rehberlİk ve araŞtirma merkezlerİ rehberlİk ve …
TRANSCRIPT
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
i
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI
REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZLERİ REHBERLİK VE DENETİM REHBERİ
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
ii
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Teftiş Kurulu Başkanlığı
Ankara, 2021
REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZLERİ REHBERLİK VE DENETİM REHBERİ
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
iii
BAKAN SUNUŞU
Eğitim, içerisindeki tüm bileşenler ve kademelerin birbirini etkilediği bütüncül bir sistemdir.
Küresel rekabet ortamında bilim ve teknolojinin ışığında çağdaş ve güçlü bir eğitim sistemi
oluşturabilmek; sorgulayan, tartışan, araştıran ve üreten bireyler yetiştirmek ve bunu toplumun tüm
kesimlerine olabildiğince yayabilmekle mümkündür. Nitelikli eğitimin toplumun tüm kesimlerine
yayılması, ülkemizi müreffeh devletler seviyesine çıkarma amacı doğrultusunda temel politikamızdan
biri olmalıdır. Oldukça büyük bir ölçeğe sahip eğitim sistemimiz ve genç nüfusumuz, eğitim alanında
atılan doğru ve yerinde adımlarla en büyük gücümüz haline gelecektir.
Tüm dünyayı derinden etkileyen salgın şartlarının ülkemizde eğitim alanında yol açtığı
kayıpları telafi etmek, akabinde eğitim sistemimizi uluslararası ölçekte daha fazla rekabet edebilir
düzeye getirebilmek için tutarlı, uyumlu ve destekleyici bir eğitim politikası ışığında etkili bir yönetim
anlayışı ile yönetimin iş ve işlemlerini, sistemin önceden belirlenen amaçlara ulaşıp ulaşmadığını
tespit edecek mekanizmalara ihtiyaç vardır. Kurumsal süreçlerin takip edilerek etkili ve verimli
çalışmayı sekteye uğratan unsurlara zamanında müdahale edilip bunların ortadan kaldırılması; sürekli
iyileştirme ve geliştirmeye yönelik sağlıklı bir işleyiş gerçekleştirilebilmesi denetim ile mümkündür.
Eğitimde daha iyi süreç ve sonuçlara ulaşmayı sağlamak amacıyla gerçekleştirilen denetim ve bu
süreçte yapılan rehberlik, birbirleriyle yakından ilgili olduğundan eğitim denetimine atfedilen değer de
günden güne artmaktadır.
Anayasamızın 42. maddesinde yer alan amir hükümler gereği ülkemizde gerçekleştirilen tüm
eğitim öğretim faaliyetlerinin denetim ve gözetimi Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülmektedir.
1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile bu görev Millî
Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığının uhdesine verilmiştir.
Bu kapsamda Teftiş Kurulu Başkanlığınca, Bakanlığın görev alanına giren konularda Bakanlık
personeline, Bakanlık okul ve kurumlarına, özel öğretim kurumlarına, gerçek ve tüzel kişilere
rehberlik etmek; önleyici, iyileştirici ve geliştirici bir yaklaşımla kurumsal faaliyetlere katkı sağlamak;
sunulan hizmetlerin süreç ve sonuçlarının mevzuata, önceden belirlenmiş amaç ve hedeflere,
performans ölçütlerine ve kalite standartlarına uygunluğunu analiz etmek ve kanıtlara dayalı olarak
değerlendirmek; elde edilen sonuçları rapor hâline getirerek ilgili birimlere ve kişilere iletmek;
müfettişler arasında uygulama birliği ve standartlaşmayı sağlamak amacıyla Bakanlığımıza bağlı okul,
kurum ve birimlerin özelliklerini dikkate alarak “Rehberlik ve Denetim Rehberleri” hazırlamıştır.
Hazırlanan ve güncellenen rehberlik ve denetim rehberlerinin Bakanlığımıza bağlı bütün birim, okul
ve kurumlara katkı sağlayacağı inancıyla uygulayıcılara başarılar dilerim.
Mahmut ÖZER Millî Eğitim Bakanı
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
iv
SUNUŞ
Kurumsal faaliyetlerin ve işlemlerin önceden belirlenen amaçlara ve kurallara uygun
gerçekleşip gerçekleşmediğinin ortaya konmasına yönelik inceleme süreci olan denetimde nihai amaç,
demokratik hukuk devleti ilkeleri doğrultusunda her türlü kamu kaynağının tespiti ve rasyonel biçimde
kullanılmasını sağlayarak, kamu yönetiminin, topluma daha iyi hizmet götürmesine yardımcı olmaktır.
Çağdaş denetim; kurumların işbirliği, bilimsellik ve nesnellik esaslarına dayalı olarak; güçlü
yanlarının vurgulanması, eksik yanlarının geliştirilebilmesi ve bu sayede kaynakların etkili ve verimli
bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla gerçekleştirilen tanılama, değerlendirme ve geliştirme
faaliyetlerinin bir bütünüdür. Bu kapsamda kurumlarda gerçekleştirilen eğitim öğretim faaliyetlerinin,
yetiştirilmek istenen insan tipine uygun olup olmadığı, öğrenmede rol oynayan tüm öğeler birlikte ele
alınarak değerlendirilir.
Son yıllarda çağdaş eğitim alanında ve kamu yönetiminde gerçekleşen değişim ve gelişimler,
denetim anlayışının yenilenmesi ihtiyacını beraberinde getirmiştir. Bu çerçevede ortaya çıkan sorunları
ve bu sorunlara yönelik çözüm yollarını çağdaş denetim ilkeleriyle ortaya koyabilmek, önleyici bir
bakış açısıyla kurumsal faaliyetlerin iyileşmesine katkıda bulunmak ve bu yolla kurumsal
hizmetlerdeki kaliteyi artırmak suretiyle kamu kaynaklarının etkin, verimli ve yerinde kullanılmasını
sağlamak Teftiş Kurulu Başkanlığının öncelikli hedefleri arasında yer almaktadır.
Anayasa’nın 42. maddesinde “Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılâpları doğrultusunda,
çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetimi ve denetimi altında yapılır.” 1739 Sayılı
Millî Eğitim Temel Kanunu’nun 56. maddesinde yer alan “Eğitim-öğretim hizmetinin, bu Kanun
hükümlerine göre Devlet adına yürütülmesinden, gözetim ve denetiminden Millî Eğitim Bakanlığı
sorumludur.” hükümlerine dayanarak, Teftiş Kurulu Başkanlığı Bakanlık teşkilatı ile bağlı kurum ve
kuruluşlarının her türlü faaliyet ve işlemleri ile ilgili olarak rehberlik ve denetim, inceleme ve
soruşturma işlerini yürütmektedir.
Dinamik bir özellik taşıyan eğitim ve eğitim denetimi anlayışındaki değişme ve gelişmeler,
denetim esaslarının yeniden ele alınmasını zorunlu hale getirmiştir. Bu çerçevede; 1 sayılı
Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Başkanlığımıza verilen
görev doğrultusunda hazırlanan ve güncellenen Rehberlik ve Denetim Rehberlerinin Türk Millî Eğitim
camiasına faydalı bir kaynak olmasını dilerim.
Metin ÇAKIR Teftiş Kurulu Başkanı
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
v
İÇİNDEKİLER
BAKAN SUNUŞU ...................................................................................................................... iii
SUNUŞ ........................................................................................................................................ iv
BİRİNCİ BÖLÜM (KAVRAMSAL ÇERÇEVE)
A. AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR ............................................................. 1
B. REHBERLİK VE DENETİM İLKELERİ ........................................................................... 3
C. REHBERLİK VE DENETİM ESASLARI .......................................................................... 3
I. REHBERLİK VE DENETİM SÜRECİNİN PLANLANMASI VE YÜRÜTÜLMESİ ..... 3
1. ÇALIŞMA GRUP SORUMLUSU VE MÜFETTİŞLERİN GÖREVLERİ .................. 3
1.1. Çalışma Grup Sorumlusunun Görevleri ........................................................................... 3
1.2. Müfettişlerin Görevleri ..................................................................................................... 4
2. ÖN ÇALIŞMA ...................................................................................................................... 5
2.1. Bilgi Toplama/Ön Araştırma ............................................................................................ 5
2.2. Potansiyel Sorunlu Alanların Belirlenmesi (Risk Değerlendirmesi) ................................ 5
2.3. Rehberlik ve Denetim Araçlarının Belirlenmesi .............................................................. 5
2.4. Rehberlik ve Denetim Öncesi Hazırlık Toplantısı ............................................................ 5
3. ALANDA REHBERLİK VE DENETİM UYGULAMASI............................................... 5
3.1. Rehberlik ve Denetim Uygulama Süreci ......................................................................... 5
3.2. Bulguların Elde Edilmesi ve Önerilerin Geliştirilmesi ..................................................... 5
3.3. Bulguların Denetlenen Kurumla Paylaşılması .................................................................. 6
3.4. Değerlendirme Toplantısı ................................................................................................. 6
II. REHBERLİK ve DENETİM RAPORLAMA STANDARTLARI ..................................... 6
1. RAPORLAMA İLKELERİ ................................................................................................. 6
2. RAPOR YAZIM İLKELERİ .............................................................................................. 6
3. RAPORUN KAPSAM VE BİÇİMİ .................................................................................... 7
3.1. Rapor Kapağı .................................................................................................................... 7
3.2. Rapor Metni ...................................................................................................................... 7
3.2.1. Giriş ............................................................................................................................. 7
3.2.2. Denetim Alanlarının İncelenmesi ve Değerlendirilmesi .............................................. 7
3.2.2.1. Sorunlar .................................................................................................................. 7
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
vi
3.2.2.2. Çözüm Önerileri ..................................................................................................... 7
3.2.3. İzleme ve Değerlendirme............................................................................................. 7
3.2.4. Yönetici Bilgileri ......................................................................................................... 8
3.2.5 Örnek Uygulamalar ...................................................................................................... 8
3.2.6. Genel Değerlendirme................................................................................................... 8
4. RAPOR EKLERİ ................................................................................................................. 8
5. REHBERLİK VE DENETİM RAPORUNUN HAZIRLANMASI VE SUNULMASI .. 8
6. ARA RAPOR ........................................................................................................................ 8
III. İZLEME VE DEĞERLENDİRME ..................................................................................... 8
IV. DENETİM REHBERİNİN KAPSAM VE SINIRLILIĞI ................................................. 8
İKİNCİ BÖLÜM (REHBERLİK VE DENETİM REHBER İÇERİĞİ)
A. RAPOR KAPAĞI ................................................................................................................. 10
A. REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZLERİ REHBERLİK VE DENETİM REHBERİ .................................................................................................................................. 11
1. GIRIŞ ................................................................................................................................ 11
2. EĞİTİM ÖĞRETİM FAALİYETLERİNİ DESTEKLEYİCİ HİZMETLER .................... 11
3. YÖNETİM FAALİYETLERİ ........................................................................................... 28
4. MALİ İŞ VE İŞLEMLER ................................................................................................. 32
5. COVİD 19 TEDBİRLERİ KAPSAMINDA YAPILAN ÇALIŞMALAR ........................ 34
6. İZLEME VE DEĞERLENDİRME ................................................................................... 35
7. YÖNETİCİ BİLGİLERİ.................................................................................................... 36
8. ÖRNEK UYGULAMALAR ............................................................................................. 36
9. GENEL DEĞERLENDİRME ........................................................................................... 36
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
1
A. AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR
Amaç: Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul ve kurumların denetiminde
uygulanacak esasları belirlemektir.
Kapsam: Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul ve kurumları kapsar.
Dayanak: Anayasa’nın 42’nci maddesindeki, “Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve
inkılâpları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetimi ve denetimi
altında yapılır.”,
1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nun 56 ncı maddesindeki, “Eğitim-öğretim
hizmetinin, bu Kanun hükümlerine göre Devlet adına yürütülmesinden, gözetim ve denetiminden
Millî Eğitim Bakanlığı sorumludur.”,
1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin
320’nci maddesinde yer alan;
“(1)Teftiş Kurulu Başkanlığı, Bakanın emri veya onayı üzerine aşağıdaki görevleri yapar:
a) Bakanlığın görev alanına giren konularda Bakanlık personeline, Bakanlık okul ve
kurumlarına, özel öğretim kurumlarına ve gerçek ve tüzel kişilere rehberlik etmek,
b) Bakanlığın görev alanına giren konularda faaliyet gösteren kamu kurum ve
kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler ile gönüllü kuruluşlara, faaliyetlerinde yol gösterecek plan ve
programlar oluşturmak ve rehberlik etmek,
c) Bakanlık tarafından veya Bakanlığın denetiminde sunulan hizmetlerin kontrol ve
denetimini ilgili birimlerle iş birliği içinde yapmak, süreç ve sonuçlarını mevzuata, önceden
belirlenmiş amaç ve hedeflere, performans ölçütlerine ve kalite standartlarına göre analiz etmek,
karşılaştırmak ve ölçmek, kanıtlara dayalı olarak değerlendirmek, elde edilen sonuçları rapor
hâline getirerek ilgili birimlere ve kişilere iletmek,
ç) Bakanlık teşkilatı ve personeli ile Bakanlığın denetimi altındaki her türlü kuruluşun
faaliyet ve işlemlerine ilişkin olarak, usulsüzlükleri önleyici, eğitici ve rehberlik yaklaşımını ön
plana çıkaran bir anlayışla, Bakanlığın görev ve yetkileri çerçevesinde denetim, inceleme ve
soruşturma iş ve işlemlerini Bakanlık Maarif Müfettişleri aracılığıyla yapmak,
d) Her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumları ile il ve ilçe millî eğitim
müdürlüklerinin rehberlik, işbaşında yetiştirme, denetim, değerlendirme, inceleme, araştırma ve
soruşturma hizmetlerini Bakanlık Maarif Müfettişleri aracılığıyla yürütmek”,
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
2
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 11’nci maddesindeki, “Kurumlar ve bu
kurumlarda görevli personel, Bakanlığın denetimi ve gözetimi altındadır”,
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 59’ncu
maddesindeki, “Bu kanunun uygulanmasına ilişkin işlemlerin denetimi, Kurumun denetim ve
kontrol ile görevlendirilmiş memurları eliyle yürütülür… Kamu idarelerinin denetim ve kontrolle
görevlendirilmiş memurları, kendi mevzuatı gereğince işyerlerinde yapacakları soruşturma,
denetim ve incelemeler sırasında, çalıştırılanların sigortalı olup olmadığını da tespit ederek,
sigortasız çalıştırılanları Kuruma bildirmek zorundadır.” hükümleri denetimin dayanağını teşkil
etmektedir.
