دَينةوة، ئةوكاتانة دَينة سةر شةقامةكانء دةيكةنة طؤإةثاني

خرؤشء جؤشء خؤيانء بانطةشةي خؤشييةكيان بةخشيوة بة شارةكة«.

لةوة جةخت طؤإان ليستي هاوكات ثارَيزطاي ئةمنيي ليذنةي دةك��ات��ةوة، الي��ةن��ة ف��ش��اري ل��ةذَي��ر سلَيماني ئةو الوازي��ي بةهؤي سياسييةكانداية،

ليذنةيةوة بإيارةكة دةركراوة.ليذنةى ئةندامى رةزا، مةحمود طؤإان ليستى هةَلبذاردنى بانطةشةى بإيارَيكى بإيارة »ئةو وتى: رؤذنامة بؤ يةكَيتي خواستى لةسةر سياسييةو ئةمنيى ليذنةى دةرض��ووة، بإيارة ئةو يةكَيتييةو بة سةر سلَيمانى ثارَيزطاى بووة ليذنةية، ئةو بَيدةسةآلتى الوازيىء

هؤى وةستاندنى بانطةشة«.ب��اآلي كؤمسيؤني ل��ةب��ةرام��ب��ةردا لةذَير رةتدةكاتةوة ئةوة هةَلبذاردنةكان، دةركردبَيتء بإيارةيان ئةو فشاردا،

بإيارةكةيان لة بةرذةوةنديي طشتيداية.بةرثرسى خةليفة، عةبدوإلةحمان كؤمسيؤنى جةماوةرييةكانى ثةيوةنديية هةَلبذاردنةكان، سةربةخؤى ب��اآلى

لة بإيارة ئةو راطةياند: رؤذنامةى بة ئةنجومةنى كؤمسيؤنةوة دةرضووةو ئةو لة هيض لة سلَيمانيدا هةية، توندوتيذييةى ديراسةكردن دواى نييةء ديكة شوَينَيكى لة ياساييةو ب��إي��ارةك��ة دةرض����ووة،

بةرذةوةنديى هةمووانداية«. شارَيك، جياكردنةوةي دةرب��ارةي شوَينةكاني لةهةموو ثارَيزطايةك نةك بإيارةكاني لةطةأل تاضةند ئةمة ديكة، د.لةتيف دَيتةوة؟، ياساكاندا كؤمسيؤنء لة ليستي طؤإان شَيخ مستةفا، سةرؤكي »جياكردنةوةي وتي: سلَيماني ثارَيزطاي سةرثَيضيية، ديكة شارةكاني لة سلَيماني ئةطةر ناطرَيتةوة، عَيراق بؤ هةموو باشة لةناوةإاستء ئةمنيية، اليةني ثاساو نائاساييء ب��اري ع��َي��راق ب��اش��ووري جياكردنةوةي بؤية هةية، تةقينةوة لةثشتةوةية، سياسيي فشاري سلَيماني ئةوةي كؤمسيؤن سةرؤكي هةرضةندة بةآلم بَيت، سياسيي فشاري رةتكردةوة فشاري ك��ة ل��ةوةدةك��ةم��ةوة، جةخت

سياسيي لةثشت ئةو بإيارةوة هةية«.

بة بأيارى سياسيي، بانطةشةى هةلَبذاردن لة سلَيمانى سنووردار دةكرَيت

Page 6: rozhnama 570

سازدانى: سةنطةر جةمال

ثةيمان عيزةدين، ئةندامى ليذنةى مافى مرؤظ رؤذنامةدا، ديدارَيكى لة كوردستان، ثةرلةمانى لة تيشكدةخاتة سةر ئةو رووداوانةى لة ضةند رؤذى لة هةَلبذاردندا بانطةشةى لةكاتى راب��ردووداء سلَيمانى روويانداء تَيياندا ضةند اليةنطرَيكى ليستى لَيياندراوةو برينداريى بة نةخؤشخانة لة طؤإان لة رةخنة ئ��ةوةى س��ةرب��ارى دةستطيركراون، دةطرَيت، نةخؤشخانةكة بةرثرسانى هةَلوَيستى

طومانيش دةخاتة سةر ثاساوةكانى ئاسايش.

رووداوى هةندَيك راب��ردوو، هةفتةى رؤذنامة: نةخوازراو لة شارى سلَيمانى روويانداء توندوتيذييةكى مةترسيدار هةستى ثَيكرا راى ئَيوة لةسةر ئةو رووداوانة

ضيية؟روويدا )2/17-16( لةشةوي رووداوةى ئةو *بةرامبةر ضةند اليةنطرَيكى ليستى طؤإان، تةقةكردنء دوات��ر ض��ةكء بةكارهَينانى ئيستيفزازكردنء ئاماذةى بةَلطةكان، شاردنةوةى دةستطيركردنء لةم سياسةت ئيدارةو ثةيإةوكردنى بؤ خةتةرن زؤر كؤكبن هَيزةكان هةموو طرنطة كة ئَيمةدا، هةرَيمةى لةسةر ئةوةى هةر ثشَيوييةك رووبدات لة هةَلمةتَيكى وةك هةَلبذاردندا، ئةنجامةكةى بة زيان بؤ سةر هةموو

هَيزةكان دةشكَيتةوة.رؤذنامة: ئَيوة بةدواداضوونتان بؤ ئةو رووداوة كرد،

طةيشتوونةتة ض ئةنجامَيك؟لة س��ةرةت��ا ط����ؤإان، فراكسيؤنى وةك���و *نةخؤشخانةوة دةستمانثَيكردء سةردانى نةخؤشخانةى فَيركاريى سلَيمانيمان كرد بؤ ئاطاداربوون لة بارودؤخى تةندروستيى ئةو بريندارانةى رووداوةكة، كة طةيشتين، لةو سآ بريندارةى شةو كة ثَيشتر برابوونة نةخؤشخانة، لة فيشةكَيك كة بةوهؤيةى مابووةوة، يةكَيكيان تةنيا قوإطيدا جَيطير بووبوو، بؤ نةشتةرطةريى هَيَلرابووةوة.

دواى ماوةيةك، بةإَيوةبةرى طشتيى تةندروستى، رَيى ثةرلةمانى، كارى بؤ نةك س��ةردان، بؤ تةنيا دةيوت، ئةو وةك ضونكة ببينين، بريندارةكة ثَيداين كة ثَييإاطةياندووة، ثةرلةمان سةرؤكى جَيطرى رةسميى نووسراوى بةبآ ثةرلةمانَيك ئةندام هيض ئةوةش جَيطايةك، هيض بضَيتة ناتوانَيت ثةرلةمان، هةرضةندة ئَيمة، الى طةورةبوو ثرسيارَيكى جَيى قسةيةكى ضونكة نةكرابَيت، وا قسةى ئومَيددةكةم جَيى ثةرلةماندا ناوخؤى ثةيإةوى لة ناياساييةو بؤ ثةرلةمانَيك ئةندام هةموو لةبةرئةوةى نابَيتةوة، ئةوةى مافى ضاودَيريكردن زانيارىء دةستكةوتنى بيةوَيت، كة فةرمانطةيةك دةزطاو هةر بضَيتة هةية تةواو قسةيةكى قسةيةكرابَيت، ئةو ئةطةر لةبةرئةوة كة هاتووة ئةوة كاتى نةشكرابَيت، ئةطةر ناياسايية، تةشريعىء دةزطايةكى وةك كوردستان ثةرلةمانى لة بطرَيت رَيطة ضاودَيريكردن، دةسةآلتى خاوةن دةزطاكانى ديكة كة بيانةوَيت بةناوى ثةرلةمانةوة كارو

ئةركةكانى سنووردار بكةن.دواى ئةوةى سةردانى ئةو بريندارةمان كرد، ثؤليس ئاسايشَيكيش وةستابوو، ذوورةك��ةى بةردةطاى لة لة ذوورةكةى لةطةَليدا دانرابوو، كة دياربوو لة ترسا لة بةآلم هاوإَيمة، وتى ئاسايشةو بَلَيت، نةيوَيرا، لةوةى دَلنيابووين ئاسايشى سلَيمانى، بؤ سةردانمان طرتنى بإيارى دةستبةسةربووةو بريندارة ئةو كة هةبووةو ضاوةإَيبوون دواى ئةنجامدانى نةشتةرطةريى، ثرسيارمانكرد، نةخؤشخانة لة ئاسايش. ببرَيتة ضؤن دةرةوةو براونةتة ضؤن ئةوبريندارانة كة بةرثرسةكانء ئيدارةكةى رَييانداوةء قسةيان نةكردووة حةرةمى شوَينَيكى طشتيى كة تةندروستيية، بةوجؤرة ثَيشَيلبكرَيت، ئةوان بة بةإَيوةبةرى طشتييةوة، بَيئاطايايى خؤيان لةوة دةربإى كة هيض كةسَيك لة نةخؤشخانة ضارةسةركردنيان، دواى دةيانوت، دةرةوةء برابَيتة دةركراون، بةآلم لة بةدواداضوونةكانماندا دَلنيابووين لة ثَيضةوانةى ئةو وتانة، ئةويش لةإَيى وتةى بةرثرسانى لةطةأل بريندارةكان كة سةلمَينرا ئةوة ئاسايشةوة، هةندَيكيان نةخؤشخانةو لةناو هاوإَييان لة كؤمةَلَيك براونةتة دةستطيركراونء نةخؤشخانة دةرةوةى لة ئاسايش، ئةوةش لةكاتَيكدابوو كة بةإَيوةبةرى طشتيى طرتنى بإيارى وتى، راشكاوانة بة هةرَيم، ئاسايشى ئةو كةسانة هةبووةو لة نةخؤشخانة دةستطيركراون، بةإَيوةبةري محةمةدي رَيكةوت د. ثَيشتر لةكاتَيكدا

طشتيي تةندروستي سلَيماني نكؤَلي لةوة دةكرد.بةإَيوةبةرى هةَلوَيستةى لةو ضيية راتان رؤذنامة: ئايا راستييةكان؟ شاردنةوةي تةندروستىء طشتيى

لةوةدا هةست بة هةيمةنةى حيزب دةكرَيت؟وةزارةت��ى ك��ردووةو ط��ةورةى ناقانوونييةكى *

كة ل���ةوةى دةك��ةي��ن بةرثرسيار تةندروستيى سنوورى لةناو بكةن هاوآلتى زةمانةتى ناتوانن نةخؤشخانةكانياندا، ئةوةش بؤ خؤى نةبوونى متمانة بةرثرسيارَيتييةكى نةخؤشخانةء بة دةطةيةنَيت طشتيى بةإَيوةبةرى شانى لةسةر ثيشةيى ياسايىء

تةندروستيى سلَيمانى دروستدةكات. رةنطة كاريطةريىء هةيمةنةى حيزبيش بَيت، بةآلم هؤكارى سةرةتاو كؤتايى بؤ ئةو كةسة دةطةإَينمةوة سوَيندى ضونكة دةكات، دةسةآلتة ئةو تةمسيلى كة خواردووة بؤ ثاراستنى ذيانء سةالمةتى هاوآلتييان. لةطةأل رَيزى زؤرم بؤ بةإَيوبةرى طشتيى تةندروستيى، هيض ثاساوَيك نابينم، زياتر لة الوازيي ئةو بةإَيوةبةرةو تواناى كة بوون نةخؤشخانةكة لة كةسانةى ئةو ئةوةيان نيية، بَلَين، بةَلَي هَيزَيك هاتة نةخؤشخانةو ئةو

بريندارانةى بة لَيدان بردة دةرةوة. رؤذنامة: ئَيوة هةر رةخنة لةوة دةطرن، يا هةوَلدةدةن

بانطي وةزيرى تةندروستيى بكةن بؤ ثةرلةمان؟رَيى لة تةندروستى ليذنةى دةك��ةم ئومَيد *سةرؤكايةتى ثةرلةمانةوة ياداشتَيك ئاإاستةى وةزيرى لةاليةنى بةرثرسيارَيتيية ئةو كة بكات تةندروستى تةندروستيى طشتيى بةإَيوةبةرَيتيى كةمتةرخةميى لةناو برينداربوو هاوآلتييانى بةرامبةر سلَيمانى فَيركاريدا بطرَيتة ئةستؤو ئةو كةسةى نةخؤشخانةى

بةرثرسيارة، لَيثَيضينةوةى لةطةَلدا بكرَيت. رؤذنامة: بة بإواى ئَيوة، ض هَيزَيك ئةوبريندارانةى

بردووةتة دةرةوةو دةستطيريكردوون؟* دواى ئةوةى كة ئَيمة لةو زانيارييانة ئاطاداربووين، ئةندامَيكى ضةند لة ثةرلةمان وةفدَيكى دواتر رؤذى بةإَيوةبةرى سةردانى ناوخؤ، مرؤظء مافى ليذنةى روونكردنةوةكانى كرد، هةرَيممان ئاسايشى طشتيى لةبارةى ئةو بارودؤخةوة، ئةوةبوون كة ئةو كةسانةى ئؤتؤمبَيلةكانياندا لة تةقةيانكردووةو دةستطيركراون ضةك طيراوةو ئةو ضةكانة بارطرذييان دروستكردووةو لَيكراوةو تةقةيان دواتر كردووةو دةستثَيشكةرييان ئَيمةبوو، تَيبينى جَيى ئةوةى بةآلم دةستطيركراون، كة ببينين كةسانة ئةو داوامانكرد، كة ئةوةبوو )6( ئازادكردنى بإيارى كاتةدا لةو دةستطيركرابوون،

طواستبووةوة ديكةيان )5(ةكةى دراوب��وو، كةسيان هةموويان ئاشكرا بة رزط��ارى، ثؤليسى بنكةى بؤ

ئاسةوارى لَيدانيان ثَيوة دياربوو.ئاسايشدا لة كة لةوةكردةوة، قادر، جةختى حاكم لَيدان نييةو هَيزةكانيان لَيدان بةكارناهَينن، طيراوةكانيش ئةوةيان ثشتإاستكردةوة كة ئاسايش لَيى نةداون، بةآلم نةخؤشخانةو لةناو دةستطيريكردوون هَيزةى ئةو لَييانداونء ئاسايشدا لةناو طواستنةوةو كاتى لة نيشانةى ئةوةش ثَيكردوون، طةورةى سووكايةتى ئاسايش بةرثرسى كة بةوةى دروستكرد ثرسيارى هَيزةى ئةو دةشَلَيت نييةء لَيدان ئاسايش لة دةَلَيت، دةستطيرى كردون هَيزى ئؤثةراسيؤنى ئاسايش بوون كة ثؤشاكى تايبةتيان هةية، زيندانييةكانيش لَيياندراوة، كةواتة يان ئاسايش لَيدان بةكاردةهَينَيت، يان ئةو هَيزةى

بريندارةكانى دةستطيركردووة، ئاسايش نةبووة.وةزارةتى ئاسايشء بن، ئاسايش هَيزةكة ئةطةر ناوخؤ بةرثرسن لة لَيدانى ئةو كؤمةَلة خةَلكةى ضةكييان

لةناو لَيدانيان دةستطيركردنء لةكاتَيكدا نةبووة، ثآ بانطةشةكارو تةقةكردندا نةبووةو لةشوَينَيكى خةَلكى كة بةشَيوازَيك نةخؤشخانةية، كة بووة مةدةنيدا شَيوازةكانى لة ئةوةش سةريانء كراوةتة تورةكة طرتنى ئاسايش نيية، دةبَيت لَيثَيضينةوةيان لَى بكرَيت كة

ثَيشَيلكارييان كردووة.بةهةموو شَيوةيةك، لَيدان لة طيراوةكان، كاريطةريى جَيهَيشتبوو، جةستةيان لةسةر )48(سةعات دواى تا ئةوة لةدةرةوةى ياسايةو قةدةغةية، ئةطةر ئةو هَيزةش مافيان كة كَين روونبكرَيتةوة، دةبَيت نين، ئاسايش ئَيمة بكةن. نةخؤشخانةدا خةَلك دةستطير لة ثَيدراوة نةطةينة تا بةردةوامةو بةدواداضوونمان ئَيستاش تا كارةيان ئةو كة دياريبكةين اليةنَيك ناتوانين ئةنجام

كردووة.سةر بؤ دةس��ةآلت ليستى ثَيشَيلكاريى رؤذنامة: ياساوة، بةدةست خؤنةدان فرياكةوتنء ئةفسةرى ئةنجامدةرانى ئَيستا تا بةآلم هاوكاتة، رووداوَيكى جياوازيىء ئةو نةكراون، دةستطير رووداوة ئةم

دووهةَلوَيستيية ضؤن لَيكدةدةنةوة؟ديكة خروقاتى ء رووداو زؤر ماوةيةدا لةم *دةكرَيت، وةك ئةوة يان ئةوةى بةكرةجؤ كة كةسَيكى ضةكدار لة كؤميتةيةكى يةكَيتييةوة بة ئاشكرا تةقةى لة لةخةَلكء بة ئاسماندا دةكرد، ئةوانة خروقاتى ناقانوونى طةورةن، من نازانم ض لَيثَيضينةوةيةكيان بةرامبةر كراوة، بةآلم هَيَلةطشتييةكان روونن كة ضؤن كارةكان بةإَيوة

دةضن.ضؤن داواى رةسميى هةية لةسةر جَيطرى بةرثرسى مةَلبةندى سلَيمانى يةكَيتى كة تا ئَيستا دةستطير ناكرَيت، ثَييةى ئةوان حيزبى دةسةآلتنء لةكاتَيكدا دةبوو بةو بةو بةرامبةر ئةوانداية، ليستى لة سةرؤكى حكومةت دادطا رادةستى مةَلبةندةكةيان جَيطرى سةرثَيضيية، بةآلم نةبواية، ئيسثات لةسةر هيضى رةنطة بكرداية، طةورةية رَيخؤشكردنى بؤخؤى نةكردنى، رادةست دةمانخاتة ئةوةش ياسا، بةرامبةر بَيإَيزينواندن بؤ بةردةم طومانةوة كة ضؤنء لة كآ داواى سةروةريى ياسا سةروةريى كآ بكةين، ضاوةإآ بكةينء ياسا

بسةثَينَيت لةم وآلتةدا.ئةوةى بة ثرسياريش دةمَينَيتةوة لة رووداوةكانى بزووتنةوةى اليةنطرانى وت��راوة، كة مانطدا )16(ى هيض بةآلم دةستطيركران، تةقةيانكردووةو طؤإان ثرسيارو ئةوانةش نيية، بةرامبةر اليةنى بريندارَيكى

طوماننء بةدواداضوونى زياتريان دةوَيت.ناوخؤى ليذنةى هةَلوَيستى دؤخةدا، لةم رؤذنامة:

ثةرلةمان ضيية؟* ليذنةى ناوخؤ لة زؤربةى ليذنةكانى ديكة زياتر كاتةوة لةو بوونةتةوةو بارودؤخة ئةو رووبةإووى كة دياردةى تةقةكردنء رفاندنء تؤقاندنى اليةنطرانى فراكسيؤنى ياداشتى دواى دةستيثَيكردووةو طؤإان سةرؤكةكةى ئامادةبوونى بة ناوخؤ ليذنةى طؤإان، بة ئَيستاشدا لة كاتةداو لةو مةحمود(، )ئيسماعيل نيطةرانيى هاتووةو كَيشةكانةوة بةتةنط طرنطييةوة ثةرلةمانى راطةياندووة لةو ثشَيوييةى هةية، هةروةها داواى لَيثَيضينةوةى لةو رووداوانة كردووة بؤ ثاراستنى

ئةم هةرَيمة، بةتايبةت سلَيمانى.

مةم بورهان قانع

ثةيمان عيزةدين، ئةندامى ليذنةى مافى مرؤظ:

نـانـى ضـةك، بـةكـارهـيـَ تـةقـةكـردنء ئـامـاذةى زؤر خـةتـةرناكن لةسةر هةرَيم

7راثــؤرت[email protected]

سياسيى طؤإةثانى سةر سياسيى هَيزَيكى وةك ثارتى داهاتوءى كوردستان، دوابةدواى هةَلبذاردنةكانى دوو هةفتةى ثةرلةمانى عَيراق، روءبةإءوى ضةند هةَلوَيستَيكى يةكالييكةرةوة

دةبَيتةوة.ئةوةى لةمبارةيةوة جَيى باسء قسةلةسةركردنة، هةَلوَيستى ئةم ثارتة سياسييةية بةرامبةر هَيزء ثارتء اليةنة سياسييةكانى ئةنجامدانى لة بةر نازانرَيت دووريش بة كوردستانء ديكةى ثإؤسةى هةَلبذاردنى ثةرلةمانى داهاتوءى عَيراق، ثارتى ضةند هةَلوَيستَيكى راشكاوانة رابطةيةنَيت، ياخود بةنَيو رَيكخستنةكانيدا

بآلويبكاتةوةء داوا لة ئةندامانى بكات ثَييانةوة ثابةندبن.هاوكَيشةكانى عَيراق ثةرلةمانى ئةمجارةى هةَلبذاردنى ضةند ضؤن )وةك دةطؤإَيت عَيراقدا كوردستانء لة سياسيى بة ثَيكرد(، ئاماذةم طؤشةيةدا لةم هةر لةمةوبةرء هةفتةيةك سياسيى هَيزى كارةكتةرء ضةند ذيانى مؤمى نازانرَيت دوءر ثةيوةنديى ئةوةشى بكات، كزيان النيكةم نةكوذَينَيتةوة، ئةطةر لةطةأل هاوزةمان ثارتى ضاوةإواندةكرَيت هةية، ثارتييةوة بة بَيتء )ئةطةر داهاتوءدا هةَلبذاردنى ئةنجامةكانى راطةياندنى ثَيشوةختة، يان لةكاتى ئةنجامدانى ثإؤسةكةدا نةبَيت( هةَلوَيستى بة ثارتى ثةيوةنديى اليةنَيكء ضةند بةرامبةر راشكاوانةى نازانرَيت دوور بة كة بخاتةإءو، سياسييةكانةوة اليةنة هَيزء يةكَيتيدا لةطةأل ستراتيذيى رَيكةوتنى يان ناضاربكات ثارتى هةَلبوةشَينَيتةوة، ياخود النيكةم ثَيداضوءنةوة بة بةندء بإطةكانى ثَيطةء لةسةر ثَيداطريى تيايدا بةجؤرَيك بكات، رَيكةوتنةكةدا تيايدا دياريبكرَيتء رَيكةوتنةدا ئةم لةنَيو خؤى ئيستيحقاقى ثَيطةء سةنطء قورساييةكةى لة يةكَيتى زياتربَيت، هةروةك ضؤن هةموء ئاماذةكان بة دوورى نازانن ئةمجارة ثارتى لة هةَلبذاردنى بَيت، يةكَيتييةوة ثَيشةوةى لة كورسى ضةندين بة ثةرلةماندا، هَيزةدا دوو ئةم ثَيطةى هَيزء لة ناهاوسةنطييةك ئةمةش دروستدةكاتء ناكرَيت وةك ثَيشتر رَيكةوتنة ستراتيذييةكةيان بودجة، هةرَيم، حكومةتى ثَيكهاتةى روءى لة بةردةوامبَيتء ئيلتيزاميان هةمان سياسيى..هتد، بإيارى ثَيشمةرطة، هَيزى

بةرامبةر بةيةك هةبَيت.يةكَيكى ديكة لةو اليةنانةى ثارتى لةم قؤناغةدا كارى لةسةر ئاَلؤزييةكى طرذيىء هةر بةرامبةر بَياليةنبوءنيةتى دةكات، ضاوةإوانكراوى نَيوان بزءوتنةوةى طؤإانء يةكَيتى، هةرضةندة ناكرَيت ثارتى لةهةر حاَلةتَيكى ضاوةإوانكراوى طرذيىء ئاَلؤزيى نَيوان ئةم دوو هَيزةدا، بَيدةنطبَيتء وةك تةماشاكار لة كَيشةكان حيزبة، ئةم سةرؤكى كة روءانطةيةوة لةو ئةمةش بإوانَيت، سةرؤكى هةرَيمةء بةرثرسيارَيتيى سياسيىء ئةخالقى لةئةستؤية، ئاَلؤزييةكى ضاوةإوانكراوى لةهةر طرذيىء رَيطريى دةبَيت كة نَيوان ئةم دوو هَيزةء هَيزةكانى ديكةى كوردستاندا بكات، بؤية ستراتيذى!«دا »رَيكةوتنى سايةى لة ثارتى دةزانرَيت بةدوور لةطةأل يةكَيتيدا، اليةنطريى يةكَيتى بكاتء بضَيتة هةمان سةنطةرى طؤإةثانى ديكةى سةر هَيزةكانى طؤإانء بةرامبةر يةكَيتييةوة سياسيى كوردستان )ثارتى وتةنى؛ خؤيان ناكةنة قوربانى هيض اليةنَيك(، واتة ثارتى ئةمجارة داكؤكيى سةرسةختانة لة ثَيطةى ثارتي دةكات )وةك ضؤن ثَييانواية لةضةند مانطى رابردوءدا خؤيان كردوءةتة قوربانى يةكَيتىء يةكَيتييان لة تةنطذة رزطاركردوءة(، بةمةش دروستكردنى ثةيوةندييةكى تةندروست لةطةأل طؤإاندا، يةكَيك سياسيى، طؤإةثانى سةر جةماوةريى هَيزَيكى وةك راطرتنى بؤ حيزبة ئةم ضاوةإوانكراوةكانى هةوَلة لة دةبَيت وةك طؤإان قبوءَلكردنى هةروةها هَيزةكةىء تةرازوءى تاى

بزوءتنةوةيةكى جةماوةريي.هةربؤية )وةك ضؤن هةَلبذاردنى ئةمجارة نيمضة كراوةية(، دةكات، هةَلبذاردندا لة يةكَيتى ضاودَيريى ثارتيش ئةمجارة هةر ضانسى ئةمةش راستة، ثَيضةوانةكةشى ضؤن هةروةك هةوَلَيك، كة طومانبكرَيت لةاليةن ئةم دوو هَيزةوة بؤ ساختةكاريى بدرَيت، كاَلدةكاتةوة، ئةمةش بةوهؤيةوةية كة هةر ساختةكارييةك لةبرى ئةوةى بؤ ليستةكة بكرَيت، بؤ هةندَيك كانديدى دياريكراوى اليةنةكةى لةالى ئةمةش دةكرَيت، اليةنانة لةم يةكَيك بة سةر ديكةيان )سةربارى ئةوةى رَيكةوتنى ستراتيذيشيان لةنَيوانداية( ئاَلؤزكردنى بةسةر كاريطةرييش نابَيتء قبوءَلكردن جَيى ثةيوةندييةكانيانةوة لة داهاتوءى نزيكدا بةجَيدةهَيَلَيت، )هةروةك

ضؤن ئةنجامةكانيش بؤ خؤيان بَيبةش نابن لةم كاريطةريية(.داهاتوءى هةفتةى ضةند لةبةردةم ئةطةرانةى ئةو بؤية سياسييةوة هاوكَيشةكانى بةسةر كاريطةرييان ثارتيدان، دةبَيت، بةغدا لة ك��وردةوة ثَيطةى هةروةها كورستانء لة حكومةتى ثةرلةمانء ئ��ةداى بةسةر كاريطةريى س��ةرةإاى بؤ طؤإانى باشترين هةنطاو لة كوردستان، هةربؤية هةرَيمةوة هاوآلتييان زؤربةى الى )كة ئةمإؤ ضةقبةستوءةى بارة ئةم جَيطةى نيطةرانيية(، بةشداريكردنى ضإء فراوانى هاوآلتييانة لة هةَلبذاردندا، كة بةمةش رَيطريى لةهةر ساختةكارييةك دةكرَيتء هَيزء قورسايى اليةنةكانيش ئاشكرادةبَيت، ئةمةش بة ثلةى يةكةم

طؤإانكاريى لة هةرَيمدا دروستدةكات.

ثارتى لة هاوكَيشةكانى هةلَبذاردندا

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23

Page 7: rozhnama 570

راثؤرتي: ثشتيوان سةعدوَلآل

ه��ؤك��ارى سياسيى ض��اودَي��ران��ى بانطةشةى ئةمنيى رةوشى ئاَلؤزبوونى هةَلبذاردن دةطةإَيننةوة بؤ بَياليةننةبوونى ئةو بةكارهَينانى ئةمنييةكانء هَيزة هاوكات حيزبةكانةوة، لةاليةن هَيزانة ب��ةوةدةك��ات؛ ئ��ام��اذة ثةرلةمانتارَيك تةقةكردنء ثةالماردانء رفاندنى هاوآلتييان ئةوةى ضةكدارةكانةوة هَيزة لةاليةن

سةلماند، كة هَيزى حيزبييء شةخسين.بانطةشةى هةفتةى ي��ةك ل��ةم��اوةى ه��َي��زة سلَيمانى ل��ة ه��ةَل��ب��ذاردن��دا تؤقاندنء هةَلمةتي دةس��ةآلت��دارةك��ان، طؤإانيان ليستى اليةنطرانى ثةالماردانى دةستثَيكردووةو ئةوةش ضةند رووداوَيكى ديارترين لَيكةوتووةتةوة، ترسناكى رووداوى برينداركردنء رفاندنى اليةنطرانى هَيزَيكى لةاليةن سلَيمانى، لة بوو طؤإان رؤذانةو هةروةها يةكَيتي، تيرؤرى دذة ضةكداريى هَيزى لةاليةن تائَيستاش بةرثرسةكانء مةَلبةندء كؤميتةكانةوة تةقة

لة اليةنطرانى طؤإان دةكرَيت.ليذنةى ئةندامى عةبدوَلآل، نةريمان ثَييواية؛ كوردستان، ثةرلةمانى ناوخؤى هؤكارى ئةو توندوتيذييانةى كة روودةدةن، بةهَيز ئؤثؤزسيؤنَيكى ك��ة ئ��ةوةي��ة ئاذاوة دةيةوَيت دةسةآلت دروستبووةء هةَلبذاردنة ئةو نةهَيَلَيت دروستبكاتء بةشَيوةيةكى ئاسايى ئةنجامبدرَيت، كَيشةكة

ئةوةى لةبرى حكومةت ئةوةية لَيرةدا ضارةسةرى خراثيى ئةو بارودؤخة ئةمنيية

بكات، خؤى بارودؤخةكة تَيكدةدات. ماَلى ئاشكرا ب��ة »ح��ي��زب وتيشى: ضةكى حكومةتء كارمةندى حكومةتء بانطةشةكردن بؤ بةكاردةهَينَيت حكومةت بَيدةنطكردنى دةس���ةآلتء ليستى بؤ بنةماكانى ثَيشَيلكردنى ئةمة هاوآلتييان، بةَلطةى ئةمة ديموكراسيية، مافى مرؤظء طةورةية كة شتَيك نيية بةناوى حكومةتةوة، ناويانناوة حيزبةو هةية، ئةوةى بةَلكو حكومةت، بةإاستى مةترسييةكى طةورةية كة حكومةت بة دةست حيزبةوةية. خراثيى هاوآلتييانء ثةالماردانى ئةمنييء بارى اليةنطرانى ليستةكانى ديكة بةَلطةى ئةوةية هَيزة ئةمنييةكان هَيزى نيشتمانىء حكوميى كةسَيك ضةند حيزبنء هَيزى بةَلكو نين، ليستى اليةنطرى هةَلياندةسووإَيننء دةسةآلتن، حكومةت بة بَيشةرمانة رؤذانة

سةرقاَلى خروقاتة.حيزبة رؤذنامةنووسانيش؛ بإواى بة بة باوةإيان كوردستان دةسةآلتدارةكانى ديموكراسييةت نييةء هةميشة ضةك وةكو رةنطى دةنطء لةبةرامبةر هةإةشةيةك

جياواز بةكاردةهَينن.عةبدوللةتيف ئاسؤ رؤذنامةنووس ئةمنييةكان »هَيزة وت��ى: لةوبارةيةوة تةداخولى هةَلبذاردنةكاندا لةكاتى هَيزى بةكارهَينانى دةك���ةنء بَيمانا راستةوخؤى بَيحورمةتيكردنى ضةكدار،

كوردستان لة هَيشتا ديموكراسييةتة، تؤتاليتاريي تاكحيزبىء ك��ل��ت��وورى نيشانةى رووداوانة ئةم ثةيإةودةكرَيت، بة ب��اوةإي��ان هَيزانة ئ��ةو كة ئ���ةوةن، نيية، ديكة رةنطى ئايدياء ديموكراسىء ئةو سةرةكيى هؤكارى ديكةوة لةاليةكى ئةوةية، روودةدةن كة توندوتيذييانةى ء رَيكخراو هَيزى ئةمنييةكان هَيزة كة موئةسةساتى نين، حيزبة دةسةآلتدارةكان ديموكراسى ضةمكى باسى لةاليةكةوة خاوةنى ديكةشةوة لةاليةكى دةك��ةن، ميليشياى ضةكداريين، نابَيت ئَيمة ثَييةكمان بَيتء عةسكةرتارييةتدا ض��ةكء لةناو مةدةنىء كؤمةَلى لةناو ديكةمان ثَييةكى

ديموكراسيدا بَيت.ل���ةب���ةرام���ب���ةر ث�����ةالم�����اردانء ليستة اليةنطرانى سةر دةستدرَيذيكردنة ئيجرائاتى هةرَيم حكومةتى جياوازةكان، ئةنجامدةرانى سزاطةياندنى ب��ة ب��ؤ ئ��ةو ك��ردةوان��ةو دووب��ارةن��ةب��وون��ةوةى ئ��ةو رووداوان����ة ن��ةك��ردووة، ئ��ةوةش رووب��ةإووى هةرَيمةى ئةم بةرثرسانى كردووةتةوةء طةورة بةرثرسيارَيتييةكى لة هةمانكاتدا ضاودَيرانء رؤشنبيران داواى

كؤنترؤَلكردنى بارودؤخةكة دةكةن.ذمارةيةك ئَيستا ثَيش رؤذَيك ضةند رؤذنامةنووس رؤشنبيرء كةسايةتىء بةياننامةيةكيان ئاراستةى جةالل تاَلةبانى، مةسعود ع��َي��راقء ك��ؤم��ارى س���ةرؤك بارزانى، سةرؤكى هةرَيم كردو داوادةكةن

ضيتر هةبَيتء خَيرايان ك��اردان��ةوةى رَيطةنةدةن كةسانى نابةرثرسيار ياريى بة

طيانى هاوآلتييانةوة بكات.لة بةياننامةكةدا هاتووة: »لةضةند رؤذى روويانداوةو رووداو كؤمةَلَيك رابردوودا دَلةإاوكَيى نيطةرانيىء مايةى بوونةتة بة بارودؤخةكة تَيكضوونى هاوآلتييان، دةطرَيتةوة، ئَيوة ئةستؤى يةكةم ثلةى خَيراو كاردانةوةى لَيدةكةين داواتان بؤية رَيطةمةدةن هةبَيتء ضيدى راستةوخؤتان لةثَيناوى نابةرثرسيار كةسانَيكى بةرذةوةنديية تايبةتييةكانى خؤياندا ياريى هاوآلتييانى ضارةنووسى سةروماألء بة

كوردستان بكةن«.لةو يةكَيكة ك��ة رةس���وأل، رَيبين لةمةوبةر رؤذَيك ضةند كةسايةتييانةى نائاراميى هَيوركردنةوةى بةمةبةستى تاَلةبانىء ئاراستةى بةياننامةيةكيان بارزانى كرد، بة رؤذنامةى راطةياند: هَيزة طيانى دام��ةزراون ئةوة بؤ ئةمنييةكان هةَلبذاردن ثرؤسةى بثارَيزنء هاوآلتييان دةبَيت بةإَيوةبضَيت، ئارام بةشَيوةيةكى ئةو هَيزانة بةبآ جياوازى تةماشاى هةموو ليستةكانء اليةنطرةكانيان بكةنء دةرفةتى هةموواليةك بؤ رادةرب��إي��ن ئ��ازادي��ى

بإةخسَينن.لةاليةن ئةمنييةكان »هَيزة وتيشى: حيزبةوة ئاراستةدةكرَينء يةكنةخستنةوةى ئةمنييةتى ثاراستنى بة زيان هَيزانة ئةو

شارةكان دةطةيةنَيت.

رايطةياند: عةبدوَلآل نةريمان هةروةك ئةستؤى لة هاوآلتييان طيانى ثاراستنى حكومةتء سةرؤكى ئةركى حكومةتدايةو لةوةى كوردستانة هةرَيمى سةرؤكى ئةو ئؤباَلى دةنطبدةن، ئازادانة بة خةَلك دةكةوَيتة ئَيستا ئةمنييةى تَيكضوونة سةرؤكى ثَيويستة حكومةت، ئةستؤى هةرَيمء سةرؤكايةتي ثةرلةمانء حكومةت بارودؤخى هَيوركردنةوةى بؤ كاربكةن

ئةمنيى.هاوكات زانا محةمةد، وتةبَيذى ليذنةى رؤذنامةى بة سلَيمانى، ثارَيزطاى ئةمنيى ئةمنيى ليذنةيةكى سلَيمانى لة راطةياند: حاَلةتى ضاودَيريى بةردةواميى بة هةيةو ئةمنيى ناوشار دةكات، هَيزة ئةمنييةكانيش بريتين لة: )ثؤليسي ضاالكيية مةدةنييةكان، ثؤليس، ثؤليسى هاتوضؤ، ئاسايش( تائَيستا هَيزانة ئةم نةكراوةء تةدةخولَيكيش هيض

ئةمنييةت دةثارَيزن.بة بإواى نةريمان عةبدوَلآل، تةداخوالتى ميسداقيةتى هةيمةنةو هةيبةتء حكومةت كةمدةكاتةوة، خ��ةَل��ك الى حكومةت بةرامبةر ئيجرائاتى حكومةت ضونكة حكومةت ك���ردووة، قوربانييةكان بة كة دةك��ات بةوانة بةرامبةر ئيجرائات ستةميان برينداركراونء لَيياندراوةو تاوانانة، ئةو ئةنجامدةرانى نةك لَيكراوة، سةوزة ض��راى هةَلطيرساندنى ئةمةش خراثةء رةوشة ئةو بةردةوامبوونى بؤ

دةسةآلت بةم كارانة ناشرين دةبَيت.

راثؤرتي: رؤذنامة

سياسةتمةداران سياسيىء ضاودَيرانى دةسةآلتةوة لةاليةن توندوتيذيى نواندنى طؤإانء ليستى اليةنطرانى بة بةرامبةر دةزانن بةترسَيك ئؤثؤزسيؤن، بةرةى هةروةها ط��ؤإان، دةنطى بة بةرامبةر ئاماذة بؤ ئةوةش دةكةن؛ ئةطةر دةسةآلت لة دةرسيان راب��ردوو هةَلبذاردنى لة ئةوا وةرنةطرتووة، كةموكورتييةكان

ثَيويستة لةم هةَلبذاردنة ثةند وةربطرن. بانطةشةى دةستثَيكردنى ل��ةدواى )2010/2/12(وة، رؤذى لة هةَلبذاردن ليستى توندوتيذييةكانى ثَيشَيلكاريىء بة بةرامبةر دةس��ةآلت هاوثةيمانيىء طؤإانخوازان، دةستيثَيكردووةء لة شةوى )16(ى ئةم مانطةوة بةشَيوةيةكى رَيكخراو

بةردةوامن. دةستدرَيذييةكان سياسةتمةدارى سالم، ناميق جةوهةر توندوتيذيى ئةنجامدانى كة ثَييواية؛ كورد خؤى بةزيانى دةس��ةآلت��ةوة ل��ةالي��ةن دةشكَيتةوة، وتى: »تاضةند دةسةآلت فشار بخاتة سةر ئؤثؤزسيؤنء بردنى ثرؤسةكة توندوتيذيىء ناتةندروستء ئاقارَيكى بة ئةوةندة هةَلبذاردن، لة ساختةكاريى

زةرةر دةكات«.دذة هَيزى مانطة ئةم )16(ى شةوى كوردستان نيشتمانيى يةكَيتيى تيرؤرى ذمارةيةك لة طؤرانخوازانيان رفاندء ضةند هةرضةندة كة كران، بريندار كةسَيكيش حاكم قادر، بةإَيوةبةرى ئاسايشى طشتيى ئةو كة رةتكردةوة؛ ئةوةى )سلَيمانى(، هَيزة دذة تيرؤر بن، بةآلم سةرضاوةيةكى باآل لة ليذنةى ئةمنيى ثارَيزطا ئةو هةواَلةى ثشتإاستكردووةتةوة، سبةى سايتى بؤ طؤإانخوازان لة تةقةيان ئةوانةى كة هَيزى رفاندوون، ذمارةيةكيان كردووةء

دذةتيرؤرى سةر بة يةكَيتى بوون.توندوتيذييةكانء ئ���ةوةى ل��ةط��ةأل هَيزة بةكارهَينانى بؤ ثةنابردنى دةسةآلت دةنطى سةركوتكردنى بؤ حكومييةكان

طؤإانخوازان، لة رؤذى 2/16ةوة، ثَيي ناية قؤناغَيكى ترسناكةوة، بةآلم تائَيستا اليةنى حكوميى هيض رَيوشوَينَيكى نةطرتووةتة بةر بةرثرس راستةقينةى اليةنى سزادانى بؤ

لةو توندوتيذييء تةقةكردنانة.سةرؤكى س��دي��ق، ع��ةب��دوإلةح��م��ان ثَيويستبوو توَيذينةوة بؤ ثرد سةنتةرى ل��ةالي��ةن ح��ك��وم��ةتء دةس���ةآلت���ةوة بَيت بَياليةن كة لَيكؤَلينةوة، ليذنةيةكى دَلنيايىء بة ئةطةر ثَيكبهَينراية، بةثةلة كة دةرك��ةوت، لَيكؤَلينةوةوة لةئةنجامى دامودةزطاى حكومةت اليةنطريى اليةنَيكى لةثَيناو دةسةآلت اليةنى دةبوو كردووة، بة ثَيويستى كة خ��ؤى، ب��ةرذةوةن��دي��ى ثَيكبهَينَيتء ليذنةية ئةو خةَلكة، دةنطى ئةوكةسانةى سةرثَيضيى ياسايان كردووة

سزابدرَين.سةرؤكى سةنتةرى ثرد بؤ توَيذينةوة، وتى: تائَيستا ثَيشبإكَيى سياسيى لةهةرَيمدا

دةبَيتة كة بؤدةكرَيت، كارى نةفةسَيك بة طةورةية طرفتَيكى ئةمة سياسيى، تؤَلةى لةاليةكى ئَيمةدا، سياسيى ك��ارى لة حيزبييةكان اليةنطرة ئةندامء ديكةوة نةطةيشتووةتة هؤشيارييان ئاستى كاتَيكيش بكةن، ملمالنَي قبووَلى ئةوةى اليةنى دةك��ةوَي��ت��ةوةء توندوتيذيى ئاشكراية، توندوتيذييةكةش ئةنجامدةرى ياسايى رَيوشوَينى باآل كؤمسيؤنى بةآلم يان بَيت، ماديى غةرامةى بة بةر، ناطرَيتة لة اليةنة ئةو دوورخستنةوةى تةنانةت

هةَلبذاردن. وت��ى: ناميق، ج��ةوه��ةر ه���ةروةك رابردوو هةَلبذاردنى لة دةسةآلت »ئةطةر لةم ثَيويستة ئةوا وةرنةطرتووة، ثةنديان وانةكةن وةربطرنء ثةند هةَلبذاردنةدا ه��ةم خ��ؤي��انء ه��ةم ئ��ةزم��وون��ةك��ةش

لةكةداربكةن«.نواندنى بؤ ديكة لَيكدانةوةيةكى

بانطةشةى ك��ات��ى ل��ة ت��ون��دوت��ي��ذي��ى بؤ دةسةآلتة هةوَلدانى هةَلبذاردنةكان،

طؤإينى راى دةنطدةر. سديقيش عةبدوإلةحمان ه��ةروةك، هةموو ه��ةَل��ب��ذاردن��ةء »رؤذى وت��ى: دةنطيش دةنطة، بة ثَيويستيان اليةنةكان دةنطى هاوآلتييةء دةنطدانيش نهَينيية، بؤية زةبر بة هةرضةند كة دةسةآلتَيك، هيض هةستى دةنطء كؤنترؤَلى ناتوانَيت بَيت،

خةَلك بكات. سياسيى، ضاودَيرانى بؤضوونى بة وةك دةنطدةر راى طؤإينى بؤ هةوَلدان هةردوو بة كة واي��ة، دةم دوو تيرَيكى دةس��ةآلت زيانى بة هةر جؤرةكةيةوة

دةشكَيتةوة، باسى رؤذنامةنووس، عوسمانى توانا هةن، خةَلك لة توَيذ دوو كة لةوةكرد؛ توندوتيذيىء بةوجؤرة توَيذَيكيان كة لة هةَلدةسَيت رقى زياتر ضاوترسَينيانة

كة هةن، ديكةش توَيذَيكى دةس��ةآلتء بةثَيضةوانةوة بةهؤى بوونى توندوتيذيىء لة هةر رةنطة ثرؤسةكةدا، لة ثشَيويى دوورة خؤى دووربكةوَيتةوةء دةنطدان ثةرَيز بطرَيتء دةنط نةدات، كة لة هةردوو

حاَلةتةكةدا زيان بة دةسةآلت دةطات. لةاليةكى ديكةوة مةسعود عةبدولخالق، ضاودَيرى سياسيى وتى: »دةسةآلتى خةَلك خةَلكيش باآلترة، دةسةآلتَيك لةهةموو بوونى بكرَيتء طؤإانكاريى بإياريداوة طؤإان بةثَيويست دةزانَيت، بؤية كاتى ئةوة راستيية ئةو بؤ خؤى دةسةآلت هاتووة، ثرؤسةى لةضوارضَيوةى كة بكات، ئامادة دةست ضووةتة دةسةآلت ديموكراسيدا، قورساييةيان ئةو ئةوان ئؤثؤزسيؤنء سةرلةنوَى لةسةر كار ثَيويستة نامَينَيتء ئةوةى بؤ بكةن، خؤيان بنيادنانةوةى بة دةنط داهاتوودا هةَلبذاردنةكانى لة

دةستبهَيننةوة.

