rebazi azadi 780

کە بەم سەردانە تەواوى دەبینم ناکرێت،س��ەر چ��ارە کێشەکان ئاڵۆزن، زۆر کێشەکان چونکەسەر بۆ چارەارێکە سەردانەکە هۆکونىست بوردەوامى و درو کردن بەى ئەو پرسانە،سەر و چارەتمانە من�وس�ان�دن�ەک�ان�ىردەوام��ى دا ب��ەن��ت��ی��ی��ە ب�ۆ گ��رە ه��������ەردووى کێشەکان.کردنسەر چارەشی: ه�ەر کێشەوب�راو وتی ن�ارەودا ب�ە و گرفتێک ل�ە ئێستا بنێت هەنگاوک��ردنس��ەر چ��ارەکردنىسەرزێک بۆ چارەبێتە هێ دە کێشەکانى تر. حکومەتى شاندى ردرا د بڕیا ندى هەرێم و بەغدا وەى شا لە کۆبونە هەولێررێته ئاماده بکات و بینێ عێراق ڕهشنوسێکیالیستە حزبی سۆس سیاسییەکی هەفتەنامەیەریدەکاتی کوردستان د دیموکراتwww.jamawarnews.com کوردی2713/دان/ڕێبهن1 مة سێشەمینیهک بۆ زان دهروازهنیی زای2014/01/21 32 ساڵیڕەپە 8 780 : ژماره5 ل2 ل4 ل3 ل له بهغدا2014 / 1 / 19 بەروارىهرێمى کوردستانى ه شاندى باێچیرڤان ن�هت�ی�ى س�هرۆک�ای ب��ههرێمىزیرانى هرۆک وهرزانى سه باورى، ل��هگ��هڵ ن���و ک��وردس��ت��انۆک وهزیرانى عێراق مالیکى سهروهوه. کۆبودا ڕهوش وکهوهونه له کۆبوییهکانىاته سیاسى و ئهمن پیشه کێشهکانى و ع�ێ�راق ئێستاىیه بهر باسهولێر و بهغدا خرا ه گفتوگۆ. و��ێ��وانوەى ن ل���ە ک���ۆب���ون���ەاد�ەت�ى ه��ەرێ��م و ب�ەغ�د ح�ک�ومکانى کێشه دیارهگترین خاڵه گرنهولێر و بهغداکانى ه و ناکۆکییهچارهى دۆزینهى ڕێگه چۆنیهتیىوهمو هرژوهندیى به لهنجاو گوێچیرڤان و نتوێ کران تاو عێراقداکى ویستىورى مالی نورزانى و باکردنىسهریان بۆ چارهیهنه دوو ڕێگهى ل��ه کێشهکانو��هم��و هوه گهیشتنه ل�ێ�ک و دی��ال��ۆک دووپات کردهوه.وهش ب��ۆ ج��ارى دواى ئ����ههرێمىوو شاندى ه�هردم ه دووه کوردستان پەرلەمانى ئەندامێکىیشتنى دانەنگەیاند ڕا~ بە لەسەر هەیە کاریگەرى پەرلەمانودجەدن لەسەر بونى گفتوگۆکر دواکەوتردنى حکومەت. و چاودێرینە کمى پەرلەمانى فرسەت سۆفى، ئەنداگەیاند ڕا~ کوردستان بەى پەرلەمانوەم نەدانى کۆبونە ئەنجابەرىڕێوە خالید حسێن، بەن�ی�ی�ەک�ان�ىرەوا ش�ا گشتیىیەکى کۆنگرە ل��ە سلێمانى تایگەیاند ڕام�ەوان�ی�دا ڕۆژن�ا حکومەتىایبەتردەمێکى ت سەردس��ت��ان زەوى ه�ەرێ�م�ى ک��وم لە ساڵى، بەشکردووە دابە ئ��ەن��دام��ێ��ک��ى ئ�ەن�ج�وم�ەن�ىگەیاند ڕا~ ران بە کۆمیسیاەکان هەڵبژاردن چاودێریکردنى بۆانى زانکۆ وە دەرچو ئەولەوێت بۆ ئەوەمەزراون.یە کە دان پەیمانگا، ئ�ەن�دام�ى س��ی��روان ئ�ەح�م�ەدران بە ک��ۆم��ی��س��ی��ا ئ�هن�ج�وم�هن�ی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ى وت~ هەرێمى پارێزگاکانى ئەنجومەنى هەڵبژاردنى ئەنجومەنىردستان و کو خۆیدا وادەى لە عێراقەرانىوێن ن2014/4/30 بڕیارەدرێت کەنجام دە ئەنە ئەنجام بدرێت. ئەو دوو هەڵبژاردە سیاسییەکانیەن رەى داواى لەبا هەڵبژاردنىمان ژم��ارەى کە بە هە بەشدارى پارێزگاکان ئەنجومەنى ئەنجومەنى هەڵبژاردنى بۆ بکەنى خستەڕوووەوبراو ئ�ە ناەرانوێن نتیان، هەیە لەسەر ژیانى هاو کاریگەرى ماناىى پەرلەمانیشتن چونکە دانەنودجە بکرێت گفتوگۆى بووانرێتیە نات واەکانى دواک��ەوت پێشینودجەش بو و کشتوکاڵگیرى و و هاوسەررەوبە خانوکەون .نى تریش دوادە و پرۆژەکاوەى کۆبونە پ�ەرل�ەم�ان وتیشىی لەسەرت چاودێرتوانێ نام نەدا ئەنجاوانێت و ناتانى حکومەت بکات کارەک بکات، بۆیە خۆى دروست لیژنەکانى داب��ەش��ک��ردن زەوىوە2006 ، ئێستا بەرنامە هەیە لە وهستاوهوى لە ڕێگەىشکردنى زە برى دابەوە نیشتەجێکردنە وەزارەت����ىوەێت لەبەر ئەوستبکر شوقە دروى ئیفرازکراو نییە.ى زە مەساحەوە خانو تاپۆکردنىبارەى لەوەىوب��راو ئ��ە ن��ا ب�ێ ت�اپ�ۆک�ان حکومەتى خۆىەڕوو کاتى خستاسەیەکانە هێشتاەنە سیی داواىوەى کۆبونەۆتە کۆمیسیۆن و نەگەشت پشتیوانى وک��ەی��ن دە ل��ەس��ەرەرانى کورد لەوێن وەک نکەین لێدە هەوڵ وران کۆمیسیا ئەنجومەنى پێبکەینن باوەڕیانادەرا دەدەین بریەنە بە دراوەرانەى کە ئەو ژماى هەرێمى کوردستان بۆ سیاسییەکانردنى ئەنجومەنى پارێزگاکانى هەڵبژاەرانوێن ن ئەنجومەنى ب�ۆ ه�ەرێ�منانىرەى دا بێت. لەبامان ژمارە هەدى ه��ەردووڕێ�وەب�ر چ�اودێ�ر بۆ ب�ەەرانوێن ن ئەنجومەنى هەڵبژاردنىن سیروان ئەنجومەنى پارێزگاکا و وەزارەتىم�ان لە ئەحمەد وتى داوا کردووەیەتى کۆمە کاروکاروبارىرێ کە بۆ بنێەمانوى ئەوان کە ن�اواو کردووەگایان تەنکۆ و پەیمان زاوەى نییە بۆ ئەون و کاریان دانەمەزرا لە کۆمیسیۆندا.ینبمەزرێنیان دا سلبىى پەرلەمان کاریگەرىوە کۆنەبونە سیاسى هەتا پرۆسەىک�ات سەر دەکەوێت،تیش دوادەستبونى حکومە درو دابنیشێت.بێت پەرلەمان دە چونکەوەى بۆ کۆبونەى هەوڵەکانبارە لە پەرلەمانەى ئ�ەن�دام ئ�ەو پەرلەمانردەوامى خستەڕوو بەوە کوردستان ئەینى گفتوگۆکردنرداین و خەریک لە فشار ناکرێتە چیت ئەو بارودۆخەى کە هەیودا لەگەڵهاتو ڕۆژى دا وابێت، لە چەند پشتگوێى مەبەست بە عێراقى ت�ەس�وی�ەى کێشەىوە خ�س�ت�و پارێزگاى سنورىیەکانى زەویردەم�ىێمانى بکات ل�ە س�ە سلوەى هەرێمى کوردستانە حکومەتاوچەکان زۆربەى نوڵدراوە زۆر هەدین بڕیار بکرێت چەنسەر چارە هەیە لە سەرۆکایەتى ئەنجومەنىوە ک��ارىە دەرچ����وزی���ران���ەو وەوەبینە کۆدەێکى تر چەند پەرلەمانتارستێکى دیکەى بیر لە هەڵوێوە بۆ ئەوە. بکەینە س�ۆف�ى وتیشى ئێمە ف�رس�ەتن�گ�ى خەڵکە پ��اڵ دە�گ�م�ان ل�ە دەن خۆیەتى م�اف�ى خ�ەڵ�کنوایە پێماوەى ئەبگرێت،چونکە وەر هەڵوێست بە پێچەوانەى ئەوستا دەگ�وزەرێ ئێن بە خەڵکیانراانەیە پەرلەمانتا بەڵێن داوە.وەە بۆ تاپۆکردنى خانو پێکراوکان زۆری��ش کارمان بێ تاپۆدام لە ئێستا، ب�ە پێکردووەردەم ی�اس�ای�ەک ل��ەب��ە پ���رۆژەی�ەنن�دای�ە ک��ە ل�ە پ�ەرل�ەم�اوانى و گەشترەت�ى شارە وەزا بۆشکراوە پێشکە گ��وزار ووە بێک�ردن�ى خ�ان�وس�ەر چ�ارە تاپۆکان. له2014/1/16 له ب���هرواریهولێر شارى ه شیراتۆن له هۆتێل بهن�ى ژم���اره تیروپشکى پ�ێ�دا سیاسییهکانىواره ق��ه و لیستهڵبژاردنىرێمى کوردستان بۆ هه ههرێمىنى پارێزگاکانى هومه ئهنجو لیستىمدراو ئهنجا ک�وردس�ت�انى کوردستانمانى نیشتیماناوپهی ه ى پێدرا.80 ژمارهفعهتڤاڵ رهه هوهیهو باره له لیستى��وێ��ن��هرى م��ح��هم��هد، نى کوردستانمانى نیشتیماناوپهی هگ���هی���ان���د: را~ ب���هواره به قهنى ژماره تیروپشکى پێداهڵبژاردنىرێم بۆ ههکانى ه سیاسییههرێمى ه پارێزگاکانى ئهنجومهنىهوایهکىشوه که ل�ه ک�وردس�ت�ان لیستىمدراو ئهنجاموکراسیدا دی کوردستان نیشتمانىاوپهیمانى ه ى پێدرا.80 ژمارهونىڕێوهچوى شێوازى به باره له وت�ى:وب��راو ن��اوههکه تیروپشکۆس��هک��ه زۆر ب��ه ش�هف�اف�ى پ��ریانێکى سیاسىو، هیچ کڕێوهچو بهومهتى عێراقى حکوردستان و کو و خاڵهوهون��ه ف��ی��درال ک�ۆ ب��و بهر باسوهیان خسته ناکۆکهکانته سهرگۆ و تیشکیان خس گفتو وهنگاوێکند هیهکان و چه وردهکاریوه.ون��ه�ت�ر ن��زی��ک ب��و ل��ه ی�هکا لهژێر ب�ڕی�ار دریدا ل�ه کۆتایوه وونهایى ئهنجامى کۆبو ڕۆشنومهتى حکو شاندى گفتوگۆکان، ئاماده بکاتوسێک عێراق ڕهشنوێرنهودا بینهاتو ڕۆژى دا و له چهندى له وێ دیراسهوههولێر بۆ ئه هیشتنى دان���هردوو ه و بکرێت دیکهى لهسهر ساز بکهن.دینک�هدا چهنوهون�ه له ک�ۆب�ودین خاڵىاوبهش و چهن خاڵى ه کرا لهسهر گفتوگۆیانۆک ناکو پێیان ب��اش بو����هردوو و هوهى خ�ۆی�ه ی��هن��هى��هر ه ک�هان بکهن.سهتى خاڵه ناکۆکهک دیرانەکەى شاندىى سەردا بارە لەد قاسمەتى هەرێم بۆ بەغدا حکوم ئەنجومەنى ئەندامى محەمەد،~ انى عێراق بەوێنەر ن م�ال�ی�ک�ى وگ��ەی��ان��د ن���ورى ڕاکەى شاندە لەگەڵ شەهرستانى کوردستان هەرێمى حکومەتى واىمداوە ئەنجاوەیان کۆبونەهکه نهگرت و تهعنى له تیروپشکون.ان لێى رازی بووهمو همانى نیشتیمانىاوپهی لیستى ه( هرسێى هاتهوردستان پێکه ک دیموکراتىیالیست سۆس حزبى ح�زب�ى شیوعىردس��ت��ان و ک��وحمهتکێشانىبى زهردستان و حز کوهرۆکى لیستهکهشهو س) کوردستانه.»هحمود حاجى ممحهمهدى« بهڕێز هاوکات2014/4/30 له بڕیارهنى عێراقردنى پهرلهماهڵبژاڵ ه لهگهردنی ئهنجومهنی پارێزگاکانیهڵبژا ه ئهنجام کوردستانیشهرێمی هفعهتڤاڵ رههى ه و به وته بدرێتاسى ژمارهیان کیانى سی18 محهمهد پێدراوه.ەت بە ~ تایبەت بە ~ تایبەت بە ~ تایبەت بە ~ تایبەت بە ~ تایبمانى نیشتیمانى کوردستانىاوپهی ه لە هەڵبژاردنى بە شدارى80 بە ژمارهرێم دەکات ئەنجومەنى پارێزگاکانى هەران:ى ئەنجومەنى کۆمیسیا ئەندامێکۆ و پهیمانگاکانهت بۆ دهرچوانی زانک ئهولهویهى کوردستان:مێکى پەرلەمان ئەندابگرێتێست وەر خەڵک مافى خۆیەتى هەڵونییەکانى سلێمانى:رەواتیى شابەرى گشڕێوە بەبکرێتقه دروستە شوى نیشتەجێکردنەوى وەزارەتوى لە ڕێگەشکردنى زەمە هەیە لە برى دابە بەرنا دەنگ چەندێت کورد بوتروانرێت ناتوکدات لە کەرک دەست دە لەیەتى بۆ منداڵى کار و کاروبارى کۆمە وەزارەتىوەتە ناو بابەتەکەچوە ئیشکهر بە جدى نەیەیەک خوێن عیراق دواى دە

Upload: rebazi-azadi-newspaper

Post on 22-Mar-2016

233 views

Category:

Documents


5 download

DESCRIPTION

rebazi azadi 780

TRANSCRIPT

Page 1: rebazi azadi 780

1ساڵی 32 - ژماره 780 - سێشەممە 2014/01/21 www.jamawarnews.com

تەواوى سەردانە بەم کە دەبینم ناکرێت، چ��ارەس��ەر کێشەکان ئاڵۆزن، زۆر کێشەکان چونکە سەردانەکە هۆکارێکە بۆ چارەسەر کردن بەردەوامى و دروست بوونى متمانە و چارەسەرى ئەو پرسانە، ب���ەردەوام���ى دان��وس��ان��دن��ەک��ان��ى ه���������ەردووال گ��رەن��ت��ی��ی��ە ب��ۆ

چارەسەرکردنى کێشەکان.کێشە ه��ەر وتیشی: ن��اوب��راو ب��ەرەو ئێستادا ل��ە گرفتێک و بنێت هەنگاو چ��ارەس��ەرک��ردن دەبێتە هێزێک بۆ چارەسەرکردنى

کێشەکانى تر.