Tanımlar:
Bilgi Notu (Föy): Denetimde görevli müfettişlerce rapor yazımında esas alınmak üzere
hazırlanan, denetlenen kurumla ilgili tespit ve önerileri içeren değerlendirme yazısıdır.
Çalışma Grubu Sorumlusu: Denetim, inceleme, araştırma ve soruşturma işlemlerinin
gruplar hâlinde yürütülmesi durumunda, çalışma grubunun sorumlusu olarak iş bölümü yapmak,
işlerin düzenli ve zamanında yürütülmesini sağlamakla görevli en kıdemli müfettişi ifade eder.
Çalışma Planı: Denetim grubunca hazırlanan, denetlenecek okul/kurum ile ilgili
rehberlik ve denetim faaliyetlerini ve süresini gösteren plandır.
Değerlendirme Toplantısı: Denetim sonunda bulgu ve önerilerin ilgililerle paylaşıldığı
toplantıdır.
Denetim: Genel olarak kamuda, özel ve tüzel kişiliği bulunan kurum ve kuruluşlarda
yapılmakta olan işlerin; kaynak, imkan ve şartlar dikkate alınarak, yasal çerçeve ile belirlenen
amaç, öngörülen temel ilke ve hedeflere uygunluğunu, doğruluğunu, düzenliliğini, verimliliğini,
ekonomikliğini, etkinliğini; objektif, geçerli, güvenilir ölçütlere göre karşılaştırma yapabilme,
ulusal standartlara ve planlanan esaslara göre durumunu ortaya koyma, giderilebilir eksiklikler
için rehberlikte bulunma, değişim ve gelişim için misyon ve vizyon kazandırmaya ilişkin öneriler
getirme sürecidir.
Denetim Emri: Yapılacak rehberlik ve denetimle ilgili olmak üzere Teftiş Kurulu
Başkanlığının müfettişlere verdikleri/duyurdukları rehberlik ve denetim işlevine ait
görevlendirme talimatıdır.
Gelişim Planı: Denetim sonuç ve önerilerine göre, denetlenen kurumca hazırlanan,
okul/kurum/personeli geliştirmeye yönelik ayrıntılı çalışmaları içeren ve zaman çizelgesine
bağlanan plandır.
Müfettiş: Bakanlık Maarif Müfettiş Yardımcısı, Bakanlık Maarif Müfettişi ve Bakanlık
Maarif Başmüfettişini ifade eder.
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
3
Rapor: Müfettişlerinin, rehberlik ve denetim raporlama standartlarına göre
düzenlediği rapordur.
Raportör: Rapor yazımını gerçekleştiren müfettişlerdir.
Rehberlik: Bakanlığın görev alanına giren konularda Bakanlık personeline, Bakanlığa
bağlı okul ve kurumlarına, özel öğretim kurumlarına, gerçek ve tüzel kişiler ile gönüllü
kuruluşlara faaliyetlerinde yol göstermek, programlar oluşturmak, eğitim-öğretim ile diğer
çalışma ve uygulamalarda, kaynakların etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak, verimliliği
artırmak, mevzuata uygunluğu sağlamak, eğitim-öğretim düzeyini yükseltmek ile denetim ve
rehberlik çalışmaları sırasında görevlileri bilgilendirmek, onları hizmet içinde yetiştirmek için
yapılan her türlü meslekî yardım ve önerileri kapsayan hizmetler bütünüdür.
Rehberlik ve Denetim Öncesi Hazırlık Toplantısı: Denetim öncesinde grup sorumlusu
başkanlığında yapılan toplantıdır.
B. REHBERLİK VE DENETİM İLKELERİ
Rehberlik ve denetimde aşağıdaki ilkeler gözetilir:
Rehberlik ve denetim faaliyetleri ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde:
a) Bireysel ve kurumsal farklılıklar ile çevresel faktörleri dikkate almalıdır.
b) Yol gösterici ve önleyici rehberliği öne çıkararak düzeltmeyi, iyileştirmeyi ve
geliştirmeyi esas almalıdır.
c) İyi uygulama örneklerini yaygınlaştırmalıdır.
ç) Sistemin risk alanlarının belirlenmesini ve giderilmesini sağlamalıdır.
d) Usulsüzlük ve yolsuzlukları önlemelidir.
e) Açık, şeffaf, eşit, demokratik, bütüncül, güvenilir ve tarafsız olmalıdır.
f) İşbirliğini ve katılımı esas almalıdır.
g) Başarıyı ön plana çıkarmalı, teşvik etmeli ve ödüllendirmelidir.
ğ) Bilimsel ve objektif esaslara dayalı olmalıdır.
h) Etkili, ekonomik ve verimli olmalıdır.
C. REHBERLİK VE DENETİM ESASLARI
I. REHBERLİK VE DENETİM SÜRECİNİN PLANLANMASI VE YÜRÜTÜLMESİ
1. ÇALIŞMA GRUP SORUMLUSU VE MÜFETTİŞLERİN GÖREVLERİ
1.1. Çalışma Grup Sorumlusunun Görevleri
Çalışma grubu sorumlusunun görevleri
a) Grubu temsil etmek, grupça yapılacak inceleme ve denetim çalışmalarının zamanında ve
düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak.
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
4
b) İşleri dengeli bir şekilde dağıtarak grubun çalışma programını hazırlamak, müfettişlere
bildirmek ve bir örneğini Teftiş Kurulu Başkanlığına göndermek, Teftiş Kurulu Başkanlığınca
sonradan gönderilen veya denetimler sırasında ortaya çıkan işleri müfettişlere dağıtmak.
c) Çalışma grubundaki müfettişlerle iş birliği hâlinde denetimlerde izlenecek yöntemi
belirlemek.
ç) Müfettiş yardımcılarının yetişmelerine yardımcı olmak.
d) Okul ve kurumlarda düzenlenen toplantılara gerektiğinde katılarak grup adına toplantıyı
yönetmek.
e) Grubun çalışmalarına ilişkin, gerektiğinde Başkanlığa yazılı rapor vermek.
1.2. Müfettişlerin Görevleri
Müfettişlerin görevleri
a) 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin
320 nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen görevleri yapmak.
b) Denetim, rehberlik, inceleme, soruşturma çalışmaları neticesinde düzenleyecekleri
raporları en geç yirmi gün, kapsamlı işlerde ise verilen ek süre içinde tamamlamak.
c) Beraber çalıştıkları müfettiş yardımcılarının mesleki gelişimlerine katkı sağlamak.
ç) Görevlendirilecekleri birim, kurul ve komisyonlardaki çalışmaları yürütmek.
d) Denetimler sırasında öğrenmiş oldukları ve görev emrinin dışında kalan yolsuzluklar
için, sorumlular hakkında, tabi oldukları soruşturma usulüne uygun olarak, gecikmeden hadiseye
el koyabilmek üzere durumu hemen Teftiş Kurulu Başkanına bildirmek, gecikmesinde zarar
öngörülen ve delillerin kaybına meydan verebilecek hâllerde delilleri toplamak.
e) Mevzuatın uygulanmasından doğan sonuçlar üzerinde inceleme yaparak, görülecek
yanlışlık ve eksikliklerin giderilmesi ve düzeltilmesi yollarını araştırma ve işlerin istenen
seviyede yürümesini sağlamak için alınması gereken tedbirleri ve düşünceleri raporla Başkanlığa
bildirmek.
f) Bakanlık Makamının ilgili emir ve onayları dâhilinde çeşitli konularda yurt içinde ve
dışında araştırmalar yapmak, görevlendirildikleri komisyon, kurs, seminer ve toplantılara
katılmak.
g) 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu
kapsamındaki suçların soruşturulmasında bu Kanun hükümleri, 4483 sayılı Kanuna tabi olanlar
hakkında yaptıkları ön incelemelerde bu Kanunun ve bu Kanunda açıklık olmayan hâllerde 5271
sayılı Kanunun ilgili hükümlerinde yer alan usul ve esaslar uyarınca hareket etmek.
ğ) Verilen diğer görevleri yapmak.
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
5
2. ÖN ÇALIŞMA
Ön çalışma; bilgi toplama/ön araştırma, potansiyel sorunlu alanlar, rehberlik ve denetim
araçlarının belirlenmesi ile rehberlik ve denetim öncesi hazırlık toplantısı safhalarından oluşur.
2.1. Bilgi Toplama/Ön Araştırma
Müfettiş gerçekleştireceği rehberlik ve denetim öncesinde ihtiyaç duyabileceği bilgileri
toplayarak bir ön araştırma yapar.
Bu kapsamda;
a) Okul/kuruma ilişkin mevzuat, stratejik plan, kalite standartları ve üst politika belgeleri,
b) Önceki denetimlere ilişkin raporlar,
c) Görev/iş dağılımı ve görev tanımları,
ç) Yönetici, öğretmen ve diğer personelin görevine ilişkin yaptığı çalışmaları,
d) Yönetici, öğretmen ve diğer personelin disiplin işlemleri,
e) Yönetici, öğretmen ve diğer personelin ödül ve başarı belgeleri,
f) Paydaş ve çeşitli kaynaklardan elde edilen veriler,
g) Bakanlık veri tabanı ile Rehberlik ve Denetim Bilgi İşlem Sisteminden (REDBİS)
elde edilen bilgilerden yararlanılır.
2.2. Potansiyel Sorunlu Alanların Belirlenmesi (Risk Değerlendirmesi)
Denetim grubu tarafından bilgi toplama/ön araştırma sonunda elde edilen verilere göre
potansiyel sorunlu alanlar belirlenir. Kurum / okulda tespit edilen potansiyel sorunlu alanlar
etki düzeyine göre öncelik sırasına konulur ve çalışma planında gösterilir.
2.3. Rehberlik ve Denetim Araçlarının Belirlenmesi
Müfettiş, rehberlik ve denetimler sırasında gerekli gördüğü uygun denetim araçlarını
(gözlem, görüşme, belge inceleme vb.) geliştirerek kullanabilir.
2.4. Rehberlik ve Denetim Öncesi Hazırlık Toplantısı
Çalışma grubu, rehberlik ve denetim uygulaması öncesinde denetlenecek kurum / okul
yönetimiyle rehberlik ve denetimin amacı, süresi ve kapsamıyla ilgili bir toplantı gerçekleştirir.
3. ALANDA REHBERLİK VE DENETİM UYGULAMASI
3.1. Rehberlik ve Denetim Uygulama Süreci
Rehberlik ve denetim uygulamalarında, son denetim tarihinden itibaren yürütülen iş ve
işlemler esas alınır. Ancak son denetim tarihi üç yıldan önce ise son üç yıl dikkate alınır.
3.2. Bulguların Elde Edilmesi ve Önerilerin Geliştirilmesi
Çalışma grubu bu aşamada, kendi içinde yaptığı görev paylaşımı doğrultusunda, denetim
sürecinde bulgulara ulaşma yoluna gider. Denetim sonucunda elde ettiği bulguları
değerlendirerek, okul/kurum yönetimi ve çalışanlarına katkı sağlayacak, okulun/kurumun
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
6
performansını artıracak öneriler geliştirir.
3.3. Bulguların Denetlenen Kurumla Paylaşılması
Çalışma grubu; denetim çalışması sürecinde elde ettiği bulguları denetlenen okul/kurum
yönetimi ve gerektiğinde çalışanlarıyla paylaşır.
3.4. Değerlendirme Toplantısı
Denetim sonucunda elde edilen sonuç ve öneriler okul/kurum personeli ile görüşülerek
değerlendirilir.
II. REHBERLİK ve DENETİM RAPORLAMA STANDARTLARI
Rehberlik ve denetim sonunda, denetim ilke ve esasları ile raporlama standartları dikkate
alınarak denetim raporu yazılır.
1. RAPORLAMA İLKELERİ
Rehberlik ve denetim raporu düzenlenirken aşağıdaki ilkeler gözetilir:
a) Raporda rehberlik ve denetimin amacı, kapsamı, tespitler, sorunlu alanlar ile öneriler
ve sonuçlar belirtilmelidir.
b) Raporlardaki ifadeler, doğru, tarafsız, yapıcı, açık ve anlaşılır olmalıdır.
c) Daha önceki raporlarda yer alan tespit ve önerilere yer verilir.
ç) Raporlar belirlenen süre içerisinde tamamlanarak ilgili makama sunulmalıdır.
d) İşin gereğine göre ihtiyaca hizmet edeceği düşünülen ve zamanlama gereği öncelikle
bildirilmesi gereken hususların varlığı halinde esas rapor düzenlenene kadar ara rapor
düzenlenebilir.
e) Rapora dayanak teşkil edecek özellik arz eden dokümanlar rapora ek yapılabilir.
f) Denetim faaliyetleri sırasında tespit edilen iyi örnek teşkil edecek uygulamalara yer
verilmelidir.
g) Raporun düzenlenmesi, sunulması ve saklanmasında gizlilik ilkesi gözetilir.
ğ) Raporlarda mevcut durum özetlendikten sonra; tespit, öneri, görüş ve kanaatler,
kanıtlara ve mevzuata dayandırılarak açıklanmalıdır.
h) Rapor yazımında imla kurallarına uyulmasına özen gösterilir.
2. RAPOR YAZIM İLKELERİ
Raporun yazılması sırasında aşağıdaki ilkeler gözetilmelidir.
Doğruluk; Raporun gerçeklere dayanmasını ifade eder.
Tarafsızlık; Gözlem, tespit, sonuç ve önerilerin gerçeğe dayalı, çarpıtmadan uzak ve
önyargısız olarak ortaya konulmasını ifade eder.
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
7
Açıklık; Raporun yeterli bilgiyi anlaşılır şekilde ortaya koymasını ifade eder.
Ölçülebilirlik; Raporda getirilen tekliflerin, önerilerin, yorumların karşılaştırılabilir ve
rakamsal olarak ortaya konulmasını ifade eder.
