rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –ensefalopati riski (+) –geç dönem anemi...

72
Rh hastalığında postnatal takip Dr. Fahri OVALI Zeynep Kamil Hastanesi Neonatal Hematoloji Sempozyumu Kıbrıs 19.02.2010

Upload: doanthu

Post on 13-Jul-2019

227 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Rh hastalığında postnatal takip

Dr. Fahri OVALI

Zeynep Kamil Hastanesi

Neonatal Hematoloji Sempozyumu Kıbrıs

19.02.2010

Page 2: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Sunum planı

• Rh uyuşmazlığının tanımı, sıklığı, sorunlar

• Doğumhanede yapılacaklar

• Yenidoğan ünitesinde yapılacaklar

• Klinik bulgular

• Ayırıcı tanı

• Tedavi

• Prognoz

Page 3: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Hemolitik hastalık

• 50 < antijen

• Ağır fetal hastalık yapanlar

– Anti Rh D % 85

– Anti Rh c % 3,5

– Anti Kell (K1) % 10

Page 4: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Antikor sıklıkları 1969-1999

Moise KJ, Sem Fetal Neonatal 2008; 13: 207-214

Page 5: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Rh Uyuşmazlığı• 1609 : Fransız ebe tarafından; ikiz doğan bebeklerde tanımlanması

• 1900: Halban: Sarılığın nedeni izoimmunizasyondur.

• 1932 : Diamond ve ark.; fetal hidrops, anemi, sarılık ve dolaşımda eritroblastlarla karakterize tablo eritroblastozis fetalis

• 1940 : Landsteiner ve Weiner :Rh kan grup sisteminin tanımlanması,

• 1945: İlk kan değişimi

• 1953 : Chown : Rh alloimmunizasyon mekanizması

• 1966 : ABD ve İngiltere’den iki ayrı araştırma grubu: Anti-D immunoglobulin G bulundu

• 1971 : DSÖ :fetomaternal kanaması tanımlanmış hamileliklerde, doğum sonrasında anti-D tedavisi

• 1998 : Rh negatif annelere 28. haftada immunoproflaksi

Page 6: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Bazı Rh Antijenlerinin Popülasyonda Görülme Sıklığı

Page 7: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Rh Uyuşmazlığı

• Sıklık:

– Rh negatif antijen prevalansı:

• Japon-Çin- Kızılderili : % 1-2

• Kuzey Amerika Hint : % 5,5

• Bask bölgesi: % 34

• Beyaz ırk : % 15

• Afrika – Amerika siyah ırk: % 4-8

– Türkiye : % 12

Page 8: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

• 25. haftada yenidoğan ekibine haber verilmeli

• Yenidoğan yoğun bakım ünitesi olan III. Düzey perinatal merkezde doğurtulmalı

• Fetal hemolizin derecesi belirtilmeli

• Aile ile neonatolog görüştürülmeli

Page 9: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Olası riskler

• RDS riski fazla

– İntrauterin fetal etkilenme

– Fetal hiperinsulinemi

– Fetal surfaktan üretiminin azalması

• Premature doğum riskleri

Page 10: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Doğum zamanı

• Fetal durum

• Obstetrik koşullar

• Ağır etkilenme (ağır hemoliz) olmamışsa, normal doğabilir, indüksiyon takılabilir

• Ağır polihidramnios varsa erken CS yapılabilir

• CS olanakları hazır olmalı

• Prematüre doğacaksa, steroid yapılmalı

Page 11: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Doğumhanede ilk yardım

• Yenidoğan ekibi hazır beklemeli

• Göbek kateteri takılması için gerekli malzeme ve yer sağlanmalı

• Fetal anemi varsa, O grubu, Rh negatif eritrosit ve uygun plazma hazır bekletilmeli

• Kardiyopulmoner resusitasyon uygun şekilde yapılır.