لە کۆبونەوەى شاندى هەرێم و بەغداد بڕیاردرا شاندى حکومەتى عێراق ڕه شنوسێک ئاماده بکات و بینێرێته هەولێر

هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست www.jamawarnews.comدیموکراتی کوردستان دەریدەکات سێشەممة 1/ڕێبه ندان/2713 کوردی

ده روازه یه ک بۆ زانین

ژماره: 8780 الپەڕەساڵی 2014/01/2132 زایینی

ل 5

ل 2

ل 4 ل 3

بەروارى1/19/ 2014 له به غدا کوردستان هه رێمى بااڵى شاندى نێچیرڤان س��ه رۆک��ای��ه ت��ی��ى ب��ه بارزانى سه رۆک وه زیرانى هه رێمى ک���وردس���ت���ان، ل��ه گ��ه ڵ ن���وورى عێراق وه زیرانى سه رۆک مالیکى

کۆبووه وه .و ڕه وش کۆبوونه وه که دا له ئه منییه کانى و سیاسى پیشهاته کێشه کانى و ع��ێ��راق ئێستاى باس به ر خرایه به غدا و هه ولێر

و گفتوگۆ.ل���ە ک���ۆب���ون���ەوەى ن��ێ��وان ح��ک��وم��ەت��ى ه��ەرێ��م و ب��ەغ��داد کێشه دیاره کانى خاڵه گرنگترین به غدا و هه ولێر ناکۆکییه کانى و ڕێگه چاره ى دۆزینه ى چۆنیه تیى هه موو به رژوه ندیى له گونجاو عێراقدا تاوتوێ کران و نێچیرڤان ویستى مالیکى نوورى و بارزانى چاره سه رکردنى بۆ دووالیه نه یان ڕێگه ى ل��ه کێشه کان ه��ه م��وو گه یشتنه وه ل��ێ��ک و دی��ال��ۆک

دووپات کرده وه .ج��ارى ب��ۆ ئ����ه وه ش دواى هه رێمى شاندى ه��ه ردوو دووه م

کوردستان پەرلەمانى ئەندامێکى دانەنیشتنى ڕاگەیاند ~ بە لەسەر هەیە کاریگەرى پەرلەمان دواکەوتنى گفتوگۆکردن لەسەر بوودجە

و چاودێرینە کردنى حکومەت. فرسەت سۆفى، ئەندامى پەرلەمانى ڕاگەیاند ~ بە کوردستان پەرلەمان کۆبونەوەى نەدانى ئەنجام

بەڕێوەبەرى حسێن، خالید ش��ارەوان��ی��ی��ەک��ان��ى گشتیى کۆنگرەیەکى ل��ە سلێمانى تا ڕایگەیاند ڕۆژن��ام��ەوان��ی��دا حکومەتى تایبەت سەردەمێکى زەوى ک��وردس��ت��ان ه��ەرێ��م��ى ساڵى لە بەاڵم دابەشکردووە،

ئ��ەن��دام��ێ��ک��ى ئ��ەن��ج��وم��ەن��ى کۆمیسیاران بە ~ ڕاگەیاند هەڵبژاردنەکان چاودێریکردنى بۆ ئەولەوێت بۆ ئەوە دەرچوانى زانکۆ و

پەیمانگایە کە دانەمەزراون.س��ی��روان ئ��ەح��م��ەد، ئ��ەن��دام��ى ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ی ک��ۆم��ی��س��ی��اران بە ه���ەڵ���ب���ژاردن���ى وت ~هەرێمى پارێزگاکانى ئەنجومەنى ئەنجومەنى هەڵبژاردنى و کوردستان خۆیدا وادەى لە عێراق نوێنەرانى ئەنجام دەدرێت کە بڕیارە 2014/4/30 بدرێت. ئەنجام هەڵبژاردنە دوو ئەو سیاسییەکان الیەنە داواى لەبارەى هەڵبژاردنى ژم��ارەى هەمان بە کە بەشدارى پارێزگاکان ئەنجومەنى ئەنجومەنى هەڵبژاردنى بۆ بکەن خستەڕوو ئ��ەوەى ناوبراو نوێنەران

کاریگەرى هەیە لەسەر ژیانى هاواڵتیان، ماناى پەرلەمان دانەنیشتنى چونکە وایە ناتوانرێت گفتوگۆى بوودجە بکرێت پێشینەکانى دواک��ەوت بوودجەش و خانووبەرە و هاوسەرگیرى و کشتوکاڵ

و پرۆژەکانى تریش دوادەکەون .کۆبونەوەى پ��ەرل��ەم��ان وتیشى ئەنجام نەدا ناتوانێت چاودێری لەسەر ناتوانێت و بکات حکومەت کارەکانى بۆیە بکات، دروست خۆى لیژنەکانى

داب��ەش��ک��ردن زەوى 2006وە وه ستاوه ، ئێستا بەرنامە هەیە لە برى دابەشکردنى زەوى لە ڕێگەى نیشتەجێکردنەوە وەزارەت�����ى ئەوە لەبەر دروستبکرێت شوقە مەساحەى زەوى ئیفرازکراو نییە. خانووە تاپۆکردنى لەبارەى ب��ێ ت��اپ��ۆک��ان ن��اوب��راو ئ��ەوەى حکومەتى خۆى کاتى خستەڕوو

هێشتا سیاسەیەکانە الیەنە داواى نەگەشتۆتە کۆمیسیۆن و کۆبونەوەى پشتیوانى و دەک���ەی���ن ل��ەس��ەر لە کورد نوێنەرانى وەک لێدەکەین هەوڵ و کۆمیسیاران ئەنجومەنى پێبکەین باوەڕیان برادەران دەدەین الیەنە بە دراوە کە ژمارانەى ئەو سیاسییەکانى هەرێمى کوردستان بۆ پارێزگاکانى ئەنجومەنى هەڵبژاردنى نوێنەران ئەنجومەنى ب��ۆ ه��ەرێ��م دانانى لەبارەى بێت. ژمارە هەمان چ��اودێ��ر بۆ ب��ەڕێ��وەب��ردى ه��ەردوو نوێنەران ئەنجومەنى هەڵبژاردنى سیروان پارێزگاکان ئەنجومەنى و وەزارەتى لە داوام��ان وتى ئەحمەد کردووە کۆمەاڵیەتى کاروکاروبارى کە بنێرێ بۆ ئەوانەمان ن��اوى کە کردووە تەواو پەیمانگایان و زانکۆ دانەمەزراون و کاریان نییە بۆ ئەوەى

دایانبمەزرێنین لە کۆمیسیۆندا.

کۆنەبونەوەى پەرلەمان کاریگەرى سلبى هەتا سیاسى پرۆسەى سەر دەک��ات دوادەکەوێت، حکومەتیش دروستبونى

چونکە دەبێت پەرلەمان دابنیشێت.کۆبونەوەى بۆ هەوڵەکان لەبارەى پەرلەمانەى ئ��ەن��دام ئ��ەو پەرلەمان بەردەوام ئەوەى خستەڕوو کوردستان لە فشارداین و خەریکى گفتوگۆکردنین ئەو بارودۆخەى کە هەیە چیتر ناکرێت وابێت، لە چەند ڕۆژى داهاتوودا لەگەڵ

پشتگوێى مەبەست بە عێراقى کێشەى ت��ەس��وی��ەى خ��س��ت��ووە پارێزگاى سنورى زەوییەکانى س��ەردەم��ى ل��ە بکات سلێمانى کوردستانەوە هەرێمى حکومەتى ناوچەکان زۆر هەوڵدراوە زۆربەى بڕیار چەندین بکرێت چارەسەر ئەنجومەنى لە سەرۆکایەتى هەیە وەزی���ران���ەوە دەرچ����ووە ک��ارى

چەند پەرلەمانتارێکى تر کۆدەبینەوە دیکە هەڵوێستێکى لە بیر ئەوەى بۆ

بکەینەوە.ئێمە وتیشى س��ۆف��ى ف��رس��ەت دەن��گ��م��ان ل��ە پ��اڵ دەن��گ��ى خەڵکە خۆیەتى م��اف��ى خ��ەڵ��ک پێمانوایە ئەوەى وەربگرێت،چونکە هەڵوێست ئەو پێچەوانەى بە دەگ��وزەرێ ئێستا خەڵکیان بە پەرلەمانتاران بەڵێنانەیە

داوە.

خانووە تاپۆکردنى بۆ پێکراوە کارمان زۆری��ش تاپۆکان بێ ئێستادا لە ب��ەاڵم پێکردووە، پ���رۆژە ی��اس��ای��ەک ل��ەب��ەردەم پ��ەرل��ەم��ان��دای��ە ک��ە ل��ەالی��ەن گەشت و شارەوانى وەزارەت��ى بۆ پێشکەشکراوە گ���وزار و چ��ارەس��ەرک��ردن��ى خ��ان��ووە بێ

تاپۆکان.

له 2014/1/16 ب���ه رواری له هه ولێر شارى له شیراتۆن هۆتێل به ژم���اره پ��ێ��دان��ى تیروپشکى سیاسییه کانى ق���ه واره و لیست هه ڵبژاردنى بۆ کوردستان هه رێمى هه رێمى پارێزگاکانى ئه نجوومه نى لیستى ئه نجامدراو ک��وردس��ت��ان کوردستان نیشتیمانى هاوپه یمانى

ژماره 80 ى پێدرا.ره فعه ت هه ڤاڵ باره یه وه له و لیستى ن��وێ��ن��ه رى م��ح��ه م��ه د، کوردستان نیشتیمانى هاوپه یمانى راگ����ه ی����ان����د: ~ ب����ه تیروپشکى پێدانى ژماره به قه واره سیاسییه کانى هه رێم بۆ هه ڵبژاردنى هه رێمى پارێزگاکانى ئه نجومه نى که شوهه وایه کى ل��ه ک��وردس��ت��ان لیستى ئه نجامدراو دیموکراسیدا کوردستان نیشتمانى هاوپه یمانى

ژماره 80 ى پێدرا.له باره ى شێوازى به ڕێوه چوونى وت��ى: ن��اوب��راو تیروپشکه که وه ش��ه ف��اف��ى ب���ه زۆر پ��رۆس��ه ک��ه به ڕێوه چوو، هیچ کیانێکى سیاسى

عێراقى حکوومه تى و کوردستان خاڵه و ب��وون��ه وه ک��ۆ ف��ی��درال باس به ر خسته وه ناکۆکه کانیان و گفتوگۆ و تیشکیان خسته سه ر ورده کارییه کان و چه ند هه نگاوێک ل���ه ی��ه ک��ت��ر ن��زی��ک ب���وون���ه وه . له ژێر درا ب��ڕی��ار کۆتاییدا ل��ه و کۆبوونه وه ئه نجامى ڕۆشنایى حکوومه تى شاندى گفتوگۆ کان، بکات ئاماده ڕه شنووسێک عێراق و له چه ند ڕۆژى داهاتوودا بینێرنه دیراسه له وێ ئه وه ى بۆ هه ولێر دانیشتنى ه���ه ردووال و بکرێت

دیکه ى له سه ر ساز بکه ن.

چه ندین ک��ۆب��وون��ه وه ک��ه دا له خاڵى چه ندین و هاوبه ش خاڵى کرا له سه ر گفتوگۆیان ناکۆک بوو ب��اش پێیان ه����ه ردووال و ه��ه رالی��ه ن��ه ى الى خ��ۆی��ه وه ک��ه دیراسه تى خاڵه ناکۆکه کان بکه ن.لە بارەى سەردانەکەى شاندى حکومەتى هەرێم بۆ بەغداد قاسم ئەنجومەنى ئەندامى محەمەد، ~ بە عێراق نوێنەرانى ڕاگ���ەی���ان���د ن����ورى م��ال��ی��ک��ى و شاندەکەى لەگەڵ شەهرستانى کوردستان هەرێمى حکومەتى واى ئەنجامداوە کۆبونەوەیان

و نه گرت تیروپشکه که له ته عنى هه مووان لێى رازی بوون.

نیشتیمانى هاوپه یمانى لیستى ( هه رسێ پێکهاته ى کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست حزبى شیوعى ح��زب��ى و ک��وردس��ت��ان کوردستان و حزبى زه حمه تکێشانى کوردستان(ه و سه رۆکى لیسته که ش به ڕێز »محه مه دى حاجى مه حمود«ه .هاوکات 2014/4/30 له بڕیاره له گه ڵ هه ڵبژاردنى په رله مانى عێراق هه ڵبژاردنی ئه نجومه نی پارێزگاکانی ئه نجام کوردستانیش هه رێمی ره فعه ت هه ڤاڵ وته ى به و بدرێت محه مه د 18 کیانى سیاسى ژماره یان

پێدراوه .

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

هاوپه یمانى نیشتیمانى کوردستانى بە ژماره 80 بە شدارى لە هەڵبژاردنى ئەنجومەنى پارێزگاکانى هەرێم دەکات

ئەندامێکى ئەنجومەنى کۆمیسیاران:ئه وله ویه ت بۆ ده رچوانی زانکۆ و په یمانگاکانه

ئەندامێکى پەرلەمانى کوردستان:

خەڵک مافى خۆیەتى هەڵوێست وەربگرێت

بەڕێوەبەرى گشتیى شارەوانییەکانى سلێمانى:

بەرنامە هەیە لە برى دابەشکردنى زەوى لە ڕێگەى وەزارەتى نیشتەجێکردنەوە شوقه دروستبکرێت

ناتوانرێت بوترێت کورد چەند دەنگ لە دەست دەدات لە کەرکوک

وەزارەتى کار و کاروبارى کۆمەاڵیەتى بۆ منداڵى ئیشکه ر بە جدى نەچوەتە ناو بابەتەکەوە

عیراق دواى دەیەیەک خوێن

Page 2: rebazi azadi 780

ساڵی 32 - ژماره 780 - سێشەممە 2014/01/21 2www.jamawarnews.comهه واڵ و ڕاپۆرت

حکومەتى ناوەند موچه ی ئه م مانگه ره وانه ی هه رێم ده کات

بریکاری وه زاره تی دارایی حکومه تی دواکه وتنی به هۆی راگه یاند عێراق بوودجه ی پرۆژه یاسای په سه ندکردنی له بانکه کاندا کاش پاره ی ئه مساڵه وه له م هۆیه شه وه به و وتیشی، که مه ، مانگه دا وه زاره تی دارایی ته نها پاره ی م��وچ��ه ی ڕه وان����ه ی وه زاره ت��ه ک��ان��ی حکومه تی به غدا و پارێزگاکان و هه رێمی

کوردستان کردووه.

لیستى ئەحرار: پێویستە بە زوترین کات دەنگ لەسەر

بوودجە بدرێت

سەرۆکی ئ��ەع��رەج��ی، بەها بەتەیاری سەر ئەحراری لیستی سەدر، ، لەبەیاننامەیەکدا ڕایگەیاند: سەرۆکایەتیی ئەنجومەنی وەزیران کرد پەسەند یاساکەیان پ��رۆژە عێراق. پەرله مانی وگەیشتووەتە بەزوترین پرۆژەیە ئەو پێوستە کات دەنگی لەسەر بدرێت، چونکە وناکرێت ماوە کەم زۆر کاتیکی

لەوە زیاتر دوابخرێت.

ڕەغدە کۆیتییەکان نیگەران دەکات

ڕەغ������دە، ه��ون��ەرم��ەن��دی لە ڕەخنەگرتن سووریایی،بە س��ی��اس��ەت��ی واڵت��ان��ی ک��ەن��داو گەڕێکی دیکەی مشتومڕی توندی بە دوای خۆیدا هێنا و دەشڵێ،

کوێت بەشێکە لە عێراق.

ئەنجامی ریفراندۆمی دەستووری میسر

هەڵبژاردنی ب��ااڵی لیژنەی میسرە ئەنجامی ئەو ریفراندۆمەی راگەیاند لەسەر هەموارکردنەوەی بەڕێوەچوو، میسر دەستووری لیژنەکە راگ��ەی��ەن��راوی بەپێی بە دەنگیان »بەڵێ« بە %98

هەموارکردنەوەکە داوە.

تایبەت بە ~

ئا: تارا که مال

ئا: ~

کورته هه واڵ

لە دارای��ى لیژنەى ئەندامێکى بە عێراق نوێنەرانى ئەنجومەنى بە مالیکى ڕاگەیاند ~دەدات ه��ەوڵ شێوەیەک هەموو بانگەشەى ب��ۆ ب��وودج��ە پرسى

هەڵبژاردن بەکار بهێنێتبۆ نییە ف��ک��رەی��ەک وتیشى سامانى و سەروەت دابەشکردنى پرسى ساڵێک هەموو و عێراقى

بوودجە بە سیاسەت دەکرێت .ئەندامى ع��ەب��دول��ق��ادر، دلێر ئەنجومەنى ل��ە دارای���ى لیژنەى

ڕێ����ژه ی ج��ی��اب��ون��ەوە )گ���اق( بە پارێزەرێک بوونه زیاد لە ڕوو ~ ڕاگەیاند »بەهۆى بوونى ناکۆکى و نەگونجانى و تێنەگەشتنى بەردەوامى هاوسەرانەوە جیابونەوەى

هاوسەران ڕوودەدات«.

کۆچکردنى پیاوان بۆ دەرەوەى واڵت

هاوسەران جیابونەوەى هۆکارى دانیشتوان زۆربونى بۆ دەگەڕێتەوە زۆربونى و تەمەن هەڵکشانى و هاوسەرگیرى پرۆسەى ئەنجامدانى تەاڵقیش و جیابونەوە بێگومان

ڕاستەوانە زیادى کردووە.

ب��ەڕێ��وەب��ەرى حسێن، خالید سلێمانى شارەوانییەکانى گشتیى ڕۆژن��ام��ەوان��ی��دا کۆنگرەیەکى ل��ە تایبەت سەردەمێکى تا ڕایگەیاند ک��وردس��ت��ان ه��ەرێ��م��ى حکومەتى لە ب���ەاڵم داب��ەش��ک��ردووە، زەوى دابەشکردن زەوى 2006وە ساڵى لە هەیە بەرنامە ئێستا وه ستاوه ، ڕێگەى لە زەوى دابەشکردنى برى شوقە نیشتەجێکردنەوە وەزارەت��ى زەوى ئ��ەوە ل��ەب��ەر دروستبکرێت

ئیفرازکراو نییە. لەسەر سێ بوودجە کارمان کردووە

کارمان ب��وودج��ە س��ێ ل��ەس��ەر کە وەبەرهێنان بودجەى ک��ردووە ل��ەالی��ەن وەزارەت����ى ش��ارەوان��ى و گەشتووە پێمان گەشتوگوزارەوە ل��ەگ��ەڵ ب��وودج��ەى پ��ەرەپ��ێ��دان��ى پارێزگاى لەالیەن کە هەرێمەکان سلێمانییەوە لەگەڵ بوودجەى نەوتدا کراوەتە پرۆژە و هەروەها بوودجەى سێهەم بوودجەى ئاساییە توانیومانە لەسەر ئەم بوودجەیە چەندین پرۆژە

ئەنجامبدەین.

~ بە عێراق نوێنەرانى م��اف��ى ک����ورد وەک ڕاگ��ەی��ان��د هەموو بۆیە پێنادرێت خۆمانمان

ناوبراو ئەوەى خستەڕوو هۆکارى سەرەکى بۆ جیابونەوەى هاوسەران م��اوەى و تەمەن ج��ی��اوازى بەبێ منداڵ هەبونى و ه��اوس��ەرگ��ی��رى بەگشتى دەگەڕێتەوە بۆ ئەم خااڵنە:و نەگونجانى و ناکۆکى بوونى تێنەگەشتنى بەردەوامى هاوسەران.