Özlük (Kısalık); Anlatılmak istenen ifadelerin uzun ve bağlantılı cümlelerden ziyade
kısa, anlaşılabilir olarak ortaya konulmasını ifade eder.
Yapıcılık; Kişileri ve geçmişi eleştirmekten ziyade geleceğe ışık tutmayı,
iyileştirmeyi, sistemi değerlendirmeyi ifade eder.
Tamlık; Raporu okuyan herkesin yeni bir açıklamaya ihtiyaç duymadan anlayabileceği
şekilde yazılmasını ifade eder.
Zamanlılık; Raporun idarenin işini kolaylaştıracak, ona değer katacak yeterli bir zaman
içerisinde düzenlenmesini ve sunulmasını ifade eder.
3. RAPORUN KAPSAM VE BİÇİMİ
3.1. Rapor Kapağı
Rehberlik ve denetimde bulunulan kuruma ait bilgilerin yer aldığı bir kapak hazırlanır.
3.2. Rapor Metni
3.2.1. Giriş
Görev emrinin tarih ve sayısı ile denetlenen kuruma ilişkin bilgiler kısaca yazılır.
3.2.2. Denetim Alanlarının İncelenmesi ve Değerlendirilmesi
Denetlenen bölümün/alanın; mevzuata, önceden belirlenmiş amaç ve hedeflere,
performans ölçütlerine, kalite standartlarına göre analiz edilmesi, karşılaştırılması ve ölçülmesi,
kanıtlara dayalı olarak değerlendirilmesini içerir.
3.2.2.1. Sorunlar
Denetim alanlarının incelenmesi ve değerlendirilmesinden sonra tespit edilen
hususlardır.
3.2.2.2. Çözüm Önerileri
Denetim sonunda tespit edilen sorunların giderilmesine yönelik getirilen gerçekçi,
uygulanabilir ve kurumun gelişimine katkı sağlayan önerilerdir.
3.2.3. İzleme ve Değerlendirme
Rehberlik ve denetim yapılan kurumun bir önceki denetim raporunda yer alan tespit ve
önerilerin uygulanmasına ilişkin olarak, denetlenen birimce hazırlanan “Gelişim Planı”
çerçevesinde yürütülen çalışmalar ve düzeyi değerlendirilir. Varsa sorunlar ve çözüm
önerilerine yer verilir.
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
8
3.2.4. Yönetici Bilgileri
Denetim sürecinde çalışmaları değerlendirilen yöneticilere bu bölümde yer verilir.
3.2.5. Örnek Uygulamalar
Varsa örnek uygulamalar hakkında raporda kısa özet bilgi verilir, ayrıca uygulamalara
yönelik ayrıntılı rapor ek olarak düzenlenir.
3.2.6. Genel Değerlendirme
Bu bölümde kurumda yapılan rehberlik ve denetimin hangi önceliklere göre yapıldığı,
denetimin planlanan şekilde bitirilip bitirilemediği, denetim planlanan şekilde yapılamadıysa
bunun nedenleri ve alınacak önlemler ile varsa inceleme/soruşturma onay talebi belirtilir.
4. RAPOR EKLERİ
Denetim grubu tarafından rapora eklenmesi uygun görülen belgeler (varsa) ek listesi
yapılarak rapora eklenebilir.
5. REHBERLİK VE DENETİM RAPORUNUN HAZIRLANMASI VE SUNULMASI
Rehberlik ve denetim raporu hazırlanarak ve varsa ekleriyle birlikte rehberlik ve
denetim tamamlandıktan sonra en kısa süre (azami 20 gün) içerisinde Başkanlığına sunulur.
6. ARA RAPOR
Denetim sürecinde; ivedi olarak işlem yapılması gereken hususların iletilmesi, denetim
faaliyetiyle ilgili ortaya çıkan bir değişikliğin bildirilmesi, acil olarak önlem alınmasının
gerekliliği durumunda Başkanlığa ara rapor verilebilir. Başkanlığın isteği üzerine de denetim
grubunca ara rapor düzenlenir. Ara rapor, belli bir şekil şartına tabi değildir. Ancak ara rapor
yazılması rehberlik ve denetim sonunda rapor yazılması ihtiyacını ortadan kaldırmaz.
III. İZLEME VE DEĞERLENDİRME
Rehberlik ve denetim raporu Teftiş Kurulu Başkanlığınca denetlenen kuruma gönderilir.
Rehberlik ve denetim raporları ilgili birim ve kuruma gönderildiği tarihten itibaren bir ay
içerisinde, raporda tespit edilen hususlar ve getirilen öneriler doğrultusunda, denetlenen kurumca
hazırlanan gelişim planı, Uygulama durumunun izlenmesi için ilgili il / ilçe milli eğitim
müdürlüklerine gönderilir.
IV. DENETİM REHBERİNİN KAPSAM VE SINIRLILIĞI
Bu denetim rehberi hazırlanırken, Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
Yönetmeliğinin 48. maddesinde belirtilen rehberlik hizmetlerinin çeşitleri, kapsamı ve
uygulanması hususları referans alınmıştır. Bu rehberle müfettişlere denetimlerde yol göstermek,
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
9
kurum / okul denetiminde uygulama birliği sağlamak ve sorunlu alanların önceliklendirilerek
denetim yapılmasını gerçekleştirmek amaçlanmıştır. Rehber, kurumların işleyişi ile ilgili yasal
düzenlemeleri kaldırmaz, kısıtlamaz ve sınırlandırmaz. Denetim sırasında kurumların özelliğine
göre ortaya çıkabilecek özel durumlar, kurum / okulun şartlarından kaynaklanabilecek ve
rehberde öngörülemeyen istisnai hususların ortaya çıkması halleri denetimin dışında bırakılamaz.
Denetimlerde yürürlükteki hukuki düzenlemeler dikkate alınacaktır. Ayrıca denetim rehberinde
yer almayan hususlar için ilgili mevzuat hükümlerine göre rehberlik ve denetim yapılacaktır.
Rehberde yer alan mevzuat atıfları bilgi amaçlıdır.
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
10
Tef
tiş
Ku
rulu
Baş
kan
lığı
T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Teftiş Kurulu
İL/İLÇE …………. REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
(DENETİM RAPORU)
▪ Kurum Kodu :
▪ Web adresi :
▪ E-posta adresi :
▪ Telefon ve Faks No :
▪ Bir önceki denetim tarihi :
▪ Yönetici sayısı :
▪ Kadrolu öğretmen sayısı :
▪ Sözleşmeli Öğretmen sayısı :
▪ Kurumun görev alanındaki hizmet verilen ilçeler :
▪ İlçelerin Toplam Nüfusu :
▪ Merkeze Bağlı Toplam Okul/Kurum Sayısı :
Öğrenci/birey mevcudu :
Hizmetler 0-36 Ay Okul öncesi
İlkokul Ortaokul Lise
Yaygın Eğitim/Hayat
Boyu Öğrenme Kurumları
Genel Toplam
K E K E K E K E K E K E
Eğitsel Değerlendirme ve Tanılama
Rehberlik ve Psikolojik Danışma
Toplam
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
11
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
Teftiş Kurulu
Sayı : Tarih Konu:
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞINA
1.GİRİŞ
Bakanlık Makamının ……….. tarihli ve …….. sayılı Makam Onayı ile Teftiş Kurulu Başkanlığının
……… tarihli ve ………. sayılı görevlendirme emirleri gereğince, ……..ili ……….ilçesinde bulunan
……….. Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğünün genel denetimi ……. tarihleri arasında
grubumuzca yapılmış olup, yürütülen genel denetim çalışmalarında Eğitim-Öğretim Faaliyetlerine ilişkin
süreç ve sonuçların Milli Eğitim Bakanlığınca hazırlanan Öğretim Programlarına uygunluğu ilgili kişi ve
birimler ile iş birliği içinde, mevzuata, önceden belirlenmiş amaç ve hedeflere göre incelenerek
değerlendirilmiş; tespit edilen hususlar aşağıda açıklanmıştır.
2. EĞİTİM-ÖĞRETİM FAALİYETLERİNİ DESTEKLEYİCİ HİZMETLER
Bu ana başlık altında, rehberlik ve araştırma merkezi ile ilgili genel bilgiler, fiziki ortamlar, eğitim-
öğretimi destekleyici mahiyette olan rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri ile özel eğitim
hizmetlerinin süreç ve sonuçlarıyla ilgili denetim standartlarına yer verilmiştir.
2.1. Genel Bilgiler
(Bu bölümde detaya girilmeden kurumun kısaca tanıtımı yapılacaktır. )
2.2. Fiziki Ortamlar
2.2.1. Merkezin Fiziki Koşullarının Yeterlik Durumu
1. Türk Bayrağı, Atatürk köşesi ile diğer tablo ve resimler; (Türk Bayrağı Kanunu Md.3; Türk Bayrağı Tüzüğü
Md. 6, 7, 8, 9; MEB Kurum Tanıtım Yönetmeliği Md. 8,9,10,11,12;MEB Kurum Tanıtım Kılavuzu)
2.Kurum bahçesinde Atatürk büstünün bulunması; bakım ve korumasının yapılması durumu (1928 Sayılı TD, MEB. 14.01.1981/282-81 Sayılı Genelge)
3. Rehberlik ve araştırma merkezinde en az biri ses yalıtımlı olmak üzere 2 test odası, 6 çalışma odası, 1
gözlem odası, 50 kişi kapasiteli toplantı salonu bulunması, merkez bina ve bölümlerinin hizmet
gereklerine göre düzenlenmesi durumu; bina ve bölümlerinin yeterlilik durumu ile temizlik ve
bakımı (Millî Eğitim Bakanlığı Kurum Açma, Kapatma ve Ad Verme Yönetmeliği Md. 8/c, MEB Kurum Tanıtım Yönetmeliği
Md. 5, 6, 7; MEB Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği Md. 6, 7, 10, 11, 12; Okul Kütüphaneleri Standart Yönergesi Md. 6; Okul
Kantinlerine Dair Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği; 2092 sayılı TD Yayınlanan MEB Temizlik Rehberi; Okullardaki ortak
kullanım alanlarının hijyeni konulu 2016/10 sayılı Genelge)
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
12
4. Kurum tabelası ile yönlendirme ve adlandırma tabelalarının mevzuata uygun olarak asılması durumu
(MEB Kurum Tanıtım Yönetmeliği)
2.2.2. Güvenlik Önlemleri
1. Yangından korunma önlemleri ile yangın söndürme tedbirlerinin yeterliliği; elektrik tesisatı ile varsa
kalorifer kazanı/kombi/klima ve asansör, ısıtma sistemleri (doğalgazlı, kaloriferli veya elektrikli),
havalandırma tesisatının periyodik bakım ve kontrolünün yetkili servislere yaptırılarak belgelendirilmesi, bu
sistemlerin bakımlı ve çalışabilir vaziyette olması; deprem, sel gibi afetlerle mücadeleye dönük faaliyetler ve
alınan tedbirlerin yeterliliği; kurumun bahçesi varsa temizliği ve bakımı; binada (varsa) yapılan fiziki
değişikliklerin onaya bağlanması; bölümlerin yeterlik durumu vb. hususların değerlendirilmesi (Binaların
Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik; Binaların Kalorifer Dairesinin Tertip ve Düzeni, Kalorifercilik Yeterlik Belgesi Ve
Kalorifer Yakma Talimatı; MEB Koruyucu Güvenlik Özel Talimatı; MEB Savunma Sekreterliği çıkışlı 2005/52 sayılı genelge;
MEB Yangın Önleme ve Söndürme Yönergesi, MEB 2009/90 Sayılı Genelge )
Tablo 1: Deprem, Yangın ve Doğal Afetler Hazırlık Durumu Uygun Evet Hayır
Binada yangın söndürme sistemi vardır. Yangın çıkış kapıları acil durumlarda kaçış için hazır olarak bulunmaktadır. Bina kaçış merdivenleri ve yolları üzerinde engeller bulunmamaktadır. İkaz-alarm tatbikatı yapılarak kayıtları tutulmaktadır. Personel tahliye tatbikatı yapılarak kayıtları tutulmaktadır. Binanın depreme karşı dayanaklılığına ilişkin ilgili kurumlardan teknik rapor alınmıştır. Deprem anında devrilebilecek kitaplık, dolap gibi ağır ve yüksek eşyalar duvara sabitlenmiştir. Deprem tatbikatı yapılarak kayıtları tutulmaktadır. Elektrik tesisatının periyodik kontrolü yapılmış ve rapora bağlanmıştır. Personel ve engelli birey mevcudu; 200 ve üstünde ise 'Sivil Savunma Planı', 200'ün altında ise 'Sivil Savunma Tedbir Planı' yapılmıştır.
"Sabotajlara karşı korunma planı" hazırlanmış ve her yıl güncellenmektedir. Gerekli malzemelerin bulunduğu ilk yardım dolabı veya çantası bulunmaktadır.
2. Sivil savunma önlemleri, kurumun iç-dış güvenliği ile sabotajlara karşı gerekli önlemlerin alınmış
olması (28.12.1988 tarih ve 20033 sayılı R.G.de yayımlanan Sabotajlara Karşı Koruma Yönetmeliği, Md.11)
3. Sivil savunma ve itfaiye teşkilatlarından da yararlanılarak, sivil savunma ve yangınlara yönelik ikaz-
alârm tatbikatı, deprem haftasında personel tahliye tatbikatının yapılması ve tatbikatlarla ilgili raporların
düzenlenmesi durumu (Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Md. 129; MEB Yangın Söndürme ve Önleme
Yönergesi Md. 89),
4. Doğalgaz ve LPG tesisatlı kazan dairelerinin işletilmesinde Binaların Yangından Korunması Hakkında
Yönetmelik 55. Maddesindeki hükümlerin dikkate alınması; Binada yangın alarm sisteminin (Kurum
binası 21,50 m den yüksek ve 5000 m2 den büyük ise) oluşturulması durumu (Binaların Yangından Korunması
Hakkında Yönetmelik, Md. 74, 75)
5. Engelliler için gerekli önlemlerin alınması durumu,
6 Acil durum kaçış yollarının oluşturulması ve işaretlerle gösterilmesi; doğalgaz kullanılan alanlara
(kazan dairesi, mutfak, çay ocağı vb.) güvenlik için gaz alarm detektörünün konulması (2008/71 nolu “Yangın
Emniyet Tedbirleri” konulu Genelge)
7. Binanın depreme karşı dayanaklılık durumu ile kurumda depreme karşı alınan önlemlerin yeterliliği (MEB Deprem Kılavuzu, 1423 ve 2105 sayılı TD, MEB Sivil Savunma Denetim Rehberi)
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
13
2.2.3. Araç-gereç Yeterlilik Durumu
1. Merkezde kullanılan bilgisayar, psikolojik ölçme araçları, diğer araç-gereç cihaz ve tesisat gibi
materyallerin yeterlik durumu (Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 14)
2.3. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri
Öğretim etkinlikleri içinde yer alan hazırlık ve uygulama süreçlerine bu bölümde yer verilmiştir.