Page 12: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

• Kordon kanı alınmalı

– Kan grubu

– Antikor düzeyi

– Hemoglobin

– Bilirubin

Page 13: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Yapılması gerekenler

• Kordon TB > 3,5 Fototerapi

• Kordon Hb <10 g/dl

• Kordon TB > 4 mg/dl Kan değişimi

• TB artış hızı > 0,5 mg/dl/st

• Kordon Hb < 10 g/dl Anemi için

• Kordon TB < 4 mg/dl kan değişimiWagle S, Desphande PG, Emedicine, Oct 2009

Page 14: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Direkt Coombs Testi

Page 15: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Göbek Kateteri

• Ağır anemi

• Yüksek debili kalp yetersizliği

• Periferik ödem

• Şok

• Umbilikal arter veya ven kateteri takılabilir

Page 16: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Acil transfüzyon

• 50 ml/kg

• 10 ml alınır verilir

• 20 – 30 dakikada

• O rh negatif eritrosit

• YYBÜ transfer

Page 17: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Rh D uygunsuzluğu

• Rh hemolitik hastalığın en sık nedeni

• Giderek insidansı azalmakta– 1968 – 78 : % 96

– 1979 – 96 : % 81

• Ağır hemoliz:– Birinci riskli gebelikte % 16

– İmmunoproflaksi sonrası: % 2

– Prenatal ve postnatal immunoproflaksi sonrası: % 0,3

Bowman et al. 1996

Page 18: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

• Erkekler

– Anemi daha fazla

– Daha erken etkilenir

– Hidrops riski kızlardakinden 10 kat fazla

• HLA tipi

• İmmunizasyon olduktan sonra ABO uygunsuzluğunun koruyucu etkisi yok.

Page 19: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Rh CcEe

• Anti-D profilaksi yaygınlaştıkça diğer antikorlara bağlı hemoliz insidansı artıyor

• Annede transfüzyon öyküsü fazla

• Tüm Rh genleri için prenatal tanı yapılabilir

• Rh E antikoru: 1000 gebede 1,1 – 1,8

• Riskli bebeklerin < % 20’si etkilenir

Page 20: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Anti-Rh c

• 1000 gebede 0,7

• Riskli bebeklerin % 20-30’u etkilenir

• Hemolitik hastalığın 2. en sık nedeni

– Anti-c pozitif gebeliklerin % 13’ünde ağır anemi ve hidrops mevcut.

Page 21: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Anti Rh-C

• 1000 gebelikte 0,1 – 0,2

• Antikoru olanların üçte biri etkilenir, < % 10 tedavi gerektirir

• İntrauterin tedavi çok nadir gerekir

• Variant C antikoru, gebelerin % 1’de bulunur, doğal antikordur, IgM tipidir, fetusa zararı yoktur.

Page 22: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Rh ABO Kell

Anne kan grubu Rh negatif O (bazen A) Negatif (K1)

Bebek kan grubu Pozitif (D, bazen C) A (bazen B) Pozitif (K1)

1. Bebekte sıklık % 5 % 40 – 50 Nadir

Sonraki gebelikler Tahmin edilebilir Tahmin edilemez Bazen tahmin edilebilir

Ölü doğum/hidrops Sık Nadir % 10

Ağır anemi Sık Nadir Sık

Sarılık Belirgin, ağır Hafif – orta Hafif

Direkt Coombs Pozitif Pozitif/negatif Pozitif/negatif

Retikülosit Yüksek Yüksek Yüksek olmayabilir

Maternal antikorlar Saptanabilir. Titresi, fetal hastalığı belirler

Saptanmayabilir. Titresi fetal hastalık ile ilişkisizdir.

Saptanabilir. Titresifetal hastalık ile ilişkisizdir. Düşük titrelerde bile hemoliz olabilir.

Page 23: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Retikülosit

• Çocuklarda % 1-2

• Term bebeklerde

– Doğumda % 3-7

– 4. günde: % 1-3

– 7. günde: < % 1

• Preterm bebeklerde

– Doğumda % 6-10

– İlk 10 gün yüksek

Page 24: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Normoblastlar

• Normal: % 8,5 (değişken)

• Termler: 3. günde kaybolur

• Pretermler: 7. günde kaybolur

• Sürmesi: HemolizAm J Obstet Gynecol. 1997 Jun;176(6):1149-54

Page 25: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Klinik

• Hafif Hemolitik Hastalık:

– En sık form (% 45-50)

– DCT (+)

– Hafif hemoliz

• Hafif anemi ( Kord kanı Hb > 14 mg/dl )

• Hafif bilirubinemi ( Kord kanı T. Bil < 4 mg/dl )

– Geç dönemde ( 3-6 hafta ) anemi

Page 26: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

• Orta düzeyde Hemolitik Hastalık :– Daha az sıklıkta (%25-30)