ن��ەب��ون��ى م��اڵ��ى ه��اوس��ەرێ��ت��ى و ج��ی��اک��ردن��ەوە و ش��ەرع��ى و و خزمان لەماڵى دوور دابینکردنى

تەداخولکردنیان.و دووەم ژن������ى ب����ون����ى

پشتگوێخستنى ژنى یەکەم.لەالیەن ئافرەتان بەجێهێشتنى دەرەوەى بۆ بۆ هاوسەرەکانیانەوە

واڵت.و جەستەى توندوتیژیکردن

سلێمانى ن��اوەن��دى لە وتیشى لە ئەنجامداوە پ��رۆژەم��ان 21ی��ەک هەڵەبجەى لەقەزاى 2013دا ساڵى 15پرۆژەمان ئەنجامداوە و لە قەزاى ئەنجامداوە پ��رۆژەم��ان 18 ڕانییە پرۆژەمان 10 پێنجوێن ق��ەزاى لە پشدەر ق���ەزاى ل��ە و ئەنجامداوە قەزاى لە ئەنجاداوە 28پ��رۆژەم��ان ئەنجامداوە 26پرۆژەمان چەمچەماڵ لە قەزاى دەربەندیخان 12 پرۆژەمان ش��ارەزوور ق��ەزاى لە داوە ئەنجام 11پرۆژەمان ئەنجامداوە و لە قەزاى و ئەنجامداوە 19پرۆژەمان شارباژێڕ

کەمکردنەوەى داواى کەسانەى کوردستان هەرێمى ب��وودج��ەى داوا باشترە ئەوە لەبرى دەکەن بکەن سەرژمێرى دانیشتوان بکرێت بۆ ئەوەى دەرکەوێت گەر ژمارەى کوردستان هەرێمى دانیشتوانى کەمترە لە بەشە بوودجەی عێراق بوو زیاتریش گەر کەمبکرێتەوە

بوودجەى هەرێم زیاد بکرێت.دل��ێ��ر ع��ەب��دول��ق��ادر ئ��ەوەش��ى خ��س��ت��ەڕوو ک���ورد ن��ای��ەوێ��ت لە وەربگرێت، زیاتر خ��ۆى بەشى وەربگرین کەمتر نییە قبوڵیشمان دەک��ەی��ن داوا ب�������ەردەوام و

بە هاوکارى ملیاریشى دراوە و دوو پرسە بۆنه کۆمه اڵیه تییه کان.

تائێستا کێشەمان لەگەڵ سەرۆک شارەوانیەکاندا نەبووە

کاران ئەنجومەنەکان تائێستا شارەوانیەکان بەڕێوەبردنى یاساى تائێستا هەموار نەکراوە و هەڵبژاردن کاتى یاساکە پێى بە نەکراوەتەوە دیارى نەکردووە بۆ ئەوەى ئەگەر لە نەکرایەوە هەڵبژاردن خۆیدا ماوەى هەڵبوەشێتەوە، ئەنجومەنەکان شارەوانیەکان سەرۆکى دانانى بۆ سودمان لە دوو شت بینیوە یەکێکیان یاسایی ئەویتریشیان و ئەندازیار پسپۆڕى کەسانى نەبوبێت گ��ەر ئەوەندەى ک��ردووە داوا ڕوپێویمان الى خۆمانە کێشەمان لەگەڵ سەرۆک

شارەوانیەکاندا نەبووە.ئێستا پرۆژە یاسایەک لە بەردەمى پەرلەمانە بۆ چارەسەرکردنى کێشەى

خانووە بی تاپۆکانعێراقى حکومەتى خۆى کاتى خستووە پشتگوێى مەبەست بە زەوییەکانى کێشەى ت��ەس��وی��ەى بکات سلێمانى پارێزگاى سنورى هەرێمى حکومەتى س��ەردەم��ى لە

بوودجەى کێشەى توشى ساڵێک دەبین.

داب���ەش���ک���ردن���ى ب���وودج���ە هەیە دانیشتوانەوە بە پەیوەندى سیاسى ڕێکەوتنى خ��ۆى کاتی بڕیارەى ئەوە بووە نێوانماندا لە حکومەتى کاتى لە دەرچووە کە ع��ەالوی��دا دەس��ەاڵت��ى ی��اس��ادان و لە ناوە دایان بووە جێبەجێکردن دەدرێتە عێراق بوودجەى 17%ى تا کوردستان هەرێمى حکومەتى ئەنجام سەرژمێرى کاتەى ئ��ەو

دەدرێت.ئەو ک��رد« ئ��ەوە بۆ هێماشى

ئافرەتان بە بەرامیەر دەروون���ى لەالیەن هاوسەرەکانیانەوە.

ه���ەم���ووئ���ەم���ان���ە ه���ۆک���ارى بەردەوامى ڕۆژان��ە و جیابونەوەن ناو دادگاکانن ئەمە سەرەڕاى ئەوەى

هۆکارى الوەکى تر. هاوسەران جیابونەوەى ڕێژەى

ڕوو لە زیاد بوونەب��ە پێى ئ��ام��ارێ��ک ک��ە دەس��ت دادگ��اى لە ک��ەوت��ووە ~سێ ماوەى لە سلێمانى پارێزگاى ئەنجامدانى ئامارى ڕابردوودا ساڵى هاوسەرگیرى و جیابونەوە هاوسەران ڕوو دەخاتە سلێمانى پارێزگاى لە و بە پێى ئەو ئامارە سااڵنە ڕێژەى زیادى لە ڕوو جیابوونەوەهاوسەران

کردووە.

پرۆژەمان 12 سەیدسادق قەزاى لە ق��ەرەداغ ق��ەزاى لە و ئەنجامداوە قەزاى لە و ئەنجامداوە 9پرۆژەمان

دووکان 14پرۆژەمان ئەنجامداوە.لەسەر ک��ە ب��وودج��ەی��ەش ئ��ەو گەشتوگوزار و شارەوانى وەزارەتى تەرخان کرابوو هەشتاو هەشت ملیار ملیۆن ح��ەوت ن��ەوەد و نۆسەد و دینارمان بۆ هاتووە لەو بڕە بوودجەیە حەفتاو چوار ملیار و هەشتاو چوار ملیۆنمان سەرفکردووە کە 20 ملیارى پەنجا وە بچوک پرۆژەى بە کراوە ملیاریشى دراوە بە موچە و پاداشت

ئەو بۆ ئەنجامبدرێت سەرژمێرى فەرمیمان سکااڵیەکى مەبەستە لە دادگاى فیدراڵى تۆمار کردووە داوامان عێراقى حکومەتى لەسەر پەلە عێراقى حکومەتى ک��ردووە دانیشتوانى بکات سەرژمێریکردنى بە کێشەیە ئەو ئەوەى بۆ عێراق

یەکجارى چارەسەر ببێت.ئەنجومەنى ئ��ەن��دام��ەى ئ��ەو نوێنەرانى عێراق ئەوەى خستەڕوو ئەمساڵ ساڵى هەڵبژاردنە مالیکى دەدات هەوڵ الیەکەوە هەموو لە بانگەشه ى ب��ۆ ب��وودج��ە پرسى

هەڵبژاردن بەکار بهێنێت.

ه���ەوڵ���دراوە زۆر ک��وردس��ت��ان��ەوە بکرێت چارەسەر ناوچەکان زۆربەى بڕیار هەیە لە سەرۆکایەتى چەندین دەرچ��ووە وەزی��ران��ەوە ئەنجومەنى ک���ارى پ��ێ��ک��راوە ب��ۆ ت��اپ��ۆک��ردن��ى خانووە بێ تاپۆکان زۆریش کارمان پرۆژە ئێستادا لە بەاڵم پێکردووە، پەرلەماندایە ل��ەب��ەردەم یاسایەک کە ل��ەالی��ەن وەزارەت���ى ش��ارەوان��ى بۆ پێشکەشکراوە گەشتوگوزار و چارەسەرکردنى خانووە بێ تاپۆکان.

زەوى کشتوکاڵى نامێنێت ت���ا س��ەردەم��ێ��ک��ى ت��ای��ب��ەت ک��وردس��ت��ان ه��ەرێ��م��ى حکومەتى لە ب���ەاڵم داب��ەش��ک��ردووە، زەوى دابەشکردن زەوى 2006وە ساڵى شەهیدان بۆ زەوى تەنها وەستاوە لە هەیە ب��ەرن��ام��ە ئێستا نەبێت ڕێگەى لە زەوى دابەشکردنى برى شوقە نیشتەجێکردنەوە وەزارەت��ى ئەوە مەساحەى لەبەر دروستبکرێت بەو گ��ەر نییە ئیفرازکراو زەوى بێت ب���ەردەوام حکومەت شێوەیە لەبەر نامێنێت کشتوکاڵى زەوى زەوى دابەشکردنى پرۆسەى ئەوە

ڕاگیراوە.

ئەندامێکى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق:

لە دادگاى فیدراڵى سکااڵمان لەسەر حکومەتى عێراق تۆمار کردووە

بەڕێوەبەرى گشتیى شارەوانییەکانى سلێمانى:

بەرنامە هەیە لە برى دابەشکردنى زەوى لە ڕێگەى وەزارەتى نیشتەجێکردنەوە شوقه دروستبکرێت

ڕێژه ی جیابونەوە )طالق( ڕوو لە زیاد بوونه

płì@õòìòŠò†@üi@üi@òìóäbïäbØòŠóìbè@çóîýóÜ@çbmò‹Ðb÷@ôån“ŽïéŽïuóiN @

@ôäììŠò†@ì@õónóu@熋Ùî‰ïmì‡äím@çóîýóÜ@çbmò‹Ðb÷@ói@ŠóïàaŠóiòìóäbïäbØòŠóìbèN @

óäaˆûŠ@ì@æäòìóäíibïu@õŠbØüè@óäbàó÷ìíàóè@@óàó÷@æäbØb †a†@ìbä@ôàaìò†Šói@ì‹m@ôØòìý@õŠbØüè@õòìó÷@õaŠòŠóN@ @

‰ŽîŠóäìíi@†bîŒ@óÜ@ììŠ@çaŠóìbè@õòìóäíibïu@õò @

@oò†@óØ@ÚŽîŠbàb÷@ôŽïq@ói~@òìímìóØ@ôäbáŽïÝ@õb ŽîŠbq@õb †a†@óÜ@@Žô@õòìbà@óÜ@a†ì솋iaŠ@ôÜb@óÜ@çaŠóìbè@òìóäíibïu@ì@õ Šóìbè@ôäa‡àb−ó÷@õòŠbàb÷

Š@ómb‚ò†@ôäbáŽïÝ@õb ŽîŠbq@ìì@äłb@òŠbàb÷@ìó÷@ôŽïq@ói@ìò‰ŽîŠ@ó@õçaŠóìbèòìóäìíibïu@òì솋Ø@õ†bîŒ@óÜ@ììŠN @

mÖî‹Ñ   @òìóäíibïuIłóm×H @õ Šóìbè  Žßb

1924  506 13724  2010

2956  1339 15414  2011

2053  2035 17020  2012

 

Page 3: rebazi azadi 780

3ساڵی 32 - ژماره 780 - سێشەممە 2014/01/21 www.jamawarnews.comدیدار

ب��ڕی��اردەرى م��ح��ەم��ەد، قاسم لیژنەى نەوت و غاز لە ئەنجومەنى دیدارێکى لە عێراق نوێنەرانى بۆ ئ��ام��اژە ~ تایبەتى ئەوە دەکات » سەیرى هەڵوێستى دەبینین بکەین فیدراڵ حکومەتى هەر لەسەره تاوە دژى خواستەکانى کوردستان هەرێمى حکومەتى وەس���ت���اوەت���ەوە، ئ��ەو دژای��ەت��ى عێراق گەالنى زیانى بە کردنەش

کەوتۆتەوە«.

دانوساندنەکانى بەردەوامى گرەنتییە بۆ چارەسەرکردنى

کێشەکانکە نیم ڕای����ەدا ئ��ەو ل��ەگ��ەڵ حکومەتى ش��ان��دى س���ەردان���ى مەوقیعى ل��ە ب��ەغ��داد ب��ۆ ه��ەرێ��م ه��ەردوو چونکە بێت، الوازی����دا شەهرستانى و مالیکى ن��ورى ال حکومەتى ش��ان��دەک��ەى ل��ەگ��ەڵ واى کۆبونەوە کوردستان هەرێمى تەواوى سەردانە بەم کە دەبینم ناکرێت، چ��ارەس��ەر کێشەکان ئاڵۆزن، زۆر کێشەکان چونکە سەردانەکە هۆکارێکە بۆ چارەسەر سەردانەکانیش بەردەوامى کردن و متمانە بوونى دروس��ت دەبێتە چارەسەرى ئەو پرسانە، بەردەوامى دانوساندنەکانى هەردووال گرەنتییە

مەال شاخى چاودێرى سیاسى لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات » هەموو کورد خواستى ئەوە بوو کە الیەنە سیاسیەکان لە کەرکوک بە یەک هەڵبژاردنى لە بەشدارى لیست عێراق نوێنەرانى ئەنجومەنى

بکردایە«.دەکات ئەوە بۆ هێما ناوبراو سەر بچێتە بۆیان تێکدەران «کوردستان هەرێمى ب��ارودۆخ��ى

تێک دەدەن.

چارەسەرى کێشە گەورەکە ناکات

بە کوردستان خەڵکى هەموو بوون الیەنە کوردیەکان ئاواتەوە بە یەک لیست بەشداریان بکردایە لە پارێزگاى کەرکوک ، بۆ ئەوەى هەڵبژاردنەدا لەم کورد دەنگى

زیادى بکردایە.بەم کورد بوترێت ناتوانرێت پارێزگاى لە لیستییەوە ف��رە دەست لە دەنگ چەند کەرکوک الیەنەکانیش دابەزینى ، دەدات ئەرێنى و ب��اش خاڵى جیا بە چارەسەرى ئەوە بەاڵم تێدایە، لە کە ناکات گ��ەورەک��ە کێشە

بۆ چارەسەرکردنى کێشەکان.دژایەتى کردن بە زیانى گەالنى

عێراق کەوتۆتەوەگ���ەر س���ەی���رى ه��ەڵ��وێ��س��ت��ى دەبینین بکەین فیدراڵ حکومەتى هەر لەسەره تاوە دژى خواستەکانى کوردستان هەرێمى حکومەتى ئەو باوەڕەدام لەو وەستاوەتەوە، دژایەتى کردنەش بە زیانى گەالنى

عێراق کەوتۆتەوە.ڕەنگە ڕێککەوتن بە گەشتن

کاتى زۆرى بوێت .بە ئاسانى ئەو کۆبونەوەیە

ئەنجام نەدەدرادەوروب���ەر واڵت��ان��ى ئەمریکاو

کەرکوکدا هاتۆتە پێشەوە.لە بەرژەوەندى کەرکوک و کوردا

نییەئ��ەو ش��ەڕە ڕاگ��ەی��ان��دن��ە کە یەکترى س��ەر دەکرێتە ڕۆژان��ە کارێکى باش نییە لە بەرژەوەندى بەڵکو نییە، ک��وردا و کەرکوک بارودۆخێکداین لەبەردەم ئێمە نزیکدا داه��ات��ووی��ەک��ى ل��ە ک��ە دەست کوردستان پەرلەمانى

ک��وردس��ت��ان ک��ارت��ى دەس��ت��وورە، هەرێمى هەنگاوەى ئ��ەو چونکە و دەستووریە مافێکى کوردستان کارتى بۆیە دەکات لەسەر کارى کە کارتە بەهێزترین دەستوورى

کورد بەکارى بهێنێت.پەیوەندیەکانمان دووەم کارى و دەرەوە لە لەگەڵ دۆستەکانمان بەهێزى کارتێکى ئەمەش ناوەوە کوردستانەلەبەرامبەر هەرێمى

بەغداد بەکاریان بهێنێت.تێپەڕاندنى یاساى بوودجە بەبێ

کورد سەر ناگرێتبوودجە کورد بێ دەتوانرێت عێراق نوێنەرانى ئەنجومەنى لە ساڵى نمونەمان تێپەڕێنرێت، ڕابردووە، بەاڵم کاریگەریەکانى ئەو لە نەرێنییە چەند هەڵوێستانەیان چەندن لەبەرامبەر عێراق ئێستاى وەستاونەتەوە قەیراندا و کۆسپ ئەنبار پارێزگاى کێشەى بۆنمونە

تێڕوانینێکى بتوانین هەموومان ترى پێکهاتەکانى بە بدەین وا کاتێک بەڵى بڵێن کە کەرکوک بارى ک��ردووە حکومڕانى ک��ورد ئاوەدانکردنەوە و خۆشگوزەرانى لەسەردەمى ڕژێمى پێشوو باشتر

بووە.پاشماوەى ڕژێمى بەعسن

ئ��ەوان��ە ن��اوى خ��ۆی��ان ن��اوە داعش یان هەر ناوێکى تر ئەوانە

و هەرێم حکومەت سەر بۆ فشار ئەوەى بۆ دەکەن دروست بەغداد نزیک لەیەک هەڵوێستەکانیان

بکەنەوە ئەوەش کارێکى باشە.گ��ەر ف��ش��ارەک��ان��ى واڵت��ان��ەو ئاسانى بە نەبوایە دۆستەکانمان نەدەدرا ئەنجام کۆبونەوەیە ئەو نواندنى نەرمى ئەوەشدا لەگەڵ گەشتن ب��ۆ ه��ەرێ��م ح��ک��وم��ەت��ى ن��ەدان��ەوەى وەاڵم چ��ارەس��ەر بە هەڕەشەکانى بەغداد و دەرئەنجامى شاندى هۆشیارى هەبوو باشى

کوردى نیشاندا لەو قەیرانەدا.بەهێزترین کارت دەستوورە

ه���ەم���وو ک���ارت���ى ه��ەرێ��م��ى

بە متمانە تێدا و دەبێت بەکار دەدرێت نیشتمانى حکومەتێکى و هەموو الیەنەکان تێدا بەشدارى یەک بتوانین ئەوەى بۆ دەکەن بین یەکگرتوو و بین هەڵوێست

پێویستمان بە یەکڕیزى هەیە.دەست ئێمە ئەوەیە گرنگ ی���ەک بین ن���او دەس���ت���ى ل���ە ب��ت��وان��ی��ن خ��زم��ەت��ى ش��ارى و ک��ەرک��وک ب��ک��ەی��ن ب��ۆ ئ���ەوەى

و عێراق بۆ کێشەیە گەورەترین ئێستادا لە فیدراڵى حکومەتى هەڵبژاردنى ل��ەب��ەردەم ع��ێ��راق ئەو ن��وێ��ن��ەران��دای��ە ئەنجومەنى کەشێکى بە پێویستى هەڵبژاردنە ئەوەى بۆ هەیە سیاسى ئارامى خاوێن و شەفاف هەڵبژاردنێکى بارودۆخى بۆیە ، ببرێت بەڕێوە هێوربونەوە بە پێویستى عێراق هەیە نەک هوروژاندن و ئاڵۆزکردنى زیاتر، بۆیە ئەوانە هۆکارنى تریشن بڕینى هەڕەشەى نەتوانرێت کە یاساى تێپەڕاندنى و ب��وودج��ەى

بوودجە بەبێ کورد سەربگرێت.لە گرفتێک و کێشە ه���ەر چ��ارەس��ەرک��ردن ب��ەرەو ئێستادا بۆ هێزێک دەبێتە بنێت هەنگاو تر کێشەکانى چ��ارەس��ەرک��ردن��ى نەوەت و بوودجە کێشەکانى گەر چارەسەر بکرێت دەبێتە چارەسەر

بۆ کێشەکانى پارێزگاى ئەنبار.