2.3.1. Hazırlık
1. Eğitim-öğretim yılı başında e-Rehberlik sistemi üzerinden bölümün yıllık çalışma planının
hazırlanması, yıllık çalışma planının merkez komisyon toplantısında paylaşılması (MEB Rehberlik ve
Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(3)-a,b)
2. Eğitim öğretim yılı başı toplantısında, eğitim öğretim yılı boyunca yapılacak çalışmaların
planlanması, ihtiyaç duyulan ekip, komisyon ve çalışma gruplarının oluşturulması (MEB Rehberlik ve
Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-a/8)
3. Okul rehberlik ve psikolojik danışma programının hazırlanmasında eğitim kurumlarına müşavirlik
edilmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-a/1),
4. Hizmetlerde kullanılacak ölçme araçlarının tespiti, temini, geliştirilmesi ile rehberlik ve psikolojik
danışma servislerine dağıtımı için yapılacak çalışmaların planlanması ve yürütülmesi (Millî Eğitim Bakanlığı
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Yönergesi Md. 5-(4)-ç/11)
Tablo 2: Okul Rehberlik Servislerine Dağıtımı Yapılan Ölçme Araçları Kurum Türü Kurum
Sayısı Test Anket Form Ölçek Diğer Toplam
Anaokulu İlkokul Ortaokul Ortaöğretim Mesleki Ortaöğretim Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Diğer Toplam
2.3.2. Uygulama
Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri bölümünün hizmet alanlarına ilişkin süreçlere bu bölümde
yer verilmiştir.
2.3.2.1 Okul rehberlik ve psikolojik danışma hizmet alanı;
1. Eğitim kurumlarınca hazırlanarak e-Rehberlik sistemi üzerinden rehberlik ve araştırma merkezine
gönderilen okul rehberlik ve psikolojik danışma programlarının incelenmesi, değerlendirilmesi ve geri
bildirim verilmesi (Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-a/2)
2. Eğitim kurumlarını ziyaret ederek rehber öğretmen/psikolojik danışmanlara, öğretmenlere ve eğitim
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
14
kurumu idaresine müşavirlik hizmeti sunulması (Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi
Md. 5-(4)-a/1)
Tablo 3: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Hizmetleri Kapsamında Yapılan Müşavirlik Çalışmaları
Eği
tim
-Öğr
etim
Y
ılı
Eği
tim
Öğr
etim
K
uru
m S
ayıs
ı (R
esm
i+Ö
zel)
(A
)
Ziy
aret
Ed
ilen
Eği
tim
O
ku
l/K
uru
m S
ayıs
ı (B
)
Ziy
aret
Ed
ilen
O
ku
l/K
uru
m S
ayıs
ının
O
ranı
(B
/A)
Ok
ul/
Kur
um
lard
a G
örev
li P
erso
nel
(İ
dar
eci +
Öğr
etm
en
(C)
Mü
şavi
rlik
Hiz
met
i V
eril
en
(İd
arec
i+Ö
ğret
men
) (D
)
Mü
şavi
rlik
Hiz
met
i V
eril
en K
işil
erin
G
enel
Per
son
el
Say
ısın
a O
ranı
(D
/C)
2018-2019 2019-2020 2020-2021
3. Rehber öğretmen/psikolojik danışmanı bulunmayan eğitim kurumlarının rehberlik ve psikolojik
danışma hizmetleri yürütme komisyonu toplantılarına gerektiğinde rehberlik ve araştırma merkezinde ya
da rehberlik ve araştırma merkezinin sorumluluk bölgesinde yer alan eğitim kurumlarında görev yapan
bir rehber öğretmen/psikolojik danışmanın katılımının sağlanması, (Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve
Araştırma Merkezi Yönergesi Md.7-(2)-r)
4. Eğitim kurumlarının talep ve ihtiyaçları doğrultusunda öğrencilerin sosyal duygusal, akademik ve
kariyer gelişimlerini desteklemek amacıyla öğrencilere, ailelere, öğretmenlere yönelik eğitim
etkinliklerinin düzenlenmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-a/5)
Tablo 4: Öğrenci, Öğretmen ve Ailelere Yönelik Düzenlenen Eğitim Etkinlikleri
Etkinliğin Adı Hedef Kitlesi/Etkinlik Sayısı
2018/2019 2019/2020 2020/2021 Öğrenci Öğretmen Aile Öğrenci Öğretmen Aile Öğrenci Öğretmen Aile Toplantı Seminer
Panel
Forum
Diğer
TOPLAM
5. Sorumluluk bölgesine ait rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri ihtiyaç analizi sonuçları ile e-
Rehberlik sisteminde yer alan ilgili eğitim öğretim yılına ait verilerin incelenmesi ve yerel hedeflerin
belirlenmesine yönelik değerlendirme yapılması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-a/6)
6. Öğretim yılının başında ve sonunda olmak üzere yılda en az iki defa sorumluluk bölgesindeki rehber
öğretmen/psikolojik danışmanlar ile toplantı yapılması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-a/7).
7. İhtiyaç duyulması hâlinde iş birliğini güçlendirmek, alanla ilgili güncel bilgileri ve uygulamalardaki
iyi örnekleri paylaşmak amacıyla sorumluluk bölgesine, eğitim bölgesine, okul kademesine veya
türlerine göre toplantılar düzenlenmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-a/10)
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
15
8. Hizmet alanı kapsamındaki müşavirlik, iş birliği, izleme ve değerlendirme çalışmalarının
koordinatörlük sistemiyle yürütülmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-a/11)
9. Eğitim kurumlarından diğer hizmet alanlarına ilişkin taleplerin koordinatörlük sistemi aracılığıyla
toplanması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-a/12)
10.Rehberlik ve araştırma merkezinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin etik ilkeler
doğrultusunda yürütülmesini sağlanması(MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Etik Yönergesi Md. 7-(1)-
a)
11. Rehberlik ve araştırma merkezine başvuran bireylerin rehberlik ve psikolojik danışma
hizmetlerinden faydalanması için gerekli koşulların sağlanması (MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma
Hizmetleri Etik Yönergesi Md. 7-(1)-b)
12. Eğitim öğretim yılı sonu toplantısında, rehberlik ve psikolojik danışma servislerinin ve bölümün
eğitim öğretim yılı içinde yaptığı çalışmaların değerlendirilmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi
Md. 5-(4)-a/9 )
2.3.2.2. Psikososyal destek hizmet alanı;
1. Psikososyal destek hizmetlerine ilişkin çalışmaların Bakanlıkça hazırlanan yönerge doğrultusunda
yürütülmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-b/1)
2. Her yıl kasım ayı içerisinde eğitim kurumlarından ulaştırılan risk altındaki öğrencilere ait verilerin
birleştirerek sorumluluk bölgesine ait risk haritasının oluşturulması, yıl içerisinde yapılan çalışmalarda
bu verilerden yararlanılması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-b/2)
3. Bağımlılıkla mücadele kapsamında çalışmaların yürütülmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi
Md. 5-(4)-b/3)
4. Hakkında danışmanlık tedbir kararı verilen çocuğa ve çocuğun bakımından sorumlu kişilere ilgili
mevzuat doğrultusunda hizmet sunulması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-b/4)
Tablo 5: Psikososyal Destek Hizmetleri Kapsamında Risk Altında Bulunan ile Hakkında Danışmanlık Tedbiri Kararı Verilen Öğrencilere Ait Veriler
Öğr
enci
Say
ılar
ı (A
)
Ris
k a
ltın
da
bu
lun
an
Öğr
enci
Say
ılar
ı (B
) R
isk
Alt
ınd
a B
ulu
nan
Ö
ğren
cile
rin
Gen
el
Öğr
enci
say
ısın
a O
ran
ı (
B/A
*100
)
Hak
kın
da
Dan
ışm
anlı
k T
edb
iri
Kar
arı v
eril
en
Öğr
enci
Say
ısı
(C )
Hak
kın
da
Dan
ışm
anlı
k
Ted
bir
i Kar
arı v
eril
en
Öğr
enci
leri
n G
enel
Ö
ğren
ci s
ayıs
ına
Ora
nı
(C
/A*1
00)
Kurum Türü Anaokulu İlkokul Ortaokul Ortaöğretim Mesleki Ortaöğretim Özel Eğitim Kurumları Özel Öğretim Kurumları Diğer Toplam
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
16
5. Psikososyal destek hizmetlerine yönelik grup rehberlik etkinlikleri ve psikoeğitim programları
uygulanması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-b/5)
6. Rehber öğretmen/psikolojik danışmanı olmayan eğitim kurumlarında il/ilçe psikososyal destek ekibi
tarafından yapılan çalışmalara ait verilerin e-Rehberlik sistemine işlenmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma
Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-b/6)
7. İhmal ve istismar vakalarını veya ihmal ve istismar şüphesi bulunan durumların Türk Ceza
Kanunu’nun ilgili maddeleri doğrultusunda gerekli mercilere bildirilmesi ve/veya süreçten ilk haberdar
olan personelin gerekli mercilere bildirmesi sürecinin desteklenmesi (MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma
Hizmetleri Etik Yönergesi Md. 7-(1)-d)
8. İhmal ve istismar vakalarında veya ihmal ve istismar şüphesi bulunan durumlarda iş ve işlemlerin
gizlilik ilkesine uygun bir şekilde yürütülmesi (MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Etik Yönergesi Md.
7-(1)-e)
9. İhmal ve istismar vakalarının veya ihmal ve istismar şüphesi bulunan durumların bildirim süreci ve
sonrasında bireyin en az şekilde etkilenmesi için gerekli tedbirlerin alınması (MEB Rehberlik ve Psikolojik
Danışma Hizmetleri Etik Yönergesi Md. 7-(1)-f)
10. Güvenli ortamın sağlanmasına yönelik koruyucu ve önleyici tedbirlerin alınması, zararlı
alışkanlıkların önlenmesi ve öğrencilerin şiddetten korunması amacıyla yapılan çalışmalar
( MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 2006/26 sayılı Genelgesi)
11. Eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve azaltılması, psiko-sosyal müdahale hizmetlerinin
yürütülmesi (Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı (2006–2011+); Özel Eğitim ve
Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 2009/09 sayılı genelgesi; Afetlerde Uygulanacak Rehberlik ve Psikolojik Danışma
Hizmetleri Yönergesi)
2.3.2.3. Bireysel ve grupla psikolojik danışma ve rehberlik hizmet alanı;
1. Bireyin kendini keşfetmesi, bilişsel, duygusal ve davranışsal düzeyde güçlendirilmesi amacıyla ruh
sağlığı danışmanlığı hizmeti sunulması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-c/1)
2. Aile bireyleri arasındaki iletişim ve ilişkiyi geliştirmek, aile bireylerinin psikolojik iyi oluşlarını
desteklemek, ailelere ihtiyaç duydukları konularda bilgi vermek ve gerekli becerileri kazandırarak aile
sistemini güçlendirmek amacıyla aile danışmanlığı hizmeti sunulması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi
Yönergesi Md. 5-(4)-c/)
3. Bireyin ilgi, yetenek, kişilik özellikleri ve mesleki değerleri açısından kendini tanıması, seçeneklerini
fark etmesi, kariyer kararı vermesi gibi konularda kariyer gelişim sürecini desteklemek amacıyla kariyer
danışmanlığı hizmeti sunulması, tercih dönemlerinde tercih danışmanlığı hizmetinin verilmesi (MEB
Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-c/3)
4. Danışma hizmeti talep eden ve özel eğitim ihtiyacı olan bireyin yaşam kalitesini ve bağımsız yaşam
becerilerini arttırmak için bireye ve ailesine rehabilitasyon danışmanlığı hizmeti sunulması (MEB Rehberlik
ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-c/4)
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
17
Tablo 6: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Hizmetlerinden Yararlanma Durumu
Danışmanlık Türleri
2018-2019 2019-2020 2020-2021
Başvuru sayısı
Hizmet verilen kişi
sayısı
Başvuru sayısı
Hizmet verilen kişi
sayısı
Başvuru sayısı
Hizmet verilen kişi
sayısı
Ruh Sağlığı Danışmanlığı
Aile Danışmanlığı
Tercih Danışmanlığı
Rehabilitasyon Danışmanlığı
Toplam
5. Eğitim kurumlarından “Psikolojik Destek Yönlendirme Formu” (EK-1) doldurularak resmi yazı ile
yönlendirilen öğrenci ve ailelerine randevu verilmesi, randevu tarihinin e-Rehberlik sistemindeki
randevu kayıt ekranına işlenerek ilgili eğitim kurumunun resmî yazı ile bilgilendirilmesi (MEB Rehberlik ve
Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-c/5)
6. Rehberlik ve araştırma merkezinin sorumluluk bölgesinden örgün eğitim kurumları dışında merkeze
yapılan başvurularda bireye, birey reşit değil ise veli/vasisine randevu verilmesi, randevu tarihinin e-
Rehberlik sistemindeki randevu kayıt ekranına işlenmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-
(4)-c/6)
7. Veli ile yapılacak ilk görüşmede “Aile Bilgi Formu”nu (EK-2), hizmet verilen birey öğrenci ise ilk
görüşmede “Öğrenci Ön Görüşme Formu”nu (EK-3), diğer görüşmelerde ise e-Rehberlik sisteminden
alınan görüşme formunun, hizmet verilecek birey öğrenci değilse e-Rehberlik sisteminden alınan
görüşme formunun kullanılması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-c/ 7,8,9)
8. Yapılan ilk görüşme sonunda danışan dosyası açılarak gerekli bilgileri “Birey Kayıt Defteri” ne
(EK-4) işlenmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-c/10)
9. Gerçekleştirilen görüşmelere ilişkin bilgilerin e-Rehberlik sistemine işlenmesi, elektronik ortama
işlenmesi mümkün olmayan çalışmaların danışan dosyasında usulüne uygun olarak saklanması (MEB
Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-c/11)
10. Öğrenciyle ilgili yürütülen çalışmaların bitiminde gizlilik ilkesinin gözetilerek ilgili eğitim
kurumuna bilgilendirme amaçlı resmî yazı gönderilmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-
(4)-c/12)
11. Bireyi tanıma tekniklerinin uygulanması, değerlendirilmesi raporlaştırılarak bireylere geri bildirimde
bulunulması ve ihtiyaç hâlinde ilgililerle paylaşılması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-
c/13)
12. Tarama ve tanılama amacıyla psikolojik ölçme araçlarının kullanılması, sonuçlarının
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
18
değerlendirilmesi ve özel eğitim hizmetleri bölümüne bilgi verilmesi, gerekli durumlarda ilgili kurum ve
kuruluşlara yönlendirilmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-c/14)
Tablo 7: Öğrencilerin Tanılanması ve Tespiti Amacıyla Yapılan Tarama Hizmetlerine İlişkin Veriler
Eğitim-Öğretim
Yılı
Kurum Türü
Tarama Yapılan Kurum Sayısı
Taraması Yapılan Öğrenci Sayısı
Özel eğitim Hizmetleri Bölümüne
Yönlendirilen Öğrenci Sayısı
Kurum ve Kuruluşlara
Yönlendirilen Öğrenci Sayısı
2018-2019 Resmi Özel Toplam
2019-2020 Resmi Özel Toplam
2020-2021
Resmi Özel Toplam
13. Bireyin rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin müdahale alanı ya da rehber
öğretmen/psikolojik danışmanın mesleki yeterlikleri dışında kalan bir uzmanlık alanında yardıma ihtiyaç
duyması durumunda, bireyi yardım alabileceği düşünülen daha yetkin uzman kişi, kurum ve kuruluşlara
yönlendirilmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-c/15)
Tablo 8: Psikolojik Danışmanlık Hizmetlerine İlişkin Veriler
Eğitim-Öğretim
Yılı
Psikolojik Danışma
Hizmetleri Bölümüne
Yapılan Başvuru Sayısı
Psikolojik Danışma Hizmeti Verilen Öğrenci/Birey
Sayısı
Uzman Eleman Bulunmaması Nedeniyle Diğer Kurumlara Sevk Edilen Öğrenci/Birey
Sayısı
Toplam
Bireysel Grup
2018-2019 2019-2020 2020-2021
2.4.Özel Eğitim Hizmetleri
Özel eğitim etkinlikleri içinde yer alan hazırlık, uygulama ve tanılama sürecine bu bölümde yer
verilmiştir.