– DCT (+)

– Hemoliz (+)• Anemi ( Kord kanı Hb < 14 mg/dl )

• Hiperbilirubinemi ( Kord kanı T. Bil > 4 mg/dl )

• Normoblast artışı, trombositopeni, lökomoid reaksiyon

– Hepatosplenomegali

– Ensefalopati riski (+)

– Geç dönem anemi (+)

Page 27: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

• Ağır hemolitik hastalık:

– Sıklık % 20-25

– Hidrops fetalis ve /veya İUMF

• % 50’ si 34 haftadan önce hidropik

• Fetal Htc < % 30

Page 28: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Sık görülen komplikasyonlar

• Erken ve geç anemi

• Trombositopeni

• Kolestaz

• Nörogelişimsel sorunlar

Page 29: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Tedavi hedefi

Kernikterusun önlenmesiKomplikasyonların önlenmesi

Page 30: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Genel bakım

• RDS

– Mekanik ventilasyon

– Surfaktan

– Kardiyovasküler stabilizasyon

• Enfeksiyon yaklaşımı

Page 31: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

TEDAVİ

• Hidrops tedavisi

• Fototerapi

• Kan değişimi

• Kimyasal tedaviler

– IVIG

– Kalay mezoporfirinler

– Diğer

Page 32: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Hidrops fetalis tedavisi• Uygun doğum ( 34-36 hafta) / resüsitasyon

– Torasentez(< 20 ml), parasentez (< 20 ml), entübasyon, O Rh (-) eritrosit süspansiyonu

• Umbilikal ven / arter kateterizasyonu– Kan gazı izlemi, transfüzyon, kan değişimi, CVP

• Monitorizasyon– Isı, kalp hızı, EKG, solunum sayısı, kan basıncı ve oksijen

satürasyonu, arteryel pH, idrar çıkışı, kan şekeri, kalsiyum

• Solunum desteği (pulmoner hipoplazi, plevral efüzyon )– Entübasyon– Yüksek PIP/PEEP basıncı– Surfaktan– Toraks / abdominal drenaj

Page 33: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

• TPN– Sıvı ve Na yükü (CVP, idrar)

• Hacim genişleticiler– TDP, kristaloid, albümin

• İlaç desteği– Furosemid– Dopamin, dobutamin,epinefrin

• Fototerapi• IVIG• Kan değişimi

Page 34: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Fototerapi• Fototerapi, hemolitik hastalıkta akut dönemde ilk - acil

başlanması ve diğer tedavilere eşlik etmesi gereken tedavi yöntemidir.

• Etkisi: – Işık dalga boyu

( 400-520 nm pik etki: 460 nm )

– İrradians (Işığın yoğunluğu)

– Fototerapinin etkilediği alan

– Fototerapi- bebek mesafesi ( optimal 30 cm )

– Deri rengi

– Fototerapiye başlandığı TSB değeri

– Uygulama süresi

• Yoğun fototerapi (430-490 nm, > 30 mW/cm2 / nm )

Smits-Wintjens V.E.H.J. et al. Rhesus haemolytic disease of the newborn: Postnatal management, associatedmorbidity and long-term outcome, Semin Fetal Neonat Med April; (2008)

Page 35: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Fototerapi

• Hemolitik hastalıkta, doğumdan hemen sonra başlanmalı

• Yoğun fototerapi, kan değişimi riskini azaltır.

Page 36: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Bhutani VK, Pediatrics 1999;100:5

Sarici, S. U. et al. Pediatrics 2004;113:775

Page 37: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Risk faktörleri: İzoimmun hemolitik anemi, G6PD eksikliği, asfiksi, belirgin letarji, vücut ısısı düzensizliği, asidoz, < 3g/dl Albumin

35-37 6/7 haftalık sağlıklı YD’lar için orta risk çizgisi etrafındaki TSB seviyeleri kullanılabilir.

35 haftaya daha yakın olanlara daha düşük seviyedeki

bilirubin seviyeleri, 37 6/7 haftaya yakın olanlara

daha yüksek TSB seviyeleri kullanılabilir.

