rede de conservatorios de mÚsica e danza de … · ditado a dúas voces ata unha alteración en...

CMUS Profesional de SantiagoRa Monte dos Postes s/n Santiago de Compostela CP 15703Corua (A)Tfno. 981519845, Fax [email protected]

Direccin Xeral de Educacin, Formacin Profesional e Innovacin EducativaREDE DE CONSERVATORIOS DE MSICA E DANZA DE GALICIA

MD85PRO01Programacin de LINGUAXE MUSICAL

PROFESORADO:Mara Dios DomnguezSoledad Prez PintosBeln Rouco Lpezngeles Rubio LeraEstefana Vicente Rodrguez

curso 2017/2018

Pxina 1 de 107Modelo: MD85PRO01 Programacin. 01/09/2017

Mod

elo.

Pro

gram

aci

n. M

D85

PRO

01. 0

1/09

/201

7.

1

e


ndice

1. Introducin......................................................................................................................32. Metodoloxa.....................................................................................................................53. Atencin diversidade...................................................................................................84. Temas transversais.......................................................................................................10

4.1 Educacin en valores...............................................................................................104.2 Tratamento das tecnoloxas da informacin e da comunicacin (TICs)................12

5. Actividades culturais e de promocin das ensinanzas............................................126. Secuenciacin do curso...............................................................................................13

6.1 Curso: 1 curso de GE.............................................................................................136.2 Curso: 2 curso de GE.............................................................................................276.3 Curso: 3 Curso de GE............................................................................................396.4 Curso: 4 curso de GE.............................................................................................556.5 Curso: 1 curso de GP.............................................................................................686.6 Curso: 2 curso de GP.............................................................................................80

8. Procedementos de avaliacin e seguimento da programacin didctica.............929. Procedementos para realizar a avaliacin interna do departamento.....................9310. ANEXOS.........................................................................................................................94

10.1 Probas de acceso 1 de grao profesional..............................................................9411.1 Probas de acceso a outros cursos.........................................................................97



1. Introducin1. Marco Legal

Para a elaboracion desta programacion didactica tiveronse en conta os seguintes documentos

legais, clasificados atendendo a sa data de publicacion, de menor a maior antigidade:

ORDE do 29 de setembro de 2015 pola que se convocan os premios extraordinarios nas

ensinanzas artisticas profesionais nas modalidades de musica, danza e de artes plasticas e

deseno na Comunidade Autonoma de Galicia, correspondentes ao curso 2014/15. DOG do 6

de outubro de 2015.

DECRETO 229/2011, do 7 de decembro, polo que se regula a atencion a diversidade do

alumnado dos centros docentes da Comunidade Autonoma de Galicia nos que se imparten as

ensinanzas establecidas na Lei organica 2/2006, do 3 de maio, de educacion. DOG 21 de

decembro de 2011.

CIRCULAR 15/2011 da Direccion Xeral de Educacion, Formacion Profesional e

Innovacion Educativa pola que se ditan instrucions para determinados aspectos do

funcionamento dos conservatorios elementais e profesionais de musica e danza.

ORDE do 4 de agosto de 2011 pola que se desenvolve o Decreto 223/2010, do 30 de

decembro, polo que se establece o Regulamento Organico dos conservatorios elementais e

profesionais de musica e de danza da Comunidade Autonoma de Galicia. DOG do 18 de

agosto de 2011.

DECRETO 223/2010, do 30 de decembro, polo que se establece o Regulamento

organico dos conservatorios elementais e profesionais de musica e de danza da Comunidade

Autonoma de Galicia. DOG do 19 de xaneiro de 2011.

ORDE do 28 de xullo de 2008, pola que se regulan as probas de acceso a s ensinanzas

profesionais de musica dispostas no Decreto 203/2007, do 27 de setembro, polo que se

establece o curriculo das ensinanzas profesionais de rexime especial de musica. DOG do 18

de agosto de 2008.



ORDE do 8 de febreiro de 2008, pola que se regula a avaliacion e cualificacion do

alumnado que cursa as ensinanzas profesionais de musica que se establecen na Lei organica

2/2006, do 3 de maio, de educacion. DOG do 26 de febreiro de 2008.

DECRETO 203/2007, do 27 de setembro, polo que se establece o curriculo das

ensinanzas profesionais de rexime especial de musica. DOG do 31 de outubro de 2007.

CIRCULAR 9/2007 da Direccion Xeral de Formacion Profesional e Ensinanzas Especiais,

pola que se ditan instrucions sobre o desenvolvemento das ensinanzas elementais e

profesionais de musica establecidas na Lei Organica 2/2006, de 3 de maio, de Educacion.

2. Caractersticas do centro

A cidade de Santiago de Compostela, na que se sita este conservatorio conta na actualidade

no seu ambito musical con unha Orquestra Sinfnica profesional, a Real Fiharmona de

Galicia, con un nivel moi alto e unha programacin estable coa sa s no Auditorio de Galicia,

unha sala de concertos que atrae actuacins de gran calidade ao longo do ano e que fai que

a cidade conte con unha programacin musical estable. Conta tamn con unha Banda de

Msica Profesional, A Banda de Msica Municipal de Santiago de Compostela, e outras

agrupacins non profesionais como o Orfen Terra Nosa, a Orquestra da USC, etc.

O Conservatorio Profesional de Msica de Santiago de Compostela atpase situado ao norte

da cidade e foi construdo no ano 2004. polo tanto un edificio de nova creacin,

arquitectonicamente moi vistoso, e con moita luz pero moi reducido para a demanda existente

neste momento. Depende organicamente da Consellera de Cultura, Educacin e Ordenacin

Universitaria da Xunta de Galicia e nel impartense as materias de grao elemental e profesional

que estan reguladas nos Decretos 198/2007 e 203/2007 polos que se establece a ordenacin

dos respectivos graos das ensinanzas de rxime especial de msica.

3. Caractersticas do alumnado

O conservatorio conta cunha media de 500 alumnos/as. Nel conviven alumnos de

caractersticas socioculturais e socioeconmicas moi distintas, temos por un lado o alumnado

maioritariamente da cidade e do contorno mais prximo con un nivel sociocultural e econmico



moi variado que buscan no conservatorio unha formacin musical complementaria aos seus

estudos xerais. Por outro lado temos alumnado dun contorno mais afastado, procedente de

escolas de msica de lugares como Arca, Valga, Silleda, Vedra, Teo, Rianxo, etc., con unhas

inquedanzas distintas e moitas veces con un interese por completar os estudos profesionais e

seguir cos estudos superiores de msica, e nalgns casos con un esforzo moito maior en

canto a desprazamento. Anda existe unha variable mais, Santiago de Compostela conta con

un campus universitario que atrae alumnado procedente de outros conservatorios de Galicia

que queren compatibilizar os seus estudos universitarios coa finalizacin dos estudios

profesionais de msica no Centro.

Todo isto da lugar a unha grande heteroxeneidade no alumnado en canto a dedicacin,

constancia no estudo, grao de implicacin, etc., aspectos a ter en conta na organizacin do

centro e na elaboracin das programacins didacticas.

2. MetodoloxaA metodoloxa a empregar tera en conta, como factor principal, a participacin activa do alumnado, e

propiciara a actitude de descubrimento e investigacin, indo sempre do simple complexo. A accin

educativa debe contribur a promove-la autonoma dos alumnos na maior medida posible. Ademais,

comezarase sempre con actividades de introducin motivacin de tipo recordatorio, logo actividades

de desenvolvemento e logo de repaso e consolidacin do que se aprendeu na unidade.

A motivacin do alumnado algo fundamental e intrnseco a calquera ensinanza porque o

alumno qun, a travs dun compromiso coa tarefa de aprender, constre a sa aprendizaxe,

especialmente na ensinanza musical, xa que se require unha disciplina de estudio desde o seu inicio

e un esforzo ao simultanear das ensinanzas oficiais. O profesor debe concienciar ao alumno da sa

propia aprendizaxe, dos progresos que vaia adquirindo en base ao seu traballo e animar a traballar os

aspectos necesarios que o leven a facelo anda mellor.

TEMPORALIZACIN

O grao elemental estara dividido en catro cursos. Anda que as materias de Linguaxe Musical e

Educacin Auditiva e Vocal son das materias independentes, ambas forman parte indisoluble da

formacin terico-practica dos alumnos dende os seus inicios e polo tanto sera fundamental que o

alumnado traballe de forma coordinada as das materias.



Impartense das clases semanais de 60 minutos de duracin cada unha.

Durante o curso cada grupo contara con 52-53 sesins lectivas, sen contabilizar as sesins

reservadas para as probas especficas.

Hai dous cursos no grao profesional. Impartense das clases semanais de 60 minutos de duracin,

en das non consecutivos.

PROCEDEMENTOS NO GRAO ELEMENTAL

Para asimilar os contidos do currculo, utilizaranse os seguintes procedementos:

Execucin de ritmos binarios, ternarios e cuaternarios en compases sinxelos ou compostos, en

exercicios rtmico-meldicos tanto co propio corpo como con instrumentos de pequena

percusin e coa propia voz.