2.4.1.Hazırlık
1. Eğitim öğretim yılı başında bölümün yıllık çalışma planını hazırlanması, (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve
Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(3)-a)
2. Yıllık çalışma planını merkez komisyon toplantısında paylaşılarak müdüre onaylatılması (Milli Eğitim
Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(3)-b)
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
19
3. Yıllık çalışma planını eğitim öğretim yılı boyunca uygulanması, gerektiğinde güncellenmesi (Milli
Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(3)-c)
4. Yapılan çalışmaların eğitim öğretim yılı sonunda değerlendirilmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve
Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(3)-ç)
2.4.2. Uygulama
Özel Eğitim Hizmetleri bölümünün hizmet alanlarına ilişkin süreçlere bu bölümde yer verilmiştir
2.4.2.1. Eğitsel değerlendirme ve tanılama hizmet alanı kapsamında;
1. Eğitsel değerlendirme ve tanılama hizmetlerinden yararlanmak üzere rehberlik ve araştırma merkezine
başvuran ya da yönlendirilen bireylere; randevu verilmesi, dosya açılması ve gerekli hizmetleri
sunulması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-a/1)
Tablo 9: Eğitsel Tanılama ve Değerlendirmeye İlişkin Veriler
Eğitim-Öğretim
Yılı
Kurum Türü
Eğitsel değerlendirme ve tanılama için yapılan başvuru sayısı
Eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucu düzenlenen rapor sayısı
Öğrenci Öğrenci Olmayan
Toplam
Öğrenci Öğrenci Olmayan
Toplam
K E K E K E K E
2018-2019 Resmi Özel Diğer
Toplam
2019-2020 Resmi Özel Diğer
Toplam 2020-2021
Resmi Özel Diğer
Toplam
2. Bireyin eğitsel değerlendirme ve tanılamasına ilişkin bilgi ve belgelerin yer aldığı dosyanın
incelemesi (Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Md. 8-(1))
3. Destek eğitimi hizmetinden yararlanmak için yapılan müracaatların özürlü sağlık kurulu raporunun
aslı veya noter tasdikli örneği ile alınması; özürlü sağlık kurulu raporunda % 20’nin altında özür oranı
belirtilen bireylere Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında açılan özel eğitim okulları ile özel
eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde verilen destek eğitimini almalarının önerilmemesi (5793 Sayılı Bazı
Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun; Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 09.10.2009 tarih ve 4448 sayılı ve Eğitsel Değerlendirme, Tanılama ve Özel Eğitim Uygulamaları konulu
yazısı; Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 26.05.2011 tarih ve 2053 sayılı ve Eğitsel Değerlendirme,
Tanılamada Dikkat Edilecek Hususlar konulu yazısı Md. 3)
4. Bireylerin eğitsel değerlendirme ve tanılamasının yapılarak özel eğitim ihtiyacına karar verilmesi,
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
20
eğitsel değerlendirme ve tanılaması yapılan bireyler için Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu
düzenlenmesi (Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Md. 44-(1)-a,b)
5. Özel eğitim değerlendirme kurulu kararlarının oy çokluğu ile alınması, özel eğitim değerlendirme
kurulu raporlarının en fazla iki yıl süre ile verilmesi (Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün
09.10.2009 tarih ve 4448 sayılı ve Eğitsel Değerlendirme, Tanılama ve Özel Eğitim Uygulamaları konulu yazısı)
6. Eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucunu dikkate alarak birey için en az sınırlandırılmış eğitim
ortamı ve özel eğitim hizmetine ilişkin öneride bulunulması, (Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Md. 44-(1)-d)
7. Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında hizmet sunan kurumlarda destek eğitim almasına karar
verilen öğrenciler için en fazla bir yıllık eğitim planı hazırlanması, süresi biten planların ihtiyaç hâlinde
yenilenmesi (Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Md. 7-(3)-c)
8. Özürlü sağlık kurulu raporlarında “Bilişsel Gelişimde Gecikme” tanısı ile gelen 0-6 yaş grubu özel
eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitsel değerlendirme ve tanılamaları sonucunda destek eğitimine
ihtiyacı olduğuna karar verilenlere, konuya ilişkin RAM Modülüne uygun olarak zihinsel engelliler
destek eğitim programının önerilmesi (Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu
Raporları Hakkında Yönetmelik; Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 26.05.2011 tarih ve 2053 sayılı ve
Eğitsel Değerlendirme, Tanılamada Dikkat Edilecek Hususlar konulu yazısı Md. 4)
9. Eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucunda özel eğitime ihtiyacı olmadığı tespit edilen öğrenciler
için de özel eğitim değerlendirme kurulu raporu düzenlenmesi ve özel eğitim hizmetleri kuruluna
gönderilmesi (Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 09.10.2009 tarih ve 4448 sayılı ve Eğitsel
Değerlendirme, Tanılama ve Özel Eğitim Uygulamaları konulu yazısı)
10. Özel Eğitim Değerlendirme kurulu raporu verilen bireylerin yeniden incelenmesi; altı aydan kısa
süreli destek eğitimi önerilmesi veya özel eğitim hizmetleri kurulunun yeniden incelenme yönündeki
kararları ile öğrenim durumu ve özür durumu değişiklikleri halleri dışında altı aylık süre geçmeden
yapılmaması (Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 09.10.2009 tarih ve 4448 sayılı ve Eğitsel
Değerlendirme, Tanılama ve Özel Eğitim Uygulamaları konulu yazısı;)
11. Destek eğitim önerilen bireylerin, engel türü ve derecesine, gelişim özelliklerine uygun eğitim
planının hazırlanması ve sonuçlarının değerlendirilmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi
Yönergesi Md. 6-(4)-a/4)
12. Eğitsel ve mesleki yönlendirmede bireylerin engel türü ve derecesine uygun kararların alınabilmesi
için diğer alan uzmanlarıyla iş birliği yapılması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi
Md. 6-(4)-a/6)
13. Eğitsel değerlendirme ve tanılaması yapılan bireye ait dosyanın sonuçlandırılması için gerekli tüm iş
ve işlemlerin tamamlanması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-a/7)
14. Eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde gerektiğinde bireye farklı psikolojik ölçme araçları
uygulanması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-a/9)
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
21
Tablo 10: Eğitsel Değerlendirme ve Tanılama Türlerine İlişkin Veriler
Eğitsel Değerlendirme ve Tanılama Sonucunda Tanısı
Konulmuş Engel Türü
Sayısı
Tanılanan toplam birey sayısına oranı
(%)
Eğitsel Tanılaması yapılmış toplam birey sayısı % 100 Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik
Orta Düzeyde Zihinsel Yetersizlik
Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik
Çok Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik
Özel Öğrenme Güçlüğü
Hafif Düzeyde Otizm Spektrum Bozukluğu
Orta Düzeyde Otizm Spektrum Bozukluğu
Ağır Düzeyde Otizm Spektrum Bozukluğu
Yaygın Gelişimsel Bozukluk
Dil ve Konuşma Güçlüğü
İşitme Yetersizliği - Az İşiten
İşitme Yetersizliği - Total
Görme Yetersizliği – Az Gören
Görme Yetersizliği - Total
Görme Yetersizliği-Tedbir Gerektirmeyen
Bedensel Yetersizlik
Bedensel Yetersizlik-Tedbir Gerektirmeyen
Özel Yetenekli Birey
Süregelen Hastalık
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluk
Duygusal ve Davranış Bozukluğu
“Tedbir Gerektirmeyen” tanısı konulmuş birey sayısı
“Normal” tanısı konulmuş birey sayısı
15. Eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucunda ilk defa incelenen bireyler ile yeniden incelenen
bireylerin eğitim tedbirinde değişiklik olduğu ve tanılama işlemlerinin sonuçlandırılamadığı durumlarda
izleme hizmetlerinin yürütülmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-a/10)
Tablo 11: Eğitsel Değerlendirme ve Tanılamada Kullanılan Ölçme Araçları
Ölçme Araçları
Değ
erle
nd
irm
e ve
T
anıla
mas
ı Y
apıl
an
Bir
ey
Say
ısı (
A)
U
ygu
lam
a S
ayıs
ı (B
)
Tan
ılan
an
Top
lam
B
irey
S
ayıs
ına
Ora
nı (
%)
(B/A
)*10
0
Leıther Uluslararası Performans Testi WISC-R Testi Stanford Binet Zekâ Testi Wechsler Sözel Olmayan Yetenek Ölçeği (WNV) Kaufman Kısa Zeka Ölçeği 2 (KBIT-2) Woodcock-Johnson III Test Bataryası Denver Gelişim Testi Temel Yetenek Testi Kohs Küpleri Zeka Ölçeği Goodenough-Harris İnsan Resmi Çizme Testi Peabody Resim Kelime Testi Bender-Gestalt Görsel Motor Testi Diğer
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
22
Tablo 12: Eğitsel Değerlendirme ve Tanılama Sonucu Önerilen Yerleştirme Türlerine İlişkin Veriler
Sayısı
Öneride bulunulan toplam birey sayısına oranı (%)
Eğitsel Tanılama sonucunda öneride bulunulan toplam birey sayısı
% 100
Ön
eril
en E
ğiti
m
Normal Eğitime Devam Destek Eğitim Odası + Sınıf İçi Uygulamalar Evde Eğitim Evde Bakım Hizmeti Özel Eğitim Uygulama Okulu-I. Kademe (Orta veya Ağır Düzeyde Otizm Spektrum Bozukluğu)
Özel Eğitim İş Uygulama Merkezi Özel Eğitim Uygulama Merkezi Özel Eğitim Uygulama Okulu Özel Eğitim Anaokulu (37-66 ay) Özel Eğitim Anasınıfı (67-78 ay) Özel Eğitim İlkokulu - Hafif Özel Eğitim Ortaokulu (İşitme) Özel Eğitim Ortaokulu (Görme) Özel Eğitim Sınıfı – ( Otizm ) Özel Eğitim Sınıfı – ( Orta – Ağır ) Özel Eğitim Sınıfı – ( Hafif ) Özel Eğitim Meslek Okulu (Hafif Düzeyde Zihinsel) Okul Öncesi Tam Zamanlı Kaynaştırma Eğitimi Okul Öncesi Eğitim Tam Zamanlı Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim Uygulamaları ( 37-66 Ay)
Tam Zamanlı Kaynaştırma Eğitimi Tam Zamanlı Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim Uygulamaları ( 67-78 Ay)
Açıköğretim Ortaokulu/Açıköğretim Lisesi
Halk Eğitim Merkezi Kursları
16. Hizmet alanı kapsamındaki müşavirlik, iş birliği, izleme ve değerlendirme çalışmalarının
koordinatörlük sistemiyle yürütülmesi, diğer hizmet alanlarına ilişkin taleplerin koordinatörlükçe
alınması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-a/11,12)
Tablo 13: Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim, Özel Eğitim Sınıfı ve Destek Eğitimine Ait Veriler
Öğr
etim
Yıl
ı
Öğr
enci
Say
ısı (
A)
Kay
naş
tırm
a E
ğiti
min
e T
abii
Ö
ğren
ci S
ayıs
ı (B
)
Kay
naş
tırm
a E
ğiti
min
e T
abii
Ö
ğren
ci S
ayıs
ının
G
enel
Öğr
enci
sa
yısı
na
Ora
nı
(B/A
*100
)
Açı
lan
Öze
l Eği
tim
S
ınıf
ı
Öze
l Eği
tim
S
ınıf
ınd
a E
ğiti
m
Gör
en Ö
ğren
ci
Say
ısı (
C )
Öze
l Eği
tim
S
ınıf
ınd
a E
ğiti
m
Gör
en Ö
ğren
ci
Say
ısın
ın G
enel
Ö
ğren
ci S
ayıs
ına
Ora
nı (
C/A
*100
)
Açı
lan
Des
tek
E
ğiti
m O
da
Say
ısı
Des
tek
Eği
tim
O
das
ınd
an
Yar
arla
nan
Öğr
enci
S
ayıs
ı
2018-2019
2019-2020
2020-2021
Toplam
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
23
17. Özel eğitim değerlendirme kuruluna ilişkin görev ve sorumlulukların yerine getirilmesi (Milli Eğitim
Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-a/3)
18. Eğitsel değerlendirme ve tanılamaya yapılan itirazların değerlendirilmesi amacıyla yönlendirilen
bireylerin yeniden eğitsel değerlendirme ve tanılamasının yapılması (MEB ÖzeEğitim Hizmetleri Yönetmeliği
Md. 44-(1)-ç)
Tablo 14: Eğitsel Değerlendirme ve Tanılamaya Yapılan İtirazlara Ait Veriler
Eği
tim
-Öğr
etim
Yıl
ı
Öze
l Eği
tim
Değ
erle
nd
irm
e K
uru
lu
tara
fın
dan
ver
ilen
rap
or s
ayıs
ı (A
)
Öze
l Eği
tim
Değ
erle
nd
irm
e K
uru
lu
tara
fın
dan
ver
ilen
rap
orla
ra y
apıl
an it
iraz
sa
yısı
(B)
İtir
az e
dil
en r
apor
say
ısın
ın t
opla
m r
apor
sa
yısı
na
oran
ı (B
/A*1
00)
Rap
orla
ra y
apıl
an it
iraz
lar
ned
eniy
le ö
zel
eğit
im h
izm
etle
ri k
uru
lun
un
yen
iden
in
cele
nm
e yö
nü
nd
e al
dığ
ı kar
ar s
ayıs
ı (C
)
Öze
l eği
tim
hiz
met
leri
ku
rulu
nu
n y
enid
en
ince
len
me
yön
ün
de
ald
ığı k
arar
say
ısın
ın
itir
az e
dil
en r
apor
say
ısın
a or
anı
(C/B
*100
)
Yen
iden
ince
lem
e so
nu
cun
da