ثةرلةمانتارَيك: حيزب بة ئاشكرا، حكومةت بؤ بَيدةنطكردنى هاوآلتييان بةكاردةهيَنَيت

ترس لة دؤأان؛ دةسةآلتى طةياندة رادةى بةكارهيَنانى توندوتيذيى

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23 راثـــؤرت 6

[email protected]

17/16-2 لة )KNN(ةوة هَيزة ضةكدارةكان هَيرشدةكةنة سةر بانطةشةكارانى ليستى طؤإان

Page 8: rozhnama 570

سازدانى: شارا عةبدوإلةحمان

كوَيستان محةمةد، سةرؤكى فراكسيؤنى طؤإان لة ثةرلةمانى كوردستان، ئاماذة بة كارةكانى

فراكسيؤنةكةى دةكات كة لةماوةى ضةند مانطى رابردوودا لة ثةرلةمان

ئةنجاميانداوة دةَلَيت »ئَيمة )30( ثإؤذةياسامان داوةتة سةرؤكايةتيى

ثةرلةمان، كة سةرجةميان لة بةرذةروةنديى خةَلكداية، هةروةها دةَلَيت: ئَيستا لةناو ثةرلةماندا كة

مةسةلةيةك دذى بةرذةوةندييةكانى خةَلك باس دةكرَيت، )35( كةس دذى

دةست بةرزدةكاتةوة«.سةرؤكى فراكسيؤنى طؤإان ئاماذة

بةوةش دةكات؛ ئةداى ليستى طؤإان لة ثةرلةماندا كارَيكى واى كردووة، كة ليستى كوردستانيش دةستبخاتة

سةر كةموكورتييةكانى بودجة.

بَلَييت؛ دةتوانيت ئايا رؤذن��ام��ة: بةفيعليى لةدواى )7/25(ةوة طؤإانكاريى لة نةخشةى سياسيى هةرَيمى كوردستانء

جؤرى حوكمإانييةكةيدا روويداوة؟- بةَلَي بَيطومان هةر لةسةرةتاى ضوونى ثةرلةمانى نَيو بؤ ط��ؤإان فراكسيؤنى كوردستان، طؤإان لةكوردستاندا روويداوة، ديكةدا بةئاراستةيةكى ثةرلةمانمان ئَيمة ئازايانةو جدييء طفتوطؤ ئةو ب��ردووةء كةموكووإييانةى دةستخستنةسةر ئةو دةبينرَيت ثةرلةماندا لةناو ئَيستا كة نةريتةى ئ��ةو دايهَيناوة، ئؤثؤزسيؤن خةَلك، ناو بؤ بطةإَيتةوة بةرثرس كة جاران وةك كة دايهَيناوة، ئؤثؤزسيؤن دانةنيشَيتء مَيزةوة لةثشتى بةرثرس خةَلك بةضوار ثرسطة نةطاتة اليان، ليستى طؤإان دايهَينا، تةنانةت وامانكرد كة ليستى ناو بضَيتة لَيبكاتء كوردستانييش ضاومان خةَلك، ديارة هةر لةدواى ئةوةى فراكسيؤنى دةس��ةآلت ثةرلةمان، ناو ض��ووة ط��ؤإان بكات، خؤى ئارايشتى كؤمةَلَيك هةوَليدا بةسةريهاتووة ئةو شكستةى بؤئةوةى كة خؤى الرى بارى هةندَيك بيشارَيتةوةو راستبكاتةوة، راستة بؤ ئَيستاى كوردستان ئةو هةمانةو ئَيمة كة بةرنامةيةى ئةو بكرَيت دةبَيت كة جةزرييةى طؤإانكاريية ئةنجامنةدراونء هَيشتا هةرَيمةدا لةم دةسةآلت ناتوانَيت ئةو طؤإانكارييانة بكات، داوادةك��ات، لَيى ط��ؤإان فراكسيؤنى كة بةآلم دواى ماوةيةك كة ئةو طؤإانكارييانة ئؤثؤزسيؤنى دةستى لةسةر وردةوردة بةتةواوةتى كرا، ثةرلةمانةوة ناو فيعليى دةطؤإَيت، هةرَيمةكة سياسيى نةخشةى ئةوةى هؤكارى بوونةتة ئةوانةى رةنطة دةسةآلتةكان سةروةرنةبَيتء ياسا كة كردووةتة حيزبيان كة ئةوانةى تَيكةَلبنء ياسادانانء دادوةريىء دةسةآلتى بةديلى بةدةسةآلتةكةيان كؤتايي جَيبةجَيكردن، بضووك زؤر حيزبانة اليةنء ئةم بَيتء ببنةوة لةبةر ئةمةشة كة دةسةآلت نايةوَيت ئةم طؤإانكاريية ريشةييانة بكات، لةجَيطةى خؤى رتووشى هةندَيك هاتووة ئةوةش رةش��ك��ردن��ةوةء ج��ادة وةك ك���ردووة، ئةطةر بضووك، بضووك ثإؤذةى هةندَيك بةناتةواويش بَيت ئةنجامى دةدات، هةندَيك طؤإانكاريى بينراوة دةيكات، بةآلم ثَيمانواية؛ دةركةوتنى ل��ةدواى طؤإانكارييةك هةر كايةوةو هاتووةتة طؤإانةوة بزووتنةوةى بةرى ئةوا ب��إوات، باش بةئاراستةيةكى فشارى بزووتنةوةيةية، ئةو دةركةوتنى لة طؤإانة ليستى ط��ؤإانء بزووتنةوةى طؤإانكارييانة ئةم وادةكات كة ثةرلةمان، دَلنيادةكةمةوة، خةَلكيش ئةنجامبدرَيتء بةئاراستةى كة طؤإانكارييةك هةر كة ثةرذةوةنديى كؤمةآلنى خةَلك ئةنجامبدرَيت لةسةر دةستى هةر كةسَيكدابَيت ئةوة لةذَير

فشارى فراكسيؤنى طؤإاندا كراوة.رؤذنامة: كةواتة ئَيوة وةك فراكسيؤنى طؤإان كارةكانى خؤتان لةماوةى )6( مانطى

رابردوودا، لةضيدا كورتدةكةنةوة؟ داوةت��ة ثإؤذةياسامان )30( ئَيمة -سةرجةميان كة ثةرلةمان، سةرؤكايةتيى لة بةرذةروةنديى خةَلكداية، طرنطترينيشيان هَيزةكانى مووضةى »ضاككردنى ئةمانةن: ناوخؤو ئاسايشء ثَيشمةرطةء هاوتاكردنى لةعَيراقدا، هاوثيشةكانيان بةمووضةى بإينةوةى مووضة بؤ زيندانيانى سياسيىء ضاككردنى ذيانء طوزةرانى كةمئةندامانء لةإووى تايبةتةكان ثَيداويستيية خاوةن ماديىء مةعنةوييةوة، ضاككردنى مووضةى ئةنفالكراوةكان شةهيدانء كةسوكارى طوزةرانى ذيانء لةطةأل كة بةشَيوةيةك، هةمواركردنى بطوونجَيت، س��ةردةم��دا لة ئةمة كة خانووبةرة، بةكرَيدانى ياساى هةذارة، خةَلكى زؤرب��ةى بةرذةوةنديى ثإؤذةيةك بؤ ضاككردنى سيستمى مووضة، نزمةكان مووضةبةرزةكانء تيايدا كة نةهَيَلرَيت، لةنَيواندا ئةوتؤيان جياوازى ئةمةش يةكةمجارة ثةرلةمانتار داواى ئةوة كةمبكرَيتةوة، خؤى مووضةكةى كة بكات، لةثَيناو بةرذةوةنديى طشتييدا، ثإؤذةياساى ذنانى بؤ كؤمةآليةتى بيمةى دابينكردنى بةكوردانى تايبةت بإيارى ثإؤذة ماَلةوة، ه��ةم��ووى ئةمانة وآلت«، دةرةوةى ليستةكانى وايكردووة كة طؤإانكاريية ثَيشكةش هاوشَيوة ثإؤذةياساى ديكةش سوودبةخشى ملمالنَييةكى ئةمةش بكةن،

دروستكردووة.نةريتى ثإؤذةياساكانيشمان لة جطة ثةرلةماندا، لةناو كة داهَيناوة، ئةوةمان دةنطى نا هةبَيت، ئاشكراية كة لة خولةكانى هةبوو، ئؤثؤزسيؤن هةرضةندة رابردوودا كة ثَيكهاتبوو لة كؤمةَلَيك كةسى ئازا لةناو دةست بةثةنجةكانى ب��ةآلم ثةرلةماندا، كة ثةرلةماندا لةناو ئَيستا دةذمَيردران، بةرذةوةندييةكانى دذى مةسةلةيةك خةَلك باسدةكرَيت، )35( كةس دذى دةست بةرزدةكاتةوة، لة هةمووى طرنطتر ئةوةية، ثةلةثةل بة بودجة راب��ردوو ساآلنى كة ئةمجارة بةآلم دةكرا، ثةسةند دةهَينراو جياجياكان ليذنة هةفتةية )2( م��اوةى سةرخةت، هَينابووة حكومةتيان هةموو بودجةكة كةموكورتى كةبَين بؤئةوةى كة كردووة وامان روونبكةنةوة، ئَيمة بؤ دةستبخاتة بَيت كوردستانييش ليستى ئةمة كة بودجة، كةموكورتييةكانى سةر

شيتةأل بةوشَيوةية بودجة يةكةمجارة دةهَينرَيتة دةيجووردا لةشةوى دةكرَيتء رووناكييةوة، ئةمانة ئَيمة كردوومانة، ئةمانة ئؤثؤزسيؤنء كة داهَينانةن، ئةو هةموو ثةرلةماندا لةناو ط��ؤإان بةتايبةتيش

كردوويةتى.كةموكورتييةكانى ئَيوة رؤذنامة: بودجةتان لةضيدا دةبينى، كة بةهؤيةوة طةرمةتان طفتوطؤ مشتومإو ئ��ةو

دروستكردووة؟- بودجةى خةمَلَينراوى )2010(ى هةرَيم ثةرلةمان، بؤ نَيردراوة حكومةتةوة لة كة نةك جياوازى نةبوو لةطةأل ساآلنى رابردوو، لةهةندَيك ثَيشوو ساآلنى بودجةى بطرة ئةمساأل ضونكة باشتربوو، رووةوة بةضةند تَيداية كةموكورتى ئ��ةوةن��دةى خاَلَيك تةواونابَيت، ديارة كةموكورتييةكان بةرضاو خؤى مادةكانيدا بإطةو لةهةموو بودجةيةك دةمانوت: جاران دةكةوَيت، بودجةيةك دةَلَيين ئَيستا لةتاريكيدا، بودجةكة ئةطةر دةي��ج��ووردا، لةشةوى بةوشَيوةية بإوات هةرطيز ئامادةنين دةنطى ثَيبدةين، ئَيمة ثَيمانواية؛ كة خةَلك متمانةى كة ئةوةية ئةركمان هةربؤية ثَيداوين، لةثَيناوى بودجةيةك شةفاف، بودجةيةكى كة بودجةيةك خةَلكدا، بةرذةوةندييةكانى هةموو لةنَيوان يةكسانء بةشَيوةيةكى هةموو كوردستانء شارؤضكةكانى شارء لةثَيناوى خةَلكدا، توَيذةكانى ضينء بةرةءثَيشبردنى بَيكاريىء كةمكردنةوةى ك��ةرت��ى ك��ش��ت��وك��األء ث������ةروةردةو كة بودجةيةك تةندروستى، ثيشةسازىء ئةركى بكات، كارةبا كَيشةى ضارةسةرى ثةسةندبكةين، بودجة بةمشَيوةية ئَيمةية ضارةسةر كةموكورتيانة ئةم ئةطةر بةآلم نةكرَيتء بودجةكة وةك ئَيستا، كة ثإثإبَيت لة ناعةدالةتىء هةَلةى حسابى، ئةوا هةرطيز دةنطى ثَينادةين، دةتوانم بةناوى يةكطرتوو زؤر راى كة قسةبكةم، كؤمةَليشةوة كةموكورتييةكانى لةسةر هةية جوانيان بودجةو دةيانةوَيت سةرجةم ئةو خاآلنةى سةرةوةى تَيدا جَيبةجَيبكرَيت، دةتوانم بَلَيم؛ ئؤثؤزسيؤنى ناو ثةرلةمان دةنط بةبودجة

نادات.باسلةوة كوردستانى ليستى رؤذنامة: ثةرلةمان ئؤثؤزسيؤنى كة دةك��ةن، ثإؤذانة ئةو دذى طؤإان بةتايبةتيش

دةوةستنةوة، كة ئةوان ثَيشكةشى دةكةن، لةخزمةتى ثإؤذةية ئةو ئةطةربَيتء

خةَلكيشدابَيت، ئةمة تاضةند راستة؟قسةبكات، بةبةَلطةوة ثَيويستة خةَلك -لةدةستدةدات، راستطؤيى قسةكانى دةنا ثإؤذةيةكيان كوردستانى ليستى تائَيستا رةتيبكةينةوة، ئَيمة ثَيشكةشنةكردووةء لةثةرلةماندا ئَيستا ه��ةت��ا ئ��ةس��َل��ةن نةكراوة، لةسةر طفتوطؤى ثإؤذةياسايةك طرَيدانى لةخولى رةتيبكةينةوة، تائَيمة ثةسةند ياسايةكى هيض ثةرلةمان يةكةمدا ئةمة بؤية رةتيبكةينةوة، تائَيمة نةكردووة، لةخؤَلكردنة ضاوى خةَلك زياتر هيض شتَيكى

ديكة نيية.ضاالكيى ثَيتانوانيية؛ رؤذن��ام��ة: ثةرلةماندا لة ط��ؤإان فراكسيؤنى هةَلبذاردنى بؤ طؤإانى جةماوةرى ع��َي��راق ن��وَي��ن��ةران��ى ئةنجومةنى

زيادكردبَيت؟بؤ هةية زؤر هؤكارى كؤمةَلَيك -ب��ةرزب��وون��ةوةى ج��ةم��اوةرى ط��ؤإان لة سةرجةم شاروشارؤضكةكانى كوردستاندا، طؤإانطارييانةى ئ��ةو لةنَيويشياندا كردى، ثةرلةماندا لة طؤإان فراكسيؤنى بةختةوةردةبم زؤر لةهؤكارةكان، يةكَيكة جةماوةرة ئةو راطةياندنةكانةوة لة كة دةبينم، كة دةستخؤشى لةفراكسيؤنى طؤإان دةنرخَيننء بةرز ئَيمة كارةكانى دةكاتء بةئةركى كة دةزانين بةوهؤيةوة ئَيمةش خؤمان هةستاوينء لةئاست داخوازييةكانى

جةماوةرةكةمانداين، كة دةنطيان ثَيداوين.هؤكارَيكى ديكة ئةوةية، كة بزووتنةوةى داواكارييةكانى لةئاستى سةلماندى طؤإان خواستى بةرنامةكةى ثةيامء خةَلكدايةء ئةم بؤية كؤمةَلطةيةية، ئةم تاكى بة تاك كة وادةكات، تَيروتةسةلة بةرنامة ثةيامء بة دةنط بزووتنةوةكةو رووبكاتة خةَلك ليستةكةى بدات، خاَلَيكى ديكةش ئةوةية، كة هةَلبذاردندا دواى ماوةيةى لةم بةداخةوة بةَلَينةكانى نةيتوانى كوردستانى ليستى جَيبةجَيبكات، بةتايبةتيش حكومةت نةيتوانى داواكارييةكانى خةَلك جَيبةجَيبكات، نةيتوانى بدات، ثَيشوو كابينةى بةكارةكانى ثةرة نةك نةيتوانى لةو كابينةية باشتربَيت، بطرة ثإؤذةو سةيرى ئةطةر بوو، خراثتريش سووتةمةنىء سةيرى ك��ارةب��او ئ��اوء بكةين، خةَلك سةرةتاييةكانى داواكاريية دةبينين كة كابينةى ثَيشوو دةيتوانى باشتر لةم مةجالةدا شتَيك لةثَيش ئةم كابينةيةوة بَيت، بؤية سةرجةم ئةم هؤكارانة وايكرد، كة خةَلك تةواو لةو دةسةآلتةو لة ليستةكةيان

بَيزاربَيتء رووبكاتة ليستى طؤإان.

الى ضوونة نةريتى ئَيوة رؤذنامة: خةَلكتان داهَينا، ئايا بةوشَيوةية دةتوانن

ضارةسةرى كَيشةكانى خةَلك بكةن؟كة سةردانانةى ئةو هةموو ئَيمة -بؤ بةدواداضوونى ثةرلةماندا لة دةضين سةردانةكانماندا لة هةندَيك لة دةكةين، ش��ارةوان��ىء س��ةرؤك��ى الى دةضينة هةندَيكجار قايمقامء ناحيةو بةإَيوةبةرى كَيشةكانيان بؤئةوةى ثارَيزطا، ئةنجومةنى لةطةأل تاووتوَي بكةين، ئةوةى لةدةسةآلتى ئةوانداية ثَيياندةطةيةنينء بةدواداضوونى بؤ سةروترداية لةدةسةآلتى ئةوةى دةكةين،

سةرؤكايةتيى ث��ةرل��ةم��انء دةيبةينة ئةو كة لةوةى هاوكارمانة ثةرلةمانيش بكاتء ئاراستة حكومةت بؤ كَيشانة ئةوانةى ثةيوةنديى بةليذنة هةميشةييةكانى دةكات، بؤ نووسراويان هةية ثةرلةمانةوة دواتريش وَينةى هةموو ئةو نووسراوانةى بؤ دةيكات ثةرلةمان سةرؤكايةتيى كة ليذنةكانى يان وةزارةت، يان حكومةت، طؤإانى فراكسيؤنى ئاراستةى ثةرلةمان دةكاتةوة، بؤية بةدواداضوونى بؤ دةكةينء دةستمان جَي بةئاشكرا شوَين هةندَيك لة ئَيمة سةردانةكانى دواى دي��ارب��ووةو ناوضةية ئةو بةرثرسانى شوَين ل��ةزؤر ك��ردووةو كَيشةكان بؤ بةدواداضوونى

ضارةسةريان كردووة.ضؤن ط��ؤإان فراكسيؤنى رؤذنامة: كة هةَلدةسةنطَينَيت، ثَيشَيلكارييانة ئةو لةماوةى طؤإان بةاليةنطرانى بةرامبةر هةَلبذاردندا بانطةشةى هةَلمةتى

دةكرَيت؟كة ئ��ةوةى ل��ةدواى بةداخةوة زؤر -تووشى )7/25( لة نيشتمانيى يةكَيتيى بووةتة بؤى ئةمة طةورةبوو شكستَيكى شؤكَيكء تائَيستا لةطةَل ئةم شؤكةدا دةذى، هةَلبذاردنةدا هةَلمةتى لةم ئةمجارةش كة جَيطيربووة، لةال بةتةواوةتى ئةوةيان زياديكردووةء طؤإان اليةنطرانى بةَلَي، كةمى نةكردووة، ئةمةش تووشى حاَلةتَيكى زؤر دةستدرَيذيى كة كردوون، نائاسايى نامرؤظانة دةكةنة سةر اليةنطرانى طؤإانء دةكةن، بريندار خةَلك دةدةن، لةخةَلك ض لة دةإفَينن، خةَلك نةخؤشخانةكان لة وآلتَيكى دنيادا لةدواى 2ى بةيانييةوة هَيزى ئاسايش داويةتى بةسةر نةخؤشخانةكانداو زؤر بةشَيوةيةكى بةلَيدان بريندارةكانيان ديكة نةخؤشةكانى لةبةردةمى نامرؤظانة بةإَيزةكان كارمةندة ثزيشكء لةبةردةمى ئةمة ناديار، شوَينَيكى بؤ رفاندوونيان ثَيش ئةوةى كة دةستدرَيذيى بَيت بةرامبةر بة بةرامبةر بَيحورمةتيية كةسةكان، بة وةزارةتى بة بةرامبةر هةرَيم، حكومةتى بةرامبةر بَيحورمةتيية تةندروستى، تةندروستى طشتيى ب��ةإَي��وةب��ةرَي��ت��ى كارمةندة ثزيشكء هةموو سلَيمانىء كاتة ب��ةو كة ش��ةوة، ئ��ةو خةفةرةكانى لةخزمةتى خؤياندا لةواجبى درةن��ط��ة ئةم من ب��إواى بة بريندارةكاندابوون، كارانةى يةكَيتى بةرامبةر اليةنطرانى طؤإان دةيانكات، دواتيرى خؤيانة دةيوةشَينن، كة خةَلك لةإَيطةى تؤقاندنةوة دةنطيان ثَيبدات، خةَلك كة دةيبينين، خؤشبةختانة بةآلم بةثَيضةوانةوة نةتؤقاوة، نةدةترسَيتء زياتر خةَلك دةستدرَيذييانة ئةو دواى بةطإوتين بووة بؤ طؤإان، ضونكة ئةمة إقى هةتا خةَلك كردووة، ئةستوورتر خةَلكى زوَلمى زياترى لةسةربَيت رقى ئةستوورتر دةبَيت، بةثَيى ئةو بةدواداضوونانةى خؤمان دةستدرَيذييانةى ئةو لةدواى كردوومانة ط��ؤإان اليةنطرانى س��ةر بؤ يةكَيتيى كردوونى ئاستى جةماوةريى طؤإان بةرةو

هةَلكشان ضووة.رؤذنامة: بةآلم سةرؤكى حكومةت لةء كؤبوونةوةيةدا لةطةأل هَيزة ئةمنييةكانى لةسةر لَيكردن دةستخؤشى سلَيمانيدا

ثاراستنى هَيمنيى ناوشارى سلَيمانى؟ئةو ل���ةدواى رؤذ ي��ةك��ةم ئَيمة -بةاليةنطرانى بةرامبةر توندوتيذييانةى طؤإان، فراكسيؤنى نوَينةرى كرا، طؤإان ئةندامة، ثةرلةمان ناوخؤى ليذنةى لة كة بة ئاطادارى سةرؤكى ثةرلةمان ياداشتَيكى بردو موناقةشةى لةطةأل سةرؤكى حكومةت كردووة، حاَلةتةكةمان بؤ روونكردووةتةوة، حاَلةتة لةو حكومةت سةرؤكى ثَيموانية؛ بَيئاطابَيت، بةَلكو دةبوو سةرؤكى حكومةت سلَيمانى ئاسايشى بةإَيوةبةرَيتى سزاى ئاسايشانةى ئ��ةو ياسا بةثَيى ب��داي��ة، نةخؤشخانةو س��ةر هةَليانكوتاية كة زيندان كرد، سزاى راثَيضى بريندارةكانيان كة كرد، ثَيضةوانةكةى ئةو بةآلم بداناية، سوثاسى ئةو هَيزانةى كردووة، ديارة ئةوة جارَيكى ديكة ئةوة دةسةلمَينَيت، كة يةكَيتى وةرنةطرتووة، لةشكستةكةى تةجروبةى

رؤذبةإؤذ هةَلةى زياتر ئةنجامدةدات.

سةرؤكى فراكسيؤنى طؤِران:

ثـةرلةمـانمـان طـؤأى

)30( ثرؤذةياسامان داوةتة سةرؤكايةتيى

ثةرلةمان، كة سةرجةميان

لة بةرذةروةنديى خةلَكداية

ذمــارة )570( 9ضاوثَيكةوتنسَيشةممة 2010/2/23

[email protected]

Page 9: rozhnama 570

سازدانى: دلَير عةبدولخالق

د.شؤإش حةسةن، ثسثؤإى ياساي دةستووريىء سيستمة سياسييةكانء

مامؤستا لة زانكؤي سلَيمانى لة ديدارَيكى رؤذنامةدا، ئاماذة بة

ناكارايى رؤَلى سةركردايةتيى سياسيى كورد دةكات لةعَيراقى

رابردووداء ئةو دؤخةش دةبةستَيتةوة بة طواستنةوةى نةفةسى شةإى ناوخؤى نَيوان

ثارتىء يةكَيتى بؤ بةغداء دةَلَيت: »هةميشة بةرذةوةنديية

حيزبييةكان رَيطربوون لةبةردةم بةرنامةيةكى نةتةوةيى تؤكمةدا، عَيراقيش لةثَيكهَينانى حكومةتى

ئةوةندةى حيسابى ئةوة دةكرا ئةو دوو حيزبة ض ثؤستَيكيان دةستطير دةبَيت، ئةوةندة حسابى شتى ديكة

نةدةكرا«.لةبارةى طرنطيىء جياوازيى

هةَلبذارنى )3/7(ى ئةنجومةنى نوَينةرانى عَيراقيش، شؤإش

حةسةن بإواي واية؛ كورد بةخةتَيكى نوَيوة دةضَيتة

ئةنجومةنى نوَينةرانى عَيراق، ئةو ليستة نوَيية رازى نابَيت بةسازشى

ثشت ثةردةء نهَينييةكان ئاشكرا دةكات، وةك ضؤن طإوتينَيكى

زياترى بة ثةرلةمانى كوردستان بةخشيوة، دةتوانَى دؤخى كورديش

لةبةغدا بطؤإَيت.

ثرؤسةى لةبةردةم كورد رؤذنامة: نوَينةرانى ئةنجومةنى هةَلبذاردنى لة ئةنجومةنة ئةو رؤَلى عَيراقداية، دروستكردنى بإيارء ياساكان بةرضاوة، ضى رابردووييدا ئةزموونى لة كورد

لةو ئةنجومةنة دةستكةوتووة؟عَيراق بؤ ئةنجومةنة ئةو راستة -

طرنطيى ه��ةرَي��م ب��ؤ ب���ةآلم ط��رن��ط��ة، بؤئةوةى دةطةإَيتةوة ئةمةش نةبووة، لةدواى كورد نوَينةرانى سةركردايةتىء ثرؤسةى رزطاريى عَيراقةوة، نةيانتوانيوة بؤ وةرب��ط��رن ئةنجومةنة ل��ةو س��وود كورد داخوازييةكانى مافء ضةسثاندنى زياتر فيدإاَليزم، لةمةسةلةى بةتايبةت كاتيان ك��ردووةء بةكات موماتةَلةيان طةإانةوةمان بة داوة. خؤيان لةدةست بة كورد ثةيوةندييةكانى سروشتى بؤ دةسةآلتة يةك لةدواى يةكةكانى ديكةش، بةرضاو زياتر حاَلةتة ئ��ةو بَيطومان كورد سةركردايةتى كاتَيكيش دةكةوَيت، حوكمي زاتى طؤإى بة فيدراَليى، ثَيويست سةرةكييةكانى لةبنةما بةرطريى بوو فيدراَلييةت بكاتء سنووري هةرَيم دياري بكات، بةآلم ئَيستا رووبةرى هةرَيم بكةينة ناوضة لةناو لةبةشَيكى زياتر بةش، سَى ضيية زةمان نازانين كة جَيناكؤكةكانة، ئةو ناوضانة دةطةإَينةوة سةر هةرَيم يان

نا؟!.ثَيداطريى نةيتوانى لةبةغدا ك��ورد دةوَلةتى كاتى ياساى بإطةكانى لةسةر 140ى دواتر )58( مادةى بكاتء عَيراق لة م��ادةي��ة ئ��ةو كاتَيكيش دةس��ت��وور، لةدةستدةدات، ياسايى هَيزى ،)2007(كورد هيض هةَلوَيستَيكى نةبوو، كورد لةناو ئةنجومةنى وةزيرانيش ئامادةيى هةبووة، بةآلم رؤألء كاريطةريى نةبووة، لةكاتَيكدا بةرذةوةندييةكانى دذى حكومةتانة ئةو كورد وةزيرَيكى دةوةستانةوة، كورد كؤبوونةوةكانيان حكومةتء بايكؤتى

نةكرد، هةموو ئةوانةمان لةدةستضوو.رؤذن���ام���ة: ئ���ةو ئ��ةزم��وون��ة باستكرد، ت��ؤ شكستخواردووةى راستة لةثشتة، فاكتةرَيكى ض وةرطرتنى لةسةر زؤر تةركيزكردنى بةرذةوةنديى زةقكردنةوةى ثؤستء ل��ةه��ؤك��ارة بةشَيكن ح��ي��زب��ةك��ان

سةرةكييةكان؟ شةإى نةفةسى بة يةكَيتى ثارتىء -ناوخؤوة ضوونة بةغدا، ئاشكراية ساآلنَيكة تةسكى بةرذةوةنديى لةبةر هَيزانة ئةو يةكتربوونةوة، رووبةإووى حيزبايةتى حيزبييةكان بةرذةوةنديية هةميشة بةرنامةيةكى ل��ةب��ةردةم رَي��ط��رب��وون حكومةتى لةثَيكهَينانى تؤكمة نةتةوةيى عَيراقى، ئةوةندةى حيسابى ئةوة دةكرا ئةو دوو حيزبة ض ثؤستَيكيان دةستدةكةوَيت، ئةو نةدةكرا، ديكة شتى حسابى ئةوةندة نةبوو قورساييان هيض كاربةدةستانة لةناو حكومةت، كة بة بةرذةوةنديى كورد بشكَيتةوة، سةرؤك كؤمار وةك شوَين بؤ كورد طرنطة، بةآلم لةسيستمى ثةرلةمانيدا لةو ضونكة نيية، ئةوتؤى طرنطييةكى سيستمةدا سةرؤك كؤمار رةمزييةء هيض

بةرثرسياريةتييةك وةرناطرَيت، بةوثَييةى وةزيرء لةبارةى نيية، فيعليى دةسةآلتى طشتيىء بةإَيوةبةرى وةزيرء جَيطرى نةك ئَيمة كورديش، ديكةى ثلةدارةكانى هةر ثَييان ئاشنانين، بةَلكو ناشزانين ئةوان كَى بةرثرسياربوونء كَى لةبةرامبةر ضاودَيريى كارةكانيانى كردووة؟، دواجار

هةريةكةو لةئاشى خؤى لَييكردووة.هاوثةيمانيى ليستى رؤذن��ام��ة: ساَلى ضوار ئةزموونى لة كوردستان رابردوويدا، سستبووة لة ئامادةكردنى كَيشةكانى ضارةسةرى بؤ ثإؤذةياسا ضارةسةرى ضاوةإَيى زياتر كوردء بوون، عَيراق وةزيرانى ئةنجومةنى

هؤكارى ئةمة ضيية؟لة زؤرب����ووة كةمتةرخةميى -ثَيدانةطرتن لة ثإؤذةياسا، ئامادةكردنى ئةوة هةر نةك كورد، مافةكانى لةسةر عَيراقى، وةقائعى جةريدةى لةدةركردنى ب��آوك��ردن��ةوةى بؤ ك��وردى بةزمانى ك��ورد خةَلكى ب��ؤئ��ةوةى ي��اس��اك��انء وآلتةكةى لةياساى بزانَيت بيبينَىء رَيى كةس لةكاتَيكدا روودةدات، ضى كةسَيكى ضةند كة نةطرتووة، ليستة لةو زمانزانى كورد تةرخانبكات بؤ وةرطَيإانى دةسةآلتدا لةوثةإى ك��ورد ياساكان! كةضى دةرضوو، عَيراقى ثارةى كة بوو ئةو لةسةر كوردى زمانى بة نةيانتوانى دراوة بنووسن، هةموو ئةمانة دةرخةرى بة ب��ووة طرنطينةدان ث��انء نةبوونى

نةتةوةييةكان. سياسةتة ئةمجارةى بةشداريى رؤذن��ام��ة: ئةنجومةنى هةَلبذاردنى لة ك��ورد كة لةكاتَيكداية عَيراق نوَينةرانى هةيةء كارا ئؤثؤزسيؤنى هةرَيم لة جياواز ليستى بةضةند هاوكاتيش بة دةكات، هةَلبذاردنةكة بةشداريى هةَلبذاردنة ئةم طرنطيى تؤ بؤضوونى هةَلبذاردنةكانى لة ضؤن لةضيدايةء

ديكة جيادةكرَيتةوة؟دةبَيت، جياواز هةَلبذاردنة ئةم -دةبَيت جياواز ثَيكدَيت ثةرلةمانةى ئةو ئةم هاوكَيشةية، لةثةرلةمانى ثَيش خؤى، عةرةبةكانيش اليةنة بؤ كورد، بؤ نةك تةيارى ئةوانيش لةناو ضونكة ت��ةواوة، دؤخَيكى ط��ؤإانء لة ض��اوى هةية وا دةضَيتة نوَيوة بةخةتَيكى كورد ديكةية، نوَيية ليستة ئ��ةو ع��َي��راق، ثةرلةمانى ث��ةردة، ثشت بةسازشى نابَيت رازى دةكات، ئاشكرا نهَينييةكان ليستة ئةو كوردستانيش ثةرلةمانى لة ضؤن وةك دام��ةزراوةي��ة بةو زياترى طإوتينَيكى كورد دؤخى دةتوانَى طؤإان بةخشيوة. كارنامةيةكى ضونكة بطؤإَيت، لةبةغداش كَيشةكانء ضارةسةركردنى بؤ نوَييان بةغداء هةرَيمء نَيوان ثةيوةندييةكانى

مةسةلة نةتةوةييةكان ثَيية.بة كوردييةكان كوتلة رؤذنامة: دةبَيت ئؤثؤزسيؤنيشةوة، دةسةآلتء هةَلبذارنى دواى لةبةغداى بكةن ضى

)3/7(؟ثَيداطريى ثَيويستة هةموو كوتلةكان -بكةن، ئةساسييةكان مةسةلة لةسةر مةركةز دةسةآلتى لة نةتوانن ئةطةر دةبَيت بضةسثَينن، م��ةس��ةالن��ة ئ��ةو هةَلوَيست وةربطرنء بَيدةنط نةبن، كورد هةَلوَيستى هةَلوَيستيى، بةبَى تابمَينَيتةوة فيدراَليةتء ئاليةتى دةبَيت الوازتردةبَيت، ثَيطةى هةرَيم رَيكبخرَيت، دةبَيت بزانرَيت مةركةزء حكومةتى لةناو ثَيطةى كورد ضيية؟ فيدراَلييةكانياندا دام��ودةزط��ا بنةمايةكة؟، ض لةسةر عَيراق فيدراَليةتى سازشةكان ثَيويستة كورد ئؤثؤزسيؤنى لةبةغدا ضى نازانين ئَيمة بكات، ئاشكرا دةط���وزةرَي���ت، ئ���ةوةى دةط����وزةرَىء دوو دةستى لةسةر تةنيا رادةب��وورَى كورد ثةلةمانتارةكانى سةركردةيةء ئةو فةرمانةكانى جَيبةجَيكارى تائَيستا ثةسةندكردنى بوون، سةركردةية دوو ئؤكةى يةك بة هةَلبذاردنةكان ياساى ماندووبوونى هةموو هةرَيم سةرؤكى وةف��دى ل��ةب��ةغ��داء ك��ورد نوَينةرانى هةَلوَيستى كوردستانء ثةرلةمانى لةبةغدا دؤخة ئةو هةدةردا، بة هةرَيمى ئةو تةنيا ئايندةدا، بةغداى لة دةطؤإَيت، خاوةن ك��وردةوة بةناوى حيزبة دوو ديكةش اليةنى بةَلكو نابن، قسة بإيارء

دَيتة ناو هاوكَيشة سياسييةكةوة.رؤذنامة: ئةوةى ئةو دؤخة دةطؤإَيت، سياسيى، ضوارضَيوةيةكى وةك طؤإانة

يان واقيعَيك دةيسةثَينَيت؟ط���ؤإان ه��ةي��ة ه��ةل��وم��ةرج��َي��ك -بةشَيك كردوويةتيية قؤستوويةتييةوةء ئةو خ��ؤى، بةرنامةى ستراكتؤرء لة ئةطةر خةَلكة، ويستى هةلومةرجة خةَلك لَيهةَلبطرَيت، دةستى طؤإانيش ساأل )18( دواى لَيهةَلناطرَيت، دةستى نيية، رازى حوكمإانيية بةوجؤرة خةَلك ناوةندى كؤكةرةوةء داينةمؤي بةآلم ناإةزاييةكان دةنطة هةموو يةكخستنى طرنطتر لةهةمووشى ط��ؤإان��ة، ئَيستا نابن، بَيدةنط طؤإان ثشت دةنطةكانى

لةوشَيوة حوكمإانييةى كورد لةبةغدا.بؤضوونانةى بةو ثاَلثشت رؤذنامة: دةرتبإى، لةعَيراق كورد رؤَلى لةسةر يان لةعَيراقدا بةشدارة، ثَيتواية كورد هاوبةشة لةثرؤسةى سياسيىء ئيداريى

ئةو دةوَلةتةدا؟ نة بةشدارةء نة ثَيويست، وةكو -سياسيى بةشداريى ئةطةر هاوبةشة، هةموو لةسةر كاريطةريى دةبَيت بَيت، دامودةزطاكانى مةركةز هةبَيت، بةنموونة

دةوَلةتى ثَيكهاتةكانى كة فيدراَلى دةَلَيين؛ فيدراَلى لةعَيراقدا نةبَيت، كورد لةضى ئةو سيستمة بةشدارة، يان هاوبةشة! ئَيمة يةك هةرَيمةش ئةو لةعَيراق، هةية هةرَيممان هةموو كة عةرةبيية، اليةنى بةرامبةر هةرَيمن، فيدراَلييةي خواستة ئةو دذى نيية، ديكة هةرَيمى هةرَيمةوة ئةو لةتةك زةمانةتى وانيية ئيتيحادى دادطايةكى ثاراستنى ئةو هةرَيمة بكات، فيدراَليةتةكة ثارَيزطا، ئاستى بؤ ش��ؤإب��ووةت��ةوة ئيداريية، يةكةيةكى ثارَيزطا لةكاتَيكدا

بةآلم هةرَيم يةكةيةكى سياسيية.رؤذن���ام���ة: ك��ةوات��ة ك���ورد، ض

جَيبةجَيكردووة؟ ئةجَيندايةكى هةروةك نةبووة، ئةجَيندايةكى هيض -كة نيية، لةبةردةست ضانسةشمان ئةو عَيراق دةوَلةتى ديكة ساَلى ضوار ئايا قبووَلدةكات؟ كورد ئَيستاى دؤخةى ئةم جَيبةجَيبكةن؟ داواكانمان ضيية زةمان زةمان ضيية 17%ى بودجةى هةرَيم ثَيمان ناوضةجَيناكؤكةكان كَيشةى دةبةخشن؟ ضيية؟ بةديلمان دةك���ةن؟ ض��ارةس��ةر عَيراقيى دةس��ت��وورى ضيية زةم���ان دذى بةشَيوةيةك ناكرَيتةوة، هةموار بةرذةوةندييةكانى كورد؟ كورد خؤيان بؤ ئةطةرةكان ئامادةنةكردووةء بةو دؤخةى ئَيستاش ناتوانَى فشار دروستبكات، ئةطةر بةستووة، دةستوور بةياساء ثشتمان دةبَيت ئةو هاوكَيشة بزانين، كة هَيز ياسا دروستدةكات، نةك ياسا هَيز دروستبكات، ناسةثَينَيت، داخوازييةكان ياسا تةنيا بة كوردييةكان اليةنة هةموو ئةطةر بؤية نةضنة نةتةوةييةوة بةستراتيذييةتَيكى ضونكة سةركةوتوونابن، بَيطومان بةغدا، لةعَيراق، هةية كةممان رووناكييةكى زياد رووناكيية ئةو تؤكمة بةهَيزَيكى

دةكرَيت.هيض رةشبينيية، ئةو رؤذن��ام��ة:

نيية؟ لةثشتةوة طةشبينييةكى كة طؤإان، هاتنةكايةى بةحوكمى -ليستة هةرَيمء خؤىء بةسةر طؤإانى طةشبين دةكرَيت هَينا، ركابةركانيشى كارةكانى لةسةر ئ��ةوةش ب��ةآلم بين، داهاتووى ئةو كوتلة دةوةستَيت. ئةمجارة ليستى هاوثةيمانى خةَلكانَيكيان ثاآلوتووة بؤئةوةى بَيايةنن، ئةكاديمينء زياتر كانديدةكانيش ثَيبدات، دةنطيان خةَلك ئةو ئةطةر دةزان��ن، باش راستيية ئةو لةناو دايهَينا طؤإان كة نةبواية، طؤإانة بؤية نةدةكرايةوة، جَييان ليستةدا ئةو ليستةكان هةموو لةناو باش خةَلكى لةبةر خةَلكانةء ئةو دةكرَيت ثاَليوراوةء كارةكانى لةسةر ضاودَيرييةى ئ��ةو دروستبووة، لةبةغدا كورد نوَينةرانى دواجار بكةنء رايى كارةكانيان باشتر لةسةر باشى كاريطةريى هةوَلةش ئةم

ئةداى كورد دةبَيت لةعَيراقدا. لةعَيراقدا ئةوةى لةطةَل رؤذنامة: ن��ةت��ةوةى دوو ك���ورد ع����ةرةبء باس زؤر بةآلم دةوَلةتن، سةرةكيى نةتةوةية دوو ئةو ناهاوسةنطيى لة ثةيوةندييةشدا لةو دةكرَيتء كراوةء طؤإَى، دَيتة بضووكيش طةورةء برا هاوسةنطيي راطرتنى بؤ بكرَيت ضى

ئةو دوو نةتةوةية؟لة تائَيستاش كورد ئةوةية، كَيشة -كات هيض بةرطريكردندايةء هةَلوَيستى هَيرشدابَيت، هةَلوَيستى لة نةيتوانيوة نةتةوةيية ث��رس��ة ئ��ةو ه��ةرب��ؤي��ةش ب��ةه��ةَل��ث��ةس��َي��ردراوى ئةساسييانة ثةيوةندييةكانى دةبَيت كورد ماونةتةوة، لةسةر ديكة ثَيكهاتةكانى لةطةأل عةرةبء رَيكبخاتةوةء تةندروست بنةمايةكى مافةكانى لةسةر ثَيداطريى هاوكاتيش بكات، ئةطةر بمانةوَيت هاوسةنطيى خؤمان بثارَيزين، دةبَيت بةإاستى مةسةلةى كورد بؤ ياسايى ضوارضَيوةيةكى لةعَيراقدا نةتةوةييةكان ثةيوةنديية دروستبكرَيتء جيابكةينةوة، حيزبييةكان لةثةيوةنديية قبووَلى كوردييةكان اليةنة هاوكاتيش يةكتر بكةنء بةرذةوةنديية نةتةوةييةكان ن��ةك��ةن��ة ق��ورب��ان��ي��ى ب��ةرذةوةن��دي��ي��ة

حيزبييةكان.

د.شؤأش حةسةن:طؤأان نهيَنييةكانى بةغدا ئاشكرا دةكات

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23 ضاوثَيكةوتن 8

[email protected]

هةميشة بةرذةوةنديية

حيزبييةكان ريَطربوون لةبةردةم

بةرنامةيةكى نةتةوةيى تؤكمة

لةثَيكهيَنانى حكومةتى عَيراقى،

ئةوةندةى حيسابى ئةوة دةكرا ئةو دوو حيزبة ض ثؤستَيكيان

دةستدةكةوَيت، ئةوةندة حسابى

شتى ديكة نةدةكرا

Page 10: rozhnama 570

كةركوك: رَيباز محةمةد

هةَلمةتى راطةياندنى دواب���ةدواى ئةنجومةنى هةَلبذاردنى بانطةشةى كةركوك ثارَيزطاى لة عَيراق، نوَينةرانى دةستدرَيذيى ك��وذرانء توندوتيذيىء زيادبوونة، لة روو هاوآلتييان سةر بؤ شارةكة رؤذنامةنوءسانى رؤشنبيرانء رؤَلى ئةمنييةكان دةزطا كة داوادةك��ةن، ئاراميى ثاراستنى لةثَيناوى بطَيإن زياتر شارةكة، ضونكة ثَييانواية؛ كةمتةرخةمبوون، لة طؤإانيش ليستى سةرؤكى هةروةها ثارَيزطاى كةركوك دةَلَيت: »ئةو كةسانةى هَيزى ضاكيان هةية خاوةنى ئةو خروقاتانةن

بؤ سةر هاوآلتييان«.رؤذن��ام��ة، زانيارييةكانى بةثَيى طةنجَيك )2/13( رؤذى سةرلةئَيوارةى لةكاتى خ���زر« »م��ح��ةم��ةد ب��ةن��اوى دؤميز- رَيطاى لةسةر بانطةشةكردندا كةركوك كوذراء هاوإَييةكيشى بة سةختيى بريندار دةكرَيت، سةرضاوةيةكى تايبةت لة راطةياند: رؤذنامةى بة كةركوك ثؤليسى بانطةشةوة، بة سةرقاَلبوونيان »لةكاتى محةمةدء هاوإَيكةى بةناوى ئارى لةاليةن طوللةيان دةستإَيذى ضةكدارَيكةوة ضةند كوذراء محةمةد ئةنجامدا لة لَيدةكرَيتء

هاوإَيكةى برينداربوو«.دانيشتووي جةالل، تةحسين هاوآلتى تةقةكردنء ثَييواية؛ كةركوك، ش��اري بؤ ك��ةرك��وك ب��ارودؤخ��ى شَلةذاندنى بانطةشةى تَيكضوونى دواخ��س��ت��نء هةَلبذاردنةو وتي: »بةهؤى ئةوةى ضةندين ساَلة كَيبركَيي هةَلبذاردن بةمجؤرةى ئَيستا دةيانةوَيت تيرؤريستان بؤية نةبينراوة، ثرؤسةكة بشَيوَينن بؤئةوةى هةَلبذاردن لة

ثارَيزطاكة ئةنجامنةدرَيت«.