Recoecemento das cualidades do sonido mediante a discriminacin auditiva.

Utilizacin do propio corpo como instrumento de percusin para a asimilacin de ritmos.

Uso correcto da voz e do aparato fonador nas melodas vocais traballadas.

Recoecemento das funcins tonais e alteracins coa prctica auditiva.

Utilizacin, nas distintas leccins, das diferentes claves esixidas.

Uso dos grupos de valoracin especial nos distintos exercicios.

Prctica dos matices dinmicos en cancins ou fragmentos meldicos vocais.

Asimilacin dos conceptos tericos mediante a prctica e mediante o estudo individual.

Uso dos termos de agxica e dinmica nas melodas e cancins aprendidas.

Desenvolvemento do odo interno mediante a prctica de execicios de audicin e ditados.

Escoita e recoecemento dos elementos da linguaxe musical, e reproduccin oral e escrita dos

mesmos.

Prctica da improvisacin rtmica e vocal cos elementos da Linguaxe Musical.

Utilizacin da cancin popular.

Utilizacin de melodas ou obras propias do instrumento do alumno.



PROCEDEMENTOS NO GRAO PROFESIONAL

Para asimilar os conceptos enunciados, utilizaranse os seguintes procedementos:

Prctica das frmulas rtmicas enunciadas con exercicios de diversa dificultade.

Utilizacin e desenvolvemento do propio odo mediante a prctica auditiva, como instrumento

fundamental para a formacin integral dos msicos.

Uso correcto da voz e do aparato fonador nas melodas vocais traballadas.

Recoecemento auditivo de funcins tonais, modalidades e alteracin accidentais.

Utilizacin do transporte como medio prctico de adpatar melodas a un instrumento ou propia

voz.

Uso dos grupos de valoracin especial, da polirritmia e da msica sen comps no distintos

exercicios.

Asimilacin dos conceptos tericos mediante a prctica e mediante o estudo individual.

Coecemento das grafas contemporneas mediante exemplos e analise de obras importantes e

significativas.

Desenvolvemento do odo interno mediante a prctica de exercicios de audicin e ditado

ACTITUDES

Da mesma maneira, para un bo desenvolvemento no transcurso das clases, os/as alumnos/as

deberan cumplir os seguintes requisitos actitudinais:

Apertura e curiosidade ante os diferentes elementos da linguaxe musical.

Valoracin da actividade prctica como fonte de informacin, aprendizaxe e diversin.

Concentracin durante a audicin, a lectura e a entoacin.

Aceptacin das cualidades da propia voz.

Sensibilidade ante o silencio.

Interese pola aprendizaxe do cdigo musical.

Valoracin do noso propio corpo como medio expresivo.

Inters polo proceso creativo.



Valoracin da influencia da msica sobre o comportamento.

Inters polo coecemento da msica e das formas mis xerais que rixen a composicin do

discurso musical.

Aceptacin das cualidades dos compaeiros/as.

Disfrute coa msica.

3. Atencin diversidadeO profesorado debera atopar un equilibrio entre a diversidade do alumnado e a necesidade de

desenvolvemento do currculo. Deberase ofrecer ao alumnado a axuda pedagxica individualizada

que precise. A dificultade desta tarefa especialmente notable nas materias do departamento de

Linguaxe Musical, ao seren clases colectivas, pero esta unha forma de compensar desigualdades,

do contrario poderase contribuir a aumentalas.

Neste sentido a Administracin Educativa delega nos docentes, que son quen coecen as

peculiaridades dos seus alumnos, a responsabilidade de concretar intervencins encamiadas a

atender problemas especficos dos distintos alumnos e alumnas.

Para levar a cabo estas intervencinns farase primeiro unha avaliacin inicial que permita

identificar os rasgos de diversidae en funcin de:

o seu diferente nivel de instruccin xeral

as dificultades concretas no mbito da materia

a sa diferente actitude e interese (motivacin)

o grao de adaptacin segn as sas condicins fsicas e psquicas,

En lias xerais levaranse a cabo recursos e estratexias variadas como:

1) actividades de reforzo e ampliacin materiais didcticos diversos para os mesmos contidos

2) distintas formas de agrupamento do alumnado

3) posibilidade de acudir aun grupo de reforzo, sempre que o profesor o determine oportuno, e se o

profesor dispn de horario de reforzo.

1. ALUMNADO ESTRANXEIRO



Os dous problemas mais destacados do tratamento do alumnado estranxeiro veen dados

pola comprensin do idioma e polas tradicins propias da sa cultura. En ocasins, o rexeitamento

deste tipo de alumnado a certas actividades ven dado polas costumes da sa cultura (ou pola

diferenza cos plan de estudos, nalgunhas zonas extremadamente ligados a practica instrumental,

case exclusivamente). O principio de integracin para por coidar as actividades expostas, intentando

aproveitar os coecementos sobre determinados aspectos do currculo (por exemplo, os referidos a

determinados elementos do ritmo, escalas ou sonoridades concretas, compositores do seu pas).

No que se refire a comprensin do idioma, e dado o caracter procedimental das nosas

ensinanzas, non supn un gran obstaculo. En todos os casos coidarase que o alumnado inmigrante

participe cos seus compaeiros e compaeiras nas actividades propostas, de xeito que a sa

integracin se vexa favorecida.

2. SUPERDOTACI N INTELECTUAL

Defnese como individuo superdotado a aquel que pose aptitudes excepcionais e, polo tanto,

capaz dun rendemento superior a media. No Real Decreto 943/2003, polo que se regulan as

condicins para flexibilizar a duracin dos diversos niveis e etapas do sistema educativo para o

alumnado superdotado intelectualmente, trata no seu artigo 9 sobre os criterios xerais para flexibilizar

a duracin dos diversos graos, ciclos e niveis para o alumnado superdotado intelectualmente, nas

ensinanzas de rxime especial. Dita flexibilizacin consistira na sa incorporacin a un curso superior

ao que lle corresponda por idade, sempre que a reducin destes perodos non supere a metade do

tempo establecido con caracter xeral. Non obstante, e ante casos excepcionais, as Administracins

educativas poderan adoptar medidas de flexibilizacin sen tal limitacin; naturalmente, esta

flexibilizacin incorporara medidas e programas de atencin especfica cara este alumnado.

Xunto as necesidades educativas dos alumnos superdotados compre engadir as de aqueles

individuos do grupo especialmente talentosos, no sentido de aceleracin descrito no Real Decreto

943/2003, ou ben elaborando actividades de ampliacin ( dicir, de maior dificultade que as previstas

para o curso), de xeito que poida render segundo as sas propias capacidades.

3. PROCEDEMENTOS DE ACCESO AO CURR CULO PARA O ALUMNADO CON NECESIDADES EDUCATIVAS ESPECIAIS



A atencin a diversidade chega ao seu maximo expoente ao tratar ao alumnado con

necesidades educativas especiais. Este tipo de discentes son persoas que presentan algn tipo de

discapacidade, polo que poden precisar unha adaptacin ao recursos materiais (tales como o xeito de

dispor o aula), ou unha adecuacin dos elementos do currculo (adaptacin da secuencia de contidos

e dos criterios de avaliacin).

No caso de alumnos ou alumnas con limitacins fsicas ou psquicas significativas como

lesins importantes, visin escasa ou nula, problemas auditivos, respiratorios ou de larinxe, de

coordenacin motriz, sndrome de Down, certas hiperactividades que dificultan seriamente a

concentracin, entre outras, inda que fosen leves, condicionaran significativamente o

desenvolvemento das sas capacidades musicales, polo que o profesorado podera necesitar

asesoramiento e apoio de personal especializado. En todo caso as intervencins nestes casos ten

que estar coordinada por todo o profesorado involucrado.

Os alumnos /as con necesidades educativas especiais deberan ter opcin a clases de reforzo

educativo no propio centro.

Nas actividades colectivas a dificultade surxira ante a necesidade de manter un fo conductor, de xeito

que o rendemento desigual non traia como resultado disfuncins no grupo.

Durante o curso 2018-2019 unha alumna invidente incorprase ao 1 curso de grao elemental.

O profesorado que lle imparte clase (Mara Dios, linguaxe musical e Mar Fernandez, piano) debera

formarse en musicografa Braille as como adaptar o material e partituras.

4. Temas transversais

4.1 Educacin en valoresA especialidade de Linguaxe Musical radica basicamente no seu caracter maioritariamente

procedimental, ao que ampla e ao mesmo tempo esixe unha forte actividade do profesor , da

interaccin profesor- alumno, e do alumno- alumno.

por iso que os temas transversais estan inscritos en cada unha das actividades da aula, e

reciben un tratamento especfico en relacin con cada aspecto da ensinanza musical. Polo

tanto, este sera o tratamento das materias transversais na area que nos ocupa:

1.-Educacin ambiental: este tema relativo coecememto e coidado do entorno, tratan-



do de potenciar as relacins hiumanas en relacion coas personas e ambiente que as rodea. In-

cidimos no estudio da contaminacin acstica e o nivel de ruidos. A concienciacin podmola

facer a travs de debates, grabacins de sonidos urbanos ou incluso da propia clase en caso

de que o nivel de ruidos exceda do recomendable.