پێشووى ڕژێ��م��ى پ��اش��م��اوەى ب��ەع��س��ن ب��ۆن��م��ون��ە ک��چ��ەک��ه ى هیوادارم دەڵێت حسێن سەدام دڵى ڕومادیە بچمە نزیکانە بەم موجاهیدەکان خۆش بکەم، بۆیە بکرێت بۆ هەرچێکیان ئەوانە ئەنجامى عێراق ئاستى لەسەر بۆیشیان بکرێت دەدەن هەروەها لەسەر ئاستى هەرێمى کوردستان

کار دەکەن بۆ تێکدانى.

بڕیاردەرى لیژنەى نەوت و غاز لە ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق:دەتوانرێت بێ کورد بوودجە لە ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق تێپەڕێنرێت

چاودێرێکى سیاسى:ناتوانرێت بوترێت کورد چەند دەنگ لە دەست دەدات لە کەرکوک

دیمانە: عومەر عەبدوڵاڵ

دیمانە: ~

گولەن و ئەردۆغان یەک بوون تا لە ڕووەوە یتوانن ڕۆڵى عەسکەرەکان کەم

بکەنەوە لە دەسەاڵتدا.ئەگەرچى گ��ول��ەن فەتحوڵاڵ سەر لە جیابووە خ��ۆى تێڕوانینى دەسەاڵتدارنى کردەوەکانى هەندێک لەگەڵ و دادوگ��ەش��ەپ��ێ��دان پ��ارت��ى ئەوەندا نییە لە دروستکردنى پەیوەندى دروستکردنى دەرەرەکى، بەاڵم فەتحوڵاڵ گولەن ئەوەى ڕاگەیاندووە کە ئەردۆغان دەی��ەوەێ و گێڕاوە گ��ەورەى ڕۆڵیکى تورکیا بکاتە ئەندام لە یەکێتى ئەوروپا.و ن��اوخ��ۆ ل��ە ب����ەردەوام تورکیا ڕووبەڕوى و ملمانیەدایە لە دەرەوەدا ئۆپۆزسیۆنێکى توندى وەک »چەهەپە لەبەرامبەر لەالیەکى و مەهەپەن« و ملمانیەکان ب���ەردەوام���ى ک����وردا، لەسەر ه��ەی��ە گ����ەوەرى ک��اری��گ��ەرى

هەنگاوانى پرۆسەى ئاشتی لە تورکیا.دەرک��ەوت��ن��ى گ��ەن��دەڵ��ی��ەک��ان لە دەریخست ئەردۆغان، حکومەتەکەى لە دادوگ��ەش��ەپ��ی��دان حکومەتى ک��ە تورکیا قورساى ئەو پارتەى دەرخست جێگری باباجان، عەلی دوون��ی��ا. بۆ بە تورکیا سەبارەت وەزیرانی سەرۆک لە گەندەڵی کەیسی لێکۆڵینەوەکانی تەیب رەجەب هەڵوێستەکانی تورکیا، دەستی کە دووپاتکردەوە، ئەردۆغانی دەرەکی لە پشتەوەی هەڵمەتەکانی دژە قەیرانە ئەو کە رایگەیاند گەندەڵییەو لەسەر کاتی کاریگەرییەکی تەنیا جێگری دادەنێت.. تورکیا ئابووری لەمیانی تورکیا، وەزی��ران��ی س��ەرۆک سەربەخۆی کۆمەڵەی بۆ وتارێکدا هیوای تورکیا بازرگانی و پیشەسازی یان رۆژ چەندین م��اوەی لە خواست لەالیەن کەیسە ئەو هەفتەیەک، چەند دەسەاڵتی دادوەری بەدواچوونی تەواوی نایانەوێت ئەوان گوتیشی بکرێت. بۆ هەر و بهێننەوە گەندەڵی بۆ پاساو لەبەردەم دەب��ێ تێوەگاوە کەسێک دادگا وەاڵمبداتەوەو سزا بدرێت، »بەاڵم بکرێتە تورکیا ناکرێت ئەوە سەرەڕای ئامانج«. ئابووری تورکیا هێندە بەهێزە ئەو لەبەرامبەر خ��ۆی بتوانێت کە دەبێتەوە رووب��ەڕووی کە قەیرانانەی

رابگرێت.دەستەى گولەن

دروست کردنى بزوتنەوەى )حزمت ( یان )خدمە( لە ناوەڕاستى حەفتاکانى س���ەدەى ڕاب����ردوو ل��ە س��ەر دەستى گولەن فەتوحاڵ ت��ورک��ى پێشەواى تەمەن 73 ساڵ دروست بوە و ئێستا لە والیەتى پەنسلفانیا دەژى لە والیەتە . 1999ەوە ساڵى لە یەکگرتوەکان لە بوە هەاڵتن ئەنجامى لە ئ��ەوەش چاالکیەکانى بەهۆى تورکى دادگ��اى ناسراوە ب��ەوەش عەلمانیەت، دژى ئەو . توندە پارێزگارى پیاوێکى ڕێکخراوە خاوەنى تۆڕێک لە قوتابخانەیە و لە 100 واڵت ڕۆشنبیرى تورکى باڵو دەکاتەوە، تۆڕى تەلەفزیۆن و ڕۆژنامەى زەمان زۆرترین فرۆشى هەیە لە تورکیا. لە کاتى بردنەوەى پارتى داد و گەشە 2002ەوەوە ساڵى هەڵبژاردنەکانى لە کرد دروس��ت حزمەتیان ڕێکخراوى ،کە جیابویەوە لە بنکەى دینى دیار و تورکى، حکومەتى لەگەڵ هاوپەیمان دروست لە هەبوو تایبەتیان پشکى هاتا دەزگاکان لە دەسەاڵتیان کردنى لە ڕژێمى پێشوو کە پشتگرى ڕێبازى وەک ، دەک��رد ئەتاتورکیان کەمال

پۆلیس و دادگا.

ملمالنیە ناخۆ و دەرەکییەکانى تورکیا

کاریگەرى لەسەر پرۆسەى ئاشتى هەیە

هەر کێشە و گرفتێک لە ئێستادا بەرەو چارەسەرکردن هەنگاو بنێت

دەبێتە هێزێک بۆ چارەسەرکردنى کێشەکانى تر

سامان محەمەد

Page 4: rebazi azadi 780

ساڵی 32 - ژماره 780 - سێشەممە 2014/01/21 4www.jamawarnews.com

مەولەوى جەبار، سەرۆکى دەستەى کوردستان هەرێمى گوزارى و گەشت ~ تایبەتى دی��دارێ��ک��ى ل��ە پەراوێزى »لە دەک��ات ئەوە بۆ هێما نێودەوڵەتى گەشتوگوزار کە کۆنگرەى لە هەرێم بەسترا یاداشتێکمان واژۆمان لە ئاهەنگى بەمەبەستى هەمە کردووە بۆ عەرەبی ڕێکخراوى و هەرێم نێوان

گەشتوگوزار ».

کارەکانى پ��ەراوێ��زى لى *بۆچى نێودەوڵەتى گەشتوگوزار کە کۆنگرەى لەگەڵ یاداشتێکتان بەسترا هەرێم لە ڕێکخراوە عەرەبى بۆ گەشتوگوزار واژۆ

کرد؟لە پەراوێزى کۆنگرەى نێودەوڵەتى بەسترا هەرێم لە کە گەشتوگوزار ک��ردووە واژۆم���ان کە یاداشتەى ئ��ەو مەبەستمان زیاتر هەمە ئاهەنگى بکرێت عەرەبی ڕێکخراوى و هەرێم نێوان لە ب��ۆ گ��ەش��ت��وگ��وزار ب��ۆ ئ���ەوەى زیاتر گەشتوگوزار بوارى بە بدرێت گرنگى لە تایبەتى بە کوردستان هەرێمى لە و کوردستان هەرێمى ناساندنى ڕووى عەربى واڵتانى گەشتیارانى پێویستە ئاشنا بن ئەو شوێنە گەشتوگوزاریانەى هەیە. ک��وردس��ت��ان هەرێمى ل��ە ک��ە ئەو ڕێککەوتووین یاداشتەکەشدا لە ڕێکخراوانە لقیان لە هەولێر دابمەزرێنن و بۆ ئاسانتر کردنى پەیوەندى هەردووال.

جیاوازە بۆ نمونە هۆتێل و چێشتخانە موڵ هەروەها و گەشتیارى گوندى و بۆ باشن کارێکى و سۆپەرمارکێتەکان هاتى گەشتیاران بۆ بازاڕکردن ئەوەش

شتێکى گرنگە.ئەم مادیەکە داه��ات��ە لە *جگە کەرتە کاریگەرى دەبێت لەسەر تێکەڵ کەلتورەکانى و کوردى کەلتورى بونى

تر؟ گەشت و گوزار تەنها کاریگەرى لە ڕووى ئابووریەوە نییە، بەڵکو لە ڕووى کاریگەرى کۆمەاڵیەتییەوە و سیاسى

*هەوڵر بە پایتەختى گەشتوگوزار ساڵى 2014ى واڵتان عەرەب دیارى کرا ئایا گەشتى هاوینە و زستانە بونى هەیە

لە ناوچە گەشتیاریەکانى هەولێرێدا؟کارى گەشتوگوزار بوارى پێویستە زیاترى لەسەر بێت بێگومان دەبێت ئەم بوارى جێبەجێکردنەوە بخەینە قۆناغە ڤیستیڤاڵێکى مانگەدا ئەم کۆتاى لە گەورەى خلیسکانى سەر بەفرمان هەیە هەولێر پارێزگاى لە کۆڕەک چیاى لە ئەوەش سەرەتاى دەستپێکى چاالکییە سااڵنى و ئەمساڵ ب��ۆ بەفریەکانە

ئایندەش.*بنەماى سروشتى و دەستکرد بۆ لە کوردستان هەرێمى لە گەشتوگوزار

چ ئاستێکدایە؟بنەماى سروشتیەکانى گەشتوگوزار و چیا بونى دروس��ت لە خ��ۆى ه��ەر سروشتێکى کانیاوەکان و دەریاچە کوردستان هەرێمى بە داوە جوانى کوردستان هەرێمى دەکات وا ئەوەش جێگایەکى سەرنج ڕاکێش بێت بۆ هاتنى

گەشتیار بۆ بە شێوەیەکى گشتىسروشتى جوانى هەرێمى کوردستان و ناوچەى مێژووى و ئاینى وا دەکات بێت ڕاکێش سەرنج جێگایەکى کە هەیە چارەسەریش جێگاى تەنانەت چارەسەرى گەشتوگوزارى ئەوەى بۆ هەموو ئەوانە بدرێت ئەنجام سروشتى بنەمایانەى ئەو بەاڵم باشن، بنەماى کە لەالیەن حکومەت و کەرتى تایبەت جێگاى چەندین دەک��رێ��ت دروس���ت

دەبێت دەبێتە دەرفەتێک بۆ گەیاندنى پەیامى میللەتەکەمان بە میللەتانى تر .*گرفتى کەرتى گەشت و گوزار لە

هەرێمى کوردستان چییە؟و زەوی ک��ێ��ش��ەى گ��ش��ت��ى ب��ە سەرەکیمانە کێشەى هەیە زارم���ان لە گەورەیە زۆر کێشەیەکى ئەویش شوێنە لە تایبەتى بە ئێمەدا بەردەم گ��ەش��ت��ی��اری��ی��ەک��ان ک��ە خ���اوەن���دارى هاواڵتیان بۆ دەگەڕێتەوە زەوییەکان ئەو لەبەردەم گرفت دەبێت ئەمەش پرۆژانەى کە تایبەتن بە گەشتوگوزار.

سەرۆکى دەستەى گەشت و گوزارى هەرێمى کوردستان:

لە ناوچە گەشتیاریەکاندا کێشەى زەوى و زارمان هەیە دیمانە: عومەر عەبدوڵاڵ

الوازبونى پەرلەمان لەبەرامبەر حکومەتدا کوردستان هەرێمى و فیدراڵ عێراقى لە و بڕیاردان لە وەربگرین نمونە وەک گەر بەرپرسان لە لێپرسینەوە و چاودێریکردن بەرامبەر لە ب��ووە الواز ڕۆڵیان دەبینین

حکومەتدا.سەر بە تێپەڕیوە 100ڕۆژ لە زیاتر هەڵبژاردندا پەرلەمانى کوردستان نەیتوانیوە هەڵبژێرێت خۆى و سەرۆکایەتى دەستەى کۆبونەوەى نیوکاتژمێر ئەوەشدا لەگەڵ و ئەنجامداوە لە کاتێکدا جەماوەرى کوردستان ئومێدێکى زۆریان بە ئەندامانى پەرلەمان بوو

بۆ بەدى هێنانى خواستەکانیان. پەرلەمانتاران بە ئاشکرا باس لە ئیفلیج

بونى خولى چوارەمى پەرلەماندادەکەن.پێشوو خولى پەرلەمانتارانى هەندێک بە خۆى وەک پەرلەمان دەکەن لەوە باس ئەوەشیان هەروەها هەڵنەساوە کارەکانى لە کە یاسایانەى ئ��ەو کە ڕوو خستۆتە لەالیەن پێویست وەک دەرچ��ووە پەرلەمان

حکومەتەوە جێبەجێ نەکراوە .ئەنجومەنى بڕوانینە تریشەوە لەالیەکى ن��وێ��ن��ەران��ى ع��ێ��راق دەب��ی��ن��ی��ن ب����ەردەوام ج��ی��اوازەک��ان لیستە پ��ەرل��ەم��ان��ت��اران��ى لەبەرامبەر هەڵویستەکانى حکومەت بایکۆتى نوێنەرانیان ئەنجومەنى دانیشتنەکانى ڕەخنە ب��ەردەوام ئەوەشدا لەگەڵ ک��ردووە پێویست وەک بەاڵم دەگ��رن، حکومەت لە چاودێرانیش و ناگرێت داواکانیان لە گوێ ئەنقەست بە حکومەت جار زۆر پێیانوایە

دەیەوێت پەرلەمان الواز بکات.ڕۆڵى کە وای��ک��ردووە هۆکار کۆمەڵێک پەرلەمان الواز بێت و نەتوانێت وەک پێویست بە ئەرکەکانى خۆى هەستێت ئەوەیش خۆى و ڕێکخراوەکان و حزبەکان لە دەبینێتەوە پردى ببنە توانیویانە ئەمانە ڕاگەیاندنەکان

پەیوەندى نێوان حکومەت و خەڵک.لەبەرامبەر پ��ەرل��ەم��ان ڕۆڵ���ى الوازى ه��اواڵت��ی��ان الى م��ت��م��ان��ەى ح��ک��وم��ەت��دا پەرلەمان تائێستا چونکە کەمکردۆتەوە، بە نەیتوانییەوە کوردستان هەرێمى لە دەتوانێت چۆن هەستێت خۆى ئەرکەکانى

متمانە بگەڕێنێتەوە بۆ خەڵک. لە ژم��ارەی��ەک ڕاب����ردوو شەممەى س��ێ باڵەخانەى لە فراکسیۆنەکان پەرلەمانتاران ئەو چارەسەرکردنى بۆ کۆبونەوە پەرلەمان دۆخەى کە پەرلەمانى کوردستانى تێکەوتووە، پەرلەمانتاران ئەنجام بگەنە نەیانتوانى بەاڵم لە حزبەکان داوایان تر هاواڵتێکى هەر وەک ئەوەى بۆ ڕێکەوتن لە بکەن پەلە دەک��ەن

پەرلەمان کۆبونەوەکانى دەست پێ بکات. ڕاوێژکارى ڕاگەیاندنى سەرۆکى پەرلەمان نەگەنە سیاسییەکان حزبە تا ڕاگەیاند

ڕێکەوتن پەرلەمان کۆنابێتەوە.حاجى محەمەدى بەڕێز خۆیشییەوە الى لە ئاگایان الیەنەکان « ڕایگەیاند مەحمود دیار بە هەموو نەماوە یاسا و پەرلەمان چەندیان بزانن تا وەس��ت��اون کێکەکەوە کە دەردەخ��ات ئەوە ئەمە بەردەکەوێت«. بۆ گەڕانەوە بەبێ ناتوانن پەرلەمانتاران بدەن.کەواتە بڕیار سیاسییەکانیان الیەنە لە دەوەستێت دەستەوەستان پەرلەمان

بەرامبەر حکومەتدا.و لێپرسینەوە ن��ات��وان��ێ��ت پ��ەرل��ەم��ان بۆ بکات دروس��ت حکومەت سەر لە فشار پەرلەمانەوە لە کە یاساکان جێبەجێکردنى

دەردەچێت.