Düşük riskli bebekler (38 hafta ve sağlıklı)

Orta riskli bebekler ( 38 hafta ve risk faktörleri var veya 35-37 6/7 hafta ve iyi)

Yüksek riskli bebekler (35-37 6/7 hafta ve risk faktörleri var

American Academy of Pediatrics Subcommittee on Hyperbilirubinemia. Management of hyperbilirubinemia in the newborn infant 35 or more weeks of gestation. Pediatrics 2004; 114: 297-316

12.

saat

24.

saat

36.

saat

48.

saat

60.

saat

72.

saat

84.

saat

96.

saat

108.

saat

>120.

saat

Düşük riskli yenidoğan

(38 hafta ve sağlıklı) 9 11.5 13.5 15 16.5 18 19 20 20.5 21

Orta riskli yenidoğan

(38 hafta+risk faktörleri*)

veya

(351/7-376/7 ve sağlıklı)

8 10 11.5 13 14.5 15.5 16.5 17 18 18

Yüksek riskli yenidoğan

(351/7-376/7 ve risk

faktörleri*)

6 8 9.5 11 12.5 13.5 14 14.5 15 15

Hastaneye yatışı yapılmış 35 hafta üzeri YD’da önerilen FOTOTERAPİ PROTOKOLÜ

Page 38: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Fototerapi sırasında TSB izlemi

TSB 25 mg/dl 2-3 saat ara ile

TSB 20-25 mg/dl 3-4 saat ara ile

TSB< 20 mg/dl 4-6 saat ara ile

Düşüş devam ediyorsa 8-12 saat ara ile tekrarla

Kan değişimi sınırlarında ise: 2-3 saat ara ile

Page 39: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Newman TB Pediatrics 2003

Maisels MJ Arch Pediatr Adolesc Med 2002

American Academy of Pediatrics Subcommittee on Hyperbilirubinemia. Management of hyperbilirubinemia in thenewborn infant 35 or more weeks of gestation. Pediatrics 2004

A) Yoğun FT :

• İlk 24 saatte başlangıç düzeyinin % 30-40’ı kadar

• İlk 4-8 saatte 0.5-1 mg/kg/saat azalma

•30 mg/dl üzeri değerlerde yoğun FT ile birkaç saat içerisinde 10 mg/dlazalma beklenebilir.

B) Standart FT :

• İlk 24 saatte başlangıç düzeyinin % 6-20

Fototerapinin Etkili Kabul Edilmesi

Page 40: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

•Sarılığın nedeni ve FT başlangıç yaşına bağlı

•Standart bir prosedür yok

FT başlangıç değerinin 2 puan altında

< 13-14 mg/dl

Rebound izlem ?Hemolitik hastalık (+)72 saat öncesi taburculukGestasyon yaşı < 37 haftaTaburcu sonrası 24 st içerisinde bilirubin izlemi önerilir.

Kaplan M , Kaplan E Arch Dis Child 2005

Fototerapinin sonlandırılması

Page 41: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Kan değişimi

AMAÇ

• Antikor kaplı eritrositleri uzaklaştırmak

• Anemiyi düzeltmek

• Maternal antikorları uzaklaştırmak

• Hemolizle ilişkili veya değil diğer toksik maddeleri uzaklaştırmak

ENDİKASYON

TSB düzeyi yaşa göre belirlenmiş sınır değerlerin üzerinde

TSB düzeyi düşük olsa bile akut bilirubin ensefalopatisi bulguları olan hastalar

Page 42: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

ABE bulguları varlığında veya TSB seviyesi bu çizgilerden 5 mg/dl ise acil kan değişimi uygulanmalıdır.

Risk faktörleri: İzoimmun hemolitik anemi, G6PD eksikliği, asfiksi, belirgin letarji, vücut ısısı düzensizliği, asidoz, sepsis

Albumin seviyesini ölç ve B:A oranına bak

TSB değerini kullan, d. bilirubin değerini çıkartma

American Academy of Pediatrics Subcommittee on Hyperbilirubinemia. Management of hyperbilirubinemia in the newborn infant 35 or more weeks of gestation. Pediatrics 2004; 114: 297-316

Düşük riskli bebekler (38 hafta ve sağlıklı)

Orta riskli bebekler ( 38 hafta ve risk faktörleri var veya 35-37 6/7 hafta ve iyi)

Yüksek riskli bebekler (35-37 6/7 hafta ve risk faktörleri var24.

saat

36.

saat

48.

saat

60.

saat

72.

saat

84.