2.-Educacin para a sade: entendido como toma de conciencia e coidado corporal.Este

tema tratase coa educacin psicomotriz traballada co ritmo e a danza , e tamn no coidado do

aparato respiratorio e fonador a travs do canto, poendo especial atencin na educacin da

voz o no control da respiracin.

3.-Educacin para a igualdade entre os sexos: a participacin nas actividades da aula favo-

rece a integracin e a igualdade fomentando o debido respeto de todos por todos, a travs das

manifestacins creativas dos alumnos e dun adecuado reparto de tarefas e responsabilidades.

Insistimos nunha linguaxe axeitada sen tpicos sexistas, e un control das actitudes, eliminando

as discriminacins que poide haber por razns de sexo.

4.-Educacin para o consumo.

Pretendemos, desde a area de msica, desenvolver a actitude crtica ante os estmulos que

reciben, en concreto, as distintas produccins musicais de msica moderna as que estan acos-

tumados, buscando sempre a adquisicin dun criterio propio, e un maior discernimento ante to-

dalas ofertas musicais que reciban a coto.

5.-Educacin para a paz.

A educacin musical favorece o desenvolvemento e tera que favorecer tamn as relacins

humanas. Os contidos relativos as musicas do mundo tentan achegarnos a pobos e culturas

distintos, favorecendo as relacins entre diversas culturas, e as msicas tradicionais tentan

achegarnos as nosas propias races.

6.-Educacin moral e cvica.

A educacin trata da formacin de persoas, ademais da adquisicin de coecementos e da

formacin de persoas completas ticamente. Por iso, entre as actitudes que perseguimos

estan orde, o silencio, a solidariedade, a sensibilidade, o respeto...habitos que favorecen non

s a aprendizaxe da materia en cuestin, e tamn a tolerancia a convivencia e o equilibrio per-

soal.



4.2 Tratamento das tecnoloxas da informacin e da comunicacin (TICs)

No departamento de Linguaxe Musical hai un crecente inters en coecer, crear e

exprimentar as diversas posibilidades das TIC que se cheguen a empregar na nosa labor dia-

ria.

Dispoemos de das aulas con PDI, e outra das aulas dispn dun proxector mvil, ata ago-

ra empregadas como apoio audivisual as explicacins, recomendacin de materiais didacticos

e webs relacionadas cos temas que se tratan, explicacin de cmo se realizan determinados

exercicios interactivos, aprendizaxe sobre a utilizacin de editores de partituras, etc.

O emprego das TIC responde a necesidade de recursos que se precisan tanto na materia

de LM ou EAV para que o alumno traballe s na casa, sobre todo no aspecto auditivo, sen un

profesor que realice un acompae nas entonacins. Os materiais didacticos interactivos (en

cd ou online) individualizan o traballo dos alumnos. Ademais, pdense adaptar aos seus coe-

cementos previos e ao seu ritmo de traballo. Resultan moi tiles como actividades complemen-

tarias e de recuperacin na que os estudantes poden controlar o seu traballo e facilitar a auto-

avaliacin. frecuente a recomendacin de determinadas paxinas, ou programas de traballo

auditivo na rede, e prximamente porase en funcionamento un aula virtual onde cada profesor

poida colgar as sas actividades.

A biblioteca do centro dispn de varios equipos informaticos con conexin a Internet a

disposicin dos alumnos, xa que non todo o alumnado dispn de acceso a Internet na casa.

5. Actividades culturais e de promocin das ensinanzas Estas actividades estaran organizadas ou coordinadas polo centro, ou colaborando

con outras entidades alleas, e estaran relacionadas con aspectos propios das ensinanzas de

msica: Cursos especializados, asistencia a concertos ou ensaios de agrupacins de msica,

concertos fra do centro, etc.. Os alumnos e alumnas e os seus responsables legais estaran

informados con anterioridade de tdolos datos pertinentes. Nestas actividades, organizadas

para incentivar aos alumnos e alumnas e mellorar a sa educacin, se resaltaran, ademais va-

lores de respeto e convivencia, entre outros.



Durante o curso 2016-2017, o alumnado ten a posibilidade de asistir a Coro infantil, que

ven participando en diversas audicins e cursos as como un encontro coral anual xunto cos

conservatorios profesionais de Ferrol e Lugo, con previsins de amplialo a outros centros.

Ademais, fomentarase a asistencia aos concertos didacticos e audicins programados

habitualmente no centro fra do seu horario lectivo.

6. Secuenciacin do curso..........

6.1 Curso: 1 curso de GE

6.1.1 Obxectivos

Asimilar conscientemente o pulso e o acento.

Dominar os diferentes compases especficos dos contidos e traballar patrns rtmicos espe-

cficos en diferentes compases correspondentes ao nivel do curso.

Adquirir soltura na lectura de fragmentos meldicos e rtmicos correspondentes ao nivel do

curso.

Saber ler en clave de sol e mais na propia do instrumento, se fose outra.

Desenvolver a lectura e entonacin a 1 vista.

Interpretar pezas en grupo mediante o canto e a practica instrumental que permitan ao

alumno enriquecer a sa relacin afectiva coa msica, habituandose a escoitar outras voces e

adaptarse ao conxunto.

Combinar e coordinar a voz coas capacidades rtmicas dos membros do corpo: movemen-

tos de marcha, salto, balanceo, percusin corporal, reproducin de ostinatos e practicando

acompaamentos, para lograr a asociacin-disociacin e interiorizacin rtmica das frmulas

basicas do primeiro curso.

Adquirir unha correcta emisin da voz para a reproducin meldica, tomando o canto como

actividade fundamental.



Valorar, na entoacin, a correcta afinacin dos sons naturais como necesidade imprescindi-

ble para a practica instrumental.

Apreciar a importancia da msica como linguaxe artstica e medio de expresin cultural a

travs da adquisicin dun repertorio basico.

Potenciar a memoria mediante melodas e cancins como medio de desenvolver o odo e

conseguir unha mellor comprensin dos elementos musicais presentes na meloda.

Recoecer auditivamente, e escribir cando sexa posible, parametros meldicos, rtmicos,

formas, tmbricos, etc. nos niveis que se citan nos contidos do curso.

Desenvolver a creatividade musical creando melodas, ritmos, cancins, facendo funcionais

os coecementos adquiridos.

Coecer a estructura formal basica dunha obra ou fragmento.

Aprender a teora da msica.

Aplicar os coecementos musicais adquiridos de forma autnoma para analizar o repertorio

do seu instrumento dende o punto de vista rtmico, meldico e expresivo.

Traballar a escritura musical.

Adquiri-lo habito de estudio diario.

6.1.2 Contidos

1 Trimestre

RITMICOS

Percepcin, identificacin e interiorizacin do pulso e o acento.

Marcacin do pulsacin mediante a audicin.

Compases de 2/4, .

Figuras de redonda, branca, negra, corchea e semicorchea.

Silencios de redonda, branca, negra e corchea.

Prctica, identificacin e coecemento de frmulas rtmicas bsicas orixinadas polo pulso

binario.



Frmulas rtmicas bsicas en compases de subdivisin binaria:

Aplicacin de texto ritmo e viceversa.

Lectura de notas en clave de Sol e na do instrumento do alumno.

Ligadura de expresin.

Utilizacin do propio corpo como instrumento de percusin

DA ENTOACIN

Coecemento da voz e o seu funcionamento.

Respiracin, emisin, articulacin, efectos.

Prctica, identificacin e sensibilizacin vocal de movementos meldicos ascendentes,

descendentes e sucesins de sons iguais.

Sensibilizacin e prctica vocal dos movementos meldicos entre os sons Do, Mi, Sol,Do

Interpretacin vocal de obras adecuadas nivel con ou sen texto, con ou sen acompaamento.

Entoacin consciente de melodas ou fragmentos cos elementos traballados.

Reproducin memorizada vocal de fragmentos meldicos ou cancins.

Creacin de melodas (con Do-Mi, con Do-Mi-Sol)

AUDITIVOS

Discriminacin das cualidades do son: agudos graves, longos breves, forte dbil,

timbres.

Recoecemento auditivo das melodas traballadas na clase, expresado oralmente ou por

escrito.


Reproducin de ditados rtmicos, meldicos e rtmico-meldicos elementais.

Escoita de fragmentos meldicos, con representacin grafica dada ou non, aplicando o odo

interno e asociando a meloda coa escritura, para diferenciar timbres, estruturas formais

sinxelas e elementos expresivos fundamentais (Forte Piano).

Identificacin de erros ou diferenzas entre un fragmento escrito e o escoitado.



TERICOS

O pentagrama e as claves (e os seus instrumentos)

Caligrafa

As notas musicais. As lias adicionais.