رؤشنبيرانى رؤذن��ام��ةن��وءس��انء كةمتةرخةم بة ئةمنييةكان دةزطا شارةكة ناودةبةن، ئةمة لةكاتَيكداية عةميد سةرحةد قادر، بةإَيوةبةرى ثؤليسى قةزاو ناحيةكانى دةزطا بةهَيزى ثالنى بة ئاماذة كةركوك،

ئةمنييةكان دةكات.بة ه��ادى سةركؤ رؤذن��ام��ةن��وءس ئةمنييةكانى »دةزطا راطةياند: رؤذنامةى تؤكمةتريان ثالنَيكى دةبواية كةركوك دابناية، ضونكة كةركوك لة تيرؤرةوة طالوةو تائَيستا بة رةسميى نةتوانراوة بة شارَيكى عةميد بةآلم بناسرَيت، تيرؤر لة دوور كةركوك لة حاَلةتةى ضةند ئةو سةرحةد بؤ ناودةباتء سروشتيى بة روءيانداوة فرة شارَيكى »كةركوك وتى: رؤذنامة عَيراقَيك وةكو مةزهةبة، ئايينء نةتةوةء واية، بؤية كوذرانى كةسَيكء برينداركردن، حاَلةتَيكى سروشتيية لة ثارَيزطايةكى وةكو كةركوكدا، لةهةمانكاتدا كةركوك لة هةموو

ثارَيزطاكانى ديكةى عَيراق باشترة«.سةبارةت بة هةوَلى دةزطا ئةمنييةكان بانطةشةدا، رؤذان��ى لة ئاراميى لةثَيناو بة ناحييةكان قةزاو ثؤليسى بةإَيوةبةرى رؤذى دووةم »لة راطةياند: رؤذنامةى بانطةشةوة لة بةياننامةيةكدا قةدةغةكردنى ئةو بانطةشةى كاتى لة راطةياند ضةكمان

ئؤتؤمبَيالنةى بانطةشة دةكةن«.هاوكات ئاوات محةمةد ئةمين، سةرؤكى بة كةركوك، ثارَيزطاى لة طؤإان ليستى رؤذةى ضةند »ئةو راطةياند: رؤذنامةى دةبَيت هةَلبذاردن، بانطةشةى بؤ ماوة كةشَيكى لةبار بإةخسَينرَيت لةثَيناو ئاراميى

شارةكةو بةإَيوةضوونى ثرؤسةكة.لة بةرثرسة كآ ب��ةوةي سةبارةت ئاوات هاوآلتييان، لة تةقةكردن كوشتنء هَيزى كةسانةى »ئ��ةو وت��ى: محةمةد، حكومةت، لة بةشَيكن هةيةء ضةكداريان

ئ��ازاردان��ى لة بةرثرسن ك��ةرك��وك لة هاوآلتييانء داوا لة خةَلكى كةركوك دةكةم ليذنةيةكى داواشيكرد هةبَيت«. ئارامييان بَياليةن كةسايةتى لة ب��ةدواداض��وون هةموو ئَيمة ب��ؤئ��ةوةى دروستبكرَيت

بخةينةإوو، بةَلطةكانمان دؤكيؤمَينتء ثَيشَيلكار بة طؤإان ليستى كة ئةوانةى ناودةبةن بةَلطةكانيان بهَينن ئَيمة ئامادةين

رووبةإوويان بينةوةء الريمان نيية.«ئةنجومةنى ئةمجارةى هةَلبذاردنى لة

كةركوك ثارَيزطارى لة عَيراق، نوَينةرانى دةكةن ملمالنآ سياسيى ق��ةوارةى )27(ذم���ارةى ك��ة ك��ورس��ى، )12( ل��ةس��ةر )499( ليستةكان هةموو ثاَلَيوراوةكانى

ثاَلَيوراوة، كة )111( ثاَلَيوراويان ئافرةتن.

كةركوك، ئارام جةمالرَيباز محةمةد

لةسةرةتاى دةستثَيكردنى ثرؤسةى بؤ ق��ةوارةك��ان ليستء بانطةشةى ثةرلةمانى داه��ات��ووى هةَلبذاردنى كوردييةكاني ليستة تائَيستا عَيراق، يةكتر كةركوك ضةندين سكاآليان دذي ليستى طؤإان لةنَيوياندا تؤماركردووةو لة شارى كةركوك )26( سكاآلى ياسايي لة بةشدار قةوارةى ذمارةيةك لةدذى تؤماركردووةو هةَلبذاردن ثرؤسةى دذى لة سكاآليانة لةو )21( لة زياتر

ليستى هاوثةيمانيى تؤماركراون.فةرهاد تاَلةباني بةإَيوةبةري ئؤفيسي كةركوكي كؤمسيؤني باآلي سةربةخؤي راطةياند، رؤذنامةي بة هةَلبذاردنةكان لةاليةن قةوارةكانةوة ضةندين سكاآليان لةسةر زؤربةيان كة تؤماركردووة ناتوانين بةآلم كوردييةكانن، ليستة بآلوبكةينةوة، ضونكة ليستانة ئةو ناوى ئةطةر بةغدا، بؤ ناردووة سكاآلكانمان ئةو بوون، دروست نةبوونء ثوضةأل

كاتة بآلوياندةكةينةوة«. خاليد ثارَيزةر ديكةوة، لةاليةكي ياسايي رَي��ث��َي��دراوى نةقشبةندى، باآلى كؤمسيؤنى لة ط��ؤإان ليستى كةركوك، ش��ارى لة هةَلبذاردنةكان »لةسةرةتاي راطةياند: رؤذنامةي بة )26( ب��ان��ط��ةش��ةوة دةستثَيكردنى قةوارة ثَيشَيلكاريى لةسةر سكاآلمان )هاوثةيمانيى وةك بةشداربووةكانى ياسا، دةوَلةتى ئيئتيالفى كوردستان، ئيسماعيل ليستةكةى توركمانى، بةرةى نيشتمانيى رزطاريى كارو حةديدى، )21( لة زياتر تؤماركردووةو عَيراق( ثَيشَيلكارييةكانى لة دذى لةو سكاآليانة ك��وردس��ت��ان هاوثةيمانيى ليستى

تؤماركراون«.ثَيشَيلكارييةكانةوة، لةبارةى جؤرى »هةندَيكيان رايطةياند: نةقشبةندى دةستثَيكردنى لةبةرامبةر سكاآلن ئةو لةاليةن ثَيشوةخت بانطةشةى ئةو بةكارهَينانى ياخود اليةنانةوة، كؤمسيؤنةوة ل��ةالي��ةن شوَينانةى وةك بانطةشةكردن، بؤ رَيثَيدراونين بازطةكانء ثردو مزطةوتء قوتابخانةو

ق��ةآلى ك��ةرك��وكء...ه��ت��د( ه��ةروةه��ا لةسةر ئةو سكاآليانةى بةشَيكى زؤرى تؤمارمان كوردستان هاوثةيمانيى تةقةكردنء ل��ة بريتيية ك���ردوون، تيمى دةستبةسةركردنى سوءكايةتىء طؤإانء لؤكاَليى كةناَلى تةلةفزيؤنى بة طؤإان هةوادارَيكى هَيرشكردنةسةر ئؤتؤمبَيلى ماألء لة تةقةكردن ضةقؤو

ضةند كانديدَيكى ليستى طؤإان«.خاليد نةقشبةندى ئةوةشى راطةياند: ت��ةواوي��ى ب��ة ط���ؤإان ليستى »وةك ثابةندى ياساكانى كؤمسيؤنينء بةَلطةى ثَيشَيلكارييانة ئةو لةسةر تةواويشمان بةآلم كردووة، كؤمسيؤن بة ثَيشكةش رَيوشوَينى هةنطاوةكانى لة نيطةرانين سكاآلكان، بة س��ةب��ارةت كؤمسيؤن ضونكة ثَيمانواية لة وةرطرتنى رَيوشوَين بةثَيى سكاآلكان كؤمسيؤن سستةء ئةو سيستمى ثَيضةوانةى ثَيشَيلكارييانةش كؤمسيؤنء ياساى )19(ى ذم��ارةى سةرؤكى كة هةَلبذاردنن، ئ��اك��ارى كردووة، ئيمزايان قةوارةكان سةرجةم كؤمسيؤن ياساكانى ثَيشَيلى ك��ة

نةكةن«.

ئارام شَيخ وةسانى

ل��ة س��ةن��ت��ةرى م��وس��َل��دا، ك��ة رَي���ذةى هةزار حةوتسةد مليؤنَيكء بة دانيشتوءانى كةس دةخةمَلَينرَيت تائَيستا هيض يةكَيك لة ليستة كوردييةكان نةيانتوانيوة بانطةشةى هةَلبذاردن بة ئةوة برايةتيش ليستى ئةندامَيكى بكةنء

مةترسيى دةبينَيت.لةطةأل ئةوةى لةناو شارى موسَلدا رَيذةيةكى زؤر كورد نيشتةجَييةء ضةند طةإةكَيكى طةورةى يونسء نةبى طةإةكى وةك هةية، كوردنشين تائَيستا بةآلم نوآ، موسَلى جةزائيرء حةى بانطةشةى نةكةوتوءنةتة كوردييةكان ليستة ساَلح، قاسم موسَلدا، سةنتةرى لة هةَلبذاردن ئةندامى ليستى برايةتى نةينةوا، بؤ رؤذنامة وتى: بةإَيوةدةبات، موسأل ئَيستا دةسةاَلتةى »ئةو كورد دذايةتى شَيوةيةك بةهةموو حوكمَيكة

دةكات، بؤية ناهَيَلن كورد بانطةشة بكات«.قاسم ساَلح وتيشى: »كورد ثَيويستة اليةنى

ياسايى بطرَيتة بةرو سكاآل تؤماربكات«.سياسيىء ناوةندة خةماَلندنى بةثَيى ئيعالميةكان بةشَيوةيةكى طشتيى رَيذةى كورد

)%30( بة موسَلدا ثارَيزطاى سةرتاسةرى لة موسَليشدا سةنتةرى لةناو دةخةمَلَينرَيتء

رَيذةى )5%-10%( كورد هةية.محةمةد بةشير، كانديدى ليستى هاوثةيمانيى كوردستان لة ثارَيزطاى موسأل، بؤ رؤذنامة وتى: »ئَيمة زؤر ثشت بةناو موسأل نابةستين، زياترى دةوروب��ةرى ناحيةكانى قةزاو لة كوردةكان موسَلة، لةو شوَينانةش كَيشةى بانطةشةكردن طةإةكَيكى ضةند ئَيمة ئةطةرضى نيية، هةية، موسأل سةنتةرى لةناو كوردنشينمان بةآلم زياتر ثشت بة ثةيوةنديية تايبةتييةكانمان هةروةها دةنط، بةدةستهَينانى بؤ دةبةستين دةسةآلتى بةهؤى بكرَيت بانطةشةش ئةطةر سوءدَيكى سةنتةردا، لةناو حةدباوة ليستى

نابَيت«.هةية ئ��ةوة مةترسى ديكةوة، لةاليةكى حةدباوة ليستى دذايةتييةكانى بةهؤى دةنطبدةنء نةتوانن سةنتةر ناو كوردةكانى هةية، دةنطانة ئةو دةستضوونى لة مةترسى قاسم ساَلح بؤ رؤذنامة وتى: »ئةوة راستة ئَيمة ضةند طةإةكَيكى كوردنشينمان هةية، مةترسى

لة دةستضوءنى دةنطةكانمان دةكرَيت«.

كــةركــوك

بانطةشةي هةلَبذاردن لة كةركوك بةرةو توندوتيذيى دةضَيت

كورد لة سةنتةرى موسَلدا كةركوك: زياتر لة 40 سكاآل تؤماردةكرَيتبانطةشة ناكات

ذمــارة )570( 11سَيشةممة 2010/2/23

[email protected]

منداآلنى كةركوكيش ضاوةإوانى طؤإانن

Page 11: rozhnama 570

راثؤرتى: بةرهةم خاليد

فراكسيؤنى طؤإان لة ثةرلةمانى كوردستان داوادةكات وردةكارييةكانى دؤسيةى فإؤكةوان )تاريق رةمةزان( بؤ راي طشتيى ئاشكرابكرَيت، ئاسايشى لةاليةن دةستطيركردنى ثاش كة هةرَيمةوة ئازادكراو رةوانةى دةرةوةى وآلت دادطا دانيشتنى يةكةم لة بإياربوو كة كرا، لةسةر كةيسى هةَلةبجة وةك شاهيد ئامادةبَيت، بةثَيى زانياريية رؤذنامةوانييةكانيش ئاسايشي طشتيى لة سةرووى خؤيةوة فةرمانى ثَيكراوة، ئةندامَيكي ليذنةى ناوخؤي ثةرلةمانيش ئاماذة ناهَينن كةيسة لةو واز ئةوان ئةوةدةكات؛ بؤ كةسانة ئةو هةَلةبجةدا يادي لة بؤئةوةى ثشت لة كة ئاشكرابكرَين، هاوآلتييان بؤ

ئازادكردنى فإؤكةوانةكةوة بوون.تاريق رةمةزان، يةكَيك لةو فإؤكةوانانةى كة لة كيميابارانكردنى هةَلةبجةدا بةشداربووة، لةاليةن ئاسايشى سلَيمانييةوة دةستطيردةكرَيت، يةكةم لة رؤذى )2008/12/21(، كة بإياربوو كةيسى بة بوو تايبةت دادط��اى دانيشتنى محةمةد دادوةر بةآلم ئامادةبَيت، هةَلةبجة كرد، شؤك تووشي ئامادةبوءانى عورةيبى هةرَيمى طشتيى ئاسايشي بةيانَيكى كاتَيك رةمةزان تاريق رايطةياندبوو كة خوَيندةوة، سلَيمانى نةخؤشخانةكانى لة يةكَيك لة هةآلتووةء رؤذي دواتر )رؤذنامة( هةواَلةكةى رؤذى ذم��ارةى لة دواتريش بآلوكردةوةء دؤكيؤمَينتى وَينةو كؤمةَلَيك دا )2009/5/3(تاريق كة ئةوةبوون بةَلطةى كة بآلوكردةوة، رةمةزان ئازادكراوةو رةوانةى دةرةوةى وآلت كراوة، نةك هةآلتبَيت، )وةك ئاساييش ئاماذةى

بؤ كردبوو(.كؤمةَلةى سةرؤكى عةبدولقادر، لوقمان قوربانييانى هةَلةبجة، لة لَيدوانَيكدا بة رؤذنامةى رؤذنامةوة لة ئةوةى دواى ئةوان راطةياند: نةماوة، زينداندا لة فإؤكةوانة ئةو كة زانييان داوةت��ة ياداشتيان ثةرلةمانء ضوءنةتة ليذنةيةك دواتريش ثةرلةمانء سةرؤكايةتى ثَيكهَينراوةو رووداوة ئةو بةدواداضوونى بؤ بةَلَينيان ثَيداون كة ثَيش كؤتايي ساَلي )2008( »بةآلم وتي: رابطةيةنن، ثآ ئةنجامةكةيان تائَيستاش هيض وةآلمَيكيان نةبوءة، هةرضةندة ب���ةردراوةو كةسة ئ��ةو كة دةزان��ي��ن ئ��ةوة بةإَيكراوة نةك هةآلتبَيت، بةآلم نازانين ضؤن

ئةو كارة كراوة«.باسي قوربانييان كؤمةَلةى سةرؤكى لةطةأل قسةيان ئةوكاتة كة لةوةشكرد، بةإَيوةبةرى ئةوكاتى ئاساييش كردووة، بةآلم ئةوة بداتآ زانيارييةكيان هيض نةيويستوءة ئةو كة ئةوةكردووة، بؤ ئاماذةى كة نةبَيت

لة رةخنةشي لوقمان رووداوة، لةو بَيتاوانة خولي ثَيشووي ثةرلةمان طرت، كة نةيانتوانيوة ئةنجامي بكةنء دؤسيةية ئ��ةو بؤ هيض

بةدواداضوونةكةيان ئاشكرا بكةن.طؤإاندا فراكسيؤنى داواك��ةى لة وةك لةسةر ثةرلةمان ثَيشووى خولي هاتووة، ليذنةى مافي مرؤظ لة 2008/12/24دا داواي ثةرلةمان ناوخؤى ليذنةى لة ليذنةيةكيان بةآلم رووداوة، لةو لَيكؤَلينةوة بؤ ثَيكهَينا كوآء طةيشتوءنةتة ئاشكرانةكراوة تائَيستا

بؤضى ئةو دؤسيةية داخرا.لة ناوخؤ ليذنةى ئةندامي قاسم، جةمال خولي ثَيشووى ثةرلةمانى كوردستان، ئةندامى ثةرلةمانةوة لةاليةن كة بوءة ليذنةية ئةو فإؤكةوانةكة دؤسيةى بةدواداضوونى بؤ باس رؤذنامة بؤ لَيدوانَيكدا لة ثَيكهَينراوة،

لةوة دةكات؛ ئةوان بؤ وردةكاريى ئةو بابةتة بةإَيوةبةرى سةيفةدين، مامؤستا سةردانى ثَيشووى ئاسايشى طشتيي سلَيمانييان كردووة، »هةآلتني« وردةكاريى نزيكةوة لة ئةوةى بؤ وتةى بةثَيي بةآلم بزانن، رةم��ةزان تاريق ثَيويست وةك ئاساييش بةإَيوةبةرةى ئةو، مةسةلةكةى باسي نةكردوءنء هاوكاريى لةسةر س��وورب��وءة ب��ؤي��انء ن��ةك��ردوءة هيض ئةوةى بةبآ رايكردووة، تاريق ئةوةى »يان وتيشي: بدات، زياتر روونكردنةوةيةكى بَيئاطابووة لةوة، يان نةيويستوءة راستييةكان بة ليذنةكة بَلَيت، تةنيا ئةوة نةبَيت بة ئَيمةى وت ئةطةر دادطاي بةغدا بانطم بكةن هةموو شتَيك ليذنةكةمان لةبةرئةوة باسدةكةم، ورديى بة دةستنةكةوتنء بابةتةكةو نادياريى لةبةر شاردنةوةى زانياريى لَيمان، نةمانتوانى بطةينة

ثةرلةمانيش ئةوتؤء سةرؤكايةتى ئةنجامَيكى بابةتةكةى نةهَيناوةتةوة ناو ثةرلةمان«.

نادياريى بة كةيسةكةو طرنطيى لةبةر رابردوو هةفتةى رووداوةك��ة، هَيشتنةوةى لة داواى رةسميى بة ط��ؤإان فراكسيؤنى سةرؤكايةتى ثةرلةمان كرد كة وردةكارييةكانى بؤ ليذنةكةيان ئةنجامى مةلةفةو ئ��ةو راي بؤ ئاشكراكردنى لةثَيناو روونبكرَيتةوة

طشتيى.ناوخؤى ليذنةى ئةندامى ساَلح، كاروان طؤإان، فراكسيؤنى لة كوردستان ثةرلةمانى باس لةوة دةكات؛ يةكَيك لةو كَيشة طرنطانةى كةيسى دةكات، لةسةر كاري ليذنةكةيان كة ثَيكهَينانى ث��اش كة رةم����ةزان(ة، )ت��اري��ق هاوآلتييانء بؤ ئةنجامَيك هيض ليذنةيةك، نةكراوة، ئاشكرا ثةرلةمانتارانيش تةنانةت

ليذنةيةوة ئةو ئةندامانى بة ثةيوةندييان بؤية كردووةء دؤسيةكةي وةرطرتووة، وتيشي: »بة ثةرلةمان سةرؤكايةتى لة داوامان رةسميى باسء ب��ةر بَيتةوة كةيسة ئ��ةو ك���ردووة رةمةزان تاريق ئازادكردنى ئةنجامدةراني عَيراق كؤماري سةرؤك كة بكرَين، دادطايي فةرمانى ئةو مةسةلةيةو بةو تؤمةتبارة

ئازادكردنى داوة«.وتيشي: ناوخؤ، ليذنةى ئةندامةكةى راي بؤ ئاشكرابكرَيت ناإوونيية ئةو »دةبَيت طشتيى، بةتايبةت كة يادي كيميابارانى هةَلةبجة وةآلم��ي ض��اوةإَي��ي ئَيمة نزيكبوءةتةوةء لةو واز دةكةينء ثةرلةمان سةرؤكايةتي كةسانةى ئةو ئةوةى بؤ ناهَينين، مةسةلةية بؤ رةمةزانةوةن تاريق ئازادكردنى ثشت لة

هاوآلتييان ئاشكرا بكرَين«.

راثؤرتى: ئيبراهيم عةلي

وةرزى بةَلَيندان دةنطى مسؤطةركردنى لةثَيناو ه��اوآلت��ي��ي��ان، ل���ةم���اوةى ه��ةَل��م��ةت��ى بة بةَلَين زؤرت��ري��ن هةَلبذاردنةكاندا دةدرَيت كوردستان هةرَيمى هاوآلتييانى ثارتة ب��اآلك��ان��ى ب��ةرث��رس��ة ل��ةالي��ةن كوردستانةوة، هةرَيمى سياسييةكانى سياسيي، ضاودَيرانى لة بةشَيك بةبإواى هةر لة كة كةسَيك ه��ةر بؤ بةَلَيندان ئيلتيزام بةَلَينة ئةو بةَلَينبدات، بوارَيكدا لةسةر ئةو كةسة دروستدةكاتء وادةكات لةبةرامبةر دروستبكات بةرثرسيارَيتيى لة ب��ةآلم داوي��ةت��ى، كة بةَلَينانةى ئ��ةو بةشَيوةيةكى ئةوةى كوردستان هةرَيمى ئيلتيزامَيكى بةَلَيندان هيض بينراوة عةمةليى خؤيان دروستنةكردووةو بةرثرسان بؤ بةدوءرطرتووة لةوةى كة ئةوان هيض جؤرة

بةَلَينَيكيان بة خةَلك دابَيت.خولى ثةرلةمانتارى محةمةد، تاظطة ك��وردس��ت��ان، ثةرلةماني راب����ردووي لةاليةن ثةيمانانةى بةَلَينء بةو سةبارةت هةَلبذاردنى بةشداربووةكانى ليستة ئةنجومةنى نوَينةرانء كانديدةكانى نَيو ئةم رؤذنامة بؤ هاوآلتييان بة دةدرَيت ليستة قورسةء زؤر كارَيكى »ثةيماندان وتى: ئاستَيكى هةر لة كةسَيك هةر ثَيويستة بة ئةوا بةَلَينَيكيدا، هةر بَيت كؤمةآليةتيدا تةواويى جَيبةجَيي بكات، ضونكة ثةيماندان

طةورةترين بةرثرسيارَيتيية«.

خولى لة تاظطة كة ئ��ةوةى بةهؤى ئةو ب��ووة، ثةرلةمان ئةندامى دووةم��دا كة خستةإوو، رؤذنامة بؤ راستييانةى قورس ئةركي ضؤن ثةيماندانةوة بةهؤى لةم ثةرلةمانتارانء شانى سةر دةكةوَيتة كة ثةرلةمانتارَيك »وةكو وتى: روءةوة ماوةى ضوارساأل ئةزموءنى ثةرلةمانتاريم هةَلبذاردن كة بَلَيم، ئةوة دةمةوَيت هةية، جياوازة زؤر كوردستان ثةرلةمانى بؤ نوَينةرانى ئةنجومةنى هةَلبذاردنى بؤ ليستةكان كانديدو بةداخةوة بةآلم عَيراق، لةوبارةيةوة، ناكةن جياوازييةك هيض لةكاتى كة بةَلَينانةى ئ��ةو نموءنة بؤ ثةرلةمانى بؤ هةَلبذاردنةكان بانطةشةى ئَيستاش خةَلك بة دةدرا كوردستان خةَلك، بة بةَلَين هةمان ثةيمانء هةمان نوَينةرانى ئةنجومةنى ب��ؤ دةدرَي���ت ئةركى كة كاتَيكداية لة ئةمة ع��َي��راق، لة جياوازة كوردستان ثةرلةمانتارَيكى ئةركى ثةرلةمانتارَيكى عَيراق، بةآلم لةكاتى جياوازيية ئةم هةَلبذاردنةكان هةَلمةتى ئةو دةبينين بؤية لَيوةناكرَيت، باسي ثةرلةمانتارةى كة دةضَيت بؤ بةغدا رةنطة كارةكانى خؤىء ئةركى ثَيويست وةكو وشةيةك ضةند تةنيا نةزانَيتء خؤى

دوءبارة دةكةنةوة لة هةموو كاتةكاندا«.ثَيشووى ثةرلةمانتارةى ئةو بةالى ثةرلةمان »سةير لةوةداية كة كةسَيك خؤى كانديد بكات بؤ ئةنجومةنى نوَينةرانء ئةم جياوازيية نةزانَيت«، لةبارةى هؤكارى ئةم هةية، كوردستاندا هةرَيمى لة حاَلةتةى حاَلةتةش ئةم سةرةكيى »هؤكارى وتى:

بةثَيي خةَلك، الى لة هؤشياريية نةبوونى ئايةتى قورئان ثةيماندان بةرثرسيارَيتيية لة دنياو قيامةتدا، بؤية دةبَيت هةر كاتَيك هةر ثةيمانَيك جؤرة دةدات، ثةيمان كةسَيك بدات كة لة سنوءرى دةسةآلتى ئةو كةسة بَيت، هةموو كةس دةتوانَيت ثةيمانى طةورة طةورة بدات بة خةَلك، بةآلم ئةوة طرنطة كة تؤ تا ضةند دةتوانيت ئةو بةَلَينانة جَيبةجآ

بكةيت«.

دواى هةَلبذاردنكةس ديارنامَينَيت

هةَلمةتةكانى لةكاتى ئةطةرضى بةشَيوةيةك بةرثرسان هةَلبذاردندا كة دةب��ن، ئاسايي هاوآلتييانى تَيكةَلي بؤ بإوايةيان ئةو هاوآلتييان ت��ةواوى هةَلبذاردنةكان لةدواى ئيتر دروستدةبَيت طؤإانى خَيرا زؤر بةشَيوازَيكى ذيانيان ثشتبةستن بة ئةمةش ب��ةس��ةردادَي��ت، بةآلم ثَيياندراوة، كة بةَلَينانةى ب��ةو لةطةأل ح��اَل��ةت��ةوة، ئ��ةم بةثَيضةوانةى راطةياندنى دةرئةنجامةكانى هةَلبذاردن ئةو واية ئةوة وةك نادؤزرَينةوةو بةرثرسانة دنيايةكى ديكةدا بذينء لة ئةم بةرثرسانة هاوآلتييان ذيانى بارودؤخى لة ئاطايان

نامَينَيت. بؤ ئةوةى بورهان، ثارَيزةر هؤشةنط كة بةرثرسانةى ئةو خستةإوو، رؤذنامة هةَلبذاردندا بانطةشةى هةَلمةتى لةكاتى ثَيويستة دةدةن، خ��ةَل��ك ب��ة ب��ةَل��َي��ن بةَلَينةكانيان واقيعى بنء ناضارى ئةوة نةبن بكةن، ون خةَلك لةبةرضاوى خؤيان كة

كوردستان هةرَيمى لة »بةداخةوة وتى: لَيكؤَلينةوةى جديمان نيية تابزانرَيت كَيشةو طرفتة سةرةكييةكانى هاوآلتييان ضينء بة ض ميكانيزمَيك كَيشةكان ضارةسةردةكرَين، بانطةشةى لةكاتى وايكردووة ئةمة بؤية هةَلبذاردنةكاندا بةرثرسانمان بةشَيوةيةكى هةِرةمةكي قسة بكةنء بةَلَينى ضارةسةرى دَين كة بةآلم ب��دةن، طرفتةكان كَيشةو بكةن، جَيبةجآ بةَلَينانة ئةم واقيع لة بة ثشتبةستن بة بةَلَينةكان لةبةرئةوةى زؤر ن��ةدراون، جديى لَيكؤَلينةوةى داتاو

قورسة ئةو بةَلَينانة جَيبةجَيبكرَين«.ئةوةدةكات؛ بؤ ئاماذة ثارَيزةرة ئةو ثَيويستة لة ثةرلةمانى كوردستان ياسايةك طةآلَلة بكرَيت كة ماف بدات بة هاوآلتييان بةَلَينةكانى جَيبةجَينةكردنى لةكاتى هةَلبذاردن، هاوآلتى بتوانَيت ئةو بةرثرسانة

بداتة دادطا.

طؤإانى ئايديؤلؤذيا خةَلكى زؤري��ن��ةى ئ��ةوةى بةهؤى هةرَيمى كوردستان مسوَلمانةء بةشَيك لة بةشداريي ثارتةكانيش باآلكانى بةرثرسة لة مةراسيمة ئايينييةكاندا دةكةن، لةثَيناوى خؤياندا بةالي خةَلك دةنطى كة ئةوةى مةراسيمانة ل��ةو بةشداريى رابكَيشن

دةكةن.دَل���دار رةش��ي��د، ض��االك ل��ة ب��وارى مةدةني، كؤمةَلطةى رَيكخراوةكانى ئايديؤلؤذياى بةرنامةو بة سةبارةت رؤذنامة بؤ هةرَيم سياسييةكانى هَيزة نةيانتوانيوة تائَيستا يةكَيتى »ثارتىء وتى:

خؤيان يةكالييبكةنةوة كة ئةوان دوو هَيزى لةو دةبينين بؤية ناعةلمانى، يان عةلمانين بةكارهَينانى بة ثَيويستيان كة كاتانةى ئايين ثارَيزةرى وةك خؤيان بَيت ئايين سةردانى هةركاتَيكيش نيشاندةدةنء وةك خؤيان دةك��ةن، ئةوروثا وآلتانى ئةمجؤرة نيشاندةدةن، عةلمانى هَيزى لةنَيو رةنطيداوةتةوة سياسةتكردنةش

تةواوى كارةكانى ئةو هَيزانة.ئ��ةوة ب��ؤ نموءنة رةش��ي��د، دَل���دار لةكاتى ئيسالمييةكانيش كة دةهَينَيتةوة، ثةيإةوى زؤر هةَلبذاردندا هةَلمةتةكانى لة نموءنة بؤ ناكةن، ئايينييةكان بنةما طةشةثَيدان، دادو حيزبي توركيا وآلتى هةَلمةتى لةكاتى ئيسالميية حيزبَيكى كة مةلهاى ضةندين سةردانى هةَلبذاردندا ئةو دةنطى بؤئةوةى كرد، وآلتةيان ئةو لةم بكةنء بؤ خؤيان مسؤطةر كةسانةش باش سةركةوتنى توانييان سياسةتةشدا

بةدةستبهَينن. سياسيي، ض��اودَي��ران��ى ب���إواى ب��ة هؤى دةبَيتة بةَلَين جَيبةجَينةكردنى خةَلك. لةنَيو بَيمتمانةيي دروستكردنى ئةم ثَييواية سياسيي؛ شيكةرةوةيةكى بةهؤى هةية ئَيستا كة ب��ارودؤخ��ةى هؤكارة هاوآلتى، دةس��ةآلتء دابإانى سةرةكييةكةى بريتيية لةوةى كة لةماوةى دةس��ةآلت��داران��ةوة لةاليةن راب���ردوودا زؤرترين بةَلَين بة خةَلك دراوة، بةآلم ئةو بةَلَينانة جَيبةجَينةكراون، بؤية ئةو بؤشايية خةَلكدا دةس���ةآلتء لةنَيوان ط��ةورةي��ة

دروستبووة.

راثــــــؤرت

فراكسيؤنى طؤأان داواى ئاشكراكردنى دؤسيةى فأؤكةوانةكة دةكات

جيَبةجيَنةكردنى بةلَيَنةكان، بؤشايي لةنَيوان دةسةآلتء خةلَكدا دروستكردووة

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23 10

[email protected]

تارق رةمةزانى فإؤكةوان لةطةأل م. سةيفةدين بةإَيوةبةرى طشتى ئاسايش لةكاتى ئازادكردنيدا

Page 12: rozhnama 570

ذمــارة )570( 13نـَيودةولَـةتـىسَيشةممة 2010/2/23

[email protected]

ئا: شاآلو فةتاح

ئةوةى لةم هةَلبذاردنةداء لة هةرَيمى كوردستان جَيى سةرنجى ميدياى جيهانة

»بزووتنةوةى طؤإان«ء »ثَيشَيلكردنى مافى رؤذنامةنووسان«ة، لة اليةن

دةسةآلتةوة، تا ئةوةى رؤذنامةنووسانى بَيسنوور، كة بة ديارترين رَيكخراوى

رؤذنامةوانى ناحكوميى دادةنرَيت، نيطةرانيى خؤى لةمبارةيةوة دةربإيوةو

لةنزيكةوة ضاودَيريى دؤخةكةش دةكات، لةاليةكى ديكةوة بزووتنةوةى طؤإان ديسانةوة وةك هَيزَيكى جَيى هيوا، بؤ طواستنةوةى ديموكراسى بؤ قؤناغَيكى

ديكة لة كوردستاندا باسيدةكرَيت، هَيزَيك كة بتوانَيت »طةندةَليى«

كةمبكاتةوةو »شةفافيةت« بخوَلقَينَيت.

رؤذنامةنووسانى بآ سنوور: توندوتيذيى دذى رؤذنامةنووسانى

سةربةخؤء ئؤثؤزسيؤن زياتر دةبَيت

بَيسنوور، رؤذنامةوانانى رَيكخراوى ناحكومييةو نَيودةوَلةتى رَيكخراوَيكى كة فةرةنساية، ثايتةختى ثاريسى لة بنكةكةى دؤخى لةسةر راثؤرتَيكى ضةند بةمدوايية عَيراق كوردستانء لة رؤذن��ام��ةوان��ان راثؤرتةكانيدا طشت لة ب��آوك��ردةوةو رؤذن��ام��ةوان��انء مافى ثَيشَيلكردنى دوايين لة باسكراوة، سةريان هَيرشكردنة راثؤرتيدا دةربارةى كةيسى رؤذنامةوانانى بؤ كَيشة كةيسى دةنووسَيت: كوردستان جةستةيى، توندوتيذيى دروستكردنء سةربةخؤكانء رؤذنامةنووسة بة دذ رؤذن��ام��ةن��ووس��ان��ى ئ��ؤث��ؤزس��ي��ؤن لة بةهؤى زياديكردووة، عَيراق كوردستانى بؤ داهاتووةوة، ئازارى هةَلبذاردنةكانى نموونة لة 14ى ئةم مانطةدا، ضوار كةيسى رؤذنامةنووسان مافى ثَيشَيلكردنى بإيار دةستطيركردنى وةك: تؤماركراوة، لةطةأل )كةى.ئَين.ئَين(. كةناَلى لة ناميق، كامَيرامانةكةى لةاليةن ثؤليسى سلَيمانييةوة خؤثيشاندانَيكدا، رووماَلكردنى لةكاتى ل��ةوةى ب��وو بريتيي ديكة كةيسَيكى رووماَلكردنى )كةى.ئَين.ئَين( كامَيرامانَيكى قةدةغةكرا. لَى رانيةى شارى رووداوَيكى ثارتى لقَيكى كة ئةوةية ديكة، كةيسَيكى ديموكراتى كوردستان، نةيهَيشتووة ستافى تؤماربكةن، فيلمَيك كةركوك لة ط��ؤإان ثاسةوانة كة ئةوةبوو، ضوارةم رووداوى بارزانى سةرؤكى مةسعود شةخسييةكانى عةلى، ئيبراهيم نةيانهَيشتووة هةرَيم لة وَينةبطرَيت )لظين( طؤظارى نووسةرى

بنكةكانى هاوثةيمانى يةكَيتى- ثارتى دا. لة )12(ى ئةم مانطةدا ثؤليس هةإةشةى كةناَلى ئةندامانى خانووى سووتاندنى سثَيدةى كردووة، ئةطةر وَينةى لَيكردنةوةى ثؤليسةوة لةاليةن ثؤستكارتةكان ئاآلو وَينةكانى كةناَلةكة هةربؤية بآوبكاتةوة. لةسةر وَيبسايتةكةى بآوكردةوةو سكاآلى لةدذى ثؤليسى شارةكة تؤماركرد، د.بةرهةم سكاآليةكى هةرَيم حكومةتى سةرؤكى ياسايى لةدذى رؤذنامةنووس رَيبوار كةريم لة طؤشةيةى ئةو لةسةر تؤماركرد وةلى، هةفتةنامةى ئاوَينةدا نووسيبووىء ئاماذةى رَيستؤرانتة لة سةرؤك كة بةوةكردبوو، دةبات، وةك بةسةر كات زياتر راقييةكاندا ئؤفيسةكةى، د.بةرهةم سكاآلى لةدذى شوان هةفتةنامةكةش سةرنووسةرى محةمةدى بةرزكردةوة، نةبةز طؤرانى سةرنووسةرى بؤ )جيهان( مانطانةى طؤظارى سةربةخؤى كراوةتة جةستةيى هَيرشى دووةم، جارى

سةر.

ثَيويستة ئةمريكا رَيطةنةدات ناوى لةطةأل طةندةَليدا لة هةرَيمى

كوردستان ثةيوةستبكرَيتكة سياسيى، ضاودَيرى رؤبن مايكأل كةيسى لة ئةمريكييةء ثإؤفيسؤرَيكى بة زؤر دةكؤَلَيتةوة، كوردستان عَيراقء كوردستانء بارودؤخى ضاودَيريى ورديى رؤبن دةك��ات. هةَلبذاردنةكان كةمثةينى طؤشةيةكى ريظيو( )ناشناأل ثَيطةى لة بآودةكاتةوة، تَيدا خؤى وتارةكانى هةيةو بةمدواييانة رؤبن ضةندجارَيك وتارى لةسةر بارودؤخى كوردستان نووسيوة، لة يةكَيك توإةيى دةنووسَيت: رؤبن وتارةكانيدا لة كوردستانى لة تةقينةوةداية دؤخ��ى لة عَيراق، بةهؤى فةرماندانى كوإة طةورةكةى لةدذى دةستإَيذكردن بؤ تاَلةبانى جةالل ئةوةت رةنطة ئؤثؤزسيؤن، جةماوةرى بيربَيت، كة بزووتنةوةى طؤإان كة لةاليةن جَيطرى ثَيشووى تاَلةبانىء لةدذى طةندةَليى لة تاَلةبانى دروستبوو، لة يةكَيتىء خَيزانى رابردوودا تةمموزى ساَلى هةَلبذاردنةكانى طؤإان ئَيستا بوو، يةكةم ثارَيزطايةدا لةو دةنطى بةدةستهَينانى بؤ دةكات كةمثةين ئ��ازارى هةَلبذاردنةكانى بؤ كوردةكان لة يةكَيك بَيت، جؤرَيك هةر داه��ات��وو، »هَيزةكانى دةَلَيت؛ طؤإان بةرثرسةكانى ش��ةإك��ردن ب��ؤ يةكَيتى، دذةت��ي��رؤرى بؤ نةك دروستكراون، ئةلقاعيدة دذى

كثكردنةوةى كةمثةينى جةماوةريى«. دذة- واشنتؤن؟ بؤ ضيية ماناى ئةمة ئةندامانى زياديكردووة، زؤر ئةمريكى ثاَلثشتيى ئؤباما ئيدارةى ثَييانواية؛ طؤإان يةكَيتىء ثارتى دةكات، ئةمةش هةر ئةوةية، ثَيياندةَلَين، بارزانيى تاَلةبانيىء ميدياى كة لةطةأل ئؤباما تةوقةكةى كاريطةريى جطةلة شوَينَيكدا بةهةموو وَينةكةى كة بارزانى، دةكات، ئةوة سكاآلى طؤإان بآوكرايةوة، كرد ساختةى ثارتى ئ��ةوةى دواى كة بةَلطةى ثَيشوودا، هةَلبذاردنةكانى لة راستةوخؤ دراوةتة نوَينةرى ئةمريكا، بةآلم فةرامؤشكراوة. ئةمريكا ثَيويستة رَيطةنةدات ئةو ثةيوةستبكرَيت، طةندةَليدا لةطةأل ناوى بازرطانييةكانى بةهؤى ضاالكيية كة ديدةى ب��ةرث��رس��ان��ى ث��َي��ش��ووى ئ��ةم��ري��ك��اوة

طةشةيثَيدراوة.

بوومةلةرزةى سياسةتى كوردىراستةوخؤ رؤبن ديكةيدا وتارَيكى لة هةَلبذاردن كةمثةينى كَيشةى لةسةر هاوآلتييانء لة تةقةكردن سلَيمانىء لة وتارةيدا لةم دةدوَي��ت، طؤإان اليةنطرانى تةقةكردنةكةى لةسةر ثَيشتر دةنووسَيت: نووسيومة، عَيراق كوردستانى سلَيمانى– سةرؤك تاَلةبانى جةالل برازاكةى كاتَيك ج��ةم��اوةرى لة تةقة ع��َي��راق، ك��ؤم��ارى ثرَيسء فرانس دةك���ات، ئؤثؤزسيؤن ه��ةردووك��ي��ان شةرقوئةلئةوسةتيش، راثؤرتيان لةسةر هةمان رووداو نووسيوة، ئَيستا قسةم هةية لةسةر ئةوةى ضى جةالل توإةكردووة؟. ئاوها ثارتةكةى تاَلةبانىء س��ةرؤك ب��ارزان��ى نَيضيرظان ثَيدةضَيت ثارتى ئةندامى هةرَيم، ثَيشووى وةزيرانى ديموكراتى كوردستان، روونيكردبَيتةوة، كة ثارتةكةى هةموو ئيختيارةكان بؤ ثَيكهَينانى هاوثةيمانى دةهَيَلَيتةوة بؤ دواتر، بة مانايةكى ديكة، ئةمة ئاماذةيةكة بؤ ئةوةى كة ثارتى هاوثةيمانى جَيبهَيَلَيتء يةكَيتى لةوانةية بةماناى ئةمةش ثَيكبهَينَيت، طؤإان لةطةأل جةالل لة هةريةكة سياسيى كارى كؤتايى ساَلح بةرهةم رةسوأل، كؤسرةت تاَلةبانى، لةمةش، جيا دَيت، تاَلةبانى قوباد هةروةها بزووتنةوةى ئايا ببينين، سةرنجة جَيى لة دةطرَيتة دةست كاتَيك دةسةآلت طؤإان

دذايةتيكردنى طةندةَليى بةردةوامدةبَيت؟.

فرانس ثرَيس: طؤإان وةك مةترسييةكى جديى بؤ سةر

دةسةآلتى ثارتىء يةكَيتىئاذانسى هةواَلى فرانس ثرَيس، كة يةكَيكة هةواَلييةكانى ئاذانسة بةناوبانطترين لة جيهان، طرنطييةكى زؤر بة هةَلبذاردنةكانى خؤئامادةكردنى بةتايبةت دةدات، عَيراق هَيزو اليةنة كوردييةكان بؤ ئةو هةَلبذاردنة، راثؤرتى دوو ئاذانسة ئةو بةمدواييانة اليةنة خؤئامادةكردنى ضؤنَيتى لةسةر سياسيية كوردييةكانء دؤخى كةمثةينةكان

لة كوردستان بآوكردةوة.ثرَيس فرانس يةكةمدا، راثؤرتى لة ئاسايشى ه��َي��زةك��ان��ى دةن��ووس��َي��ت: كؤمار، سةرؤك تاَلةبانى جةالل اليةنطرى تؤمةتباركراون بة تةقةكردنء برينداركردنى

فراكسيؤنى ج��ةم��اوةرى لة ك��ةس سآ ئةم سلَيمانى، لة ط��ؤإان ئؤثؤزسيؤنى شةممةى سآ درةنطانَيكى رووداوةش جةماوةرى كؤبوونةوةى لةكاتى رابردوو بزووتنةوةيةى ئةو طؤإان، بزووتنةوةى دةسةآلتدارةكانى ثارتة ركابةرى وةك دةركةوت، رابردوودا ساَلى لة كوردستان كة سلَيمانى، شارى ثزيشكَيكى رووي��دا، كاتذمَير بكرَيت، ئاشكرا ناوى نةيويست سآ ئةوان كة رايطةياند؛ شةو )12:30(ى حاَلةتةكةى يةكَيكيان كة لةالية، برينداريان مةترسيدارة، بزووتنةوةى طؤإان، كة وةك دةسةآلتى سةر بؤ جديى مةترسييةكى ثارتىء يةكَيتى دةبينرَيت، لة هةَلبذاردنةكانى تؤمةتباركرد تاَلةبانى هَيزةكانى )3/7(دا، جَيطرى سةعيدى شاهؤ رووداوة، بةو ثةرلةمانى لة طؤإان فراكسيؤنى سةرؤكى ثشتإاستكردنةوةى ل��ةدواى كوردستان، بوونى بريندار بةهؤى ئةو رووداوةوة وتى؛ كؤبوونةوة لة يةكَيك يةكَيتى ميليشيايةكى تَيكداوةو ليستةكةمانى جةماوةرييةكانى لة ه��ةي��ة، برينداريش ت��ةق��ةي��ك��ردووةو ليذنةى زانا حةمةساَلحى وتةبَيذى وةآلمدا هَيزةكانى وتى؛ سلَيمانى ثارَيزطاى ئةمنيى دةستطيركردووة كةسيان يانزة يةكَيتى تةقةيان هةندَيكيان كؤبوونةوةكةدا، لة كةس سآ هةربؤية كردووة، ئاسماندا بة

برينداربوون.