saat

96.

saat

Bilirubin/

albumin oranı

Düşük riskli yenidoğan

(38 hafta ve sağlıklı) 19 21 22 23 24 24.5 25 8.0

Orta riskli yenidoğan

[(38 hafta+risk faktörleri*)

veya

(351/7-376/7 ve sağlıklı)]

16.5 18 19 20 21 22 22.5 7.2

Yüksek riskli yenidoğan

(351/7-376/7 ve risk faktörleri*) 15 16 17 18 18.5 19 19 6.8

35 hafta üzeri YD’da önerilen KAN DEĞİŞİMİ PROTOKOLÜ

Page 43: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Kan değişimi

• < 4 gün taze kan

• Cross-match yapılmış uygun kan grubu

• Çift volüm değişim ( 80-90 ml/kg x 2 )

• Al – ver: 5-10 ml/kg/3 dk

• Yakın monitorizasyon

• Ca replasmanı

• İşlem sonrası Htc, T. Bil, glukoz, Ca kontrolü

Page 44: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Kan değişimi

• Mutlaka 96 saatlikten az taze kan kullanılmalı ısıtılmalıdır (37oC).

• CMV negatif olmalı , lökosit filtresi kullanılmalı.

• Orak hücre negatif olmalı. Orak hücre taşıyıcılarının kanı özellikle hipoksik asidotik bebeklerde vazooklüzyona hatta ölüme yol açabilir.

• Kan GVHD önlenmesi için 2500 cGy dozda ışınlanmalı ve

ışınlanan kan 24 saat içinde kullanılmalıdır.

• İntrauterin transfüzyon yapılan bebeklerde sonraki transfüzyonlar mutlaka ışınlanarak yapılmalıdır.

• İntrauterin transfüzyon yapılmayan bebeklere ise acil durumlarda ışınlama yapılmadan kan değişimi uygulanabilir.

Page 45: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Kan Değişimi Komplikasyonları

Mortalite: % 0,3 – 1

Kardiyovasküler: Aritmi, kardiyak arrest, hacim yüklenmesi,

tromboz, vazospazm

Hematolojik: Oraklaşma, trombositopeni, kanama, graft

versus Host hastalığı

Gastrointesnital: NEK, perforasyon

Metabolik: Hiperkalemi, hipokalsemi, hipoglisemi,

hipomagnezemi, hipernatremi, asidoz

Enfeksiyon: Sepsis, viral enf (CMV, Hepatit)

Diğer: Hipotermi, umbilikal ven perforasyonu, apne, ilaç

eliminasyonu

Page 46: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Albumin

• Riskli olgularda serum albumin ölçülmeli

• Albumin < 3 g/dl FT eşik değeri düşer

• Bilirubin/albumin oranı :

Risk kategorisi Kan değişimi düşünülecek B/A oranı (mg/dl / g/dl)

≥ 38 0/7 8.0

35 0/7 – 36 6/7 sağlıklı veya≥ 38 0/7 yüksek risk, isoimmunhastalık, G6PD eksikliği

7.2

35 0/7 – 37 6/7 yüksek risk, isoimmun hastalık, G6PD eksikliği

6.8

AAP. Management of hyperbilirubinemia in the newborn infant 35 or moreweeks of gestation. Pediatrics 2004; 114: 297-316

Page 47: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

IVIG

• İlk defa 1987 yılında Rh “E” uyuşmazlığı

• Antenatal dönemde kadınlara verilmesi

– Çelişkili sonuçlar

• Fetusa direk IVIG → fark yok

Page 48: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya
Page 49: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

IVIG

KarboksiHb düzeyinde düşme

IVIG hemolizi azaltır

Ergaz Z, et al. Vox Sang 1995;69:95–9.Hammerman C, et al. Acta Paediatr 1996;85:1351–3.

Page 50: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Copyright ©2003 BMJ Publishing Group Ltd.

Gottstein, R et al. Arch. Dis. Child. Fetal Neonatal Ed. 2003;88:6-F10

Kan değişimi gereksinimi

Page 51: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Kan değişimi gereksinimi : (sadece rh hastalığı )

Gottstein, R et al. Arch. Dis. Child. Fetal Neonatal Ed. 2003;88:6-F10

Page 52: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

FT süresi

Gottstein, R et al. Arch. Dis. Child. Fetal Neonatal Ed. 2003;88:6-F10

Page 53: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Copyright ©2003 BMJ Publishing Group Ltd.