Figuras e silencios

Lias divisorias e dobre barra.

Identificacin, coecemento e interpretacin dos matices de intensidade do son: Forte, Mezzoforte e Piano.

Identificacin, coecemento e interpretacin dos termos de tempo: Allegro, Andante, Lento.

Os instrumentos musicais.

2 Trimestre

Os contidos anteriores e:

RITMICOS

1. Prctica, identificacin e coecemento dos compases 2/4, e 4/4.2. Prctica, identificacin e coecemento de frmulas rtmicas bsicas orixinadas polo pulso

binario.

3. Prctica, identificacin e coecemento de signos que modifican a duracin (punto, ligadura e caldern).

4. Frmulas rtmicas bsicas en compases de subdivisin binaria:

5. Lectura rtmica falada e percutida. 6. Improvisacin rtmica con proposta previa. 7. Lectura de notas en clave de Sol e na do instrumento do alumno.



8. Aprecio da importancia de ritmos simultneos como axuda desenvolvemento da psicomotricidade e da independencia motriz.

DA ENTOACIN

Prctica, identificacin e sensibilizacin vocal de movementos meldicos

ascendentes, descendentes e sucesins de sons iguais.

Sensibilizacin e prctica vocal dos movementos meldicos entre os sons Do, Re,

Mi, Sol,La, Do .

Interpretacin vocal de obras adecuadas nivel con ou sen texto, con ou sen

acompaamento.



AUDITIVOS

1. Recoecemento auditivo das melodas traballadas na clase, expresado oralmente ou por escrito. 2. Reproducin memorizada vocal de fragmentos meldicos ou cancins. Reproducin de ditados

rtmicos, meldicos e rtmico-meldicos elementais. Discriminacin dos semitns.

3. Escoita de fragmentos meldicos, con representacin grafica dada ou non, aplicando o odo interno e asociando a meloda coa escritura, para diferenciar timbres, estruturas formais

sinxelas e elementos expresivos fundamentais (Forte - Piano, Lento - Andante- Allegro,

Crescendo Diminuendo).

4. Identificacin de erros ou diferenzas entre un fragmento escrito e o escoitado.

TERICOS

Signos de prolongacin

tempo.Termos bsicos e variacins graduais.

Dinmica: matices bsicos e variacins graduais.

Identificacin, coecemento e interpretacin dos matices de intensidade do son: Forte,

Mezzoforte e Piano.

Identificacin, coecemento e interpretacin dos matices agxicos: Accelerando e Ritardando.



Identificacin, coecemento e interpretacin dos termos de tempo: Lento, Andante, e Allegro.

3 Trimestre


RITMICOS

Prctica, identificacin e coecemento de frmulas rtmicas bsicas orixinadas polo pulso

binario e ternario.

Frmulas rtmicas bsicas en compases de subdivisin binaria:

Frmulas rtmicas bsicas en compases de subdivisin ternaria:

Prctica, identificacin e coecemento de feitos rtmicos caractersticos: sncopa, anacrusa e

notas a contratempo.

Prctica e identificacin de cambios de comps con equivalencia pulso = pulso.

Prctica de lectura de notas escritas horizontal ou verticalmente en clave de sol.

Lectura de notas en clave de Sol e na do instrumento do alumno. -Iniciacin a lectura rtmica

intervlica no resto das claves.

Improvisacin rtmica.

Ligadura de expresin.

Aprecio da importancia de ritmos simultneos como axuda desenvolvemento da

psicomotricidade e da independencia motriz.

DA ENTOACIN



Prctica, identificacin e sensibilizacin vocal de movementos meldicos ascendentes,

descendentes e sucesins de sons iguais.

Sensibilizacin e prctica vocal dos semitns, mi-fa, si-do.

Escala de Do M e La m e arpexio de tnica.

Situacin de tons e semitns. Introducin concepto de intervalo.

Prctica da lectura de notas unido emisin vocal do son que lles corresponde en Clave de Sol

na Tonalidade de Do M e La m.

Entoacin dos intervalos meldicos simples contidos na escala de Do M e La m.



Entoacin de cancins axeitadas s elementos tonais traballados.

Entoacin consciente de melodas ou fragmentos baseados nas harmonas de I, IV e V.


AUDITIVOS

Sensibilizacin de elementos bsicos: tonalidade, modalidade.

Sensibilizacin de movementos meldicos ascendentes, descendentes e sucesins de sons iguais.

Acordes de tnica e dominante. -Identificacin de erros ou diferenzas entre un fragmento escrito

e o escoitado.

Reproducin de ditados rtmicos, meldicos e rtmico-meldicos elementais.



sinxelas e elementos expresivos fundamentais (Forte - Piano, Lento - Andante- Allegro,

Crescendo Diminuendo).

TERICOS

Identificacin, coecemento e interpretacin dos matices de intensidade do son: Forte,

Mezzoforte e Piano.

Identificacin, coecemento e interpretacin dos matices agxicos: Accelerando e Ritardando.



Identificacin, coecemento e interpretacin dos termos de tempo: Lento, Andante, e Allegro.

Signos de articulacin

Intervalos: concepto e clasificacin

Alteracins propias, accidentais e de precaucin.

A tonalidade: escala diatnica e modalidade.

O comps. Subdivisin.

Cambios de acentuacin: sncopas e notas a contratempo.

6.1.3 Avaliacin

Criterios de avaliacin

Imitar correctamente estructuras rtmicas e meldicas breves coa voz e a percusin. Tratase

de avaliar tanto o grao de memoria como a capacidade de reproduci-los aspectos sonoro e

motriz con fidelidade.

Recoecer auditivamente o pulso, acento e o ritmo dunha obra ou fragmento, percutindo cada

un deles durante a audicin ou o canto de cancins memorizadas previamente, co obxecto de

comproba-lo grao de percepcin dos mesmos.

Manter o pulso constante durante a realizacin dos exercicios e en perodos breves de silen-

cio. Este criterio de avaliacin ten por obxecto lograr unha correcta interiorizacin do pulso que

lle permita unha adecuada execucin individual ou colectiva.

Executar vocalmente, xunto coa lectura das notas, mediante a percusin ou instrumentalmen-

te, fragmentos rtmicos que inclan os contidos do curso, de aproximadamente oito compases.

Tratase de avalia-la capacidade de encadear as frmulas estudiadas e a fluidez da soltura de

notas, dentro dun tempo establecido.

Executar ritmos simultaneos sinxelos coas das mans.

Aplicar texto a un ritmo ou viceversa. Tratase de comproba-la capacidade de asociacin da

acentuacin rtmica coa da linguaxe falada.

Identificar auditivamente cambios sinxelos de compas mediante a percusin do acento. Equi-

valencia pulso=pulso, ejemplo 2/4-3/4-4/4, 2/4-6/8.



Interpretar pezas en grupo mediante o canto e a practica instrumental que permitan ao alumno

enriquecer a sa relacin afectiva coa msica, atendendo as outras voces e adaptandose ao

conxunto.

Entoar as escalas diatnica de Do M e La m e arpexos de tnica

Entoar unha meloda ou cancin tonal con ou sen acompaamento, nas tonalidades de Do M e

Lam, de aproximadamente oito compases, aplicando indicacins expresivas. Avaliarase a cor-

reccin na emisin e na afinacin,o respecto s termos de expresin e a aplicacin do ritmo e

a lectura.

Reproducir cancins memorizadas. Este criterio permite avaliar o grado de desenvolvemento

da memoria musical.

Identificar auditivamente movementos meldicos ascendentes, descendentes e sons iguais,

as como os contidos rtmicos traballados durante o curso.

Reproducir por escrito fragmentos musicais escoitados:

a)Atendendo a parametros exclusivamente rtmicos

b)Atendendo a parametros exclusivamente meldicos

c)Atendendo a ambos parametros en fragmentos mais sinxelos.

Improvisar estructuras rtmicas sobre un fragmento escoitado. Valorarase tanto a capacidade

creativa como o grao de adaptacin ao modelo proposto.

Improvisar melodas tonais breves como resposta a un fragmento escoitado. Valorarase tanto

a capacidade creativa como o grao de adaptacin ao modelo proposto.

Empregar unha boa caligrafa na escritura musical. Este criterio permite comprobar que o

alumnado se expresa musicalmente cunha linguaxe grafica correcta.

Expresar verbalmente ou por escrito os conceptos tericos traballados no curso e demostrar a

sa comprensin aplicandoos a exercicios sinxelos. Con este criterio comprbase o grado de

comprensin dos contidos tericos.

Presentar o caderno de exercicios realizados correctamente.



Respectar as normas de organizacin e indicacins do profesor, atendendo a asistencia e pun-

tualidade

Mostrar unha actitude correcta na clase con respecto ao profesor, aos compaeiros e ao mate-

rial de aula e as instalacins do centro.

Participar con inters tanto no traballo individual como colectivo amosando respeto e criterio

persoal.

Demostrar interese pola msica en xeral.

Mnimos esixibles

Levar un pulso constante.