قةدةغةكردنى هاتووضؤ لة كةمثةينى هةَلبذاردنى سلَيمانى

9ى سةعات لة سلَيمانى لة كةمثةين دةكرَيت، ياساغ بةيانى 6ى بؤ ش��ةوةوة ئةمةش دواى ضةندين رووداوى توندوتيذيى، كة لة يةكَيكياندا سآ كةس برينداربوو، ئةم لة كةمثةين كاتى كؤتايى تا قةدةغةكردنة ثَيشنيازى ثَيدةكرَيتء ئازاردا كارى ثَينجى ليذنةى لةاليةن ياساغكردنَيكيش وةه��ا بووة، سلَيمانييةوة ثارَيزطاى ئاسايشى ئةو دةَل��َي��ن؛ هةَلبذاردن رَيكخةرةكانى بإيارة ثرؤسةى كةمثةينكردن دةثارَيزَيتء كةمدةكاتةوةو ترافيك رووداوى ئةطةرى وتةبَيذى دةثارَيزَيت. ناوضةكة هاوآلتييانى ليذنةى ئةمنيي ثارَيزطاى سلَيمانى وتى؛ هةر كةسَيك ئةو بإيارة ثَيشَيلبكات سزادةدرَيت.

كارنيجى ئينداومَينت، بؤ ئاشتى نَيودةوَلةتى– بزووتنةوةى طؤإان

كارنيجى ئينداومَينت، وةك ثالتفؤرمَيك جيهانء لة ئاشتيى ب��آوك��ردن��ةوةى بؤ رَيكخراوَيكى ن��اوةإاس��ت، خؤرهةآلتى نَيوان هاوكاريى بؤ ئةهليية ناسوودمةندى نةتةوة جياوازةكانء بآوكردنةوةى ئاشتيى

دامةزراوة.بة زؤر طرنطييةكى رَيكخراوة ئةم كوردستان هةرَيمى بةطشتيىء عَيراق ئةم راثؤرتي لةدوايين دةدات، بةتايبةتى اليةنة حيزبء ثرؤفايلى رَي��ك��خ��راوةدا بآوكراونةتةوة، كوردييةكان سياسيية هَيزَيكى وةك طؤإان بزووتنةوةى تيايدا سةرةكى ناو سياسةتى كوردى ناسَينراوة، بزووتنةوةى ل��ةب��ارةى رَيكخراوة ئ��ةم مستةفا نةوشيروان دةنووسَيت: طؤإانةوة يةكَيك لة دامةزرَينةرانى يةكَيتيى نيشتمانيى حيزبةكةى )2006( ساَلى لة كوردستان، بةتةواوى ئةوةى ثاساوى بة بةجَيهَيشت، دامةزراندنى بة دةستيكرد بووةء طةندةأل وشة، بةناوى ميديايى كؤمثانيايةكى تةلةفزيؤنَيكء رؤذنامةيةكء كؤمثانياكة ئةمانةش هةموو هةبوو، وَيبسايتَيكى ديموكراسى ئازاديىء لة بةرطريكرن بؤ بةهؤى )2009(داء سةرةتاى لة دامةزران، نةوشيروان يةكَيتى، لةناو ريفؤرم غيابى مستةفا بزووتنةوةى طؤإانى دامةزراند، بؤ دةسةآلتدارةكة، ثارتة دوو ركابةريكردنى )111( كؤى لة كورسى )25( بةمشَيوةية بؤ بوو بةرضاو دةستكةوتَيكى ب��ردةوة، بوو مانطَيك ضةند تةنيا كة حيزبَيك، يةكةمجار بؤ ه��ةروةه��ا دام��ةزراب��وو، بةتواناى ئؤثؤزسيؤنَيكى بؤ فةزايةكى بةتةنيا ط��ؤإان دروس��ت��ك��رد. حكومةت داهاتووى هةَلبذاردنةكانى بةشداريى دةكرَيت، ثَيشبينى وا بةآلم بكات، عَيراق لة كوردةكان يةكخستنى مةبةستى بة كة لةطةأل دةنطةكانى نةتةوةييدا ثالتفؤرمَيكى

ليستى هاوثةيمانى يةكبخات.

»ثَيويستة ئةمريكا رَيطةنةدات ناوى لةطةأل طةندةلَيدا لة هةرَيمى كوردستان ثةيوةستبكرَيت«

»هَيزةكانى دذةتيرؤرى

يةكيَتى، بؤ شةِركردن

دذى ئةلقاعيدة دروستكراون،

نةك بؤ كثكردنةوةى

كةمثةينى جةماوةريى«

Page 13: rozhnama 570

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23 عـيَـراقـيـي 12

[email protected]

راثؤرتى: هةستيار قادر

بةثَيى ضةند نوءسراوَيكى نهَينيى دةستةى نةزاهةى عَيراق )72( ئةندام

ئةنجومةنى )13( ثارَيزطاى عَيراقء )90( دادوةر فؤرمى ئاشكراكردنى

سةروةتء سامانيان بؤ ساَلى )2009( ئاشكرانةكردووة، بةوهؤيةشةوة

هةإةشةى راطرتنى كارةكانيان لةسةرةء ئةندامَيكى ليذنةى نةزاهةى ثةرلةمانى

عَيراقيش دةَلَيت: »ثَيويستة ناوى ئةو بةرثرسانة رابطةيةنرَيت، كة ئةو

فؤرمةيان ثإنةكردووةتةوة«.

)72( ئةندام ئةنجومةنهةإةشةى لةكارخستنيان لةسةرة ب��ةث��َي��ى ذم���ارةي���ةك ن��وءس��راوى لة كة عَيراقى، نةزاهةى دةستةى نهَينيى ئةنجومةنى )13( ئاراستةى )2010/1/25(ثارَيزطاى عَيراق كراوة، ئاماذة بة ناوى )72( ئةندامى ئةنجومةنى ئةو ثارَيزطايانة كراوة، كة سامانيان سةروةتء ئاشكراكردنى فؤرمى نوءسراوةكاندا لة ث��إن��ةك��ردووةت��ةوةء ئةنجومةنةكانيان لة داوا نةزاهة دةستةى ئةندامانة ئةو رؤذدا )60( لةماوةى دةكات، راث��ؤرت��َي��ك س��ةب��ارةت ب��ة س���ةروةتء بكةن، نةزاهة دةستةى ئاراستةى سامانيان بإطةى بة ثشتبةستن بة بةثَيضةوانةوة ياساى هاوثَيضى نيزامى ياساى هةشتى ناضاردةبن ،)2004( ساَلى )55(ى ذمارة

كارةكانيان لةو ثؤستانةدا رابطرن.نهَينييانةى ن��وءس��راوة ئ��ةو بةثَيى دةستةى نةزاهة، زؤرترين ئةو ئةندامانةى كة سامانيان سةروةتء ئاشكراكردنى فؤرمى ئةنجومةنى بة سةر ثإنةكردووةتةوة، ثارَيزطاى موسَلن، كة ذمارةيان )15( ئةندامةء ذمارةى ئةو ئةندامانةش كة بةو نوءسراوةى

بةثَيى ئاطاداركراونةتةوة نةزاهة دةستةى ئةنجومةنى لة ذمارةيان زؤريي ريزبةنديي ئةنجومةنى بةمشَيوةيةية: ثارَيزطاكان، ثارَيزطاى ئةندام، )15( موسأل ثارَيزطاى ئةندام، )10( كةربةال ئةندام، )13( ميسان ديالةو ثارَيزطاكانى ئةنجومةنى لة هةريةكة ثارَيزطاى ئةنجومةنى ئةندام، )6( بةسرة ئةنجومةنى لة هةريةك ئةندام، )5( ديوانية ئةندام، )4( موسةناش بةغداو ثارَيطاكانى ئةنجومةنى لة هةريةك ئةندام، )3( بابل ئةندام، )2( ئةنباريش واستء ثارَيزطاكانى هةريةك لة ئةنجومةنى ثارَيزطاكانى زيقارء

سةآلحةدين )1( ئةندام.

ليستى برايةتى نةينةوافؤرميان ثإنةكردووةتةوة

كؤى لة رؤذنامة، زانيارييةكانى بةثَيى ثارَيزطاى ئةنجومةنى ئةندامةى )15( ئةو دةستةى ن��وءس��راوةك��ةى لة كة موسأل، فؤرمى كة هاتووة، ناويان عَيراقدا نةزاهةى ئاشكراكردنى سةروةتء سامانيان زانياريى ثإنةكردووةتةوة، سةرجةم ئةندامانى ليستى برايةتى نةينةواى تَيداية، كة لةاليةن يةكَيتىء ذمارةيان دةكرَيتء سةرؤكايةتى ثارتييةوة

)12( ئةندامة. ل��ةوب��ارةي��ةوة دةرم����ان خ��ةت��ارى، وَيإاى نةينةوا، برايةتى ليستى وتةبَيذى

بة زانيارييانة ئ��ةو ثشتإاستكردنةوةى )12( لة »هيضكام راطةياند: رؤذن��ام��ةى ئةنجومةنى لة برايةتى ليستى ئةندامةكةى ئاشكراكردنى فؤرمى موسأل، ثارَيزطاى

سةروةتء سامانيان ثرنةكردووةتةوة«.وتةبَيذى ليستى برايةتى نةينةوا، ئاماذةى بةوةشدا؛ هؤكارى ثإنةكردنةوةى ئةو فؤرمانة بايكؤتكردنى بإيارى بة هةبووة ثةيوةنديى

ئةنجومةنى ثارَيزطا لةاليةن ليستةكةيةوة.هاوكات قاسم ساَلح، ئةندامى ئةنجومةنى ثارَيزطاى موسأل لةسةر ليستى نةينةوا، لةطةَل ئةوةى ئاماذةى بة دةستةى نةزاهةى عَيراقي ضاودَيريى طرنطى دامةزراوةيةكى وةك دا هيض كة نا ب��ةوةدا دانى بةآلم عَيراقدا، لة ئاشكراكردنى فؤإمى ليستةكةى ئةندامَيكى نةزاهةيان دةستةى سامانى س��ةروةتء

ثإنةكردووةتةوة.

هةَلةى هةزار هَيندةيةكَيكى ديكة لةو بةَلطةنامانةى دةستةى رؤذنامة بةردةست كة عَيراقى نةزاهةى ئةنجومةنى سةرؤكى ئاراستةى كةوتووةء )90( ناوى بة ئاماذة ك��راوة، باآل دادط��اى سةر دادطايةكى دةزط��او ضةند دادوةرى زانياريى فؤرمى كة دةدات، ئةنجومةنة بةو )2009( ساَلى بؤ سامانيان س���ةروةتء ثإنةكردووةتةوة، كة ثَيكهاتوون لة ذمارةيةك ضةند لة طشتيى داواك��ارى جَيطرى قازىء عَيراقدا، شارةكانى جياجياى دادطايةكى ثإنةكردنةوةى ئةو فؤرمى زانيارييانة لةاليةن تر هَيندةى ياساييةكانةوة كةسة دادوةرء بةوثَييةى ئاَلؤزتركردووة، كَيشةيةى ئةو ئاسايى كةسانى بةرثرسء لة كةسانة ئةو زياتر ئاطادارى ياساكانء سزاكانء طرنطيى بنةبإكردنى بؤ فؤرمانةن ئةو ثإكردنةوةى

طةندةَليى.ئةندامى ئيبراهيم، كةميليا لةوبارةيةوة نوَينةرانى ئةنجومةنى نةزاهةى ليذنةى عَيراق، ثإنةكردنةوةى ئةو فؤإمانةى لةاليةن

دادوةرةكانةوة بة هةَلةى هةزارجارةى عةرةب بة متمانة »ضؤن وتيشى: لةقةَلةمدا، وتةنى ئاشكراكرنى فؤرمى كة دةكرَيت دادوةرَيك كة ثإنةكردووةتةوة، سامانى س��ةروةتء دادثةروةرانة بإيار لةسةر كَيشةى هاوآلتييان

بدات«.

دةبَيت دةستةى نةزاهةضى بكات؟

دةستةى نةزاهةى عَيراقى بةثَيى بإيارى كاتيى دةسةآلتى )2004(ى ساَلى )55(ى زانياريى فؤرمى ثَيكهَينراوةء ئيئتيالفةوة ئاشكراكردنى سةروةتء سامانى بةرثرسانى عَيراقيش لة هاوثَيضى ئةو بإيارةدا شةرعيةتى ياسايى ثَيدراوةء ثرؤسةى ثإكردنةوةى ئةو بةشَيوةى )2005(ةوة لةساَلى فؤرمانةش بةشَيوةكى دةستيثَيكردووةو س��اآلن��ة دةستةى )2009(دا ساَلى لة بةرضاويش

نةزاهة كارى لةسةر كرد.ئةوة لةسةر جةخت ئيبراهيم، كاميليا ئةو س��ةرج��ةم ثَيويستة كة دةك��ات��ةوة، ئاشكراكردنى زانياريى فؤرمى بةرثرسانةى سةروةتء سامان دةيانطرَيتةوة ثإيبكةنةوة، نةزاهة دةستةى ثَيويستة بةثَيضةوانةشةوة بطرَيتةبةرء دذيان لة ياسايى رَيوشوَينى لَيثَيضينةوةيان لةطةَلدا بكات، ئةطةرنا دةستةى بةرثرسانة لةو متمانة دةتوانَيت نةزاهة وةربطرَيتةوة، تةنانةت ئةطةر هةَلبذَيردراويش

بن لةاليةن خةَلكةوة.ئاماذة نةزاهة ليذنةى ئةندامةى ئةو لة دةكات كةسانة ئةو ديكةى سزايةكى بة فؤرمانةيان ئةو كة راطةياندنةوة، رءوى راطةياندنى ئةويش كة ثإنةكردووةتةوة، »ثَيويستة دةَلَيت: لةوبارةيةوة ناوةكانيانةء ئةو ن��اوى عَيراقى ن��ةزاه��ةى دةس��ت��ةى بةرثرسانة لة رَيطةى ميدياكانةوة رابطةيةنَيت، ديكة جارَيكى ئاشكرابَيتء خةَلك لةالى تا بةرثرسانة بةو دةنط هةَلبذاردنةكاندا لة

نةدةنةوة«.

راثؤرتى: رؤذنامة

ليستى )4( لةطةأل هاوثةيمانيى ليستى ثةيماننامةى بةغدا لة عَيراقيدا ديكةى نوَينةرى ئيمزادةكاتء هةَلبذاردن شةرةفى باآلى كؤمسيؤنى لة طؤإانيش ليستى لةسةر جةخت هةَلبذاردنةكان سةربةخؤى هاوثةيمانيى ليستى كة دةك��ات��ةوة، ئ��ةوة كوردستان لة ثةيماننامةيةى ئةو خاَلةكانى

ثَيشَيلكردووة.رؤذى )2010/2/16( لة بةغداى ثايتةخت ئيمزاكرا، هةَلبذاردن ثةيماننامةى شةرةفى هاوثةيمانيى ليستةكانى لة هةريةك كة كوردستان بة سةرؤكايةتى يةكَيتىء ثارتىء ئيئتيالفى عَيراقىء نيشتمانيى ئيئتيالفى ئيئتيالفى ماليكىء نورى ياساى دةوَلةتى جةواد سةرؤكايةتى بة عَيراق يةكَيتيى بة سةرؤكايةتى عَيراقيية ئيئتيالفى بؤالنىء

ئةياد عةالوى بةشدارييان تَيداكرد.ناوةرؤكى ئةو ثةيماننامةية لة )12( خاأل بة ثةيوةندييان سةرجةميان كة ثَيكدَيت، هةية ركابةرةكانةوة ليستة ثةيوةستبوءنى بةياسايى بةئاسايىء بؤ مةرجَيك ضةند بة بةإَيكردنى بانطةشةو ثرؤسةى هةَلبذاردنى عَيراق، داهاتووى نوَينةرانى ئةنجومةنى سةرجةم مافى بة بإوابوون طرنطترينيان ركابةريى شَيوازى طرتنةبةرى اليةنةكانء ثارةء بةكارهَينانى لة رَيطرتن ئازادانةء سامانى دةوَلةت بؤ بانطةشةكردن بؤ ليست كة بةتايبةت دياريكراو، ثاَلَيوراوَيكى يان زؤربةى ركابةرةكانى ئةم هةَلبذاردنة ثؤستة باآلكانى دةوَلةتيان بةدةستةوةية، رَينةدرَيت هةَلبذاردن ئامانجى بؤ ئةمنيى دؤسيةى دةستطيركردنى لة دةبَيت بةكاربهَينرَيتء

سياسييانة دووربكةونةوة.

لة خاآلنةى ئةو ديكةى بةشَيكى لة ثةيماننامةكةدا هاتووة، كة نابَيت هؤكارةكانى دةنطكإينء هةإةشةلَيكردنء طوشارء بة دةن��ط��دان بؤ دةن��ط��دةر ناضاركردنى ليستَيكى دياريكراو بةكاربهَينرَيتء ثَيويستة رَيطةى لة بطرن يةكتر رَيزى ركابةرةكان ناوزإاندنء تةشهيرء لة دووركةوتنةوة بة ب��إواب��وون يةكترىء برينداركردنى ساختةكاريى لة رَيطرتن دةنطدةرو مافى رَيطةى بة هاندانى يان دةنطداندا، لةكاتى هاوآلتييانيش دةنطى لة رَيز دةبَيت جياجيا، لة بةسةردانةطيرَيت دةستى بطيرَيتء بنكةكانى ضاودَيرانى كارمةندانء رَيطةى

دةنطدانةوة.ئةو دي��ك��ةى خاَلةكانى ل��ة يةكَيك دةكات دووركةوتنةوة لة باس ثةيماننامةية ثَيكداهةَلثرذانء سياسيىء توندوتيذيى لة ئةو بةشداربووةكانى اليةنة هةإةشة، بنةماى بة كار ناضاردةكات ثةيماننامةية

ئاَلوطؤإى دةسةآلت بكةن.بؤ بةدواداضوءنى ثةيماننامةى شةرةفى ئةو نوَينةرانى لة ليذنةيةك هةَلبذاردنيش ثةيماننامةكةيان كة ثَيكهَينراوة، ليستانة ثَيويستدا ب��ارى ل��ة ت��ا ئ��ي��م��زاك��ردووة، بةدواداضوءنى بؤ ئةنجامبدةن كؤبوءنةوة ثةيماننامةيةء ئةو جَيبةجَيكردنى ئاستى ثرؤسةى كَيشةكانى ضارةسةركردنى

بانطةشةى دةنطدان.اليةنة ل��ة يةكَيك ل��ةب��ةرام��ب��ةردا سةرةكييةكانى عَيراق، كة بةرةى تةوافوقةء سوننةكانى سةرةكيى نوَينةرَيكى بة ثةيماننامةيةى ئةم لةقةَلةمدةدرَيت، عَيراق ئيمزانةكردووةء هؤكارةكةشى دةطةإَيننةوة بؤ نةبوءنى طرةنتى ثَيشَيلنةكردنى خاَلةكانى

نَيو ئةو ثةيماننامةية.سةليم جةبورى، ئةندامى ليستى بةرةى

سةرةكيى »هؤكارى رايطةياند: تةوافوق شةرةفى ثةيماننامةى ئيمزانةكردنى بةهؤى ليستةكةيةوة لةاليةن هةَلبذاردن جَيبةجَيكردنى بؤ بووة طرةنتى نةبوءنى بآ دةستطيركردنى لة رَيطرتن ئةو خاآلنةء سةروبةرانةى اليةنطرانيان، بةآلم ثَيويستيشة ئةو ئيمزاكارةكانى الي��ةن��ة س��ةرج��ةم

ثةيماننامةية ثةيوةستبن بة خاَلةكانييةوة«.هاوكات لةطةأل ئيمزاكردنى خاَلةكانى نَيو ثاَلَيوراوى كةهيية، عةمار ثةيماننامةية، ئةو كةركوك، لة ئيئتيالف نيشتمانى ليستى هَيزةكانى ئاسايشى كوردي تؤمةتباركرد بة دةستطيركردنى ماَلةكةىء سةر هةَلكوتانة برايةكىء دإاندنى دروشمةكانى حوسةينيية، لةبةرامبةريشدا ليوا تورهان عةبدولرةحمان، كةركوك، ثؤليسى بةإَيوةبةرى ياريدةرةى ياسايى رَيوشوَينى طرتنةبةرى بة ئاماذةى كرد بةرامبةر بةو كةسانةى كة هةَليانكوتاوةتة سةر ماَلى ئةو ثاَلَيوراوةى ليستى ئيئتيالفء كةسانة »ئةو راطةياند: سةواى راديؤى بة بةبآ بوءنى فةرمانى رةسميى ئةو كارةيان

ئةنجامداوة«.روودانى كارَيكى لةوجؤرة بة طريمانةى خاَلةكانى بة دذ روءداوةك��ة راستبوءنى كة هةَلبذاردنة، شةرةفى ثةيماننامةى نَيو ليستى هاوثةيمانيى لة بةغدا ئيمزايكردووةء ئةو ث��ةإي��ن��ةوةى لة طومان ل��َي��رةش��ةوة كوردستانء بؤ دةك��رَي��ت ثةيماننامةية ليستى ثةيوةستبوونى جَيبةجَيكردنء هَيزة بة بةرامبةر ثَيوةى هاوثةيمانيى

سياسييةكاني ديكةى هةرَيم.ثةرلةمانتارى ئةمين، محةمةد مةحمود كوردستان، هاوثةيمانيى ليستى لة عَيراق لةوجؤرة ثةيماننامةيةكى جَيبةجَيكردنى دابينكردنى بؤ دةزانَيت باش كارَيكى بة كةمكردنةوةى هاوآلتييانء مافى زياترى

ئةو دةكات؛ بةوةش ئاماذة بارطرذييةكانء بؤ نةطواستراوةتةوة تائَيستا ثةيماننامةية دةبَيت كاَلتر بشكرَيت ئةطةر كوردستانء لةوةى لة شارةكانى ناوةإاستء باشوءرى ئةوجؤرة »دةبَيت دةشَلَيت: هةية، عَيراق هةَلبذاردنء بانطةشةى بؤ ثةيماننامانة موزايةدةكردن بةسةر خةَلكء خؤَلكردنة ناو

ضاوى خةَلك نةبَيت«.ئةو بنةماكانى ثةرلةمانتارة ئ��ةو بارءدؤخى رؤشنايى لةبةر ثةيماننامةية حيزبةكانى ن���َي���وان كَيشمةكَيشى عَيراقء ديكةى شارةكانى دةسةآلتدارى هةَلدةسةنطَينَيتء ئؤثؤزسيؤنةكانييةوة ثَييواية؛ لةوآ رةنطة اليةنة ئؤثؤزسيؤنةكان ئةطةر بةهَيزتربنء دةسةآلت اليةنةكانى لة جَيبةجآ ئؤثؤزسيؤن خواستى دةسةآلت بؤية لَيدةكةوَيت، زيانى زؤر ن��ةك��ات،

ئؤثؤزسيؤن ضى دةَلَيت بة قسةى دةكات«.ليستى رَيثَيدراوى نوَينةرى هاوكات سةربةرخؤى باآلى كؤمسيؤنى لة طؤإان هةَلبذاردنةكان، جةخت لةسةر ئةوة دةكاتةوة، كة ئةوةى ليستى هاوثةيمانيى لةبةغدا ئيمزاي كردووة، لة كوردستان جَيبةجَيى ناكات، بةَلكو

بة ثَيضةوانةشةوة كارى لةسةر دةكات.ئاكار محةمةد بؤ رؤذنامةى روءنكردةوة، كة ئةوةى ليستى هاوثةيمانيى دةيَلَيت نايكاتء بةثَيضةوانةى بنةماكانى ئةو ثةيماننامةيةوة لة هةرَيمى كوردستان كاريانكردووةء سةرؤك كؤمار كارةكانى خؤى لة بةغدا جَيهَيشتووةء لة كوردستان بانطةشة بؤ ليستى هاوثةيمانيى ثشتييةوة لة ليستة ئةو لؤطؤى دةك��اتء ثلةو ثؤستة دادةنرَيت، ئةمةش بةكارهَينانى

لة بانطةشةى هةَلبذاردندا.كؤمسيؤن لة طؤإان ليستى نوَينةرى ئاماذةى بةوةشدا؛ ئةو هَيزانةش كة كاروبارى ئةمنيى هةرَيمى كوردستانيش بةإَيوةدةبةن لة خزمةتى اليةنَيكى بةشداربوءى هةَلبذاردندان. لةوجؤرة ثةيماننامةيةكى »ئةطةر وتيشى: ئيمزا بكةيت، دةبَيت بإوات بة ناوةرؤكةكةى جَيبةجَينةكردنى ثَيبكةيتء كارى هةبَيتء بةشَيوةيةكى ثةيماننامةيةش ئةو خاَلةكانى ئةو دةنطدةرانى رَي��ذةى بةسةر سلبيي

ليستةدا دةشكَيتةوة«.

سةرجةم ئةندامانى ليستى برايةتى نةينةواي لة نَيوداية

داواى ئاشكراكردنى سامان لة )72( ئةندامى ئةنجومةنى ثارَيزطاو )90( دادوةر دةكرَيت

لة كوردستان ثَيشيَلى دةكاتليستى هاوثةيمانيى لة بةغدا ثةيماننامةى شةرةفى هةلَبذاردن ئيمزا دةكات

ثةرلةمانتارَيك:

دةبَيت ئةوجؤرة

ثةيماننامانة

بؤ بانطةشةى

هةلَبذاردنء

موزايةدةكردن

بةسةر خةَلكء

خؤلَكردنة ناو ضاوى

خةَلك نةبَيت

Page 14: rozhnama 570

سازدانى: ئةلةند مةحوى

ئةندازيار محةمةد بةرزي، كة دةرضووي زانكؤي تةكنةلؤذياي بةغدايةء زياتر لة )30( ساَلة لة بواري وزةدا كاردةكاتء يةكَيكة لة دامةزرَينةراني يةكةم ثاآلوطة

خؤماَلييةكةي ناو كارطةي شةكري سلَيماني، لةم ديدارةى رؤذنامةدا

ئاماذة بةوة دةكات؛ بةشَيكى زؤرى ثاآلوطة ناوخؤييةكانى هةرَيمى

كوردستان ناياسايىء بآ مؤَلةتن، لةطةأل ئةوةشدا ئةم ثاآلوطانة زةوييان

ثَيدراوةء بةبآ مؤَلةتيش نةوتى خاويان ثَيدةدرَيت.

ثاآلوطة زؤرة ماوةيةكي رؤذنامة: شةكرةكة كارطةي ناو خؤماَلييةكةي

وةستاوة، هؤكارةكةى ضيية؟)2008/1/16(دا رؤذي ل��ة *نؤذةنبكرَيتةوة، ثاآلوطةية ئةو بإياردرا رووب���ةإووي نؤذةنكردنةوةكةشي وةزارةتي للسيارات(ي العامة )الشركة بإى كراوةتةوةو عَيراق ثيشةسازيي تةرخانكراوة، بؤ دؤالري هةزار )650( )7( لةماوةي دةبواية كؤمثانياية ئةو )2008/8/16(دا رؤذي لة واتة مانطدا، بةآلم تةواوبكرداية، كارةكاني هةموو تائَيستا نةيتوانيوة كارةكاني تةواوبكات. دوو ديكةى ثاآلوطةيةكي رؤذنامة: شةكردا كارطةي لةناو بةرميلي هةزار

هةية، ئةي ئةو ثاآلوطةية بؤ كارناكات؟ثاآلوطةية ئ��ةو ك��ارن��ةك��ردن��ي *خاو، نةوتي نةبووني بؤ دةطةإَيتةوة كؤمثانيا هاتني ثَيش ئاطادارن هةموو لة ه��ةر كوردستانء بؤ بيانييةكان نةوتمان بيري )3( خؤمان ئَيمة كؤنةوة 1997وة لةساَلي هةبووة، شيواشؤك لة ث��اآلوط��ة خ��ؤم��اَل��ي��ي��ةك��ةي خ��ؤم��انء بةرميليية، دووه���ةزار ث��اآلوط��ة ئ��ةو بيرانةوة لةو بةخؤإايي خاوي نةوتي ساَلي سةرةتاي لة بةآلم وةرطرتووة، نةماوةء خؤإايي نةوتي )2009(وة ئينرجي )طينيل بيانييةكاني كؤمثانيا )7( كة كةنةديي(، ئةداكسي توركييء شيواشؤكي ناوضةي لة تازةيان بيري دةستيان هاتوون تةواوكردووة، كؤيةدا بةسةر )3( بيرةكةي خؤشماندا طرتووةء ثَيدةفرؤشنةوة، بةثارة نةوتةكةيمان بؤ ط��ةورة طرفتَيكي بووةتة ئةمةش نةوت كإيني ضونكة سلَيماني، ثاآلوطةي

ثَيويستي بة بودجة هةية.ثاآلوطةي ث��إؤذةي ئةي رؤذن��ام��ة:

بازيان طةيشتووةتة كوآ؟* هةموو ئاطادارن كة بةردي بناغةي )2005/12/29( رؤذي ثإؤذةيةش ئةو )2007 /1/2( رؤذي دةبواية دان��راوةء دواك��ةوت، زؤر بةآلم بكرداية، كاري دواكةوتني ب��ؤ هؤكارَيكيش ضةند لةذَير كة ئةوةية، طرنطترينيان هةية، ن��ةك��راوة، خ��ؤم��ان��دا سةرثةرشتيي ثإؤذةية ئ��ةو باسة شاياني ئ��ةوةي عَيراقةوة نةوتي وةزارةت���ي لةاليةن دامةزراندنء تةرخانكراوة، بؤ ثارةي وةزارةتي ئةستؤي لة تةواوكردنيشي بةبآ ب���ووة، ع��َي��راق��دا ثيشةسازيي دةزطاي بة بدرَيت رؤَلَيك هيض ئةوةي سةر تايبةتييةكاني ثإؤذة بةإَيوةبردني ئةمة، هةر نةك هةرَيم، حكومةتي بة لة ئاطاشي ه��ةر دةزط��اي��ة ئ��ةو بةَلكو نةبووة، ثإؤذةية ئةو سةرةتاييةكاني زؤر كارَيكي خؤمان اليةني بَيئاطايي دواك��ةوت��نء ك��ردووةت��ةس��ةر خراثي لةكاتي ثإؤذةية ئةو جَيبةجَينةكردني خؤيداء ضةندين خةوشي لَيكةوتووةتةوة، لة ض دام��ةزران��دن��ي��داء ش��َي��وازي لة ض هةَلبذاردنء هَيناني ئامَيرء ئامرازةكانيدا،

كة زؤريان بةثَيي طرَيبةستةكة نين.ض لة ثاآلوطةية ئةو ئيستا رؤذنامة:

قؤناغَيكداية؟بودجةي جياكردنةوةي ل��ةدواي *عَيراقةوة، حكومةتي لةاليةن هةرَيم ث��إؤذةي��ةي ئ��ةو ه��ةرَي��م حكومةتي

ثيشةسازيي وةزارةت��ي لةذَيردةستي سامانة وةزارةت��ي دةرهَيناوةء عَيراق ب�����ةرةوإووي سروشتييةكانيش كؤمثانياي )بَيذان ثيت(ي سةر بة نؤكاني

كردووةتةوة، تا تةواوي بكات.

سامانة وةزارةت��ي بؤ ئةي رؤذنامة: ئةو ت��ةواوك��ردن��ي سروشتييةكان بةإَيوةبةرَيتيي بةرةوإووي ثإؤذةيةي كة نةكردووةتةوة، سلَيماني ثاآلوطةي

بةشَيكة لة وةزارةتي ناوبراو؟دةب���واي���ة خ���ؤي ب��ةإاس��ت��ي *بكرايةتةوة، ثاآلوطةية ئةو بةرةوإووي ضةندين ث��اآلوط��ةي��ةدا ل��ةو ضونكة ئةندازيارء كارمةندي شارةزاي وا هةن، ثَيويستييان بودجةي دةسةآلتء ئةطةر دةيانتواني ذَي��ردةس��ت��ةوة، بخرايةتة ثاآلوطةية ئ��ةو ش��َي��وة بةباشترين نةبوون ئ��ةوان هةر ئةي تةواوبكةن.

كؤني ئاسني ثارضة لة ثاآلوطةيةكيان هةتائَيستاش دروستكردء ذةنطاويي شانازيي بووةتة وةس��ت��اوةء بةثَيوة

ميللةتةكةمان.ئةمإؤ زياتر لة )300( كارمةندي ئةو مانطانة دانيشتوونء بَيكار ثاآلوطةية لةجياتي وةردةط��رن، خؤيان مووضةي ئ��ةوةي ك��ار بؤ ئ��ةوان ب��دؤزرَي��ت��ةوة، ثإؤذةية ئةو تةواوكردني دةضن كةضي بةرةوإووي كؤمثانياي بيانيي دةكةنةوةء ت��ةواودةك��ةن، بَيطانةي كارمةندي بة نةخشةء نةبووني بؤ نيشانةية ئةمةش

ثالني راستء دروست.ثيت( )بَيذان كؤمثانياي رؤذنامة:

توانيويةتي ئةو ثإؤذةية تةواوبكات؟ئةردةنييان كؤمثانيايةكي بةَلَي، *بؤ هَيناوة العربيه(وة )الشركة بةناوي لة ت��ةواوك��راوةء ئَيستا تةواوكردنيء ساَلي ديسةمبةري مانطي ناوةإاستي

)2009(وة بة بةردةواميي لة كارداية.رؤذنامة: تواناي ثاآلوتني ئةو ثإؤذةية بؤ شوَينَيكي ض خاوي نةوتي ضةندةء

بةكاردَيت؟يةكة، دوو لة بريتيية ثاآلوطةكة *تواناي ثاآلوتني هةريةكَيكيان )10( هةزار رؤذانةي ثاآلوتني تواناي واتة بةرميلة، بةثَيي بةرميلة هةزار )20( هةردووكيان ثَيويستة ثاآلوطةكة، بنةإةتيي نةخشةي تَيدا كةركوكي بيرةكاني خاوي نةوتي نةوتَيكي كةركوكيش نةوتي بةكاربَيت، رةش��ةء ن��ةوت��ي )42٪(ي ق��ورس��ةء ثَيويستة )بةنزين(ة. )18٪(ي نزيكةي نةوتة ئةو بؤريي بة كةركوكةوة لة تائيستا بةآلم بطوَيزرَيتةوة، بؤ خاوةي ئةو راكَيشاني بؤ ئةوتؤ كارَيكي هيض حكومةتي ئةطةر خؤ نةكراوة، بؤريية بدات خاو نةوتي ئامادةنةبَيت عَيراق دةبَيت حاَلةتةدا لةم ئةوا ثاآلوطةية، بةو ثاآلوطةكةدا لة طؤإانكارييةك ضةند لة نةوتي خاوي تَيكةَلةيةكي يان بكرَيت، خؤمانةوة ناوضةكاني نةوتةكاني بيرة لة بَيت نزيك كة دروستبكرَيت، بؤ خؤماَلةكاني نةوتة قورسةكةي كةركوك، ثاآلوتني بؤ ثاآلوطةية ئ��ةو ضونكة نةوتي بؤ نةك ك��راوة، ق��ورس نةوتي سووكء ئَيستا نةوتي خاوي شيواشؤك

دةثاَلَيوَيت.هةولَير ثاآلوطةكةي ئةي رؤذنامة: تواناي ضةندةء نةوتي خاوي ض ناوضةيةكي

بؤ بةكاردَيت؟* ئةو ثاآلوطةية لة )خةبات( دانراوةء تواناي كاردايةء لة )2009/7/18(وة لة بةرميل هةزار )20( رؤذانةي ثاآلوتني كَيَلطةي بيرةكاني نةوتي خاوةء نةوتي لةاليةن ب��ةك��اردَي��تء بؤ خؤرماَلةي سروشتييةكانةوة سامانة وةزارةت��ي ضؤنَيتي بؤ )كار(، كؤمثانياي بة دراوة

دابةشكردني خاوةكةء نةوتة وةرطرتني تةماشاي ثَيويستة بةرهةمةكاني، طرَيبةستي نَيوان وةزارةتي ناوبراوء ئةو كؤمثانياية بكرَيت، جطة لةم ثاآلوطةيةش، )تاوكي( ناوضةي لة ثاآلوطةيةكي ثارتي هةزار )5( تواناكةي كة هةية، دهؤك

بةرميل نةوتي خاوة لة رؤذَيكدا.بآ ثاآلوطةي )80( نزيكةي رؤذنامة: ضؤن ئةمانة هةية، هةرَيمدا لة مؤَلةت دامةزراونء سةرضاوةي نةوتة خاوةكةيان

لة كوَيوةية؟ بةر ثَيويستة ثاآلوطةيةك هةموو *لة دامةزراندن مؤَلةتي دامةزراندني لة مؤَلةتةش ئةم وةربطرَيت، حكومةت نةخشةء ثةسةندكردني ب��ة ب��ةن��دة كةساني لةاليةن وردةكارييةكانييةوة ب���وارةوة، ئ��ةو ش����ارةزاي ثسثؤإء مؤَلةتي ثَيويستة تةواوبوونيشي ثاش دةبَيت ئةوكاتة وةربطرَيت، تةواوبوون بة دامةزراوةيةكي رةسميي، لةبةرئةوةي ئةوا نيية، ثاآلوطانة هيض مؤَلةتَيكيان ئةو هةموويان ناياسايين، جا ضؤن بة ئاسانيء هةر دابينكراوة، بؤ زةوييان مؤَلةت بآ نةوتي خاويان مؤَلةت بآ بةوشَيوةيةش نةوتيش دابينكردني دابيندةكرَين. بؤ اليةنانةداية، كؤمثانياء ئةو قازانجي لة كَيَلطةكاني بةسةر دةستيانطرتووة كة ئةوةندة بفرؤشن، زياتر ضةند نةوتدا،

زياترء زووتر قازانج وةردةطرن.بوو ب��ةرن��ام��ةدا ل��ة رؤذن���ام���ة: دابنرَيت، كؤية لة طةورة ثاآلوطةيةكي

ئةو ثإؤذةية طةيشتووة بة ضي؟* ئةو ثإؤذةية يةكَيك بوو لة ثإؤذة بكراية ئةطةر ستراتيذييةكان، طةورة هةرَيمةكةماندا لة مةزني طؤإانكاريي زؤريش تاإادةيةكي دروستدةكردء كوردستاني ثآ دةبووذايةوةء رَيطاي بؤ دةكردةوةء كةس سةدةها دامةزراندني خراثء جؤري كَيشةي لة هاوآلتيياني بة طراني سووتةمةني نرخي كةمء بإي تواناي ضونكة رزطاردةكرد، تةواويي بةرميل هةزار )70( رؤذانةي ثاآلوتني )22( رؤذَيكيشدا لة بوو، خاو نةوتي بة نايابي زؤر بةنزيني بةرميل هةزار دةهَيناية ب���ةرةوذوور )95( ئؤكتَيني

بةرهةم.ئ���ةو ث����إؤذة ط��رن��ط��ة ل��ةالي��ةن

بودجةي عَيراقةوة نةوتي وةزارةت��ي ئيشي ساَلَيك لة زياتر دابينكرابوو، بؤ زةوي دؤنم )100( نزيكةي تَيداكراء ضةندين تةرخانكراء بؤ شيواشؤك لة بؤ هونةريي داراييء كارطَيإييء بيناي تةواوكرا، بةآلم بةداخَيكي زؤرةوة دواي لةطةأل هةرَيم بودجةي جياكردنةوةي هةرَيم حكومةتي ناوةنددا، حكومةتي خؤيدا بةرنامةي لة ث��إؤذةي��ةي ئ��ةو دةرهَيناو فةرامؤشيكرد، بةمةش زيانَيكي ك��ةوت، ناوضةكةمان لة ط��ةورة زؤر )يان خاو نةوتي كاتَيك باسة شاياني دةخرَيتة ديكة( خاوي مادةيةكي هةر لةهةمانكاتدا ثَيويستة وةبةرهَينانةوة، بة ثيشةسازيكردني ئةو مادةيةش ثالني قؤناغةدا ل��ةم وات��ة دةستثَيبكات، ثاآلوطةيةكي وةك ثاآلوطةكةي كؤية زؤر سةربةخؤيي بمانتوانياية تا ثَيويستبوو، خؤمان بكردايةء مسؤطةر ئابوءرييمان بةرهةمةكاني نةوتة خاوةكةي خؤمانمان ئامانجي ثالنء بَيطومان دةربهَيناية، كؤمثانيا زةبةالحة قؤرغكارةكاني بيانيي، ئَيمة خاوةكةي م��ادة خؤيان ئةوةية بةرهةمةكاني ثيشةسازييةوةء بخةنة بةرهةمانةمان ئةو ثاشان دةربهَيننء خؤيان كة بفرؤشنةوة، ثآ نرخة بةو ثإؤذة نةدةبوو لةبةرئةمة دياريدةكةن. حكومةتي بةرنامةي لة كؤية مةزنةكةي هةرَيمدا نةمَينَيت، ضونكة هةموو دةزانين ماوةي )18( ساَلة ميللةتةكةمان بةدةست سووتةمةنييةوة كةميي خراثء جؤري دةناَلَينَيتء بةدرَيذايي ساآلني رابردووش ئابَلوقةي سووتةمةنيي فشارء هةإةشةي ئةطةر جا سةرمان، بؤ ب��ووة ط��ةورة بوءذاندنةوةي ثالني هةرَيم حكومةتي ئةو بكردايةء سواَلي دةبوو هةبواية،

ثإؤذة مةزنةي ثآ تةواوبكرداية.كوردستان ثةرلةماني ه��ي��وادارم ب����ةدواداض����وون ب���ؤ س��ةرل��ةن��وآ طرنطة ث��إؤذة ئةو زيندووكردنةوةي ثإؤذةيةكي هيض ن��ةدات رَيطا بكاتء نةوت بخرَيتة ذَيردةستي كؤمثانياوة، جا خؤماَليي، يان بن، بيانيي كؤمثانياي ض سةرةكيي س��ام��ان��ي ن���ةوت ضونكة لةاليةن راستةوخؤ ثَيويستة ميللةتةء حكومةتي هةرَيمةوة هةموو جموجؤَلَيكي

سةرثةرشتي بكرَيت.

15 بةدواداضوون[email protected]

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23

محةمةد بةرزى، شارةزا لة بوارى وزة:ثاآلوطةكان، بآ مؤلَةت زةوىء نةوتى خاويش وةردةطرن

حكومةتى هةريَم

ثاآلوطةيةكى

فةرامؤشكردووة

كة رؤذانة تواناى

بةرهةمهيَنانى

70 هةزار

بةرميل نةوتء

22 هةزار بةرميل بةنزيني

هةبووة

Page 15: rozhnama 570

راثؤرتى: شارا عةبدوإلةحمان، هةستيار قادر

وةآلمى ناوةندى، حكومةتى ئَيستا تا هةرَيمى حكومةتى ثَيشنيازةكانى مةرجء حكومةتى هةتا ثَيدةضَيت ن��ةداوةت��ةوةو نةباتة هةرَيم طرَيبةستةنةوتييةكانى هةرَيم عَيراق حكومةتى بةغدا، نةوتى وةزارةتى

وةآلمى هةرَيم نةداتةوة.ثإؤسةى ناردنةدةرةوةى نةوت لةاليةن حكومةتى هةرَيمةوة كة لة سةرةتاى مانطى دةستيثَيكرد، رابردوودا ساَلى حوزةيرانى تةنيا سآ مانطى خاياندو حكومةتى هةرَيم بةبيانووى نةدانى ثارةى ئةو كؤمثانيايانةى هةرَيم لة دةكرد نةوتيان دةرهَينانى كارى راطرتء ثإؤسةيةى ئةو بةغداوة لةاليةن لةئَيستادا ضةند ثَيشنيازَيكى بؤ ئةو مةبةستة تا بةآلم ناوةندى، حكومةتى ناردووةتة

ئَيستا وةآلم نةدراوةتةوة.ليذنةى ئةندامى حةسةن، بايةزيد د. نوَينةرانى ئةنجومةنى لة طاز ن��ةوتء روونكردةوة رؤذنامة بؤ ئةوةى عَيراق، طرَيبةستى )25( هةرَيم، حكومةتى كة بؤ مؤركردووة وآلتدا )17( لةطةأل نةوتى ئَيستاش لةهةرَيمداء نةوت دةرهَينانى كؤمثانيايانةو ئةو ث��ارةى دان��ى داواى دةكات، ناوةندى حكومةتى لة قازانجيش دوو ع��َي��راق، نةوتى »وةزي���رى وتيشى ئةوةى يان داناوة، هةرَيم بؤ ضارةسةرى طرَيبةستةنةوتييةكانى س��ةرج��ةم كة تا بنَيرَيت ناوةندى حكومةتى بؤ خؤى لَيكؤَلينةوةى لةبارةوةبكرَيت، يان حكومةتى هةرَيم لة بودجةى )17%(ةكةى خؤى ثارةى

كؤمثانياكان بدات«.