Gottstein, R et al. Arch. Dis. Child. Fetal Neonatal Ed. 2003;88:6-F10

Hastanede yatış süresi

Page 54: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Geç anemi

Gottstein, R et al. Arch. Dis. Child. Fetal Neonatal Ed. 2003;88:6-F10

Page 55: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Rh ve ABO uyuşmazlığında IVIG

• Aynı çalışmaları kullanan 2 derleme– Alcock GS, Liley H. Cochrane Rev 2002.

– Gottstein R, Cooke RWI. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2003;88:F6–F10.

3 RCT, 199 bebekte IVIG;

-Daha az kan değişimi

* RR 0.28 (0.17-0.47)

-Daha kısa süre FT ve hastane yatışı

-Uzun dönem sonuç yok

Page 56: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Benzer sonuçlar: farklı yorum

• Alcock GS, Liley H. Cochrane Rev 2002

– Rutin IVIG kullanımı önerilmeden önce iyi planlanmış çalışmalara ihtiyaç var

• Gottstein R, Cooke RWI. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2003

– IVIG etkin bir tedavidir

Page 57: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Yan etkiler

• Anemi – geç dönem

• Ateş

• Meningismus bulguları

• Hipotansiyon

• Hafif hemolitik anemi (nadir)

• Ciddi anafilaktik reaksiyon/hipersensitivite(IgA eksikliği / hipogammaglobulinemi)

• NEK

Page 58: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

• 2004 AAP

– Yoğun fototerapiye rağmen yükselen serum bilirubin düzeyi

– Kan değişimi sınırına yakın (2-3 mg/dl) bilirubindüzeyi

IVIG (0.5-1 gr/kg 2 saatte) ver, gerekirse 12 saat sonra tekrarla

Pediatrics 2004; 114:297–316

IVIG Endikasyonları

Page 59: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Hem oksijenaz inhibitörleri(metalloporfirinler)

• Bilirubin üretiminin başlangıç-hız kısıtlayıcı enziminin inhibisyonu

• Hiperbilirubinemi tedavisinde ve profilaksisinde uygulanabilir

• Cochrane Database Syst Rev. 2003

– Yakın ve uzun dönem etkileri ve ET önleme açısından daha çok randomize kontrollü çalışmalara gereksinim vardır.

• Fayda / Zarar ?

– Antioksidan kapasiteyi sınırlama ?

– Myokard fonksiyonlarında bozulma ?

– Hem oksijenaz-1 gen ekspresyonunu ?

Kappas A, et al. Pediatrics 2001; Valaes T, et al. Pediatrics 1994; Kappas A, et al. Pediatrics 1988;

Dennery PA. Metalloporphyrins for the treatment of neonatal jaundice. Curr Opin Pediatr. 2005

Page 60: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Trombositopeni

• Hidropsta sık

• Ağır trombositopeni (< 50 000/ml)

– % 3

– Hidropsta % 23

Page 61: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Kolestaz

• Konjuge bilirubin artar

• Hiperferritinemi ve demir yüklenmesi

• Bronz bebeklerde serum ve dokularda bakır porfirinlerin artışı plasma albumin düşer, bilirubin bağlanması düşer

• Demir yükü, İUT ve hemolizden bağımsız

Bertini G et al. Acta Pediatr 2005; 94: 968-71

Aygün C et al. Pediatr Hematol Oncol 2004; 21: 329-33

Page 62: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Geç anemi • Erken anemi: Doğumda mevcut

• Geç anemi: 1 hafta- 3 ay arasında

• % 71-83

• Retikülosit ve eritropoetin

• Neden ?– İntrauterin, postnatal transfüzyon ve kan değişimi sonrasında

eritropetinin baskılanması

– Altta yatan hastalık nedeniyle eritropoezin baskılanması

– Dolaşan antikorların uzun dönem etkileri

• İlk 3 ay süresince 7-15 günlük kontroller

• Sınırlar ?

• Tekrarlayan transfüzyonlar ?