Ler a primeira vista.

Ler exercicios de ritmo e lectura con soltura e correccin. Avaliarase o sostemento do

pulso, o respecto tempo indicado, a precisin rtmica e a soltura na lectura de notas.

Realizar combinacins rtmicas que inclan

Executar ritmos simultaneos sinxelos coas das mans.

Entoar a escala diatnica de Do M e arpexo de tnica.

Entoar melodas en Do M. Avaliarase a correccin na emisin e na afinacin, o respec-

to s termos de expresin e a aplicacin do ritmo e a lectura.

Realizar na entoacin o sentido ascendente ou descendente ou sucesin de sons

iguais na lia meldica.

Memorizar pequenos fragmentos.



Identificar no ditado rtmico os valores basicos.

Identificar no ditado meldico a diferenciacin do sentido ascendente ou

descendente ou sucesin de sons iguais na lia meldica.

Resolver correctamente cuestins de teora de xeito oral ou escrito.


Respectar as normas de organizacin e indicacins do profesor. Mostrar unha

actitude correcta na clase con respecto ao profesor, aos compaeiros e ao material

de aula e as instalacins do centro.


Para aprobar a materia deberanse acadar todos os mnimos esixibles para o curso, e

unha nota media de cinco ou superior, como queda reflectido no apartado dos criterios de cua-

lificacin.

Sempre que a calificacin final sexa positiva, terase en conta a actitude do alumno du-

rante o desenvolvemento das clases.

Procedementos e ferramentas de avaliacin

A avaliacin levarase a cabo tendo en conta os obxectivos e os criterios de avaliacin establecidos no

currculo.

A avaliacin da aprendizaxe sera continua e procesual, facendo unha avaliacin inicial

s contidos a traballar inmediatamente, controlando o proceso de ensino aprendizaxe a dia-

rio e valorando os resultados obtidos con periodicidade para corrixir o que sexa preciso.

Temporalizacin da avaliacin:

A avaliacin da aprendizaxe do alumnado comprendera tres modalidades segundo o

momento do curso en que tean lugar: inicial, procesual e final.

Avaliacin inicial. Ao inicio do curso ou de cada fase do aprendizaxe, co fin de determinaro coecemento previo do alumnado, das sas capacidades e aptitudes, as como do nivel me-

dio de cada grupo concreto.



Avaliacin procesual. Ao longo do curso, continuamente durante o proceso educativo. Re-alizaranse observacins directas e sistematicas que serviran para avaliar os contidos actitudi-

nais, as como exercicios e actividades que permitan comprobar que o alumnado afianza os

contidos e logra os obxectivos previstos. Polo tanto, de produc rense frecuentes faltas de asis -

tencia non posible esta avaliacion procesual, de xeito que alumno perder a o dereito a avalia -

ci n continua.

Avaliacin final. Determinarase se o alumnado acadou os obxectivos propostos na progra-macin, valorando non s as probas obxectivas senn tamn o esforzo persoal, a actitude e a

participacin do alumnado en clase.

1. A avaliacin basearase na observacin sistematica e diaria durante as sesins de

clase, rexistrando datos precisos do traballo de cada alumno no caderno do profesor: segui-

mento da asistencia a clase, participacin nas diferentes actividades, forma de traballar (tanto

individual como en grupo), actitude dos fronte as actividades propostas, destrezas adquiridas a

partir das previas, capacidade de atencin e resposta, habilidades interpretativas e nivel de

lectura alcanzado, tanto rtmica como meldicamente.

2. Tamn se revisaran os traballos realizados, mediante a recollida dos cadernos do

alumno, a partir de fichas de traballo e interpretacin de obras. Todo o material (cadernos, fi-

chas ou tarefas encargadas) sera avaliable.

3. Esta practica non impide a realizacin de probas concretas, como un procedemento

mais de avaliacin, exames parciais ou probas obxectivas, que proporcionen datos para com-

pletar as observacins.

A modo de exemplo, as probas poden ser do tipo:

Lectura a 1 vista dun fragmento de extensin libre que incla toda a rtmica aprendida

ata o momento.

Entoacin a 1 vista dun fragmento de extensin libre cos contidos aprendidos ata o

momento.

Proba escrita con exercicios relativos aos contidos tericos do trimestre.

Proba auditiva relacionada cos aspectos basicos do trimestre.

No caso de que o profesorado precise dalgunha destas probas puntuais para comple-



tar as avaliacins diarias, realizaranse na semana de exames indicada pola xefatura de estu-

dos. A asistencia a estas probas ten caracter obligatorio. O alumnado sera informado da data

de exame cunha anteriodidade mnima de 15 das, e no caso de non poder asistir nas datas

indicadas, debera xustificar debidamente a falta, pasando a realizar esta proba no horario de

titora asignado polo profesor.

A avaliacin final farase tendo en conta a consecucin dos obxectivos para cada curso,

comprobando que os alumnos estean en disposicin de acometer o curso seguinte.

Aqueles alumnos que non acaden os obxectivos na avaliacin final de xuo teran que

amosar o seu grao de consecucin na convocatoria de setembro.

Por outra banda hai que destacar as tres sesins de avaliacin informativa que

puntualmente, por medio da cualificacin e no seu caso os informes pertinentes informan ao

alumnado, aos pais e nais e ao resto de profesores implicados (especialmente ao titor /a) da

evolucin do proceso de aprendizaxe. Estas sesins desenvlvense ao remate de cada trimes-

tre, antes de cada perodo vacacional.

INSTRUMENTOS DE AVALIACIN

Observacin da actitude e evolucin do alumno.

Anlise dos seus traballos de clase e tarefas a realizar.

Observacin da participacin e comportamento nas diferentes actividades.

As probas especficas que se consideren necesarias.

Criterios de cualificacin

Estaran en concordancia cos contidos e obxectivos fixados na programacin do curso correspondente

(vxase o apartado Mnimos esixibles para unha avaliacin positiva nas programacins de curso).

Para superar o curso o alumno debera estar en disposicin de acometer o curso seguinte.

En todo caso, para aprobar a materia deberanse cumprir os mnimos esixibles para cada parte, e

acadar unha nota media de cinco ou superior.

A nota final sera a media aritmtica entre as catro partes e cada unha delas valera:



Lectura rtmica Entonacin Desenvolvemento

auditivo

Teora

30 % 30 % 20 % 20 %

Sobre esa cualificacin, terase en conta a actitude do alumno durante o desenvolvemento das clases

nunha porcentaxe dun 10%.

Os resultados da avaliacin final expresaranse mediante a escala numrica de 1 a 10 sen

decimais. Consideraranse positivas as cualificacin iguais ou superiores a 5.

Criterios para a concesin de ampliacin de matrcula

As ampliacins de matrcula seran propostas como norma xeral por iniciativa do titor, unha vez

consultado todo o profesorado que tea docencia co alumno/a, e estara reservada, por unha

parte, para aqueles casos en que se considere que a permanencia no curso e que esta

matriculado/a pode representar un conflicto no desenvolvemento da aprendizaxe e por outra,

tera que preverse que a ampliacin non supora un problema no desenvolvemento normal do

curso ao que accede.

Para a sa tramitacin, sera o titor o que o comunique a xefatura de estudos, e a avalaicin

realizarase nos prazos acordados en CCP de comezo de curso.

E preciso ter superado todas as materias para proceder a ampliacin de matrcula.

A programacin que se esixira sera a que se expn para o curso no que est matriculado

inicialmente.

6.1.4 Medidas de recuperacin

Procedementos de recuperacin ordinarios



Perda de avaliacin continua

Nos casos en que, de acordo co procedemento disposto nas Normas de Organizacin e

Funcionamento vixentes, o alumno/a perda o dereito a avaliacin continua, dito alumno/a tera

dereito a realizar unha proba especfica, marcada en data e no mesmo horario de clase, na

que se avalen obxectivamente os seus coecementos a efectos da superacin da materia.

Probas extraordinarias de setembro

O sistema de avaliacin na convocatoria de Setembro consistira nunha proba na que o alumno

debera acreditar o dominio da programacin establecida para todo o curso. Polo tanto, debera

examinarse das catro partes nas que estan divididos os contidos: ritmo, entoacin, audicin e teora.

6.1.5 Recursos didcticos

Por peticin da ANPA no curso 2015-2016 o Departamento acorda empregar como libro de

texto comn para a base na secuenciacin dos contidos os mtodos de A. M. Navarrete: El

lenguaje de la msica, de 1 g.e. a 2 g.prof.

Para unha maior adecuacin e atencin a diversidade, cada profesor podera complementar co

material que considere necesario.

6.2 Curso: 2 curso de GE

Obxectivos

Dominar os diferentes compases especficos dos contidos e traballar patrns rtmicos especfi-

cos en diferentes compases correspondentes ao nivel do curso.


curso.

Saber ler en clave de sol e fa en 4, mais na propia do instrumento, se fose outra.



curso.



Adquirir unha correcta emisin da voz para a reproducin meldica.

