DERSN AMACI Mevzuatmzda risk deerlendirmesi ile ilgili bilgiler

vermek, Gnmz risk ynetim anlaynn en nemli elerinden biri olan risk deerlendirme konusunda katlmclar bilgilendirmek, Risk, tehlike bu ders ile ilgili kavramlarn renilmesini salamak, Geerli ve uygulanmakta olan risk analiz metotlar hakknda bilgiler vermek, Bu metotlarn zellikleri ve uygulanabilirlik alanlar ile ilgili kyaslamalar yapmaktr.

HEDEFDerslerde verilen bilgiler ve yaplacak bir uygulama ile katlmclarn eitim programn bitirdiklerinde, sertifika snfna uygun bir sektrde risk deerlendirme almasn baar ile yapacak bilgi donanmna sahip olmalarn salamaktr.

KAVRAMLARRisk Deerlendirmesi tanm olarak mevzuatmza yeni girmi olmakla birlikte ierii ve kullanlan metotlar 1930 lu yllardan beri kullanlmakta olan metotlardr. Tehlike: Bir maddenin, ekipmann zarar, hasar veya yaralanma oluturabilme potansiyeli (tehlikeli durum,tehlikeli etken, risk faktrleri..).

KAVRAMLARTehlikeli durum: kiinin bir tehlikeye maruz kalmas Tehlikeli olay: Hasar meydana getirecek koullar, hareketler (harekete geirici etmen) Risk: Belirli bir tehlikeli olayn meydana gelme olasl ile bu olayn sonularnn ortaya kard zarar, hasar veya yaralanmann iddetinin bileimi,

TEHLKE VE RSK AYNI EY DELDR.

Kapal Ortamda almaN

Bir tank iinde kaynak yapan alann yangna maruz kalmas ya da kaynak gazlarndan zehirlenmesi

Elektrik Enerjisi zolasyonu yetersiz ya da hatal elektrikli bir i ekipmann kullanan alann elektrik okuna kaplmas Elle tama Ar ykleri elle tayan alann, kas-iskelet sistemi hastalklarna yakalanmas

Srekli olarak yksek seviyede grltl ilerde alanlarn kalc iitme kaybna uramas Not: Yksek ses iddeti dzeyi 85 dB(A)nn zerindedir.

Koruyucusu olmayan bir oksi-yanc gaz sistemi ile alan iinin kazaya uramas

Kiinin yksekten dmesi Malzeme dmesi

TEHLKE, HTMAL, HASAR

RSK ANALZSalkl ve gvenli alma sistemlerinin temelinde sz konusu alma sisteminde bulunan tehlikelerin srekli olarak belirlenmesi yatmaktadr. Eylem plan balamnda bu ilk basamak analiz basama olarak adlandrlmaktadr. Bu admda herhangi bir deerlendirme yaplmamaktadr, yani belirlenen tehlikeler dorultusunda herhangi bir adm atlmasnn gerekli olup olmadna veya riskleri nlemek ya da en aza indirebilmek iin herhangi bir tedbire gerek olup olmadna ilikin sorulara cevap verilmez.

RSK YNETM

nsan hayat ve evre gvenlii ile ilgili risklerin deerlendirilmesi ve kontrol edilmesine ynelik olarak politikalarn, bilginin ve kaynaklarn sistematik olarak uygulanmasdr.

RSK KONTROL NOKTASI:Riskleri azaltmak zere belirli aksiyonlarn Tanmlar proseste bir nokta (retim ilevlerinde bir adm) yrtlecei, verilen veya tm prosesler iin daha geni anlam olan bir adma denilir. ILO Ynetim Kurulu 244. toplantsnda alnan kararlara ilikin hazrlanan raporda: RSK: Belli bir dnemde veya koullar altnda istenmeyen olayn ortaya kma olasl RSK YNETM: Bir organizasyon ierisindeki i gvenlii nlemlerini iyiletirme ve srdrmeyi baaracak tm giriimlere denilir.

RSK DEERLENDRMES TANIMLAROHSAS 18001 RSK: Belirlenmi tehlikeli bir olayn oluma olasl ile sonularnn kombinasyonu, RSK DEERLENDRMES: Riskin bykln hesaplama ve riskin tolere edilebilir olup, olmadna karar verme ilemi olarak tanmlanmtr. Bu tanmda dikkat ekici nokta:

Prosesin kapsad ilemin boyutudur.Ayn durum mlga Sal ve Gvenlii Ynetmelii nde de mevcut idi.

BS8800 standardnda ise riskin byklnn tahmin edilmesini ve riskin kabul edilebilir olup, olmadnn tanmlanmas srecidir.

RSK DEERLENDRMES TANIMLAR(LO-OSH 2001 SGYS REHBER) Kabul Edilebilir Risk : Kanuni zorunluluklar ve iletmenin kendi salk ve gvenlik politikas ve uygulamalar dikkate alndnda,kabul edebilecek dzeye indirilmi risk Avrupa Birliinin 2002-2006 Stratejisi; yerlerinde risk alglama ve nleme kltrn oluturmak ve gelitirmek, sal ve gvenlii anlayna global bir yaklam getirmek, sal ve gvenlii uygulamalarnda yaygnlk, birlik ve beraberlik oluturarak, serbest piyasa artlarnda rekabet eitlii salamak

Risk Deerlendirmesi: teki tehlikelerden ortaya kan salk ve gvenlik risklerini deerlendiren bir prosestir.

RSK DEERLENDRMESRisk analizi aadaki sorulara cevap vermelidir. 1. Tehlikeler nelerdir. ? 2. Potansiyel etki ve sonular nelerdir ve bunlar kabul edilebilir mi. ? 3. Bu etki ve sonularn meydana gelme olaslklar nelerdir. ? 4. Riskin kabul edilebilir durumunun devam ettirilebilmesi iin kontrol lmleri nelerdir. ?

RSK DEERLENDRME HEDEFLER1.2.

3.4. 5.

Operasyonun; halk, evre ve alanlar asndan gvenlik ve salklarnn hangi dzeyde salandnn ispatlanr biimde kantlanmas, Gvenlik ihtiyalarna uygunluunun dorulanmas Herhangi bir hata olutuunda bu durumun mal, can ve evreye olan etkilerinin belirlenmi olmas, Bu hatalarn nasl deerlendirileceinin belirlenmesi, Gerekiyorsa bu hatalarn nasl kontrol altna alnacann da tespiti

SALII VE GVENL LE LGL VEREN: YNETMELKLERDE:yerinde risklerden zel olarak etkilenebilecek ii gruplarnn durumunu da kapsayacak ekilde risk deerlendirmesi yapmakla,Risk deerlendirmesi sonucuna gre, alnmas gereken koruyucu nlemlere ve kullanlmas gereken koruyucu ekipmanlara karar vermekle, Patlayc ortamdan kaynaklanan zel risklerin deerlendirmesini yapmakla,

Kanserojen ve Mutajen maddelere maruziyet riski bulunan ilerde alanlarn bu maddelere maruziyet ekli, miktar ve maruziyet sresinin belirlenmesi iin risk deerlendirmesi yapmakla, yerinde tehlikeli kimyasal madde bulunup bulunmadn tespit etmek, bulunuyorsa risk deerlendirmesi yapmakla,

Asbest tozuna maruziyet riski bulunan almalarda asbestin tr ve fiziksel zellikleri ile alanlarn maruziyet durumunu dikkate alarak risk deerlendirmesi yapmakla. ykmldr.