سةبارةت بة هةَلويستى حكومةتى هةرَيم، ئةوةية، ناديارةكة »خاَلة وتى بايةزيد د. طرَيبةستةكان هةرَيم حكومةتى بؤضى كة هةَلدةطرَيت، ئةمة قسةوباس زؤر نانَيرَيت، ئايا دةبَيت ئةو طرَيبةستانة لة بةرذةوةنديى ناشةفافيان شتَيكى كرابَيتنء تاكةكةسيدا يان لَيكؤَلينةوة، بؤ نةنَيردرَين تا تَيدابَيت،

هةرَيم حكومةتى كة ديكة هةرشتَيكى نايةوَيت ئاشكراى بكات«.

ئةمةش لةكاتَيكداية كة جَيطرى سةرؤكى ليذنةى نةوتء طازى ئةنجومةنى نوَينةرانى عَيراق لة لَيدوانَيكى ثَيشتريدا، رايطةياندبوو، كة سةروةريى بازرطانىء بإيارى راطرتنى بة دةستكردنةوة ياخود هةناردةكردن،

لة تةنيا خاو، نةوتى هةناردةكردنةوةى ئاماذةى ناوةنددايةو حكومةتى دةسةآلتى بةوةشكردبوو، كة هةر مةرجء ثَيشنيازَيكى ناردنةدةرةوةى بؤ كوردستان هةرَيمى

نةوت، رةتدةكةنةوة.ن��اوةن��دى، حكومةتى ئَيستاش ت��ا بة س��ةب��ارةت روونكردنةوةيةكى هيض

ثَيشنيازةكانى حكومةتى هةرَيم بؤ دووبارة هةناردةكردنةوةى نةوت، نةداوة.

وتةبَيذى جيهاد، عاسم لةوبارةيةوة، رؤذنامةى بة عَيراق نةوتى وةزارةت��ى حكومةتى لةنَيوان ئَيستا »تا راطةياند: لةسةر رَيكةوتنَيك هيض ناوةنددا، هةرَيمء تا ئَيستا ئةو ثَيشنيازةكان ئةنجامنةدراوةء تاووتوآ هةردووالوة لةاليةن ثَيشنيازانة

دةكرَين«.رؤذى )2/20( ئةياد سامةإايى، سةرؤكى ئةنجومةنى نوَينةرانى عَيراق بة سةردانَيك وتةبَيذةكةى ب��ةآلم هةولَير، طةيشتة دةربإى خؤى بَيئاطايى نةوت، وةزارةتى لةوةى كة سةردانةكةى ئةياد سامةرايى بؤ نَيوان كَيشةى ضارةسةركردنى بؤ هةرَيم،

هةرَيمء بةغدا بَيت لةسةر نةوت.ياساى نةبوونى بةهؤى كة ئاشكراشة حكومةتى عَيراقدا، لة ط��ازةوة ن��ةوتء طرَيبةستانةى لةو تانة بةغدا، ناوةندى حكومةتى هةرَيم دةدات كة لةطةأل كؤمثانيا ناياسايى بة كردوونء واذؤى بيانييةكاندا )111( مادةى بةثَيى بةآلم وةسفياندةكات،

ى دةستوورى عَيراق، نةوتء طاز موَلكى هةموو عَيراقةء لة مادةى )112(دا هاتووة، ثارَيزطايانةى ئةو ناوةندىء حكومةتى هةَلدةسن بةيةكةوة هةية، نةوتيان كة داهاتةكةشى ن��ةوتء ئيدارةكردنى بة بةسةر دانيشتووان ذم��ارةى بةطوَيرةى هةرَيم ثَييةش، بةو دابةشدةكرَيت، عَيراقدا دةرهَينانى لة بةشداربَيت كة هةية بؤى عَيراقيشدا )2010(ى بودجةى لة نةوتء ضةند بإطةيةك زيادكراوة، كة ئةو هةرَيمة، لة دةردةهَينَيت، نةوت كة ثارَيزطايةى يان ئةو بؤ دؤالرَيكى نةوت، بةرميلَيك هةر

هةرَيمء ثارَيزطاية دةبَيت.

ئةلةند مةحوى

حكومةتى ئةمساأل، كؤتايى لةسةر ثارَيزطاريكردن ئةمريكى ثَيشتر كة رادةطرَيت، عَيراق ثارةى كةسء هيض ثارَيزطاريية ئةو بةثَيى لة قةرةبوو نةبوو، بؤى اليةنَيك ئةطةر وةربطرَيت عَيراق ث��ارةى مافى دادط���اش ب��ِري��ارى بةثَيى البردنى هةبووبَيت، ق��ةرةب��ووى بة ثةيوةنديى ثارَيزطارييةش ئةم ثارة زؤرى بةشَيكى دؤزينةوةى

دزراوةكانى عَيراقةوة هةية.مليار ضةندين بةعس، رذَيمى كؤمثانياى ناوى بة عَيراقى دؤالرى بانكةكانى ب��ردووةت��ة واجيهةوة ئَيستاشدا لة دةرةوة، وآلت��ان��ى ضةندين كؤمثانياى بيانيى دةيانةوَيت عَيراق حكومةتى لةطةأل رَيكةوتن ثارانة، ئةو دؤزينةوةى بؤ بكةن ثارانةيان ئةو )30%(ى بةمةرجَيك ثَيبدرَيت، بةآلم حكومةتى عَيراق بةم

ثَيشنيازة رازيي نابَيت.وةزارةتى بريكارى نةبى، فازأل داراي����ى ع��َي��راق ب��ؤ رؤذن��ام��ةى لة عَيراق »حكومةتى ئاشكراكرد بيانييةكانييةوة راوَيذكارة رَيطةى عَيراقى دزراوةكانى ثارة زؤربةى كؤمثانياى بةناوى كة دؤزيوةتةوة ديكةوة نَيردراونةتة دةرةوةى عَيراق،

نةك بة ناوى حكومةتى عَيراقةوة«.فازيل نةبى باسى لةوةشكرد، كة تا ئَيستا نازانرَيت ئةو ثارةيةى عَيراق ضةندة كة دزراوةء ضووةتة دةرةوةء كؤمثانياى خةَلكء ناوى بة كراوة ديكةوة، بةآلم حكومةتى عَيراق هيض ئةو دؤزينةوةى لة نيية طرفتَيكى

ثارانةدا.عَيراق حكومةتى ئَيستادا، لة دزراوةكانى، ثارة دؤزينةوةى بؤ نةتةوةيةكطرتووةكان لة س��وود خؤى كاتى بةوثَييةى دةبينَيت، دياريكردووة كةسانةى ئةو هةموو ك��ة ث����ارةى ع��َي��راق��ي��ان الي��ةء سامانةكةشيانى س�����ةروةتء لة س��وود هةروةها بلؤككردووة، لة هةر بةَلطةنامةيةكيش دةبينَيت كة

رذَيمى بةعس بةجَيماوة.حكومةتى دي��ك��ةوة، لةاليةكى ثارَيزطاريكردن بإياريداوة، ئةمريكا كة ِرابطرَيت، عَيراق ثارةكانى لة ئاوةدانكردنةوةى سندووقى لة دان����راونء )DFI( ل��ة ع��َي��راق ئةمريكا نةتةوةيكطرتووةكانء

سةرثةرشتى دةكةن.ل���ةم ب���ارةي���ةوة، ب��ري��ك��ارى وةزارةت����ى داراي���ى ع��َي��راق وتى دؤزينةوةى لة ئةمريكى »حكومةتى ث��ارةدزراوةك��ان��ى ع��َي��راق��دا، هيض هاوكارييةكى نةكردووين، تةنيا ئةوة نةبَيت كة حةسانةى خستووةتة سةر رَيطريى ئ��ةوةى بؤ عَيراق ث��ارةى قةرةبوويان كة كةسانةى لةو بكات رَيطةى لة دةيانةوَيت عَيراقةء الى ثارةى لة قةرةبووةكةيان دادطاوة

عَيراق وةرطرنةوة«.ئةوةشى ن��ةب��ى، ف��ازأل ب��ةآلم ،)2010( كؤتايى كة ن��ةش��اردةوة لةسةر حةسانةية ئ��ةو ئةمريكا الدةباتء )DFI( لة عَيراق ثارةكانى كةسء ثارةى دانةوةى كَيشةكانى عَيراقة، حكومةتى الى كة اليةنةكان رووبةإووى حكومةتى عَيراق خؤى

دةكاتةوة.

تايمز ئؤنالين

خاوةنكارَيكي بةريتاني، كة سةرثةرشتي دةكات، لةعَيراق نةوتييةكان طرَيبةستة بازرطاني لة ثاوةندي مليؤن )13( لة زيتر بةريتاني، كؤمثانيايةكي ثشكةكاني نهَيني قازانج دةرهَيناوة، وآلتةكة لة نةوتي كة

كردووة.س��األ، )61( ه���ةورام���ي ئ��اش��ت��ي هَيرتيجدا ئؤيأل لة سةرمايةطوزاريي بؤ طرَيبةستَيكي ئةوةي دواي ك��ردووة، باكووري لة نةوت بةدواي طةإان كنةو عَيراق داوة بةكؤمثانياكة، ثاش دةرهَيناني راب��ردوو، ساَلي ئ��اداري لةمانطي نةوت

ثشكةكاني فرؤشتووة.خزمةتطوزاريية دةس��ةآلت��دارَي��ت��ي ئةو ئ��ةي (، ئَيس، )ئ��َي��ف، داراي��ي��ةك��ان لة لَيكؤَلينةوة لةندةن لة شاري دةزطايةي دةكات، بازرطانييةكان مامةَلة دروستيي ئةطةريي ه��ةورام��ي و س��ةوداك��ان��ي لة مةبةستة ئةو بؤ ثؤستةكةي قؤستنةوةي

دةكؤَلَيتةوة.لة حكومةتي هةرَيمي هةورامي ، وةزير ياسايي »سةوداكة دةَلَيت: كوردستان، حةواَلةي بةتةواويي قازانجةكاني بووةو قووَلي لة باس ك��راوة، حكومةتةكةي زانيارييةكاني لةبارةي طةشةثَيداني كةرتي دةَلَيت: بةآلم دةكات، هةرَيمةكة نةوتي كإين و تاواني ياساكاني لة »هيضكام

فرؤشتني ثشكةكاني ثَيشَيل نةكردووة«.ئ��اش��ك��راب��وون��ي ئ���ةو م��ةس��ةل��ةي��ة كإيني فرؤشتن و لةسةر ضاودَيريكردني كة ن��ةوت، كؤمثانيايانةي ئ��ةو ثشكي لةعَيراق كاردةكةن، زياتر دةكات، هةفتةي بةإَيوةبةري سَيثيل، محةمةد راب��ردوو، توركي نةوتي كؤمثانيايةكي جَيبةجَيكاري ثاوةند، مليؤن( )ي��ةك نزيكةي بةبإي كرا، غةرامة ئاي(ةوة ئَيس، )ئَيف، لةاليةن تاواني ياساكاني ثَيشَيلكردني بةهؤي هَيرتيج لة ثشكةكان فرؤشتني كإين و

ئؤيأل .وتي : ثيشةسازيي سةرضاوةيةكي مليؤنان لةعَيراق نةوت وةزيرَيكي »نابَيت فرؤشتني كإين و بةنهَيني لة ثاوةند ئةو كة نةوت، كؤمثانيايةكي ثشكةكاني

بؤرسةي لةبازاإي دةكات، سةرثةرشتي لةندةن قازانج بكات«.

وتيشي : »ثَيويستة ضي زانيارييةكي الية ثشكنيني كنة و هةَلةكاني كات و لةبارةي ئاشكرا كؤمثانيايةوة، ئةو لةاليةن نةوت

بكات«.بةكاركردن سامانةكةي ه��ةورام��ي، ثَيكةوةناوةو نةوت راوَيذكارَيكي وةكو سةرنجإاكَيشي ط��ةورةو شوقةيةكي لة تايمز رووباري لةسةر هَينلي لةنزيك جارَيك مانطي هةية. شايةر ئؤكسفؤرد

دةطةإَيتةوة بؤ بةريتانيا.)2006(ةوة ساَلي لة خاوةنكارة، ئةم لةطةأل حكومةتي هةرَيمي كاردةكات، دواي سةودا، زنجيرةيةك ئةنجامطةياندني بة لةوانة: نةوت، بيانييةكاني كؤمثانيا لةطةأل خستووةتة كوردستاني كة ئؤيأل، هَيرتيج ناو نةخشةي جيهاني وزةوة، بإَيك ثارةي

خستووةتة بانكةوة.لة هَيرتيج، لة ثشكةكاني هةورامي ، )95( )12(مليؤن و بإي بة )2008( ثايزي

لةكاتَيكدا كإيوة، ثاوةند )850( هةزار و ثشكنيني طةإان و سةرقاَلي كؤمثانياكة

نةوت بووة لةكوردستان.

راطةياندني ل��ة رؤذ ثَينج دواي كؤمثانياكةوة، لةاليةن نةوت، دؤزينةوةي ثشكةكان، بةفرؤشتني دةستيكردووة ئةو ئةو ثشكانة بة )25(مليؤن ء ) 70( هةزار و

)709( ثاوةند فرؤشراون.»سةوداكة دةَلَيت: نةوت وةزيرةكةي ثَيدراوة، رَيطةي حكومةتةكةيةوة لةاليةن ثارةكةي كةسَيكةوة بةناوي ئةو بةآلم HSBC خستووةتة سةرمايةطوزارييةوة لةبيخاتة ئاشكرابووني رةنطة لةبةرئةوةي

هةَلوَيستَيكي دذوارةوة«.ه��ةورام��ي دي��ك��ةدا، سةودايةكي لة ) DNO(ي نةوتي طرووثي ثشكةكاني كة فرؤشت، ئؤسلؤ بؤرسةي بازاإي لة ثاداشتي كوردستان لة بةطرَيبةستَيك مليؤن )10( لة ثتر هةورامي دراي��ةوة،

ثاوةندي لةو ثشكانة قازانج كرد.ه��ةورام��ي وت��ي : »ل��ةب��ن��ةإةت��دا ئةو دارايي ثشتيواني دابينكردني بؤ ثشكانةي

بؤ كؤمثانياكة فرؤشتووة.باس لةوةش دةكات؛ كة ئةو ثشكةكاني كة فرؤشتووة، لةبةرئةوة هَيريتيج، لة بةهاي ئةطةر كةمبكاتةوة، زيانةكان هةروةها داب��ةزي ، )DNO( ثشكةكاني لةو دةستكةوتَيكي شةخسي »هيض دةَلَيت:

قازانجانةدا نةبووة«.هةرَيم حكومةتي راب��ردوو، هةفتةي بةياسايي هةورامي سةوداكاني هةموو باري لةذَير لةوةي دَلنيابوو لةقةَلةمداو هيض زانيارييةكي هةستياري بازاإدا، كاري

نةكردووة.وردةكارييةكاني هةموو هةروةها سةوداكاني لةندةني هةورامي بآلوكردةوة و حةواَلةي قازانجةكان »هةموو رايطةياند:

حكومةت كراون«.حكومةتي هةرَيم وتي : »ئةوة راستييةكة، لَيثرسراوَيكي وةك��و وةزي��رة ئ��ةم كة طةشةثَيداني بؤ ديدي باشترين حكوميي كةرتي نةوت لة هةرَيمي كوردستان، لةضاو ئاطاداربووني كة دةبَيت، ئاسايي خةَلكي حكومةت سةوداكاني ناوةإؤكي لةبارةي

بةهةند وةرنةطيراوة«.ناتوانَيت وت��ي : ئ��ةي( ئَيس، )ئ��َي��ف، ل��َي��ك��ؤَل��ي��ن��ةوة ل���ةط���ةأل ه���ةورام���ي

ثشتإاستبكاتةوة، يان بةدرؤي بخاتةوة.

بةغداء هةرَيم لةسةر دؤسيةى نةوت رَيكنةكةوتوون

ثارة دزراوةكانى عَيراق

ئاشكرادةكرَين

قازانجة نهيَنييةكةي ئاشتي هةورامي

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23 ئــــابوورى 14

[email protected]

حكومةتى هةرَيم بة تةنيا خؤي لة طرَيبةستةكانى خؤي رازيية

Page 16: rozhnama 570

راثؤرتى: سةنطةر جةمال

تةنيا لة سآ ثارَيزطاكةى هةرَيمى كوردستاندا زياتر لة )650( هةزار ئؤتؤمبَيلى

تؤماركراو هةية، جطة لةو ئؤتؤمبَيالنةى شارةكانى ديكة، كة لة كوردستانن، رؤذانةش تةنيا لة هاتوضؤى سلَيمانيدا نزيكةى )250(

ئؤتؤمبَيل ذمارةى نوآ وةردةطرن، ثسثؤإَيكى بوارى هاتوضؤش ئةو رَيذةية بةزؤر دةزانَيتء

ثَييواية بووةتة »فةوزا«.

ذمارةكان لة هةَلكشاندانسةربارى ئةوةى زؤريى رَيذةى ئؤتؤمبَيل ئاستَيكداية، لة كوردستاندا شارةكانى لة ذينطةو سةر ك��ردووةت��ة كاريطةريى كة بوءةتةهؤى شةقامةكان، قةرةباَلغكردنى زؤربوونى رووداوةكانى هاتوضؤ، بةشَيوةيةك هاوآلتى )564( رابردوودا لة ساَلى تةنيا كة

بةوهؤيةوة طيانيان لةدةستداوة.ب��ةإَي��وةب��ةرى س��دي��ق، ق���ادر عةميد هةولَير، هاتوضؤى ثؤليسى راطةياندنى ثَييواية؛ بةإَيذةيةكى زؤر ئؤتؤمبَيل رذاونةتة ئةو رَي��ذةى لةبارةى شةقامةكان. سةر ثارَيزطاكانى تابلؤى هةَلطرى ئؤتؤمبَيالنةى هةولَيردا لةشارى رايطةياند: كوردستانن، )143( هةزارو )400( ئؤتؤمبَيلى تايبةت، )33( هةزارو )405( ئؤتؤمبَيلى كرآء )71( هةزارو دهؤك هةروةها هةية، بارهةَلطر )437( )17( تايبةت، ئؤتؤمبَيلى )645( )55( هةزارو هةزارو )100( ئؤتؤمبَيلى كرآء )25( هةزارو كؤى ه��ةروةك تَيداية، بارهةَلطرى )502(سلَيمانى لة تؤماركراو ئؤتؤمبَيلى رَيذةى

)300( هةزارة.تائَيستاو كة لةكاتَيكداية، ذمارانة ئةو لةإَيى نوآ مؤدَيلى ئؤتؤمبَيلى بةلَيشاو هةرَيمى دةهَينرَينة دةروازةك���ان���ةوة بةرزدةكةنةوة، ذمارةكان كوردستانةوةء سلَيمانيدا شارى لة تةنيا كة بةشَيوةيةك رؤذانة نزيكةى )250( ئؤتؤمبَيل لة فةرمانطةى هاتوضؤ ذمارة وةردةطرن، لةطةأل ئةوانةشدا ذمارةيةكى بةرضاو ئؤتؤمبَيلى هةَلطرى تابلؤى شارةكانى ديكةى عَيراق لةاليةن هاوآلتييانى بةآلم ك��إدراون، كوردستانةوة نيشتةجَيى بَيئاطايى هةولَير هاتوضؤى بةرثرسةكةى لة ذمارةى ئةو ئؤتؤمبَيالنة دةربإىء خؤى وتى: »زانياريى وردم لةبارةى ئةو ذمارانةوة كارتى تةنيا نينء تؤمار ئةوانة نيية، ضونكة

زانيارييان بؤ دةكرَيت«.لةاليةكى ديكةوة نةقيب بةختيار محةمةد، سلَيمانى، هاتوضؤى راطةياندنى بةرثرسي )250( نزيكةى كة ك��ردةوة، لةوة جةختى هةزار ئؤتؤمبَيل لة سنوورى بةإَيوةبةرَيتيى رَيذةيةشى ئةو هةية، سلَيمانيدا هاتوضؤى ئؤتؤمبَيل ذم��ارةى ثَييواية زؤرةء بةالوة ئَيجطار زياديكردوءة. لةبارةى هاتنةناوةوةى »ئَيمة وت��ى: ئؤتؤمبَيليشةوة ب��ةردةوام��ى نازانين لة سنوورةكانةوة ضةندَيك دةهَينرَين، دةبنء تؤمار لَيرة ئؤتؤمبيالنةى ئةو بةآلم )1000( نزيكةى هةفتانة وةردةطرن ذمارة

ئؤتؤمبَيلة«.بوارى ش��ارةزاى عةبدوَلآل، هةَلكةوت ثَييواية؛ رؤذنامة بؤ لَيدوانَيكيدا لة هاتوضؤ، لة زياد كوردستاندا لة ئؤتؤمبَيل ذمارةى تاكسىء بةتايبةت زياديكردووة، ثَيويست دؤخةكة بة »فةوزا« ناودةبات. بإواشى واية؛

هَينانى بةلَيشاوى تاكسى جطة لةوةى فشارَيكى لةسةر كاريطةريشى دروستكردووة، زؤرى

بازاإى تاكسيية كؤنةكان هةية.لةبارةى ئةو تَيإوانينةى كة دةَلَيت؛ خةَلك هةموءيان با باشةو داراييان بارى ئازادةو ئؤتؤمبَيليان هةبَيت، ئةو دةَلَيت: »بةوشَيوةية رَيكخستنى بوارى لة فةوزاية ئةوة نييةو

هاتوضؤدا«.هةَلكةوت، كة سيستمة نوَييةكةى هاتوضؤي ثةيإةوكردنى لة رةخنةى ثَيشنيازكردووة، رايطةياند: هاتوضؤطرتء ئَيستاى سيستمى لة كوردستان هَيندة بايةخ بة اليةنى قازانجى بازرطانةكان دةدرَيت، هَيندة بايةخ بة ذينطةو سيستمى هاتوضؤ نادرَيت، »لَيرةدا سيستمَيكى كة لَيكنادرَيتةوة ئةوة هةيةء بآ سةروبةرة شةقامةكان يان ذينطةء دةروونى هاوآلتييان ئةو فشارة قبوءأل دةكةن؟«، وتيشى: »ئةوانةش لةاليةن دةطةإَيتةوة نةبوونى سيستمَيك بؤ هاوسةنطيى لة جؤرَيك كة حكومةتةوة،

دروستبكات«.

قوربانيي ذمارةذم��ارةى زؤرب��وون��ى لةطةأل هاوكات هاتوضؤ روءداوةكانى قوربانيى ئؤتؤمبَيلدا، لة زيادبوءندان، بةشَيوةيةك كة تةنيا لةساَلى لة ثارَيزطاكانى هةولَير، سلَيمانى، رابردوودا كةركوكء دهؤكدا، )564( هاوآلتى بةوهؤيةوة ه��ةزاران لة جطة ل��ةدةس��ت��داوة، طيانيان بريندار، كة )169( هاوآلتى لة هةولَير طيانيان لة بريندارهةبووة، )1592( لةدةستداوةو سلَيمانى )230( هاوآلتى طيانيان لةدةستداوةو هاوآلتى )72( دهؤك برينداربوون، )2112(هةيةء بريندار )983( لةدةستداوةو طيانيان لة كةركوكيش )93( هاوآلتى بة روءداوةكانى هاتوضؤ طيانيان لةدةستداوةو )154( بريندارى

لَيكةوتوءةتةوة.

كاريطةريية خراثةكانبة ئؤتؤمبَيل هاوردةكردنى هةرضةندة ثةيإةوكردنى بازاإى ئازادةوة بةستراوةتةوة، لةاليةن ثَييانواية؛ هاتوضؤش بةرثرسانى زؤرة، لةسةرى داواكاريى هاوآلتييانةوة بةآلم ثسثؤإان رةخنة لةو سيستمة دةطرنء ثَييانواية بووةتة »فةوزا«، بةو ثَييةى لَيكدانةوة زؤرب��وون��ى خراثةكانى كاريطةريية بؤ

ئؤتؤمبَيل ناكرَيت.هاوردةكردنى بةردةواميى قادر، عةميد ئؤتؤمبَيل بة داواى هاوآلتييانةوة دةبةستَيتةوة، هةرضةندة بإواى واية، كة تائَيستا خنكاندنى بةهؤى رووي��ن��ةداوة، هةولَير لة هاتوضؤ فراوانكردنى شةقامةكانء كارى كارمةندانى نايشارَيتةوة ئةطةر سةيتةرة هاتوضؤ، بةآلم نةكرَيت، ئؤتؤمبَيلةكان ج��ؤري بةسةر هةرَيمى ئابووريى لةسةر كاريطةريى جَيدةهَيلَيت، ذينطةكةشى كوردستانء ئةوة بؤ بةدواداضوءن »ب��ةردةوام وتيشي: كؤنمان ئؤتؤمبَيلى ه���ةزاران دةك��ةي��نء ئةطةر ل��ةوةش جطة هةَلوةشاندوءةتةوة، بَيت بةرنامة بآ بةشَيوةيةكى هاوردةكردن بودجةو ئةوةش دةوَيت، زياترى رَيطاوبانى فراوانكردنى لة دةوَي��ت ديكةى ثَيويستى

شةقامةكان«.بؤ دةزانَيت بةثَيويستيشى قادر عةميد هاوردةكردنى ئؤتؤمبَيل هةماهةنطيى لةنَيوان طواستنةوةو ناوخؤو داراي��ىء وةزارةت��ى طةياندنء بازرطاني هةبَيت، بةآلم باس لةوة دةكات، كة ناتوانن رَيطربن بةوثَييةى بازرطانى هاوردةكردن لة رآ ناتوانَيت كةس ئازادةء بطرَيت، »بةآلم باشترة هؤشياربين بةرامبةر

ئابووريى خؤمان«.

ه��ةَل��ك��ةوت ع��ةب��دوَل��آل، رةخ��ن��ة ل��ةوة ئازاد ب��ازاإى كوردستان لة كة دةطرَيت، بةوة ئؤتؤمبَيل فرؤشتنى كإينء بوارى لة تَيطةيشتوءين، كة كآ بؤى دةكرَيت زؤرترين ئيتر لَيبكات، قازانجى بفرؤشَيتء ئؤتؤمبَيل ئايا شةقامةكان لة رووى روءبةرةوة قبوءَلى ثاكييةوة رووى لة ذينطةكةمان يان دةكات فشارة ئةو هاوآلتييان ئايا دَيت، دةرةقةتى دةروءنييةيان دةكةوَيتة سةر، قبوءَلى دةكةن يان نا؟، هةموو ئةوانة دةطةإَيتةوة بؤ ئةوةى بؤ نيية طشتيى سيستمَيكى بة حكومةت كة دروستكردنى جؤرَيك لة هاوسةنطيى لةنَيوان

ذمارةى ئؤتؤمبَيل لةطةأل هاتوضؤ بؤيان«.الى خؤشيةوة نةقيب بةختيار، جةخت لةوة دةكاتةوة، كة ئةوان لةطةأل زيادبوءنى رَيذةى زياتر زؤربَيت تا بةوثَييةى نين، ئؤتؤمبَيل كارمةندةكان دروستدةبَيتء بؤ كَيشةيان داخستنء زياتر شةقامةكان دةبنء ماندوء

قةرةباَلغى بةخؤوة دةبينن.جوءَلةى ذي��انء تائَيستا ثَييواية؛ ئةو هاتوضؤ هةية، بةآلم »نكؤَلى لةوة ناكرَيت كة لؤديان هةيةو شةقامةكان ئاستةنط طرفتء نيية«، شاراوة شتَيكى ئةوة لةسةرة، زؤر ئؤتؤمبَيل ناوةوةى هَينانة »ئةطةر وتيشى: ذينطةيةكى بَيت، ب���ةردةوام بةوشَيوةية زياتر قةرةباَلغى زياترء روءداوى ثيسترء نين اليةنة ئةو ئَيمة بةآلم دروستدةبَيت، هاوردة ضةند تا ئؤتؤمبَيل بدةين بإيار كة

دةكرَيت«.

كةس ئؤتؤمبَيل نامرَينَيتنوآ ئؤتؤمبَيلى تؤماركردنى ثَيشوءتر بوو، كؤن ئؤتؤمبَيلَيكى مراندنى بةرامبةر ئةوة بإيارى )2008 )ئابي مانطى لة بةآلم دةرضوو، كة تؤماركردنى ئؤتؤمبَيل بةرامبةر

رسوماتَيكى ماديى دةبَيت، هةرضةندة مراندنى ئؤتؤمبَيلى كؤن قةدةغةنةكراوة، ئةو بإيارةش بةلَيشاو لةسةر هةبوو زؤرى كاريطةريى كوردستان، بؤ ئؤتؤمبَيل هاوردةكردنى بةوثَييةى نرخى وةرطرتنى ذمارة هَيند زؤر

نيية.نةقيب بةختيار ثَييواية؛ ئؤتؤمبَيل مراندن ثارةو زؤرت��ر بإَيكى زؤرةو سةرئَيشةى رَيطةى خةَلك لةبةرئةوة دةوَيت، مامةَلةى دوءةم دةطرَيتء ئؤتؤمبَيل نامرَينن، وتيشى: كة كاردةكةين بإيارة ئةو بةثَيى »ئَيمة لةاليةن سةرؤكايةتي ئةنجومةنى وةزيرانةوة هاتووةو هةر بإيارَيكى نوآ دةربضَيت ئةوة فةرمانطةيةكى ئَيمة ضونكة جَيبةجَيدةكةين، بإيارة ئ��ةو ثَيشيباشة جَيبةجَيكارين«، »بةوبؤنةيةوة وتى: هةبووايةو ماوةيةكى

ذمارةى ئؤتؤمبَيل ئَيجطار زياديكردووة«.

ضارةسةرئ��ام��اذةب��ةوةدةك��ات؛ بةختيار، نةقيب لةمساَلدا ليذنةيةكى هاتوضؤ لة بةإَيوةبةرَيتيى هاتوضؤى سلَيمانى ثَيكهَينراوة بؤ باسكردن هاتوضؤ، ضارةسةرى طرفتء كَيشةو لة رَيذةى زيادبوءنى طرفتانة لةو يةكَيك كة ئَيستا كة سيستمةية ئ��ةو ئؤتؤمبَيلء وتيشى: تؤماردةكرَيت، ثآ ئؤتؤمبَيلى لَيكؤَلينةوةكان ئةنجامى لة خؤمان »سةروو ئاطاداركراونةتةوة، جطة لةوة ئَيمة بةردةوام سةروو رةسميى بة دركاندووة ئةوةمان باشى بة كة ئاطاداركردوءةتةوة خؤمان دةزانين ضاو بة رسوماتء سيستمى هَينانى بكرَيتةوة، ديراسة بخشَينرَيتةوةء ئؤتؤمبَيل رةنطدانةوةى داهاتوودا لة ثَيمانواية ضونكة ئيجابيى نابَيت، بةآلم ئَيمة بإياردةرنين، تةنيا

كارمان جَيبةجَيكردنة«.لةبارةى هةوَلى ثَيويست بؤ ضارةسةرى لة سوءد ثَييباشة هةَلكةوت ئةوطرفتانة، »لة وت��ى: وةربطيرَيتء وآلت��ان سيستمى سيستمى كؤنترؤَلى ثَيشكةوتوءدا وآلتانى طشتيى هاتوضؤ دووجؤر بيمةيان داناوة، كة بيمةى لَيخوإينء بيمةى دَلنيايية، ئةطةر ئةوة لة كوردستان ثةيإةوبكرَيت، وادةكات خةَلك

زياتر هَيَلى طشتيى بةكاربهَينَيت«.ثَيشيواية نةبوونى سيستمَيك لة كوردستان ئؤتؤمبَيالنةى ئةو ذمارةى رَيكخستنى بؤ لةسةر كاريطةرييان دةبَيتء شةقام لةسةر شةقامةكانيش م��رؤظء خ��ودى ذينطةو وتيشى دروستكردوءة، خراثى كاريطةريى رَيكخستنى كارى هاتوضؤ »بةإَيوةبةرَيتيى شةقام، سةر دَينة كة ئؤتؤمبَيالنةية ئةو ثالندانانء وةزارةت���ى ئيشى ئ��ةوة بؤية بكةن ئامار وةزيرانء حكومةتة ئةنجومةنى ئؤتؤمبَيلء دانيشتووانء ذم��ارةى بةثَيى ديكة رَيطةضارةى ئةوة بةثَيى شةقامةكانء هاوردةكردنى ضؤنَيتيى وةك بدؤزنةوة ئؤتؤمبَيلء دروستكردنى زؤن، كة ئةو زؤنانة زؤر ثارةيةكى بة هةيةو تايبةتى ترافيكى نةبَيت ئؤتؤمبَيلى تايبةتى بؤى نةبَيت بإوات«.

طرفتة ئ��ةو بؤ ض��ارةس��ةر ثَيشيواية هةندَيك سةر دةخرَيتة باجةى لةو بريتيية بؤ خةَلك هةية، وةك زيانيان لةو كاآليانةى تايبةت، ئؤتؤمبَيلى خواردنةوةو جطةرةو »دةبَيت حكومةت سياسةتى ديكة بطرَيتةبةر، كة خةَلك ناضار بكات ثةنا بؤ ئؤتؤمبَيلى خؤى نةباتء رووبكاتة بةكارهَينانى هَيَلى طشتيى، ئةوةش لةإَيى زيادكردنى بيمةو باجى سةر

ئؤتؤمبَيلء بةنزين«.

ئةلةند مةحوى

دواى 18 ساأل لة تةمةنى حكومةتى هةرَيمى كوردستان، بؤ يةكةمجار لة هةرَيمى

كوردستاندا ئاستى بةرهةمهَينانى كارةبا طةيشتة )1000( مَيطاواتء كارةباى ثارَيزطاى

دهؤكيش بةسترايةوة بة تؤإى كارةباى نيشتمانيى كوردستانةوة، كة ثَيشتر لة

توركياوة كارةبا بؤ ثارَيزطاى دهؤك دةهاتء لةطةأل هةر كاردانةوةيةكى خراثى توركيادا

بةرامبةر هةرَيم ئةم كارةباية وةك كارتى فشار بةكاردةهَينرا.

وةزارةت���ى راطةياندنَيكى بةثَيى كارةباى حكومةتى هةرَيمى كوردستان، باس هاتووة، بؤ رؤذنامة كؤثييةكى كة وةزارةتي ئةوةي دواي كة لةوةدةكات، كارةبا تواني لة رَيطاي راكَيشاني تؤإَيكي )61( درَيذيي بة بةرزةوة ثاَلةثةستؤي دهؤك ثارَيزطاي كارةباي كيلؤمةتر، ببةستَيتةوة بة تؤإي كارةباي نيشتمانيي كوردستانةوة، بةمةش بؤ يةكةمينجار لة رَيطاي وَيستطةي غازيي )500( مَيطاواتي ئةو طةيةنراية كارةبا وزةي هةولَيرةوة لة كارةبا ثَيداني ماوةكاني ثارَيزطايةو

)4( كاتذمَيرةوة بوو بة )11( كاتذمَير.

ثةيمانطةى راثرسييةكى بةثَيى سياسييةكان، ثرسة بؤ كوردستان سةرةكييةكانى كَيشة ل��ةس��ةر ك��ة كوردستان هةرَيمى ثارَيزطاكانى خةَلكى يةكةمى كَيشةى ئةنجاميدابوو، نةبوونى كَيشةى ده��ؤك، ثارَيزطاى ئةوةى بةهؤى ئةمةش ب��وو، كارةبا تةنيا نةبوو، ناوخؤيى كارةباى دهؤك لة كة دةبةست كارةباية بةو ثشتى

توركياوة راكَيشرابوو.ماوةتي، ئةبوبةكر شَيخ ياسين وةزيري كارةبا، سةبارةت بة زيادبووني ئاستي بةرهةمهَيناني كارةباء راكَيشاني

بإة كارةبايةكي زياتر بؤ ثارَيزطاي دهؤك بةرهةمهَينانء »تيمةكاني رايطةياند: طواستنةوةو كؤنترؤَلي كارةبا توانييان لة رَيطاي وَيستطةي غازيي )500( مَيطاواتي كارةبا مَيطاوات )100( هةولَيرةوة ماوةكاني دهؤكء ثارَيزطاي بطةيةننة بؤ ثارَيزطاية لةو كارةباشيان ثَيداني

)11( كاتذمَير بةرزكردةوة«.ل��ةوةش جةخت ك��ارةب��ا وةزي���ري كارةباي بإة زيادبووني كة دةكاتةوة، كاريطةريي ده��ؤك��ي��ش ث��ارَي��زط��اي كارةباي بةشة كةمبوونةوةي لةسةر سلَيماني هةولَيرو ثارَيزطاي هةردوو

ئاستي تواني وةزارةت ضونكة نةكرد، هةرَيمي لة ك��ارةب��ا بةرهةمهَيناني كوردستان بطةيةنَيتة )1000( مَيطاواتء نزيكدا ئايندةيةكي لة بةرنامةداية لة سلَيماني وَيستطةي لة ضوارةم يةكةي بارودؤخي بةثَيي بكةوَيتةكارو غازيي هةرَيم ك��ارةب��اي سيستمي تةكنيكي كارةباكةي بؤ هةولَيرو سلَيماني دةبَيت، كاتذمَير )3( زيادبووني ثثَيشبيني كة دةكةين لة شارةكاني هةولَيرو سلَيماني، مَيذووي لة يةكةمينجارة بؤ ئةمةش بطاتة كارةبا بةرهةمهَيناني هةرَيمةكةدا

ئةو ئاستة.

)700( هةزار ئؤتؤمبَيل لة هةرَيمى كوردستاندا تؤماركراون

دواى 18 ساأل، ئاستي بةرهةمهيَناني كارةبا طةيشتة )1000( مَيطاوات

17بةدواداضوون[email protected]

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23

لةطةأل قةرةباَلغى شةقامةكاندا، رؤذانة ئؤتؤمبَيلى نوآ دةهَينرَيتة هةرَيمةوة

Page 17: rozhnama 570

راثؤرتى: شارا عةبدوإلةحمان

لةطةأل دةستثَيكردنى هةَلمةتى بانطةشةى هةَلبذاردنةكاندا، رةوشى ذيانى

رؤذنامةنوءسان لة سلَيمانى كةوتووةتة مةترسييةوةو لةماوةى )11( رؤذى

رابردوءدا هَيرشكراوةتة سةر نزيكةى )13( رؤذنامةنوءسء لَيياندراوةو دةستطيركراونء سوءكايةتييان ثَيكراوة، هةربؤية لةئَيستادا رؤذنامةنوءسان نازانن كة كام اليةنء دةزطا

طيانيان لة مةترسيى دةثارَيزَيتء ذيانيان سةالمةت دةكات.

ثَيشَيلكارييةكان بة ذمارةذم��ارةي��ةك ل��ةالي��ةن )2/14( رؤذى كاروبارى دةزط��اى ثاسةوانى ضةكدارى مةدةنيى بةرثرسَيكى ضةند ثَيشمةرطةو كةناَلى تيمى ثةالماري دةزط��اوة هةمان رؤذنامةنوءس ضوار لة كة درا، ) KNN(ثَيكهاتبوونء كامَيراكةيان شكَيندراء لَيياندرا، ناميقى بإيار سةعاتَيكيش ضةند ماوةى بؤ فةرمانطةكةدا لةناو كةناَلةكةيان ثةيامنَيرى دةستيانطرت ئازادكردنيشى ثاش طلدايةوة،

بةسةر كاسَيتةكةياندا.بانطةشةى بنكةى كردنةوةى لةكاتى طرووثَيك رانية، لةشارى طؤإانيش ليستى ،)KNN( كةناَلى تيمى سةر هَيرشيانكردة ثَيكهاتبوءنء رؤذنامةنوءس دوو لة كة سوءكايةتيثَيكردنيان، ئيهانةو س��ةرةإاى ئؤتؤمبَيلةكةيان بة مادييان زيانى لَيياندانء

طةياند.طرووثَيكى لةاليةن ،)2/16( شةوى لة سةر هَيرشكراية إةش(ةوة )جل ضةكدارى ثرَيسء لظين ثةيامنَيرى سةعيد، سامان لة دواتر لَيسةندو كامَيراكةيان هاوآلتىء

ئاسايشى سلَيمانى وةرطيرايةوة.مةَلبةندى ل��ةب��ةردةم )2/17( رؤذى لة كوردستان نيشتمانيى يةكَيتيى يةكى لة كامَيرايان ئاساييش هَيزةكانى سلَيمانى، ثةيامنَيرى عةلى، بابة توانا رؤذنامةنوءس

رؤذنامةى ئاسؤ سةند.دواوةى ج��ام��ى )2/17( ش���ةوى ئؤتؤمبَيلةكةى شوان داودى، سةرنوءسةرى رؤذنامةى هةواأل لة بةردةم ماَلةكةى خؤيدا

لة سلَيمانى شكَينرا.دةستثَيكردنى سةرةتاى شةوةكانى لة هَيرشكراية هةَلبذاردنيشدا، بانطةشةى رؤذنامةى وَينةطرى مةجيد، سامان سةر لة دواتر لَيسةندو كامَيراكةيان هاوآلتىء

ئاسايشى سلَيمانى وةرطيرايةوة.لةاليةن )2/18( ش��ةوى ه��ةروةه��ا بةختيار مةال ثاسةوانةكانى لة ذمارةيةك )ي.ن.ك(ةوة سياسي مةكتةبي كارطَيإى بةرثرسى ئيبراهيم، ئارا سةر هَيرشكراية دةستيانطرت لَييانداو هاوآلتىء ثةيامنَيرانى هاوآلتييان دوات��ر كامَيراكةيداو بةسةر دةستى لةذَير ررؤذنامةنوءسةيان ئةو

ثاسةوانةكانى مةال بةختياردا دةرهَينا.كةسانَيكى ضةند لةاليةن )2/20( شةوى بؤياخى بة سلَيمانى لةشارى نةناسراوةوة مستةفا رؤذنامةنوءس ئؤتؤمبَيلى رةش سةنديكاى نةقيبى جَيطرى كةريم، ساَلح

رؤذنامةنوءسان شَيوَينرا.بةرثرسى لَيدانةكةى لة رؤذ دواى سآ )2/21( ش��ةوى ه��اوآلت��ى، ثةيامنَيرانى ديكة مةَلبةندى سلَيمانى، جارَيكى لةبةردةم لةاليةن ثاسةوانةكانى مةَلبةندى رَيكخستنى سلَيمانىء هَيزةكانى ئاساييش هَيرشكرايةوة سةر سؤران ئةحمةد، كة رؤذنامةنوءسَيكى

بؤ زؤر لَيدانَيكى ثاش هاوآلتييةء ديكةى ميمؤرى دواتريش دةستطيركراء ماوةيةك باجى مؤبايلء دةرهَيناوةو كامَيراكةيان جطة ئةمة لَيسةند، رؤذنامةنوءسييةكةيان لةوةى كة دواى بردنى بؤ ئاساييش فؤرمى

زانياريى ثآ ثإكراوةتةوة.

كآ ثارَيزةرى طيانى رؤذنامةوانانة؟سةرةوةدا، حاَلةتانةى ئةو روودانى لة طيانى سلَيمانى ل��ة ك��ة دةردةك���ةوَي���ت لة مةترسيداية، ناحيزبيى رؤذنامةنوءسانى ثَيشَيلكارييةكان دوءبارةبوءنةوةى بةآلم ك��ؤَل��ى ك���ارى رؤذن��ام��ةن��وءس��ى بة

رؤذنامةنوءسان نادات. ك��ةم��ال رةئ����وف، س��ةرن��وءس��ةرى رؤذنامةى هاوآلتى، بة رؤذنامةى راطةياند: رؤذنامةنوءسانمان كةوتوءنةتة بةر لَيشاوى توندوتيذيى نواندنى لة خراث هةَلمةتَيكى كة ئةوةية هؤكارةكةشى بةرامبةريان، رؤذن��ام��ةى ض��اوى ثَييواية دةس���ةآلت دةيانةوَيت بةوهؤيةوة تيذة، زؤر هاوآلتى شةقامةكان لة رؤذنامةنوءسةكانمان دوءربخةنةوة، بؤئةوةى ضيان دةوَيت دوور

لة ضاوى راطةياندنةكان بيكةن.توءشى ك��وردى »دةسةآلتى وتيشى:

هيستيريا بوءة بةرامبةر بة رؤذنامةنوءسانى توندوتيذييةش شَيوازى ئةم سةربةخؤ، درَيذةثَيدةدةن تا هةَلبذاردنةكان تةواودةبَيت، حاَلةتانة ئةم روودان��ى كة ثَيمانواية بؤية دةستى سياسيى لةثشتةوةية، بةآلم كَيشةكة لةوةداية كة نازانين لة سلَيمانيدا كى ثارَيزةرى

طيانء مافةكانى رؤذنامةنوءسانة«.رؤذنامةنوءسان نازانن لة سلَيمانيدا كآ ثارَيزةرى طيانء مافةكانيانة، ئةمة لةكاتَيكدا ثارَيزطارء سةرؤكايةتي بة ئةمنيى ليذنةى ئةندامَيتيى سةرجةم دامودةزطا ئةمنييةكانى دةزط��ا لةاليةن ب��ةآلم ثَيكهاتوءة، ديكة ئاساييشةوة ثؤليسء وةك ئةمنييةكانى رؤذن��ام��ةن��وءس��ان مافةكاني ثَيشَيلى لَيدةستَينَيتء ئاساييش كامَيرايان دةكرَيتء راثَيضى دةزطاكةى خؤييان دةكات تا فؤرمى

زانيارييان ثآ ثإبكاتةوة.ئةنوةر حسَين، سةرؤكى ليذنةى داكؤكى لة رؤذنامةنوءسان ئ��ازادي��ى م��افء لة كوردستان، رؤذنامةنوءسانى سةنديكاى »ثاراستنى وتى: رؤذنامة بؤ لةوبارةيةوة حكومةتةو ئةركى رؤذنامةنوءسان طيانى ثَيويستة رؤذنامةنوءسان لةاليةن دةزطاكانى لة رَيز بثارَيزرَينء ئاساييشةوة ثؤليسء ناسنامةو باجى كارةكةيان بطيرَيتء لةكاتى

ياسا بةثَيى دةبَيت حاَلةتَيكيشدا بوءنى مامةَلةيان لةطةَلدا بكرَيت«.