tan
ılam
ası
değ
işen
bir
ey s
ayıs
ı
2018-2019
Aile Okul Aile Okul Aile Okul Aile Okul Aile Okul
2019-2020 2020-2021
19. Eğitsel değerlendirme ve tanılama hizmetlerinden yararlanmak üzere rehberlik ve araştırma
merkezine başvuran bireylere ilişkin düzenlenen rapor ve bilgilerin gizliliğinin sağlanması (Milli Eğitim
Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-a/2)
20. Merkeze Eğitsel değerlendirme ve tanılama amaçlı yapılan müracaatlar ve raporların teslim
alınmasının bireyin velisi veya vasisi tarafından alınması gibi hususlara uyulması (Özel Eğitim ve Rehberlik
Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 09.10.2009 tarih ve 4448 sayılı ve Eğitsel Değerlendirme, Tanılama ve Özel Eğitim
Uygulamaları konulu yazısı)
21. Sağlık sorunları nedeniyle RAM’a gelemeyecek durumda olanların eğitsel değerlendirme ve
tanılamasıyla ilgili iş ve işlemler bu bireylerin bulunduğu ortamlarda yapılması (MEB Özel Eğitim Hizmetleri
Yönetmeliği Md. 7-(3)-a)
22. Türkiye’de eğitimine devam eden veya edecek olan yabancı uyruklu bireylerin RAM’larda sunulan
eğitsel değerlendirme ve tanılama hizmetlerinden yararlandırılması (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği
Md. 7-(7))
23. Eğitsel değerlendirme ve tanılama hizmetlerine ilişkin iş ve işlemlerin MEBBİS-RAM Modülü
üzerinden yapılması (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Md. 7-(3)-ç)
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
24
24. Eğitsel değerlendirme ve tanılama süreci ile ilgili yapılacak iş ve işlemlerde bireyin veya velini
görüşünün alınması (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Md. 7-(9))
2.4.2.2. Özel yetenekli bireylerin tanılanması hizmet alanı kapsamında;
1. Tanılama amacıyla rehberlik ve araştırma merkezine başvuran bireyler için gerekli işlemlerin
yürütülmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-b/1)
2. Tanılama sonucunda aileye gerekli bilgilendirme çalışmalarının yapılması (Milli Eğitim Bakanlığı
Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-b/2)
Tablo 15: Özel Yetenekli Öğrencilerin Tanılanmasına İlişkin Veriler
Eğitim-Öğretim Yılı
Kurum Türü
Öze
l Yet
enek
T
anıl
amas
ı içi
n
Baş
vura
n Ö
ğren
ci
Say
ısı
Öze
l Yet
enek
T
anıl
amas
ı Yap
ılan
Ö
ğren
ci S
ayıs
ı
Öze
l Yet
enek
li
Öğr
enci
ler
için
aç
ılan
des
tek
eği
tim
od
ası
BİL
SE
M
kap
sam
ınd
a ta
nıl
amas
ı yap
ılan
öğ
ren
ci s
ayıs
ı
BİL
SE
M M
erk
ezin
e ye
rleş
tiri
len
öğr
enci
sa
yısı
2018-2019
Resmi Özel Toplam
2019-2020
Resmi Özel Toplam
2020-2021
Resmi Özel Toplam
3. Ailelerin ihtiyaçları doğrultusunda eğitim faaliyetlerinin düzenlenmesi, sonuçlarının izlenmesi ve
değerlendirilmesi, (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-b/3)
4. Özel yetenekli bireylerin tanılama faaliyetleri kapsamında okullara müşavirlik hizmetinin sunulması,
(Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-b/4)
5. Bilim ve sanat merkezlerine öğrenci tanılama ve yerleştirme sürecinde yapılacak olan çalışmaların
planlanması ve yürütülmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-b/5)
6. Tanılama ve yerleştirme süreci tamamlandığında ailelere bilgi verilmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve
Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-b/6)
2.4.2.3. İzleme hizmet alanı kapsamında;
1. Ailelerin ihtiyaçları doğrultusunda, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bölümü ile iş birliği
yapılarak aile eğitim programları düzenlenmesi, sonuçlarının izlenmesi ve değerlendirilmesi (Milli Eğitim
Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-c/1)
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
25
2. Eğitim kurumlarında veli, idareci ve öğretmenlere, özel eğitim hizmetleri konusunda gerekli desteğin
sunulması, gerektiğinde bu hizmetlerin sunumunda, üniversiteler veya ilgili diğer kurum ve kuruluşlarla
iş birliği yapılması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-c/2)
3. Sorumluluk bölgesindeki eğitim kurumlarında açılmış olan özel eğitim sınıflarında ve destek eğitim
odalarında yapılan çalışmaları izlemek için il ve ilçe özel eğitim hizmetleri kurulu ile gerekli
çalışmaların yapılması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-c/3)
4. Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin öğretmenlerine ve velilerine yönelik eğitim etkinlikleri
düzenlenmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-c/4)
5. Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin okula uyum sürecini ve tüm alanlardaki gelişim sürecini
öğrencinin devam ettiği eğitim kurumunun rehberlik ve psikolojik danışma servisi ile iş birliği yapılarak
takip edilmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-c/5)
6. Özel eğitim ihtiyacı olan bireyin ihtiyaçları doğrultusunda yapılan izleme çalışmalarının sonucu
hakkında idareci, öğretmen ve aileye bilgi verilmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi
Yönergesi Md. 6-(4)-c/6)
7. Destek eğitimi önerilen bireylerin eğitimlerinde devamlılığın sağlanması amacıyla; raporlarının bitiş
tarihinden en az bir ay önce, bireylerin randevu almalarını sağlamak amacıyla öncelikle web ortamında
bilgilendirilmeleri ve randevu tarihlerinin ilan edilmesi (Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün
26.05.2011 tarih ve 2053 sayılı ve Eğitsel Değerlendirme, Tanılamada Dikkat Edilecek Hususlar konulu yazısı Md. 6)
8. Talep edilmesi halinde okul/kurumların bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi
toplantılarına katılım sağlanması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-c/7)
9. Hizmet alanı kapsamındaki müşavirlik, iş birliği, izleme ve değerlendirme çalışmalarını
koordinatörlük sistemiyle yürütülmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-
c/8)
10. Eğitim kurumlarından koordinatörlük sistemi aracılığıyla iletilen diğer hizmet alanlarına ilişkin
taleplerin toplanması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-c/9)
2.5. Araştırma ve Geliştirme
1. Bölgenin ihtiyaçları doğrultusunda bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerinin kullanılarak her eğitim
öğretim yılında Rehberlik ve Psiklojik Danışma Hizmetleri Bölümü ve Özel Eğitim Hizmetleri
Bölümünce en az birer araştırma yapılması, araştırma sonuçlarına göre rehberlik ve araştırma merkezi
tarafından çalışmaların planlanması ve yürütülmesi (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-ç/1
ve Md. 6-(4)-ç/3)
2. Araştırma sonuçlarının raporlaştırılması, gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşılması, bu
raporların kongre ve sempozyumlarda sunulması, makale olarak yayımlanması (MEB Rehberlik ve Araştırma
Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-ç/2 ve Md. 6-(4)-ç/4))
3. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ve özel eğitim hizmetlerine ilişkin sorumluluk
bölgesindeki ihtiyaçlar doğrultusunda projeler hazırlanması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md.
5-(4)-ç/3 ve Md. 6-(4)-ç/5)
4.Proje çalışmalarında ihtiyaç duyduğunda eğitim kurumlarında çalışan rehber öğretmen/psikolojik
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
26
danışmanlardan ve özel eğitim öğretmenlerinden destek alınması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi
Yönergesi Md. 5-(4)-ç/5 ve Md. 6-(4)-ç/7))
5. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ve Özel eğitim hizmetlerine ilişkin yürütülen projelere
ait raporların ve diğer ilgili kayıtların usulüne uygun olarak saklanması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi
Yönergesi Md. 5-(4)-ç/6 ve Md. 6-(4)-ç/8 )
6. Öğrencilere, ailelere, öğretmenlere yönelik rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ve özel
eğitime ilişkin broşür, bülten, dergi, kitapçık gibi yayınlar, psikoeğitim programları, grup rehberlik
etkinlikleri ile eğitim içeriklerinin hazırlanması, ilgili hizmet alanında görevli personelin ve kurumların
kullanımına sunulması, (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(4)-ç/7 ve Md. 6-(4)-ç/1)
7. Genel ve yerel hedeflere ilişkin eğitim içerikleri hazırlanarak ilgili hizmet alanında görevli personelin
kullanımına sunulması, gerektiğinde eğitim kurumlarıyla paylaşılması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi
Yönergesi Md. 5-(4)-ç/8)
8. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ve özel eğitime hizmetlerine ilişkin ihtiyaç ve talepler
doğrultusunda okul yöneticilerine, öğretmenlere ve rehber öğretmen/psikolojik danışmanlara yönelik
düzenlenecek il veya ilçede seminer ve kurs gibi hizmet içi eğitim etkinliklerinin mahallî hizmet içi
eğitim planına alınması için gerekli önerilerde bulunulması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md.
5-(4)-ç/9 ve Md. 6-(4)-ç/11)
9. Bölümlerin hizmetleriyle ilgili bilimsel gelişmelerin izlenmesi, gerektiğinde üniversiteler veya diğer
ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapılması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi
Md. 6-(4)-ç/2)
10 Özel eğitim öğretmenlerinin mesleki gelişimini desteklemek amacıyla müşavirlik hizmeti verilmesi
(Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-ç/9)
11. Eğitim kurumlarında görevli rehber öğretmen/psikolojik danışmanların bilgi ve becerilerini
arttırmaya yönelik konferans, panel gibi bilimsel etkinlikler düzenlenmesi, gerektiğinde üniversiteler
veya diğer ilgili kurum ve kuruluşlardan uzman desteği alınması (MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi
Yönergesi Md. 5-(4)-ç/10)
12. İhtiyaç ve talepler doğrultusunda, öğretmenlere, ailelere ve bireylere görev alanı ile ilgili konularda
seminer, konferans, atölye çalışması, panel gibi faaliyetler düzenlenmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve
Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-ç/10)
13. İhtiyaç halinde hizmetlerin çevrimiçi bilgi teknolojileri kullanılarak uzaktan verilmesi (MEB Rehberlik
ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(5))
2.6. Kurum-Çevre İlişkileri
1. Proje çalışmalarında gerektiğinde üniversiteler veya diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği
yapılması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi 5-(4)-ç/4 ve Md. 6-(4)-ç/6)
2. Rehberlik ve araştırma merkezi çalışmalarını kamuoyuna tanıtmak amacıyla faaliyetler yürütülmesi (Milli
Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-k)
3. Ailelerin ihtiyaçları doğrultusunda özel eğitim alanı ile ilgili aile eğitim programları düzenleyerek aile
görüşmeleri yapılması, (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 6-(4)-a/5) diğer kurum ve
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
27
kuruluşlarca düzenlenen aile eğitim programları hakkında aileleri bilgilendirmesi (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği
Md. 44-(1)-f)
2.7. Eğitim-Öğretimi Destekleyici Hizmetlerin Sonuçları
Bu ana başlık altında birey/öğrencilerin kurum hizmetlerine ulaşımına ait bilgilere
Merkeze başvuran Kadın Erkek
Rehberlik ve psikolojik danışma hizmeti verilen Kadın Erkek
Özel Eğitim hizmeti verilen Kadın Erkek
Diğer kurumlara yönlendirilen Kadın Erkek
Tablo 16: Kurum Hizmetlerine Erişime İlişkin Veriler
Eğitim-Öğretim Yılı
Kuruma Yapılan Başvuru
Sayısı
Psikolojik Danışma Hizmeti
Verilen Öğrenci/Birey
Sayısı
Özel Eğitim Hizmeti Verilen
Öğrenci/Birey Sayısı
Diğer Kurumlara Sevk Edilen Kişi Sayısı
Toplam
K E Bireysel Grup Öğrenci Birey K E
2018-2019 2019-2020 2020-2021
Toplam
2.8. Sorunlar
Sorunlar tespit edilirken; mevzuat, üst politika belgeleri (Kalkınma Planı, Hükümet Programı, Millî Eğitim Bakanlığı
Stratejik Planı) ile kurumun stratejik planında eğitim ile ilgili ortaya konulmuş amaç ve hedefler göz önünde
bulundurulur.