RSK DEERLENDRMESN KM YAPACAKRisk deerlendirme almalarnn iyerinde kim ya da kimler tarafndan yrtlecei nemli bir konudur. Bu konuda uzmanlarca ortaya konulmu farkl grler bulunmaktadr.Bazlar risk deerlendirme almalarnn her zaman ekip halinde yrtlmesi fikrini savunurken dierleri ise risk deerlendirme almalarnn yaplaca iletmenin zelliini dikkate alarak birey ya da takm tarafndan yrtlmesi gerektiini ileri srmektedirler. Her iki grte doru olmasna ramen ikinci gr daha esnek ve uygulanabilir bir grnm sergilemektedir.

Bizim grmz yeni SG anlayna uygun olarak, katlmn n plana alnd bir takm tarafndan yaplmasdr.

RSK DEERLENDRMENN YARARLARI

ALIANLAR

VERENLER

DEVLET

Katlm hakk, Haberdar olma, Sorumluluklarn belirlenmesi, Kaytlara ulaabilme, Btn alanlar kapsama, Kurallarn nceden belirlenmesi Proaktif yaklamSrekli geliim, Acil Durum Hazrl

Tehlike ve risklerini nceden grebilme Uluslararas saygnlk ve geerlilik Proaktif yaklamla acil durumlar iin her an hazrlkl olma stenmeyen durumlarn nlenmesi ile kayplarn azaltlmas Sorumluluklarn ve grevlerin belirlenmesi ve paylam Gvenli teknoloji seimi ile gvenli alma ortam temini

Taraflarn Katlm le Ykn Azalmas Denetim Kolayl Srekli Gelime Uluslararas SG Ynetim Sistemine Hazrlk Dzenli Veri Aknn Salanmas alma Barna Katk Kayplarn Azalmas Risk Kltrnde Gelime

Soru-Risk Deerlendirmesinin alanlar bakmndan yararlar aadakilerden hangisi deildir.A. Katlm hakk, sorumluluklarn belirlenmesi,B. Kaytlara ulaabilme, Btn alanlar kapsama, C. Kurallarn nceden belirlenmesi Proaktif yaklam-

Srekli geliim, D. Denetim Kolayl

SORURisk Deerlendirmesinin iverenler bakmndan yarar aadakilerden hangisidir.a)Proaktif yaklamla acil durumlar iin her an hazrlkl olma b)Srekli Gelime c)Uluslararas SG Ynetim Sistemine Hazrlk d)Dzenli Veri Aknn Salanmas

RSK YNETM PROSES AKIM EMASI1. Aama2. aama Prosesi belirle, Baarszlk senaryosunu tanmla Potansiyel tehlikeleri belirle (Nitel ve Nicel Risk Deerlendirmesi) Gvenlik dizayn kriterlerini belirle

3. Aama

Riski kabul etmenin ya da Riski ortadan kaldrmann maliyetleri

RSK YNETM PROSES1. TEHLKELERN BELRLENMES

S

2. RSKLERN ANALZ

3.RSKLERN DEERLENDRLMES LETM VE DANIMA 4. KONTROL LMLERNN BELRLENMES ZLEME VE GZDEN GERMEi

5. KONTROL NLEMLERNN YERNE GETRLMES

RSK YNETM

RSK ANALZ

TEHLKELERN TANIMLANMASI

RSKLERN TAHMN

RSK DEERLENDRMES

RSKLERN DERECELENDRLMES

NLEMLER

ZLEME

25

RSK YNETM

SORUAadakilerden hangisi risk deerlendirme prosesi aamalarndan saylmaz. A. Tehlikelerin belirlenmesi, B. Risklerin analizi, C. Risklerin deerlendirilmesi, D. Risklerin olan hali ile kabul edilmesi.

TEHLKELERN TANIMLANMASITehlike tanmlama aamas, risk ynetiminin en nemli admdr. Sistemde veya iletmedeki potansiyel zarar ve hasar yaratabilecek etmenlerin objektif olarak analiz edilmesidir. letmede; hasara, kazalar, meslek hastalklarna, lme ve dier kayplara yol aabilecek tm istenmeyen olaylar tanmlanr. Katlm esas alnarak risk deerlendirme takm oluturularak bu tehlikeler deerlendirilir ve listelenir.

SORUTehlike tanmlanmas ile aadakilerden hangisi yanltr. A. Tehlike tanmlama aamas, risk ynetiminin en nemli admdr ve dier aamalardan farkldr. B. Sistemde veya iletmedeki potansiyel zarar ve hasar yaratabilecek etmenlerin objektif olarak analiz edilmesidir. C. letmede; hasara, kazalar, meslek hastalklarna, lme ve dier kayplara yol aabilecek tm istenmeyen olaylar tanmlanmasdr. D. Mevzuatla belirlenmi hususlarn tamamlanm olup olmadna baklmasdr.

TEHLKE BELRLEMEDE ESAS ALINACAK HUSUSLAR

sal ve gvenliine ilikin mevzuatStandart ve uygulama teblileri, n gzden geirme sonular, alanlardan ve dier ilgili taraflardan alnan bilgiler,

alanlardan elde edilen SG bilgileri, sal ve gvenlii politikas, Kaza ve olay kaytlar, Uygunsuzluklar, Denetim sonular, letiim belgeleri,

Kurulua ait tipik tehlike riskleri, benzer kurulularda olmu kaza ve olaylar, Elektrik kullanm Kuruluun, tesisleri, prosesleri hakknda bilgiler, Saha planlar, Radyasyon kaynaklar, Yangn Proses akm emalar, Makine ekipman v.b bilgileri, Toksikoloji ve dier salk ve gvenlik bilgileri, MSDS Yntemler, grevler, nceleme raporlar, Profesyonel destek, uzmanlk, Salk riskleri taramasdr.

SoruTehlike belirlemede hangi hususlara baklmaz.A. Kurulua ait tipik tehlike riskleri, benzer kurulularda

olmu kaza ve olaylar, B. Elektrik kullanm C. Kuruluun, tesisleri, prosesleri hakknda bilgiler,

D. yerinin iletme belgesinin bulunmas

Tehlike kaynaklar ve oluturduklar risklerTehlike Kaynaklar 1. Fiziksel tehlikeler Oluturduu riskler

Titreim Grlt

skelet sistemiitme sistemi, tansiyon

Alak ve yksek basnAr s, nem ve hava cereyan Yetersiz ve ar aydnlatma

Kan basncnn tehlikeli deiimiSu kayb, eitli tipte feller Grme duyusu, i verimi zerinde etkileri.

Tehlike kaynaklar ve oluturduklar risklerTehlike Kaynaklar 2. Kimyasal Tehlikeler Akut ve kronik etkileri, lm, zehirlenme Radyoaktif maddelere maruz kalma, kzltesi ve mortesi nlar Solunum sistemi ve ciltte nemli ve lmcl hasarlar En hafifi alerjik olmak zere, birikme ve lmcl etkiler. Oluturduu riskler Toksik gazlar, organik sv buharlar, ergimi metal dumanlar Radyasyona maruz kalma

Asitler ve bazlarla temas veya buharlarna maruz kalma nert tozlar, fibrojenik tozlar, toksik tozlar, kanserojenik tozlar, allerjik tozlar

Tehlike kaynaklar ve oluturduklar risklerTehlike Kaynaklar 3. Elektrik tehlikeleri Topraklama zolesinde meydana gelebilecek kaak akm ile elektrie kaplma Topraklamann yapld ve faal durumda olduu hususunda belirsizlik Akma maruz kalma, lm ve yaralanma Yanl onarm, elektrie kaplma tehlikesinin devam ediyor olmas Onarm veya baka maksatla mdahale durumunda elektrie Oluturduu riskler