Valorar, na entoacin, a correcta afinacin dos sons naturais como necesidade imprescindible

para a practica instrumental.

Coecer e desenvolver o estudo da equivalencia.

Realizar as articulacins e as dinamicas requeridas tanto na lectura rtmic como na entonacin.

Adquirir as bases para o desenvolvemento auditivo (meldico, rtmico, formal)

Coecer melodas tradicionais e a utilizacin das frmulas rtmicas correspondentes a este

curso nas mesmas.

Saber entonar en grupo melodas sinxelas a das voces.

Representar graficamente fragmentos musicais, escoitados ou previamente memorizados,

mediante ditado cunha escritura correcta acorde aos contidos do curso.

Educar a memoria como base para a formacin do oido interno.

Desenvolver a capacidade esencial da escritura como elemento basico da linguaxe musical.

Propiciar o emprego dunha terminoloxa musical basica.

Aplicar na practica todos os conceptos tericos aprendidos.

Conseguir improvisar secuencias rtmicas e meldicas conforme aos contidos deste curso.

Relacionar os coecementos que se adquiren na clase de linguaxe musical coa prac-

tica do instrumento.

Comprender a importancia do esforzo e traballo individual, creando pautas para un estudio sis-

tematico.

Propiciar actitudes de respecto aos compaeiros e ao profesorado e de coidado do material de

clase

Apreciar a importancia de asistir a concertos, audicins e cursos, favorecendo a formacin n-

tegra como msico.



1.1.2. Contidos


RTMICOS Compases: C, 6/8 (Repaso) Practica, identificacin e coecemento de feitos rtmicos caractersticos: sncopa, anacrusa e

notas a contratempo (Repaso) Grupos rtmicos ternarios contidos nun pulso binario. Practica e identificacin de cambios de compas con equivalencia pulso = pulso. Aplicacin e practica de textos a ritmos adecuados ao nivel. Practica de lectura articulada horizontal e verticalmente en clave de sol en segunda. Iniciacin a lectura na clave de Fa en 4a lia e na do instrumento do alumnado. Figuras e frmulas rtmicas: Subdivisin binaria: todos os contidos anteriores, e:

Subdivisin ternaria: os contidos do curso anterior e

Aplicacin destes ritmos a repertorio tradicional. Muieira, maneo. Anacrusa. Lectura de notas en clave de Sol e Fa na 4a lia. Aprecio da importancia de ritmos simultaneos como axuda desenvolvemento da

psicomotricidade e da independencia motriz. Improvisacin rtmica con proposta previa. Lectura a primeira vista.

DA ENTOACIN Sensibilizacin e practica do sentimento tonal e modo maior e menor. Entoacin intervalica sinxela dos intervalos de 4a, 5a e 8a xusta. Introducin da alteracin accidental. Prctica, identificacin e sensibilizacin vocal de movementos meldicos ascendentes,

descendentes e sucesins de sons iguais. Entoacin de obras en Do maior e La menor (Repaso), Entoacin de obras cambiando o modo. (Do M Do m / La m La M) Entonacin de melodas empregando a escala armnica. Interpretacin vocal de obras adecuadas nivel con ou sen texto, con ou sen

acompaamento. Entoacin consciente de melodas ou fragmentos cos elementos traballados. Entoacin de cancins axeitadas s elementos tonais traballados.



Entoacin consciente de melodas ou fragmentos baseados nas harmonas de I, IV e V Reproducin memorizada vocal de fragmentos meldicos ou cancins. Lectura entoada e incorporacin da entoacin a das voces sinxelas. Entonacin a primeira vista.

AUDITIVOS Sensibilizacin de modo maior e menor. Sensibilizacin de tono e semitono. Discriminacin dos acordes de tnica e dominante nas tonalidades traballadas. Discriminacin dos intervalos de 4a, 5a e 8a xusta. Sensibilizacin de movementos meldicos ascendentes, descendentes e sucesins de sons

iguais nas tonalidades traballadas. Identificacin de erros ou diferenzas entre un fragmento escrito e o escoitado. Identificacin de frmulas rtmicas. Alteracins. Diferenciacin do efecto de sostenido e bemol. Reproducin de ditados rtmicos, meldicos e rtmico-meldicos elementais. Escoita de fragmentos meldicos, con representacin grafica dada ou non, aplicando o odo

interno e asociando a meloda coa escritura, para diferenciar timbres, estruturas formais sinxelas e elementos expresivos fundamentais.

Discriminacin dos instrumentos da orquestra. Recoecemento auditivo dos aspectos abordados na teora deste trimestre.

TERICOS

Repaso das alteracins e o seu efecto. Tono e semitono. (Repaso) Identificacin de sncopas, notas a contratempo. Compases simples e compostos. Grupos de valoracin especial. Tresillos e dosillos. Intervalos. O modo Maior e menor. Construccin das escalas. Grupos de valoracin especial: dosillo e tresillo. Dinmicas. Modificacins de tempo: accelerando, ritardando. Exercicios de caligrafa.

2 TrimestreOs contidos anteriores e:

RTMICOS



Compases: os anteriores e 3/8. Aplicacin e practica de textos a ritmos adecuados ao nivel. Practica de lectura articulada horizontal e verticalmente en clave de sol en segunda e fa en

cuarta e na do instrumento do alumnado. Sensibilizacin e valoracin da importancia musical do tempo e da importancia da agxica e da

dinamica na msica. Figuras e frmulas rtmicas: Subdivisin binaria: todos os contidos anteriores, e:

Subdivisin ternaria: todos os contidos anteriores, e:

Aplicacin destes ritmos a repertorio tradicional. Marcha, mazurca, maneo. Ritmo de panaderas. Lectura de notas en clave de Sol e Fa na 4a lia. Iniciacin a lectura rtmica intervalica no resto das claves. Aprecio da importancia de ritmos simultaneos como axuda desenvolvemento da

psicomotricidade e da independencia motriz. Improvisacin rtmica con proposta previa.

DA ENTOACIN

Canones a das e tres voces. Sensibilizacin e practica do sentimento tonal e maior e menor. Entoacin intervalica sinxela (4a, 5a e 8a xustas, 2a e 3a M e m,). Practica, identificacin e sensibilizacin vocal de movementos meldicos ascendentes,

descendentes e sucesins de sons iguais. Practica da alteracin accidental. Entoacin consciente de obras nas tonalidades anteriores e tonalidades en modo maior ata 2

alteracins. Interpretacin vocal de obras adecuadas nivel con ou sen texto, con ou sen

acompaamento. Lectura entonada e incorporacin da entonacin a das voces sinxelas.

AUDITIVOS

Discriminacin dos intervalos, 2o M e m, 3a M e m, 4a, 5a e 8a xusta. Acordes de I, IV e V nas tonalidades traballadas. Sensibilizacin de movementos meldicos ascendentes, descendentes e sucesins de sons

iguais nas tonalidades traballadas. Identificacin de erros ou diferenzas entre un fragmento escrito e o escoitado. Reproducin de ditados rtmicos, meldicos e rtmico-meldicos elementais. Escoita de fragmentos meldicos, con representacin grafica dada ou non, aplicando o odo




Recoecemento auditivo dos aspectos abordados na teora deste trimestre.

TERICOS

Equivalencias pulso=pulso. Tonalidades maiores. Intervalos. Tempo. (Terminoloxa) Graos da escala

3 Trimestre

Os contidos anteriores e:RTMICOS

Equivalencias: parte igual a parte. Aplicacin e practica de textos a ritmos adecuados ao nivel. Practica de lectura intervalica. Figuras e frmulas rtmicas: Subdivisin binaria: todos os contidos anteriores, e:

Subdivisin ternaria: todos os contidos anteriores.

Aplicacin destes ritmos a repertorio tradicional. Rumba, Maneo. Lectura de notas en clave de Sol e Fa na 4a lia e na do instrumento do alumnado. Iniciacin a

lectura rtmica intervalica no resto das claves. Aprecio da importancia de ritmos simultaneos como axuda desenvolvemento da

psicomotricidade e da independencia motriz. Improvisacin rtmica con proposta previa.

DA ENTOACIN

Canons a das e tres voces. Sensibilizacin e practica do sentimento tonal e modo maior e menor. Practica, identificacin e sensibilizacin vocal de movementos meldicos o ascendentes,

descendentes e sucesins de sons iguais. Entoacin intervalica sinxela (2a, 3a M e m, 4a, 5a e 8a xusta). Lectura entoada e incorporacin da entoacin a das e tres voces sinxelas. Entoacin consciente de obras ata 2 # e 2b maiores e menores. Interpretacin vocal de obras adecuadas nivel con ou sen texto, con ou sen

acompaamento. Improvisacin meldica con proposta previa



AUDITIVOS

Sensibilizacin de movementos meldicos ascendentes, descendentes e sucesins de sons iguais nas tonalidades traballadas.