حةمة زانا مةسةلةيةش بةو سةبارةت ثارَيزطاى ئةمنيى ليذنةى وتةبَيذى ساَلح، ئَيمة راطةياند: رؤذنامةى بة سلَيمانى، هَيزةكانى دةدةي��ن��ة رَينمايى ب���ةردةوام لة رَيز كة ناوشار، ئةمنييةتى ثاراستنى كاركردنيان رَيى بطرنء رؤذنامةنوءسان

لَينةطرنء روءبةإءويان نةبنةوة«.كامَيراء دةستبةسةرداطرتنى لةبارةى لةاليةن رؤذنامةنوءسانيش كاسَيتى ئاساييشى سلَيمانييةوة، زانا حةمة ساَلح وتى: »ئةو حاَلةتة الى ئَيمة لةذَير لَيكؤَلينةوةداية«.

داكؤكى راوَي��ذء بؤ ميترؤ سةنتةرى راثؤرتَيكيدا ل��ة رؤذن��ام��ةن��وءس��ان ل��ة بةرامبةر ثَيشَيلكاريى حاَلةتةكانى سةرجةم رؤذنامةنوءسان بآلوكردووةتةوةو داواى لة اليةنة ثةيوةنديدارةكان كردوءة كة سنوءرَيك تؤمةتباران دابنَينء دةستدرَيذييانة ئةو بؤ راثؤرتةكةشياندا لة بكةن، دادطا راثَيضى حكومةتى بةرثرسانى »ثَيويستة هاتوءة؛ بخةنةطةإ هةوَلَيكيان هةموء ه��ةرَي��م بؤئةوةى رؤذنامةنوءسان بتوانن لة سايةى ئةم حكومةتةدا بة ئازادترين شَيوة كارةكانى

خؤيان راثةإَينن«.ياساى )35(ى ذم��ارة ياساى بةثَيى لةساَلى كة ك���وردى، رؤذن��ام��ةن��وءس��ى كوردستانةوة ثةرلةمانى لةاليةن )2007(دا دةرضوءةو سةرؤكى هةرَيم ئيمزاى لةسةر رؤذنامةنوءس بة دةدات رَيطة ك��ردوءة، دةستكةوتنى كؤنفرانسء كؤنطرةو لة حاَلةتَيكيشدا لة كةَلكوةربطرَيت، زانياريدا زانياريى كة ئامادةنةبوو دةزطايةك ئةطةر ناكات ثَيويست رؤذنامةنوءس، بة بدات رؤذنامةنوءسى ك��ارى كةرةستةى كة لَيبسةنَيت يان هَيرش بكاتة سةرى، بةآلم لة سلَيمانىء بةتايبةتيش لةكاتى دةستثَيكردنى ئةنجومةنى ب��ؤ ه��ةَل��ب��ذاردن هةَلمةتى ئةنجامدانى حاَلةتةكانى عَيراق، نوَينةرانى بةرزبوءنةوةدانء سةرجةم لة توندوتيذيى ثَيشَيلكارييان كة رؤذنامةنوءسانةش ئةو اليةنة لة ياساييان داواى كراوة، بةرامبةر تؤماردةكةنء كَيشةكة ثةيوةنديدارةكانى لة رَيطةى ياساوة مافةكانيان بؤ داوادةكةن

بطَيإدرَيتةوة.

راثؤرتى: الظة بةشارةت

فةرمانبةرانى حكومةت، داواى يةكةى نيشتةجَيبوون لة حكومةت دةكةن، نةك

ثَيدانى ثَيشينةى خانووبةرةء قةرزى سندووقى نيشتةجَيبوون، كة دواتر بة

دروستكردنى خانووةوة سةرقاَليان دةكاتء لةبةرامبةردا حكومةتيش، بة ثاساوى

نةبوونى بودجةوة، ناتوانَيت ئةو داواكاريية جَيبةجَيبكات.

لة يةكَيك فةرمانبةرى ن��ورى، طوآلَلة دامةزراوةكانى حكومةتى هةرَيمةء )35(خاَلى هةية، بةآلم تا ئَيستا زةوى وةرنةطرتووةء بؤ بؤ وةرطرتنى ناوم »)2(جار دةَلَيت: رؤذنامة زةوى دةرضووة، بةآلم هيضيان بؤ نةكردووم، نة خؤمء نة مَيردةكةم سوودمةند نةبووين لة حكومةت، بؤية ثَيدانى خانوو بة باشتر دةزانم

لة زةوى«.خانووبةرة وةبةرهَينانى كؤمثانياكانى قةرزى رَيطةى لة كوردستاندا، هةرَيمى لة سندووقى نيشتةجَيبوونةوة ضةندين ثإؤذةى شارةكاندا سةنتةرى لة نيشتةجَيبوونيان لةبةر هاوآلتييان ب��ةآلم دروستكردووة، كة بيانكإن، ناتوانن نرخةكانيان، زؤريى يةكةى دوو هَيندةى هةندَيكيان، نرخى

نيشتةجَيبوونى ئاسايية. ديكةى فةرمانبةرَيكى عةبدوَلآل، رَيزان تا حكومةتةء )22(ساأل خزمةتى هةية، بةآلم يةكةى زةوىء لة نةبووة سوودمةند ئَيستا لةوة باس رؤذنامة بؤ ئةو نيشتةجَيبوون، كة نيشتةجَيبوون ثإؤذانةى ئةو دةك��ات،

دَلخؤشيى جَيطةى دةكرَين، شارةكاندا لة بةرزةء نرخيان ضونكة نين، فةرمانبةران

فةرمانبةران ناتوانن بيانكإن.ليژنه ى ئ��ةن��دام��ى م��ح��ةم��ةد، ك���اردؤ نيشته جَيكردنء ئ��اوه دان��ك��ردن��ه وهء ثةرلةمانى ل��ة الدآ ه��اوچ��ه رخ��ك��ردن��ى عةقار، سلفةى لة جطة ثَييواية، كوردستان، سندووقى نيشتةجَيبوون باشترين رَيطةية بؤ بؤ نيشتةجَيبوون كَيشةى ضارةسةركردنى فةرمانبةرانء بة ئةركى حكومةتيشى دةزانَيت كة لة رَيى سندووقى نيشتةجَيبوونةوة شوقةو

خانوو بؤ فةرمانبةران دابين بكرَيت.هةرَيمى حكومةتى ساَلَيكة ضةند ماوةى زةوى دابةشكردنى رةسميى بة كوردستان، ثاساوى راطرتووةء لة سةنتةرى شارةكاندا كة ب��ووة ئ��ةوة ك��ارةش، ئةم بؤ حكومةت نيشتةجَيبوون كَيشةى زةوى دابةشكردنى بإيارَيكى لةبةرامبةريشدا ناكات، ضارةسةر قةرزى ثَيدانى بؤ هةية حكومةت نوَيى هاوآلتييانةى بةو نيشتةجَيبوون سندووقى شوقة يان خانوو لة كؤمثانياكانى وةبةرهَينانى ثَيشةكييةكةى كة وةردةط��رن، خانووبةرة حكومةت دةيداتء ئةوةى ديكةشى بة قةرزى

)10(ساأل لة هاوآلتييةكة وةردةطيرَيتةوة.كامه ران ئه حمه د، وه زيرى ئاوه دانكردنه وه و راطةياند رؤذن��ام��ةى بة نيشته جَيكردن دةتوانن سوودمةندبن بةطشتيى »هاوآلتييان نيشتةجَيبوون نوَييةى سندووقى بإيارة لةو بؤ يةكةكان ثَيشةكى خؤى حكومةت كة هاوآلتييان دةداتء ئةوةى ديكةى بة قةرزى )10(ساأل دةدرَيتةوة، لةم بارةشدا هاوآلتييان كؤمثانيايةكى دروستناكةن، يةكةكان خؤيان

وةبةرهَينان دروستيان دةكات«.وه زيرى ئاوه دانكردنه وه و نيشته جَيكردن،

هةرَيمى »ثَيويستيى كة لةوةشكرد، باسى نيشتةجَيبوون، يةكةى بؤ كوردستان حكومةت ئةطةر يةكةيةكة، ه��ةزار ضةند هاوآلتييان بؤ نيشتةجَيبوون يةكةى خؤى بة دروستبكات، هةموو بودجةى كوردستان

هةموو سَيكتةرةكانييةوة، بةشى ناكات«.حكومةتى بإيارانةدا، ئةم هةموو لةطةأل كَيشةى نةيتوانيووة كوردستان هةرَيمى كوردستاندا هةرَيمى لة نيشتةجَيبوون زؤرى بةشَيكى لةكاتَيكدا بكات، ضارةسةر

هاوآلتييان بةدةست كرَيضَيتييةوة دةناَلَينن.رَيزان عةبدوَلآل، ثَييواية، ئةطةر حكومةت بيةوَيت خزمةتى فةرمانبةران بكات، ثَيويستة خانوويان بؤ دابين بكاتء دواتر بة قيستَيكى كةم، ثارةكةى لة مووضةكانيان وةربطرَيتةوة، كة دةزان��ي��ن خؤمانى »بةهةقى وتيشى: ئَيمة ضةند دابينبكرَيت، ضونكة بؤ خانوومان ئةم حكومةتة دةكةين، كةضى ساَلة خزمةتى

هيضمان بؤ دابين نةكراوة«.ئاوه دانكردنه وهء ليژنه ى ئةندامةكةى

فراكسيؤنى ئةندامى كة نيشته جَيكردن ئةوان كة دةكات، بةوة ئاماذة طؤإانيشة، ب��ةدواداض��وون ط��ؤإان، فراكسيؤنى وةك دةكةن بؤ هةموو ئةو كارانةى كة دةكرَين لة وةزارةتداء بة دواى زانياريى ورددا دةطةإَين بؤ دةسكةوتنى بةَلطة سةبارةت بة وةرطرتنى ناياسايى، بةشَيوةيةكى واستةء بة زةوى كة دةدةين فةرمانبةران بة »بةَلين وتيشى دةكةينء كَيشةكانيان بؤ ب��ةدواداض��وون

ناهَيَلين مافةكانيان ثَيشَيل بكرَيت«.

سلَيمانى، شارَيكى سامناك بؤ رؤذنامةنوءسان»ثةالماردانى رؤذنامةنوءسان دةستى سياسيى لةثشتةوةية«

فةرمانبةران، داواى خانوو دةكةن، نةك شوقةى طران

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23 بةدواداضوون 16

[email protected]

يةكَيك لةثرؤذةكانى نيشتةجَيبوون لةسلَيمانى، كة تةواو نةبوو

بإيار ناميق سؤران ئةحمةد ئارا ئيبراهيم

Page 18: rozhnama 570

د.محةمةد ئةمين عةلى عومةر*

ديموكراسيى ثَيشكةوتووى دنياى لة ثيرؤزة بةها هةرة لة يةكَيكة ثيشة ئةمإؤدا، ثَيشكةوتنى ذيان، كؤَلةكةكانى مرؤييةكانء كؤمةَلطةش ثةيوةستة بة ثَيشكةوتنء ئازاديىء ثرؤفيشناَلكردنى ثيشةكانةوة، ئةطةر بمانةوَيت بة ثةيوةنديى ثيشةء لة باس لؤجيكيى بة

مرؤظةوة بكةين، ثَيويستة ثَيناسةى بكةين دياريكراوةى كارة لةو بريتيية ثيشة: لةسةر ثَييهةَلدةستَيت )مرؤظ( ثيشةكار كة بنةمايةكى زانستيىء شارةزايى، بةشَيوةيةك تايبةتى ثسثؤإيى كارامةيىء تايبةتمةنديىء ياساو لةضوارضَيوةى بثارَيزَيت خؤى دياريكراوة، ثيشة بةو تايبةت رَيسايةكى ثيشةكار مافةكانى ئ��ةركء بةمةرجَيك ثيرؤزيى بة بكات ثابةندى بثارَيزَيتء ثيشةكةوة. وةك وتراوة كاركردن خواثةرستيية ئةوةندة ثيشة ئةوةي بةماناى عبادة( )العمل

ثيرؤزة، كاركردن تيايدا خواثةرستيية. ثةيوةنديية م���رؤظء س��ات��ةى ل��ةو كؤمةآليةتييةكانى دروستبوون، ثيشة بوونى بوونى بذَيويىء ثَيداويستييةكى هةبووةء كؤمةَلطة ثَيشكةوتنى لةطةأل ب��ووة، ذي��ان بةخؤيانةوة ثَيشكةوتنيان ثيشةييةكانيش ئةمإؤ، ئاستةى ئةم طةيشتووةتة تا بينيوة ثؤلَينكراون ثيشةكان جؤرى زؤريى لةبةر ئةو لةيةكضوو، ثيشةيةكى كؤمةَلة ضةند بؤ ضةند لةسةر جيا جيا بةشَيوازى ثؤلَينةش ضةند لة زياتر تائَيستا رَيكخراوة، بنةمايةك بةثَيى نموونة بؤ هةية: ثؤلَينَيكمان جؤرة ثؤلَينى ئةمريكيى زياتر لة ضوارهةزار جؤرى ثيشة هةية ثشتدةبةستَيت بة ثَيناسةى كارةوة جؤرى دياريكردنى بؤ )Job Description(كواليتى دةرضوءانى تايبةتمةنديى ثيشةكةو كة ،)Qualification Rating( ثيشةكة لة جياوازةوة ئاستى ضوار بة كردوويةتى

رووى كواليتى ثيشةكةوة.

ثرؤفيشناَلى: ثيشةكارى كارى ئاستى •Professional

نيمضة ثيشةكارى ك���ارى ئاستى •Semi Professional ثرؤفيشناَلى

بةهرةمةند ثيشةكارى كارى ئاستى •Skilled labour )ماهر(

نابةهرةمةند ثيشةكارى كارى ئاستى •Un-Skilled Labour

نَيودةوَلةتيى نوءسينطةى ثؤلَينى بةثَيى كارو ثيشة )1345( ثيشةمان هةية، كة كراوة بةثَيى شَيوةى يانزة جؤرى سةرةكييةوة بة وآلت��ةى ل��ةم تةنانةت ثيشةكان، ج��ؤرى خؤماندا لة سةرةتاى درووستبوونى دةوَلةتى كارى ثؤلَينكراونء ثيشانة ئةو عَيراقييةوة ثؤلَينء لة طؤإانكاريى تازةترين ثَيكراوة، )1975( لةساَلى ثيشةكان كارى ثَيناسةى كراوةو لة ثةإتووكَيكدا بآلوكراوةتةوة بةناوى )دليل الوصف المهنى العراقى(، بةآلم بةداخةوة س��ةرةإاى )1975(وة ساَلى ل��ةدواى كة ثيشكةوتنَيكى ثيشةسازيى زانستء ئةوةى ئةفساناوييان بةخؤيانةوة بينيوةء ثيشةكانيش ثَيشكةوتوون، بةشَيوةيةكى ضاوةإواننةكراو ئةوةشدا لةطةأل جيهانطيرييةوة، ئةو بةهؤى ثؤلَينء سةرلةنوآ نةمانتوانيوة تائَيستا ثَيناسةيةكى كارى تازة بكةين، كة لةطةأل ئةو

جيهانطيرييةى رؤذى ئةمإؤدا بطونجَيت. بابةتة ل��ةم مةبةستمة ل��َي��رةدا ئ��ةوةى كة ثيشةكان«، ثيرؤزيى ثيرؤزةكانء »ثيشة كةرامةتى ذيانء دةكةنء ئازاد كورد تاكى سياسيى دةسةآلتى بة بةرامبةر دةثارَيزن هةموويان ثيشةكان ئَيمة الى نامةسئول، ثيرؤزن بةبآ جياوازيى، بةآلم ثيشةكارةكان ثيرؤزترن، نةك بةإاى من، بةَلكو لةإاستيشدا هيض ثيشةيةك لة ثيشةيةكى ديكة ثيرؤزترء ثيرؤزن، ثيشةكان هةموو نيية، طرنطتر ثيشةكارةكانةوة بة ثيشةكةش ثيرؤزيى كارامةيىء رةضاوكردنى بة بةستراوةتةوة لة ثيشةييةوة، رةوشتى تايبةتمةنديىء هةمووشيان ثَيشتر رةوشتى ثيشةيية، ضونكة ثيشةكة تايبةتمةنديى كارامةيىء بوونى بة بةبآ رةوشتى ثيشةيى، ثيشةكة ثيرؤزييةكةى بإوانينة وردي��ى بة ئةطةر لةدةستدةدات، بابةتةكة دوور لة هةستء سؤزى تاكةكةسى، ذيان لةسةر بنةمايةكى فةلسةفةى هاوسةنطيى لةيةكضووةكانء هةموو درووس��ت��ب��ووة، لةخؤدةطرَيت دذةك��ان لةيةكنةضووةكانء ئةو نةمانى بة دياريكراو، بة هاوسةنطييةكى هاوسةنطيية خولى ذيان تَيكدةضَيت، بةماناى بة بوونى ثابةندة بةكتريايةك ئةوةى بوونى نةهةنطَيكةوة يان هةر زيندةوةرَيكى ديكةوة، جياوازةكان ثيشة بوونى بةهةمانشَيوة ثابةندن بة يةكةوة، بؤ درَيذةدان بة ذيان هيض ثيشةيةك طرنطترء ثيرؤزتر نيية لة ثيشةيةكى ثاككةرةوةى كارطوزارى نموونة بؤ ديكة، هةَلنةستن، ثيشةكةيان بة ئةطةر شارةكان، شارةكان دةبن بة زبَلدانء سةدةها نةخؤشيى هةزارةها بة كة بآلودةبَيتةوة، جؤراوجؤر تةندروستى كارمةندى ثسثؤإو ثزيشكى ضارةسةرناكرَينء ذيانى كؤمةَلطةكة دةكةوَيتة مةترسييةوةء ذينطة ثيسدةبَيت، بةهةمانشَيوة لةاليةن تاكإةويى بة نةخؤشخانةكان تةندروستىء كارمةندى يان ثزيشكةوة كارمةندانةى )ئةو تةندروستى نا كارمةندى لة بوارى ثزيشكيدا كار ناكةن( يان كارطوزار

ناإوات بةإَيوة، بةَلكو هةريةك لةم ثَيكهاتانة هةماهةنطيى بة خؤيةتى ثيشةى خاوةنى سةركةوتوودةبَيت، كارةكة هةموواليةك هةريةك لة ثيشةى ئةم ثَيكهاتانة تايبةتمةنديى لة رووى تواناى هزرو جياوازى خؤى هةية ناتوانن كةسيان تواناى جةستةييةوة، فيكرو كارامةيىء بة بكةن ديكة ئ��ةوى ك��ارى كارى ثَيناسةى بؤية هةر سةركةوتوويى، ثَيكهاتة لةم هةريةك بؤ دان��راوة جياواز ثزيشكييانة لة نةخؤشخانةكانء طشت كةرتى رةوشتى بة ثابةندبوون بة تةندروستيدا، ثيشةيىء ثَيناسةى كارى ئةو ثيشةية كارةكة

هةَلدةسوإَينَيت بآ ئةوةى كاربكاتة سةر كارى ثيشةكةى ديكة، بةَلكو كارى ثيشة جياوازةكانى يةكترن، تةواوكةرى تةندروستى كةرتى ناو بة نةبوون يان الوازيى هةريةكَيكيان كارةكان ناطةن، طشتييةكة ئامانجة بة دةبنء سةقةت

كة ضارةسةرو ثاراستنى ذيانى هاوآلتيية.ثيشة بَلَيين دةتوانين ديكةوة لةاليةكى بؤية ثيرؤزة، لةبةرئةوةى بذَيويى ئةو تاكةء ئايندةى ناهَيَلَيت دابيندةكاتء خَيزانةكةى ئةو تاكة بكةوَيتة ذَير رةحمةتى كةسةوة، بة ذيانم بذَيويى من كة واتة حيزبةكانيشةوة، كةس بة منةتم ثيشةكةم، بة بَيت ثارَيزراو كارةكانم، دةستبخاتة كةس ناهَيَلم نابَيتء دةبَيتء ثارَيزراو هةَلوَيستم فيكرو هزرء ناضمة ذَير ركَيفى هيض اليةنء حيزبَيكةوة، كة ئيمانم ثَيى نةبَيت، واتة بة ثيرؤزيى ثيشةكةم نابم اليةنةكان حيزبء بيركردنةوةى ديلى ترسنؤك دوودألء هةية، دةسةآلتيان كة ئازاديىء بةَلَي ئايندةم، بة بةرامبةر نابم سةروةريى بؤ خؤم دةطةإَينمةوة بةثَيى ياساو كارامةيىء تايبةتمةنديىء رةوشتى ثيشةكةم، دةطةإَيتةوة ثيرؤزييةكة بةمشَيوةيةش دةتوانَيت هاوآلتييةء كة ثيشةكارةكة، بؤ دةستتَيوةردانى لة بثارَيزَيت ثيشةكةى ثيرؤزيى بَيتء اليةكةوة هةر لة دةرةكيى ثيشةكةيىء كةرامةتء ذيانى خؤىء خَيزانء مرؤظَيكى ببَيتة بثارَيزَيتء كؤمةَلطةكةى ثرؤفيشناأل ئ��ازادء راستطؤو ضاونةترسى خواروخَيضييةكء هيض خؤيدا، بوارةكةى لة ئةطةر نةكات، قبووأل كةس لة طةندةَلييةك دةسةآلتى سياسيش بَيت، سةرةإاى ئةوةش دةثارَيزَيت، خَيزانةكةى خ��ؤىء بذَيويى ئةمةية بؤضوونى طؤإان بةرامبةر بة ثيرؤزيى دةياننرخَينَيتء بةرز ثيشةكارانء ثيشةء ثيشةكان م��رؤظء بة طةشة ه��ةوَل��دةدات بدات بؤ ثرؤفيشناَلكردنيانء ثاراستى ذيانء

كةرامةتى تاكى كورد.

* ثزيشكى ثسثؤإى نةشتةرطةريى

من بذيَويى ذيانم

ثاريَزراو بَيت بة

ثيشةكةم، منةتم بة

كةس نابَيتء ناهيََلم

كةس دةستبخاتة

كارةكانم، هزرء فيكرو

هةلَويَستم ثاريَزراو

دةبَيتء ناضمة ذيَر

ركَيفى هيض اليةنء

حيزبَيكةوة

ئارام شَيخ وةسانى، هَيمن محةمةد

ثزيشكانى دةروونىء بوارى توَيذةرانى يةكَيك بة نةزؤكيى منداَلبوون، ثسثؤإى جيابوونةوةى سةرةكييةكانى هؤكارة لة دواى لةبةرئةوةى دةزان���ن، مَيرد ذنء بة ثياو حةز ثإؤسةى هاوسةرطيريى، ذنء

دروستكردنى منداأل دةكةن.بوارى شارةزايةكى وةك عةلى، ئازاد ذنء كاتَيك هةر واية، بؤضوونى دةروونى، كَيشةء ئةطةرى نةبوو، منداَليان مَيردَيك طرفتة خَيزانييةكان زؤر دةبَيت، ئةو شارةزاية درَيذبوونةوةى هؤكارى »منداأل دةَلَيت: خؤشةويستيى ذنء ثياوة، هيض ذنء ثياوَيك نيية دواى ثإؤسةى هاوسةرطيريى حةزيان بة منداأل نةبَيت، ئةطةر ئةم بابةتة بوو بة طرفت، دةنطةدةنطء ناهاوسةنطى دروست دةبَيت، كة

زؤرينةى جار بةجيابوونةوة كؤتايى دَيت«.ضارةسةرى بةدواى طةإان ئَيستادا لة هةوَلة ل��ة يةكَيك ب��ووةت��ة نةزؤكييدا منداَليان كة خَيزانانةى ئةو سةرةكييةكانى بة هةية خَيزان كة بةشَيوةيةك نابَيت، هةزاران دؤالر لةم ثَيناوةدا خةرجدةكات، بؤ ئةم مةبةستةش رؤذ لةدواى رؤذ سةنتةرى لة نةزؤكيى ضارةسةركردنى بة تايبةت

هةرَيمى كوردستاندا دةكرَيتةوة.كاروبارى بةإَيوةبةرى عةلى، جةميل تةندروستى، وةزارةت���ى لة تةندروستى وتى: رؤذنامة بؤ نةخؤشيية بةم سةبارةت هةن، نةزؤكيى )8(سةنتةرى كوردستان »لة كة ئةركى ئةو سةنتةرانة ئةوةية ضاودَيريى ئةو دايكانة بكةن كة ئةم نةخؤشييةيان هةيةء لةو رَيطةيةوة بةثَيى ثَيويست رَينمايى دةدرَيت

بةو نةخؤشانة«.ثسثؤإانى ش��ارةزاي��انء وت��ةى بةثَيى هؤكارى ضةندين تةندروستى، ب��وارى دةبنة ذينطةيى تةندروستىء بؤماوةيىء

نةزؤكيى، حاَلةتى دروستبوونى ه��ؤى لقى بةرثرسى رةس��وأل، كامةران دكتؤر سةبارةت ثزيشكان، سةنديكاى هةولَيرى رؤذنامة بؤ هؤكارةكانى نةخؤشييةء بةم هؤى دةبنة كة هةن هؤكار »ضةندين وتى: ناوةكييةكانى هؤكارة لة جطة منداَلنةبوون، خودى مرؤظةكة، هؤكارى ثيسبوونى ذينطةء ناهؤشياريى دةرم��انء بةكارهَينانى زؤر هؤكارى نةخؤشييةكة بة سةبارةت خةَلك

طةورةو كاريطةرن بؤ ئةم نةخؤشيية«.ك��ؤم��ةَل��ةى ئ���اوات ب��ؤ ض��اودَي��ري��ىء نةخؤشييةكانى منداَلنةبوون، وةك رَيكخراوَيكى بةو خزمةت درَيذة ماوةيةكى خَيرخوازيى، كةسانة دةكات كة طرفتى منداَلنةبوونيان هةية، سندوس نادر، بةرثرسى سةنتةرى ئاوات بؤ رؤذنامة وتى: »ئةم سةنتةرة بؤ ضارةسةرى مرؤيىء زانستىء كؤمةَلةية ئةم نةزؤكيية، ئةنداممان زؤر رَيذةيةكى كؤمةآليةتييةء حةزدةكةين كة رَيكخراوَيكين تاكة هةية، لة طشتيى بةشَيوةيةكى كةمبَيت، ئةنداممان هةر سآ ثارَيزطاكة، )6716(هةزار ئةنداممان هةية، )990( لة سلَيمانى، )3126( لة هةولَيرء

)2600( لة دهؤك«.بؤ هاوكارييةكانيان كارو بة سةبارةت ئةندامانيان، يان ئةو كةسانةى كة سةردانيان دةكةن، سندوس نادر وتى: »بة ثلةى يةكةم، هؤشيارييةء ثَيشكةشكردنى ئَيمة خزمةتى بةردةوام هةوَلمانداوة كة بةثَيى توانا خزمةت بةو كةسانةبكةين كة كَيشةى منداَلنةبوونيان دكتؤرَيكى هةوَلمانداء يةكةمجار هةية، توركمان هَينا، بةآلم دواتر بووة بازرطانيىء لة رَيطةى خؤى دةرضوو، لةجياتى )30(وةرةقة، )50(وةرةقةى وةردةطرت بؤ نةشتةرطةريى، ئَيستا لةهةوَلى ئةوةداين كة دكتؤرَيكى ديكة منداأل دروستبوونى لةسةر ئَيش كة بهَينين

بكات بة بؤرى«.هةرَيمى لة تائَيستا كة ئةوةى بةهؤى ثَيويست ثسثؤإي ثزيشكى كوردستاندا ئةو ئةو هاوآلتييانةى كة لة رابردوودا نيية،

طرفتةيان هةبووة، ضوونةتة دةرةوةى وآلت، ئةو توانيويانة دةوَلةمةندةكان تةنيا واتة لة بةآلم بكةن، ضارةسةر خؤيان طرفتةى ئَيستادا هةوأل هةية بؤ ئةوةى كة ئةو ثسثؤإانة بَينة كوردستان، بةآلم وَيإاى ئةوةش، نرخى

ئةو نةشتةرطةرييانة هةر زؤرة.نادر سندوس بابةتة، بةم سةبارةت ثَيويستى ثسثؤإي نةبوونى »وَيإاى وتى: نةشتةرطةرييةكان، كَيشةى كةميي دةرمانء طرانيى دةرمانيشمان هةية، ئَيمة لة كؤمةَلةى

ئاوات، زؤرجار هةوَلمانداوة ثارة دابينبكةين، بةآلم ثَيماندةَلَين، خؤ كةمئةندام نين، سةبارةت بةهَينانى ثسثؤإى بييانيش، راستة لة ئَيستادا ثسثؤإةكان دةرةوةء دةضَيتة كةمتر خةَلك

دَينة كوردستان«.

19بةدواداضوون[email protected]

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23

ثيشة ثيرؤزةكانء ثيرؤزيى ثيشةكانئازادكردنء ثاراستنى كةرامةتء ذيانى تاك

لة كوردستان ثسثؤأو دةرمانى ضارةسةرى نةزؤكيي كةمة

نةزؤكيي، كَيشة بؤ خَيزانةكان دروستدةكات؟

Page 19: rozhnama 570

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23 بةدواداضوون 18

[email protected]

حكومةتى هةرَيم ثالني نيية بؤ دامةزراندنى دةرضووانى زانكؤء ثةيمانطاكان

داوادةكرَيت لةسةر بنةماى ثأؤذة، بودجة بدرَيت بة رَيكخراوةكان

راثؤرتى: ثشتيوان سةعدوَلآل

ثةيمانطاكانى زان��ك��ؤو دةرض��ووان��ى ك��وردس��ت��ان ه��ةرَي��م��ى مامؤستايانى ضةند ماوةى دامةزراندنيان بةمةبةستى شةقامةكانء سةر رذاونةتة هةفتةيةكة خؤثيشاندان، مانطرتنء دةستيانداوةتة تائَيستا هةرَيم حكومةتى ئةوةشدا لةطةأل كؤتاييهَينان دامةزراندنء بؤ ثالنَيكى هيض

بةو كَيشةية نيية.ساآلنى هةمانشَيوةى بة ئةمساَليش رووب��ةإووى هةرَيم حكومةتى راب��ردوو، لة ب��ووةت��ةوة بَيثالنيى بَيبةرنامةيىء دام��ةزران��دن��ى دةرض���ووان���ى زان��ك��ؤء دةرضوويةك هيض ئةمساأل ثةيمانطاكانداء لةماوةى بةوهؤيةشةوة دانةمةزرَينراوة، دةرض��ووان��ى راب���ردوودا هةفتةى ضةند مانطرتنء دةستيانداية ثةيمانطايةك ضةند

خؤثيشاندان.ثةيمانطاى دةرضووى مةحمود، رَيبوار لة يةكَيكة ران��ي��ةي��ةو مامؤستايانى »ئَيمة رايطةياند: مانطرتووةكان، خوَيندكارة مانطرتن بة دةستمانكردووة ماوةيةكة كاركردن ي��ان دامةزراندنمان لةثَيناو تايبةت، ئةهليىء دةزط��اي��ةك��ى ه��ةر لة كة خؤمانة سةرةتاييى مافَيكى ئ��ةوةش بةآلم بإوانامةكةمان، لة سوودمةندبين هيض هةرَيمةوة حكومةتى لةاليةن تائَيستا وةآلمَيك نةدراوينةتةوة، ئةمةش كَيشةيةكى ضارةنةسةركردنيشى هؤكارى طةورةيةو

بؤ بَيثالنيى حكومةت دةطةإَيتةوة«.هةَلبذاردنى ثإوثاطةندةى لةكاتى ثالن بةبآ ث��ةروةردة وةزارةت��ى )7/25(دا ساآلنى دةرضووانى لة زؤر ذمارةيةكى ثةيمانطاكانى 2008(ى 2007ء )2006ء ضةند دواى بةآلم دامةزراند، مامؤستايانى خوَيندن دةوامى دةستثَيكردنى لة مانطَيك دامةزراندنى بؤ بإيارَيك هيض تائَيستا دةرضووانى )2009(ء ثةيمانطاى مامؤستايان نيية ثالنَيكى هيض حكومةت ن���ةدراوةو ئ��ةوةش كَيشةية، ب��ةو كؤتاييهَينان بؤ وةزارةتى ثةروةردةى رووبةإووى رةخنة ضةند لةماوةى بةتايبةت ك��ردووةت��ةوة، هةفتةى رابردوودا لة دذى دانةمةزراندنيان ذمارةيةكى زؤر لة دةرضووانى ثةيمانطاكان ثةنايان بؤ خؤثيشاندانء مانطرتن بردووة، مةَلبةندى ثةيمانطاى دةرضووانى لةوانةش كةالر، رانية، )ضةمضةماأل، مامؤستايانى س��ؤران، ش��ةق��آوة، خانةقين، ك��ف��رى، هةَلةبجة(، كة ذمارةيان دةطاتة زياتر لة )2(

هةزار دةرضوو.

ليذنةى ئةندامى عةلى، د.جةعفةر توَيذينةوةى باآلو فَيركردنى ث��ةروةردةو زانستى، بة رؤذنامةى راطةياند: »حكومةتى هةرَيمى كوردستان ثالنَيكى بةرضاو و ديارى طةورةية، طرفتة بةم كؤتاييهَينان بؤ نيية حكومةتى طةورةكانى طرفتة لة يةكَيك كة ساَلةية، )5( ثالنَيكى نةبوونى هةرَيم، خوَيندكارى ضةند كوردستاندا لة بزانَيت زانكؤو ثةيمانطاى هةيةو لةو ماوةيةدا ضةند

خوَيندكارى ثَيويستة بؤ دامةزراندن«.د.ج��ةع��ف��ةر ب��اس��ى ل��ةوةش��ك��رد؛ لة كؤلَيذ ثةيمانطاو تائَيستاش كوردستاندا بنةماى ئةوةى بةبآ دةكرَينةوة، لَيشاو بة ئةوةى بةبآ لةبةرضاوبطيرَيتء زانستيى ئةكاديمييةكانى زانستىء ثَيداويستيية ب��ؤ داب��ي��ن��ك��راب��َي��ت، ل��ةالي��ةك��ى دي��ك��ةوة نادادثةروةرييةكى زؤر لة دامةزراندندا هةية، لةكاتى هةَلبذاردنى )7/25(دا لةاليةن يةكَيتىء دامةزرَينران دةرضوو هةزاران ثارتييةوة ئةمانة ب��ةآلم نمرة، رةضاوكردنى بةبآ

ثارتييان يةكَيتىء ثشتطيريى لةبةرئةوةى خوَيندكارانى نادادثةروةريية ئةم هةبووة، داواى سةرشةقامء بَينة ناضاركردووة دادثةروةريى بكةن لة حكومةتةكةى خؤيان، دادةنَيت، هةمووان حكومةتى بة خؤى كة

بةآلم دواجار حكومةت هى حيزبة.مانطَيكة ض��ةن��د م���اوةى ه��ةرض��ةن��د ثةيمانطاكان زان��ك��ؤء دةرض���ووان���ى خؤثيشاندانء مانطرتنء دةستيانداوةتة شةقامةكانن، س��ةر لة رؤذ و ش��ةو بة خةمساردانة ه��ةرَي��م حكومةتى ب��ةآلم كردووةو كَيشةيةدا ئةو لةطةأل مامةَلةى ضارةسةركردنى بؤ نيية ثالنَيكيشى هيض

كَيشةكة.وةزيرى دزةيي سةفين )2/15( رؤذي ثارَيزطاى سنوورى سةردانى ث��ةروةردة سلَيمانى كردو لةطةأل دةرضووانى ثةيمانطاى هةَلةبجةدا ط��ةرم��ي��انء مامؤستايانى وةزارةت��ى راطةياند: ئةوةى كؤبووةءةو ريزبةنديىء ثَيويستىء بةثَيى ث��ةروةردة

كؤنمرةى خوَيندكارة دةرضووةكانى زانكؤو لةئَيستاشدا دادةمةزرَينرَين، ثةيمانطاكان،

دامةزراندن نيية.بةَلَينى لة بَيئومَيدبوونيان بةهؤى كة بةوثَييةى حكوميىء بةرثرسانى خةَلكى نوَينةرى بة كوردستان ثةرلةمانى زانكؤو دةرضووانى دادةنرَيت، كوردستان ثةيمانطاكان ثةنايان بردووةتةبةر ثةرلةمان

بؤ ضارةسةركردنى ئةو كَيشةية.ثَيش رؤذَيك ضةند مةبةستةش ئةو بؤ مامؤستايانى ثةيمانطاى دةرضووانى ئَيستا »بودجة دروشمى بة س��ؤران شةقآوةو لةسةدا حةظدةية، دامةزراندن بة واسيتةية«، خؤثيشاندانَيكيان بؤ بةردةم بيناى ثةرلةمانى داية ياداشتَيكيان سازكردء كوردستان ثةرلةمانى سةرؤكى كةركوكى، كةمال بةَلَينى ثةرلةمانيش سةرؤكى كوردستان، حكومةت ئاراستةى ياداشتةكةيان ثَيدان

بكات.بة بإواى د.جةعفةر عةلى، يةكَيك لة ئةركة

هةرة طرنطةكانى ئَيمة كَيشةى دامةزراندنةو ئَيمة لة دانيشتنةكانمان لةطةأل وةزارةتةكانى قسةيةمان ئةو باآل خوَيندنى ث��ةروةردةو كردووةء دةبَيت ضارةسةر بؤ ئةو كَيشةية كؤتايى نادادثةروةريية ئةو بدؤزرَيتةوةو ئَيمةش ثَيداوين، بةَلَينيان ئةوان ثَيبهَينرَيت،

ضاودَيريي وردى ئةو مةسةلةية دةكةين.خةمسارديى بَيدةنطيىء لةبةرامبةر خواستةكانيان، لة ه��ةرَي��م حكومةتى هةإةشةى مانطرتووةكان خوَيندكارة بةردةوامبوون لة خؤثيشاندانء بةكارهَينانى

شَيوازى مةدةنييانةى ديكة دةكةن.ك����اروان ئ��ةك��رةم، دةرض��ووي��ةك��ى »حكومةتى وت��ى: ك��ةالر، لة ثةيمانطاية دامةزراندنء بؤ نيية ثالنَيكى هيض هةرَيم لةنَيوان دةكات جياوازيي ئةوةشدا لةطةأل واسيتةية، بة دامةزراندن دةرض��ووان��داء تا خؤثيشاندان لة بةردةوامدةبين ئَيمة ئةطةر ضارةسةردةكرَين، كَيشةكانمان

وةآلمنةدرَيينةوة رَيطاى ديكة دةطرينةبةر«.

راثؤرتى: شارا عةبدوإلةحمان

رَيكخراوة ثإؤذةياساى ئةوةى لةطةأل ثةرلةمان ثشووى ثَيش ناحكومييةكان دراية سةرؤكايةتى ثةرلةمانى كوردستان، ئاراستةى تا نةكرا بؤ خوَيندنةوةى بةآلم ليذنةكان بكرَيت بؤ كاركردن لةسةرى، ئةمة لةكاتَيكدا كة رَيكخراوةكانى كؤمةَلى مةدةنى زياتر لة )4( ساَلة كار لةو ثإؤذةياسايةدا دةكةنء لة خولى رابردووى ثةرلةمانيشدا بةآلم ك��ردووة، ثةرلةمانيان ئاراستةى

كارى بؤ نةكراوة. ثإؤذةياساى رَيكخراوة ناحكومييةكانى 2006ةوة ساَلى لة مةدةنى كؤمةَلطةى رَيكخراوة ل��ةالي��ةن ب��ةردةوام��ي��ى ب��ة كوردستانةوة هةرَيمى ناحكومييةكانى هةمان ئابى مانطى لة ك��راوة، بؤ كارى ثةرلةمان سةرؤكى ثَيشكةشى ساَلدا هؤَلى نةبراية ث��إؤذةك��ة ب��ةآلم ك��را، لةساَلى نةكرا، بؤ كارى ثةرلةمانةوةء دواى )2009/11/19(دا، لة رابردووشدا دووبارة ثإؤذةياساكة، هةمواركردنةوةى بةآلم ك��راي��ةوة، ثةرلةمان ثَيشكةشى ثةرلةمان ثشووى دةستثَيكردنى لةثَيش لة تاكو نةكرا، بؤ يةكةمى خوَيندنةوةى ثشووةكةدا ليذنةكان بتوانن كارى لةسةر

بكةن.رَيكخراوى بةرثرسى فةالح مورادخان كة بةوةكرد؛ ئاماذةى ئةَلمانى( )وادى رَيكخراوة ثإؤذةياساى لة كاركردن بةرةوثَيشضوونَيكى هيض ناحكومييةكاندا

بةخؤوة نةبينيوةو لة ثةرلةمان هةَلطيراوة بؤ دواى ثشووةكة، كة بة بإواى ئةو، ئةو رَيكخراوة كارةكانى بة زيان دواخستنة

ناحكومييةكان دةطةيةنَيت.ل��ة ث���إؤذةي���اس���اى رَي��ك��خ��راوة ذمارة بإيارى لة سوود ناحكومييةكاندا ئ��ي��دارةى )1999(ى س��اَل��ى )297(ى ساَلى )15(ى ذم��ارة ياساى سلَيمانىء وةرطيراوة، هةولَير ئيدارةى )2003(ى ياساية ب��إي��ارو ئ��ةو خ���ودى ب���ةآلم كارى بؤ سنووردارى ضوارضَيوةيةكى دياريكردبوو، ناحكومييةكان رَيكخراوة بةو هؤيةشةوة ذمارةيةك لةو رَيكخراوانة ياساو ئ��ةو ب���ارى ذَي���ر ن��ةدةض��وون��ة

بإيارةوة.رَيكخراوانةى ئةو زؤرى بةشَيكى سلَيمانيدان، ثارَيزطاى سنوورى لة كة بإيارى بةثَيى )2007(يش، ساَلى هةتاكو )297( دامةزراون، كة لة سةرؤكايةتى ئةو بةوثَييةش دةرضووةو هةرَيمةوة كاتةى وةزارةت���ى بة س��ةر رَيكخراوانة ئ��ةو ئةم كة ب��وون، هاوكاريى ثةيوةنديىء بإيارةيان تاإادةيةك باشتربوو، لة ياساى ذمارة )15(ى ساَلى )2001(ى هةولَير، كة لةسةر هةولَيرى ئيدارةى رَيكخراوةكانى رَيكخراوةكان بةهؤيةوة دادةم���ةزراو، مؤَلةتيان لة وةزارةتى ناوخؤ وةردةطرتء

هةر سةر بةو وةزارةتةش دةبوون.م���ورادخ���ان ل��ةوب��ارةي��ةوة وت��ى: »رَيكخراوَيكى ناحكوميى، كة لة وةزارةتى ناوخؤ مؤَلةت وةربطرَيت، كة وةزارةتَيكى

مةدةنيبوونى بؤ بوارَيكى ض سةربازيية، ئةو كة ل��ةوةى جطة ئةمة دةمَينَيتةوة، راستةوخؤ تةداخوالتَيكى وةزارةت���ة

لةكاروبارةكانيدا دةكات«. مةدةنى كؤمةَلطةى رَيكخراوةكانى ثةرلةمانَيكةوة ئةندام ضةند لةإَيطةى سةرؤكايةتى ئاراستةى ثإؤذةياساكةيان ثةرلةمان ئةندام )10( كة كرد، ثةرلةمان

ئيمزايان كردبوو.ليذنةى بإياردةرى رةزا، سةرطوأل كاروبارى كؤمةَلطةى مةدةنى، لة ثةرلةمانى راطةياند: رؤذن��ام��ةى بة كوردستان كات بةزووترين ويستمان ئةوةى بةهؤى ثإؤذةياساى بكرَيت، بؤ خوَيندنةوةى رَيكخراوة ناحكومييةكانمان بةئيمزاى )10( سةرؤكايةتى ئاراستةى ثةرلةمانتارةوة ثةرلةمان كرد، بةآلم لةطةأل ئةوةى كة ثَيش ثشووى ثةرلةمانيش بوو، خوَيندنةوةى بؤ نةكراو هةَلطيرا بؤ دواى ثشوو، كة ئةمة بة

بإواى من كارَيكى باش نةبوو.كاروبارى ليذنةى ثةرلةمانتارةى ئةو بةوةشكرد؛ ئاماذةى مةدةنى كؤمةَلطةى كة ثةرلةمانتارانةى، ئ��ةو هةموو كة ثَييان زؤر بينيوة، ثإؤذةياساكةيان ئةطةر تَيروتةسةلة، ثإؤذةكة باشبووةو بة بؤ زؤرى ئةوا سوودَيكى ياسا بكرَيتة

مةدةنيكردنى كؤمةَلطةية دةبَيت. ل��ة ث���إؤذةي���اس���اى رَي��ك��خ��راوة بةدروستكردنى ئاماذة ناحكومييةكاندا، ناحكومييةكانى رَيكخراوة كؤمسيؤنى بة سةر كة ك��راوة، كوردستان هةرَيمى

ثةرلةمانى كوردستان بَيتء كاروبارةكانى هاوكات راثةإَينَيت، رَيكخراوانة ئةو ساآلنة بإَيك لة بودجةى هةرَيمى ثَيبدرَيت، رَيكخراوةكانى بؤ ثإؤذة بةثَيى بؤئةوةى

سةرف بكات. ثةيمانطةى بةرثرسى جةمال، ئارام رؤذنامةى بة هةَلبذاردن بؤ ك��وردى بة مؤَلةتثَيدان كة »داوامانكردووة وت: بةَلكو نةمَينَيت، رَيكخراو دامةزراندنى تةنيا خؤتؤماركردنء راطةياندن هةبَيت بؤ وةزارةتى لة نةك ئةويش رَيكخراوةكان بةَلكو وةزيران، ئةنجومةنى يان ناوخؤ، ثإؤذةكةماندا لة كة كؤمسيؤنةى لةو كة داوة دروستكردنى بة ئاماذةمان بودجةى هاوكات بَيت، ثةرلةمان بة سةر رَيكخراوةكانيش لةسةر ئةو ثإؤذانة بَيت، ئةنجامى كؤمةَلطة مةدةنيكردنى بة بؤ كة

دةدةن، نةك مينحةى مانطانة«.زؤر ذم��ارةي��ةك��ى كوردستاندا ل��ة لة مانطانة كة هةن، حيزبيى رَيكخراوى بؤ زؤريان بودجةيةكى حيزبةكانيانةوة ئةو حيزبةكانيشيان كة خةرجدةكرَيت، وةرطرتووة، حكومةت لة بودجةيةيان دواجار دةتوانين بَلَيين؛ ئةو رَيكخراوانة لة بةبَي ئةوةى حكومةت بودجة وةردةطرن، كؤمةَلطةدا لة ئةوتؤيان جَيدةستَيكى كة

دياربَيت«.»كؤمةَلَيك وت��ى: رةزا، س��ةرط��وأل رَيكخراو هةن كة بودجة وةردةطرن، تةنيا ئةنداميان بيناو مؤَلةتء كة لةبةرئةوةى، ثَيبَيت، ثإؤذةيةكيان ئةوةى بةبَي هةية،

بؤية كؤمةَلطة، بؤ بكةن نوَي كارَيكى يان بودجة ثإؤذة بنةماى لةسةر ثَيويستة رَيطةيةوة لةو تا رَيكخراوةكان، بدرَيتة بودجةية ئةو بةهةدةردانى بؤ سنوورَيك

دابنرَيت، كة دةدرَيت بة رَيكخراوةكان«.بةآلم بة بإواى بةرثرسةكةى رَيكخراوى وادى، رَيكخراوة حيزبييةكان بةو جؤرةى دةمانةوَيت »ئَيمة رازيبن، ثَيدانيان بودجة وةك هةية، كة بطرين طةندةَليية بةو بةر بودجةى زؤر بإَيكى رَيكخراوَيك ئةوةى ديار سةرضاوةكةى ب��ةآلم ثَيدةدرَيت، سيستماتيكىء شتةكان دةمانةوَيت نيية، كؤمسيؤنَيك ئةطةر بةتايبةتى بَيت، روون دروستبكرَيت، كة ثةيوةنديى رَيكخراوةكان هةم ثَيدانيان، بودجة لة هةم لةطةَليدابَيت،

لة تؤماركردندا«.دوو ئةو بةرثرسى زانياري بةثَيى ثَيشوو حكومةتى ناحكوميية، رَيكخراوة نةبووة، باش راى ثَينجةم( )كابينةى رَيكخراوة ثإؤذةياساى بة سةبارةت بةوةدةكةن؛ ئاماذة بةآلم ناحكومييةكان، نازانن كابينةى شةشةمى حكومةت، ض كة

رايةكى لةوبارةيةوة دةبَيت.حكومةتي »لةطةأل وتى: جةمال، ئارام ثَيشوودا كَيشةمان لةسةر شَيوازى مؤَلةت مؤَلةتى دةويسترا كة هةبوو، ثَيدانةكة رَيكخراوةكان لةالى وةزارةتى ناوخؤ بَيت، بةآلم ئَيمة قبووَلمان نةدةكرد، بؤ كابينةى شةشةمى حكومتيش تائَيستا نازانين رايان بة حكومةت سةرؤكى هةرضةندة ضؤنة،

زارةكيى ثإؤذةياساكةى ثَي باشة«.