Topraklamann kontrolnn yaplmamas Ypranm veya hatal ekilde onarlm el aletleri Elektrie yetkisiz kiilerin mdahalesi Kiisel koruyucu kullanmama

Tehlike kaynaklar ve oluturduklar risklerTEHLKE KAYNAKLARI 4. Mekanik Tehlikeler Koruyucularn olmamas Kumanda sistemlerinin olmamas yetersiz uyar sistemi ekipmanlarnn periyodik kontrollerinin yaplmamas, acil durdurma sistemleri Uzuv kayb, yaralanma, lm Uzuv kayb, yaralanma, lm Hareketli paralarn temas Ekipmann yeterliliinden emin olamama ile patlama, kopma, v.b Acil durumda, stop sistemi olmamas sebebiyle, riskin bymesi, OLUTURDUU RSKLER

dzensiz ve dank iyeri tertibi Taklma, dme, cisimler arasnda skma- yaralanma, lm

Tehlike kaynaklar ve oluturduklar risklerTehlike Kaynaklar 5. Tehlikeli Yntem ve lemler Ekipman hareketli ksmlarna temas, yaralanma, lm, uzuv kayb Elektrik, mekanik, den cisimlerin etkilerine maruz kalma, elektrik riskleri Bel ft, zorlanma Den malzemenin altnda kalma, yaralanma ve lm Tehlikeleri bilinmeyen kimyasal maddelerin korozif, toksik, parlayc etkilerine maruz kalma. Belli alanlarda potansiyel tehlikelerden haberdar olmama, Koruyucularn devre d braklmas Kiisel koruyucu kullanmama Oluturduu riskler

Ar yk kaldrma Yksek malzeme istifi

Etiketsiz kimyasal madde bulundurma Uyar iaretlerinin olmamas veya kaldrlmas

Tehlike kaynaklar ve oluturduklar Tehlike Kaynaklar Oluturduu riskler risklerYntem ve lemler 5. Tehlikeli alanlara SG eitimi verilmemesi Elektrik kesilmeden tesisatta onarm, alr durumdaki makinede onarm Scak alma izni sistemi uygulanmadan alma e uygun olmayan kimselerin altrlmas zel ilerde alanlarn zel olarak mesleki ve SG eitimlerinin olmamas SG bilincinin eksiklii, ar cesaret, kurallar umursamama Makinann faal duruma gemesi, izole kaaklar Dili ve kay kasnak sistemine kaplma, Risklere kar alnm tedbirlerden emin olamama, Bilgi yetersizlii, yanl ilemler, in gerektirdii zel bilgi eksiklii, yanl davran ve ilemler

Tehlike kaynaklar ve oluturduklar risklerTehlike Kaynaklar 6. yeri ortam tehlikeleri Kayma, dme, kirli ve toksik sv birikmesi Oluturduu riskler

yeri zemini

Yetersiz geit ve ara yollarYetersiz k yollar Yetersiz i alan

arpma, dmeNormal zamanlarda ve acil durumlarda iyerinin tahliyesinde glkler Dar alanda alma, makinalarla temas, s etkisine maruz kalma Boluktan dme, lm ve yaralanma Malzemelerin kesici etkilerine maruz kalma, i veriminde dklk Yetersiz hijyen, temizlik kurallarna uymada glkler

Korkuluksuz merdiven, tehlikeli boluklar Dzensiz iyeri

Uygun olmayan sosyal tesis yaplanmas

SORUAada tehlike ve rnei verilmitir. Hangi tehlike ve kayna yanltr. A. Fiziksel tehlike- grlt, B. Kimyasal tehlike- toksik gazlar, ergimi metal dumanlar, C. Mekanik tehlikeler-alr durumdaki makinede onarm, D. yeri ortam tehlikeleri- korkuluksuz merdiven

RSK TAHMN ETMEGrevle ilgili tehlikeler tanmlandnda sonucun veya tehlike etkilerinin ve kimin etkilenecei tanmlanmal ve hesaba katlmaldr. Grevin direkt ierdikleri dnda kimlerin etkilenecei dnlmelidir Tehlikelerin tanmlanmasndan sonra alanlarn korunmas salanabilir. Tehlike tanmlandktan sonra risk, tehlikenin olma ihtimali ve etkilerinin iddetidir. Olaylarn ortaya ktnda maruz kalnacak sonular tahmin edilir.

RSK DEERLENDRME- KABUL EDLEBLRLKRiskler deerlendirilir, derecelendirilir ve gerekli kontrol lmlerinin yaplmas iin prosedrler oluturulur. Risk seviyelerinin kabul edilebilirliinin nceden tesis edilmi llere gre kyaslamas yaplr. Kabul edilebilir risk: Yasal zorunluluklar ve iletmenin kendi i sal ve gvenlii politikas ve uygulamalar dikkate alndnda kabul edilebilir dzeye indirilmi risk

Kalan riskin deerlendirmesi yaplarak gerekirse yeni nlemler planlanr. Kabul edilmelidir ki, risk deerlendirmesi subjektif bir deerlendirmedir.

RSK KONTROL NLEMLERN TESPT ETME6-Personel Koruyucu Ekipmanlar: 5- Riske Maruz Kalan Personel Saysnn Ve Maruz Kalma Zamannn Azaltlmas. 4-Ayrma:

3- Mhendislik Kontrolleri:

2-kame: (Yerine koyma, substitsyon,

1- Risklerin Eliminasyonu

KONTROL NLEMLER HYERARS

RSK KONTROL HYERARS

Risk kontrol nlemleri tartlarak ortaya kma ihtimalinin nlenmesi, azaltlmas veya hasarn potansiyel iddet derecesinin azaltlmas yada tehlikenin ortadan kaldrlmas ile ilgili maliyet analizleri yaplr.

Yukarda belirtilen risklerin kontrol nlemleri hiyerarisindeki ncelikler takip edilerek kontrol lmleri yerine konulur.

MSDS OLUTURULMASI SALIK TEHLKES KOD SEM KMYASALLARIN SALIK SINIFLAMASIFZKSEL ARTLARIN, ALIMA ORTAMININ GZDEN GERLMES

zlemevegzdengeirme

MESLEK HASTALIKLARI RSK YNETM PROSESzleme ve gzden geirme

YER HEKMEPDEMYOLOJ TOKSKOLOJ SALIK KODLADIKSEL ZELLKLER SINIR DEERLER SALIK MUAYENELER Testler, tahliller

TEHLKENN TANIMLANMASI RSKLERN ANALZ RSKN DEERLENDRLMES (DozYant etkisi) Kontrol nlemlerinin belirlenmesi Kontrol nlemlerinin yerine getirilmesi

RSK DEERLENDRME METODOLOJLERMeydana Gelme Olasl Meydana gelme Olasl az veya Hi %50 den daha az ihtimalle olabilir Meydana gelme olasl yksek

Mmkn% 50-50 Olabilir

Tehlike Derecesi

Kk-Hi Yaralanma Yok TNA nemli-Ayakta Medikal Tedavi TNA Ciddi-Uzun Sreli Kayb TNA En BykByk Sakatlk veya lm DKKAT

TNA

TNA

DKKAT

TNA

DKKAT

TETKTE

DKKAT

TETKTE

ALARM

TETKTE

ALARM

ALARM

KALTATF YNTEMLERNEMSZ HAFF MEYDANA GELME OLASILII Bir kazann meydana gelmesi iin faktrlerin anormal kombinasyonu gereklidir. Bir kazann meydana gelmesi iin faktrlerin az grlen bir kombinasyonu gerekir. Ek Faktrler olutuunda olabilir. Olaca kesin fakat bir ek faktr kazaya sebep olabilir. Bir kazann olmas neredeyse nlenemez