Discriminacin dos intervalos, 2o M e m, 3a M e m, 4a, 5a e 8a xusta. Acordes de I, IV e V nas tonalidades traballadas. Identificacin de erros ou diferenzas entre un fragmento escrito e o escoitado. Reproducin de ditados rtmicos, meldicos e rtmico-meldicos elementais nas

tonalidades traballadas. Escoita de fragmentos meldicos, con representacin grafica dada ou non, aplicando o odo


Recoecemento auditivo dos aspectos abordados na teora deste trimestre.

TERICOS

Cambios de compas: equivalencias. Signos de repeticin.

1.1.3. Avaliacin

Criterios de avaliacin

Executar correctamente frmulas rtmicas nos compases de 2/4, 3/4, C, 6/8 e 3/8, mantendo o

pulso constante, con precisin rtmica e con fluidez na lectura de notas nas claves tra-

balladas.

Manter o pulso durante perodos breves de silencio.

Marcar os compases con e sen subdivisin.

Realizar a articulacin e as dinmicas adecuadas na lectura rtmica.

Executar a travs da percusin, instrumental ou vocalmente estruturas rtmicas dunha

obra ou dun fragmento.

Amosar destreza psicomotora na realizacin de polirritmias.



Realizar unha boa emisin vocal fundamentada na respiracin costo-diafragmatica. Con este

criterio nos aseguramos de que o alumnado adopta habitos de canto saludables.

Entonar as escalas maiores e menores.

Entonar correctamente e identificar auditivamente movementos meldicos por graos conxuntos

e sucesins de sons iguais, as como os intervalos sinxelos traballados no curso (2a M e m, 3a

M e m, 4a, 5a e 8a xusta).

Entonar correctamente melodas en tonalidades con ata dous alteracins na armadura,

maiores e menores, con acompaamento e sen el. De producirse acompaamento instru-

mental, este non reproducira a meloda.

Reproducir modelos meldicos sinxelos a partir de diferentes alturas.

Entonar atendendo s indicacins agxicas e dinmicas expresadas na partitura.

Aplicar un texto a un ritmo sinxelo.

Improvisar estruturas rtmicas sobre unha proposta previa.

Improvisar melodas tonais breves a partir dunha proposta previa.

Identificar auditivamente e reproducir por escrito ditados que contean as dificultades tra-

balladas no curso.

Describir, logo dunha audicin, os trazos caractersticos das obras escoitadas ou interpre-

tadas (modo, compas, intervalos sinxelos, frmulas meldicas e rtmicas, aspectos formais,

timbres aspectos que resulten mais notorios).

Distinguir auditivamente diferentes timbres.

Empregar unha boa caligrafa na escritura musical.

Expresar verbalmente ou por escrito os conceptos tericos traballados no curso e demostrar a

sua comprensin aplicandoos a exercicios sinxelos.

Saber analizar intervalos, tonalidades e escalas nos exercicios propostos, as como nas partituras

traballadas na aula ou do seu propio repertorio de intrumento.



Respetar as normas de convivencia dentro e fra da aula. Verificar a actitude do alumnado de

respecto e traballo dentro da aula e comprobar que se acude a clase cos deberes feitos. Con

este criterio pretndese avaliar a capacidade do alumnado por manter una actitude de edu-

cacin e atencin na clase.

Coidar e usar axeitadamente o material de aula, as como facerse responsable do seu material

Mnimos esixibles

Ler nas claves de Sol, Fa na cuarta lia (e na do instrumento do alumno)

Realizar as combinacins rtmicas seguintes:

Subdivisin binaria: Subdivisin ternaria:

Diferenciar compases simples e compostos.

Ler exercicios de ritmo e lectura con soltura e correccin. Avaliarase o sostemento do pul-

so, o respecto tempo indicado, a precisin rtmica e a soltura na lectura de notas.

Executar sen variacin do pulso os grupos de valoracin especial, dosillos e tresi llos.

Distinguir as dinamicas basicas.

Executar ritmos simultaneos coas das mans.

Entoar semitns cromaticos por floreo.

Entoar escalas e arpexios dos modos Maior e menor ata unha alteracin.

Realizar na entoacin o sentido ascendente ou descendente ou sucesin de sons

iguais na lia meldica.

Entoar conscientemente obras en Do maior e La menor , e de Do menor e La M en

contraposicin coas sas homnimas, e tonalidades ata unha alteracin. Avaliarase a co-



rreccin na emisin e na afinacin, o respecto s termos de expresin e a aplicacin do rit-

mo e a lectura.

Percibir a sensacin do sentido binario ou ternario da subdivisin do pulso.

Identificar os modos Maior e menor.

Identificar as estructuras rtmicas traballadas durante o curso.

Identificar no ditado meldico a diferenciacin do sentido ascendente ou descendente

ou sucesin de sons iguais na lia meldica.

Clasificar os intervalos en nmero e especie.

Coecer as tonalidades dos exercicios traballados.

Construir as escalas de calquera tonalidade.


Respectar as normas de organizacin e indicacins do profesor. Mostrar unha actitu-

de correcta na clase con respecto ao profesor, aos compaeiros e ao material de aula e as

instalacins do centro.


Para aprobar a materia deberanse acadar todos os mnimos esixidos en cada unha das

partes e unha nota media de cinco ou superior, como queda reflectido no apartado

dos criterios de cualificacin.

Terase en conta a actitude do alumno durante o desenvolvemento das clases nunha

porcentaxe dun 10%.

Procedementos e ferramentas de avaliacin

A avaliacin levarase a cabo tendo en conta os obxectivos e os criterios de avaliacin

establecidos no currculo.



A avaliacin da aprendizaxe sera continua e procesual, facendo unha avaliacin inicial s

contidos a traballar inmediatamente, controlando o proceso de ensino aprendizaxe a diario e

valorando os resultados obtidos con periodicidade para corrixir o que sexa preciso.

Temporalizacin da avaliacin:

A avaliacin da aprendizaxe do alumnado comprendera tres modalidades segundo o momento

do curso en que tean lugar: inicial, procesual e final.

Avaliacin inicial. Ao inicio do curso ou de cada fase do aprendizaxe, co fin de determinar o coecemento previo do alumnado, das sas capacidades e aptitudes, as como do nivel medio de

cada grupo concreto.

Avaliacin procesual. Ao longo do curso, continuamente durante o proceso educativo. Realizaranse observacins directas e sistematicas que serviran para avaliar os contidos actitudinais, as como

exercicios e actividades que permitan comprobar que o alumnado afianza os contidos e logra os

obxectivos previstos. Polo tanto, de produc rense frecuentes faltas de asistencia non posible esta

avaliacion procesual, de xeito que alumno perder a o dereito a avaliaci n continua.

Avaliacin final. Determinarase se o alumnado acadou os obxectivos propostos na programacin, valorando non s as probas obxectivas senn tamn o esforzo persoal, a actitude e a participacin do

alumnado en clase.

1. A avaliacin basearase na observacin sistematica e diaria durante as sesins de

clase, rexistrando datos precisos do traballo de cada alumno no caderno do profesor: segui-

mento da asistencia a clase, participacin nas diferentes actividades, forma de traballar (tanto

individual como en grupo), actitude dos fronte as actividades propostas, destrezas adquiridas a

partir das previas, capacidade de atencin e resposta, habilidades interpretativas e nivel de

lectura alcanzado, tanto rtmica como meldicamente.

2. Tamn se revisaran os traballos realizados, mediante a recollida dos cadernos do

alumno, a partir de fichas de traballo e interpretacin de obras. Todo o material (cadernos, fi-

chas ou tarefas encargadas) sera avaliable.

3. Esta practica non impide a realizacin de probas concretas, como un procedemento

mais de avaliacin, exames parciais ou probas obxectivas, que proporcionen datos para com-

pletar as observacins.



A modo de exemplo, as probas poden ser do tipo:

Lectura a 1 vista dun fragmento de extensin libre que incla toda a rtmica aprendida

ata o momento.

Entoacin a 1 vista dun fragmento de extensin libre cos contidos aprendidos ata o

momento.

Proba escrita con exercicios relativos aos contidos tericos do trimestre.

Proba auditiva relacionada cos aspectos basicos do trimestre.

No caso de que o profesorado precise dalgunha destas probas puntuais para comple-

tar as avaliacins diarias, realizaranse na semana de exames indicada pola xefatura de estu-

dos. A asistencia a estas probas ten caracter obligatorio. O alumnado sera informado da data

de exame cunha anteriodidade mnima de 15 das, e no caso de non poder asistir nas datas in-

dicadas, debera xustificar debidamente a falta, pasando a realizar esta proba no horario de

titora asignado polo profesor.

A avaliacin final farase tendo en conta a consecucin dos obxectivos para cada curso,

comprobando que os alumnos estean en disposicin de acometer o curso seguinte.

Aqueles alumnos que non acaden os obxectivos na avaliacin final de xuo teran que

amosar o seu grao de consecucin na convocatoria de setembro.