Page 63: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Transfüzyon

• Hb < 5 g/dl

• Hb < 9,6 g/dl + klinik semptomlar (oksijen ihtiyacı, yetersiz beslenme, taşikardi/taşipne)

Page 64: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Eritropoetin

Yararlı: Ovali F et al. Management of late anemia in Rhesus hemolyticdisease: use of recombinant human erythropoietin (a pilot study). Pediatr Res 1996Nicaise G et al. Erythropoietin as treatment for late hyporegenerativeanemia in neonates with Rh hemolytic disease after in utero exchangetransfusion. Fetal Diag Ther 2002

Page 65: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Eritropoetin

Yararlı Değil:• Dallacasa P et al. Erythropoietin course in newborns with Rh hemolytic disease

transfused and not transfused in utero. Pediatr Res 1996

• Pessler F et al. Hyporegenerative anemia associated with Rh hemolytic disease: treatment failure of recombinant erythropoietin.J Pediatr Hematol Oncol 2002

Page 66: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Nörogelişimsel sonuçlar

• 38 olgu, 2 yaşta: % 92 normalDoyle et al. Obstet Gynecol 1993; 81: 931-5

• 40 olgu, 62 ay: Hepsi normalHudon et al. Am J Obstet Gynecol 1998; 179: 858-63

• 35 olgu, 6 yaş: orta/ağır gerilik yokGrab et al. Obstet Gynecol 1999; 93: 165-8

• 18 hidrops: % 22 ölüm/major gerilikHarper et al. Am J Obstet Gynecol 2006; 195: 192-200

Page 67: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

• İUT yapılanların % 16’sında 5 yaşında herhangi bir gelişimsel gerilik mevcut

Phibbs et al. Pediatrics 1971; 47: 689-97

• İUT yapılan 87 hastadan 64. ayda değerlendirilen 25’inin 10’unda herhangi bir gelişimsel gerilik mevcut.

– 4’ünün 1. dk. Apgar skoru düşük

Page 68: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

• Toplam sayı (erkekler)

• Ortalama gestasyon yaşı ± SD (hafta)

• Ortalama doğum ağırlığı± SD (gram)

• Ortalama Apgar skoru 1. dk. (± SD)

• Ortalama Apgar skoru 5. dk. (± SD)

• Perinatal asfiksi (n)

• Ortalama intrauterin Tx sayısı (aralık)

• Postnatal IVIG kullanımı (n)

• Kan değişimi (n)

• Ortalama fototerapi süresi (± SD saat)

• Ortalama hastanede kalış süresi ((± SD saat)

25 (13)

36.6 ± 2.3

2904 ± 526

5.88 ± 2.56

8.40 ± 1.84

4

2.08 (1-5)

23

5

57 ± 26

136 ± 84

Ovalı F, Dağoğlu T. Neurodevelopmental outcome of children wıith rhisoimmunization who were transfused in utero. 2003. Yayınlanmamış çalışma

Page 69: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Hasta Kontrol

Toplam T skoru 46,48 52,30

Dil ve algı skoru < % 20< % 30

62

10

İnce motor skoru < % 20< % 30

90

00

Kaba motor skoru < % 20 0 0

Sosyal ve özbakım < % 20 0 0

Ovalı F, Dağoğlu T. Neurodevelopmental outcome of children wıith rhisoimmunization who were transfused in utero. 2003. Yayınlanmamış çalışma

Page 70: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Sıra Apgar 1 Apgar 5 P. Asfiksi İUT sayısı T skoru

1 9 10 - 2 33

2 9 10 - 2 41

3 8 9 - 3 52

4 9 10 - 2 28

5 5 8 - 2 42

6 5 9 - 2 34

7 1 8 + 2 45

8 4 5 + 3 44

9 1 1 + 4 29

10 2 8 + - 30

Page 71: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

Sonuç

• Rh izoimmunizasyonuna bağlı hemolitikhastalığın sıklığı azalmakla beraber devam etmektedir.

• Hiperbilirubinemi tedavisi etkin bir şekilde yapılmalıdır

• IVIG, seçilmiş, riskli olgularda kullanılmalıdır.

• Kısa vadeli morbiditelere dikkat edilmelidir.

• Uzun vadeli prognoz için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Page 72: Rh hastalığında postnatal takip - tphd.org.tr · –Ensefalopati riski (+) –Geç dönem anemi (+) •Ağır hemolitik hastalık: –Sıklık % 20-25 –Hidrops fetalis ve /veya

TEŞEKKÜR EDERİ[email protected]