TEHLKE CDDYET NEML YKSEK OK YKSEK

DK

DK DK

DK DK

DK DK DK ORTA

DK DK DK ORTA ORTA ORTA ORTA YKSEK

ORTA ORTA YKSE K YKSE K

ORTA YKSEK YKSEK YKSEK

Kalitatif metotHafi f

Ri ski n Tahmi ni Yaral anmann Ci ddi yeti

Ci ddi ok yksek

ok ci ddi Yksek Orta Dk ok dk

Sonucun toplam vahameti ok yksek Yksek Orta Dk ok dk

Yaralanma Olasl

ok yksek Yksek Orta Dk

Yksek Orta Dk ok dk

KALTATF METOT RNEKYaralanmann ciddiyeti HafifYaralanma Olasl

- Riskin Tahmini

- Riskin Deerlendirilmesi Hassas insanlar

Ciddi

ok ciddi

Sonucun toplam vahameti ok yksek Yksek Orta Dk ok dk

Normal yetikinler Evet Hayr Hayr Evet

Hayr ok hassas Hassas Hayr

Evet Yeterli uyar ve koruma var m? Evet Tehlike bariz mi?

ok yksek Yksek ok yksek Yksek Yksek Orta Dk Orta Dk ok dk Orta Dk ok dk

CDD RSK - ACL MDAHALE GEREKL

ORTA DZEY RSK - BAZI MDAHALELER GEREKL

DK DZEY RSK - MUHTEMEL BR MDAHALE YOK

N TEHLKE ANALZDDET MKANSIZ HTMAL DII HTMAL PEK AZ ARA SIRA OLAN MUHTEM EL SIK SIK TEKRARL ANAN 1A

FELAKETE 1F YOL AAN KRTK TEHLKEL PEK AZ NEMSZ 2F

1E

1D

1C

1B

2E

2D

2C

2B

2A

3F 4F

3E 4E

3D 4D

3C 4D

3C 4D

3A 4A

1 Kabul edilemez

2 gzden geirilmeli

3 kabul edilebilir

TanmlarTehlike ciddiyeti yeniden tanmlanarak, risk deer matriksi, kaza

ve yaralanmann riskini analiz ettii gibi salk, retim ve evresel riski de analiz edilebilir. Bu tanma rnekler: nemsiz: nemsiz yaralanma veya salk sorunlar, iten uzaklama yok. Ekipmana veya evreye zarar vermeden nemsiz fonksiyon ve retim kayb, Hafif: lk yardm gerektiren minr yaralanma veya baars, halsizlik, sersemlik ve hafif kantlar, minr tamir gerektiren alet hasar, retim kayb veya evreye yaylm. nemli: Akut dermatit, akne veya astm veya iten zaman kaybna sebep olabilecek olay, geni bir tamir gerektiren lokalize ekipman hasar, belirgin fonksiyon, retim kayb veya tazminat denmesine sebep olacak nemli kirlilik.

TanmlarYksek:

Bir lm veya ciddi yaralanma, zehirlenme, allerji, veya tehlikeli hastalk ierir. retimin durmasna veya belirgin retim kaybna neden olabilecek ekipman hasar, nemli tazminat denmesine sebep olabilecek ksa dnem lokalize ciddi kirlenme. ok Yksek: Bir ok lm, akcier hastalklar, kalc sakatlk ve lm, ok yksek tazminat denmesine sebep olabilecek uzun sreli majr kirlenme.

TanmlarDk Risk: Kabul edilebilir, fakat grevi riski daha fazla

drebilmek iin gzden geirin.Orta Risk:En uygun ynetim otoritesiyle, zel personel ve

analiz takmyla grldkten sonra, stlenilebilir. Uygun olduunda, grev tehlikeler azaltlacak ekilde yeniden tanmlanmal veya ie balamadan risk drlmelidirYksek Risk: Grev stlenilmemeli. Yeniden tanmlanmal

veya riski drmek iin daha fazla kontrol lm yerletirilmeli. e balamadan nce kontroller uygunluk iin yeniden analiz edilmeli.

YARI KANTTATF METOD:Bu yaklam her ne kadar riski analiz etmek iin rakamsal

deerler kullansa da, sonular kalitatif yapdadr ve nceki rneklere benzemektedir. Baz insanlar kaliltatif yaklamda daha kolay alrlar. Aada iki yar kantitatif rnek verilmitir. Bu rakamsal deerler bazen dier rneklerdeki gibi dk, orta ve yksek kategorilerine evrilebilir.

RSK= TEHDTN OLMA HTMALx TEHDTN ETKS Risk analizi metodolojileri, risk analiz srecinin matematiksel ilemler ve yorumlarnn yapld ekirdek ksmdr.

MEYDANA GELME OLASILII

YARI KANTTATF METOD1 2 3NEMSZ HAFF NEML 1-Bir kazann meydana gelmesi iin faktrlerin anormal kombinasyonu gereklidir. 2-Bir kazann meydana gelmesi iin faktrlerin az grlen bir kombinasyonu gerekir. 3-Ek Faktrler olutuunda olabilir. 4-Olaca kesin fakat bir ek faktr kazaya sebep olabilir. 5-Bir kazann olmas neredeyse nlenemez

TEHLKE CDDYET

4

5OK YKSEK

YKSEK

1 2 3 4 5

2 4 6 8 10

3 6 9 12 15

4 8 12 16 20

5 10 15 20 25

15-25: Grev stlenilmemeli, yeniden tanmlanmal veya riski drmek iin daha fazla kontrol lm yerletirilmeli, ie balamadan nce kontroller uygunluk iin analiz edilmeli.7-14: Grevi en uygun ynetim otoritesi ile zel personel ve analiz takm ile grldkten sonra stlenilebilir.Uygun olduunda grev tehlikeler azaltlacak ekilde yeniden tanmlanmal veya ie balamadan nce risk drlmelidir.

1-6: Kabul edilebilir fakat grevi riski daha fazla drebilmek iin gzden geirin.

RSK DEERLENDRME METODOLOJLER1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.

n Tehlike Analizi Gvenlii Denetlemesi Sre/Sistem Kontrol Listeleri lemleri nceleme Teknii Greceli Sralama-Dow ve Mond Tehlike ndisleri Risk Analizi Olursa Ne Olur Analizi Tehlike ve letilebilirlik Analizi Hata Modlar, Etkileri ve Kritiklik Analizi Hata Aac Analizi Olay Aac Analizi Sebep-Sonu Analizi nsan Hatas Analizi Tehlike Erken Uyar Modeli

RSK ANALZ METODLARININ KARILATIRILMASIKriterler Check Listeleri FMEA HACCP HAZOP Event Tree Fault Tree Tim almas Tim Tim Tim Tim Ferdi Ferdi

Gerekli Dokman

ok az

ok fazla

ok fazla

ok fazla

ok fazla

ok fazla

Gerekli Zaman

ok az (Bir gnden az)

Orta (Hafta)

Orta (Hafta)

Orta (Hafta)

Fazla (Haftalar)

Fazla (Haftalar)