Por outra banda hai que destacar as tres sesins de avaliacin informativa que

puntualmente, por medio da cualificacin e no seu caso os informes pertinentes informan ao

alumnado, aos pais e nais e ao resto de profesores implicados (especialmente ao titor /a) da

evolucin do proceso de aprendizaxe. Estas sesins desenvlvense ao remate de cada trimes-

tre, antes de cada perodo vacacional.

INSTRUMENTOS DE AVALIACIN

Observacin da actitude e evolucin do alumno.



Analise dos seus traballos de clase e tarefas a realizar.

Observacin da participacin e comportamento nas diferentes actividades.

As probas especficas que se consideren necesarias.

Criterios de cualificacin

Estaran en concordancia cos contidos e obxectivos fixados na programacin do curso

correspondente (vxase o apartado Mnimos esixibles para unha avaliacin positiva nas

programacins de curso).

Para superar o curso o alumno debera estar en disposicin de acometer o curso seguinte.

Estaran en concordancia cos contidos e obxectivos fixados na programacin do curso correspondente

(vxase o apartado Mnimos esixibles para unha avaliacin positiva nas programacins de curso).

En todo caso, para aprobar a materia deberanse cumprir os mnimos esixibles para cada unha das

partes, e acadar unha nota media de cinco ou superior.

A nota final sera a media aritmtica entre as catro partes e cada unha delas valera:

Lectura rtmica Entonacin Desenvolvemento

auditivo

Teora

30 % 30 % 20 % 20 %

Sobre esa cualificacin, terase en conta a actitude do alumno durante o desenvolvemento das clases

nunha porcentaxe dun 10%.

Os resultados da avaliacin final expresaranse mediante a escala numrica de 1 a 10 sen

decimais. Consideraranse positivas as cualificacin iguais ou superiores a 5.

6.3 Curso: 3 Curso de GE



1. Obxectivos

Dominar os diferentes compases especficos dos contidos e traballar patrns rtmicos especfi-

cos en diferentes compases correspondentes ao nivel do curso.


curso.

Saber ler en clave de sol e fa en 4, mais na propia do instrumento, se fose outra.

Ler fragmentos rtmico-meldicos cambiando o compas e a clave.

Coecer e desenvolver o estudo das equivalencias.



curso.

Memorizar estructuras rtmicas e frmulas meldicas, as como un repertorio de cancins.

Adquirir unha correcta emisin da voz para a reproducin meldica.

Desenvolver a lectura e entonacin a primeira vista.

Coecer melodas tradicionais e a utilizacin das frmulas rtmicas correspondentes a este

curso nas mesmas.

Entonar todos os intervalos xustos, maiores e menores, as como o tritono dentro dun contexto

tonal.

Afinar as notas alteradas accidentalmente en secuencias sinxelas.

Adquirir as bases para o desenvolvemento auditivo (meldico, rtmico, formal).

Propiciar o emprego dunha terminoloxa musical basica.

Conseguir improvisar secuencias rtmicas e meldicas conforme aos contidos deste curso.

Aplicar na practica todos os conceptos tericos aprendidos.

Relacionar os coecementos que se adquiren na clase de linguaxe musical coa prac-



tica do instrumento.

Propiciar actitudes de respecto aos compaeiros e ao profesorado e de coidado do material de

clase.

Comprender a importancia do esforzo e traballo individual, creando pautas para un estudio sis-

tematico.

Apreciar a importancia de asistir a concertos, audicins e cursos, favorecendo a formacin n-

tegra como msico.

1.1.2. Contidos

RTMICOS

Aplicacin e practica de textos a ritmos adecuados ao nivel.

Practica de lectura articulada horizontal e verticalmente en clave de sol en segunda e fa en

cuarta e na do instrumento do alumnado.

Practica da lectura intervalica.

Compases: C, 9/8 e 12/8.

Figuras e frmulas rtmicas: Subdivisin binaria: os contidos anteriores, e:

Subdivisin ternaria: os contidos anteriores, e:

Aplicacin destes ritmos a repertorio tradicional. Marcha, xota, mazurca. Panaderas.



Lectura de notas en clave de Sol e Fa na 4a lia. Lectura rtmica intervalica.

Improvisacin rtmica adecuada nivel de terceiro, con proposta previa.

DA ENTOACIN

Coidar a respiracin, emisin e articulacin da voz.

Sensibilizacin de movementos meldicos ascendentes, descendentes e sucesins de sons

iguais nas tonalidades traballadas, movementos meldicos tonais, movementos

intervalicos.

Entoacin consciente de tonalidades de ata das alteracins.

Entoacin consciente dos catro tipos de escala menor.

Entoacin dos intervalos de 2a maior e menor, de 3a maior e menor, de 4a, 5a , 8a xusta, den-

tro e fora do contexto tonal.


acompaamento

Entoacin a das e tres voces sinxelas.

AUDITIVOS Discriminacin das escalas diatnicas menores (natural, meldica, armnica e drica)

Consonancia e disonancia.


iguais nas tonalidades traballadas.

Discriminacin dos intervalos, 2o M e m, 3a M e m, 4a, 5a e 8a xusta, tanto mel-

dicos coma harmnicos.

Acordes de I, IV e V nas tonalidades traballadas


Reproducin de ditados rtmicos, meldicos e rtmico-meldicos elementais nas tonali-

dades traballadas.





sinxelas e elementos expresivos fundamentais.

TERICOS

Semitn cromatico e diatnico.

Intervalos dobres aumentados e dobres diminudos.

Alteracins dobres.

Intervalos compostos.

Consonancia e disonancia

Inversin de intervalos.

2 trimestre


RTMICOS

Equivalencias que impliquen pulso=pulso e fraccin=fraccin.

Exercicios de polirrtmia.

Coecemento das claves e practica da lectura intervalica.

Figuras e frmulas rtmicas: Subdivisin binaria: os contidos anteriores, e:




Aplicacin destes ritmos ao repertorio tradicional. A rumba, xota, muieira, etc.


mprovisacin rtmica adecuada nivel de terceiro, con proposta previa.

DA ENTOACIN


Sensibilizacin de movementos meldicos ascendentes, descendentes e sucesins de

sons iguais nas tonalidades traballadas, movementos meldicos tonais,

movementos intervalicos.

Entoacin consciente de melodas de ata 3# e 3b maiores e menores.

Entoacin dos intervalos xa traballados, engadindo a 6a Maior e menor, dentro e fora

do contexto tonal.

Entoacin consciente dos catro tipos de escala menor.


acompaamento.

Repeticin, memorizacin e transposicin de frases meldicas gradualmente mais

complexas; memorizacin e transposicin inmediata de frases simples.

Improvisacin meldica, con proposta previa.

AUDITIVOS

Discriminacin das escalas diatnicas menores e maiores.


Discriminacin dos intervalos xa traballados e engadir a 6a Maior e menor, tanto meldicos

coma harmnicos.





iguais nas tonalidades traballadas.

Reproducin de ditados rtmicos, meldicos e rtmico-meldicos nas tonalidades

traballadas.




Realizacin de ditado harmnico: recoecemento auditivo dos acordes fundamentais nas

tonalidades traballadas. Acordes de I, IV e V nas tonalidades traballadas.

Realizacin de probas auditivas a das voces (iniciacin), mediante o recoecemento dos

graos I e V como acompaamento dunha meloda dada.

Introducin as cadencias: autntica, semicadencia e plagal.

TERICOS

Enharmonas.

As escalas diatnicas. (Menores)

Tons relativos harmnicos

Tempo: modificacins.

Acordes (introduccin).

Cifrado americano bsico.

3 trimestre:


RTMICOS

Figuras e frmulas rtmicas:



Subdivisin binaria: os contidos anteriores, e:


Aplicacin destas frmulas rtmicas ao repertorio tradicional.


Improvisacin rtmica adecuada nivel de terceiro, con proposta previa.

DA ENTOACIN


Sensibilizacin de movementos meldicos ascendentes, descendentes e sucesins de

sons iguais nas tonalidades traballadas, movementos meldicos tonais, movementos

intervalicos.

Entonacin dos intervalos xa traballados, de 6a e 7a maiores e menores, dentro e fora do

contexto tonal.

Entonacin consciente de melodas de ata 4# e 4b maiores e menores.

Entonacin dos 4 tipos de escala maior.


Repeticin, memorizacin e transposicin de frases meldicas gradualmente mais complexas; memorizacin e transposicin inmediata de frases simples.

Improvisacin meldica.

Exercicios sinxelos de transporte vocal de pequenos fragmentos meldicos.



AUDITIVOS

Discriminacin das escalas diatnicas menores e maiores.


Discriminacin dos intervalos xa traballados e engadir a 7a Maior e menor, tanto meldicos coma harmnicos. -Identificacin de erros ou diferenzas entre un fragmento escrito e o

escoitado.

Sensibilizacin de movementos meldicos ascendentes, descendentes e sucesins de sons iguais nas tonalidades traballadas.

Reproducin de ditados rtmicos, meldicos e rtmico-meldicos nas tonalidades traballadas.




Realizacin de ditado harmni

rede de conservatorios de mÚsica e danza de … · ditado a dúas voces ata unha alteración en...

Documents