سةفين دزةيي، وةزيري ثةروةردة مانطرتنى دةرضووانى ثةيمانطاى مةَلبةندى مامؤستايانى رانية

دةرضووانى دانةمةزراو: بودجة لةسةدا حةظدةية، دامةزراندن بة واسيتةية

Page 20: rozhnama 570

فةرةيدون حةمةإةشيد سويسرا

لةدواي تَيپةإاندني هةَلبژاردنةکاني لة ک���وردس���ت���ان پ��ةرل��ةم��ان��ي ب��زووت��ن��ةوةي )2009/7/25(دا، عةقَلييةتي دةسةآلتء تواني گؤإان وةک کوردييةکان هَيزة سياسيي بؤ سوننةتي تةقليديء هَيزَيکي سةرلةبةري پَيناسةبکاتء کؤمةَلگا بخاتة هةرَيمةدا لةم سياسيي کاري بةردةم رةخنةو بةخؤداچوونةوةوة، ج��ا ئ��ةو ب��ةخ��ؤداچ��وون��ةوان��ةي دةس�����ةآلت ل��ةئ��اس��ت��ي ح��ي��زبء نييةتي بإيارو چةندة حکومةتدا لةناو بن خوالنةوة يان بن جديي بة بةآلم ديماگؤگيدا، سياسةتَيکي رووة پؤزةتيڤةکةيدا، متمانةو چاندني تؤوي نييةتي گؤإاني سياسيي لةناو چينء توَيژةکاني کؤمةَلگاي کورديدا

سةريهةَلدا.قةناعةت تَيگةيشتنء دوو لةناو يةکدا لةگةأل هاوتةريبي بة هؤشمةندي سياسييء نيقاشي چةکةرةي کؤمةَلگةدا تاکةکةکاني ب��ةو گةيشتنة ئ��ةوي��ش ک���رد، کوردي، دةسةآلتي کة بإوابوونةي ئةزمووني ل��ةم��اوةي نةيتوانيوة ئاإاستةي بة خؤيدا حوکمإاني دي��م��وک��راس��ي��ب��وونء دةس��ةآلت��ي راستء هةنگاوي جةماوةريبوون نوَينةرايةتييةکي بنَيتء بوَيرانة خةَلکي بؤ بَيت پإئةزموون بوَيرء

کوردستان لة پةرلةماني عَيراقدا.عَيراقدا پةرلةماني گةمةي لةناو لة سياسةتکردنَيکي نةيتوانيوة خؤي لةسةر کاري قوتاربکاتء تةقليدي ملمالنآ لة كة ن��ةک��ردووة ئ��ةوة وةک دةستوورييةکاندا سياسييء چةوساوةو نةتةوةيةکي نوَينةري

سياسيي پَيناسةي بةجينؤسايدکراو هةميشة بةپَيچةوانةوة، بکات، خؤي بةرژةوةنديي لةسةر کار لةبةغدا بةرز پؤستَيکي ک��راوةو حيزبيى لةناو بةغدا بؤ حيزب گرنگتر بووة لة پراکتيزةکردني بؤ زةمينةخؤشکردن دةستووريي م��ادةي��ةک��ي ب��إگ��ةو کوردستانء خةَلکي قازانجي بة

مافةنةتةوايةتييةکان.هةموومان ئ��ةوةي س���ةرةإاي هاوتةباين ک��ؤکء ئ��ةوة لةسةر خةَلکي مافةکاني نةيارةکاني کة عَيراق، پايتةختي لة کوردستان مانؤإي قيرسيچمةيي پةإي بةو بةآلم دةک��ةن، لةگةَلدا سياسيمان گومانکردن بةبآ بةرامبةردا لة لةبةغدا کة دَلنياين لةوة هةموومان لةناو کوردايةتيدا لةپَيش حيزبايةتي کارنامةيةکي سياسيي فؤرمؤَلةکراودا لة دةک��رَي��ت بؤية ث��ةي��ِرةوك��راوة، پةرلةماني عَيراق، گؤإان لة گوتاري سياسيي خةَلکي کوردستاندا بکرَيتء داواکارييةکاني نةتةوةييء گوتاري ئةلتةرناتيڤي ببنة کورد شةقامي ئةلتةرناتيڤة ئةم تا گوتاري حيزبيي، ئةو قةربووکردنةوةي بکةينة نوَيية بَيدةربةستييانةي کةمتةرخةميء راب��ردوودا ساَلي شةش ماوةي لة سياسيدا ک��اري بةسةر بةغدا لة

تَيپةإَينراوة. هةَلبژاردنةکاني لة دةک��رَي��ت مؤتةکةء ب���ةدواوه، )2010/3/7(خؤمان لة بةغدا لة حيزب سَيبةري لة ک��ورد نوَينةراني بکةينةوةو لةگةأل عَيراقدا نوَيي پةرلةماني شةقامي ويستةكانى خ��واس��تء چيتر تا هةَلگرَيت، هةنگاو کوردي

کةسي تاکة حيزبييء بةرژةوةنديي ب��ةرژةوةن��دي��ي��ة پَيش نةکةوَيتة نةتةوةييء ديموکراسييةکاني خةَلکي

کوردستان. ليستي سةرکةوتني ن���اردنء گؤإان بؤ پةرلةماني عَيراق، گؤإيني کؤنتراکتي پةيوةنديء شَيوازي کورديء حيزبي نَيوان لة سياسيية نوآ فؤإمَيکي بؤ عَيراق، حکومةتي نَيوان کؤنتراکتي پةيوةنديء لة گةلي عةرةبء خةَلکي کوردستانة لة شةقامي خواستةكانى ئاستي سةر

کوردى.ئةم سةرکةوتني خوَيندنةوةي ئةلتةرناتيڤة سياسييه بة چاويلکةيةکي رةخنةگرانةوة بؤ سياسةتي رابردوو، گةرةنتيية ب��ةرچ��اوإوون��يء ئ��ةو دةستةبةردةکات بؤ سياسييةمان لة سياسيي هزرييء گؤإاني کة پةرلةماني لة ک��ورد نوَينةراني دةستبةجَيي پَيداويستييةکي عَيراق خ��ةَل��ک��ي ک��وردس��ت��ان��ه، ک��ةوات��ة گؤإيني بؤ هةرهةموومان دةکرَيت هاوکَيشةي ئةجَينداو کاري سياسييء لة سياسةتکردن نوَيي تَيزَيکي لة کوردستان خةَلکي نوَينةراني پشتگيرييء عَيراقدا، پةرلةماني سياسيي ئةجَينداي پشتيواني چةسپاندني بؤ گؤإانبين ليستي کوردي سياسةتي لة نوآ تَيزَيکي هةَلبژاردنةکان، دواي عَيراقي لة سياسيي گوتاري لة گؤإان لةثَيناو لة ک����وردء دةس���ب���ةردارب���وون

سازشةسياسييةکان.

[email protected]

سةرهةنط عةلي

ئيدي كاتي ئةوة هاتووة بزوءتنةوةي ناإةزاييء بزوءتنةوةيةكي لة طؤإان، بزوءتنةوةيةك، ببَيتة ئؤثؤزسيؤنةوة وةرطرتن دةس��ةآلت ئةركي لة بير كة بكاتةوة، بيرلةوةبكاتةوة لة هاوكَيشةكاني دروست بخولقَينَيت، طؤإان دةسةآلتدا طؤإاو حكومةتَيكي بكرَيتةوة لةوة بير لةوةي ثَيش خؤي بنيادبنَيت، واتا طؤإان دياري م��ةزنء ثَيطةيةكي ئةطةرضي ئؤثؤزسيؤنء كايةي هةردوو لة هةية ثرؤسةي ديموكراتيزةكردندا، بةآلم كاتي

ئةو طؤإان بزوءتنةوةي هاتووة ئةوة ئينسافييانة هةَلتةكَينَيت، ناعةدالةتيء بآ طةندةَلي حكومةتَيكي كؤَلةكةكاني كة

لةسةر بنيادنراوة!دةبَيت ط���ؤإان بَلَيم مةبةستمة خؤي كارا ئوثؤزسيؤنَيكي وةك تةنيا هةموو ئةو تَيبطات بةَلكو نةبينَيتةوة، هةموو ئةو ثشتييةوةيةتي، لة هَيزةي دةوري��داون، دَلسؤزانةي رؤشنبيرء بؤ خةمَيكيان كةسانةي ئةو هةموو بؤئةوةي بةسن خ��واردووة، نيشتمان ديكةي دةورةي��ةك��ي ي��ان خولَيكى لة هةَلبذاردندا متمانةي ثَيكهَيناني حكومةت

بة طؤإان ببةخشن!هةرطيز دةس���ةآلت راس��ت��ي��دا ل��ة نةكردووةتةوة، ئؤثؤزسيؤن لة سَلي سةرضاوةطري بةوةي دةس��ةآلت واتا داطيركردني ناشةفافيةتء طةندةَلييء ميللةتةية، ئ��ةم ساماني س���ةروةتء لةوة بيري رؤذان لة رؤذَيك هةرطيز دةنطي بةر دةكةوَيتة كة نةكردووةتةوة كاتي ئيدي هاوآلتييان. لَيثرسينةوةي شةثؤل ناإازييانةي دةنطة ئةو ئةوةية دةكةن، زياد نيليدا رةنطي لة شةثؤل بةهةند وةربطيرَين، قورساييةكةيان تةنيا لة ثةرلةماندا نةبَيت، بةَلكو ببنة هَيزَيك بؤ وةرطرتني دةسةآلت، باوةإبوءن بةوةي ئؤثؤزسيؤني ئةمإؤ دةسةآلتي سبةينَيية، جؤرَيكة لة دنيابينيي واقيعيانةي نَيو كايةي سياسيي، دروست ئيشكردنة لةسةر ئةو راستةقينة، ئؤثؤزسيؤني كة باوةإةي ديموكراسيء ن��ةوات��ي ئ��ةط��ةرض��ي سَيبةرَيكي جةوهةردا لة بةآلم فرةيية،

راستةقينةي دةسةآلتى ئايندةية.لة راستيدا كاتي ئةوة هاتووة ئةزمووني نامؤ بةتةواوةتي كة ئؤثؤزسيؤنبوون، مؤديلَيكي ببَيتة هةرَيمةدا، لةم بوو لة كوردستاندا، ئؤثؤزسيؤن ستانداردي ئةطةرضي تةنيا يةكَيتيء ثارتي لةماوةي خاوةن حاكمء رابردوودا ساَلي هةذدة هةموو مةرجةعي سامانء دةسةآلتء بإيارَيكي سياسييء ئابوءرييء ئيداريي

كؤمةَلَيك لةطةَليدا بوون، هةرَيمة ئةم حيزبي ديكة هةبوون، بةآلم ئةو حيزبانة نةيانتواني ئؤثؤزسيؤن، ببنة نةيانتواني بؤخؤيان ناإازيي شةقامي متمانةي لة هةبوون حيزب ضةندين كَيشبكةن، سَيبةري بوءبوءنة كة كوردستاندا ثرؤسةي ئةمانة ث��ارت��ي، يةكَيتيء ش��َي��وان��دووة، بةجؤرَيك سياسييان دةرةوة لة سياسيي ضاودَيرَيكي ئةطةر دةسةآلتدارَيتييء ئةزمووني تةماشاي ديموكراسي هةرَيميان بكرداية، وادةهاتة حيزبي ئَيمة هةرَيمةكةي لة كة ثَيشضاو تةنيشتيشييةوة بة هةية، فةرمانإةوا ئةم هةية، ئؤثؤزسيؤن حيزبي ضةندين كردوويانة، ثارتي يةكَيتيء كة طةمةية طؤإان بزءوتنةوةي دةركةوتني لةطةأل ئؤثؤزسيؤني لَيرةوة لَيكرا، ماَلئاوايي بةو راستةقينة هةيةء دةسةآلتيش درك راستيية دةكات، كة ئةمإؤ ئؤثؤزسيؤنَيك راستي ئاماذةكان هةموو دةركةوتووة، ئةوة دةسةلمَينن كة دةبنة دةسةآلتداري

سبةي.

ب��ؤي��ة ك��ات��ي ئ���ةوة ه��ات��ووة كة ضؤن ه��ةروةك ط��ؤإان بزوءتنةوةي خوَلقاندني لة ب��وءة س��ةرك��ةوت��وو ه��ةروةك راستةقينة، ئؤثؤزسيؤني هةوَلدان لة سةركةوتووبووة ضؤن ب��ؤ دةرخ��س��ت��ن��ي راس��ت��ي��ي��ةك��انء طةندةَلييء ثَيشلكارييء زةقكردنةوةي بةحيزبيكردني نادادثةروةرييةكانء كؤمةَلطةي كوردي، ئاوا نةخشةي رَيطاي دةسةآلتَيكي تةكنؤكراتي ديموكراسييانة كؤالجء بةهيض دةسةآلتَيك دابإَيذَيت، بة نةبةسترَيتةوة بةندَيك راي��ةألء دةسةآلتةكةي ثَيشخؤي، ئةوةي تائَيستا هالةيةكي خاوةن ئؤثؤزسيؤن روونة، ط��ةورةي شةثؤلَيكي جةماوةرييء خةَلكة بةدةوريدا، ئةم خةَلكة زؤرة تاكة بؤية طؤإانة، بزوءتنةوةي ئومَيديان ستراتيذَيكي بزوءتنةوةية ئةم حةقة روون����ي ه��ةب��َي��ت ب��ؤ دةس����ةآلتء دةس��ةآلت، ثنتةكاني كؤنترؤَلكردني رَيطايةك توولة بةهيض كة بةجؤرَيك

نةضَيتةوة سةر دةسةآلتةكةي ثَيشوو.

ئ���ةط���ةرض���ي ب���زووت���ن���ةوةي ساَلَيكي ط���ؤإان خؤي تةمةني ل��ة ء تَيثةإنةكردووةنةبووةتة هَيشتا دام���ةزراوةي���ةك سيستمَيكي ي��ا لة ب��ةآلم جَيطير، كورتدا، ماوةيةكي دي����اردةي زؤر ك��ؤن��ي ط���ؤإيء ئ��َي��س��ت��ا ل��ةط��ةأل

بنةماو ثتةوبووني ئةم مانفَيستةكاني وردة بزووتنةوةيةدا، هةستدةكرَيت وردة ك������ة ن��������ةوةي نوخبةي ي��ةك��ةم��ي س���ةرك���رداي���ةت���ي ثاشةكشة ك���وردي دةكاتء لة بةرامبةردا سياسيي نوخبةيةكي نةوةيةكي فؤإمي لة سةركردايةتى ديكةي سياسيي، دَيتة ئاراوةء ضةند دياردةية ئةم لة هةبَيت كاريطةريي سةرهةَلداني رةوتَيكي سياسيي، ن��وَي��ي هؤكارَيكة ئةوةندةش بةرةوثَيشضووني بؤ ك���ؤم���ةَل���ط���ا، ل��ةو زؤرَيك سؤنطةيةوة كؤمةَلناساني ل��ة لقي ياخود سياسيي سياسيي، كؤمةَلناسي نوخبةو جَيطؤإكَيي سياسييةكان ن��ةوة

كؤمةَلطا بةرةوثَيشضووني هؤكاري بة ن��ةوةي لة جَيطؤإكَيية ئ��ةم دادةن��َي��ن، كورديدا، كؤمةَلي لة سياسيي نوخبةي رووي لة هةم هةية، زؤري طرنطييةكي فؤإمء شكَلةوة، هةم لة رووي بابةتييانةي بة ضونكة سياسييةوة، ضاكسازيي تةنيا كورد، سياسيي مَيذووي درَيذايي بوونةتة بايؤلؤجي ثيربووني م��ردنء بةآلم سياسيي، نةوةي كشانةوةي هؤي طؤإي نةريتةي ئةو ئَيستا دؤخةي ئةم هؤي ببَيتة م��ردن ه��ؤك��اري ب��ةس كة بةَلكو سةركردةكان، ماسكي ديارنةماني نةوةي خودي بةرضاوي بة ئةمجارةيان سةركردةكاني ثَيشووةوة، نةوةيةكي ديكة دَيتة ثَيشةوةء ئةم ئالؤطؤإة ثؤزةتيظة تةنيا بةرجةستة طؤإاندا سياسيي رةوتي لة تةقليدييةكاني هَيزة بةَلكو ن��ةب��ووة، ئةوة بؤ ئةوةش طرتووةتةوةء ديكةشي دةطةإَيتةوة كة دروستبووني طؤإان بووة تةقليدييةكان، هَيزة بؤ بةهَيز ثاَلنةرَيكي نةوةكانيان ب��ة جَيطؤإكآ ت��اوةك��و قةوارة ليستء هةموو لة ئَيستا بكةن، سياسييةكاندا دةردةكةوَيت كة ثاَلَيوراوي مامؤستاي ث��ارَي��زةرء وةك نوخبةي رؤذن��ام��ةن��ووسء ثزيشكء زان��ك��ؤء ئايني نوخبةي كارء ثياواني نووسةرء ديكةى جؤراوجؤرةكاني نوخبة نوآء كؤمةأل ثاَلَيوراون بؤ ئةندامَيتي ثةرلةمان، ئةوةش دةبَيتة بنةمايةك بؤ دروستبووني بة جؤراوجؤرانة، نوخبة لةو سةركردة لة تةنيا كة سةركردة ئةوةي ثَيضةوانةي نةوةي ضةكدارء شؤإشطَيإي نوخبةي بؤ شؤإببَيتةوة سةركردةكان بنةماَلةي لةاليةكي كؤمةأل، سةركردايةتيكردني زياتر نوخبةكان، جؤراوجؤريي ديكةوة كؤمةآليةتي، طؤإانكاريي بؤ طوإترة بة كة راستيية ئ��ةء دةط��ةي��ن��ة ل��َي��رةوة دةرةوةي ل��ة ط���ؤإان ب��زووت��ن��ةوةي جومطةكاني بةبَيئةوةى دةس���ةآلتء تواني بَيت، لةبةردةستدا بةإَيوةبردني دابإانَيكي ببإَيتء سةرةكي قؤناغَيكي ريشةيي دروست بكات لةطةأل قؤناغةكاني

ثَيشوو.

طؤأانء قؤناغي كؤتايي نةوةي يةكةمي

سةركردايةتي سياسيي

بةهرؤز عةلي

بة دريَذايي مَيذووي

سياسيي كورد، تةنها مردنء

ثيربووني بايؤلؤجي

بوونةتة هؤي كشانةوةي

نةوةي سياسيي

دوو تَيگةيشتنء قةناعةت بة

هاوتةريبي لةگةأل يةکدا لةناو نيقاشي سياسييء

هؤشمةندي تاکةکةکاني

کؤمةلَگةدا چةکةرةي کرد

كاتي ئةوة هاتووة ئةزمووني ئؤثؤزسيؤنبوون،

كة بةتةواوةتي نامؤ بوو لةم

هةريَمةدا، ببيَتة مؤديلَيكي

ستاندةر لة كوردستاندا

21بـؤضــوون[email protected]

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23

گؤأانء کؤتايي سازش لة بةغدا

ستراتيذَيك بؤ طؤأان

Page 21: rozhnama 570

ذمــارة )570( بةدواداضوونسَيشةممة 2010/2/23 20

nawxo. [email protected]

طةنجانى تةكية،لة ئيدارةى ناحيةكةيان ناأازين

لة بانطةشةى هةلَبذاردندا وةزيرةكان بةلََين دةبةخشنةوة

دةربةنديخان لة ثةراوَيزى بودجةى )2010(ى هةرَيمدا

راثؤرتى: هةرَيم كاوانى

طةنجانى ناحيةى تةكية، ئيدارةى دةزانن كةمتةرخةم بة شارةكةيان لة ئاست دابيننةكردنى ضةند ناوةندء ثاركَيك بؤ حةوانةءةء بةطةإخستنى تواناكانيان، ئةمةش هؤكارَيك بووة بةضؤَليى ناحيةكةيان ئ��ةوةى بؤ

ببينن.لة يةكَيكة ع��اس��ي، ك���اروان ئاماذة تةكية ناحيةى طةنجةكانى باخضة يةك تةنيا كة دةكات، بةوة ئةمةش دروستكراوة، تةكية لة طةنجان الي ناخؤشي هةستَيكي رووي لة ضونكة دروستكردووة، كةمتةرخةميي باخضةوة، ذمارةي بةزةقى تةكيةدا شارؤضكةي لة

بةديدةكرَيت.ديكةى ثَيويستييةكى ئينتةرنَيت لةو ئَيستا تا كة تةكيةية، طةنجانى

ناحيةيةدا بوونى نيية.»بةهؤي ك���اروان ب��إواى بة ميللةتةوة ئةم ثارةي بةفيإؤداني دةبَيت بةرثرسانةوة، ل��ةالي��ةن طةنجان هةر خةريكي كاركردن بن، ثشوويانة، كة رؤذانةي ئةو بةآلم ببةن، بةسةر كات لةكوآ نازانن شؤستةكاندا لةطةأل تةنيا مةطةر

ثياسة بكةن«.تةكية لة ساَلي )2000(ةوة بووة بة ناحيةء ذمارةي دانيشتووانةكةى دةبَيتء كةس )25(هةزار لة زياتر ضةمضةماَلة، ب��ةق��ةزاي س��ةر هةرَيمى حكومةتى لةاليةن بةآلم ثَيويست وةك ك��وردس��ت��ان��ةوة

خزمةت نةكراوة.شَيركؤ عوسمان، خوَيندكارَيكى بة تةكيةيةء ناحيةى ئامادةيى نيطةرانييةوة لة خزمةتطوزارييةكانى دةَلَيت دةإوان��َي��تء ناحيةكةيان »هةست ناكةم لة تةكيةدا هيض شتَيك

هةبَيت تاوةكو كاتةكانى خؤمى تَييدا سةنتةري نموونة بؤ بةسةربةرم، تا ب��ةآلم دروستكراوة، طةنجان طةنجَيك هيض نةكراوةتةوةء ئَيستا لةوةى جطة نةديوة، لَي سوودى كة طةنجان بؤ كراوةتةوة ثاركَيك تةنانةت لة بةهاريشدا وةك ثاييزةء

سيماى ثاركيشى ثَيوة ديارنيية«.طرفتةكانى لة ديكة يةكَيكى نةبوونى تةكية، ناحيةى طةنجانى ياريطاية بؤ وةرزشكاران، ئةطةرضى ياريطا لةناو سةنتةرة نوَييةكةى ئةو تا بةآلم دروستكراوة، ناحيةيةدا ئَيستا ئةو ثاركة نةكراوةتةوةء رَيطة ميللييةكان وةرزشيية تيثة نادرَيت

سوودى لَيوةربطرن.خةليفة، عوسمان س���ؤران خوَيندكارَيكى ديكةى ئةو ناحيةيةء هةموو كة دةكاتةوة لةوة جةخت جؤرةكاني ياريطا بةتايبةتي ياريطاي ثَيويستييةكاني لة يةكَيكة )تارتان(،

طةنجاني تةكية.سؤران بؤ رؤذنامة، وتى »ضةند تيثَيكي ميللي لة تؤثي باسكةو بالة، لة ناحيةكةدا هةنء تا ئَيستا ياريطايان ناضار تَيدابكةن، ياريي كة نيية قوتابخانةكان ياريطاي لة روويان بإيارَيكي بة ئَيستاش ك��ردووةء نيية بؤي كةس هيض ث���ةروةردة، ياريي لةناو ياريطاي قوتابخانةكاندا بَيبةش ياريطايانةش لةو بكاتء

بووين«.محَيدين، ئيبراهيم لةبةرامبةردا ئاماذة تةكية ناحيةى بةإَيوةبةرى ثَيشتر شوَينانة ئةم بةوةدةكات، بؤية بوون، زؤرةملَي ئؤردوطاى ثَيويستييةكانى هةموو نةتوانراوة ديكة توَيذةكانى ضينء طةنجانء

دةستةبةر بكرَين.بؤ تةكية ناحيةى بةإَيوةبةرى لةو »تةكيةش وتيشى رؤذنامة، كة نيية بَيبةش خزمةتطوزارييانة

ديكة ناحيةكانى قةزاء لة طةنجان بؤ ئيش تةكية لة ئَيستا هةيانة، ياريطاى تارتان دةكرَيتء ماوةيةكى ياريطاى دةب��َي��ت، ت���ةواو ديكة سلَيمانىء لة كة هةية فوتبؤَلمان هةية، ئ��ةوة هةر ضةمضةماَليش باخضةى ضوار هةيةء باخضةيةك ديكةش لة كاردان، بيناى سةنتةرى ئةو واتة لةتةواوبوونداية، طةنجان ثَيويستييانةى كة طةنج لة ناحيةكانى تةكيةش طةنجانى هةيانة، ديكة

هةيانة«.ئ��ةوة م��ح��َي��دي��ن ئيبراهيم بؤ شتيان زؤر كة ناشارَيتةوة )100%(ى بةآلم كردووة، طةنجان

داخوازييةكانى طةنجان نيية.طةنجانى ل��ة زؤر بةشَيكى ق����ةزاء ن��اح��ي��ةك��ان��ى ه��ةرَي��م��ى لة سوود نةيانتوانيوة كوردستان ثَيشكةوتنةكانى تةكنةلؤجياء هونةر دوورييان لةبةر تةنانةت ببينن، نةبوونى شارةكانء سةنتةرى لة خوَيندنيش لة خزمةتطوزارييةوة

دادةبإَين.ناحيةى ئاسؤ سةالم، طةنجَيكى لة جياوازى بؤضوونَيكى تةكيةيةء هةيةء تةكية ناحيةى بةإَيوةبةرى كَيشةكاني لة ديكة »يةكَيكي دةَلَيت نَيوان ثةيوةنديي كة ئةوةية ئَيمة طوآ ثضإاوةء دةس��ةآلت طةنجء ناطيرَيت«، طةنج داواكارييةكاني لة ئ��اس��ؤ، ه��ؤك��ارى ئ��ةم��ةش بؤ لة زؤرَي��ك كة دةطَيإَيتةوة ئةوة شوَيني لة شارة، ئةم بةرثرسانى

ديكةوة هاتوون.ئةو طةنجة ئاماذة بةوة دةكات، كة بةرثرسان رؤذَيك لة رؤذان تَيكةأل ثإؤذةيةكيان نةبوونء طةنجان بة لة طةنج، بؤ نةكردووة ثَيشكةش خةَلكى زؤري زؤرب��ةي كاتَيكدا شةهيدء كةسوكاري ناحيةية، ئةم

ثاشماوةي ئةنفالكراوةكانن.

راثؤرتى: ثشتيوان سةعدوَلآل

لة دة رؤذى رابردووى بانطةشةى حكومةت، بةرثرسانى هةَلبذاردندا، بةَلَينباران كوردستانيان هاوآلتييانى بة بةَلَينيان ضةندين ك���ردووةو جياوازةكانى ناوضة دانيشتووانى كوردستان داوة، هاوكات شارةزايانى بةإَيوةبردن كارطَيإيىء ب��وارى ثَييانواية؛ بةخشينةوةى بةَلَين نيشانةى

شكستى ئيداريى حكومةتى هةرَيمة.بانطةشةى )2/12(ةوة رؤذى لة نوَينةرانى ئةنجومةنى هةَلبذاردنى هاوكات دةستيثَيكردووةو عَيراق راب��ردوودا رؤذي )11( لةماوةى جَيطرى س���ةرؤكء ل��ة ه��ةري��ةك وةزيرانى ئةنجومةنى سةرؤكى لة ذمارةيةك كوردستانء هةرَيمى وةزيرةكانى حكومةت سةردانى ناوضة كردووةو كوردستانيان جياجياكانى

دةيان بةَلَينيان بة خةَلك داوة.د.ب���ةره���ةم ئ��ةح��م��ةد س��اَل��ح، ي��اوةرى بة حكومةت، س��ةرؤك��ى رؤذى ت��ةن��دروس��ت��ى وةزي����رى سلَيمانييان شارى سةردانى )2/12(سلَيمانيدا ثزيشكانى لةطةأل كردو كؤبوونةوةو جةختيان كردةوة لةسةر ثَيداضوونةوةيةكى طشتيى بة سيستمى ئةو ثَيشخستنى ت��ةن��دروس��ت��ىء كَيشةكان، ضارةسةركردنى بوارةو ع��ةب��دوَل��آ، سةمير رؤذ ه��ةم��ان طةشتوطوزارء شارةوانىء وةزيرى بةإَيوةبةرة طشتييةكانى وةزارةتةكةى رةوان���دزء ناوضةكانى س��ةردان��ى لة ك��ردء مَيرطةسوورى ضؤمانء بةرثرسانى لةطةأل كؤبوونةوةيةكدا ئةو ناوضانة، وةزيرى ناوبراو ئاماذةى بةوةكرد؛ ئامانجى سةردانةكة بريتيية ضارةسةركردنى ء خستنةإوو لة بة بةَلَينى ضةندين دواتر كَيشةكانء

هاوآلتييانى ئةو ناوضانة دا.

س��ةف��ي��ن دزةي����ى، وةزي���رى سةرداني )2/13( رؤذي ث��ةروةردة، هةَلةبجةى طةرميانء سلَيمانىء كَيشة ضارةسةركردنى بةَلَينى كردء

ثةرةروةردةييةكانى دا. )2/15( د.تاهير هةورامى، وةزيرى تةندروستى، سةردانى سنوورى قةزاى د.مةجيد رؤذ هةمان كردء كؤيةى كاروبارى وةزي��رى ئةمين، حةمةد ئةنفالكراوةكان، سةردانى شةهيدانء بةَلَينَيكى ضةند كردء كؤيةى شارى ئيفرازكردنى زةوى، )دابةشكردنى ئةنفال، بةجينؤسايدناساندنى زةوى، ئةنفالكراوةكان، رووفاتى هَينانةوةى دروستكردنى خانوو(ى بة كةسوكارى كؤيةو ئةنفالكراوةكانى شةهيدانء

ناحيةى تةقتةق دا. وةزي���رى )2/15( ه��اوك��ات ش��ةه��ي��دانء ئ��ةن��ف��ال��ك��راوةك��ان بةَلَينى كردء طةرميانى سةردانى كةموكووإييةكانء ضارةسةركردنى خزمةتكردنى كةسوكارى شةهيدانء ئةنفالكراوةكانء دروستكردنى هَيماء دروستكردنى ئةنفالء ئةرشيفى

مؤنؤمَينتى ذنة ئةنفالى ثَيدان.رؤذي )2/19( وةزيرى شارةوانىء ثارَيزطاى سةردانى طةشتوطوزار دهؤكى كردو لةو سةردانةيدا بةَلَينيدا دهؤك لة خزمةتطوزاريى ئاستى بةرزبكرَيتةوةء بةإَيوةبةرَيتيى طشتيى بكرَيتةوة، دهؤك لة شارةوانييةكان جَيطرى بةروارى، ئازاد رؤذ هةمان وةزيرانى ئةنجومةنى سةرؤكى وةزيرانى لة هةريةك كوردستانء شارةوانىء ئاودَيريى، )كشتوكاألء ط��ةش��ت��وط��وزار( ل��ةو س��ةردان��ةدا بةردى حكومةت سةرؤكى جَيطرى دان��اء ثرؤذةيةكى ضةند بناغةى هةرَيم حكومةتى بةوةكرد؛ ئاماذةى خزمةتى دةخاتة توانايةكى هةموو كانى ناحيةى بةَلَينشيدا جةماوةرء ماسآ لة دهؤك بكرَيتة قةزاء تؤنَيلَيك

بؤ سةردانَيكيشيدا لة دروستبكرَيت، قةزاى ئامَيدى، ئازاد بةروارى بةَلَينيدا ناوضةكة بؤ ثرؤذةو خزمةتطوزاريى

جَيبةجَيدةكرَيت.بوارى شارةزايانى ب��إواى بة ئيدارةو كارطَيإيى بةَلَينى بةرثرسانى بانطةشةدا لةكاتى هةرَيم حكومةتى حكومةت بَيبةرنامةيى بَيثالنىء بؤ دةطةإَيتةوةو ئةوة نيشانةى شكستى

ئيداريى حكومةتة.ثسثؤإى م��ح��ةم��ةد، دي��ل��م��ان رؤذنامةى بة ئيدارة، كارطَيإيىء لةكاتى زؤر بةَلَينى ثَيدانى راطةياند: لةاليةن هةَلبذاردندا بانطةشةى نيشانةى حكومةتةوة، بةرثرسانى شكستى ئيداريي حكومةتة، يةكَيك لة كَيشةكانى حكومةتى هةرَيم ئةوةية كة لةسةر بنةمايةكى زانستيى كارناكاتء بةثَيى مةزاجء بةرذةوةنديى سياسيى

هَيزة حيزبييةكان كاردةكات.حكومةت ك��ارةى »ئةو وتيشى: زيان بة حكومةتء ئيدارة دةطةيةنَيت، خةَلكيشى متمانةى ه��ةروةه��ا هَيشتا حكومةت، بة نةهَيشتووة ثَيشوو هةَلبذاردنى بةَلَينةكانى لةئَيستادا كةضى جَيبةجَينةكراوة، ضةندين بةَلَين بة هاوآلتييان دةدرَيت.

لة )20( ساَلى رابردوودا حكومةتء ئ��ي��دارةى ه��ةرَي��م��ى ك��وردس��ت��ان بةإَيوةبراوة، حيزبةوة دوو لةاليةن ثايةبةرزى بةرثرسانى بةإادةيةك باآلكانى بةرثرسة هةمان حكومةت

حيزب بوون.وتيشي: م��ح��ةم��ةد دي��ل��م��ان ئةوةندةى ئَيمة حكومةتةى »ئ��ةم ئةوةندة دةكات، حيزب نوَينةرايةتيى نوَينةرايةتيى ميللةت ناكات، لةماوةى بانطةشةى هةَلبذاردندا هةموو ثَيطةو دةسةآلتة حكومييةكان بةكاردةهَينرَين ضةندين هةَلبذاردنء بانطةشةى بؤ بة دةدةن ناإاست درؤو بةَلَينى

هاوآلتييان«.

ئاراز عةبدوإلةحمان

وةك بينيمان حكومةتى هةرَيمى كوردستان ساَلى بودجةى راب��ردوءدا هةفتةى لةضةند ضةندين دةرك��ةوت ئاشكراكردء )2010(ى ثيشةسازيىء كشتوكاألء وةك اليةنى تةنانةت ش��ارؤض��ك��ةو ناحيةو ضةندين ثارَيزطاى سلَيمانيش كةوتة ثةراوَيزى دهؤكء هةولَيرةوة، ئةم ثةراوَيزكردنة دةهَينَيت قسةى

لةسةربكرَيت.لة سؤنطةى بإوابوءنمان بةوةى كة ئَيمةى مرؤظ لة هةر جَيطةيةكء هةر شارو وآلتَيكدا بين، دةبَيت خزمةتَيك بةو جَيطةيةى كة تَييدا روانطةى لة نةك بكةين، ثَيشكةش دةذين، ناوضةطةرَيتييةوة تَيإوانينمان بؤ دةوروبةرمان لة ئَيمة ضارةنوءسى هةربؤية هةبَيت، دةكرَيت دةربةنديخان، وةك شارؤضكةيةكى قةَلةمةكانيشمانةوة رَيطةى لة نةبَيت هيض ناوضةكة بة خةَلكء بَيت خزمةتَيكى بضوءك

بكةين.ساآلنى ل��ةض��او ئ��ةم��س��األ ب��ودج��ةى ناوخؤييةكانء داهاتة لةوةى جطة ثَيشوءتر دةكرا هةمانكاتدا لة زياترة، نةوتى شيرينيى ستراتيذيي ث���إؤذةى خزمةتطوزاريىء جياوازةكانى شوَينة تةواوى لة طرنط زؤر بة بطةيةنراية بةئةنجام ك��وردس��ت��ان��دا بةآلم ئَيمةشةوة، لةمةإ دةربةنديخانةكةى ئةو لةتةواوى دةكرَيت تَيبينى كة ئ��ةوةى بؤ بإيارة كة ثَيشنيازكراوانةى ث��رؤذة بةتةواوى ئةنجامبدرَيت، كوردستان هةرَيمى لة ناحيةكانةوة طوندء شارؤضكةو شارو ثرؤذةى يةك تةنيا دةربةنديخاندا سنوءرى لةناو ئ��ةوي��ش ت��َي��داي��ة، خزمةتطوزاريى ثرؤذةكانى بةإَيوةبةرَيتيى ئاوى دةوروبةرى سلَيمانيية، كة تَييدا هاتووة ئةنجامدانى )تؤإى ئاو( لة دةربةنديخان كة بإى تَيضوءنء ماوةى لةكاتَيكدا ئةمة تَيداية، جَيبةجَيكردنةكةشى

روءن نيية تؤإى ئاو بؤ كوَيى دةربةنديخان.بةتةواوى هةموومانة ئةركى ئةمة بؤية رةنطة جياوازةكانةوة، ئةوانةى كة دانيشتوءى طؤإان ليستى بةتايبةت ناوضةيةين، ئةم دةنطى زؤرترينى )7/25( هةَلبذاردنى لة كة ناوضةكةيان بةدةستهَينا، ضونكة ئةطةر دانانى بودجةى ئةمساأل تؤَلةكردنةوةبَيت لة سلَيمانى، ئةوا ئَيمة واى دةبينين كة ديسان ئةمةش تؤَلةيةك بَيت لة دةربةنديخانء دانيشتوءانةكةى، كة لةو هةَلبذاردنةدا دةنطَيكى زؤريان بةو ليستة داوة، شارؤضكةيةدا لةم كة ثرؤذانةى ئةو هةموو هةموو بةو لةبةرضاودةطرم ئةنجامدراون هَيشتا بةآلم تَييانداية، كة كةموكوإييةشةوة لة ضةندين ثرؤذةى طرنطء ستراتيذيى هةن شارؤضكةكانى شارء ه��ةرةزؤرى زؤربةى ئةنجامدراون، دةربةنديخاندا هاوشَيوةى لة بَيبةشة شارؤضكةية ئةم هَيشتا ب��ةآلم

طةإةكى وةك سةرةتايى، ث��رؤذةى زؤر تازانةى طةإةكة لةو يةكَيكة هةوارةبةرزة، نةخشة لةسةر فةرمىء بة كة راثةإين ثاش دابةشكرا، بةآلم تائَيستا خةَلكةكةى لة قوإاوى نةبووة، رزطاريان هاوين تؤزى زستانء ضةند كؤآلنَيكى نةبَيت بؤ هةَلمةتى هةَلبذاردن

قيريانكرد بةسةر قوإاودا.ثاشان دةربةنديخان يةكَيكة لةو ناوضانةى كة ناوضةيةكى لةبارة بؤ طةشتوطوزار، بةآلم تَيدا طةشتوطوزاريى ثرؤذةى يةك تائَيستا هةموو بةثَيضةوانةوة بةَلكو ئةنجامنةدراوة، سةربازطةى بة دةبَيت خةريكة ناوضةكة دةكرا هةروةها حيزب، لَيثرسراوةكانى لةكاتَيكدا وةربطيرَيت، ثيشةسازيى لة سوءد هاوكاريكردنى كارطة بضوءكء مامناوةندةكانى كة لم(، ء ضةو )ثوختةكردنى كارطةى وةك بةرد، كارطةى لةطةأل بيناسازيية كةرةستةى

بةرد بارهةَلطر كاموَينى دةيان رؤذان��ة كة دةطوَيزنةوة بؤ ناوضةكانى خوارءوى عَيراق.