2.9. Çözüm Önerileri
Kuruma yönelik, kurumun gelişimine katkı sağlayacak, değer katacak, geleceğe ilişkin bir vizyon
oluşturacak, aynı zamanda gerçekçi ve uygulanabilir önerilere yer verilmelidir.
3.YÖNETİM FAALİYETLERİ
Yönetim faaliyetleri içinde yer alan; araştırma, planlama ve uygulama, örgütleme, öğrenci/birey işleri,
insan kaynakları iş ve işlemleri, denetim, izleme ve değerlendirme ile bilişim sistemleri ve sonuçları bu
bölümde ele alınmıştır.
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
28
3.1.Araştırma Planlama ve Uygulama
1. Rehberlik ve araştırma merkezinin stratejik planının hazırlanmasını ve uygulanması (MEB Rehberlik ve
Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-i) (MEB Strateji Geliştirme Başkanlığı çıkışlı 16.09.2013 tarih ve 2013/26 sayılı
Genelgesi)
2. Rehberlik ve araştırma merkezindeki müdür yardımcıları arasında iş bölümü yapılması (Milli Eğitim
Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-a)
3. Rehberlik ve araştırma merkezinin bölümlerine, bölüm hizmetlerine uygun, mesleki yeterliklere sahip ve
deneyimli bir personeli bölüm başkanı olarak görevlendirilmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma
Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-b)
4. Rehberlik ve araştırma merkezi personelini, merkezin bölümlerinde ve bölümlerin hizmet alanlarında
görevlendirilmesi, bölümün hizmet alanlarına ilişkin görevlendirmelerde personelin mesleki donanımını ve
ilgili bölüm başkanı görüşünün dikkate alınması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md.
7-(2)-c)
5. Bölüm başkanlarının en az bir hizmet alanında görevlendirilmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma
Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-ç)
6. Bölümlerde yeterli personelin bulunmaması hâlinde aynı personelin görevli olduğu bölümdeki birden fazla
hizmet alanında görevlendirilmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-d)
7. Her eğitim öğretim yılı başında bölümlerin yıllık çalışma planlarının hazırlanmasının takip ve kontrolünün
yapılması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-g)
8. Bölümler arası çalışmaların koordine edilmesi, Rehberlik ve araştırma merkezi hizmetlerinin iş birliği
içerisinde yürütülebilmesi için gerekli önlemlerin alınması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi
Yönergesi Md. 7-(2)-h,ı)
9. İl veya ilçe genelinde biri özel eğitim diğeri rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin, hazırlanan
iki araştırma raporunun Bakanlığa gönderilmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md.
7-(2)-m)
10.Rehber öğretmen/psikolojik danışmanı bulunmayan eğitim kurumlarında genel ve yerel düzeyde hedeflere
ilişkin çalışmaların rehberlik ve araştırma merkezinin koordinatörlüğünde yürütülmesi (Milli Eğitim Bakanlığı
Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-s)
11. Rehberlik ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülen iş ve işlemler için gerekli olan defter, basılı evrak
ve teknolojik donanımlar
Tablo 17: Tutulacak Defter, Basılı Evrak ve Teknolojik Donanımlar Çeşidi Var Yok
Birey kayıt defteri Danışan dosyası Görüşme formları Yönlendirme formları İzleme ve değerlendirme formları Performans belirleme formu Özel eğitim değerlendirme kurulu karar defteri Merkezin geliştirdiği ya da ihtiyaç duyulan diğer defter ve basılı evrak Gerekli teknik yazılım ve donanımlar
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
29
12. İş Sağlığı ve Güvenliği konulu 2014/16 sayılı Genelge hükümleri doğrultusunda gerekli iş ve işlemlerin
yapılması
13. “15 Temmuz Demokrasi Zaferi ve Şehitleri Anma Etkinliği” kapsamında yapılan programlar ve
yerine getirilme durumu (MEB 2016/18 sayılı Genelge)
3.2. Örgütleme
1. Eğitim öğretim yılı başında yapılacak merkez komisyonu toplantısında, rehberlik ve araştırma merkezinde
oluşturulacak kurul ve komisyonların belirlenmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi
Md. 7-(2)-f)
2. Merkez komisyonunda alınan kararlara göre gerekli çalışmaların yürütülmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik
ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-e)
3. Özel eğitim değerlendirme kurulunun Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde yer alan hükümler
doğrultusunda rehberlik ve araştırma merkezinin bağlı olduğu il/ilçe millî eğitim müdürlüğüne teklif
edilmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-u)
4. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bölümünün yeterli sayıda personelden oluşturulması (Milli
Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 5-(1)
5.Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri il yürütme komisyonu toplantılarına katılım sağlanması
(Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-ş)
6. Okul-aile birliğinin kuruluşu, birlik organlarının oluşturulması ve işleyişi (MEB Okul-Aile Birliği
Yönetmeliği Md. 5,6,7,8,9,10,11,12,13,14)
7. Eğitim paydaşlarıyla işbirliği (kurum içi ve kurum dışı paydaşlar)
3.3. Öğrenci / Birey işleri
1. Öğrenci/bireylerin kabul işlemleri
2. Öğrenci/bireylerin yönlendirme işlemleri
3. Öğrenci/bireylere yönelik verilerin sisteme zamanında işlenmesi
3.4. İnsan kaynakları iş ve işlemleri
1. Aday öğretmen ile diğer personelin iş başında eğitimleri ve çalışmaları ile ilgili bilgilendirme, danışmanlık,
rehberlik çalışmalarının yapılması ve bu konuda gerekli tedbirlerin alınması (657 sayılı Devlet Memurları Kanunu;
Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği)
2. Personel bilgilerinin MEBBİS ortamında güncel olarak tutulması, personel dosyalarının Özlük Dosyası
Devamlı Talimatına göre düzenlenmesi durumu (657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu Md.109; 2005/41 Sayılı Genelge;
Devlet Personel Başkanlığı, Kamu Personeli Genel Tebliği Seri No:2 )
3. Personelin devamsızlık (izin, rapor vb.) durumunun izlenmesi
4. Merkezin görevlerine ilişkin konularda il/ilçede seminer ve kurs gibi hizmet içi eğitim etkinliklerinin
mahallî hizmet içi eğitim plânına alınması için gerekli önerilerde bulunulması, konferans, panel,
sempozyum gibi gerekli etkinliklerin de gerçekleştirilmesinin sağlanması, ilgili merkez elemanlarının
etkinliklerde görevlendirilmelerinin yapılması ile ilgili iş ve işlemlerin yürütülmesi (Milli Eğitim Bakanlığı
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
30
Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-n)
5. Bölüm başkanının bölüm işlerini plânlaması, eş güdümü sağlaması ve çalışmalarını izlemesi (Milli Eğitim
Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 9-(1)-a) )
6.Rehber öğretmen/psikolojik danışmanların ihtiyaç olması hâlinde psikolojik ölçme aracı uygulama ve
bireylerin eğitsel performans düzeyini belirleme çalışmalarına katılması amacıyla özel eğitim hizmetleri
bölümünde görevlendirilmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-t)
7.Kantinde çalışanların gerekli hijyen eğitimi aldıklarını gösterir belgenin bulunması ve yönetmelikte
belirtilen hastalıkların bulunmadığına ilişkin raporunun alınması (Umumi Hıfzıssıhha Kanunu Md. 126,127;
Hijyen Eğitimi Yönetmeliği Md. 5,9,10; Milli Eğitim Bakanlığı “Okul Kantinlerinde Satılacak Gıdalar ve Eğitim Kurumlarındaki
Gıda İşletmelerinin Hijyen Yönünden Denetlenmesi” konulu 10/03/2016 tarihli ve 2852893 sayılı Genelge)
8.Eğitim Personeli/Uzman
a. Norm kadro ve yeterlik durumu
Kadrolu öğretmen, psikolog, sosyal çalışmacı ve diğer uzman personel sayısı
Geçici görevlendirmesi yapılan öğretmen, psikolog, sosyal çalışmacı ve diğer uzman personel
sayısı
Tablo 18: Eğitim Personeli Norm Kadro Durumu Görevi/Branşı Norm Kadro
Sayısı Mevcut
Sayı İhtiyaç
Norm Kadro
Fazlası Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Bölüm Başkanı
Özel Eğitim Hizmetleri Bölüm Başkanı Rehber Öğretmen (Psikolojik Danışman) Özel Eğitim Öğretmeni Dil ve Konuşma Terapisti Ergoterapist Fizyoterapist Klinik Psikolog Sosyal Hizmet Uzmanı
b. Disiplin ve ödül durumu
• Ödül alan personel sayısı
• Ceza alan personel sayısı
c. Devamsızlık (izin, rapor vb.) durumu
• Öğretmenlerin yıllık ortalama devamsızlık süresi
d. Eğitim personeli başına düşen Öğrenci-Birey sayısı (Merkeze Başvuran)
3.5. Denetim, İzleme ve Değerlendirme
1. Bölümlerin çalışmalarının izlenmesi; hazırlanan plan, program, rapor ve projelerin incelenerek onaylanması ve sonuçların değerlendirilmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md.
7-(2)-ğ)
2. Rehberlik ve araştırma merkezinin hizmetleriyle ilgili yeni gelişmelerin izlenmesi ve gerekli çalışmaların yapılması (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 7-(2)-ğ)
3. Resmi yazışma kurallarına uyulması durumu (10/06/2020 tarihli ve 31151 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
31
“Resmi Yazışmalarda Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik)
4.Üniversitelerin ilgili bölümlerinden staj, inceleme ve araştırma amacıyla merkeze gelenlere bölümüyle
ilgili bilginin verilmesi ve merkezdeki çalışmalarının düzenlenmesi (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve
Araştırma Merkezi Yönergesi Md. 8-(1)-h)
3.6. Bilişim Sistemleri
1. Kullanıcı gruplarının oluşturulması ve yetkilendirilmesi
2.MEBBİS sistemi altında bulunan ilgili modüllere bilgi girişinin zamanında ve doğru bir şekilde
yapılması
3. Güncelleme işlemlerinin yapılması
4.Devlet okulları ve meb.k12.tr alan adını kullanan kurumların internet sitelerinin hizmet başvurusu,
yönetimi ve yayını hususunda uyulması gereken usul ve esasların yürütülmesi (05.06.2018 tarihli ve 76884463-
20-E.10943576 sayılı Makam Oluru ile yürürlüğe giren Okul İnternet Siteleri Yönergesi)
3.7. Yönetim Faaliyetleri ve Sonuçları
1. Yöneticilerin yeterlik durumu
• Görevlendirilen yönetici sayısı
• Geçici görevlendirmesi yapılan yönetici sayısı
2. Yönetici başına düşen öğretmen durumu
• Yönetici sayısının merkeze başvuran sayısına oranı
• Yönetici sayısının öğretmen sayısına oranı
3. Yöneticilerin disiplin ve ödül durumu
• Ödül alan yönetici sayısı
• Ceza alan yönetici sayısı
4. Stratejik planda yer alan amaç, hedef ve performans göstergelerinin gerçekleşme durumu
5. Gerçekleştirilen/devam eden projeler ile kazanımlar
3.8. Sorunlar
Sorunlar tespit edilirken; mevzuat, üst politika belgeleri (Kalkınma Planı, Hükümet Programı, Millî Eğitim Bakanlığı
Stratejik Planı) ile kurumun stratejik planında eğitim ile ilgili ortaya konulmuş amaç ve hedefler göz önünde
bulundurulur.
3.9. Çözüm Önerileri
Kuruma yönelik, kurumun gelişimine katkı sağlayacak, değer katacak, geleceğe ilişkin bir vizyon
oluşturacak, aynı zamanda gerçekçi ve uygulanabilir önerilere yer verilmelidir.
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
32
4. MALİ İŞ VE İŞLEMLER
4.1. Mali Kaynakların Kullanımı
1. Okul-aile birliğine ait her türlü iş ve işlemler ile gelir, gider, personel çalıştırma ve kaynakların kullanma
durumu, okul-aile birliği hesaplarının TEFBİS ortamında da tutulması (MEB Okul-Aile Birliği Yönetmeliği Md.
9,10,15,16,17,18,19,20,21,22,23; Strateji Geliştirme Başkanlığının 31/12/2010 tarih ve 7729 sayılı yazısı)
Tablo 19: Okul Aile Birliği Gelir-Gider Durumu
Yıl Önceki Yıldan
Devreden Yıl İçerisindeki Gelirler (kira, bağış, etkinlik vb.)
Toplam Gelir (önceki yıldan devreden + yıl içindeki gelirler)
Gider
2019
2020
2021 (Denetim Tarihine Kadar)
Denetim Tarihi İtibariyle Birlik Hesabındaki Tutar: ……TL
2. TEFBİS Projesinde yer alan modüllere, her türlü gelir-gider (harcama) ayni ve nakdi bağışlar
ile diğer verilerin sisteme girilmesi; (MEB Okul-Aile Birliği Yönetmeliği Md. 23/5; Strateji Geliştirme Başkanlığının 31/12/2010
tarih ve 7729 sayılı yazısı)
3. Ulusal ve uluslararası projelerden aktarılan kaynakların kullanılma durumu;
4. Yapılmış ise; Avrupa Birliği ve Uluslar Arası Kuruluşların Kaynaklarından Kamu İdarelerine Proje
Karşılığı Aktarılan Hibe Tutarlarının Muhasebeleştirilmesi (Avrupa Birliği ve Uluslar Arası Kuruluşların
Kaynaklarından Kamu İdarelerine Proje Karşılığı Aktarılan Hibe Tutarlarının Harcanması Ve Muhasebeleştirilmesine İlişkin
Yönetmelik Md.15)
5. Maaş ve ücretlerin mevzuatına uygun olarak düzenlenmesi, maaş ve ücretlerden mevzuatına uygun
olarak kesintiler yapılması, düzenlenen belgelerin onaylı birer örneğinin kurumda saklanması; (Millî
Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ekders Saatlerine İlişkin Karar Md.11-17; Kamu Görevlileri Hakem
Kurulunun 2018/2019 yılları için 4. Dönem toplu sözleşme kararı, Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun 2020/2021 yılları için 5.