Tim Liderinin Deneyimi

Minimal deneyim

Orta derece deneyim

Orta derece deneyim

Orta derece deneyim

ok fazla deneyim ok fazla deneyim

Kalitatif/ Kantitatif

Kalitatif

Kalitatif

Kalitatif

Kalitatif

Kalitatif/ Kantitatif Kalitatif/ Kantitatif

nduktif/ Deduktif

nduktif

nduktif

nduktif

nduktif

nduktif

Deduktif

Kapsam

ok kapsaml olabilir

Fiziksel tehlike

Fiziksel tehlike

Fiziksel tehlike

ok kapsaml olabilir

ok kapsaml olabilir

zel Bir Brana Ynelik

Her brana uyar

Elektrik / Makine

Yiyecek/ tarm

Kimya/ila/ petrokimya

Her brana uyar

Her brana uyar

RSK ANALZNDE BRDEN FAZLA YNTEM KULLANMANIN FAYDALARITek bir yntem kullanmaya gre daha fazla tehlike ve iyiletirme nlemi ortaya karr, Genellikle birka tehlikeyi ieren karmak sistemlerde nemli boyutlarn gzden kamamas iin sistematik yaklam gereklidir. Bir sistemde gvenlik, farkl pozisyonlardaki kiiler arasnda ibirliine baldr. Gvenlik analizi yntemi adm adm ilerleme yaklamndan dolay takm almas iin iyi bir format salar. Takm almasnda gvenlik analizi yntemini kullanmak tartmalarn daha objektif olmasn salar. ilerin tecrbelerinin olaya dahil edilmesine yardmc olur. zel bir yntem kullanmak gvenlik konularnn iyi ilediine dair bir garanti salar. Sonular ayn formatta olur.

RSK DEERLEDRME METOTLARI TEMEL RSK DEERLENDRME METODU Metodun temeli potansiyel bir tehlikeyi kazaya

dntrebilecek olan olaylar veya dizisini belli bir sistem iinde analiz edilmesine dayanmaktadr. ncelikle olabilecek ve istenmeyen olaylar belirlenerek listelenir. Kalite emberleri veya beyin frtnas almalarnda olduu gibi grup almas veya benzeri yntemlerle tek tek analiz edilerek mmkn kontrol lmleri belirlenir. Elde edilen sonular, hangi tehlikeye kar acil nlem alnmas ynnde temel oluturur.

Soru15- Risk analizinde birden fazla yntem kullanmann faydalar aadakilerden hangisi deildir. A. Tek bir yntem kullanmaya gre daha fazla tehlike ve iyiletirme nlemi ortaya karr, B. Genellikle birka tehlikeyi ieren karmak sistemlerde nemli boyutlarn gzden kamamas iin sistematik yaklam gereklidir. C. Gvenlik analizi yntemi adm adm ilerleme yaklamndan dolay takm almas iin iyi bir format salar. D. Fonksiyon olarak birbirinden bamsz ilem nitelerinin fonksiyonlar ve operasyonel durumu ve

RSK DEERLEDRME METOTLARI TEHLKE VE LETEBLRLK ALIMASI- HAZOP: Hazop teknii mperial Chemical Industries irketi tarafndan

gelitirilmitir. stenmeyen kazalarn sonularnn aratrlmasn hedefleyen, nedenleri aratran ve sonu analizi yapan nitel bir metottur Sistemin yapsal ve donanmsal zellikleri zerine kurulu FMEA nn tersine iletmede sregelen proseslerle ilgilenir. Kimyasal endstriler iin gelitirilen bu sistemde olas ilem sapmalar ve bal sebep ve sonular ile ilgilenir. Fonksiyon olarak birbirinden bamsz ilem nitelerinin fonksiyonlar ve operasyonel durumu ve olas sapmalarn sebep ve sonular ile ilgilenir Her bir nitedeki operasyonel sapmalarn, dier nitelere olan etkileri de aratrlr, domino etkileri zerinde de durulur.

HAZOP TABLOSUSAPMA (Risk) NEDEN SONUCU

KULLANILAN KORUMA

AKSYONLA R

Yukarda grlen tablo HAZOP deerlendirmelerinde kullanlan bir tablodur. Hazop sisteminin tm ileyiinde kullanld gibi risk deerlendirme almalarnda kullanlabilir. Sapma yerine RSK konulduu halde, nedenler, sonu ve mevcut koruma nlemleri ile gerekli grlen dier aksiyonlar da deerlendirilmi olur.

RNEK HAZOP ALIMASISAPMA (Risk) NEDEN SONUCU KULLANILAN KORUMAReaktrde scaklk art Soutma pompalarn n almamas -Reaktr patlamas -ortama toksik gaz salnm. -nsan kayb, -Maddi zarar -domino etkisi -Uzun sre retim d kalma, -Bilgisayar kontroll ekipman, -Elektronik gstergeler, -Yedekli soutma sistemi

AKSYONLA R

-Soutma devrelerinin kimyasal temizlii (Peryodunun ksaltlmas) -Manuel idareli soutma sistemi balantsnn yaplmas

HATA TRLER VE ETKLER ANALZ (FMEA) METODU Sistem ve donanm hatalarnn etkilerinin belirlenmesi iin gvenilir bir

deerlendirme teknii olarak kullanlmtr. Esas olarak retim aamasnda rn ve srelerde risklerin azaltlmasna odaklanan ve bu faaliyetleri dokman haline getirmeye yarayan bir tekniktir. Hata Tr ve Etkileri analizi rn, tasarm ve hizmet gibi incelenmeye konu olan, sre ierisinde hata trlerinin belirlenmesi ve saptanabilirlik, iddet derecelerine gre bu hata trlerinin snflandrlmas iin kullanlmaktadr. Hata trn ortaya kararak her birinin yol aaca etkileri ve bu sonularn nemini belirlemeyi amalamaktadr.

Risk analiz metotlar Baarl bir Hata Trleri ve Etkileri analizi FMEA, her hatann

nedenlerini, etkilerini belirler, potansiyel hatalar tanmlar, olaslk, iddet ve saptanabilirlik etkenine bal olarak hatalarn nceliini ortaya karr, sorunlarn izlenmesini ve dzeltici faaliyetlerin yrtlmesini salar. rn gvenirliini iin kullanlan bu sistem, otomotiv sektrnde i gvenlii risklerinin deerlendirilmesi iin kullanlmaktadr. Potansiyel hatalarn yerine, potansiyel tehlikeler tanmlanmas yapldnda riskler de deerlendirilmi olur. Saptanabilirlik riskin ortaya kmadan tespit edilmesini belirler. Risk=iddet x olaslk x saptanabilirlik sonucu, risk ncelik gstergesi olarak bulunmaktadr.

FMEA

FMEA uygulanmadan nce, retim aamalarnn amalar ve bu aamalarda oluabilecek hata trleri (Tehlikeler) tespit edildikten sonra bu hata trlerinin ortaya kmas halinde sonularnn neler olaca incelenir.

Belirlenen bu sonular FMEA prosesinde etkiler olarak adlandrlmaktadr. Daha sonra bu sonularn alanlar zerindeki iddeti (Hasar Derecesi) incelenmelidir.

Bundan sonraki aama ise hata trlerinin kontrolle saptanabilirliinin saptanmasdr.