پەرلەمان لە بەرامبەر حکومەتدا

عومەر غواڵمى

تەنها کاریگەرى گەشت و گوزار لە ڕووى ئابووریەوە نییە، بەڵکو

لە ڕووى سیاسى و کۆمەاڵیەتییەوە №کاریگەرى دەبێت

ڕاپۆرت

فیدراسیۆنى سەیران سەاڵح، سەرۆکى ڕێکخراوەکانى مندااڵن لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئ��ام��اژە ب��ۆ ئ���ەوە دەک���ات لەگەڵ خوێندن، ماندووە زۆر منداڵ «پێویستە پەروەردە و زانست پێکەوە بێت«.

*ڕەوشى مندااڵنى هەرێمى کوردستان لە چ ئاستێکدایە؟

بووەتە کوردستان لە منداڵ جار زۆر بۆنمونە الیەنێکەوە چەند لە قوربانى زۆرجار منداڵ کار دەکات و سواڵ دەکات هەیە، ئەمە دونیاشدا هەموو لە ئەوەانە هەمیشە خواستى ئێمە وایە کە گرفتەکان و نەمێنێت مندااڵن چەوساندنەوەى و کۆتاى دەکەین ئەوە بۆ کار بەردەوامیش ئەو بەاڵم بهێنین، مندااڵن کێشەکانى بە هێزێکى سەر دەوەستێتە ئێمە تموحەى زیاتر کە ئەویش بارودۆخى واڵتە پێویستە پرسى بدرێت هەوڵ الیەکەوە هەموو لە

مندااڵن گرنگى پێبدرێت؟ڕێکخراوەکانى فیدراسیۆنى *وەک مندااڵن ئایا پرۆژەتان داوە بە حکومەت بۆ

چارەسەرکردنى گرفتەکانى مندااڵن؟چەند ل��ە ک��ە ف��ی��دراس��ی��ۆن وەک ڕێکخراوێک پێکهاتووە هەوڵى جدى دراوە بۆ ئەوەى دیاردەى کارکردن و سوڵکردنى دیاردانە ئەو بەڕاستى نەمێنێت، مندااڵن چونکە سواڵکردن، دیاردەى ناکرێت بنبڕ

شوێنانە،ڕەنگە لە ناو ئەو مندااڵنەدا هەبێت ژیان بژێوى لەوێ نییە بەوە پێویستیان دابین بکات، بەاڵم تێشیاندایە ئەو مندااڵنە دایک و باوکان ناچارن ناردویانن لەبەر ئەو و دەستدرێژى دووچارى و گەرماو سەرما ناخۆشى دەبن وا لەو خانەوادانە دەکات کە منداڵێک پەروەردە نەکەن کە کەسایەتێکى کار پێویستە وەزارەتى بۆیە بێت، دواڕۆژ

پانى باشتر ئامادە بکات.توانوێتى چ��ەن��دە ت��ا *پ�����ەروەردە

منداڵێکى بەتوانا ئامادە بکات؟دەبینى، منداڵم پ���ەروەردەى ج��اران بەاڵم ئێستا تەنها زانست دەبینم، چونکە مندااڵن دەتوانى پ���ەروەردە وتمان گەر جاران پەروەردەى ئەو بکەیت ئامۆژگارى نابینم لە قۆتابخانەکات ئەو کات پەروەردە

و زانستمان هەبوو.زانستیشان مامۆستاکان ک��ات ئ��ەو فیردەکرین و ئامۆژگاریشیان دەکردین، بەاڵم بەداخەوە ئێستا بووتە قوتابخانەى بازرگانى

بۆیە ب��وون فیر ه��ەن کەسان هەندێک و حکومەت بە دومانە هەبووە پرۆژەمان ڕێگەى خولى لە هەوڵمانداوە و پەرلەمان بارى لە کردۆتەوە مان هۆشیارکردنەوە و باوکان و دایکان بۆ مندااڵن مافەکانى

چۆن منداڵ پەروەردە دەکرێت.ئایا کۆمەاڵیەتى کاروبارى *وەزارەتى گرفتەکانى چارەسەرى لە بینیەوە ڕۆڵى

مندااڵن؟ئەو بە دەدرێت ئێستا لە پارەى ئەو مندااڵنەى دایکاوباوکانەى فەرمانبەرە لەگەڵ

ئێستا ناگونجى و کەمە.وەزارەتى کارو کاربارى کۆمەاڵیەتى بە ڕێکخراوەکان و تر وەزارەتەکانى هاوکارى و دابنرێت ستراتیجى پانێکى دەبێت پێداچونەوەیەک بکەن ئەو موچەیە بە پێى ئەو خانەوادەیە بێت بۆ ئەوەى خانەوادەکان قوتابخانە لە منداڵەکانیان نەبن ناچار

دەربهێنن.نەکردووە، کارى ناڵێن کار وەزارەت��ى منداڵى بۆ گشتى بەشێوەیەکى ب��ەاڵم بابەتەکە ناو نەچوەتە جدى بە ئیشکار گەر وەزارەتى کارم لەبەردەست بێت هەوڵ مندااڵن گرفتەکانى چ��ارەس��ەرى دەدەم

بکەم.لەسەر دابنرێت پانێک دەت��وان��رێ شێوەک هیچ بە دارافیکەکان و شۆستە بکەن کار و نەوەست مندااڵن نەهێڵرێت کە بکرێت خ��ان��ەوادان��ە ئ��ەو س��ەردان��ى ئەو دەنێرنە منداڵەکانیان ب��وون ناچار

و ئەهلى هەندێک لە قوتابخانەکان بوونەتە پ��ەروەردەى نادەنە گرنگى ئەوانە ئەهلى مندااڵن هەر زانستەکەیە و منداڵ هەیە زۆر ماندووە لەگەڵ خوێندن، پێویستە پەروەردە

و زانست پێکەوە بێت.

سەرۆکى فیدراسیۆنى ڕێکخراوەکانى مندااڵن:وەزارەتى کار و کاروبارى کۆمەاڵیەتى بۆ منداڵى ئیشکه ر بە جدى نەچوەتە ناو بابەتەکەوە

دیمانە: ~

جاران پەروەردەى منداڵم دەبینى، بەاڵم ئێستا

تەنها زانست دەبینم

Page 5: rebazi azadi 780

5ساڵی 32 - ژماره 780 - سێشەممە 2014/01/21 www.jamawarnews.comکورد له میدیاکه نه وه

پەراوێزخستنی شکست و حیزبە کەمینە و سیاسیانەى سوریا ل��ە ئۆپۆزسیۆنەکان نوێنەرانى بایکۆتکردنى و پ���ارل���ەم���ان و ڕەخ��ن��ەک��ان��ى ویایەتەیەکگرتووەکانى ئەمریکا لەهەمبەر ئەنجامدانى کوشتاری حکومەتى ل��ەالی��ەن دڕن��دان��ە مەسەلەکانى لەڕیزى سوریاوە،

ئێستاى واڵتى سوریادان.ک��وردەک��ان ل��ە ڕی��زى ئەو کەمینانەدان کە سوریا لە مافى ک��ردوون بێبەشى هەڵبژاردن سیاسى بەشدارى مافى لە و حکومەتى خستوون. پەراوێزى ح��ی��زب��ى ب��ەع��س ل��ە س��وری��ا بەدرێژیی ژیانى خۆی، لەمپەرى دیموکراسیانەى مافى لەبەردەم ئۆپۆزسیۆن و گروپە نەیارەکاندا خ��وڵ��ق��ان��د ک��ە دی��ارت��ری��ن��ی��ان ک��وردەک��ان��ن، زۆری��ن��ەی ک��ورد ل���ە م��ەس��ەل��ەی ب��ەش��داری��ى سیاسییەوە دووچارى سەرکوت دەخ��ران، پەراوێز بوونەتەوەو وەک هاواڵتى پلە دوو ڕەفتاریان مافە ل��ە دەک���را و ل��ەگ��ەڵ��دا بێبەش میللییەکانیان سیاسى و دەرەنجامەکانى ب���وون. ک��را س��ی��اس��ەت��ی س���وری���اش بۆ کوشتارى ئێستاى کورد هەرگیز

)2003( ساڵى دواى لە عێراق گرنگی گۆڕانکارییەکى کۆمەڵە ەوە، زۆرب��ەى سەرنجى کە لەخۆگرتبوو بۆخۆى شرۆڤەکارانى ش��ارەزای��ان و

ڕاکێش کردووە. ناوچانەى ل��ەو یەکێکە عێراق ڕاب���ردوودا، ساڵەى چەند ل��ەم کە رژێمى هەڵوەشانى دواى بەتایبەتى هەستیارو زۆر ناوچە لە بەعس، ش��ەڕ و ب���ووە. مشتومڕئامێزەکان نائارامییەکان لەم واڵتەدا، پێکهێنانى واڵتانى وەکو ناوچەییەکانى پەیمانە عەرەب، بەرفرەبوونى نفوزى ئەمریکا و ناتۆ لەناوچەکە، مەسەلەى تیرۆر، ناوەکییەکان بەچەکە قاچاخچێتى بوون گرنگانەدا مەسەلە ئەو لەکۆى کە عێراق لە ڕووبەڕووبوونەوە لەگەڵ لە پڕ ساڵێکى م��ەس��ەالن��ەدا، ئ��ەو

پێکدادانیان بەسەربردووە.نەتەوانەی ل��ەو یەکێکە ک��ورد زۆربەى گۆڕانکارییەکانى پەیوەندیدارە شرۆڤەکردنى ل��ە ع��ێ��راق��ەوە، ب��ە هێزەکانى عێراقدا ئاستەنگەکانى ناوچەى بە پشتیان هاوپەیمانان ئارامى کوردستان و زانیارى هەرێمەکە ناوچەیە تەنها کوردستان بەستبوو، کە لە دەرەوەى ئەو ناوچەیەدا هەژمار نزیکیان پەیوەندییەکى کە دەکرێت بەبێ هەیە، تیرۆر ب��ەرەى لەگەڵ ناتوانرێت کوردستان، شرۆڤەکردنى دیدێکى گشتى دەربارەى ئەم ناوچەیە

بخرێتەڕوو.کوردستان تا ساڵى )2003(، لە

چونکە نین، سەرسوڕمان جێگەى ڕۆڵى بەرجەستەى حیزبى بەعس لە دەستورى ئەم واڵتەدا نوسراوەو لەو سیاسەتەی کە ئەوان بۆ سەرکوتى ئەو تەنها دای��ان��ڕش��ت��ب��وو، ک���ورد کە کرابوون پەسەند سیاسەتانە دەسەاڵتی تەواویان بۆ سوپا تێدایە بۆ سەرکوتى کورد و پشتیوانی لەو کەسانەش کە الیەنگرى سەرسەختی لە پشتیوانى بەتوندى ڕژێ��م��ن و دەوڵەت ئەم بەرنامەکانى پ��رۆژەو لەبەر ئەمەش بن، ملکەچى بکەن و ئاشکراى ت���ەواوەت���ى و ه��ەن��گ��اوى بەشار دی��دى لە کە حیزبیانەیە یاسایى و ڕەهەندێکى ئ��ەس��ەدەوە مەشروعى هەیە، بەجۆرێک کە بەشار ئەسەدى سەرۆکى ئێستاى دەوڵەت، مەشروعى یاسایى و ڕەهەندێکى وەفادارى کە کەسانەى ئەو داوەتە نەیارى گروپانەى ئەو دەوڵ��ەت��ن. )بۆنمونە بن سوریاش سیاسەتى یاسایى و م��اف��ى ل��ە ک���وردەک���ان(

شەرعى خۆیان بێبەش کراون.ئەمریکا، لەمەوپێش ماوەیەک ب���ەش���ار ئ���ەس���ەدى خ��س��ت��ەژێ��ر توندى کوشتاری بەهۆى ڕەخنەوە بگرە ڕژێمەکەوە، لەالیەن ک��ورد کەمینە ک��وش��ت��اری ت��ادەگ��ات��ە چین وتوێژە مەزهەبى و نەتەوەیى و

جۆراوجۆرەکان لە سوریادا. لە زۆر چ���اوەڕوان���ی���ی���ەک���ى واڵت��ەک��ە ن��اوخ��ۆى ئۆپۆزسیۆنى

دەک��رێ��ت، ئ���ەوان ل��ە ڕۆڵ��ی��ان لە گ��ەم��ەک��ەدا زی���ادى ک����ردووە. لەم نێوانەدا )13( حیزبى سەربەو کوردە سێ ملیۆنەى ئەم واڵتەى تێدایە کە هەرچۆنێک بێت لەڕووى سیاسییەوە چ��االک��ى دەک���ەن. ک��وردەک��ان لە بەشێک وەک کە دەژی��ن واڵتێکدا عەرەب ملیۆن )19( میللەتێکى لە مافە م��اف و لە ک��راون و ه��ەژم��ار خۆیان یاساییەکانى ش��ەرع��ى و قەدەغە زمانەکەیان کراون، بێبەش لە کارکردنەوە ڕووى لە و ک��راوە بەڕێژەى )%80( ئاستدان. نزمترین

ئەم باکورى ناوچەکانى لە ئ��ەوان واڵت���ەو ل��ە دەوروب����ەرى ج��ەزی��رەو خۆرهەاڵتى باکورى لە کە کوبان باکورى لە بەشى ئەلپۆ و هەروەها جیزرەدان و پارێزگاى خۆرهەاڵتى

کورداغ )عەفرین( نیشتەجێن.و سوریا سەربەخۆیى لەگەڵ یەکەکانییەوە، لەدواى یەک ڕژێمە ب��وون��ى ک���وردەک���ان و زێ��دەک��ەی��ان ناسنامەکەیان ل��ێ��ک��راوەو نکۆڵى مەترسییەوە، ب���ەردەم کەوتۆتە تواندنەوەى تەعریب و پ���رۆژەى نەتەوەییانەیان لەهەمبەردا پراکتیزە

ى ئەو کوردانە لەو ناوچانەدا دەژین لە نیشتیمانەکەیان ئ��اب��ورى ک��ە کشتوکاڵییەکان و چاالکییە ڕێگەى دەبێت، دابین بەخێوکردنەوە ئاژاڵ ک��وردەک��ان )20%(ى ب��ەڕێ��ژەى ب��ە ک���ارى وردەف���رۆش���ى و ک��ارە دەستییەکانەوە سەرقاڵى کارکردنن. نزیکەى )350,000( کەسیان لە مافى بەپێ ى ک��راون. بێبەش هاواڵتێتى نەتەوەیەکگرتووەکان، ڕاپۆرتەکانى لە سێ پتر ژم��ارەی��ان ک��وردەک��ان کۆى )14%(ى نزیکەى ملیۆنە و پێکدەهێنن. سوریا دانیشتوانى

کراوە. بەهۆى لەبەرچاونەگرتنى کلتوریى و زم��ان��ەوان��ى و مافە لەالیەن کوردەکان کۆمەاڵیەتى پرۆسەى س��وری��اوە و ڕژێمى نەتەوەییەکانى داخ��وازی��ی��ە ئێستا واڵتەدا، لەم کوردەکان شەڕێکى سەخت لەنێوان کورد و رژێمى سوریا لە ئارادایە کە ئاوارەبوونى مرۆیى کارەساتى س������ەدان ه������ەزار ک����وردى

لێکەوتۆتەوە.ئادگار ئەیوتسەرچاوە: رۆژنامەى گاردیان

بوارى هەمەچەشنەوە گیرۆدەى کێشە و گرفت و قەیرانى ئابوری ببوو، یەکێک ناوچەیەدا، لەم گرنگەکان مەسەلە پەیوەندیدار بوو بە گەمارۆى ئابورى کوردەکان ب��ەاڵم ژێرخانەکەیان، و خۆیەوە، پەیوەندییەکانى ڕێگەى خۆى نزیککردنەوەى لەپێناو هەوڵى لەم واڵتانى ئەوروپا و ئەمریکا دەدا، هەروەها بۆ دروستکردنى ئاستەنگیش هەمیشە ع��ێ��راق، دەس��ەاڵت��ى ب��ۆ ئامادەى هاوکارى زلهێزەکان بووە تا هەڕەشەکان سوکتر بکات و سەرنجى بەرەوالى خۆیان کێش زلهێزەکانیش

بکات.ه���ەروەه���ا ک����ورد ل���ە ب���وارى لەگەڵ دژەت��ی��رۆر هاریکارییەکانى الیەنە ل��ە یەکێک ب��ە ئەمریکادا، ئەم کە دەکرا هەژمار کاریگەرەکان مەسەلەیە هەوڵى ئەمریکای بۆ گێڕانی تیرۆر دژى سیاسەتێکى سەرکەوتوو