Dönem toplu sözleşme kararı; Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği Md.13; Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve
Tazminatlara İlişkin Karar)
6. Kurumda görev yapan personele ait sosyal güvenlik ve vergi işlemeleri ile ilgili işlemler (5510
sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu)
7. Hizmet/mal satın alımları için; İhale komisyonu, muayene ve teslim alma komisyonlarının
oluşturulması ve görevlerini 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri
Kanunu, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri
Yönetmeliği hükümlerine göre yürütülmesi
8. Genel Bütçeden tahsis edilen ödenekler ve kullanımı
Tablo 20: Genel Bütçeden Tahsis Edilen Ödenekler ve Kullanımı
Yılı Tahsis edilen ödenek
miktarı Kullanılan ödenek miktarı
Kullanılan miktarın tahsis edilen ödenek miktarına oranı
2019 2020 2021
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
33
9. Hayırsever, hibe ve bağış şeklinde katkılar ve kullanımı
10. Diğer gelirler ve kullanımı
4.2. Sigortalı Çalıştırılan Personel ile ilgili İşlemler
1. Her işverenin, iş yerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin kayıt belgesini
tutması; (4857 sayılı İş Kanunu Md.56, Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği Md. 20/Ek-1 )
2. Kurumda görev yapan personele ait sosyal güvenlik ve vergi işlemeleri ile ilgili işlemler (5510
sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu)
3. Kurumda sigortasız personel çalıştırılmaması; ücretli/sözleşmeli çalışan personelin sosyal
güvenlik primlerinin zamanında yatırılması; (5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu; Sosyal
Sigorta İşlemleri Yönetmeliği; 16.01.2004 gün ve 25348 sayılı R.G.)
4. Çalışanların 5510 Sayılı Kanun gereği sigortalı olup olmadığını tespit ederek, sigortasız
çalıştırılanları ve prime esas kazançlarının veya sigortalı gün sayılarının eksik bildirilmesine
ilişkin tespitlerini en geç bir ay içinde kuruma bildirmesi; (Kamu İdarelerinin Denetim Elemanlarınca Yapılacak
Tespitler Hakkında Yönetmelik)
4.3. Taşınır Mal İşlemleri
(Taşınır Mal Yönetmeliği; Taşınır Mal Yönetmeliği Genel Tebliği 1-2-3, Taşınır Kod Listesi Genel Tebliği Sayı:2007/1, MEB Strateji Geliştirme
Başkanlığının 2007/60, 2008/41 ve 2011/24 sayılı genelgeleri )
1. Taşınır kontrol yetkilisi ile taşınır kayıt yetkilisinin görevlendirilerek sorumluluklarını yerine
getirmesi (Taşınır Mal Yönetmeliği md.6/1, 4; MEB Strateji Geliştirme Başkanlığının 09/12/2019 tarih ve 24436966 sayılı yazısı)
2. Taşınır kayıt yetkilisinden Kefalet Sandığına kesinti yapılması; (Kefalet Kanunu Md. 1)
3. Tüm taşınır işlemlerinin elektronik ortamda e-taşınır modülü üzerinden gerçekleştirilmesi;
(Taşınır Mal Yönetmeliği Md.11,MEB Strateji Geliştirme Başkanlığının 2008/41 sayılı genelgesi)
4. Taşınırların kaydedilmesi; (Taşınır Mal Yönetmeliği md.12-14)
5. Taşınır giriş İşlemlerinin yapılması; (Taşınır Mal Yönetmeliği md.15-21)
6. Taşınır çıkış işlemlerinin yapılması; (Taşınır Mal Yönetmeliği md.22-30)
7. Taşınırların kod sistemine göre numaralandırılması ve numaranın taşınır üzerinde kalıcı bir
şekilde belirtilmesi (Taşınır Mal Yönetmeliği md.36-38)
8. Kullanıma verilen taşınırlara Taşınır Teslim Belgesi düzenlenmesi; (Taşınır Mal Yönetmeliği Md.23)
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
34
9. Ortak alanlarda kullanılacak taşınırların, Dayanıklı Taşınırlar Listesi düzenlenerek ve istek
yapan birim yetkilisinin ve/veya varsa ortak kullanım alanı sorumlusunun imzasının alınması
suretiyle verilmesi durumu; (Taşınır Mal Yönetmeliği Md.23/5)
10. Taşınır mal sayım, devir ve yıl sonu işlemleri; (Taşınır Mal Yönetmeliği; Taşınır Mal Yönetmeliği Genel Tebliği)
4.4. Sorunlar
Sorunlar tespit edilirken; mevzuat, üst politika belgeleri (Kalkınma Planı, Hükümet Programı, Millî Eğitim Bakanlığı
Stratejik Planı) ile kurumun stratejik planında eğitim ile ilgili ortaya konulmuş amaç ve hedefler göz önünde
bulundurulur.
4.5. Çözüm Önerileri
Kuruma yönelik, kurumun gelişimine katkı sağlayacak, değer katacak, geleceğe ilişkin bir vizyon
oluşturacak, aynı zamanda gerçekçi ve uygulanabilir önerilere yer verilmelidir.
5. COVİD -19 TEDBİRLERİ KAPSAMINDA YAPILAN ÇALIŞMALAR
1.Covid-19 kapsamında kamu çalışanlarına yönelik tedbirlerin uygulanması, (Cumhurbaşkanlığının 2020/4 ve
2020/8 sayılı genelgeleri, MEB Personel Genel Müdürlüğünün 26.03.2020 tarih ve 5906495 sayılı, 29.04.2020 tarih ve 6668482
sayılı, 28.05.2020 tarih ve 7193697 sayılı, 01.06.2020 tarih ve 7259041 sayılı, 18.06.2020 tarih ve 8074941 sayılı yazıları)
2. Covid-19 sebebiyle idari izinli sayılan aday öğretmenlerin performans değerlendirmelerinin yapılması,
(MEB Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğünün 15.05.2020 tarih ve 7009383 sayılı yazısı)
4. Öğretmenlerin Haziran 2020 mesleki çalışma programının uygulanması, (MEB Öğretmen Yetiştirme ve
Geliştirme Genel Müdürlüğünün 18.06.2020 tarih ve 8034230 sayılı yazısı)
5. Kantin vb. yerlerin kira tutarlarının covid-19 sürecinde eğitim öğretime ara verildiği dönemde
düşürülerek ödenmesi (MEB Strateji Geliştirme Başkanlığının 17.03.2020 tarih ve 5639133 sayılı yazısı)
6. Kurumun “Okulum Temiz” belgelendirme programına başvuru durumu (MEB Destek Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 30.07.2020 tarih ve 10075132 sayılı yazısı)
7. Kuruluşta, tüm alanları içerecek şekilde ilgili tarafları da kapsayan salgınlara yönelik (COVID-19 vb.)
bir risk değerlendirmesi yapılması (MEB Eğitim Kurumlarında Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi, Enfeksiyon Önleme ve
Kontrol Kılavuzu.)
8. Kuruluşta, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Eylem Planı/Planları hazırlanması ( 20.07.2020 Tarihli MEB
Eğitim Kurumlarında Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Kılavuzu.)
9. Kuruluşta salgın hastalık (COVID-19 vb.) dönemlerine özgü maddeleri içeren Kontrol Önlemleri
Hiyerarşisi oluşturulması ( 20.07.2020 Tarihli MEB Eğitim Kurumlarında Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi, Enfeksiyon
Önleme ve Kontrol Kılavuzu.)
10. Kuruluşta; gerekli olan iç ve dış iletişim planlamaları oluşturulması (20.07.2020 Tarihli MEB Eğitim
Kurumlarında Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Kılavuzu.)
11. Kuruluş, Hijyen, enfeksiyon önleme ve kontrolünün oluşturulması, uygulanması, sürekliliğinin
sağlanması için ihtiyaç duyulan kaynakların tespit ve temin edilmesi (MEB Eğitim Kurumlarında Hijyen
Şartlarının Geliştirilmesi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Kılavuzu.)
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
35
12. Salgın hastalık dönemlerinde (COVID-19 vb.) kişilerin kuruluşa girişleri ile ilgili belirlenen (ateş
ölçümü vb.) kuralların ile ilgili metot belirlenmesi (MEB Eğitim Kurumlarında Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi,
Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Kılavuzu.)
13. Salgın hastalık dönemlerinde (COVID-19 vb.) hastalık kaynağının (virüs vb.) bulaş yolları ve
önlenmesine yönelik, çalışanların/öğrencilerin düzenli eğitimi, uygun hijyen ve sanitasyon şartları ile
korunma önlemleri ve salgın hastalık farkındalığının sağlanması (MEB Eğitim Kurumlarında Hijyen Şartlarının
Geliştirilmesi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Kılavuzu.)
14. Kuruluş girişleri ve içerisinde uygun yerlere salgın hastalık dönemlerine özgü kurallar (sosyal mesafe,
maske kullanımı, el temizliği ve öğrencilerin hangi koşullarda kuruluşa gelmemesi gerektiğini açıklayan)
ile enfeksiyon yayılmasını önlemenin yollarını açıklayan bilgilendirme amaçlı afişler, posterler, tabela,
uyarı işaretleri vb. asılması (MEB Eğitim Kurumlarında Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol
Kılavuzu.)
15. Salgın hastalık (COVID-19 vb.) belirtileri gösteren kişilere yapılacak işlemler ile ilgili bulaş bazlı bir
önlem planı (BBÖ) ya da yöntem belirlenmesi (MEB Eğitim Kurumlarında Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi,
Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Kılavuzu.)
16. Eğitim faaliyetine başlamadan önce ve belirlenmiş periyotlarda binaların genel temizliğinin su ve
deterjanla yapılarak genel hijyenin sağlanması ile ilgili planlama ve kontrol yöntemi belirlenmesi (MEB
Eğitim Kurumlarında Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Kılavuzu.)
17. Salgın hastalıklar (COVID-19 vb.) kapsamında alınacak önlemler kuruluşun web sayfasında
yayımlanması (MEB Eğitim Kurumlarında Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Kılavuzu.)
18. Öğrencilerin bırakılması ve alınması sırasında personel ve velilerin salgın hastalık dönemi
önlemlerine (sosyal mesafe kuralları, maske kullanımı vb.) uymasının sağlanması (MEB Eğitim Kurumlarında
Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Kılavuzu.)
19. Kuruluş girişlerine personel, öğrenci, veli, ziyaretçilerin el hijyenini sağlayabilmeleri için gerekli
altyapı (uygun noktalarda el yıkama imkânı, mümkün olmadığı noktalarda ve alanlarda %70 alkol bazlı
antiseptik madde vb.) sağlanması (MEB Eğitim Kurumlarında Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi, Enfeksiyon Önleme ve
Kontrol Kılavuzu.)
20. Salgın hastalık (COVID-19 vb.) durumlarında, kuruluşta bulunan öğretmen, öğrenci ve diğer
çalışanların sağlık otoritelerince belirlenen Kişisel koruyucu donanımların (maske takılması vb.) kuralına
uygun kullanımı (MEB Eğitim Kurumlarında Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol Kılavuzu.)
21. Covid-19 kapsamında kurumda yapılan diğer iş ve işlemler
6. İZLEME VE DEĞERLENDİRME
a) Kurumun daha önce yapılan denetimleriyle ilgili olarak; Bu bölümde; kurumun daha önce yapılan
denetimlerine ilişkin olarak denetim raporunda yer alan tespit ve önerilerin uygulanmasına/giderilmesine
yönelik kurum tarafından yapılan çalışmalar, gelişim planı hazırlanıp hazırlanmadığı, hazırlanan
“Gelişim Planı” çerçevesinde kurum tarafından yürütülen çalışmalar ve düzeyi değerlendirilecek, gelişim
planı ile ilgili varsa sorunlar ve çözüm önerilerine yer verilecektir.
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Rehberlik ve Denetim Rehberi
Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı
36
b) Yapılan mevcut denetimle ilgili olarak; Rehberlik ve denetim raporunun kuruma ulaştığı
tarihten itibaren bir ay içerisinde, raporda tespit edilen hususlarla ilgili getirilen çözüm önerileri
doğrultusunda, “Gelişim Planı” hazırlanarak ilgili il/ilçe milli eğitim müdürlüğüne gönderilmesi,
hazırlanan gelişim planının uygulanma/gerçekleştirilme durumunun ise il/ilçe milli eğitim
müdürlüklerince takibinin yapılması gerektiği belirtilecektir.
c) 2023 Eğitim Vizyonu doğrultusunda kurumda yapılan çalışmalarla ilgili olarak; Bu bölümde; 2023
Eğitim Vizyonu belgesinde kurum türüne göre yapılması hedeflenen çalışmalardan hangilerinin
yapıldığı/yapılmakta olduğu yani olumlu hususlar değerlendirilecek, henüz gerçekleştirilemeyen
hususlara bu bölümde yer verilmeyecektir.
7. YÖNETİCİ BİLGİLERİ
Sıra Adı Soyadı TC. No Görevi Görevlendirme durumu
(görevlendirme/geçici görevlendirme)
Bu kurumdaki yöneticilik süresi
1
2
3
Açıklama: “Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlarına Yönetici Görevlendirme Yönetmeliği” kapsamında yönetici olarak görevlendirilen
yöneticiler için “görevlendirme” diğer görevlendirmeler için geçici görevlendirme yazılacaktır.
8. ÖRNEK UYGULAMALAR
Varsa örnek uygulamalar hakkında ayrıntılı açıklamalara yer verilecektir.
9. GENEL DEĞERLENDİRME
Bu bölümde; kurumda yapılan rehberlik ve denetimin hangi önceliklere göre yapıldığı,
denetimin planlanan şekilde bitirilip bitirilmediği, denetim planlanan şekilde yapılamadıysa
nedenleri ile alınacak önlemlere yer verilecek olup, ayrıca; denetim sonunda, soruşturmayı
gerektiren bir durumun ortaya çıkmış ise bu durumun açıklaması yapılacaktır.