Risk= iddet x olaslk x saptanabilirlik forml ile risk hesaplamas yaplr. Ekip almas gerektiren ve olduka gelimi bir metottur.

tarih

sistem

FMEA FORMU

OLASI HATA TRLER VE ETKLER ANALZ FMEA RSK DEERLENDRME FORMU

FMEA TP

FMEA NO FMEA TARH REVZYON TARH

Alt sistem bileen

Dizayn rehberiFMEA TAKIMI

REVZYON NO

HAREKET TARH

SORUMLU/TAMA MLAMA TARH

TAVSYE EDLEN YLETRMELER

POTANSYPEL HATA TRLER

SSTEM/PARA

KONTROL NLEMLER

HATANIN SONULARI

HATANIN NEDENLER

YEN D

YEN P

YEN S

RS

D

P

S

Zararlarn Etkileri- SonularGereklemesi olas durumlarn meydana getirdii

zararlarn iletme zerindeki etkisinin belirlenmesidir. P, S, D, RS, harfleriyle gsterilen sembollerin anlamlar aada verilmitir: P: Her bir zarar modunun oluma olaslk deeri; S: Zararn ne kadar nemli olduunun deeri, iddet, ciddiyet D: Zarar meydana getirecek durumun kefedilmesinin zorluk derecelendirilmesi, RS: Risk ncelik says RS deeri P, S ve D deerlerinin arpmyla elde edilir. RS = P(olaslk) x S(iddet) x D(fark edilebilirlik) FMEA analizi yardmyla olas zarar meydana getirecek durumlar nceden sezilerek nlemler gelitirilir ve bylece olas zararlarn art olasl giderilir.

Zararn iddeti aklama tablosu

Zararn oluma olasl

Fark edilebilirlik tablosu

HATA AACI METODU-FTAlk defa 1962 ylnda Bell Telefon irketi tarafndan balistik fze kontrol sistemlerinin gvenlik deerlendirmesi iin kullanlmtr. Sistemin belirgin bir parasnn ilememesinden doan bir hata ile sistemin btn arasndaki ilikiyi gsteren mantksal bir emadr. Tmdengelim yaklamn kullanr. Metotta nce istenmeyen bir olay belirlenir, sonrasnda bu istenmeyen olaya neden olabilen olaylar bir aa kkne ular ekilde tespit edilir. Bu sistem FMA metodunda olduu gibi sistemin ileyii ile ilgili tm analizlerde kullanld gibi salk ve gvenlik asndan risk deerlendirmesi metodu olarak da kullanlabilir.

Metodun mant, tehlikenin ortaya kmasna neden olabilecek etkilerin ortaya karlmasdr.

Risk ncelik Deeri (RD)Sra Risk ncelik Deeri Karar

1

01 - 50 aras

Dk Riskli

2

50 - 100 aras

Orta Riskli

3

100 - 200 aras

Yksek Riskli

4

200 - 1000 aras

ok Yksek Riskli

HATA AACI EMASIYangnn ortaya kmas Yanc ve parlayc madde sznts

Tututurucu kaynann bu szntnn yannda yer VEYA almas

alann sigara imesi

Kvlcm kmas

NCEL RSK DEERLENDRMES METOTLARI Nicel Risk Deerlendirme yntemlerinin ok eitli oluu,

yeniden yaplandrlabilmesi ve uygulanan iyerinde veya sahada yeniden tasarlanabilmesi asndan bu blmde sadece bilinen yntemlerden 3 x3 matris metodu ve Kinney Metodu ve Ridley Metodu incelenecektir.

3 x3 MATRS METODU En kolay bir metot olup, tehlikelerin iddeti ve olasl

parametreleri kullanlmak suretiyle l matris yntemi oluturulabilmektedir. BS 8800 tarifnamesinde de bahsedilen bu metot parametrelerinin ayrntlandrma ile 4 x4, 5x5, 6x6 matris eklinde de uygulanabilir.

3 x3 MATRSTEHLKE ETKSNN DDET 1(Kk Kesikler, nemsiz rahatszlklar 2(Kesikler, Yzeysel Yanklar, Kk krklar 3(Uzuv Kayplar, nemli krklar, ldrc yaralanma 3 6 9

1 (Ara, sra) TEHLKENN OLUMA OLASILII 2 (uzun aralkla)

1 2

2 4

3 6 iddet veya 3 (Sk, Sk) olasln herhangi birinden 3 puan alnm olan risk iin mutlaka tedbirler planlanmaldr.

KNNEY METODUBU METOTTA,ans, frekans ve iddet kavramlar kullanlmaktadr. ANS: Zararn gerekleme olasldr. 0.2, 0.5,1,3,6 ve 10 ile deerlendirilmektedir.

FREKANS: Tehlikeye zaman iinde maruz kalma tekrardr . 0.5,1,2,3,6,10 ile deerlendirilmitir. DDET: Tehlikenin insan veya evre zerinde yarataca tahmini zarardr. 1,3,7,15,40 ve 100 ile deerlendirilmitir.

10

Olaslk Deeri

KNNEY METODU RSK DEER HESAP TABLOSUANS Zararn Gerekleme Olasl Frekans deeri FREKANS Tehlikeye Zaman inde Maruz Kalma Tekrar iddet Deeri Beklenir, Kesin 10 Hemen Hemen Srekli (1 Saatte birka kez) Sk (Gnde Bir veya Birka Defa) Ara Sra (Haftada Bir veya Birka kez) Sk Deil (Ayda bir veya Birka kez) Seyrek (Ylda birka kez) ok Serek Ylda bir veya daha seyrek 100 6 Yksek, Olduka Mmkn Olas 6 40

DDET nsan veya evre zerinde oluacak tahmini hasar

Birden fazla lml kaza ldrc kaza

3

3

15

Kalc hasar, yaralanma ,i kayb nemli hasar, yaralanma Kk hasar, yaralanma Ucuz atlatma

1

Mmkn, fakat dk Beklenmez fakat mmkn Beklenmez

2

7

0.5 0.2

1 0.5

3 1

TEHLKE VE RSK ANALZ FORMU TARH : Yeri : Olaslk Deeri OLASILIK ( Zararn Gerekleme Olasl) Beklenir, Kesin 10 Blm/ Grup : Hat stasyon : Tezgah : 10 Yksek oldukca mmkn Olas 3 1 Mmkn fakat dk 3 2 1 RSK DEERLENDRME TABLOSU Frekans FREKANS ( Tehlikeye zaman iddet Deeri iinde maruz kalma tekrar) Deeri Hemen hemen srekli ( Birka saatte birka defa) Sk ( gnde bir veya birka defa) Arasra ( Haftada bir veya birka defa) Sk deil (Ayda bir veya birka defa) Seyrek ( Ylda birka defa) ok seyrek ( Ylda bir veya daha seyrek) DDET ( nsan ve veya evre zerinde yaratabilecei tahmini zarar) Birden fazla lml kaza / evresel felaket 100 ldrc kaza / Ciddi cevresel kaza

RSK: OLASILIK X FREKANS X DDET Risk Deeri Risk Deerlendirme Sonucu tolerans gsterilemez risk,hemen gerekli 400 < R nlemler alnmal / veya tesis, bina, evrenin kapatlmas dnlmelidir 200 < R < esasl risk,ksa dnemde iyiletirilmelidir 400 (birka ay iinde)

6

6

40

15 7 3

Beklenmez fakat mmkn 0,5 Proses : Par Beklenmez a no 0,2 : SIR RSKL YER / MEVCUT DURUM A NO OPERASYON (Yaplan i/ Tehlike / Uygunsuzluk) kaynaklane/ kaynak dumanlarna maruz kalma kaynak ilemi 1 kaynaklane/Kaynak kaynak nlarna maruz kalma gzlkleri gzde katarakt oluumu 2 3 dikim atlyesi sandalyeler duru, oturma bozukluklar/ kas, iskelet sistemi basklar

Kalc hasar,yaralanma, i kayb d ilk yardm ihtiyac / evresel engel oluturma , 70 < R < nemli risk,uzun dnemde yakn evreden ikayet 200 iyiletirilmelidir (yl iinde) nemli hasar, yaralanma, i kayb / arazi olas risk, gzetim altnda uygulanmaldr snrlar dnda evresel zarar 20 < R < 70 Kk hasar yaralanma dahili ilkyardm / nemsiz risk, nlem ncelikli deildir arazi iinde snrl evresel zarar R < 20 Ucuz atlatma / evresel zarar yok Kinney 'n metodu temel alnmtr GEREKLE YLETRME SONUCU ONAY ME ALINAN NLEM TARH

0,5

1

ALINACAK NLEM Risk De. (ALINMASI GEREKL) Top. Puan 10 10 15 LOKAL HAVALANDIRMA FPP2 MASKE 1500 6 6 7 gzlklerin uygun camlarnn alnmas 252 3 10 7 ergonomik, ykseklik ayarl, srt destekli oturma yeri 210

SORUMLU RETM MDRformen RETM MDR

HEDEF TARH

21.02.201016.01.2010 15.04.2010

YAPILDItemin edild. temin edildi.