زیاتر فەراهەم دەکرد.کورد لە هەوڵداندا بوو تا لە دواى

رووخانى رژێمى بەعس، ڕۆڵى ئەمریکا بکات. زیاتر ناوچەکەدا و واڵتەکە لە هاوپەیمانێتییەک ئاقارەشەوە ل��ەم بوو، دروس��ت بەرەیەدا ئەم لەنێوان ئەویش بەهۆى چاالکییەکانى ئەمریکاوە ل��ە ع��ێ��راق، م��ەس��ەل��ەک��ان��ى ن��ێ��وان هەردووالیەنیش لە بوارى سنوردارکردنى

دژەتیرۆردا هەستیارتر بوو.ڕووب��ەڕووى کوردستان ئێستاش بەتایبەتى بەغداد زۆرى فشارێکى نورى مالیکى بۆتەوە کە پەیوەندیان خراپە، کورد سەرکردایەتى لەگەڵ دارایى یارمەتى نییە ئامادە بەغداد ک���وردەک���ان ب���دات ئ��ەگ��ەر ن��ەوت مەسەلەیەش ئەم دەرەوە، بنێرنە هەستیارییەکى توندى نێوان کورد و

بەغداد خوڵقاندووە.ناوچەى مەسەالنەى لە یەکێک جێگەى ع��ێ��راق ل��ە ک��وردن��ش��ی��ن م��ش��ت��وم��ڕە، چ��ارەن��ووس��ى ش��ارى )2003(دا ساڵى لە کە کەرکوکە بەخۆوەبینییەوە نائارامى ب��ەردەوام

هەم لەڕووى تەقینەوەى تیرۆریستى و هەم بەهۆى ملمانێى کورد و بەغداد بۆ دەستگرتن بەسەر چاڵە نەوتەکانى شارەکەدا، کەرکوک لە دواى رووخانى لە ب��وو یەکێک بەعسەوە رژێ��م��ى

ناوەندەکانى گۆڕانکارییە گرنگەکان.ل��ەم��ب��ارەی��ەش��ەوە ن��ەب��وون��ى سیاسەتى لە دیاریکراو ئامانجێکى کورد لە پشتیوانى بۆ ئەمریکادا لەگەڵ کێشەکەیان چ��ارەس��ەرى و بەغداد، بووبەمایەى ئەوەى تا واڵتەکە و ب��ژى هەستیاردا قۆناغێکى ل��ە سیاسەتى هەناردەى نەوتیش لەالیەن نائارامییەکانى کوردستان، هەرێمى

لەم واڵتەدا زیاتر کردووە.واهاتەبەرچاو کە ئەمریکا خوازیارى سەقامگیربوونە ئاسایش و پاراستنى لە عێراق. لەم ئاقارەشەوە پشتیوانى لە بارودۆخى کورد و ئەو گروپە کرد بە کەرکوک دەبێت پێیانوابوو کە هەنوکە بەڕێوەبچێ، هاوپەیمانێتى کورد و عەرەب و کەمینەى تورکمان فەراهەم مەسەلەیە ئ��ەم ناتوانن واڵتەک. سەرکردەکانى واتا بکەن، واڵتانى بە سپاردووە کێشەکانیان بێگانە تا بە چاودێری ئەوان گفتوگۆى دیبلۆماسیانە لەبارەى چارەسەرى ئەو کێشانەوە بکەن، ئێستاش کورد بۆتە و ئەمریکا لەالیەن کە مەسەلەیەک

هاوپەیمانان و تەنانەت ت����ەواوى دراوس��ێ��ک��ان��ی��ی��ەوە بە چاودێرى زۆرەوە هەستیارییەکى

دۆخەکەى دەکرێت.نوسینی: تۆماس فۆلەرسەرچاوە: رۆژنامەى لۆفیگارۆ

سوریا و ئاستەنگەکانى بەردەم داخوازى کورد

عێراق دواى دەیەیەک خوێن

وه رگێڕانی: ~

وه رگێڕانی: ~

ل�����ەب�����ارەى گ���رژب���وون���ى و )پ.ک.ک( پەیوەندییەکانى کێشەیە ئەم دۆسییەى تورکیاو عەلى ئەمریکا، ع��ێ��راق و الى رۆژنامەى لە وتارێکى ئۆزجان

حورییەت باڵوکردەوە. لەم وتارەدا هاتووە: »تورکیا ل��ە م����اوەى س��اڵ��ى ڕاب�����ردوودا هێرش زیادبوونى بە سەبارەت )پ.ک.ک( پ��ەالم��ارەک��ان��ی و نیگەرانە. لەالیەکەوە خۆپیشاندانە جەماوەرییەکان دژ بە سیاسەتى کورد لە پشتیوانى و ئەنقەرە واڵت و خۆرهەاڵتى باشورى لە سوپا، سەربازییەکانى چاالکییە ئەنجامدانی لەالیەکیتریشەوە تەقینەوە لە ناوچەکانى خۆرئاواى واڵتدا کە خەڵکى هەستیار تیایدا بوونەتە ئامانج، کێشەى گەورەى

بۆ تورکیا دروست کردووە.سیاسى چاودێرانى بەپێى تورکیا، دەوڵەتى تورکیا نەک تەنها بەرنامەڕێژییەکى هیچ ستراتیژ و ب��ەگ��ژداچ��وون��ەوەى ب��ۆ نییە بەڵکو نییە، نوێیەکان ڕووداوە تەیب )رەج��ەب بەپێچەوانەوە پرسیارى وەاڵمى لە ئەردۆغان( ئەم نابێ دەڵێت: هەواڵنێراندا

مەسەلەیە زۆر گەورە بکرێت! س�������ەرەڕاى ئ��اگ��رب��ەس��ت��ى هێشتا )پ.ک.ک( یەکایەنەى

گرژى و پێکدادان شەڕ بەردەوامە. ئەم مەسەلەیە بۆ کوێ دەچێت؟ لەپشت پ��ەردەى ڕووداوەک��ان��ەوە ح��ەش��ارداوە؟ خ��ۆى شتێک چ

هەنگاوی دواتر چییە؟ هەروەها ئەم نوسەرە پەیوەندی عێراق ک���وردى و )پ.ک.ک( بارزانى تاڵەبانى و : نوسیویەتی هانى )پ.ک.ک( دەدەن لە خاکى سەرکردە بچنەدەرەوە... عێراق زانیارى عێراق تورکمانەکانى ڕاگەیاندووە تورکیا بە ئەوەیان کە گەریاکانی )پ.ک.ک( لەناو تاڵەبانى و پێشمەرگەى هێزى بارزانیدا کار دەکەن، بەاڵم ئەمە تێکدانى بۆ پڕوپاگەندەیەک لە چیتر تورکیا و کورد پەیوەندى

نییە.راستییە ئەو دەبێت تورکیا هاتنە دواى ئەمریکا کە بزانێ لە ک��ورد مەسەلەى عێراق، ناو دەیەوێت بەڕێوەدەبات، عێراقدا کوردانى عێراق دژ بە )پ.ک.ک( ڕەزامەند تورکیاش ب��دات و هان بکات بۆ هاوپەیمانى لەگەڵ کورد، ئەمریکایە سیاسەتى ئەمەش سیاسەتەکانى بەدیهێنانى بۆ ناوەڕاستدا، خۆرهەاڵتى لە خۆى ئاشتەوایى وێڕاى تورکیا کەواتە الیەنە لەگەڵ دەبێ کورد لەگەڵ دانوستاندن نێودەوڵەتییەکانیش ئێستاى قەیرانەى لەم تا بکات

بێتەدەرەوە.

وه رگێڕانی: ~

تورکیا و کورد لەنێو ملمالنێکاندا

Page 6: rebazi azadi 780

ساڵی 32 - ژماره 780 - سێشەممە 2014/01/21 6www.jamawarnews.comبیروڕا

»ه��ێ��زێ��ک ب��ۆ س��ه رب��ه خ��ۆی��ی ک��وردس��ت��ان دروس���ت ب��ووب��ێ��ت، به غداد حکومه تی چ��ۆن ئیدی ئه مه بدات«، مافه کانی ئاماده یه کۆمێنی یه کێکه له پێشمه رگه کانی کۆمه اڵیه تی تۆڕی له کوردستان ئه و نوسینی کاتی تا فه یسبوک، خانه واده که ی، و خۆی کۆمێنته نزیکه ی 45 ڕۆژ چاوه ڕوانی موچه ی س��ه ره ڕای ب��وون. پێشمه رگایه تی فه رمانه کانی، و ئ��ه رک سه ختی حکومه تی بوونی دروست له گه ڵ نوێی عێراقدا، پێشمه رگه گیرۆده ی ڕێکنه خستنی و موچه کێشه ی مافه کانیه تی له بودجه ی حکومه تی زه قبونه وه ی ئه ڵبه ته عێراقدا.

کاته وه له و کێشه یه ئه م زیاتری سوپای چیتر که پێکرد ده ستی ن��وێ��ی ع��ێ��راق ک���ورد وت��ه ن��ی : دروست بیسته وه . خۆی ناوبانگی به هه ر ک��ه س��وپ��ا ک��ات��ه وه ل��ه و ئه منی به رپرسیارێتی حاڵبێت ناوچه کانی گرته وه ئه ستۆ. چونکه فریادڕه سی پێشمه رگه به رله وه ب��ه ت��ه واوی ب��وو ع��ێ��راق خه ڵکی ڕۆژگ��اره دا، له و پێکهاته کانیه وه . ه���ه رک���ات پ���اک���ت���اوی ت��ائ��ی��ف��ی ته شه نه یده سه ند ل��ه ن��اوچ��ه ی��ه ک ه���اوک���اری داوای خ��ه ڵ��ک��ه ک��ه ه��ێ��زی پ��ێ��ش��م��ه رگ��ه ی��ان��ده ک��رد. و ئارامی خۆی له گه ڵ پێشمه رگه خۆشگوزه رانی بۆ خه ڵکه که ده برد، خانه واده ی زۆر بوو ئه وه ش هه ر ژیانی پێکهێنانی هه وڵی عه ره ب کچه کانیان ب��ۆ ه��اوس��ه ری��ان��ده دا کاتانه دا له و پێشمه رگه . له گه ڵ بۆ ده ستکه وتی زۆر پێشمه رگه به ده ستهێنا. شه خسیش! و کورد هه م گوزه ران باری ئه وه ی له گه ڵ کوردستانیش له هه م و عێراق له

ئه و هێزه مافی خۆیه تی حکومه تی ناوه ند خه رجیه کانی بگرێته ئه ستۆ. ت��ا ڕاده ی��ه ک یاساییه وه ل���ه ڕووی کوردستان هه رێمی حکومه تی پێشمه رگه دا، پرسی له ڕاسته ئایا ئه وه یه لێره دا پرسیار به اڵم به ها هه موو که هێزێک ده بێت پیرۆزه کانی کوردی پێوه گرێدراوه ئایا به وشێوه یه بێت؟ چاره نوسی پێشمه رگه دیکه ساڵی چه ند تا شێوه یه ب��ه و خێزانه کانیان و له هه موو که س ژیانبکه ن؟ ڕه نگه ئه و عێراق ئێستای سه رانی زیاتر مافی پێشمه رگه که بزانن ڕاستیه مافه کانی گشت ناوه ند خۆیه تی واقعه دا ئه و له گه ڵ ب��ه اڵم ب��دات، له گشت ڕاستیه ئه و ئ��ه وان هه ر ئامانجه که ده زان��ن باشتر که س بوونی دروس��ت بنچینه ییه کانی بۆچی وه چ��ی��ه ! پ��ێ��ش��م��ه رگ��ه پێداگیری ک��ورد س��ه رک��ردای��ه ت��ی هێزه کرد ئه و هێشنه وه ی له سه ر ب��ه و ن��اوه و ب��ه و ش��ێ��وازه ی که پێشمه رگه ، من ب��ه ڕای هه بووه .

به ب��ه راورد به گ��ۆڕاوه به ته واوی س��ه ره ت��اک��ان��ی پ��رۆس��ه ی ئ��ازادی عێراق، که چی به داخه وه گوزه رانی ئه وتۆی گۆڕانێکی هیچ پێشمه رگه تائه مڕۆش و نه بینیوه به خۆیه وه هێزه ئه و ئاینده ی به ساڵ ساڵ ده مێنێته وه . به هه ڵپه سێراوی نابێت ئه وه له یاد بکه ین گوزه رانی پێشمه رگه و خودی پێشمه رگه بووه هه ڵبژاردنه کان، له گه لێک پرسی هێزانه ئ���ه و ب��ۆ ب��ه ت��ه ن��ه��ا ه���ه ر دروستبونی ک��ه ل��ه س��ه ره ت��ای ن��ا هه بوو ئاماده ییان حکومه ته وه به ڵکو بۆ ئه و هێزانه ش که ئاڵۆزی گه نده ڵی و که مته رخه می و ژیان حکومه تی دورس��ت��ی��ک��ردب��وون. له جگه ک��وردس��ت��ان، ه��ه رێ��م��ی هه وڵیداوه عێراق بودجه ی 17%ی خ��ه رج��ی و م��وچ��ه ی ه��ه ن��دێ��ک بودجه ی سه ر بخاته دامه زراوه یتر پێشمه رگه ئه ڵبه ته عێراق، گشتی هه رێم حکومه تی له وانه . یه کێکه له به شێکه پێشمه رگه پێیوایه : هه ربۆیه عێراق، پاراستنی هێزی

و میلله تێک ک��ه رام��ه ت��ی م��ان��ای پیرۆزه کانی، به ها هه موو هه ڵگری ساڵ، ده له زیاتر دوای ناکرێت بکه ین ده سه اڵتێک له چاوه ڕوانی که ب��دات پێشمه رگه مافه کانی ڕوون��ه ک��ان��ی��اوه ک��ان ئ��اوی وه ک پێشمه رگه سبه ی یان بێت ئه مڕۆ سنوره کانی پاراستنی فه رمانی به رامبه ر پێده سپێردرێت هه رێمی ئه و ده سه اڵته و هێزه که ی. ناکرێت ئاسته به و ناوبانگی پێشمه رگه و که الی��ه ن��ه ی ئ��ه و بگه یه نرێت. بدات پێشمه رگه بودجه ی ده بێت کوردستانه ، هه رێمی حکومه تی نه بێت پێشمه رگه ئه گه ر چونکه دڵنیا بن نه که س سه رۆک ده بێت چیتر هه قوایه وه زیر. که س نه و کوردستان هه رێمی حکومه تی بیرله و بێنێت پرسه ل��ه و واز چاره سه رێکی نێوخۆیی بکاته وه بۆ پێشمه رگه ، بودجه ی دابینکردنی ناوی بۆ بگه ڕێته وه س��ه روه ری با خێزان هه زاران چیتر پێشمه رگه و

ژیاننه گوزه رێنن. به نائارامی

ده بێت کێ مافی پێشمه رگه بدات؟

ل��ە ه��ەرێ��م��ى ک��وردس��ت��ان شادمان ڕۆسته م به گ ژمارەیەکى زۆر لە ڕێکخراوەکانى ئافرەتان و وەزارەتى پەروەردە خوێندنگەیەو هەزاران خاوەنى ق��اف خاوەنى ئ��ەو وەزارەت���ى ئایینەیەو مامۆستاى ه��ەزان خاوه نى کوردستان هەرێمى دەزگ��اى لە زۆر ژم��ارەی��ەک��ى بیستراو بینراو بە ڕاگەیاندنە نوسین و وەزارەتى ناخۆ خاون لە دەبێت بۆ کادیرە ه��ەزان کوردستان هەرێمى پایتەختى ئافرەتێک سەر بکرێتە هێرش ئەمە س��ەرى دەستدرێژێتە و ئ��ەوەم��ان پ��ێ��دەڵ��ى ک��ە ئەم دەزگ��ای��ان��ە و دەزگ��اک��ان��ى تر وەک پێویست کارى خۆیان بە پێەویستە بۆیە جێناگەیەنن، لە شێوەیە ل��ەو ت��رى ک��ارى بە دژ ک��وردس��ت��ان ه��ەرێ��م��ى ئ��اف��رەت��ان ڕوون����ەدات دادگ��ا ڕووڵى خۆى بگێڕێ لە سزادانى تاوانەکانى و تاوانبارانە ئەو کەس ئ��ەوەى بۆ ڕابگەیەنرێ کارى دیکە جارێکى نەتوانێ

لەو شێوەیە بکات.ببنە م��رۆڤ��ەک��ان ن��اک��رێ ق��ورب��ان��ى خ��واس��ت��ى گ��اوى بەهەست م��رۆڤ��ى ک��ۆم��ەڵ��ک لەسەرەوە کە ناوەندانەى ئەو سەرەکى ڕۆڵ��ى ک��رد باسمان هۆشیارکردنەوەى لە ببینن لەو ت��ا کۆمەڵگە تاکەکانى بە دژ نەشیاو کارە ڕێگەیەوە لە ئەوەى ڕونەدات، ئافرەتان ئافرەتە بەو دژ ڕودا هەولێر یەکەمیان ت��اوان��ە دووج����ار دووەم��ی��ش��ی��ان و ف��ڕان��دن��ى بۆیە سەرى، دەستدرێژیکردنە گرنگە سزاى ئەو تاوانبارانە بۆ بۆ و بکرێ ئاشکرا هاواڵتیان تاوانى نەتوانێت کەس ئەوەى

لەو شێوەیە ئەنجامبدات.ببێتە ئافرەت ئیتر ناکرێت ب��ۆ دەرب���از بون ق��ورب��ان��ى و مەترسیدارە توندوتیژیە لەو و ئایانى مامۆستایانى گرنگە ڕێکخراوەکانى ئافرەتان هەست ب��ە ڕۆڵ��ى خ��ۆی��ان ب��ۆ دەرب��از ئافرەتان کە گرفتە لەو بوون ڕووب��������ەڕووى ت��ون��دوت��ی��ژى

دەبنەوە.ڕێکخراوەکان ئیتر ناکرێ ئ����اف����رەت����ان ت���ەن���ه���ا ل��ە بکەن قسە بارەگاکانیانەوە بۆ دەرەوە ب��ێ��ن��ە دەب��ێ��ت ن���او ک��ۆم��ەڵ��گ��ە و ت��اک��ەک��ان ل��ە ق��وت��اب��خ��ان��ە و زان��ک��ۆ و جێگە و بازاڕو و پەیمانگاکان بڕەگە ئەوەى بۆ گشتییەکان و کۆمەاڵیەتییەکان و یاسایى تاکەکان نیشانى دیینیەکان گرفت لە تاکەکان تا ب��دەن

بپارێزرێن .