ث��رؤذةى ل��ة دةرب��ةن��دي��خ��ان تائَيستا حكومةتى )شوقة(ى وةك نيشتةجَيكردنى بيناى تائَيستا نةبووة، سوءدمةند هةرَيم بةشة تائَيستا نيية، تَيدا طشتيى كتَيبخانةى لةكاتَيكدا تَيدانيية، خوَيندكاران بؤ ناوخؤيى دةخوَينن، تَييدا دةرةوة خوَيندكارى سةدان تائَيستا ثةيمانطايةكى تةكنيكى تَيداية كة تةنيا ذمَيرياريى(، )كارةبا، دووبةشى لة ثَيكدَيت نيية، تَيدا شانؤى مؤدَيرنى هؤَلَيكى تائَيستا رذَيمى لةسةردةمى نةبَيت هؤَلة ئةو تةنيا ثرؤذةى بووة، شباب( )اتحاد هؤَلى بةعسدا كةمة، زؤر ش��ارةدا لةم سةوزايى باخضةو هيض فةرامؤشكراوةء تَييدا كشتوكاأل بوارى تائَيستاش نيية، تَيدا كشتوكاَليى ثرؤذةيةكى دانيشتوءانةكةى ئاوى خواردنةوةى شياويان

نيية، زؤربةى خوَيندنطةكانى دوو دةوامء سآ دةوامى تَيداية، تائَيستا هةندَيك لة فةرمانطةكانى

لة خانوءى كرَيدان.لةسةر قسة هةموومانة ئةركى بؤية ئةو بةتايبةت بكةين، كةموكوإييةكانى ضونكة طؤإان، ليستى ثةرلةمانانةى ئةندام ئةوةى ثاش دةربةنديخان دانيشتوءانى دةنطَيكى زؤر زياتريان لة ليستى هاوثةيمانيى بةآلم ط���ؤإان، ليستى بة دا كوردستان لةو دةربةنديخان نوَينةرى لةبةرئةوةى ليستةدا ئةوةندة دوءر دانرابوو نةيتوانى ببَيت ئةندام ئَيستا بؤية خةَلكةكةى، نوَينةرى بة خةَلكى بةنيسبةت ط��ؤإان ثةرلةمانةكانى تا تاقيكردنةوةيةكدان لة دةربةنديخانةوة دَلنياببنةوة لةوةى كة هةموو ئةندامانى ليستى نوَينةرى كوردستان ثةرلةمانى لة طؤإان

ئةوانن.

لة بودجةى هةرَيمدا تؤَلة لة دةربةنديخان كراوةتةوة

Page 22: rozhnama 570

نةوزادى موهةنديس

لة بريتيية سياسةت دن��ي��اى ئاشكراية •فرةدةنطىء فرةإةنطىء بيروبؤضوءنء ف��رة بيروإا باألء ئةم لةنَيوان ملمالنَيكان بةإَيوةبردنى جياوازانةدا بةشَيوةيةكى هاوسةنط، بؤ درَيذةدانء لة دوور ئارام، سياسيى ذيانَيكى بةردةوامبوءنى ئةوةى بؤ زةبروزةنط، بةكارهَينانى توندوتيذيىء بةرةوثَيشبردنى بؤ كاربكةن هةموءان ثَيكةوة لةهةر سياسيى ذيانى ئةطةر ب��ةآلم كؤمةَلطة، يةك دةسةآلتىء يةك لة بريتيبَيت كؤمةَلطةيةكدا ذيانة ئةو ئةوا ...هتد، ثارتايةتىء يةك بيروإاء سياسيية ماناى تةواو ء سروشتيى خؤى ناطةيةنَيت، يةك دةرخستنى لة دةبَيت بريتي ديكة بةمانايةكى بوءنى دةنطء رةنطى رووى مةسةلةكان، هةروةها ئؤثؤزسيؤنبوون. واتة لة دةسةآلت، ديكة جياوازى راطرتنى لة دةبَيت بريتى ئؤثؤزسيؤنيش كارى ثارتى لةنَيوان ملمالنَيكان هاوكَيشةو هاوسةنطيى

دةسةآلتدارء ئؤثؤزسيؤندا.ئؤثؤزسيؤن هَيزى نةبوونى بةمشَيوةية تاكإةويىء بةرةو دةسةآلت كؤمةَلطةيةكدا لةهةر دةب��اتء دةس��ةآلت قؤرغكردنى خؤسةثاندنء ديموكراسييةتء بةرتةسككردنةوةى ئةنجاميش مافةكانء ياساء ثَيشَيلكردنى ئازادييةكانء هةموو كة لَيدةكةوَيتةوة، ناشةفافيةتى ناعةدالةتىء ئةمانةش تةنيا لة بةرذةوةنديى دةسةآلت تةواودةبَيت لةسايةى بةمةش جةماوةر، بةرذةوةنديى لة دوور سيستمَيكى وادا كؤمةَلطة بةرةو دواوة دةطةإَيتةوةء بة بةآلم بةدينايةت، داهَينانَيك ثَيشكةوتنء هيض بوءنى هَيزَيكى ئؤثؤزسيؤنى كاراء ضاالكء رةسةنء سيستمى لةاليةك ئةوا دَلسؤز، نيشتمانثةروةرء سياسيى وآلت بةرةو ديموكراسييةت زياتر هةنطاو دةنَيت، كة تاكء طرووث تيايدا هةست بة ئازاديىء دةك��ةنء خؤيان كةرامةتى ياساء س��ةروةري��ى راستييةكان دةرخستنى هةوَلى لة هةموءانيش كارو بةسةر وري��ا ضاودَيرَيكى دةبنة دةب��نء زوَلمء لةبةردةم رَيطردةبن دةسةآلتداء كردةوةى ضةوساندنةوةو ثَيشَيلكردنى مافةكانيانء زةوتكردنى داهاتء شاردنةوةى وآلتء سامانى س��ةروةتء خةرجييةكانء بآلوبوءنةوةى طةندةَليىء مشةخؤريى لةاليةن دةسةآلتةوة، جا هَيزى ئؤثؤزسيؤن ض وةك

ثارتى سياسيى يان وةك ميدياى ئازاد هةردووكيان شارستانىء ملمالنآ لةو دةبينن سةرةكيى رؤَلى ئاشتىء لةثَيناو هةموءي كة ديموكراسيانةدا،

خؤشطوزةرانيى جةماوةردا تةواودةبَيت.خؤ ئؤثؤزسيؤنء دروستبوءنى هةربؤية ئؤثؤزسيؤنء بؤ كاركردن ئؤثؤزسيؤنزانىء بة كةسء هةر لةاليةن ثشتيوانيلَيكردنى اليةنطريىء طةلء لة نيية خيانةتكردن بَيت، طرووثَيكةوة

نيشتمان.كوردستاندا لة ئايا ئةوةية، ثرسيار لَيرةدا •كَيداية؟ بةرذةوةنديى لة ئؤثؤزسيؤن دروستبوءنى دةسةآلت يان جةماوةر؟ خؤ ئةطةر لة بةرذةوةنديى ئايا توءإةية؟ بؤضى دةسةآلت ئيدى جةماوةرداية، ئؤثؤزسيؤنبوون لة كوردستاندا لةاليةن دةسةآلتةوة يان دؤستانة ضاوَيكى بة دةإوانرَيت، لَيى ضؤن

خيانةتكارانة؟ء دةيان ثرسيارى ديكة...كة نةكةين، لةبير راستيية ئةو دةبَيت سةرةتا كوردستانى لة سةرهةَلدانى ئؤثؤزسيؤنء بوونى دةنطَيكى وةك هةبوءة ئامادةطى ئازاددا،هةميشة بةشَيوةيةكى بةآلم دةسةآلتدا، لةبةرامبةر ناإازيى ثانوثؤإى هَيزَيكى نةبووةتة نةبوءةء رَيكخراو جةماوةريى خاوةن هَيزء توانا، ئةطينا بوونى ضةندين لة نهَينى ئاشكراو سياسيى رَيكخراوى حيزبء دةرةوةى دةسةآلتدا بؤ خؤى ماناى بوونى ئؤثؤزسيؤن بوءةء دذايةتيكردنيان بؤ سياسةتةكانى دةسةآلتء خستنةإووى كةموكوءإييةكانيان بريتيبوءة لة كارى ئؤثؤزسيؤنء هةإةشةء فشارةكانى دةسةآلتيش بؤ سةريانء شةإكردنيانء هةوَلى بضوءككردنةوةيانء بوءة دةسةآلت ترسى بةماناى دووكةرتكردنيان كوردستاندا، لة ئؤثؤزسيؤن طةورةبوونى هَيزء لة ضوارضَيوةى دةضنة دةسةآلتيش هةوآلنةى ئةم دذايةتيكردنى دةسةآلتى كوردى بؤ بوءنى هَيزَيكى ئؤثؤزسيؤنى كارا، كة ئةمةش دةطةإَيتةوة بؤ دةيةى سةرهةَلدانى بةآلم رابردوو، سةدةى نةوةدةكانى هَيزَيكى ئؤثؤزسيؤنى رةسةنى كوردايةتىء خاوةن فيكرء تَيزى جياوازى كاركردنء رَيكخراو ء خاوةن بؤضوءنى تايبةت بؤ سيستمى سياسيىء دةسةآلت كؤمةَلطة ديكةى بوارةكانى هةموو بةإَيوةبردنء راطةياندنء بة دةستيثَيكرد )2009(وة لةساَلى وةك طؤإان بزوءتنةوةى رةوتء ئاشكراكردنى بزوءتنةوةيةكى جةماوةريى هؤشيارء شارستانيانةى كوردىء دةسةآلتى طؤإانى داواى كة ضةك، بآ ثاوانخوازيى دوو حيزبىء دوو بنةماَلةيى دةكاتء لة جَيطةشياندا هةوَلى دامةزراندنى دةسةآلتَيكى كوردى موئةسةساتى شةرعىء ئازادانةء ديموكراسىء تاكء مافةكانى لة ثارَيزطاريى ئةوةى بؤ دةدات، كؤمةأل بكاتء عةدالةتء خؤشطوزةرانيى دابينبكات

بؤ هةمووان بةبآ جياوازيى.بةمشَيوةية كارى سةرةتاء كؤتايى ئؤثؤزسيؤن تةواودةبَيتء جةماوةردا بةرذةوةنديى لة هةميشة ئَيستاى لة ب��ةآلم سياسيية، دةس��ةآلت��ى بة دذ نييةو قبوءأل راستييةى ئةم دةسةآلت كوردستاندا دةيةوَيت هةرخؤى ثاوانى دةسةآلت بكات بة ناوى ثةرؤشىء دَلسؤزيىء خزمةتطوزاريى جةماوةرةوة، لَيرةدا بمَينَيتةوة. دةسةآلتدا لة زياتر ئةوةى بؤ

كة مةنتيقييةوة، هةَلةيةكى كةوتووةتة دةسةآلت دةكاتء ميللةت خزمةتكاريى بانطةشةى لةاليةك هَيزى دروستبوءنى دذى دي��ك��ةوة لةاليةكي ئؤثؤزسيؤن كارى سةرئةنجامى كة ئؤثؤزسيؤنة، دةسةآلت دةبَيت بؤية ميللةتداية، بةرذةوةنديى لة دةسةآلت قافى قولةى خؤبةزلزانينء غرورو لة خواستى داواكاريىء بؤ بدات مل خوارةوةء بَيتة جةماوةرى توءإةء زوير لَييان، ضونكة دةسةآلتَيكى بؤيانء نةبوءة بةوةفا عةدالةتء ئةمينء دَلسؤزء ئةطةر ئَيستاش نةبَيت لة داهاتوءدا بةناضاريي هةر مل بدات بؤ خواستةكانى جةماوةر بؤ طؤإان، كة لةاليةن ئؤثؤزسيؤنةوة رابةرايةتى دةكرَيتء ناكرَيت بةضاوى خيانةتكار لة ئؤثؤزسيؤن بإوانَيت، بةَلكو دةبَيت وةك مامةَلةيةكى ميللةت بة دَلسؤز باشء دةسةآلتَيكى ئؤثؤزسيؤندا هَيزى لةطةأل شارستانى عةقآلنىء خؤى كة ئؤثؤزسيؤن هَيزى كة بةتايبةتيش بكات، ئيسالميدا هَيزى هةندَيك طؤإانء بزوءتنةوةى لة و سةنط جةماوةرء خ��اوةن دةبينَيتةوةء خؤى كوردستاندا، لة هةر نةك فراوانن، قورساييةكى بةَلكو لة تةواوى عَيراقداء زلهَيزةكانيش مامةَلةيةكى قبوءَليشياننء دةكةنء لةطةَلدا ئاسايىء سياسييان بة كوردستاندا لة ئؤثؤزسيؤن سةرهةَلدانى تةندروست ديموكراسىء شارستانىء دياردةيةكى ئؤثؤزسيؤن هَيزى كة بةتايبةتيش قةَلةمدةدةن، لة بةشداريكردنى هةوألء يةكةم لة كوردستانداء لة لة كوردستاندا ثةرلةمانى هةَلبذاردنى ثرؤسةى لة )2009/7/25(دا توانى ببَيتة خاوةنى )38( كورسى لة ثةرلةمانى كوردستاندا، ئةطةر كارى دزىء فَيَلكردنء زياتر ذمارةيةكى ئةوا نةبواية، تةزويركردنيش كة دةكرَيت ثَيشبينيش بةدةستدةهَيناو كورسييان عَيراقيشدا ثةرلةمانى )2010/3/7(ى هةَلبذاردنى لة

ذمارةيةكى بةرضاو كورسى بةدةستبهَينن.دةسةآلتى هاتوءة ئةوة كاتى ئيدى هةربؤية كورديى دوو حيزبيى كاَلببَيتةوةء مامةَلةيةكى سياسيى لةطةأل هَيزى ئؤثؤزسيؤندا بكاتء بةضاوى خيانةتكار ثشتطيريكردني ئؤثؤزسيؤنبوءنء لَيياننةإوانَيتء حساب خيانةتكارانة كارَيكى بة ئؤثؤزسيؤنيش بةدواوة طوإةشةى هةإةشةء نانبإينء نةكاتء نةبَيت، ضونكة تةنيا كارَيك كة دةسةآلتى كوردى خؤى ثَيوة بادةدات، بوونى ئةم ديموكراسيية ناكامَلةية، جا جوانتر دةسةآلتة ئةزموءنى ئةم زياتر بؤئةوةى كة دةكةن عاقآلنة كارَيكى دنيادا لةبةرضاوى بكةن هَيزى لةطةأل سةردةميانة شارستانيانةء مامةَلةى ئؤثؤزسيؤندا بكةن، بةتايبةتيش كة ئةم ئؤثؤزسيؤنة هةَلقوآلوى ناو جةماوةرى ميللتةكةمانةء بة دةستى دةرةكىء ثشتيوانيى ماديىء مةعنةويى هيض كةسء اليةنَيك دروستنةبوءةء تةنيا خواستء داواكاريىء بَيزاريى جةماوةرى طةلةكةمانى لة ثشتةوةية، كةواتة سروشتكردة، خؤإسكء رةسةنء ئؤثؤزسيؤنَيكى نةك دروستكراوء قوتكراوة بؤ دذايةتى ئةم دةسةآلتة، بؤية هَيندةى دةسةآلتء بطرة زياتريش دَلسؤزة بؤ نةك رَيزطرتنة شايةنى هةربؤية نيشتمان، طةلء

دذايةتىء تةخوينكردنى.

[email protected]

خاوةنى ئيمتياز:

كؤمثانياى وشة

سةرنووسةر:

ئازاد ضاالك

بةإَيوةبةرى نووسينسيروان رةشيد - هيوا جةمال

ئؤفيسى هةولَير:شةقامى ئيسكان - تةنيشت ساردةمةنى من و تؤ

07504566276

كارطَيإيء ريكالمء ئاطاداري07701203949 - 07480121144

info. [email protected]. [email protected]

ئؤفيسى سةرةكيي:سلَيماني - زةرطةتة - طردي زةرطةتة - كؤمثانياي وشة

دابةشكردن:كؤمثانياي نَيوةند 07701517533 - 07701544780

[email protected]

[email protected]

ازاِردايةستا لة ب

ئَي

ذمــارة )570( 23سَيشةممة 2010/2/23 بؤضــــــوون

[email protected]

»بةراز« ء ئؤثؤزسيؤنبوون خيانةت نيية»سةطة رةشةكان«

ئاودَير شَيخ عومةر

رؤمانى ل��ة ئ��ؤروَي��أ، ج���ؤرج )م����ةزراى ئ�����اذةآلن(دا، م��َي��ذووى بؤلشةفيك، شؤإشى سةرهةَلدانى هةتا الدان لة ئامانجةكانى شؤإش بة زمانى ئةدةبى لة رؤمانَيكدا بةرجةستة شؤإشة، كارةكتةرةكانى كة دةكات، كة حةيوانةكانى يةك مةزرا )مةزرةعة(

ن.هةموو طياندارةكانى ناو مةزراكة، بة ئاذةألء ثةلةوةرةوة، ثَيكةوة بإيارى زؤرى زوَلمء بة دذ دةدةن شؤإش كابراى دةستطرتوو بةسةر مةزراكةدا،

شؤإش، سةرخستنى لةثَيناو دةدةن قوربانيى ثَيكةوة هةمووشيان ئةم بةآلم خؤيان، بةرهةمى خاوةن بإيارء خاوةن دةبنة خؤيان تا خاوةنداريية درَيذة ناكَيشَيت، »بةراز«ةكان كة بةشَيك بوون لة شؤإشةكة دةست بةسةر دةستكةوتةكانى شؤإشدا دةطرنء هةموو كردارةكانى قؤرغكاريىء ضةوساندنةوةء لة ثإبوو كة كَيَلطة، خاوةن مرؤظى ئازاردان، دووبارة دةكةنةوة، طياندارانى ناو كَيَلطةكة دةضنةوة هةمان ثَيشء سةردةمى لةنَيوان جياوازى تةنيا ستةمكاريى، زوَلمء دؤخى دواى شؤإش جؤرى زوَلمكارةكانة، ثَيش شؤإش »مرؤظ« ئاذةَلةكانى ذيانيانى خؤى، بؤ دةبرد بةرهةمةكانيانى خؤيةوة، خزمةت دةخستة »بةراز«ةكانن، كة خؤيان بكةرةكان ثارة، ثاش شؤإش بة دةفرؤشت بةشَيك بوون لة شؤإشء ثاشان، كة دةبنة خاوةن دةسةآلت هةمان

رةفتار دةكةن، كة مرؤظ دةيكرد.دةزطاى رؤَلى كة رةشةكان« »سةطة »بةراز«ةكان رؤمانةدا لةو هةواَلطرى )كةى.جى.ثى( دةبينن، دةكةنة ئامرازَيك بؤ مانةوةيان لةسةر هةموو دوَينَييانء هاوخةباتةكانى طيانى بةرياندةدةنة بإيارء تةختى خؤشطوزةرانيىء ئازاديىء بإياردانء لة بةشداريى داواي ئةوانةى

سوودمةندبوون لة بةرى شؤإش دةكةن.بةآلم نووسراوة، دياريكراو باسَيكى سةردةمء بؤ رؤمانة ئةو تايبةت بة كوردستان، رةوشى لة دةقاءدةق طوزارشتَيكى ئَيستادا لة سلَيمانى دةكات، »بةرثرس«ةكان، كة دوَينَى بةشَيكبوون لة شؤإش دذى ديكتاتؤريىء رَيبوارى رَيى ئازاديى بوون، ئةمإؤ هةمان رةفتارةكانى ديكتاتؤريى داثَلؤسَينةر ضةندبارة دةكةنةوة، دةستكةوتةكانى شؤإش

بؤ خؤيان نةك بؤ طةلةكةيان ثاوان دةكةن.ئةوانةى بةشدارء قوربانيى شؤإش بوون، بَيكار، بَيخزمةتطوزاريى، دوور لة ناوةندى بإيارء هاوآلتى ثلة دوون، كة دةشيانةوَيت دؤخَيك بهَيننة كاية؛ ثإ بَيت لة ذيانى شكؤمةندانةء عةدالةتى كؤمةآليةتىء داواى بةشداريى لة بإياردانء ئازاديىء خؤشطوزةرانيىء سوودمةندبوون لة ئةوةى وةك تَيبةردةدةن، رةشةكان«يان »جل دةكةن، بةرى شؤإش لة سلَيمانى »جل رةشةكان«ء هَيزة بةدةر لةم ضةند رؤذةدا دةيبينين لةبةردةم دةكةن، شارةى ئةم ئازاديخوازى خةَلكى بة ياساكان، لة

مةَلبةندى يةكَيتىء لة سةهؤَلةكةى طةنجانى سلَيمانى. هةَلطةإاونةتةوةء شؤإش ئامانجةكانى دروشمء لة ئةوانةى لةطةأل رةفتار داثَلؤسَينةرانة شؤإشء ئامانجةكانى ثشتيانكردووةتة سوورةكة«ى »ئةمنة ماوة؛ لةوة ئاطايان دةكةن، هاوشارييةكانيان داثَلؤسين رؤذطارى لةوَى مؤزةخانةء بووةتة ئَيستا راثةإين ثَيش ئةرشيفكراوةء لةوَيوة خةَلك نةفرةت لة كردارء رةوشتى داثَلؤسَينةرةكان دةكات، لة سايةى خؤإاطريى خةَلكى سلَيمانيشةوة هةموو ئةو »ئةمن«انة

طؤإ ونن، كة ئةوَييان كردبووة قةآلى زؤَلمء خؤسةثاندن؟

Page 23: rozhnama 570

رةزا جةبار

زؤرترين ديموكراسى ئةوكاتةى كات، زؤرترين وتراو، لةسةر وشةى كةمترين بةرزكرايةوةو دروشم وةك بينرا، لةواقيعدا ديموكراسى ثراكتيكى لةثشت ك��ة بترسين، ل��ةوة دةب��َي��ت ديموكراسييانةوة، دروشمة ئةو هةموو ديكتاتؤرييةت بؤ ط��ةورة خةياَلَيكى بةنهَينىء خةياَلَيك بةآلم لةئاراداية، كاتةى ئةو تا دةك��ات، كار شاراوةيى ديموكراسى دروش��م��ى وت��ن��ةوةى نامَينَيت، حيزبيدا شةخسىء لةقازانجى ئيدى لةمةودوا كة هةستكرا ديموكراسى حيزبىء ب��ةرذةوةن��دي��ي��ة ناتوانَيت تايبةتييةكان بثارَيزَيت، خةياَلى طةورةى نامَينَيتء نادياريدا لة ديكتاتؤرى بةهَيواشى خؤى دةخاتةإوو، بةجؤرَيك، دروشمة دةستبةردارى هةر هَيشتا كة لةتةنيشتيدا نابنء ديموكراسييةكان ضةمكة ه���ةردوو رووقايمييةوة بة ديموكراسييةتء لة خؤيان كة دذةكة، تَيكةآلو دةبيننةوة ديكتاتؤرييةتدا لَيك دةتوانرَيت زةحمةت بة دةك��ةنء

جيابكرَينةوة. بةمانايةكى ديكة، كاتَيك ديموكراسى ناطاتة زم��ان��ةء س��ةر وَي���ردى ه��ةر

بيروباوةإَيك هةوَلَيكء ئامانجةكانىء قؤناغى لة طواستنةوةى بؤ نابينرَيت تيؤرييةوة بؤ قؤناغى ثراكتيكى، ئةوكاتة، دةبَيت بةئاطايييةوة لةو هَيزانة بإوانين، لةطةأل مامةَلةكردن لة شَيوةية ئةو كة دةبَيت ثةيإةودةكةن، ديموكراسيدا سياسيىء ثرؤسةى بإوانينة بةئاطاتر خةياَلى بةرنامةو سياسييانء طوتارى

شاراوةيان ئاشكرا بكرَيت. هَيزة زؤرب��ةى كة روون��ة ئ��ةوة سياسييةكان، ثةنابردنيان بؤ ديموكراسى سياسييان، خةباتى مؤدَيلى كردووةتة بإوايان لةبنةمادا كة هَيزانةشةوة، بةو ئةوة ئةمةش نيية، ديموكراسى بة ضةمكَيكة ديموكراسى، كة دةسةلمَينَيت بةرن، بؤ دةستى دةتوانن هةمووان بةآلم كةم هَيزء طرووثى سياسيى هةية بة بنةماكانى بباتء بؤ بتوانَيت دةستى

قةناعةتةوة ثةيإةوى بكات.بإوامان ئةطةر، نةفاميية ئةوثةإى ئةوةى ثَيش ديموكراسى كة وانةبَيت ثَيويستى بة دروشم هةبَيتء ثَيش ئةوةى قسةزؤركردن بةثياهةَلدانء ثَيويستى تةواء بإوابوونى بة ثَيويستى هةبَيت، ئازايةتى جورئةتء بة ثَيويستى هةية، هةية، ثَيويستى بة خؤإاهَينان هةية لةطةأل كلتوورء عةقَليةتى ديموكراسيدا، تاوةكو ديموكراسى بإيارى قبووَلى دوات��ر

بكةيت. مةحاَلة ديموكراسى بةو كاراكتةرانة مةسافة كةمترين تا كة بضةسثَيت، لةوانةى جياوازنين عةقَلييةوة لةإووى ديموكراسىء بة طاَلتةيان زؤر هةر

ضةسثاندنى هةية.لة ساتة ئةو هَيندةى كاتَيك هيض ماناكانى ديموكراسى كةم ناكرَيتةوة، كة دةكرَيتة شةإى ديموكراسى لةيةككاتدا بةئاشكرا لةوالشةوة سياسةتكردنء سياسيى هَيزى كارةكتةرو هةمان

ثَيضةوانةكةيمان ثيشاندةدات.

ئةوكاتة ديموكراسى دةشَيوَينرَيت، هةمةإةنطييةكان هةمةجؤريىء كة ئاَلوطؤإى ديموكراسييةوة لةإَيطةى واتة بةرهةم، نةهَيننة دةسةآلتدارَيتيى بةجؤرَيك باآلدةست سياسيى هَيزى هةمةجؤريى سياسيى بوونى بة بإواى بةناو هَيزانةى ئةو لةواقيعدا كة هةية، دروستكردووة، هةمةجؤرييةيان ئةو خؤى، بضووكى بةضكةيةكى لة جطة هَيزى هةركاتَيكيش نةبَيت، ديكة هيضى كرد، بةوة هةستى باآلدةست سياسيى رةسمَيكى رَيو لة ثَييةتى، ثَيويستى كة هَيالنةكةى ناو دةيخاتةوة »شكؤداردا«

خؤى.!!تَيطةيشتن بؤ ديكة نيشانةيةكى بإواى كة سياسيى، هَيزَيكى لةهةر مةبةستء بؤ نةبَيتء بةديموكراسى رووى دةكاتة ديموكراسى م��ةرام، ساتةوةختةية، ئةو خ��ؤى، ساختةى بةرةو لَينيشت ترسى هَيزَيك هةر كة دةضَيت نةخؤشيى بضووكبوونةوةو ئةطةر ئيدى جةماوةرييةوة، لةإووى دابَيت رَيطةى خؤى مةرحةمةتى بة دةس��ةآلت��ةك��ةى، ذَي��ر ئينسانةكانى ئينسانييةكانى مافة كةمترين ثةيإةوى خؤيان كردبَيت، زؤر زوو ثَيمان دةَلَيت: دةبَيت لَيرةدا ئَيوة، بؤ منة فةزَلى ئةوة مرؤظ شةرم بكات، كة هَيزَيكى سياسيى وةها بإواى بة مافى ئينسان هةية! ئاخر كؤمةَلطةى طوَيى هَيزَيك كارةساتة، ديموكراسىء دروشمى لة ئاخنيبَيت منةت بة ئينسان مافى ل��ةوالش��ةوة

بداتةوة بةنَيوضاوى ئينسانةكاندا.ساتى دزَيوترين ناشيرينترينء ديموكراسى ئةو كاتةية، كة ديموكراسى سندووقى ل��ةن��او ب��درَي��تء لةقاَلب لة بنةماكانى هةموو ه��ةَل��ب��ذاردنء بكرَينةوة، كورت دةنطداندا سندووقى بؤ ديموكراسى بضووككردنةوةى ديكةى شَيواندنَيكى لة جطة دةنطدان،

ضةمكى ديموكراسى، هيضى ديكة نيية. راستة يةكَيك لةبنةما سةرةكييةكانى ذينطةى دروستكردنى ديموكراسى، ئينسانة، دةنطدانى مافى هةَلبذاردنء واتة نيية، بنةماكانى هةموو ب��ةآلم ئةطةر ط��ةورةوة هةَلةيةكى دةكةوينة بنةماكانى ضةسثاندنى كاركردنء بةبآ ديكة، بتوانين باس لة بوونى ديموكراسى بةتةنيا كة جطةلةوةى، ئةمة بكةين، هةَلبذاردنء دةنطدان ناضنة ضوارضَيوةى لةزؤر ضونكة ديموكراسييةوة، بنةماى بةئاشكرا كة حوكمإانيدا، سيستمى بةسةردا ديكتاتؤرييةتى ناوى سيماو هةَلبذاردنء ثةيإةوى دةضةسثَيت،

ثإؤسةى دةنطدان دةكات.ديموكراسى ديكة، بةواتايةكى هةريةك ثةيإةوكردنى بةبآ ضةمكَيكة لةبنةماكانى ديكةى، باسكردن لةبوونى،

هيض نيية جطة لة بَينرخكردنى. ئةو كة دي��ارة، بةئاشكرا ئ��ةوةش كورتدةكةنةوة ديموكراسى هَيزانةى شتَيك بةهةر بإوايان هةَلبذاردندا، لة ديموكراسى ب��ة ب��إواي��ان ه��ةب��َي��ت، سياسيىء هَيزى لةبةرئةوةى نيية، دةتوانَيت كاتَيك سياسيى، كارةكتةرى ديموكراسى كارةكتةرى هَيزو بة خؤى بناسَينَيت، دةبَيت ثَيش ئةوةى بإواى بة هةَلبذاردن هةبَيت، بإواى بة ئةنجامةكانى ئةوةى ثَيش دةبَيت هةبَيت، هةَلبذاردن لةواقيعدا ديموكراسيم، هَيزى بَلَيت؛ بةرجةستة ديموكراسى بنةماكانى تةزويركردنى بةر نةباتة ثةنا كردبَيتء ئةوةى ثَيش خةَلك، دةنطى ئيرادةء رَيز دةبَيت بكات، تاك ئازاديى باسى ئةوةى ثَيش بطرَيت، تاك ئيرادةى لة دةبَيت بكات، مرؤظ مافى لةسةر قسة ئةوةى ثَيش طرتبَيت، مرؤظى رَي��زى بَلَيت؛ بإوام بة ئازاديى رادةربإين هةية، لةواقيعدا مرؤظى رووبةإووى باجةكةى

نةكردبَيتةوة.

عوسمان ئيسماعيل

هةميشة لة دونياى ديموكراسيداء لة ثإؤسةى هةَلبذاردندا هَيزء قةوارة ئةوة ملمالنَيى جياوازةكان، سياسيية تواناى هةراليةك ضةند تا كة دةكةن ئةوةيان هةبَيت بتوانن، دةنطى جةماوةر ئةوةى بؤ رابكَيشن؟، خؤياندا بةالى بدةنةوة شةرعيةت رَيطايةوة لةو دةسةآلتى لةناو خؤيان بوونى بة دةتوانرَيت هؤيةشةوة بةو سياسيدا، لة هةر ضوار ساأل جارَيكدا، ئةثدةيتى سياسيى ث��إؤس��ةى )ت��ازةط��ةري��ى( طؤإانكاريى ناوضةيةداء لةو بكرَيت دةسةآلتى سياسيى بَيتة ئاراوة، بةآلم ئةوةى لة كوردستاندا بةدى دةكرَيت، ديموكراسى، لةمجؤرةى زةمينةيةكى بوونى نيية، ضونكة تا ئَيستا لة قؤناغى ثإؤسةى ب��ةرةو هةنطاونانداين ديموكراسى ضونكة ديموكراسى، ضوارضَيوةى لة نيية كورتكردنةوةى بةَلكو ه��ةَل��ب��ذاردن��دا، ث��إؤس��ةى جةوهةريية طؤإانكارييةكى بوونى كؤمةَلطا ثَيكهاتةى س��ةرج��ةم لة سياسيىء ث��إؤس��ةى طشتيىء بة

ئالؤطؤإى دةسةآلت بة تايبةتى.هةَلبذاردنةكانى م���اوةى ل��ة ثَيشوودا، ئةوة بةديدةكرا كة هةميشة لةسةر كاريان سياسييةكانى هَيزة دةكردء خؤيان بوونى بارستايىء هَيزَيكى رَيكخستنى جةماوةريى وةك ئةوةش نيشاندةدا، خؤيان ط��ةورة بةوةوة شانازيى هةميشة وايكردووة طةورةى هَيزَيكى بارستايى كة بكةن بوونى ئ��ةم، دةرةوةى لة هةيةء بارستايى بةهَيزء كة ديكة هَيزَيكى بةسةر تةحةكوم دةتوانَيت حيزبة )تةنفيزىء دةسةآلتةكانى سةرجةم

تةشريعىء قةزايى( بكات.ل��ة ه��ةَل��ب��ذاردن��ى راب����ردووء سياسييانةى هَيزة ئةم ئَيستاشدا،

كالسيكييةوة ضةمكة بةم كوردستان، دةإواننة ثإؤسةى هةَلبذادنء هةموو هَيزة ئةم رَيطاى لة دةيانةوَيت، كات راب���ردوودا لة كة جةماوةرييةى هةيانبووة، هةموو ضوار ساأل جارَيك سياسيىء ث��إؤس��ةى ئةثدةيتى

بردنةوةى خؤيان تؤمار بكةن.هةَلبذاردنى ثإؤسةى لة ئةوةى ثَيشوودا بةديكرا، ئةوةبوو كة حيزبء كاريان قةوارة سياسيية جياوازةكان، خؤيان قةواعيدى قاعيدةء لةسةر ئةم كة روونبوو ئ��ةوة ب��ةآلم ك��رد، بارستايية ئةم بنةإةتدا لة حيزبانة بؤ بانطشةى خؤيان كة سياسييةى ئايندةى سياسيى دةيانةوَيت دةكةنء بنةإةتدا لة وةربطرنةوة، ثآ خؤيانى نييةء تؤكمة هَيندة رَيكخستنَيكى ئةوةش بووة، ثةرتةوازةيى تووشى لةطةأل هَيزانة ئةو كة واي��ك��ردووة هَيز بارستايى بةكارهَينانى بوونى لةسةر بونيادى هةيكةلى حيزبيبوونى نةتوانن خؤيان، دةرةوةى خؤيانء بكةنء كؤنترؤأل هةَلبذادن ثإؤسةى كة هَيزةوة ئةو رَيى لة دةنطةكانيان

يةكالييبكةنةوة. هةيانة بةديدةكرَيت، ئَيستاشدا لة ئةوةى دةيانةوَيت، هَيزانة ئةم كة ئةوةية تةقليديية ضةمكة بةم كار دووب��ارة ثَيويستة كة كاتَيكدا لة بكةنةوة، سياسييةكان، ق��ةوارة هَيزء هةموو بةمجؤرة كاركردنى كة بزانن ئةوة مَيذووييةوة رووى لة ناتةندروستةء لة ئةمجؤرة ب��ةس��ةرض��ووة، كاتى سياسييان ئايندةى بانطةشةش

مسؤطةر ناكات.لةسةر ك��ارى ثَيويستة ئ��ةوةى بكةن، بةدةستهَينانى دةنطى جةماوةرء سياسةتء لةطةأل ئاشتكردنةوةيةتى طةإاندنةوةى بؤ كاركردن حيزبدا،

ل��ةن��اوخ��ؤى ج��ةم��اوةر متمانةى لة ه��ةروةه��ا خؤياندا، حيزبةكان دةرةوةى خودى حيزبةكانيش، ضونكة هَيزة، بارستايى ب��ةو ثشتبةستن متمانةبةخشينةوة بردنةوةء زامنى لة رَيطاى توندوتيذيى نيية، ئةطةرضى هَيندةى بَيت، جةستةيشةوة فيكريىء

ئةوةى كة تؤراندنى دةنطةكانة.لة شةثؤلَيك كوردستانيشدا لة دةنط دروست بووة كة داواى ريفؤرمى ضوارضَيوةى لة دةك��ةن سياسيى ديموكراسيداء سيستمى هةَلبذاردنء ثَيويستة ئةوةش بزانرَيت كة دةنطَيكى كة ح��ةش��ارداوة م��ةآلس��دراو، خؤى سةرضاوةى لة ئيرادةى هاوآلتييانةوة طرتووة، نةك هيض طرووثء اليةنَيكى دةكات ضاكسازيى داواى سياسيىء كوردستاندا، حوكمإانى سيستمى لة ناوةإؤكةى بةوشَيوازء بَيتء ئةطةر ئةوا بَيت، ب��ةردةوام هةية ئَيستا كة لة سياسيى دةس��ةآلت��ى ئايندةى طؤإانكاريى ب��ةرةو كوردستاندا ئةم بةمةرجَيك دةن��َي��ت، هةنطاو بكاتء مامةَلة هؤشيارانة ئيرادةية ئةم بتوانَيت اليةنَيك طرووثء هةر رابكَيشَيت، خؤيدا ب��ةالى دةنطانة لة مسؤطةردةكات بردنةوةى ئةوا

طؤإةثانى سياسيدا.لةم هةَلبذاردنةدا ضةقى بارستايى هَيزة ئةطةرضى دةبَيت، بةغدا لة هَيز كوردييةكان لة بانطةشةكاندا زؤرترين ثَيويستة ثَيوة ديارة، بةآلم ملمالنَييان بةغدا لة خؤيان دةنطى هَيزء كؤى مسؤطةركردنى لةثَيناوى يةكبخةن سياسيى نةخشةى لة ك��ورد مافى

عيراقدا بؤ ضوار ساَلى ئايندة.

[email protected]

ئةوةى ثَيويستة كارى لةسةر بكةن،

بةدةستهيَنانى دةنطى جةماوةرء

ئاشتكردنةوةيةتى لةطةأل سياسةتء

حيزبدا

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23 بــؤضـــوون 22

[email protected]

كام ديموكراسى؟

هةلَبذاردن، بارستايى هَيز، يان دةنطى جةماوةر

شؤإشى نيلليى.. شؤإشَيكى ديكة...

زمناكؤ ئيسماعيل

هَيزَيكى شؤإشَيك، هةموو دروستبوونى خؤيدا لةنَيو دةتوانَيت كة وا هَيزَيكى لةثشتة، قوَلى بنةخشَينَيت ثَيكهاتةية ئةو هةموو رةنطدانةوةى كة هاوكَيشانةى ئةو بزواندنى هؤكارى دةبَيتة كة هةآليسانيان ثشكى شؤإشدا دروستبوونى لة ثَيكهاتةى لةجؤرةكان بةجؤرَيك بةردةكةوَيتء لةنَيوان كؤمةَلطا فةرهةنطى ئابووريىء سياسيىء ديكة، واتايةكى بة دةوةستَينَيت، طؤإان(دا )مانةوةء داينةمؤى دروستكردى لة ثَيكهاتةية هَيزى ئةو لةناواخنى كة هاوكَيشانةن ئةو هةموو شؤإشدا، ئةو دَينة خوَلقاندن، فةلسةفةى ذياندا قوَلةكانى تَيزة هاوبةشى مرؤظدا ذيانى كردةكانى لة قوآلنةى تَيزة لة ثَيكهاتةيةك شَيوة دروستدةكةنء راستةءخؤ كةرتى ثَيكهاتةى لة هةر دةنةخشَينن، مرؤظدا ذيانى خزمةتطوزارييةوة تاوةكو دةطاتة ثَيكهاتةى سياسيىء ثةروةردةيى كؤمةآليةتىء فةرهةنطىء ئابووريىء تاك، لةمةشةوة كةسَيتيى نَيوةندى كؤمةآليةتى، ويستى ثَيكهَينةرةكانى تَيزة لةنَيوان ثةإينةوةيةتى سةرةكى كات ئةو ثةإاندنةوةيةش ئةو كةسَيتيدا، ذيانى بةدةست دَيت كة خودى مرؤظ ثشكى بةشداربوونى خودى خؤىء خودى ثةإاندنةوةى لة بةردةكةوَيت

كؤمةَلطاكةى.دروستبوونى شؤإش بةشَيكة لةثَيكهاتةى طؤإانى كؤمةَلطا، بةشَيكة لةو هَيزةى كة دةتوانَيت كؤمةَلطاى بةرثاكةرى شؤإش بة بارَيكدا بجوَلَينَيت، لةمةشةوة كة كؤمةآليةتى ط��ؤإةرى دةبَيتة شؤإش ئةوكات دةرئةنجامى ويستى مرؤظايةتى بةبارى ئةرَينيدا هةنطاو ثآ بنَيت، بةآلم بؤ هيض كات شؤإشى شكستخواردوو ناتوانَيت مرؤظايةتى لةوةستاندنء جَيطيربوون رزطار بكات، بة واتايةكى ديكة، ئةوة شؤإشى بة )بت(بوونة شكستدةهَينَيت، شؤإشَيكة كة هيض ميتؤدَيكى لةثشت كؤمةَلطايةكى بونياتنانى هؤكارى نابَيتة نايةتةوةء ديموكراتى ثةروةردةيى مرؤيى، جياواز لةو شؤإشةى كة ثَيكهاتةيةكى بزؤكى هةيةء ميحوةرى كارى طؤإينى

ئةقَلييةتى ضةقبةستووى كؤمةَلطا دةبَيت. لةو سؤنطةيةوة، ئةو شؤإشة دةبَيتة داينةمؤى هةآليسانء بةرخودانى نيشتمانَيك كة دواتر بونياتَيكى نابَيت وةدةستدةهَينَيت، كؤمةَلطاكةى بؤ نوَيطةر ئةوةشمان لةياد بضَيت كة يةكَيك لة خةسَلةتة طرنطةكانى شَيوازى لة طؤإينيةتى ش��ؤإش، كارى شَيوازى كارى كالسيكييةوة بؤ شَيوازى زانستىء ئةكاديمىء مةدةنىء فيكرى، طؤإينيةتى لة شَيوازى ضةكداريىء سةربازييةوة بؤ شَيوة شؤإشَيك كة لة ثشتييةوة تَيزة قوَلةكانى فيكر بزوَينةرى بن، لةو روانطةيةشةوة، ئةو شؤإشةى ئةمإؤ لةكوردستاندا درَيذةى هةية، شَيوة ث��ةروةردةى شؤإشَيكى دروستكردنى لة بةشَيكة ئةوةى مةدةنى، هؤشياريى بونياتى لةسةر فيكرى بؤ هةوَلدانة دةبينرَيت، شؤإشةدا ئةو روثاَلى لة ثةإاندنةوةى كؤمةَلطا بةشَيوةيةكى ديموكراتى لةسةر ئةساسى هزرى تاكء ثةروةردةى ئةقَلى، بةآلم ئةوةى دةبَيتة ميتؤدى ئةم شؤإشة، هةموو نةخشةء ثالنء شؤإشطَيإانةوة هزرى قوآليى لة كة بةرنامةيةكة نةخشةى بؤ كَيشراوةء بةرامبةر بة كةسَيتيى نَيوةندى

نيشتمان لةكاردا دةهَينرَيتة ئةنجام.تَيزة ئةو دةيبينين، نيللييدا شؤإشى لة ئةوةى قوآلنةن كة لةناواخنى ضةمكة فكرييةكانى فةلسةفةى بووةتة كة ئةوةشى دةدرَي��ت، بؤ هةوَلى ذياندا دةستثَيكى ضةمكى فيكرى ئةو شؤإشة، )طؤإان(ة وةك رةنطة ذيان، فةلسةفةى نَيوةندى بزؤكى ضةمكَيكى بةالى هةندَيكةوة )طؤإان( بة تةنيا ناسنامةء شوناسَيك قةوارةيةكى بةرنامةى ثالنء جياكردنةوةى بؤ بَيت سياسيى لةسةر ئاستى ملمالنَييى شةقامى كوردستانى، سياسييةدا ق��ةوارة ئةو لةقوآليى ئ��ةوةى ب��ةآلم كردطاى شرؤظةكردنةوةى نرخاندن، دةهَينرَيتة سياسيىء ئابووريىء فةرهةنطىء خزمةتطوزاريية لة ناواخنى ضةمكى طؤإاندا، نابَيت ئةوةش لةبير بكةين بزاواندنى ضةمكى لة نيلليى، كة دةستثَيكى شؤإشى وتنة، جَيطةى ئةوةشى هاتةخوَلقاندن، طؤإانةوة درَيذبوونةوةى ئةو شؤإشةية لة مةودايةكى زةمةنى كورتخايةنةوة بؤ دةستخستنى مةودايةكى فراوانترى سياسيى، شؤإشى نيلليى شؤإشَيكى ئةقآلنيية، كار لة دروستكردنةوةى سةرخانَيكى ثةروةردةى ديموكراتى تاك زانيارييةكانى بونياتنانةوةى ئةساسى لةسةر رووسةكان س��وورى شؤإشى هةرضؤن دةك��ات، بؤ سياسيى ئابووريىء بونياتى ئةساسى لةسةر ثانتاييةكى هةآليساء تاك ئازاديى بةدةستهَينانى جيهانى داطيركرد، ئةوةشى دواى ئةو شؤإشة بووة شوإشَيكى جيهانىء دةنطؤيةكى نَيودةوَلةتى بؤخؤى شؤإشى ئؤكرانياء لة ثإتةقاَليية شؤإشى بضإى،

سةوزى ريفؤرمخوازةكانة لةمإؤى ئَيراندا...

[email protected]

Page 24: rozhnama 570

ضاث: ضاثخانةى زةرطةتة 07480412369 - 07480412368 - 3190519

ذمــارة )570( سَيشةممة 2010/2/23 ريـــكــالم 24

[email protected]

.

: -

- -

:. -

. -

www.asiacell.com

:

:

-

\

( ) \

\ \

-

/

- -

/ / /

/

-

/ / . / K.R.O /

077128417840771140766907710724341077122860720770786624607709762158

077104549560770095524707700021596077106422460771142760407712841190

077104157010771258349307702898975077089344980771273525507710635371

077057297350770429309607700869659077126678890771008269507711404673

077069684990771137128907712619701077122418230771027493307712927866

077002551800771233508507710293696077113685180770953947007704037804