28.02.2010 17.02.2010 15.06.2010

ar yk kaldrmabakm onarm atolyesi

bel srt sahatszlklar

kimyasal maddelerin etiketlerinin olmamasforkliftlerin geri vites sinyalinin olmamas

cilt tahrii,yangn,

kaza,yaralanma,

6 7 126 6 6 100 3600 10 10 7 700

3

i ekipman kullanm bel kemeri temini

bakm mdr depo mdr bakm mdr

01.08.2010 19.o2.2010 19.02.2010

26.08.2010 20.02.2010 20.02.2010

kimyasal maddelerin etiketlenmesiforkliflere geri vites sinyali montaj

Not: Riskler iin alnan nlemler gercekleince son stndaki onay ksm sg Sorumlusu tarafndan onaylanacaktr.

KNNEY METODU RSK DEER HESAP TABLOSURSK DEER 400 < R 200 < R >400 70 < R >200 20 < R >70 R < 20 RSK DEERLENDRME SONUCU TOLERANS GSTERLMEZ RSK Hemen gerekli nlemler alnmal ESASLI RSK Ksa dnemde iyiletirilmelidir. (Birka ay iinde) NEML RSK Uzun dnemde iyiletirilmelidir (Yl iinde) OLASI RSK Gzetim altnda uygulanmaldr. NEMSZ RSK nlem ncelikli deildir.

RSK= ANS X FREKANS X DDET

RSK PUANLAMA METODU Tm tehlikeler ilk grndkleri kadar lmcl deildir. Riski gereki bir ekilde deerlendirmek iin tehlikeler

ncelikle yaralanmann iddeti ve gerek sonular ile karlatrlmaldr. Deerlendirme metodu, genelde risk deerlendirmesi buna etkilenen insanlar dahil olarak kurulmaldr. Gerekleme stnde alrken ayn zamanda mevcut kontrol sistemlerini de dikkate almak gerekir.

RSK PUANLAMA METODU TABLOSUKATSAYI KATSAYI A- K B-C K D-E K 1 2 3 1 2 3 Muhtemel olmayan Muhtemel Olas 1 2 3 KATSAYI ETKLENEN K SAYISI (alan Says) YARALANMAN IN DDET ORTAYA IKMA OLASILII

F+ K

4

4

Mmkn

4

LM 5(Mutlak Mutlak 5(Mutlak ncelik) ncelik) RSK DEER= K SAYISI X YARALANMANIN DDET X ORTAYA IKMA OLASILII KATSAYILAR YUKARIDA BELRTLEN TABLODAN TESPT EDLR.

DEERLENDRME SREC SONU ALINACAK TEDBRLERPUAN 1-16 NCEL ALINMASI GEREKL NLEM K DK Dk ncelie ramen, riskin derecesinin drlmesi gerekir. Zaman ve kaynak harcanmay deer. nlemler ksa zaman iinde yerine getirilmelidir. Aksiyonun yerine getirilmesi iin geecek zaman iinde geici tedbirlere ihtiya duyulabilir. Riskleri kontrol altna alacak aksiyonlar acil bir ekilde yerine getirilmelidir. acil tedbirler alnncaya kadar durdurulmaldr.

18-36

ORTA

40-100

YKSEK

RDLEY METODU Saysal risk deerlendirme metodu John Ridley metodunda

riskin bykl, ortaya kma skl ve iddetinden yola karak risk saysal olarak deerlendirilir.

RSK= SIKLIK X (MPK + O)

MPK : Maksimum potansiyel kayp, O : Ortaya kma htimali. SIKLIK : Bir denetim boyunca ayn riskle karlama miktarn ifade eder. Bu deerlendirme metodunda riskler deerlendirildikten sonra risk deerlerine gre alnmas gereken aksiyonlar tablo haline getirilmitir. Riskin byklne gre aksiyonlarn yerine getirilmesi nerilmektedir.

RDLEY METODU PUAN TABLOLARIMAKSMUM POTANSYEL KAYIP DEERLER 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 1 Ylda bir 5 5 yl ve daha fazla 1 oklu lm Tekli lm Srekli sakatlk Gzn kayb Kol/bacak kayb El ayak kayb sarlk krk Derin kesik Hafif yaralanma izik, syrk ORTAYA IKMA HTMAL DEERLER

Her an Saatte birGnde bir Haftada bir Ayda bir

50 3525 15 10

RSK= SIKLIK X (MPK + O)

KONTROLLERN YERNE GETRLMESRSK DEER 100 DEN OK 80-100 AKSYONUN ACLYET DERHAL BU GN

60-7940-59

2 GN ERSNDE4 GN ERSNDE

20-3910-19 0-9

1 HAFTA ERSNDE1 AY ERSNDE 3 AY ERSNDE

RSK ANALZ YNTEMLER VE KIYASLAMASITEKNK EKSENL YNTEMLER:Enerji Analizi Hazop, Hata Aac Analizi, Hata Modu ve Etkileri Analizi

RSK ANALZ YNTEMLER VE KIYASLAMASINSAN EKSENL YNTEMLER: nsan Gvenirlii Deerlendirmesi, nsan hatalarnn olaslk boyutlar ile ilgili zel bir

alma alan da nsan Gvenirlik Deerlendirmesi (HRA) olarak adlandrlmaktadr. Bu gvenlik mhendislerini ve insan faktrleri uzmanlarn kapsamakta ve daha ok nkleer g sektrnde kullanlmaktadr. HRA nn amac, bir aktivitenin baar veya baarszlk ile sonulanma ihtimalinin ortaya karlmasdr. HRA Prosesi sekiz temel paradan oluur.

Metotlar1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

Problem tanm, Grev analizi, nsan hata analizi, Bu bilgilerin hatann, sistem zerinde etkisini gsteren saysal deerlendirmeye imkan salayan bir form olarak gsterilmesi, nsan hatalarn saysallatrma, Etki deerlendirmesi, toplam sistem risk dzeyinin saptanmas, Hata azaltma analizi, Dkmantasyon ve kalite gvencesi

YNETM EKSENL YNTEMLER Organizasyonel aktivitelerin bir kuruluun nasl

tasarlanaca, iin nasl yrtlecei, tesiste kimlerin alaca, gvenlik rutinlerinin neler olduu konularn belirlemektedir. Zor bir yntemdir nk, organizasyonel aktiviteler llebilir nitelikte deildir. Tetkikler, Mort Uluslar aras gvenlik derecelendirme sistemi, Gvenlik, Salk ve evre Tetkiki, Kaba analizler,

YNTEM

Teknik eksenli

ANALZ YNTEMLERHer trl sistemKimyasal tesisler Her trl teknik sistemler

UYGULAMA ALANI

POZTF YNLER Daha kesin sonu verir

NEGATF YNLER nsani ve organizasyonel faktrler atlanr.