ڕێکخراوەکانى ئافرەتان بێنە ناو کۆمەڵگا

شادییە سیروان

پارە سپیکردنەوەى دی��اردەى مەترسیدارە دی��اردە لەو یەکێکە عێراقى سایەى لە کە نوێیانەى نوێدا لەدواى ساڵى 2003وە هاتۆتە ئاراوە و هەڕەشە لە تواناى ئابورى و دارایى عیراق دەکات. دوای ئەوەى دراوى دەرەوەى بردنە کێشەى بیانى قورس لە عێراق و ئەنجامدانى لە نادرووست ئاڵوێرى لە جۆرێک بە واڵت��ەدا ئەم دارای��ی سیستمى و عێراق ناوەندى بانکى ئاگادارى ئەهلى بانکێکى چەند هاوکارى بە بووەتە ئێستەدا لە سەریهەڵدا، بە زۆرو باسوخواسێکى جێگەى

زەقى قسەى لەسەر دەکرێت. ژمارەیەک لە شارەزایانى دارایى ناوەندە و عێراق پەرلەمانتارانى و بۆ پەنجە لەمڕوەوە ئابورییەکان بەوە و ڕادەکێشن ناوەندى بانکى لەڕێگەى کە دەک��ەن تۆمەتبارى تێوەگان و هەوڵدان بۆ داچۆڕاندنى قورسەوە بیانى دراوى ی��ەدەگ��ى عێراق ئابوورى وێرانکردنى بۆ کار دەکرێت، ئەوەش لە ئەنجامى دەست کۆمپانیایەکى چەند بەسەرداگرتنى دیاریکراو بەسەر ئاڵوێرەکانى بانکى ناوەندی عێراق و ئەنجامدانى کڕین درووستکردنى و دۆالر فرۆشتنى و دارای��ى پاشاگەردانی لە جۆرێک و بنەما نەکردنى پەیڕەو بەهۆى بۆ بانکیەکان و دارای��ی ڕێنماییە

کە پرۆسەیە ئ��ەو ب��ەڕێ��وەب��ردن��ى زانستیانە شێوەیەکى بە پێویستە لەڕووى ئابوریەوە مامەڵەى لەگەڵدا بکرێت و وەکو ڕەهەندێکى نیشتمانى

تەماشاى بکرێت. عێراقە ناوەندى بانکى هەرچى بەرامبەر لە خ��ۆى سەرسوڕمانى ئاماژە و دەردەبڕێت تۆمەتانە ئەو تێکەڵکردنێک کە دەکات ئەوە بۆ ل���ەن���ێ���وان ت���ۆم���ەت���ب���ارک���ردن و کارەکانى لە نواندن کەمتەرخەمى لیژنەى مەزادەکانیدا و نێوان ئامانجە بە توێکڵدارو و ژێراوژێر سیاسیە بەهۆیانەوە کە هەیە مەبەستەکاندا دەخوازرێت بۆ بەرژەوەندى هەندێک دەستڕۆیشتوو الی��ەن��ى و ک��ەس بکرێت ناوەندى بانکى کۆنترۆڵى سەربەخۆیەکەى ب��ە کۆتایى و لەڕووى بڕیاردانەوە بهێنرێت. بەپێى مافیاى )6 تا 5( زانیارییەکان کە خاوەنى هەیە بوونیان ئابوورى و ئەهلى بانکى و کۆمپانیا چەند و بنەما دەرەوەى لە و تایبەتین ڕێنماییە کارپێکراوەکانى تایبەت بە فرۆشتنى دراوەکاندا کارى فرۆشتنى و ئ��ەن��ج��ام��دەدەن ق���ورس دراوى ڕۆژانەیان دەگاتە قازانجى بەگشتى

سەروو 280 ملیۆن دۆالر. پەرلەمانى لە ئابوورى لیژنەى ئاشکراى ئ���ەوەى پێشتر ع��ێ��راق ک���ردووە ک��ە چ��ەن��د س��ەودای��ەک��ى چەند لەالیەن گوماناوى و ناڕوون لە دەستڕۆیشتوو کەسایەتیەکى ناوەوە و دەرەوەى بانکى ناوەندیدا لە ڕێگەى دەست تێکەڵکردن لەگەڵ دیاریکراودا کۆمپانیایەکى چەند ل��ە ش��ێ��وەى م��اف��ی��اى ئ��اب��ووری��دا شێوەیەکى بە کە ک��راوە ئاشکرا ڕێ��ک��خ��راوو ب��ەرن��ام��ە ب��ۆ داڕێ���ژراو یەدەگى داچۆڕاندنى بۆ کاردەکەن نەختینەى بانکى ناوەندى عێراق و سەرپۆشێکى ناڕەوا و نایاساییان بۆ نادیار پارە و سەرمایەى سەرچاوە

توندوتیژى، هەمووى بە سەرچاوەى پارەى پیس دەدرێنە قەڵەم، چونکە دەدەن ئەنجام کارانە ئەو ئەوانەى پرۆسەى رێگەى لە ه��ەوڵ��دەدەن سیفەتێکى پ��ارەوە سپیکردنەوەى ئەو ب��ەرى بە یاسایى و شەرعى پ��رۆژەى لە و ببڕن سەرمایانەدا بەکارییان دی��ک��ەدا قازانجخوازى لە پرۆسەیەکە ئەمە بهێننەوە. جیهاندا بە بەرباڵوى بوونى هەیە و

لە گەشەکردنێکى بەردەوامدایە. دیاردەى شتنەوەى گەورەبوونى پارە لە عێراقدا لەم چەند ساڵەى گرفتى کێشەو کۆمەڵێک دواییدا ئابورى و کۆمەاڵیەتى بەدواى خۆیدا کاریگەرى تایبەتى بە هێنانەوە، هێزى بەکاربەرو گیرفانى لەسەر جێهێشتووە عێراقى دینارى کڕینى و هۆکارێکە بۆ سەرهەڵدانى گرانى، شیرازەى تێکدانى لە جگە ئەمە پ��ەی��وەن��دی��ە ک��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��ەک��ان و چینایەتى جیاوازى زەقبوونەوەى ئاستى و خۆشگوزەرانى ل��ەڕووى

نیازى شتنەوەى درووستکردووە بە بۆ هەوڵدان و بیانییەکان دراوە بۆ بەکارهێنانەوەیان سەرلەنوێ بەدەستهێنانى سوود و بەرژەوەندى خۆشى خێرو کە الیەنێک چەند

عێراق و گەلەکەیان ناوێت. لە بریتیە پارە سپیکردنەوەى پرۆسەى کۆمەڵێک ئەنجامدانى دارای���ى و ح��ەواڵ��ەک��ردن��ى دارای��ى گۆڕینیان و پیس( وات��ا)پ��ارەى ب��ۆ پ���ارەى پ��اک و م��ەش��روع لە بە یاساییدا سیستمى چوارچێوەى سەرچاوەى ش��اردن��ەوەى ئامانجى لەالیەن پارانە ئەو بەدەستهاتنى مافیا و ت��اوان��ب��ارەک��ان ک��ەس��ە گۆڕینیان پاشان داراییەکانەوە، ب��ۆ پ��ارەی��ەک��ى وەب��ەره��ێ��ن��راو بە

شێوەیەکى یاسایى و ڕەوا. جیهاندا واڵت��ان��ى هەندێک لە بازرگانیکردن بە ماددە هۆشبەرەکان و ب��ازرگ��ان��ی��ک��ردن ب��ە م���رۆڤ و و م��رۆڤ جەستەى ئەندامەکانى کارى و تاوانکارى و لەشفرۆشى

ئاستەکانى بەرزبوونەوەى و بژێوى بەرتیلخۆرى و گەندەڵى و هەژارى ل��ەڕووى ڕف��ان��دن. و تاوانکارى و ئ��اب��وری��ش��ەوە، ش��ت��ن��ەوەى پ��ارە ه��ۆک��ارێ��ک��ى ڕاس��ت��ەوخ��ۆی��ە بۆ بەتاڵکردنەوەى بانکەکان لە سەرمایە و بردنەدەرەوەى ئامێرو کارگەکان و دەرەوە بۆ مێژووییەکان ئاسەوارە و هێنانە ناوەوەى کااڵو پێداویستى و ب��ازاڕەک��ان بۆ ماوەبەسەرچوو خەڵکى بەسەر ساغکردنەوەیان هیچ ڕەچ��اوک��ردن��ى بەبێ عێراقدا بەهایەکى مرۆڤایەتى و تەندروستى، بازرگانەکان ئامانجى تەنها بەڵکو و ئ���ەوان���ەى ت��اوان��ى ش��ت��ن��ەوەى دەدەن ئەنجام سەرمایە و پ��ارە زیادکردنى و پارە بەدەستهێنانى تازەیى سەرەڕاى سەرمایەکانیانە. بەاڵم عێراقدا، لە دی��اردەی��ە ئ��ەم کردنى کارلێک کاریگەرى لەژێر ناوخۆى ژینگەییەکانى فاکتەرە عیراق لەگەڵ ژینگەى دەرەوەدا زۆر

بە خێرایى تەشەنەى کردووە.

سپیکردنەوەى پـارە لـە عـێـراق

سابیر عەبدوڵاڵ کەریم

Page 7: rebazi azadi 780

7ساڵی 32 - ژماره 780 - سێشەممە 2014/01/21 www.jamawarnews.comوه رزش

بووە رۆن��اڵ��دۆ کریستیانۆ ئ��ەوەی لەگەڵ هێشتا بەاڵم ،2013 ساڵی یاریزانی باشترین لیۆنێل میسی گرانبەهاترین یاریزانی جیهانە بۆ ساڵی شەشەم لەسەریەک، کە نرخەکەی دەگاتە 138 ملیۆن یۆرۆ، دوای ئەویش رۆناڵدۆ دێت بە

107 ملیۆن یۆرۆ.یاریزانی بێل گاریس پلەی سێهەمیشدا لە یانەی ریاڵ مەدرید دێت بە 71 ملیۆن یۆرۆ، کە یانەی بەرشلۆنە یاریزانی نیمار دا سیلڤا پێش

کەوت کە نرخەکەی 67 ملیۆن یۆرۆیە.بەم دەی��ەم تا تریش یاریزانی ریزبەندی

شیوەیەیە:5- ماریۆ گۆتزە 60 ملیۆن یۆرۆ

6- ئیدیسۆن کاڤانی 58 ملیۆن یۆرۆ7- رادمیل فالکاو 56 ملیۆن یۆرۆ8 مەسعود ئۆزێل 53 ملیۆن یۆرۆ9- لویس سوارێز 49 ملیۆن یۆرۆ10- خوان ماتا 47 ملیۆن یۆرۆ

به ریتانیه کان رۆژنامه ڕاپۆرتی چێڵسی یانه ی که باڵویانکرده وه ئه و ل��ه س��ه ر رازی��ب��ووه ئینگلیزی ب��ۆن��دان��ه ی ک��ه ب��ۆی ه��ات��وون له لویزی دایڤد ده ستهێنانی به پێناو

به رگریکاری به رازیلی یانه که .رۆژنامه ی ده یلی ستارز ته ئکیدی راه��ێ��ن��ه ری چێڵسی ک��ه ک���رده وه خۆسیه مۆرینهۆ زیاتر پشت به جۆن ده به ستێت، کاهیل گاری و تێری ل��وی��ز وه ک���و کارتی ب���ه اڵم دای��ڤ��د

دووه می خۆی به کار ده هێنێت.رۆژنامه یه کی تره وه الیه کی له مۆرینهۆی که رایگه یاند ئیسپانی ئاماده یی پورتوگالی راهێنه ری ئه وه ی تێدایه دایڤد لویزی به رازیلی

چوار یاریزانى ئه فغانى

بوونه قوربانىتاڵیبان بۆ سه ر له ئه نجامى هێرشێکى هێزه کانى یاریگاى واڵتى ئه فغانستان چوار یاریزان بوونه قوربانى و سێ یاریزانیش بریندار بوون . گوته بێژێک به ناوى ئاشکرایکردووه قه نده هاره وه هه رێمى فه رمانره واى نێو بۆ موشه کێک خ��واره وه ى که وتنه ئه نجامى له یارییه له یه کێک به ڕێوه چوونى ساتى له یاریگایه ک له گیانیان یاریزان چوار هه رێمه ئه و ناوخۆیه کانى ده ستداوه و سێ یاریزانى تریش بریندار بوون . ئه وه به ره و ئاراسته یان موشه که کان که نیه یه که م جارى لۆکه یشنه وه رزشیه کان ده بێت و چه ندین جارى تریش و وه رزشکاران دووچ��ارى هێرشانه ئه و هاوشێوه ى

یاریگاکان بۆته وه

هێرشبەری کۆڵۆمبی و ئەستێرەی رادامیل فەرەنسی مۆناکۆی یانەی فاڵکاو ئاشکرایکرد کە ئاواتەخوازە لە بۆ ئەگەر بکات یاریی ئیتاڵی خولی

یەک رۆژیش بێت.تۆڕی بۆ لێدوانێکیدا لە فاڵکاو لە زۆرێ���ک وت��ی: سپۆرتس سکای بە گرنگی ئەوروپا گەورەکانی یانە تواناکانم دەدەن و دەیانەوێت پەلکێشی ئێستادا لە بەاڵم بکەن، ریزەکانیانم

بیرم لە هیچ یانەیەکە نەکردووەتەوە.سیمیۆنی دیێگۆ ب��ە س��ەب��ارەت راهێنەری یانەی ئەتلەتیکۆ مەدرید وتی: راهێنەرێکی زۆر بە توانایەو یەکێکە لە باشترین راهێنەرەکانی جیهان، چونکە مەدرید ئەتلەتیکۆ ئاستی توانیویەتی

ئارسن فینگەری فەڕەنسی و ڕاهێنەری یانەی ئارسیناڵی ئینگلیزی بۆ بەهێزکردنی دەباتە پەنا یانەکەی هێرشبەری هێڵی بەرهێنانی ڤوچینیچی یاریزانی یوڤانتۆس.هاوێژەکان تۆپ ڕاهێنەری فینگەری هێرشبەرانی لە پێکان هەبوونی بەهۆی یانەکە ئەوانێش )بێندتنەر ، واڵکۆت ، هێرشبەرێکی هێنانی لە بیری دیابی( مەبەستەش ئەو بۆ کردۆتەوە گونجاو ئۆفەرێکیان ئاماکردووە بۆ گواستنەوەی یاریزانی و سڕبی ڤوچینیچی میرکۆ گواستنەوەی بەمەبەستی ی��وڤ��ی یاریزانان زستانەی بازاڕی لە ناوبراو دا ، هەروەها یوڤانتۆسیش ئامادەیە دەستبەرداری ڤوچینیچ ببێت بەهۆی جێگیربوونی ئاستی هەردوو یاریزان پێکهاتەی لە یۆرێنتی و تێڤێز نرخی ، دا ک��ۆن��ت��ی س��ەرەک��ی ناوبراویان بە 10 ملیۆن یۆرۆ داناوە. 30 تەمەن ڤوچینیچی میرکۆ بەبڕی 15 2011 وەرزی لە ساڵ ملیۆن یۆرۆ لە ڕۆماوە پەیوەندی ک��رد ب��ە ی��وڤ��ان��ت��ۆس��ەوەو لەم تەنیا ئیتاڵیا خولی وەرزەی

خاوەنی دوو گۆڵە.

یانەی ریزەکانی لەناو سەرچاوەیەک چەند ی بیل گاریس بەوەدەکەن ئاماژە مەدرید ریال ویلزی و یاریزانی یانەکەیان هەست بەغیرە دەکات

لەبەرامبەر کریستیانۆ رۆنالدۆ ی گۆلکار دا . الدیفنسا ( ڕۆژن��ام��ەی ل��ەوب��ارەی��اوە لەیانەی نزیک و ئیسپانی ی ) سنترال بیل گاریس کا ک��ردوە ئاشکرای شاهانە شوینی لە بکرێت گۆرانکاری داوایکردوە یاریکردنیدا بکریت و لە هیڵی هێرشبردن

یاری بکات .الکان لە زیاتر ئەنچیلۆتی کارلۆ ئەو و دەک���ات بیل گ��اری��س ب��ە ی��اری پەستان هەموان وایە پێی یاریزانەش دروست دەکەن و لەخزمەت کریستیانۆ

رۆنالدۆ دەبن بۆ تۆمارکردی گۆل . وەک ک��ردوە داوای بیل هەربۆیە هیرشبەر پشتی پێ ببەستریت و ئەو ئاراستەی کە کەمبکاتەوە رەخنانە دەکریت و لەئاست و تواناکانی کەم دەکەنەوە کە لەگەل یانەی تۆتنهام

یاریم دەکرد رۆژنامەوانیەکان راپۆرتە بەالم هەست بیل ب��ەوەدەک��ان ئاماژە ب��ە غ��ی��رە دەک���ات ل��ەب��ەرام��ب��ەر

کریستیانۆ دا.

بفرۆشێت به 35 ملیۆن یۆرۆیانه به رپرسانی ه��ه رچ��ه ن��ده که ته لۆنیه که ئه و نرخه یان پێ زۆره ،

رۆژ بە رۆژ بەرەو پێشی ببات.س����ەب����ارەت ب���ە م��ۆری��ن��ی��ۆش ک��رداری کۆمەڵێک هەرچەند وت��ی:

به اڵم به پێی ئه و سه رچاوه یه یانه ی به رشه لۆنه ئاماده یه بڕی پاره ی ئه و

بۆنده بدات له م مانگه دا.

سەرنجڕاکێشی هەیە، بەاڵم توانیوەیەتی کۆمەڵێک خۆیدا وەرزش��ی ژیانی لە

نازناوی گەورە بەدەستبهێنێت.

فینگەر هێرشبەرەکەی یوڤی دەوێت

بیل غیرە لەکریستیانۆ

دەکات

میسى گرانبەهاترین یاریزانی جیهانه

فاڵکاو ئاواتەخوازە لە خولی ئیتاڵی یاریی بکاتچێڵسی ڕازیبوو دایڤد لویز بفرۆشێت به به رشه لۆنه

Page 8: rebazi azadi 780

8www.jamawarnews.comخاوەنی ئیمتیاز

عەبدوڵـاڵ حاجی مەحمود

سەرنووسەر

عومەر غواڵمی

هونه ریی

توانا عومه ر

[email protected] www.JamawarNews.com 0748 010 8289

ناونیشان: هەرێمی کوردستان سلێمانی - گردی ڕیعایه - گەڕەکی 115 - کۆاڵنی 7 - دەرگای 6یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە )1981/5/25( بە ناوی )رێگای ئازادی(یەوە دەرچووە

»نرخ: 500 دینار«

پرسى باسکردنى لەسەروبەندى نییە س��اڵ ناوەند و حکومەتى لەنێوان عێراق گشتى بودجەى ساڵ ئاراوە، نەیەتە زۆر کێشەى گەرمە و هەرێمدا، بەپاساوێک جارە و هەر مالیکى حکومەتەکەى نییە لە هەرێم بوودجەى بەشە پشکى بڕینى هەڕەشەى ئەوەى هەرچەندە نەکات، عێراق گشتى بوودجەى شتێکى گ��وزەردەک��ات ل��ەواڵت��دا ڕۆژە چەند ئ��ەم نوێ و چاوەڕواننەکراو نییە، بەاڵم دەبێت ئێمە لەوە تێبگەین کە ئێستا سیمایەکى نوێى سیاسی لەعێراقدا باش مالیکى کە لەوەى بریتیە ئەویش دەبینرێت، لێدوانە لەڕێگەى دەتوانێت تێگەیشتووە، ل��ەوە جیاوازەکانى و هەڕەشەکانیەوە، فشارى دەروونى زیاتر کوردستان، هەرێمى بااڵى بەرپرسانى سەر بخاتە کە دەگەڕێتەوە ئەوە بۆ لەالیەک ئەوەش بێگومان هێشتا بەجدى بەرپرسانى ئەم هەرێمە نەیانتوانیوە بەوردى دراسەى پشت مەبەستەکانى سەرۆک وەزیران بکەن و نەشتوانراوە پانى تۆکمە و گونجاو بەشێوەیەک مالیکى و لێدوانەکانى جۆرێک بەهیچ کە دابڕێژن حسێن شەهرستانى کاریگەرى لەسەر بژێویو گوزەرانى دانیشتوانى ئەم هەرێم دروست نەکات. لێرەدا جێى خۆیەتى لە)دوو( ڕاستیەوە، شرۆڤەى سەرهەڵدانەوەى جۆرێک لەقەیرانى دووبارەبووى سااڵنە لە نێوان بەغدا و حکومەتەکەى ئەوەیە، یەکەمیان بکەین، هەولێر مالیکى بەشە بوودجەى )17%(ەکەى کورد کە وەک دەزانێت و بەزیاد پێماندراوە، دەستوورى مافێکى پێیوایە دەبێت کورد کەمتر لەو ڕێژەیەى پێبدرێت، تارادەیەک لەجۆرەکانى بەجۆرێک ئەمەش ب��ەاڵم هۆکارەکەى دەگەڕێتەوە بۆ خەمساردى حکومەتەکەى مالیکى، چونکە ئەوان بەردەوام باسلەوە دەکەن کە دەبێت سەرژمێرى گشتیى دانیشتوان ئەنجامبدرێت و ئەو ئێستا تاکو بۆچى ئایا کە ئەوەشى لەبارەى

سەرژمێرییە ئەنجامنەدراوە؟ بێشک خودى مالیکى و وەزارەتى پاندانان و دەزگا پەیوەندیدارەکانى دیکە لێى بەرپرسیارن و ڕەنگە بۆ ئەوەش ئەو کارە ئەنجام نادرێت، تاکو سااڵنە بەم شێوەیە حکومەتى ناوەند فشارى زیاتر بخاتە سەر بەرپرسانى بااڵى هەرێم، کە یەکێک لەمەبەستەکانیش پەیوەندى هەیە بە دۆسیەى نەوتەوە و لەو نێوەندەشدا کۆمپانیاکانى پارەى پاساوانە بەو نایەوێت بەغدا پێشمەرگە ب��وودج��ەى ب��دات و ن��ەوت دەرهێنانى ئەوەیە کە خاڵێکى الواز ڕاستى دووەم دابینبکات، ئەو هەیە، هەولێر بەغدا و نێوان لەپەیوەندییەکانى هەردووال، متمانەیی بێ بۆ دەگەڕێتەوە الوازییەش چارەسەرکردنى س��ەر دێتە ب��اس هەرکاتێکیش کێشەکان، دەنگۆى هاتن و چوونى وەفدەکان لەنێوان پانێکى تەنیا کە ئ���اراوە، دێتە هەرێم ن��اوەن��د و تاکتیکیە و نەتوانراوە بۆ مەودایەکى ستراتیژى بێت، بۆیە لە ڕوانگەى ئەو )دوو( ڕاستیەوە هەرگیز ئەگەر مەحاڵە ئەوا بێت، شێوەیە بەم بیرکردنەوەکان گرفتەکانى نێوان ئەو )دوو( پێکهاتە سەرەکیەکەى کورد کە لەدواى 2003وە لە چوارچێوەیەکى نوێدا هێنانە مایەى بۆتە کە چارەسەربن، سەریهەڵداوە ئاراى کەشێکى پڕ لە دوودڵى و ترس الى تاکى ئەم نیشتیمانە و هیچ ئومێدێکى بۆ داهاتوویەکى گەش لێ چاوەڕوان ناکرێت، بۆیە پێویستە الیەنەسیاسیەکانى عێراق و بەرپرسانى کوردیش لەوە تێبگەن هاشوهوشى شێوەیەک بەهیچ ئاگرینەکان لێدوانە ڕاگەیاندن و ناتوانێت خزمەتى یەکڕیزى نیشتیمانى و پێکەوە ژیانى سەرجەم پێکهاتەکانى عێراق بکات و ئەگەر کار بەم شێوەیەى ئێستا بڕوات، چیتر دیموکراسى و ماناکانى نابێتە سەروێردى هاونیشتیمانیان کە ئەوەش دواجار دەبێت و زەرم��ەن��د یەکەم بەپلەى هاواڵتى تەنیا

باجەکەشى دەدات.

هاواڵتیان باجەکەى دەدەن

سۆلین عەبدوڵاڵ، شاعیر لە 3/11/ 1977 لە سلێمانی و شیعر و هۆنراوە خولیای لەمنداڵیەوە بووە دایک لە 1994 لەساڵی هەبووە ڕۆم��ان خوێندنەوەی ئ��ارەزووی

دەستى کردووە بەنووسینی شیعر.تایبەتى دیدارێکى لە عەبدوڵاڵ سۆلین

« دەک��ات ئ��ەوە بۆ هێما ~پێویستە بۆ ئافرەتان هەوڵبدەم«.

نووسینەکانم تەعبیر لە عەشق دەکات

تەعبیر زیاتر نووسینەکانم ب��ۆ ج��وان��ی و ع��ەش��ق دەک���ات شیعرەکانمدا لە ئافرەتێک زیاتر ئ��ەن��ووس��م��ەوە ک���ە ب��ەدەس��ت

ڕۆژگارێکەوە ئەتوێتەوە.پێویستە بۆ ئافرەتان هەوڵبدەمڕەن��گ��ە ت��ائ��اس��ت��ێ��ک��ی ک��ەم ئافرەتان ئ����ازاری ویستبیتم بەاڵم بخەمەڕوو، لەدەقەکانمادا ئافرەتان بۆ پێویستە زیاتر

هەوڵبدەم.هەوێنى شیعرەکانم کەس نییە

ڕەنگە شیعرەکانم هەوێنی سۆزم ب��ەاڵم نەبێت، کەسێک

هەیە هەموو کاتێک ئەبێتە هەوێنێک و یارمەتی نووسینم ئەدات ئەبێتە هەوێنی شیعرم

بوارى چاپکردنى بەرهەمەکانم نەبووەهەوڵێکی کەمم داوە بۆ چاپکردنی بەرهەمەکەم، بەاڵم لەبەرئەوەی چاپکردنی کەوتۆتە ئەستۆی خۆم ئەو بوارەم

نەبووە جارێ.وەک خۆم بەس بۆ کەسێک چووم ئەویش ناخۆشیش، زۆر بەڵکو نەدام یارمەتی نەک لەهیچ داوا بڕیارمدا ئیتر دام��ەوە وەاڵم��ی بۆ ب��وارم هەرکات نەکەم ڕێکخراوێک بەچاپی خ��ۆم لەسەربوجەی گونجا

بگەیەنم. زۆررێک لە گەنجان روویان لە شیعر

نوسین کردووەلە ئێستادا زۆرێک لە گەنجەکان منەوە بەالی لەشیعرکردوە ڕوویان گەنجێک ک��ە زۆرج��وان��ە ه��ەوڵ��ێ��ک��ی واب����دات ئەبێت بنووسێت لەشاعیرانی داوا پ��ێ��ش��ەن��گ��ی بکات خ��ۆی ی���ارم���ەت���ی ب��������دات و تاچ ب��زان��ێ

ئاستێک هۆنراوەکەی جوان و بەپێزە ئەگەر ئەو بەهرەیەی هەبێت دڵنیابێت هەرسەرکەوتوئەبێت.

زۆری و بۆریەک لەشیعردا هەیەلەشیعردا بۆریەک و زۆری بکرێت واهەست لەوانەیە هەیە، بەاڵم بەالی منەوە وانییە پێشتریش هەر هەبووە کەم گۆڤارەکان و ڕۆژنامە بووە کەم ڕاگەیاندن پێشتر بوون دەنگێکی ئاوا ئازادیش نەبوو، بۆیە جۆرە کپ بوونێک

هەبووە ئێستا وا دەرئەکەوێت.

و شیرینی خ��واردن��ی ن��ێ��وان پەیوەندیی نەخۆشیی شەکرە تووشبووانی نیگەران کردووە، جیاوازی شەکر ڕێژەی کە میوەکان نموونە بۆ لەخۆدەگرن. ئەمە روونکراوەتەوە کە نەخۆشانی راستیدا ل��ە ب��خ��ۆن، میوە دەت��وان��ن ش��ەک��رە پرۆسێسکراو خۆراکی لە میوە هەڵبژاردنی باشترە کە رێژەی بەرزی شەکر و کاربۆهیدراتی ماددەی میوەکان لەخۆدەگرن. چ��ەوری و تر گرنگی سروشتی لەخۆدەگرن لە ڕیشاڵ، ڤیتامین،

کانزا، دژەئۆکسان ئەنزیم، م���اددەی ب���ۆ ن��ەخ��ۆش��ان��ی کە پێویستن

شەکرە. زۆربەی نەخۆشانی

هەڕەشە لە جوانییەکەى نانسى دەکاتهونه رمه ندی لوبنانی نانسی عه جره م وێنه یه کی تازه و نوێی تایبه تی خۆی باڵوکرده وه له گه ڵ کچه گه وره که ی به ناوی میا که وه ک له وێنه که دا دیاره گۆرانی بێژی ناوبراو به سۆزه وه میای کچی له باوه ش گرتووه و سه ری ماچ ده کات، ئه وه ی جێگای سه رنجه جوانی کچه که ی نانسی له گه ڵ گه وره بوونی

ته مه نی زیاتر سه رنج ڕاکێش ده بێت به جۆریک زاڵ بووه به سه ر جوانیه که ی دایکی

توێژینه وه یه کی نوێی بواری ته ندروستی له زانکۆی ئۆکسفۆردی به ریتانیا، ئه وه ده رده خات که ژنانی سپی پێست زیاتر مه ترسی تووشبوونیان هه یه به نه خۆشی شێرپه نجه ی مه مک ، وه ک له ژنانی ره نگ ئه سمه ر و ئاسیاوی.ئۆکسفۆردی زانکۆی له ته ندروستی، زانستی بواری زانای ژماره یه ک به ریتانیا رایده گه یه نن« له ئه نجامی لێکۆڵینه وه یه کیاندا که زیاتر له یه ک ملیۆن ئافرەت تیایدا به شداریکردووه له و واڵته که ته مه نیان له نێوان )50( بۆ

)64( ساڵیدا بووه و هه ڵسوکه وته کانی رۆژانه شیان به پێی رێنماییه پزیشکییه کان بووه .

له ئاکامدا به و ئه نجامه گه یشتوون که ئه و ئافرەتانەى ره نگی پێستیان ئه سمه ر و ئاسیاوین که متر مه ترسی تووشبوونیان هه یه به نه خۆشی شێرپه نجه ی مه مک ، له چاو ئه و ژنانه ى که ره نگی پێستیان

سپییه .ئ��ام��اژه ی��ان ب��ه وه ش��ک��ردووه ، که

تووشبوون مه ترسی رێ��ژه ی خانمه له نه خۆشییه که به رێ��ژه ی به ئاسیاویه کاندا خانمانی له و )%18( له ره نگ ئه سمه ردا به رێژه ی بووه ، له )15%( که متر له و خانمانه ی ره نگیان

سپی پێسته .له به شێکی دیکه ی توێژینه وه که شدا باسیان

که ل����ه وه ش����ک����ردووه ، زیاتر منداڵبوون رێ��ژه ی

له الیه ن خانمانی ئاسیاوی و ئه فریقاییه وه یه و به زۆریش

شێوازی که به ره زام��ه ن��دن مندااڵنه یان ئ��ه و سروشتی ببێت، که ئه وه ش هۆکارێکه که متر و رێگریکردن بۆ نه خۆشی به تووشبوون له مه مک شێرپه نجه ی

ناو ئه و ئافره تانه دا .

کەسانی خۆراکی هەمان کە دەتوانن شەکرە و بڕ کەمکردنەوەی بە ب��ەاڵم بخۆن، ئاسایی خواردنی جار گەلێک خ��واردن. کەڕەتەکانی بۆ بەرزەکەی شەکر رێژە لەبەر میوەی شیرین میوەی دەبێت. مەترسیدار شەکرە نەخۆشانی شەکرە نەخۆشانی بۆ گونجاو بڕی بە شیاو بریتین لە: سێو، فەراولە، هەرمێ، ئاڵو، گێاس. خورما، ل��ە: بریتین نەگونجاوەکانیش میوە بخورێن. کەم بڕی کە پێویستە بۆیە شووتی، وا باشە کە بڕی میوەی رۆژانە لە 30 گرام زیاتر نەبێت کە دەکاتە نزیکەی 15گرام کاربۆهیدرات بە ،)Fructose شێوەی شەکری میوە )فرەکتۆزمامناوەندی، سێوێکی یان مۆز نیو نموونە بۆ کە نییە باش مێوژ. یان کشمش کەوچک 2

بە نەخۆشی شەکرە بڕی زیادی میوەی تووشبوو کەمدا ماوەیەکی لە شیرین

بخوات.

سۆلین عەبدوڵاڵ: نووسینەکانم تەعبیر لە عەشق دەکات دیمانە: بیالل حمە سالح

رێبین حەسەن

ده روازه یه ک بۆ زانین

ئافره تانى سپی پێست زیاتر نەخۆشانی شەکرە دەتوانن میوە بخۆنتووشى شێرپه نجه ى مه مک ده بن

ڕەنگە ئیترنەتبینمەوەئەمە دواهەمین

دیداربێت..پەپولەی حەزیهەردووکمانتەمەنی بەرەونەمان بچێت

دواساتی ماڵئاوایی بێتدەستم دەستت نەگرێتەوە

وەک هەنارێکی پاییزە لەدارەکەی ببێتەوە

زۆر دڵتەنگمبەو سەفەرەت

بیرم هەرالی هەناسەتەیاری ئازیز و دڵگیرم

ژیانمان بەدەست قەدەرە ..من هەرئەگریم

بەتاسەوە دوادڵۆپیفرمێسکی ماڵئاواییمئەنێژم ترسم هەیە

جارێکی ترسەرم نەنێم بەسنگتەوە

پەپولەی حەزم وێڵ ببێئەوگوڵە نەدۆزێتەوە

وەرە وەکو باران نم..نمداکە بەسەر ڕۆح و هەستما

عەشقت نمە بارانێکەهەست و نەستم

چرۆئەکات ..ڕەنگەئیترنەت بینمەوە .

دواهەمین دیدار