1. Enerji Analizi2. HAZOP 3. Hata Aaca Analizi

Basit ve hzl bir sistem olup, zet bilgi verir.yi bilinir ve kullanldr. yi kurgulanm uluslar aras bir uygulamadr. Kazann nedenleri mantksal olarak zetlenir.

Nedenlerin analizi kstldr.Zaman alr. Zaman alr, zordur. Saysal sistemler kullanr.

4. Olay Aac Analizi

Her trl teknik sistemler

yi kurgulanmtr. Bir Zor bir yntem aksaklktan sonra gelien olup, ikili saysal olaylarn net bir resmi elde sistem kullanr. edilir. Olaslk hesaplarna temel oluturur.

ANALZ YNTEMLER5. Aksiyon Hata Yntemi yi tanmlanm prosedrler, rnein proses endstrisi Kolay kullanlr basittir.

NSAN EKSENL

nsanlarn sistem iindeki faaliyetleri

nsan davranlar temel oluturur.

Modellemesi ve tahmin yaplmas zordur.Normal proses zerinde younlar, eer talimatlar yanlsa bir ok hata meydana gelir. Risklerin tanmlanmasn desteklemez, (Gerek bir analiz yntemi deildir.

6: Hiyerarik Grev Analizi

Tm sistemlerde uygulanr, bireyin grevini inceler.

Hedef eksenlidir. yi kurgulanm tanm vardr, ileri analiz iin temel oluturur.

ANALZ YNTEMLERSSTEM EKSENL Ayn zamanda (THO) organizasyon boyutu dahil 7. Gvenlik Analizi Tanml prosedrler Organizasyonel faaliyetler kesin ve belirleyicidir. renmesi ve uygulamas kolaydr, geleneksel gvenlik tarzna benzer genel olarak ou sistemlerde kullanlr, basit ve esnek prensipleri vardr. Modellemesi ve tahmin yaplmas zordur. Ar gelenekseldir, yeni tehlikeler bulunamaz, otomatik sistemler iin uygun deildir. Kurguya kar hassastr, farkl dzeylerde sapmalar olabilir.

8. Sapma Analizi

Her trl sistem

RSK ANALZ GREV TAKIMI Risk deerlendirme almalar iin mevzuatta ngrld

ekilde katlmcla nem verilmeli ve grevin bu seilmi takm tarafndan yerine getirilmesinde byk faydalar olduu bilinmelidir. RSK DEERLENDRME GREVNN BR TAKIM LDER

BELRLENMELDR. Takm liderlerinin grevleri unlardr: Takmn risk analizini performe etmesine liderlik etmeli, Takmn risk analiz iini ve niin yapldn anladndan emin olmal, Risk analizi kalitesinin sorumluluunu stlenme, Analiz takmnn, gerekli btn bilgiye sahip ve grevle ilgili tecrbeye sahip personellerden olutuundan emin olmal,

Risk Analizi Takm Tanmlanmas ve Kurulmas Mdr veya yetkili pozisyondaki birinin katlmyla

Risk Analizi takmnda bir takm lideri belirlenmelidir. Takmn bykl grevin byklne ve kompleksliine baldr. Basit grevler bir kii tarafndan analiz edilebilir. Ka kii olduundan bamsz, btn takmlarda bir sonraki slaytta belirtilen grevleri yapan personel bulunmaldr.

Risk Analizi Takm Tanmlanmas ve KurulmasGrevden sorumlu, Grev Risk Analizi uygulamakla tecrbeli ve kolaylatracak, Grevde yeterli bilgi, yetenek ve tecrbeleri olan ve bulunan tehlikeleri anlayan, Yaplan i , evre ve bunlardan gelebilecek tehlikeler hakknda bilgi sahibi olan,

Grevin stlenilmesine katlacak,Uygun ve gerekli yerlerde grevler hakknda zel bilgisi olan,

Risk Analizi Takm Tanmlanmas ve KurulmasTakm liderleri Risk Analizi prosesini tanyor olmaldrlar.

Aktiviteler ve evre hakknda yeterli bilgili olmal ki, ierdikleri riskler ve onlar azaltacak lmler ile ilgili doru kararlar verebilsinler.

Ayn zamanda geerlilii olan prosedrler ve endstri standartlar hakknda bilgisi olmal.

zel bir konuda derinlemesine bilgisi olanlar takm lideri olarak seilmelidir.

Risk Analizi Takm Tanmlanmas ve KurulmasTakmn sistematik bir ekilde analiz prosesine hakknda bilgilendirildiinden emin olmas gerekir. Risk analiz grevini yapacak olan ekibin, alma alann gzlemlediinden emin olmal ve bunu salamaldr. Risk analizi detaylarnn kayt altna alndndan bu kaytlarn gncelliini salamaldr.

Risk Analizi Takm Tanmlanmas ve KurulmasRisk Analizine balamadan nce takm yelerinin yarglarna taban oluturabilecek yeterli n bilgisinin olduundan emin olabilmek iin bir hazrlk almas yaplmaldr. Btn i programn incelenmeli ve alt blmlere ayrlmal, lerin yapld alan gzleme tabi tutulmaldr. Performe edilecek greve e zamanl olarak yer alan veya yer almas planlanan dier aktiviteler risk analizine etkileri asndan ele alnmaldr. Gezi srasnda faal durumda olmayan alanlar iin baka zmler dnlmelidir. Kontroller tanmlandktan sonra, risk deer matrisi varolan riskin kontroller yerini aldktan sonraki deerinin belirlenmesi iin yeniden ziyaret edilmelidir.

RSK DEERLENDRME TAKIMINA:in gereklemesi ile ilgili hem kendisinin hem de dierlerinin aktivitelerinin detaylar.

Grevin her aamas iin tanmlanm potansiyel tehlikeler,

Tehlikeleri azaltmak iin yerine konulmu yada konulacak kontrol lmleri,Grevin eitli basamaklarnda bireysel hareketler ve sorumluluklar. Konusunda eitim verilmelidir.

zet Risk Deerlendirmesi, risk tahmininden ve risk deerlendirmesinden olumaktadr. Risk tahmini, hem meydana gelecek olan hasarn iddetini hem de bu hasarn meydana gelme olasln dikkate almaktadr. Uygun ltler esas alnarak her iki faktr de snflandrlmaldr. Risk deerlendirmesi, sz konusu riskin kabul edilir olup olmad konusundaki nihai karar verecektir. Bu amala, kabul edilebilir olarak tanmlanabilecek en yksek seviyedeki risk, yani risk limiti tanmlanmaldr.

Eer, bir risk sz konusudur. Riski azaltmak iin harekete gemek gerekmektedir. Risk tahmini ve risk deerlendirmeleri geerlilik kazanmaldr. Eer kurallarda, ynetmeliklerde, standartlarda, tavsiyelerde ve irketlerdeki anlamalarda limit deerler belirtilmise bu dokmanlarda yer alan bilgilere uymak gerekmektedir . Temelde bir ok farkl uygulamann tamam iin geerli olacak tek bir nesnel risk limiti belirleyebilecek bir kurum yoktur. irket bnyesinde iveren risk limitinin tanmlanmasndan sorumludur.

Kaynaklar:1. Sal ve Gvenlii Ynetim Sistemleri ve Risk

Deerlendirme Metodolojileri, zlem zkl 2. imento Mstahsilleri Risk Deerlendirmesi ve Ohsas 18001 H. Serdar ardan Ankara-2005 3. Tehlike Deerlendirmesi (Risk Deerlendirmesi) El Kitab MESS